BOUWEN & VERBOUWEN - Confederatie Bouw
BOUWEN & VERBOUWEN - Confederatie Bouw
BOUWEN & VERBOUWEN - Confederatie Bouw
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>BOUWEN</strong> & VER<strong>BOUWEN</strong><br />
Alles wat u moet weten<br />
Editie 2013<br />
www.confederatiebouw.be
Deze briefjes<br />
liggen meestal niet<br />
voor het rapen.<br />
Maar wel<br />
bij Recticel<br />
Insulation.<br />
ALLES WAT U MOET WETEN<br />
UW BOUWPARTNERS<br />
Aannemer 6<br />
Architect 9<br />
Energiedeskundige - EPB-verslaggever 10<br />
Ingenieur-studiebureau 11<br />
Notaris 11<br />
Veiligheidscoördinator 13<br />
HET ABC VOOR (VER)BOUWERS<br />
Aannemingsovereenkomst 13<br />
(Keurings)Attesten en Certificaten 14<br />
Belastingvoordelen 16<br />
BTW 16<br />
Kwaliteitslabels 18<br />
Premies en stimuli 20<br />
Registratierechten 24<br />
Verzekeringen 26<br />
Verzoeningscommissie - geschillen 26<br />
Wet-Breyne 28<br />
Zwartwerk vermijden 30<br />
10-jarige aansprakelijkheid 33<br />
CHECKLIST 35<br />
NUTTIGE ADRESSEN 35<br />
Niets uit deze uitgave mag, geheel of gedeeltelijk, worden overgenomen en/of vermenigvuldigd, zonder schriftelijke<br />
toestemming van de uitgever.<br />
De informatie in deze gids werd te goeder trouw en met de grootste zorgvuldigheid gebundeld. Toch valt het gebruik<br />
van de geleverde informatie onder de uitsluitende verantwoordelijkheid van de lezer. De vzw <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> kan<br />
niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele fouten en/of onvolledige informatie. Meer algemeen wijst zij alle<br />
aansprakelijkheid af voor directe of indirecte schade die zou kunnen voortvloeien uit het mogelijke gebruik van de<br />
informatie uit deze gids. Deze informatie kan overigens veranderen en vereist daarom aanvullende controle bij de bevoegde<br />
instanties en hun desbetreffende websites.<br />
U bouwt of renoveert en isoleert met de kwalitatieve isolatieproducten van<br />
Recticel Insulation? Dan betalen we u tot maximaal €500 terug!* Bovendien<br />
krijgt u er het Recticel ® Insulation Inside kwaliteitslabel én Isolatiecertifi caat<br />
bovenop. Voor alle info, surf naar www.recticelinsulation.be.<br />
Met dank aan: Claerhout - Deceuninck - Domintel - Federale Verzekering - Formalis - ING - Ploegsteert - Online<strong>Bouw</strong>markt -<br />
Recticel - Renson - Wienerberger - Open Wervendag - Ik zoek een vakman - Construction Quality<br />
©2013-<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />
V.U. Véronique Vanderbruggen, <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong>, Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel<br />
* Actie onder voorwaarden: zie www.recticelinsulation.be<br />
2 3
<strong>Bouw</strong>en en verbouwen, juist nu!<br />
Eigen haard, goud waard. Een eigen huis, een eigen appartement bouwen en verbouwen<br />
volgens onze dromen. Dat blijft de wens van velen.<br />
Maar bouwen en verbouwen evolueert razendsnel: alles wordt “groener”, “duurzamer”.<br />
Alles moet sneller, goedkoper. Maar alles wordt ook technischer en complexer: nieuwe<br />
producten, nieuwe materialen, nieuwe bouwprocedés en nieuwe inzichten maken keuzes<br />
voor de bouwer en verbouwer moeilijker. Bovendien veranderen ook de wetten, normen,<br />
voordelen en premies.<br />
<strong>Bouw</strong>en en verbouwen betekent dus voortdurend op de hoogte blijven en goed advies<br />
inwinnen. Daarom deze <strong>Bouw</strong>- en Verbouwgids en de website “ikzoekeenvakman.be”.<br />
De <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> wil hiermee de veelgestelde vragen beantwoorden: Hoe bijvoorbeeld<br />
een vakkundige aannemer zoeken? Welke belastingvoordelen en premies krijgt u? Wat zijn de<br />
gevaren van werken in het “zwart”? Wanneer moet u een veiligheidscoördinator inschakelen?<br />
Wat houdt de woningbouwwet in? Maar u krijgt ook zeer nuttig advies en vooral nuttige<br />
adressen voor bijkomende informatie.<br />
De website en deze gids zijn dan ook een wegwijzer in de complexe wereld van (ver)bouwen.<br />
De <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> reikt u zo gratis deskundig advies aan. Omdat vakmanschap en<br />
innovatie vandaag prioriteit krijgen bij bouwen en renoveren.<br />
Een initiatief van<br />
Dé site voor<br />
alle bouwers<br />
en verbouwers!<br />
i ?<br />
INFO ADVIES FAQ AANNEMERS<br />
Robert de Mûelenaere<br />
Gedelegeerd bestuurder <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />
5
Uw bouwpartners<br />
Voor het waarmaken van uw (ver)bouwdromen<br />
moet u als opdrachtgever een<br />
beroep doen op andere partners. Als<br />
bouwheer heeft u wensen, rechten maar<br />
ook plichten en verantwoordelijkheden<br />
die belangrijk zijn voor het welslagen<br />
van uw bouwproject: vergunningen, attesten,<br />
contracten, veiligheidsvoorschriften,<br />
controletaken, vermijden zwartwerk,…<br />
Als bouwheer werkt u hiervoor samen<br />
met de andere partners in het bouwproces.<br />
Alfabetisch vindt u hierna de belangrijkste<br />
met nuttige tips en links.<br />
Aannemer<br />
De aannemer voert de bouw- en renovatiewerken<br />
uit. U hebt verschillende keuzemogelijkheden:<br />
een beroep doen op een algemene<br />
aannemer, werken met afzonderlijke aannemers<br />
of kiezen voor een coördinatieovereenkomst.<br />
Algemeen aannemingsbedrijf<br />
Dit betekent dat u maar één enkele medecontractant<br />
als gesprekspartner hebt, voor de volledige<br />
uitvoering van het project. De algemene<br />
aannemer verzorgt, voor de in het contract vastgestelde<br />
prijs en binnen een overeengekomen<br />
termijn, de levering van een volledig voltooid<br />
bouwwerk.<br />
U hebt weinig tijd om het project op te volgen?<br />
Dan is een algemeen aannemingsbedrijf voor u de<br />
geknipte formule. De algemene aannemer verzorgt<br />
de coördinatie tussen de verschillende spelers en<br />
werkt volgens de wet-Breyne. (zie pag. 28)<br />
<strong>Bouw</strong>en of verbouwen met verschillende<br />
aannemers<br />
U kan kiezen voor afzonderlijke overeenkomsten<br />
met verschillende aannemers voor de uitvoering<br />
van welbepaalde werken: dakwerken, verwarming,<br />
elektriciteit, schilderwerk enz. Deze oplossing<br />
vraagt meer van u. U zult zelf de offertes<br />
moeten vergelijken en de goede uitvoering van<br />
de werken moeten controleren, eventueel met de<br />
hulp van uw architect.<br />
Coördinatieovereenkomst<br />
Het beheer van de werken wordt toevertrouwd<br />
aan een derde partij. Opgelet: de coördinator<br />
is echter niet verantwoordelijk voor de goede<br />
uitvoering van de werken, in tegenstelling tot de<br />
algemene aannemer.<br />
De keuze van de aannemer(s) is<br />
even belangrijk als een architect<br />
kiezen. Kijk dus na of de aannemer<br />
met wie u overweegt te werken aan een<br />
aantal criteria voldoet: vestigingsregeling,<br />
lidmaatschap bij een beroepsorganisatie,<br />
bezit van kwaliteitslabels, controle sociale<br />
en fiscale verplichtingen. (zie pag. 18)<br />
Hoe het best een aannemer zoeken?<br />
<strong>Bouw</strong>ers/verbouwers kiezen hun bouwpartners<br />
via mond-tot-mondreclame en op basis van de<br />
ervaringen van kennissen, vrienden en familie.<br />
Bij de keuze van aannemers is ook de architect<br />
belangrijk. Hij stelt aannemers voor die hij<br />
vakbekwaam vindt.<br />
Steeds vaker wordt informatie op internet<br />
gezocht en worden zo referenties gecontroleerd<br />
en bekeken. Verschillende sites worden<br />
geraadpleegd en vergeleken. Een vlotte manier<br />
om betrouwbare aannemers op te zoeken en te<br />
contacteren, is de website<br />
www.ikzoekeenvakman.be.<br />
Op deze website vindt u aannemers-leden van de<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> die in orde zijn met sociale<br />
en fiscale verplichtingen. U kan er vakmensen<br />
selecteren op basis van sleutelwoorden, beroepsspecialisaties,<br />
vestigingen. U kan doorklikken<br />
voor meer informatie over hun referenties<br />
en projecten. U vindt er uiteraard eveneens<br />
nuttige tips en actuele informatie over het hele<br />
(ver)bouw-proces. U kan zo meteen de aannemers<br />
contacteren voor meer informatie en hun<br />
vragen om prijsoffertes op te maken.<br />
Moet de aannemer een erkenning<br />
hebben?<br />
De erkenning van een aannemer houdt in<br />
dat de Erkenningscommissie zijn financiële<br />
draagkracht en technische capaciteiten heeft<br />
onderzocht. De erkenning is vooral belangrijk<br />
bij overheidsopdrachten.<br />
Voor private opdrachten is de erkenning wel<br />
belangrijk in het kader van de woningbouwwet,<br />
de wet-Breyne, en dan meer bepaald in het kader<br />
van de waarborgregeling (zie pag. 28).<br />
i<br />
Erkende aannemers kan u vinden<br />
op http://economie.fgov.be/bouw<br />
Kan u betrouwbare informatie vinden<br />
over uw aannemer?<br />
Omdat het kopen/bouwen of verbouwen vaak<br />
het realiseren is van een droomproject en een<br />
zware investering vraagt van de bouwheer, is<br />
het essentieel om alles goed voor te bereiden.<br />
Bij een goede voorbereiding hoort uiteraard<br />
ook correcte en actuele informatie zoeken en<br />
controleren.<br />
De <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> stelt daarom up-to-date<br />
informatie ter beschikking op haar consumentenwebsite<br />
www.ikzoekeenvakman.be en biedt<br />
de bouwer en verbouwer de mogelijkheid om<br />
aannemers op te zoeken die in orde zijn met hun<br />
sociale en fiscale verplichtingen. Deze site biedt<br />
via nuttige links de mogelijkheid om verdere<br />
referenties, kwaliteitslabels en attesten te kunnen<br />
opzoeken over de aannemers met wie u als toekomstig<br />
bouwer/verbouwer in zee wilt gaan.<br />
Controleer altijd of de aannemer<br />
met wie u wilt werken vrij is<br />
van sociale en fiscale schulden<br />
en zoek een aannemer op<br />
www.ikzoekeenvakman.be<br />
Is de vestigingswet belangrijk?<br />
Om met de auto te rijden heeft u een rijbewijs<br />
nodig. Om te bouwen of verbouwen moet de<br />
aannemer de nodige vakkennis, vakmanschap<br />
en ondernemingsvaardigheden beschikken om<br />
gereglementeerde bouwactiviteiten te mogen uitvoeren.<br />
Dat is de essentie van de vestigingswet!<br />
Elke aannemer moet zich, met vermelding van<br />
de commerciële activiteiten, inschrijven in de<br />
Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)<br />
via een ondernemingsloket zoals FORMALIS.<br />
Dat onderzoekt of de aannemer voldoet aan de<br />
vereiste ondernemersvaardigheden en aan de<br />
technische vakkennis als het om een gereglementeerd<br />
