Hakrinbank n.v. jaarverslag boekjaar 2010

Jaarverslag 2010

Missie
De Hakrinbank biedt als innovatieve en dynamische
instelling haar klanten een integraal pakket van hoogwaardige
financiële diensten aan.
Deskundige medewerkers leveren in teamverband
maatwerk voor maximale klanttevredenheid.
Visie
Onze visie is om de geprefereerde aanbieder van financiële
diensten in Suriname te zijn door uitmuntende
kwaliteit.
Kernwaarden
De Hakrinbank heeft vier kernwaarden gedefinieerd
die richtinggevend zijn voor de realisatie van de strategische
doelen, de acties die deze ondersteunen en de
vertaling naar de organisatiestructuur, systemen en de
waarden, normen en gedragingen binnen de organisatie,
te weten:
Betrouwbaarheid
Service en klantgerichtheid
Teamwork
Kwaliteit
Deze kernwaarden die de Hakrinbank heeft gedefinieerd,
zijn verankerd in de organisatiestructuur en
cultuur en vormen de leidraad bij alle activiteiten van
Hakrinbank. Ze maken duidelijk waar de bank voor
staat en dienen als toetssteen voor haar handelen.
2

Inhoud
06
07
09
10
14
26
38
39
45
47
48
49
50
51
52
53
54
55
61
64
Organogram
Functieverdeling
Vijf jaar geconsolideerde kerngegevens
Bericht van de Raad van Commissarissen
Verslag van de directie
Het bedrijf van de bank
Nationale Trust- en Financierings Maatschappij N.V.
De financiële ontwikkeling van de bank
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Jaarrekening 2010
Geconsolideerde balans per 31 december 2010 vóór voorstel winstverdeling
Geconsolideerde balans per 31 december 2010 ná voorstel winstverdeling
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2010
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2010
Vennootschappelijke balans per 31 december 2010 vóór voorstel winstverdeling
Vennootschappelijke balans per 31 december 2010 ná voorstel winstverdeling
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2010
Toelichting op de jaarrekening
Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van
Commissarissen en directie Hakrinbank
Adressenlijst
3

4
Het directie team : van links naar rechts:
Drs. J. D. Bousaid - Algemeen Directeur
Drs. G. M. Raghoenathsingh MBA - Financieel Directeur
Mr. M. M. Tjon A Ten - Operations Directeur
Ir. S. Coutinho, MBA - Onderdirecteur Commerciële Zaken

Performance Excellence
In dit jaarverslag wordt het thema Performance Excellence belicht.
Er is brede consensus in elke samenleving dat excellente prestaties van
individuen, organisaties, bedrijven of landen, leiden tot voortuitgang,
ontwikkeling en respect. Vandaar dat vele incentives worden gecreëerd
om excellente performance te stimuleren en deze onder de aandacht
te brengen van een groter publiek. In ons land zijn de drie Rotaryclubs
actief en kennen elk schooljaar diverse excellence awards toe aan de
best geslaagden van de verschillende onderwijsniveaus. Sinds 1993
wordt jaarlijks door de gezamenlijke Rotaryclubs ook de Rotary Vocational
Excellence Award (VEA) toegekend aan een landgenoot die op
uitzonderlijke wijze zijn of haar beroep uitoefent of heeft uitgeoefend ten
voordele van de Surinaamse gemeenschap. Ook in het bankwezen en
zeker ook bij de Hakrinbank is excellente performance van groot belang,
met name om de kwaliteit van haar dienstverlening te waarborgen. Om
het thema Performance Excellence te visualiseren is besloten enkele
winnaars van Excellence awards van de Rotary en andere organisaties
in het zonlicht te plaatsen. Dit als blijk van waardering voor hun excellente
performance en de bijdrage die zij leveren aan de ontwikkeling
van ons land en waarmee zij ook anderen inspireren tot het leveren van
excellente prestaties.
5

Organogram
Hakrinbank N.V.
Algemeen Directeur
Operations Directeur
Financieel Directeur
Internal Audit
Marketing & Public
Relations
Onderdirecteur
Commercial
Human Resources
Risk
Management
Domestic
Credits
Insurance
Treasury &
Securities
Credit
Administration
Cash
Nationale Trusten
Financierings
Mij. N.V.
Administration &
Management
Information
(Financial Controlling)
Business Process
Efficiency
Affiliates
Foreign Transfers
Maintenance
& Technical
Support
Administration &
Management
Information
(Accounting)
Compliance & Legal
Information &
Communication
Technology
6

Functieverdeling
Hakrinbank N.V.
Raad van Commissarissen
Ir. R. A. Mac Donald President Commissaris
Drs. M. M. Sandvliet M.Sc. Vice President Commissaris
G. K. T. Lau MBA
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A. K. Moensi - Sokowikromo RC
H. R. Ramdhani
Mr. A. K. R. Shyamnarain
Directie
Drs. J. D. Bousaid
Algemeen Directeur
Mr. M. M. Tjon A Ten
Operations Directeur
Drs. G. M. Raghoenathsingh MBA Financieel Directeur
Onderdirecteur
Ir. S. Coutinho MBA
Commercieel Onderdirekteur
Mr. M. M. Tjon A Ten
Drs. J.D. Bousaid
Ir. S. Coutinho MBA
Drs. G. M. Raghoenathsingh MBA
Human Resources
Drs. I. Lo Fo Sang, Hoofd
Insurance
R. Tjon A Kon, Hoofd
Credit Administration
Drs. I. Loenersloot, Hoofd
Compliance & Legal
Mr. M. Schaap
Maintenance & Technical Support
R. Tjokro, Hoofd
Foreign Transfers
L. Karg, Hoofd
Domestic
Drs. P. Tjon Kiem Sang
Cash
M. van ‘t Kruys B.Ec., Hoofd
Business Process Efficiency
Ing. M. Tjon
Credits
Account Managers
Drs. S. Jadoenathmisier
C. Halfhide-Chou
Drs. T. Gonesh
Ir. P. Quintius
R. Soedamah B.Ec.
Nationale Trust- & Financierings Mij. N.V.
Drs. R. Sitaram, Hoofd
G. Jong M.Sc.
Drs. V. Ramtahalsing
Internal Audit
Drs. R. van Trikt, Hoofd
Drs. R. Mahabier-Naigi
Marketing & Public Relations
Drs. N. Elliot M.Sc.
Affiliates
Branchmanagers
Nickerie
R. Mangala, Hoofd
A. Anandbahadoer, assist. branch manager
Tamanredjo
Drs. R. Mohamatsaid
Tourtonne
H. Vijzelman
Drs. C. Changoer
Nieuwe Haven
Drs. N. Elshot-Chelius
Latour
H. Liu Hung Chung
M. Pang Atjok
Flora
Drs. S. Kisoensingh-Jhauw
Treasury & Securities
Drs. A. Surjbalisingh, Hoofd
Administration & Management Information
R. Liesdek, Accounting
Drs. R. Sheorajpanday, Fin. controlling
Risk Management
Vacant
Information & Communication
Technology
R. Tjong Akiet, Hoofd
Ing. R. Mahabier
A. Semoedi
C. Kross
7

Scholen Gemeenschap
Lelydorp
Winnaar Hakrinbank SEA in 2007, 2008 en 2009
De leerkrachten en leerlingen van de Scholen Gemeenschap
Lelydorp (SGL) wonnen dankzij hun bijzondere inzet drie jaren
achtereen de Hakrinbank School Excellence Award (SEA).
Deze prijs wordt elk jaar uitgereikt aan de school op VOS
niveau met het hoogste landelijke slagingspercentage.
8

VIJF JAAR GECONSOLIDEERDE KERNGEGEVENS (in duizenden SRD)
2010 2009 2008 2007 2006
Balans
Liquide middelen 234.779,0 184.840,6 151.702,4 120.230,2 104.159,4
Klanten 718.062,1 609.744,4 544.400,8 431.991,8 306.449,0
Overige activa 320.549,6 315.574,6 276.508,7 243.530,7 195.854,6
Totaal activa 1.273.390,7 1.110.159,6 972.611,9 795.752,7 606.463,0
Spaargelden 506.327,7 461.836,9 435.833,9 328.758,9 238.981,7
Andere toevertrouwde middelen 678.737,0 572.951,4 482.307,0 423.688,4 334.243,6
Eigen vermogen 88.326,0 75.371,3 54.471,0 43.305,4 33.237,7
Totaal passiva 1.273.390,7 1.110.159,6 972.611,9 795.752,7 606.463,0
Resultaten
Bedrijfsopbrengsten 77.272,3 68.872,6 63.255,0 55.123,8 49.236,5
Operationele bedrijfslasten 43.632,4 37.925,9 34.841,5 29.983,5 27.848,8
Voorziening kredietrisico’s 2.539,1 2.527,8 2.107,2 1.242,6 1.439,3
Bedrijfsresultaat vóór belastingen 31.100,8 28.418,9 26.306,3 23.897,7 19.948,4
Belastingen 11.196,3 10.230,8 9.470,3 8.603,2 7.181,4
Nettoresultaat 19.904,5 18.188,1 16.836,0 15.294,5 12.767,0
Dividend in contanten 6.706,0 6.054,0 5.588,4 5.122,7 4.657,0
Ratio’s (in%)
Efficiencyratio 56,4 55,1 55,1 54,4 56,4
Return on average equity 24,3 28,0 34,4 40,0 46,9
Return on average assets 1,67 1,75 1,90 2,18 2,37
Capital ratio 6,94 6,79 5,60 5,44 5,48
BIS ratio 14,74 14,26 11,49 10,56 11,31
Gegevens van aandelen (x SRD 1)
Aantal uitstaande aandelen 465.696 465.696 465.696 465.696 465.696
Nettowinst per aandeel 42,74 39,06 36,15 32,84 27,41
Dividendbedrag per aandeel 14,40 13,00 12,00 11,00 10,00
Dividend in % v/d nominale waarde 9.600,00 8.666,67 8.000,00 7.333,33 6.666,67
Dividend in % van de gem. beurskoers 7,29 7,14 7,41 7,69 7,69
Uitkeringspercentage 33,69 33,29 33,19 33,49 36,48
Intrinsieke waarde (zichtbare) 189,66 161,85 116,97 92,99 71,37
Beurskoers per aandeel 205,00 190,00 174,00 150,00 136,00
Marktkapitalisatie (x SRD 1.000) 95.468 88.482 81.031 69.854 63.335
Aantal medewerkers 272 258 262 252 254
Aantal kantoren 8 8 7 7 7
9

Bericht van de Raad van Commissarissen
aan de aandeelhouders
Ingevolge hetgeen in art. 16 lid 1 van onze Corporate Governance
Code (CGC) is vastgelegd, doen wij u het volgend verslag
inzake onze werkzaamheden.
Algemeen
Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26
april 2010 werd de heer G.T.K. Lau MBA benoemd tot Commissaris
van de Hakinbank N.V., die de plaats in neemt van
de op 30 maart 2010 plotseling overleden commissaris
Drs. H.B. Abrahams.
In de vergadering van Raad van Commissarissen van woensdag
16 juni 2010 werden Ir. R.A. Mac Donald en Drs. M. M.
Sandvliet MSc door de Raad benoemd tot President Commissaris
respectievelijk Vice President Commissaris. Hiermee werd
in de opvolging voorzien vanwege het terugtreden van de president
commissaris Mr. A. K. R. Shyamnarain die twee termijnen
van twee jaar deze functie heeft bekleed. Wij danken hem
voor de kundige wijze waarop hij leiding heeft gegeven aan de
Raad gedurende deze periode. De nieuw benoemde Vice President
Commissaris neemt de functie over van wijlen Drs. H.B. Abrahams.
De auditcommissie werd aangevuld met Mr. A.K.R. Shyamnarain
en mevr. Drs. A. K. Moensi-Sokowikromo nam als voorzitter
de plaats in van Drs. H.B. Abrahams. Voorts werd de
Remuneratie – en Benoemingscommissie aangevuld met
G.K.T. Lau MBA. Beide commissies bestaan uit drie leden van
de Raad van Commissarissen.
Werkzaamheden van de Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden
op het beleid van de Raad van Bestuur (directie) en de algemene
gang van zaken.
Zoals gebruikelijk werd maandelijks gemiddeld één keer met de
Raad van Bestuur vergaderd. In dit verslagjaar werd in totaal
veertien keer vergaderd. Daarnaast belegde de Raad ook eenzelfde
aantal interne vergaderingen.
periodieke rapportage van de Raad van Bestuur over het resultaat
en de gevolgde strategie, het gevoerde financiële beleid,
de risicobeheersing en controlesystemen.
Door de Raad van Commissarissen werd goedkeuring verleend
aan het Beleidsplan 2011 en de daarbij behorende Investerings-
en Exploitatiebegroting 2011.
Het Strategisch Beleidsplan 2011-2013 dat tot stand is
gekomen door intensief overleg tussen de staf en de Raad
van Bestuur waaraan ook door diverse leden van de Raad van
Commissarissen werd deelgenomen, werd ook goedgekeurd.
Met gepaste trots kan worden vermeld dat dit plan geheel zelfstandig
door de Hakrinbank werd opgesteld. Dit geschiedde in
het verleden met ondersteuning van externe consultants.
Gewoontegetrouw hebben wij na de beoordeling van de
externe accountant de halfjaarcijfers 2010 in augustus 2010
goedgekeurd. Toestemming werd verleend voor de uitkering
van het interimdividend van SRD 4,40 per aandeel van nominaal
SRD 0,15.
Corporate Governance Scan
Het door KPMG Assurance Services N.V. in het verslagjaar
uitgebracht rapport inzake een door haar verrichte Corporate
Governance Scan werd goedgekeurd en daarmee werd aan de
Raad van Bestuur de opdracht verstrekt voor implementatie
van de adviezen op basis van een prioriteitenlijst.
Een belangrijk doel is het bewust maken van alle functionarissen
van hun verantwoordelijkheid die uiteindelijk moet bijdragen
tot groei en bloei en verdere imagoverbetering van de
bank.
Werkzaamheden in relatie tot de Raad van Bestuur
De regeling voor de prestatiebeloning voor de Raad van Bestuur
zal binnen afzienbare tijd worden geformaliseerd waarbij de
directie periodiek beoordeeld zal worden op haar prestaties en
dienovereenkomstig zal worden beloond.
Het doel van de reguliere maandelijkse vergadering is de
10

Excellence is in the details.
Give attention to the details and excellence will come.
Met de directie werd ook de door de externe accountant
uitgebrachte managementletter en haar reactie daarop
besproken. Prioriteiten werden gesteld voor de uitvoering van
de adviezen. Ook de wijzigingen in de van toepassing zijnde
procedures zoals vastgelegd in bijvoorbeeld de Corporate
Loan Policy en de aangescherpte procedures voor de afdeling
Treasury & Securities, waren onderwerp van gesprek.
Werkzaamheden van de Audit Commissie
In de Audit Commissie hebben per 1 juni 2010 zitting
mevr. Drs. A.K.Moensi-Sokowikromo RC voorzitter en de leden
Drs. M. M. Sandvliet M.Sc. en Mr. A.K.R. Shyamnarain.
De Audit Commissie heeft in samenwerking en afhankelijk van
het onderwerp, met de Raad van Bestuur, de externe accountant,
de Internal Audit Department (IAD) van de bank het navolgende
gerealiseerd:
1. Vaststelling van de Audit Charter waarbij de rol en taakstelling
van de interne audit functie zijn geformaliseerd.
2. Risicocategorisering van de audit bevindingen, voor
een effectieve afhandeling van zaken aangehaald in de
Management Letter van de externe accountant.
3. Afspraken inzake de vaststelling van het audit plan en
werkprogramma, waarbij de werkzaamheden van de
externe accountant en die van de Internal Audit Department
in een audit plan en audit werkprogramma zijn geïntegreerd
ter verhoging van de efficiëntie.
4. Afspraken inzake de rapportageset voor de Audit Commissie
die als doel heeft de prestaties van de bank op hoofdlijnen
en via het systeem van de Balanced-Scorecard, te
kunnen beoordelen.
In een evaluatieproces van het Reglement Raad van Commissarissen
is deze onderworpen aan een compliance test. Waar
nodig zullen verbeterpunten worden doorgevoerd.
Werkzaamheden van de Remuneratie en Benoemingscommissie
In deze commissie hebben zitting de heer H.R.Ramdhani voorzitter
en de leden mevr. G. Lie Sem-Nawikromo en G.K.T. Lau MBA.
Door de Remuneratiecommissie zijn zoals gebruikelijk voorstellen
uitgewerkt met betrekking tot de jaarlijkse aanpassing
van de beloning en andere emolumenten voor de Raad van
Bestuur. De commissie heeft in reguliere en bijzondere vergaderingen
verslag gedaan van zijn werkzaamheden.
alle commissarissen aan de vereisten van onafhankelijkheid
zoals het Reglement Raad van Commissarissen gebaseerd op
de Corporate Governance Code dat voorschrijft.
In dit verslag worden de persoonsgegevens en de functies van
de leden van de raad vermeld.
In elk boekjaar zijn er een aantal commissarissen, volgens een
vooropgesteld rooster, aan de beurt van aftreden. Deze commissarissen
hebben de mogelijkheid om zich beschikbaar te
stellen voor herverkiezing. Op de eerstvolgende Algemene
Vergadering van Aandeelhouders van 27 april 2011 zijn aan
de beurt van aftreden de commissarissen mevr. G.Lie Sem-
Nawikromo en de heren H.R.Ramdhani en M.M.Sandvliet.
Jaarrekening en voorstel winstverdeling
Met genoegen biedt de raad u de jaarstukken over het boekjaar
2010 aan. In deze jaarrekening zijn opgenomen de geconsolideerde
Balans en Winst- en Verlies rekening 2010 alsmede de
vennootschappelijke Balans en Winst- en Verliesrekening 2010
en het geconsolideerde kasstroomoverzicht vergezeld van
een toelichting. Conform het bepaalde in onze statuten is deze
jaarrekening aan het onderzoek van een externe accountant
onderworpen die hiervoor een goedkeurende verklaring heeft
afgegeven.
De winst voor belastingen bedraagt SRD 31.100.727. De
netto winst, na aftrek van de vennootschappelijke belasting, is
SRD 19.904.465. Wij stellen voor om hieruit SRD 6.706.022 uit
te keren aan de aandeelhouders en het restant toe te voegen
aan de algemene reserve.
Het dividend per aandeel van nominaal SRD 0,15 resulteert in
een uitkering van SRD 14,40 waarvan een deel (SRD 4,40) reeds
als interimdividend in augustus 2010 werd uitgekeerd. Het slotdividend
bedraagt derhalve SRD 10,00 per aandeel. Het uit te
keren dividend komt overeen met 33,7 % van de netto winst en
komt overeen met een dividendpercentage van 7,29%.
Wij adviseren u deze jaarrekening goed te keuren en daarmede
de Raad van Bestuur decharge te verlenen voor het bestuur en
de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht.
Voorts geven wij u in overweging uw blijk van instemming te
willen geven aan het voorstel tot de verdeling van de winst.
Onafhankelijkheid en samenstelling van de Raad van
Commissarissen
Naar het oordeel van de Raad van Commissarissen voldoen
11

De Raad van Commissarissen: staande van links naar rechts:
Mr. A.K.R. Shyamnarain, Ir. R. A. Mac Donald, Drs. G.K.T. Lau MBA,
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo, Drs. M.M. Sandvliet M.Sc. en H.R. Ramdhani.
Niet op de foto is commissaris G. Lie Sem - Nawikromo

Excellence is in the details.
Give attention to the details and excellence will come.
Dank voor het goede resultaat
Onze dank voor het bevredigend boekjaar 2010 gaat uit naar alle
medewerkers die een bijzondere inspanning hebben geleverd
om dit resultaat te bereiken. Wij danken de Raad van Bestuur die
leiding heeft gegeven aan de vennootschap voor het behaalde
resultaat. Tevens zijn wij dank verschuldigd aan onze cliënten en
andere relaties voor het in ons gestelde vertrouwen. Zeker niet
in de laatste plaats gaat onze dank uit naar de aandeelhouders
in het bijzonder voor de positieve bijdragen tijdens de jaarlijkse
Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
Paramaribo, 11 april 2011
Ir. R. A. Mac Donald
Drs. M.M. Sandvliet M.Sc.
G.K.T. Lau MBA
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo
H.R. Ramdhani
Mr. A.K.R. Shyamnarain
President-Commissaris
Vice President-Commissaris
13

