Rapport Psychosociale gevolgen hulpverleners rampen - Impact

BOT-opvanggesprek. Het ambulancepersoneel heeft in een evaluatieonderzoek aangegeven zeer tevreden
te zijn over de bedrijfsopvang en maakt er veel gebruik van. Ook is het idee dat er voldoende sociale steun
vanuit het werkveld gegeven wordt. Om collegiale steun te stimuleren wordt aandacht besteed aan
effectieve teamstructuren.
Een groot aantal ambulancediensten heeft in samenwerking met brandweer en politie een BOT op
regionaal niveau georganiseerd. Samenwerking en communicatie functioneert in een aantal regio’s op
multidisciplinair niveau goed.
Enkele aangrijpingspunten voor verbeteringen in de toekomst zijn:
• Leidinggevenden: De opvangstructuur voor leidinggevenden lijkt niet voldoende bekend.
Leidinggevenden gaan er soms vanuit dat geen regeling voor hen bestaat, hoewel die er wel is via
het BOT. Vooral voor leidinggevenden als Officier van Dienst (OvD) en Commandant van Dienst
(CvD) is de opvangstructuur niet duidelijk, ook niet bij de GHOR.
• Cultuurverandering: Terwijl de invoering van BOT en de uitgebreide informatievoorziening de
cultuur binnen de ambulancesector al veel veranderd heeft, is er soms nog steeds sprake van een
machocultuur. Ambulancemedewerkers blijken beter voor anderen te kunnen zorgen dan voor
zichzelf. Bij problemen zou soms nog steeds gedacht worden dat het zich vanzelf weer oplost.
• Multidisciplinaire samenwerking: In sommige regio’s zijn initiatieven om te komen tot regionale
samenwerking mislukt door bijvoorbeeld een verschil in vergoeding voor BOT-leden.
• Rampen en grootschalige calamiteiten: Voor grootschalige calamiteiten of rampen, zij het in één
regio of meerdere regio’s, zijn geen landelijke afspraken gemaakt over het verloop van opvang en
nazorg. Er wordt vanuit gegaan dat nazorg op dezelfde manier zal verlopen als bij kleine
incidenten. Als de nazorg boven de capaciteit van de regionale ambulancediensten uitgaat wordt
aangenomen dat een beroep op omliggende diensten kan worden gedaan. Een andere aanname
is dat opvang binnen de GHOR in afstemming met politie en brandweer zal worden georganiseerd.
Concrete afspraken zijn hier echter niet over gemaakt.
Verwijzing en behandeling
Bij psychische problematiek die niet door het BOT kan worden opgevangen, wordt naar specialistische hulp
doorverwezen. Er is geen landelijk verwijsadres voor ambulancemedewerkers met psychosociale
problematiek. Het is uit de inventarisatie niet gebleken of dit wenselijk zou zijn. Mogelijk verloopt de
behandeling via de reguliere kanalen goed.
5.3.3 GHOR
Er is meestal geen BOT voor een overkoepelende GHOR-setting of voor multidisciplinaire samenwerking
(met brandweer en politie). Over hoe opvang en nazorg van de geneeskundige diensten in geval van een
ramp zal verlopen zijn geen of weinig coördinerende afspraken gemaakt.
5.3.4 Politie
Preventie
Via de geraadpleegde deskundigen was geen informatie beschikbaar over de aandacht voor preventie en
nazorg in de opleidingen voor politieagenten. Bij de politie verschillen de maatregelen om psychosociale
arbeidsbelasting te voorkomen of te beperken per korps. De belangrijkste preventieve maatregel binnen
een korps is het BedrijfsOpvangTeam (BOT). Het BOT geeft bij politiemedewerkers voorlichting over
verwerkingsprocessen en bevordert daardoor een open sfeer om over gevoelens te kunnen praten. Zoals
Geüniformeerde hulpverleners bij rampen: psychosociale gevolgen, preventie en nazorg. 44