deSingel - depot voor het VTi

x i
A R C H I E F
deSingel
Juni 2004
- 1 -

Archief deSingel
1. Identificatie
1.2. Titel, naam, omschrijving
Archief van het Internationaal Kunstcentrum deSingel.
1.3. Datum of periode van ontstaan
Vanaf 1980.
1.4. Beschrijvingsniveau
Fonds.
1.5. Inhoud, omvang en medium/materiaal
Ongeveer 140 lopende meter papieren archief; affiches, foto’s en audiovisueel materiaal.
2. Context
2.1. Naam van de archiefvormer
Internationaal kunstcentrum deSingel.
2.2. Administratieve geschiedenis / biografie
1980 betekende de officiële start van het Concert- en theatergebouw deSingel. Twee
jaar later werd de vzw Cultureel Centrum De Singel opgericht, met als doel “het concert-
en theatergebouw De Singel te beheren [...] en belangrijke socio-culturele en
wetenschappelijke manifestaties op het vlak van muziek, toneel, tentoonstellingen, enz.,
in te richten en te bevorderen”.
Het was Frie Leysen, eind 1979 als zaalbeheerster van het Koninklijk Vlaams
Muziekconservatorium (met onderkomen in de gebouwen van deSingel) in dienst
gekomen, die een zeer belangrijke rol heeft gespeeld in de uitbouw van het
kunstencentrum. Aanvankelijk had deSingel een louter receptieve werking, maar vanaf
het seizoen 1983-’84 ontwikkelde Leysen een eigenzinnig artistiek programma.
Na enkele seizoenen was deSingel een begrip: een unieke plek in Vlaanderen waar
vaak minder bekende maar altijd kwaliteitsvolle concerten, dans- en
theatervoorstellingen werden getoond.
Vanaf 1985 startte deSingel met (architectuur)tentoonstellingen, waarbij steeds nauw
wordt samengewerkt met de betrokken kunstenaars en architecten.
Het volgende seizoen ging deSingel deze manier van werken ook toepassen op muziek,
dans en theater. Zij noemen zichzelf van dan af kunstcentrum deSingel, “het eerste
centrum in Vlaanderen dat vanuit een zuiver artistieke visie werkt”; als onderscheid met
de culturele centra die cultuurspreiding en -vorming als taak hebben.
In 1990 kreeg deSingel van de overheid het label ‘Internationaal Kunstcentrum van
Vlaanderen’, een erkenning van haar speerpuntfunctie als platform voor hedendaagse
kunsten in een internationale context.
deSingel ging ook nauw samenwerken met een aantal kunstenaars: onder meer Jan
Fabre en Troubleyn, de Beethoven Academie en Philippe Herreweghe en het Collegium
Vocale worden artiest in residentie. Op muzikaal vlak breidde deSingel haar
gezichtsveld ondertussen ook uit richting jazz en wereldmuziek.
- 2 -

Voor deSingel ligt het accent steeds op kunstenaars die maatschappelijk relevant werk
maken. De recente internationale ontwikkelingen binnen de kunsten worden
gepresenteerd in een permanente dialoog met kunsten uit eigen land. Deze focus maakt
van deSingel een kunstencentrum van internationaal formaat en dito uitstraling.
Het gebouwencomplex huisvest naast deSingel, het departement Dramatische Kunst,
Muziek en Dans van de Hogeschool Antwerpen, Radio 2 Antwerpen, en sinds kort ook
het Vlaams Architectuur Instituut.
Het gebouw, een ontwerp van Léon Stynen, biedt een unieke infrastructuur waar
internationale gezelschappen hun werk in optimale omstandigheden kunnen tonen en
waar de interactie tussen de verschillende disciplines zeer sterk verweven is met het
concept van het gebouw. Recente en toekomstige verbouwingen zijn van Stéphane Beel,
die 1989 in deSingel trouwens een monografische tentoonstelling had.
2.3. Geschiedenis van het beheer
Het archief werd steeds in deSingel gevormd en bewaard.
3. Inhoud en structuur
3.1. Inhoud en reikwijdte
Het archief bevat het artistieke en zakelijke archief van deSingel sinds het ontstaan van
de organisatie. Ook eigen publicaties (meestal n.a.v. tentoonstellingen) worden bewaard.
Het zakelijke archief omvat de boekhouding, contracten, personeelsdossiers, verslagen
van vergaderingen e.d., begrotingen, planningsdossiers, dossiers i.v.m. leasing, enz.
Het artistieke archief bevat seizoenspockets en maandkalenders, programmaboekjes,
affiches, folders en uitnodigingen, het pers- en publicitair materiaal m.b.t. deSingel en
van andere artistieke spelers in Vlaanderen en het buitenland die in deSingel stonden,
stukken betreffende de festivals en de (architectuur)-tentoonstellingen, plannen en
documenten m.b.t. de infrastructuur en verbouwingen, technisch materiaal
(lichtplans, …).
Daarnaast bevat het archief video’s (van lezingen en programma’s over deSingel), foto’s
(foto’s van recente producties en programma’s worden niet in het archief bewaard maar
wel digitaal opgeslagen) en affiches (vooral van de eigen producties en manifestaties;
eerder sporadisch van programma’s uit de receptieve werking).
3.2. Informatie over de selectie en vernietiging
Het boekhoudkundige archief dat meer dan 10 jaar oud is, wordt vernietigd (eerder uit
plaatsgebrek dan op systematische wijze).
Niet-zakelijke stukken m.b.t. de receptieve werking (colloquia, lezingen e.d.) worden niet
bewaard. Mails worden niet bewaard.
3.3. Aanvullingen
Aangroei door de werking van deSingel.
3.4. Ordeningsstelsel
Het zakelijke archief wordt per jaar geordend, en daarbinnen wordt het in verschillende
rubrieken onderverdeeld (boekhouding, personeel, programmatie, verhuur,
verslagen, ...).
Daarbinnen worden uittreksels op nummer geordend (begin- en eindnummer wordt
vermeld), in- en uitgaande facturen worden op nummer geordend (begin- en
- 3 -

