Creatief valoriseren van nevenstromen in Vlaanderen - VVSG
Creatief valoriseren van nevenstromen in Vlaanderen - VVSG
Creatief valoriseren van nevenstromen in Vlaanderen - VVSG
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
FISCH Project CREASISTRE<br />
<strong>Creatief</strong> <strong>valoriseren</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>nevenstromen</strong> <strong>in</strong> <strong>Vlaanderen</strong><br />
FEBEM<br />
Vierde Afval- en Materialencongres <strong>in</strong> Brugge op 6 April 2011
Inhoud<br />
o FISCH<br />
o Is er ruimte (Bus<strong>in</strong>ess) voor afvalverwerk<strong>in</strong>g tussen<br />
bedrijven onderl<strong>in</strong>g?<br />
o Hoe te realiseren <strong>in</strong> <strong>Vlaanderen</strong>? Voorbeeld uit de<br />
UK.<br />
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
Inhoud<br />
o FISCH<br />
o Is er ruimte (Bus<strong>in</strong>ess) voor afvalverwerk<strong>in</strong>g tussen<br />
bedrijven onderl<strong>in</strong>g?<br />
o Hoe te realiseren <strong>in</strong> <strong>Vlaanderen</strong>? Voorbeeld uit de<br />
UK.<br />
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
FISCH<br />
Flanders strategic Initiative for Susta<strong>in</strong>able Chemistry<br />
www.suschem.be<br />
Carl Van der Auwera, cva@essenscia.be, mobile (+32)(0)484 61 50 33<br />
Luc Van G<strong>in</strong>neken, luc<strong>van</strong>g<strong>in</strong>neken@vito.be, mobile (+32) (0)477/97 99 47<br />
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
VISIE<br />
Behouden en garanderen <strong>van</strong> de competitieve positie <strong>van</strong><br />
wereldklasse en het imago <strong>van</strong> de chemische <strong>in</strong>dustrie<br />
<strong>van</strong> onze regio’s door duurzame chemische <strong>in</strong>novatie.<br />
Strategische<br />
Onderzoeks<br />
Agenda<br />
Open<br />
Innovatie<strong>in</strong>frastructuur<br />
Cluster<br />
FISCH veerpont<br />
Kennis-<br />
Centrum<br />
voor<br />
Duurzame<br />
Chemie
SOA<br />
Strategische Onderzoeksagenda<br />
1. Alternatieven voor fossielen<br />
1. Biomassa convertie<br />
2. Micro-algen<br />
3. Valorisatie <strong>van</strong> neven- en afvalstromen<br />
2. Proces Intensificatie<br />
4. Scheid<strong>in</strong>gstechnologie<br />
5. Groene solventen<br />
6. Micro-procestechnologie<br />
7. Katalyse en alternatieve energie <strong>in</strong>put<br />
3. Duurzame chemische producten en processen<br />
8. Multifactoriele performantie verbeter<strong>in</strong>gsmethodologieën<br />
9. Duurzame chemische producten<br />
FISCH veerpont
ONZE VISIE<br />
De wereldklasse concurrentiepositie en imago <strong>van</strong> de scheikundige <strong>in</strong>dustrie<br />
<strong>van</strong> onze regio behouden en garanderen door duurzame chemische <strong>in</strong>novatie.<br />
Projects 1-5 = Start<strong>in</strong>g Open Innovation Programs<br />
Micro-Algen<br />
(Industrie leider = Proviron)<br />
Valorisatie <strong>van</strong> afval- en <strong>nevenstromen</strong><br />
(Industrie leider = Tessenderlo Chemie+ BASF)<br />
Hernieuwbare Chemicaliën<br />
(Industriie leider = Tam<strong>in</strong>co)<br />
Scheid<strong>in</strong>gstechnologie<br />
(Industriie leider = Janssen Pharmaceutica)<br />
Micro-procestechnologie<br />
(Industrie leider = Procter & Gamble)<br />
Andere <strong>in</strong>dustrie leiders: BASF, Solvay, Agfa, EcoSynth<br />
Strategische<br />
Onderzoeksgenda<br />
Open Innovati-e<br />
<strong>in</strong>frastructuur<br />
Cluster<br />
FISCH veerpont = SusChemFlanders platform<br />
