16.02.2014 Views

BOUWEN & VERBOUWEN - Confederatie Bouw

BOUWEN & VERBOUWEN - Confederatie Bouw

BOUWEN & VERBOUWEN - Confederatie Bouw

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>BOUWEN</strong> & VER<strong>BOUWEN</strong><br />

Alles wat u moet weten<br />

Editie 2013<br />

www.confederatiebouw.be


Deze briefjes<br />

liggen meestal niet<br />

voor het rapen.<br />

Maar wel<br />

bij Recticel<br />

Insulation.<br />

ALLES WAT U MOET WETEN<br />

UW BOUWPARTNERS<br />

Aannemer 6<br />

Architect 9<br />

Energiedeskundige - EPB-verslaggever 10<br />

Ingenieur-studiebureau 11<br />

Notaris 11<br />

Veiligheidscoördinator 13<br />

HET ABC VOOR (VER)BOUWERS<br />

Aannemingsovereenkomst 13<br />

(Keurings)Attesten en Certificaten 14<br />

Belastingvoordelen 16<br />

BTW 16<br />

Kwaliteitslabels 18<br />

Premies en stimuli 20<br />

Registratierechten 24<br />

Verzekeringen 26<br />

Verzoeningscommissie - geschillen 26<br />

Wet-Breyne 28<br />

Zwartwerk vermijden 30<br />

10-jarige aansprakelijkheid 33<br />

CHECKLIST 35<br />

NUTTIGE ADRESSEN 35<br />

Niets uit deze uitgave mag, geheel of gedeeltelijk, worden overgenomen en/of vermenigvuldigd, zonder schriftelijke<br />

toestemming van de uitgever.<br />

De informatie in deze gids werd te goeder trouw en met de grootste zorgvuldigheid gebundeld. Toch valt het gebruik<br />

van de geleverde informatie onder de uitsluitende verantwoordelijkheid van de lezer. De vzw <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> kan<br />

niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele fouten en/of onvolledige informatie. Meer algemeen wijst zij alle<br />

aansprakelijkheid af voor directe of indirecte schade die zou kunnen voortvloeien uit het mogelijke gebruik van de<br />

informatie uit deze gids. Deze informatie kan overigens veranderen en vereist daarom aanvullende controle bij de bevoegde<br />

instanties en hun desbetreffende websites.<br />

U bouwt of renoveert en isoleert met de kwalitatieve isolatieproducten van<br />

Recticel Insulation? Dan betalen we u tot maximaal €500 terug!* Bovendien<br />

krijgt u er het Recticel ® Insulation Inside kwaliteitslabel én Isolatiecertifi caat<br />

bovenop. Voor alle info, surf naar www.recticelinsulation.be.<br />

Met dank aan: Claerhout - Deceuninck - Domintel - Federale Verzekering - Formalis - ING - Ploegsteert - Online<strong>Bouw</strong>markt -<br />

Recticel - Renson - Wienerberger - Open Wervendag - Ik zoek een vakman - Construction Quality<br />

©2013-<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />

V.U. Véronique Vanderbruggen, <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong>, Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel<br />

* Actie onder voorwaarden: zie www.recticelinsulation.be<br />

2 3


<strong>Bouw</strong>en en verbouwen, juist nu!<br />

Eigen haard, goud waard. Een eigen huis, een eigen appartement bouwen en verbouwen<br />

volgens onze dromen. Dat blijft de wens van velen.<br />

Maar bouwen en verbouwen evolueert razendsnel: alles wordt “groener”, “duurzamer”.<br />

Alles moet sneller, goedkoper. Maar alles wordt ook technischer en complexer: nieuwe<br />

producten, nieuwe materialen, nieuwe bouwprocedés en nieuwe inzichten maken keuzes<br />

voor de bouwer en verbouwer moeilijker. Bovendien veranderen ook de wetten, normen,<br />

voordelen en premies.<br />

<strong>Bouw</strong>en en verbouwen betekent dus voortdurend op de hoogte blijven en goed advies<br />

inwinnen. Daarom deze <strong>Bouw</strong>- en Verbouwgids en de website “ikzoekeenvakman.be”.<br />

De <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> wil hiermee de veelgestelde vragen beantwoorden: Hoe bijvoorbeeld<br />

een vakkundige aannemer zoeken? Welke belastingvoordelen en premies krijgt u? Wat zijn de<br />

gevaren van werken in het “zwart”? Wanneer moet u een veiligheidscoördinator inschakelen?<br />

Wat houdt de woningbouwwet in? Maar u krijgt ook zeer nuttig advies en vooral nuttige<br />

adressen voor bijkomende informatie.<br />

De website en deze gids zijn dan ook een wegwijzer in de complexe wereld van (ver)bouwen.<br />

De <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> reikt u zo gratis deskundig advies aan. Omdat vakmanschap en<br />

innovatie vandaag prioriteit krijgen bij bouwen en renoveren.<br />

Een initiatief van<br />

Dé site voor<br />

alle bouwers<br />

en verbouwers!<br />

i ?<br />

INFO ADVIES FAQ AANNEMERS<br />

Robert de Mûelenaere<br />

Gedelegeerd bestuurder <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />

5


Uw bouwpartners<br />

Voor het waarmaken van uw (ver)bouwdromen<br />

moet u als opdrachtgever een<br />

beroep doen op andere partners. Als<br />

bouwheer heeft u wensen, rechten maar<br />

ook plichten en verantwoordelijkheden<br />

die belangrijk zijn voor het welslagen<br />

van uw bouwproject: vergunningen, attesten,<br />

contracten, veiligheidsvoorschriften,<br />

controletaken, vermijden zwartwerk,…<br />

Als bouwheer werkt u hiervoor samen<br />

met de andere partners in het bouwproces.<br />

Alfabetisch vindt u hierna de belangrijkste<br />

met nuttige tips en links.<br />

Aannemer<br />

De aannemer voert de bouw- en renovatiewerken<br />

uit. U hebt verschillende keuzemogelijkheden:<br />

een beroep doen op een algemene<br />

aannemer, werken met afzonderlijke aannemers<br />

of kiezen voor een coördinatieovereenkomst.<br />

Algemeen aannemingsbedrijf<br />

Dit betekent dat u maar één enkele medecontractant<br />

als gesprekspartner hebt, voor de volledige<br />

uitvoering van het project. De algemene<br />

aannemer verzorgt, voor de in het contract vastgestelde<br />

prijs en binnen een overeengekomen<br />

termijn, de levering van een volledig voltooid<br />

bouwwerk.<br />

U hebt weinig tijd om het project op te volgen?<br />

Dan is een algemeen aannemingsbedrijf voor u de<br />

geknipte formule. De algemene aannemer verzorgt<br />

de coördinatie tussen de verschillende spelers en<br />

werkt volgens de wet-Breyne. (zie pag. 28)<br />

<strong>Bouw</strong>en of verbouwen met verschillende<br />

aannemers<br />

U kan kiezen voor afzonderlijke overeenkomsten<br />

met verschillende aannemers voor de uitvoering<br />

van welbepaalde werken: dakwerken, verwarming,<br />

elektriciteit, schilderwerk enz. Deze oplossing<br />

vraagt meer van u. U zult zelf de offertes<br />

moeten vergelijken en de goede uitvoering van<br />

de werken moeten controleren, eventueel met de<br />

hulp van uw architect.<br />

Coördinatieovereenkomst<br />

Het beheer van de werken wordt toevertrouwd<br />

aan een derde partij. Opgelet: de coördinator<br />

is echter niet verantwoordelijk voor de goede<br />

uitvoering van de werken, in tegenstelling tot de<br />

algemene aannemer.<br />

De keuze van de aannemer(s) is<br />

even belangrijk als een architect<br />

kiezen. Kijk dus na of de aannemer<br />

met wie u overweegt te werken aan een<br />

aantal criteria voldoet: vestigingsregeling,<br />

lidmaatschap bij een beroepsorganisatie,<br />

bezit van kwaliteitslabels, controle sociale<br />

en fiscale verplichtingen. (zie pag. 18)<br />

Hoe het best een aannemer zoeken?<br />

<strong>Bouw</strong>ers/verbouwers kiezen hun bouwpartners<br />

via mond-tot-mondreclame en op basis van de<br />

ervaringen van kennissen, vrienden en familie.<br />

Bij de keuze van aannemers is ook de architect<br />

belangrijk. Hij stelt aannemers voor die hij<br />

vakbekwaam vindt.<br />

Steeds vaker wordt informatie op internet<br />

gezocht en worden zo referenties gecontroleerd<br />

en bekeken. Verschillende sites worden<br />

geraadpleegd en vergeleken. Een vlotte manier<br />

om betrouwbare aannemers op te zoeken en te<br />

contacteren, is de website<br />

www.ikzoekeenvakman.be.<br />

Op deze website vindt u aannemers-leden van de<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> die in orde zijn met sociale<br />

en fiscale verplichtingen. U kan er vakmensen<br />

selecteren op basis van sleutelwoorden, beroepsspecialisaties,<br />

vestigingen. U kan doorklikken<br />

voor meer informatie over hun referenties<br />

en projecten. U vindt er uiteraard eveneens<br />

nuttige tips en actuele informatie over het hele<br />

(ver)bouw-proces. U kan zo meteen de aannemers<br />

contacteren voor meer informatie en hun<br />

vragen om prijsoffertes op te maken.<br />

Moet de aannemer een erkenning<br />

hebben?<br />

De erkenning van een aannemer houdt in<br />

dat de Erkenningscommissie zijn financiële<br />

draagkracht en technische capaciteiten heeft<br />

onderzocht. De erkenning is vooral belangrijk<br />

bij overheidsopdrachten.<br />

Voor private opdrachten is de erkenning wel<br />

belangrijk in het kader van de woningbouwwet,<br />

de wet-Breyne, en dan meer bepaald in het kader<br />

van de waarborgregeling (zie pag. 28).<br />

i<br />

Erkende aannemers kan u vinden<br />

op http://economie.fgov.be/bouw<br />

Kan u betrouwbare informatie vinden<br />

over uw aannemer?<br />

Omdat het kopen/bouwen of verbouwen vaak<br />

het realiseren is van een droomproject en een<br />

zware investering vraagt van de bouwheer, is<br />

het essentieel om alles goed voor te bereiden.<br />

Bij een goede voorbereiding hoort uiteraard<br />

ook correcte en actuele informatie zoeken en<br />

controleren.<br />

De <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> stelt daarom up-to-date<br />

