Genezende geuren - i-Sana

Juni-Juli-Augustus 2013 

Wat is de 

beste voeding 

voor 

studenten? 

GEZONDHEIDSMAGAZINE 

Ik heb sinusitis... 

mag ik vliegen? 

Hoe huidkanker na zonnige 

vakantie vermijden? 

Genezende geurenSANA 

nr 35 

1

Bestellen? 

www.nutribell.be 

COLOFON 

I-SANA MAGAZINE 

Web-en Gezondheidsmagazine 

Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw 

info@isana.eu 

www.isana.eu 

Redactieadres: 

Wegvoeringstraat 66a 

B-9230 Wetteren 

redactie@isana.eu 

Uitgave: 

Maandelijks elektronisch nummer 

(behalve de maanden juli en augustus) 

Verantwoordelijk uitgever: 

Monique Kmita 

Gedelegeerd bestuurder: 

Danny Zeegers 

Verantwoordelijke marketing, 

promotie en advertenties België: 

peter.adviesmedia@gmail.com 

Verantwoordelijke regie Nederland: 

Kees Martens 

Hoofdredacteur: 

Jan van Bercken 

Voorwoord 

i-sana een uitgave 

van Advies Media Geef ons heden ons dagelijks water 

We kunnen een maand 

zonder voedsel, maar 

amper drie dagen zonder 

drinken. Dat illustreert 

het uitzonderlijk belang van water 

niet alleen voor het leven van de 

mens maar ook voor dat van dieren, 

planten, de industriële activiteit. 

In de oudheid werden steden en 

nederzettingen gebouwd in de 

onmiddellijke omgeving van water, 

rivieren en stromen. Dat was niet 

alleen van belang voor het transport, 

maar ook voor irrigatie, de landbouw, 

de visvangst, de ambachten, kortom 

het leven van de gemeenschap. 

Water behoort dus tot de vier 

essentiële natuurelementen, 

naast het vuur, de aarde en de 

lucht. Het is zo essentieel voor het 

voortbestaan van het leven op aarde, 

dat wetenschappers op zoek gaan 

naar water op andere planeten, 

omdat vanuit de aanwezigheid 

van water, leven moet worden 

verklaard. Water is zo belangrijk dat 

het in veel religies een zuiverende, 

levengevende betekenis heeft, dat 

zelfs in het eerste bijbelboek Genesis 

de Schepper de wateren op het 

oppervlak van de aarde scheidde van 

die boven de aarde: zo werd leven 

mogelijk. 

Oude en nieuwe beschavingen, het 

leven in al zijn facetten is onmogelijk 

zonder water. Het menselijk lichaam 

bestaat voor bijna 70 percent uit 

water en het aardoppervlak is voor 

71 percent bedekt met water. Dankzij 

de verdamping uit de wereldzeeën 

krijgen we zoet en dus bruikbaar 

water via de neerslag, dat uiteindelijk 

in de aarde weer gefilterd wordt 

en kan opgepompt worden. Een 

schitterend systeem. 

Een cultuur, is totaal afhankelijk 

van water. Dieren vechten om een 

waterput, mensen voeren er oorlog 

voor. In ontwikkelingsgebieden 

worden scholen beter bezocht en kan 

onderwijs beter plaats vinden als er 

een waterpomp of put in de nabijheid 

is. 

Hoe belangrijk water voor de mens 

is en hoe kwetsbaar hij erdoor kan 

worden, werd duidelijk toen een 

paar weken geleden de treinramp 

in Wetteren gebeurde. Meteen 

verbood de overheid het gebruik van 

drinkwater uit putten: het kon besmet 

zijn door het gif dat uit de trein was 

gelekt en zich vermengd had met 

bluswater. Op die manier kon een 

extreem kankerverwekkend product, 

het water, een levensnoodzakelijk 

geschenk van de schepping, 

waardeloos, zelfs levensgevaarlijk 

maken. 

Het legt meteen de vinger op een 

probleem: de roekeloze wijze waarop 

we slechte rentmeesters zijn met het 

mooiste geschenk dat we hebben 

gekregen: een veilige, onbezoedelde 

mooie aarde waarop alles voorzien is 

dat we nodig hebben: water, voedsel, 

ruimte. Geldzucht van enkelen 

hebben de toekomst van velen 

in gevaar gebracht: van onveilige 

kerncentrales, atoombomproeven, tot 

genetisch gemanipuleerde gewassen, 

gewijzigde zaadstructuren, 

chemische onkruidverdelgers, 

hormonale groeiversnellers. 

Schitterende waterlopen zijn vaak 

gevaarlijke open riolen waarin 

vissen sterven of vreemde ziekten 

ontwikkelen. De geldzucht van 

sommigen is ontembaar. Zo heeft 

een voedingsmultinational een 

waterput gekocht in een Afrikaans 

dorpje waarvoor de dorpelingen nu 

een dag moeten werken om één fles 

water te kunnen betalen, terwijl ze dat 

tevoren maar op te pompen hadden. 

Het is zoals met alles: de geschenken 

die uit de hemel komen, betalen we 

duur vanwege de ongebreidelde 

geldzucht van sommigen, die tot 

verwoesting en ondergang voeren. 

Hopelijk zal het zuiver water ook 

hun geest ooit schoon maken, want 

daar hebben we allemaal recht op: 

dagelijks schoon, vers water, zoals 

dagelijks brood. 

2 SANA nr 35 SANA nr 35 3 

Art-Director: 

Ellen Drenth 

Artistiek advies: 

Alvin Bamps 

Documentatie & secretariaat: 

Klaudia Pauwels 

Abonnementen: 

Losse nummers : € 3,20 

Jaarabonnement: € 32,00 

Copyright 2013 

Alle in de advertenties en redactionele 

stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s 

door derden aangeleverd, vallen onder 

verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf, 

instelling of dienst die aanlevert aan Advies 

Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de 

rechten van die gegevens kan de uitgever niet 

aansprakelijk worden gesteld. Advertenties 

kunnen zonder enige motivering worden 

geweigerd. 

Niets uit deze uitgave mag worden 

verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door 

middel van druk, fotokopie of welke andere 

wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke 

toestemming van de uitgever. De inhoud 

(teksten en advertenties) van I-sana is geen 

medisch advies en kan een consult bij een 

arts niet vervangen. Bij medische problemen 

of twijfel moet altijd een geneesheer worden 

geraadpleegd. 


Hoofdredacteur

06 

10 

NHOUD 

Curcumine bestrijdt Alzheimer 

12Hoe huidkanker na zonnige 

vakantie vermijden? 

Veilig zonnebaden kan gezondheid 

versterken, maar overdrijven is schadelijk! 

16Ik heb sinusitis mag ik vliegen? 

Leer hier de truc om last door drukverschillen 

tijdens de vlucht en het dalen te verhelpen 

20Groene 

thee: het natuurlijke 

levenselixir 

De jacht op vrije radicalen is geopend 

24 

Wat is de beste voeding voor 

studenten? 

Als studenten echt moe zijn en totaal tegen 

hun zin naar school gaan, is er wat aan de hand 

Curcumine 

KASTANJES 

Goed tegen spataders 

26Wat doet alcohol met je 

lichaam? 

Wanneer wordt het schadelijk? 

Wanneer is het gezond? 

06 

20 

12 

16 

32 

42 

36 

26 

32Te 

weinig drinken bedreigt je 

hart 

Vooral vrouwen drinken veel te weinig en 

krijgen dus sneller rimpels 

36Is airco ongezond? 

Hoed u voor de thermische shock 

40Heilzame plantenextracten en 

hun toepassing 

Wilde paardenkastanje: 

helpt bij spataders en onrustige benen 

42 Pepdranken 

lokken je de put in 

Alle soft- en pepdrinks veroorzaken stress! 

44Lekker en gezond koken met 

groentenkok Dominique Vreven 

Asperges met daslook uit de wok, nori 

gevuld met spelt en quinoa, brandnetelsaus 

46De 

groene vingers van 

Ivo Pauwels 

Combinatieteelt in de moestuin 


50 

50Genezende 

geuren 

Aromatherapie: ideaal tegen stress en 

lichamelijke klachten

Wat is de beste 

voeding voor 

studenten? 

studenten? 

Meer vezels door groenten en vruchten en 

meer vitamines laat hen beter studeren 

Het minder fraaie lenteweer zet de dromen van zomer 

en vakantie nog in de koelkast en voor studenten 

en leerlingen is dat misschien maar best zo. Op die 

manier blijven ze binnen en kunnen zich terdege op 

de examentijd voorbereiden, wat meer regelmaat 

in hun programma stoppen en misschien met meer 

kans op succes het school- of academiejaar beëindigen. 

In ons vorig nummer hebben we geleerd dat voldoende 

slaap, ontspanning en rust essentieel zijn voor het geheugen. 

Maar ook goede voeding met de juiste ingrediënten speelt 

een kapitale rol in de mogelijkheid van de hersenen om 

dingen te begrijpen en te onthouden. Een goed student eet 

gezond en vooral ook regelmatig, is uiterst spaarzaam met 

alcohol en rookt niet. Maar wat legt hij of zij best op zijn bord 

om zijn studietalenten te kunnen ontwikkelen? 

Als studenten 

echt moe zijn 

en totaal tegen 

hun zin naar 

school gaan, is 

er wat aan de 

hand 

Studenten moeten niet enkel hun 

lichaam ontwikkelen, ook hun 

verstand kan niet zonder gezonde 

en evenwichtige voeding die rijk is 

aan nutriënten van belang voor een 

goede functie van het geheugen. 

Omdat het zenuwstelsel zich herstelt 

tijdens de slaap is die van even 

groot belang. Om die slaap niet te 

verstoren mag de laatste maaltijd ’s 

avonds niet te laat worden gebruikt. 

Wie te laat eet zal moeilijker kun- 

nen inslapen, de slaap zal minder 

verkwikkend zijn. 

Let op de tussendoortjes 

Ook de tussendoortjes zijn gevaarlijk, 

omdat ze meestal veel te zoet 

zijn en doorgaans enkel geraffineerde 

producten bevatten. Ze smaken 

lekker, maar zitten boordevol 

suikers en vetten. Wie toch nood 

heeft aan een tussendoortje kan 

beter wat nootjes (rijk aan zwavel 

6 SANA nr 35 SANA nr 35 7

en goed voor het hart) of gedroogd 

fruit eten. 

Uit onderzoek blijkt dat de meeste 

scholieren een duidelijk gebrek aan 

vitamines en mineralen hebben, de 

eenvoudigste vitamine C is zelfs al 

onvoldoende aanwezig. Dagelijks 

een drie- à viertal stukken fruit: appel, 

peer, kiwi, banaan, zou de zaak 

al oplossen. Maar ook groenten en 

rauwkost moeten elke dag op het 

menu. Scholieren en studenten 

zouden niet alleen gezonder zijn, 

ze zouden ook beter presteren op 

school, omdat geestelijke prestaties 

niet kunnen zonder een goede 

lichamelijke conditie. Velen hebben 

ook een gebrek aan vitamine B, de 

vitamines van de zenuwen. Vandaar 

de hypernervositeit van sommige 

leerlingen. Vitamines B vind je niet 

enkel in biergist, ook in volkorenproducten. 

Voedingstips voor studenten 

Schoolresultaten hebben zeker 

te maken met leefgewoonten en 

vooral eetgewoonten. Wie gezond is 

presteert beter. Daarom: 

- Eet niet te veel maar ook niet te 

weinig. 

- Neem drie lichte maaltijden per 

dag; immers een zware maaltijd 

met een overladen maag remt de 

concentratie af. 

- Vermijd het gebruik van grote 

hoeveelheden suiker (frisdrank, 

snoepgoed, koekjes,...). Te veel 

suiker in de voeding kan pieken 

en dalen in de bloedsuikerspiegel 

veroorzaken. Een laag bloedsuikergehalte 

doet zich voor wanneer 

men niet voldoende regelmatig 

eet of juist wanneer men te grote 

hoeveelheden suiker inneemt. Uiteraard 

is een laag bloedsuikergehalte 

funest voor het concentratievermogen, 

want bloedsuiker is dé energiebron 

voor de hersenen. Het kan 

tegenstrijdig klinken, maar door te 

veel suiker te gebruiken en te veel 

snoep dus, daalt het suikergehalte 

in het bloed, omdat de pancreas 

een insulinestoot moet geven om de 

suiker af te breken. 

- Voorzie regelmatig lekkere en 

lichte tussendoortjes bvb. fruit, een 

kop melk, yoghurt,... Zo blijft je 

bloedsuiker op peil. 

- Vermijd te vette voeding. Vetten 

verteren traag en bezorgen je een 

loom gevoel. Vooral industrievet en 

transvet moet gemeden worden. 

-Zoek je energie in volkoren graanproducten 

(volkorenbrood, havermout, 

muesli,...), groenten, fruit en 

magere melkproducten. 

- Eet niet tussen je boeken, zoek 

een andere ruimte op om te eten. 

Zo kom je in contact met andere 

mensen en kan je je gedachten 

eens op iets anders zetten. Beschouw 

je maaltijd als een ontspanningsmoment 

en neem er voldoende 

tijd voor. 

- Eet 's avond niet te veel en niet 

te laat omdat dit tot een slechte en 

onrustige slaap kan leiden zodat 

men zich ook de volgende dag niet 

goed kan concentreren. 

- Alcohol wordt best gemeden 

tijdens het blokken omdat het je 

concentratievermogen duidelijk 

aantast. 

- Cafeïne, o.a. in koffie en coladranken, 

zorgt voor een verhoogde 

waakzaamheid en het uitstellen van 

de slaap. Vandaar dat koffie vaak 

misbruikt wordt tijdens het studeren. 

Tracht het koffie- en colagebruik 

te beperken en drink het niet 

meer 's avonds. Een goede slaap 

is immers ook essentieel om zich 

goed te kunnen concentreren en te 

studeren. 

Vitamines om slimmer te 

worden? 

Een tekort aan voedingsstoffen 

zoals vitamines, mineralen of 

spoorelementen kan zich uiten in 

vermoeidheid of concentratiestoornissen. 

De inname van supplementen 

aan vitamines-en/of mineralen 

in de examenperiode kunnen deze 

tekorten opheffen en hebben wel 

degelijk een effect op het vermoeidheidsgevoel. 

In Westerse landen zou bij een 

gedeelte van de kinderen, door een 

onevenwichtige voeding, of door 

“lijngedrag”, een tekort aan micronutriënten 

kunnen bestaan en daardoor 

het intellect beïnvloeden. Zo 

vond men in Engeland dat tienermeisjes, 

gemiddeld te weinig ijzer, 

calcium, vit B2 en vit B6 innamen. 

In theorie zouden deze kinderen 

baat hebben bij het nemen van 

supplementen. Toch is het eerder 

aan te raden om tekorten weg te 

werken door middel van een evenwichtige 

voeding. 

Het is bekend dat vitaminetekorten 

eveneens invloed hebben op het 

psychisch functioneren. Zo werd 

aangetoond dat een vitamine Btekort 

aanleiding geeft tot traagheid 

van handelen en persoonlijkheidsveranderingen, 

een verminderd 

concentratievermogen, gestoorde 

inprenting, verminderde eetlust, 

prikkelbaarheid en depressie. 

Vit C tekort geeft dan weer aanleiding 

tot vermoeidheid en slechtere 

reactietijden. 

Vitamine -en mineraaltekorten kunnen 

wel degelijk het intellectuele 

prestatievermogen verminderen. 

Zink en ijzer stimuleren het 

geheugen 

Ook ijzer speelt een rol in het intellectuele 

presteren. Uit onderzoek 

in ontwikkelingslanden blijkt dat 

kinderen met een ijzertekort zich 

niet ten volle kunnen ontwikkelen. 

Er wordt duidelijk lager gescoord 

op tests die mentale en motorische 

vaardigheden meten. Wanneer 

ijzersupplementen worden toegediend 

verbeteren de scores. Hoe 

ijzer het intellect beïnvloedt, is nog 

niet gekend. Men weet wel dat ijzer 

aanwezig is in verschillende zones 

in de hersenen en dat neurotransmitters 

ijzer nodig hebben om te 

kunnen functioneren. 