Verslag van de directie
aan de aandeelhouders
Met genoegen kunnen wij U rapporteren dat onze bankinstelling
in het boekjaar 2010, wederom bevredigende bedrijfsresultaten
heeft gerealiseerd. Deze kwamen tot stand in een situatie van
toegenomen omgevingsrisico’s die noodzaakten tot prudentie
op verschillende beleidsgebieden. Een en ander is van invloed
geweest op de groei en rentabiliteit van ons bedrijf.
Ons land profiteerde in het verslagjaar van de zich voltrekkende
opleving in de wereldeconomie, die de algemene bedrijvigheid
gunstig beïnvloedde. Deze werd voorts aangewakkerd door binnenlandse
bestedingsimpulsen voortvloeiende uit de kredietverlening
en overheidsuitgaven. De hiermee gepaard gaande liquiditeitscreatie
zette zowel de interne als de externe waarde van
de Surinaamse dollar onder druk. Per saldo versnelde de reële
economische groei volgens berekeningen van het Internationaal
Monetair Fonds (IMF) met 1,5 procentpunt naar 4,5%.
De groeiversnelling had haar weerslag op de overheidsinkomsten
uit met name de aardolie- en goudsector. Vooral door de
verhoogde ambtenarensalarissen vanwege de invoering van
een nieuw functiewaarderingssysteem (FISO), namen de overheidsuitgaven
echter in sterkere mate toe. Deze ontwikkelingen
resulteerden in een toenemend tekort (kasbasis) op de begroting
van 3,5% van het bruto binnenlands product dat gefinancierd
werd door opname van voorschotten bij de Centrale Bank van
Suriname, uitgifte van schatkistpapier dat voornamelijk door de
commerciële banken werd afgenomen en trekkingen op buitenlandse
kredietfaciliteiten.
De belangrijkste doelstellingen uit ons jaarplan 2010 zijn goeddeels
gerealiseerd. Het geconsolideerd balanstotaal steeg met
15% tot SRD 1,27 miljard, wat hoger is dan de groei in 2009. De
belangrijkste activa, de kredietverlening aan corporate en consumercliënten,
nam toe met 17,8% tot SRD 718,1 miljoen, wat iets
hoger is dan gebudgetteerd. De kwaliteit van de kredietportefeuille
bleef op peil; de non performing ratio beliep slechts circa 2%.
De nettowinst vóór belastingen groeide met bijna 10% tot
SRD 31,1 miljoen; dit is iets lager dan gebudgetteerd.
De mindere uitkomst is vooral een gevolg van de erg lage
rentestand op de internationale geldmarkt en tegenvallende
inkomsten uit het vreemde valuta bedrijf. De effecten hiervan
konden goeddeels worden opgevangen door de groei van de
kredietverlening. Van de winst ná belastingen ten bedrage van
SRD 19,9 miljoen wordt voorgesteld SRD 6,7 miljoen aan dividend
uit te keren, wat neerkomt op een pay-out ratio van 33,7%.
Dit is in lijn met ons dividendbeleid.
De performance ratio’s liepen iets terug, doch bleven op een
bevredigend niveau. De return on assets bedroeg 1,67% en de
return on equity 24,3%. De efficiencyratio verslechterde met
1,3 procentpunten, maar bleef op een redelijk niveau van 56,4%.
Inmiddels zijn op dit terrein de nodige correctieve maatregelen
genomen. Doelstelling blijft de performance ratio’s van de bank
te verbeteren middels groei en efficiencyverbetering.
Onze dochteronderneming, de NTFM, heeft gematigd positieve
resultaten geboekt; de productie viel lager uit dan begroot
en de winst nam iets af. Het balanstotaal groeide met 9% tot
SRD 183 miljoen, vooral vanwege de toename van de kredietverlening.
De bedrijfsopbrengsten daalden met 2% en de winst
vóór belasting nam af met 5% tot SRD 8,9 miljoen. De kwaliteit
van de kredietportefeuille bleef op een goed peil.
De koers van het aandeel Hakrinbank steeg op de effectenbeurs
met 7,9% tot SRD 205 per ultimo 2010. Het uit te keren dividend
over het boekjaar 2010 beloopt SRD 14,40 per aandeel
van nominaal SRD 0,15, waarvan in augustus 2010 reeds
SRD 4,40 is uitgekeerd als interim dividend. Uitgedrukt in
procenten van de gemiddelde beurskoers beloopt het dividend
7,3%. Dit levert een aantrekkelijk totaal rendement voor onze
aandeelhouders op van 15,2% en een gunstige koers/winst verhouding.
In het vervolg van dit verslag wordt uitgebreid ingegaan op de
economische ontwikkelingen in het jaar 2010, welke van belang
zijn voor de prestaties van ons bedrijf. Vervolgens komen ontwikkelingen
binnen onze bank en dochteronderneming, de
Nationale Trust- en Financierings Maatschappij, aan de orde.
Tenslotte wordt de financiële ontwikkeling van de bank belicht.
14

Excellence is the unlimited ability
to improve the quality of what you have to offer.
De macro - economische ontwikkeling in 2010
Gedurende het verslagjaar profiteerde onze exportindustrie
van de hausse op de mondiale grondstoffenmarkt, terwijl de
algemene bedrijvigheid verder werd aangewakkerd door bestedingsimpulsen
voortvloeiende uit de expansie van de binnenlandse
kredietverlening en van de overheidsuitgaven. Vooral
door stijging van de personeelskosten als gevolg van de integrale
invoering van het nieuwe waarderingssysteem van overheidsfuncties
(FISO) en door het opvoeren van de uitgaven in
de aanloop naar de parlementsverkiezingen, verslechterde de
liquiditeitspositie van de overheid, hetgeen zich weerspiegelde
in onder meer grotere voorschotten door de Centrale Bank van
Suriname en de plaatsing van schatkistpapier bij het commerciële
bankwezen. Volgens voorlopige cijfers van het Bureau
voor de Staatsschuld liep bijgevolg de feitelijke bruto binnenlandse
schuld van de overheid op met SRD 382,8 miljoen ofwel
42% tot SRD 1.295,8 miljoen. Ook de buitenlandse schuld
nam toe en wel met 20% tot USD 322,1 miljoen. Hierdoor liep
de staatsschuldquote op met 2 procentpunten tot 18% van
het Bruto Binnenlands Product (BBP), nog steeds één van de
laagste in de Caraïbische regio.
Onze landenrating voor kredietwaardigheid bleef in het verslagjaar
onveranderd namelijk BB— voor binnenlandse schulden
en B+ voor buitenlandse leningen met een positive outlook.
Begin 2011 werd de outlook voor de binnenlandse schuld
echter verlaagd naar stabiel door het internationaal ratingbureau
Standard & Poor’s.
Het financieringsgedrag van de overheid, maar ook de kredietverlening
door de commerciële banken, hebben een bijdrage
geleverd aan de vergroting van de binnenlandse liquiditeitenmassa,
die de geschatte groei van het volume van het Bruto
Binnenlands Product overtrof, waardoor de liquiditeitsquote
opliep. De Centrale Bank van Suriname zag echter vooralsnog
geen reden om in het verslagjaar haar monetaire beleid te
veranderen. Begin 2011 vond wel een aanscherping van dit
beleid plaats.
De additionele koopkracht richtte zich deels op de importgoederen,
waardoor een additionele vraag naar vreemde valuta
ontstond, die in samenhang met speculatief geaarde transacties
een opwaartse druk op de wisselkoers uitoefende. In de
loop van het verslagjaar schommelde de vrije marktkoers van
de Amerikaanse dollar rond een gemiddelde van SRD 3,35
en bereikte in juni een hoogtepunt van SRD 3,90. De Centrale
Bank van Suriname besloot daarom uiteindelijk op 20 januari
2011 tot een officiële depreciatie van de Surinaamse dollar met
20%. De nieuwe aan- en verkoopkoers voor de USD bedraagt
SRD 3,25 respectievelijk SRD 3,35. Indien de monetaire autoriteiten
een prudent budgettair- en monetair beleid voeren, zou
de nieuwe wisselkoers vastgehouden kunnen worden. Additionele
correctieve maatregelen, vooral gericht op beteugeling van
consumptief geaarde uitgaven, blijven evenwel noodzakelijk.
De betalingsbalans vertoonde een opvallende verbetering.
Doordat de wereldeconomie aantrok, namen de prijzen van
onze belangrijkste exportproducten toe. Op de handelsbalans
en op de lopende rekening werd een aanzienlijk overschot
gerealiseerd dat ruim boven het niveau van 2009 lag. Dit werkte
gunstig door op onze monetaire reserve, die op een goed peil
bleef.
De gestegen binnenlandse vraag naar goederen en diensten,
de officiële depreciatie van de Surinaamse dollar en gestegen
wereldmarktprijzen voor met name voedingsmiddelen en energiedragers,
leidden echter tot versnelling van het inflatietempo.
Ultimo 2010 bedroeg de gemiddelde inflatie 6,9% en de jaarop-jaarinflatie
(december 2010 – december 2009) 10,3%. Voor
2009 waren deze percentages nog – 0,1 en 1,3.
De reële sector putte voordeel uit de hoge binnenlandse vraag;
echter beïnvloedde de toegenomen onzekerheid tijdelijk het
producentenvertrouwen. Het herstel van de mondiale bedrijvigheid,
had een gunstige doorwerking op onze exportindustrie.
Niet alleen de mijnbouwbedrijven presteerden goed, maar ook
de agrarische en de visserijsector. De reële economische groei
beliep volgens schatting van het Internationaal Monetair Fonds
4,5%, circa 1,5 procentpunt hoger dan in 2009.
Overheidsfinanciën
De overheidsfinanciën verslechterden verder, in belangrijke mate
als gevolg van grotere uitgaven in de aanloop van de parlementsverkiezingen
en de integrale invoering van het nieuwe functiewaarderingssysteem
voor ambtenaren (FISO). Deze ontwikkeling
is niet alleen bedreigend voor de budgettaire en monetaire stabiliteit,
maar ook voor van de reële economie. De nieuwe regering
die op 12 augustus aantrad, kondigde daarom een Structureel
Verbeterings Programma (SVP) aan, dat primair een pakket van
inkomstenverhogende maatregelen omvat. Om de structuur
van de overheidsfinanciën te verbeteren blijft het noodzakelijk
zonder verder uitstel uitgavenbeperkende maatregelen en vooral
een goed doordacht Public Sector Reform Programma door te
voeren, teneinde een klimaat te scheppen dat bevorderlijk is voor
de zo gewenste structurele transformatie van onze economie.
15

De ontwerpbegroting voor het dienstjaar 2010, welke aan
het begin van dat jaar door De Nationale Assemblee werd
goedgekeurd, zag er samengevat als volgt uit:
Ontwerpbegroting dienstjaar 2010 (in miljoen SRD)
Omschrijving Uitgaven Ontvangsten Verschil in % BBP
Gewone dienst 2.690,5 2.344,8 -345,8 -4,2
Kapitaaldienst 1.174,3 466,0 -708,3 -8,5
Totaal Gewone en Kapitaaldienst 3.864,8 2.810,8 -1.054,0 -12,8
Bron: Financiële Nota 2010
Volgens voorlopige realisatiegegevens waren de lopende
inkomsten op kasbasis min of meer conform het begrote niveau
en bedroegen SRD 2.347,5 miljoen. In vergelijking met 2009
daalden de directe belastingontvangsten, terwijl de indirecte
belastingen licht toenamen. De niet-belastingmiddelen daalden
vanwege lagere dividenduitkeringen van staatsbedrijven, met
name Staatsolie en Telesur.
Lopende overheidsinkomsten (in miljoen SRD)
Realisatie 2009 Begroting 2010 Realisatie 2010
Directe Belastingen
Indirecte belastingen
Niet-belastingmiddelen
Totaal lopende ontvangsten
965,4 827,2 889,8
867,5 863,0 879,3
757,7 654,6 578,4
2.590,6 2.344,8 2.347,5
Bron: Financiële Nota 2010 en Flash reports Ministerie van Financiën.
De uitgaven op de Gewone Dienst bedroegen SRD 2.347,2
miljoen en vielen lager uit dan begroot. De sterke stijging van
de lonen en salarissen hangt samen met de uitvoering van het
nieuwe functiewaarderingssysteem voor ambtenaren (FISO).
Opvallend is dat de lopende inkomsten en uitgaven elkaar in
balans hielden, terwijl een tekort van SRD 345,8 miljoen was
begroot. Merkwaardig was de daling van de interestbetalingen,
hoewel de staatsschuld steeg.
De lopende overheidsuitgaven in miljoen SRD
Realisatie 2009 Begroting 2010 Realisatie 2010
Lonen en salarissen
967,6 1.227,2 1.075,3
Goederen en diensten 652,3 721,1 668,7
Subsidies/overheidsbijdragen 499,9 656,0 502,9
Intrest staatsschuld 133,3 86,2 100,3
Totaal lopende uitgaven
2.253,1 2.690,5 2.347,2
Bron: Financiële nota 2010 en Flash reports Ministerie van Financiën.
Vooral door tekortschietende uitvoeringscapaciteit werd
slechts een deel van de geplande investeringsprojecten gerealiseerd.
Bijgevolg waren de kapitaaluitgaven ten bedrage
van SRD 502,5 miljoen beduidend kleiner dan begroot. Deze
uitgaven waren wel groter dan in 2009 vanwege de in uitvoering
zijnde en opgestarte infrastructurele projecten. Per
saldo bedroeg het gerealiseerde tekort op de totale begroting
SRD 286,2 miljoen ofwel 3,5% van het Bruto Binnenlands
Product, 0,5 procentpunt groter dan in 2009. De financiering
van het tekort geschiedde via opname van voorschotten bij de
Centrale Bank van Suriname, uitgifte van schatkistpapier en
trekkingen op buitenlandse kredietfaciliteiten.
16

In 2011 zullen naar verwachting zowel de lopende overheidsinkomsten
als uitgaven aanzienlijk stijgen als gevolg van de
uitvoering van het Structureel Verbeterings Programma en betalingen
in het kader van FISO II. Volgens de herziene Financiële
Nota 2011 zal per saldo het begrotingstekort toenemen.
De hiermee gepaard gaande stijging van de staatsschuld zal de
interestbetalingen weer doen toenemen.
Het is dan ook wenselijk dit tekort terug te dringen, vooral
middels beperking van de consumptief geaarde uitgaven.
Staatsschuld
Blijkens onderstaande tabel zijn zowel de bruto binnenlandse
als de buitenlandse staatsschuld in 2010 gestegen. Vooral de
binnenlandse schuld nam toe, vanwege de financiering van
het kastekort. Bij de beoordeling van de cijfers dient rekening
gehouden te worden dat volgens de definitie vastgelegd in de
wet op de staatsschuld, op grond van overwegingen van prudentie,
ook staatsgarantie-obligo’s en nog niet opgenomen
bedragen van afgesloten leningen tot de staatsschuld behoren,
wat internationaal gezien ongebruikelijk is.
Ontwikkeling en samenstelling van de staatsschuld per jaarultimo
Soort crediteur 2010*) 2009 2008
Binnenlandse schuld naar crediteur (in miljoen SRD)
Centrale Bank van Suriname 880,4 652,5 397,3
Bankwezen 172,0 64,0 85,6
Particulieren 243,6 196,5 147,3
Totaal binnenlandse schuld (internationale definitie) 1.295,8 913,0 630,1
Overheidsgaranties 23,5 25,9 25,6
Gecommitteerde leningen (niet opgenomen) 181,7 205,7 258,9
Totale binnenlandse schuld inclusief Overheidsgaranties
en Gecommitteerde leningen (definitie wet staatsschuld) 1.501,0 1.144,6 914,6
Buitenlandse schuld naar crediteur (in miljoen USD)
Multilaterale crediteuren 102,7 82,6 73,8
Bilaterale crediteuren 219,3 186,8 245,4
Commerciële crediteuren 0,0 0,0 0,0
Totaal buitenlandse schuld (internationale definitie) 322,1 269,3 319,3
Overheidsgaranties 17,8 19,4 18,8
Gecommitteerde leningen (niet opgenomen) 303,8 357,0 305,3
Totale buitenlandse schuld inclusief Overheidsgaranties 643,7 645,8 643,4
en Gecommitteerde leningen (definitie wet staatsschuld)
*) voorlopige cijfers | Bron: Bureau voor de Staatsschuld
De feitelijke binnenlandse schuld groeide met SRD 382,8
miljoen ofwel 42% tot SRD 1.295,8 miljoen. In alle onderdelen
is een toename te constateren. Sinds mei wordt wederom
schatkistpapier uitgegeven dat voornamelijk door commerciële
banken is afgenomen. De schulden van particulieren omvatten
middellang krediet, voornamelijk verstrekt door lokale aannemingsbedrijven
in verband met de uitvoering van infrastructurele
werken.
Vanwege een dreigende overschrijding van het kredietplafond
voor binnenlandse leningen werd tegen het jaareinde dit
plafond met 10 procentpunten verhoogd tot 25 procent van
het bruto binnenlands product. Tegelijkertijd werd het plafond
voor buitenlandse leningen door de Nationale Assemblee met
10 procentpunten teruggebracht naar 35 procent van het bruto
binnenlands product.
De feitelijke buitenlandse schuld steeg met USD 52,8 miljoen
ofwel 20 procent tot USD 322,1 miljoen. Zowel de multilaterale
als bilaterale crediteuren namen toe, terwijl de categorie
commerciële crediteuren op nul bleef. De Verenigde Staten van
Amerika is nog de enige bilaterale crediteur met achterstanden.
De uitstaande schuld bedraagt bijna USD 32 miljoen, waarvan
een deel bestaat uit opgeboekte boeterente.
Een spoedige afwikkeling van deze schuld is wenselijk om
aldus bij te dragen tot verhoging van de internationale credit
rating van Suriname.
Per saldo liep de totale staatsschuld gedurende het verslagjaar
op met circa 2 procentpunten tot ongeveer 18% van het bruto
binnenlands product. Dit percentage is nog steeds één van de
laagste van de landen in de Caraïbische regio.
17

Mitchel
Wongsodikromo
Sportman van het jaar 2010
In 2003 werd Mitchel Wongsodikromo
voor het eerst sportman
van het jaar. In 2010 wist
hij wederom deze fel begeerde
titel te behalen.
Zijn toewijding aan de badmintonsport
ook wel bekend
als “the fastest racket sport in
the world”, komt tot uiting in
de diverse prijzen die hij nationaal
en internationaal heeft
gewonnen.
18

Excellence is the unlimited ability
to improve the quality of what you have to offer.
Monetaire ontwikkeling
Het monetair beleid van de Centrale Bank van Suriname bleef
in 2010 ongewijzigd. De verplichte kasreservepercentages voor
zowel de SRD als de vreemde valuta werden niet aangepast.
Ook de voorschotrente van de Bank en de rente op het schatkistpapier
van de Republiek Suriname bleven gelijk.
In onderstaande tabel zijn de oorzaken van de mutaties in de
verplichtingen met het karakter van binnenlandse liquiditeit van
de geldscheppende instellingen in Suriname weergegeven.
Mutaties x SRD 1 miljoen 2010*) 2009 2008
1. Netto buitenlands actief 121,2 232,6 482,5
2. Netto binnenlands actief 409,9 426,4 255,4
Waarvan:
• Netto vorderingen op de overheid 75,3 188,0 217,4
• Vorderingen op overige ingezetenen 350,8 300,2 623,1
• Overige activa (netto) -16,2 - 61,8 -150,3
Totaal 531,1 659,0 737,9
* voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname
Volgens gewijzigde statistieken van de Centrale Bank van Suriname,
waarin thans de vreemde valuta deposito’s van ingezetenen
en effecten anders dan aandelen zijn inbegrepen, steeg de binnenlandse
liquiditeitenmassa, M2, een belangrijke variabele
voor het monetaire beleid van de Bank, in 2010 met SRD 531,1
miljoen, ofwel 11% tot SRD 5,5 miljard. Ongeveer 43% van dit
bedrag betreft vreemde valuta tegoeden van ingezetenen. Deze
toename werd veroorzaakt door de groei van de bancaire kredietverlening
aan de private sector, welke hoger uitviel vanwege
de trage betaling van debiteuren door de Staat. Bankkredieten
bleven daardoor langer uitstaan en waren groter dan gewenst.
Het netto beroep van de overheid op binnenlandse geldcreatie
liep terug tot circa SRD 75 miljoen, wat opvallend laag is.
De liquiditeitstoevoer uit het buitenland was positief vanwege
het overschot op de betalingsbalans, doch was kleiner dan in
2009. De liquiditeitsquote, zijnde de binnenlandse liquiditeitenmassa
(M2) in procenten van het bruto nationaal product, steeg
onder invloed van de eerder geschetste liquiditeitscreatie, wat
ook een extra inflatoir potentieël creëerde.
Begin 2011 werd het monetaire beleid van de Centrale Bank
van Suriname aangescherpt. Dit beleid past in het kader van de
uitvoering van het Structureel Verbeterings Programma.
Ingaande 1 januari 2011 is het verplichte kasreservepercentage
voor vreemde valuta’s verder verhoogd en wel van 33,3% naar
40% van alle aan een bank door derden toevertrouwde middelen
in die valuta’s. Ook werd wederom schatkistpapier uitgegeven
met een rente van 9% per jaar. Deze acties gericht op
beperking van de vrije liquidititeitsruimte van banken, kunnen
een zekere opwaartse druk op de rentestand uitoefenen.
De wisselkoers
De Centrale Bank van Suriname heeft in het verslagjaar de officiële
wisselkoersverhouding met de US dollar, die als ankervaluta
geldt, alsook de smalle bandbreedte van 0,7% die geldt
voor de handel in deze valuta onveranderd gelaten. De officiële
verkoopkoers bleef op SRD 2,78 voor één US dollar, en de
maximale verkoopprijs op SRD 2,80.
Gedurende het gehele jaar stond de wisselkoers onder
opwaartse druk, kennelijk mede onder invloed van de onzekerheid
rond de uitkomst van de parlementsverkiezingen, welke
speculatie uitlokte. De koers op de vrije deviezenmarkt overtrof
de door de Centrale Bank van Suriname vastgestelde
maximumkoers in toenemende mate. Deze situatie had een
19

negatieve doorwerking op de concurrentiepositie van de commerciële
banken, die zich aan het voorgeschreven maximum
houden. Bijgevolg verloren zij verder terrein aan niet-bancaire
marktpartijen.
De Centrale Bank van Suriname heeft in het laatste kwartaal
middels valuta-interventies gepoogd het aanbod op de
vreemde valutamarkt te verruimen om de opwaartse druk op de
wisselkoers te verminderen. Met dit doel werden onder strikte
voorwaarden deviezen ter beschikking gesteld aan importeurs
van essentiële goederen en diensten tegen een interventiekoers
van rond de SRD 3,30 per US dollar. De beschikbaar gestelde
deviezen konden alleen worden aangewend voor importen met
als betalingsconditie ‘na ontvangst der goederen’, ‘documents
against payment’, of ‘Letters of Credit’. Mede hierdoor was het
effect van de interventies beperkt. Op de vrije deviezenmarkt
werd de US dollar tegen het jaareinde met een agio van ruim
20% verhandeld, nadat de koers in juni 2010 kortstondig een
hoogtepunt van SRD 3,90 had bereikt.
Tegen deze achtergrond besloot de Centrale Bank van
Suriname op 20 januari 2011 tot een officiële devaluatie van de
Surinaamse dollar met 20%. De nieuwe aan- en verkoopkoers
voor de US dollar bedroegen SRD 3,25 respectievelijk SRD
3,35. Om deze koers op dit niveau te kunnen handhaven, is het
van belang dat de macro-economische vraag naar goederen en
diensten onder controle wordt gehouden, mede door beteugeling
van de liquiditeitscreatie. Ook dient de monetaire reserve
op een vertrouwenwekkend peil te blijven.
De betalingsbalans
De aantrekkende wereldeconomie werkte gunstig door op
onze handelsrelaties met het buitenland. De prijzen van al onze
exportproducten stegen, waardoor het overschot op de handelsbalans
omhoog schoot en wel van USD 108,8 miljoen in
2009 tot USD 625,7 miljoen in 2010.
Ondanks een zekere teruggang bij de overige posten, sloot
de lopende rekening met een aanzienlijk overschot van bijna
USD 700 miljoen of circa 20% van het BBP. Onze verwachting
is dat de gunstige trend zich in 2011 zal voortzetten. Door een
aanzienlijke verslechtering van de financiële rekening, sloot de
totale rekening echter met een bescheiden positief saldo van
USD 3 miljoen.
Saldi van de betalingsbalans op kasbasis (in miljoenen USD)
2010*) 2009 2008
Goederenverkeer 625,7 108,8 439,2
Dienstenverkeer -17,0 1,4 -123,0
Primaire inkomens -3,0 5,3 20,7
Inkomensoverdrachten 86,5 94,0 90,5
Saldo lopende rekening 692,2 209,5 427,4
Vermogensoverdrachten rekening 53,9 88,4 31,9
Financiële rekening -1015,9 -65,1 -254,0
Statistische verschillen 272,7 -39,7 -143,8
Saldo 2,9 -193,1 -61,5
*) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname
20