eindnummer wordt vermeld); personeelsdossiers worden onderverdeeld in vast en los
personeel, gewetensbezwaarden, enz.
Het artistiek archief wordt per seizoen geordend (zie ook 6.1).
Daarbinnen per type: kalenders, folders en uitnodigingen; seizoenpockets;
maandkalenders; programmaboekjes; persmateriaal (knipsels, advertenties, huisstijl, …);
foto’s; affiches; enz. De programmaboekjes worden onderverdeeld in de verschillende
disciplines: muziek, theater, architectuur. Persartikels worden per genre geordend:
muziek, dans, theater, cultuursector algemeen.
De foto’s worden geordend op persoon. Affiches worden ofwel per seizoen geordend,
ofwel per discipline.
Op zichzelf staande programma’s, zoals tentoonstellingen, theaterfestival,
verbouwingen, …, worden apart bewaard per programma. Ook een aantal stukken uit de
beginperiode van deSingel, technische stukken, plannen, enz., worden apart bewaard.
Naast de ordening per seizoen, worden seizoenspockets ook samen bewaard.
Publicaties worden per titel bewaard.
4. Raadpleegbaarheid
4.1. Toegankelijkheid
Raadpleging na toestemming van de archiefvormer, deSingel.
4.2. Reproductiebepalingen
Reproductie na raadpleging van de archiefvormer, deSingel.
4.3. Taal
Voornamelijk Nederlands, ook Duits, Engels, Frans, ...
4.4 Materiële toestand
Het archief wordt bewaard in een aparte ruimte; daarnaast is er een aparte ruimte voor
de publicaties (en de voorraad).
Het zakelijke archief wordt in ordners bewaard, die in open rekken staan.
De meeste stukken van het artistiek archief worden in open rekken in archiefdozen,
ordners en kartonnen dozen bewaard (sinds vijf seizoenen worden nieuwe stukken in
gemeentearchiefdozen bewaard). Affiches worden ofwel opgerold in open rekken
bewaard, ofwel in kokers. Foto’s worden in kartonnen mapjes rechtopstaand in open
rekken bewaard.
Stukken m.b.t. het seizoen 2003-2004 worden ook digitaal opgeslagen. Recente
programmaboeken worden ook digitaal bewaard (en aangeboden).
4.5 Toegangen
Er is geen inventaris. Recent archief is voor een deel ontsloten via de website van
deSingel (www.desingel.be/Search.orb).
5. Verwant materiaal
5.1. Bestaan en verblijfplaats van originelen
deSingel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen.
5.3 Aanwezigheid van kopieën
- 4 -

Het Vlaams Theater Instituut bezit documentatie m.b.t. deSingel (programma’s, video’s,
affiches, literatuur, knipsels en artikels).
Het AMVC-Letterenhuis bezit affiches, knipsels, programma's, … m.b.t. deSingel.
5.4. Literatuur
DE ROECK, J., deSingel wordt deSingel (1980-1990), Antwerpen, 1990.
OUKHOW, M., Arkprijs van het vrije woord voor Frie Leysen, Puurs, 1991.
VAN AERSCHOT, K., Frie Leysen in deSingel 1980-1991. Kunstmanagement in de
jaren '80, 1994.
FABRE, J., Jan Fabre - deSingel (97/98), Antwerpen, 1997.
6. Annotaties
6.1. Opmerkingen
Men plant een verhuis van het zakelijke archief naar elders in het gebouw. De
vrijgekomen ruimte zou dan worden gebruikt om een fysieke herordening van het
artistiek archief te verwezenlijken, nl. alle seizoenen chronologisch ordenen, stukken
eventueel herordenen en het archief schonen.
Men plant een verdere digitalisering en ontsluiting (via de website van deSingel).
7. Beschrijvingscontrole
7.1. Opmerkingen m.b.t. de beschrijving
De beschrijving werd gemaakt door Tine Rams & Yasmina Boudia.
7.2. Beschrijvingsmethode en -regels
De beschrijving is gebaseerd op de International Standard for Archival Description
(ISAD(g)).
7.3. Data beschrijving
Juni 2004.
i i De auteursrechten op álle tekstmateriaal liggen bij het Vlaams Theater Instituut. Reproductie, voor om het even welke
doeleinden, van alle tekstmateriaal gepubliceerd op de website VTi-Podiumarchief, is verboden, tenzij met uitdrukkelijke
en geschreven toestemming van het Vlaams Theater Instituut.
- 5 -