'De kleine fietsenwinkel blijft bestaan' - Fietsberaad

Manager Bovag Fietsbedrijven Niels Hansen:
‘De kleine
fi etsenwinkel
blijft bestaan’
Zeulend met in de ene hand drie langwerpige tassen met opgerolde
schermen en statieven en in de andere hand een fotocamera
komt Niels Hansen het hoofdkantoor van de Bovag in
Bunnik binnen. Een manager Fietsbedrijven bij de brancheorganisatie
doet duidelijk meer dan alleen vergaderen over beleidsplannen,
zo blijkt al snel. Net terug van een workshop met fi etsretailers
om daar uit te leggen dat fi etsen verkopen vandaag
de dag niet te vergelijken is met fi etsen verkopen pakweg tien
of twintig jaar geleden, zo legt hij uit als we zijn kamer binnen-
‘Onze klanten blijken heel actief als het gaat om het
gebruik van de smartphone.‘
lopen. Met alleen een computer en verder geen snipper papier.
Clean desk policy? Min of meer, maar vooral omdat Hansen
geheel papierloos werkt. ‘Onderweg doe ik alles met de smartphone
en ook op kantoor gaat alles digitaal.’ De insteek van
Hansen - sinds een jaar de nieuwe manager Fietsbedrijven van
de Bovag - is helder: praktisch en van deze tijd.
26
I Fietsverkeer 30 I juni 2012 I
Ron Hendriks
De fi etsenwinkel van vroeger verdwijnt langzaam uit het
straatbeeld. Concurrentie van internetwinkels en bouwmarkten
is niet de belangrijkste oorzaak. Gebrek aan opvolging
speelt veel vaker een rol. Er zullen meer superstores komen
die hoge omzetten kunnen draaien. Toch zal er wel een markt
blijven voor de kleine fi etsenwinkel waar je je band kunt
laten plakken, verwacht Niels Hansen, de nieuwe manager
Fietsbedrijven van de Bovag.
Dat is niet zo verwonderlijk gezien zijn achtergrond. Marketeer
van beroep, veel ervaring in retail opgedaan en zelfs drie jaar
gewerkt als (mede-)eigenaar van een fi etsenwinkel. In die tijd
ontpopte Hansen zich als actief Bovag-lid en dat leidde weer
tot een bestuursfunctie bij de afdeling Fietsbedrijven. Toen
overname van de fi etsenwinkel waar hij werkte afketste en
ongeveer tegelijkertijd - medio 2011 - de functie van manager
Bovag Fietsbedrijven vrijkwam, was de keuze snel gemaakt. En
daarmee haalde Bovag een doener binnen met grote affi niteit
voor de moderne media.
‘Vandaag hebben we het gehad over hoe je Google Places en
Foursquare in je fi etsenwinkel kunt toepassen’, vertelt Hansen
terwijl hij zijn workshopspullen opbergt. ‘Onze klanten blijken
heel actief als het gaat om het gebruik van de smartphone. Als
je dat onze leden vroeger vertelde, kreeg je te horen dat het
voor hun klanten niet gold. Maar inmiddels hebben 5,5 miljoen
mensen een smartphone. En uit enquêtes in de winkels
blijkt dat 70 procent van onze klanten een smartphone bezit.
Daar moeten we dus veel beter op inspelen. Kijk bijvoorbeeld

De elektrische fi ets compenseert het omzetverlies bij de gewone fi ets.
In 2011 zijn bijna 1,2 miljoen nieuwe fi etsen verkocht, iets minder dan het
jaar ervoor. Er werden vorig jaar 181.000 elektrische fi etsen verkocht, tegen
166.000 in 2010. In 2010 werden daarnaast nog eens 727.000 tweedehands
fi etsen verkocht.
Van de nieuwe fi etsen wordt 73% verkocht via de vakhandel. Dat is al
enkele jaren op rij stabiel. De rest verloopt onder andere via warenhuizen
en bouwmarkten. En via internet. Hoewel dat aandeel in 2011 opmerkelijk
genoeg daalde. Van 129.000 in 2010 naar 93.000 exemplaren in 2011. Het
marktaandeel van de internetfi ets in de nieuwverkoop daalde daarmee van
10,6 naar 7,8 procent. [bron Bovag]
naar de Postiljonhotels. Je kunt op Foursquare een bepaalde
status krijgen in de digitale wereld. Postiljon gebruikt dat om
degenen die het vaakst hebben ingecheckt bij één van de
hotels een vrije parkeerplaats aan te bieden. Je moet je dus
afvragen wat zo’n ontwikkeling voor je kan betekenen als fi etsretailer.’
