24.10.2013 Views

JAPAN: lAND VAN DE RIJZENDE MOGElIJKHEDEN - Flanders ...

JAPAN: lAND VAN DE RIJZENDE MOGElIJKHEDEN - Flanders ...

JAPAN: lAND VAN DE RIJZENDE MOGElIJKHEDEN - Flanders ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Magazine van <strong>Flanders</strong> Investment & trade, Afgiftekantoor leuven, P206142 Gaucheretstraat 90, 1030 BrUSSEl tel. 02 504 87 11 fax 02 504 88 99 www.flandersinvestmentandtrade.be info@fitagency.be<br />

WEREl WIJS<br />

MAGAZINE voor INtErNAtIoNAAl oNdErNEMEN<br />

GESPREK<br />

Van Istanboel<br />

naar Den Haag<br />

p. 4<br />

TWEESPRAAK<br />

De juiste persoon op<br />

de juiste plaats<br />

p. 20<br />

IN <strong>DE</strong> KIJKER<br />

belgië nog steeds<br />

nummer 1 in<br />

logistiek p. 8<br />

The Logistics Industry in <strong>Flanders</strong><br />

En verder: • MARKTINFO Beursverslagen, marktstudies, ... • TERuGblIK Impacte • blADWIJZER • AGENDA<br />

NOV. 2008 NUMMER 3<br />

<strong>JAPAN</strong>: <strong>lAND</strong> <strong>VAN</strong> <strong>DE</strong><br />

RIJZEN<strong>DE</strong> MOGElIJKHE<strong>DE</strong>N<br />

Het Actieprogramma 2009 is er!<br />

}<br />

Vraag nu uw exemplaar aan via<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be


cOlOFON<br />

WErEldWIJS is een uitgave van<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & trade,<br />

Gaucheretstraat 90,<br />

1030 BrUSSEl<br />

tel. 02 504 87 11<br />

fax 02 504 88 99<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

wereldwijs@agency.be<br />

rEdACtIE:<br />

Jeroen de vuyst , Peter Jaspers, Bart<br />

Matheï, Jan van den Einde, Carl<br />

destoop, Steffi van Severen, Wini<br />

Condic Begov, Xavier Bedert, dirk<br />

van Steerteghem, Erna Janssens,<br />

Godelieve van den Houten, Caroline<br />

teugels, Christophe verhaeghe,<br />

renaat van de Putte, Yves roekens,<br />

Greta drossart en Bruno olislaeger,<br />

bijgestaan door Com&Co, bureau voor<br />

bedrijfsjournalistiek.<br />

EINd- EN HooFdrEdACtIE:<br />

dienst Marketing & Kennisbeheer –<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & trade.<br />

CArtooN:<br />

Floris<br />

Foto’S:<br />

Bart lasuy, Artoos en F.I.t.<br />

lAY-oUt EN drUK:<br />

Artoos Communicatiegroep<br />

vErANtWoordElIJKE UItGEvEr:<br />

Koen Allaert<br />

ABoNNEMENtEN:<br />

WErEldWIJS wordt gratis verspreid<br />

onder bedrijven die geregistreerd<br />

zijn bij <strong>Flanders</strong> Investment<br />

& trade.<br />

voor registratie:<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

CoPYrIGHt©<br />

overnemen of vermenigvuldigen van<br />

artikels is uitsluitend toegestaan met<br />

vermelding van: Bron: Wereldwijs/<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & trade<br />

2 | WErEldWIJS-EdIto<br />

SGS-COC-003467<br />

EDITO<br />

Beste lezer,<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade streeft ernaar uw stappen op de<br />

internationale markten zo vlot mogelijk te laten verlopen. Dankzij een<br />

samenwerkingsakkoord met onze zusterorganisaties Awex en Brussels<br />

Export staat een uitgebreid netwerk van 90 handelsposten wereldwijd<br />

voor u klaar. Onze Vlaamse Economische Vertegenwoordigers,<br />

handelssecretarissen en technologieattachés zitten op 67 strategische<br />

posten: van Algiers tot Jakarta en van Kopenhagen tot Zurich. Maar ook<br />

dichterbij in Den Haag, zoals Katharina Desmet. Hoe zij de overstap van<br />

Istanboel naar Nederland ervoer, leest u in dit nummer.<br />

Beschouw onze buitenlandse vertegenwoordigers gerust als uw<br />

ambassadeurs voor internationaal ondernemen. Zij zorgen onder meer<br />

voor geactualiseerde marktstudies, waardevolle lokale contacten en<br />

perfect op maat gemaakte afsprakenprogramma’s met potentiële<br />

klanten en partners in het buitenland. Zij speelden overigens een<br />

cruciale rol in het tot stand komen van het Actieprogramma 2009. Dit<br />

programma is opnieuw gebaseerd op onze ‘focusstrategie’, waarbij we<br />

de wereldwijde groeimarkten en -sectoren matchen met het Vlaamse<br />

aanbod. Zo kunnen we u een actieprogramma met hoog rendement<br />

voorstellen.<br />

Japan, in november het gastland in onze televisiereeks Handelsroute,<br />

is zo’n land waarop we onze ‘focusstrategie’ richten. We organiseerden<br />

in dit kader onlangs enkele opvallende acties, zoals een zending<br />

ter promotie van onze logistieke sector, een beursstand op de<br />

technologiebeurs BioJapan in Yokohama en een seminarie in Brussel<br />

over de Japanse nanotechnologiesector. Begin november zijn we<br />

aanwezig op de milieubeurs Enviro Shiga in Nagahama. Volgend jaar<br />

staat er in februari een groepszakenreis voor de bouwsector op het<br />

programma en in maart trekken we naar ’s werelds belangrijkste<br />

voedingsbeurs: Foodex in Tokio.<br />

Bekijk deze en nog veel meer interessante acties in ons<br />

Actieprogramma 2009. Wij houden u, onder meer via dit magazine, op<br />

de hoogte van wat er maandelijks op de agenda staat. In Vlaanderen en<br />

in alle uithoeken van de wereld.<br />

Koen Allaert<br />

Gedelegeerd Bestuurder


Onze acties in 2007<br />

Vlaamse bedrijven helpen om<br />

grenzen te verleggen<br />

Prospectie- en zakenreizen<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade<br />

organiseert zowel multisectorale<br />

prospectie- en zakenreizen naar<br />

onbekende markten, als zeer<br />

gerichte sectorale reizen met een<br />

beperkte groep.<br />

Een greep uit de prospectie- en<br />

zakenreizen in 2007:<br />

• Voor specifieke sectoren:<br />

Griekenland (voeding en<br />

dranken), Israël (infrastructuur<br />

projecten) en VSA (kantoormeubelen);<br />

• Multisectorale zendingen:<br />

Slovenië en Kroatië; Kazachstan,<br />

Kirgizië en Oezbekistan; Rusland;<br />

Brazilië, Argentinië en Peru;<br />

Zuid-Afrika en Madagascar;<br />

Bahrein en Qatar; India; China;<br />

en Vietnam.<br />

Exportdagen en Contactdagen<br />

Tijdens de Exportdagen kunnen<br />

Vlaamse exportbedrijven<br />

van gedachten wisselen met ons<br />

buitenlandse netwerk, praktijkdeskundigen,<br />

collega-exporteurs<br />

en de Adviseurs Internationaal<br />

Ondernemen. Op de Contactdagen<br />

kunnen exporterende bedrijven<br />

‘face-to-face’ een dossier behandelen<br />

met de Vlaamse economische<br />

vertegenwoordigers, voor de<br />

gelegenheid terug in Vlaanderen.<br />

In juni 2007 organiseerden we<br />

Exportdagen voor de regio Afrika/<br />

Midden-Oosten. In december was<br />

de regio Zuid-Europa aan de beurt.<br />

Voor de andere regio’s waren alle<br />

vertegenwoordigers in Vlaanderen<br />

gedurende twee weken gespreid<br />

over het jaar.<br />

Seminaries<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade<br />

organiseert tal van seminaries:<br />

over een bepaalde sector in een<br />

bepaald land, over internationale<br />

instellingen, over financiering van<br />

het internationale ondernemen,…<br />

In deze seminaries delen professionele<br />

sprekers én exporteurs<br />

hun jarenlange ervaring met<br />

exporterende Vlaamse bedrijven.<br />

In 2007 zetten we onder meer<br />

seminaries op touw rond volgende<br />

thema’s: succesvol deelnemen<br />

aan beurzen; zakendoen met het<br />

Verenigd Koninkrijk: opportuniteiten<br />

n.a.v. de Olympische Spelen<br />

2012 in Londen; opportuniteiten in<br />

de logistieke sector in Rusland; en<br />

zakendoen met Chili en Colombia.<br />

Beurzen<br />

We organiseren deelname aan<br />

gerenommeerde beurzen én<br />

nieuwe beurzen op veelbelovende<br />

markten. We doen dit via groepsstanden,<br />

waarbij de bedrijven<br />

schaalvoordelen genieten,<br />

product sample boots (PSB),<br />

waarbij bedrijven wel iemand<br />

afvaardigen naar de beurs, maar<br />

niet betalen voor een individuele<br />

groepsstand, en via informatie- en<br />

cataloogstanden, waarbij bedrijven<br />

zelf de reis niet hoeven te<br />

maken, maar enkel hun catalogi<br />

aan ons bezorgen.<br />

In 2007 organiseerden we 36<br />

groepsdeelnames, 25 product<br />

sample boots en 23 informatie- en<br />

cataloogstanden.<br />

Een greep uit onze beursdeelnames<br />

in 2007:<br />

• Groepsstanden: ISM en ANUGA<br />

(Keulen), Paris Airshow (Parijs),<br />

Domotex Chinafloor (Sjanghai),<br />

Logistics Summit (Chennai),<br />

Foodex (Tokio), Arab Health<br />

(Dubai), Fashion Exposed<br />

(Sydney) en BIO (Boston);<br />

• Product sample boots (PSB):<br />

Medica (Düsseldorf), Offshore<br />

Europe (Aberdeen), Hightex<br />

(Istanbul), Hospimedica (New<br />

Delhi), Food & Hotel Vietnam<br />

(Ho Chi Minh City) en Fine Food<br />

Australia (Sydney);<br />

• Informatie- en cataloogstanden:<br />

Transrussia (Moskou), Biotech<br />

Forum (Stockholm),<br />

Americana (Montreal), Game<br />

Developers Conference (San<br />

Fransisco), Agro-Expo (Bogota),<br />

Agrilink (Manila), Seoul Food &<br />

Hotel (Seoul) en Mediphar<br />

(Taipei).<br />

Cities that never sleep<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade<br />

Rokubancho Kyodo Bldg. 1F<br />

6 Rokubancho, Chiyoda-ku<br />

Tokyo, Japan<br />

18 Panorama Jaarverslag 2007 Panorama Jaarverslag 2007 19<br />

INHOu<br />

NOVEMbER 2008 NUMMER 3<br />

315/35 Jaarverslag '07-A4.indd 18-19 02-07-2008 14:50:56<br />

Downtown Tokio<br />

EDITO EN INHOuD p. 2 & 3<br />

GESPREK p. 4<br />

Van Istanboel naar Den Haag<br />

HAN<strong>DE</strong>lSROuTE p. 7<br />

Japan: land van de rijzende<br />

mogelijkheden<br />

IN <strong>DE</strong> KIJKER p.8<br />

belgië nog steeds nummer 1<br />

in logistiek, bridgestone Europa,<br />

Actieprogramma 2009, Sourcing guides:<br />

scherp stellen op Vlaamse bedrijven,<br />

Week van het Internationaal Ondernemen,<br />

creativity World Forum<br />

TERuGblIK p. 14<br />

IMPAcTE slotevent<br />

AGENDA p. 17<br />

Zendingen, beurzen, seminaries,<br />

contactdagen,...<br />

TWEESPRAAK p. 20<br />

De juiste persoon op de juiste plaats<br />

blADWIJZER p. 23<br />

Interessante publicaties & websites<br />

MARKTINFO p. 24<br />

KORT NIEuWS p. 27<br />

WErEldWIJS-INHoUd | 3


GESPREK<br />

<strong>VAN</strong> ISTANbOEl NAAR <strong>DE</strong>N HAAG<br />

over verschillen en gelijkenissen, ver weg en dichtbij<br />

© Den Haag Marketing/Arjan de Jager<br />

Katharina Desmet heeft 16 jaar Istanboel achter de rug, eerst als handelsattaché voor de belgische Dienst<br />

voor buitenlandse Handel en vervolgens als Vlaamse Economische Vertegenwoordiger voor <strong>Flanders</strong><br />

Investment & Trade. Sinds deze zomer is ze voor u op post in Den Haag, dichter bij Vlaanderen. Maar daarom<br />

zijn de verschillen in zakendoen er niet kleiner.<br />

4 | WErEldWIJS-GESPrEK


In Turkije bouwde Katharina Desmet een rijke professionele ervaring op. Zij stichtte er ook<br />

een gezin. Haar echtgenoot, dochter van 14 en zoon van 12 volgden haar in haar professio-<br />

nele voetsporen terug naar het gematigde klimaat van onze contreien. Ook hen wacht hier<br />

een nieuw leven met een nieuwe omgeving, nieuwe relaties en een nieuwe taal. We hadden<br />

een gesprek met haar over verschillen en gelijkenissen, ver weg en dichtbij.<br />