Kenniscentrum<br />
voor<br />
Duurzame Chemie<br />
ONZE MISSIE<br />
Als een open kennisorganisatie , stimuleren we <strong>in</strong>novatie, onderwijs, ondernemerschap en<br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> duurzame chemie.<br />
We bevorderen het delen <strong>van</strong> kennis en middelen tussen de <strong>in</strong>dustrie, de academische wereld,<br />
kenniscentra en andere stakeholders. Dit zal leiden tot doorbraak <strong>van</strong> nieuwe <strong>in</strong>noverende<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsprogramma’s, gevolgd door het <strong>valoriseren</strong> <strong>van</strong> pistes die nieuwe producten en<br />
nieuwe duurzame procédés creëren.<br />
We catalyseren de overgang <strong>van</strong> de chemische <strong>in</strong>dustrie naar een broeikas voor <strong>in</strong>novatie,<br />
daarbij ondersteunen we <strong>Vlaanderen</strong> om zich te vestigen als wereldleider <strong>in</strong> <strong>in</strong>novatie <strong>in</strong><br />
duurzame chemie, door nieuwe KMO’s te creëren en bestaande KMO’s te ontwikkelen, en zo bij te<br />
dragen tot hogere welvaart en betere levenskwaliteit <strong>in</strong> <strong>Vlaanderen</strong>.<br />
Project 8 = Visionair project<br />
Project 6 = OIC Project 7 = SCKC<br />
OI1<br />
Center 1<br />
OI6<br />
OI8<br />
OI4 OI2<br />
Center 5<br />
Center 2<br />
OI7 OI5<br />
Center 3 OI3<br />
Center 4<br />
ONZE AANPAK<br />
Voor een duurzame flow <strong>van</strong> chemie <strong>in</strong>novatie <strong>in</strong> <strong>Vlaanderen</strong>, bouwen we een stabiel schip<br />
(= FISCH veerpont) en varen ermee naar een blauwe oceaan vol met <strong>in</strong>novatie opportuniteiten.<br />
Dit FISCH veerpontont drijft op 6 sterke kennisthema’s (i.e., Onderzoek, Ontwikkel<strong>in</strong>g,<br />
Ondernemerschap, Opleid<strong>in</strong>g, Onderwijs en Openheid), en draagt onze drie krachtige zeilen:<br />
• een Strategische Onderzoek Agenda<br />
• een Open Innovatie-<strong>in</strong>frastructuur Cluster<br />
• een Kenniscentrum voor Duurzame Chemie<br />
De maatschappelijke uitdag<strong>in</strong>gen veroorzaken de w<strong>in</strong>d <strong>in</strong> onze zeilen.<br />
Project 9 = Platform
Inhoud<br />
o FISCH<br />
o Is er ruimte (Bus<strong>in</strong>ess) voor afvalverwerk<strong>in</strong>g tussen<br />
bedrijven onderl<strong>in</strong>g?<br />
o Hoe te realiseren <strong>in</strong> <strong>Vlaanderen</strong>? Voorbeeld uit de<br />
UK.<br />
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11<br />
Een koolstof levenscyclus kwantificer<strong>in</strong>g werd<br />
uitgevoerd door McK<strong>in</strong>sey en Öko-Institut, <strong>in</strong><br />
opdracht <strong>van</strong> ICCA (2009)<br />
http://www.iccachem.org/ICCADocs/ICCA_A4_LR.pdf
Opwaarderen <strong>van</strong> <strong>nevenstromen</strong><br />
Consumentenafval<br />
Industriële afval<br />
Schadelijke uitstoot<br />
Industriële nevenproducten<br />
INTERNAL<br />
Hergebruik als:<br />
• Essentiële<br />
nutriënten (P, K, S)<br />
• Plastics<br />
• Metalen<br />
• Zeldzame elements<br />
• Chemische<br />
bouwstenen<br />
• …
Groei bus<strong>in</strong>ess voor Tessenderlo<br />
Kerley<br />
Gelat<strong>in</strong> &<br />
natural<br />
derivatives<br />
Water<br />
treatment<br />
INTERNAL<br />
Zwavel emissies<br />
<strong>van</strong> raff<strong>in</strong>aderijen<br />
Slachthuisafval<br />
Zuurbaden uit de<br />
staalnijverheid<br />
Vloeibare<br />
meststoffen<br />
