MARKUSPASSIE - Jan-Niklaasstichting
MARKUSPASSIE - Jan-Niklaasstichting
MARKUSPASSIE - Jan-Niklaasstichting
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>MARKUSPASSIE</strong><br />
Reinhard KEISER<br />
ZONDAG 24 FEBRUARI 2013<br />
Saviokerk DILBEEK<br />
15 uur<br />
BHAGENSEMBLE<br />
JAN-NIKLAASKOOR
Graag brengen wij vanavond<br />
Gregoriaans<br />
Christus factus est pro nobis<br />
A cappella<br />
Also hat Gott die Welt geliebt<br />
Moeder Gods, verheug U<br />
Heinrich Schütz<br />
S. Rachmaninov<br />
Koor en orkest<br />
<strong>MARKUSPASSIE</strong><br />
van<br />
Reinhard Keiser
<strong>Jan</strong>-Niklaaskoor<br />
Het <strong>Jan</strong>-Niklaaskoor ligt aan de oorsprong van de <strong>Jan</strong>-<strong>Niklaasstichting</strong>,<br />
een muziekbeweging met koor, orkest en jeugdmuziekschool.<br />
Het koor draagt de naam van haar stichter, <strong>Jan</strong>-Niklaas Devillé<br />
(°1888-+1965) die als jong organist de leiding van het parochiekoor<br />
uit Essenbeek (Halle) van zijn vader overnam. Hij bouwde het<br />
kerkkoor uit tot Cantorij in de geest van Heinrich Schütz en bracht<br />
stijlvolle uitvoeringen van oude polyfonie, eigentijdse koormuziek en<br />
eigen werk. Met verantwoorde uitvoeringen van de dagelijkse gregoriaanse<br />
gezangen wist hij de parochiegemeenschap ongemeen te<br />
boeien en zo ontstond er vaak onder zijn impuls een dialoog tussen<br />
koor en volk.<br />
Na zijn overlijden op 6 januari 1965, wist zijn zoon <strong>Jan</strong> het koor<br />
te inspireren met nieuwe muziek-pedagogische methoden. Als blijvende<br />
hulde aan <strong>Jan</strong> niklaas Devillé kreeg het koor sinds 14 oktober<br />
1966 zijn huidige naam.<br />
Het werden 40 begeesterende jaren.<br />
In 2005 volgde Dirk Ottoy (toen reeds 30 jaar vaste begeleider van<br />
het koor) zijn schoonvader op als dirigent en bezieler van het koor.<br />
Schola Turnepia<br />
Sinds twee jaar zijn zij actief. Bij hun eerste optreden werd de<br />
introïtus van Kerstmis gezongen tijdens de viering in de Sint-<br />
Michielskathedraal te Brusssel, kathedraal waar ook enkele leden<br />
het jaarlijkse Te Deum meezingen.<br />
Het Gregoriaans heeft een 15-eeuwen oude traditie die we niet<br />
mogen verloren laaten gaan.<br />
Zonder deze eenstemmige gezangen in een vrij ritme, zou onze<br />
muziek er nu heel anders uitzien.<br />
Het Gregoriaans is muziek tussen hemel en aarde, gewijde muziek<br />
die iets onuitsprekelijks bevat en waar ook ongelovige mensen naar<br />
luisteren. Gregoriaanse muziek straalt rust en muzikaliteit uit, het<br />
inspireert.
Bhag-Ensemble<br />
Het Bhag-Ensemble kan bogen op een lange traditie in Halle en<br />
omgeving.<br />
In de schoot van de <strong>Jan</strong>-<strong>Niklaasstichting</strong> werd er in de zeventiger jaren<br />
een eigen Kantateorkest en een jeugdmuziekschool opgebouwd.<br />
Dit orkest bood aan zijn leden de unieke kans om als liefhebbermuzikant<br />
belangrijke barokmuziek te ontdekken met de uitvoering<br />
van vele werken van J.S. Bach, Schütz, Vivaldi, Buxtehude, Händel en<br />
talloze andere componisten. Procesmatig ging het orkest zich zelfstandig<br />
ontwikkelen en trad het niet meer uitsluitend op als begeleidingsorkest.<br />
Er werd ook twintigste-eeuwse muziek gespeeld van<br />
Hindemith, Orff, Britten, Bartok, …, en zelfs de uitvoering van eigen<br />
composities van enkele orkestleden. Toch lag aldoor het belangrijkste<br />
accent op renaissance en vnl. barok.<br />
Sinds 1990 staat het Bhag-Ensemble op eigen benen, vanaf 1992<br />
o.l.v. Dirk Ottoy, directeur van de Servaisacademie te Halle. Het<br />
ensemble verzorgde o.a. Italiaanse renaissancemuziek (Monteverdi,<br />
…), cantates en profane werken alsook concerto’s van Bach, anthems<br />
van Purcell en Händel, meerdere werken van Telemann, de Johannespassie<br />
van Reinhard Keiser, muziek van Corelli, Simpson, Schein,<br />
enz... Ook muziek van Mozart, Kozeluh, J.Chr. Bach, Fr.X. Richter en<br />
zelfs een operette (de Fledermaus van Johann Strauss) werden geprogrammeerd.<br />
Later volgden zeer gesmaakte opvoeringen van het<br />
Stabat Mater van Vivaldi en Pergolesi.<br />
Het ensemble verzorgt geregeld concerten in samenwerking met<br />
goede amateurkoren en jonge talentvolle musici. Daarbij worden<br />
ook professionele muzikanten aangetrokken om de soli in te vullen.<br />
Het Bhag-Ensemble besloot alle snaarinstrumenten te voorzien van<br />
darmsnaren, en te spelen in een barokke 415hz-stemming. Ook als<br />
barokorkest werd samenwerking gezocht met gelijkgezinde koren<br />
en groepen.