Monetaire reserve en vreemde valuta positie (in miljoen SRD) per jaarultimo
Omschrijving 2010*) 2009 2008
1. Centrale Bank van Suriname
Buitenlandse activa 2.052,1 1.960,0 1.770,1
Buitenlanse passiva 375,4 382,6 40,2
Netto buitenlands actief 1.676,8 1.577,5 1.729,9
Netto vorderingen in vreemde valuta op ingezetenen - 229,0 -165,9 -501,2
2. Overige depositonemende instellingen
Buitenlandse activa 1.441,0 1.411,3 1.040,0
Buitenlanse passiva 143,0 135,3 149,0
Netto buitenlands actief 1.298,0 1.276,0 891,0
Netto vorderingen in vreemde valuta op ingezetenen -1.256,7 -1.207,7 -812,5
3. Vreemde valutapositie 1.489,0 1.479,9 1.307,2
Netto internationale reserves
in Surinaamse dollars 2.051,7 1.958,9 1.769,0
in US dollars 757,1 722,8 652,8
*) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname
Monetaire reserve
De netto internationale reservepositie van de depositonemende
instellingen (inclusief de Centrale Bank van Suriname)
steeg met bijna 4,7% tot SRD 2.051,7 miljoen per ultimo 2010.
Deze reserves zijn equivalent aan ruim 5 maanden import van
goederen en diensten en vormen een goede basis voor de
waarborging van het vertrouwen in de externe waarde van de
Surinaamse Dollar.
De Surinaamse Effectenbeurs
Onderstaande tabel biedt inzicht in de handel op de Surinaamse Effectenbeurs in het jaar 2010
Fondsen
Aandelen
Nom.waarde
per stuk
Aantal
(stuks)
Omzet
Effectief
(SRD)
Slotkoers in SRD
2009 2010
Assuria 0,10 2.740 69.920 22,25 30,00
C.I.C. 0,01 1.204 9.632 8,00 8,00
DSB Bank 0,10 3.278 105.628 25,50 40,00
Elgawa 0,01 - - 8,00 60,00
Hakrinbank 0,15 43 8.595 190,00 205,00
Margarine & Vettenfabriek 0,01 - - 5,60 5,60
Self Reliance 0,01 300 2.950 9,50 11,00
Surinaamse Brouwerij 5,00 - - 225,00 290,00
Torarica 0,10 135 8.675 58,00 65,00
Varossieau 0,10 - - 16,60 16,85
VSH-United 0,01 33 776 22,00 27,00
Totaal 7.733 206.176
Obligaties
Obligaties Staatsolie N.V. USD 100,00 - - - USD 102,00
Niet genoteerde fondsen
Vensur 0,025 97 1.940
Generaal totaal 7.830 208.116
Beursindex per 31 december 2010: 3.660 | Bron: Vereniging voor de Effectenhandel in Suriname
21

Na de stijging in 2009 van zowel de omzet als het aantal verhandelde
aandelen op de Surinaamse Effectenbeurs, voltrok zich in
2010 een flinke terugval. De effectieve omzet daalde met ruim
72% van SRD 753.483 tot SRD 208.116. Het aantal verhandelde
aandelen nam ook af en wel van 36.640 tot 7.830 stuks
ofwel 79%. In vijf fondsen vonden er geen transacties plaats.
De meest verhandelde aandelen waren die van DSB Bank en
Assuria. Deze namen respectievelijk 51% en 34% van de totale
omzet voor hun rekening. De beursindex, welke de gewogen
marktwaarde aangeeft van een vastgesteld pakket beursgenoteerde
aandelen, steeg in het verslagjaar met 909 punten ofwel
33% tot 3.660 per ultimo december. Deze toename ligt opmerkelijk
boven het inflatiepercentage. Beleggingen in beursgenoteerde
aandelen hebben gemiddeld genomen dan ook een
aantrekkelijk reëel rendement afgeworpen.
Het aantal brokers bleef onveranderd en de meest actieve waren
DSB Bank en Hakrinbank, die respectievelijk 51% en 31% van
de omzet voor hun rekening namen. Ingaande 14 mei 2010
werden voor het eerst obligaties uitgegeven door Staatsolie
N.V. genoteerd aan de Effectenbeurs. Er kwam echter geen
handel in dit papier tot stand, omdat er geen aanbod was.
De koers steeg wel met 2%.
Het bankwezen
De banken hebben een bevredigende groei doorgemaakt. De
opgenomen deposito’s en kredietverlening stegen in 2010 met
respectievelijk 9,3% en 16,2%, terwijl de rendementen op peil
bleven.
Enkele dagen voor zijn pensionering en wel op 6 augustus 2010,
overleed op 74-jarige leeftijd geheel onverwachts Governor
A. Telting van de Centrale Bank van Suriname. Hij heeft in die
functie een excellente bijdrage geleverd aan de stabilisatie
van de Surinaamse economie en de Surinaamse munt. Onze
samenleving is hem daarvoor erg veel dank verschuldigd. Hij
werd opgevolgd door dhr. G. Hoefdraad M.Sc. die zijn sporen
heeft verdiend bij het Internationale Monetaire Fonds.
Medio verslagjaar werd de grootste kredietcoöperatie, Godo,
een algemene bank. Sindsdien telt ons land negen primaire
banken. Opvallend was dat de omvang van de vreemde valutakredieten
wederom vrijwel constant bleef, wat het gevolg was
van een bewust gevoerd beleid van banken om deze niet te
stimuleren vanwege het daaraan verbonden valutarisico naast
het normale kredietrisico. Doordat de aanwas in de uitleenbare
SRD middelen kleiner was dan de toename van de SRD kredieten,
werd de SRD kredietruimte iets minder.
Kerncijfers van banken (in miljoenen SRD)
2010 *) 2009 2008
Deposito’s 4.653,1 4.257,9 3.431,9
Totale kredietverlening 3.213,1 2.765,8 2.488,2
Waarvan:
Kredietverlening en beleggingen in SRD 2.091,8 1.653,8 1.387,0
• direct productieve sectoren 274,4 214,8 167,4
• overige sectoren 1.817,4 1.439,0 1.219,6
Voorzieningen dubieuze debiteuren 60,7 52,5 49,7
Kredietverlening en beleggingen in vreemde valuta 1.121,3 1.112,0 1.101,2
• direct productieve sectoren 346,6 294,9 302,7
• overige sectoren 774,7 817,1 798,5
Voorzieningen dubieuze debiteuren 22,0 20,0 26,1
*) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname
22

De banken verstrekken rente-incentives voor SRD-kredieten
en hebben escape-clausules opgenomen in kredietarrangementen
inzake vreemde valutakredieten met de bedoeling deze
leningen indien nodig te converteren naar de Surinaamse dollar.
Zoals uit onderstaande staafdiagram blijkt, heeft deze aanpak
gedurende de afgelopen vijf jaren geleidelijk geresulteerd in een
vermindering van de US dollarisering.
De dollariseringsquote in de kredietverlening daalde in 2010
met 4,4 procentpunt tot 36,9%.
Onze verwachting is dat deze quote in 2011 verder zal afnemen,
vanwege het geringe renteverschil tussen SRD- en vreemde
valutakredieten. Bovendien heeft de Centrale Bank van Suriname
begin 2011 de kasreserveverplichting van aangetrokken
vreemde valuta verhoogd en voorts bepaald dat vreemde valutakredieten
slechts aan bedrijven met een reguliere vreemde
valuta cashflow, zoals bijvoorbeeld exporteurs, mogen worden
verstrekt. Reeds verstrekte kredieten die niet voldoen aan dit
criterium dienen successievelijk te worden afgebouwd.
(US) Dollarisering 2005-2010 in procenten van het
totaal der deposito’s respectievelijk kredieten
60.0
50.0
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
2005 2006 2007 2008 2009 2010
vreemde valuta deposito’s in % van de totale deposito’s van de
algemene banken.
vreemde valuta kredieten in % van de totale kredieten van de
algemene banken aan de private sector.
Bron: Centrale bank van Suriname
De inflatie
Inflatiemeting geschiedt op basis van de ontwikkeling van de
consumentenprijsindex, die de verandering meet van de prijs
van een naar kwaliteit en kwantiteit vast pakket van 297 goederen
en diensten.
Prijsopnames worden gedaan bij 415 meetpunten in woonkernen
in het kustgebied van Suriname. Volgens voorlopige cijfers
steeg de index in 2010 met gemiddeld 6,9%. In 2009 was er
nog sprake van een daling met 0,1%. De jaareinde inflatie
(december 2010 – december 2009) bedroeg 10,3%, vergeleken
met slechts 1,3% in het voorgaande jaar. De sterke stijging
werd vooral veroorzaakt door de categorieën voedingsmiddelen
en transport, die een hoge wegingsfactor hebben in de index.
Door het aantrekken van de wereldeconomie met als gevolg
stijgende wereldmarktprijzen, nam ook de geïmporteerde inflatie
toe. Hogere vreemde valutakoersen en vooral de financiële
consequenties van de implementatie van het nieuwe functiewaarderingssysteem
van de overheid (FISO), hadden evenzeer
een prijsopdrijvend effect. Bovengeschetste ontwikkelingen
zullen, tezamen met de effecten van de begin 2011 getroffen
saneringsmaatregelingen, het inflatietempo in 2011 bepalen.
Ontwikkelingen in belangrijke productiesectoren
Jaar Gemiddelde inflatie (%) Jaareinde inflatie (%)
2006 11,3 4,7
2007 6,4 8,3
2008 14,7 9,4
2009 - 0,1 1,3
2010 1) 6,9 10,3
1)
voorlopige cijfers | Bron: Algemeen bureau voor de Statistiek
De reële sector putte voordeel uit zowel de hoge binnenlandse
vraag als uit het herstel van de mondiale economie, welke
vooral voor de exportindustrie een stimulans was. De mijnbouwbedrijven
actief in de aardolie-, goud-, en aluinaardeindustrie
boekten betere resultaten dan in 2009. Ook bedrijven
in de agrarische en visserijsector profiteerden van de forse
prijsstijgingen op de wereldmarkt. De reële economische groei
nam volgens een schatting van het Internationaal Monetair
Fonds (I.M.F.) toe met 1,5 procentpunt tot circa 4,5%, ondanks
de onzekerheden op het politieke front en de tijdelijk negatieve
invloed hiervan op het investeringsvolume en het producentenvertrouwen.
De vooruitzichten voor het jaar 2011 blijven met
name voor de exportindustrie gunstig. Een prudent budgettair
en monetair beleid zal bijdragen tot de zo gewenste verbetering
van het investeringsklimaat.
Bauxietsector
Ondanks hogere wereldmarktprijzen daalde het volume van de
productie en export van aluinaarde in het verslagjaar en wel
met ongeveer 2% tot circa 1,5 miljoen metrieke ton. De capaciteitsbenutting
van de raffinaderij bleef steken rond de 65%,
kennelijk als gevolg van de beperkte hoeveelheid beschikbare
bauxiet. De totale exportwaarde steeg echter fors en wel met
36% tot USD 439,5 miljoen. De gemiddelde exportprijs nam
met 39% toe tot USD 292 per metrieke ton. Naar Suriname
werd in verband met lokale betalingen (exclusief Staatsolie ad
USD 144,1 miljoen) slechts USD 21,4 miljoen overgemaakt,
een afname met 51%. De staatsinkomsten (exclusief LB/
AOV ad USD 5,8 miljoen) liepen met 57% terug tot USD 7,3
miljoen. Het aantal werknemers bleef stabiel op 922 personen.
De investeringen daalden aanzienlijk tot slechts USD 7,9 miljoen.
De vooruitzichten voor 2011 zijn goed. Naar verwachting zal
de wereldmarkt zich gunstig verder ontwikkelen. Om hiervan te
kunnen profiteren heeft Suralco behoefte aan additionele bauxietreserves
om de aluinaardeproductie te kunnen verhogen en de
continuiteit ook op langere termijn veilig te stellen. Momenteel
worden diverse opties bekeken en er zullen op korte termijn
terzake belangrijke beslissingen genomen moeten worden.
Aardoliesector
23

De bruto-omzet van Staatsolie N.V., die in december haar 30-jarig
bestaan vierde, steeg in vergelijking met 2009 met USD 135
miljoen ofwel 31% tot USD 566 miljoen, als gevolg van een
stijging van de gemiddelde netto verkoopprijs met 26% tot
USD 72,61 per barrel. De olieproductie bleef echter min of
meer constant op 5,8 miljoen barrels, hetgeen neerkomt op een
gemiddelde dagproductie van bijna 16.000 barrels. De geconsolideerde
winst vóór belasting bedroeg USD 288 miljoen, 59%
hoger dan in het voorgaande jaar. De bijdrage aan de staatskas
beliep USD 156 miljoen, USD 32 miljoen of 26% meer dan in
2009.
De raffinaderij te Tout Lui Faut verwerkte 2,7 miljoen barrels
ruwe olie, ongeveer evenveel als in het vorig verslagjaar. Van
de totale productie werd 50% lokaal afgezet en de andere helft
werd geëxporteerd naar landen in het Caraïbisch gebied. In juni
2010 is een contract getekend met het Italiaans bedrijf Saipem
voor de uitbreiding van de raffinaderij. De constructie start in
2011 en de oplevering zal eind 2013 plaatsvinden. Dan zal de
raffinagecapaciteit zijn verdubbeld tot 15.000 barrels per dag
en zal de lokale markt voorzien kunnen worden met producten
met een hogere toegevoegde waarde zoals gasoline en
premium diesel.
In 2010 werd de financiering van het investeringsprogramma
2010-2014 van USD 1 miljard veilig gesteld middels leningen
op de internationale kapitaalmarkt. Daarnaast werd lokaal
USD 55 miljoen opgehaald door middel van een obligatie–
emissie. Via de Hakrinbank werd circa 20% van de obligatie
in de markt geplaatst. Een consortium van banken waaronder
ING, Credit Suisse en Citibank bracht USD 235 miljoen bijeen
voor de financiering van het investeringsprogramma. Het rond
krijgen van de financiering is een buitengewone prestatie van
het management van Staatsolie, gezien onze non-investment
grade creditrating en de nasleep van de mondiale financiële
crisis.
De exploratie in de gebieden Commewijne en Coesewijne
werd voortgezet, terwijl er voorbereidingen zijn getroffen voor
boorprogramma’s in Nickerie, Coronie en Uitkijk. De activiteiten
in de twee laatstgenoemde gebieden worden uitgevoerd
door Paradise Oil Company, een dochtermaatschappij van
Staatsolie en haar Joint Venture partner Tullow Oil. Ook in het
zee-areaal werden de activiteiten voortgezet. De exploratieput
geboord door Murphy Oil in blok 37 leverde vooralsnog geen
commerciële vondst op. De definitieve resultaten zullen pas
over enkele maanden bekend zijn. Voor 2011 zijn boringen in
de blokken 37 en 31 ingepland.
De vooruitzichten voor de aardoliesector zijn gunstig, mede
gelet op een verdere toename van de vraag en van de prijs.
Door de onrust in het Midden-Oosten steeg de olieprijs in
het eerste kwartaal 2011 tot boven de USD 100 per vat. Het
investeringsprogramma van Staatsolie voor 2011 is robuust en
begroot op USD 371 miljoen. Een essentiële voorwaarde voor
succes is dat er tijdig nieuwe commercieel winbare olievoorraden
in exploitatie kunnen worden genomen.
Goudsector
De goudprijs op de wereldmarkt liet in 2010 een opmerkelijke
stijging zien, als gevolg van het onzekere mondiale politieke
klimaat. Deze onzekerheid leidt tot een flight to quality, welke
zich weerspiegelt in een verhoogde vraag. De gemiddelde
prijs op de London Metal Exchange bedroeg in het verslagjaar
USD 1.224,53 per troy ounce; 26% hoger dan in 2009. Op 9
november werd een piekprijs van USD 1.421 bereikt. Diverse
deskundigen verwachten dat de opgaande trend zich vooralsnog
zal voortzetten.
Het grootste goudbedrijf in Suriname, IAMGOLD, een beursgenoteerd
Canadees bedrijf met een marktkapitalisatie van
circa USD 11 miljard, produceerde een record hoeveelheid van
416.000 troy ounces (12.000 kg); een lichte stijging ten opzichte
van 2009, als gevolg van de uitbreiding van de verwerkingscapaciteit.
De in Brokopondo gelegen Rosebel mijn, waarvan
de Surinaamse overheid 5% aandeelhouder is, nam circa 40%
van de wereldwijde productie van deze multinational voor haar
rekening. Het bedrijfsrendement steeg door hogere prijzen.
Door voortgaande exploratie stegen de bewezen reserves met
22% tot 6,12 miljoen troy ounces, waardoor de levensduur van
de mijn werd verlengd tot circa 15 jaar. Aan de Staat Suriname
werd in 2010 een bedrag van USD 128 miljoen overgemaakt
voor vennootschapbelasting, royalties en loonbelasting, vergeleken
met USD 92 miljoen in 2009. Het bedrijf biedt emplooi
aan circa 1.500 personen. In 2011 zal USD 14 miljoen geïnvesteerd
worden in exploratie-onderzoek. Het bedrijf is optimistisch
over de toekomst.
Surgold N.V., een joint-venture tussen Alcoa en Newmont,
heeft haar goudexploratieprogramma in Oost-Suriname nabij
het Nassau-gebergte afgerond. Er is reeds ongeveer USD 75
miljoen geïnvesteerd. De geschatte reserves bedragen ruim 3
miljoen troy ounces. De onderhandelingen met de Surinaamse
regering om te komen tot een exploitatie-overeenkomst, zijn
nog gaande. De overheid overweegt een belang te nemen in de
joint-venture. Surgold N.V. is van plan om in 2013 te starten met
de inrichting van een mijn, die in 2015 in productie zal komen.
De geschatte investering bedraagt ongeveer USD 450 miljoen.
De betrokken partijen moeten tempo maken met het besluitvormingsproces
om het goede momentum te benutten.
Sarakreek Resource Corporation, het grootste goudproductiebedrijf
in Surinaamse handen dat een concessie bezit aan
de Sarakreek ten zuiden van het van Blommenstein stuwmeer,
boekte wederom goede bedrijfsresultaten. Het bedrijf
streeft naar een grootschaliger bedrijfsoperatie, waarschijnlijk
in samenwerking met een buitenlandse partner. In 2010 is een
gericht exploratieprogramma van start gegaan om de reserves
beter in kaart te brengen.
Inmiddels is de regering gestart met een programma voor de
ordening van de kleinschalige goudmijnbouw, met als doel
deze sector uiteindelijk te incorporeren in de formele economie.
24