Jodiumtekort kan leiden tot geringe 

schildklierinsufficiëntie die moeheid 

kan uitlokken. Regelmatig zeevis, 

garnalen en spinazie op het menu 

zetten, zorgt voor voldoende jodium 

en vermijdt het ontstaan van tekorten. 

Zink wordt in hoge concentraties 

gevonden in de hypocampus, een 

gedeelte van de hersenen dat verantwoordelijk 

is voor het leren en 

memoriseren. 

Een zinkdeficiënte voeding veroorzaakt 

duidelijk stoornissen in het 

korte termijngeheugen. Bovendien 

speelt zink een rol in aanmaak van 

immunoglobulines en de verdediging 

tegen virussen en bacteriën. 

Goede schoolresultaten beginnen 

aan tafel. Desnoods moeten gebreksziekten 

opgelost worden met 

voedingssupplementen. 

Ontstress liefst met natuurlijke 

middelen 

Studeren met de deadline van de 

examens op de achtergrond is best 

een stressvolle situatie. Daardoor 

kan de leercapaciteit gehinderd 

worden. Het is van het grootste 

belang kalm te blijven en stress te 

vermijden. Dat doe je door voldoende 

slaap, maar ook ontspanning en 

inspanning: elke dag, bij voorkeur 

’s avonds een half uurtje stappen, 

wandelen, gaan zwemmen. Ook 

elk uur gedurende vijf minuten een 

kort pauze nemen, water drinken, 

een luchtje happen. Ben je toch wat 

zenuwachtig, slik dan bij voorkeur 

geen synthetische kalmeerpillen, 

maar hou het bij een goed natuurlijk 

en ontspannend preparaat 

bijvoorbeeld op basis van Passiflora 

en Avena sativa. En om goed te 

kunnen slapen is er Escholtzia. Zo 

ontstaat er geen gewenning, geen 

nadelige effecten, maar kan je toch 

ontspannen studeren en de examens 

hoopvol tegemoet gaan. 



Curcumine 

bestrijdt 

Alzheimer 

De wetenschap heeft 

voor veel problemen 

nog geen verklaring. 

Hoe komt het dat de jongste 

decennia het aantal patiënten 

dat getroffen 

wordt door Alzheimer 

gestaag blijft 

toenemen? Ook 

op kanker lijkt men 

geen vat te krijgen, 

evenmin als op hart- en 

vaatziekten. De levensstijl 

heeft er beslist mee te 

maken. Japanners die naar 

Amerika verhuizen en daar 

de gewoonten overnemen 

zijn evenzeer het slachtoffer 

van deze beschavingsziekten, 

terwijl dergelijke 

problemen zich in hun 

land van herkomst minder 

stellen. 

De relatie tussen de eet- en 

leefgewoonten is daarom een 

punt van onderzoek. 

Zo heeft men ondervonden 

dat op plaatsen 

waar veel gebruik gemaakt 

wordt van kokosolie en 

kokosmelk veel minder 

Alzheimer optreedt. 

Wetenschappelijke proeven in 

de USA hebben aangetoond dat 

bij patiënten die ruim kokosvet 

in hun dieet toegediend kregen, 

een spoedige verbetering van de 

cognitieve functies bij Alzheimer 

waargenomen werden. Zo konden 

deze patiënten na een half jaar 

weer deelnemen aan een gesprek, 

terwijl dat tevoren minder of niet 

het geval was. 

Ook tegen hart- en vaatziekten 

is kokosvet een goed preventief 

middel. Hoewel het een verzadigd 

vet is, gedraagt het zich niet 

agressief tegenover de hart- en 

bloedvaten. 

Hetzelfde met curcumine. Het 

extract van de kurkuma longa lijkt 

volgens recente onderzoeken het 

voortschrijden van de ziekte van 

Alzheimer sterk te vertragen. De 

curcumine, het actieve bestanddeel 

van de geelwortel of kurkuma 

is een sterke antioxidant en 

zou daardoor de vorming van de 

verwoestende plaques in de hersenen 

verhinderen. Het heeft ook 

een gunstig effect bij de schade 

die zware metalen in het organisme 

aanrichten. 

Dit effect is des te frappanter 

naarmate er meer kurkuma gebruikt 

wordt. Een land als India, 

waar men graag sterk gekruid 

eet en royaal gebruik maakt van 

kurkuma wordt vijfmaal minder 

getroffen door Alzheimer dan de 

westerse geïndustrialiseerde landen. 

Onderzoek in Japan bevestigt 

de resultaten. De researchers 

hadden het over veelbelovende 

vooruitzichten voor wie geregeld 

curcumine gebruikt. 

Jan van Gendt 


De zon is aantrekkelijk, maar velen hebben 

er al hun gezondheid door verspeeld! 

Hoe huidkanker na 

zonnige vakantie 

vermijden? 

Veilig zonnebaden kan gezondheid 

versterken, maar overdrijven is schadelijk! 

De staart van de winter, 

het grijze weer, 

de sombere luchten 

en het koele klimaat 

hebben veel te lang aangesleept. 

Mensen lopen depressief, 

voelen zich kouwelijk, 

triestig en landerig. Geen 

wonder want de winter kwakkelt 

eigenlijk al een half jaar 

lang. Dus snakt iedereen naar 

de zon. Reisbureaus met aanbiedingen 

naar de zon doen 

gouden zaken. Begrijpelijk, 

want we snakken naar licht, 

warmte en heerlijk zomerweer. 

En dus nemen velen het 

vliegtuig, de beste zekerheid 

voor een zonvakantie om daar 

volop en languit in de zon te 

gaan liggen. Dat heeft voordelen 

voor de gezondheid, ontegensprekelijk, 

want de noodzakelijke 

vitamine D komt best 

van de zon, maar ook nadelen, 

want de huidkankers nemen 

schrikbarend toe. Ideaal is 

verstandig gebruik te maken 

van het zonlicht en zonnebaden 

op een medisch verantwoorde 

manier toe te passen. 

Hoe tank je best gezondheid 

uit de zon, zonder de nadelen 

mee te nemen? 

De cosmetische industrie van zonneproducten 

heeft dat duidelijk begrepen 

en verbindt aan zijn beschermende 

middelen zowel een UV-B-filter, als 


Advertentie 

SUIKERVRIJ 

ook geschikt voor diabetici 

dills ® 

digestive 

mints 

Zachtverfrissende muntjes 

met essentiële oliën 

uit kruiden en vruchten. 

Verkrijgbaar in de apotheek 

met CNK-bestelcode: 2161-149 

dills ® 

digestive mint 

Maakt de dingen 

verteerbaar! 

voor meer info: 

www.dills.be 

een UV-A-filter. Men spreekt in dit verband 

van moderne BREEDBANDFILTERS. 

Geen vroege veroudering 

Het verouderingsproces van de huid is 

erfelijk bepaald. Als bijkomende factor 

is er het verouderingsproces van de zon, 

waar we zelf een belangrijk aandeel in 

hebben. Licht- en zonneveroudering zijn 

een realiteit. 

UV-B-stralen veroorzaken het bekende 

erytheem of zonnebrandweefsel met roodheid 

en jeuk na een te langdurig zonnebad. 

De natuur zit zeer vernuftig in elkaar 

en heeft een eigen verdedigingsmechanisme: 

het bruiningsproces wordt op gang 

gebracht doordat in de huid melanine 

wordt gevormd, de bruine huidkleurstof. 

De bruine kleur danken we in feite aan het 

ontstekingsproces door UV-B. Die brengt 

de bruine kleuring op gang. De verkleuring 

van de huid door de zonnebank geeft 

evenwel niet dezelfde bescherming omdat 

ze niet het gevolg is van een ontstekingsreactie 

van de huid. 

De proef op de som 

Je kan tegenwoordig gemakkelijk zelf de 

proef op de som nemen. Bekijk aandachtig 

de tekst op de verpakking van moderne 

zonneproducten. Zo zal je zien dat ze 

tegenwoordig allemaal breedbandfilters 

bevatten. Dat betekent dat ze zowel UV-A 

filteren als UV-B. 

In tegenstelling tot wat de reclame van 

sommige zonnebanken en instituten wil 

laten geloven kan UV-A wel degelijk bij 

chronisch misbruik leiden tot onherstelbaar 

elasticiteitsverlies van de huid. Ook 

de normale pigmentatie kan er door in het 

gedrang komen. Uiteindelijk kan daardoor 

huidkanker ontstaan. 

Het zonlicht gaat anders te werk: hier 

wordt het verdedigingsmechanisme van de 

huid wakker gemaakt: de huid kleurt eerst 

rood en nadien bruin en de hoornlaag 

verdikt, er wordt een hoge dosis melanine 

in de huid opgestapeld. Een gebruinde 

huid, heeft van nature een beschermingsfactor 

10. Dat sluit evenwel 

niet uit dat men nog altijd verplicht 

is een zonnebrandproduct te blijven 

gebruiken, omdat het natuurlijk 

beschermingsmechanisme, n.l. een 

verdikte huid en voldoende pigment, 

zich slechts zeer langzaam 

vormen. 

De raad blijft dus: met mondjesmaat 

beginnen zonnen en in het 

begin een hoge beschermingsfactor 

gebruiken. Bent 

u een donker 

mediterraan 

type, dan nog 

moet je starten 

met factor 4. Als 

je van tevoren 

nog niet intens 

in de zon hebt 

gezeten, dan 

moet je beginnen 

met 20 of 

zelfs 30. De 

eerste dag mag 

je niet langer 

dan een kwartiertje 

in de zon, 

ook niet langer 

als je een hoge 

beschermingsfactor gebruikt. Ook 

niet pal op de middag in de zon 

gaan zitten, dan is de UV-intensiteit 

maximum. Vermijd de zon tussen 

de middag en 15 uur. 

Zo ga je te werk 

Als je op een verstandige wijze wil 

zonnebaden, moet je de blote huid 

met een zonneproduct van goede 

kwaliteit insmeren. Doe dat vooraleer 

je naar het strand gaat, niet 

meer op het strand zelf. Best van 

al smeert u zich een half uur voor 

het zonnebad in, liefst op een goed 

gereinigde en parfumvrije huid. 

Gedurende dit half uur dringen de 

UV-filters goed in de huid in en 

vormen ze een werkzaam net in de 

bovenste huidlagen. Dat is de ideale 

bruiningsmethode. 

Er bestaan tegenwoordig ook 

producten die het bruiningsproces 

cosmetisch kunnen activeren. Ze 

bevatten wetenschappelijk uitgeteste 

moleculen, zoals citropteen, 

een extract uit pompelmoes, die in 

een geconcentreerde dosis van 1 

percent het vormen van melanine 

kunnen versnellen, 

zonder dat 

men de enorme 

nadelen van 

bergaptenen 

(o.a. uit bergamot) 

of andere 

psoralenen ondervindt. 

Je mag uiteindelijk 

niet vergeten 

dat de graad 

van snelheid van 

bruinen en van 

de intensiteit 

van het bruinen 

afhangt van het 

natuurlijke gehalte 

melanine 

in je huid. Daar kan je niets aan 

veranderen. Je kan er alleen rekening 

mee houden om verbranden 

te voorkomen. Trouwens, je mag 

ook niet vergeten dat overdreven 

zonnebaden het immuunsysteem 

aantast, terwijl matig zonnen de 

immuniteit versterkt. 

Daarom: start kalmpjes aan met 

een zeer hoge beschermingsfactor. 

Op die manier kom je mooi bruin en 

niet verbrand van je hopelijk zonnige 

vakantie terug thuis. 



Ik heb sinusitis... 

mag ik vliegen? 

Leer hier de truc om last door 

drukverschillen tijdens de vlucht en het 

dalen te verhelpen 

De vakantiereizen lonken weer. De folders van verre 

zomerse oorden worden kwistig uitgedeeld. De vliegtickets 

worden besteld en meteen ook de ongemakken, 

want mensen die last hebben verkoudheid, sinusitis, hooikoorts 

of contactlenzen dragen, hebben vaker last van vliegreizen. 

Vooral bij het landen, ondervinden velen vanwege de 

drukverandering last in de oren, wat dagenlang tot barstende 

hoofdpijn kan leiden. Je hoeft niet altijd sinusitis of verkoudheid 

te hebben om er last van te ondervinden. Een paar eenvoudige 

manipulaties kan het ongemak verhelpen en hinder 

voorkomen. Toch is het beter niet te vliegen als je last hebt 

van sinusitis of verkoudheid. Maar als je het toch wil doen, 

kunnen een paar maatregelen je best wel helpen. 

Passagiersvliegtuigen cruisen op 

grote hoogte, zelfs tot 30.000.voet 

(ongeveer 9 à 10 km). Op die hoogte 

is de atmosferische druk veel 

kleiner dan op de grond. Daardoor 

is ook de luchtweerstand kleiner 

en verbruiken vliegtuigen minder 

brandstof bij hoge snelheid. Luchtdruk 

en luchtvochtigheid worden 

daarom in passagiersruimtes van 

jets kunstmatig op peil gehouden 

en zijn identiek aan een hoogte van 

2,4 à 2,5 km hoogte. De luchtvochtigheid 

is vergelijkbaar met die van 

woestijngebieden, dus droge lucht. 

Dat maakt dat patiënten die problemen 

hebben met slijmvliezen van 

ogen en luchtwegen last kunnen 

ondervinden. Wat kan je hier aan 

doen? 

De reddende truc 

Als de druk in de cabine weer 

toeneemt, veranderen gassen van 

volume, dus ook de lucht in de holle 

ruimten van het lichaam. Sinussen 

en middenoorgangen zijn dergelijke 

holle ruimten. Omdat sinussen 

of voorhoofdholten met lucht 

zijn gevuld, kan drukverandering 

daar invloed op hebben. Ze staan 

in verbinding met de neus en de 

keelholten via de buis van Eustachius. 

Bij het dalen komen grote 

drukverschillen voor. Wie gezond 

is en geen last heeft van verkoudheid 

of sinusitis ondervindt er 

weinig hinder van. Het volstaat op 

kauwgom te kauwen, te slikken of 

met de vingers de neus dicht te 

knijpen en te blazen om de druk in 

het middenoor weer in evenwicht 

te brengen door de lucht te laten 

regelen via de buis van Eustachius. 

Maar bij wie een verkoudheid heeft, 

gezwollen slijmvliezen en als de 

buis van Eustachius dicht zit, kan de 

druk moeilijk in evenwicht gebracht 

worden, wat erg pijnlijk kan worden 

en zelfs dagenlang kan aanslepen 

met erge hoofdpijn als resultaat. 

Daarom is het beter niet te vliegen 

met een ernstige verkoudheid of 

sinusitis, maar is het toch nodig, of 

wil je het doen, dan is het goed om 

voor de landing de neuswegen vrij 

te sprayen met een goede spray. Op 

die manier kan je toch de reddende 

beweging maken door de neus dicht 

te knijpen en te blazen. Je voelt het 

dan “ploppen” in het oor, een echt 

bevrijdend gevoel. 

Wie last heeft van prikkende en 

droge ogen omdat hij of zij lenzen 

draagt en de lucht in het vliegtuig 

te droog is, kan tijdens de vlucht 

beter een bril dragen. 

Wat doe je aan sinusitis? 

Ontsteking van de sinussen is geen 

ernstige ziekte op zich, maar het 

kan wel voor bijzonder onplezierige 

ongemakken zorgen en volgt doorgaans 

als nasleep op een langdurige 

en slecht verzorgde verkoudheid. 

Een afdoende bescherming bestaat 

eigenlijk niet, tenzij men zijn 

weerstand verhoogt. Wie sterk 

genoeg is, krijgt zelden of nooit een 

verkoudheid. Verkoudheid moet wel 

worden verzorgd, omdat anders 

chronische bronchitis, maar ook 

sinusitis het gevolg kan zijn. 

Ernstige verwikkelingen 

De duidelijkste tekenen zijn: kloppende 

pijnen in het gezicht, die erger 

worden bij het voorover buigen, 

slijmerige afscheiding uit de neus, 

soms koorts, meestal hoofdpijn die 

zelfs heftig kan zijn en natuurlijk 

ook altijd een verstopte neus. 

Boven de neus en op de jukbeenderen 

heeft het gezicht een aantal 

holten die bekleed zijn met slijmvlies. 