beroep gaat.<br />
6 7
1 NIEUWE WONING OP 5<br />
WORDT UITGERUST MET DOMOTICA<br />
LAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN:<br />
WORD DOMINTELL INSTALLATEUR<br />
In nieuwe woningen worden steeds meer<br />
domoticasystemen geïnstalleerd. Klanten<br />
willen inderdaad hun verschillende woningfuncties<br />
op afstand kunnen bedienen<br />
– en op die manier heel wat energie<br />
besparen – vanaf touchscreens in huis of<br />
vanaf hun mobiele toestellen. Domintell,<br />
dat al vele jaren lang een referentie<br />
is op dat gebied, besteedt al zijn kennis<br />
en een belangrijk deel van zijn middelen<br />
aan onderzoek en ontwikkeling<br />
om producten te kunnen ontwikkelen die<br />
nog beter, persoonlijker en toegankelijker<br />
zijn. Resultaat: de markt van de domotica<br />
explodeert en de behoefte aan gespecialiseerde<br />
installateurs groeit. Waarom wordt<br />
u niet een van onze erkende partners-installateurs?<br />
Een gratis opleiding van twee<br />
dagen is voldoende om volop te profiteren<br />
van de groei van deze nieuwe markt.<br />
Geïnteresseerd? Aarzel niet ons te bellen<br />
voor een demonstratie. 067 88 82 50<br />
info@domintell.com/www.domintell.com<br />
www.avvisi.com arch: François Martens<br />
De bouwactiviteiten waarvoor een aannemer<br />
dus de wettelijk verplichte vakkennis en<br />
ondernemingsvaardigheden moet bewijzen,<br />
zijn: de ruwbouwactiviteiten (metsel-, beton- of<br />
sloopwerken), de stukadoor-, cementeer- en<br />
dekvloeractiviteiten, de tegel-, marmer- en<br />
natuursteenactiviteiten, de dakdekkers- en<br />
waterdichtingsactiviteiten, de schrijnwerkers- en<br />
glazenmakersactiviteiten, de eindafwerkingsactiviteiten<br />
(schilder- en behangwerken en<br />
het plaatsen van soepele vloerbekleding), de<br />
installatieactiviteiten voor centrale verwarming,<br />
klimaatregeling, gas en sanitair, de elektrotechnische<br />
activiteiten, de algemene aannemingsactiviteiten.<br />
Controleer dus niet enkel of uw<br />
aannemer voldoet aan zijn sociale<br />
en fiscale verplichtingen maar<br />
vooral ook of hij beschikt over de vereiste<br />
technische vakkennis en vestigingsattesten.<br />
Om te controleren of een aannemer<br />
ingeschreven is in de Kruispuntbank van<br />
Ondernemingen (KBO) en over technische<br />
vakkennis beschikt, kunt u de website<br />
www.economie.fgov.be raadplegen.<br />
Zijn er bijkomende garanties die<br />
belangrijk zijn?<br />
Uiteraard wilt u zoveel mogelijk te weten komen<br />
over de bouwpartners waarmee u gaat werken en<br />
die uw bouwdromen kunnen waarmaken. Kies<br />
dan ook altijd voor een aannemer die lid is van<br />
de <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong>. Het logo van lidmaatschap<br />
zal de aannemer meestal vermelden op<br />
zijn website en briefwisseling. Lid zijn van een<br />
beroepsorganisatie geeft immers veel voordelen<br />
voor de aannemers die zo goed geïnformeerd,<br />
op- en begeleid worden. Zij kunnen u daardoor<br />
alle nodige advies geven en de laatste up-to-date<br />
informatie verstrekken.<br />
De <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> werkt ook mee aan<br />
kwaliteitslabels voor de bouw zoals het<br />
Construction Quality-label. Héél wat van haar<br />
beroepsfederaties ijveren voor kwaliteit en<br />
vakmanschap, zij geven de bouwer en verbouwer<br />
bijkomende informatie via hun websites over<br />
hun kwaliteitslabels zoals het Charter voor de<br />
Woningbouwers of Dé Parketplaatser …<br />
i<br />
Aannemers kunt u zoeken en vinden op<br />
www.ikzoekeenvakman.be, dé site voor<br />
bouwers en verbouwers.<br />
Architect<br />
De architect ontwerpt uw woning. Maar hij<br />
doet meer dan dat. De architect verzamelt alle<br />
gegevens die noodzakelijk zijn voor het ontwerp<br />
(onderzoek van de plaats, grondonderzoek,<br />
bouwverordeningen, stedenbouwkundige<br />
voorschriften). Hij adviseert en begeleidt u en<br />
zal u als bouwheer vertegenwoordigen bij andere<br />
bouwpartners (aannemers, energiedeskundigeverslaggever,<br />
veiligheidscoördinator, ingenieurstudiebureau).<br />
Hij controleert ook de goede<br />
uitvoering van de werken bij elke werffase. Zijn<br />
opdrachten hangen uiteraard af van wat contractueel<br />
werd overeengekomen.<br />
Is een architect verplicht?<br />
De bijstand van een architect is verplicht voor<br />
elk vergunningsplichtig bouwwerk.<br />
Voor sommige (ver)bouwwerken is wel een<br />
bouwvergunning nodig maar is het niet vereist<br />
een architect in te schakelen. Dit kan verschillen<br />
in de 3 gewesten en volgens de gemeente waarin<br />
het te bouwen goed gelegen is.<br />
8 9
Wat kost een architect?<br />
Het ereloon van een architect is afhankelijk<br />
van het bouwproject, de opdrachten en de uit<br />
te voeren taken die u hem als opdrachtgever/<br />
bouwheer toevertrouwt.<br />
i<br />
Erelonen, taken en aansprakelijkheid<br />
van de architect vindt u op<br />
www.ordevanarchitecten.be, www.nav.be<br />
Ga na wat de verplichtingen zijn<br />
inzake bouwvergunningen en het<br />
al dan niet verplicht beroep doen<br />
op een architect: gratis informatie krijgt<br />
u bij uw gemeentelijke dienst ruimtelijke<br />
ordening www.ruimtelijkeordening.be<br />
en www.bouwenenwonen.be<br />
www.bruxelles.irisnet.be/nl/citoyens/<br />
home/urbanisme; mrw.wallonie.be/dgatlp<br />
Energiedeskundige-EPB<br />
verslaggever<br />
De EPB (Energieprestatie en Binnenklimaat)-<br />
regelgeving wil gebouwen energiezuinig<br />
maken en hun CO 2<br />
-uitstoot verlagen. De<br />
EPB-regelgeving geldt voor elk nieuw gebouw,<br />
of elk bestaand gebouw dat wordt verbouwd of<br />
uitgebreid (met vereiste stedenbouwkundige<br />
vergunning).<br />
Deze EPB-regelgeving stelt strenge normen<br />
inzake isolatie, energieprestatie (E-peil) en<br />
binnenklimaat- of ventilatie-eisen zowel in<br />
Vlaanderen, het Brussels Hoofdsteldijk Gewest<br />
als in Wallonië. De energiedeskundige-verslaggever<br />
heeft dan ook belangrijke en wettelijk<br />
bepaalde opdrachten en verplichtingen.<br />
De verslaggever stelt de startverklaring op en<br />
na de werken het verplicht EPB-verslag dat hij<br />
overmaakt aan de bevoegde administraties van<br />
het Vlaams, Brussels of Waals Gewest.<br />
De EPB-verslaggever wordt in opdracht van<br />
de bouwheer rechtstreeks of door de architect<br />
aangesteld.<br />
i<br />
Voor de EPB-regelgeving, de rol en<br />
wettelijke opdrachten van de verslaggever<br />
www.ikzoekeenvakman.be<br />
Vlaanderen: www.bouwenenwonen.be /<br />
www.epb-verslaggever.be<br />
Brussels Hoofdstedelijk Gewest : www.curbain.be /<br />
www.ibgebim.be / www.leefmilieubrussel.be<br />
Waals Gewest: http://energie.wallonie.be.<br />
Ingenieurs- en studiebureau<br />
Het ingenieurs- en studiebureau staat in voor<br />
gespecialiseerde studies onder meer over stabiliteit<br />
of andere bouwtechnische onderzoeken<br />
zoals een grond/bodemonderzoek.<br />
Zij kunnen rechtstreeks door de bouwer/verbouwer,<br />
maar vaak ook door de architect, geconsulteerd<br />
worden. Net zoals voor de architect en de<br />
aannemer geldt de 10-jarige aansprakelijkheid<br />
voor de ingenieur als u rechtstreeks met hem<br />
een overeenkomst heeft afgesloten. De bouwheer<br />
kan het ingenieurs- en studiebureau niet<br />
rechtstreeks aanspreken als dat via uw architect<br />
of aannemer werd gecontracteerd.<br />
Notaris<br />
De notaris stelt de notariële akte op. Hij adviseert<br />
u objectief en deskundig bij de (ver)koop<br />
van een grond of van een gebouw en hij doet<br />
opzoekwerk voordat hij de verkoopakte verlijdt.<br />
Hij gaat onder meer de volgende zaken na:<br />
de herkomst van eigendom, of het onroerend<br />
goed op stedenbouwkundig vlak in orde is, het<br />
bestaan van een eventuele hypotheek,….<br />
Hij zorgt ervoor dat de registratierechten<br />
aan de fiscus worden doorgestort. De notaris<br />
vraagt de verplichte attesten die vereist zijn bij<br />
verkoop van een grond of gebouw: bodemattest,<br />
keuringsattesten en certificaten voor technische<br />
installaties, EPC-energiecertificaat,…..<br />
Wat kost de notaris?<br />
Het ereloon van de notaris is afhankelijk van<br />
de aankoopsom. Andere kosten die worden<br />
aan- en doorgerekend zijn de aktekosten,<br />
registratiekosten...<br />
i<br />
Over de taken, verantwoordelijkheden en<br />
het ereloon van de notaris: www.notaris.be<br />
10 11
ALUMINIUMnv sa<br />
Veiligheidscoördinator<br />
Het is verplicht op elke (tijdelijke of mobiele)<br />
bouwplaats waar er minstens twee aannemers<br />
tegelijkertijd of achtereenvolgens werkzaamheden<br />
uitvoeren, de veiligheid te coördineren via<br />
een veiligheidscoördinator. Deze verplichting<br />
geldt dus altijd. Dus ook bij het vernieuwen van<br />
uw keuken, verbouwen van uw badkamer...<br />
Er is een soepelere toepassing mogelijk voor<br />
kleinere bouwwerken (met een totale oppervlakte<br />
kleiner dan 500 m²). Voor verbouwingswerken<br />
wordt slechts rekening gehouden met de<br />
oppervlakte die verbouwd wordt. Onder welbepaalde<br />
voorwaarden kunnen de aannemers of<br />
de architecten de veiligheidscoördinatie op zich<br />
nemen op deze kleinere bouwplaatsen. Voldoet<br />
de architect of aannemer niet aan de versoepelde<br />
voorwaarden voor de kleinere werken, dan moet<br />
een extern gecertificeerd of erkend veiligheidscoördinator<br />
worden aangesteld. De verplichte<br />
veiligheidscoördinator-ontwerp en de veiligheidscoördinator–verwezenlijking<br />
moeten niet<br />
één en dezelfde persoon zijn.<br />
Een initiatief van<br />
Wie stelt de veiligheidscoördinator aan?<br />
Voor werken kleiner dan 500 m² is de architect,<br />
of bij gebrek de aannemer, verantwoordelijk om<br />
de veiligheidscoördinator aan te stellen. Hij blijft<br />
ook verantwoordelijk voor de organisatie van de<br />
veiligheidscoördinatie.<br />
Voor werken groter dan 500 m² stelt de bouwheer<br />
(dit is dus de opdrachtgever, dus de bouwer<br />
of verbouwer) de veiligheidscoördinator aan.<br />
Hij is als bouwheer verantwoordelijk voor de<br />
organisatie van de coördinatie van de veiligheid.<br />
Wat kost een veiligheidscoördinator?<br />
De bouwheer betaalt altijd de kosten van de<br />
veiligheidscoördinator. Er zijn geen gereglementeerde<br />
tarieven. Doorgaans wordt het tarief<br />
berekend op basis van de moeilijkheidsgraad en<br />
de duur van de werken.<br />
i<br />
Op de websites www.vc-cs.be en<br />
www.bib-co.com vindt u meer info over<br />
de verplichtingen en een lijst van de<br />