Agrarische sector
Rijstsector
Volgens voorlopige cijfers van het Ministerie van Landbouw,
Veeteelt en Visserij nam in 2010 het beplante rijstareaal met
bijna 2% af tot 53.555 ha. Bij de ondernemingslandbouw liep
de inzaai met ruim 8% terug tot 28.000 ha, terwijl er bij de
bevolkingslandbouw sprake was van een lichte stijging. Onderstaande
tabel geeft een overzicht van de ontwikkeling in de
afgelopen vijf jaren.
2010*) 2009 2008 2007 2006
Beplant areaal (ha) 53.555 54.492 43.654 42.087 44.232
Productie droge padie (Mt) 226.686 229.370 182.877 179.012 182.659
Gemiddelde productie per ha (Mt) 4.233 4.209 4.189 4.253 4.130
Exporthoeveelheid (Mt) 89.405 51.941 53.091 52.499 41.462
Exportwaarde (USD 1,000) 37.573 21.205 32.313 15.415 11.516
Exportprijs cargorijst (USD| mton | gemiddeld) 420 383 604 255 236
Exportprijs witte rijst (USD | mton| gemiddeld) 450 430 610 325 297
*) voorlopige cijfers | Bron: Ministerie van Landbouw, Veetelt en Visserij
De gemiddelde productie per ha nam met slechts 0,5% toe tot
4.233 metrieke ton. De padieproductie daalde met ruim 1% tot
226.686 metrieke ton. Door de gunstige ontwikkeling van de
wereldmarkt steeg de prijs van rijst, waardoor de exportwaarde
toenam. Het exportvolume steeg aanzienlijk met 72%, doordat
een groot deel van de productie uit de najaarsoogst 2009 in het
verslagjaar werd geëxporteerd. De export van witte rijst, voornamelijk
naar Haiti en Jamaica, nam toe van 22.597 metrieke
ton tot 52.440 metrieke ton. De export van cargorijst voornamelijk
naar Europa steeg met 26% tot 36.330 metrieke ton. De
stijgende trend van de wereldmarktprijs zal zich in 2011 voortzetten.
Naar verwachting zullen hierdoor de inzaai en productie
gestimuleerd worden. De regering zal incentives verstrekken en
zowel de droge als natte infrastructuur verbeteren. Gestreefd
wordt naar een hogere inzaai van 57.500 ha. De mondiale middellange
termijn vooruitzichten blijven gunstig, wat zal leiden
tot een toename van de vraag en een verdere stijging van de
rijstprijs.
Het toekomstpersperctief van de rijstsector is goed, mits de
vereiste ondernemingsgeest wordt getoond en voorgenomen
flankerende beleidsmaatregelen worden gerealiseerd.
Bananenindustrie
De bananenindustrie is een belangrijke subsector van de agrarische
sector. Het is deviezengenererend en het daarbinnen
opererende bedrijf te weten Stichting Behoud Bananensector
(SBBS) is met een personeelsbestand van circa 2500 personen,
de op één na grootste werkgever in Suriname. Dit bedrijf
boekte betere resultaten dan die in 2009, vooral door een verhoogde
productiviteit, de gemiddeld hogere afzetprijzen en een
effectiever marketing en distributiebeleid. Ook de kwaliteit van
het fruit was beter. Vermeldenswaard is dat deze onderneming
voor het eerst in haar bestaan een positief bedrijfsresultaat
behaalde.
De export steeg met 13.000 metrieke ton tot 70.000 metrieke
ton, waardoor een omzet van bijna USD 50 miljoen werd gerealiseerd.
De gemiddelde verkoopprijs steeg met USD 0,30
tot USD 12,93 per doos van 18,5 kg. Nieuwe afnemers zijn
de Compagnie Fruitiere uit Frankrijk en sinds kort een Trinidadiaans
bedrijf.
Het beplante areaal steeg licht in 2010 tot 2038 ha, zonder dat
additioneel personeel aangetrokken hoefde te worden.
De vooruitzichten voor 2011 zijn bemoedigend. Verwacht
wordt dat de markt verder zal aantrekken en de productiviteit
zal verbeteren door de introductie van een Performance Pay
Systeem. In het verslagjaar overleed de President Commissaris
van SBBS, de heer Drs. André Brahim, onder wiens bezielende
aanvoering de bananensector voor Suriname behouden
is gebleven.
Macro-economische vooruitzichten voor het jaar 2011
De zich voltrekkende opleving in de wereldeconomie zal de
algemene bedrijvigheid in Suriname vooralsnog gunstig blijven
beïnvloeden. Vooral de exportindustrie kan hiervan profiteren,
wat een gunstig effect zal hebben op de investeringsbereidheid.
De reële economische groei kan volgens het Internationaal
Monetair Fonds toenemen met 0,5 procentpunt tot circa 5
procent, waarbij de mijnbouwsector een trekkersrol zal vervullen.
Een gunstige invloed kan ook uitgaan van de uitvoering van
het Structureel Verbeterings Programma, indien wordt zorggedragen
voor een:
1. geïntegreerde en samenhangende beleidsplanning en
uitvoering, met als onderdeel een sociaal vangnet ten
behoeve van minder draagkrachtigen in onze gemeenschap;
2. effectieve monitoring van de uitvoering op zo hoog mogelijk
beleidsniveau;
3. maatschappelijk draagvlak en inzet van deskundigen met
een goede track record;
4. budgettaire en monetaire discipline, vooral in de sfeer van
de consumptief geaarde uitgaven;
5. redelijke opstelling van de vakbonden bij het arbeidsvoorwaardenoverleg;
alsook
6. politieke stabiliteit.
25

Het bedrijf van de bank
Inleiding
Wij blikken met tevredenheid terug op de ontwikkelingen
binnen onze bankinstelling in het boekjaar 2010. De bank is
op een gezonde wijze gegroeid en de winst is verder toegenomen.
De bedrijfsdoelstellingen, vastgelegd in ons jaarplan
2010, zijn goeddeels gerealiseerd. De efficiency is echter teruggelopen.
Er zijn inmiddels interne organisatorische maatregelen
genomen om onze efficiencyratio te verbeteren.
Het geconsolideerd balanstotaal steeg in het verslagjaar met
circa 15% tot SRD 1,27 miljard, iets meer dan in 2009.
De groei in de geconsolideerde kredietverlening bedroeg circa
18%, hetgeen hoger is dan in het voorgaande jaar. De US dollariseringsgraad
van de kredietportefeuille daalde met 7,6 procentpunt
naar 30,1%, als gevolg van een bewust beleid gericht
op terugdringing daarvan. De kwaliteit van de kredietportefeuille
bleef op peil wat tot uitdrukking kwam in de lage nonperforming
ratio van 2%. Het marktaandeel van de Hakrinbank
op de kredietmarkt is volgens onze schatting licht toegenomen.
Ultimo verslagjaar was het aandeel inkomsten genererende
activa in het totaal ruim 82%, mede dankzij een alert balansbeheer.
Dit had een gunstige uitwerking op de winst vóór belastingen
die met bijna 10% toenam tot SRD 31,1 miljoen. De
efficiencyratio verslechterde echter met 1,3 procentpunten en
bedroeg 56,4%. Onze doelstelling blijft deze ratio te verbeteren
met 1,5 – 2 procentpunt per jaar.
In het verslagjaar is veel aandacht besteed aan de formulering
van een nieuw meerjaren strategisch beleidsplan voor de
periode 2011 tot en met 2013. Dit geschiedde in nauwe samenspraak
met onze stafmedewerkers en de Raad van Commissarissen.
Er vonden plenaire weekendsessies plaats te Residence
Inn en het Eco Resort Berg en Dal. Het plan, dat inmiddels is
goedgekeurd door onze Raad van Commissarissen, omvat
concrete beleidsplannen ter verhoging van de inkomsten, verbetering
van het kostenmanagement en de efficiency, alsook
de upgrading van de compliance en het risicomanagement.
Omdat de structuur de strategie volgt, werd ook de interne
organisatie doorgelicht. Als resultaat daarvan zullen er in 2011
diverse organisatorische verbeteringen worden doorgevoerd.
Het strategisch plan biedt ons een goed kompas voor de ontwikkelingsrichting
van de bank in de komen de jaren.
Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen
die zich in het verslagjaar hebben voorgedaan binnen onze
organisatie en haar diverse afdelingen, inclusief de dochteronderneming,
de Nationale Trust- en Financierings Maatschappij.
Corporate Governance
De recente mondiale financiële crisis heeft er in grote mate toe
bijgedragen dat er steeds meer belang wordt gehecht aan de
verbetering van de kwaliteit van de bedrijfsvoering, de interne
beheersing van bedrijfsprocessen, de financiële rapportages
en van de vergroting van de transparantie van het bedrijfsgebeuren.
Inmiddels zijn de richtlijnen voor goed en verantwoord
ondernemingsbestuur ofwel corporate governance wereldwijd
aangescherpt.
Het doel van corporate governance is het effectief besturen
van een organisatie om zo maximale waarde te creëren en te
beheren ten behoeve van de verschillende stakeholders van de
organisatie. Om dat doel te verwezenlijken is een geïntegreerd
stelsel van besturing, beheersing, toezicht en verantwoording
nodig. Dat stelsel werkt alleen effectief als alle betrokken partijen
zoals bestuurders, commissarissen, accountants, aandeelhouders,
overheid en toezichthouders helderheid hebben
over hun verantwoordelijkheden en die ook nemen.
Nu de maatschappij hogere eisen stelt aan de integriteit en
transparantie van organisaties, worden er diverse normenkaders
ontwikkeld om in de praktijk te komen tot beter ondernemingsbestuur.
De directie en Raad van Commissarissen van de Hakrinbank
hechten eraan dat best practices voor corporate governance
binnen onze bank worden nageleefd en dat wij daarbij een
voortrekkersrol vervullen in de Surinaamse samenleving. Onze
bank is voorzover bekend het eerste bedrijf in Surinaamse
handen dat enige jaren terug een formele corporate governance
code heeft ingevoerd. Deze code, die op onze website
is te vinden, bevat richtlijnen voor het handelen van de directie,
26

Excellence is to do a common thing
in an uncommon way.
de Raad van Commissarissen en de aandeelhouders.
In aparte reglementen zijn de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden
van directie, Raad van Commissarissen,
Audit- en Remuneratie en Benoemingscommissie vastgelegd.
Volgens bedoelde richtlijnen is de directie belast met het besturen
van de bank, hetgeen inhoudt dat zij verantwoordelijk is
voor de realisatie van bedrijfsdoelstellingen, de strategie, het
beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling van
de bank. Directiebeslissingen worden zoveel als mogelijk bij
consensus genomen. In uitzonderingsgevallen neemt de Algemeen
Directeur, de hoogst verantwoordelijke functionaris van
het directieteam, in laatste instantie een definitieve beslissing.
Hij legt naar buiten toe verantwoording af over het gevoerde
bedrijfsbeleid, met name aan de Raad van Commissarissen en
de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het directieteam,
ook wel Raad van Bestuur genoemd, bestaat momenteel
uit drie leden namelijk een Algemeen Directeur of Chief
Executive Officer (CEO), een Operations Directeur of Chief
Operations Officer (COO) en een Financieel Directeur of Chief
Financial Officer (CFO).
In het tweede helft van het verslagjaar is de verantwoordelijkheid
voor de aansturing van de commerciële activiteiten door
de CEO grotendeels overgedragen aan de onderdirecteur
Commerciële Zaken. Het is de bedoeling om op afzienbare
termijn de Raad van Bestuur uit te breiden met een Commercieel
Directeur.
De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden
op het directiebeleid en op de algemene gang van zaken, met
name op het financieel beleid, de ondernemingsstructuur, de
performance van directieleden en op het risicomanagement.
De Raad vergadert één keer per maand met de directie of
zoveel meer als zij dat nuttig acht.
Op deze maandelijkse meetings komen onder meer de volgende
onderwerpen aan de orde:
• Goedkeuring beleidsvoorstellen van de directie;
• Beoordeling (tussentijdse) financiële rapportages;
• Bespreking rapportages van de Audit- en de Remuneratieen
Benoemingscommissie;
• Evaluatie van de bedrijfsresultaten in relatie tot de vooraf
vastgestelde strategische doelstellingen;
• Beoordelen en vaststellen van de (half) jaarcijfers na
analyse en advies van de Audit-commissie; alsook
• Periodieke beoordeling van de performance van het
management en vaststelling van zijn arbeidsvoorwaarden.
De Raad van Commissarissen opereert onafhankelijk ten
opzichte van de directie en andere stakeholders of belangengroepen.
Hij bespreekt tenminste één keer per jaar - buiten
aanwezigheid van de directie - zowel zijn eigen functioneren als
dat van de individuele leden en de conclusies die hieraan verbonden
moeten worden.
Binnen de Raad van Commissarissen zijn twee gespecialiseerde
commissies ingesteld te weten een Auditcommissie en
een Remuneratie- en Benoemingscommissie, die elk uit drie
RvC leden bestaat. De Auditcommissie, onder voorzitterschap
van Drs. A. Moensi-Sokowikromo, is verantwoordelijk voor de
bewaking van de tijdigheid, de kwaliteit en integriteit van de
financiële rapportages van de bank, voor de naleving van wetten
regelgeving, alsook van de onafhankelijkheid en het functioneren
van de interne en externe accountants van de bank.
De Remuneratie- en Benoemingscommissie, die aangestuurd
wordt door de heer H. Ramdhani, doet aanbevelingen aan de
Raad ter zake de (her)benoeming van leden van de directie en
de Raad, de opvolgingsplanning voor leden van de directie, de
management development en de bezoldiging van de directieleden.
Een verslag van de werkzaamheden van bovengenoemde
commissies is te vinden in het rapport van de Raad van Commissarissen
aan het begin van dit jaarverslag.
Aan het begin van het verslagjaar is door de directie en de
Raad van Commissarissen aan KPMG Assurance Services N.V.
de opdracht gegeven voor de uitvoering van een Corporate
Governance Scan. De doelstelling hiervan is tweeledig namelijk
enerzijds de vaststelling van de positie van de huidige Corporate
Governance Code van de Hakrinbank ten opzichte van
geldende normen (banken in de regio en de laatste ontwikkelingen
op het gebied van corporate governance) en anderzijds
de vaststelling van de richting die de Hakrinbank kiest ter verwezenlijking
van de doelstellingen, zoals die zijn opgenomen in
het huidig corporate governance beleid evenals de effectiviteit
van die verwezenlijking.
Een Corporate Governance Scan is dus een manier voor onze
bank om vast te stellen wat de positie van haar huidige corporate
Governance status is ten opzichte van de geldende best
practices.
Hierbij zijn onder meer de besluitvormingsprocessen, de strategische
doelstellingen en de implementatie van die doelstellingen
binnen de bank belicht. Er is onderzocht hoe de vastgestelde
normen en waarden zijn verankerd in de strategie, de interne
organisatie, bedrijfsprocessen en de onderliggende ICT systemen.
Juiste en volledige managementinformatie is de sleutel om
via afgesproken key performance indicatoren vast te stellen in
27

Het bedrijf van de bank
Inleiding
Wij blikken met tevredenheid terug op de ontwikkelingen
binnen onze bankinstelling in het boekjaar 2009. In verschillende
opzichten is de bank gegroeid en de rentabiliteit is verder
toegenomen. De door KPMG Assurance Services uitgevoerde
Corporate Governance audit leverde een gunstig beeld op van
de Corporate Governance binnen onze organisatie. De bedrijfsdoelstellingen,
vastgelegd in het jaarplan 2009, zijn goeddeels
gerealiseerd. Deze doelstellingen, die tevens het uitgangspunt
zijn van ons strategisch beleidsplan 2008 – 2010 waren duurzame
groei, verbetering van de rentabiliteit, aanscherping van
het balansbeheer, verhoging van de productiviteit, versterking
risicomanagement en een actiever customerrelationsmanagement.
Daarnaast werd gestreefd naar verhoging van het niveau
van employeesatisfactie, aanscherping van het HRM beleid en
verdere betrokkenheid bij de gemeenschap waar wij deel van
zijn door actieve sponsoring van sociaal nuttige projecten.
Mr. Hans
Lim A Po
Het geconsolideerd balanstotaal steeg in het verslagjaar met
VEA 14% winner tot SRD 20091,1 miljoen, vergeleken met 22,2% in 2008.
F.H.R In augustus Lim A werd Po Institute een bijzondere for Social mijlpaal gerealiseerd te weten
Studies de overschrijding (FHR) werd van in de maart grens 2000 van SRD 1 miljard. Tegen het
opgericht jaareinde als werd een zelfs non-profit de grens organisatie.
groei In in de de functie geconsolideerde van Director Dean kredietverlening bedroeg 12%,
van SRD 1,1 miljard bereikt. De
levert hetgeen Mr. iets H. Lim onder A Po het samen budget met lag. De US dollariseringsgraad
zijn van team de kredietportefeuille een uitzonderlijke daalde bijdrage met 3,3 procentpunten naar
aan 37,7% het wetenschappelijk als gevolg van een onderwijs beleid gericht op terugdringing
en daarvan. onderzoek De kwaliteit van management van de kredietportefeuille en
bleef op peil
governance wat tot uitdrukking als sturingsmechanismen
2,09%. van Het de marktaandeel private en publieke van de Hakrinbank op de krediet-
kwam de lage non-performing ratio van
sector markt van was ons vrijwel land. gelijk op circa 24%. Per ultimo 2009 was het
aandeel inkomstengenererende activa in het totaal 80% mede
dankzij een alert balansbeheer. Dit had een gunstige uitwerking
op de winst vóór belastingen, die met 8% toenam tot SRD 28,4
miljoen. De efficiencyratio bleef stationair op 55%. Onze doelstelling
blijft deze ratio te verbeteren met 1,5 – 2 procentpunt
per jaar.
In het verslagjaar heeft de Centrale Bank van Suriname (CBvS)
haar periodieke on-site inspectie uitgevoerd bij onze bank.
De CBvS heeft een evaluatie gepleegd van de bank op
bestuurljik, operationeel en financieel gebied. Deze inspectie
heeft plaatsgevonden aan de hand van de hierbij gebruikelijke
CAMELS rating methode. De overall rating van onze bank was
wederom goed. Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste
ontwikkelingen die zich in het verslagjaar hebben voorgedaan
binnen onze organisatie en haar diverse afdelingen,
inclusief de dochteronderneming, de Nationale Trust- en Financierings
Maatschappij.
Corporate Governance
De mondiale financiële crisis en het verminderde vertrouwen
jegens financiële instellingen in het buitenland is ons inziens
mede veroorzaakt door het falen van de corporate governance
binnen deze instellingen. Het is in deze tijd daarom nog meer
vereist om prioriteit te geven aan deugdelijk ondernemingsbestuur.
De directie en Raad van Commissarissen van de Hakrinbank
achten het van belang dat “best practices” voor corporate
governance binnen onze bank worden nageleefd en dat daarin
een voortrekkersrol wordt vervuld in onze samenleving. Onze
bank is voor zover bekend het eerste bedrijf in Surinaamse
handen dat enige jaren terug een formele corporate governance
code heeft ingevoerd. Deze code, die op onze website
is te vinden, bevat richtlijnen voor het handelen van de directie,
de Raad van commissarissen en de aandeelhouders. In aparte
reglementen zijn de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden
van directie, Raad van commissarissen, Audit-, en
Remuneratie en Benoemingscommissie vastgelegd. Wij zijn
voorstander van een nationale code die als leidraad kan dienen
voor het handelen van het bedrijfsleven in Suriname.
Volgens bedoelde richtlijnen is de directie belast met het besturen
van de bank, hetgeen inhoudt dat zij verantwoordelijk is
voor de realisatie van de bedrijfsdoelstellingen, de strategie,
het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling
van de bank. Directiebeslissingen worden zoveel als mogelijk
bij consensus genomen.
In uitzonderingsgevallen neemt de Algemeen Directeur, de
hoogst verantwoordelijke functionaris van het directieteam, in
laatste instantie een definitieve beslissing.
28

Excellence is to do a common thing
in an uncommon way.
hoeverre de gestelde corporatie governance doelstellingen
zijn gerealiseerd. Een belangrijk onderdeel van de scan is ook
de beoordeling van de bedrijfscultuur. Er kunnen namelijk veel
processen worden gedefinieerd, maar als er geen integriteit en
andere hoogstaande normen en waarden van toepassing zijn
binnen een bedrijf, is deugdelijk bestuur niet goed te waarborgen.
Het eindrapport inzake de governance scan bij de Hakrinbank
werd in oktober 2010 opgeleverd. De resultaten daarvan, die
op zich tot tevredenheid stemmen, zijn uitgebreid besproken
met directie en raad van comissarissen van de Hakrinbank.
Inmiddels zijn verschillende aanbevelingen van de consultants
reeds uitgevoerd of zullen op korte termijn worden uitgevoerd.
Het is de bedoeling om deze scan periodiek – bijvoorbeeld
eens in de twee tot drie jaren – te herhalen teneinde de voortgang
van het corporate governanceproces te monitoren.
Prestatie-indicatoren en benchmarkanalyse
De belangrijkste indicatoren die wij hanteren om onze
bedrijfsperformance te meten en te monitoren zijn het rendement
op onze activa (Return on Assets), de kwaliteit van onze
belangrijkste activa, de kredietportefeuille (non-performing
ratio), het rendement op ons eigen vermogen (Return on Equity)
en onze operationele efficiency (Efficiency ratio).
Bij de beoordeling van onze bedrijfsperformance nemen wij
niet alleen de eigen jaarlijkse ontwikkeling van de genoemde
indicatoren in beschouwing, maar ook die van enkele grotere
banken in Suriname en het Caraïbisch gebied. Het benchmarkonderzoek
dat wij hiertoe verrichten levert voor 2010 een
vrij positief overall beeld voor onze bank op.
In vergelijking met de peer group is onze performance, zoals
tot uitdrukking gebracht door de Return on Equity (RoE) en
de non-performing ratio goed , maar minder in het geval van
de Return on Assets (ROA) en de efficiencyratio. De peer
group bestaat uit NCB Jamaica Ltd., Republic Bank Ltd.,
RBTT Bank (Suriname) NV, Scotiabank Trinidad & Tobago
Ltd., Barbados National Bank Inc., Republic Bank (Guyana)
Ltd. en DSB Bank NV.
Resultaten benchmarkonderzoek 2010 (cijfers in %)
Instelling Periode RoA RoE Efficiency ratio Non-performing ratio
NCB Jamaica Ltd. 2010 3.41 24.7 51.3 3.45
Republic Bank Ltd. 2010 2.43 15.3 49.2 4.40
Scottiabank Trinidad &Tobago Ltd. 2010 3.17 22.0 42.2 2.74
Barbados National Bank Ltd. 2010 1.54 10.9 59.0 8.28
Republic Bank Guyana Ltd. 2010 2.11 24.1 43.7 1.79
DSB Bank N.V. 2010 1.35 19.9 54.0 N.B.
Hakrinbank N.V. 2010 1.67 24.3 56.4 1.76
Bron: Externe Jaarverslagen
Return on Assets (RoA)
De RoA is afgenomen van 1,75% in 2009 naar 1,67% in 2010.
Deze afname is de consequentie van de sterkere groei van
het gemiddelde balanstotaal met 14,4% ten opzichte van de
toename van de nettowinst met 9,4%. Hoewel ons Assets and
Liabilities Management in het verslagjaar heeft geresulteerd in
een goede balanssamenstelling, is er sprake van een verslechtering
van de RoA. De belangrijkste oorzaak hiervan is gelegen
in de verslechtering van onze efficiency ratio. De RoA van de
peer group varieert tussen de 1,54% en 3,41%.
Ons Assets and Liabilities Management heeft als doel de
balanssamenstelling te optimaliseren. De belangrijkste aangrijpingspunten
hierbij zijn het aandeel van de inkomstengenererende
activa in de totale activa en de ratio kredietverlening/toevertrouwde
middelen. De inkomstengenererende
activa bestaan uit de posten Schatkistpapier, Vorderingen
op Kredietinstellingen, Vorderingen op Klanten en de post
Effecten. Het aandeel van deze activa in de totale activa is
gebleven op het goede niveau van 81,6% per ultimo 2010.
Een positieve ontwikkeling is dat het aandeel van de minder
29