De functie is enerzijds reso- 


nantie te geven aan de stem en het 

geluid, anderzijds de lucht voor te 

verwarmen die door de neus wordt 

ingeademd. Deze ruimten zijn enkel 

met lucht gevuld, maar als een 

verkoudheid te lang aansleept en 

de verbinding tussen de bijholten 

geblokkeerd geraakt door slijmen, 

is het mogelijk, dat de slijmvliezen 

ontsteken. Heel de holte kan op die 

wijze met etter gevuld worden en 

ernstige bijverschijnselen geven, 

tot ontsteking van het kaakbeen 

toe. Soms is sinusitis ook een 

gevolg van een etterende kaakbeenontsteking, 

op haar beurt al 

het gevolg van een verwaarloosd 

tandprobleem. Een specialist zal het 

probleem bekijken. De patiënt kan 

zelf ook heel wat doen om de kwaal 

spoedig onder controle te krijgen. 

Hard snuiten kan gevaarlijk zijn 

Bij een ernstige neusverkoudheid 

begaan heel wat patiënten de grote 

fout om hard te willen snuiten in de 

hoop op die wijze de neusgangen 

vrij te krijgen. Dat is nutteloos. 

Integendeel, je kan door het hard 

persen en tegelijk beide neusgaten 

af te klemmen, alleen de etter en 

de bacteriën in de bijhoofdsholten 

persen. Op die manier maak je van 

een gewone neusverkoudheid een 

sinusitis. Als je de neus snuit, doe 

het kalmpjes aan, alleen als het nodig 

is en pers nooit beide neusgaten 

tegelijk dicht. 

Sinusitis wordt soms ook verward 

met een allergie van de neusbijholten, 

omdat in het beginstadium 

soms dezelfde symptomen optreden: 

heftig niezen, veelvuldige 

afscheiding uit de neus, verstopping 

van de beide neuskanalen, nasale 

stemgeluiden. Deze verschijnselen 

doen zich meestal in het mooie 

seizoen voor, terwijl sinusitis heel 

dikwijls beperkt blijft tot de „verkoudheidsperiode”. 

Wat kan je zelf doen? 

Om sinusitis te voorkomen, moet 

je in de eerste plaats vermijden dat 

je verkouden wordt en als dat toch 

het geval is, moet je die snel en 

doeltreffend behandelen. We mogen 

de natuurlijke intelligentie van de 

schepping niet onderschatten: de 

eigen immuniteit verbeteren, is het 

beste wat je kan doen. Daarom 

darmflora gezond maken met goede 

probiotica en een zoutoplossing 

opsnuiven om de neusholten te ontsmetten 

en vrij te maken. 

Eet in deze periode meer ui en 

look. Ook mierikswortel heeft een 

bacteriedodende werking. Kauw 

een vijftal minuutjes op een stukje 

rauwe mierikswortel. Ook thee van 

ui is bijzonder goed in geval van 

verkoudheden. Pas je menu ook wat 

aan en vermijd in deze periode te 

veel eiwitten. Leer ook door de neus 

te ademen en knijp bij het snuiten 

nooit beide neusgaten tegelijk dicht. 

Geen kwaal om erg bang voor te 

zijn, wel eentje dat het je behoorlijk 

oncomfortabel kan maken. 

Jos van Landuyt 

Curcu-Flam ® 

Forte 

Bioeq. 4800 mg 

curcuma extract 

20 tabletten CNK 2694-404 

60 tabletten CNK 2694-420 

Onmisbaar voor soepele gewrichten 

en gezond kraakbeen 

Enkel verkrijgbaar in de apotheek. 

Curcumine wordt al langer in de 

natuurgeneeskunde gebruikt, terwijl 

nu door wetenschappelijk onderzoek 

de grote waarde wordt aangetoond. 

a Vrij bewegen 

a Soepele gewrichten 

a 100% natuurlijk 

a Snelle werking 

www.curcu-flam.be 


Advertentie 

a Houdt de gewrichten 

soepel en sterk 

a Ondersteunt het behoud 

van het kraakbeen

De jacht op vrije radicalen is geopend 

Groene thee: 

het natuurlijke 

levenselixir 

Drink je graag thee? En verkies je groene thee, dan 

hebben we goed nieuws voor U want het kan helpen 

om je te beschermen tegen longkanker, darmkanker 

en ook tegen huidkanker en vele andere soorten. Het 

is ook van nut om cholesterol te beheersen en zit boordevol 

polyfenolen en antioxidanten, versterkt het immuunsysteem, 

geeft rust en ontstresst en helpt zelfs een natuurlijke slaap 

te vinden. Het restaureert een positief bacterieleven in de 

mond en de darmen wat resulteert in een gezond tandvlees. 

Voldoende redenen dus om dagelijks groene thee te drinken. 

Experten van de medische faculteit in 

Taiwan zijn tot de conclusie gekomen 

dat het drinken van groene thee bescherming 

biedt tegen het ontstaan van 

longkanker. Ze kwamen tot die conclusie 

nadat ze vijfhonderd patiënten hadden 

onderzocht en gevolgd. 

Tegen longkanker 

Zowel rokers als niet-rokers die dagelijks 

minstens één kopje groene thee dronken, 

zagen hun risico op longkanker significant 

dalen. Dat werd ook bevestigd 

op een kankercongres in de Verenigde 

Staten. De bescherming was wel het 

grootst bij mensen die over een bepaald 

gen beschikten. Specialisten haast- 

Beschermt tegen longkanker, huidkanker, 

zwaarlijvigheid, suikerziekte en 

talrijke moderne kwalen 

ten zich om er aan toe te voegen dat 

het desondanks schadelijk blijft om te 

roken. De groene thee afkomstig van de 

klassieke theeplant of Camelia sinensis 

wordt in heel Azië veelvuldig gebruikt. 

Het aantal gevallen van longkanker is 

er ook veel lager dan in de rest van de 

wereld. De link heeft inspiratie gegeven 

om het probleem te onderzoeken met 

het intussen bekende resultaat. 

Proeven in laboratoria hebben ook aangetoond 

dat de polyfenolen in groene 

thee in staat zijn kankercellen in hun 

ontwikkeling te stoppen. Ook in humane 

studies is het beschermend effect aangetoond. 

In juli 2009 heeft een groep onderzoekers 

van de universiteit van Oxford een 

studie gepubliceerd van een onderzoek 

bij meer dan 1,5 miljoen mensen. Ze 

concludeerden dat het matig drinken 

van groene thee de gezondheid bevordert. 

Dr. I-Hsin Lin, van de Shan Medical 

University, bevestigde dat zowel bij 

rokers als niet-rokers die geen groene 

thee dronken, het aantal gevallen van 

longkanker vijfmaal hoger was dan bij 

hen die dagelijks minstens één kopje 

groene thee dronken. Bij de rokers die 

geen groene thee dronken was dit risico 

om longkanker te krijgen zelfs twaalfmaal 

groter dan bij hen die groene thee 

dronken. 

Wetenschappers onderzochten ook het 

DNA van deze patiënten en concludeerden 

dat de aanwezigheid van een 

bepaald gen, het zogenaamd IGF1 in 

combinatie met groene thee ook een 

cruciale rol speelde. Als patiënten niet 

over dit gen beschikten, dan had groene 

thee minder spectaculaire invloed. Dr. 

Yinka Ebo, van het Cancer Research 

instituut in Engeland verklaarde dat 

de resultaten geen alibi mochten zijn 

om toch te roken. Tabak vult namelijk 

de longen met meer dan 80 bekende 

kanker veroorzakende chemicaliën. Daar 

is groene thee geen totaal mirakelmiddel 

tegen. Niet roken of stoppen met roken 

is het beste wat iemand kan doen om 

zowel longkanker als meer dan twaalf 


andere soorten kanker te voorkomen. 

Om te vermageren 

Groene thee bevat net zoals koffie en 

gewone zwarte thee ook cafeïne, zij 

het in mindere mate, maar ook catechines, 

die interessant zijn voor de 

thermogenese of vetverbranding. Dit 

effect werd onderzocht en bevestigd 

door wetenschappers van de Sjanghai 

Medical School. Deze catechines zouden 

de vetverdeling herschikken en vooral 

het gevaarlijke buikvet aanpakken. Dit 

buikvet vormt trouwens een risico voor 

hart- en vaatziekten en diabetes en is 

verschillend van vet dat zich in de rest 

van het lichaam opstapelt, zoals de 

dijen, de benen, de armen enz. Buikvet 

is direct gerelateerd aan een verhoogd 

cardiovasculair risico en suikerziekte. 

Groene thee zou ook de werking van 

hormonen zoals insuline bevorderen 

zodat overtollige suikers kunnen worden 

“verbrand”. Doordat de insulinewerking 

wordt ingetoomd zal ook het hongergevoel 

worden getemd zodat snoepen van 

calorierijke tussendoortjes automatisch 

wordt beperkt, wat resulteert in een 

verminderde vetopstapeling. 

Geeft rust en ontspant 

Groene thee bevat ook L-theanine een 

aminozuur dat in de blaadjes van de Camelia 

sinensis rijkelijk aanwezig is. Door 

Japanners wordt dit fel gewaardeerd 

omwille van de ontspannende werking. 

Het is een natuurlijke stof die een 

rustgevende en ontspannende werking 

heeft en dus ideaal om de gestresste, 

zenuwachtige en geagiteerde westerling 

te kalmeren. Wie oververmoeid is en 

last heeft van een te hoge werkdruk, te 

lijden heeft van nervositeit en slapeloosheid, 

kan rust en ontspanning vinden 

dankzij L-theanine in groene thee die 

een rustverschaffende werking op de 

hersenen uitoefent. Uit onderzoek blijkt 

dat 200 mg van L-theanine al voldoende 

is voor een gunstige uitwerking. Planten 

kunnen dus beslist gebruikt worden om 

van verslavende kalmeermiddelen en 

slaappillen af te komen en ze te vervangen 

door een eenvoudig natuurlijk 

middel. 

Arts genezen van ernstige systeemziekte 

In het toonaangevende wetenschap- 

pelijke tijdschrift “Blood” beschrijft een 

arts voor zijn collega’s zijn opmerkelijke 

genezing van een ernstige systeemziekte 

door het drinken van groene thee. 

De 79-jarige Duitse hematoloog Dr. 

Werner Hunstein bevestigt dat hij door 

het drinken van groene thee genezen 

is van de gevaarlijke systeemziekte 

amyloïdose. De ziekte is niet zo gekend, 

maar kenmerkt zich door afzetting van 

amyloïdose-eiwit zodat organen beschadigd 

kunnen worden. 

Dit probleem speelt wellicht een rol bij 

het ontstaan van de ziekte van Alzheimer, 

Parkinson en Huntington. Omdat 

de chemokuren amper hielpen, de arts 

zienderogen vermagerde, verzwakte 

en slecht sliep, schakelde hij over naar 

principes van het Moermandieet waarin 

het drinken van groene thee een prominente 

rol kreeg, waarbij dagelijks 1,5 tot 

2 liter verse groene thee werd gebruikt. 

Zijn toestand verbeterde na enkele weken 

spectaculair. Zelfs de beschadigde 

nierfunctie verbeterde. Volgens prof. 

Wanker is dit effect te verklaren door 

de sterke antioxidatieve werking. De 

werking van de groene thee kan worden 

bevorderd door aan de verse biologische 

groene thee ook wat biologisch citroensap 

toe te voegen zodat de absorptie in 

de darm wordt gestimuleerd. 

Ook voor de huid 

Omdat groene thee rijk is aan polyfenolen 

stimuleert het ook de natuurlijke 

huidbescherming tegen schadelijke UVstralen 

van de zon. Op die manier wordt 

vroegtijdige veroudering voorkomen. De 

antioxidanten vangen de vrije radicalen 

zodat de vorming van huidkankercellen 

wordt afgeremd. De epicatechines, 

onderdelen van de polyfenolen maken 

ook dat het immuunsysteem wordt 

versterkt. Het heeft ontstekingswerende 

eigenschappen op cellulair niveau. 

Patiënten met een gevoelige bleke 

huid die voorzichtiger moeten zijn met 

zonbestraling kunnen schade helpen 

voorkomen door extracten van groene 

thee zoals tea-trea-olie op de huid aan 

te brengen en uiteraard ook groene thee 

te drinken. Met het oog op de komende 

(hopelijk) zonnige vakantieperiode is dit 

een raad van onschatbare waarde. 


GEHEEL 

VERNIEUWDE SITE! 

Uw online gezondheidsadviseur 

BOVERTE is een moderne internetwinkel. 

Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, 

vriendelijk geprijsd en een goede service. 

U koopt bij Boverte omdat… 

• U toegang heeft tot het complete assortiment 

producten van Fytobell ® , Nutribell ® , Ellen 

Dee ® en Kilonorm ® . 

• U boven de 50 euro geen verzendkosten 

betaalt. 

• U met korting op uw bestelling kan aankopen. 

• De producten binnen 2 werkdagen bij u 

worden afgeleverd. 

• U gemakkelijke betalingsmogelijkheden 

heeft. 

• Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur 

per dag geopend is. Daarnaast kunt u 7 

dagen per week bij onze klantenservice 

terecht. 

• Wij garant staan voor een optimale service. 

• Wij u helder en duidelijk over de producten 

informeren via de website, per telefoon en 

via e-mail. 

www.boverte.com 

22 SANA nr 35 e-mail: info@boverte.com - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48 

SANA nr 35 23 

Boverte_adv.indd 1 4-10-2012 11:49:32 

De beste zorgen uit de natuur! 

Advertentie

KASTANJES tegen spataders 

De natuur heeft ongekende mogelijkheden. 

Voor veel problemen bestaat een natuurlijke 

oplossing. Denk aan kastanjes: niet enkel lekker 

en een calorierijk volledig voedsel, maar ook 

interessant vanwege de looistoffen en daarom in 

de natuurgeneeskunde gebruikt tegen zware 

benen of spataders. 

Deze vruchten, die de basis vormden van de voeding 

van de armen vóór de aardappel verscheen, zijn heel 

voedzaam: 100 g verschaffen al 250 g calorieën. 

Maar ze worden ook in de cosmetica gebruikt waar 

zalven en crèmes hun nut hebben bewezen 

voor de behandeling van spataders. 

Familie van graan 

Kastanjes zijn nauw verwant met granen 

voor wat de samenstelling betreft. Ze 

bevatten alle bestanddelen van graan: 

35 à 40 % zetmeel, proteïnen (weinig), 

veel vitamine B dat het organisme nodig 

heeft voor de omzetting van suiker en voor 

het evenwicht van het zenuwstelsel, veel 

vitamine C (50 mg per 100 g, zoveel als 

citroenen). Volkomen rijpe kastanjes zijn licht 

verteerbaar, vooral wanneer men ze goed kauwt. 

Ze zijn zeer nuttig voor kinderen, bejaarden, 

verzwakte en herstellende personen en mensen 

die fysiek en geestelijk vermoeid zijn. 

Maar de kastanje is niet alleen lekker om te 

eten en prachtig van kleur om naar te kijken, 

er zitten ook andere praktische gebruiksmogelijkheden 

aan vast, want het is nog niet zo 

vreselijk lang geleden dat gedroogde, fijngestampte 

kastanjes werden gebruikt voor het 

bleken en stijven van linnengoed. 

Voor kostbare of heel oude stoffen worden 

kastanjes gebruikt om vergeling tegen te 

gaan zonder gebruik van een echt bleekmiddel. 

Daartoe worden de fijngestampte 

kastanjes over en in de stof gewreven. 

Heel gezond 

Kastanjes helpen urisch zuur uit het lichaam verdrijven. 

Een afkooksel van de pel bestrijdt buikloop 

vanwege het gehalte aan looistof in die schil. Ook vanwege 

die looistof is het afkooksel een uitwendig middel tegen 

spataderzweren. Je kan natuurlijk ook gebruik maken van een goede 

natuurlijke crème tegen spataders op basis van kastanje, zoals de 

crème van Ellen Dee, heel geschikt tegen zware benen. 

Monique van Hasselt 

Aesculus crème - (met rozemarijnolie) 

Bij zware vermoeide benen 

Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode 2885-382. 

Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter 

kunnen helpen. 

Voor meer info: www.ellendee.be 

Aesculus crème wordt toegepast bij zware, 

vermoeide benen en ontsierende aderen. De 

actieve bestanddelen van de vrucht van de 

paardenkastanje hebben een versterkend effect 

op het vaatstelsel. 

De crème is bedoeld voor dagelijks gebruik, ze 

verzorgt en stimuleert de benen en maakt de 

huid zacht en soepel. Na het gebruik de handen 

wassen. 

Potje 100 ml - Prijs € 5,95 


Advertentie

Wat doet alcohol met 

je lichaam? 

Wanneer wordt het schadelijk? 

Wanneer is het gezond? 

Vooraleer anesthesie bestond verdoofde men „slachtoffers” 

van “heelkundige ingrepen” door middel van veel alcohol. 

In de Middeleeuwen werden wonden ontsmet met bier en 

bevolkingsgroepen die wijn of bier dronken in de plaats van water, 

werden minder gauw ziek, omdat het water voor de mout van 

bier eerst werd gekookt en dus steriel was, terwijl het drinkwater 

vaak krioelde van de bacteriën. Dus is alcohol gezond? 

Alcohol is absoluut goed voor jou, om 

te ontsmetten en in beperkte mate 

ook wel in dranken, want een glaasje 

rode wijn per dag is goed voor hart 

en bloedvaten, niet zozeer vanwege 

de alcohol, maar omwille van andere 

stoffen: fenolen, terpenen en flavonoiden, 

allemaal moeilijke namen voor 

gezonde producten die ook in fruit 

zitten, net onder de schil. Gezond 

blijven: appeltje niet meer schillen! 

En de alcohol dan? Niet bezorgd over 

zijn, tenzij je meer drinkt dan één 

glaasje en er vooral er niet verslaafd 

aan wordt en... niet te jong bent. 

Steeds jonger 

Jongeren hebben de neiging volwassenen 

na te bootsen, 

zonder rekening te houden 

met hun erva- 

ring: ze drinken alcohol, steeds op 

jongere leeftijd en vooral in grotere 

hoeveelheden. Zestienjarigen drinken 

geregeld, maar ook jongeren onder 

de tien jaar durven geregeld alcohol 

te gebruiken. Ze proeven alcohol alsof 

het limonade is, en bepaalde poppers 

bestaan uit alcohol gecamoufleerd 

met limonade. Men heeft geleerd dat 

hoe jonger men met het gebruik van 

alcohol begint, des te moeilijker het 

afkicken wordt en vooral des te meer 

wordt gedronken naarmate de puberteit 

vordert. Weekendongevallen 

met brommers, vechtpartijen, verkrachtingen, 

het past allemaal in het 

plaatje, om nog maar over de financiele, 

emotionele en fysieke schade te 

zwijgen. Want alcohol beschadigt het 

jonge lichaam meer dan dat van 

een volwassene. 

Wat gebeurt er met alcohol in het 

lichaam? 

Alcohol is het eindproduct van gisting 

van vruchtensuikers uit fruit of zetmeel. 

De smaak wordt beïnvloed door 

de begeleidende stoffen. Zo verkrijg 

je evengoed alcohol uit druiven, aardappelen, 

pruimen, granen enz. De 

alcohol komt eerst in de slokdarm, de 

maag en de dunne darm en uiteindelijk 

in het bloed terecht, zodat het via 

de bloedsomloop in het hele lichaam 

begint te circuleren. Het verklaart 

dat van zodra alcohol de hersenen 

heeft bereikt, men er wat losser, 

vrolijker en meer ontspannen door 

kan worden. Remmingen vallen weg, 

men wordt spraakzamer, durft meer 

en uiteindelijk wordt men roekeloos. 

De reacties vertragen naarmate men 

meer drinkt en blijft men doordrinken 

dan valt ook het geheugen weg. Vandaar 

het risico op de weg. Drinkt men 

te veel (meer dan 20 glazen), dan 

kan coma optreden met ademhaling-, 

en hartstilstand tot gevolg. 

Een spoedarts: “We hebben jongeren 

in het weekend het ziekenhuis zien 

binnenbrengen, ze wisten niet eens 

wat hen overkomen was en vroegen 

zich af waarom ze in de intensive care 

lagen en hoe ze aan hun verwondingen 

gekomen waren.” De lever moet 

de alcohol in het lichaam afbreken. 

Die heeft één tot anderhalf uur nodig 

om het gif uit één borrel of een glas 

wijn of bier te elimineren. Heeft iemand 

vijf glazen gedronken dan is de 

lever daar minstens vijf tot 

zeven uur mee 

bezig. 

Kan afbraak versneld worden? 

Borrelnootjes, noch vette haring kunnen 

de afbraak van alcohol versnellen. 

Ook koffie en cola helpen niet, 

want het is bewezen dat de alcohol 

daardoor precies langer in het 

lichaam blijft. Men voelt zich fitter, 

maar de realiteit is anders. Het is dus 

goed mogelijk dat wie ’s avonds flink 

gefeest heeft, ’s anderendaags nog 

boven zijn theewater zit. Uiteindelijk 

heeft de lever zijn beperkingen. Wie 

jarenlang misbruik heeft gemaakt 

van alcohol kan met levercirrose gestraft 

worden. Dat is onomkeerbaar. 

Uiteindelijk stevent men af op de 

dood, want gevorderde levercirrose is 

fataal. 

Alcohol goed voor het hart? 

Het is een kwestie van dosis. Voor 

wie met verstand en vanaf een zekere 

leeftijd gebruik maakt van gealcoholiseerde 

dranken vooral rode wijn, is 

alcohol niet per definitie slecht voor 

de gezondheid. Voor mensen vanaf 

ongeveer 45 jaar werkt alcohol bij 

kleine hoeveelheden mogelijks zelfs 

wel wat beschermend tegen hart- en 

vaatziekten. Maar je mag er niet van 

uitgaan dat een glaasje rode wijn de 

andere fouten tegen de gezondheid 

goed maakt: roken, niet bewegen, 

veel stress, te vet eten, wordt niet 

goed gemaakt door het glas wijn. 

Drinkt iemand te vaak en te veel dan 

kunnen juist hoge bloeddruk, hartklachten 

en zelfs een hersenbloeding 

ontstaan. Zoals Paracelsus zei: “Alles 

hangt af van de dosis.” 


Sterke drank en kanker 

We zien vaak keel- en slokdarmkanker, 

zelfs maagkanker ontstaan bij 

sterke drinkers. Meer dan drie glazen 

alcohol per dag verhoogt die kans al. 

De kans op deze vormen van kanker 

wordt nog eens extra groot bij wie 

zowel drinkt als rookt. Vrouwen die 

meer dan twee glazen alcohol per 

dag gebruiken, hebben volgens de 

nieuwste onderzoeken een verhoogd 

risico op borstkanker. Mensen die te 

veel drinken, verwaarlozen ook hun 

voeding waardoor hun kans op kanker 

nog toeneemt. 

Geheugenschade 

Het is bekend dat mensen die veel 

drinken, ook een minder goed geheugen 

hebben. Men heeft ooit becijferd 

dat wie meer dan vier glazen per dag 

drinkt zeker hersenschade aanricht. 

Het denken, en de coördinatiefuncties 

gaan er op achteruit. Bij sectie op 

overleden drinkers zag men dat het 

hersenvolume met meer dan vijftien 

percent verminderd was. Sommigen 

drinken zo fel, dat ze een black-out 

krijgen en niet eens meer weten waar 

ze de avond tevoren waren of hoe ze 

zijn thuis geraakt. Drinkers hebben 

ook tekorten aan belangrijke vitamines: 

C, B en A. Wie daarbij rookt, 

krijgt nog een pak vrije radicalen 

binnen. Tot het veertigste levensjaar 

kan je nog iets herstellen als je tijdig 

stopt, nadien is het hopeloos. 

Word je er dik van? 

Natuurlijk word je er 

dik van, want al- 

cohol levert veel energie onder vorm 

van calorieën. Heel wat drankjes zijn 

een mix van suiker, vruchtensappen 

en pure alcohol, dat zijn echte 

caloriebommen. Het is ook bekend 

dat alcohol de afbraak van vet uit de 

voeding vertraagt, zodat het lichaam 

meer vet opslaat. Mannen worden 

hoofdzakelijk dik rondom het middel, 

de befaamde bierbuik; vrouwen op 

heupen en bovenbenen. 

Gulden middenweg 

De hoeveelheid alcohol hangt samen 

met de hoeveelheid water in het 

lichaam en vandaar dus ook met het 

lichaamsgewicht. Op die manier kan 

de één wat meer verdragen dan de 

ander. 

Als vuistregel kan men evenwel hanteren 

dat twee glazen voor een vrouw 

en drie voor de man per dag de echte 

limiet is. Maar ben je vermoeid en 

moet je medicijnen nemen, dan is 

alcohol totaal uit den boze. Studeren, 

sturen en alcohol gaan helemaal niet 

samen, evenmin als zwangerschap. 

Het drinken van alcohol is voor jonge 

mensen die nog in de groei zijn extra 

schadelijk. Daarom is het belangrijk 

dat jongeren tot zestien jaar nog niet, 

of slechts mondjesmaat alcohol gebruiken. 

Kinderen tot twaalf jaar mogen 

helemaal geen alcohol drinken. 

Hans de Groot 

De Inspiratietuin van Herkenrode 

is een hedendaags kruidenpark: 

exclusief en origineel, aantrekkelijk 

voor een gevarieerd publiek 

van professioneel geïnteresseerden 

en individuele bezoekers, 

ontspannend en educatief. 

Abdijsite Herkenrode 

Herkenrodeabdij 4 

3511 Hasselt 

Tel.: 011 23 96 70 

Fax: 011 33 46 45 

E-mail: abdijsiteherkenrode@hasselt.be 

Hotel ’t Buskruid 

Ideale uitvalsbasis voor je uitstappen in Limburg 

Erkend fietshotel vlakbij 

knooppunt 312 

Inspiratietuinen 

Herkenrode 

Hotel ’t Buskruid 

Dr. Vanderhoeydonckstraat 64 

3560 Lummen 

Tel 013/53 22 94 

Fax 013/53 22 95 

E-mail: info@tbuskruid.be 

www.tbuskruid.be 


Advertentie 

Advertentie

WeetjesWeetjesWeetjesWeetjesWeetjes 

Hoe eten om jichtaanval te voorkomen? 

Jicht wordt veroorzaakt wordt door 

teveel urinezuur in het bloed. Urinezuur 

is een afbraakproduct van 

purine, dat tijdens de stofwisseling 

vrijkomt uit eiwitrijk voedsel. 

Purine is trouwens een product dat 

hoort bij de menselijke stofwisseling. 

Slechts een klein deel komt 

direct uit ons voedsel. Dit betekent 

dat de hoeveelheid purine 

maar voor een klein gedeelte te 

beïnvloeden is via het eten. Een 

aantal voedingsmiddelen heeft een 

uitgesproken hoog gehalte aan 

purine en dus is het beter om daar 

slechts met mate van te gebruiken. 

Het gaat om: ansjovis, bier, 

bouillon, haring, hersenen, jus, 

lever, mosselen, niertjes, sardines, 

Verdraagzaam zijn tegenover 

“berookte lokalen” helpt niet, 

want uit recent wetenschappelijk 

onderzoek blijkt dat 

passief-rokers meer koolmonoxide 

naar binnen krijgen dan 

de koolmonoxide die de lucht 

bevat die rokers zelf inhaleren. 

Voortdurend in een „berookt 

lokaal” moeten meeroken, is 

even schadelijk voor de gezondheid 

als zelf roken, soms 

schadelijker. Men heeft berekend 

dat in een kantoor waar 

gerookt wordt de niet-roker 

gemiddeld zeven jaar van 

zijn leven moet afstaan. De 

densiteit van koolmonoxide 

in sommige lokalen en kantoren 

overschrijdt vaak ruim 

de toegelaten norm voor de 

viskuit, wijn en zwezerik. Alcohol 

bevat veel purine en maakt het 

daarnaast de nier moeilijk om urinezuur 

kwijt te raken. Het advies 

is daarom: matig met alcohol! 

Overmatig gebruik van voedsel en 

overgewicht kunnen een jichtaanval 

uitlokken. Over het algemeen 

kunnen mensen met jicht 

wel gewoon eten maar moeten 

zij oppassen met te veel voedsel, 

overgewicht en een aantal van de 

vermelde producten. Jichtpatiënten 

kunnen een aanval helpen voorkomen 

gewoon door wat voorzichtiger 

te zijn met alcohol en zuur 

reagerende voedingsmiddelen. Ook 

koffie bekomt hen minder goed. 

Passief rokers leven zeven jaar korter 

buitenlucht. Moest de buitenlucht 

zo sterk vervuild zijn met 

koolmonoxide als in sommige 

kantoren en vergaderlokalen, 

dan gaan we allemaal 

dood. Passief roken veroorzaakt 

trouwens irritatie aan 

de conjunctiva van de ogen, 

prikkelt de slijmvliezen van 

neus en luchtwegen, veroorzaakt 

astma en hoofdpijn en 

verhoogt de problemen van 

verkoudheid en sinusitis. Bij 

ons zijn restaurants verplicht 

om aparte ruimten te voorzien 

voor rokers. Tabak moet 

niet enkel in verband worden 

gebracht met longkanker, ook 

met maag-darmziekten, bronchitis, 

sinusitis, conjunctivitis, 

en hart- en vaatziekten. 

Na snoepen niet meteen tanden poetsen 

Het is bekend: kinderen en volwassenen 

die veel fruitsap drinken 

en snoepen, krijgen problemen 

met de tanden. De fruitzuren zijn 

etsend en de suikers laten ook een 

zuurdepot achter op de tanden. 

Onmiddellijk na het snoepen of het 

drinken van fruitsap hard poetsen, 

helpt niet, want op dat moment 

zijn de tanden brozer en poets je 

eigenlijk letterlijk een gat in de 

tanden. Door het eten van zuur 

Pesterijen op school gaan meestal 

over lichamelijke gebreken en 

dan vooral bij kinderen die niet of 

nauwelijks van zich kunnen afbijten. 

Klassieke pestonderwerpen zijn 

magerzucht, vetzucht, of een ander 

lichamelijk gebrek. Een dik kind 

wordt zeker gepest door schoolkameraadjes, 

zodat het zich gaat isoleren 

en emotioneel niet goed meer 

functioneert. Op den duur gaan de 

schoolresultaten er onder lijden, het 

kind voelt zich niet meer aanvaard 

en gaat zich zelfs van de ouders 

isoleren, waardoor het van kwaad 

tot erger wordt. 

Anderzijds kan het ook gebeuren 

dat de ouders zich te veel met de 

eetgewoonten van het kind gaan 

bezig houden. Een kind dat dik is, 

krijgt vaak de hele dag opmerkingen 

over zijn eetgedrag. Bij elk snoepje 

dat het in de mond steekt hoort het: 

„Zou je dat nu wel doen?” Door je 

als ouder te fixeren op zijn eetgedrag 

en zijn lichaam, kan je kind het 

gevoel krijgen in een uitzonderingspositie 

te zitten, anders te zijn dan 

voedsel wordt je tandglazuur een 

beetje opgelost. Wacht daarom na 

het eten van zuur voedsel een uur 

met poetsen, om beschadiging van 

het glazuur te voorkomen. Ook 

is het is aan te raden om na het 

poetsen met water te spoelen. Kies 

een tandpasta met beschermende 

stoffen, die blijven een beetje 

achter op de tanden en kunnen zo 

voorkomen dat bijtende stoffen het 

tandglazuur aantasten. 

Zwaarlijvige kinderen voelen 

zich eenzaam en alleen 

de anderen. Kinderen kunnen zich 

daardoor erg eenzaam voelen en 

hun zelfbeeld wordt erdoor onderuit 

gehaald. En dat werkt een leven 

lang door. Is je kind te dik, probeer 

dan juist een gezond voedingspatroon 

te stimuleren. Geef geen 

suikerrijke tussendoortjes en laat 

je kind zoveel mogelijk bewegen. 

Eventueel kun je de hulp inschakelen 

van de huisarts of een diëtist. 