informatie ter beschikking op haar consumentenwebsite<br />

www.ikzoekeenvakman.be en biedt<br />

de bouwer en verbouwer de mogelijkheid om<br />

aannemers op te zoeken die in orde zijn met hun<br />

sociale en fiscale verplichtingen. Deze site biedt<br />

via nuttige links de mogelijkheid om verdere<br />

referenties, kwaliteitslabels en attesten te kunnen<br />

opzoeken over de aannemers met wie u als toekomstig<br />

bouwer/verbouwer in zee wilt gaan.<br />

Controleer altijd of de aannemer<br />

met wie u wilt werken vrij is<br />

van sociale en fiscale schulden<br />

en zoek een aannemer op<br />

www.ikzoekeenvakman.be<br />

Is de vestigingswet belangrijk?<br />

Om met de auto te rijden heeft u een rijbewijs<br />

nodig. Om te bouwen of verbouwen moet de<br />

aannemer de nodige vakkennis, vakmanschap<br />

en ondernemingsvaardigheden beschikken om<br />

gereglementeerde bouwactiviteiten te mogen uitvoeren.<br />

Dat is de essentie van de vestigingswet!<br />

Elke aannemer moet zich, met vermelding van<br />

de commerciële activiteiten, inschrijven in de<br />

Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)<br />

via een ondernemingsloket zoals FORMALIS.<br />

Dat onderzoekt of de aannemer voldoet aan de<br />

vereiste ondernemersvaardigheden en aan de<br />

technische vakkennis als het om een gereglementeerd<br />

beroep gaat.<br />

6 7


1 NIEUWE WONING OP 5<br />

WORDT UITGERUST MET DOMOTICA<br />

LAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN:<br />

WORD DOMINTELL INSTALLATEUR<br />

In nieuwe woningen worden steeds meer<br />

domoticasystemen geïnstalleerd. Klanten<br />

willen inderdaad hun verschillende woningfuncties<br />

op afstand kunnen bedienen<br />

– en op die manier heel wat energie<br />

besparen – vanaf touchscreens in huis of<br />

vanaf hun mobiele toestellen. Domintell,<br />

dat al vele jaren lang een referentie<br />

is op dat gebied, besteedt al zijn kennis<br />

en een belangrijk deel van zijn middelen<br />

aan onderzoek en ontwikkeling<br />

om producten te kunnen ontwikkelen die<br />

nog beter, persoonlijker en toegankelijker<br />

zijn. Resultaat: de markt van de domotica<br />

explodeert en de behoefte aan gespecialiseerde<br />

installateurs groeit. Waarom wordt<br />

u niet een van onze erkende partners-installateurs?<br />

Een gratis opleiding van twee<br />

dagen is voldoende om volop te profiteren<br />

van de groei van deze nieuwe markt.<br />

Geïnteresseerd? Aarzel niet ons te bellen<br />

voor een demonstratie. 067 88 82 50<br />

info@domintell.com/www.domintell.com<br />

www.avvisi.com arch: François Martens<br />

De bouwactiviteiten waarvoor een aannemer<br />

dus de wettelijk verplichte vakkennis en<br />

ondernemingsvaardigheden moet bewijzen,<br />

zijn: de ruwbouwactiviteiten (metsel-, beton- of<br />

sloopwerken), de stukadoor-, cementeer- en<br />

dekvloeractiviteiten, de tegel-, marmer- en<br />

natuursteenactiviteiten, de dakdekkers- en<br />

waterdichtingsactiviteiten, de schrijnwerkers- en<br />

glazenmakersactiviteiten, de eindafwerkingsactiviteiten<br />

(schilder- en behangwerken en<br />

het plaatsen van soepele vloerbekleding), de<br />

installatieactiviteiten voor centrale verwarming,<br />

klimaatregeling, gas en sanitair, de elektrotechnische<br />

activiteiten, de algemene aannemingsactiviteiten.<br />

Controleer dus niet enkel of uw<br />

aannemer voldoet aan zijn sociale<br />

en fiscale verplichtingen maar<br />

vooral ook of hij beschikt over de vereiste<br />

technische vakkennis en vestigingsattesten.<br />

Om te controleren of een aannemer<br />

ingeschreven is in de Kruispuntbank van<br />

Ondernemingen (KBO) en over technische<br />

vakkennis beschikt, kunt u de website<br />

www.economie.fgov.be raadplegen.<br />

Zijn er bijkomende garanties die<br />

belangrijk zijn?<br />

Uiteraard wilt u zoveel mogelijk te weten komen<br />

over de bouwpartners waarmee u gaat werken en<br />

die uw bouwdromen kunnen waarmaken. Kies<br />

dan ook altijd voor een aannemer die lid is van<br />

de <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong>. Het logo van lidmaatschap<br />

zal de aannemer meestal vermelden op<br />

zijn website en briefwisseling. Lid zijn van een<br />

beroepsorganisatie geeft immers veel voordelen<br />

voor de aannemers die zo goed geïnformeerd,<br />

op- en begeleid worden. Zij kunnen u daardoor<br />

alle nodige advies geven en de laatste up-to-date<br />

informatie verstrekken.<br />

De <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> werkt ook mee aan<br />