}<br />

betekende de overstap van Turkije naar Nederland<br />

een cultuurschok?<br />

Desmet: “Neen, van een cultuurschok was geen sprake.<br />

Wel zie ik verschillen tussen Nederland en Vlaanderen<br />

op het vlak van regelgeving voor internationaal<br />

ondernemen, die ik niet verwachtte. In Turkije heeft<br />

men een beeld van de EU als één blok, met een centrale<br />

wetgeving en Brussel als hoofdstad. In Nederland,<br />

een van de landen die mee de aanzet gaf tot de<br />

Europese integratie, merk ik bijvoorbeeld op het vlak<br />

van normering en etikettering bepaalde verschillen<br />

met Vlaanderen. Ietwat vreemd, vooral omdat het<br />

gaat om Beneluxlanden. Het grote verschil met Turkije<br />

is dat ze daar, hoewel er meer en meer harmonisering<br />

is, nog steeds bepaalde niet-EU regelgeving<br />

hanteren. En er is de taalbarrière natuurlijk.”<br />

Waar liggen de grootste verschillen in zakendoen<br />

tussen Nederland en Turkije?<br />

Desmet: “Terugblikkend zie ik toch wel een groot verschil<br />

in hoe men in zakelijke relaties met elkaar omgaat.<br />

In Turkije zal men eerst aftasten en inschatten<br />

of men te maken heeft men een betrouwbare partner.<br />

Zo poogt men ook indirect om een goede onderhandelingspositie<br />

te verwerven. De Turkse aanpak heeft<br />

trouwens veel weg van de Vlaamse. In Nederland - het<br />

is een cliché – is men recht voor de raap. Zonder omwegen<br />

gaat men hier recht op zijn doel af en brengt<br />

men concrete aspecten van een deal ter sprake.”<br />

Wat is jouw beeld van handelsland Turkije?<br />

Desmet: “Gedurende de 16 jaar die ik in Istanboel heb<br />

doorgebracht, heeft Turkije een enorme economische<br />

vooruitgang geboekt. Van een producerende, geïndustrialiseerde<br />

economie eind de jaren 80 evolueerde<br />

het naar een exportindustrie in de jaren 90. Vandaag<br />

is Turkije een bevoorrechte handelspartner van de<br />

EU, ontwikkelt het land zelf nieuwe marktmodellen<br />

en spitst het zich toe op R&D. Ik voel mij bevoorrecht<br />

deze economische ontwikkelingen te hebben kunnen<br />

observeren.”<br />

Katharina desmet, onze vlaamse Economische<br />

vertegenwoordiger in den Haag:<br />

“Ik heb de indruk dat er in het noorden van<br />

Nederland heel wat onontgonnen terrein ligt.”<br />

Worden de businessopportuniteiten in Turkije niet<br />

wat onderbelicht?<br />

Desmet: “Ik vind dat Turkije meer economische aandacht<br />

verdient, het land behoort immers tot de lijst<br />

van ‘emerging markets’, die na de BRIC-landen komen.<br />

De snel groeiende Turkse economie, die in het<br />

verleden weliswaar niet erg stabiel was, maakt dat het<br />

land nu eigenlijk een nabijgelegen ‘Aziatische tijger’<br />

is. Turkije is rijp voor investeringen van multinationals<br />

en van kmo’s die dichter bij hun doelmarkten willen<br />

zitten. Het is niet voor niets de poort naar Azië. In andere<br />

Europese landen, zoals het Verenigd Koninkrijk,<br />

wordt er een sterk promotiebeleid rond gevoerd.”<br />

Hoe hebben jij en je gezin de overstap naar Nederland<br />

beleefd?<br />

Desmet: “Er kwam natuurlijk heel wat bij kijken, zowel<br />

professioneel als privé. Het is immers een uitdaging<br />

die voor het hele gezin nieuwe horizonten opent.<br />

Ik ben blij dat, gezien de geografische nabijheid, mijn<br />

man en kinderen naast Nederland ook Vlaanderen nu<br />

beter kunnen leren kennen dan enkel door de korte<br />

vakanties die we er doorbrachten. De taal op zich<br />

vormt een grote uitdaging, maar kinderen passen zich<br />

snel aan en leren gemakkelijker dan volwassenen.<br />

Voor mij is het essentieel dat we als kerngezin naar<br />

hier zijn gekomen, dat we samen met de verandering<br />

omgaan. Mijn ervaring leert dat naar een ander<br />

land verhuizen vooral een mentale switch is. Je moet<br />

openstaan voor nieuwe culturen en over een grote dosis<br />

gezonde nieuwsgierigheid beschikken.”<br />

WErEldWIJS-GESPrEK | 5


Wat zijn je ambities hier in Den Haag?<br />

Desmet: “Momenteel ben ik me aan ‘t inwerken. In de<br />

eerste plaats bezoek ik belangrijke vakbeurzen. Dit is<br />

een ideale manier om de Nederlandse markt en de<br />

Vlaamse spelers die er actief zijn te leren kennen. Ik<br />

wil in kaart brengen welke lokale initiatieven, zoals<br />

beurzen, seminaries en debatten, hier georganiseerd<br />

worden. Mijn doel is een diepgaande kennis op te bouwen<br />

van de economische relaties tussen Vlaanderen<br />

en Nederland om zo doelgerichte acties op touw te<br />

zetten. Het is essentieel te weten waar we met <strong>Flanders</strong><br />

Investment & Trade toegevoegde waarde kunnen<br />

bieden.”<br />

Waar zie je nog mogelijkheden op dat vlak in Nederland?<br />

Desmet: “Als buurlanden hebben België en Nederland<br />

historisch gezien een hechte handelsrelatie en<br />

op veel niveaus zijn er akkoorden en initiatieven. Er<br />

zijn heel wat grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden,<br />

vooral tussen de grensprovincies. Vanuit<br />

mijn eerste contacten met Vlaamse kmo’s ervaar ik<br />

dat zij ondersteuning zoeken bij de eerste contacten<br />

met Nederlandse gesprekspartners. Overigens heb ik<br />

de indruk dat er ook meer in het noorden van Nederland<br />

nog onontgonnen terrein ligt.”<br />

In welke Nederlandse sectoren liggen opportuniteiten<br />

voor Vlaamse bedrijven?<br />

Desmet: “Gezien de nabijheid en onze gemeenschappelijke<br />

taal is Nederland de uitgelezen plek voor<br />

startende exporteurs. Ook Vlaamse bedrijven met exportervaring<br />

kunnen hier een echte aanwezigheid uitbouwen,<br />

bijvoorbeeld in de voeding- en dranksector,<br />

de bouw en de grootdistributie. Hiertoe gingen we al<br />

partnerschappen aan met de Kamers van Koophandel,<br />

de provincies en spelers zoals Unizo. Ook de medische<br />

sector en de ICT-markt bieden heel wat opportuniteiten.<br />

Voor high-tech bedrijven is er nog ruimte<br />

om samenwerkingsverbanden uit te bouwen.”<br />

Wat is je gouden raad voor Vlaamse bedrijven die de<br />

Nederlandse markt willen bewerken?<br />

Desmet: “Vlamingen en Nederlanders hanteren hetzelfde<br />

woordenboek, maar in gesprekken zijn er vaak<br />

heel wat nuanceverschillen. Vraag je Nederlandse zakenpartner<br />

dus gerust om verduidelijking als je niet<br />

honderd procent zeker bent wat hij bedoelt. Bij zakendoen<br />

is heldere communicatie van cruciaal belang.”<br />

6 | WErEldWIJS-GESPrEK<br />

“de turkse aanpak in zakendoen<br />

heeft veel weg van de vlaamse.”<br />

Onze nieuwe man in<br />

Istanboel:<br />

Raf Pauwels<br />

Raf Pauwels volgt vanaf 1 november Katharina<br />

Desmet op als Vlaamse Economische Vertegenwoordiger<br />

in Istanboel. Raf werkte 12 jaar<br />

lang voor Trends Magazine om in 2002 aan de<br />

slag te gaan als redacteur en eindredacteur<br />

bij Kanaal Z. In 2006 werd hij hoofdredacteur<br />

van de financieel-economische zender. Zijn<br />

grondige kennis van het Vlaamse bedrijfsleven<br />

en de wereldwijde economie zijn een<br />

toegevoegde waarde voor bedrijven die zaken<br />

willen doen met Turkije.


ever sleep<br />

ade<br />

1F<br />

u<br />

19<br />

HAN<strong>DE</strong>lSROuTE<br />

<strong>JAPAN</strong>: <strong>lAND</strong> <strong>VAN</strong> <strong>DE</strong> RIJZEN<strong>DE</strong> MOGElIJKHE<strong>DE</strong>N<br />

In het programma Handelsroute zoomen <strong>Flanders</strong> Investment & Trade en<br />

Kanaal Z deze maand in op Japan. Deze traditioneel sterke economie heeft<br />

zich hersteld uit een recessie, waardoor het opnieuw interessant wordt zaken<br />

te doen met het land van de rijzende zon.<br />

de heropleving van de Japanse economie is voor een<br />

groot deel te danken aan de explosieve economische<br />

groei in buurland China. de stijgende vraag naar consumptie-<br />

en productiegoederen daar zorgde voor de<br />

impuls die de Japanse economie broodnodig had.<br />

Een heldere blik op de economie<br />

Alle schijnwerpers zijn tegenwoordig op China gericht.<br />

Toch liggen in Japan heel wat opportuniteiten voor<br />

Vlaamse exporterende bedrijven. Om een helder beeld<br />

te krijgen van de algemene economische situatie van<br />

het land, klopte Handelsroute aan bij Johan Maricou,<br />

Belgisch ambassadeur in Japan, en Hitoshi Yamamoto,<br />

CEO van Fortis Investments Japan. Handelsroute sprak<br />

ook met Ludo Gielen, Director Business Development<br />

& Innovation van simulatiesoftware- en testapparatuurproducent<br />

LMS International. Hij opende onlangs<br />

een nieuw kantoor in Yokohama en geeft waardevolle<br />

tips uit eerste hand. Verder bezoeken we Vlamingen<br />

Jan De Bock en Malik Kusters, die in de hectische metropool<br />

Tokio ‘concept-marketing’ introduceren. En we<br />

volgen Kurt Vanoosterweyck, agent van Theo-brillen,<br />

bij de opticiens die zijn producten verdelen.<br />

Bekijk vanaf dinsdag 11 november de 3 korte afleveringen<br />

op Kanaal Z tijdens de week of de lange uitzending<br />

in het weekend vanaf zaterdag 15 november.<br />

Een aflevering gemist? Surf naar www.kanaalz.be.<br />

Daar vindt u alle uitgezonden reportages terug.<br />

Oprichten van<br />

een bedrijf<br />

eenvoudiger<br />

geworden<br />

In samenwerking met<br />

<strong>JAPAN</strong><br />

EcONOMIScH<br />

De oplevende exportmarkt heeft de Japanse economie<br />

de nodige drive gegeven om uit de recessie te klimmen,<br />

waarin het land begin jaren 90 verzeilde. De grote vraag<br />

naar transportmaterieel (vooral vanuit China) levert een<br />

belangrijke bijdrage tot de positieve handelsbalans. De<br />

export naar de VS, nog steeds het belangrijkste uitvoerland,<br />

verminderde wel sterk. Het bbp zit sinds 2002 stevig<br />

in de lift, met stijgingen van 2,4 % (2006) en 2,1 % (2007).<br />

De grootste uitdaging voor Japan op dit moment is wellicht<br />

het lage geboortecijfer. Dit zorgt voor een vergrijzing<br />

van de bevolking en een lage groei van de binnenlandse<br />

consumptie.<br />

Japanse smaken en verschillen<br />

Japan staat bekend als een prestatiemaatschappij<br />

waarin alles draait rond eer en succes. Handelsroute<br />

vroeg zich af hoe Vlamingen met zo’n mentaliteit omgaan.<br />

Daarom bezochten we de Logis-Tech beurs in<br />

Tokio met Dirk De Ruyver en Timothy Dewilde, vertegenwoordigers<br />

van <strong>Flanders</strong> Investment & Trade in Japan.<br />

Zij legden er contacten voor Vlaamse bedrijven uit<br />

de logistieke sector. Uiteraard is ook de Vlaamse Bourgondische<br />

levenswijze te vinden in Japan, onder meer<br />

in de vorm van de lekkernijen van Antwerpse chocolatier<br />

Del Rey. In de Japanse tearooms en verkooppunten<br />

van deze delicatessen peilden we naar de smaak van<br />

de Japanners. Die duidelijk verder reikt dan sushi &<br />

sashimi.<br />

Handelsroute geeft een schat aan informatie over ondernemen<br />

in het buitenland, gekruid met een flinke<br />

dosis couleur locale.<br />

Op 1 mei 2006 trad de Japanse vennootschapswet in werking. Deze wijzigde de juridische structuren grondig,<br />

waardoor het oprichten van een bedrijf eenvoudiger werd. De drie meest gebruikte vennootschapsvormen<br />

van de nieuwe wet zijn: de aandelenvennootschap (Kabushiki-Kaisha), de vennootschap met beperkte aansprakelijkheid<br />

(Godo-Kaisha) en de partnership met beperkte aansprakelijkheid (Yugen Sekinin Jigyou Kumiai).<br />

Door deze hervorming hebben bedrijfsleiders meer autonomie en verhoogt ook hun niveau van juridische<br />

verantwoordelijkheid. Meer info over het opstarten van een zaak in Japan vindt u bij de Japan External Trade<br />

Organization (JETRO) op www.jetro.go.jp<br />

WErEldWIJS-HANdElSroUtE | 7


IN <strong>DE</strong> KIJKER<br />

bElGIë NOG STEEDS<br />

NuMMER 1 IN lOGISTIEK<br />

Het tweejaarlijkse European Distribution Report van internationaal vastgoedmakelaar cushman & Wakefield<br />

bevestigt het opnieuw: belgië is in Europa de beste plek voor logistieke activiteiten. Onze grootste troeven zijn<br />

onze nabijheid tot de Europese markten en de relatief lage huurprijzen voor logistiek vastgoed.<br />