enderende vorderingen op kredietinstellingen is afgenomen
ten gunstige van de kredietverlening en schatkistpapierbeleggingen.
De ratio kredietverlening/toevertrouwde middelen is verbeterd
van 64,5% per ultimo 2009 naar 68,5% per ultimo 2010,
als gevolg van een beter liquiditeitsmanagement. Rekening
houdend met de per ultimo 2010 vigerende kasreservepercentages
en prudente liquiditeitsnivo’s, kan dit als een uitstekend
niveau beschouwd worden.
Een belangrijke oorzaak van de relatief lage RoA in vergelijking
met de Caribische banken is het feit dat de door de CBvS vastgestelde
kasreservepercentages voor Surinaamse banken erg
hoog zijn. Hierdoor is een relatief groot deel van onze activa
niet, dan wel slechts tegen lage rendementen uitzetbaar. In
het licht van de toenemende concurrentie in CSME-verband
zouden de kasreservepercentages in Suriname meer in lijn
moeten worden gebracht met die in de overige lidstaten.
Return on Equity (RoE)
Onze RoE is afgenomen van 28,0% in 2009 naar 24,3% in
2010. Deze afname is het resultaat van de sterkere toename
van het gemiddelde eigen vermogen in 2010 met 26,1% ten
opzichte van de winstgroei van 9,4%.
De procentueel sterke toename van het gemiddelde eigen vermogen
hangt samen met de winstinhouding en de periodieke
herwaardering van onze onroerende goederen. Deze toename
heeft een positieve invloed op onze solvabiliteitspositie en
daarmee op onze financiële soliditeit. Gelet op de achterliggende
oorzaak is de hieruit voortvloeiende afname van de RoE
acceptabel. Ook absoluut bezien en in vergelijking met onze
peer group is de RoE op een uitstekend niveau. De RoE varieert
binnen de peer group tussen de 10,9% en 24,7%.
Efficiencyratio
De efficiencyratio is verslechterd van 55,1% in 2009 naar
56,4% in 2010, doordat de stijging van de operationele kosten
(15,1%) groter was dan die van de baten (12,2%). De beleidsdoelstelling
om de efficiencyratio te verbeteren met 1,5 tot 2
procentpunten, hebben wij in 2010 niet kunnen realiseren. De
belangrijkste redenen hiervoor zijn de afname van het resultaat
financiële transacties en de relatief sterke toename van de
afschrijvingskosten ten gevolge van de periodieke herwaardering
in 2009. In vergelijking met onze peer group, waar de ratio
varieert tussen 42,2% en 59%, doen wij het redelijk.
Ons streven blijft erop gericht om de efficiencyratio jaarlijks met
1,5 tot 2 procentpunten te verbeteren. Hieraan zal een hogere
prioriteit gegeven worden. Essentieel voor de realisatie daarvan
zal zijn de beheersing van de operationele en met name de personele
kosten, welke de afgelopen jaren fors zijn toegenomen.
Vooral door hogere kosten voor secundaire arbeidsvoorwaarden,
waaronder medische kosten en voorzieningen in verband
met de opbouw van rechten van gepensioneerde medewerkers.
Non-performing ratio
De non-performing ratio van de geconsolideerde kredietverlening
is afgenomen van 2,09% per ultimo 2009 naar 1,76%
per ultimo 2010 wat een zeer goede kwaliteit van onze kredietportefeuille
indiceert. Deze ratio steekt gunstig af in vergelijking
met onze peer group. Ook is zij gunstiger dan onze interne
norm van maximaal 3% waarop beleidsmatig wordt gestuurd.
De ratio binnen de peer group varieert van 1,76% tot 8,28%.
Onze lage non-performing ratio weerspiegelt het succes van
ons prudent intake beleid. Vanwege toegenomen omgevingsrisico’s
voorzien wij echter een toename van de kredietrisico’s.
Teneinde ons hiertegen te beschermen hebben wij ons intake
beleid verder aangescherpt. Dit heeft zich onder andere vertaald
in een significante afname van de US-dollarisatie van de
kredietportefeuille. Wij hechten veel waarde aan een goede
kwaliteit van de kredietportefeuille en accepteren dat een verscherpt
intake beleid de groei van de kredietportefeuille kan
beïnvloeden. Een goede kwaliteit van de kredietportefeuille
biedt echter perspectieven op het genereren van (rente) baten
uit de kredietportefeuille, mede door lage specifieke debiteurenvoorzieningen.
Credits Department
De geconsolideerde kredietverlening steeg in het verslagjaar
met 17,8% en kwam uit op SRD 718,1 miljoen. De toename lag
boven het niveau van 12% van 2009 en was ook hoger dan het
budget voor corporate kredieten, maar lager dan dat voor de
consumentenkredieten, die door onze dochteronderneming, de
Nationale Trust en Financierings Maatschappij (NTFM), worden
verstrekt.
30

Uit onderstaande tabel blijkt dat de groei van de corporate kredietportefeuille
17,8% bedroeg en vooral werd gerealiseerd in
de sectoren handel, woningbouw, constructie en installatie en
in het consumentenkrediet.
Kredietverlening naar sectoren (in duizenden SRD) per jaariltimo
2010 in % 2009 in %
Agrarische sector 42.829 6,0 29.087 4,8
Visserij 24.712 3,4 19.876 3,3
Bosbouw 2.027 0,3 2.980 0,5
Mijnbouw 11.768 1,6 2.592 0,4
Nijverheid 46.697 6,5 41.221 6,8
Constructie- en installatiebedrijven 48.427 6,7 38.976 6,4
Electriciteit, gas en water 38 0,0 48 0,0
Totaal direct productieve sectoren 176.498 24,5 134.780 22,2
Handel 191.938 26,7 164.144 26,9
Transport, opslag en communicatie 8.985 1,3 11.964 2,0
Dienstverlening 83.385 11,6 59.208 9,7
Woningbouw 131.189 18,3 122.103 19,9
Overige (vnl. consumentenkrediet) 126.067 17,6 117.545 19,3
Totaal overige sectoren 541.564 75,5 474.964 77,8
Totaal commerciële kredieten 718.062 100 609.744 100
Schatkistpromessen (overheid) 39.062 0,0
Totaal generaal 757.129 609.744
De groei in de kredietverlening is deels beïnvloed geworden
door betalingsachterstanden van de overheid waardoor debetstanden
bij onze bank niet conform afspraak werden afgebouwd.
Teneinde kapitaalvernietiging te voorkomen werd in
sommige gevallen zelfs een tijdelijke verhoging van de kredietfaciliteit
toegestaan.
Vanaf mei 2010 konden banken weer beleggen in schatkistpromessen
van de Republiek Suriname en door onze bank werd
circa SRD 39 miljoen geïnvesteerd. De kwaliteit van onze kredietportefeuille
bleef zoals eerder aangegeven goed, getuige
een non-performing ratio van slechts 1,76%, ruim onder onze
interne norm van maximaal 3% en die van de Centrale Bank
van Suriname van maximaal 5%.
De dollariseringsratio in de geconsolideerde kredietverlening
daalde in het verslagjaar aanzienlijk en wel van 37,7% naar
30,1%. Deze daling is mede het gevolg van rente-incentives
die zijn aangeboden bij SRD kredieten. Het beleid inzake terugdringing
van de (US) dollarisering zal in 2011 gecontinueerd
worden. Het tempo daarvan zal mede bepaald worden door de
beschikbare SRD liquiditeitsruimte die door de structurele aanpassingsmaatregelen
van de overheid, beïnvloed kan worden.
In het verslagjaar is veel energie gestopt in de reorganisatie van
onze Credits Department met als doel de dienstverlening en de
efficiency te verbeteren. Zo werd de afdeling onder directe aansturing
van de Onderdirecteur Commerciële Zaken geplaatst.
Ook zijn stappen ondernomen om de kredietportefeuille op te
splitsen in MKB-kredieten en grote corporate kredieten, die in
aparte gespecialiseerde units zullen worden ondergebracht.
Implementatie zal begin 2011 plaatsvinden.
In het kader van de verbetering van de kredietadministratie
werd de Credit Administration Department (CAD) opgesplitst in
drie gespecialiseerde onderdelen namelijk Backoffice, Zekerhedenadministratie
en Business Support. Om efficiencyreden is
laatstgenoemde unit ondergebracht bij de Credits Department.
De backoffice van CAD zal volgens planning in 2011 samengevoegd
worden met die van onze dochteronderneming, de
NTFM, wat efficiency voordelen zal opleveren.
In het verslagjaar werd het door ons zelf ontwikkelde softwarepakket
Pegasus in gebruik genomen, waardoor het aantal
manuele handelingen vanaf de kredietaanvraag tot aan het kredietarrangement
drastisch is verminderd. Tevens is nu een realtime
overzicht beschikbaar van de status en doorlooptijd van
alle kredietaanvragen bij zowel de Hakrinbank als de NTFM.
Om de afdeling te versterken zijn er twee nieuwe relatiebeheerders
aangetrokken en werden diverse trainingen verzorgd.
31

Marlene
Lie A Ling
VEA winner 2000
Marlene Lie A Ling bewijst dat
met discipline en doorzettingsvermogen
excellente kwaliteit
kan worden geleverd. Vakkundig
weet zij een ieder te fascineren
met haar complete balletten en
choreografieën, waarvan enkele
op internationale fora bekroond
werden met dansprijzen. Haar
bijdrage aan de ontwikkeling en
de erkenning van de danscultuur
in Suriname is onmiskenbaar.
32

Excellence is to do a common thing
in an uncommon way.
Zoals gebruikelijk voldeed onze bankinstelling aan alle vereisten
zoals vastgelegd in de regeling “Kredietclassificatie en
Voorzieningen” en alle overige regelingen van de Centrale Bank
van Suriname in het kader van het bedrijfseconomisch toezicht
op de algemene banken.
In 2011 zal de nadruk wederom gelegd worden op duurzame,
gezonde groei van de kredietportefeuille en verscherpte bewaking
hiervan, evenals verbetering van interne organisatie van en
procedures binnen de kredietafdeling. Dit mede met het oog op
de toegenomen omgevingsrisico’s en verhoging van de kwaliteit
van onze dienstverlening. In het budget van de afdeling
Credits is daarom rekening gehouden met lagere groeipercentages
dan in voorgaande jaren. De rentabiliteit zal wel enigszins
verbeteren.
Marketing Department
In het eerste kwartaal van 2010 werd onder ruim 300 Hakrinbank
klanten een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. De
informatie verkregen uit dit onderzoek heeft bijgedragen tot het
identificeren van strategische marketing doelstellingen. Een van
deze was het verbeteren van de informatiestroom over onze
producten en diensten. In het kader hiervan zijn voor zowel
de zakelijke als retailklanten informatiebrochures ontwikkeld. Er
werd verder invulling gegeven aan de implementatie van onze
nieuwe huisstijl. In dit kader is ook een huisstijl voor de Hakrinbank
ATM’s ontwikkeld. Voorts werden televisiespotjes geproduceerd
in een nieuw concept. In het streven de Hakrinbank
ook op de Nederlandse markt te positioneren zijn speciaal voor
de Bestemming Suriname beurs gehouden te Rotterdam productfolders
gemaakt.
De jaarlijkse trimloop werd dit jaar in Nickerie georganiseerd,
ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van ons kantoor
aldaar. Het goed opgekomen publiek heeft genoten van de
diverse muziekoptredens tijdens de loop. Ook lokale sociale
organisaties kregen de gelegenheid om door middel van
verkoop van versnaperingen, fondsen voor hun projecten te
verzamelen. De toezegging van de Hakrinbank om de gemeenschap
plaatsnaamborden te schenken werd in oktober 2010
nagekomen. Heel bijzonder was de uitreiking van de Hakrinbank
School Excellence Award aan het IMEAO Nickerie. Deze
instelling behaalde landelijk het hoogste percentage geslaagden
onder de VOS scholen namelijk 98%. Ter ere van haar
173 ste verjaardag ontving Thalia, de oudste toneelvereniging in
Suriname, voor het stuk Spokendansen (land te koop, vroeger
en nu) geschreven door Thea Doelwijt een royale sponsoring.
De door ons gefinancierde leerstoel Geld-, Krediet- en Bankwezen
aan de Anton de Kom Universiteit onder de bezielende
leiding van professor Dr. A. Caram, leverde wederom een bijzondere
bijdrage aan het wetenschappelijk onderwijs op haar
vakgebied. Diverse projecten op het gebied van sport, onderwijs,
en cultuur werden met donaties ondersteund.
Risk Management Department (RMD)
Risicomanagement vormt de kern van het bankieren. De primaire
doelstelling van het risicomanagement binnen onze
instelling is de bescherming van de activa van de bank en de
financiële soliditeit. Wij ondernemen op basis van een gezond
evenwicht tussen risico, rendement en kapitaal en streven
ernaar om slechts verantwoorde risico’s te nemen. Er is in het
verslagjaar gewerkt aan het upgraden van RMD waarbij de
structurering en aanscherping van het risicobeheersingsbeleid
werd aangepakt. Vanwege de gewijzigde marktomstandigheden
en toenemende complexiteit van wet- en regelgeving
werd het risicomanagementraamwerk, dat gebaseerd is op het
Enterprise Risk Management (ERM) principe, wederom getoetst
en waar nodig bijgesteld. In dit kader zijn ook de processen
met bijbehorende beheersingsmaatregelen doorgelicht. Het
verhogen van het risicobewustzijn van de werknemers middels
scholing en training in normen en procedures had ook prioriteit.
Voorts is gewerkt aan het doorlichten van het kredietrisicobeleid
en het uitvoeren van creditrisk assessments. Ook is tijd
besteed aan het identificeren, analyseren, monitoren en rapporteren
van de andere risico’s. In 2011 zal verdere uitdieping
plaatsvinden. Voorts zullen de rapportage- en informatiesystemen
ten aanzien van het risicobeheersingsproces onder de
loep worden genomen. Een tegenvaller was het vertrek van de
riskmanager in de tweede helft van 2010. Een adequate invulling
van deze functie zal spoedig plaatsvinden.
Administration and Management Information (AMI) Department
Accounting
De activiteiten gericht op het vergroten van de operationele
efficiency zijn gecontinueerd. Tesamen met de ICT afdeling is
gewerkt aan het elektronisch aanleveren van bestanden nodig
voor onder andere afstemmingen en het uitzoeken van verschillen.
Als uitvloeisel van het Risk Based Audit project werd de verantwoordelijkheid
voor salarisboekingen en automatische giro
opdrachten (ago’s), overgedragen aan de afdeling Domestic.
Tegelijkertijd is een groot deel van de uitvoerende werkzaamheden
van de IAD overgenomen. In verband hiermede is een
aanvang gemaakt met het kritisch doorlichten en herschrijven
33

van alle processen van de afdeling. Hierbij wordt de nadruk
gelegd op het verbeteren van de beheersing van operationele
risico’s en verhoging van de efficiency.
De afdeling is in het kader van de uitvoering van het project
ter centralisatie van de back offices van de Hakrinbank en de
NTFM, vanaf begin 2010 belast met de financiële administratie
van de NTFM, met name die van de niet specifiek cliëntgerichte
grootboekrekeningen.
Controlling
De werkzaamheden op het gebied van management accounting
waren in 2010 vooral gericht op het ontwikkelen van een
kostenmanagementinformatiesysteem. Samen met de afdelingen
HRM en General Affairs zijn rapportages ontwikkeld om
op afdelingsniveau meer inzicht te krijgen in de ontwikkeling
van de belangrijkste variabele kosten. Dit is van belang om het
kostenbewustzijn en de kostenbeheersing op de bank te vergroten.
Kostenbewustzijn is een belangrijke voorwaarde voor
het realiseren van kostenbeheersing en efficiencyverbetering
binnen onze organisatie.
Ook is de frequentie van de rapportage van baten op afdelingsniveau
verhoogd van kwartaal- naar maandbasis. Hierdoor
hebben de afdelingshoofden tijdiger inzicht in de ontwikkeling
van de baten van hun afdeling en kunnen zij bij ongewenste
ontwikkelingen eerder en adequater bijsturen.
In het kader van de uitvoering van het project gericht op de
centralisatie van de back offices van de Hakrinbank en de
NTFM is de afdeling Controlling in 2010 belast geworden met
de opmaak van de management- en externe rapportages van
de NTFM.
De activiteiten in het kader van de (geleidelijke) invoering van
de International Financial Reporting Standards (IFRS) hebben
zich in 2010 vooral gefocust op interne training gericht op het
verkrijgen van meer inzicht in de betreffende standaarden en de
mogelijke implicaties voor onze bank. In dit kader is er onder
andere een workshop verzorgd door het accountantskantoor
Deloitte and Touche, in samenwerking met onze externe
accountant. In 2011 zullen de werkzaamheden gericht zijn op
het verder in kaart brengen van de implicaties van de implementatie
van de standaarden op onze jaarrekening.
De werkzaamheden op het gebied van processcontrol hebben
zich toegespitst op het actualiseren van het AO-IC Handboek,
waarbij met name risico-analyses en de op basis daarvan
ontwikkelde beheersingsmaatregelen aandachtspunten zijn
geweest. Deze werkzaamheden zijn in overleg met de afdeling
IAD verricht in het kader van het Risk Based Audit project.
Bij de totstandkoming van het formuleren van het strategisch
beleidsplan 2011-2013 is een bijdrage geleverd aan het formuleren
van het financieel beleid van de bank. In samenwerking
met andere afdelingen is ook een bankbrede inventarisatie van
efficiencyverbeteringsmogelijkheden gemaakt, welke vanaf
2011 geïmplementeerd zullen worden.
Information and Communication (ICT) Department
Het beleid van de ICT Department is erop gericht zorg te dragen voor
een goede ICT infrastructuur teneinde bedrijfsprocessen doelmatig te
laten verlopen en kostenefficiency te kunnen bewerkstelligen.
Enkele projecten, die de efficiency van bedrijfsprocessen
moeten verhogen en kostenbeheersing moeten bewerkstelligen
alsook verbetering van de service aan onze cliënten,
werden afgerond.
Zo werden de voorbereidingen voor het in gebruik nemen van
een softwarepakket dat het mogelijk maakt verschillende systeemrapporten
op het scherm te bekijken en selectief uit te
printen, afgesloten. Dit pakket, dat het papierverbruik in de
organisatie zal moeten reduceren, wordt in 2011 in gebruik
genomen.
Prioriteit werd gegeven aan de beveiliging van bankinformatie
en behoud van data-integriteit alsook aan het verhogen en
verbeteren van de operationaliteit van onze ATM’s. Verder zijn
onze ATM’s voorzien van de benodigde beveiliging tegen skimming.
Ook werden diverse procedures van het Internetbankieren
aangescherpt.
In het verslagjaar vond de succesvolle upgrade van ons ICBS
banksysteem plaats. In 2010 is gewerkt aan de voorbereidende
werkzaamheden voor de acceptatie van Mastercard Creditcards
op ons POS netwerk, welke in 2011 moeten zijn afgerond.
Verder is invulling gegeven aan de functie van information security
and quality assurance manager. Deze manager zal de organisatie
moeten helpen bij onder andere het identificeren, mitigeren
en bewaken van IT-gerelateerde (operationele) risico’s.
Treasury and Securities Department
De belangrijkste taken van deze afdeling liggen op het gebied
van het liquiditeitsbeheer, de aan- en verkoop van vreemde
valuta en valutaswaptransacties, evenals de effectenbemiddeling.
Door een nauwgezet beheer is de liquiditeitspositie van de bank
steeds op een bevredigend niveau gehouden. In het verslagjaar
is het liquiditeitsbeheer verder aangescherpt met als doel
de aanwezige liquiditeiten zo effectief mogelijk aan te wenden.
Liquiditeitsoverschotten zijn conservatief belegd. Om risico’s te
minimaliseren, is het beleid gecontinueerd om kortlopende liquiditeiten
bij solide (buitenlandse) financiële instellingen te plaatsen,
gecontinueerd. Daarnaast is de looptijd van de beleggingen
zo goed mogelijk afgestemd op de verwachte behoefte aan
liquide middelen.
Het gerealiseerd rendement van voornoemde beleggingen is
onder het budget gebleven door de erg lage tarieven voor kortlopende
deposito’s bij solide Amerikaanse en Europese banken.
Onze effectenportefeuille op de internationale kapitaalmarkt
heeft beter gerendeerd vanwege de voortzetting van het herstel
op internationale beurzen in 2010. Ons beleid om voorlopig de
fondsen in deze portefeuille op het huidig niveau te bevriezen
blijft gehandhaafd. Deze portefeuille wordt nauwgezet gevolgd.
De scheve verhouding op de valutamarkt, blijkende uit de discrepantie
tussen de door de Centrale Bank van Suriname vastgestelde
officiële koersen voor de USD en de EURO en de koersen
op de vrije deviezenmarkt, die zich reeds in 2009 manifesteerde,
heeft zich voortgezet in 2010. Als gevolg hiervan konden commerciële
banken niet doelmatig intermediëren op de valutamarkt
en zagen hun concurrentiepositie ten opzichte van andere
spelers op deze markt verder verslechteren.
34