Sopranen :<br />
Alten:<br />
Tenoren :<br />
Bassen:<br />
Nicole Appelmans, Sieglinde Baeyens, Katelijne<br />
Devillé, Arlette Coonen, Liliane Degelaen, Linda<br />
Degelaen*, Aleidis Devillé, Dietske Devillé, Ilse<br />
Beel, Katelijne Devillé, Lieve Erkelbout, Camilla<br />
Fagoo, Ria Leemans, Maria Lories, Elly Temmerman,<br />
Anne-Marie Vankelegom.<br />
Vicky Degrève, Yolande Deweer,<br />
Jiayi Hu, Ida <strong>Jan</strong>ssens *, Leen Paelman, Yolanda<br />
Pulinx, Katelijne Van Beersel, Celeste Van Hoof*,<br />
Linda Van Mileghem*, Hilde Verheylewegen,<br />
Gaby Winderickx, Jozee Willekens*, Kitty Deckx.<br />
Michel Annys*, Willy Bauters, Eugène Carlier, Fons<br />
Eggers, René Hannaert, Jef Ocula, Robert Colfijn*,<br />
Maurice Serkeyn, Leo Vander Elst, Guy Demunter,<br />
<strong>Jan</strong> Ophalvens, Mark Van der Veken<br />
André Cleiren*, Marc Destryker, Dolf Denayer,<br />
Koen Devillé, Vik Devis, Adriaan Mertens,<br />
Laurens Mertens, Jos Stoop, Philip van Meurs,<br />
Albert Verborgh, Robert Speltincx<br />
* zingen door omstandigheden dit concert niet mee<br />
Solisten:<br />
Sieglinde Baeyens, sopraan<br />
Eunice Arias, alt<br />
Joris Bosman, tenor,<br />
Philip van Meurs, bariton<br />
Jean Guy Devienne, bas<br />
Leiding Schola Turnepiensis: Vik Devis<br />
Algemene leiding : Dirk Ottoy
Violen:<br />
Stefan Willems (concertmeester)<br />
Dick Nieuwenhuis<br />
Valentijn Demesmaeker<br />
Roeland Devillé<br />
Lode Bert<br />
Herwig Proesmans<br />
Altviolen:<br />
Katelijne Devillé,<br />
Karina Staripolsky<br />
Celli:<br />
Halewijn Devillé,<br />
Francine Berckmans<br />
Contrabas:<br />
Sus Herbosch<br />
Orgel:<br />
Wouter Dekoninck<br />
Hobo:<br />
Ilse Beel
Christus factus est<br />
Christus factus est pro nobis obediens usque ad mortem,<br />
mortem autem crucis.<br />
Propter quod et Deus exaltavit illum,<br />
et dedit illi nomen,<br />
quod est super omne nomen.<br />
Christus werd voor ons gehoorzaam tot de dood,<br />
tot de dood aan het kruis.<br />
Daarom heeft God Hem hoog verheven en Hem een naam gegeven<br />
die boven alle namen is.<br />
Het gaat hier om een Graduale uit de Goedeweekliturgie, een tussenzang<br />
oorspronkelijk gezongen na de eerste lezing en wel op een trede (latijn:<br />
gradus). De tekst is een heel vroege hymne door Paulus opgenomen in zijn<br />
Filippensenbrief.<br />
Waar de eerste zin melodisch blijft hangen tussen grondtoon en dominant,<br />
geeft de tweede zin duidelijk een “verhoging” weer door de melodie die<br />
de hoogte ingaat.<br />
Echt een mooi stukje dat uitzingt wat het zegt.<br />
Also hat Gott die Welt geliebt<br />
Also hat Gott die Welt geliebt,<br />
dass er seinen eingebornen Sohn gab,<br />
auf dass alle, die an ihn glauben,<br />
nicht verloren werden,<br />
sondern das ewige Leben haben.<br />
Zo lief heeft God de wereld gehad<br />
dat hij zijn ééngeboren zoon offerde<br />
opdat allen die in hem geloven<br />
niet zouden verloren gaan<br />
maar het eeuwig leven hebben.
Богородице Дево.<br />
Богородице Дево, радуйся,<br />
благодатная Марие,<br />
Господь с Тобою.<br />
Богородице Дево, радуйся,<br />
яко Спаса родила еси душ наших.<br />
Благословена Ты в женах,<br />
и благословен Плод чрева Твоего,<br />
яко Спаса родила.<br />
Moeder Gods, Maagd, verheug U,<br />
Begenadigde Maria,<br />
de Heer is met U.<br />
Moeder Gods, Maagd, verheug U,<br />
want Gij hebt de Verlosser van onze zielen gebaard.<br />
Gezegend zijt Gij onder de vrouwen,<br />
en gezegend is de Vrucht van Uw schoot,<br />
want Gij hebt de Verlosser gebaard.<br />
Moeder Gods Korsunskaja
Markuspassie: van “Keiser” ?<br />
Volgens recente onderzoekingen zijn er van deze “Markuspassie”<br />
twee partituren bewaard. Op de eerste, die zich in Göttingen bevindt,<br />
staat noch titel noch componist. De tweede is in handschrift van<br />
J.S. Bach met vermelding van R. Keiser.<br />
Daar deze manuscripten naast grote gelijke passages, ook heel wat<br />
toegevoegde en weggelaten stukken bevatten, werd na vergelijkende<br />
studie aangenomen dat er vóór deze partituren een ouder<br />
manuscript moet bestaan hebben waarvan deze het gevolg zijn.<br />
Hamburg, waar het werk vermoedelijk zijn oorsprong kende, had<br />
een sterke traditie op gebied van uitvoeringen van passies. Onder<br />
andere voor het componeren van deze muziek werd in de kathedraal<br />
een Musikdirektor aangesteld. Bij deze passies waren ook libretti<br />
voorzien. Uit de periode van 1678 to 1711 zijn 25 libretti<br />
bewaard in de “Staatsbibiliothek zu Hamburg”. Enkel van twee van<br />
deze libretti - van de Markuspassie - éen uit 1707, de andere niet<br />
gedateerd, is de muziek nog bewaard gebleven. De eerste uitvoering<br />
van de Markuspassie vond plaats tijdens de ambstperiode van<br />
Friedrich Nicolaus Bruhns (1637–1718), toen Musikdirektor aan de<br />
kathedraal. Aangezien deze onder andere als verantwoordelijkheid<br />
had jaarlijks te componeren voor de kathedraal, wordt aangenomen<br />
dat deze passie wellicht door hem werd gecomponeerd. Bruhns<br />
componeerde meerdere vocale, religieuze werken, waarvan slechts<br />
enkele bewaard zijn gebleven.<br />
Elk van de bestaande manuscripten, lijkt te vertrekken van het libretto<br />
uit 1707.<br />
Naast het feit dat deze muziek, een bijbels oratorium, niet past in het<br />
oeuvre van Keiser – andere religieuse muziek die hij componeerde<br />
was van veel poëtischer aard - is er geen bewijs dat hij contact had<br />
met de kathedraal voor 1719. Noch zijn er aanwijzingen dat Keiser<br />