Want dik zijn, is niet gezond, en 

voor een kind ook zeker niet leuk! 

Kijk als ouder ook eens kritisch naar 

het speelgedrag van je kind. Door 

buiten te spelen, te sporten of lekker 

actief bezig te zijn, wordt veel 

energie verbruikt. Maar zit je kind 

liever binnen achter de computer 

of speelt hij uren op zijn gameboy, 

dan wordt er veel minder energie 

verbruikt en is de kans op te veel 

aankomen groter. Stimuleer je kind 

daarom om elke dag iets actiefs te 

doen. En waarom doe je dat niet 

gezellig samen? Het zal bovendien 

het eenzaamheidspatroon, van zijn 

gedachten doorbreken. 


Te weinig drinken 

bedreigt je hart 

Als je dorst hebt moet je drinken. Maar dorst kondigt 

zich meestal pas aan als het lichaam al hinder ondervindt 

van te weinig vocht. Feit is dat de meeste mensen 

veel te weinig drinken, vooral als het warm weer 

is. Als regel geldt dat anderhalve liter water per dag buiten 

het eten moet worden gedronken, maar op warme dagen 

en bij sterke fysieke inspanningen nog meer. Wie te weinig 

drinkt bij extreme hitte of inspanning, brengt zijn leven in 

gevaar. Vooral baby’s en oudere mensen zijn wat dat betreft 

erg kwetsbaar. Te weinig drinken is niet gezond, maar kan 

zelfs in sommige omstandigheden ook echt levensgevaarlijk 

zijn. 

We krijgen hopelijk nog wat warme 

dagen, want het voorjaar was bijzonder 

belabberd, maar de zomer 

gaat onvermijdelijk komen en 

desnoods kan een tocht naar het 

zuiden het warmtegevoel compenseren. 

Dus zijn raadgevingen over 

drinken van water op zijn plaats. 

Ernstig probleem 

Vochtgebrek is een ernstige probleem 

dat veel voorkomt. Als je niet 

genoeg drinkt, maak je kans op een 

dehydratatie. De nieren zitten op 

een spaarfunctie, het bloed wordt 

dikker, de bloeddruk stijgt, het 

vocht wordt uit de weefsels zoals de 

huid gehaald om vitale functies te 

kunnen blijven verzekeren. 

Te weinig vocht kan belangrijke problemen 

veroorzaken, zelfs de dood 

als het te extreem wordt. Vooral 

voor kleine kinderen en oudere patienten 

is dit een levensbedreigende 

situatie. Vrouwen bezondigen zich 

gemakkelijk aan dit probleem, want 

ze hebben het niet altijd gemakkelijk 

een toilet op te zoeken. Weinig 

drinken is dus bij hen een tweede 

natuur, ze zijn er als het ware in 

geoefend. Blaasontstekingen komen 

daarom vaak voor bij hen. 

Je moet eigenlijk één derde meer 

drinken dan je dorst aangeeft. 

Vooral bij sport 

Wie gaat sporten, tennissen, joggen, 

fietsen, roeien, zelfs stappen, 

zweet meer, kan enorme hoeveelheden 

vocht verliezen. Bij diarree uiteraard 

nog meer. Vooraleer je gaat 

sporten zou je twee tot drie uur 

van tevoren een liter water moeten 

drinken, nadien nog een liter en in 

de loop van de dag nog meer. Wie 

houdt van lange wandelingen in de 

natuur bij warm weer, mag niet vergeten 

een paar flessen water mee 

te nemen in de rugzak. Als je in het 

zuiden wil gaan stappen dan is dit 

een must, wil je ernstige problemen 

voorkomen. Vooral wie een 

Vooral vrouwen drinken veel 

te weinig en krijgen dus 

sneller rimpels 

jaartje ouder wordt moet daaraan denken. 

Als je bij te warm weer en fel zweten niet op 

tijd voldoende drinkt, is een collaps meer dan 

waarschijnlijk. Dehydratatie kan leiden tot verhoogde 

bloeddruk, duizelingen, spierkrampen, 

hevig zweten, flauwte, concentratiestoornissen, 

gehoorproblemen, emotionele breakdowns, 

hoofdpijn en snelle pols. De huid van de 

patiënt is droog en rimpelend. Vrouwen 

die te weinig drinken, krijgen sneller 

rimpels. Sportlui en vakantiegangers zijn 

gewaarschuwd: meer drinken, het voert 

toxinen af, laat je lichaam naar behoren 

functioneren en... houdt je jong. 

Goedkope jeugd dus! 

Voorzichtig met baby’s 

Een baby heeft meer water 

nodig dan een volwassene. 

Bij de geboorte bestaat 

een baby voor 78% 

uit water. Binnen een 

jaar tijd daalt dit tot 

60%. Maar dehydratatie 

is een voortdurende 

dreiging 

voor de baby en 

wordt veroorzaakt 

door overvloedig 

transpireren. 

Daarom is het 

levensgevaarlijk 

wanneer een 

baby te lang alleen 

wordt gelaten 

in een verhitte auto. 

De geparkeerde 

auto in de zon laten 

staan met de baby 

in het wiegje en 

dan een boodschap 

gaan 


doen, is niet enkel strafbaar, het is 

ook dodelijk. 

Uitdroging kan ook een gevolg 

zijn van diarree of braken, als de 

spijsvertering van de baby nog niet 

echt goed werkt. Enkel bacterievrij 

water met een zeer laag mineralengehalte 

helpt het delicaat evenwicht 

te bewaren of te herstellen. 

Deze waters krijgen overigens de 

vermelding „aanbevolen voor de 

bereiding van voedingswaren voor 

zuigelingen” van de Hoge Raad voor 

Hygiëne. Bij ons is bijvoorbeeld Spa 

Reine ideaal. Bij het maken van een 

zuigflesje voor de baby is de keuze 

van het water dat u bij het melkpoeder 

toevoegt even belangrijk als 

de keuze van het melkpoeder zelf. 

Een flesje water tussendoor lest de 

dorst van de zuigeling. 

Wat drinken we best? 

Het is niet om het even wat je 

drinkt. Koffie, cola en alcohol, de 

meest geliefde drankjes hebben 

een diuretisch effect: ze drijven nog 

meer water uit het lichaam dan ze 

aanbrengen. Gevolg: je moet nog 

meer gaan drinken. Water is eigenlijk 

de beste drank. Fruitsap is 

een lekker aperitiefje, maar eigenlijk 

niet geschikt als dagdagelijkse 

drank, bovendien zeer agressief 

voor de tanden. Dus water. 

Van levensbelang 

Water is goed voor ongeveer 60% 

van het gewicht van een volwassene, 

78% van het gewicht van een 

zuigeling en 94% van het gewicht 

van een foetus van vijf maanden 

oud. Met andere woorden, het 

lichaam van een volwassen man die 

80 kilo weegt, bevat minstens 56 

liter water. Een deel van dat water 

zit in ons bloed, dat onze organen 

irrigeert. Dit water is zoals men 

zegt intercellulair. 

Het resterende water is nodig voor 

de werking van onze organen: 

90% van de hersenen, 79% van 

hart en longen, 76% van de spieren, 

70% van de lever, 22% van 

de beenderen en zelfs 10% van de 

tanden is water. Deze cijfers zeggen 

alles: water is enorm belangrijk 

voor ons lichaam. Gelukkig neemt 

een volwassene ongeveer 2,5 liter 

water op, elke dag opnieuw: 1,5 

liter wordt gedronken, 1 liter zit 

in onze voeding. Sla bijvoorbeeld 

bevat 98% water. Dankzij dat water 

kunnen we de afvalstoffen uit ons 

lichaam verwijderen, de lichaamswarmte 

(door transpiratie) regelen 

en vitaminen, voedingsstoffen en 

alle andere mineralen in ons lichaam 

transporteren. Een volwassen 

mens kan 30 dagen zonder 

voeding overleven. Zonder water is 

men na 3 dagen reeds overleden. 

Zeker in de zon en bij brandwonden 

Wie lange tijd heeft gezonnebaad, 

moet het verlies aan vocht beslist 

compenseren. Zeker als de huid 

verbrand is, moet die eerst worden 

afgekoeld en nadien het inwendige 

vocht worden opgedreven, anders 

kan een levensgevaarlijke situatie 

ontstaan. Maar ook als je je ergens 

aan een vuur verbrand hebt, is dat 

de eerste regel: afkoelen met water 

en dan water drinken! De eerste 

uren na de verbranding is het essentieel 

dat voldoende vocht in het 

lichaam wordt gebracht. Bij zonnebrand 

is de reactie niet zo dramatisch, 

maar toch is het ook hier van 

belang dat de patiënt voldoende 

gaat drinken. 

Zo zie je maar dat water meer is 

dan vocht. Het heeft een belangrijke, 

zoniet de belangrijkste functie 

in het lichaam, want andere processen 

vallen gewoon stil als we niet 

voldoende drinken! 


restaurant ‘t Vlierhof 

Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen 

Tel. 089 41 44 18 

GSM 0478 61 33 02 

info@vlierhof.be 

Bezoek onze website: 

www.vlierhof.be 

Dominique Vreven 

natuurlijk 

smakelijk 


Advertentie 

50 net.be 

www.50net.be 

De portaalsite voor 

de dynamische 

50-plusser! 

Schrijf je nu in op onze 

Nieuwsflash 

Advertentie 

www.50net.be

Hoed u voor de thermische 

shock: nooit meer dan vijf 

graden verschil met 

buitentemperatuur! 

Is airco 

ongezond? 

Legionairsziekte kan veroorzaakt 

worden door vuile filters en leidingen 

van airco en douches 

Ooit komt de zomer toch, want iedereen smacht na 

een al te lange aanslepende winter naar een beetje 

warmte en zonneschijn. Dat is goed voor de mens, 

vooral omdat we zon nodig hebben, voor de vitamine 

D, voor de botaanmaak, voor het humeur, kortom voor 

de gezondheid. We hebben buitenlucht nodig, frisse lucht, 

ademruimte want we hebben al te lang opgesloten gezeten 

tussen vier muren, ons afgesloten van de buitenwereld omdat 

het veel te koud was, te nat, te winderig, soms ijzig. En 

dan komt die lang verwachte warmte, hopelijk hier, maar 

zeker op zomervakantie in het zuiden en dan is het vaak te 

heftig, te veel, te snel, we zweten ons een ongeluk zodat 

meteen naar de airco wordt gegrepen. Ook in de auto wordt 

de airco maximaal benut zodat we meteen verkoeling vinden 

van de halftropische temperaturen. Heerlijk! Dat denken we 

tenminste, tot even later een verkoudheid, een ontsteking 

van de luchtwegen, sinusitis, irritatie van de ogen optreedt 

en meteen krijgt de airco de schuld. Terecht? 

De kwaliteit van de lucht die we 

inademen is van groot belang. We 

kunnen het niet lang zonder lucht of 

zuurstof uithouden. Is er te weinig 

zuurstof en te veel vervuilende stof 

in de lucht aanwezig, dan worden 

we ziek. Mensen die in de omgeving 

van een druk kruispunt of een autoweg 

wonen, kennen het maar al te 

goed. Kinderen in industriegebieden 

zijn sneller ziek, hebben meer last 

van allergie, aandoeningen van de 

luchtwegen. Het worden van jongsaf 

kasplantjes, omdat de lucht niet 

schoon genoeg is. Er wordt vaak 

aangeraden de lucht te filteren, 

van vreemde stoffen te ontdoen 

en dat kan door middel van air- 

conditioning. Maar vaak wordt het 

hier van kwaad tot erger, omdat de 

systemen ofwel slecht functioneren, 

de kanalen niet op tijd gereinigd 

worden, de filters onvoldoende vervangen 

worden en vervuilde lucht 

blijft circuleren. Een allergie is dan 

niet ver af en ontstekingen van de 

luchtwegen zijn daarvan het normale 

gevolg. In extreme gevallen kan 

de legionairsziekte ontstaan, niet 

zelden een dodelijk probleem. 

Oorlog op de slijmvliezen 

Uit onderzoek in Zweden blijkt dat 

het aantal allergieën elke tien jaar 

verdubbelt. Als het zo doorgaat zijn 

we over 20 jaar allemaal allergisch. 


Het is een 

probleem 

dat blijkbaar 

goed gedijt in 

de geïndustrialiseerde 

wereld. De industrie 

heeft 

er ongetwijfeld 

veel met 

de luchtkwaliteit 

en de 

kans op allergie 

te maken, 

hoewel uit een studie van Dr. Erika 

Muteus van 1994 gebleken is dat de 

industrie niet de hoofdschuldige is. 

Er werd een vergelijking gemaakt 

tussen de industriestad Leipzig en 

de grootstad München. Veel vervuilende 

industrie in Leipzig, maar 

niet in München, daarentegen wel 

veel dieselverkeer in München en 

minder in Leipzig. Ondanks de minder 

moderne voedingsgewoonten, 

de slechter geïsoleerde huizen, de 

vervuilende industrierook, had de 

bevolking van Leipzig in het vroegere 

Oost-Duitsland de helft minder 

allergieën dan in het propere, 

moderne München. Deze proeven 

waren des te significanter daar ze 

gebaseerd waren op wetenschappelijk 

vergelijkbare huidtests en niet 

zomaar op basis van een subjectieve 

ondervraging. 

Prof. Van Cauwenberge, decaan van 

de ORL-afdeling van de universiteit 

Gent, tevens verkozen voorzitter 

van de European Academy for 

allergie and clinical immunology 

was daarom van mening dat het 

probleem met de luchtwegen en 

allergie duidelijk iets te maken 

heeft met de westerse leefomstandigheden. 

Mensen met een hoge 

levensstandaard in rijke huizen, 

met aircosystemen zijn trouwens 

eveneens gemakkelijker het slachtoffer 

dan de bevolking die modester 

moet leven. 

Airco is belangrijke factor 

De vervuiling binnen in de huizen 

is blijkbaar groter in rijke huizen: 

betere isolatie, meer allergenen 

in de gebruikte materialen, een 

grotere variëteit van meubilair en 

stoffen en minder beluchting door 

vaak eigen voorzieningen van eigen 

luchtcirculatie: airconditioning blijkt 

meestal een belangrijke factor. Ook 

onvoldoende verluchten, gebrek 

aan verse lucht door overisolering 

om verwarmingskosten te besparen, 

onvoldoende vervangen van de 

filters van de airco. 

Er is een duidelijke link, want hoe 

beschaafder, hoe duurder het huis 

en de systemen, hoe allergischer, 

hoe meer last aan de luchtwegen. 

Ook voeding speelt een rol: hoe rijker 

de voeding, des te meer komen 

allergieën voor en uit een studie 

in Japan, waar de beste en meest 

grondige onderzoeken gebeurd zijn 

sedert de tweede wereldoorlog, 

heeft men gemerkt dat hoe minder 

ontstekingen voorkomen, des te 

meer zijn de patiënten het slachtoffer 

van allergieën. 

Er blijkt één grote gemeenschappelijke 

factor te zijn: verbrandingsgassen 

van dieselmotoren zijn een 

factor die het probleem in de hand 

werken. Allerlei allergenen blijken 

er gemakkelijk op te gaan zitten. 

Dient men bijvoorbeeld graspollen 

aan proefdieren toe, dan verhoogt 

hun allergische gevoeligheid en 

reflex als er dieselpartikels meegevoerd 

worden. Vandaar dat wie in 

de buurt van de autosnelweg woont 

ook eerder het slachtoffer wordt 

van een allergie, dan wie op het 

platteland woont zonder druk autoverkeer 

in de buurt, hoewel je van 

het platteland mag veronderstellen 

dat er meer allergieverwekkende 

pollen en stuifmeelkorrels in de 

lucht aanwezig zijn. Vandaar dat nu 

al meer dan de helft van de stedelijke 

bevolking last heeft van allergie. 

De moderne tijd heeft ons blijkbaar 

veel ongemakken bezorgd. Als dan 

nog de airco niet regelmatig gezuiverd 

wordt en de filters niet worden 

vernieuwd vergroot het probleem 

exponentieel. 

Verschil in temperatuur 

Naast het probleem van vervuilde 

filters die besmettingen voortdurend 

in omloop brengen en in kringloop 

houden, bestaat met airco ook het 

fenomeen van de thermische shock. 