Ook de Vlaamse havens spelen een belangrijke rol.<br />

8 | WErEldWIJS-IN dE KIJKEr


Het European Distribution Report 2008 vergelijkt<br />

voor het eerst logistieke toplocaties in 25 landen. In<br />

voorgaande edities waren dit er slechts 15. Door de<br />

uitbreiding van de Europese Unie en de groei van de<br />

internationale handel, bevinden de meeste nieuwe<br />

locaties zich langs Europa’s oostgrenzen. De finale<br />

rangorde werd samengesteld op basis van factoren<br />

zoals huurprijzen, arbeidskosten, verkeersdrukte,<br />

grootte van de markten per type vracht, nabijheid van<br />

afzetmarkten en bevolkingsdichtheid.<br />

belgië opnieuw aan de top<br />

Uit de publicatie blijkt dat de meeste economische<br />

activiteit zich nog steeds concentreert in België, het<br />

Verenigd Koninkrijk, Nederland, Frankrijk en Duitsland.<br />

Hier bevinden zich ook de belangrijkste havens<br />

en luchthavens voor vracht in Europa. “België staat<br />

op nummer één omdat een aantal van onze regio’s<br />

uitstekend scoort op belangrijke factoren zoals de<br />

vestigingsplaats voor logistieke centra,” zegt Peter<br />

Demuynck, hoofd van het Semi-Industrial & Logistics<br />

Agency bij Cushman & Wakefield België. “Onze geografische<br />

ligging dicht bij de grote havens én de goede<br />

bereikbaarheid van de belangrijkste Europese afzetmarkten<br />

zijn sterke troeven. Bovendien liggen onze<br />

vastgoedprijzen duidelijk lager dan in Nederland of<br />

Duitsland. In een regio als Limburg zijn er trouwens<br />

nog heel wat terreinen voorradig, wat een garantie<br />

biedt dat de prijzen er niet te vlug zullen stijgen.”<br />

centraal- en Oost-Europa populair<br />

Centraal- en Oost-Europa zijn volwassen wordende<br />

groeimarkten met een enorm potentieel op korte en<br />

middellange termijn. Toch blijft de geografische as van<br />

het Verenigd Koninkrijk, België, Nederland, Frankrijk<br />

en Duitsland de stuwende economische kracht van<br />

Europa. Daarom zijn de grootste industriële en logistieke<br />

markten nog steeds in deze regio te vinden.<br />

De beste Europese locaties voor industriële en<br />

logistieke faciliteiten<br />

Rangorde 2008 Score 2008<br />

België 1 8.45<br />

Nederland 2 9.54<br />

Hongarije 3 9.56<br />

Tsjechische Republiek 4 9.57<br />

Polen 5 9.76<br />

Frankrijk 6 10.25<br />

Oostenrijk 7 10.81<br />

Duitsland 8 10.82<br />

Slowakije 9 10.85<br />

Italië 10 11.37<br />

Bron: Cushman & Wakefield – European Distribution Report 2008<br />

bridgestone Europe: strategische<br />

keuze voor Vlaanderen<br />

Eind september maakte de Japanse bandenproducent<br />

bridgestone bekend dat het nog eens 14 miljoen investeert<br />

in de uitbreiding van zijn Europees distributiecentrum<br />

in de Haven van Zeebrugge. Een mooie illustratie<br />

van de belgische – en in het bijzonder Vlaamse<br />

– troeven, opgesomd in het European Distribution Report<br />

2008 van cushman & Wakefield.<br />

In 1998 centraliseerde Bridgestone zijn Europese logistieke<br />

operaties in Vlaanderen. Het bedrijf opteerde toen<br />

resoluut voor de Haven van Zeebrugge, de toegangspoort<br />

voor de Europese markt. Sindsdien ontwikkelde het distributiecentrum<br />

zich tot het grootste van de groep in Europa.<br />

Met een capaciteit van 1,1 miljoen banden is het in<br />

Europa ook een van de grootste in zijn soort.<br />

De hoofdslagader van bridgestone’s<br />

Europese supply chain<br />

Bridgestone koos voor Vlaanderen en de Haven van<br />

Zeebrugge voor de centrale ligging in Europa, het maritieme<br />

netwerk en de verbindingen met het Europese<br />

achterland. “De continue groei van Bridgestone Europe<br />

is het bewijs dat we de juiste keuze gemaakt hebben,”<br />

zegt Yves Kerstens, Vice President, Logistics & Supply<br />

Chain Management bij Bridgestone Europe. “Ons logistiek<br />

centrum heeft zich ontwikkeld tot de hoofdslagader<br />

van Bridgestone’s Europese supply chain. Het biedt ons<br />

uitstekende shortsea-verbindingen met Noord-Europa<br />

en moderne faciliteiten voor vrachtvervoer over de<br />

weg.”<br />

Het Japanse bedrijf voelt zich thuis in Vlaanderen. Yves<br />

Kerstens: “We kunnen rekenen op een uitstekende samenwerking<br />

met de havenautoriteiten en we hebben<br />

geen probleem om breed inzetbare werkkrachten te vinden.<br />

Bovendien bevinden we ons dichtbij ons Europees<br />

hoofdkwartier in Zaventem. We hebben de uitbreidingsmogelijkheden<br />

op onze site benut en zullen 40.000m 2 aan<br />

bijkomende opslagruimte bouwen. Omdat we hier diepgaande<br />

expertise opgebouwd hebben, staat het distributiecentrum<br />

in Zeebrugge model voor zowel onze eigen<br />

activiteiten als voor onze toeleveranciers in Europa.”<br />

WErEldWIJS-IN dE KIJKEr | 9


IN <strong>DE</strong> KIJKER<br />

traditiegetrouw presenteren wij u in november<br />

een overzicht van de activiteiten die wij,<br />

al dan niet met partnerorganisaties, op touw<br />

zetten. onze ‘focusstrategie’, die internationale<br />

trends en opportuniteiten in lijn brengt<br />

met het aanbod van de vlaamse bedrijven,<br />

vormde de basis voor een sterk programma.<br />

Met uw bedrijf de grens over trekken, daar helpen we<br />

u graag bij. Via onze acties zorgen we voor ondersteuning,<br />

zodat u uw doelstellingen sneller kan realiseren.<br />

Van seminaries, contactdagen en exportdagen<br />

over B2B-trefdagen tot beursdeelnames en groepszakenreizen.<br />

Ook voor 2009 hebben we heel wat waardevolle<br />

activiteiten voor u in petto.<br />

Focusstrategie geeft actieprogramma richting<br />

Dirk Van Steerteghem, Afdelingshoofd<br />

Internationale Handel van<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade, licht<br />

toe hoe het nieuwe actieprogramma<br />

tot stand kwam: “Onze focusstrategie<br />

geeft richting aan de acties die<br />

we organiseren. Via ons buitenlands<br />

netwerk met 90 posten houden we<br />

wereldwijd de vinger aan de pols<br />

van economische tendensen. We weten perfect waar<br />

de opportuniteiten liggen in wereldwijde groeimarkten<br />

en -sectoren. Tegelijk hebben we een duidelijk<br />

zicht op wat Vlaamse bedrijven te bieden hebben. Zo<br />

combineren we de buitenlandse vraag en het aanbod<br />

in Vlaanderen. Dit laat ons toe acties voor te stellen<br />

die reële toegevoegde waarde bieden.”<br />

Ondersteuning voor individuele acties<br />

“En we gaan nog een stap verder,” stelt Dirk Van<br />

Steerteghem. “In nauwe samenwerking met ons<br />

buitenlands netwerk organiseren we voor Vlaamse<br />

10 | WErEldWIJS-IN dE KIJKEr<br />

HET AcTIEPROGRAMMA<br />

2009 IS ER!<br />

bedrijven die buitenlandse markten willen betreden<br />

ook individuele acties, zoals beursdeelnames en zakenreizen.<br />

Dienstverlening op maat die veel succes<br />

kent.” Wist u trouwens dat <strong>Flanders</strong> Investment &<br />

Trade ook voor financiële ondersteuning zorgt bij individuele<br />

initiatieven? “Dat geldt voor zakenreizen en<br />

beursdeelnames,” voegt Dirk Van Steerteghem toe.<br />

“Maar ook voor de oprichting van een prospectiekantoor,<br />

aanmaak van productdocumentatie, uitnodiging<br />

van aankopers en nog veel meer… Zo kunnen bedrijven<br />

zich volledig richten op de businesskant van hun<br />

internationale projecten en de wereld inpakken.”<br />

Inschrijven?<br />

Inschrijven voor de acties van F.I.T. kan u via onze<br />

website www.flandersinvestmentandtrade.be.<br />

Alle acties worden tijdig aangekondigd via onze<br />

nieuwsbrief FIT express. Indien u zeker wil zijn van<br />

uw deelname en de inschrijvingsperiode niet wil<br />

missen kan u uw belangstelling kenbaar maken via<br />

internationalehandel@fitagency.be.<br />

Het Actieprogramma 2009: een handig<br />

draaiboekje<br />

Het Actieprogramma 2009 is vernieuwd. Zo kan u<br />

nog sneller en eenvoudiger de actie van uw keuze<br />

vinden. Onze acties staan gegroepeerd per sector.<br />

Draait u het boekje om, dan kan u per regio zoeken<br />

voor welke wereldwijde markt wij acties gepland<br />

hebben. Een handig draaiboekje dus, waardoor u<br />

nog efficiënter uw jaarplanning kan opmaken.<br />

? Een exemplaar van het Actieprogramma 2009<br />

bestellen?<br />

Surf naar www.flandersinvestmentandtrade.be,<br />

rubriek Publicaties.<br />

Wij zenden er u graag een toe.


SOuRcING GuI<strong>DE</strong>S:<br />

ScHERP STEllEN OP<br />

VlAAMSE bEDRIJVEN<br />

Het is even zoeken binnen het ruime dienstenpakket<br />

dat F.I.T. het Vlaamse bedrijfsleven biedt, maar de<br />

sourcing guides (sectorfocussen) zijn een initiatief dat<br />

intussen al sinds eind 2004 loopt.<br />

Nummer 6 in de reeks, Convenience Food from <strong>Flanders</strong>,<br />

ligt vanaf deze maand vers in het rek. Meteen<br />

een gelegenheid om die bewuste sectorfocussen eens<br />

nience food<br />

van naderbij te bekijken.<br />

Sectorfocussen zijn Engelstalige publicaties waarmee<br />

F.I.T. in het buitenland meer visibiliteit wil creëren voor<br />

Vlaamse exportgerichte bedrijven en bedrijfstakken.<br />

<strong>Flanders</strong><br />

Bij de keuze van de sectorthema’s richten we ons<br />

vooral op de doelsectoren uit de focusstrategie van<br />

F.I.T. en meer concreet op het actieprogramma met<br />

beurspaviljoenen, product sample booths, catalogusstanden,<br />

groepszakenreizen, beursbezoeken, uitnodigingscampagnes,<br />

prospectietrips door Vlaamse<br />

Economische Vertegenwoordigers... en tal van andere<br />

zakelijke evenementen in binnen- en buitenland.<br />

Het is trouwens via dat soort evenementen - waar<br />

Vlaams aanbod en buitenlands vraag elkaar treffen -<br />

dat deze sectorpublicaties hun ruimste verspreiding<br />

krijgen.<br />

Voor de werving, research en concrete uitwerking van<br />

een sectorfocus werkt de redactie nauw samen met<br />

de betrokken Vlaamse brancheorganisaties. Zo sloeg<br />

F.I.T. voor het jongste nummer over kant-en-klare<br />

voeding onlangs nog de handen ineen met BREMA, de<br />

Belgian Ready Meals Association.<br />

Ongeacht het thema, is elke sectorfocus opgebouwd<br />

volgens een vast stramien: van elk deelnemend bedrijf<br />

verschijnt een kernachtig profiel (max. 2 A4’tjes)<br />

met bedrijfsinformatie vanuit 8 concrete invalshoeken:<br />

activiteit, merken, exportmarkten, doelmarkten,<br />

prospects, beursdeelname, marktsegmentering, zakelijke<br />

troeven.<br />

Het eenvormige formaat met herkenbare icoontjes<br />

zorgt er ook voor dat elk bedrijfsprofiel zich vlot laat<br />

doornemen.<br />

De sourcing guides worden geregeld geactualiseerd en<br />

uitgebreid met nieuwe spelers in de markt die in een<br />

vorige editie (nog) niet voorkwamen. De redactie ge-<br />

RABBIT<br />

<strong>Flanders</strong> Sourcing Guide<br />

Ready-to-eat, fresh prepared salads<br />

Rabbit’s extensive and delightfully varied range of RTE salads<br />

includes: leafy salad and pasta mixes (natural or with a dressing<br />

to go), meat- fish-, cheese-, poultry- based salads, vegetarian<br />

salads, traditional local speciality salads, exotic salad recipes,<br />

Mediterranean-style salads, prepared with authentic pasta from<br />

genuine durum wheat semolina<br />

Branded (Rabbit) and retailer own-label products<br />

Belgium, the Netherlands<br />

RABBIT<br />

France<br />

Food retailers, foodservice and catering operators, in-flight catering<br />

service providers...<br />

Tavola (Courtrai-BE)<br />

The Rabbit company started off in 1995 as a local greengrocer’s,<br />

selling its own freshly-prepared vegetable, pasta and fruit salads.<br />

Convenience food<br />

from <strong>Flanders</strong><br />

IN <strong>DE</strong> STEIGERS:<br />

sectorfocus “duurzame energie”<br />

Since then, the company has moved on and its performance record has<br />

clearly gone from strength to strength. It currently holds the leading<br />

position in the Belgian prepared salads market, suppling own-branded products<br />

to top retailers (the likes of Albert Heyn, Delhaize...) and major foodservice<br />

and catering operations.<br />

Rabbit’s comprehensive offering fully caters to contemporary eating<br />

trends in the marketplace, and to an ever-increasing health-consciousness among<br />

customers.<br />

The company’s intake of carefully-selected fresh produce and other<br />

prime-quality ingredients is stringently monitored throughout the manufacturing process<br />

and their traceability is fully guaranteed.Rabbit holds BRC and IFS certification, both to<br />

higher level.<br />

Its sophisticated supply chain and excellent logistics gurantees swift deliveries of<br />

crispily fresh RTE salads to retail convenience food aisles and further onto the end<br />

consumer’s plate.<br />

To ensure optimum same-day freshness and enhanced<br />

visibility at the point of sale, the company has developed<br />

an appealing range of packaging options. These<br />

range from single-portion 200 g trays with<br />

peelable lidding for easy opening, multipleserving<br />

or big-eat 400 g portions, through to<br />

catering-sized 1.5 to 3 kg packs.<br />

The company’s brand essence is neatly summed up by<br />

its motto: if we say “same-day fresh”, we mean “sameday<br />

fresh”, and deliver the goods... accordingly !<br />

Retail and foodservice channels<br />

Ambachtenlaan 6 I 3294 Molenstede<br />

T +32 13 35 06 00 I F +32 13 35 06 06<br />

info@rabbit.beIwww.rabbit.be<br />

RABBIT nv<br />

Na de focus rond “bodemsanering, luchtbehandeling<br />

en waterzuivering”, heeft F.I.T. opnieuw een<br />

publicatie-project op stapel staan in de milieusfeer.<br />

De nieuwe sourcing guide zal handelen over duurzame<br />

energie en moet de expertise en knowhow in<br />

kaart brengen van Vlaamse bedrijven, vakgroeperingen,<br />

onderzoekscentra, overheidsinstellingen...,<br />

die internationaal actief zijn in duurzame, hernieuwbare<br />

energie.Begin 2009 komt er nog een brede<br />

mailingcampagne, gericht op de Vlaamse spelers in<br />

sustainable energy, maar actoren uit de sector kunnen<br />

nu al hun belangstelling laten blijken om mee<br />

te werken aan deze publicatie.<br />

renaat.vandeputte@fitagency.be<br />

Ready-to-eat, fresh prepared salads<br />

Rabbit’s extensive and delightfully varied range of RTE salads<br />

includes: leafy salad and pasta mixes (natural or with a dressing<br />

to go), meat- fish-, cheese-, poultry- based salads, vegetarian<br />

salads, traditional local speciality salads, exotic salad recipes,<br />

Mediterranean-style salads, prepared with authentic pasta from<br />

genuine durum wheat semolina<br />

Branded (Rabbit) and retailer own-label products<br />

Belgium, the Netherlands<br />

France<br />

Food retailers, foodservice and catering operators, in-flight catering<br />

service providers...<br />

Tavola (Courtrai-BE)<br />

The Rabbit company started off in 1995 as a local greengrocer’s,<br />

selling its own freshly-prepared vegetable, pasta and fruit salads.<br />

Since then, the company has moved on and its performance record has<br />

clearly gone from strength to strength. It currently holds the leading<br />

position in the Belgian prepared salads market, suppling own-branded products<br />

to top retailers (the likes of Albert Heyn, Delhaize...) and major foodservice<br />

and catering operations.<br />

Rabbit’s comprehensive offering fully caters to contemporary eating<br />

trends in the marketplace, and to an ever-increasing health-consciousness among<br />

customers.<br />

The company’s intake of carefully-selected fresh produce and other<br />

prime-quality ingredients is stringently monitored throughout the manufacturing process<br />

and their traceability is fully guaranteed.Rabbit holds BRC and IFS certification, both to<br />

higher level.<br />

Its sophisticated supply chain and excellent logistics gurantees swift deliveries of<br />

crispily fresh RTE salads to retail convenience food aisles and further onto the end<br />