in het eerste decenium van de 18de eeuw liturgische muziek componeerde.<br />
Pas 20 jaar na de eerste uitvoering van de Markuspassie<br />
werd Keiser zelf Musikdirektor aan de kathedraal van Hamburg.<br />
Blijft nog de vraag waarom Bach de naam van Keiser op het manuscript<br />
schreef.<br />
Ilse Beel
Passion nach dem Evangelisten Markus<br />
Choral: Jesus Christus is um unser Missetat willen verwundet,<br />
und um unser Sünde willen zerschlagen; Die Strafe liegt auf Ihm,<br />
auf dass wir Friede hätten, und durch seine Wunden sind wir geheilet.<br />
Evangelist: Und da sie den lobgesang gespochen hatten gingen sie<br />
hinaus an en Ölberg, und Jesus sprach zu ihnen:<br />
Jesus: Ihr werdet euch in dieser Nacht alle an mir ärgern, denes<br />
stehet geschrieben: Ich werde den Hirten schlagen, und die Schafe<br />
werden sich zerstreuen; aber, nachdem ich auferstehe, will ich vor<br />
euch hingehen, will ich vor euch hingehen in Galiläam.<br />
Evangelist: Petrus aber saget zu ihm:<br />
Petrus: Und wenn sie sich alle ärgerten, so wollte ich mich doch nicht<br />
ärgern.<br />
Evangelist: Und Jesus sprach zu ihm<br />
Jesus: Wahrlich, ich sage dir, heute in dieser Nacht, ehe denn der<br />
Hahn zweimal krähet, wirst du mich dreimal verleugnen.<br />
Evangelist: En redet aber noch weiter:<br />
Petrus: Ja, wenn ich mit dir auch sterben müßte, wollt ich dich nicht<br />
verleugnen.<br />
Evangelist: Dasselbe gleiche sagten sie alle. Und sie kamen zu dem<br />
Hofe mit Namen Gethsemane, und er sprach zu seinen Jüngern:<br />
Jesus: Setzet euch hier, bis ich hingehe und bete.<br />
Aria (sopraan)<br />
Will dich die Angst betreten, so gehe hin zu beten zu deinem heiligen<br />
Gott.<br />
Und sollst du nun zerfallen, kannst du im Fallen lallen, so wirst du nicht<br />
zu Spott.
Evangelist: Und nahm zu sich Petrus und Jakobus und Johannes und<br />
fing an zu zittern und zu zagen und sprach:<br />
Jesus: Meine Seele ist betrübt bis in den Tod; enthaltet euch hier und<br />
wachet.<br />
Evangelist: Und ging ein wenig fürbaß, fiel auf die Erde und betet,<br />
daß wenn es möglich wäre, die Stunde vorüberginge, und sprach:<br />
Jesus: Abba, mein Vater, es ist dir alles möglich, überhebe mich dieses<br />
Kelchs! Doch nicht wie ich will, sondern wie du willst.<br />
Choral<br />
Was mein Gott will, das g’scheh allzeit, sein Will, der ist der beste.<br />
Zu helfen den’n er ist bereit, die an ihn glauben feste.<br />
Er hilft aus Not, der fromme Gott, und züchtiget mit Maßen;<br />
Wer Gott vertraut, fest auf ihn baut, den will er nicht verlassen.<br />
Evangelist: Und kam und fand sie schlafend, und sprach zu Petro.<br />
Jesus: Simon, Simon, schläfest du? Vermöchtest du denn nicht eine<br />
Stunde mit mir zu wachen? Wachet und betet, daß ihr nicht in Versuchung<br />
fallet, der Geist ist willig, aber das Fleisch ist schwach.<br />
Evangelist: Und ging wieder hin, und sprach dieselben Worte; und<br />
kam wieder und fand sie abermal schlafend, und ihre Augen waren<br />
voll Schlaf’s, und wußten nicht was sie ihm antworteten; und er kam<br />
zum dritten Mal, und sprach zu ihnen:<br />
Jesus: Ach! Wollt ihr nun schlafen und ruhen, es ist genug, die Stunde<br />
ist kommen; siehe, des Menschen Sohn wird überantwortet in der<br />
Sünder Hände; stehet auf, laßt uns gehen, siehe, der mich verrät, ist<br />
nahe.<br />
Evangelist: Und alsbald, da er noch redet, kam herzu Judas, der<br />
Zwölfen einer, und eine große Schar mit ihm, mit Schwertern ind mit<br />
Stangen, von den Hohenpriestern und Schriftgelehrten und Ältesten:<br />
Und der Verräter hatte ihnen ein Zeichen gegeben und gesagt:<br />
Judas: Welchen ich kssen werde, der ist’s, den greifet und führet ihn<br />
gewiß
Evangelist: Und da er kam, trat er bald zu ihm, und sprach zu ihm:<br />
Judas: Rabbi, Rabbi.<br />
Evangelist: und küsset ihn.<br />
Aria (tenor)<br />
Wenn nun der Leib wird sterben müssen, so soll die Seele Jesum küssen,<br />
auf seinen göttlich selgen Mund. Doch nicht wie dieser Judas tate, mit<br />
Gall’ vermischtem schnödem Rate, nein, nein, aus innerm Herzensgrund.<br />
Evangelist: Die aber legten ihre Hände an ihn, und griffen ihn, Einer<br />
aber von denen, die dabei stunden, zog sein Schwert aus, und schlug<br />
des Hohenpriesters Knecht, und hieb ihm ein Ohr ab. Und Jesus antwortet<br />
und sprach zu ihnen:<br />
Jesus: Ihr seid augegangen, als zu einem Mörder, mit Schwertern<br />
und mit Stangen mich zu fahen; ich bin täglich im Tempel bei euch<br />
gesessen und habe gelehret, und ihr habt mich nicht gegriffen, aber,<br />
auf daß die Schrift erfullet würde.<br />
Evangelist: Und die Jünger verlißen ihn alle und flohen. Und es war<br />
ein Jüngling, der folgete ihm nach, der war mit Leinwand bekleidet<br />
auf der bloßen Haut, und diesen Jüngling griffen sie, er aber ließ die<br />
Leinwand fahren, und flohe bloß von ihnen. Und sie führeten Jesum<br />
zu den Hohenpriestern und Ältesten und Schriftgelehrten. Petrus aber<br />
folgete ihm nach von ferne bis hinein in des Hohenpriesters Palast,<br />
und saß bei den Knechten und wärmte sich bei dem Licht. Aber die<br />
Hohenpriester und der ganze Rat suchten Zeugnis wider Jesum, und<br />
funden nichts. Viel gaben falsches Zeugnis wider Jesum, aber ihr<br />
Zeugnis stimmete nicht überein. Und etliche stunden auf und gaben<br />
falsches Zeugnis wider ihn und sprachen:<br />
Chor<br />
Wir haben gehöret, daß er saget: ich will den Tempel, der mit Händen<br />
gemacht ist, abbrechen,<br />
und in dreien Tagen einen andern bauen, der nicht mit Händen gemacht<br />
ist.