erkende veiligheidscoördinatoren.<br />
Bezoek onze werven!<br />
open<br />
werven<br />
dag<br />
zondag 28 aprIL<br />
www.openwervendag.be<br />
sponsors:<br />
HET ABC VOOR (VER)BOUWERS<br />
Aannemingsovereenkomst<br />
De bouwheer sluit met een aannemer/aannemingsbedrijf<br />
een aannemingsovereenkomst<br />
af. Die is zeer belangrijk want zij bepaalt onder<br />
andere het uit te voeren werk, de prijs en de uitvoeringstermijn<br />
voor de werken. Bij het sluiten<br />
van een aannemingsovereenkomst moet u letten<br />
op verschillende punten:<br />
Prijs<br />
Een overeenkomst kan gesloten worden tegen<br />
absoluut vaste aannemingssom, tegen relatief<br />
vaste aannemingssom, volgens prijslijst of in<br />
regie.<br />
In geval van een absoluut forfait wordt de vaste<br />
totaalprijs vooraf vastgesteld voor een welomschreven<br />
werk. Deze prijs kan enkel gewijzigd<br />
met uw toestemming én die van de aannemer.<br />
Bij een relatief forfait zal de basisprijs verminderd<br />
of vermeerderd worden naargelang<br />
de wijzigingen die u aan de werken aanbrengt.<br />
Kiest u voor een opdracht volgens prijslijst of<br />
bestek, dan is de eindprijs niet vooraf bekend<br />
want de hoeveelheden zijn niet precies bepaald.<br />
De totaalprijs zal worden berekend na uitvoering<br />
en opmeting van de werken, door de eenheidsprijzen<br />
toe te passen op de werkelijk gebruikte<br />
hoeveelheden. De aannemingsovereenkomst<br />
in regie is de opdracht waarbij de totaalprijs<br />
vastgelegd wordt na het voltooien van de werken<br />
en dit is in functie van de gepresteerde tijd en de<br />
geplaatste materialen. De eenheidsprijs en het<br />
uurloon zijn vooraf bekend.<br />
In de praktijk komen er veel gemengde aannemingsovereenkomsten<br />
voor, bijvoorbeeld met<br />
een gedeelte tegen een vaste aannemingssom en<br />
een gedeelte volgens prijslijst.<br />
Uitvoeringstermijn<br />
In de aannemingsovereenkomst wordt doorgaans<br />
een uitvoeringstermijn afgesproken. Hij<br />
wordt uitgedrukt in kalender- of in werkdagen.<br />
Wordt de uitvoeringstermijn uitgedrukt in<br />
kalenderdagen, dan wordt rekening gehouden<br />
met alle dagen. Maar als de uitvoeringstermijn<br />
in werkdagen wordt vastgesteld, dan komen<br />
enkel de dagen waarop kon gewerkt worden<br />
in aanmerking. Weekends, feestdagen, dagen<br />
jaarlijkse vakantie, compensatieverlofdagen en<br />
dagen waarop niet gewerkt kon worden wegens<br />
weerverlet of de gevolgen daarvan worden dus<br />
niet meegerekend en de termijn wordt dienovereenkomstig<br />
verlengd.<br />
De bepaling van de weerverletdagen<br />
verschilt van bouwplaats tot<br />
bouwplaats naargelang de aard<br />
van de werken. De procedure om ze te<br />
bepalen wordt doorgaans vastgelegd in de<br />
overeenkomst. Vaak worden de weerverletdagen<br />
opgetekend in het dagboek<br />
van de werken, waarin de aannemer de<br />
omstandigheden noteert die de uitvoering<br />
van de werken hebben verstoord.<br />
Als in de overeenkomst geen enkele uitvoeringstermijn<br />
wordt bepaald, dan moeten de werken<br />
binnen een “redelijke termijn” worden uitgevoerd.<br />
Dit rekening houdend met de aard, de<br />
omvang van de werken en de omstandigheden<br />
waarin ze worden uitgevoerd.<br />
12 13
Oplevering van de werken<br />
Als bouwheer moet u de werken opleveren wanneer<br />
deze beëindigd zijn. Uw architect zal u hier<br />
meestal bijstaan.<br />
De oplevering van de werken kan uitdrukkelijk<br />
of stilzwijgend zijn.<br />
Een uitdrukkelijke oplevering is een procesverbaal<br />
ondertekend door de partijen. In dit<br />
document erkennen zij dat de werken voltooid<br />
en in overeenstemming zijn met wat voorzien<br />
was (plannen, bestek). We spreken van een stilzwijgende<br />
oplevering als bepaalde elementen<br />
aantonen dat de werken zijn aanvaard, zoals de<br />
betaling van alle werken of het betrekken van het<br />
goed zonder opmerkingen te maken.<br />
Vaak verloopt de oplevering in twee fasen:<br />
de voorlopige oplevering en de definitieve<br />
oplevering, maar het is mogelijk maar één fase<br />
in de overeenkomst te voorzien. De wet-Breyne<br />
of woningbouwwet voorziet in een verplichte<br />
oplevering in twee fasen, waartussen minstens<br />
een jaar moet liggen (zie pag. 28).<br />
Attesten en certificaten<br />
De verkopers, bouwers of verbouwers van een<br />
woning moeten ervoor zorgen dat zij bepaalde<br />
attesten of certificaten verkrijgen, afgeleverd<br />
door erkende instanties. Deze attesten en<br />
certificaten zijn meestal wettelijk vereist<br />
vooraleer de netbeheerder uw elektriciteits-,<br />
water-, stookolie- of gasinstallatie zal aansluiten.<br />
Soms zijn ze ook vereist door uw verzekeraar.<br />
Ook uw notaris zal bij verkoop deze wettelijke<br />
certificaten en attesten moeten opvragen en de<br />
kopers hierover informeren.<br />
Sommige netbeheerders of overheden<br />
geven premies voor bepaalde<br />
verbouwingswerken en eisen deze<br />
(keurings)attesten en -certificaten.<br />
Het spreekt voor zich dat de vakbekwame<br />
aannemer u kan begeleiden bij de vakkundige<br />
uitvoering van de installaties opdat u zonder<br />
problemen als bouwheer de wettelijk verplichte<br />
(keurings)attesten en -certificaten kan krijgen.<br />
Bodemattest<br />
Een bodemattest is verplicht in de drie gewesten.<br />
De inhoud van het bodemattest moet ook<br />
opgenomen worden in de verkoopovereenkomsten<br />
en zal door de notaris in de akte worden<br />
vermeld. Zo wordt de koper beschermd.<br />
Een bodemattest is geen bodem- of<br />
grondonderzoek. Het bodemattest<br />
zegt dus niets over de draagkracht<br />
van uw grond.<br />
i<br />
Meer over het bodemattest in Vlaanderen:<br />
www.ovam.be;<br />
Brussels Gewest: www.leefmilieubrussel.be;<br />
www.ibgebim.be;<br />
Wallonie: http://dps.environnement.wallonie.be<br />
EPC-certificaat<br />
Wettelijk verplicht document dat bij verhuur/<br />
verkoop van een woning, gebouw of appartement,<br />
studio dient voorgelegd te worden aan<br />
de koper/huurder en hen informeert over de<br />
energiezuinigheid van het gebouw.<br />
Het EPC-certificaat vermeldt de energiescore (in<br />
Kwh/m²) en geeft een richtwaarde voor gebruik in<br />
functie van de woonoppervlakte. Daarnaast informeert<br />
het EPC over energiebesparende maatregelen<br />
om tot een betere energiescore te komen.<br />
Het EPC-certificaat blijft 10 jaar geldig en wordt<br />
opgemaakt door energiedeskundigen type A.<br />
Het EPC-certificaat is niet hetzelfde<br />
als een energieaudit of een<br />
EPB-verslag.<br />
Keuringsattesten<br />
Attest elektrische installatie<br />
De keuring moet gebeuren door een erkend<br />
controleorganisme dat het keuringsattest aflevert<br />
dat wettelijk verplicht is bij de verkoop van een<br />
bestaande woning, bij verbouwingswerken (uitbreiding<br />
en verzwaring van de installatie) en bij<br />
nieuwbouwprojecten (vereist voor aansluiting op<br />
het elektriciteitsnet). Het keuringsbewijs is 25 jaar<br />
geldig en moet periodiek vernieuwd worden.<br />
Bij een negatief keuringsattest kan<br />
de verkoop wel doorgaan, maar<br />
dan moet de electrische installatie,<br />
binnen de 18 maanden na het verlijden<br />
van de verkoopakte, verplicht aangepast<br />
worden. Laat de werken altijd uitvoeren<br />
door een vakbekwame aannemer die u<br />
vindt op www.ikzoekeenvakman.be.<br />
i<br />
Een lijst van de erkende controleorganismen<br />
is beschikbaar op de website<br />
www.economie.fgov.be.<br />
Attest gasinstallaties<br />
De gasinstallaties moeten verplicht periodiek<br />
gekeurd worden. Het keuringsattest wordt<br />
uitgereikt door een erkend controleorganisme.<br />
Zoals voor de elektrische installaties wordt er<br />
geen gasmeter geopend als dit keuringsattest niet<br />
kan worden voorgelegd. CO 2<br />
-vergiftiging door<br />
gebrekkig onderhoud & controle komt helaas<br />
nog steeds voor en leidt tot dodelijke ongevallen<br />
die voorkomen kunnen worden.<br />
i<br />
Meer over attesten, controle en keuring van<br />
gasinstallaties: www.gas-keuring.be en<br />
www.economie.fgov.be voor alle erkende<br />
controleorganismen.<br />
Attest stookolietanks<br />
Ook voor de plaatsing en verwijdering van<br />
stookolietanks is er een wettelijk verplicht attest<br />
vereist dat enkel door een erkend keuringsorganisme<br />
wordt afgegeven. Deze attesten zijn<br />
meestal 10 jaar geldig na controle. De installaties<br />
moeten nadien periodiek gecontroleerd en<br />
gekeurd worden.<br />
De specifieke controle- en keuringseisen<br />
kunnen verschillen in Vlaanderen, Brussels<br />
Hoofdstedelijk Gewest of Wallonië afhankelijk<br />
van zowel bovengrondse als ondergrondse<br />
stookolietanks, hun leeftijd of soort (enkel- of<br />
dubbelwandig, in plastic of metaal).<br />
i<br />
www.energiesparen.be, www.leefmilieubrussel.be,<br />
http://energie.wallonie.be<br />
Voor extra premies, saneringspremie<br />
voor stookolietanks: www.informazout.be<br />
Attest waterinstallaties<br />
De aansluiting op het waterdistributienet en<br />
het openstellen van de waterteller vereist het<br />
voorleggen van een keuringsattest dat wordt<br />
afgeleverd na controle en keuring van de waterinstallatie.<br />
Attest installatie zonnepanelen<br />
Ook voor de aansluiting van de installaties van<br />
zonnepanelen is er een controle en gelijkvormigheidsonderzoek<br />
nodig dat wordt uitgevoerd<br />
door een erkend controleorganisme. Dit attest<br />
moet bij de netbeheerder en bij de gewestelijke<br />
officiële instanties aangevraagd worden:<br />
VREG (Vlaanderen), BruGEL (Brussel) en<br />
CWAPE (Wallonië).<br />
i<br />
Over vakbekwame installateurs van<br />
zonnepanelen: www.ikzoekeenvakman.be<br />
Zie ook www.vreg.be; www.energiesparen.be;<br />
www.brugel.be; www.leefmilieubrussel.be;<br />
www.energie.wallonie.be; www.cwap.be<br />
14 15
Belastingsvoordelen<br />
Belastingvoordelen mogen niet verward worden<br />
met premies. De federale regering kent fiscale<br />
(of belasting)voordelen toe voor hypothecaire<br />
leningen én voor bepaalde soorten bouwwerken:<br />
inbraak- en brandbeveiliging, dakisolatie.<br />
De belastingverminderingen voor andere<br />
energiebesparende bouwwerken in de woning<br />
werden afgeschaft.<br />
beperkt tot een bepaald plafond: in 2013 is het<br />
maximumbedrag van de belastingvermindering<br />
€ 750.<br />
De belastingvermindering geldt voor: inbraakvertragende<br />
gevelelementen (specifiek brandwerend<br />
glas, gepantserde deuren), alarmsystemen,<br />
