Klinische les - Health[e]Foundation

Continuous Medical Education 

Verpleegkundigen SEHOS 

vervolg 1 

Curaçao, 8 oktober 2009 

Gonneke Hermanides, 

V. Zr. V. Antonia, Zr. M. La Cruz 

drs C. Winkel, 

Health[e]Foundation

De rol van de verpleegkundige bij 

de HIV zorg op Curaçao 

Agenda: 

10.40-11.10 - Introductie 

11.15- 12.15 - Klinische Les 

12.15- 12.30 - Lunch 

12.30 – 13.00 - Positive preventie 

13.15 – 13.30 - Oefening 

13.30 – 13.45 - Reflectie + Plannen

HIV[e]Education Training Program 

Kick-off 

Distance 

learning 

3-day 

Workshop 

Certification 

Continuous 

medical 

education 

Mentoring 

Networking 

Conferences 

!!!!

Continuous Medical Education 

• Kwaliteit van HIV-zorg verbeteren 

• Mogelijkheid tot behalen certificaat 

• Onderwijzen doet leren! 

- Collega’s 

- HIV-patiënt 

- Familie/ vrienden HIV-patiënt 

- Maatschappij

Evaluatie HIV[e]Education cursus 

Groot enthousiastme voor HIV 

Lage score: 

• Hoeveelheid stof 

• Taal 

• Beschikbaarheid van tijd 

• Discipline, “stok achter de deur” 

Rol van de verpleegkundige 

• Begeleiden en verzorgen HIV patiënt 

• Kennis, educatie aan eigen sociale kring 

Innerlijke Motivatie/ doel verduidelijken: 

• Kwaliteit van zorg bevorderen 

• Maatschappelijke functie

Rol van de 

verpleegkundige op Curaçao 

- Medische zorg bieden 

- Medisch proces bewaken 

- Voorbeeld functie voor maatschappij 

- Educatie van gezondheidsmedewerkers 

- Continuïteit van zorg

Educatie plan Curaçao Cohort 

“Model ontwikkelen voor duurzame geïntegreerde HIVzorg in kleine Caribische setting” 

HIV zorg Curaçao heden


“Model ontwikkelen voor duurzame geintegreerde HIVzorg in kleine Caribische setting” 

HIV zorg Curaçao 2015


“Model ontwikkelen voor duurzame geintegreerde HIVzorg in kleine Caribische setting” 

E-learning 

HIV-educatie 2009 HIV-educatie 2010 HIV-educatie 2011 

Verpleegkundigen 

Artsen 


Maatschappelijk werk 

Wit-gele Kruis 

NGOs 

Ambulance 

Politie 

Psychologen 

Verloskundigen 

Laboratoria 


Maatschappelijk werk 

Wit/geel Kruis 

NGOs 

Ambulance 

Politie 

Psychologen 

Verloskundigen 

Laboratoria


“Model ontwikkelen voor duurzame geïntegreerde HIVzorg in kleine Caribische setting” 

CME 

- HIV[e]Education 

- Klinische Lessen 

HIV-educatie 2009 HIV-educatie 2010 

CME 

-HIV[e] 

- Klini 


Artsen 

Collega’s 

Patiënten 

Vrienden/ familie 

Train de Trainer 

Workshops 

Protocollen opstellen/ 

aanpassen

Klinische les: 

“Dialyse patiënt met HIV-infectie” 

De rol van de verpleegkundige 

Zr. V. Antonia, Zr. M. La Cruz 

Drs C. N. Winkel, HIV-specialist 

Drs H.S. Hermanides, arts-onderzoeker 

8-oktober-2009

Introductie 

• Casus 

- Dialysepatiënt, HIV pos is (ex) drugsverslaafde en thuisloos. 

• Doel 

- Optimaliseren zorg en opvang bij HIV pos patiënten. 