Evangelist: Aber ihr Zeugnis stimmet noch nicht uberein; und der Hohepriester<br />
stund auf unter ihnen auf und fragete Jesum und sprach:<br />
Hoherpriester: Antwortest du nichts zu dem, was diese wider dich<br />
zeugen?<br />
Evangelist: Er aber schwieg stille und antwortete nichts;<br />
da fraget ihn der Hohepriester abermal und sprach zu ihm:<br />
Hoherpriester: Bist du Christus, der Sohn des Hochgelobten?<br />
Evangelist: Jesus sprach:<br />
Jesus: lch bin’s, und ihr werdet sehen des Menschen Sohn sitzen zur<br />
rechten Hand der Kraft, und kommen auf des Himmels Wolken.<br />
Evangelist: Da zerriß der Hohepriester seine Kleider und sprach:<br />
Hoherpriester: Was brauchen wir weiter Zeugen! Ihr habt gehöret<br />
die Gotteslästerung! Was dünket euch?<br />
Evangelist: Sie aber verdammten ihn alle, daß er des Todes schuldig<br />
wäre. Da fingen an etliche ihn zu verspeien und mit Fäusten zu schlagen<br />
und zu ihm zu sagen:<br />
Chor<br />
Weissage uns, weissage uns!<br />
Evangelist: Und die Knechte schlugen ihn ins Angesicht. Und Petrus<br />
war danieden in den Palast; da kam des Hohenpriesters Mägde<br />
eine, und da sie sahe Petrum sich warmen, schauet sie ihn an und<br />
sprach:<br />
Magd: Und du warest auch mit Jesu von Nazareth!<br />
Evangelist: Er leugnete aber und sprach.<br />
Petrus: Ich kenne ihn nicht, weiß auch nicht, was du sagest.<br />
Evangelist: Und er ging hinaus in den Vorhof; und der Hahn krähet.<br />
Und die Magd sahe ihn, und hub abermal an zu sagen zu denen die<br />
dabei stunden:<br />
Magd: Dieser ist der einer!<br />
Evangelis:t Und er leugnet abermal; und nach einer kleinen Weile<br />
sprachen abermal zu Petro, die dabei stunden:
Chor<br />
Wahrlich, du bist der einer, denn du bist ein Galiläer und deine<br />
Sprache lautet gleich also.<br />
Evangelist: Er aber fing an sich zuverfluchen und schwören:<br />
Petrus: Ich kenne des Menschen nicht, von dem ihr saget.<br />
Evangelist: Und der Hahn krähet zum andernmal; da gedachte<br />
Petrus an das Wort, das Jesus zu ihm saget: Ehe der Hahn zweimal<br />
krähet, wirst du mich dreimal verleugnen und er hub an zu weinen.<br />
Aria (tenor)<br />
Wein, ach, wein jetzt um die Wette, meiner beiden Augen Bach!<br />
0, daß ich gnug Tränen hätte, zu beweinen diese Schmach.<br />
0, daß aus der Tränen Brunnen käm ein starker Strom gerunnen,<br />
mich umgibt der Sünde Kette, Angst und lauter Ungemach.<br />
Simfonia<br />
Evangelist: Und bald am Morgen hielten die Hohenpriester einen<br />
Rat mit den Ältesten und Schriftgelehrten, dazu der ganze Rat, und<br />
banden Jesum und führeten ihn hin und überantworteten ihn Pilato,<br />
und Pilatus fraget ihn:<br />
Pilatus: Bist du der König der Juden?<br />
Evangelist: Er antwortete und sprach:<br />
Jesus: Du sagt’s.<br />
Evangelist: Und die Hohenpriester beschuldigten ihn hart.<br />
Pilatus aber fragte ihn abermals und sprach:<br />
Pilatus: Antwortest du nichts? Siehe, wie hart sie dich verklagen!<br />
Aria<br />
Klaget nur, ihr Kläger hier, wie ihr wollet ihn verklagen, klaget nur.<br />
Dieses habt ihr zum Gewinn, daß er’s gerne will ertragen, sonst bleibt<br />
rein sein Herz und Sinn.