Gelat<strong>in</strong>e<br />
Pet food<br />
Personal care<br />
Energie<br />
....<br />
Flocculant voor<br />
waterzuiver<strong>in</strong>g
Waarde<br />
Klassiek Bus<strong>in</strong>ess Model<br />
Leverancier(s)<br />
Nevenstromen €<br />
E<strong>in</strong>dproducten<br />
Industrieel<br />
Klant(en)<br />
€<br />
“Dubbel <strong>in</strong>komsten” model<br />
-kosten vermijden langs ene kant<br />
(en leverancier bereid om w<strong>in</strong>st te<br />
delen)<br />
-extra <strong>in</strong>komsten aan de andere<br />
kant
Alternatieve Bus<strong>in</strong>ess Modellen –<br />
FISCH Consortia<br />
Leveranciers(s)<br />
Waste materials €<br />
Value Industriëlen<br />
Technologie Leveranciers<br />
F<strong>in</strong>ished products<br />
Klant(en)<br />
€<br />
Waste<br />
€<br />
Techn<br />
€<br />
Afval verwervende/verwerkende<br />
bedrijven<br />
Techn €<br />
€<br />
Facilitators
Hoe consortia vormen?<br />
Bestaande (gelijkaardige) <strong>nevenstromen</strong><br />
Technologieën<br />
INTERNAL<br />
Bedrijven en kenniscentra<br />
clusteren rond:<br />
“Leverancier/verwerker/klant”<br />
relatie<br />
“Egological” benader<strong>in</strong>g
“Egologische” voorbeelden Tessenderlo<br />
o Prote<strong>in</strong>erijke <strong>nevenstromen</strong> uit voed<strong>in</strong>gsnijverheid<br />
o Vaste ijzerrijke <strong>nevenstromen</strong> uit de staalnijverheid<br />
o Zwavel recuperatie uit biogas-zuiver<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stallaties<br />
o Fosforrijke <strong>nevenstromen</strong>: isoleren <strong>van</strong> de fosfor<br />
o Nevenstromen die zouten bevatten <strong>van</strong> H 2S<br />
o …<br />
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
INTERNAL<br />
Groen: TC contacteert andere bedrijf met positief gevolg<br />
Rood: Ander bedrijf contacteert TC met positief gevolg<br />
Grijs: Kontakten zonder gevolg
INTERNAL
Bredere manier om consortia te vormen<br />
Bestaande (gelijkaardige)<br />
afvalstromen<br />
INTERNAL<br />
Bedrijven en kenniscentra<br />
clusteren rond:<br />
“Leverancier/verwerker/klant” relatie<br />
Technologieën “Egological” benader<strong>in</strong>g
Inhoud<br />
o FISCH<br />
o Is er ruimte (Bus<strong>in</strong>ess) voor afvalverwerk<strong>in</strong>g tussen<br />
bedrijven onderl<strong>in</strong>g?<br />
o Voorbeelden<br />
o Hoe te realiseren <strong>in</strong> <strong>Vlaanderen</strong>? Voorbeeld uit de<br />
UK.<br />
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
Het NISP als mogelijke <strong>in</strong>spiratiebron. Wat is het NISP?<br />
• National Industrial Symbiosis Program:<br />
Bus<strong>in</strong>ess opportunity program which develops<br />
mutually profitable l<strong>in</strong>ks bewteen companies from all<br />
<strong>in</strong>dustrial sectors so that under used resources<br />
and/or materials from one company can be<br />
recovered, reprocessed en re-used by others<br />
• Opgericht <strong>in</strong> 2005<br />
• Actief <strong>in</strong> heel UK, en regionaal georganiseerd<br />
• 13.000 leden<br />
• Ondersteund door lokale overheden<br />
INTERNAL<br />
“Return<strong>in</strong>g resources to<br />
productive use is<br />
becom<strong>in</strong>g an <strong>in</strong>tegral part<br />
of economic activity. It is<br />
vital therefore that<br />
bus<strong>in</strong>esses have<br />
knowledge of what is<br />
available <strong>in</strong> order to trade<br />
resources easily.<br />
Industrial Symbiosis are<br />
big words, but NISP<br />
makes it simple and<br />
straightforward.”