camerasysteem uitgerust met een registratiesysteem,<br />
waterblussers, brandwerende deuren.<br />
Om dit voordeel te genieten, moet de aannemer<br />
u een attest bezorgen waarin hij waarborgt dat<br />
hij de werken volgens de vereiste normen heeft<br />
uitgevoerd.<br />
Belastingvermindering voor dakisolatie<br />
Wie het dak van zijn bestaande woning isoleert,<br />
heeft recht op een belastingvermindering<br />
van 30%. Voor uitgaven gedaan in 2012 is het<br />
plafond vastgelegd op € 2.930. Ook in 2013 zal<br />
dit voordeel blijven bestaan en wordt het bedrag<br />
geïndexeerd.<br />
Vernieuwbouw (sloop-heropbouw)<br />
Het verlaagde btw-tarief van 6% kan toegepast<br />
worden wanneer een oud gebouw wordt afgebroken<br />
en vervangen door een nieuwe woning.<br />
Deze maatregel moet het opwaarderen van leegstaande<br />
en verouderde gebouwen aanmoedigen.<br />
Na voltooiing van de werken moet het gebouw<br />
(hetzij uitsluitend, hetzij hoofdzakelijk) gebruikt<br />
worden als privéwoning. Om het tarief van 6% te<br />
genieten, moet de klant ook een attest bezorgen<br />
aan de belastingadministratie, waarvan hij een<br />
kopie bezorgt aan de aannemer. Uit dit attest<br />
moet blijken dat alle formaliteiten vervuld zijn.<br />
Deze informatie moet ook op de factuur staan.<br />
Deze verlaagde btw-regeling van<br />
6% is beperkt voor sloop-heropbouw<br />
in volgende 32 welbepaalde<br />
stadsgebieden (steden of in een van de<br />
deelgemeenten ervan):<br />
Aalst, Anderlecht, Antwerpen,<br />
Bergen, Brugge, Brussel, Charleroi,<br />
Dendermonde, Doornik, Elsene,<br />
Etterbeek, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk,<br />
La Louvière, Leuven, Luik, Mechelen,<br />
Moeskroen, Namen, Oostende, Roeselare,<br />
Schaarbeek, Seraing, Sint-Gillis, Sint-<br />
Jans-Molenbeek, Sint-Joost-ten-Node,<br />
Sint-Niklaas, Ukkel, Verviers en Vorst.<br />
Belastingaftrek voor hypothecaire lening<br />
De regelgeving spreekt van “aftrek voor enige en<br />
eigen woning”. In 2013 bedraagt de aftrek<br />
€ 2.260 per belastingplichtige en per jaar, ongeacht<br />
het niveau van het belastbare inkomen. Als<br />
de woning de enige is die de eigenaar bezit en als<br />
die eigenaar die woning als hoofdverblijfplaats<br />
gebruikt, is deze aftrek € 3.010 gedurende de<br />
eerste 10 belastbare tijdperken van de lening<br />
(kalenderjaren). Voor wie drie of meer kinderen<br />
ten laste heeft, mag daarbij nog € 80 worden<br />
gevoegd gedurende de eerste 10 belastbare tijdperken<br />
van het krediet.<br />
De aftrek wordt toegekend per persoon en wordt<br />
dus verdubbeld voor gehuwden en wettelijk<br />
samenwonenden.<br />
Belastingvermindering voor beveiliging<br />
tegen inbraak en brand<br />
Vroeger werd een fiscaal voordeel toegekend ten<br />
belope van 50% van de investeringen. Voor betalingen<br />
uitgevoerd vanaf 2012 werd dit percentage<br />
verlaagd tot 30%. Bovendien is dit voordeel<br />
Btw-tarieven<br />
Momenteel bedraagt het btw-tarief voor<br />
nieuwbouw 21%, voor vernieuwbouw 6% en<br />
bij renovatie wordt 6% btw toegepast als de<br />
woning 5 jaar of ouder is.<br />
Nieuwbouw<br />
Het btw-tarief bij nieuwbouw bedraagt 21%.<br />
Renovatie<br />
Het btw-tarief bedraagt bij renovatie 21%,<br />
behalve als de woning 5 jaar of ouder is. In dit<br />
geval bedraagt het tarief dat wordt toegepast<br />
6%. Andere voorwaarden die moeten worden<br />
nageleefd:<br />
- De handelingen moeten de omvorming, renovatie,<br />
rehabilitatie, verbetering, herstelling of het<br />
onderhoud geheel of ten dele van een woning<br />
tot voorwerp hebben. Reinigingswerken zijn<br />
uitgesloten van de verlaagde btw!<br />
- Na renovatie moet het gebouw (hetzij uitsluitend,<br />
hetzij hoofdzakelijk) gebruikt worden als<br />
privéwoning. De klant moet een attest overmaken<br />
aan de aannemer waarop vermeld staat dat<br />
aan de voorwaarden is voldaan. Deze informatie<br />
moet ook op de factuur vermeld worden.<br />
16 17
Kwaliteitslabels<br />
Lid <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />
Leden-aannemers vermelden héél vaak op hun<br />
website of in hun briefwisseling dat ze lid zijn<br />
van de beroepsorganisatie die bekend is voor<br />
haar degelijke en betrouwbare dienstverlening.<br />
Dit lidmaatschap biedt duidelijk een meerwaarde<br />
voor uw aannemer. Als lid van een<br />
beroepsorganisatie krijgt uw aannemer immers<br />
het juiste advies, de juiste opleidingen, de beste<br />
informatie en kan hij u als bouwer/verbouwer<br />
ook correct adviseren en begeleiden.<br />
Een aannemer die lid is van de <strong>Confederatie</strong><br />
<strong>Bouw</strong>, wordt dus professioneel omringd en<br />
ondersteund. Een lid van de <strong>Confederatie</strong> kan<br />
u immers altijd de meest actuele informatie en<br />
nieuwe trends meedelen.<br />
Een aannemer die lid is van de <strong>Confederatie</strong><br />
<strong>Bouw</strong> is ook op de hoogte van alle ontwikkelingen<br />
op juridisch, sociaal, economisch,<br />
technisch vlak. Hij krijgt ook voortdurend (vak)<br />
opleidingen die zijn kennis actueel houden. En<br />
de aannemers kunnen u zo ook alle standaarddocumenten,<br />
attesten en contracten bezorgen<br />
die u in staat stellen om op een correcte manier<br />
belastingsvoordelen of premies en tegemoetkomingen<br />
te krijgen voor de uitgevoerde bouwwerken.<br />
Alle bedrijven die op www.ikzoekeenvakman.be<br />
staan, zijn lid van de <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong>. U kan<br />
ook terecht voor informatie over leden bij de<br />
lokale confederaties en/of de beroepsfederaties<br />
(zie pag. 36-37).<br />
Charter van de Woningbouwers<br />
Het Charter van de Woningbouwers is een<br />
initiatief van de Federatie van Algemene<br />
<strong>Bouw</strong>aannemers. Een algemeen aannemer kan<br />
dit charter pas ondertekenen als hij aan een aantal<br />
voorwaarden voldoet en erkend is als “algemene<br />
aannemer”. De ondertekenaars van het<br />
Charter van de Woningbouwers engageren zich<br />
ook tot het naleven van de woningbouwwet, of<br />
wet-Breyne, en tot verbintenissen aangaande het<br />
naleven van de uitvoeringstermijn, de overeengekomen<br />
prijs, de voorschriften van oplevering<br />
en de solvabiliteitswaarborg.<br />
De algemene aannemer die het Charter ondertekent,<br />
aanvaardt dat de bouwer/verbouwer een<br />
klacht kan indienen bij de Toezichtscommissie.<br />
Deze commissie onderzoekt of een bouwbedrijf<br />
aan de toetredingsvoorwaarden voldoet. De<br />
Toezichtscommissie kan - als er een klacht binnengelopen<br />
is - het bouwbedrijf aanmanen tot<br />
bijsturing of schrappen uit het Charter. Ook zal<br />
deze Toezichtscommissie bij een geschil proberen<br />
de partijen met elkaar te verzoenen.<br />
i<br />
De lijst van aannemers die dit charter van<br />
de woningbouwers ondertekenden, kan u<br />
raadplegen op www.faba.be<br />
Label Dé Parketplaatsers<br />
De Vereniging van Aannemers-Parketplaatsers<br />
heeft het parketlabel ‘Dé Parketplaatsers’ ontwikkeld.<br />
Parketplaatsers en -bedrijven die dit kwaliteitslabel<br />
dragen, hebben minstens 15 jaar ervaring<br />
in het professioneel plaatsen van parket en hebben<br />
een gedegen opleiding genoten. Zij bieden<br />
dus een garantie van vakmanschap en een<br />
uitvoering van de werken volgens de regels van<br />
de kunst en met respect van de geactualiseerde<br />
normen.<br />
i<br />
De volledige lijst van parketplaatsers met<br />
het Parketlabel vindt u op<br />
www.deparketplaatsers.be<br />
Aannemers, architecten en studiebureaus met het Construction Qualiy-label staan<br />
garant voor een ernstige aanpak, betrouwbaar en kwalitatief hoogstaand werk.<br />
GRATIS SERVICE<br />
Construction Quality<br />
Dit label geeft u garanties over de bouwbedrijven<br />
en hun interne organisatie, organisatie van de<br />
bouwplaatsen en kwaliteit van de technische uitvoering.<br />
Voor de bedrijven die dit label behaald<br />
hebben, is de tevredenheid van de klant ook van<br />
groot belang.<br />
Het kwaliteitslabel is gebaseerd op een goede<br />
organisatie van het bouwbedrijf. Die wordt<br />
gemeten aan de hand van verschillende criteria:<br />
het volgen van een opleiding, het opbouwen van<br />
een competent personeelsbestand, het toepassen<br />
van geschikte werkmiddelen, interne controle<br />
en een continue verbetering. Aan de hand van<br />
regelmatige audits controleert een onafhankelijke<br />
instelling of het bedrijf nog steeds voldoet<br />
aan de opgelegde normen. <strong>Bouw</strong>bedrijven kunnen<br />
één, twee of drie sterren krijgen bij het doorlopen<br />
van hun CQM-kwaliteitsproces en voor<br />
hun vakkennis het begeerde CQS behalen.<br />
Via de labels Construction Quality Management<br />
en Construction Quality Skills onderscheiden de<br />
aannemers zich omdat zij kwaliteit in bedrijfsvoering<br />
en ook technische uitvoering hoog in<br />
het vaandel dragen.<br />
Construction Quality is een leidinggevend<br />
kwaliteitslabel ontwikkeld door een onafhankelijke<br />
organisatie, de Belgian Construction<br />
Certification Association (BCCA).<br />
De klanten van deze Construction Qualitygecertificeerde<br />
bedrijven krijgen dus echte<br />
garanties inzake de kwaliteitsvolle aanpak die<br />
centraal staat.<br />
i<br />
NIEUW<br />
U BOUWT?<br />
U RENOVEERT?<br />
VIND DE PARTNER<br />
DIE U KUNT<br />
VERTROUWEN<br />
www.ConstructionQuality.be<br />
DE ON-LINE GIDS VAN DE<br />
SPECIALISTEN MET LABEL<br />
Certificaat van kwaliteit.<br />
CQ_Pub_127-85.indd 2 1/02/13 16:55<br />
Een lijst van de aannemers met het<br />
Construction Quality-label vindt u op<br />
www.constructionquality.be<br />
18 19
<strong>Bouw</strong> met ons<br />
aan uw Real Estate projecten.<br />
Contacteer uw ING Relationship Manager.<br />
Een onderneming runnen in de vastgoedsector<br />
is een vak apart. De weg van droomplan naar<br />
uiteindelijke realisatie is vaak erg lang en bezaaid<br />
met hindernissen. Meer nog dan in andere sectoren<br />
krijgt u te maken met ingewikkelde financiële<br />
vraagstukken, zowel qua wetgeving als op het<br />
vlak van kredieten. Tip: praat erover met de ING<br />
experts. Zij stellen al hun ervaring en expertise ter<br />
beschikking om op een zo slim mogelijke manier<br />
alle stukken van deze ingewikkelde puzzel samen<br />
te brengen. Ze kennen de vastgoedsector perfect<br />
en volgen nauwgezet alle veranderingen op het<br />
vlak van reglementering. Daardoor kunnen ze u<br />
oplossingen aanbieden die optimaal zijn aangepast<br />
aan uw behoeften. Zo bent u zeker dat uw droom<br />