consumer’s plate.<br />

To ensure optimum same-day freshness and enhanced<br />

visibility at the point of sale, the company has developed<br />

an appealing range of packaging options. These<br />

range from single-portion 200 g trays with<br />

peelable lidding for easy opening, multipleserving<br />

or big-eat 400 g portions, through to<br />

catering-sized 1.5 to 3 kg packs.<br />

The company’s brand essence is neatly summed up by<br />

its motto: if we say “same-day fresh”, we mean “sameday<br />

fresh”, and deliver the goods... accordingly !<br />

Retail and foodservice channels<br />

RABBIT nv<br />

Ambachtenlaan 6 I 3294 Molenstede<br />

T +32 13 35 06 00 I F +32 13 35 06 06<br />

info@rabbit.beIwww.rabbit.be<br />

beurt integraal bij F.I.T. en<br />

erin “adverteren” is helemaal gratis.<br />

Van de sectorfocussen zijn er tot nog toe welgeteld<br />

zes verschenen: drie in de voedingsbranche (Biscuits<br />

and Pastries, Chocolates and Confectionery en het pasverschenen<br />

Convenience food from <strong>Flanders</strong>),<br />

twee in de bouwsector (Interior Floor and Wall Coverings<br />

en Building and Construction Materials) en eentje<br />

in de milieusfeer (Soil Remediation, Water and Air<br />

Treatment).<br />

Behalve op de Engelstalige website van F.I.T., vindt u alle<br />

edities ook op www.flandersinvestmendandtrade.be,<br />

bij het luikje “Pers en publicaties”.<br />

?<br />

WErEldWIJS-IN dE KIJKEr | 11


IN <strong>DE</strong> KIJKER<br />

WEEK <strong>VAN</strong> HET<br />

INTERNATIONAAl<br />

ON<strong>DE</strong>RNEMEN<br />

In november organiseert voka, vlaams netwerk van<br />

ondernemingen, in nauwe samenwerking met <strong>Flanders</strong><br />

Investment & trade de vierde editie van de Week<br />

van het Internationaal ondernemen. tussen 24 en 26<br />

november kan u gratis deelnemen aan boeiende workshops<br />

over vijf groeiregio’s wereldwijd: rusland, India,<br />

China & Hongkong, Zuid-Amerika en Japan.<br />

“Nog te weinig Vlaamse kmo’s zijn op dit ogenblik internationaal<br />

actief,” zegt Peter Jaspers, coördinator<br />

van het binnenlands netwerk van <strong>Flanders</strong> Investment<br />

& Trade. “En we verliezen exportaandeel ten opzichte<br />

van onze buurlanden. Om deze trend te keren wil F.I.T.<br />

o.a. bedrijven de kans bieden om zich een beeld te<br />

vormen van veelbelovende buitenlandse markten. Dit<br />

doet F.I.T. via seminaries die in eigen beheer worden<br />

georganiseerd over tal van onderwerpen, maar F.I.T. is<br />

ook bereid om zijn medewerking te verlenen aan activiteiten<br />

van partners, zoals tijdens de Week van het<br />

Internationaal Ondernemen van VOKA.”<br />

Volgens Anneliese Daelemans, Adviseur Internationaal<br />

Ondernemen bij Voka, exporteren de Vlaamse bedrijven<br />

te dicht bij huis: “We voeren vooral uit naar onze<br />

buurlanden en de andere landen van de EU-15. Dit zijn<br />

landen waar de economische groei stagneert. We willen<br />

de bedrijven aanmoedigen om verre groeimarkten<br />

te verkennen. Daarom ligt de focus in deze vierde editie<br />

op de BRIC-landen en andere groeiregio’s buiten Europa.”<br />

“Dit weerspiegelt perfect de visie van onze voorzitter,”<br />

gaat Anneliese Daelemans verder. “Het nieuwe<br />

businessmodel voor Vlaanderen luidt ‘E = ti 2 ’. We kunnen<br />

excellent zijn als we inzetten op talent, innovatie<br />

en internationaal ondernemen. En die internationale<br />

ontwikkeling dienen we verderop te zoeken. Europa is<br />

eigenlijk een thuismarkt voor Vlaamse bedrijven. De<br />

grote opportuniteiten voor internationalisering liggen<br />

verder van hier.”<br />

12 | WErEldWIJS-IN dE KIJKEr<br />

Workshops met focus op bRIc-landen en<br />

andere groeimarkten<br />

“We willen de drempel voor het ondernemen met die<br />

verre markten verlagen,” legt Anneliese Daelemans uit.<br />

“Daarom bieden we bedrijven praktische workshops,<br />

geleid door specialisten en vooral ook door ervaren<br />

collega-ondernemers. Waarom doen ze zaken met een<br />

bepaald land? Hoe structureren ze hun activiteiten? En<br />

wat is hun visie op de toekomst van de regio? Antwoord<br />

op deze en meer prangende vragen krijgen bedrijven<br />

tijdens de Week van het Internationaal Ondernemen.”<br />

De focus van de workshops ligt op de BRIC-landen en<br />

andere groeimarkten. “Deze groeiregio’s hebben elk<br />

hun specifieke handelskenmerken,” stelt Peter Jaspers.<br />

“Zakendoen in Rusland is fundamenteel verschillend<br />

van zakendoen in India of Brazilië. We bieden bedrijven<br />

een blik op de kansen en bedreigingen in deze<br />

markten en brengen opportuniteiten voor hen in kaart.<br />

We richten ons ook op Japan, een andere interessante<br />

exportmarkt. In 2006 exporteerde Vlaanderen voor 1,4<br />

miljard euro naar het land van de rijzende zon. Bedrijven<br />

krijgen waardevol juridisch en marketingadvies,<br />

bovenop een culturele, socio-economische en politieke<br />

schets van het land.”<br />

<strong>DE</strong> WORKSHOPS:<br />

ontdek in elke provincie een andere<br />

groeimarkt<br />

Gent - Rusland | 24 november 15u<br />

Hasselt - India | 24 november 15u30<br />

Leuven - China & Hongkong | 25 november 14u30<br />

Kortrijk - Zuid-Amerika | 25 november 8u15<br />

Antwerpen - Japan | 26 november 13u30


Netwerken op hoog niveau<br />

2008 is voor Voka ook het Jaar van het Internationaal<br />

Ondernemen. In dit kader nodigde Voka een<br />

250-tal buitenlandse regiovertegenwoordigers<br />

en ambassadeurs in België uit. De reden? Een<br />

kennismaking met een van Vlaanderens grootste<br />

troeven: de biotechnologiesector. “We bezoeken<br />

enkele hoogtechnologische biotechbedrijven in<br />

het Gentse en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie<br />

(VIB) zal een uiteenzetting geven over de<br />

troeven van de sector in Vlaanderen. Onze buitenlandse<br />

gasten zullen, samen met een uitgelezen<br />

gezelschap van Vlaamse bedrijfsleiders en politici,<br />

op 27 november aanwezig zijn op de afsluitende<br />

netwerkreceptie van de Week van het Internationaal<br />

Ondernemen.”<br />

?<br />

?<br />

Wil u weten waar er groeikansen liggen<br />

buiten Europa? Bent u benieuwd naar de<br />

mening van experts? En wil u wel eens horen<br />

hoe het collega-ondernemers vergaat?<br />

Kom naar de Week van het Internationaal<br />

Ondernemen van 24 tot 27 november.<br />

Schrijf u in vóór 21 november.<br />

Het volledige programma bekijken en<br />

inschrijven kan op<br />

www.voka.be/internationaal.<br />

Voor bijkomende informatie kan u terecht<br />

bij Anneliese Daelemans, Voka op<br />

03 202 44 15 of op info@voka.be<br />

cREATIVITy WORlD FORuM<br />

Verhoog je inspiratiequotiënt!<br />

Een tweedaagse vol inspiratie en netwerking, dat is<br />

wat het Creativity World Forum u aanbiedt. Ideaal<br />

voor internationale ondernemers. Zij moeten immers<br />

al heel wat creativiteit aan de dag leggen om succesvol<br />

te zijn in het buitenland, risico’s te trotseren en<br />

het gat in de markt te vinden. Hoewel de wetten van<br />

internationaal ondernemen keihard zijn als het gaat<br />

om zaken zoals wereldwijde concurrentie, transportprijzen,<br />

plaatselijke bureaucratie en reglementering,<br />

zijn het vaak ook de onvoorziene omstandigheden die<br />

het verschil maken. Toevallig de juiste man of vrouw<br />

ontmoeten, risico’s nemen op basis van intuïtie. Culturele<br />

verschillen laten het niet toe om rigide te denken.<br />

Creativiteit, flexibiliteit, netwerken met mensen uit<br />

totaal andere vakgebieden, daar draait het om bij<br />

creatief ondernemerschap. Efficiënt werken is niet<br />

meer voldoende om competitief te blijven. Creatief en<br />

innovatief zaken doen, dat is cruciaal. Meer nog voor<br />

internationaal ondernemers op een wereldwijd speelveld.<br />

Op het Creativity World Forum komen sprekers aan<br />

het woord die u nog meer inspiratie geven om creatief<br />

te zijn als ondernemers. Steve Wozniak van Apple,<br />

Tom Kelly van designbureau I<strong>DE</strong>O, John Cleese, Arnaud<br />

Raskin, Martin Heylen delen hun ervaring over<br />

het bedenken en uitvoeren van vernieuwende concepten.<br />

Het Creativity World Forum is een unieke gelegenheid<br />

om in een inspirerende sfeer mensen te ontmoeten<br />

die voor uw bedrijf interessant zouden kunnen zijn.<br />

Niet alleen Vlaamse deelnemende bedrijven, maar<br />

ook deelnemers uit regio’s waarmee Vlaanderen goede<br />

contacten onderhoudt: Shanghai, Qingdao, Karnataka<br />

(Bangalore), Québec, Oklahoma, Catalunya,<br />

Lombardije, Schotland, Baden-Württemberg en Nord<br />

Pas-de-Calais.<br />

Kom zeker ook een kijkje nemen op de stand die F.I.T.<br />

samen met Imec, IBBT, VIB en VITO opzet, en waar we<br />

het neusje van de zalm van de Vlaamse Technologie<br />

laten zien.<br />

?<br />

www.creativityworldforum.be<br />

November 19 - 20, 2008 - Antwerp, Belgium<br />

WErEldWIJS-IN dE KIJKEr | 13


TERuGblIK<br />

IMPAcTE SlOTEVENT<br />

duurzaam succes garanderen voor de vlaamse havens<br />

De Vlaamse zeehavens spelen een cruciale rol in onze economie. Ze vormen het hart van de logistieke<br />

draaischijf die Vlaanderen tot in alle uithoeken van de wereld een uitmuntende reputatie opleverde.<br />

Via deelname aan interregionale projecten van de Europese unie, zoals IMPAcTE, willen we het duurzame<br />

succes garanderen van de Vlaamse havens in de snel evoluerende globale economie.<br />

14 | WErEldWIJS-tErUGBlIK


IMPAcTE is een van de initiatieven waaraan we samen met Frankrijk en het Verenigd Ko-<br />

ninkrijk deelnemen. belgië werd er vertegenwoordigd door de Provincie West-Vlaanderen,<br />

Voka en de havens van Oostende en Zeebrugge. Op 25 september vond in de prestigieuze city<br />

Hall in londen de slotconferentie van dit project plaats. ben De Smit, Vlaamse Economische<br />

Vertegenwoordiger in londen, nam de rol van moderator op zich tijdens de conferentie.<br />

}Duurzame<br />

havengebonden ontwikkeling en<br />

distributie<br />

“IMPACTE staat voor Intermodal Port Access & Commodities<br />

Transport in Europe,” legt Ben De Smit uit.<br />

“Dit project brengt 27 investerings-, onderzoeks- en<br />

strategische partners samen uit de drie landen. Het<br />

wil geïntegreerd intermodaal transport over water en<br />

via het spoor bevorderen in het gebied rond de Zuidelijke<br />

Noordzee. Door een bijkomende focus op de<br />

ontwikkeling van logistieke activiteiten met hogere<br />

toegevoegde waarde, beoogt het ook de tewerkstelling<br />

in de havengebieden verhogen.”<br />

Het project omvat beperkte investeringen in haveninfrastructuur<br />

en haalbaarheidswerken om de intermodale<br />

toegang tot de havens te verbeteren. Via pragmatisch<br />

onderzoek profileert het bovendien scherper de<br />

bijdrage van de havens tot de regionale, nationale en<br />

Europese economie.<br />

Duidelijke impact op de Vlaamse havens<br />

Binnen IMPACTE, dat in juni 2005 van start ging, werd<br />

al heel wat gerealiseerd. “Zo zijn er infrastructuurwerken<br />

uitgevoerd in Britse en Vlaamse havens,” zegt Ben<br />

De Smit. “De shortsea-activiteiten tussen Ramsgate en<br />

Oostende groeien. Rederijen zullen in de toekomst grotere<br />

schepen inzetten op deze lijn. Daarom werd in Oostende<br />

een dubbeldek Roll on/Roll off-faciliteit gebouwd.<br />

Dat Oostende een spoorverbinding heeft met het Europese<br />

achterland creëert opportuniteiten voor deur-aandeur-transport<br />

tussen bijvoorbeeld München en de haven<br />

van Ramsgate met een minimum aan wegvervoer.”<br />

De Haven van Zeebrugge is een belangrijke draaischijf<br />

voor intra-Europese en intercontinentale goederenstromen.<br />

Zeebrugge is ’s werelds grootste haven voor de<br />

doorvoer van nieuwe voertuigen en kent groei in container-<br />

en toegevoegdewaarde-activiteiten. Ook hier<br />

werden infrastructuurwerken uitgevoerd binnen het<br />

IMPACTE-project. “De haven werd aangepast om moderne<br />

RoRo-schepen tot 250 meter lang en 28 meter breed<br />

te ontvangen,” gaat Ben De Smit verder. “Daartoe werden<br />

twee bestaande RoRo-aanlegplaatsen, gebouwd in<br />

de jaren 70, aangepast. Ook een mobiele telescopische<br />

gangway is aangelegd voor het vlot ontschepen van passagiers.<br />

De RoRo-faciliteiten zijn gelinkt aan het spoornetwerk<br />

en de schepen die van deze faciliteiten gebruik<br />

zullen maken, varen naar de Theems en riviermondingen<br />

verder in het noorden van Engeland. Zo krijgen we<br />

een verschuiving naar efficiëntere en duurzamere modaliteiten<br />

van goederentransport.”<br />

WErEldWIJS- tErUGBlIK | 15


TERuGblIK<br />

Vlaanderen heeft een voorsprong<br />

Onder het motto ‘Harbouring ambitions in North West<br />

Europe’ verzamelden een 100-tal professionals uit de<br />

haven-, spoor- en logistieke wereld uit Noord-Europa<br />

voor de slotconferentie van IMPACTE. Behandelde topics<br />

waren onder meer de partnerships en concurrentie<br />

in vracht- en havenlogistiek en de economische<br />

impact van de havens. Sprekers lichtten er ook voorspellingen<br />

toe over het vrachtverkeer over het Kanaal<br />

en gingen dieper in op aspecten die de transportnetwerken<br />

in Noord-Europa vorm geven.<br />

Het congres kon rekenen op ruime belangstelling en<br />

er was bewondering voor Vlaanderen. “De Britten<br />

vinden dat wij op het vlak van transportinfrastructuur<br />

een eind verder staan,” zegt Ben De Smit. “En<br />

dat is ook zo. In het Verenigd Koninkrijk is de private<br />

sector verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de<br />

infrastructuur. In Vlaanderen hebben de voortdurende<br />

investeringen van de overheid ons een duidelijke<br />

voorsprong opgeleverd.”<br />

16 | WErEldWIJS-tErUGBlIK<br />

• Doel:<br />

de bevordering van een geïntegreerd intermodaal<br />

transport over water en via het spoor in<br />

het gebied rond de Zuidelijke Noordzee<br />

• Projectleiding:<br />

South East England Development Agency<br />

(SEEDA)<br />

• Deelnemende landen:<br />

België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk<br />

• Vlaamse spelers in het project:<br />

de provincie West-Vlaanderen, Voka en de<br />

havens van Oostende en Zeebrugge<br />

• Totale projectwaarde:<br />

meer dan 10 miljoen euro<br />

IMPAcTE in het kort<br />

• Aandeel van het Europees Regionaal<br />

Ontwikkelingsfonds:<br />

30 %<br />

Ben De Smit (rechts) als moderator op IMPACTE


AGENDA<br />

PRINSElIJKE MISSIES<br />

21 tot 28 maart 2009<br />

Prinselijke zakenreis naar Mexico en<br />

Panama<br />

Het Agentschap voor Buitenlandse Handel<br />

organiseert in nauwe samenwerking met<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade, Awex en Brussels<br />