Je komt bijvoorbeeld op vakantie in 

het zuiden van een buitentemperatuur 

van dertig graden, en stapt een 

oververhitte auto van meer dan vijftig 

graden in. De verleiding is groot 

om meteen de airco op maximale 

koelte te laten draaien. Het risico op 

thermische shock is heel groot. Als 

het verschil meer dan tien graden 

bedraagt en de temperatuur meteen 

naar beneden wordt gehaald 

kan in extreme omstandigheden 

zelfs bewusteloosheid en ademhalingsstilstand 

optreden. Het is niet 

verstandig meteen de ruimte fel af 

te koelen. Beter is eerst ramen en 

deuren open te zetten om de auto 

binnen spontaan te laten verfrissen 

en tot een normale buitentemperatuur 

te laten komen en de airco 

slechts langzaam en beperkt aan 

te zetten. In het begin maak je het 

verschil niet groter dan vier à vijf 

graden, maar meer dan acht graden 

verschil kan je beter niet toepassen. 

De airco krijgt dan natuurlijk 

de schuld als men ’s anderendaags 

met een keelontsteking, sinusitis of 

verkoudheid opgezadeld zit, terwijl 

niet de airco zelf, maar het gebruik 

ervan verkeerd was. 

Legionairsziekte 

Airconditioning wordt ook vaak vermeld 

als veroorzaker van ernstige 

aandoeningen zoals de legionairsziekte, 

een vorm van longontsteking 

die veroorzaakt wordt door de 

legionellabacterie. De afloop is niet 

zelden dodelijk: tussen de 10 en 25 

percent van de getroffen personen. 

Deze bacterie gedijt vooral in vochtige 

warme ruimten. Stagnerende 

waterleidingen en koelleidingen zijn 

een bron van besmetting: dat kan 

zowel het verwarmde water van de 

douche zijn als de buizen van de 

koelinstallatie of airco die gekoeld 

wordt met water. Water dat voorturend 

circuleert en een spray vormt, 

kan eveneens drager zijn van de 

gevaarlijke bacterie: fonteintjes, 

luchtbevochtigers, bubbelbaden 

en sommige aircosystemen. Stilstaand 

water dat rond de 24 graden 

is en niet hoog genoeg wordt 

opgewarmd, kan drager zijn van de 

bacterie en de besmetting doorgeven. 

Bij het onderhoud van de airco 

moet hier nauwlettend op toegezien 

worden. Hotels van bedenkelijk 

allooi laten soms na voldoende 

controle te laten uitvoeren op deze 

systemen. Kies voor een uiterst 

proper en goed onderhouden hotel 

of vakantieverblijf. Als je ergens 

aankomt, draai dan de warme douchekraan 

helemaal open met ingehouden 

adem en verlaat de doucheruimte. 

Laat het water gedurende 

vijf à tien minuten volop stromen 

zodat de leidingen schoon gespoeld 

zijn. Let er op dat het douchewater 

liefst boven de 65 graden is, dan is 

vermenigvuldiging van de bacterie 

uitgesloten en worden reeds aanwezige 

bacteriën gedood. Als je een 

geurtje merkt aan de airco, schakel 

die uit en vraag de hoteldirectie 

om een inspectie en als je de airco 

thuis aanzet, volg dan minutieus 

de gebruiksaanwijzing en ververs 

meer dan regelmatig alle filters en 

laat de leidingen schoon maken 

door een gespecialiseerde vakman. 

Tenslotte in de auto: ook hier de filters 

regelmatig laten vervangen en 

de temperatuur slechts een vijftal 

graden lager zetten dan de buitentemperatuur. 

Op die manier zal je 

veel ongemakken voorkomen. 

Jan van Gendt 


Heilzame plantenextracten en 

hun toepassing 

Plant van de maand: 

Door Kees Martens 

Kruidenkundige 

tobell wordt paardenkastanje gecombineerd 

met een aantal andere effectieve planten en 

andere bestanddelen die hun effecten bij deze 

Aesculus hippocastanum L. 

vaatproblemen hebben bewezen. 

Ook wordt Aesculus hippocastanum in o.a. 

crèmes toegepast om de geplaagde benen 

mee in te wrijven. 

Wilde paardenkastanje: 

helpt bij spataders en 

onrustige benen 

Je vindt ze overal in parken en lanen en ze geven schitterende bloemen en 

bladeren: paardenkastanje. Kinderen spelen met de vruchten en sommige 

durven ze wel eens eten, hoewel de smaak erg bitter is. Maar paardenkastanje 

is niet alleen mooi, een prachtige boomsoort die statig de tuinen siert, het 

is ook een geneeskrachtige “plant” met vruchten die heilzaam zijn vooral tegen 

spataders en veneuze stuwingen. Je kan ze zelf voorbereiden, maar dat is een 

eerder omslachtige procedure, dus is een preparaat op basis van paardenkastanje 

wel handiger. 

Geschiedenis van de plant 

Aesculus hippocastanum L. is een boomsoort 

die tot de familie van paardenkastanjeachtigen 

(Hippocastanaceae) behoort en wel 

25 meter hoog kan worden. De boom bloeit 

in de maanden mei en juni. De leerachtige, 

stekelige doosvruchten bevatten één tot twee 

glanzende, nootachtige, roodbruine vruchten 

(kastanjes). In de volksgeneeskunde werden 

de vruchten toegepast als hoestmiddel bij 

paarden, een mogelijke verklaring voor de 

naam ‘paardenkastanje’. Het woord ‘hippo’ 

duidt mogelijk op dit verband. Maar ‘hippo’ zou 

ook kunnen wijzen op het feit dat de bladeren 

na afvallen een hoefijzervormig litteken nalaten. 

Tegenwoordig weet men dat de vruchten, 

maar ook de bladeren, door het gehalte aan 

saponinen het ophoesten van slijm inderdaad 

bevorderen. 

Sinds de 16de eeuw komt Aesculus hippocastanum 

L. in de medische literatuur voor 

als heilzaam middel. Paardenkastanje wordt 

vooral gebruikt bij spataders en aambeien. De 

echte doorbraak van paardenkastanje bij deze 

klachten in de kruidengeneeskunde kwam in 

1896 toen de Franse arts Arnault de Vevey 

beschreef hoe hij paardenkastanje had toegepast 

bij patiënten met aambeien en daarbij 

opmerkelijke resultaten boekte. 

Eigenschappen 

Aesculus hippocastanum L. versterkt de 

aderwand en wordt mede daarom toegepast 

bij aambeien en spataders. De elasticiteit van 

de aderwand wordt duidelijk verbeterd en de 

ziekelijk verhoogde doorlaatbaarheid van de 

vaatwand waardoor oedeem ontstaat, neemt 

af. De doorbloeding van de onderste ledematen 

verbetert, evenals de bloedstroom naar 

het hart. Interessant van paardenkastanje is 

dat ze door al die effecten tevens nachtelijke 

spierkrampen tegengaat. Verder is Aesculus 

hippocastanum L. urinedrijvend (waarbij ze 

kaliumsparend is) en ontstekingsremmend. 

Verwerking: Van de afzonderlijk geoogste 

bloemen en vruchten (kastanjes) worden 

extracten gemaakt. 

Toepassing 

In het algemeen zijn aambeien en spataders 

de belangrijkste indicaties. Maar in feite werkt 

de paardenkastanje breder. Mensen met 

een staand beroep kennen het vermoeide 

en gespannen gevoel in de benen, met vaak 

vochtophoping in de onderbenen en enkels tot 

gevolg, laat zich goed helpen door paardenkastanje. 

Hetzelfde geldt voor onrustige benen 

door veneuze stuwing, dat bekend staat als 

het fenomeen ‘restless legs’. 

In Ruscubell druppels en capsules van Fy- 

Om zelf te doen 

Kastanjebad tegen huidaandoeningen: 

Stamp een kilo kastanjes fijn, laat dit in ruim 

water een uur koken (let op schuimen!), 

giet het door een zeef en voeg dit afkooksel 

toe aan (niet te heet) badwater. Ook kan de 

schors hiervoor worden gebruikt: een handvol 

fijngesneden of gemalen schors overgieten 

met één liter water, een korte tijd laten koken 

en vervolgens zeven. 

Kastanjepuree tegen een droge huid en 

winterhanden en -voeten: Kook een stuk of 

tien kastanjes een half uur, pel ze en maak 

er samen met het weer opgewarmde kooknat 

een puree van. Wrijf hiermee de huid in, eventueel 

aangevuld met een scheutje huidolie. 

Kastanjeslinger tegen motten: rijg een 

aantal kastanjes aaneen, hang dit in de klerenkast 

en motten blijven weg. Ook kunt u een 

handvol gedroogd blad gebruiken. 

Kastanje als wasmiddel 

Een huismiddeltje uit grootmoeders tijd is het 

gebruik van de kastanje als wasmiddel. Het 

vruchtvlees van de kastanje werd daarvoor 

gebruikt. Om vijf kilo linnengoed helder wit 

te krijgen, zou een lepel vol kastanjepuree al 

voldoende zijn. Maar lekker ruikt de was dan 

niet. Ook vuile handen worden schoon door ze 

in te wrijven met kastanjepuree. 


Alle soft- en pepdrinks 

veroorzaken stress! 

Pepdranken 

lokken je de 

put in 

Kunnen we nog 

zonder pepdrinks, 

energieverschaffendesupertonifierende 

vochten: krachtbekers 

boordevol suiker, of synthetische 

zoetmiddelen, cafeïne en kleurstoffen, 

soms zelfs verborgen alcohol? Slechte 

schoolresultaten van jongeren zouden 

vaak te wijten zijn aan de frisdranken en 

pepdrinks. Druggebruik zou daarop vaak 

een gevolg zijn van energietekort door 

deze drankjes. Vochtig en zoet gevaar 

dreigt! 

Een volwassen persoon heeft ongeveer 2 liter vloeistof 

per dag nodig die buiten de maaltijden aan het lichaam 

moet worden toegevoegd. In principe mag dat water zijn, 

liefst zelfs, want op die manier komen geen ongewenste 

stoffen het lichaam binnen. De meeste verkiezen evenwel 

een drankje met wat meer pit, wat meer kleur, wat meer 

smaak... en wat meer vergif dus. Bovendien maken de 

verborgen calorieën en scheikundige stoffen in pepdranken 

en frisdranken van het goedje meestal een ongezonde pepbom, 

als er al geen kunstmatige zoetstof in werd verwerkt. 

Pepdranken hebben hun cultuur: om te sporten, maar ook 

om het uitgaansleven wat kleur te geven. Sommige zijn 

ronduit gevaarlijk vanwege het hoge cafeïnegehalte, hebben 

soms tot vijfmaal het cafeïnegehalte van cola. Andere 

zijn nog verraderlijker omdat er alcohol in vermengd werd. 

Vooral jonge kinderen moeten opletten met het gebruik van 

frisdranken. 

Kunstmatige zoetstoffen 

In heel wat softdrinks wordt als zoetmiddel aspartaam ge- 

bruikt, omdat het een sterke zoetende 

kracht heeft zonder calorieën. Het is een 

geliefkoosd middel in light-producten. 

Aspartaam mag dan ook een van de 

sterkste synthetische zoetmiddelen 

worden genoemd, die door meer dan de 

helft van de bevolking in de industrielanden 

wordt gebruikt in de plaats van 

suiker. Aspartaam is samengesteld uit 

twee aminozuur-componenten: asparaginezuur 

en fenylalanine. De zoetkracht 

is ongeveer 200 maal sterker dan die 

van suiker. Bij de synthese ontstaan 

producten die verantwoordelijk gesteld 

worden voor een hele reeks gezondheidsproblemen. 

Droge ogen en irritatie 

tijdens het dragen van contactlenzen 

zijn dagelijkse kost voor gebruikers van 

aspartaam. Droge mond, gewrichtspijnen, 

verwarring, geheugenverlies 

en vermindering van de hoeveelheid 

traanvocht zijn vaak vastgestelde 

symptomen. Cerebrale storingen zijn 

eveneens gekend: de hersenen worden 

overspoeld met fenylalanine, terwijl de 

neurotransmitters (vooral dopamine) 

worden verstoord. Heel wat frisdranken, 

maar ook yoghurt en platte kaas kunnen 

aspartaam bevatten. Als men aspartaam 

in grote dosissen gebruikt, kunnen 

stemmingsveranderingen optreden. Het 

Center for Science in the Public Interest 

rapporteerde bij honderden aspartaamgebruikers 

symptomen van hoofdpijn 

tot misselijkheid en zelfs epileptische 

aanvallen. Zwangere vrouwen mogen 

helemaal geen kunstmatige zoetstoffen 

gebruiken omdat ze de placenta passeren 

en toxisch zijn voor de foetus. Er 

zijn teratogene (misvormingen) en cancerogene 

(kankerverwekkende) gevaren 

aan verbonden! Door veel aspartaam in 

light-frisdrank te gebruiken, komt men 

in een vicieuze cirkel terecht. Men drinkt 

light-frisdranken, die weinig calorieën 

aanbrengen, toch zoet smaken en zogenaamd 

de dorst lessen. Maar door het 

droogtegevoel van de slijmvliezen in de 

mond, verhoogt het dorstgevoel vanwege 

het aspartaameffect. Gevolg: men 

is geneigd nog meer te drinken, wat het 

dorstgevoel alleen maar doet toenemen. 

Veel volwassenen en kinderen overschrijden 

dagelijks de grensdosis. Kinderen 

zitten met een paar flesjes cola-light 

al gauw aan die grens, want 1 liter lightcola 

bevat al 86 mg aspartaam. 

Mijd energydrinks 

Tegenwoordig kan je niet meer aan sport 

doen zonder zogenaamde energydrinks 

met ronkende namen en nummers. Ze 

bevatten allemaal een hoge concentratie 

aan monosuikers zoals druivensuiker of 

fructose, dat onmiddellijk wordt opgenomen 

en meteen energie geeft. Dat 

nadien een hypoglycaemie of een tekort 

aan bloedsuiker ontstaat, wordt er niet 

bij vermeld. Koffie heeft hetzelfde effect. 

De prikkel die uitgestuurd wordt door 

cafeïne gaat uit glycogeen in de lever 

energie halen en de reserves worden 

opgebruikt. Vandaar de black-outs, het 

mottige gevoel, de ongevallen. Als de 

glycogeenreserves zijn opgebruikt, komt 

hemoglobine in gevaar en ontstaat een 

zuurstof-fixatie-tekort. Cafeïne- en pepdranken 

hebben een effect op de adenilaatcyclase, 

een van de belangrijkste 

enzymsystemen in de lever. Een groot 

aantal enzymen komt in het gedrang. 

Glycogeen gaat glucose vrijmaken en 

de adenilaatcyclase wordt geactiveerd 

door adrenaline. Gevolg: er ontstaat 

stress. Alle soft- en pepdrinks veroorzaken 

stress! Het esterase-enzym keert 

de zaak om waardoor de lever blijvend 

wordt uitgeput. Men geraakt langzaam 

in een diepe put. Het gevolg daarvan is 

dat jongeren die een heel weekend willen 

uitgaan en dansen, door het gebruik 

van deze pepdranken snel vermoeid en 

uitgeput geraken en automatisch hun 

toevlucht zoeken in sterke stimulerende 

middelen en overschakelen op XTC. 

Het zou gewoon volstaan om af te zien 

van dergelijke verslavende dranken die 

volkomen nutteloos en leeg zijn, maar 

enkel tot doel hebben de smaak te 

prikkelen, het centrale zenuwstelsel tot 

activiteit aan te sporen en uiteindelijk in 

de lichaamsenergie te tasten. Water of 

groentesappen drinken zou de oplossing 

zijn en er zouden veel problemen voorkomen 

worden. Ouders met heel jonge 

kinderen moeten deze niet gewoon maken 

aan het drinken van frisdranken en 

cafeïnehoudende drankjes zoals cola’s 

en vruchtenlimonades. Suiker, fructose 

en synthetische zoetmakers moeten 

worden vermeden... het kan alleen de 

gezondheid ten goede komen en veel ellende 

en ongemakken voorkomen. 



