Courant 103 - Crossroads. Over samenwerking binnen en ... - VTi

geraakt worden aan de identiteit van partners: hier
wordt vaak tegen gezondigd. Wederzijdse kritiek
zorgt voor een verzuurde sfeer. Je moet de voortgang
evalueren; soms is het nodig om even af te
remmen of te durven concluderen dat je alles hebt
geprobeerd, waarna het misschien stopt.
rEfEnTIEkAdErS En gEVAAr
Voor BEgrIpSVErWArrIng
Als er wordt samengewerkt tussen de artistieke
en sociale sector, is er soms een andere kijk op
het verwachte resultaat. Voor de artistieke partner
hoeft de output misschien niet duidelijk te zijn
omdat ze vertrouwd zijn met het proces, maar
de partner uit de sociale sector heeft het er soms
moeilijk mee om niet te weten wat het wordt. Ze
moeten dan overtuigd worden van het idee dat
het product niet op voorhand duidelijk moet zijn,
of kan zijn, want het proces maakt het product.
Let hier op voor begripsverwarring tussen middel
en doel, want voor sociale organisaties is cultuur
een middel.
In het traject naar You can do whatever you want
around a sleeping elephant but when he wakes up,
he tramples everything, een productie met boksers,
waren de trainers heel belangrijk. Zij waren in het
begin heel nieuwsgierig, maar ook argwanend.
Een kleine organisatie voelt zich snel geïntimideerd,
of ingeschakeld in iets wat al is uitgedacht door
wie het idee en het geld heeft. Zelfs bij kleinere
theaters leeft soms die argwaan of het ongeloof dat
een grote instelling als KVS écht wil samen werken.
Andere organisaties of actoren vragen dan vaak
wat er van hen verwacht wordt, terwijl KVS niet
met vooropgestelde verwachtingen naar hen toe
gaat. Dat vereist dus na die eerste kennismaking
nog meerdere vervolggesprekken. Het voordeel
van KVS is dat het wel de positie en uitstraling heeft
om die andere actoren over de streep te trekken, en
de draagkracht en professionaliteit om het tot een
goed einde te brengen. Voor kleinere organisaties
die er even bewust voor gaan zijn die aspecten
misschien minder evident.
Eigenlijk moeten partners elkaar introduceren in
een nieuwe wereld. Het is een kwestie van termen,
maar KVS noemt dit aspect van de projecten niet
graag educatief, al is het sociale aspect ervan wel
zeer belangrijk. Samen projecten van de grond
helpen is echt coproduceren: al brengen verschillende
partners verschillende dingen in, door de
term coproductie maak je de gelijkwaardigheid
duidelijk. Het gesprek met een 25­tal boksers tussen
15 en 25 jaar leidde tot de productie You can
do whatever you want around a sleeping elephant
but when he wakes up, he tramples everything.
Daarin worden beelden getoond die refereren aan
het boksen zelf – monologen, boksscènes –, maar
er wordt ook gewerkt met klassieke muziek, beweging,
présence op scène en choreografie.
Barakstad in de stad ­ Guy Dermul/KVS (videostill: Mathias ruelle). In het kader van Armwoede/Pauvérité/Powerty II verhuisde de
voorstelling Barakstad, gebaseerd op het werk van cultschrijver J.M.H. Berckmans, van de zaal naar de stad. Deze en andere publieke
interventies werden gefilmd door Toneel in Beeld.
You can do whatever you want around a sleeping elephant but when he wakes up, he tramples everything ­ KVS (foto: Vicky Bogaert)
drAAgVlAk Voor mEnSEn
BInnEn Hun orgAnISATIE
De personen die organisaties vertegenwoordigen
moeten gedragen zijn door hun organisatie: zij
moeten werkelijk een mandaat hebben. Als een
organisatie geen ruimte creëert en vertrouwen
geeft, sta je als vertegenwoordiger geïsoleerd.
In dit verband is het ook een uitdaging om collega’s
mee te krijgen, ook degenen die misschien
niet zo rechtstreeks bij de samenwerking betrokken
zijn of er soms nadeel van ondervinden. Er
verschuift immers soms aandacht van andere aspecten
van de werking (waar zij zich meer mee
verbinden) naar ‘de samenwerking’.
Mensen hebben drie referentiepunten: ten eerste
is er het ‘ik’, de eigen opvattingen, de persoonlijke
visie, drive en ‘goesting’; ten tweede is er de organisatie
en ten derde is er de formele ‘omkadering’
van de samenwerking: in welke mate is de organisatie
autonoom? Wie neemt de beslissingen, en
waarover? Het kan dan vervolgens in twee richtingen
foutlopen met de relatie tussen een persoon
en de organisatie die hij of zij vertegenwoordigt.
Sommigen spelen soloslim en blijken voor zichzelf
maar niet voor hun organisatie te spreken, anderen
krijgen wel degelijk een mandaat maar durven
of kunnen zelf die verantwoordelijkheid niet
nemen en toetsen eindeloos af met de organisatie
die achter hen staat. Dit probleem stelt zich niet
als het de leidende personen van organisaties zijn
die de overlegvergaderingen of de opstart van samenwerkingsverbanden
opvolgen, maar zoiets is
natuurlijk niet altijd haalbaar.
Het is niet eenvoudig. Of de balans doorslaat of in
evenwicht is, bepaalt de goede gang van zaken in
de samenwerking.
lees meer:
rita L’Enfant, ‘De knepen en knopen van
netwerking’, in: Marjolein Bultynck (red.), 360°
participatie, Antwerpen: EPO, 2009. Digitaal
beschikbaar via de e­bib op www.demos.be.
KVS Express, september 2012 en www.kvs.be,
armwoedepauveritepowerty.kvs.be en
www.toktocknock.com.
Annick Schramme (red.), 1 + 1 = 3? Over
samenwerkingsverbanden in de culturele sector,
Tielt: Lannoo Campus, 2009.
Annelies Van den Berghe is zakelijk verantwoordelijke,
Nikol Wellens projectmedewerker bij VTi.
Courant 103 16
17 >> NAAr DE INHOuDSTAFEL
CRoSSRoadS