Export, een economische zakenreis naar<br />

Mexico en Panama, onder het voorzitterschap<br />

van ZKH Prins Filip.<br />

De keuze voor Mexico en Panama als bestemming<br />

van deze prinselijke zending is geen toeval.<br />

De macro-economische vooruitzichten<br />

voor de 2 landen zijn positief en er bieden zich<br />

mogelijkheden aan in tal van sectoren.<br />

U krijgt tijdens deze zending de gelegenheid<br />

om deel te nemen aan het groepsprogramma<br />

met thematische seminaries en recepties/diners<br />

waarop u commerciële contacten<br />

kan uitnodigen.<br />

Daarnaast zullen Piet Morisse, Vlaamse<br />

Economische Vertegenwoordiger in Mexico<br />

City en Bernard Geenen, economisch- en<br />

handelsattaché in Washington, zowel in<br />

Mexico als in Panama voor u een op maat<br />

gemaakt B2B – programma samenstellen.<br />

Rekening houdend met de specifieke kenmerken<br />

van beide landen, zal tijdens deze<br />

zending speciaal de nadruk gelegd worden<br />

op de volgende sleutelsectoren: automotive,<br />

logistiek en distributie, luchtvaart, gezondheid<br />

en farma, voeding en bouw. Ook bedrijven<br />

uit andere sectoren kunnen uiteraard<br />

aan deze zakenreis deelnemen.<br />

Mexico<br />

Mexico kan rekenen op een belangrijke<br />

stabiliteit op macro-economisch vlak, voornamelijk<br />

dankzij het hoge peil van de internationale<br />

reserves. Op dit ogenblik is het<br />

tevens noodzakelijk melding te maken van<br />

een tendens die zich pas nauwelijks begint<br />

af te tekenen maar die in de komende jaren<br />

steeds duidelijker zal worden en in hoge<br />

mate de verdere ontwikkeling van Mexico<br />

zal bepalen. De overgang van een land van<br />

lage lonen naar een rijpere industrie gebaseerd<br />

op technologie en productiviteit.<br />

In de voorbije jaren werden drie sectoren in<br />

het daglicht gesteld:<br />

Dit zijn de acties waarvoor deze maand nog kan worden<br />

ingeschreven via de website www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

- textiel, met tapijten en meubelstoffen<br />

- ecologie, met alternatieve energie en<br />

milieutechnologie<br />

- en de voedingssector.<br />

Maar ook andere sectoren verdienen zeker<br />

de aandacht. De groei van de automotive industrie<br />

in Mexico is enorm en is al een aantal<br />

jaar de snelstgroeiende industriesector.<br />

Ook de logistiek wordt in Mexico steeds<br />

belangrijker. De internationale handel van<br />

Mexico neemt zeer sterk toe, niet in het<br />

minst de handel met de EU. Het groeiend<br />

belang van het vrijhandelsverdrag tussen<br />

Mexico en de EU is daar zeker niet vreemd<br />

aan. Daardoor groeit de nood aan logistiek<br />

en transport aanzienlijk.<br />

Panama<br />

Panama is een liberale en ambitieuze<br />

markt in opkomst. De Panamese economie<br />

zit al enige tijd in de lift en voor 2008 wordt<br />

weer een groei van tussen de 8,5 en de 9%<br />

verwacht.<br />

Het land is ontegensprekelijk een model<br />

van een tweedelige economie. De economische<br />

kernactiviteiten bevinden zich allemaal<br />

rond de zone van het Panamakanaal<br />

en de vrijhandelszone van Colon, het grootste<br />

herverdelingscentrum ter wereld na dat<br />

van Hongkong. Dit is de draaischijf voor heruitvoer<br />

en voor de verdeling van de uitvoer<br />

tussen Noord- en Zuid-Amerika enerzijds,<br />

en tussen Amerika, Europa, Azië en de Caraïben<br />

anderzijds. Voor Vlaamse bedrijven<br />

zijn er zeker opportuniteiten in en rondom<br />

de havens in Panama. Panama wordt momenteel<br />

alleen gebruikt als doorvoerhaven<br />

voor containers. De overheid ambieert echter<br />

een volledige logistieke hub te worden.<br />

Daarnaast is Panama een uitstekende locatie<br />

voor bedrijven die zaken willen doen<br />

met de rest van Latijns-Amerika. Zo biedt<br />

Panama toegang tot een markt van 250 miljoen<br />

mensen.<br />

Een optimale voorbereiding van uw deelname<br />

is cruciaal. Daarom organiseren wij,<br />

voorafgaand aan deze missie, op 4 december<br />

2008 een seminarie “Succesvol zakendoen<br />

in Mexico en Panama” (zie seminaries),<br />

waarbij de handelsmogelijkheden met<br />

beide landen worden uiteengezet. Inschrijven<br />

hiervoor kan via onze website tot en met<br />

25 november 2008. Inschrijven voor de missie<br />

zelf kan tot en met 8 januari 2009.<br />

?<br />

Anke Vanderstappen, 02 504 88 24 of<br />

anke.vanderstappen@fitagency.be en<br />

Greta Vangijseghem, 02 504 87 31 of<br />

greta.vangijseghem@fitagency.be<br />

cONTAcTDAGEN<br />

24 november tot 5 december 2008<br />

contactdagen latijns-Amerika<br />

Exporteren naar latijns-Amerika:<br />

een utopie?<br />

De Vlaamse uitvoer naar Zuid-Amerika<br />

deed het goed in 2007 (+ 14,2%), niet alleen<br />

in Argentinië (+37,6 %), Chili (+17,66<br />

%) en Colombia (+14,47 %) maar ook<br />

zeer sterk in Uruguay (+ 210, 6%). De<br />

afzet in Brazilië nam toe met iets meer<br />

dan 7%. Niet onbelangrijk in de wetenschap<br />

dat ruim de helft van de Vlaamse<br />

uitvoer naar Zuid-Amerika bestemd is<br />

voor Brazilië. De uitvoer naar Centraal-<br />

Amerika steeg met 8,97 % met Mexico<br />

als belangrijkste afzetmarkt. De uitvoer<br />

naar Mexico daalde in 2007 lichtjes met<br />

0,88 %.<br />

De macro-economische vooruitzichten in<br />

deze regio zijn positief. Er bieden zich mogelijkheden<br />

aan in tal van sectoren en dit vooral<br />

in de sectoren transport en logistiek, agro-voedingsindustrie,<br />

milieu, machines en de automotive-industrie<br />

(voor Brazilië en Mexico).<br />

Latijns-Amerika is voor Vlaamse bedrijven<br />

een enorme markt met groeipotentieel. Een<br />

bedrijf dat naar Zuid-Amerika wil uitvoeren<br />

heeft natuurlijk begeleiding nodig: wie zijn<br />

de potentiële partners, hoe zit het verkoopnet<br />

in elkaar, hoe verzeker je de uitvoer, wat<br />

zijn de do’s en don’ts……?<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade zorgt voor die<br />

begeleiding om deze toch minder gekende<br />

markten aan te pakken.<br />

Tijdens de contactdagen Latijns-Amerika<br />

krijgt u de kans om onze Vlaamse Economische<br />

Vertegenwoordigers in Latijns-<br />

Amerika persoonlijk te ontmoeten in respectievelijk<br />

Kortrijk (25/11), Dendermonde<br />

(26/11), Antwerpen (27/11), Hasselt (02/12)<br />

en Vilvoorde (03/12).<br />

WErEldWIJS- AGENdA | 17


Ook met de attachés van AWEX en Brussels<br />

Export kan u uw exportdossiers individueel<br />

bespreken in Kortrijk (25/11), Dendermonde<br />

(26/11) en Antwerpen (27/11). Voor uw<br />

exportdossier voor Uruguay kan u in Dendermonde<br />

(26/11), Antwerpen (27/11) en<br />

Hasselt (02/12) terecht.<br />

Voor meer info over de landen in Latijns-<br />

Amerika en de afzetmogelijkheden kan u<br />

onze website raadplegen waarin u in de rubriek<br />

‘info buitenlandse markten’ uitgebreide<br />

info kunt terugvinden over de verschillende<br />

landen en de afzetmogelijkheden.<br />

?<br />

Catherine Van Ransbeeck, 02 504 88 62 of<br />

catherine.vanransbeeck@fitagency.be<br />

GROEPSZAKENREIZEN<br />

7 tot 11 december<br />

laatste kans tot inschrijven:<br />

multisectorale missie Israël<br />

De Israëlische economie ontwikkelt zich<br />

buitengewoon sterk de laatste jaren. Onze<br />

Vlaamse handelssecretaris, Jacob Lempert,<br />

getuigt dagelijks over opportuniteiten<br />

voor Vlaamse bedrijven in uiteenlopende<br />

sectoren. Door de groeiende Israëlische<br />

economie verhoogt de koopkracht van de<br />

consumenten en is er een toenemende<br />

vraag naar consumptiegoederen. De fabrikanten<br />

op hun beurt, importeren steeds<br />

meer producten, als reactie op de vraag,<br />

maar ook toekomstgericht via investeringsgoederen.<br />

Tijdens de handelsmissie, zoeken we voor<br />

elk bedrijf dagelijks individuele contacten<br />

met Israëlische afnemers. Deze worden<br />

uitgezocht door onze handelssecretaris in<br />

Tel Aviv, op basis van het profiel van uw be-<br />

AcTIETyPES VERKlAARD<br />

in Vlaanderen<br />

• Seminarie: praktijkgetuigenissen over<br />

één exportmarkt, sector of thema<br />

• Contactdag: bespreek een concreet<br />

dossier met een VLEV: op afspraak<br />

• Exportdagen: rondetafels én afspraken<br />

met alle VLEVs uit een regio<br />

• Uitnodiging: F.I.T. inviteert buitenlandse<br />

aankopers voor B2B-contacten<br />

in het buitenland<br />

• Trefdag: kom in contact met belangrijke<br />

aankopers uit één sector<br />

• Cataloogstand: gratis presentatie van<br />

uw catalogus op een beurs<br />

• Product Sample Booth: laagdrempelig<br />

alternatief voor een ‘klassieke’<br />

beursdeelname<br />

• Groepsstand: F.I.T. regelt uw individuele<br />

stand op gereputeerde beurzen<br />

• Groepszakenreis: in groep afreizen,<br />

met een individueel afsprakenprogramma<br />

18 | WErEldWIJS-AGENdA<br />

drijf en de noden op de Israëlische markt.<br />

Dankzij deze matching krijgt u een afsprakenprogramma<br />

op maat. Een handelsmissie<br />

als deze, creëert ook mogelijkheden om<br />

te netwerken en beslissingsnemers te ontmoeten,<br />

die tijdens een individuele zakenreis<br />

onbereikbaar zouden zijn.<br />

Als u dat wenst neemt F.I.T. een heleboel<br />

praktische zaken van u over (hotel, vluchten,...)<br />

tijdens de missie. Zo ontmoet u, met<br />

een minimum aan voorbereiding én tijdverlies<br />

ter plaatse, een groot aantal geïnteresseerde<br />

afnemers.<br />

?<br />

Gert Vancausenbroeck, 02 504 87 45 of<br />

gert.vancausenbroeck@fitagency.be<br />

ExPORTDAGEN<br />

9, 10, 16 en 17 december 2008<br />

Exportdagen centraal- en Oost-Europa<br />

De vertegenwoordigers van <strong>Flanders</strong> Investment<br />

& Trade uit Centraal- en Oost-<br />

Europa zijn tijdens de Exportdagen op 9 en<br />

10 december in Grobbendonk en op 16 en 17<br />

december in Kortrijk opnieuw in het land.<br />

Aan de hand van individuele afspraken en<br />

informatieve seminaries krijgt u een maximum<br />

aan informatie in een minimum aan<br />

tijd.<br />

Onze Vlaamse Economische Vertegenwoordigers<br />

en vertegenwoordigers van het<br />

Waalse en Brusselse gewest helpen u graag<br />

verder op weg bij uw export naar Centraal-<br />

en Oost-Europa. U kunt van gedachten wisselen<br />

met de vertegenwoordigers uit Polen<br />

(Warschau en Poznan), Tsjechië, Slovakije*,<br />

Hongarije, Roemenië/Moldavië, Bulgarije/<br />

Macedonië*, Slovenië/Bosnië-Herzegovina,<br />

Kroatië*, Servië/Montenegro*, Rusland<br />

(Moskou, Sint-Petersburg en Nizhny Novgorod),<br />

Oekraïne* en Oezbekistan*. (* Enkel<br />

aanwezig in Grobbendonk)<br />

Verder krijgt u op beide locaties tijdens<br />

een seminarie “Zakendoen in Centraal- en<br />

Oost-Europa” van onze Vlaamse Economische<br />

Vertegenwoordigers toelichting bij<br />

interessante ontwikkelingen in de regio<br />

en praktische tips bij het zakendoen op<br />

deze markten. Die uiteenzettingen worden<br />

aangevuld met een aantal praktijkgetuigenissen<br />

van collega-ondernemers. In Grobbendonk<br />

focust een tweede seminarie op de<br />

beloftevolle ICT-markt in Tsjechië, Slovakije<br />

en Polen.<br />

Inschrijven voor deze Exportdagen Centraal-<br />

en Oost-Europa kunt u tot en met 15<br />

november via onze website.<br />

?<br />

Gabor Becski, 02 504 87 02 of<br />

gabor.becski@fitagency.be<br />

SEMINARIES<br />

14 november 2008<br />

Seminarie lucht- en ruimtevaart in<br />

India - brussel<br />

Wat doet India op het vlak van lucht- en<br />

ruimtevaart? Welke opportuniteiten zijn er<br />

voor Vlaamse bedrijven in India m.b.t. lucht-<br />

en ruimtevaart? Welke rol kunnen FLAG en<br />

SIATI hierin spelen? Wat kan deelnemen<br />

aan de beurs Aero India opleveren?<br />

Aero India is een tweejaarlijkse airshow<br />

die wordt georganiseerd door het Indische<br />

Ministerie van Defensie, met de logistieke<br />

steun van de Confederation of Indian Industry<br />

(CII). F.I.T. neemt i.s.m. FLAG deel<br />

aan Aero India met een groepsstand. Naar<br />

aanleiding van deelname aan deze beurs<br />

organiseert <strong>Flanders</strong> Investment & Trade<br />

een seminarie “Lucht- en ruimtevaart in<br />

India”. Het seminarie vindt plaats op vrijdag<br />

14 november om 9u30 in het hoofdkantoor<br />

van F.I.T. te Brussel.<br />

Tijdens het seminarie “Lucht- en ruimtevaart<br />

in India” krijgt u praktische informatie<br />

over deze beurs evenals specifieke informatie<br />

van onze handelssecretaris in Bangalore,<br />

Jayant Nadiger, m.b.t. de lucht- en ruimtevaartindustrie<br />

in India. Gastsprekers zullen<br />

de kansen voor Vlaamse bedrijven in deze<br />

sector beter in de verf zetten. Zo zal Flemish<br />

Aerospace Group (FLAG) spreken over<br />

haar focus op nieuwe markten zoals India,<br />

Sabena Flight Academy haar praktijkervaring<br />

in India toelichten en vertegenwoordigers<br />

van Society of Indian Technologies &<br />

Industries (SIATI) spreken over SIATI en de<br />

lucht- en ruimtevaartindustrie in India.<br />

?<br />

Bart Van den Bossche, 02 504 87 09 of<br />

bart.vandenbossche@fitagency.be<br />

Myriam Blyau, 02 504 88 36 of<br />

myriam.blyau@fitagency.be<br />

19 november 2008<br />

Seminarie Douanereglementering in<br />

de Verenigde Staten<br />

U heeft beslist om te exporteren naar de<br />

Verenigde Staten. Maar wat nu?<br />

Internationale handel kan veel problemen<br />

met zich meebrengen. Het is daarom voor<br />

elk bedrijf essentieel om volledig en tijdig<br />

op de hoogte te zijn van de wetgeving op<br />

douanegebied. Daarom wil <strong>Flanders</strong> Investment<br />

& Trade u informeren over de belangrijkste<br />

thema’s op het gebied van douanereglementering.<br />

Zo kan u goed voorbereid<br />

en vol vertrouwen uw goederen of diensten<br />

exporteren naar de Verenigde Staten.<br />

Het seminarie zal georganiseerd worden op<br />

een zeer praktische manier. Er zal ingegaan<br />

worden op de problematieken waar een<br />

exporteur vaak mee geconfronteerd wordt.<br />

Julien Pauwels van het advocatenkantoor<br />

Deloitte zal u informeren over de douanereglementering<br />

in de VSA in het algemeen.<br />

Carey Davis, Attaché van de US Customs &<br />

Border Protection van het Amerikaanse De-


partment of Homeland Security in Nederland<br />

zal meer in detail treden over wat er<br />

zoal komt kijken bij de douaneformaliteiten.<br />

Tenslotte zullen Thomas Keuppens, werkzaam<br />

bij Polytra International Logistics en<br />

Peter Van den Broeck van Manuport Logistics<br />

vanuit hun eigen ervaring toelichten<br />

hoe het er in de praktijk aan toegaat.<br />

Het seminarie vindt plaats op woensdag<br />

19 november om 9u00 in de kantoren van<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade in Brussel. Inschrijven<br />