‘Ik denk niet dat de verkopen via internet een grote
bedreiging vormen voor de fi etsenwinkels. Een fi ets is
geen koelkast.’
elektrische fi etsen
conventionele fi etsen
Internet: kans en bedreiging
Internet als kans dus, maar internet kan ook een bedreiging
vormen voor de sector. Zowel bij de verkoop van nieuwe
fi etsen als op de tweedehandsmarkt, waar markplaats.nl een
belangrijke speler is geworden. En wellicht ook voor de consument
als daardoor fi etsenzaken gaan verdwijnen. Maar Hansen
is daar niet pessimistisch over. ‘Ik denk niet dat de verkopen
via internet een grote bedreiging vormen voor de fi etsenwinkels.
Een fi ets is geen koelkast. Die koop ik ook waarschijnlijk
online. Je krijgt immers overal dezelfde koelkast geleverd.
Dat is bij fi etsen anders. Die merkfi ets moet rijklaar worden
gemaakt. Daar kun je als retailer het verschil maken. Mensen
willen dat een - vaak duurdere - fi ets ook goed in elkaar wordt
gezet. Dat de zadelpen wat extra vet krijgt, dat de spanning
van de spaken wordt gecontroleerd en dat de banden goed
op de wielen liggen. Internet speelt wel een rol bij de aan-
Er komen meer superstores en meer gespecialiseerde winkels.
Met daarnaast kleine winkels waar je terechtkunt voor
onderhoud en reparaties.
schaf. Mensen oriënteren zich steeds meer via internet. Ze
bekijken tests en vragen de mening van anderen. Dus moet je
als retailer de klant tijdens het oriënteren naar de winkel zien
te trekken.’
Retailen of banden plakken
Toch lijkt het er wel degelijk op dat veel fi etsenwinkels op dit
ogenblik het loodje leggen. Totaal kent Nederland zo’n 2400
bij de KvK ingeschreven tweewielerwinkels waarvan er 1100
bij de Bovag zijn aangesloten. Die zijn nu nog goed voor 80
procent van de totale omzet in de branche maar daar wordt
wel aan geknaagd door de internetwinkels. Ook de bouwmarkten
en warenhuizen pakken een deel van de markt. Maar
dat het aantal fi etsenwinkels terugloopt heeft volgens Hansen
ook andere oorzaken. ‘Het heeft vooral met vergrijzing van de
beroepsgroep te maken. De babyboomers gaan met pensioen
en opvolging ontbreekt vaak. Verder is het in deze tijd niet eenvoudig
om een fi etsenwinkel te starten. Zie alleen maar eens
‘Retailen is iets anders dan banden plakken.’
je voorraad gefi nancierd te krijgen door de bank. Daar komt
bij dat het vak van fi etsenmaker duidelijk aan het veranderen
is. Vroeger kwam je in de fi etsenwinkel terecht omdat je techniek
leuk vond en je veel fi etste. En misschien had je vader
een winkel. ‘s Ochtends ging dan de winkeldeur open en af
toe plaatste je een advertentie in de lokale krant. Door hard te
I Fietsverkeer 30 I juni 2012 I 27

werken kon je zo je brood verdienen. Winkeliers die nu succesvol
zijn hebben nog steeds passie voor het product maar
ze bekijken het als retailer in plaats van vanuit de techniek. Ze
wachten niet tot er een klant binnenwandelt, ze gaan op zoek
naar die klant. Retailen is iets anders dan banden plakken.
Je moet nadenken hoe de markt eruit ziet, wat voor mensen
wonen er in mijn afzetgebied, moet ik dure of goedkope fietsen
aanbieden, enzovoort. Voor de omzet in de branche heeft die
ontwikkeling niet zo veel gevolgen, maar die omzet wordt wel
verdeeld over minder winkels. Er komen meer superstores en
meer gespecialiseerde winkels. Met daarnaast kleine winkels
waar je terechtkunt voor onderhoud en reparaties.’
‘Winkeliers die nu succesvol zijn hebben nog steeds
passie voor het product maar ze bekijken het als retailer
in plaats van vanuit de techniek.’
Elektrische fiets redt de branche
Maar de echte redder van de branche is de elektrische fiets.