• Medische achtergrond 

- September- Oktober 2006 PAAZ afdeling HIV de novo, TB meningitis 

- Sinds oktober poliklinische controle neuroloog + HIV specialist 

- Oktober 2008 achteruitgang nierfunktie 

- Januari 2009 Echo nieren: trabekel blaas + bijderzijds hydronefrose 

- Maart 2009 Haemodialyse bij End Stage Renal Disease agv hydronefrose bdz 

- Juli 2009 OK aanleggen AV Shunt

Omschrijving 

• Geslacht: 

- Mnl 

• Leeftijd: 

- 47jaar 

Situatie: (werk en thuis) 

- Werk: werkloos 

- Thuis: thuisloos, verblijf momenteel in een opvangcentrum voor 

drugsverslaafden 

• Familie anamnese 

- Vader: alcoholist, 63 jarige lft overleden 

- Moeder, broers/zussen: gb

Eerste klinische presentatie 

• Patiënt kwam voor dialyse op Jan Noorduyn: 

• Patiënt: 

– Onrustige jonge man, onzeker, druk en ongemakkelijk gedrag 

• Verpleging: 

– Andere maatregelen dan bij andere patiënten (kapje, handschoenen, 

jas, etc)

Sociale anamnese 

• Getrouwd 

- Nee 

• Kinderen 

- Dochter van 8 jaar 

• Werk 

- Geen 

• Opleiding: 

- LTS (2 jaar) 

• Sociaal netwerk: 

- Onduidelijk 

- Goed contact met zijn moeder en dochter, 1 van zijn broers 

- Alleen moeder is op de hoogte van HIV-infectie 

- Dhr. is erg geinteresseerd in een support groep, wilt graag een partner

Behandeling & Medicatie 

• Nier dialyse (3 /week 4 h) 

• Phosex 250mg 3dd1 

• Etalpha 0,25 g 1dd1 

• Dianet 1dd1 

• Recormon 4000EH 3xp/w 

• Venofer 1mnd 

• Gabapentine 300mg 2dd1 

• Detrusitol 2mg 2dd1 

• Viramune 200mg 2dd1 

• Truvada 445mg 1dd1

Conclusie 

47 Jarige man met 2 chronische ziekten; 

nierfalen & HIV infectie, 

tevens sociaal-economische problemen.

Discussie 1: 

• Eerste ontmoeting 

– A: Omgang van patiënt met verpleging 

– B: Omgang verpleging met patiënt 

• Oefening 1: 

• ad A: Patiënt was druk, luidruchtig had veel praatjes en kwam 

opdringerig over 

• ad B: Patiënt vond dat de zusters erg gesloten over kwamen ( 

“serio”). Hij denkt vanwege zijn HIV status. Heeft wel begrip 

hiervoor. Dhr vindt dat sommige zusters nog steeds 

afstandelijk zijn.

Opdracht 

• Groep A: 

Barrières voor omgang met HIV patiënt 

vanuit perspectief verpleging 

• Groep B: 

Barrières voor omgang met verpleging 

vanuit perspectief HIV patient

Algemene kennis HIV 

• Wat is HIV en wat is AIDS? 

• Overdracht (besmetting) 

• Ziekte beloop 

• Testen

HIV en AIDS 

• Definitie HIV? 

– Human Immunodeficiency Virus 

• Definitie AIDS? 

– Acquired Immunodeficiency Syndrome 

• Verschil HIV/ AIDS?

Verschil Griep virus en HIV virus? 

• (tekening ook bruikbaar voor patiënten)

HIV= Retro-virus

Natural course HIV

Overdracht 

• Lichaamsvloeistoffen 

– Bloed 

– Liquor cerebrospinalis 

– Peritoneaal vocht 

– Pleuravocht 

– Synoviaal vocht 

– Sperma 

– Vaginaal secreet 

– Vruchtwater 

• Transmissie route 

• Sexueel Overdraagbaar 

• Vaginaal 

• Oraal 

• Anaal 

• Bloedproducten 

• Intraveneus Drugs gebruik

Besmettelijk? 

• Percutaan accident 0,3% 

• Muceuze membranen accident 0,09% 

• Receptief anaal contact 0,8-3,2% 

• Insertief anaal contact 0,03% 

• Receptief vaginaal contact 0,05-0,15% 

• Insertief vaginaal contact 0,03-0,09% 

• Delen van een naald door IVDUs 0,4-3,0% 

• Intacte membranen 0,0%

HIV krijg je niet via:

Discussie 2: 

HIV en Nieren

HIV en nier pathologie 

• HIV en pathologie nieren 

- Elke 20 minuten, 70 x p/d gaat de totale hoeveelheid plasma dat een 

persoon heeft door de nieren. 