kwaliteitslabels voor de bouw zoals het<br />

Construction Quality-label. Héél wat van haar<br />

beroepsfederaties ijveren voor kwaliteit en<br />

vakmanschap, zij geven de bouwer en verbouwer<br />

bijkomende informatie via hun websites over<br />

hun kwaliteitslabels zoals het Charter voor de<br />

Woningbouwers of Dé Parketplaatser …<br />

i<br />

Aannemers kunt u zoeken en vinden op<br />

www.ikzoekeenvakman.be, dé site voor<br />

bouwers en verbouwers.<br />

Architect<br />

De architect ontwerpt uw woning. Maar hij<br />

doet meer dan dat. De architect verzamelt alle<br />

gegevens die noodzakelijk zijn voor het ontwerp<br />

(onderzoek van de plaats, grondonderzoek,<br />

bouwverordeningen, stedenbouwkundige<br />

voorschriften). Hij adviseert en begeleidt u en<br />

zal u als bouwheer vertegenwoordigen bij andere<br />

bouwpartners (aannemers, energiedeskundigeverslaggever,<br />

veiligheidscoördinator, ingenieurstudiebureau).<br />

Hij controleert ook de goede<br />

uitvoering van de werken bij elke werffase. Zijn<br />

opdrachten hangen uiteraard af van wat contractueel<br />

werd overeengekomen.<br />

Is een architect verplicht?<br />

De bijstand van een architect is verplicht voor<br />

elk vergunningsplichtig bouwwerk.<br />

Voor sommige (ver)bouwwerken is wel een<br />

bouwvergunning nodig maar is het niet vereist<br />

een architect in te schakelen. Dit kan verschillen<br />

in de 3 gewesten en volgens de gemeente waarin<br />

het te bouwen goed gelegen is.<br />

8 9


Wat kost een architect?<br />

Het ereloon van een architect is afhankelijk<br />

van het bouwproject, de opdrachten en de uit<br />

te voeren taken die u hem als opdrachtgever/<br />

bouwheer toevertrouwt.<br />

i<br />

Erelonen, taken en aansprakelijkheid<br />

van de architect vindt u op<br />

www.ordevanarchitecten.be, www.nav.be<br />

Ga na wat de verplichtingen zijn<br />

inzake bouwvergunningen en het<br />

al dan niet verplicht beroep doen<br />

op een architect: gratis informatie krijgt<br />

u bij uw gemeentelijke dienst ruimtelijke<br />

ordening www.ruimtelijkeordening.be<br />

en www.bouwenenwonen.be<br />

www.bruxelles.irisnet.be/nl/citoyens/<br />

home/urbanisme; mrw.wallonie.be/dgatlp<br />

Energiedeskundige-EPB<br />

verslaggever<br />

De EPB (Energieprestatie en Binnenklimaat)-<br />

regelgeving wil gebouwen energiezuinig<br />

maken en hun CO 2<br />

-uitstoot verlagen. De<br />

EPB-regelgeving geldt voor elk nieuw gebouw,<br />

of elk bestaand gebouw dat wordt verbouwd of<br />

uitgebreid (met vereiste stedenbouwkundige<br />

vergunning).<br />

Deze EPB-regelgeving stelt strenge normen<br />

inzake isolatie, energieprestatie (E-peil) en<br />

binnenklimaat- of ventilatie-eisen zowel in<br />

Vlaanderen, het Brussels Hoofdsteldijk Gewest<br />

als in Wallonië. De energiedeskundige-verslaggever<br />

heeft dan ook belangrijke en wettelijk<br />

bepaalde opdrachten en verplichtingen.<br />

De verslaggever stelt de startverklaring op en<br />

na de werken het verplicht EPB-verslag dat hij<br />

overmaakt aan de bevoegde administraties van<br />

het Vlaams, Brussels of Waals Gewest.<br />

De EPB-verslaggever wordt in opdracht van<br />

de bouwheer rechtstreeks of door de architect<br />

aangesteld.<br />

i<br />

Voor de EPB-regelgeving, de rol en<br />

wettelijke opdrachten van de verslaggever<br />

www.ikzoekeenvakman.be<br />

Vlaanderen: www.bouwenenwonen.be /<br />

www.epb-verslaggever.be<br />

Brussels Hoofdstedelijk Gewest : www.curbain.be /<br />

www.ibgebim.be / www.leefmilieubrussel.be<br />

Waals Gewest: http://energie.wallonie.be.<br />

Ingenieurs- en studiebureau<br />

Het ingenieurs- en studiebureau staat in voor<br />

gespecialiseerde studies onder meer over stabiliteit<br />

of andere bouwtechnische onderzoeken<br />

zoals een grond/bodemonderzoek.<br />

Zij kunnen rechtstreeks door de bouwer/verbouwer,<br />

maar vaak ook door de architect, geconsulteerd<br />

worden. Net zoals voor de architect en de<br />

aannemer geldt de 10-jarige aansprakelijkheid<br />

voor de ingenieur als u rechtstreeks met hem<br />

een overeenkomst heeft afgesloten. De bouwheer<br />

kan het ingenieurs- en studiebureau niet<br />

rechtstreeks aanspreken als dat via uw architect<br />

of aannemer werd gecontracteerd.<br />

Notaris<br />

De notaris stelt de notariële akte op. Hij adviseert<br />

u objectief en deskundig bij de (ver)koop<br />

van een grond of van een gebouw en hij doet<br />

opzoekwerk voordat hij de verkoopakte verlijdt.<br />

Hij gaat onder meer de volgende zaken na:<br />

de herkomst van eigendom, of het onroerend<br />

goed op stedenbouwkundig vlak in orde is, het<br />

bestaan van een eventuele hypotheek,….<br />

Hij zorgt ervoor dat de registratierechten<br />

aan de fiscus worden doorgestort. De notaris<br />

vraagt de verplichte attesten die vereist zijn bij<br />

verkoop van een grond of gebouw: bodemattest,<br />

keuringsattesten en certificaten voor technische<br />

installaties, EPC-energiecertificaat,…..<br />

Wat kost de notaris?<br />

Het ereloon van de notaris is afhankelijk van<br />

de aankoopsom. Andere kosten die worden<br />

aan- en doorgerekend zijn de aktekosten,<br />

registratiekosten...<br />

i<br />

Over de taken, verantwoordelijkheden en<br />

het ereloon van de notaris: www.notaris.be<br />

10 11


ALUMINIUMnv sa<br />

Veiligheidscoördinator<br />

Het is verplicht op elke (tijdelijke of mobiele)<br />

bouwplaats waar er minstens twee aannemers<br />

tegelijkertijd of achtereenvolgens werkzaamheden<br />

uitvoeren, de veiligheid te coördineren via<br />

een veiligheidscoördinator. Deze verplichting<br />

geldt dus altijd. Dus ook bij het vernieuwen van<br />

uw keuken, verbouwen van uw badkamer...<br />

Er is een soepelere toepassing mogelijk voor<br />

kleinere bouwwerken (met een totale oppervlakte<br />

kleiner dan 500 m²). Voor verbouwingswerken<br />

wordt slechts rekening gehouden met de<br />

oppervlakte die verbouwd wordt. Onder welbepaalde<br />

voorwaarden kunnen de aannemers of<br />

de architecten de veiligheidscoördinatie op zich<br />

nemen op deze kleinere bouwplaatsen. Voldoet<br />

de architect of aannemer niet aan de versoepelde<br />

voorwaarden voor de kleinere werken, dan moet<br />

een extern gecertificeerd of erkend veiligheidscoördinator<br />

worden aangesteld. De verplichte<br />

veiligheidscoördinator-ontwerp en de veiligheidscoördinator–verwezenlijking<br />