kan tot en met 12 november 2008.<br />

Anke Vanderstappen, 02 504 88 24 of<br />

anke.vanderstappen@fitagency.be<br />

4 december 2008<br />

Seminarie “Succesvol zakendoen in<br />

Mexico en Panama”<br />

Deelname aan dit seminarie, georganiseerd<br />

door <strong>Flanders</strong> Investment & Trade, AWEX,<br />

Brussel Export en het Agentschap voor Buitenlandse<br />

Handel, is een ideale voorbereiding<br />

op de Prinselijke zending naar Mexico<br />

en Panama van 21 tot 28 maart 2009.<br />

Tijdens dit seminarie zullen de handelsmogelijkheden<br />

met beide landen worden<br />

uiteengezet. Tevens zullen de economische-<br />

en handelsvertegenwoordigers Piet<br />

Morisse uit Mexico City en Bernard Geenen,<br />

bevoegd voor Panama City, op het seminarie<br />

aanwezig zijn.<br />

Het seminarie zal u een helikopterview geven<br />

waarbij u voor beide landen een antwoord<br />

zult krijgen op de volgende vragen:<br />

- Hoe is de actuele politieke en economische<br />

situatie?<br />

- Welke zijn de opportuniteiten en afzetmogelijkheden?<br />

- Hoe kan u deze markten het beste benaderen<br />

en verkennen?<br />

-<br />

?<br />

Wat is de zakelijke gedragscode? Welke<br />

zijn de do’s en don’ts ?<br />

Inschrijven voor dit seminarie kan via onze<br />

website t.e.m. 25 november 2008.<br />

?<br />

Greta Van Gijseghem, 02 504 87 31 of<br />

greta.vangijseghem@fitagency.be<br />

18 december 2008<br />

Seminarie “Eu-fondsen voor Polen en<br />

Hongarije”<br />

Van 2007 tot 2013 stelt de EU, via de cohesie-<br />

en structuurfondsen, ongeveer 347<br />

miljard euro beschikbaar om de aanzienlijke<br />

economische en sociale verschillen<br />

tussen en in de Europese lidstaten te verkleinen.<br />

Het grootste deel van de Europese<br />

subsidies komt ten goede aan de lidstaten<br />

en regio’s in Centraal- en Oost-Europa.<br />

Zo kan Polen rekenen op meer dan 67 miljard<br />

euro, Hongarije op 22,4 miljard euro.<br />

Daarmee behoren beide landen tot de grootste<br />

ontvangers van EU-fondsen. Het grootste<br />

deel van dit kapitaal gaat naar de verbetering<br />

van de infrastructuur, zowel transport-, milieu-,<br />

als energie-infrastructuur. De uitdaging<br />

om de economie op het niveau van de West-<br />

Europese lidstaten te brengen, situeert zich<br />

echter in zowat alle sectoren.<br />

Ook Vlaamse ondernemers kunnen een<br />

graantje meepikken van het Europese geld,<br />

maar de complexe regels maken het geen easy<br />

money. Zo bijvoorbeeld moeten projecten aan<br />

bepaalde kenmerken en doelstellingen voldoen<br />

en is de lokale wetgeving van toepassing<br />

op aanbestedingen. Regels en eisen kunnen<br />

per land en zelfs per regio verschillen.<br />

Wilt u weten of en hoe u aanspraak kunt<br />

maken op deze Europese fondsen? F.I.T.<br />

probeert u alvast wegwijs te maken, met<br />

sprekers uit Polen en Hongarije en praktijkgetuigenissen.<br />

Het seminarie vindt plaats<br />

op 18 december in de kantoren van F.I.T.,<br />

van 10 tot 12u30. U via de website www.<br />

flandersinvestmentandtrade.be inschrijven<br />

t.e.m. 5 december. Na afloop kunt u tijdens<br />

een broodjeslunch van gedachten wisselen<br />

met de sprekers en onze F.I.T.-vertegenwoordigers<br />

uit Boedapest en Poznan.<br />

?<br />

Evelien Staelens, 02 504 88 48 of<br />

evelien.staelens@fitagency. be<br />

cATAlOOGSTANDS<br />

20 tot 23 november 2008<br />

Energia Athene<br />

Deze beurs richt zich tot de sector van<br />

duurzame en nieuwe energie. Extra aandacht<br />

zal besteed worden aan fotovoltaïsche<br />

systemen.<br />

Vorig jaar namen 197 exposanten uit 35 verschillende<br />

landen deel. De beurs werd bezocht<br />

door meer dan 10.000 vakmensen.<br />

Stuur tegen uiterlijk 14 november per koerierdienst<br />

een 30-tal Engelstalige exemplaren<br />

van uw commerciële documentatie en/of<br />

posters naar de heer M. Van Hoye, Economic<br />

Representation of <strong>Flanders</strong>, c/o Embassy of<br />

Belgium, Sekeri 3, 106 71 Athens, Greece<br />

GROEPSSTANDS<br />

3 tot 6 maart 2009<br />

Foodex - Tokyo<br />

Foodex kan worden beschouwd als één van<br />

de meest toonaangevende vakbeurzen voor<br />

de voedingssector en is een must voor al wie<br />

de lucratieve Japanse markt wil bewerken.<br />

Foodex kan jaarlijks rekenen op circa<br />

100.000 bezoekers en ruim 2.000 ‘Food &<br />

beverage’ exposanten. Hierdoor is FOO<strong>DE</strong>X<br />

veruit de grootste voedingsbeurs in Azië.<br />

Enkele cijfers van de editie 2008: 96.328 bezoekers,<br />

waarvan 8.586 overseas (vooral uit<br />

Korea, Taiwan, China), 2.412 exposanten<br />

(overseas) uit 65 verschillende landen en regio’s,<br />

8 hallen, 28.973 m² netto-oppervlakte<br />

exposantenzone, randactiviteiten tijdens<br />

de beurs: (gratis) Food Sample Corners en<br />

World Wine Seminars.<br />

Inschrijven kan tot en met 15 november.<br />

?<br />

Jeroen De Vuyst, 02 504 88 55 of<br />

jeroen.devuyst@fitagency.be<br />

24 tot 26 maart 2009<br />

Domotex Asia- chinafloor – Shanghai<br />

F.I.T. bouwt in samenwerking met ‘Fedustria<br />

- Interieurtextiel’ voor de tiende keer<br />

een Vlaams paviljoen op de vakbeurs Domotex<br />

Asia/Chinafloor.<br />

De beurs heeft in 2008 al de vorige records<br />

gebroken met 39.509 professionele<br />

bezoekers uit 104 landen, 88.000m² standoppervlakte<br />

en 1.014 exposanten met 40<br />

verschillende nationaliteiten. In vergelijking<br />

met 2007 was dit een stijging van exposanten<br />

met 9% en van bezoekers met 11%. De<br />

aanwezigheid van professionele bezoekers<br />

uit Japan, Korea, Hongkong, Taiwan, Singapore,<br />

Maleisië, Australië, USA, Zuid Amerika,<br />

Afrika etc. is opvallend en blijft groeien.<br />

Naast de bijzonder talrijke Chinese en Aziatische<br />

professionele bezoekers, is de internationale<br />

opkomst merkbaar een nieuwe<br />

troef van de beurs.<br />

Inschrijven kan tot en met 15 november.<br />

?<br />

Frank Baeyens, f 02 504 88 49 of<br />

frank.baeyens@fitagency.be<br />

10 tot 14 oktober 2009<br />

Anuga Keulen<br />

Anuga (Keulen) is samen met Sial (Parijs)<br />

de belangrijkste Europese manifestatie in<br />

de voedingssector. Anuga ontving in 2007<br />

163.348 vakmensen uit 174 landen op een<br />

oppervlakte van 304.000 m².<br />

Er waren 6.675 exposanten aanwezig uit<br />

95 landen waarvan 199 Belgische deelnemers.<br />

Inschrijven kan tot en met 30 november<br />

2008.<br />

?<br />

Hilda Debie, 02 504 88 51 of<br />

hilda.debie@fitagency.be<br />

PRODucT SAMPlE<br />

bOOTHS<br />

3 tot 5 februari 2009<br />

Surfaces las Vegas<br />

Surfaces is dé vakbeurs voor vloer- en interieurbekleding.<br />

De editie 2008 telde<br />

meer dan 1.100 tentoonstellende bedrijven<br />

op ca. 50.000 m 2 netto tentoonstellingsoppervlakte;<br />

Er waren ca. 40.000 professionele<br />

bezoekers gaande van doe-het-zelf<br />

ketens, installateurs, kleinhandelaars,<br />

fabrikanten, verdelers, groothandelaars,<br />

architecten, ontwerpers, pers uit alle werelddelen.<br />

Daarnaast waren er doorlopend<br />

live-demonstraties van de meest recente<br />

installatietechnieken voor verschillende<br />

vloerbedekkingen.<br />

Door deelname aan onze Product Sample<br />

Booth kunt u kennismaken met het potentieel<br />

van deze beurs én kunt u uw eigen aanbod<br />

voorstellen aan prospects.<br />

Als deelnemer betaalt u 950 euro. Voor dat<br />

bedrag deelt u het gebruik van de F.I.T.stand<br />

met andere Vlaamse ondernemers.<br />

U krijgt uw eigen vitrinekast, toonbank of<br />

display en kunt met uw bezoekers – bij een<br />

drankje of een kop koffie – terecht in onze<br />

gezamenlijke zithoek. De reis- en verblijfskosten<br />

zijn niet voorzien in de deelnameprijs.<br />

?<br />

Marianne Temmerman, 02 504 87 79 of<br />

marianne.temmerman@fitagency.be<br />

WErEldWIJS- AGENdA | 19


TWEESPRAAK<br />

<strong>DE</strong> JuISTE PERSOON<br />

OP <strong>DE</strong> JuISTE<br />

PlAATS<br />

Het provinciaal kantoor Vlaams-brabant<br />

en Van Asbrouck Recruitment: sterke<br />

partners in de Oost-Europese markt Partners Machteld van Asbrouck en Marc Billen,<br />

samen met F.I.t. Adviseur Internationaal<br />

ondernemen Alain Steegmans<br />

Machteld van Asbrouck nam in 1989 loopbaanonderbreking als hoofd van de dienst rekrutering & selectie bij<br />

Siemens brussel. Ze besloot als zelfstandige te doen waar ze goed in was: de juiste professionals op de juiste<br />

plaats zetten. Stap voor stap bouwde ze haar cliënteel uit. Twintig jaar later runt ze samen met haar man Marc<br />

billen een succesvol internationaal search-kantoor met een focus op technische profielen en op de Oost-<br />

Europese markt. Wereldwijs sprak met hen en Adviseur Internationaal Ondernemen Alain Steegmans over hoe<br />

een onbekende Vlaamse speler grootse dingen kan realiseren in een sterk bezette internationale markt.<br />