Evangelist: Jesus aber antwortete nichts mehr, also, daß sich auch<br />
Pilatus verwunderte. Er pflegte aber ihnen auf das Osterfest einen<br />
Gefangenen Ioszugeben, welchen sie begehrten. Es war aber einer<br />
genannt Barrabas, gefangen mit den Aufrührischen, die im Aufruhr<br />
einen Mord begangen hatten. Und das Volk ging hinauf und bat,<br />
daß er tät, wie er pfleget;<br />
Pilatus aber antwortete ihnen:<br />
Pilatus: Wollt ihr, daß ich euch den König der Juden los gebe?<br />
Evangelist: Denn er wußte, daß ihn die Hohenpriester aus Neid überantwortet<br />
hatten. Aber die Hohenpriester reizeten das Volk, daß er<br />
ihnen viel lieber Barrabam losgebe. Pilatus aber antwortet wiederum<br />
und sprach:<br />
Pilatus: Was wolt ihr denn, daß ich tue dem, den ihr schuldiget, er<br />
sei der König der Juden?<br />
Evangelist: Sie schrieen abermals.<br />
Chor: Kreuzige ihn!<br />
Evangelist: Pilatus aber sprach zu ihnen:<br />
Pilatus: Was hat er denn Übels getan?<br />
Evangelist: Aber sie schrieen noch viel mehr.<br />
Chor: Kreuzige ihn!<br />
Choral<br />
0 hilf’, Christe, Gottes Sohn, durch dein bitter Leiden,<br />
daß wir dir stets untertan, all Untugend meiden;<br />
deinen Tot und sein Ursach fruchtbarlich bedenken,<br />
dafür, wiewohl arm und schwach, dir Dankopfer schenken.<br />
Sinfonia<br />
Evangelist: Pilatus aber gedachte, dem Volk genug zu tun, und gab<br />
ihnen Barrabam los und überantwortet ihnen Jesum, daß er gegeißelt<br />
und gekreuziget würde. Die Kriegesknechte aber führeten ihn hinein<br />
in das Richthaus und riefen zusammen die ganze Schar und zogen<br />
ihm ein Purpur an, und flochten eine Dornenkrone und setzten sie ihm<br />
auf und fingen an, ihn zu grüßen:
Chor<br />
Gegrüßet seist du, der Juden König.<br />
Evangelist: Und schlugen ihm das Haupt mit dem Rohr, und sie speieten<br />
ihn und fielen auf die Knie und beteten ihn an. Und da sie ihn<br />
verspottet hatten, zogen sie ihm den Purpur aus und legten ihm seine<br />
eigenen Kleider an und führeten ihn hinaus, daß sie ihn kreuzigten,<br />
und zwangen einen, der vorüberging, mit Namen Simon von Cyrene,<br />
der vom Felde kam, der ein Vater war Alexandri und Rufi, daß er<br />
ihm das Kreuz nach trüge.<br />
Aria (bas)<br />
0 süßes Kreuz, o Baum des Lebens,<br />
Hier wächst die Frucht des edlen Lebens,<br />
die aus des Herren Wunden kam.<br />
Mensch, greif zu diesen Lebensfrûchten,<br />
so wirst du Sodoms Schaugerichten und deinen Gosens Eitelkeiten gram.<br />
Evangelist: Und sie brachten ihn an die Stâtte Golgatha, das ist<br />
verdolmetschet; Schädelstâtt; und sie gaben ihm Myrrhen im Wein zu<br />
trinken; und er nahm nichts zu sich.<br />
Aria (sopraan)<br />
0 Golgatha! 0 Golgatha! Platz herber Schmerzen, hier is es wo der<br />
Heiland starb, O Golgatha!<br />
Nimm, Seele, nimm es recht zu Herzen, weil er dadurch dein Heil erwarb.<br />
Evangelist: Und da sie ihn gekeuziget hatten, teileten sie seine Kleider,<br />
und warfen das Los drum, welcher etwas bekäme. Und es war<br />
um die dritte Stunde, da sie ihn kreuzigten.<br />
Aria (alt)<br />
Was seh’ ich hier, ist dies mein Auserwählter? Mein teuer Schatz, mein<br />
Jesus, mein Vermählter, dem jetzt für mich das Herz in Liebe bricht;<br />
ich kenn ihn fast vor Blut und Marter nicht.
Evangelist: Und es war oben Über ihm geschrieben, was man ihm<br />
Schuld gab, nämlich: Ein König der Juden. Und sie kreuzigten mit<br />
ihm zweene Mörder, einen zu seiner Rechten und einen zur Linken,<br />
da ward die Schrift erfüllet, die da saget: "Er ist unter die Ubeltäter<br />
gerechnet". Und die vorûbergingen, Iästerten ihn und schüttelten ihre<br />
Häupter und sprachen:<br />
Chor<br />
Sie doch, wie fein zerbrichst du den Tempel, und bauest ihn in dreien<br />
Tagen: hilf dir nur selber und steig herab vom Kreuz.<br />
Evangelist: Desselbengleichen die Hohenpriester verspotteten ihn<br />
untereinander samt den Schriftgelehrten und sprachen:<br />
Chor<br />
Er hat andern geholfen und kan sich selbst nicht helfen; ist er Christus<br />
und König von Israel, so steige er nun vom Kreuz, auf daß wir sehen<br />
und glauben.<br />
Evangelist: Und die mit ihm gekreuziget waren, schmäheten ihn auch.<br />
Und nach der sechsten Stunde ward eine Finsternis über das ganze<br />
Land bis um die neunte Stunde; und um die neunte Stunde rief Jesus<br />
laut und sprach:<br />
Arioso (Jesus)<br />
Eli, Eli, lama, lama asabthani, lama, lama asabthani.<br />
Evangelist: Das ist verdolmetschet: Mein Gott, mein Gott, warum,<br />
warum hast du mich verlassen?<br />
Und etliche, die dabei stunden, da sie das höreten, sprachen sie:<br />
Chor<br />
Siehe, er rufet den Elias.
Kruisiging van Christus atelier van <strong>Jan</strong> van Eyck
Evangelist: Da lief einer und füllet einen Schwamm mit Essig und<br />
steckte ihn auf ein Rohr und tränket ihn und sprach.<br />
Kriegknecht: Halt! Laßt sehen, ob Elias komme und ihm helfe.<br />
Evangelist: Aber Jesus schrie laut und verschied.<br />
Choral<br />
Wenn ich einmal soll scheiden, so steh, Herr Christ, bei mir,<br />
wenn ich den Tod soll leiden, so tritt du dann herfür.<br />
Wenn mir am allerbängsten wird um das Herze sein,<br />
so reiß mich aus den Ängsten kraft deiner Angst und Pein.<br />
Erscheine mir zum Schilde, zum Trost in meiner Not,<br />
und laß mich sehn dein Bilde in deiner Kreuzesnot.<br />
Da will ich nach dir blikken, da will ich glaubensvoll<br />
dich fest an mein Herz drukken. Wer so stirbt, der stirbt wohl.<br />
Aria (sopraan)<br />
Seht, Menschenkinder, seht, der Fürst der Welt vergeht. Ihr Friedensengel<br />
klaget, saust Lüfte, Menschen zaget,<br />
der alles sonst erhält, der alles trägt, verfällt.<br />
Aria (tenor)<br />
Der Fürst der Welt erbleicht, das Licht der Welt entweicht.<br />
Die Ehre ist verachtet, der Tröster ist verschmachtet, ach schaut, sein<br />
Leiden macht den lichten Tag zur Nacht.<br />
Sinfonia<br />
Evangelist: Und der Vorhang der Tempel zerriß in zwei Stück’ von<br />
oben an bis unten aus. Der Hauptmann aber, der dabei stund ihm gegenuber<br />
und sahe, daß er mit solchen geschrei verschied, sprach er.<br />
Hauptmann: Wahrlich, dieser ist Gottes Sohn gewesen!