• Bedrijven geven <strong>in</strong>formatie, eventueel onder een confidentiality agreement,<br />
aan NISP<br />
• Nevenstromen<br />
• Stromen die bedrijven wensen te sourcen<br />
• NISP consultants gaan op zoek naar mogelijke opportuniteiten voor valorisatie<br />
• NISP bouwt database <strong>van</strong> technologie-leveranciers<br />
• NISP kan zo technologie suggereren om reststromen <strong>van</strong> een bedrijf te l<strong>in</strong>ken<br />
aan een bronstroom <strong>van</strong> een ander<br />
• NISP organiseert workshops (algemeen of sector-gebaseerd) om leden samen<br />
te brengen, en te bra<strong>in</strong>stormen over opportuniteiten voor hergebruik<br />
• M<strong>in</strong>dmaps, bvb voor chemische sector, worden ontwikkeld<br />
• NISP biedt ondersteun<strong>in</strong>g bij samenwerk<strong>in</strong>g door bvb toegang tot fund<strong>in</strong>g te<br />
faciliteren
Voorbeeld: Hergebruik <strong>van</strong> off-spec PVC<br />
stabilizer<br />
Bedrijven<br />
Wat<br />
INTERNAL<br />
• Chemson productie site:<br />
chemisch gebaseerde PVC stabilisatoren, gebruikt <strong>in</strong><br />
de productie <strong>van</strong> UPVC-producten zoals ramen en<br />
deurframes<br />
• Polymer Industries:<br />
Polymeer kralen, gebruikt bij de productie <strong>van</strong><br />
outdoor aggregate products zoals stoepranden<br />
• Chemson produceert een bepaalde hoeveelheid off-spec product<br />
• Deze reststroom werd naar een stortplaats gebracht<br />
• Polymer Industries kan dit product nu gebruiken als feedstock voor<br />
de eigen productie<br />
120 ton hergebruikt<br />
435 ton CO² emissie vermeden
Verified Outputs 2005 to 2010<br />
Total of €37m <strong>in</strong>vestment over 5 years Year on year Flat 5 years<br />
Environmental<br />
Landfill Diversion (Tonnes) 7,022,384 35,111,920<br />
CO 2 Reduction (Tonnes) 6,038,059 30,190,295<br />
Virg<strong>in</strong> Material Sav<strong>in</strong>gs (Tonnes) 9,704,711 48,523,555<br />
Hazardous Waste Elim<strong>in</strong>ated (Tonnes) 363,626 1,818,130<br />
Water Sav<strong>in</strong>gs (Tonnes) 9,569,738 47,848,690<br />
Economic<br />
Cost Sav<strong>in</strong>gs to Bus<strong>in</strong>ess €218,515,161 €1,092,575,806<br />
Additional Sales for Bus<strong>in</strong>ess €176,097,919 €1,232,685,433<br />
Social<br />
Jobs Created 3683 22,181<br />
Jobs Saved 5087 30,632
Opzet<br />
Het uitwerken en realiseren <strong>van</strong> een Bus<strong>in</strong>essmodel (servicemodel)<br />
<strong>in</strong> <strong>Vlaanderen</strong> waarbij <strong>nevenstromen</strong> <strong>van</strong> bepaalde (<strong>in</strong>dustriële en<br />
andere) activiteiten worden verzameld, herwerkt en opgewaardeerd<br />
tot waardevolle, marktrijpe producten.<br />
INTERNAL<br />
• Verhogen <strong>van</strong> de duurzaamheid <strong>van</strong> deze<br />
activiteiten.<br />
• Creëren <strong>van</strong> nieuwe bus<strong>in</strong>ess
Verdere doelstell<strong>in</strong>g<br />
Korte<br />
termijn -<br />
VERRUIMEN<br />
Middellange<br />
termijn -<br />
KIEZEN<br />
INTERNAL<br />
• Bilaterale kontakten stimuleren tussen leveranciers en/of producenten <strong>van</strong><br />
<strong>nevenstromen</strong>, en mogelijke afnemers.<br />
• Ontwikkelen <strong>van</strong> een tool hiervoor .<br />
• Kenniscentra, technologie leveranciers en “verwervers” <strong>van</strong> <strong>nevenstromen</strong><br />
erbij betrekken<br />
• Kle<strong>in</strong>e consortia maken rond specifieke projecten<br />
• Projecten def<strong>in</strong>iëren die een breder publiek <strong>van</strong> “stakeholders” kan<br />
<strong>in</strong>teresseren.<br />
• Grotere consortia opzetten rond meer algemene thema’s (dichter bij basic<br />
research???)
Samenvattend<br />
o Valorisatie <strong>van</strong> afval is geen kost maar brengt op, niet alleen<br />
milieutechnisch, maar ook zakelijk, mits men het juiste consortium<br />
vormt.<br />
o Afval hoeft niet direct te worden gevaloriseerd als energiebron, maar<br />
kan ook een beg<strong>in</strong>product zijn voor producten met een hogere<br />
toegevoegde waarde.<br />
o Heel wat bedrijven zijn <strong>in</strong> staat bepaalde afvalstromen <strong>van</strong> andere<br />
bedrijven te <strong>valoriseren</strong>.<br />
o Er is nood aan een goede <strong>in</strong>ventarisatie <strong>van</strong> de bestaande<br />
afvalstromen, en aan experten die actief op zoek gaan naar de<br />
geschikte partners voor het verwerken <strong>van</strong> afvalstromen.<br />
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
Change language