moeten niet<br />

één en dezelfde persoon zijn.<br />

Een initiatief van<br />

Wie stelt de veiligheidscoördinator aan?<br />

Voor werken kleiner dan 500 m² is de architect,<br />

of bij gebrek de aannemer, verantwoordelijk om<br />

de veiligheidscoördinator aan te stellen. Hij blijft<br />

ook verantwoordelijk voor de organisatie van de<br />

veiligheidscoördinatie.<br />

Voor werken groter dan 500 m² stelt de bouwheer<br />

(dit is dus de opdrachtgever, dus de bouwer<br />

of verbouwer) de veiligheidscoördinator aan.<br />

Hij is als bouwheer verantwoordelijk voor de<br />

organisatie van de coördinatie van de veiligheid.<br />

Wat kost een veiligheidscoördinator?<br />

De bouwheer betaalt altijd de kosten van de<br />

veiligheidscoördinator. Er zijn geen gereglementeerde<br />

tarieven. Doorgaans wordt het tarief<br />

berekend op basis van de moeilijkheidsgraad en<br />

de duur van de werken.<br />

i<br />

Op de websites www.vc-cs.be en<br />

www.bib-co.com vindt u meer info over<br />

de verplichtingen en een lijst van de<br />

erkende veiligheidscoördinatoren.<br />

Bezoek onze werven!<br />

open<br />

werven<br />

dag<br />

zondag 28 aprIL<br />

www.openwervendag.be<br />

sponsors:<br />

HET ABC VOOR (VER)BOUWERS<br />

Aannemingsovereenkomst<br />

De bouwheer sluit met een aannemer/aannemingsbedrijf<br />

een aannemingsovereenkomst<br />

af. Die is zeer belangrijk want zij bepaalt onder<br />

andere het uit te voeren werk, de prijs en de uitvoeringstermijn<br />

voor de werken. Bij het sluiten<br />

van een aannemingsovereenkomst moet u letten<br />

op verschillende punten:<br />

Prijs<br />

Een overeenkomst kan gesloten worden tegen<br />

absoluut vaste aannemingssom, tegen relatief<br />

vaste aannemingssom, volgens prijslijst of in<br />

regie.<br />

In geval van een absoluut forfait wordt de vaste<br />

totaalprijs vooraf vastgesteld voor een welomschreven<br />

werk. Deze prijs kan enkel gewijzigd<br />

met uw toestemming én die van de aannemer.<br />

Bij een relatief forfait zal de basisprijs verminderd<br />

of vermeerderd worden naargelang<br />

de wijzigingen die u aan de werken aanbrengt.<br />

Kiest u voor een opdracht volgens prijslijst of<br />

bestek, dan is de eindprijs niet vooraf bekend<br />

want de hoeveelheden zijn niet precies bepaald.<br />

De totaalprijs zal worden berekend na uitvoering<br />

en opmeting van de werken, door de eenheidsprijzen<br />

toe te passen op de werkelijk gebruikte<br />

hoeveelheden. De aannemingsovereenkomst<br />

in regie is de opdracht waarbij de totaalprijs<br />

vastgelegd wordt na het voltooien van de werken<br />

en dit is in functie van de gepresteerde tijd en de<br />

geplaatste materialen. De eenheidsprijs en het<br />

uurloon zijn vooraf bekend.<br />

In de praktijk komen er veel gemengde aannemingsovereenkomsten<br />

voor, bijvoorbeeld met<br />

een gedeelte tegen een vaste aannemingssom en<br />

een gedeelte volgens prijslijst.<br />

Uitvoeringstermijn<br />

In de aannemingsovereenkomst wordt doorgaans<br />

een uitvoeringstermijn afgesproken. Hij<br />

wordt uitgedrukt in kalender- of in werkdagen.<br />

Wordt de uitvoeringstermijn uitgedrukt in<br />

kalenderdagen, dan wordt rekening gehouden<br />

met alle dagen. Maar als de uitvoeringstermijn<br />

in werkdagen wordt vastgesteld, dan komen<br />

enkel de dagen waarop kon gewerkt worden<br />

in aanmerking. Weekends, feestdagen, dagen<br />

jaarlijkse vakantie, compensatieverlofdagen en<br />

dagen waarop niet gewerkt kon worden wegens<br />

weerverlet of de gevolgen daarvan worden dus<br />

niet meegerekend en de termijn wordt dienovereenkomstig<br />

verlengd.<br />

De bepaling van de weerverletdagen<br />

verschilt van bouwplaats tot<br />

bouwplaats naargelang de aard<br />

van de werken. De procedure om ze te<br />

bepalen wordt doorgaans vastgelegd in de<br />

overeenkomst. Vaak worden de weerverletdagen<br />

opgetekend in het dagboek<br />

van de werken, waarin de aannemer de<br />

omstandigheden noteert die de uitvoering<br />

van de werken hebben verstoord.<br />

Als in de overeenkomst geen enkele uitvoeringstermijn<br />

wordt bepaald, dan moeten de werken<br />

binnen een “redelijke termijn” worden uitgevoerd.<br />

Dit rekening houdend met de aard, de<br />

omvang van de werken en de omstandigheden<br />

waarin ze worden uitgevoerd.<br />

12 13


Oplevering van de werken<br />

Als bouwheer moet u de werken opleveren wanneer<br />

deze beëindigd zijn. Uw architect zal u hier<br />

meestal bijstaan.<br />

De oplevering van de werken kan uitdrukkelijk<br />

of stilzwijgend zijn.<br />

Een uitdrukkelijke oplevering is een procesverbaal<br />

ondertekend door de partijen. In dit<br />

document erkennen zij dat de werken voltooid<br />

en in overeenstemming zijn met wat voorzien<br />

was (plannen, bestek). We spreken van een stilzwijgende<br />

oplevering als bepaalde elementen<br />

aantonen dat de werken zijn aanvaard, zoals de<br />

betaling van alle werken of het betrekken van het<br />

goed zonder opmerkingen te maken.<br />

Vaak verloopt de oplevering in twee fasen:<br />

de voorlopige oplevering en de definitieve<br />

oplevering, maar het is mogelijk maar één fase<br />

in de overeenkomst te voorzien. De wet-Breyne<br />

of woningbouwwet voorziet in een verplichte<br />

oplevering in twee fasen, waartussen minstens<br />

een jaar moet liggen (zie pag. 28).<br />

Attesten en certificaten<br />

De verkopers, bouwers of verbouwers van een<br />

woning moeten ervoor zorgen dat zij bepaalde<br />

attesten of certificaten verkrijgen, afgeleverd<br />

door erkende instanties. Deze attesten en<br />

certificaten zijn meestal wettelijk vereist<br />

vooraleer de netbeheerder uw elektriciteits-,<br />

water-, stookolie- of gasinstallatie zal aansluiten.<br />

Soms zijn ze ook vereist door uw verzekeraar.<br />

Ook uw notaris zal bij verkoop deze wettelijke<br />

certificaten en attesten moeten opvragen en de<br />

kopers hierover informeren.<br />

Sommige netbeheerders of overheden<br />

geven premies voor bepaalde<br />

verbouwingswerken en eisen deze<br />

(keurings)attesten en -certificaten.<br />

Het spreekt voor zich dat de vakbekwame<br />

aannemer u kan begeleiden bij de vakkundige<br />

uitvoering van de installaties opdat u zonder<br />

problemen als bouwheer de wettelijk verplichte<br />

(keurings)attesten en -certificaten kan krijgen.<br />

Bodemattest<br />

Een bodemattest is verplicht in de drie gewesten.<br />

De inhoud van het bodemattest moet ook<br />

opgenomen worden in de verkoopovereenkomsten<br />

en zal door de notaris in de akte worden<br />

vermeld. Zo wordt de koper beschermd.<br />

Een bodemattest is geen bodem- of<br />

grondonderzoek. Het bodemattest<br />

zegt dus niets over de draagkracht<br />

van uw grond.<br />

i<br />

Meer over het bodemattest in Vlaanderen:<br />

www.ovam.be;<br />

Brussels Gewest: www.leefmilieubrussel.be;<br />

www.ibgebim.be;<br />

Wallonie: http://dps.environnement.wallonie.be<br />

EPC-certificaat<br />

Wettelijk verplicht document dat bij verhuur/<br />

verkoop van een woning, gebouw of appartement,<br />

studio dient voorgelegd te worden aan<br />

de koper/huurder en hen informeert over de<br />

energiezuinigheid van het gebouw.<br />

Het EPC-certificaat vermeldt de energiescore (in<br />

Kwh/m²) en geeft een richtwaarde voor gebruik in<br />

functie van de woonoppervlakte. Daarnaast informeert<br />

het EPC over energiebesparende maatregelen<br />

om tot een betere energiescore te komen.<br />

Het EPC-certificaat blijft 10 jaar geldig en wordt<br />

opgemaakt door energiedeskundigen type A.<br />

Het EPC-certificaat is niet hetzelfde<br />

als een energieaudit of een<br />

EPB-verslag.<br />

Keuringsattesten<br />

Attest elektrische installatie<br />

De keuring moet gebeuren door een erkend<br />

controleorganisme dat het keuringsattest aflevert<br />

dat wettelijk verplicht is bij de verkoop van een<br />

bestaande woning, bij verbouwingswerken (uitbreiding<br />

en verzwaring van de installatie) en bij<br />

nieuwbouwprojecten (vereist voor aansluiting op<br />

het elektriciteitsnet). Het keuringsbewijs is 25 jaar<br />

geldig en moet periodiek vernieuwd worden.<br />

Bij een negatief keuringsattest kan<br />

de verkoop wel doorgaan, maar<br />

dan moet de electrische installatie,<br />

binnen de 18 maanden na het verlijden<br />

van de verkoopakte, verplicht aangepast<br />

worden. Laat de werken altijd uitvoeren<br />

door een vakbekwame aannemer die u<br />

vindt op www.ikzoekeenvakman.be.<br />

i<br />

Een lijst van de erkende controleorganismen<br />

is beschikbaar op de website<br />

www.economie.fgov.be.<br />

Attest gasinstallaties<br />

De gasinstallaties moeten verplicht periodiek<br />

gekeurd worden. Het keuringsattest wordt<br />

uitgereikt door een erkend controleorganisme.<br />

Zoals voor de elektrische installaties wordt er<br />

geen gasmeter geopend als dit keuringsattest niet<br />

kan worden voorgelegd. CO 2<br />

-vergiftiging door<br />

gebrekkig onderhoud & controle komt helaas<br />

nog steeds voor en leidt tot dodelijke ongevallen<br />

die voorkomen kunnen worden.<br />

i<br />

Meer over attesten, controle en keuring van<br />

gasinstallaties: www.gas-keuring.be en<br />

www.economie.fgov.be voor alle erkende<br />

controleorganismen.<br />

Attest stookolietanks<br />

Ook voor de plaatsing en verwijdering van<br />

stookolietanks is er een wettelijk verplicht attest<br />

vereist dat enkel door een erkend keuringsorganisme<br />

wordt afgegeven. Deze attesten zijn<br />

meestal 10 jaar geldig na controle. De installaties<br />

moeten nadien periodiek gecontroleerd en<br />

gekeurd worden.<br />

De specifieke controle- en keuringseisen<br />

kunnen verschillen in Vlaanderen, Brussels<br />

Hoofdstedelijk Gewest of Wallonië afhankelijk<br />

van zowel bovengrondse als ondergrondse<br />

stookolietanks, hun leeftijd of soort (enkel- of<br />

dubbelwandig, in plastic of metaal).<br />

i<br />

www.energiesparen.be, www.leefmilieubrussel.be,<br />

http://energie.wallonie.be<br />

Voor extra premies, saneringspremie<br />

voor stookolietanks: www.informazout.be<br />

Attest waterinstallaties<br />

De aansluiting op het waterdistributienet en<br />

het openstellen van de waterteller vereist het<br />

voorleggen van een keuringsattest dat wordt<br />

afgeleverd na controle en keuring van de waterinstallatie.<br />

Attest installatie zonnepanelen<br />

Ook voor de aansluiting van de installaties van<br />

zonnepanelen is er een controle en gelijkvormigheidsonderzoek<br />

nodig dat wordt uitgevoerd<br />

door een erkend controleorganisme. Dit attest<br />

moet bij de netbeheerder en bij de gewestelijke<br />

officiële instanties aangevraagd worden:<br />

VREG (Vlaanderen), BruGEL (Brussel) en<br />

CWAPE (Wallonië).<br />

i<br />

Over vakbekwame installateurs van<br />

zonnepanelen: www.ikzoekeenvakman.be<br />

Zie ook www.vreg.be; www.energiesparen.be;<br />

www.brugel.be; www.leefmilieubrussel.be;<br />

www.energie.wallonie.be; www.cwap.be<br />

14 15


Belastingsvoordelen<br />

Belastingvoordelen mogen niet verward worden<br />

met premies. De federale regering kent fiscale<br />

(of belasting)voordelen toe voor hypothecaire<br />

leningen én voor bepaalde soorten bouwwerken:<br />

inbraak- en brandbeveiliging, dakisolatie.<br />

De belastingverminderingen voor andere<br />

energiebesparende bouwwerken in de woning<br />

werden afgeschaft.<br />

beperkt tot een bepaald plafond: in 2013 is het<br />

maximumbedrag van de belastingvermindering<br />

€ 750.<br />

De belastingvermindering geldt voor: inbraakvertragende<br />

gevelelementen (specifiek brandwerend<br />

glas, gepantserde deuren), alarmsystemen,<br />

camerasysteem uitgerust met een registratiesysteem,<br />

waterblussers, brandwerende deuren.<br />

Om dit voordeel te genieten, moet de aannemer<br />

u een attest bezorgen waarin hij waarborgt dat<br />

hij de werken volgens de vereiste normen heeft<br />

uitgevoerd.<br />

Belastingvermindering voor dakisolatie<br />

Wie het dak van zijn bestaande woning isoleert,<br />

heeft recht op een belastingvermindering<br />

van 30%. Voor uitgaven gedaan in 2012 is het<br />

plafond vastgelegd op € 2.930. Ook in 2013 zal<br />

dit voordeel blijven bestaan en wordt het bedrag<br />

geïndexeerd.<br />

Vernieuwbouw (sloop-heropbouw)<br />

Het verlaagde btw-tarief van 6% kan toegepast<br />

worden wanneer een oud gebouw wordt afgebroken<br />

en vervangen door een nieuwe woning.<br />

Deze maatregel moet het opwaarderen van leegstaande<br />

en verouderde gebouwen aanmoedigen.<br />

Na voltooiing van de werken moet het gebouw<br />

(hetzij uitsluitend, hetzij hoofdzakelijk) gebruikt<br />

worden als privéwoning. Om het tarief van 6% te<br />

genieten, moet de klant ook een attest bezorgen<br />

aan de belastingadministratie, waarvan hij een<br />

kopie bezorgt aan de aannemer. Uit dit attest<br />

moet blijken dat alle formaliteiten vervuld zijn.<br />

Deze informatie moet ook op de factuur staan.<br />

Deze verlaagde btw-regeling van<br />

6% is beperkt voor sloop-heropbouw<br />

in volgende 32 welbepaalde<br />

stadsgebieden (steden of in een van de<br />

deelgemeenten ervan):<br />

Aalst, Anderlecht, Antwerpen,<br />

Bergen, Brugge, Brussel, Charleroi,<br />

Dendermonde, Doornik, Elsene,<br />

Etterbeek, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk,<br />

La Louvière, Leuven, Luik, Mechelen,<br />

Moeskroen, Namen, Oostende, Roeselare,<br />

Schaarbeek, Seraing, Sint-Gillis, Sint-<br />

Jans-Molenbeek, Sint-Joost-ten-Node,<br />

Sint-Niklaas, Ukkel, Verviers en Vorst.<br />

Belastingaftrek voor hypothecaire lening<br />

De regelgeving spreekt van “aftrek voor enige en<br />

eigen woning”. In 2013 bedraagt de aftrek<br />

€ 2.260 per belastingplichtige en per jaar, ongeacht<br />

het niveau van het belastbare inkomen. Als<br />

de woning de enige is die de eigenaar bezit en als<br />

die eigenaar die woning als hoofdverblijfplaats<br />

gebruikt, is deze aftrek € 3.010 gedurende de<br />

eerste 10 belastbare tijdperken van de lening<br />

(kalenderjaren). Voor wie drie of meer kinderen<br />

ten laste heeft, mag daarbij nog € 80 worden<br />

gevoegd gedurende de eerste 10 belastbare tijdperken<br />

van het krediet.<br />

De aftrek wordt toegekend per persoon en wordt<br />

dus verdubbeld voor gehuwden en wettelijk<br />

samenwonenden.<br />

Belastingvermindering voor beveiliging<br />

tegen inbraak en brand<br />

Vroeger werd een fiscaal voordeel toegekend ten<br />

belope van 50% van de investeringen. Voor betalingen<br />

uitgevoerd vanaf 2012 werd dit percentage<br />

verlaagd tot 30%. Bovendien is dit voordeel<br />

Btw-tarieven<br />

Momenteel bedraagt het btw-tarief voor<br />

nieuwbouw 21%, voor vernieuwbouw 6% en<br />

bij renovatie wordt 6% btw toegepast als de<br />

woning 5 jaar of ouder is.<br />

Nieuwbouw<br />

Het btw-tarief bij nieuwbouw bedraagt 21%.<br />

Renovatie<br />

Het btw-tarief bedraagt bij renovatie 21%,<br />

behalve als de woning 5 jaar of ouder is. In dit<br />

geval bedraagt het tarief dat wordt toegepast<br />

6%. Andere voorwaarden die moeten worden<br />

nageleefd:<br />

- De handelingen moeten de omvorming, renovatie,<br />

rehabilitatie, verbetering, herstelling of het<br />

onderhoud geheel of ten dele van een woning<br />

tot voorwerp hebben. Reinigingswerken zijn<br />

uitgesloten van de verlaagde btw!<br />

- Na renovatie moet het gebouw (hetzij uitsluitend,<br />

hetzij hoofdzakelijk) gebruikt worden als<br />

privéwoning. De klant moet een attest overmaken<br />

aan de aannemer waarop vermeld staat dat<br />

aan de voorwaarden is voldaan. Deze informatie<br />

moet ook op de factuur vermeld worden.<br />

16 17


Kwaliteitslabels<br />

Lid <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />

Leden-aannemers vermelden héél vaak op hun<br />

website of in hun briefwisseling dat ze lid zijn<br />

van de beroepsorganisatie die bekend is voor<br />

haar degelijke en betrouwbare dienstverlening.<br />

Dit lidmaatschap biedt duidelijk een meerwaarde<br />

voor uw aannemer. Als lid van een<br />

beroepsorganisatie krijgt uw aannemer immers<br />

het juiste advies, de juiste opleidingen, de beste<br />

informatie en kan hij u als bouwer/verbouwer<br />

ook correct adviseren en begeleiden.<br />

Een aannemer die lid is van de <strong>Confederatie</strong><br />

<strong>Bouw</strong>, wordt dus professioneel omringd en<br />

ondersteund. Een lid van de <strong>Confederatie</strong> kan<br />

u immers altijd de meest actuele informatie en<br />

nieuwe trends meedelen.<br />

Een aannemer die lid is van de <strong>Confederatie</strong><br />

<strong>Bouw</strong> is ook op de hoogte van alle ontwikkelingen<br />

op juridisch, sociaal, economisch,<br />

technisch vlak. Hij krijgt ook voortdurend (vak)<br />

opleidingen die zijn kennis actueel houden. En<br />

de aannemers kunnen u zo ook alle standaarddocumenten,<br />

attesten en contracten bezorgen<br />

die u in staat stellen om op een correcte manier<br />

belastingsvoordelen of premies en tegemoetkomingen<br />

te krijgen voor de uitgevoerde bouwwerken.<br />

Alle bedrijven die op www.ikzoekeenvakman.be<br />

staan, zijn lid van de <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong>. U kan<br />

