14.10.2013 Views

[plein] - Fietsberaad

[plein] - Fietsberaad

[plein] - Fietsberaad

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Verkeers<br />

[<strong>plein</strong>]<br />

Een rubriek waarin we nader ingaan op kwesties<br />

waar afdelkingen mee te maken kunnen krijgen. Deze<br />

aflevering gaat over de gevolgen van barrières.<br />

Verharding revisited:<br />

Asfalt is<br />

echt beter én<br />

goedkoper<br />

Theo Zeegers, verkeersconsulent<br />

Het blijft een merkwaardig gegeven: de kwaliteit<br />

van de verharding van het fietspad is bijna altijd<br />

slechter dan die van de hoofdrijbaan. En dat<br />

terwijl fietsers zich ongeveerd op 2 wielen<br />

moeten verplaatsen. Bovendien is het ook hele<br />

maal niet nodig: met de kennis die de afgelopen<br />

10 jaar verworven is, kan echt goede verharding<br />

gerealiseerd worden op fietspaden. Het is nu<br />

een kwestie van willen, niet meer van kunnen.<br />

Veelgehoorde redenen om het niet te willen, zijn:<br />

• niet belangrijk<br />

• te duur<br />

• kan niet met kabels in de grond<br />

In deze Verkeers<strong>plein</strong> zet Theo Zeegers de huidige<br />

kennis op een rijtje, met nadruk op de recente<br />

informatie over kosten.<br />

8<br />

Ketting 205/maart 2012<br />

Belang van goede verharding<br />

Het belang van goede kwaliteit van verharding van<br />

fietspaden is al in 2002 uitvoerig beschreven door het<br />

<strong>Fietsberaad</strong> in een uitputtende publicatie, waarvan op<br />

onze website<br />

2 een samenvatting te vinden is. Slechte<br />

verharding leidt tot lichamelijke hinder door trillingen en<br />

tot verkeersonveiligheid, zowel direkt<br />

vallen) als indirekt<br />

3 (eenzijdige onge<br />

4 (tweezijdige ongevallen). Eenzijdige<br />

fietsongevallen vormt de grootste groep van alle ver<br />

keersongevallen, die bovendien nog snel toeneemt<br />

3.<br />

Ook fietsers zelf vinden een goede verharding van het<br />

grootste belang. In een enquête onder fietsers werd het<br />

onderwerp het belangrijkste gevonden uit een rijtje van<br />

zeven onderwerpen<br />

5.<br />

Als het aan de fietser lag, kocht hij asfalt<br />

Ook al jaren bekend: goede verharding is dichte verhar<br />

ding: asfalt of beton. Asfalt leidt tot aanzienlijk minder<br />

trillingshinder, zowel volgens objectieve metingen van<br />

de Fietsbalans<br />

2 als volgens een panel van fietsers<br />

1.<br />

Op een schaal van 1 tot 10 scoort zelfs een net strak<br />

aangelegd tegelfietspad niet hoger dan een 7!/.<br />

Natuurlijk kan je fietsen op een tegelfietspad, net zo<br />

goed als je auto kan rijden op een gravelweg: met<br />

kwaliteit heeft het niks te maken. Bij extreem weer,<br />

zoals zware regen of winterse gladheid, nemen de<br />

nadelen van elementenverharding (tegels of klinkers)<br />

sterk toe.<br />

Niet te duur<br />

Een veelgehoord argument is dat asfalt duurder is dan<br />

tegels. In aanleg is dat inderdaad zo (zij het onder de<br />

aanname, dat er geen kantopsluiting nodig is)<br />

1. In<br />

onderhoud is asfalt evenwel meer dan twee maal zo<br />

voordelig, waardoor in totaal bezien over aanleg en<br />

onderhoud asfalt zelfs beduidend goedkoper is. Omdat<br />

onderhoud over de gehele Ievensloop zeker zo duur is<br />

als aanleg, is het verschil in prijs voor onderhoud nogal<br />

relevant.<br />

Dit kreeg de afdeling Hillegom boven water toen zij de<br />

gemeente zo ver kregen expliciet een offerte te laten<br />

doen voor aanleg EN onderhoud. Volgens die offerte<br />

zou aanleg van fietspaden in asfalt langs het 2 kilometer<br />

lange traject N208 weliswaar 15.000 euro duurder zijn<br />

dan tegels (op een totale begroting van 1,69 Meuro, dus<br />

minder dan 1 %), maar in onderhoud 37.500 euro goed-


koper (gerekend over een levensduur van 15 jaar).<br />

Dat schatting van Hillegom lijkt mij overigens nog een<br />

onderschatting: ik kom op een ton (zie onder) in het<br />

voordeel van asfalt.<br />

Het GWW-boekje geeft kencijfers over de kosten van<br />

onderhoud en reconstructies van infrastructuur (prijspeil<br />

2005). Deze vat ik samen in grafiek 1. Hierin valt direkt<br />

op dat een extra kantopsluiting nogal duur is, ook in<br />

onderhoud. Kantopsluitingen zijn (soms) nodig om te<br />

voorkomen dat tegels gaan zwemmen en komen dus<br />

bij asfalt niet voor. Kijken we iets preciezer, dan zien we<br />

dat ook zonder enige kantopsluiting het onderhoud aan<br />

tegels duurder is dan aan asfalt. Het verschil loopt voor<br />