Lekker en gezond koken met 

groentenkok Dominique Vreven 

Asperges met daslook 

uit de wok, nori gevuld met spelt 

en quinoa, brandnetelsaus 

Dit jaar hebben we er lang op moeten wachten. Maar daar 

zijn ze dan weer, die overheerlijke asperges. Je kan ze in 

drie kleurtjes aantreffen in de groentewinkel waaronder 

de meest gekende de witte, groene en volledig paarse 

exemplaren. Dat opvallend paars kleurtje wordt helaas 

wel groen tijdens het bereiden. De witte zijn het zachtst van smaak, 

de groene en paarse asperges zijn mineraalachtig en smaken, jong 

zijnde, naar verse erwtjes. Daslook is een wilde, uiachtige plant die 

naar look smaakt zonder dat je er, dat voor omstanders nare geurtje, 

bij krijgt. Het seizoen van daslook is gelijklopend met asperges 

zolang het niet te warm wordt want dan verdwijnt het blad van dit 

kruid heel snel. Pluk daslook nooit in de natuur maar leg zelf een 

perkje onder een loofboom aan in je tuin. Na enkele jaren hebben 

ze zich zo veelvuldig uitgezaaid dat het “onkruid” wordt. Heerlijk 

toch! 

Daslook, of berenlook in de volksmond, 

is onze inheemse wilde look en heeft 

vergelijkbare gunstige effecten als look. 

Het is vooral ontsmettend naar het 

spijsverteringstelsel toe. Door de aanwezige 

zwavelverbindingen is daslook ook 

antibacterieel. Net zoals zijn sterkere 

broertje de look, heeft het verorberen 

van deze plant een lichte invloed naar 

aderverkalking, hoge bloeddruk en hoge 

cholesterolwaarden. 

Boodschappenlijst voor 4 personen : 

• 1 kg asperges (wit, groen en/of 

paars van kleur) 

• 15 daslook bladeren of 1 busseltje 

bieslook of Chinese bieslook 

• olijfolie 

• hoeveboter 

• 3 nori vellen 

• 1 wortel 

• 2 sjalotten 

• 1 teentje look 

• 100 g rode quinoa 

• 100 g couscous van spelt 

• 1 koffielepel groentenbouillon pasta 

• 1 koffielepel geelwortel (kurkuma) 

• 1 eigeel 

Voor de saus: 

• 1 ui 

• een halve courget (geschild en in 

blokjes gesneden) 

• 0.25 liter groentenbouillon en 200g 

brandneteltopjes eventueel aangevuld 

met een tiental blaadjes brave 

Hendrik en/of ¼ bussel waterkers 

en/of een tiental daslook blaadjes. 

Bereidingswijze: 

- Snij de wortel, look en de sjalotjes heel 

fijn en stoof ze samen met een eetlepel 

olijfolie en een klontje hoeveboter. 

- Na 5 minuten doe je er de rode Quinoa 

bij samen met drie keer dezelfde 

hoeveelheid water, peper en zout, de 

groentenbouillon en de geelwortel. Laat 

dit onder gesloten deksel zachtjes koken 

tot de quinoa gaar is. (Ongeveer 15 

minuten) 

- Voeg nu de couscous van spelt toe, 

roer alles goed door elkaar en laat het 

geheel nog één minuutje doorwarmen. 

- Zet je kookpot aan de kant en laat de 

spelt rustig zwellen onder gesloten deksel 

gedurende een vijftal minuten. Meng 

dan de eierdooier er doorheen en spreid 

aan de voorkant van een nori vel een 

laag quinoa-spelt vulling. 

- Rol alles strak op zodat je een mooie 

nori rol krijgt. Dek deze af met wat plasticfolie 

en laat opstijven in de koelkast. 

-Voor de saus snij je 1 ajuin fijn en stoof 

deze aan in een klontje hoeveboter. 

- Als de ui glazig ziet, bevochtig je het 

geheel met de groentenbouillon en doe 

er de courget bij. Laat alles 15 tot 20 

minuten zachtjes garen en doe er de 

fijngesneden groene kruiden bij. Langdurig 

mixen om een fluweelachtige saus 

te bekomen en afkruiden met peper en 

zout. 

- Nu gaan we onze witte asperges schillen. 

De groen en/of paarse hoef je niet 

te schillen. 

- Snij al de asperges schuin in kleine 

stukjes van ongeveer 1 cm dikte. 

- Wok de asperges in een wokpan samen 

met een scheutje olijfolie en een 

klontje boter. 

- Kruid met peper en zout en voeg er 

op het laatste moment de fijngesneden 

daslook of bieslook aan toe. 

- Wok slechts een vier tot vijf minuten. 

Asperges zijn op hun lekkerst als ze nog 

lichtjes knapperig zijn. 

- Bak tegelijkertijd de rolletjes nori, die 

je in plakjes gesneden hebt van 4cm 

dikte, in een anti-kleefpan op een zacht 

vuurtje gedurende enkele min. en draai 

de rolletjes om. 

- Schik alles mooi op een bord samen 

met de knalgroene lentekruidensaus en 

strooi er bloemetjes van daslook, bieslook 

of Chinese bieslook over. 

Natuurlijk smakelijk! 

Ajuin en courget als natuurlijk 

bindmiddel 

Ajuin is het ideale en gezonde bindmiddel 

van sauzen en soepen. Als je ajuin 

dan daar bovenop glazig stooft in je gerecht 

geeft dat bijkomend een heerlijke, 

zachte en lichtjes zoete smaaktoets. 

Ook het wit van courget dient hier als 

bindmiddel voor de saus. Deze groente 

zorgt ervoor dat deze saus een zacht en 

fluweelachtige smaakervaring geeft 

Brandnetel 

Gebruik in het voorjaar regelmatig verse 

brandnetel. Je komt dan net uit de winter 

en je lichaam heeft een grote nood 

aan vitaminen en mineralen. Brandnetels 

zijn rijk aan vit. C, vit B, foliumzuur, 

vit. E en ijzer, silicium, calcium. 

Bij de bereiding van brandnetels moet 

je er goed op letten dat je dit “onkruid” 

niet te lang laat meekoken om 

verlies aan vitamines te voorkomen. 

Wij kweken in onze tuin brandnetels in 

grote plasticpotten die we ingraven in de 

grond om, net zoals bij munt, te voorkomen 

dat deze ijverige planten uitlopen 

en zo bezit nemen van je hele tuin. Geef 

ze wel regelmatig compost, voeding en 

water want anders kwijnen zelfs brandnetels 

langzaamaan weg. 

Tekst en foto’s Dominique Vreven 

‘t Vlierhof 

Hasseltsestraat 57A 

3740 Bilzen 

Tel. 089 41 44 18 

GSM 0478 61 33 02 

info@vlierhof.be 

www.vlierhof.be 


Combinatieteelt is het door elkaar planten 

van verschillende groenten en eventueel 

ook kruiden en andere planten op 

hetzelfde perceel, met als doel het aantal 

kwalen terug te dringen en de grond nog 

efficiënter te gebruiken. Combinatieteelt 

is de absolute tegenhanger van de 

monocultuur die in de landbouw heerst, 

waarbij grote akkers met één en 

hetzelfde cultuurgewas worden beplant. 

Leren van de natuur 

Ook in de vrije natuur vormen 

planten gemeenschappen waarvan 

de verschillende leden elkaar vaak 

beïnvloeden. Zo wortelen niet alle 

planten even diep. Diep wortelende 

planten en oppervlakkig wortelende 

planten doen elkaar minder concurrentie 

aan. Planten met grote bladeren en hoge 

planten kunnen tere soorten beschutting 

geven. Niet alle planten nemen alle 

voedingsstoffen in dezelfde verhouding 

op: wat de ene niet lust is vaak het 

‘lievelingshapje’ van de wortels van de 

andere. Planten verspreiden geurstoffen 

die sommige insecten verjagen. 

Anderzijds komen op een plek waar 

verschillende planten groeien ook veel 

verschillende insecten voor die elkaar 

De groene vingers van Ivo Pauwels 

Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur 

en groen-journalist verzorgt elke maand een aantal 

schitterende rubrieken in i-Sana. 

Combinatieteelt in de moestuin 

Welke planten mag je bij elkaar zetten 

en welke zijn vijand van elkaar? 

De industrie en economie hebben zich een beetje meester gemaakt van 

de natuur, met als gevolg dat het akkerbeeld verarmt, de diversiteit 

krimpt en door monocultuur ziekten onder planten kunnen toenemen. 

Daartegenover staat combinatieteelt en die kan je gemakkelijk in je 

eigen tuin toepassen. De vraag is hoe, want sommigen weten misschien 

niet hoe eraan te beginnen en wat je best wel en beter niet combineert. 

dan vaak in evenwicht houden, zodat een 

overrompeling door één insectensoort 

zelden voorkomt. Bovendien gaat een 

aantal vliegende insecten af op de vorm, 

op het silhouet dat ze vanuit de lucht 

waarnemen. Wanneer planten door 

elkaar groeien, is dat typische silhouet 

veel minder herkenbaar, waardoor die 

belagers in de war geraken en elders op 

zoek gaan. 

Andere combinaties 

Er zijn uiteraard nog oneindig veel andere 

combinaties mogelijk. Over het algemeen 

is het niet slecht allerlei bloeiende 

eenjarigen tussen de groenten te zetten 

zoals dat vroeger in boerentuinen en 

cottagetuinen gedaan werd. Paprika, 

tomaat, aardappel en aubergine behoren 

tot de nachtschadenfamilie en worden 

vaak door dezelfde ziekten aangetast. 

Zo moet u er zelfs op letten bij vochtig 

zomerweer niet van de tomaten naar de 

aardappelen te lopen en omgekeerd, 

omdat u dan de sporen van de 

aardappelziekte kunt overbrengen. 

Op www.wezooz.be kunt u Ivo Pauwels 

in zijn en vele andere tuinen aan het werk 

zien. 

TABEL MET GOEDE EN SLECHTE COMBINATIES VAN GrOENTEN 

GROENTE COMBINEREN MET NIET COMBINEREN MET 

Aardappelen bonen, maïs komkommer, courgette, aardpeer, 

erwt, tomaat, framboos, 

gladiool 

Aardbeien bonen, spinazie, ui kool 

Aardpeer komkommer aardappel 

Asperge tomaat, peterselie, basilicum 

Bieslook wortelen erwten, bonen 

Bonen aardappel, komkommer, witte 

kool, bloemkool, tuinkruiden 

Courgette maïs 

Erwten wortelen, koolraap, radijs, komkommer, 

maïs, bonen 

Kool tuinkruiden, geurplanten, tomaten, 

uien, bieten, selder, bonen 

Koolraap erwten, ui 

Maïs aardappel, bonen, komkommer, 

courgette, pompoen, erwt 

Peterselie asperge, tomaat 

Pompoen maïs 

ui, knoflook, biet, bieslook 

ui, aardappel 


aardbeien 

tomaat 

Radijs erwt, sla, wortelen, ui komkommer 

Rode biet ui, koolrabi, kool bonen 

Selder ui, tomaat, kool 

Sla radijs, wortelen, aardbei, komkommer 

Spinazie aardbei 

Tomaat ui, peterselie, asperge, kool, 

wortelen 

Ui wortel, tomaat, sla, radijs, aardbeien 

maïs, aardappelen, venkel, komkommer, 

gladiool 

bonen, erwten 

Venkel tomaten 

Wortelen ui, bieslook, erwten, tuinkruiden, 

radijs, tomaten 

dille

Tuinsprokkels 

Eenjarig en overblijvend 

bonenkruid 

Eenjarig bonenkruid, Satureja 

hortensis, heeft altijd fans 

gehad. De dichter Vergilius 

uit de 1ste eeuw voor Christus 

noemde het een van de geurigste 

planten die hij kende. De subtiele, 

kruidige smaak maakt het tot 

een prima keukenkruid. Al werd 

het van oudsher gebruikt tegen 

borstverkoudheden en bronchitis. 

Niet verkeerd, want recente 

wetenschappelijke studies hebben 

de helende eigenschappen van 

Satureja hortensis bevestigd. 

Bonenkruid behoort tot de 

mediterrane kruiden en groeit 

graag op kalkrijke grond, 

bijvoorbeeld op krijtformaties. 

Het past bij vleesgerechten en 

bonen, die het na verluidt beter 

doet verteren. Omdat bonenkruid 

de baarmoeder stimuleert, is het 

zwangere dames aangeraden dit 

kruid uit hun voeding te weren. 

Er bestaat ook een overblijvend 

bonenkruid, Satureja montana. 

Deze lage vaste plant groeit het 

best op doorlatende grond en 

net als eenjarig bonenkruid in de 

volle zon. Satureja montana heeft 

dezelfde eigenschappen als eenjarig 

bonenkruid, alleen de smaak valt 

tegen. Die is veel minder verfijnd. 

Oost-Indische kers, heftig 

van kleur en smaak 

Er bestaan nogal wat eetbare 

bloemen, maar de bloemen 

van de Oost-Indische kers 

hebben wel de strafste smaak: de 

pittige smaak van sterke radijs of 

rammenas. Ook de bladeren zijn 

pikant. Ooit heette Tropaeolum 

majus nog Nasturtium indicum, 

wat zoveel betekent als Indiaanse 

kers en de plant komt inderdaad 

uit Peru. Deze eenjarige plant heeft 

klimmende en bossige vormen. Alle 

bloempjes, hoe ze ook gekleurd 

zijn, zijn eetbaar en prachtig als 

versiering van slaatjes en borden. 

Bovendien frist zo’ n bloempje 

je op wanneer je op een warme 

zomerdag in de tuin aan het werk 

bent. Oost-Indische kers heeft 

naast culinaire eigenschappen ook 

medicinale waarde. De plant heeft 

een ontsmettende en anti-bacteriële 

werking en de zaden worden 

wel eens voorgeschreven tegen 

ontstekingen van de urinewegen. 

Kappertjes van Oost-Indische kers 

De echte kappertjestruik heet Capparis 

spinosa. Deze subtropische struik 

met witte bloemen en ver uitstekende 

meeldraden kan je met goed gevolg 

als kuipplant houden wanneer je hem 

een vorstvrije winterberging geeft. 

Van de kappertjesstruik worden de 

bloemknoppen in azijn ingemaakt. De 

bloemknoppen en in mindere mate 

de groene zaden van Oost-Indische 

kers vormen een redelijk alternatief. 

Verzamel 50 g bloemknoppen en roer 

25 g zout in 3 dl water, voeg er de 

knoppen of de groene zaden aan toe en 

laat alles 24 uur rusten. Doe ze in een 

pot met een kruidenbuiltje, waarvoor 

dille, korianderzaden, een takje tijm en 

zo meer in aanmerking komen. Giet er 

moutazijn over en sluit de pot luchtdicht 

af. Na ongeveer een maand kan je van je 

‘ersatz’kappertjes genieten. 

Zwartmoeskervel voor 

kruidenazijn 

Smyrnium olusatrum, de 

zwartmoeskervel, is een 

hoge vaste plant met gele, 

wat slordige schermbloemen 

en opvallend donkergroene, 

glanzende bladeren. Na de bloei 

verschijnen vrij grote zwarte zaden. 

Zwartmoeskervel is een bewoner 

van tamelijk voedselrijke en redelijk 

vochthoudende plekken op zandige 

bodems. De bladeren, de jonge 

stengels, de zaden en de wortels 

zijn eetbaar. De wortels kunnen 

als pastinaak worden gekookt en 

de bloemknoppen en de bladeren 

geven zomerslaatjes iets extra’s. 

De zaden geven hun smaak aan 

kruidenazijn en kruidenolie. 

Boerenwormkruid en 

balsemwormkruid 

Van in de vroegste tijden 

werd het inheemse 

boerenwormkruid, Tanacetum 

vulgare, als strooiselkruid gebruikt 

omwille van zijn insectenwerende 

eigenschappen. Het kruid met 

het fraaie varenachtige blad werd 

vroeger meer dan nu culinair 

gebruikt, onder meer als surrogaat 

voor munt bij lamsvlees. Het 

dankt zijn naam aan het gebruik 

in lavementen, want het zou 

ingewandswormen uitdrijven, en 

daar hadden ook boeren bij tijd en 

stond last van. 