Evangelist: Und es waren auch Weiber da, die von fern solches<br />
schaueten, unter welchen waren Maria Magdalena und Maria, des<br />
kleinen Jakobus und Joses Mutter, und Salome, die ihm auch nachgefolget,<br />
da er in Galiläa war, und gedienet hatten, und viel andere,<br />
die mit ihm hinauf nach Jerusalem gegangen waren. Und am Abend,<br />
dieweil es der Rüsttag war, (weicher ist der Vorsabbath) kam Joseph<br />
von Arimathia, ein ehrbarer Ratsherr, weicher auch auf das Reich<br />
Gottes wartete; der wagt’s und ging hinein zu Pilato und bat um<br />
den Leichnam Jesu; Pilatus aber verwundert' sich, daß er schon tot<br />
war, und rief den Hauptmann und fraget ihn, ob er schon gestorben<br />
wäre; und als er's erkundet von dem Hauptmann, gab er Joseph den<br />
Leichnam.<br />
Aria (alt)<br />
Dein Jesus hat das Haupt geneiget, man legt ihn nun ins Grab hinein.<br />
Wem dieses nicht zu Herzen steiget, der kann nicht Jakobs Enkel sein.<br />
Evangelist: Und er kaufte ein Leinwand und nahm ihn ab und wikkelte<br />
ihn in die Leinwand und legte ihn in ein Grab, das war in einen<br />
Felsen gehauen und wälzte einen Stein vor des Grabes Tur.<br />
Aber Maria Magdalena und Maria, des Joses Mutter, schaueten<br />
zu,wo er hingeleget ward.<br />
Choral<br />
O Traurigkeit, o Herzeleid! Ist das nicht zu beklagen?<br />
Gott, des Vaters einzig Kind, wird ins Grab getragen.<br />
Chor<br />
0 selig ist zu dieser Frist, der dieses recht bedenket,<br />
wie der Herr der Herrlichkeit, wird ins Grab gesenket.<br />
O Jesu du, mein Hilf' und Ruh, ich bitte dich mit Tränen,<br />
hilf, daß ich mich bis ins Grab nach dir möge sehnen.<br />
Amen.
Sieglinde Baeyens sopraan<br />
Op 4-jarige leeftijd startte zij haar muzikale opleiding met viool bij<br />
haar vader Emiel Baeyens, broer van cellist Edmond Baeyens.<br />
Gedurende haar studies aan de normaalschool volgde zij zang in de<br />
muziekacademie te Alsemberg, waar zij met grote onderscheiding<br />
het einddiploma behaalde in 1992. Ondertussen volgde zij ook<br />
de lessen in het Koninklijk Conservatorium te Brussel bij o.a. Rita De<br />
Plancke en Roland Bufkens.<br />
Het lesgeven combineerde zij met zingen in verscheidene koren<br />
waaronder : het Bersalikoor, het Miniemenkoor, het Europees Filharmonisch<br />
koor en was tevens koorsoliste, de Capella Vocale e instrumentale,<br />
Soratea, e.a.<br />
Vanaf 1994 volbracht zij haar zangopleiding bij Mevr. Lucienne Van<br />
Deyck waar zij in 1997 grote onderscheiding voor solo-zang en vocaal<br />
ensemble behaalde.<br />
Sinds 1992 is zij soliste bij de <strong>Jan</strong>-<strong>Niklaasstichting</strong> te Dworp. Meerdere<br />
malen zong zij solopartijen voor o.a. Z.E. Kardinaal Danneels<br />
in de Basiliek van Koekelberg en ook voor het koningshuis. Met het<br />
Europees koor o.l.v. Dirk De Moor kreeg ze de solopartij in het requiem<br />
van Fauré. Momenteel wordt zij gecoached door Dhr. Bruno<br />
De Jonghe.<br />
Eunice Arias Mezzosopraan<br />
Onder het leraarschap van Edmond Baert en van Jules Bastin behaalde<br />
Eunice Arias een eerste prijs notenleer, Cello, Lyrische kunst<br />
en Psychopedagogie. Tevens behaalde ze een hoger diploma voor<br />
Concertzang en Operazang. Nadien trok ze naar het Conservatorium<br />
in Maastricht, waar ze zich vervolmaakte bij mevr. Mya Besselink<br />
en er het Hoger Diploma Zang met de grootste onderscheiding en<br />
gelukwensen van de jury behaalde.<br />
Naast het feit dat ze Laureaat werd van de Axion Classics wedstrijd,<br />
behaalde ze nog verschillende prijzen in wedstrijden te Palermo,<br />
Saint-Chamond, Verviers en Marmande. Ze treed vaak op in België<br />
en daarbuiten ( Frankrijk, Nederland, Duitsland, Italië, Spanje en<br />
Mexico) als soliste met verschillende orkesten, in recitals met piano<br />
of in kamermuziekbezetting.<br />
Thans is ze lerares aan de Muziekacademie in Watermaal-Bosvoorde.