ook terecht voor informatie over leden bij de<br />

lokale confederaties en/of de beroepsfederaties<br />

(zie pag. 36-37).<br />

Charter van de Woningbouwers<br />

Het Charter van de Woningbouwers is een<br />

initiatief van de Federatie van Algemene<br />

<strong>Bouw</strong>aannemers. Een algemeen aannemer kan<br />

dit charter pas ondertekenen als hij aan een aantal<br />

voorwaarden voldoet en erkend is als “algemene<br />

aannemer”. De ondertekenaars van het<br />

Charter van de Woningbouwers engageren zich<br />

ook tot het naleven van de woningbouwwet, of<br />

wet-Breyne, en tot verbintenissen aangaande het<br />

naleven van de uitvoeringstermijn, de overeengekomen<br />

prijs, de voorschriften van oplevering<br />

en de solvabiliteitswaarborg.<br />

De algemene aannemer die het Charter ondertekent,<br />

aanvaardt dat de bouwer/verbouwer een<br />

klacht kan indienen bij de Toezichtscommissie.<br />

Deze commissie onderzoekt of een bouwbedrijf<br />

aan de toetredingsvoorwaarden voldoet. De<br />

Toezichtscommissie kan - als er een klacht binnengelopen<br />

is - het bouwbedrijf aanmanen tot<br />

bijsturing of schrappen uit het Charter. Ook zal<br />

deze Toezichtscommissie bij een geschil proberen<br />

de partijen met elkaar te verzoenen.<br />

i<br />

De lijst van aannemers die dit charter van<br />

de woningbouwers ondertekenden, kan u<br />

raadplegen op www.faba.be<br />

Label Dé Parketplaatsers<br />

De Vereniging van Aannemers-Parketplaatsers<br />

heeft het parketlabel ‘Dé Parketplaatsers’ ontwikkeld.<br />

Parketplaatsers en -bedrijven die dit kwaliteitslabel<br />

dragen, hebben minstens 15 jaar ervaring<br />

in het professioneel plaatsen van parket en hebben<br />

een gedegen opleiding genoten. Zij bieden<br />

dus een garantie van vakmanschap en een<br />

uitvoering van de werken volgens de regels van<br />

de kunst en met respect van de geactualiseerde<br />

normen.<br />

i<br />

De volledige lijst van parketplaatsers met<br />

het Parketlabel vindt u op<br />

www.deparketplaatsers.be<br />

Aannemers, architecten en studiebureaus met het Construction Qualiy-label staan<br />

garant voor een ernstige aanpak, betrouwbaar en kwalitatief hoogstaand werk.<br />

GRATIS SERVICE<br />

Construction Quality<br />

Dit label geeft u garanties over de bouwbedrijven<br />

en hun interne organisatie, organisatie van de<br />

bouwplaatsen en kwaliteit van de technische uitvoering.<br />

Voor de bedrijven die dit label behaald<br />

hebben, is de tevredenheid van de klant ook van<br />

groot belang.<br />

Het kwaliteitslabel is gebaseerd op een goede<br />

organisatie van het bouwbedrijf. Die wordt<br />

gemeten aan de hand van verschillende criteria:<br />

het volgen van een opleiding, het opbouwen van<br />

een competent personeelsbestand, het toepassen<br />

van geschikte werkmiddelen, interne controle<br />

en een continue verbetering. Aan de hand van<br />

regelmatige audits controleert een onafhankelijke<br />

instelling of het bedrijf nog steeds voldoet<br />

aan de opgelegde normen. <strong>Bouw</strong>bedrijven kunnen<br />

één, twee of drie sterren krijgen bij het doorlopen<br />

van hun CQM-kwaliteitsproces en voor<br />

hun vakkennis het begeerde CQS behalen.<br />

Via de labels Construction Quality Management<br />

en Construction Quality Skills onderscheiden de<br />

aannemers zich omdat zij kwaliteit in bedrijfsvoering<br />

en ook technische uitvoering hoog in<br />

het vaandel dragen.<br />

Construction Quality is een leidinggevend<br />

kwaliteitslabel ontwikkeld door een onafhankelijke<br />

organisatie, de Belgian Construction<br />

Certification Association (BCCA).<br />

De klanten van deze Construction Qualitygecertificeerde<br />

bedrijven krijgen dus echte<br />

garanties inzake de kwaliteitsvolle aanpak die<br />

centraal staat.<br />

i<br />

NIEUW<br />

U BOUWT?<br />

U RENOVEERT?<br />

VIND DE PARTNER<br />

DIE U KUNT<br />

VERTROUWEN<br />

www.ConstructionQuality.be<br />

DE ON-LINE GIDS VAN DE<br />

SPECIALISTEN MET LABEL<br />

Certificaat van kwaliteit.<br />

CQ_Pub_127-85.indd 2 1/02/13 16:55<br />

Een lijst van de aannemers met het<br />

Construction Quality-label vindt u op<br />

www.constructionquality.be<br />

18 19


<strong>Bouw</strong> met ons<br />

aan uw Real Estate projecten.<br />

Contacteer uw ING Relationship Manager.<br />

Een onderneming runnen in de vastgoedsector<br />

is een vak apart. De weg van droomplan naar<br />

uiteindelijke realisatie is vaak erg lang en bezaaid<br />

met hindernissen. Meer nog dan in andere sectoren<br />

krijgt u te maken met ingewikkelde financiële<br />

vraagstukken, zowel qua wetgeving als op het<br />

vlak van kredieten. Tip: praat erover met de ING<br />

experts. Zij stellen al hun ervaring en expertise ter<br />

beschikking om op een zo slim mogelijke manier<br />

alle stukken van deze ingewikkelde puzzel samen<br />

te brengen. Ze kennen de vastgoedsector perfect<br />

en volgen nauwgezet alle veranderingen op het<br />

vlak van reglementering. Daardoor kunnen ze u<br />

oplossingen aanbieden die optimaal zijn aangepast<br />

aan uw behoeften. Zo bent u zeker dat uw droom<br />

niet ophoudt bij een ruwe schets op papier.<br />

ing.be/business<br />

ING België nv – Bank/Lener - Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel - BTW BE 0403.200.393 - BIC (SWIFT): BBRUBEBB - IBAN:<br />

BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.<br />

Premies en stimuli<br />

Voor de meeste energiebesparende bouw- en<br />

verbouwingswerken worden door verschillende<br />

instanties premies, kortingen, steunmaatregelen<br />

gegeven. Het aantal steunmaatregelen<br />

die de Vlaamse Brusselse en Waalse<br />

overheden geven zijn dan ook meestal te<br />

combineren met bijkomende of andere kortingen,<br />

premies of tegemoetkomingen van de<br />

gemeenten of de netwerkbeheerders.<br />

Het is onmogelijk om een actueel overzicht<br />

te geven van alle bestaande maatregelen en<br />

tegemoetkomingen. Wij verwijzen dan ook naar<br />

de website ikzoekeenvakman.be en de sites van<br />

de gewestelijke overheden die de meest actuele<br />

informatie publiceren.<br />

Het vergt wellicht wat zoekwerk om<br />

alle stimuli, premies en kortingen<br />

na te gaan waar u recht op heeft<br />

maar het loont zeker de moeite om de<br />

voorwaarden en modaliteiten na te gaan<br />

bij de betreffende overheden, gemeenten<br />

en netbeheerders.<br />

Vlaanderen<br />

Korting op onroerende voorheffing voor<br />

energiezuinige woningen<br />

Voor bouwaanvragen die ingediend werden tot<br />

en met eind december 2012 blijft de korting als<br />

volgt: 20% gedurende 10 jaar voor woningen die<br />

een E-peil van max. E60 halen.<br />

Woningen die een E-peil van max. E40 behalen,<br />

krijgen een korting van 40% gedurende 10 jaar.<br />

Deze korting wordt automatisch toegekend door<br />

de Vlaamse belastingadministratie, na het indienen<br />

en de controle van de EPB-aangifte door de<br />

EPB-verslaggever.<br />

De wetgeving is gewijzigd voor bouwaanvragen<br />

vanaf 1 januari 2013. Het financieel voordeel<br />

wordt groter, maar tegelijkertijd worden de<br />

voorwaarden ook strenger: de korting bedraagt<br />

50% bij een E-peil van max. E50 en dit gedurende<br />

5 jaar, en wordt verdubbeld tot 100%<br />

indien de woning een E-peil heeft van max E30.<br />

Premies<br />

In Vlaanderen krijgt u bij energiebesparende<br />

investeringen verschillende premies in de vorm<br />

van financiële tegemoetkomingen. De bedragen<br />

en de voorwaarden zijn meestal afhankelijk van<br />

de aard van de energiebesparende investeringen,<br />

maar ook van de samenstelling van het gezin, en<br />

het inkomen of vermogen van de bouwer/verbouwer.<br />

Ga vooraf goed alle toekenningsvoorwaarden,<br />

bedragen en aanvraagprocedures van<br />

deze tegemoetkomingen en premies na op de<br />

sites van de Vlaamse overheid, van uw gemeente<br />

en uw distributienetbeheerder.<br />

Renovatiepremie<br />

Het gaat om een financiële tegemoetkoming<br />

die wordt toegekend voor het vervangen of<br />

verbeteren van funderingen, muren, vloerplaten,<br />

daken, buitenschrijnwerk, centrale verwarming,<br />

elektriciteit, sanitair en trappen. De woning<br />

moet ouder zijn dan 25 jaar. U moet in totaal<br />

voor minimum € 10.000 (excl. btw) aan werken<br />

uitvoeren. In een periode van 10 jaar (vanaf de<br />

aanvraag van de premie) kan u als persoon en<br />

per woning slechts eenmaal een renovatiepremie<br />

aanvragen.<br />

20 21


Ontdek de ploegsteert producten<br />

Ontdek de Ploegsteert producten<br />

• barry<br />

gevelstenen<br />

• barrybloc ®<br />

snelbouwstenen<br />

• thermobloc<br />

snelbouwstenen<br />

De enige sterke bouwknoopoplossing<br />

Gebruik de Ploegsteert Lambdabloc ® als<br />

isolerend deel bij een funderingsaanzet, onder<br />

binnenmuren, of als aansluiting met het dak,<br />

en lig niet langer wakker van de stabiliteit<br />

van uw project. Ploegsteert ontwikkelde deze<br />

steen speciaal voor bouwknopen.<br />

www.lambdabloc.com<br />

brIQ<br />

F. +32 56 56 55 08 ∙ briq@ploegsteert.com<br />

• lambdabloc ®<br />

geïsoleerde snelbouwstenen<br />

• stalton<br />

lateien, vloeren, panelen<br />

• spanfloor<br />

gewelven<br />

ploegsteert<br />

• brIQ<br />

bouwtechnische<br />

ondersteuning<br />

• verbo ®<br />

geprefabriceerde keramische<br />

muurelementen<br />

druksterkte<br />

≥ 12 N/mm 2<br />

NEW<br />

Steenbakkerijen van Ploegsteert nv<br />

Rue du Touquetstraat 228 ∙ 7782 Ploegsteert<br />

T. +32 56 56 56 56 ∙ F. +32 56 56 55 01 info@ploegsteert.com<br />

www.ploegsteert.com<br />

Energiepremies<br />

Bij nieuwbouw bedraagt de premie minimaal<br />

€ 1400 voor een woning en € 600 voor een<br />

appartement indien een E-peil van E50 en<br />

minder wordt bereikt. Deze bedragen kunnen<br />

verdubbeld worden bij vervangende nieuwbouw<br />

als de aard en de bestemming van de woning of<br />

het appartement niet wordt gewijzigd.<br />

Bij bestaande woningen wordt de energiepremie<br />

toegekend per m² voor isolatiewerken (dak,<br />

spouwmuren, buitenmuren, vloeren), vervanging<br />

van enkel en dubbel glas door hoogrendementsglas,<br />

alternatieve energie zoals warmtepomp<br />

en zonneboiler.<br />

Deze premies kunnen met een renovatiepremie<br />

gecumuleerd worden.<br />

22 23<br />

i<br />

www.energiesparen.be<br />

www.premiezoeker.be<br />

www.bouwenenwonen.be<br />

www.ikzoekeenvakman.be<br />

Brussels Hoofdstedelijk Gewest<br />

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kent<br />

verschillende premies toe, in de vorm van een<br />

financiële tegemoetkoming. Bovenop krijgt u<br />

vaak ook gemeentelijke premies voor installaties<br />

met een milieubeschermend effect en voor<br />

energiebesparende renovaties.<br />

Energiepremies<br />

Geldig voor woongebouwen van 1 januari tot<br />

31 december 2013. De energiepremies zijn<br />

onderling en met de gemeentelijke premies en<br />

renovatiepremies cumuleerbaar. Zo zijn er premies<br />

voor studies en audits, isolatie- en ventilatiepremies,<br />

premies voor efficiënte verwarming,<br />

premies voor hernieuwbare energie, premies<br />

voor energie-efficiente investeringen, premies<br />

voor energiezuinige huishoudtoestellen.<br />

Renovatiepremie<br />

De renovatiepremie is een tegemoetkoming<br />

voor verbeteringswerken inzake geluidsisolatie,<br />

behandeling tegen vocht, stabiliteitsverbetering<br />

van het gebouw, gas-en elektriciteitswerken.<br />

Het bedrag van de tegemoetkoming hangt af van<br />

de plaats waar uw woning gelegen is en van het<br />

inkomen.<br />

i<br />

Wallonië<br />

www.leefmilieubrussel.be<br />

www.ikzoekeenvakman.be<br />

<strong>Bouw</strong>premies<br />

Kunnen verkregen worden voor sloop en heropbouw<br />

van een woning, maar ook voor de bouw/<br />

aankoop van een appartement of een eengezinswoning.<br />

De bouwpremie bedraagt € 2.480 of<br />

€ 4.960 afhankelijk van de gezinssamenstelling<br />

en het inkomen.<br />

Renovatiepremie<br />

Het gaat om een financiële tegemoetkoming die<br />

wordt toegekend voor werken die een woning<br />

verbeteren: isolatie, dak, muren, vloeren, verlichting,<br />

ventilatie, veiligheid, hygiëne enz.<br />

De renovatiepremie wordt berekend volgens het<br />

inkomen van uw gezin en volgens uw vermogen.<br />

De kosten voor energiebesparende werken die<br />

niet gedekt worden door de huidige premies<br />

kunnen worden voorgefinancierd door het<br />

Waals Gewest, in de vorm van een lening tegen<br />

nultarief (Ecopack). De enige voorwaarde om<br />

hiervan te genieten is zich ertoe te verbinden<br />

minstens twee energiebesparende werken uit te<br />

voeren.<br />

Afbraakpremie<br />

Het gaat om een financiële tegemoetkoming die<br />

wordt toegekend bij de afbraak van een onverbeterbare<br />

woning. Het premiebedrag is gelijk aan<br />

40% van de afbraakkosten (max. € 1.985) mits<br />

facturen voorgelegd worden.<br />

Energiepremies<br />

Bij nieuwbouw varieert de energiepremie van<br />

€ 1.500 tot € 6.500 volgens de energieprestatie van


de nieuwbouw (eengezins)woning, en van € 500<br />

tot € 2.000 voor een appartement.<br />

Bij energiebesparende investeringen in een<br />

bestaande woning kunnen premies verkregen<br />

worden voor isolatie van dak, vloer, spouwmuren,<br />

binnen- en buitenmuren, vervanging van oude<br />

beglazing door hoogrendementsglas, warmteterugwinning,<br />

warmtepomp, zonneboiler.<br />

Andere premies zijn ook beschikbaar voor het<br />

uitvoeren van een energieaudit, een luchtdichtheidstest,<br />

een thermografische audit, het<br />

plaatsen van zonwering, het aanleggen van een<br />

warmtenet, het plaatsen van een installatie voor<br />

warmte-krachtkoppeling enz.<br />

i<br />

http://energie.wallonie.be<br />

http://formulaires.wallonie.be, www.frge.be<br />

Laat de kortingen en premies niet<br />

liggen. Ze zijn vaak cumuleerbaar.<br />

Registratierechten<br />

Wie een bestaande woning koopt, betaalt registratierechten<br />

op de overeengekomen prijs. De<br />

tarieven voor de aankoop van een woning zijn<br />

in Vlaanderen, in het Brussels Hoofdstedelijk<br />

Gewest en in Wallonië verschillend. Wie<br />

een “bescheiden” woning koopt, kan in de<br />

3 gewesten genieten van een verminderd registratierecht.<br />

De voorwaarden voor deze regeling<br />

verschillen in de 3 gewesten.<br />

i<br />

Details over de registratierechten<br />

(bescheiden woning, meeneemprocedures)<br />

in de 3 gewesten vindt u op www.notaris.be<br />

24 25


Verzekeringen<br />

Inkomensverliesverzekering<br />

verzekering gewaarborgd wonen<br />

Als u een eigen woning koopt, bouwt of renoveert<br />

in Vlaanderen, kan u bij een hypothecaire<br />

lening een gratis verzekering gewaarborgd<br />

wonen (VGW) afsluiten. Deze is wel gekoppeld<br />

aan het inkomen en ook het bereiken van<br />

energienormen voor uw woning. Wie onvrijwillig<br />

zijn baan verliest of arbeidsongeschikt wordt,<br />

heeft 3 jaar recht op een tegemoetkoming van<br />

de verzekering (max. € 500/maand in het eerste<br />

jaar, € 400/maand in het tweede en € 300/maand<br />

tijdens het derde jaar).<br />

i<br />

www.verzekeringgewaarborgdwonen.be<br />

Brandverzekering Multirisk Woning<br />

Een brandverzekering is doorgaans meer dan<br />

alleen een verzekering tegen brand. Er kan schade<br />

aan de woning en de inboedel ontstaan door<br />

brand, blikseminslag, elektriciteitsprobleem,<br />

natuurramp, storm, hagel, water, glasbreuk,<br />

inbraak, vandalisme, enzovoort. Opteer voor een<br />

verzekering die voorziet in billijke vergoedingen<br />

en gratis bijstand 24/24 u. bij een schadegeval.<br />

In Brussel kan de eigenaar zoals in Vlaanderen<br />

ook bij het afsluiten van een hypothecaire lening<br />

voor koop, bouw, renovatie van een woning een<br />

gratis verzekering tegen inkomensverlies afsluiten.<br />

Ook in Brussel zijn er bepaalde toekenningsvoorwaarden<br />

zoals de verplichting de woning zelf te<br />

bewonen en als enige woning te bezitten.<br />

Ook in Wallonië heeft de koper / (ver)bouwer die<br />

een hypothecaire lening aangaat recht op een gratis<br />

verzekering tegen inkomensverlies gedurende<br />

max. 3 jaar en binnen de eerste 8 jaar na afsluiten<br />

van de lening. Ook in Wallonië zijn er toekenningsvoorwaarden<br />

inzake eigendom en inkomen.<br />

Vergeet zeker deze gratis<br />

verzekering niet af te sluiten.<br />

Schuldsaldoverzekering<br />

De schuldsaldoverzekering is een overlijdensverzekering<br />

die wordt afgesloten op het moment<br />

dat een hypothecair krediet wordt aangegaan.<br />

Ze garandeert de terugbetaling van het nog<br />

openstaande bedrag van uw lening, wanneer u<br />

overlijdt vóór de vervaldag van het contract.<br />

i<br />

Contacteer uw verzekeraar of vraag info bij<br />

www.federale.be<br />

Denk ook aan de mogelijkheid om een waarborg<br />

diefstal en rechtsbijstand af te sluiten.<br />

i<br />

Contacteer uw verzekeraar of vraag<br />

informatie aan bij www.federale.be<br />

Verzoeningscommissie en<br />

geschillen<br />

Juridische geschillen kan u vermijden door<br />

bijvoorbeeld de Verzoeningscommissie <strong>Bouw</strong><br />

in te schakelen. Deze werd opgericht in 2001<br />

door Test-Aankoop en de <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />

en andere bouwpartners. De Verzoeningscommissie<br />

heeft de steun van het FOD Justitie.<br />

Technische bouwgeschillen tussen consument,<br />

architect en/of aannemer kunnen zo worden<br />

opgelost waardoor nodeloos lange rechtszaken<br />

worden vermeden. Daarom moeten de bouwheer<br />

en de architect en de aannemers over deze<br />

clausule vooraf een schriftelijk akkoord afsluiten.<br />

Zo’n akkoord kan worden gegeven door het<br />

standaard bevoegdheidsbeding op te nemen in<br />

het contract met de architect en de aannemer.<br />

Uw werf is ook de onze<br />

Enkel een echt contact versterkt een goed contract!<br />

Al meer dan 100 jaar vertrouwen bouwprofessionals op Federale Verzekering, de<br />

partner bij uitstek voor de bescherming van hun bedrijf en activiteiten.<br />

U kunt rekenen op een stabiele en solide partner met ervaring die zorgt voor een<br />