20 | WErEldWIJS-tWEESPrAAK


Pionierswerk op beurzen in Oost-Europa<br />

“We deden al kleine opdrachten buiten onze landsgrenzen,<br />

maar echt internationaal actief werden we<br />

pas in 1997,” gaat Machteld Van Asbrouck van start.<br />

“Een van onze klanten was op zoek naar een commercieel<br />

profiel voor een vestiging in Polen. Wij gingen de<br />

uitdaging aan. Het was het begin van een intensieve<br />

samenwerking met <strong>Flanders</strong> Investment & Trade. Ze<br />

brachten voor ons de interessante jobbeurzen in Polen<br />

in kaart. Een voor ons onmogelijke opdracht, aangezien<br />

we de markt niet kenden en de taal een grote<br />

barrière vormde. Al gauw volgden andere landen als<br />

Tsjechië en Hongarije.”<br />

“Van Asbrouck Recruitment maakt optimaal gebruik<br />

van onze Vlaamse Economische Vertegenwoordigers<br />

(VLEVs),” voegt Adviseur Internationaal Ondernemen<br />

Alain Steegmans toe. “Via hun hecht netwerk kunnen<br />

ze voor de juiste lokale contacten zorgen. Ikzelf sta in<br />

Vlaanderen in nauw contact met de VLEVs en kan heel<br />

wat kennis over het bedrijf aanreiken. Dat beaamt ook<br />

Marc Billen, partner bij Van Asbrouck Recruitment:<br />

“In de beginfase van ons internationaal avontuur konden<br />

we rekenen op de hulp van de VLEVs in zowat alle<br />

landen in Centraal-Europa. Het zijn stuk voor stuk<br />

mensen met diepgaande kennis over de lokale markt.<br />

Als ik in de regio ben, staat een bezoek aan de plaatselijke<br />

VLEV altijd op mijn agenda.”<br />

Marktverkenning via buitenlandse zendingen<br />

Buitenlandse zendingen waren de volgende stap in de<br />

samenwerking. “Ondertussen namen we er al aan een<br />

zevental deel,” zegt Machteld Van Asbrouck. “Ze openen<br />

deuren die anders nooit zouden opengaan voor<br />

een Vlaamse kmo. Zo hebben we in Israël belangrijke<br />

contacten kunnen leggen met lokale bedrijven. Dankzij<br />

de handelsmissies leren we ook de regio’s kennen<br />

waar het niet opportuun is om zaken te doen. Zo zagen<br />

we af van stappen op de Chinese markt, nadat we<br />

er op handelsmissie waren geweest.”<br />

Van Asbrouck Recruitment is met 4<br />

senior consultants, ondersteund door<br />

een netwerk van losse medewerkers<br />

in belgië en centraal Europa, actief<br />

in een15-tal landen. Opdrachtgevers<br />

zijn vooral Westerse bedrijven die<br />

commerciële en/of productieactiviteiten<br />

in Oost-Europa opstarten of uitbreiden.<br />

Voor hen zoeken ze naar technische<br />

profielen, vooral ingenieurs, om hun<br />

buitenlandse vestigingen te versterken.<br />

Hun prospectiekantoor in bulgarije,<br />

opgericht in 2005, speelt een centrale<br />

rol in de stijgende omzetcijfers: vorig<br />

jaar was het bedrijf goed voor een totale<br />

omzet van 500.000 euro.<br />

“Bovendien leren de deelnemende bedrijven van elkaar,”<br />

stelt Marc Billen. “Gedurende enkele dagen<br />

reist u met collega-bedrijven een land door. Dan raakt<br />

u al gauw aan de praat over de uitdagingen die kmo’s<br />

ondervinden in internationale projecten. U deelt er<br />

op een informele manier succesverhalen en minder<br />

geslaagde ervaringen. We gingen uiteindelijk nog een<br />

stap verder: we klopten aan bij <strong>Flanders</strong> Investment &<br />

Trade om voor ons een individuele prospectiereis op<br />

maat te organiseren. Bijzonder handig om markten te<br />

verkennen die niet zo voor de hand liggen, zoals bijvoorbeeld<br />

Macedonië.”<br />

WErEldWIJS-tWEESPrAAK | 21


TWEESPRAAK<br />

Voet aan de grond met een prospectiekantoor<br />

In 2005 opende Van Asbrouck Recruitment een prospectiekantoor<br />

in de Bulgaarse hoofdstad Sofia. Een<br />

belangrijke stap die het bedrijf samen met <strong>Flanders</strong><br />

Investment & Trade nauwgezet heeft voorbereid. En<br />

het resultaat mag er zijn. “We beschikken over een eigen<br />

kantoor midden in onze doelmarkt,” zegt Machteld<br />

Van Asbrouck. “Dit is zeker een toegevoegde waarde<br />

voor onze opdrachtgevers. Het schiep bijkomende opportuniteiten<br />

in naburige landen zoals Polen en Tsjechië.<br />

We zouden deze stap nooit gezet hebben zonder<br />

de hulp van <strong>Flanders</strong> Investment & Trade.”<br />

“Vandaag zijn we in elk Oost-Europees land aanwezig,<br />

met uitzondering van de Baltische Staten,” sluit<br />

Marc Billen af. “Mijn advies aan Vlaamse bedrijven op<br />

de buitenlandse markt? Ontwikkel uw internationale<br />

activiteiten stap voor stap en schakel <strong>Flanders</strong> Investment<br />

& Trade in. Gebruik hun marktkennis en hun<br />

netwerk. En ken de sterktes en de zwaktes van uw<br />

eigen bedrijf. De Exportmeter is daartoe een ideaal<br />

instrument. Geef ook feedback, zo kan <strong>Flanders</strong> Investment<br />

& Trade zijn dienstverlening blijven optima-<br />

? Op zoek naar expertise over<br />

22 | WErEldWIJS-tWEESPrAAK<br />

internationaal ondernemen<br />

bij u in de buurt?<br />

Contacteer ons:<br />

limburg<br />

Research Campus<br />

Kempische Steenweg 305, bus 201<br />

3500 Hasselt<br />

T 011 29 20 80 - F 011 29 20 89<br />

limburg@fitagency.be<br />

Oost-Vlaanderen<br />

Huis van de Economie<br />

Seminariestraat 2<br />

9000 Gent<br />

T 09 267 40 80 - F 09 267 40 89<br />

oostvlaanderen@fitagency.be<br />

West-Vlaanderen<br />

Jan Breydellaan 107, bus 1<br />

8200 Brugge<br />

T 050 32 50 80 - F 050 32 50 89<br />

westvlaanderen@fitagency.be<br />

Antwerpen<br />

Lange Lozanastraat 223, bus 3<br />

2018 Antwerpen<br />

T 03 260 87 22, F 03 260 87 27<br />

antwerpen@fitagency.be<br />

liseren.” Ook Alain Steegmans benadrukt het belang<br />

van hecht contact: “Het is een essentiële voorwaarde<br />

voor een optimale relatie: hoe beter we elkaar kennen,<br />

hoe gerichter we advies kunnen geven.”<br />

Het provinciaal kantoor Vlaams-brabant:<br />

tot uw dienst<br />

Het provinciaal kantoor is het eerste aanspreekpunt<br />

voor alle bedrijven uit Vlaams-Brabant met vragen rond<br />

internationaal ondernemen. Hebt u een vraag of wil u<br />

meer weten over onze acties (beursdeelnames, zakenreizen,<br />

contactdagen, …) of over hoe we u financieel kunnen<br />

ondersteunen? Spring gerust binnen of contacteer<br />

ons. We staan graag voor u klaar.<br />

Onze medewerkers:<br />

Greta Vandevelde en Eddy Holsbeek ondersteunen de<br />

bedrijven die nog niet aan een specifieke AIO werden<br />

toegewezen. Daarnaast organiseren zij mee de contactdagen<br />

en nemen ze het onthaal van bezoekers op het<br />

kantoor voor hun rekening.<br />

Onze AIO’s:<br />

Paul Pladijs (regio Halle-Vilvoorde) en Alain Steegmans<br />

(regio Leuven) beheren elk hun eigen bedrijvenportefeuille<br />

en verzorgen de contacten en het netwerk<br />

met derden in de provincie.<br />

contactgegevens:<br />

UBICENTER, 3de verdieping<br />

Philipssite 5<br />

3001 Leuven<br />

T 016 31 10 40 - F 016 31 10 49<br />

vlaamsbrabant@fitagency.be


lADWIJZER<br />

Beide papers kun-<br />

? nen gedownload<br />

worden van de website<br />

van de Nationale Bank<br />

www.nbb.be. Klik op Publicaties<br />

en onderzoek,<br />

vervolgens op Economie<br />

en Financiën en dan op<br />

Working papers.<br />

Papers Nationale bank<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade selecteerde<br />

voor u een aantal interessante publicaties<br />

en/of websites.<br />

Working Paper 140<br />

Mauro Pisu<br />

Exportbestemmingen en leren-door-exporteren: gegevens uit belgië<br />

In deze paper worden de causale effecten van de export naar verschillende landen<br />

van bestemming onderzocht aan de hand van een uitgebreid gegevensbestand<br />

over Belgische industriële ondernemingen voor de periode van 1996 tot<br />

2005. Eerste resultaten tonen dat ondernemingen die uitvoeren naar meer ontwikkelde<br />

economieën, vóór ze op de exportmarkt komen, een hogere productiviteit<br />

vertonen dan niet-exporteurs en bedrijven die uitvoeren naar minder ontwikkelde<br />

landen. Bovendien lijken ze een hogere productiviteitsgroei te realiseren<br />

in de periode nadat ze op de markt zijn gekomen, wat er zou op wijzen dat ze<br />

leren door te exporteren. Wanneer matching-methodologie wordt toegepast om<br />

formeel te beoordelen welke causale effecten een deelname aan de exportmarkt<br />

heeft op de productiviteit, kan een dergelijke invloed echter niet worden aangetoond.<br />

Het productiviteitsvoordeel van bedrijven die exporteren naar ontwikkelde<br />

landen, blijkt dus uitsluitend het gevolg te zijn van zelfselectie.<br />

Working Paper 139<br />

Mirabelle Muûls<br />

Exporteurs en kredietbeperkingen. Een benadering op het niveau van<br />

de bedrijven<br />

Door het opstellen van een theoretisch model en het toe te passen op twee nieuwe<br />

gegevensreeksen, analyseert deze paper de interactie tussen kredietbeperkingen<br />

en exportgedrag. Het opstellen van een model van internationale handel met heterogene<br />

bedrijven waarin kredietbeperkingen voor de bedrijven zijn opgenomen<br />

levert verscheidene voorspellingen op voor de evenwichtsrelaties tussen productiviteit,<br />

kredietbeperkingen en uitvoer, die vervolgens getoetst worden aan de gegevens.<br />

De belangrijkste bevindingen van de paper zijn dat bedrijven een grotere<br />

kans hebben om te exporteren naarmate ze productiever zijn en met minder kredietbeperkingen<br />

moeten afrekenen. Kredietbeperkingen zijn eveneens belangrijk<br />

voor het bepalen van de extensieve, maar niet de intensieve handelsmarge met<br />

betrekking tot bestemmingen. Dit leidt tot een hiërarchie van de handel. Tot slot<br />

zal een appreciatie van de wisselkoers ervoor zorgen dat bestaande exporteurs<br />

hun uitvoer terugschroeven, dat potentiële exporteurs met kredietbeperkingen<br />

beginnen te exporteren en dat de minst productieve exporteurs zullen afhaken.<br />

Op zoek naar de juiste invoerrechten en –documenten?<br />

Dan bestaat er geen betere website dan de Market Access Database van de Europese<br />

Commissie. U vindt er snel en eenvoudig alles terug over de invoerrechten,<br />

bijkomende heffingen en de eventuele specifieke vereisten (documenten) voor<br />

invoer in een hele reeks landen buiten de EU.<br />

Hieronder vindt u een aantal tips om de website snel te doorgronden. Voor de<br />

invoerrechten klikt u op ‘Applied Tariffs Database’. Selecteer het betrokken land<br />

en voer de eerste 4 cijfers van het douanetariefnummer in. Bijkomende heffingen,<br />

zoals btw, vindt u door op het douanetariefnummer te klikken. Bent u op<br />

zoek naar invoerdocumenten? Klik dan op de homepage op ‘Exporter’s Guide to<br />

Import Formalities’ en hanteer dezelfde werkwijze. Het douanetariefnummer of<br />

de GN-code is de codering en de omschrijving van goederen volgens het Geharmoniseerd<br />

Systeem. Om dit nummer te kennen, neemt u best contact op met de<br />

Dienst Tarificatie van de Douane op 02 421 38 31.<br />

?<br />

}<br />

Raadpleeg de Market Access Database op http://mkaccdb.eu.int<br />

WErEldWIJS-BlAdWIJZEr | 23


MARKTINFO<br />

Dagelijks ontvangen we via onze Vlaamse<br />

Economische Vertegenwoordigers marktstudies,<br />

korte nieuwsflashes, verslagen over beurzen of<br />

seminaries... De volledige verslagen en meer trends<br />

en vaststellingen kan u steeds lezen op onze website:<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be onder de<br />

