Activiteitenverslag 2005 - Favv

1. Vogelgriep
Crisispreventie en crisisbeheer
163
De crisispreventie van het Agentschap heeft het grootste deel van het 2005 in het teken gestaan
van de vogelgriep. Doordat de dreiging van de ziekte evenwel alsmaar toenam, was het
onderscheid tussen preventie en bestrijding interdun. Het Voedselagentschap heeft immers
in het najaar zijn crisisstructuur geactiveerd en alle voorbereidingen getro en die nodig zijn
om een uitbraak van de ziekte zo snel mogelijk onder controle te brengen. De maatregelen die
op dat ogenblik in het ganse land werden opgelegd en in het bijzonder de maatregelen die
van toepassing waren in de gebieden waar veel trekvogels zich ophouden, waren in de eerste
plaats bedoeld om de insleep van het vogelgriepvirus tegen te gaan. In die zin hadden ze strikt
genomen een preventief karakter. Door de grote dreiging en hun strengheid werden ze in
de praktijk toch als bestrijdingsmaatregelen beschouwd. Mede daarom wordt in deel 4 geen
onderscheid gemaakt tussen crisispreventie enerzijds en crisisbeheer anderzijds.
Het vogelgriepvirus dat einde 2003 in Zuidoost-Azië is opgedoken en daar in 2004 lelijk heeft
huisgehouden, heeft in 2005 zijn opmars richting Europa gestaag voortgezet. De ziekte werd
in het voorjaar en de zomer door de seizoensgebonden migratiebewegingen van wilde vogels
verspreid naar het zuiden van Rusland en Kazakstan. Van daaruit werd in het najaar de sprong
gemaakt eerst naar het deel van Rusland ten westen van het Oeralgebergte en nadien naar
de regio rond de Zwarte Zee. Zowel Rusland, Roemenië, als Oekraïne en Turkije werden zwaar
getro en door de ziekte.
Ter herinnering: het H5N1 vogelgriepvirus dat aan de basis ligt van deze bijna wereldwijde epizoötie
onderscheidt zich van andere hoogpathogene vogelgriepvirussen (zoals bijvoorbeeld
het H7N7 virus dat in 2003 voor problemen heeft gezorgd in Nederland, België en Duitsland)
door zijn zeer brede gastheerspeci citeit en zijn uitermate agressieve karakter bij andere vogelsoorten
dan pluimvee. Tot op heden werd het virus al aangetro en bij meer dan 70 vogelsoorten,
voornamelijk eenden, ganzen, zwanen, meeuwen en andere watervogels. Daarnaast zijn
ook zoogdieren als de kat, steenmarter, civetkat, luipaarden, tijgers en ook de mens al getro en
geweest, dikwijls met dodelijke a oop. Dit vogelgriepvirus wordt door experts gezien als één
van de mogelijke kandidaten om de volgende humane grieppandemie te veroorzaken en
geniet in die zin dan ook wereldwijd een enorme belangstelling, zowel vanuit veterinaire hoek
als vanuit de hoek van de volksgezondheid.