gepersonaliseerd contact, uw vak door en door kent en aan uw zijde staat op het<br />

terrein.<br />

Bovendien deelt Federale Verzekering al sinds haar oprichting door aannemers haar<br />

winst met u.<br />

Meer info:<br />

Om de adviseur of de kantoorhouder<br />

uit uw streek te ontmoeten:<br />

26<br />

www.federale.be<br />

De verzekeraar die zijn winst met u deelt<br />

De verzekeraar die zijn winst met u deelt


Het kan ook later ondertekend worden zelfs<br />

na het ontstaan van het geschil maar dat ligt<br />

uiteraard moeilijker omdat de relatie tussen de<br />

partijen dan niet meer optimaal is.<br />

Naast het voordeel van een bescheiden basisprijs<br />

blijven de partijen meester over de kosten van<br />

eventuele bijkomende onderzoeksdaden.<br />

De Verzoeningscommissie lost bouwgeschillen<br />

op in een maximale termijn van 6 maanden. En<br />

dat terwijl termijnen van 5 à 10 jaar voor een<br />

gerechtsprocedure vaak voorkomen!<br />

i<br />

Het standaard bevoegdheidsbeding en alle<br />

inlichtingen over de procedure en de kosten<br />

van de Verzoeningscommissie kan u<br />

terugvinden op www.bouwverzoening.be<br />

Wet-Breyne<br />

Deze wet beschermt u als bouwer/koper tegen<br />

onrechtmatige bedingen in het contract en tegen<br />

het risico van insolvabiliteit van de medecontractant.<br />

Om deze bescherming te garanderen<br />

zijn de meeste bepalingen van de wet Breyne een<br />

dwingend recht. Dit betekent dat er niet van kan<br />

worden afgeweken!<br />

Om de bescherming van de wet-Breyne te<br />

genieten, moet het gaan om een overeenkomst<br />

waarbij de aannemer, promotor of verkoper zich<br />

ertoe verbindt een gebouw “te bouwen”, “te laten<br />

bouwen” of “te verschaffen”. Het gebouw moet<br />

bestemd zijn voor huisvesting of voor gemengd<br />

gebruik (beroepsdoeleinden en huisvesting).<br />

De wet-Breyne geldt niet wanneer de bouwwerken<br />

worden opgesplitst in afzonderlijke percelen.<br />

De wet-Breyne is ook van toepassing op de overeenkomsten<br />

voor de verkoop van een bestaande<br />

eengezinswoning of appartement waarbij de<br />

verkoper zich ertoe verbindt grote verbouwingsof<br />

uitbreidingswerken uit te voeren. Hiertoe is<br />

wel vereist dat de totale prijs van deze werken<br />

meer dan 80% van de koopprijs van de woning<br />

uitmaakt en hoger is dan € 18.600; én de koper<br />

verplicht is vóór de voltooiing van de werken één<br />

of meer stortingen te doen.<br />

Welke garanties biedt de wet-Breyne?<br />

De wet-Breyne biedt duidelijkheid en de volledigheid<br />

van het contract. Zo garandeert zij de<br />

bouwer/koper onder meer:<br />

• Volledige en correcte informatie. Om de<br />

kandidaat-verwerver in staat te stellen met<br />

kennis van zaken verbintenissen aan te gaan,<br />

moeten een aantal verplichte bepalingen<br />

worden opgenomen.<br />

• Een verplichte zekerheidsstelling of borgstelling<br />

door de bouwprofessioneel. Om zijn<br />

verplichtingen te waarborgen moet de aannemer,<br />

verkoper of promotor een zekerheid<br />

stellen. Deze waarborgregeling is verschillend<br />

naargelang het al dan niet een erkende aannemer<br />

betreft.<br />

• De erkende aannemer met een erkenning uit<br />

de categorie D - Algemene aannemingen - en<br />

in de klasse die overeenstemt met de prijs<br />

van de werken die aan de aannemer worden<br />

toevertrouwd - is verplicht een borgtocht te<br />

stellen van 5% van de prijs van het gebouw.<br />

Onder “prijs van het gebouw” wordt verstaan:<br />

de totale prijs van het huis of het appartement,<br />

verminderd met de eventuele kostprijs<br />

van de bouwgrond, btw niet inbegrepen.<br />

Belangrijk: De door de erkende<br />

aannemer gestelde borgtocht wordt<br />

bij helften vrijgemaakt: de eerste<br />

helft bij de voorlopige oplevering, het<br />

resterende deel bij de eindoplevering.<br />

• De niet-erkende aannemer is verplicht een<br />

100%-voltooiingswaarborg te stellen waarbij<br />

een financiële instelling of een verzekeringsmaatschappij<br />

zich er ten aanzien van de<br />

koper of opdrachtgever als hoofdelijke borg<br />

toe verbindt de nodige sommen te betalen<br />

voor de voltooiing van het huis of het gebouw<br />

waarvan het appartement deel uitmaakt. Bij<br />

verkoop van een bestaande woning gepaard<br />

met een aannemingsovereenkomst voor de<br />

uitvoering van verbouwings- of uitbreidingswerken<br />

dient de voltooiingswaarborg de<br />

nodige sommen voor de voltooiing van de<br />

voorziene werken te dekken.<br />

Gezond ventileren!<br />

Natuurlijk met RENSON ® 21:42<br />

Kies voor een ventilatiesysteem dat<br />

zich aanpast aan uw leefgewoontes.<br />

Met RENSON ® ventileer je slim. Dankzij het revolutionaire<br />

SmartZone-principe adem je waar ook in huis gezonde lucht<br />

in. Een intelligente CO2 sturing zorgt voor optimale afvoer van<br />

vervuilde lucht. En de unieke Touch Display toont u steeds<br />

hoe ventilatie de binnenlucht verbetert.<br />

tot -24 E-punten!<br />

Wenst u meer informatie ? www.renson.be<br />

2:00<br />

Paleis 4<br />

stand 216<br />

EVO II<br />

28 29


Belangrijk! Wanneer een voltooiingswaarborg<br />

werd gesteld, eindigt de verbintenis van de<br />

borg bij de voorlopige oplevering.<br />

Bij verkoop moet de notaris de borgstellingsovereenkomst<br />

in de authentieke akte<br />

vermelden en een afschrift van deze overeenkomst<br />

bij de verkoopakte voegen. Bij een<br />

aannemingsovereenkomst moet de aannemer<br />

binnen dertig dagen na het ondertekenen van<br />

de aannemingsovereenkomst een bewijsschrift<br />

van de borg voorleggen.<br />

Buiten de wet-Breyne heeft zich nog een<br />

derde systeem van borgstelling ontwikkeld,<br />

waarbij de bouwheer een percentage van<br />

iedere factuur inhoudt. Deze inhoudingen<br />

kunnen slechts gebeuren indien zij contractueel<br />

werden overeengekomen!<br />

• Een vooraf vastgestelde totaalprijs. De overeenkomst<br />

moet de totale prijs van het huis<br />

of appartement vermelden. Deze prijs moet<br />

alle werken omvatten die nodig zijn voor een<br />

normale bewoonbaarheid.<br />

• Strikte betalingsmodaliteiten en beperking<br />

van de voorschotten. De betalingsmodaliteiten<br />

zijn wettelijk vastgesteld. In de wet wordt<br />

bijvoorbeeld bepaald dat elke vorm van voorschotbetaling,<br />

ongeacht de wijze van betaling,<br />

vóór de ondertekening van de overeenkomst<br />

verboden is.<br />

• Transparante uitvoeringstermijnen. De<br />

overeenkomst moet de aanvangsdatum, de<br />

uitvoerings- of leveringstermijn en de schadevergoeding<br />

wegens vertraging vermelden.<br />

• Verplichte dubbele oplevering. De oplevering<br />

gebeurt in twee fasen, nl. de voorlopige<br />

en de eindoplevering (ook definitieve<br />

oplevering genoemd) met een tussentijd van<br />

minstens één jaar.<br />

• Strenge aansprakelijkheidsregels. Volgens<br />

het Burgerlijk Wetboek zijn aannemer en<br />

architect nog tien jaar na de bouw van uw<br />

woning aansprakelijk voor ernstige gebreken<br />

van de grond en het gebouw. De tienjarige<br />

aansprakelijkheid voor aannemingsovereenkomsten<br />

is ook toepasselijk gemaakt op de<br />

promotor en de verkoper. Onder de tienjarige<br />

aansprakelijkheid vallen alle zichtbare<br />

of verborgen fouten in de ruwbouw die de<br />

stabiliteit, de duurzaamheid, de veiligheid of<br />

de afdichting van de woning in het gedrang<br />

brengen.<br />

• Een adequate sanctieregeling. De door<br />

de wet geboden bescherming is dwingend.<br />

Dus er kan niet van worden afgeweken.<br />

Indien toch wordt afgeweken, wordt dit, al<br />

naargelang het geval, gesanctioneerd met de<br />

nietigheid van de overeenkomst of van de<br />

afwijkende bepaling.<br />

Zwartwerk<br />

Werken in het “zwart” houdt enorme risico’s<br />

in en kan u als bouwer/verbouwer heel duur<br />

komen te staan. Als u werken laat uitvoeren en<br />

geen factuur vraagt, wordt dit beschouwd als<br />

zwartwerk. De wet verbiedt expliciet dat als<br />

u als bouwheer gebruik maakt van diensten<br />

van iemand die in het zwart werkt. Bovendien<br />

wordt u als bouwheer beschouwd als ontduiker<br />

van belastingen, namelijk de btw. En, veel<br />

erger, u heeft geen enkel verhaal bij gebreken<br />

aan de gedane werken! Dus u heeft geen rechten<br />

bij geschillen.<br />

Wie mag (gratis) helpen bij uw<br />

bouwwerken?<br />

Soms wil een bouwheer zelf (een deel van)<br />

het bouwwerk verrichten en zich daarbij laten<br />

helpen door andere personen. Niet iedereen mag<br />

u een handje helpen. Enkel “bloed- en aanverwanten<br />

tot in de 2 de graad” komen daarvoor in<br />

aanmerking volgens de wet. Dit zijn uw grootouders,<br />

ouders, broers, zussen, schoonbroers,<br />

schoonzussen, kinderen en kleinkinderen en hun<br />

partner.<br />

Met hulp van verre familieleden<br />

of vrienden moet u dus bijzonder<br />

goed opletten, aangezien dit snel als<br />

zwartwerk wordt beschouwd.<br />

Façatile,<br />

dé vlakke,<br />

natuurlijke kleipan<br />

voor hedendaagse<br />

gevels.<br />

Duurzame vlakke gevelbekleding<br />

met eenvoudige plaatsing.<br />

Strak is mooi, en dat geldt zeker voor Façatile, de vlakke kleipan die speciaal werd ontwikkeld voor<br />

eigentijdse gevelbekleding bij zowel nieuwbouw als renovatie. Door haar vlak en minimalistisch design<br />

opent ze een wereld van esthetische mogelijkheden en draagt ze bij tot een strakke, op en top hedendaagse<br />

gevellook. Dankzij de nodige hulpstukken is het aanbrengen van een Façatile gevel trouwens<br />

een ideaal project voor de dakdekker. Zo hoeft men niet meteen een andere vakman in te schakelen. De<br />

natuurlijke Façatile kleipan, een duurzaam materiaal met hoge levensduur, is verkrijgbaar in drie stijlvolle<br />

kleuren: natuurrood, antraciet mat en blauw gesmoord. Laat u verleiden door deze oogstrelende<br />

kruisbestuiving van techniek en hedendaagse esthetiek.<br />

Ontdek de Façatile kleipan in de Wienerberger showrooms te Londerzeel, Kortrijk en Wanlin<br />

of vraag uw gratis brochure aan via info@koramic.com<br />

arch. Rien Rossey, Nieuwpoort<br />

Wienerberger nv - Divisie Kleidakpannen - Kapel ter Bede 121, 8500 Kortrijk<br />