niet ophoudt bij een ruwe schets op papier.<br />
ing.be/business<br />
ING België nv – Bank/Lener - Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel - BTW BE 0403.200.393 - BIC (SWIFT): BBRUBEBB - IBAN:<br />
BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.<br />
Premies en stimuli<br />
Voor de meeste energiebesparende bouw- en<br />
verbouwingswerken worden door verschillende<br />
instanties premies, kortingen, steunmaatregelen<br />
gegeven. Het aantal steunmaatregelen<br />
die de Vlaamse Brusselse en Waalse<br />
overheden geven zijn dan ook meestal te<br />
combineren met bijkomende of andere kortingen,<br />
premies of tegemoetkomingen van de<br />
gemeenten of de netwerkbeheerders.<br />
Het is onmogelijk om een actueel overzicht<br />
te geven van alle bestaande maatregelen en<br />
tegemoetkomingen. Wij verwijzen dan ook naar<br />
de website ikzoekeenvakman.be en de sites van<br />
de gewestelijke overheden die de meest actuele<br />
informatie publiceren.<br />
Het vergt wellicht wat zoekwerk om<br />
alle stimuli, premies en kortingen<br />
na te gaan waar u recht op heeft<br />
maar het loont zeker de moeite om de<br />
voorwaarden en modaliteiten na te gaan<br />
bij de betreffende overheden, gemeenten<br />
en netbeheerders.<br />
Vlaanderen<br />
Korting op onroerende voorheffing voor<br />
energiezuinige woningen<br />
Voor bouwaanvragen die ingediend werden tot<br />
en met eind december 2012 blijft de korting als<br />
volgt: 20% gedurende 10 jaar voor woningen die<br />
een E-peil van max. E60 halen.<br />
Woningen die een E-peil van max. E40 behalen,<br />
krijgen een korting van 40% gedurende 10 jaar.<br />
Deze korting wordt automatisch toegekend door<br />
de Vlaamse belastingadministratie, na het indienen<br />
en de controle van de EPB-aangifte door de<br />
EPB-verslaggever.<br />
De wetgeving is gewijzigd voor bouwaanvragen<br />
vanaf 1 januari 2013. Het financieel voordeel<br />
wordt groter, maar tegelijkertijd worden de<br />
voorwaarden ook strenger: de korting bedraagt<br />
50% bij een E-peil van max. E50 en dit gedurende<br />
5 jaar, en wordt verdubbeld tot 100%<br />
indien de woning een E-peil heeft van max E30.<br />
Premies<br />
In Vlaanderen krijgt u bij energiebesparende<br />
investeringen verschillende premies in de vorm<br />
van financiële tegemoetkomingen. De bedragen<br />
en de voorwaarden zijn meestal afhankelijk van<br />
de aard van de energiebesparende investeringen,<br />
maar ook van de samenstelling van het gezin, en<br />
het inkomen of vermogen van de bouwer/verbouwer.<br />
Ga vooraf goed alle toekenningsvoorwaarden,<br />
bedragen en aanvraagprocedures van<br />
deze tegemoetkomingen en premies na op de<br />
sites van de Vlaamse overheid, van uw gemeente<br />
en uw distributienetbeheerder.<br />
Renovatiepremie<br />
Het gaat om een financiële tegemoetkoming<br />
die wordt toegekend voor het vervangen of<br />
verbeteren van funderingen, muren, vloerplaten,<br />
daken, buitenschrijnwerk, centrale verwarming,<br />
elektriciteit, sanitair en trappen. De woning<br />
moet ouder zijn dan 25 jaar. U moet in totaal<br />
voor minimum € 10.000 (excl. btw) aan werken<br />
uitvoeren. In een periode van 10 jaar (vanaf de<br />
aanvraag van de premie) kan u als persoon en<br />
per woning slechts eenmaal een renovatiepremie<br />
aanvragen.<br />
20 21
Ontdek de ploegsteert producten<br />
Ontdek de Ploegsteert producten<br />
• barry<br />
gevelstenen<br />
• barrybloc ®<br />
snelbouwstenen<br />
• thermobloc<br />
snelbouwstenen<br />
De enige sterke bouwknoopoplossing<br />
Gebruik de Ploegsteert Lambdabloc ® als<br />
isolerend deel bij een funderingsaanzet, onder<br />
binnenmuren, of als aansluiting met het dak,<br />
en lig niet langer wakker van de stabiliteit<br />
van uw project. Ploegsteert ontwikkelde deze<br />
steen speciaal voor bouwknopen.<br />
www.lambdabloc.com<br />
brIQ<br />
F. +32 56 56 55 08 ∙ briq@ploegsteert.com<br />
• lambdabloc ®<br />
geïsoleerde snelbouwstenen<br />
• stalton<br />
lateien, vloeren, panelen<br />
• spanfloor<br />
gewelven<br />
ploegsteert<br />
• brIQ<br />
bouwtechnische<br />
ondersteuning<br />
• verbo ®<br />
geprefabriceerde keramische<br />
muurelementen<br />
druksterkte<br />
≥ 12 N/mm 2<br />
NEW<br />
Steenbakkerijen van Ploegsteert nv<br />
Rue du Touquetstraat 228 ∙ 7782 Ploegsteert<br />
T. +32 56 56 56 56 ∙ F. +32 56 56 55 01 info@ploegsteert.com<br />
www.ploegsteert.com<br />
Energiepremies<br />
Bij nieuwbouw bedraagt de premie minimaal<br />
€ 1400 voor een woning en € 600 voor een<br />
appartement indien een E-peil van E50 en<br />
minder wordt bereikt. Deze bedragen kunnen<br />
verdubbeld worden bij vervangende nieuwbouw<br />
als de aard en de bestemming van de woning of<br />
het appartement niet wordt gewijzigd.<br />
Bij bestaande woningen wordt de energiepremie<br />
toegekend per m² voor isolatiewerken (dak,<br />
spouwmuren, buitenmuren, vloeren), vervanging<br />
van enkel en dubbel glas door hoogrendementsglas,<br />
alternatieve energie zoals warmtepomp<br />
en zonneboiler.<br />
Deze premies kunnen met een renovatiepremie<br />
gecumuleerd worden.<br />
22 23<br />
i<br />
www.energiesparen.be<br />
www.premiezoeker.be<br />
www.bouwenenwonen.be<br />
www.ikzoekeenvakman.be<br />
Brussels Hoofdstedelijk Gewest<br />
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kent<br />
verschillende premies toe, in de vorm van een<br />
financiële tegemoetkoming. Bovenop krijgt u<br />
vaak ook gemeentelijke premies voor installaties<br />
met een milieubeschermend effect en voor<br />
energiebesparende renovaties.<br />
Energiepremies<br />
Geldig voor woongebouwen van 1 januari tot<br />
31 december 2013. De energiepremies zijn<br />
onderling en met de gemeentelijke premies en<br />
renovatiepremies cumuleerbaar. Zo zijn er premies<br />
voor studies en audits, isolatie- en ventilatiepremies,<br />
premies voor efficiënte verwarming,<br />
premies voor hernieuwbare energie, premies<br />
voor energie-efficiente investeringen, premies<br />
voor energiezuinige huishoudtoestellen.<br />
Renovatiepremie<br />
De renovatiepremie is een tegemoetkoming<br />
voor verbeteringswerken inzake geluidsisolatie,<br />
behandeling tegen vocht, stabiliteitsverbetering<br />
van het gebouw, gas-en elektriciteitswerken.<br />
Het bedrag van de tegemoetkoming hangt af van<br />
de plaats waar uw woning gelegen is en van het<br />
inkomen.<br />
i<br />
Wallonië<br />
www.leefmilieubrussel.be<br />
www.ikzoekeenvakman.be<br />
<strong>Bouw</strong>premies<br />
Kunnen verkregen worden voor sloop en heropbouw<br />
van een woning, maar ook voor de bouw/<br />
aankoop van een appartement of een eengezinswoning.<br />
De bouwpremie bedraagt € 2.480 of<br />
€ 4.960 afhankelijk van de gezinssamenstelling<br />
en het inkomen.<br />
Renovatiepremie<br />
Het gaat om een financiële tegemoetkoming die<br />
wordt toegekend voor werken die een woning<br />
verbeteren: isolatie, dak, muren, vloeren, verlichting,<br />
ventilatie, veiligheid, hygiëne enz.<br />
De renovatiepremie wordt berekend volgens het<br />
inkomen van uw gezin en volgens uw vermogen.<br />
De kosten voor energiebesparende werken die<br />
niet gedekt worden door de huidige premies<br />
kunnen worden voorgefinancierd door het<br />
Waals Gewest, in de vorm van een lening tegen<br />
nultarief (Ecopack). De enige voorwaarde om<br />
hiervan te genieten is zich ertoe te verbinden<br />
minstens twee energiebesparende werken uit te<br />
voeren.<br />
Afbraakpremie<br />
Het gaat om een financiële tegemoetkoming die<br />
wordt toegekend bij de afbraak van een onverbeterbare<br />
woning. Het premiebedrag is gelijk aan<br />
40% van de afbraakkosten (max. € 1.985) mits<br />
facturen voorgelegd worden.<br />
Energiepremies<br />
Bij nieuwbouw varieert de energiepremie van<br />
€ 1.500 tot € 6.500 volgens de energieprestatie van
de nieuwbouw (eengezins)woning, en van € 500<br />
tot € 2.000 voor een appartement.<br />
Bij energiebesparende investeringen in een<br />
bestaande woning kunnen premies verkregen<br />
worden voor isolatie van dak, vloer, spouwmuren,<br />
binnen- en buitenmuren, vervanging van oude<br />
beglazing door hoogrendementsglas, warmteterugwinning,<br />
warmtepomp, zonneboiler.<br />
Andere premies zijn ook beschikbaar voor het<br />
uitvoeren van een energieaudit, een luchtdichtheidstest,<br />
een thermografische audit, het<br />
plaatsen van zonwering, het aanleggen van een<br />
warmtenet, het plaatsen van een installatie voor<br />
warmte-krachtkoppeling enz.<br />
i<br />
http://energie.wallonie.be<br />
http://formulaires.wallonie.be, www.frge.be<br />
Laat de kortingen en premies niet<br />
liggen. Ze zijn vaak cumuleerbaar.<br />
Registratierechten<br />
Wie een bestaande woning koopt, betaalt registratierechten<br />
op de overeengekomen prijs. De<br />
tarieven voor de aankoop van een woning zijn<br />
in Vlaanderen, in het Brussels Hoofdstedelijk<br />
Gewest en in Wallonië verschillend. Wie<br />
een “bescheiden” woning koopt, kan in de<br />
3 gewesten genieten van een verminderd registratierecht.<br />
De voorwaarden voor deze regeling<br />
verschillen in de 3 gewesten.<br />
i<br />
Details over de registratierechten<br />
(bescheiden woning, meeneemprocedures)<br />
in de 3 gewesten vindt u op www.notaris.be<br />
24 25
Verzekeringen<br />
Inkomensverliesverzekering<br />
verzekering gewaarborgd wonen<br />
Als u een eigen woning koopt, bouwt of renoveert<br />
in Vlaanderen, kan u bij een hypothecaire<br />
lening een gratis verzekering gewaarborgd<br />
wonen (VGW) afsluiten. Deze is wel gekoppeld<br />
aan het inkomen en ook het bereiken van<br />
energienormen voor uw woning. Wie onvrijwillig<br />
zijn baan verliest of arbeidsongeschikt wordt,<br />
heeft 3 jaar recht op een tegemoetkoming van<br />
de verzekering (max. € 500/maand in het eerste<br />
jaar, € 400/maand in het tweede en € 300/maand<br />
tijdens het derde jaar).<br />
i<br />
www.verzekeringgewaarborgdwonen.be<br />
Brandverzekering Multirisk Woning<br />
Een brandverzekering is doorgaans meer dan<br />
alleen een verzekering tegen brand. Er kan schade<br />
aan de woning en de inboedel ontstaan door<br />
brand, blikseminslag, elektriciteitsprobleem,<br />
natuurramp, storm, hagel, water, glasbreuk,<br />
inbraak, vandalisme, enzovoort. Opteer voor een<br />
verzekering die voorziet in billijke vergoedingen<br />
en gratis bijstand 24/24 u. bij een schadegeval.<br />
In Brussel kan de eigenaar zoals in Vlaanderen<br />
ook bij het afsluiten van een hypothecaire lening<br />