• HIV geassocieerde nefropathie 

- Primaire glomerulonefrities 

- Secundaire glomerulonefrities 

- HIVinfectie, Hep B en C en ook bacteriële infecties zijn allemaal typische 

veroorzakers van nefropathie. 

• Nefrotoxisch effect ART 

- Nefrotoxische medicijnen veroorzaken nefropathie met name in het 

interstitium maar vooraal in de tubuli, dit zal met het toedienen van 

HAART in de toekomst zeker toenemen.

Huidige situatie HIV

Patient met >2 chronische ziekten 

Wat is de rol van de 

verpleegkundige?

Voorwaardenscheppende Taken 

E: 

Professie gebonden 

taken 

C: 

Uitvoeren 

van zorg 

B: 

Plannen 

van zorg 

Zorgvragergebonden 

Taken 

D: 

Evalueren 

van zorg 

A: 

Vaststellen 

benodigde 

zorg 

F: 

Organisatie gebonden 

taken


E: 


taken 

1. Observeren 

2. Verzorgen 

3. Begeleiden C: 

4. 

5. 

Verpleegtechnisch Uitvoeren handelen 

Informeren van zorg en adviseren 

6. Preventie en voorlichting geven 

7. Coördineren 

1. Het beoogde resultaat van 

de verpleegkundige 

B: 

zorg 

formuleren 

Plannen 

2. Verpleegkundige van zorg 

interventies kiezen 


Taken 

Evalueren van het 

verpleegproces en het totale 

proces 

D: 

Evalueren 

van zorg 

1. De vraag naar 

verpleegkundige zorg 

introduceren en verkennen 

A: 

2. Gegevens verzamelen 

Vaststellen 

benodigde 

3. Verpleegkundige diagnoses 

zorg 

vaststellen 

F: 


taken

Patient met >2 chronische ziekten


E: 


taken 

1. Observeren 

2. Verzorgen 

3. Begeleiden C: 

4. 

5. 

Verpleegtechnisch Uitvoeren handelen 

Informeren van zorg en adviseren 

6. Preventie en voorlichting geven 

7. Coördineren 

1. HIV infectie stabiliseren 

dmv therapie 

1. VL te onderdrukken 

2. CD4 te laten B: stijgen 

Plannen 

2. Therapie trouw van zorg bevorderen/ 

continueren. 

3. Positive preventie 


Taken 

D: 

Evalueren 

van zorg 

Dialyse patiënt met HIV infectie 

wv beiden A: continue 

therapie afhankelijkheid en 

Vaststellen 

tevens sociaaleconomische 

problemen. 

benodigde 

zorg 

F: 


taken

Therapie trouw 

Potent drugs 

(properly 

prescribed) 

Access 

Acceptance 

Viral 

resistance 

Host 

immunology 

Adherence 

Behavioural 

Social skills 

Pharmacokinetics 

Systemic en 

intracellular 

concentration 

Inhibition of 

viral 

replication 

Immune reconstitution 

Cessation of disease 

progression


1. De eigen 

E: 

deskundigeheid bevorderen 

2. De kwaliteit van vepleegkundige zorg bevorderen 


3. De beroepsuitoefening professionaliseen 

taken 

C: 

Uitvoeren 

van zorg 

B: 

Plannen 

van zorg 


Taken 

D: 

Evalueren 

van zorg 

A: 

Vaststellen 

1. Bijdragen aan beleid van de instelling 

F: 

benodigde 

2. Bijdragen aan het beheer van de organisatie eenheid 


3. 

zorg 

Samenwerken 

taken

Taken samengevat 

Uitvoeren van zorg: 

– Therapie trouw 

• Educatie 

• Barrieres definieren 

– Positieve preventie 

Professioneel 

– Self-learning 

– Lesgeven 

Organisatorisch 

– Protocollen 

– Contact tussen verschillende 

specialisten 

– Zorg eenheid 

• Lab-bepalingen 

• Apotheek 

• Vaccinaties

HIV verpleegkundige 

Kernactiviteiten: 