Vanwege de hoge volatiliteit op financiële markten en door
valutaswaptransacties heeft de bank per saldo een koersverlies
geleden welke in de post Resultaat financiële transacties van
de resultatenrekening tot uiting komt.
De afdelingsdoelstellingen zijn door voormelde zaken niet gerealiseerd.
In de tweede helft van het verslagjaar werd de heer
drs. A. Surjbalisingh aangetrokken en belast met de leiding van
de afdeling, terwijl de dienstbetrekking met een stafmedewerker
van de afdeling beëindigd werd.
Onze activiteiten op de Surinaamse Effectenbeurs zijn vermeld
in het overzicht hieromtrent elders in dit jaarverslag.
Human Resource Management
Beleid
In verband met de verdere ontwikkeling van het personeelsbeleid
is in het verslagjaar een aanvang gemaakt met het evalueren
en aanpassen van de huidige functiebeschrijvingen, een
project dat in 2011 zal worden afgerond.
Er zijn workshops georganiseerd voor stafleden om hun vaardigheden
met betrekking tot het voeren van functionerings- en
beoordelingsgesprekken verder te vergroten.
Personeelsbestand en personalia
In 2010 werd een instroom van 20 nieuwe medewerkers geregistreerd,
waaronder 4 stafleden.
Een belangrijk deel van de nieuwe medewerkers op CAO
niveau is aangetrokken ter vervanging van personen die op
korte termijn de pensioengerechtigde leeftijd zullen bereiken.
Met 4 medewerkers werd het dienstverband op eigen verzoek
beëindigd en 2 medewerkers hebben de bank verlaten wegens
het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd.
In het verslagjaar waren er 22 jubilarissen, waaronder 2 met een
40-jarig dienstverband, te weten de dames Joyce Woen Tjoen
Soen (afdeling Cash) en Gladys Doelwijt (afdeling CAD). Verder
waren er 5 medewerkers met een 35-jarig dienstverband, 13
met een 30-jarig dienstverband en 2 die hun 12½ dienstjubileum
mochten vieren.
Per 31 december 2010 waren er 272 medewerkers in dienst
van de bank waarvan 58% vrouwen en 42% mannen.
In november hebben we na een kortstondig ziekbed afscheid
moeten nemen van ons voormalig staflid, de heer Charles van
Lierop, die enkele jaren geleden met pensioen is gegaan.
Evenals voorgaande jaren was onze personeelsvereniging erg
actief. Het nieuwe jaar werd ingeluid middels een gezellige
oudjaars party op ons parkeerterrein.
Onze gemoderniseerde bankhal
Ter optimalisering van de dienstverlening
naar onze klanten toe is de bankhal van
ons hoofdkantoor gemoderniseerd.
35

Hedy
Heymans
CNO Honorary Award winner 2010
Tijdens de 27ste Bennial Conference van de Caribbean Nurses Organisation
(CNO) werd Hedy Heymans voor haar inzet in de ontwikkeling van het verplegers
beroep en de verbetering van de diensten binnen de gezondheidszorg
bekroond met the CNO Honorary Award. Een unieke prestatie voor een
Surinaamse verpleegkundige die haar leven heeft toegewijd aan dienstbaarheid
aan de Surinaamse mens.
36

Excellence is to do a common thing
in an uncommon way.
Payments (Domestic, Foreign Transfers, Cash)
Het terugdringen van het sterk ontwikkeld chartaal betalingsverkeer
in Suriname ten gunste van het girale verkeer blijft één
van onze prioriteiten. In dit opzicht is het verheugend te melden
dat de switchcompany BNETS, waar de Hakrinbank mede
aandeelhouder van is, diverse promotie-activiteiten ondernomen
heeft ter bevordering van het POS gebruik en zulks met
succes. Het aantal POS transacties is in het verslagjaar gestegen
met ongeveer 50%.
In het verslagjaar hebben de Surinaamse banken te maken
gehad met het fenomeen skimming; het onrechtmatig verkrijgen
van de pincode van een klant door het kopiëren van de
inhoud van de magneetstrip van een pinpas en de pincode.
Wij hebben daarom de ATM’s van de benodigde beveiliging
voorzien om onze klanten te beschermen tegen een dergelijke
fraude. Ook werden om deze reden een aantal ATM’s vervangen.
Tegen het jaareinde werden ook gevallen van phishing
gemeld. Dit is ook een vorm van identiteitsfraude waarbij
e-mails, worden verstuurd die ogenschijnlijk afkomstig zijn van
een officiële instelling bijvoorbeeld een bank, waarin de ontvanger
wordt misleid om persoonlijke gegevens, zoals gebruikersnaam,
wachtwoorden, creditcardnummers en dergelijke,
te verstrekken. Zodra de criminelen in het bezit zijn van deze
gegevens, proberen ze via internetbankieren geld van rekeningen
te halen of de creditcard te misbruiken. Op diverse wijzen
hebben de banken hun klanten gewezen op deze voor Suriname
nieuwe vorm van criminaliteit en aangegeven op welke
wijze zij zich hiertegen kunnen bewapenen.
De verdiensten uit ons buitenlandbedrijf stegen in het verslagjaar
met bijna 10%. Door het aanbieden van concurrerende
tarieven namen de buitenlandse overmakingen toe.
In ons vorig jaarverslag werd melding gemaakt van het Mastercard
POS acquiring project, waardoor het mogelijk zou zijn om
met onze creditcards betalingen te verrichten via onze POSapparaten.
Vanwege de upgrade van ons ICBS banksysteem is
er vertraging opgetreden in de uitvoering van dit project, dat nu
in 2011 zal worden afgerond.
Compliance & Legal
De compliance afdeling heeft als doel de integriteit van de bank
en haar medewerkers in de ruimste zin te bevorderen. Deze
taak wordt uitgevoerd door middel van onder andere het (doen)
verzorgen van trainingen, het ontwikkelen van interne regelgeving
en het geven van advies, om onze integriteitsbewuste
bedrijfscultuur verder te ontwikkelen en bestendigen.
In het jaar 2010 zijn diverse trainingen verzorgd. Voor het filiaal
Nickerie vond een aparte training plaats, waarbij voornamelijk
juridische en compliance vraagstukken werden behandeld
die zich kunnen voordoen bij het openen en het monitoren van
rekeningen en transacties (Know Your Customer en Customer
Due Diligence regelgeving).
Aanscherping van ons Cliënt Acceptatiebeleid heeft plaatsgevonden.
Ook is onze anti moneylaundering manual aangepast.
Wij hebben een nieuw compliance handboek geconcipieerd
welke in 2011 officieel zal worden ingevoerd. Onderdeel van dit
handboek zijn onder meer de Regeling Nevenactiviteiten en de
Klokkenluidersregeling.
Filialen /Branches
Onze bijkantoren zullen meer dan voorheen worden ingezet
als verkoopcentra van voornamelijk consumerkredieten en
Midden- en Klein Bedrijven (MKB) leningen. In 2010 is de
doorlooptijd van eerstgenoemde kredieten verkort door het
standaardiseren en automatiseren van het kredietverleningsproces.
Ook zijn de commerciële vaardigheden van de betrokken
medewerkers vergroot, teneinde onze cliënten beter en
vlotter te bedienen.
Er zijn stappen gezet ter upgrading van enkele bijkantoren.
Deze voldoen niet meer aan de wensen van onze cliënten en
hebben een te kleine verwerkingscapaciteit. Ons filiaal aan de
Mr. J. Lachmonstraat (Flora) is geheel gesloopt en er is gestart
met de bouw van een modern kantoor welke ruim 1 jaar in
beslag zal nemen. De dienstverlening van het filiaal is tijdelijk
verplaatst naar een gehuurd pand in de nabije omgeving.
Ook ons filiaal aan de Anamoestraat zal grondig worden aangepakt
en uitgebreid. De werkzaamheden zijn inmiddels gestart.
De renovatie en uitbouw van ons pand aan de Saramaccastraat
nabij ons hoofdkantoor heeft in het verslagjaar vertraging
opgelopen door externe bureaucratische perikelen.
Nu dit achter de rug is kan weer in versneld tempo gewerkt
worden. Volgens planning zal de oplevering tegen het einde
van 2011 plaatsvinden.
Er wordt momenteel gewerkt aan een nieuwe design van onze
huisstijl voor al onze filialen, die wij na oplevering zullen lanceren.
Momenteel is in studie de uitbreiding van onze dienstverlening
naar nieuwe gebieden.
Inmiddels is reeds een locatie geïdentificeerd waar op middellange
termijn een nieuw filiaal zou kunnen verrijzen.
37

Nationale Trust- en Financierings Maatschappij N.V.
De prestaties in het verslagjaar van onze dochteronderneming,
de Nationale Trust- en Financierings Maatschappij, kunnen als
gematigd positief worden gekwalificeerd. De activa stegen,
echter liep de rentabiliteit terug. Het balanstotaal groeide met
9% tot SRD 183 miljoen per ultimo 2010. Hoewel in alle productcategorieën
een toename werd gerealiseerd, zijn echter
de begrote productiedoelstellingen niet gerealiseerd. Hierdoor
daalden de bedrijfsopbrengsten en viel de winst 5% lager uit
dan in 2009.
De verscherpte intake bij de kredietverlening welke werd doorgevoerd
als uitvloeisel van de toegenomen omgevingsrisico’s,
was de belangrijkste oorzaak van de gematigde groei van de
uitzettingen. Andere oorzaken waren de focus op de goede
doorvoering van interne organisatorische maatregelen en de
mindere bereikbaarheid van het hoofdkantoor vanwege de verkeerscongestie
veroorzaakt door de herinrichting van de Maagdenstraat.
Inmiddels zijn laatstgenoemde zaken achter de rug
en is de aandacht gericht op de commercie. De kwaliteit van de
kredietportefeuille bleef op peil getuige de non performing ratio
van circa 2%.
Hypothecaire uitzettingen
De hypothecaire uitzettingen stegen met 13% tot circa SRD 101
miljoen. Deze toename is lager dan begroot, vooral vanwege
ons aangescherpt acceptatiebeleid. De kwaliteit van onze portefeuille
is op een goed peil gebleven. Opvallend was de significante
onderrealisatie bij de uitzettingen in de zogenaamde 7%
hypotheekleningen gefinancierd uit de kasreserve, ondanks de
zeer aantrekkelijke rente. De verlening van de zogenaamde 5%
hypotheekleningen voor de minder draagkrachtigen viel – net
als bij andere financiële instellingen – erg tegen. Het schijnt dat
de drempel voor velen nog te hoog is en dat de maximale leensommen
onvoldoende zijn om een woning te kunnen bouwen.
Deze faciliteit dient geherevalueerd te worden.
Termijnleningen (objectfinanciering)
De termijnleningen namen toe met ruim 4% tot circa SRD 53
miljoen. De groei is minder dan in voorgaande jaren, vanwege
ons aangescherpt intakebeleid. De mindere bereikbaarheid
van ons hoofdkantoor als gevolg van de herinrichting van de
Maagdenstraat speelde ook een rol. De bijkantoren leverden
wederom een belangrijke bijdrage aan de productie.
Persoonlijke leningen
De uitzettingen in persoonlijke leningen zijn toegenomen
met ruim 9% tot SRD 27 miljoen. De vraag naar dit product
is groot, echter worden vele aanvragen afgewezen vanwege
onvoldoende aflossingscapaciteit, veelal omdat lonen reeds
belast zijn met inhoudingen van elders afgesloten leningen. De
stijgende trend van de leensommen heeft zich voortgezet. De
samenwerking met grote warenhuizen voor de financiering van
aankopen van duurzame consumptiegoederen door klanten
is geïntensiveerd. In het verslagjaar zijn verschillende nieuwe
producten gelanceerd, zoals het studentenpluspakket en het
Tap a Yari krediet. Ook zijn de marketingcampagnes gemoderniseerd
en geïntensiveerd en werden nieuwe folders en flyers
opgemaakt.
Vermogensbeheer
Het door de NTFM beheerde vermogen van derden nam af
met 14%. Bedoelde vermogens worden belegd in hypotheken
luidende in voornamelijk vreemde valuta. De vraag naar deze
leningen staat al enige tijd onder druk vanwege de verdere convergentie
van de rente in SRD en vreemde valuta. Kredietnemers
kiezen daarom vaker voor leningen in SRD. In 2011 wordt
wel een omslag verwacht, vanwege het aangescherpt beleid
van de Centrale Bank van Suriname inzake vreemde valuta
leningen. Deze zullen door banken voortaan slechts verstrekt
mogen worden aan cliënten met een reguliere vreemde valuta
cashflow zoals exporteurs. Degenen die hieraan niet voldoen
zouden wel in aanmerking kunnen komen voor een vreemde
valuta lening verstrekt via vermogensbeheer.
Interne organisatie
Ingaande 1 januari 2010 werd de heer Drs. R. Sitaram tot dan
onderhoofd NTFM, belast met de leiding van onze dochteronderneming.
In de loop van het jaar is er een gespecialiseerde
Mid-office onder leiding van de heer Drs. V. Ramtahalsing
gecreëerd, teneinde de coördinatie tussen front- en backoffice
te verbeteren. De Mid-office is een centrale unit waar
de meeste aanvragen gescreend en/of goedgekeurd worden
38

Excellence is not a skill.
It is an attitude.
alvorens doorgestuurd te worden naar de kredietfunctionarissen.
Ook wordt gelet op een vlotte afhandeling/formalisering
van goedgekeurde kredieten.
Begin 2011 is de frontoffice van het hoofdkantoor verhuisd
naar de begane grond, alwaar een moderne one-stop shop is
gecreëerd voor onze retailklanten. Later dit jaar zal de backoffice
van de NTFM geïintegreerd worden met die van de Credits
Department van de Hakrinbank teneinde efficiency voordelen
te realiseren. Vermeldenswaard is dat het softwarepakket
Pegasus nu ook door de NTFM wordt gebruikt, waardoor het
kredietverleningsproces vlotter verloopt.
Vooruitzichten voor 2011
Hoewel rekening wordt gehouden met een flauwe consumentenmarkt
en de continuering van het prudent kredietintake
beleid, zal door een verhoogde commerciële inspanning – ook
van de bijkantoren – ernaar gestreefd worden om toch een
bevredigende productiegroei te realiseren.
De in 2010 doorgevoerde interne organisatorische structuur- en
proceswijzigingen zullen naar verwachting hun vruchten afwerpen.
Rekening wordt gehouden met hogere groeicijfers en een
verbeterde rentabiliteit.
De financiële ontwikkeling van de bank
Onze bank heeft in 2010 bevredigende financiële resultaten
geboekt. Het balanstotaal groeide en de operationele resultaten
stegen. De financiële doelstellingen, die wij in ons Strategisch
Beleidsplan 2008-2010 hebben geformuleerd, zijn goeddeels
gerealiseerd, ondanks de concurrentie op de lokale markt,
de lage internationale rentetarieven, het negatief resultaat uit
financiële transacties evenals de gestegen kosten vooral in de
personele sfeer. Deze doelstellingen waren een winstgroei van
minimaal 10%, een vergroting van ons aandeel in de kredietverleningsmarkt,
een toename van het aandeel van de niet renteinkomsten
in de totale bedrijfsopbrengsten en een verbetering
van de efficiencyratio met 1½ - 2 procentpunten per jaar.
Geconsolideerde balans
De bedrijfsomvang, gemeten naar het balanstotaal, bedroeg
aan het einde van het verslagjaar SRD 1,27 miljard, een stijging
van SRD 163,2 miljoen ofwel circa 15% ten opzichte van
ultimo 2009. Deze toename is overeenkomstig onze doelstelling
geweest.
1.400
1.200
Balanstotaal (in miljoenen SRD)
1.110.2
1.273,4
Teneinde de bevoegdheden van de Algemene Vergadering van
Aandeelhouders te benadrukken bij de besluitvorming over de
winstverdeling is een balans vóór winstverdeling opgenomen.
Dit correspondeert met moderne opvattingen ten aanzien van
financiële verslaggeving.
1000
800
606.5
795.8
972.6
Bij het pre-advies van de Raad van Commissarissen en voor
analyse doeleinden is echter de balans ná winstverdeling
gebruikt. Het geconsolideerd kasstroomoverzicht verschaft
inzicht in de liquiditeitsbewegingen.
600
400
Het volgende bevat een gedetailleerde analyse van de belangrijkste
balansposten, alsook van het geconsolideerde resultaat.
Ook zal het winstbestemmingsvoorstel toegelicht worden.
200
0.0
2006 2007 2008 2009 2010
39

Aan de actiefzijde van de balans was deze stijging hoofdzakelijk
te zien in de posten Vorderingen op klanten, Schatkistpapier
en Liquide middelen.
De post Vorderingen op klanten, hoofdzakelijk voortvloeiende
uit de kredietverlening, steeg van SRD 609,7 miljoen per ultimo
2009 tot SRD 718,1 miljoen aan het einde van het verslagjaar.
Deze toename van SRD 108,3 miljoen ofwel circa 18% betrof
uitzettingen in voornamelijk Surinaams courant. De uitzettingen
in vreemde valuta namen door ons bewust dedollariseringsbeleid
af. De groei in de kredietverlening vond voornamelijk
plaats in de sectoren handel, woningbouw, constructie en
installatie, terwijl ook de door de Nationale Trust en Financierings
Maatschappij verstrekte consumentenkredieten, toenamen.
De post Schatkistpapier laat een toename zien. In 2009 werd
onze portefeuille volledig door de Staat afgelost. In het verslagjaar
was het wederom mogelijk om via de Centrale Bank
van Suriname te beleggen in schatkistpapier van de Republiek
Suriname.
De liquide middelen (exclusief schatkistpapier) stegen met
5,9% tot SRD 195,7 miljoen. Deze stijging hield verband met de
toename van de aan ons toevertrouwde middelen.
Aan de passiefzijde van de balans kunnen wij drie hoofdgroepen
onderscheiden, namelijk de Schulden aan klanten, de
Voorzieningen en het Eigen vermogen.
De post Schulden aan klanten omvat onze belangrijkste bron
van funding. Deze stegen met SRD 102,8 miljoen ofwel circa
11,0% tot SRD 1.048,9 miljoen. De post Spaargelden, waaronder
de lange termijn aangetrokken gelden, nam met 9,6% toe,
terwijl de Andere schulden, waaronder de tegoeden op girorekeningen
groeiden met 12,1%.
Schulden aan kredietinstellingen namen toe met SRD 44,3
miljoen tot SRD 103,1 miljoen. Deze post bestaat met name uit
de rekeningcourantverhouding met lokale banken, voortvloeiende
uit de dagelijkse clearing van interbancaire transacties.
Het eigen vermogen zal met circa SRD 13,0 miljoen ofwel
17,2% toenemen tot SRD 88,3 miljoen, ervan uitgaande dat
van de nettowinst SRD 13,2 miljoen aan de Algemene Reserve
zal worden toegevoegd. In dat geval loopt deze reserve op tot
SRD 70,3 miljoen. De aangroei van het eigen vermogen vergroot
de financiële soliditeit van de bank en de financiële ruimte
om meer en grotere kredietaanvragen in behandeling te nemen.
De zogenaamde buitenbalansposten, waaronder verstrekte
garanties en geopende L/C’s, die vanwege hun risico invloed
hebben op de solvabiliteitstoetsing, zijn toegenomen met
SRD 3,7 miljoen tot SRD 30,3 miljoen.
Geconsolideerde resultaten
De geconsolideerde resultaten lieten op zich een bevredigende
groei zien. Vanwege kostenstijgingen en het negatief resultaat
uit financiële transacties zijn deze resultaten echter iets minder
dan gebudgetteerd.
32.0
29.5
27.0
24.5
22.0
19.5
17.0
Bedrijfsresultaat vóór belastingen (× mln SRD)
19.95
23.90
26.30
28.42
2006 2007 2008 2009 2010
31.10
De bank realiseerde in het verslagjaar een netto resultaat
vóór belastingen van SRD 31,1 miljoen, een stijging met
SRD 2,7 miljoen ofwel bijna 10% ten opzichte van 2009. De
stijging was het gevolg van een toename van de baten met
SRD 8,4 miljoen ofwel 12,2% tot SRD 77,3 miljoen en van de
lasten met SRD 5,8 miljoen ofwel 14,1% tot SRD 46,2 miljoen.
Baten
Aan de toename van de bedrijfsopbrengsten hebben hoofdzakelijk
de rentebaten bijgedragen. De overige (niet-rente) baten
zijn vanwege het negatief resultaat uit financiële transacties in
totaal met SRD 0,3 miljoen gedaald. Het aandeel van de nietrentebaten
in het totaal is als gevolg hiervan verminderd met
3,1 procentpunten tot 22,0%. Ons streven is dit percentage
successievelijk te verhogen tot 33,3. Het aandeel van de nettorentebaten
bedroeg 78,0%, een stijging met 3,1 procentpunten
ten opzichte van 2009.
Rentebaten
De netto-rentebaten stegen met SRD 8,7 miljoen tot SRD 60,3 miljoen.
Deze stijging is het resultaat van de groei van de kredietportefeuille.
De opbrengsten uit beleggingen in schatkistpapier van
de Republiek Suriname stegen vanwege het wederom beschikbaar
zijn van nieuw papier met SRD 1,2 miljoen. De groei van
de rentebaten werd ondersteund door de aanscherping van het
krediet- en balansbeheer, vooral het liquiditeitsbeheer.
Niet-rentebaten
De provisie en overige bedrijfsopbrengsten groeiden met
SRD 1,1 miljoen tot SRD 17,2 miljoen. Deze toename kan
voornamelijk toegeschreven worden aan de verdiensten uit
het binnenlandse en buitenlandse betalingsverkeer waaronder
begrepen aan de kredietverlening gerelateerde provisies, zoals
afsluitprovisie en provisie uit hoofde van afgegeven garanties.
40