rubriek landen en sectoren – marktinformatie.<br />

KOREA<br />

IcT<br />

Investeringen in de IT-sector nemen steeds<br />

toe, daar men beseft dat die een belangrijke<br />

rol speelt in de nationale economie en andere<br />

sectoren. Zuid-Korea was zich hiervan<br />

bewust en sprong op de trein. Met als resultaat<br />

dat 73,5% van de natie op het internet<br />

surft en high speed internet 80% van het<br />

land bereikt.<br />

Onze man in Seoel, Marc Devriendt, maakte<br />

met ”Information and Communication Technology<br />

in Korea” een uitgebreide studie over<br />

deze sector. De marktstudie gaat dieper in<br />

op de huidige toestand en de toekomstige<br />

evolutie van de IT-sector in Zuid-Korea, de<br />

concurrentie kracht, digitale convergentie,<br />

IT KMO’s en tenslotte het beleid op IT gebied.<br />

Verder vindt u er een overzicht van de<br />

organisaties en associaties actief in de ITsector.<br />

?<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

24 | WErEldWIJS-MArKtINFo<br />

Voeding<br />

Ons kantoor in Seoel maakte een overzichtelijk<br />

rapport “Food market of the Republic<br />

of Korea 2008” over de voedingsindustrie in<br />

Zuid-Korea. U leest hierin dat het Belgisch<br />

aandeel in 2007 132 miljoen USD bedroeg<br />

(10% meer dan in 2006).<br />

Koreaanse consumenten hechten veel belang<br />

aan kwaliteit, prijs en voedselveiligheid.<br />

De toename van de welvaart, meer<br />

vrouwen die actief zijn op de arbeidsmarkt<br />

en de jongere generatie die dol is op internationale<br />

goederen zorgen voor een toename<br />

van o.a. de detailhandel, on-line shopping<br />

en restaurants die een westerse stijl<br />

aannemen. Al deze factoren zorgen er voor<br />

dat Korea een nog grotere afzetmarkt kan<br />

worden voor Vlaamse bedrijven.<br />

Het volledig rapport met voordelen en uitdagingen,<br />

invoer per sector, tips voor exporteurs<br />

om met succes de Koreaanse<br />

markt te gaan bewerken, producten met de<br />

hoogste toegevoegde waarde, huidige en<br />

toekomstmogelijkheden voor Vlaamse bedrijven<br />

kunt u nalezen op onze website.<br />

?<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

Eu–cHINA<br />

Intellectuele eigendommen<br />

China en merknamen, het blijft een ingewikkelde<br />

relatie. Iedereen kent wel de “fake<br />

markets” en laat ons eerlijk zijn, het is soms<br />

moeilijk om aan de verleiding te weerstaan.<br />

Het is natuurlijk iets minder prettig als uw<br />

merk nagemaakt wordt.<br />

Daarom heeft de EU in samenwerking met<br />

de Chinese overheid het “EU – China Project


on the Protection of Intellectual Property<br />

Rights” opgestart. De bedoeling van dit project<br />

is om duiding te geven over hoe u uw<br />

intellectuele eigendommen kunt beschermen<br />

in China.<br />

Momenteel zijn er reeds 2 publicaties beschikbaar:<br />

“Trademark Protection in China”<br />

en “Customs Enforcement in China”.<br />

De eerste geeft informatie over hoe u een<br />

merknaam dient te registreren in China. De<br />

tweede geeft u een stappenplan met wat u<br />

moet doen als er een verdachte lading namaak<br />

van uw merk door de Chinese douane<br />

geblokkeerd wordt.<br />

?<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

OOSTENRIJK<br />

Wonen en woningdesign<br />

De enorme concentratie van de verkoop (en<br />

derhalve ook van de inkoopmacht) bij enkele<br />

belangrijke groepen zoals o.a. KIKA/Leiner,<br />

Lutz, Ikea zorgt voor wijzigingen op de<br />

Oostenrijkse markt voor interieur en interieurdesign.<br />

Onafhankelijke detailhandelaars<br />

trachten met allerlei middelen, waaronder<br />

het lidmaatschap van een inkoopvereniging,<br />

aan deze concurrentie het hoofd te bieden.<br />

De implicaties van deze verschuivingen voor<br />

de (potentiële) Vlaamse exporteurs worden<br />

beschreven in een studie geschreven door<br />

Guido Scharpé, onze man in Wenen.<br />

Algemeen wil de studie een leidraad bieden<br />

om de uitgebreide Oostenrijkse markt van<br />

woonmeubelen, woningtextiel, -verlichting<br />

en –inrichtingsdesign succesvol te benaderen.<br />

Telkens wordt er een overzicht gegeven<br />

van zowel de belangrijkste<br />

Oostenrijkse fabrikanten als van de spelers<br />

en tussenpersonen in de handel.<br />

?<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

cANADA<br />

Watersector<br />

Water is steeds vaker een bron van debatten<br />

en conflicten, zowel in Canada als elders.<br />

Canada bezit aanzienlijke waterreserves:<br />

ongeveer 14% van het Canadese grondge-<br />

bied bestaat uit water (wat bijna een kwart<br />

van de wateroppervlakte ter wereld betekent).<br />

Spijtig genoeg leidt deze gemakkelijke<br />

toegang tot water in de geïndustrialiseerde<br />

landen vaak tot verspilling en vervuiling. En<br />

Canada is kampioen hierin. Bovendien is de<br />

Canadese bevolking na haar zuiderbuur de<br />

2de grootste waterverbruiker ter wereld.<br />

Men verbruikt er ongeveer twee keer meer<br />

dan in andere geïndustrialiseerde landen.<br />

Ons kantoor in Montréal schreef de studie<br />

‘De watersector in Canada’. In deze praktische<br />

gids wordt het politiek en wettelijk<br />

kader van de watersector geschetst. Vervolgens<br />

wordt het waterverbruik in Canada<br />

uitgebreid in beeld gebracht en wordt er<br />

veel aandacht besteed aan de marktomvang<br />

van deze sector en de opportuniteiten<br />

voor Vlaamse bedrijven.<br />

?<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

IER<strong>lAND</strong><br />

Voeding<br />

Hoewel Ierland een nichemarkt is met ca<br />

4,3 mln inwoners (+1.7 mln Noord-Ierland)<br />

is het ook een markt met veel koopkracht.<br />

De markt voor voedingsmiddelen is een<br />

belangrijke sector in Ierland en speelt een<br />

grote rol in de groei van de Ierse economie.<br />

De omzet in 2007 bedroeg meer dan 18 mld<br />

euro en de export 8,62 mld euro (Cijfers <<br />

Central Statistics Office 2008 (www.cso.ie).<br />

De Ieren hebben in 2007 voor 90,9 mld euro<br />

aan huishoudelijke consumptiegoederen<br />

uitgegeven.<br />

Ons kantoor in Dublin schreef de studie<br />

‘De Ierse voedingsmarkt – distributie &<br />

productie’ (74 pag.). Deze studie geeft een<br />

overzicht van de belangrijkste distributeurs<br />

en producenten van voedingsmiddelen in<br />

Ierland. Daarnaast vinden Vlaamse toeleveranciers<br />

en producenten/exporteurs van<br />

voedingsproducten een overzicht van de<br />

marktmogelijkheden voor hun producten in<br />

Ierland.<br />

Voor voedingsbedrijven, geïnteresseerd<br />

in de Ierse markt, organiseert F.I.T. in mei<br />

2009 een multisectorale zending naar dat<br />

land. Meer informatie over deze actie volgt<br />

later.<br />

?<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be en<br />

www.cso.ie (Central Statistics Office)<br />

VIETNAM<br />

Nieuwsbrief<br />

Maandelijks verzorgt <strong>Flanders</strong> Investment<br />

& Trade Hanoi een nieuwsbrief met economisch<br />

nieuws uit Laos en Vietnam. U vindt<br />

hierin informatie over de industrie, toerisme,<br />

tenders, beurzen, handige websites, en<br />

nog zoveel meer. Indien u interesse heeft<br />

voor één van beide landen loont het zeker<br />

de moeite om u op dit maandblad te abonneren.<br />

?<br />

Inschrijven via myriam.blyau@fitagency.be<br />

Recente edities:<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

bAlTIScHE STATEN<br />

Retail<br />

Estland, Letland en Litouwen hadden de<br />

jongste jaren één van de sterkst groeiende<br />

economieën van West-Europa. Hierdoor<br />

stegen de nominale lonen van de bevolking<br />

wat een boost gaf aan de retailhandel in<br />

voedingsmiddelen.<br />

Het valt op hoe modern en professioneel<br />

de distributie van voeding en dranken in<br />

die landen is georganiseerd, waarbij de<br />

plaatselijke kruidenier, bakker of beenhouwer<br />

de plaats heeft geruimd voor grote<br />

supermarktketens. De retailsector wordt<br />

in belangrijke mate gedomineerd door een<br />

aantal grote spelers die in de drie landen<br />

actief is.<br />

Het consumptiepatroon in Estland, Letland<br />

en Litouwen is vergelijkbaar. Hoewel consumenten<br />

de voorkeur geven aan de lokaal<br />

geproduceerde, goedkopere basisproducten<br />

maken ingevoerde voedingswaren zeker<br />

een kans. Door de stijgende lonen is het<br />

publiek steeds meer op zoek naar duurdere<br />

kwaliteits- en exclusieve producten. Omdat<br />

die niche nog niet is ingevuld, zijn de komende<br />

jaren cruciaal om marktaandeel te<br />

veroveren.<br />

?<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be<br />

WErEldWIJS-MArKtINFo | 25


MARKTINFO<br />

OlIEPRIJS DRuKT AlWEER STEMPEl OP VlAAMSE HAN<strong>DE</strong>l<br />

Gewapend met accurate informatie over alle potentiële<br />

markten, staat onze cel Kennisopbouw Internationaal Ondernemen<br />

u bij in de voorbereiding van uw internationale<br />

projecten. Dit keer nemen we de Vlaamse export- en importcijfers<br />

van het eerste kwartaal onder de loep. Pas in<br />

december echter kan de Nationale bank ons de volledige<br />

cijfers aanleveren. Hierdoor hebben we ons deels gebaseerd<br />

op schattingen en niet de doorgedreven analyse<br />

kunnen doorvoeren die u van ons gewend bent.<br />

Tijdens het eerste kwartaal van 2008 voerde Vlaanderen<br />

voor 52,9 miljard euro uit en voor 58,8 miljard euro in. Vergeleken<br />

met dezelfde periode van vorig jaar, komt dat neer<br />

op 10,7% meer export en 24,3% meer import.<br />

Ook in het eerste trimester werd de handelsbalans negatief<br />

beïnvloed door de prijsstijging van de energieproducten. De<br />

import van minerale brandstoffen, aardolie en aardgas, zeg<br />

maar, klom een forse 75,4% tot 11,4 miljard euro. Daartegen<br />

kon onze export van minerale producten, vooral geraffineerde<br />

olie, weinig weerwerk bieden, al nam ook die 49,2%<br />

toe tot 4,9 miljard euro.<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

Vlaamse handelsbalans (in miljard euro)<br />

Uitvoer<br />

Invoer<br />

Jan.-Mrt. 2006 Jan.-Mrt. 2007 Jan.-Mrt. 2008<br />

In Europa scoorde de Vlaamse export bepaald goed. Binnen<br />

de Europese Unie nam de Vlaamse uitvoer 13,2% toe. Buiten<br />

de Unie strandde de exportstijging op 6,4%.<br />

Duitsland (+14,4%) verstevigt zijn positie als afzetmarkt<br />

nummer 1 voor Vlaanderen. De eerste drie maanden nam<br />

het bijna 18% van de totale Vlaamse export af.<br />

VlAAMSE KWARTAAlHAN<strong>DE</strong>l RuW GEScHAT<br />

Ook in de overige buurlanden scoort Vlaanderen hoger dan<br />

het gemiddelde (+10,7%).<br />

De export naar Polen schoot alweer 32% omhoog, wat het land<br />

meteen tot onze negende afzetmarkt promoveert. Ondanks de<br />

sterk duurdere euro, blijft ook de uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk<br />

in goeden doen (net geen 18% toename).<br />

Voorlopige cijfers en ramingen laten alvast doorschemeren<br />

dat de uitvoer naar de landen buiten de Europese Unie niet<br />

echt schittert.<br />

Top-10 Vlaamse exportmarkten<br />

(in miljard euro)<br />

De kwartaalexport naar de VS liep 16,5% terug. Ook de uitvoer<br />

naar Thailand (-14,1%), Japan (-3,2%) en China (-8,8%)<br />

kreeg het het moeilijk in die periode. De Vlaamse export<br />

naar Zuid-Korea oogt daarentegen stukken beter en gaat er<br />

opnieuw 37,5% op vooruit.<br />

Ook aan de importzijde spelen olie en gas ons parten: de import<br />

uit Rusland, onze 10e leverancier nota bene, steeg meer<br />

dan 36% en na een verdubbeling van de import uit Noorwegen<br />

- ook al een belangrijke energieleverancier – neemt het<br />

land stelling op de 12e positie van onze leverancierslijst.<br />

Het valt dan ook niet echt te verwonderen dat de invoer uit<br />

Europa met ruim 24% is toegenomen tijdens het eerste<br />

kwartaal van 2008.<br />

Die aanmerkelijk toegenomen invoercijfers gelden evenwel<br />

niet voor de overige continenten. Zo bleef de importstijging<br />

uit Azië beperkt tot iets meer dan 6% en slonk de invoer uit<br />

China tijdens het eerste kwartaal zelfs 6,3%.<br />

BRON grafieken: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking <strong>Flanders</strong> Investment & Trade<br />

Ieder jaar medio september bent u het van F.I.T. gewoon dat we de Vlaamse export- en importcijfers van het eerste kwartaal<br />

voor u onder de loep nemen.<br />

Een écht gedetailleerde analyse zit er ditmaal echter niet in. Door problemen bij de verwerking van de douanecijfers heeft de<br />

Nationale Bank onvolledige cijfers aangeleverd voor onze handel buiten de Europese Unie.<br />

Voor amper een 50-tal landen beschikken we enkel over algemene cijfers. Daarbij komt nog dat er voor geen enkel land cijfers<br />

beschikbaar zijn op het productniveau. Concreet betekent dat meteen dat onze analyse noodgedwongen gebaseerd is op schattingen<br />

(of “bijschattingen” in NBB-jargon). De volledig herziene statistieken komen er wel in december, zo werd ons beloofd.<br />

Meer daarover in een later nummer van Wereldwijs.<br />

26 | WErEldWIJS-MArKtINFo<br />

10<br />

9<br />

8<br />

7<br />

6<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

+14,4%<br />

+16,0%<br />

+14,3%<br />

+17,9%<br />

+4,1%<br />

-4,0% -16,5%<br />

1ste kwartaal 2007<br />

1ste kwartaal 2008<br />

-2,0% +32,0% +0,9%<br />

Duitsland Nederland Verenigd Italië Spanje Verenigde India Polen Zweden<br />

Frankrijk Koninkrijk<br />

Staten


KORT NIEuWS - KORT NIEuWS - KORT NIEuWS<br />

?<br />

?<br />

Ontbijtontmoeting met de<br />

Zweedse Ambassadeur<br />

Seminarie 19 november 2008 - Gent<br />

Voka Oost-Vlaanderen verwelkomt Zweeds Ambassadeur<br />

Magnus Robach tijdens een ontbijtontmoeting<br />

bij Volvo Cars Gent. Centraal onderwerp<br />

van de bijeenkomst is het economische<br />

profiel van Zweden en de kansen die het biedt<br />

aan Vlaamse bedrijven. Zweden kent één van de<br />

meest sociale maar ook snelst groeiende economieën<br />

van West- en Noord-Europa en is een erg<br />

exportgeoriënteerde markteconomie met een<br />

uiterst modern disitributiecentrum en hoog getrainde<br />

arbeidskrachten.<br />

Deelname is gratis voor Voka-leden. Niet-leden<br />

betalen 75 euro p.p. (excl. BTW). De ontbijtontmoeting<br />

vindt plaats van 9u tot 10u30 bij Volvo<br />

Cars Gent, John Kennedylaan 25, 9000 Gent.<br />

Stefan derluyn, 09 266 14 46,<br />

stefan.derluyn@voka.be of<br />

www.voka.be<br />

Foreign Direct Investment<br />

Mission in Japan<br />

2 tot 6 februari 2009<br />

Het ‘EU-Japan Centre’ organiseert van 2 tot 6<br />

februari 2009 een ‘Foreign Direct Investment<br />

mission’ in Japan voor ‘senior executives’ van<br />

Europese ondernemingen. Het is een ideale<br />

gelegenheid om informatie te verzamelen over<br />

investeren in Japan.<br />

www.eu-japan.eu/global/business-training.html<br />

uW AcTIVITEIT IN DIT MAGAZINE?<br />

Organiseert u binnenkort zelf een activiteit, gericht<br />

op Vlaamse ondernemers met internationale<br />

ambitie? Dan nemen wij die graag op in<br />

onze rubriek ‘Kort Nieuws’.<br />

Hoe gaat u te werk? Surf naar onze website<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be, klik op<br />

‘Acties en events’ en daarna op ‘initiatieven van<br />

derden’. Vul het formulier op onze website in.<br />

Hou er evenwel rekening mee dat in Wereldwijs<br />

binnen de rubriek Kort Nieuws elk artikel beperkt<br />

wordt tot maximaal 750 tekens, spaties<br />

inbegrepen.<br />

Opgelet: gezien de ruimte in deze rubriek beperkt<br />

is, maakt de redactie van Wereldwijs een<br />

selectie. Een stuk inzenden is dus geen garantie<br />

voor publicatie. cARTOON<br />

?<br />

Expanding your business to the<br />

united States<br />

Seminarie 2 december 2008 – Atomium<br />

Dit seminarie wordt georganiseerd door de<br />

Council of American States in Europe (CASE),<br />

samen met de US Department of Commerce.<br />

De handels- en investeringsmogelijkheden in<br />

de VS zullen er worden toegelicht.<br />

De onderwerpen gaan van culturele en legale<br />

thema’s tot tax- en visa issues. Daarnaast zullen<br />

bedrijven uit de sectoren biotech, medical<br />

devices, ICT en advanced manufacturing, hun<br />

ervaringen met zakendoen met de VS met u<br />

delen. Omdat het seminarie gehouden wordt<br />

net na de Amerikaanse presidentsverkiezingen,<br />

zal de impact van deze verkiezing op het<br />

internationaal zakendoen zeker ook aan bod<br />

komen.<br />

Het seminarie start om 8u met een welkomstontbijt<br />

en duurt een halve dag. Deelname<br />

is gratis maar inschrijven is noodzakelijk.<br />

CASE director Sharon Stead Galantino,<br />

tel. 02 643 71 84,<br />

investinamerica@illinoiseeurope.com<br />

VRAGEN OF<br />

SuGGESTIES?<br />

Wij horen graag wat u van ons magazine<br />

vindt en hoe we u nog beter kunnen<br />

informeren.<br />

Mail onze redactie op<br />

wereldwijs@fitagency.be<br />

✍<br />

<strong>Flanders</strong> Investment<br />

& trade biedt u relevant<br />

nieuws van derden.<br />

WErEldWIJS-Kort NIEUWS | 27


Proficiat, kunnen we helpen?<br />

Klaar voor export?<br />

Ontdek waar uw bedrijf staat<br />

met onze exportmeter<br />

Geen nood, wij kunnen u helpen!<br />

Gratis!<br />

<strong>Flanders</strong> Investment & Trade is hét aanspreekpunt voor bedrijven die overwegen<br />

om hun producten en diensten te exporteren naar het buitenland.<br />

Met onze exportmeter gaan we na in welke mate uw bedrijf daar klaar voor<br />

is. Onze ervaren adviseurs verrichten een objectieve analyse van de sterktes<br />

en zwaktes van uw organisatie en uw bedrijfsprocessen. U krijgt een<br />

deskundig rapport met aanbevelingen die leiden tot een concreet actieplan.<br />

En dit volledig gratis. Waar wacht u nog op?<br />

Neem snel contact op met ons kantoor in uw provincie. U vindt de adressen op<br />

www.flandersinvestmentandtrade.be

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!