Joris Bosman tenor<br />
Na zijn studies zang en piano aan het Lemmensinstituut te Leuven en<br />
aan het Conservatorium van Brussel engageerde Joris Bosman zich<br />
als korist in diverse ensembles waaronder het Brussels Kathedraalkoor<br />
(Capelli Sancti Michaelis) o.l.v. E. van Nevel, alsook Currende<br />
en het koor van de BRT o.l.v. Vic Nees en het Vlaamse Radiokoor<br />
o.l.v. Johan Duijck. Hij doet repertoire en stijlkennis op bij Sigiswald<br />
Kuijken, Paul Dombrecht, René Jacobs, Florean Heyerick, Pierre Cao<br />
en anderen.<br />
Hij bekwaamt zich als pedagoog en behaalt de eerste prijs zang<br />
in de disciplines oratorium, lied en opera en behaalt de eerste prijs<br />
kamermuziek, specialisatie barokmuziek en het Hoger Diploma lied<br />
en oratorium. Hij bekwaamt zich verder bij ondermeer James Griffith<br />
(G.B.), Liam Tuan (G.B. en B.), Marianne Blok (NL.) Chris Van Woerkom<br />
(B.), Claudine Arnaud-Verhelle en Albrecht Klora (B.)<br />
Hij wordt als solist opgemerkt en uitgenodigd te Praag in Monteverdi’s<br />
`Maria-Vespers’ o.l.v. Dirkjan Horringa (Utrecht, NL.) en in de<br />
rol van Ferrando in Mozarts ‘Cosi fan tutte’ te Cambrils in Spanje. Hij<br />
zingt ter gelegenheid van het Barokfestival van de Zavel (Brussel) in<br />
Purcell’s `King Arthur’ en in der `Esel’s Schatten van Strauss R., een<br />
produktie van Opera Mobile in Dresden, Weimar en Arnstadt.<br />
Bekend om zijn kunde als acteur vertolkte hij hoofdrollen in operetten<br />
van o.a. Fr. Lehar, E. Kalman en P. Lincke in België en Nederland.<br />
In het Van Dijck jaar 2000 vertolkte hij de hoofdrol als de schilder<br />
Van Dijck in de creatie van H. Swinnens musical “Het Meisje van Zaventem”.<br />
In datzelfde jaar realiseert hij een radio-opname voor VRT<br />
van Rossini’s “Petite messe solennelle” o.l.v. L. Heltay, voormalig dirigent<br />
van `St.-Martin-in-the-fields’. Hij wordt gevraagd door theater<br />
Neon te Gent voor hun jongerenproductie en in 1994 haalt hij de<br />
finale plaats met de produktie ‘à table’ op het intern. choreografenconcours<br />
te Groningen.<br />
Hij wordt uitgenodigd op festivals in eigen land waaronder het Festival<br />
van Vlaanderen en `le festival de la Wallonie’ alsook het `festival<br />
de l’été Mosan’. Maar ook in Frankrijk waaronder Avignon,
St.-Aubin (Bourgogne) en Pontigny, Vaux-de-Cernay en het vermaarde<br />
Festival de Cluny in Parijs.<br />
Door zijn kennis van het renaissance-en barok-repertoire zingt hij<br />
concerten van Groningen tot Salamanca (Zuidwest-Spanje) en geeft<br />
hij masterclasses in Brescia (N.-Italië) rond de componist Luca Marenzio.<br />
In de lente van 2004 vertolkt hij de rol van Achilles’ in Haendels<br />
laatste opera ‘Daedemia’ op het barokfestival van Istanbul.<br />
Hij was te gast op `de zomer van Antwerpen’ als solist in de hoofdproductie<br />
“les noces” van Stravinsky met theater Walpurgis. Hij zong<br />
aan de Munt-opera in Brussel en met VMT en Belcanto. Zong in de<br />
opera van Rijsel voor de produktie `Faust’ van Gounod en `La Traviatá<br />
in het voorjaar van 2007. Na een succesvolle productie voorjaar<br />
2008 in Dido en Aeneas van Henry Purcell vertolkte hij de rol van<br />
Frederick in ‘The Pirates of Penzance’ voor (Sullivan).<br />
Als Evangelist in beide passies van Johann Sebastian Bach is hij regelmatig<br />
te gast in Nederland, Frankrijk en België.<br />
Hij realiseerde CD-Opnames met Eufoda, Accent en de Brusselse<br />
Mediatheek (Arsonor) en doceert zang aan de Muziekacademie ‘August<br />
De Boeck’ te Asse.<br />
Philip van Meurs tenor<br />
Philip van Meurs is de amateur in dit gezelschap. Onder de bezielende<br />
leiding van zijn zangleraar Koen Vereertbrugghen en de<br />
dirigent Dirk Ottoy is het hem vergund aan deze uitvoering van de<br />
Markuspassie een bijdrage te leveren.
Jean Guy Devienne bas<br />
Is geboren te Brussel.<br />
Na het behalen van een Eerste Prijs Zang aan het Koninklijk<br />
Vlaams Muziekconservatorium van Antwerpen<br />
vervolmaakte hij zich bij Helena en Franz Ferdinand Nentwig.<br />
Hij zong talrijke oratoria’s waaronder « Die Schöpfung » van Josef<br />
Hay dn onder leiding van Sigiswald Kuijken. Daarnaast gaf hij meerdere<br />
liedrecitals met o.a. “Winterreise” van Schubert met David Miller<br />
aan de piano.<br />
In 1994 vertolkte hij in de teaters van Rennes en Parijs « Pulcinella<br />
» van I. Stravinsky met het Orchestre de Bretagne o.l.v. G.E. Octors.<br />
Hij was eveneens te gast in de Munt in verscheidene operaproductie’s<br />
zoals « Don Carlos », « Die Zauberflöte » , Gianni Schicchi ...<br />
In 2003 nam hij deel aan de creatie van « Oedipe sur la route »<br />
gecomponeerd door P. Bartholomée.<br />
Hij is sinds 2004 de vaste bassolo van het <strong>Jan</strong>-Niklaaskoor. Hier<br />
verleende hij zijn medewerking aan de jaarlijks koorconcerten in<br />
verscheidene cantates van J.S. Bach.<br />
In de zomer van 2009 was hij nog uitgenodigd op de « Muzikale<br />
avond van Beloeil », waar hij een Franse versie van « La serva Padrona<br />
» van Pergolesi uitvoerde, te samen met het Orchestre de<br />
chambre de Waterloo o.l.v. Ulysse Waterlot.