Het resultaat uit financiële transacties liet een afname zien van
SRD 1,4 miljoen en beliep SRD 0,3 miljoen negatief per ultimo
2010. Dit resultaat komt vanwege hoge volatiliteit op de internationale
financiële markten die heeft geleid tot een per saldo
koersverlies voor de bank.
Het herstel van het internationale beursklimaat heeft een
gunstig effect gehad op onze beleggingsportefeuille.
Er is sprake geweest van een verder rendementsherstel dat
zich al in 2009 had ingezet. In het verslagjaar zijn geen additionele
beleggingen gedaan.
De BIS-ratio, die een betere maatstaf is voor de beoordeling
van de solvabiliteit van een bank omdat zij het eigen vermogen
relateert aan de som van de naar risicograad gewogen activa,
beliep 14,74% vergeleken met 14,26% per eind 2009. Onze
bank voldoet zoals gebruikelijk ruimschoots aan deze door de
Centrale Bank van Suriname gestelde solvabiliteitstoetsingsnorm,
die gebaseerd is op het Bazel I kapitaalakkoord dat een
minimale kapitaaleis van 8 procent stelt.
BIS ratio (in %)
Lasten
De operationele lasten namen met SRD 5,7 miljoen ofwel
15,1% toe tot circa SRD 43,6 miljoen. De grootste toename
vond plaats bij de personeelskosten als gevolg van de toegekende
salarisverhogingen en noodzakelijke aanpassingen
van pensioenen. De stijging van de overige bedrijfslasten is
vooral het gevolg van de gestegen kosten voor automatisering,
drukwerken, reparatie en onderhoud gebouwen en inventaris,
alsook kosten verband houdende met de bewaking van gebouwen.
De groei van de operationele kosten is hoger dan gebudgetteerd,
vooral vanwege voormelde hogere kosten in de personele
sfeer. Wij blijven prioriteit geven aan kostenbeheersing
en efficiencyverbetering.
16
14
12
10
8
11.31
10.56
11.49
14.26
14.74
De dotatie aan de specifieke debiteurenvoorzieningen bedroeg
SRD 2,5 miljoen, ongeveer gelijk aan het niveau in 2009. De
kwaliteit van onze kredietportefeuille bleef op een goed peil,
gezien de lage non-performing ratio van circa 2%.
6
4
Ratio’s
2
Solvabiliteit
De capitalratio, gedefinieerd als het aandeel van het zichtbare
eigen vermogen in het balanstotaal, bedroeg per ultimo van het
verslagjaar 6,94%, hetgeen een toename van 0,15 procentpunt is
ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit is veroorzaakt door de
groei van het eigen vermogen, die hoger uitviel dan die van het
balanstotaal. Het zichtbare eigen vermogen in procenten van de
Vorderingen op klanten daalde met 0,06 procentpunten tot 12,30.
50
45
40
35
30
25
Return on equity (in %)
46.9
40.0
34.4
28.0
24.3
0.0
2006 2007 2008 2009 2010
Rentabiliteit
Ondanks de winstgroei, verminderde de RoE door de sterke
toename van het eigen vermogen, van 28,0% naar 24,3%,
doch bleef absoluut bezien op een goed niveau. De RoA is
afgenomen van 1,75 naar 1,67. De sterkere toename van het
balanstotaal ten opzichte van de stijging van de nettowinst is
de onderliggende oorzaak hiervan. Onze doelstelling is de RoA
te verhogen vooral door groei van de overige baten en door
efficiencybevorderende maatregelen. De RoA van Surinaamse
banken wordt overigens negatief beïnvloed door de hoge kasreserveverplichtingen
van de Centrale Bank van Suriname,
waardoor een aanzienlijk deel van onze activa niet of nauwelijks
rendeert.
20
15
10
5
0.0
2006 2007 2008 2009 2010
41

Return on assets (in %)
Efficiencyratio (in %)
2.50
2.25
2.37
2.18
2.00
1.75
1.90
1.75
1.67
70
1.50
60
56 54 55 55 56
1.25
50
1.00
40
0.75
30
0.50
20
0.25
10
0.0
2006 2007 2008 2009 2010
0.0
2006 2007 2008 2009 2010
Operationeel
De belangrijkste indicator voor de operationele productiviteit
is de efficiencyratio, waarbij een lagere ratio indiceert dat de
bedrijfsactiviteiten des te efficiënter worden uitgevoerd.
De efficiencyratio, gedefinieerd als de kosten minus de voorzieningen
in procenten van de totale opbrengsten, verslechterde
in 2010 naar het niveau van 56,4% en lag daarmee boven onze
operationele doelstelling van 53,5%. Dit is een gevolg van de
sterkere toename van de operationele lasten en wel met 15,1%
in vergelijking met de baten die met 12,2% stegen. Ons streven
blijft erop gericht de ratio omlaag te brengen met 1,5 - 2 procentpunten
per jaar. Om deze reden wordt prioriteit gegeven
aan een verdere aanscherping van het balansbeheer, verhoging
van de verdiencapaciteit, doorvoering van kostenbesparende
en efficiencyverhogende maatregelen middels de aanpassing
en stroomlijning van de bedrijfsorganisatie en de bedrijfsprocessen.
Hakrinbank aandelen
Ons dividendbeleid richt zich op een uitkering van 1/3 deel van
de nettowinst. Hierbij wordt mede rekening gehouden met onze
liquiditeit, solvabiliteit, winstgevendheid en groeidoelstellingen.
Mede door dit voor de aandeelhouders aantrekkelijk beleid,
laten de winst en het dividend per aandeel een opgaande lijn
zien, terwijl de koers/winstverhouding gunstig is voor de belegger.
Onderstaande tabel illustreert één en ander.
Kerncijfers inzake Hakrinbank aandeel (in SRD)
Per ultimo 2010 2009 2008 2007 2006
Koers per aandeel (Effectenbeurs) 205,00 190,00 174,00 150,00 136,00
Intrinsieke waarde per aandeel 189,66 161,85 116,97 92,99 71,37
Marktkapitalisatie (x SRD 1.000) 95.468 88.482 81.031 69.854 63.335
Nettowinst per aandeel 42,74 39,06 36,15 32,84 27,41
Dividend per aandeel 14,40 13,00 12,00 11,00 10,00
Dividendrendement in % 7,0 6,8 6,9 7,3 7,4
Koers/intrinsieke waarde in % 108,1 117,4 148,8 161,3 190,6
Koers/winstverhouding 4,8 4,9 4,8 4,6 5,0
42

210
Koersontwikkeling Hakrinbank aandeel op de
Surinaamse Effectenbeurs (in SRD)
200 205
190
180
170
160
150
140
130
136
150
174
190
2006 2007 2008 2009 2010
Winstbestemmingsvoorstel voor het boekjaar 2010
Het verbeterde bedrijfsresultaat en de solvabiliteitspositie
stellen ons in staat om aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders
voor te stellen een circa 11% hoger contant dividend
dan in 2009 uit te keren. Deze verhoging geeft het belang
aan dat wij hechten aan een gunstige dividenduitkering aan
onze aandeelhouders.
Het winstbestemmingsvoorstel is:
1. Uitkering van een totaal dividend van SRD 14,40 per
aandeel van nominaal SRD 0,15, hetgeen een dividendpercentage
oplevert van 9.600. Uitgaande van de gemiddelde
beurskoers in 2010 bedraagt het dividendpercentage
7,29%. In augustus 2010 is er reeds SRD 4,40 als
interim-dividend in contanten uitgekeerd, waardoor het
slotdividend SRD 10,00 bedraagt. Met deze uitkeringen
zal een bedrag van in totaal SRD 6,7 miljoen zijn gemoeid,
hetgeen overeenkomt met een uitkeringspercentage van
33,7, iets hoger dan in 2009.
2. Toevoeging van het resterende winstsaldo ten bedrage van
SRD 13,2 miljoen aan de Algemene Reserve.
Het winstbestemmingsvoorstel leidt tot een verdere versterking
van het eigen vermogen van onze bank.
Deze versterking vergroot de soliditeit en het groeipotentieel,
terwijl ook aan de door de Centrale Bank van Suriname
gestelde eisen wordt voldaan inzake de financiering van onze
investeringsprogramma’s met eigen vermogen. Tevens heeft
het een positieve invloed op de bedrijfsactiviteiten, aangezien
meer en grotere kredietaanvragen in behandeling kunnen
worden genomen.
van de economie uitgaan, zorgen. Dit geldt eveneens voor het
zich versnellende inflatietempo, dat voeding kan geven tot het
op gang komen van een loon- en prijsspiraal. Ter voorkoming
hiervan is het ook belangrijk dat vakbonden zich redelijk opstellen
bij het arbeidsvoorwaardenoverleg in 2011.
Uit prudentie is bij de opstelling van de begroting 2011 van
onze bank gewerkt met conservatieve uitgangspunten. Rekening
is gehouden met een bescheiden groei van het businessvolume
en de rentabiliteit van de bank. De gebudgetteerde
groeipercentages liggen lager dan die van voorgaande jaren.
Het resultaat uit financiële transacties zal verbeteren vooral
vanwege een verwachtbaar hoger transactievolume in de
vreemde valutahandel door de verbeterde vraag- en aanbodverhoudingen
op de markt.
In 2011 zal veel energie gestopt worden in de verbetering
van het kostenmanagement en de verhoging van de arbeidsproductiviteit,
zodat de efficiencyratio kan verbeteren. Onze
inspanningen moeten ertoe leiden dat zowel het balanstotaal
als de rentabiliteit in 2011 met een aanvaardbaar percentage
zullen toenemen.
Zoals gebruikelijk hebben onze medewerkers in het verslagjaar
uitstekende prestaties geleverd, hetgeen ook in de afgelopen
jaren de basis is geweest voor de gunstige bedrijfsperformance.
Wij zijn hen dan ook veel dank verschuldigd voor hun
inzet en loyaliteit. Onze dank gaat ook uit naar de leden van de
Raad van Commissarissen voor de vruchtbare en aangename
samenwerking.
Bijzondere dank zijn wij verschuldigd aan onze gewaardeerde
klanten en overige externe relaties voor hun business, het
geschonken vertrouwen en loyaliteit jegens de Hakrinbank N.V.
en haar dochteronderneming, de Nationale Trust- en Financierings
Maatschappij.
Paramaribo, 11 april 2011
Directie Hakrinbank N.V.
Drs. J.D. Bousaid, Algemeen Directeur
Bedrijfseconomische vooruitzichten 2011
De opleving van de wereldeconomie zal de algemene bedrijvigheid
in ons land en met name die in de exportindustrie gunstig
beïnvloeden. De reële economische groei zal volgens schatting
van het Internationaal Monetaire Fonds toenemen tot ruim
5%. Van de uitvoering van het Structureel Verbeterings Programma
kan een gunstige invloed uitgaan indien – zoals eerder
aangegeven – aan een aantal belangrijke randvoorwaarden is
voldaan. Anderzijds baren de verslechtering van de overheidsfinanciën
en de negatieve consequenties die hiervan op de rest
43

VEA winner 2010
Als auteur van historische romans
geeft Cynthia McLeod ons een
uitstekend inzicht in de koloniale
geschiedenis van ons land. Haar
romans, studies en voordrachten
zorgen voor een bijzondere
verrijking van de Surinaamse
literatuur. Op een creatieve manier
weet zij mensen te interesseren
voor het geschreven woord en de
Surinaamse geschiedenis. Haar
inzet bij sociale projecten geeft
aan haar werk een extra dimensie.
Cynthia
McLeod
44

Controleverklaring
van de onafhankelijke accountant
Aan:
de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en
Directie van de Hakrinbank N.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2010 van Hakrinbank N.V. (“de vennootschap”) te Paramaribo, gecontroleerd.
Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en de vennootschappelijke balans per 31 december 2010, de geconsolideerde
en de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2010 en het geconsolideerde kasstroomoverzicht over
2010, met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving
en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat
getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met algemeen aanvaarde
grondslagen voor financiële verslaggeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing
als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang
als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle
verricht in overeenstemming met algemeen aanvaarde controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons
geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid
wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen
in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming,
met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg
van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor
het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden
die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te
brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de
geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de
vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons
oordeel te bieden.
Oordeel betreffende de jaarrekening
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van de
Hakrinbank N.V. per 31 december 2010 en van het resultaat en de kasstromen over 2010 in overeenstemming met algemeen
aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving.
Paramaribo, 11 april 2011
Lutchman & Co | An independent correspondent firm of Deloitte Touche Tohmatsu
Namens deze was getekend
Drs. M.R.A. Lutchman RA
45

VEA winner 2007
Armand van Alen heeft geëxcelleerd in
diverse onderdelen van de productiesector.
Hij ontwikkelde vaak zijn eigen
hoogwaardige Surinaamse technologie
die door hem met succes werd toegepast.
Zijn bedrijven hebben een gevestigde
naam in de betonindustrie, vanwege de
uitstekende prijs en kwaliteitsverhouding.
Hij is een pionier op het gebied van aquacultuur
en heeft ook excellente prestaties
geleverd op het gebied van de veeteelt
en projectontwikkeling. Hij is voor velen
het levende bewijs dat een individu via
eerlijk, integer en hard werken vooruit kan
komen.
Armand
van Alen
46

HAKRINBANK N.V.
Jaarrekening 2010
Bestaande uit:
geconsolideerde balans vóór voorstel winstverdeling
geconsolideerde balans ná voorstel winstverdeling
geconsolideerde winst- en verliesrekening
geconsolideerd kasstroomoverzicht
vennootschappelijke balans vóór voorstel winstverdeling
vennootschappelijke balans ná voorstel winstverdeling
vennootschappelijke winst- en verliesrekening
toelichting
47

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2010
VOOr VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD)
2010 2009
ACTIVA
Liquide middelen 195.716.790 184.840.559
Schatkistpapier 39.062.249 -
Vorderingen op kredietinstellingen 265.019.499 268.337.273
Vorderingen op klanten 718.062.078 609.744.420
Effecten 16.431.132 9.509.174
Deelneming 1.411.550 1.411.550
Materiële vaste activa 33.681.754 33.879.658
Overlopende activa 4.005.647 2.437.004
1.273.390.699 1.110.159.638
PASSIVA
Schulden aan kredietinstellingen 103.146.816 58.802.345
Schulden aan klanten:
- Spaargelden 506.327.735 461.836.913
- Andere schulden 542.584.686 484.242.812
Overige schulden 4.063.496 4.561.917*
Overlopende passiva 3.124.014 3.285.369
Voorzieningen 21.161.055 18.053.937
1.180.407.802 1.030.783.293
Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000
Gestort en opgevraagd kapitaal 69.854 69.854
Agioreserve 916 916
Herwaarderingsreserve 17.926.850 18.170.715
Algemene reserve 55.080.812 42.946.756*
Resultaat verslagjaar 19.904.465 18.188.104
92.982.897 79.376.345
1.273.390.699 1.110.159.638
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en
garanties
28.707.929 24.663.211
Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven 1.616.336 2.001.028
* cijfers aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
Paramaribo, 11 april 2011
30.324.265 26.664.239
Raad van Commissarissen:
Directie:
Ir. R.A. Mac Donald President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. M.M. Sandvliet M.Sc. Vice President-Commissaris Mr. M.M. Tjon A Ten Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Drs. G.M. Raghoenathsingh MBA Financieel Directeur
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC
H.R. Ramdhani
Mr. A.K.R. Shyamnarain
48

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2010
NA VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD)
2010 2009
ACTIVA
Liquide middelen 195.716.790 184.840.559
Schatkistpapier 39.062.249 -
Vorderingen op kredietinstellingen 265.019.499 268.337.273
Vorderingen op klanten 718.062.078 609.744.420
Effecten 16.431.132 9.509.174
Deelneming 1.411.550 1.411.550
Materiële vaste activa 33.681.754 33.879.658
Overlopende activa 4.005.647 2.437.004
1.273.390.699 1.110.159.638
PASSIVA
Schulden aan kredietinstellingen 103.146.816 58.802.345
Schulden aan klanten:
- Spaargelden 506.327.735 461.836.913
- Andere schulden 542.584.686 484.242.812
Overige schulden 8.720.456 8.566.903
Overlopende passiva 3.124.014 3.285.369
Voorzieningen 21.161.055 18.053.937
1.185.064.762 1.034.788.279
Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000
Gestort en opgevraagd kapitaal 69.854 69.854
Agioreserve 916 916
Herwaarderingsreserve 17.926.850 18.170.715
Algemene reserve 70.328.317 57.129.874
88.325.937 75.371.359
1.273.390.699 1.110.159.638
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en
garanties
28.707.929 24.663.211
Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven 1.616.336 2.001.028
30.324.265 26.664.239
Paramaribo, 11 april 2011
Raad van Commissarissen:
Directie:
Ir. R.A. Mac Donald President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. M.M. Sandvliet M.Sc. Vice President-Commissaris Mr. M.M. Tjon A Ten Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Drs. G.M. Raghoenathsingh MBA Financieel Directeur
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC
H.R. Ramdhani
Mr. A.K.R. Shyamnarain
49

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2010 (in SRD)
2010 2009
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Interestbaten 82.693.158 72.980.845
Interestlasten 22.401.197 21.392.547
Interestmarge 60.291.961 51.588.298
Provisie 17.099.845 16.076.519
Resultaat financiële transacties -225.790 1.204.549
Overige bedrijfsopbrengsten 106.275 3.252
77.272.291 68.872.618
BEDRIJFSLASTEN
Personeelskosten 28.989.974 25.990.026
Afschrijvingen 4.560.916 2.902.903
Overige bedrijfslasten 10.081.541 9.032.977
Voorziening kredietrisico’s 2.539.133 2.527.800
46.171.564 40.453.706
WINST VÓÓR BELASTING 31.100.727 28.418.912
Inkomstenbelasting 11.196.262 10.230.808
WINST NA BELASTING 19.904.465 18.188.104
Paramaribo, 11 april 2011
Raad van Commissarissen:
Directie:
Ir. R.A. Mac Donald President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. M.M. Sandvliet M.Sc. Vice President-Commissaris Mr. M.M. Tjon A Ten Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Drs. G.M. Raghoenathsingh MBA Financieel Directeur
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC
H.R. Ramdhani
Mr. A.K.R. Shyamnarain
50

GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2010 (in SRD)
2010 2009
Kasstroom uit operationale activiteiten
Resultaat vóór belastingen 31.100.727 28.418.912
Aangepast voor:
Afschrijvingen materiële vaste activa 4.560.916 2.902.903
Mutatie in voorzieningen 5.336.540 7.094.077
40.998.183 38.415.892
(Toename) / afname schatkistpapier -39.062.249 996.586
Afname / (toename) vorderingen op kredietinstellingen 3.317.774 -26.263.113
(Toename) kredietverlening -110.211.076 -67.871.385
(Toename) effecten -6.921.958 -767.090
(Toename) overlopende activa -1.568.643 -11.281
Toename schulden aan kredietinstellingen 44.344.471 12.897.950
Toename schulden aan klanten 102.832.696 97.418.691
(Afname) / toename overlopende passiva -161.355 565.620
(Afname) overige schulden -938.362 -897.715*
Betaalde inkomstenbelasting -11.336.190 -11.226.465
Netto-kasstroom uit operationele activiteiten 21.293.291 43.257.690
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Investeringen materiële vaste activa -4.872.467 -3.100.816
Toename onderhanden investeringen 509.455 -247.501
Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten -4.363.012 -3.348.317
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Dividend in contanten -6.054.048 -5.774.630*
Netto-kasstroom uit financieringsactiviteiten -6.054.048 -5.774.630
Toename in kasmiddelen 10.876.231 34.134.743
Liquide middelen per 1 januari 184.840.559 150.705.816
Liquide middelen per 31 december 195.716.790 184.840.559
* cijfers aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
Het kasstroomoverzicht is opgenomen volgens de indirecte methode vóór winstverdeling. Hierin zijn de mutaties die
leiden tot een wijziging in de liquide middelen in aanmerking genomen.
Paramaribo, 11 april 2011
Raad van Commissarissen:
Directie:
Ir. R.A. Mac Donald President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. M.M. Sandvliet M.Sc. Vice President-Commissaris Mr. M.M. Tjon A Ten Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Drs. G.M. Raghoenathsingh MBA Financieel Directeur
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC
H.R. Ramdhani
Mr. A.K.R. Shyamnarain
51

VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2010
VOOR VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD)
2010 2009
ACTIVA
Liquide middelen 195.716.790 184.840.559
Schatkistpapier 39.062.249 -
Vorderingen op kredietinstellingen 265.019.499 268.337.273
Vorderingen op klanten 540.375.714 447.508.443
Effecten 16.431.132 9.509.174
Deelneming 177.927.778 161.835.841
Materiële vaste activa 33.655.611 33.861.878
Overlopende activa 3.211.642 1.872.815
1.271.400.415 1.107.765.983
PASSIVA
Schulden aan kredietinstellingen 103.146.816 58.802.345
Schulden aan klanten:
- Spaargelden 506.249.465 461.762.338
- Andere schulden 541.410.063 482.490.922
Overige schulden 3.404.718 3.780.340*
Overlopende passiva 3.045.401 3.499.756
Voorzieningen 21.161.055 18.053.937
1.178.417.518 1.028.389.638
Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000
Gestort en opgevraagd kapitaal 69.854 69.854
Agioreserve 916 916
Herwaarderingsreserve 17.926.850 18.170.715
Algemene reserve 55.080.812 42.946.756*
Resultaat verslagjaar 19.904.465 18.188.104
92.982.897 79.376.345
1.271.400.415 1.107.765.983
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en
garanties
28.707.929 24.663.211
Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven 1.616.336 2.001.028
* cijfers aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
30.324.265 26.664.239
Paramaribo, 11 april 2011
Raad van Commissarissen:
Directie:
52
Ir. R.A. Mac Donald President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. M.M. Sandvliet M.Sc. Vice President-Commissaris Mr. M.M. Tjon A Ten Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Drs. G.M. Raghoenathsingh MBA Financieel Directeur
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC
H.R. Ramdhani
Mr. A.K.R. Shyamnarain

VENNOOTSCHAPPELIJK BALANS PER 31 DECEMBER 2010
NA VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD)
2010 2009
ACTIVA
Liquide middelen 195.716.790 184.840.559
Schatkistpapier 39.062.249 -
Vorderingen op kredietinstellingen 265.019.499 268.337.273
Vorderingen op klanten 540.375.714 447.508.443
Effecten 16.431.132 9.509.174
Deelneming 177.927.778 161.835.841
Materiële vaste activa 33.655.611 33.861.878
Overlopende activa 3.211.642 1.872.815
1.271.400.415 1.107.765.983
PASSIVA
Schulden aan kredietinstellingen 103.146.816 58.802.345
Schulden aan klanten:
- Spaargelden 506.249.465 461.762.338
- Andere schulden 541.410.063 482.490.922
Overige schulden 8.061.678 7.785.326
Overlopende passiva 3.045.401 3.499.756
Voorzieningen 21.161.055 18.053.937
1.183.074.478 1.032.394.624
Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000
Gestort en opgevraagd kapitaal 69.854 69.854
Agioreserve 916 916
Herwaarderingsreserve 17.926.850 18.170.715
Algemene reserve 70.328.317 57.129.874
88.325.937 75.371.359
1.271.400.415 1.107.765.983
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en
garanties
28.707.929 24.663.211
Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven 1.616.336 2.001.028
30.324.265 26.664.239
Paramaribo, 11 april 2011
Raad van Commissarissen:
Directie:
Ir. R.A. Mac Donald President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. M.M. Sandvliet M.Sc. Vice President-Commissaris Mr. M.M. Tjon A Ten Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Drs. G.M. Raghoenathsingh MBA Financieel Directeur
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC
H.R. Ramdhani
Mr. A.K.R. Shyamnarain
53

VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2010 (in SRD)
2010 2009
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Interestbaten 70.873.338 61.189.990
Interestlasten 22.400.523 21.388.440
Interestmarge 48.472.815 39.801.550
Provisie 14.994.533 13.951.063
Resultaat financiële transacties -225.790 1.204.549
Overige bedrijfsopbrengsten 106.275 3.252
63.347.833 54.960.414
BEDRIJFSLASTEN
Personeelskosten 25.037.186 22.307.006
Afschrijvingen 4.550.315 2.877.364
Overige bedrijfslasten 9.247.783 8.554.087
Voorziening kredietrisico’s 2.311.372 2.186.004
41.146.656 35.924.461
WINST VÓÓR BELASTING 22.201.177 19.035.953
Inkomstenbelasting 7.992.424 6.852.943
14.208.753 12.183.010
Resultaat deelneming (na belasting) 5.695.712 6.005.094
WINST NA BELASTING 19.904.465 18.188.104
Paramaribo, 11 april 2011
Raad van Commissarissen:
Directie:
Ir. R.A. Mac Donald President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. M.M. Sandvliet M.Sc. Vice President-Commissaris Mr. M.M. Tjon A Ten Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Drs. G.M. Raghoenathsingh MBA Financieel Directeur
G. Lie Sem-Nawikromo
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC
H.R. Ramdhani
Mr. A.K.R. Shyamnarain
54

TOELICHTING BEHORENDE BIJ DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING
PER 31 DECEMBER 2010
Algemeen
Er is zowel een balans vóór als een balans ná winstverdeling opgemaakt. De voorgestelde winstverdeling over 2010 is in de balans
ná winstverdeling reeds verwerkt. De winstverdeling over 2009 is op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26 april
2010 als volgt vastgesteld (bedragen in SRD):
Nettowinst 18.188.104
Contant dividend 6.064.048
Toevoeging aan de Algemene reserve 12.134.056
Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva gewaardeerd op hun nominale waarde.
De uitstaande vorderingen en schulden in vreemde valuta zijn omgerekend tegen op balansdatum geldende Centrale Bank van
Suriname koers voor aankoop van bankbiljetten
(2010: USD 1 = SRD 2,710 en EUR 1 = SRD 3,588 / 2009: USD 1 = SRD 2,710 en EUR 1 = SRD 3,874).
Op de vorderingen op klanten zijn specifieke voorzieningen uit hoofde van kredietrisico’s in mindering gebracht.
Jaarlijks wordt de (per saldo) mutatie in deze voorzieningen in de Winst- en Verliesrekening verantwoord.
De inkomstenbelasting zoals deze is opgenomen in de Winst- en Verliesrekening is berekend over de commerciële winst (na aftrek
van het resultaat op deelnemingen). Het verschil met het werkelijk verschuldigde bedrag is gemuteerd in de voorziening latente
belastingverplichtingen.
De materiële vaste activa zijn voor wat betreft de onroerende goederen gewaardeerd op vervangingswaarden waarbij, met uitzondering
van de terreinen, lineaire afschrijvingen in mindering zijn gebracht op basis van de geschatte economische levensduur. De
transportmiddelen en inventaris zijn gewaardeerd op aanschafwaarden onder aftrek van lineaire afschrijvingen op basis van de
geschatte economische levensduur. Veranderingen in de waarde van de onroerende goederen worden ten gunste of ten laste van
de herwaarderingsreserve gebracht onder aftrek van latente belastingen. De herwaarderingsreserve is afzonderlijk onder het eigen
vermogen opgenomen. De voorziening latente belastingen is berekend op haar contante waarde, uitgaande van een belastingtarief
van 36%. De gehanteerde jaarlijkse afschrijvingspercentages luiden als volgt:
- Gebouwen : 4% - 5%
- Terreinverbetering : 10%
- Transportmiddelen en kantoorinventaris : 25%
In de geconsolideerde jaarrekening zijn de cijfers verwerkt van de bank en haar 100% dochteronderneming de Nationale Trust- en
Financierings Maatschappij N.V.
De voorgestelde winstverdeling over 2010 luidt als volgt (bedragen in SRD):
Dividend in contanten
- interim-dividend 2.049.062
- slotdividend 4.656.960
Toevoeging aan de Algemene reserve 13.198.443
19.904.465
De onderstaande toelichting is, tenzij anders vermeld, toegespitst op de geconsolideerde jaarcijfers. De vergelijkende cijfers betreffen
de cijfers per 31 december 2009. De bedragen zijn opgenomen in Surinaamse Dollar.
55

BALANS PER 31 DECEMBER 2010
ACTIVA
2010 2009
Liquide middelen 195.716.790 184.840.559
Onder deze post vallen kasgelden, direct opeisbare tegoeden
bij de Centrale Bank van Suriname alsmede de kasreserve in
SRD bij de Centrale Bank van Suriname, welke niet ter vrije
beschikking staat van de Hakrinbank N.V.
Schatkistpapier 39.062.249 -
Deze post betreft beleggingen in schatkistpromessen van de
Republiek Suriname. De looptijd is 6 maanden en de rente op
jaarbasis bedraagt 7,5%.
Vorderingen op kredietinstellingen 265.019.499 268.337.273
Hieronder zijn opgenomen vorderingen op binnenlandse en
buitenlandse kredietinstellingen. Tevens omvat deze post de
door de Centrale Bank van Suriname verplicht voorgeschreven
vreemde valuta kasreserve aangehouden bij buitenlandse banken;
deze staat niet ter vrije beschikking van de Hakrinbank N.V.
Vorderingen op klanten 718.062.078 609.744.420
Onder deze post zijn opgenomen vorderingen uit hoofde van
kredietverlening en overige vorderingen. De noodzakelijk geachte
voorzieningen zijn in mindering gebracht.
Effecten 16.431.132 9.509.174
Deze post betreft beleggingen in buitenlandse effecten/fondsen
via een internationale investmentbank, het bezit in aandelen
Nationale Ontwikkelingsbank van Suriname N.V. (N.O.B.) ad
nominaal SRD 95 en een belegging in 7% obligaties Staatsolie
N.V.. De beleggingen in buitenlandse fondsen zijn gewaardeerd
tegen de marktprijs per balansdatum, de aandelen N.O.B. op
de laagste van de aanschaf- en marktwaarde en de belegging
in 7% obligaties Staatsolie N.V. tegen de verkrijgingsprijs ad
USD 2,500,000. De nominale waarde van deze obligaties is
USD 100.
Deelneming (in de vennootschappelijke balans) 177.927.778 161.835.841
Deze post betreft een 100% deelname in het kapitaal ad
SRD 5.000 van de Nationale Trust- en Financierings Maatschappij
N.V. De waardering is geschied tegen de intrinsieke waarde;
de vordering op haar nominale waarde. Tevens is hieronder
opgenomen de deelname in het kapitaal van BNETS N.V. ad
SRD 1.411.550 (2009: SRD 1.411.550). De waardering is geschied
tegen de verkrijgingsprijs.
56

BALANS PER 31 DECEMBER 2010
2010 2009
Materiële vaste activa
Onroerende goederen:
Boekwaarde per 1 januari 26.804.667 15.867.219
Investeringen 1.290.497 253.655
Herwaardering - 11.028.150
Correctie afschrijving wegens herwaardering - - 550.950
Afschrijvingen 1.920.218 895.307
Boekwaarde per 31 december 26.174.946 26.804.667
Vervangingswaarde 44.715.897 43.425.400
Cumulatieve afschrijvingen 18.540.951 16.620.733
Boekwaarde per 31 december 26.174.946 26.804.667
Transportmiddelen en kantoorinventaris:
Boekwaarde per 1 januari 5.189.434 4.349.869
Investeringen 3.581.970 2.847.161
Afschrijvingen 2.640.698 2.007.596
Boekwaarde per 31 december 6.130.706 5.189.434
Aanschafwaarde 22.125.742 18.543.772
Cumulatieve afschrijvingen 15.995.036 13.354.338
Boekwaarde per 31 december 6.130.706 5.189.434
Onderhanden investeringen:
Onderhanden werken 1.376.102 1.885.557
Totaal materiële vaste activa 33.681.754 33.879.658
Overlopende activa 4.005.647 2.437.004
Hieronder zijn opgenomen vooruitbetaalde bedragen
voor kosten die ten laste van de volgende jaren komen
en nog te ontvangen bedragen wegens nog niet
geïnde baten.
57

BALANS PER 31 DECEMBER 2010
PASSIVA
2010 2009
Schulden aan kredietinstellingen 103.146.816 58.802.345
Hieronder zijn opgenomen verplichtingen jegens locale
en buitenlandse banken.
Schulden aan klanten (Spaargelden) -
Hieronder zijn opgenomen:
Deposito- en spaarcertificaten 12.365.840 21.053.062
Saldi van deposito- en spaarrekeningen 493.961.894 440.783.851
506.327.734 461.836.913
Schulden aan klanten (Andere schulden) 542.584.686 484.242.812
Onder dit hoofd zijn de met de bedrijfsuitoefening van de
bank samenhangende schulden opgenomen, voorzover
zij niet onder spaargelden en schulden aan
kredietinstellingen zijn gepresenteerd.
Overige schulden 8.720.456 8.566.903
Onder deze post zijn passiva opgenomen, die niet onder
één van de overige posten kunnen worden gerubriceerd.
Overlopende passiva 3.124.014 3.285.369
Hieronder zijn opgenomen de vooruit ontvangen
bedragen van baten die ten gunste van volgende jaren
komen en nog te betalen bedragen terzake van lasten,
die aan verstreken jaren zijn toe te rekenen.
Voorzieningen
Onder dit hoofd zijn opgenomen:
Voorziening latente belastingverplichtingen 3.717.678 4.053.682
Voorziening pensioenen 5.556.786 4.665.132
Voorziening (medische) kosten en gratificaties/
toeslagen gepensioneerden
11.105.376 9.199.623
Voorziening CLICO 645.715 -
Voorziening eigen risico verzekeringen 135.500 135.500
Gestort en opgevraagd kapitaal
De nominale waarde van een aandeel bedraagt SRD 0,15
21.161.055 18.053.937
Balanswaarde per 1 januari respectievelijk 31 december 69.854 69.854
Agioreserve
Balanswaarde per 1 januari respectievelijk 31 december 916 916
58

BALANS PER 31 DECEMBER 2010
2010 2009
Herwaarderingsreserve
Balanswaarde per 1 januari 18.170.715 9.404.493
Toevoeging uit hoofde van herwaardering materiële vaste activa - 8.849.062
Vrijval -243.865 -82.840
Balanswaarde per 31 december 17.926.850 18.170.715
Algemene reserve
Balanswaarde per 1 januari 57.129.874 44.995.818
Toevoeging uit de nettowinst 13.198.443 12.134.056
Balanswaarde per 31 december 70.328.317 57.129.874
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties 28.707.929 24.663.211
Onder deze post zijn opgenomen de voor rekening van derden
afgegeven bankgaranties.
Verplichtingen uit hoofde van onherroepelijke accreditieven 1.616.336 2.001.028
Deze post omvat gestelde onherroepelijke, respectievelijk
geconfirmeerde accreditieven.
59

WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2010
2010 2009
Interestmarge 60.291.961 51.588.298
Deze post omvat het voordelig verschil tussen de
interestbaten uit kredietverlening, beleggingen en
overige uitzettingen enerzijds en de interestlasten der
opgenomen en toevertrouwde gelden anderzijds.
Provisie 17.099.845 16.076.519
Hieronder zijn begrepen de opbrengsten uit dienstverlening.
Resultaat financiële transacties -225.790 1.204.549
Hieronder zijn opgenomen valutakoersresultaten,
valuta omrekeningsverschillen en waardeverschillen
effecten.
Overige bedrijfsopbrengsten 106.275 3.252
Hieronder zijn opgenomen overige opbrengsten, niet
voortvloeiende uit de kernactiviteiten van de bank.
Personeelskosten 28.989.974 25.990.026
Deze post omvat de salarissen, bonussen, sociale
lasten en andere voorzieningen voor het personeel.
Afschrijvingen 4.560.916 2.902.903
Hieronder zijn opgenomen de afschrijvingen op
materiële vaste activa.
Overige bedrijfslasten 10.081.54 9.032.977
Hieronder zijn begrepen huisvestings-, kantoor-, computerkosten
e.d.
Voorziening kredietrisico’s 2.539.133 2.527.800
Deze post betreft de toevoeging aan de specifi eke voorziening
voor debiteuren uit hoofde van kredietrisico’s.
Inkomstenbelasting 11.196.262 10.230.808
Deze post betreft de inkomstenbelasting berekend
over de in de winst- en verliesrekening verantwoorde
winst vóór belasting.
60

Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van Commissarissen
Ir. R.A. (Richard) Mac Donald | President-Commissaris
Is levensmiddelentechnoloog (Landbouw Hogeschool Wageningen) en bekleedt
thans de functie van interim directeur van Apotheek Tjin A Kwie. Hij
heeft ruime werkervaring opgedaan in het bedrijfsleven en was jarenlang
directeur van Varossieau N.V. Hij is lid van de Staatsraad en van de Raad van
Commissarissen van Jetzza International N.V.
Drs. M.M. (Milton) Sandvliet M.Sc. | Vice President-Commissaris
Algemeen econoom (Anton de Kom Universiteit van Suriname) met een Master
of Science degree in International Business (University of the West Indies).
Hij is Hoofd Economische en Administratieve Diensten bij Civil Aviation
Safety Authority Suriname en heeft werkervaring opgedaan als directeur
STPO en stafambtenaar Internationale Economische Betrekkingen bij het
Ministerie van Handel en Industrie.
G.K.T. (Gerard) Lau | Commissaris
Gerard Lau is in 1982 afgestudeerd aan de Boston University (USA) met
een Bsc. Graad in Management Sciences. In 1996 studeerde hij af aan de
W.E. Simon Graduate School of Business Administration van de University of
Rochester (USA) en de Nyenrode Business Universiteit (NL) met een dubbele
MBA graad. Hij heeft onder andere gewerkt bij American Express en
Time Warner in Nederland en in Suriname heeft hij verschillende opdrachten
uitgevoerd via zijn eigen Consulting bedrijf. Hij heeft ook gewerkt bij SBBS
als Interim Financieel Directeur, de N.V. EBS als CFO, en is momenteel werkzaam
bij Fernandes Concern Beheer N.V. als interim directeur.
Hij was ook de Voorzitter van het onderhandelingsteam voor de Staat
Suriname met Surgold.
G. (Ghamie) Lie Sem-Nawikromo | Commissaris
Heeft een comptabele opleiding met aanvullende opleidingen in Financieel
Management en Marketing. Zij is Onderdirecteur Algemeen Maatschappelijk
Zorg van het Ministerie van Sociale Zaken en heeft werkervaring
opgedaan in diverse comptabele functies bij de overheid en als directeur
Algemene Oudedagvoorzieningsfonds. Nevenfunctie: Trainer ICT.
61

Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van Commissarissen
Drs. A.K. (Agnes) Moensi-Sokowikromo RC | Commissaris
Bedrijfseconoom (Anton de Kom Universiteit van Suriname) met een ‘International
Executive Master in Finance and Control degree’ van de Universiteit
van Maastricht (Maastricht Business School) en de Universiteit van
Amsterdam (Amsterdam Business School). Zij is Deputy Director Finance bij
Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. en ook lid van de Raad van Commissarissen
van Paradise Oil Company Suriname en ‘alternate member of the
Board of Directors’ van Ventrin Petroleum Company Ltd. te Trinidad.
H.R. (Harold) Ramdhani | Commissaris
Heeft een handelsopleiding op mastersniveau en is directeur/eigenaar van
Ramsholding. Hij is lid van de Staatsraad, voorzitter van het bestuur tevens
waarnemend directeur van de Stichting Experimentele Landbouwbedrijven
Prins Bernhard Polder (zaaizaad) en de veeteeltbedrijven Baboenhol en Tibiti
en lid van het Nationaal Luchtvaart Onderhandelings en Adviesorgaan.
Mr. A.K.R. (Roy) Shyamnarain | Commissaris
Fiscaal jurist met een aanvullende algemeen juridische opleiding (Rijksuniversiteit
Leiden). Hij is partner bij Tjong A Hung Belastingadviseurs en heeft
werkervaring opgedaan bij de Belastingdienst in Nederland en als adviseur
van ex- minister Hildenberg van Financiën in Suriname. Hij is ex- voorzitter
van de Deviezencommissie en lid van de Commissie van Toezicht IFONS.
62

Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Directie
Drs. J.D. (Jim) Bousaid | Algemeen Directeur
Jim Bousaid studeerde Economie met als specialisatie Geld-, Krediet- en
Bankwezen, en Openbare Financiën aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
Na zijn terugkeer in Suriname werkte hij enige tijd als projectontwikkelaar
bij een semi-overheidsinstelling. In 1984 aanvaarde hij een dienstbetrekking
bij de Hakrinbank en bekleedde sindsdien diverse commerciële en
financiële functies. In 2002 volgde de benoeming tot algemeen directeur. De
heer Bousaid was van 2005 - 2007 voorzitter van de Surinaamse Bankiersvereniging
en van 2004 - 2008 lid van de Board of Directors van de Caribbean
Association of Banks. Hij is ook Honorair Consul van de Republiek
Turkije in Suriname.
Mr. M.M. (Mariëtte) Tjon A Ten | Operations Directeur
Mariëtte Tjon A Ten studeerde in 1977 af als jurist aan de Rijksuniversiteit
Leiden, Nederland. Zij trad in mei 1981 in dienst van de Hakrinbank en bekleedde
zowel bij de bank als de dochtermaatschappij NTFM diverse functies.
Op 1 augustus 2002 werd zij benoemd tot operations directeur. Sedert
maart 2007 is zij secretaris van de Surinaamse Bankiersvereniging. Ook is
zij plaatsvervangend lid van de SER en voorzitter van de Stichting Bankbeveiligingsdienst.
Drs. G.M. (Gerard) Raghoenathsingh, MBA | Financieel Directeur
Gerard Raghoenathsingh is bedrijfseconoom (Anton de Kom Universiteit van
Suriname) en bezit een masters degree in Business Administration van de
Maastricht School of Management met als specialisatie Corporate Strategy
and Economic Policy. Hij is sinds 1991 verbonden aan de Hakrinbank en bekleedde
sindsdien diverse functies. Op 1 augustus 2001 werd hij benoemd
tot Onderdirecteur Commercial en ingaande 1 juli 2008 tot financieel directeur
binnen de Raad van Bestuur. Sedert juni 2006 is hij secretaris van de
Vereniging voor de Effectenhandel in Suriname.
Ir. S. (Steven) Coutinho, MBA | Onderdirecteur Commerciële Zaken
Steven Coutinho studeerde Technische Natuurkunde aan de Rijksuniversiteit
Groningen, Spaans en Filosofie aan de Universidad Complutense in
Madrid, en bezit een MBA in Finance van de Wharton School of Business
of the University of Pennsylvania. Hij heeft als senior managementconsultant
in de bancaire sector gewerkt in London, Berlijn en Amsterdam en was
ook betrokken bij de opstelling van het Meerjaren Ontwikkelings Programma
2006 - 2010 van de Republiek Suriname. Hij trad in 2009 in dienst van de
Hakrinbank N.V.
63

Adressenlijst
Hoofdkantoor
Dr. Sophie Redmondstraat 11-13
P.O.Box 1813 Paramaribo
Telefoon: (597) 477722
Fax: (597) 472066 – (597) 475073
E-mail: clientenservice@hakrinbank.com
executiveboard@hakrinbank.com
internetbanking@hakrinbank.com
Website: www.hakrinbank.com
sten en producten Swiftcode: kunt u bij al onze HAKRSRPA kantoren terecht.
ophie Redmondstraat 11-13 T: 477722
. Lachmonstraat 164 T: 497875
we Havencomplex T: 401836
Bijkantoren
. Gandhi-/Latourweg T: 481802
namoe-/Plutostraat Nieuwe Haven T: 451977
Flora
ing Soemitaweg 471 Havencomplex T: 0356446
Mr. Jagernath Lachmonstraat 164
. Maynardstraat 19 Telefoon: (597) 47 T: 77 0231176 22 ext 435 Telefoon: (597) 47 77 22 ext 701
Fax: (597) 40 24 66 Fax: (597) 49 93 57
Pengel International Airport T: 0325466
Tourtonne
Tamanredjo
Hk. Anamoestraat/Plutostraat Hadji Iding Soemitaweg 471
Telefoon: (597) 47 77 22 ext 804 Telefoon: (597) 03 56 446
Fax: (597) 55 13 62 Fax: (597) 03 56 447
STUDE
PAKKE
Snel, gemakkeli
Latour
Nickerie
Hk. Indira Gandhiweg/Latourweg 10 G.G. Maynardstraat 49
Telefoon: (597) 47 77 22 ext 415 Telefoon: (597) 02 31 176, 02 31 711, 02 31 750,
02 10 182
Fax: (597) 48 18 56 Fax: (597) 02 31 931
Nationale Trust- en Financieringsmaatschappij N.V.
Dochtermaatschappij
P.O. Box 1813
Nationale Dr. Sophie Redmondstraat Trust- en 11-13 Financierings Maatschappij N.V. (NTFM)
Dr. Paramaribo, Sophie Suriname Redmondstraat 11-13
Telefoon: (597) 410000 (597) | 41 00 (597) 00 479874
Fax: (597) 47 98 74
64

simone reeder
fotografi e & bewerking
ideeën
creatieve vormgeving & marketing
opmaak & art direction
drukkerij Leo Victor
druk
65