• Geeft voorlichting/ informatie aan de patiënt en, indien gewenst, diens omgeving over het ziektebeeld 

• Ondersteunt patiënten bij het omgaan met de HIV-infectie en de psychische spanningen waarmee dit 

gepaard kan gaan 

• Geeft adviezen en instructie over besmettingsgevaar en hygiëne 

• Geeft informatie en instructie over de complexe medicamenteuze behandeling 

• Bevordert de zelfstandigheid van de patiënt en diens omgeving dmv begeleiding en educatie 

• Begeleidt patiënten met een (mogelijk) terminaal ziektebeeld 

• Neemt een verpleegkundige anamnese af 

• Verricht basaal lichamelijk onderzoek, in het bijzonder screening van geslachtsziekten 

• Beoordeelt (ook bij een telefonisch consult) de ernst van een klacht en neemt geëigende maatregelen 

• Verzamelt en beheert data van bovenstaande activiteiten 

Overige taken: 

• Biedt consultatie aan derden 

• Neemt deel aan de uitvoering van klinisch wetenschappelijk onderzoek 

• Draagt bij aan de ontwikkeling en contuïteit van hiv zorg 

• Draagt kennis over aan (afdelings) verpleegkundigen en andere zorgverleners, zowel intra- als extra muraal 

• (o.a. door het geven van klinische lessen)

Positieve preventie 

Trinidad PAHO juni 2009

Positieve Preventie 

“Het bieden van support bij preventie van HIV onder PLWHA” 

• Belang van zelf-verzorging 

• Educatie over gezondheid 

• HIV preventie 

• Verwijzing

Positieve Preventie 

• Positieve levens-stijl: 

“Manier vinden om het beste uit het leven te halen door middel van lichamelijke 

oefening, dieet en gezonde gewoonten.” 

• Positieve relaties: 

“Vermijd risico volle events voor SOA of HIV.” 

• Maatschappelijke betrokkenheid: 

“Integreren van HIV diagnose en identiteit van patient en proberen te gebruiken 

als een manier om verandering in gemeenschap te bewerkstelligen.”

HIV en AIDS 

Crisis diagnose Living with HIV & AIDS Laat stadium HIV infectie

Crisis diagnose 

• Bied emotionele support 

• Kaart stigma van HIV aan 

• Help bij toegang tot zorg 

• Geef HIV preventie boodschappen 

• Moedig een positieve levenstijl aan 

• Verzorg hulp bij “disclosure”

Living with HIV 

• Re-entry na diagnose 

• Voorzie therapie trouw 

• Preventie van sexualiteit gerelateerde problemen 

• Breng practische zaken aan de orde 

• Verwijs naar sociale support

Laat stadium HIV 

• Biedt hulp bij laatste planning 

• Verwijs naar spirituele support 

• Biedt verzorging 

• Bespreek familie behoeften

Effectieve gezondheids educatie 

• Start met de visie van de patiënt 

• Start met wat de patiënt al weet 

• Gebruik simpele niet-technische taal 

• Probeer in “derde persoon” te praten 

• Niet meer dan 3 ‘take - home- messages’

Oefening 

• Geef voorlichting aan patiënt: 

• HIV/AIDS 

• Beloop van de ziekte 

• Transmissie route 

• Besmetting

Educatie plan 

• Volgende bijeenkomst: 

– Klinische les 

December/ januari 2009 ? 

• HIV[e]Educatie training vervolgen d.m.v. 

praktijk begeleiders 

– 5 Praktijkbegeleiders = 2 participanten 

– 5 Courses

5 Courses 

• Opportunistic infections 

• Natural history and pathogenesis 

• Adherence importance and support 

• Mental Health 

• Principles of ART 

• Schrijf op 

• Maak planning

www.healthefoundation.com

Hulp HIV-E[e]ducation 

• Esther Erwteman 

– Health[e]foundation 

– esther@healthefoundation.eu 

• Gonneke Hermanides 

– Stichting Rode Kruis Bloedbank 

– gonnekehermanides@gmail.com

Klinische les - Health[e]Foundation

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Delete template?

Save as template ?