Halewijn Devillé cello<br />
Halewijn Devillé groeide op in een muzikale familie en kreeg zijn<br />
eerste cellolessen van zijn oom <strong>Jan</strong> Devillé. Van jongs af aan was hij<br />
begeesterd door de “oude muziek”. Later volgde hij cello aan de<br />
academie van Sint-Agatha-Berchem bij o.a. Luc Tooten en Steven<br />
Caeyers. Parallel aan zijn cellostudies aan het Conservatorium van<br />
Brussel bij Carlo Schmitz verdiepte hij zich -als cellist van de <strong>Jan</strong>-<br />
<strong>Niklaasstichting</strong> te Halle- zelfstandig in het continuospel en de oude<br />
muziek. Na zijn studies bekwaamde hij zich voor barokcello bij specialisten<br />
als Claire Delvigne en Bernard Woltèche. Tot op vandaag<br />
zijn Bach en meer bepaald Bachcantates prominent aanwezig gebleven<br />
in zijn muzikale activiteiten, zowel op de moderne als op de<br />
barokcello.<br />
Hij concerteert regelmatig met Het Europees Kamerorkest en verleende<br />
zijn medewerking aan projecten onder leiding van onder andere<br />
<strong>Jan</strong> Caals en Wouter Dekoninck. Hij is de vaste cellist van het<br />
Bhag-ensemble o.l.v. Dirk Ottoy dat reeds samenwerkte met Dirk<br />
Snellings, <strong>Jan</strong> Van Elsacker, GunterVandeven en vele anderen.<br />
Als inspirerende nevenactiviteit beoefent hij ook al meer dan 20 jaar<br />
het folkgenre op de contrabas.<br />
Christine Brandenburg
Wouter Dekoninck orgel<br />
Wouter Dekoninck, geboren in 1981, volgde als kind piano, cello,<br />
orgel en harmonie aan de muziekacademie van Halle. Hij won tweemaal<br />
de orgelwedstrijd van de Vlaamse Orgeldagen (in1995 en<br />
1997) alsook een compositiewedstrijd met werk voor barokorkest<br />
(1997). Ook studeerde orgel bij Reitze Smits aan het Lemmensinstituut<br />
te Leuven, waar hij het diploma Meester in de Muziek behaalde<br />
met grote onderscheiding. Nadien specialiseerde hij zich voor orgel<br />
bij Reitze Smits en behaalde in september 2007 het diploma met<br />
grootste onderscheiding. Parallel aan deze opleiding studeerde hij<br />
klavecimbel bij Kris Verhelst en legde in 2008 het eindexamen af<br />
met grote onderscheiding. Hij nam deel aan diverse meestercursussen<br />
voor orgel in België, Nederland en Duitsland bij onder andere<br />
Lutger Lohmann, Leo van Doeselaer, Stef Tuinstra en Hans-Ola Ericsson<br />
en volgde kamermuziek bij Sigiswald Kuijken, Kris Verhelst, Koen<br />
Dieltiens, Frank Theuns en Bart Spanhove. In 2006 richtte hij het Hildebrandt<br />
Consort op, een barokorkest waarmee hij vooral muziek<br />
uit de laatbarok uitvoert met het accent op Johann Sebastian Bach.<br />
Doorheen de jaren ontwikkelde het orkest o.l.v. Wouter een geheel<br />
unieke klank, en een uitzonderlijk repertoire, dat Wouter creëerde<br />
door het maken van eigen composities en nieuwe transcripties<br />
van oude muziek voor orkest en voor orgel, waarbij de principes<br />
en de schrijfstijl van de oorspronkelijke componist worden gerespecteerd.<br />
Daarmee slaat het ensemble een geheel vernieuwende<br />
weg in, in de wereld van de oude muziek. Als solist en improvisator<br />
concerteert Wouter geregeld op verschillende internationale orgelfestivals.<br />
Daarnaast verleent hij zijn medewerking als begeleider,<br />
continuospeler en solist aan vocale en instrumentale ensembles (oa.<br />
het Vlaams Radiokoor) in binnen- en buitenland en aan radio- en<br />
TV-opnames. In kamermuziekverband werkt hij nauw samen met Ann<br />
Cnop (barokviool) en met Marian Minnen (barokcello). Hij is organist-titularis<br />
van het prachtige historische Penceler-orgel (1713) van<br />
de Sint-Geertruikerk in Leuven.
Dirk Ottoy<br />
Na zijn studies Latijn-Wiskunde aan het Sint-<strong>Jan</strong>-Berchmanscollege<br />
te Brussel gecombineerd met muziekstudies aan de gemeentelijke<br />
muziekacademie van Anderlecht en de Rijksmuziekacademie te<br />
Schaarbeek, studeerde Dirk Ottoy af als Laureaat Orgel, Muziekopvoeding<br />
en Muziekgeschiedenis aan het Leuvense Lemmensinstituut.<br />
Verder behaalde hij er een Eerste Prijs Fuga en werd hij tevens<br />
Laureaat Kamermuziek en behaalde hij eveneens zijn Master in de<br />
muziek.<br />
Hij volgde bijkomend orkestdirectie bij Edmond Saveniers aan het<br />
Koninklijk Conservatorium te Antwerpen en bij Rob Casteels aan het<br />
Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium te Brussel.<br />
Sinds 1981 is hij aan het Lemmensinstituut verbonden als docent<br />
Praktische Harmonie en leraar Harmonie en Kamermuziek aan de<br />
Stedelijke Servaisacademie te Halle.<br />
Hij was jarenlang continuospeler bij het ensemble Marsyas o.l.v.<br />
Edmond Saveniers en was ook enkele jaren als free-lance organist<br />
verbonden aan de voormalige Vlaamse Opera te Antwerpen.<br />
In januari 1999 werd hij directeur van de Stedelijke Servaisacademie<br />
voor Muziek Woord en Dans te Halle.<br />
Verder is hij nog actief in verschillende gezelschappen. Gedurende<br />
30 jaar was hij de vaste begeleider van de <strong>Jan</strong>-<strong>Niklaasstichting</strong>.<br />
Sinds 2005 heeft hij de leiding van het <strong>Jan</strong>-Niklaaskoor op zich<br />
genomen. Ook het Halse Bhag-ensemble, een strijkorkest, staat sinds<br />
1992 onder zijn leiding.<br />
Dank aan Pastoor Adelin Verkerken voor het gebruik van zijn kerk.<br />
Dank aan het Davidsfonds Wolsem en de heer Guido Andries voor<br />
de spontane medewerking.<br />
Dank aan Dolf en zijn ploeg voor het podiumwerk.<br />
Dank aan alle mensen die meewerkten om dit concert mogelijk te<br />
maken.
Welkom op ons<br />
Lenterestaurant<br />
9 - 10 - 11 maart 2013<br />
in het Mierennest<br />
Lotsesteenweg 33 -1653 Dworp<br />
Bezoek onze Websiter<br />
www.jan-niklaasstichting.be<br />
Wil je op de hoogte gehouden worden van onze activiteiten<br />
stuur dan een mail naar <strong>Jan</strong>niklaasstichting@skynet.be<br />
of neem telefonisch kontakt 02 381 08 99