Gemiddeld ongeveer drie keer zo duur als een gewone fiets
zorgde die tegen de verdrukking in zelfs voor een toename
van de omzet in de sector. 15% van de nieuw verkochte fietsen
is een elektrische en de e-bike is in de vakhandel in 2011 goed
voor ruim 40% van de totale fietsenomzet. Daar zetten zowel
fabrikanten als winkeliers nadrukkelijk op in. En daar zijn ook
de meeste technische innovaties te vinden die hout snijden
voor de - utilitaire - fietser. Betere accu’s, soepele aandrijving
en op maat afgestelde trapondersteuning.
Met het imago gaat het ook steeds beter nu ook sportievere
modellen worden voorzien van een elektromotor. Er
loert echter wel het gevaar om de hoek dat het imago deuken
oploopt als de verkeersveiligheid in het gedrang blijkt te
komen. Hansen: ‘Ja, die negatieve verhalen over de veiligheid
zijn wel opvallend. Vooral omdat er helemaal nog geen cijfers
over bijvoorbeeld verkeersongevallen bekend zijn. Zelf verwacht
ik niet dat de elektrische fiets gevaarlijker zal blijken. Wel
zal het aantal ongevallen toenemen omdat er meer mensen de
elektrische fiets gebruiken. En ook met die hoge snelheid valt
het wel mee. Mijn ervaring is dat als je elektrische fietsen uit-
28
I Fietsverkeer 30 I juni 2012 I
De elektrische fiets zorgt zelfs voor omzettoename in
de branche. De belangstelling is groot, zoals hier op een
open dag van de Stichting Elektrischefietsen.com.
leest via de computer, de meeste mensen niet harder dan pakweg
18 km/uur blijken te rijden. Dat maakt het verschil dus niet.’
Dat neemt niet weg dat Hansen wel een taak voor de branche
ziet. ‘Je moet de consument duidelijk maken wat de beste elektrische
fiets voor hem is. Een wat onzekere oude dame zal een
andere elektrische fiets geadviseerd moeten krijgen dan een
jonge forens. Dan kies je voor een ‘slimme’ fiets waarbij de elektromotor
pas meedoet na een paar omwentelingen van het wiel
zodat hij er niet met de berijder vandoor gaat. En die de ondersteuning
direct afbreekt op het moment dat er wordt geremd. Je
kunt dat allemaal op maat programmeren. Wij geven daar zelf
ook informatie over, onder meer met voorlichtingsfilmpjes op
YouTube.’
Ook het verhaal over de risico’s die toelating van meer vermogen
met zich mee zou brengen zijn volgens Hansen uit de lucht
gegrepen. ‘Het verhogen van vermogen zorgt voor meer kracht,
zodat de postbode met een zware fiets ook nog een beetje vlot
optrekt. Ze gaan nog steeds niet harder dan 25 km/uur. De kans
om zo’n e-bike op te voeren wordt er ook niet groter door. Je kunt
ook met de huidige elektrische fiets harder, als je hem anders
programmeert. Maar om een e-bike op te voeren moet je de
systeemsoftware van de fabrikant aanpassen. En zelfs de fietsenmaker
kan daar niet bij.’
Zonnige toekomst
Hansen kijkt duidelijk met optimisme naar de toekomst. ‘De
behoefte aan mobiliteit wordt steeds flexibeler. Je ziet dat bijvoorbeeld
aan het leasebudget, dat wordt geleidelijk aan omgezet
in een mobiliteitsbudget waarbij men zelf kan kiezen waar men
het voor gebruikt. Daar speelt de fiets een grote rol in. Als Bovag
zijn we bezig een voorstel voor te bereiden om de aanschaf van
de woon-werkfiets weer aantrekkelijker te maken. Voorheen was
er de fiets-van-de-zaak regeling, die is nu omgezet in een werkkostenregeling
waarbij een belastingvrij salarisdeel niet alleen
voor de fiets maar voor verschillende doeleinden kan worden
ingezet, variërend van kerstpakketten tot bedrijfsfeestjes. Wel is
het maximumbedrag verdwenen waardoor bijvoorbeeld de aanschaf
van een elektrische fiets binnen bereik komt. Daarnaast
zetten onze lobbyisten zich voortdurend in Den Haag in om de
voorstellen uit de nota Atsma onder de aandacht te houden,
waarin betere fietsvoorzieningen centraal staan. Samen met provincies
organiseren we opstapdagen ter promotie van de elektrische
fiets voor het woon-werkverkeer. En met andere organisaties
houden we ten aanzien van de verkeersveiligheid de vinger
aan de pols.’