de bovenstaande casus Hillegom (2 kilometer, 15 jaar)<br />

op tot 100.000 euro in het voordeel van asfalt.<br />

is<br />

is<br />

c’1<br />

E<br />

0<br />

5;<br />

2,50<br />

2,00<br />

1,50<br />

1,00<br />

0.50<br />

0,00<br />

Tegels<br />

Asfalt<br />

Grafiek 1: Kosten aan onderhoud per vierkante meter<br />

verharding per jaar voor tegels en asfalt (prijspeil<br />

2005)6. De extra kosten bi] een kantopsluiting zijn<br />

gebaseerd op een fietspadbreedte van 2,00 meter<br />

en een eenzijdige kantopsluiting.<br />

Voor nieuwbouw op een bestaande fundering geeft<br />

grafiek 2 een overzicht van de kosten<br />

8. Opvallend is dat<br />

tegels hier aanzienlijk duurder scoren dan asfalt: dat<br />

komt door de veronderstelling dat kantopsluiting nood<br />

zakelijk is. Zonder kantopsluiting is tegels iets goedko<br />

per dan asfalt. Verder valt op dat rood asfalt heel veel<br />

duurder is dan zwart asfalt. Dat maakt de vraag van<br />

• Kantopsluitng<br />

• Onderhoud<br />

sommige wegbeheerders of rood asfalt wel altijd overal<br />

nuttig en nodig is, begrijpelijk en terecht.<br />

Kabels<br />

Het laatste argument tegen dichte verharding zou de<br />

aanwezigheid van kabels en leidingen zijn. In de volgen<br />

de varianten: asfalt mag niet boven kabels en leidingen,<br />

het kan niet of het is te duur, Ik loop ze een voor een af.<br />

Dichte verharding is wettelijk alleen boven gasleidingen<br />

verboden. En zelfs dan valt er vaak nog wel een mouw<br />

aan te passen, zie bijvoorbeeld Amsterdamsestraatweg<br />

in Utrecht. Er is geen enkele wettelijke belemmering<br />

voor asfalt boven andere soorten kabels.<br />

Vaak wordt ook gesteld dat dichte verharding technisch<br />

niet zou kunnen. Dat roept dan de vraag op waarom het<br />

in vele andere gemeentes technisch geen probleem is.<br />

Dit argument wordt met name hilarisch op de overgang<br />

van twee wegbeheerders. In de eerder genoemde<br />

casus Hillegom zag de kabelaar af van proeven om<br />

naar de kabels te graven, toen asfalt onvermijdelijk<br />

geworden was.<br />

L<br />

jV<br />

9<br />

Nieuws uit Utrecht


Kortom: een onzinnig gelegenheidsargument dat<br />

door de praktijk al ruimschoots weerlegd is.<br />

En dan de kosten: het zou duurder zijn. Los van de<br />

vraag of dat correct is, de vraag is of het relevant is<br />

voor de overheid. Door een wijziging van de<br />

Telecomwet kunnen de wegbeheerders de kosten voor<br />

het opengraven en weer repareren van het wegdek<br />

geheel verhalen op de kabelaar. Hierbij kan de weg-<br />

beheerder ook haar eigen kwaliteitseisen opleggen.<br />

2<br />

+Verhardingskeuze+voor+fietsverbindingen:+asfalt,+beton+of+tegels?<br />

werken+aan+een+veilige+fietsomgeving<br />

Hieromtrent bestaan geen harde data. Het mechanisme is evenwel evident.<br />

6<br />

0<br />

z<br />

Kortom, de kabelaar heeft eigenlijk geen poot om op te<br />

staan en zal de (daadwerkelijk) kosten moeten betalen.<br />

Als zij niet onder het fietspad willen blijven liggen,<br />

hebben ze het recht de kabels te verhuizen, op eigen<br />

kosten. Alleen als de gemeente zo dom geweest<br />

een privaatrechtelijke overeenkomst met de kabelaar<br />

afgesloten te hebben, kan het anders liggen. In dat<br />

geval is het zaak dat de gemeente die overeenkomst<br />

zo snel mogelijk opzegt.<br />

Ketting 203: 8-10.<br />

6 GWW-boekje (2005): Kosten Onderhoud Wegverhardingen. Reed Business Information Bouw & lnfra<br />

GWW-boekje (2005): Kosten kleine (re)constructies. Reed Business Information Bouw & lnfra<br />

8 De gemeente Den Haag komt tot veel hogere waarden (prijspeil 2009).<br />

+tegelfietspaden+in+asfaltfietspaden+kost+250+euro+per+meter<br />

Navraag leert dat de gemeente Den Haag de kosten van het gehele project vermeld heeft, dus inclusief trottoirs, trottoirbanden,<br />

uitritconstructies etc. Gecorrigeerd hiervoor vermeldt Den Haag 150—230 euro / meter asfalt voor uitsluitend het fietspad,<br />

voor tegels 150 euro / meter (zonder kantopsluiting).<br />

10<br />

zeggenschap+voor+gemeenten+bij+’kabelkwesties’<br />

Ketting 205 / maart 2012<br />

120<br />

100 t<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

Tegels Asfalt, nieuwe Asfalt, geheel 8eton, nieuw<br />

toplaag nieuw<br />

Grafiek 2: Kosten (re)constructie fietspad van ongeveer<br />

2,50 m. breed bi] bestaande fundering per strekkende<br />

meter (prijspeil 2005). Tege/fietspad is inclusief<br />

kantopsluiting.<br />

•rood<br />

0 zwart

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!