Balsemwormkruid, Tanacetum 

balsamita, is uit het Midden-Oosten 

afkomstig. Al in de Middeleeuwen 

van Ivo Pauwels 

was het bij ons een heel gewone 

verschijning. De bladeren zijn zeer 

aromatisch. Ze ruiken naar groene 

munt. Het kruid verschijnt al vroeg 

in de lente. 

Enkele blaadjes balsemwormkruid 

in de thee doen een copieuze 

maaltijd snel en vlot verteren. De 

smaak is fel en daarom moet je 

het spaarzaam gebruiken voor het 

kruiden van slaatjes, pompoensoep 

en fruittaart. 

De notensmaak van de 

kleine pimpernel 

De kleine pimpernel, 

Sanguisorba minor, werd 

vroeger samen met zijn 

grotere broer Sanguisorba 

officinalis, de grote pimpernel, 

als wondkruid gebruikt omdat hij 

samentrekkende eigenschappen 

bezit. ‘Sanguisorba’ komt van 

het Latijn ‘sanguis’ (bloed) en 

‘sorbere’ (absorberen). Deze kleine 

vaste plant, die eerder als een ijl 

bodembedekkertje beschouwd 

mag worden en uitzonderlijk op 

vette gronden een hoogte van 40 

centimeter bereikt, heeft kleine 

getande deelblaadjes die een zachte 

notensmaak bezitten en dan ook 

heel lekker zijn in slaatjes waarin 

ze door mensen met subtiele 

smaakpapillen hoog worden 

gewaardeerd. Deze vaste plant 

houdt van een kalkrijke bodem. 

Snij de plant terug wanneer de 

bloemknoppen verschijnen. Hij 

vormt dan weer volop blaadjes met 

de bekende zachte notensmaak. 


essentiële oliën: de meest prettige 

van de zachte geneeswijzen 

Genezende geuren 

Het is algemeen bekend dat de huid stoffen opneemt, 

ook geneesmiddelen. Denk aan pleisters met pijnstillers 

of hormonen. Daarom maakt het ook uit hoe je 

de huid behandelt, want schadelijke stoffen kunnen 

op die manier ongemerkt het lichaam binnendringen en schade 

veroorzaken. Dat geldt ook voor geuren, hoewel de schade 

hier beperkt blijft omdat een afstotende of schadelijke geur 

meestal een schrikreactie tot gevolg heeft waardoor men 

maatregelen neemt om niet langer blootgesteld te worden 

aan gevaarlijke stoffen. Niemand gaat voor zijn plezier boven 

ammoniadampen snuiven, want deze geuren kunnen schade 

berokkenen. Het omgekeerde is ook waar: geuren kunnen 

heilzaam zijn en genezen. In zuiderse landen en het oosten 

maakt aromatherapie of geurtherapie deel uit van de traditionele 

geneeskunde en wordt ze soms samen met klassieke 

middelen gegeven. Aromatherapie als een dromerige alternatieve 

geneeswijze beschouwen is haar onrecht aandoen, 

want geuren kunnen je gezondheid bevorderen. 

Aromatherapie: ideaal tegen stress 

en lichamelijke klachten 

In tegenstelling tot wat velen denken, 

is aromatherapie niet nieuw. 

Hippocrates, de vader van de geneeskunde 

maakte er al gebruik van 

door bepaalde etherische oliën te 

gebruiken in de strijd tegen de pest 

in Athene. Ook Romeinse soldaten 

op expeditie, gebruikten geregeld 

essentiële oliën om op die manier 

hun krachten te ondersteunen en 

gezond te blijven. Het oude Egypte 

had de rijkste traditie in het gebruik 

ervan, want heel wat geneesheren 

van over de hele wereld gingen daar 

hun informatie en opleiding als arts 

halen. 

Erg veelzijdig 

Aromatherapie is bij de zachte vormen 

van geneeskunde een van de 

meest veelzijdige, omdat ze zowel 

kan worden toegepast als drainagekuur, 

als preventief middel tegen 

ziekte en ook bij de behandeling van 

zelfs ernstige problemen. Men kan 

er zowel bij fysieke problemen als 

bij psychische klachten een beroep 

op doen. Van depressie tot een ontsteking 

op de huid: aromatherapie 

kan hulp verschaffen. Letterlijk betekent 

aromatherapie „genezen door 

middel van geuren”, want aroma’s 

zijn geuren. 

In feite gaat het om meer dan 

geuren alleen, want de eigenschappen 

van de plant bepalen ook haar 

gebruik. Deze essentiële oliën 

worden op basis van hun kwaliteiten 

en effecten toegepast: zowel als olie 

voor het badwater, massageolie, als 

onder vorm van capsules b.v. bij 

ingewandsstoornissen. 

Essentiële oliën 

De essentiële oliën vormen de basis 

van deze geneeskunde. Het zijn 

sterk geconcentreerde extracten van 

plantaardige oorsprong waardoor 

ze ook een sterke geur hebben. Het 

is die geur zelf, samen met de olie 

op de huid, die het therapeutische 

effect vormen. Pijn en stress zijn de 

meest populaire toepassingen. De 

geuren kunnen op veel manieren 

worden waargenomen: verstuivers, 

verdampers, geurkaarsen, geurwieken, 

crèmes, shampoos, lotions, 

huidreinigers waar essentiële oliën 

worden aan toegevoegd en dus een 

versterkt heilzaam effect hebben. 

Afhankelijk van de toepassing kan 

met eenzelfde essentiële olie een 

verschillend effect bereikt worden. 

Zo kan een massage zowel relaxerend 

als dynamiserend werken, 

doordat het zenuwstelsel gekalmeerd, 

of net andersom gestimuleerd 

wordt. 

Omdat aromatherapie een rechtstreekse 

invloed kan hebben op het 

verminderen van pijn, vermindering 

van spierspanning en ontspanning 

van het gehele lichaam, heeft het 

uiteraard ook invloed op de emoties. 

Essentiële oliën mogen wel altijd 

direct op de huid worden toegepast, 

maar nooit onverdund op slijmvliezen, 

want hier kunnen ze irriterend 

werken. 

Drainage 

Door stress, eenzijdige en onnatuurlijke 

voeding, gebrek aan slaap en 

ontspanning, vervuiling en ongezonde 

werkomstandigheden werken 

bij veel mensen de eliminatieorganen 

onvoldoende. Lever, nieren, 

functioneren niet naar behoren. Een 

drainage is geschikt om weer orde 

op zaken te stellen en toxines te 

verwijderen. Je merkt het aan volgende 

symptomen: huidproblemen, 


ittere of metaalachtige smaak in de 

mond, onregelmatige darmwerking, 

onwelriekende adem, hoofdpijn na 

maaltijden, overgewicht, langdurige 

medicinale therapie, depressie, 

tonusverzwakking, slaapstoornissen, 

moeheid bij ontwaken, enz… 

Het voorschrijven van aromatherapie 

kan enkel gebeuren na een 

grondige studie over die geneeswijze. 

Bepaalde etherische oliën zijn gevaarlijk, 

ofwel door hun chemische 

samenstelling, ofwel doordat ze bij 

verkeerd gebruik irritaties kunnen 

opwekken of doordat er zelfs 

contra-indicaties voor bestaan. 

Bijvoorbeeld: huidmassages zijn in 

de meeste gevallen veilig omdat de 

stoffen de lever niet moeten passeren, 

maar, bepaalde oliën kunnen 

irriterende of lichtgevoelige reacties 

opleveren en zelfs de huid aantasten. 

Bovendien moet men de aanbevolen 

dosis kunnen bepalen in functie van 

het te behandelen orgaan, de leeftijd 

en natuurlijk ook het geslacht 

van de patiënt. 

Een ziek uitscheidingsorgaan betekent 

misschien de insufficiëntie van 

een ander uitscheidingsorgaan en 

is dus een reden om te draineren. 

Aromatherapie is een van de mogelijke 

therapieën omdat etherische 

oliën doeltreffend zijn voor een 

drainage. 

Toepassing 

Bij een toepassing duurt het ongeveer 

90 minuten vooraleer het lichaam 

de weldoende eigenschappen 

van de olie heeft opgenomen. 

Over het algemeen kan je stellen 

dat aromatherapie aangewezen is 

bij stress, spierpijn, reumatoïde 

klachten, storingen van de spijsvertering, 

menstruatieproblemen 

en klachten van de menopauze, 

angsten, slapeloosheid en depressie. 

Ook verkoudheden, griep en 

huidaandoeningen komen er voor in 

aanmerking. 

In geval van allergie, zwangerschap, 

chronische aandoeningen, hoge 

bloeddruk en bij epilepsie moet 

de behandeling aan een arts die 

ervaring heeft met aromatherapie 

worden overgelaten. Maar over het 

algemeen kan een kuur met essentiele 

oliën het lichaam helpen ontgiften 

en dus ergere ziekten helpen 

voorkomen. 

Welke geuren 

Uiteraard moet een behandeling 

en of een drainagekuur aan een 

gespecialiseerd arts worden overgelaten. 

Dat bekent niet dat we zelf 

geen voordeel kunnen halen van 

voorzichtige en toch doeltreffende 

toepassingen voor dagelijks gebruik. 

Kamille: tegen de sombere stemming 

of een dip in lange donkere 

dagen. 

Lavendel: licht ontspannend, tegen 

slapeloosheid en nervositeit, tegen 

depressie en angsten (ook in badwater). 

Brengt de geest in evenwicht. 

Goed tegen insectebeten, 

hoofdpijn en vermoeidheid. 

Citroen: Beurt op, scherpt de 

geest, stimuleert het geheugen. 

Men maakt minder fouten op het 

werk met citroengeuren. Doodt bacteriën 

en stimuleert de geest voor 

vergaderingen. 

Melisse: Beurt op bij psychische 

problemen, kalmeert en brengt je 

geest in evenwicht. Goed tegen verkoudheden 

en koortslip. 

Marjolein: Bij verdriet, psychische 

breakdown, stimuleert spijsvertering 

en bekampt winderigheid. 

Rozenolie: Ideaal voor babymassage, 

tegen zwangerschapsstriemen, 

tegen zwangerschapsblues , 

bij hartkloppingen en verdriet. 

Ylang-Ylang: Bij overspanning, 

nervositeit en winterdepressie. 


Amandelmelk 

gezonder dan 

koemelk 

Veel volwassenen en 

ouderen herinneren 

zich de inspanningen die 

scholen deden om kinderen 

dagelijks melk te 

laten drinken. Er was een heuse melkbrigade waarmee je punten 

kon verdienen: meer melk, meer punten. De slogan “Melk is goed 

voor elk” is van recentere datum maar intussen al her en der 

gecontesteerd, want de calcium waar je het moest voor drinken, 

blijkt eigenlijk niet correct. Nergens ter wereld wordt meer zuivel 

gebruikt dan in Nederland. Nergens ter wereld komt meer osteoporose 

of botontkalking voor dan in Nederland. De zuivelparadox 

dus. Wat heb je als alternatief? Voor de calcium beslist groenten 

en voor het vet moet je het niet doen, want zuivel zit vol foute 

vetten. Voor de eiwitten heb je soja, maar dan moet je zeker zijn 

dat je geen genetisch gemanipuleerd materiaal hebt en dus is er 

nog altijd amandelmelk, lekker gezond en voedzaam. 

“Melk is goed voor elk” kwam er nadat 

de zuivelindustrie het wetenschappelijk 

onderzoek ging financieren. Je 

krijgt dus eigenlijk een gesubsidieerd 

rapport en geen onafhankelijk verslag. 

Veel melk drinken en zuivel eten, dient 

dus eerder de zuivelindustrie dan wel 

je gezondheid. Want het is intussen 

ook aangetoond dat een hoog verbruik 

van zuivel gerelateerd is aan bepaalde 

soorten kanker zoals prostaatkanker. 

Ook hart- en vaatziekten worden 

door vette zuivel in de hand gewerkt. 

Bovendien hebben de meeste mensen 

van nature een intolerantie tegenover 

melk, vooral de lactose of het melksuiker. 

De meerderheid van de wereldbevolking 

is er echt intolerant voor. 

Melk is trouwens de moedermelk van 

het kalf en dus minder geschikt voor 

menselijke consumptie. Het fabeltje 

van melk en sterke botten is weerlegd 

door studies aan de Harvard University, 

omdat de calcium in melk niet 

goed opgenomen kan worden vanwege 

de eiwitten. Grote melkdrinkers 

hebben meer kans op osteoporose, 

want calcium uit groenten wordt beter 

opgenomen. Dat stond te lezen in 

Harvard University & American Journal 

of Clinical Nutrition. 

Gezond alternatief 

Je hoeft geen melk te drinken om 

sterk en gezond te zijn, goede tanden 

en sterke botten te ontwikkelen. 

Amandelmelk is trouwens een schitterende 

vervanger: meer vitamines en 

mineralen (vit B en E), geen verzadigd 

vet, hoog kwalitatieve proteïnen, geen 

cholesterol en zeer licht verteerbaar en 

bovendien erg lekker. Je mag amandelmelk 

evenwel niet in de plaats van 

babyvoeding gebruiken, daarvoor 

ontbreken er teveel stoffen. Mensen 

die allergisch zijn aan noten moeten 

het ook niet gebruiken. Je kan het ook 

zelf maken: 200 gr amandelen een 

paar uur in water dat gekookt werd 

laten weken. Amandelen uitvissen en 

in de blender twee minuten mixen, 

en aanvullen tot je één liter vloeistof 

bekomt. Goed mengen. Alles door 

een zeefdoek zeven en in de koelkast 

bewaren. Lekker! 

Monique van Hasselt 


Advertentie 

DE MARETAK 

natuur- en dieetvoeding, lichaamsverzorging 

Openingsuren: 

ma: 

di: 

wo: 

do: 

vrij: 

za: 

9.30 

9.30 

9.30 

9.30 

9.30 

12.30 

12.30 

12.30 

12.30 

12.30 

13.30 

13.30 

13.30 

13.30 

13.30 

13.30 

18.00 

18.00 

18.00 

18.00 

18.00 

18.00 

NATUUrwINKELTJE MArGrIET 

Achter d’Hoven 11 - 2990 wuustwezel 

Openingsuren: 

di - vrij: 9u - 12u en 13u30-18u 

woe - zat: 9u - 12u en 13u30 - 17u 

dond: 13u30 -18u 

zondag- maandag en 

donderdagvoormiddag gesloten 

mail: 

natuurwinkeltjemargriet@hotmail.be 

Korspelsesteenweg 86 - 3581 Beverlo 

Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com 

Openingsuren : 

DE wATErBrON 

Marijke Vangronsveld 

Mieke Peters 

Korenstraat 20 - 3740 Bilzen 

Telefoon: 089/30.88.78 

Fax: 089/30.88.78 

Openingsuren: Ma: 14u - 18u 

di - vrij: 9u - 12u30 & 13u30 - 18u 

za: 9u - 18u doorlopend 

Maandag - vrijdag: Zaterdag: 

9u tot 18u 9u tot 17u 

‘T KrUIDENVrOUwKE 

Stationsstraat 108 

3400 LANDEN 

Openingsuren: 

woensdag van 12u30-13u00 

14u00-18u00 

donderdag tot zaterdag 10u00-12u00 

14u00-18u00 

T: 0495/40.33.49 en 

0496/54.43.81 

De Merodelei 36 - 2300 Turnhout 

Tel.: 014/42 47 63 

Openingsuren: 

van maandag t/m zaterdag 09u30 - 18u00 

DE NATUUrSTEr - Buntjens Lizzy 

Diesterstraat 18 

3980 Tessenderlo 

Openingsuren: Maandag-zaterdag 

9u30-12u30 

13u30-18u00 

Donderdag sluitingsdag 

T: 0496/60.80.97 


56 SANA nr 35 

Overgevoeligheid 

o.a. pollen en andere stoffen? 

Allobiose helpt! 

Allobiose capsules zijn in twee formaten bij uw apotheek 

verkrijgbaar, met cnk-bestelcode 2121-218 voor de 50 capsules en 

2121-226 voor de 100 capsules. 

Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel. 

Meer info? 

www.fytobell.be 

www. .be 

Voel je wel met fytobell! 

Advertentie

Genezende geuren - i-Sana

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?