voor koop, bouw, renovatie van een woning een<br />
gratis verzekering tegen inkomensverlies afsluiten.<br />
Ook in Brussel zijn er bepaalde toekenningsvoorwaarden<br />
zoals de verplichting de woning zelf te<br />
bewonen en als enige woning te bezitten.<br />
Ook in Wallonië heeft de koper / (ver)bouwer die<br />
een hypothecaire lening aangaat recht op een gratis<br />
verzekering tegen inkomensverlies gedurende<br />
max. 3 jaar en binnen de eerste 8 jaar na afsluiten<br />
van de lening. Ook in Wallonië zijn er toekenningsvoorwaarden<br />
inzake eigendom en inkomen.<br />
Vergeet zeker deze gratis<br />
verzekering niet af te sluiten.<br />
Schuldsaldoverzekering<br />
De schuldsaldoverzekering is een overlijdensverzekering<br />
die wordt afgesloten op het moment<br />
dat een hypothecair krediet wordt aangegaan.<br />
Ze garandeert de terugbetaling van het nog<br />
openstaande bedrag van uw lening, wanneer u<br />
overlijdt vóór de vervaldag van het contract.<br />
i<br />
Contacteer uw verzekeraar of vraag info bij<br />
www.federale.be<br />
Denk ook aan de mogelijkheid om een waarborg<br />
diefstal en rechtsbijstand af te sluiten.<br />
i<br />
Contacteer uw verzekeraar of vraag<br />
informatie aan bij www.federale.be<br />
Verzoeningscommissie en<br />
geschillen<br />
Juridische geschillen kan u vermijden door<br />
bijvoorbeeld de Verzoeningscommissie <strong>Bouw</strong><br />
in te schakelen. Deze werd opgericht in 2001<br />
door Test-Aankoop en de <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />
en andere bouwpartners. De Verzoeningscommissie<br />
heeft de steun van het FOD Justitie.<br />
Technische bouwgeschillen tussen consument,<br />
architect en/of aannemer kunnen zo worden<br />
opgelost waardoor nodeloos lange rechtszaken<br />
worden vermeden. Daarom moeten de bouwheer<br />
en de architect en de aannemers over deze<br />
clausule vooraf een schriftelijk akkoord afsluiten.<br />
Zo’n akkoord kan worden gegeven door het<br />
standaard bevoegdheidsbeding op te nemen in<br />
het contract met de architect en de aannemer.<br />
Uw werf is ook de onze<br />
Enkel een echt contact versterkt een goed contract!<br />
Al meer dan 100 jaar vertrouwen bouwprofessionals op Federale Verzekering, de<br />
partner bij uitstek voor de bescherming van hun bedrijf en activiteiten.<br />
U kunt rekenen op een stabiele en solide partner met ervaring die zorgt voor een<br />
gepersonaliseerd contact, uw vak door en door kent en aan uw zijde staat op het<br />
terrein.<br />
Bovendien deelt Federale Verzekering al sinds haar oprichting door aannemers haar<br />
winst met u.<br />
Meer info:<br />
Om de adviseur of de kantoorhouder<br />
uit uw streek te ontmoeten:<br />
26<br />
www.federale.be<br />
De verzekeraar die zijn winst met u deelt<br />
De verzekeraar die zijn winst met u deelt
Het kan ook later ondertekend worden zelfs<br />
na het ontstaan van het geschil maar dat ligt<br />
uiteraard moeilijker omdat de relatie tussen de<br />
partijen dan niet meer optimaal is.<br />
Naast het voordeel van een bescheiden basisprijs<br />
blijven de partijen meester over de kosten van<br />
eventuele bijkomende onderzoeksdaden.<br />
De Verzoeningscommissie lost bouwgeschillen<br />
op in een maximale termijn van 6 maanden. En<br />
dat terwijl termijnen van 5 à 10 jaar voor een<br />
gerechtsprocedure vaak voorkomen!<br />
i<br />
Het standaard bevoegdheidsbeding en alle<br />
inlichtingen over de procedure en de kosten<br />
van de Verzoeningscommissie kan u<br />
terugvinden op www.bouwverzoening.be<br />
Wet-Breyne<br />
Deze wet beschermt u als bouwer/koper tegen<br />
onrechtmatige bedingen in het contract en tegen<br />
het risico van insolvabiliteit van de medecontractant.<br />
Om deze bescherming te garanderen<br />
zijn de meeste bepalingen van de wet Breyne een<br />
dwingend recht. Dit betekent dat er niet van kan<br />
worden afgeweken!<br />
Om de bescherming van de wet-Breyne te<br />
genieten, moet het gaan om een overeenkomst<br />
waarbij de aannemer, promotor of verkoper zich<br />
ertoe verbindt een gebouw “te bouwen”, “te laten<br />
bouwen” of “te verschaffen”. Het gebouw moet<br />
bestemd zijn voor huisvesting of voor gemengd<br />
gebruik (beroepsdoeleinden en huisvesting).<br />
De wet-Breyne geldt niet wanneer de bouwwerken<br />
worden opgesplitst in afzonderlijke percelen.<br />
De wet-Breyne is ook van toepassing op de overeenkomsten<br />
voor de verkoop van een bestaande<br />
eengezinswoning of appartement waarbij de<br />
verkoper zich ertoe verbindt grote verbouwingsof<br />
uitbreidingswerken uit te voeren. Hiertoe is<br />
wel vereist dat de totale prijs van deze werken<br />
meer dan 80% van de koopprijs van de woning<br />
uitmaakt en hoger is dan € 18.600; én de koper<br />
verplicht is vóór de voltooiing van de werken één<br />
of meer stortingen te doen.<br />
Welke garanties biedt de wet-Breyne?<br />
De wet-Breyne biedt duidelijkheid en de volledigheid<br />
van het contract. Zo garandeert zij de<br />
bouwer/koper onder meer:<br />
• Volledige en correcte informatie. Om de<br />
kandidaat-verwerver in staat te stellen met<br />
kennis van zaken verbintenissen aan te gaan,<br />
moeten een aantal verplichte bepalingen<br />
worden opgenomen.<br />
• Een verplichte zekerheidsstelling of borgstelling<br />
door de bouwprofessioneel. Om zijn<br />
verplichtingen te waarborgen moet de aannemer,<br />
verkoper of promotor een zekerheid<br />
stellen. Deze waarborgregeling is verschillend<br />
naargelang het al dan niet een erkende aannemer<br />
betreft.<br />
• De erkende aannemer met een erkenning uit<br />
de categorie D - Algemene aannemingen - en<br />
in de klasse die overeenstemt met de prijs<br />
van de werken die aan de aannemer worden<br />
toevertrouwd - is verplicht een borgtocht te<br />
stellen van 5% van de prijs van het gebouw.<br />
Onder “prijs van het gebouw” wordt verstaan:<br />
de totale prijs van het huis of het appartement,<br />
verminderd met de eventuele kostprijs<br />
van de bouwgrond, btw niet inbegrepen.<br />
Belangrijk: De door de erkende<br />
aannemer gestelde borgtocht wordt<br />
bij helften vrijgemaakt: de eerste<br />
helft bij de voorlopige oplevering, het<br />
resterende deel bij de eindoplevering.<br />
• De niet-erkende aannemer is verplicht een<br />
100%-voltooiingswaarborg te stellen waarbij<br />
een financiële instelling of een verzekeringsmaatschappij<br />
zich er ten aanzien van de<br />
koper of opdrachtgever als hoofdelijke borg<br />
toe verbindt de nodige sommen te betalen<br />
voor de voltooiing van het huis of het gebouw<br />
waarvan het appartement deel uitmaakt. Bij<br />
verkoop van een bestaande woning gepaard<br />
met een aannemingsovereenkomst voor de<br />
uitvoering van verbouwings- of uitbreidingswerken<br />
dient de voltooiingswaarborg de<br />
nodige sommen voor de voltooiing van de<br />
voorziene werken te dekken.<br />
Gezond ventileren!<br />
Natuurlijk met RENSON ® 21:42<br />
Kies voor een ventilatiesysteem dat<br />
zich aanpast aan uw leefgewoontes.<br />
Met RENSON ® ventileer je slim. Dankzij het revolutionaire<br />
SmartZone-principe adem je waar ook in huis gezonde lucht<br />
in. Een intelligente CO2 sturing zorgt voor optimale afvoer van<br />
vervuilde lucht. En de unieke Touch Display toont u steeds<br />
hoe ventilatie de binnenlucht verbetert.<br />
tot -24 E-punten!<br />
Wenst u meer informatie ? www.renson.be<br />
2:00<br />
Paleis 4<br />
stand 216<br />
EVO II<br />
28 29
Belangrijk! Wanneer een voltooiingswaarborg<br />
werd gesteld, eindigt de verbintenis van de<br />
borg bij de voorlopige oplevering.<br />
Bij verkoop moet de notaris de borgstellingsovereenkomst<br />
in de authentieke akte<br />
vermelden en een afschrift van deze overeenkomst<br />
bij de verkoopakte voegen. Bij een<br />
aannemingsovereenkomst moet de aannemer<br />
binnen dertig dagen na het ondertekenen van<br />
de aannemingsovereenkomst een bewijsschrift<br />
van de borg voorleggen.<br />
Buiten de wet-Breyne heeft zich nog een<br />
derde systeem van borgstelling ontwikkeld,<br />
waarbij de bouwheer een percentage van<br />
iedere factuur inhoudt. Deze inhoudingen<br />
kunnen slechts gebeuren indien zij contractueel<br />
werden overeengekomen!<br />
• Een vooraf vastgestelde totaalprijs. De overeenkomst<br />
moet de totale prijs van het huis<br />
of appartement vermelden. Deze prijs moet<br />
alle werken omvatten die nodig zijn voor een<br />
normale bewoonbaarheid.<br />
• Strikte betalingsmodaliteiten en beperking<br />
van de voorschotten. De betalingsmodaliteiten<br />
zijn wettelijk vastgesteld. In de wet wordt<br />
bijvoorbeeld bepaald dat elke vorm van voorschotbetaling,<br />
ongeacht de wijze van betaling,<br />
vóór de ondertekening van de overeenkomst<br />
verboden is.<br />
• Transparante uitvoeringstermijnen. De<br />
overeenkomst moet de aanvangsdatum, de<br />
uitvoerings- of leveringstermijn en de schadevergoeding<br />
wegens vertraging vermelden.<br />
• Verplichte dubbele oplevering. De oplevering<br />
gebeurt in twee fasen, nl. de voorlopige<br />
en de eindoplevering (ook definitieve<br />
oplevering genoemd) met een tussentijd van<br />
minstens één jaar.<br />
• Strenge aansprakelijkheidsregels. Volgens<br />
het Burgerlijk Wetboek zijn aannemer en<br />
architect nog tien jaar na de bouw van uw<br />
woning aansprakelijk voor ernstige gebreken<br />
van de grond en het gebouw. De tienjarige<br />
aansprakelijkheid voor aannemingsovereenkomsten<br />
is ook toepasselijk gemaakt op de<br />
promotor en de verkoper. Onder de tienjarige<br />
aansprakelijkheid vallen alle zichtbare<br />
of verborgen fouten in de ruwbouw die de<br />
stabiliteit, de duurzaamheid, de veiligheid of<br />
de afdichting van de woning in het gedrang<br />
brengen.<br />
• Een adequate sanctieregeling. De door<br />
de wet geboden bescherming is dwingend.<br />
Dus er kan niet van worden afgeweken.<br />
Indien toch wordt afgeweken, wordt dit, al<br />
naargelang het geval, gesanctioneerd met de<br />
nietigheid van de overeenkomst of van de<br />
afwijkende bepaling.<br />
Zwartwerk<br />
Werken in het “zwart” houdt enorme risico’s<br />
in en kan u als bouwer/verbouwer heel duur<br />
komen te staan. Als u werken laat uitvoeren en<br />
geen factuur vraagt, wordt dit beschouwd als<br />
zwartwerk. De wet verbiedt expliciet dat als<br />
u als bouwheer gebruik maakt van diensten<br />
van iemand die in het zwart werkt. Bovendien<br />
wordt u als bouwheer beschouwd als ontduiker<br />
van belastingen, namelijk de btw. En, veel<br />
erger, u heeft geen enkel verhaal bij gebreken<br />
aan de gedane werken! Dus u heeft geen rechten<br />
bij geschillen.<br />
Wie mag (gratis) helpen bij uw<br />
bouwwerken?<br />
Soms wil een bouwheer zelf (een deel van)<br />
het bouwwerk verrichten en zich daarbij laten<br />
helpen door andere personen. Niet iedereen mag<br />
u een handje helpen. Enkel “bloed- en aanverwanten<br />
tot in de 2 de graad” komen daarvoor in<br />
aanmerking volgens de wet. Dit zijn uw grootouders,<br />
ouders, broers, zussen, schoonbroers,<br />
schoonzussen, kinderen en kleinkinderen en hun<br />
partner.<br />
Met hulp van verre familieleden<br />
of vrienden moet u dus bijzonder<br />
goed opletten, aangezien dit snel als<br />
zwartwerk wordt beschouwd.<br />
Façatile,<br />
dé vlakke,<br />
natuurlijke kleipan<br />
voor hedendaagse<br />
gevels.<br />
Duurzame vlakke gevelbekleding<br />
met eenvoudige plaatsing.<br />
Strak is mooi, en dat geldt zeker voor Façatile, de vlakke kleipan die speciaal werd ontwikkeld voor<br />
eigentijdse gevelbekleding bij zowel nieuwbouw als renovatie. Door haar vlak en minimalistisch design<br />
opent ze een wereld van esthetische mogelijkheden en draagt ze bij tot een strakke, op en top hedendaagse<br />
gevellook. Dankzij de nodige hulpstukken is het aanbrengen van een Façatile gevel trouwens<br />
een ideaal project voor de dakdekker. Zo hoeft men niet meteen een andere vakman in te schakelen. De<br />
natuurlijke Façatile kleipan, een duurzaam materiaal met hoge levensduur, is verkrijgbaar in drie stijlvolle<br />
kleuren: natuurrood, antraciet mat en blauw gesmoord. Laat u verleiden door deze oogstrelende<br />
kruisbestuiving van techniek en hedendaagse esthetiek.<br />
Ontdek de Façatile kleipan in de Wienerberger showrooms te Londerzeel, Kortrijk en Wanlin<br />
of vraag uw gratis brochure aan via info@koramic.com<br />
arch. Rien Rossey, Nieuwpoort<br />
Wienerberger nv - Divisie Kleidakpannen - Kapel ter Bede 121, 8500 Kortrijk<br />
T 056 24 96 38 - info@koramic.com - www.koramic.com<br />
30 31
Een werkloos familielid moet die werken<br />
aanduiden op zijn controlekaart en heeft geen<br />
recht meer op werkloosheidsuitkeringen! Een<br />
familielid dat een uitkering van de mutualiteit<br />
geniet, zal eveneens zijn uitkering verliezen,<br />
tenzij hij uitdrukkelijk de toestemming heeft van<br />
de adviserend geneesheer van het ziekenfonds.<br />
verplichtingen, sociale documenten, aan RSZ te<br />
storten inhoudingen, enzovoort.<br />
Als uw helper-zwartwerker ook nog eens van een<br />
vervangende sociale uitkering zou genieten dan<br />
wordt u als bouwheer nog bestraft omdat u een<br />
werkloze, gepensioneerde, bruggepensioneerde,<br />
ziekte- of invaliditeitsuitkeringstrekker tewerkstelt.<br />
Als de helper-zwartwerker een buitenlandse<br />
arbeidskracht zou zijn die geen geldige arbeidskaart<br />
of verblijfsvergunning heeft, dan wordt u<br />
als zijn werkgever beschouwd. Dit betekent dat u<br />
moet opdraaien voor de kosten van de eventuele<br />
repatriëring van die illegaal tewerkgestelde<br />
buitenlandse arbeidskracht.<br />
Als er zwartwerkers betrapt worden op uw<br />
bouwplaats, dan wordt u beschouwd als werkgever<br />
die nagelaten heeft deze mensen in te schrijven<br />
als werknemer met alle sancties (boetes)<br />
die daarbij horen. Deze mensen zullen immers<br />
vaak onder uw instructies werken, waardoor de<br />
inspectie tot het bestaan van een arbeidsverhouding<br />
zal besluiten.<br />
Om te vermijden dat u btw zou<br />
moeten betalen op het werk dat u<br />
zelf of door familieleden t.e.m. de<br />
2 e graad heeft uitgevoerd, vermeldt u (in<br />
het vak IV van de aangifte die u van de<br />
btw-administratie ontvangt) de gegevens<br />
van de personen die u geholpen hebben,<br />
welke werken zij uitgevoerd hebben en<br />
welke materialen zij hiervoor gebruikt<br />
hebben.<br />
i<br />
Details over wat wel en niet kan en onder<br />
welke voorwaarden uw naaste familieleden<br />
mogen helpen (ver)bouwen:<br />
www.werk.belgie.be<br />
10-jarige aansprakelijkheid<br />
Na oplevering van de werken zijn de aannemer<br />
en de architect nog 10 jaar “aansprakelijk” voor<br />
het bouwwerk. Men kan zich beroepen op<br />
de 10-jarige aansprakelijkheid bij een ernstig<br />
gebrek, te wijten aan een fout van de architect<br />
en/of de aannemer, waarbij de stevigheid van<br />
het gebouw in het gedrang komt, bijvoorbeeld<br />
funderingen die niet aangepast zijn, slechte<br />
dakafdichting enz.<br />
De 10-jarige aansprakelijkheid is een dwingend<br />
recht en is automatisch van toepassing. Het is<br />
dus niet nodig een specifiek beding op te nemen<br />
in de overeenkomst, maar er kan wel worden<br />
gespecificeerd dat de aansprakelijkheid begint te<br />
lopen vanaf de voorlopige oplevering in plaats<br />
van bij de definitieve oplevering.<br />
Als de bouwwerken in het “zwart”<br />
werden uitgevoerd, dan heeft u als<br />
bouwheer GEEN enkel verhaal bij<br />
gebreken aan gedane werken en heeft<br />
u bij bouwtechnische geschillen géén<br />
rechten of mogelijk verhaal.<br />
<strong>Bouw</strong>t of verbouwt u met “hulp” en zijn uw helpers<br />
niet uw partner of bloed- en aanverwanten<br />
tot in de 2e graad, dan worden die helpers geacht<br />
voor u te werken. U bent dan als individuele<br />
bouwheer hun werkgever en u moet dan ook<br />
alle verplichtingen van een werkgever nakomen!<br />
Dit betekent inschrijving via het elektronisch<br />
systeem van onmiddellijke aangifte (Dimona),<br />
arbeidstijd, loon- en arbeidsvoorwaarden, fiscale<br />
Wanneer uw ‘helper’ toch op zelfstandige<br />
basis werkt en het werk een duidelijk<br />
beroepskarakter heeft, krijgt u een boete als<br />
gebruiker van een zelfstandige die niet de<br />
nodige formaliteiten naleeft (zoals aansluiting<br />
bij een sociale verzekeringskas, inschrijving<br />
Kruispuntbank van Ondernemingen) en dus in<br />
het zwart werkt.<br />
Bovenop de financiële gevolgen die<br />
voortvloeien uit het inschakelen<br />
van zwartwerkers, kunnen er zich<br />
tijdens de werkzaamheden ongevallen<br />
voordoen met (min of meer ernstige)<br />
fysieke letsels tot gevolg. Er kan zelfs een<br />
dodelijk ongeval gebeuren. Wees dus<br />
voorzichtig, werk enkel met vakmensen<br />
en vermijd zwartwerk.<br />
U start of heeft een bouwbedrijf? Vertrouw dan op Formalis:<br />
> bij de afhandeling van al uw administratieve formaliteiten.<br />
> voor de inschrijving en wijzigingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen.<br />
> voor onze expertise en kennis van de bouw.<br />
Formalis<br />
uw springplank naar<br />
zorgeloos ondernemen<br />
formalis.be<br />
ondernemingsloket<br />
32
CHECKLIST MET NUTTIGE ADRESSEN<br />
CHECKLIST<br />
➜ Goede en actuele informatie inwinnen bij de<br />
bouwpartners met wie u in zee gaat voor het<br />
realiseren van uw dromen (notaris/architect/<br />
aannemer/veiligheidscoördinator).<br />
NUTTIGE WEBSITES<br />
Liever integraal<br />
gekleurd?<br />
➜ Juiste informatie zoeken over uw<br />
verplichtingen inzake ruimtelijke ordening,<br />
vergunningen, keuringsattesten, veiligheid,<br />
energiebesparende maatregelen.<br />
➜ Actuele informatie verzamelen over de<br />
belastingvoordelen.<br />
Ontdek de eerste volledig gekleurde pvcramen<br />
en bespaar op energie, niet op design.<br />
New is now. Daarom lanceert Deceuninck Omniral, een nieuwe generatie energiezuinige, kostenbesparende<br />
pvc-ramen die volledig gekleurd zijn. Het effect is subliem. De ramen maken integraal<br />
deel uit van uw interieur. Ze zijn dankzij het prekader, een installatieprofiel in isolerend pvc-schuim,<br />
ook snel en luchtdicht te plaatsen. Door de combinatie van hoogwaardige<br />
materialen en innovatieve technieken (Linktrusion) hebben ze daarenboven<br />
een uiterst duurzaam karakter. Het Omniral-kleurengamma is van toepassing<br />
op zowel de Zendow als Zendow#neo series. Haal meer uit uw ramen.<br />
Ontdek alle Omniraltoepassingen.<br />
Kijk op www.omniral.be<br />
KLASSIEK PVC-RAAM<br />
Witte binnenlijst<br />
Hoge isolatiewaarde (A+++)<br />
Perfect inbraakveilig<br />
100% recycleerbaar<br />
Uni- of Bicolor gekleurd<br />
Belgische topkwaliteit<br />
Ramen, deuren en luiken Tuintoepassingen Dak & gevel Interieurtoepassingen<br />
Deceuninck NV - Benelux<br />
Bruggesteenweg 164 • BE-8830 Hooglede-Gits<br />
(BE) T +32 51 239 272 • F +32 51 239 261 • belux@deceuninck.com • www.deceuninck.be<br />
(NL) T +31 76 561 78 34 • F +31 76 750 23 53 • deceuninck.kunststof@deceuninck.com • www.deceuninck.nl<br />
NIEUW<br />
Volledig gekleurd<br />
Energiebesparend<br />
OMNIRAL PVC-RAAM<br />
Gekleurde binnenlijst<br />
➜ Geen financiële tegemoetkomingen,<br />
kortingen en premies laten liggen. Zoek<br />
vooraf alle informatie op om zeker te zijn dat<br />
u de juiste aanvraagprocedures volgt.<br />
➜ Offertes vragen en prijzen en erelonen<br />
vergelijken maar voorrang geven aan<br />
kwaliteit en vakmanschap en degelijke<br />
materialen.<br />
➜ Tijd nemen om in alle contracten met de<br />
verschillende bouwpartners alles goed te<br />
formuleren en na te lezen. Goede afspraken<br />
maken de beste vrienden.<br />
➜ Werken met betrouwbare bouwpartners die<br />
garant staan voor kwaliteit en vakmanschap<br />
en duurzaamheid.<br />
➜ Zwartwerk vermijden en al uw rechten en<br />
aanspraken vrijwaren.<br />
➜ Uw eigendom goed onderhouden en zo de<br />
waarde ervan verhogen.<br />
➜ Periodieke keuringen en controles van uw<br />
installatie niet vergeten.<br />
34 35<br />
Op de tweetalige website www.ikzoekeenvakman.be<br />
kiest u uit duizenden vaklui in héél<br />
België. U vindt er de leden van de <strong>Confederatie</strong><br />
<strong>Bouw</strong> die in orde zijn met de sociale en fiscale<br />
verplichtingen. Zoeken kan op volgende criteria:<br />
specialisatie, locatie.<br />
www.ikzoekeenvakman.be is een<br />
initiatief van de <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />
ten dienste van vakmanschap en<br />
voor de slimme bouwer of verbouwer.<br />
Overheid<br />
http://economie.fgov.be<br />
http://minfin.fgov.be (Financiën)<br />
http://energie.mineco.fgov.be (energiewebsite/<br />
erkende keuringsorganismen)<br />
Vlaanderen<br />
www.vlaanderen.be<br />
www.energiesparen.be<br />
www.vreg.be<br />
www.premiezoeker.be
Brussel<br />
www.brussel.irisnet.be<br />
www.curbain.be<br />
www.leefmilieubrussel.be<br />
Wallonië<br />
www.cwape.be<br />
www.wallonie.be<br />
http://energie.wallonie.be<br />
http://formulaires.wallonie.be<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />
Lombardstraat 34-42<br />
1000 Brussel<br />
T: 02/545.56.00<br />
communicatie@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be<br />
Gewestconfederaties<br />
Vlaamse <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> (VCB)<br />
T: 02/545.57.49<br />
info@vcb.be<br />
www.vcb.be<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Brussel-Hoofdstad (CBB-H)<br />
T: 02/545.58.29<br />
brussel.hoofdstad@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/brusselhoofdstad<br />
Confédération Construction Wallonne (CCW)<br />
T: 02/545.56.68<br />
wallonie@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/wallonie<br />
Lokale <strong>Confederatie</strong>s <strong>Bouw</strong> Vlaanderen<br />
en Brussel<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Antwerpen (03/203.44.00)<br />
antwerpen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/antwerpen<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Kempen (014/42.00.71)<br />
kempen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/kempen<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Brussel Vlaams-Brabant<br />
brusselvlaamsbrabant@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/brusselvlaamsbrabant<br />
Exploitatiezetel Vlaams-Brabant (016/22.40.84)<br />
Zetel Brussel (02/230.14.20)<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> West-Vlaanderen<br />
Kantoor Kortrijk (056/26.81.50)<br />
westvlaanderen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/westvlaanderen<br />
Kantoor Brugge (050/47.13.50)<br />
westvlaanderen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/westvlaanderen<br />
Kantoor Oostende (059/51.65.90)<br />
westvlaanderen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/westvlaanderen<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Oost-Vlaanderen<br />
Kantoor Gent (09/244.45.00)<br />
oost-vlaanderen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen<br />
Kantoor Aalst (053/21.18.76)<br />
oost-vlaanderen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen<br />
Kantoor Dendermonde (052/22.20.12)<br />
oost-vlaanderen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen<br />
Kantoor Oudenaarde (055/31.34.64)<br />
oost-vlaanderen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Limburg (011/30.10.30)<br />
limburg@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/limburg<br />
<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Waasland (03/760.15.80)<br />
waasland@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/waasland<br />
Lokale <strong>Confederatie</strong>s <strong>Bouw</strong> in Wallonië<br />
Confédération Construction Brabant Wallon<br />
(02/384.35.52)<br />
brabantwallon@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/brabantwallon<br />
Confédération Construction Hainaut (065/35.42.38)<br />
mons@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be<br />
Confédération Construction Hainaut – Charleroi<br />
(071/20.91.80)<br />
charleroi@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/charleroi<br />
Confédération Construction Hainaut – Le Roeulx<br />
(064/33.69.08)<br />
leroeulx@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/leroeulx<br />
Confédération Construction en Hainaut – Mons-Ath<br />
(065/35.42.38)<br />
mons@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/mons<br />
Confédération Construction – Hainaut Occidental<br />
(069/68.77.10)<br />
tournai@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/tournai<br />
Chambre de la Construction de Liège (04/232.42.70)<br />
chambre.liege@ccl.be<br />
www.ccl.be<br />
Confédération Construction – Chambre Patronale<br />
Province de Luxembourg (061/23.07.70)<br />
ch.luxembourg@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/luxembourg<br />
Confédération Construction Namur (081/20.68.30)<br />
namur@confederationconstruction.be<br />
www.construction-namur.be<br />
Confédération Construction de l’arrondissement<br />
de Verviers / Konföderation Baufach Verviers<br />
(087/29.10.60)<br />
verviers@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/verviers<br />
Beroepsfederaties – Cluster Ruwbouw &<br />
Algemene Aannemers<br />
Fed. Algemene <strong>Bouw</strong>aannemers (02/511.65.95)<br />
faba@confederatiebouw.be<br />
www.faba.be<br />
Unie van Aannemers van Spoorwegwerken<br />
(02/511.65.95)<br />
uasw@confederatiebouw.be<br />
www.uasw.be<br />
FedBeton (02/735.01.93)<br />
info@fedbeton.be<br />
www.fedbeton.be<br />
Federatie van Ontwikkelaars-Woningbouwers<br />
(02/511.65.95)<br />
woningbouwers@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be<br />
Unie van aannemers van Industriebouw<br />
(02/511.65.95)<br />
Industriebouwers@confederatiebouw.be<br />
Beroepsfederaties – Bagger-, wegenbouw,<br />
betonstaalverwerkende bedrijven<br />
Federatie der Baggerwerken (02/771.63.69)<br />
baggerwerken@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be<br />
Aannemers van Grote <strong>Bouw</strong>werken (02/771.00.44)<br />
info@adeb-vba.be<br />
www.adeb-vba.be<br />
Federatie Wegenwerken (02/771.20.84)<br />
bfaw@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be<br />
Vlaamse Wegenbouwers (02/771.20.84)<br />
vlawebo@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/vlawebo<br />
Brusselse Wegenbouwers (02/771.20.84)<br />
bfawbru@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be<br />
FWEV (02/771.20.84)<br />
fwev@confederationconstruction.be<br />
www.confederationconstruction.be/fwev<br />
Betonstaalverwerkende Bedrijven (02/545.56.54)<br />
cobesta@confederatiebouw.be<br />
36 37
Beroepsfederaties - Voltooiing<br />
Cluster Afwerking<br />
Fed. Aannemers van Dichtingswerken (02/545.57.10)<br />
bevad@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/bevad<br />
Fed. Aannemers van Glaswerken (02/545.57.57)<br />
info.glaswerken@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/glaswerken<br />
Belgische Schilders (02/545.57.57)<br />
fed.schilders@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/belgischeschilders<br />
Vlaamse Schilders (02/545.57.57)<br />
www.confederatiebouw.be/vlaamseschilders<br />
Brusselse Schilders (02/230.14.20)<br />
Peintres Wallons (019/33.06.44)<br />
Edmond.parent@hotmail.be<br />
Vlaamse Schrijnwerkers (02/545.57.05)<br />
vlaamseschrijnwerkers@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/vlaamseschrijnwerkers<br />
Dé Parketplaatsers (02/545.57.05)<br />
deparketplaatsers@confederatiebouw.be<br />
www.deparketplaatsers.be<br />
Afwerkingsbedrijven (02/545.57.05)<br />
bewap@confederatiebouw.be<br />
Interieurbedrijven (02/545.57.05)<br />
interio@confederatiebouw.be<br />
Erkende Keukeninstallateurs (02/545.57.05)<br />
upek@confederatiebouw.be<br />
Brusselse Schrijnwerkers (02/545.57.10)<br />
filip.coveliers@confederatiebouw.be<br />
Féd. Wallonne des Entr. Gén. Menuisiers Belges<br />
(081/20.69.22)<br />
fwmb@confederationconstruction.be<br />
www.menuisiers.com<br />
Entreprises de Parachèvement de Cloisons, faux<br />
Plafonds et Planchers surélevés (081/20.69.22)<br />
fwmb@confederationconstruction.be<br />
Installateurs de Cuisines équipées (081/20.69.22)<br />
upec@confederationconstruction.be<br />
Les Parqueteurs (081/20.69.22)<br />
info@lesparqueteurs.be<br />
www.lesparqueteurs.be<br />
Plafonneerders (02/545.57.10)<br />
plafonneerders@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/plafonneerders<br />
Fed. Dak (02/545.57.98)<br />
selim.couez@confederatiebouw.be<br />
www.cct-cbd.be<br />
Fed. Rolluiken-Fabrikanten en Zonnewering<br />
(02/545.56.00)<br />
Cluster Complementaire Voltooiing<br />
Fed. Complementaire Ondernemingen (02/545.57.58)<br />
fedecom@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/fedecom<br />
Fed. Aannemers Tegel- en Mozaïekwerken<br />
(02/545.57.58)<br />
fecamo@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/fecamo<br />
Fed. Aannemers Natuursteen (02/545.57.58)<br />
natuursteen@confederatiebouw.be<br />
www.confederatiebouw.be/natuursteen<br />
Cluster Speciale Technieken<br />
Installateurs Centrale Verwarming en Sanitair<br />
(02/520.73.00)<br />
info@ubbu-ics.be<br />
www.ubbu-ics.be<br />
Elektrotechnische Ondernemers (02/757.65.12)<br />
info@fedelec.be<br />
www.fedelec.be<br />
Combinators zorgen<br />
voor een juiste<br />
totaalindruk<br />
Stalen mogen mee<br />
naar huis<br />
Bezoek het unieke showroomconcept<br />
voor de hele ruwbouw!<br />
Kiezen<br />
Meer dan 600 mogelijkheden<br />
Met merken zoals Desimpel, Koramic,<br />
Porotherm en Terca heeft Wienerberger<br />
maar liefst 600 verschillende gevelstenen,<br />
binnenmuurstenen, kleidakpannen en<br />
kleiklinkers. Een enorme keuze die op een<br />
overzichtelijke manier wordt voorgesteld.<br />
Meenemen<br />
Neem uw favoriete stalen<br />
mee naar huis<br />
In onze showrooms bevindt zich<br />
een ruime stalenafdeling. Wie wil,<br />
kan meteen zijn favoriete materialen<br />
meenemen naar huis of naar kantoor.<br />
Praktisch<br />
Kortrijk<br />
Kapel ter Bede 86,<br />
8500 Kortrijk<br />
Tel.: 056 24 95 88<br />
Ook open op zaterdag<br />
1 Leren<br />
Ontdek de ‘Walk of Building’<br />
Displays met grotere ruwbouwdelen<br />
tonen er de Wienerberger producten<br />
in geplaatste toestand. De modellen<br />
belichten de techniciteit op het vlak<br />
van metseltechnieken, dakconstructies<br />
en isolatie.<br />
4 Adviseren<br />
Londerzeel<br />
A12, Koning Leopoldlaan 1<br />
2870 Breendonk<br />
Tel.: 052 31 10 10<br />
Ook open op zaterdag<br />
Consultservice Ruwbouw<br />
Showrooms<br />
Onze vakmensen staan klaar met<br />
documentatie en technisch advies en<br />
zoeken samen met u naar de juiste<br />
oplossing op al uw vragen.<br />
Meer info over het massief passiefhuisconcept en KoraSun ® zonnepanelen<br />
kunt u bekomen op onze zitdagen in de toonzalen<br />
te Kortrijk, Londerzeel en Wanlin na telefonische afspraak.<br />
Meer informatie vindt u op:<br />
www.desimpel.be | www.koramic.com | www.terca.be<br />
38 39<br />
2 Combineren<br />
5<br />
Wanlin<br />
Rue de la Briqueterie 28,<br />
5564 Wanlin-sur-Lesse<br />
Tel.: 082 66 55 00<br />
Combinators zorgen voor<br />
de juiste totaalindruk<br />
3<br />
‘Combinators’ zijn displays waar u diverse<br />
ruwbouwelementen in plaatst: gevelstenen,<br />
kleidakpannen, raamprofi elen… tot en<br />
met de voegmortel. Zij maken het mogelijk<br />
om alle elementen van de ruwbouw naast<br />
elkaar te presenteren in één realistische<br />
totaalindruk.<br />
Win<br />
een verrassingsweekend<br />
of 1 jaar<br />
gratis brandverzekering<br />
Vraag uw deelnamebon in onze<br />
toonzalen. Lees er alles op na op onze<br />
site: http://wedstrijd.wienerberger.be