T 056 24 96 38 - info@koramic.com - www.koramic.com<br />

30 31


Een werkloos familielid moet die werken<br />

aanduiden op zijn controlekaart en heeft geen<br />

recht meer op werkloosheidsuitkeringen! Een<br />

familielid dat een uitkering van de mutualiteit<br />

geniet, zal eveneens zijn uitkering verliezen,<br />

tenzij hij uitdrukkelijk de toestemming heeft van<br />

de adviserend geneesheer van het ziekenfonds.<br />

verplichtingen, sociale documenten, aan RSZ te<br />

storten inhoudingen, enzovoort.<br />

Als uw helper-zwartwerker ook nog eens van een<br />

vervangende sociale uitkering zou genieten dan<br />

wordt u als bouwheer nog bestraft omdat u een<br />

werkloze, gepensioneerde, bruggepensioneerde,<br />

ziekte- of invaliditeitsuitkeringstrekker tewerkstelt.<br />

Als de helper-zwartwerker een buitenlandse<br />

arbeidskracht zou zijn die geen geldige arbeidskaart<br />

of verblijfsvergunning heeft, dan wordt u<br />

als zijn werkgever beschouwd. Dit betekent dat u<br />

moet opdraaien voor de kosten van de eventuele<br />

repatriëring van die illegaal tewerkgestelde<br />

buitenlandse arbeidskracht.<br />

Als er zwartwerkers betrapt worden op uw<br />

bouwplaats, dan wordt u beschouwd als werkgever<br />

die nagelaten heeft deze mensen in te schrijven<br />

als werknemer met alle sancties (boetes)<br />

die daarbij horen. Deze mensen zullen immers<br />

vaak onder uw instructies werken, waardoor de<br />

inspectie tot het bestaan van een arbeidsverhouding<br />

zal besluiten.<br />

Om te vermijden dat u btw zou<br />

moeten betalen op het werk dat u<br />

zelf of door familieleden t.e.m. de<br />

2 e graad heeft uitgevoerd, vermeldt u (in<br />

het vak IV van de aangifte die u van de<br />

btw-administratie ontvangt) de gegevens<br />

van de personen die u geholpen hebben,<br />

welke werken zij uitgevoerd hebben en<br />

welke materialen zij hiervoor gebruikt<br />

hebben.<br />

i<br />

Details over wat wel en niet kan en onder<br />

welke voorwaarden uw naaste familieleden<br />

mogen helpen (ver)bouwen:<br />

www.werk.belgie.be<br />

10-jarige aansprakelijkheid<br />

Na oplevering van de werken zijn de aannemer<br />

en de architect nog 10 jaar “aansprakelijk” voor<br />

het bouwwerk. Men kan zich beroepen op<br />

de 10-jarige aansprakelijkheid bij een ernstig<br />

gebrek, te wijten aan een fout van de architect<br />

en/of de aannemer, waarbij de stevigheid van<br />

het gebouw in het gedrang komt, bijvoorbeeld<br />

funderingen die niet aangepast zijn, slechte<br />

dakafdichting enz.<br />

De 10-jarige aansprakelijkheid is een dwingend<br />

recht en is automatisch van toepassing. Het is<br />

dus niet nodig een specifiek beding op te nemen<br />

in de overeenkomst, maar er kan wel worden<br />

gespecificeerd dat de aansprakelijkheid begint te<br />

lopen vanaf de voorlopige oplevering in plaats<br />

van bij de definitieve oplevering.<br />

Als de bouwwerken in het “zwart”<br />

werden uitgevoerd, dan heeft u als<br />

bouwheer GEEN enkel verhaal bij<br />

gebreken aan gedane werken en heeft<br />

u bij bouwtechnische geschillen géén<br />

rechten of mogelijk verhaal.<br />

<strong>Bouw</strong>t of verbouwt u met “hulp” en zijn uw helpers<br />

niet uw partner of bloed- en aanverwanten<br />

tot in de 2e graad, dan worden die helpers geacht<br />

voor u te werken. U bent dan als individuele<br />

bouwheer hun werkgever en u moet dan ook<br />

alle verplichtingen van een werkgever nakomen!<br />

Dit betekent inschrijving via het elektronisch<br />

systeem van onmiddellijke aangifte (Dimona),<br />

arbeidstijd, loon- en arbeidsvoorwaarden, fiscale<br />

Wanneer uw ‘helper’ toch op zelfstandige<br />

basis werkt en het werk een duidelijk<br />

beroepskarakter heeft, krijgt u een boete als<br />

gebruiker van een zelfstandige die niet de<br />

nodige formaliteiten naleeft (zoals aansluiting<br />

bij een sociale verzekeringskas, inschrijving<br />

Kruispuntbank van Ondernemingen) en dus in<br />

het zwart werkt.<br />

Bovenop de financiële gevolgen die<br />

voortvloeien uit het inschakelen<br />

van zwartwerkers, kunnen er zich<br />

tijdens de werkzaamheden ongevallen<br />

voordoen met (min of meer ernstige)<br />

fysieke letsels tot gevolg. Er kan zelfs een<br />

dodelijk ongeval gebeuren. Wees dus<br />

voorzichtig, werk enkel met vakmensen<br />

en vermijd zwartwerk.<br />

U start of heeft een bouwbedrijf? Vertrouw dan op Formalis:<br />

> bij de afhandeling van al uw administratieve formaliteiten.<br />

> voor de inschrijving en wijzigingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen.<br />

> voor onze expertise en kennis van de bouw.<br />

Formalis<br />

uw springplank naar<br />

zorgeloos ondernemen<br />

formalis.be<br />

ondernemingsloket<br />

32


CHECKLIST MET NUTTIGE ADRESSEN<br />

CHECKLIST<br />

➜ Goede en actuele informatie inwinnen bij de<br />

bouwpartners met wie u in zee gaat voor het<br />

realiseren van uw dromen (notaris/architect/<br />

aannemer/veiligheidscoördinator).<br />

NUTTIGE WEBSITES<br />

Liever integraal<br />

gekleurd?<br />

➜ Juiste informatie zoeken over uw<br />

verplichtingen inzake ruimtelijke ordening,<br />

vergunningen, keuringsattesten, veiligheid,<br />

energiebesparende maatregelen.<br />

➜ Actuele informatie verzamelen over de<br />

belastingvoordelen.<br />

Ontdek de eerste volledig gekleurde pvcramen<br />

en bespaar op energie, niet op design.<br />

New is now. Daarom lanceert Deceuninck Omniral, een nieuwe generatie energiezuinige, kostenbesparende<br />

pvc-ramen die volledig gekleurd zijn. Het effect is subliem. De ramen maken integraal<br />

deel uit van uw interieur. Ze zijn dankzij het prekader, een installatieprofiel in isolerend pvc-schuim,<br />

ook snel en luchtdicht te plaatsen. Door de combinatie van hoogwaardige<br />

materialen en innovatieve technieken (Linktrusion) hebben ze daarenboven<br />

een uiterst duurzaam karakter. Het Omniral-kleurengamma is van toepassing<br />

op zowel de Zendow als Zendow#neo series. Haal meer uit uw ramen.<br />

Ontdek alle Omniraltoepassingen.<br />

Kijk op www.omniral.be<br />

KLASSIEK PVC-RAAM<br />

Witte binnenlijst<br />

Hoge isolatiewaarde (A+++)<br />

Perfect inbraakveilig<br />

100% recycleerbaar<br />

Uni- of Bicolor gekleurd<br />

Belgische topkwaliteit<br />

Ramen, deuren en luiken Tuintoepassingen Dak & gevel Interieurtoepassingen<br />

Deceuninck NV - Benelux<br />

Bruggesteenweg 164 • BE-8830 Hooglede-Gits<br />

(BE) T +32 51 239 272 • F +32 51 239 261 • belux@deceuninck.com • www.deceuninck.be<br />

(NL) T +31 76 561 78 34 • F +31 76 750 23 53 • deceuninck.kunststof@deceuninck.com • www.deceuninck.nl<br />

NIEUW<br />

Volledig gekleurd<br />

Energiebesparend<br />

OMNIRAL PVC-RAAM<br />

Gekleurde binnenlijst<br />

➜ Geen financiële tegemoetkomingen,<br />

kortingen en premies laten liggen. Zoek<br />

vooraf alle informatie op om zeker te zijn dat<br />

u de juiste aanvraagprocedures volgt.<br />

➜ Offertes vragen en prijzen en erelonen<br />

vergelijken maar voorrang geven aan<br />

kwaliteit en vakmanschap en degelijke<br />

materialen.<br />

➜ Tijd nemen om in alle contracten met de<br />

verschillende bouwpartners alles goed te<br />

formuleren en na te lezen. Goede afspraken<br />

maken de beste vrienden.<br />

➜ Werken met betrouwbare bouwpartners die<br />

garant staan voor kwaliteit en vakmanschap<br />

en duurzaamheid.<br />

➜ Zwartwerk vermijden en al uw rechten en<br />

aanspraken vrijwaren.<br />

➜ Uw eigendom goed onderhouden en zo de<br />

waarde ervan verhogen.<br />

➜ Periodieke keuringen en controles van uw<br />

installatie niet vergeten.<br />

34 35<br />

Op de tweetalige website www.ikzoekeenvakman.be<br />

kiest u uit duizenden vaklui in héél<br />

België. U vindt er de leden van de <strong>Confederatie</strong><br />

<strong>Bouw</strong> die in orde zijn met de sociale en fiscale<br />

verplichtingen. Zoeken kan op volgende criteria:<br />

specialisatie, locatie.<br />

www.ikzoekeenvakman.be is een<br />

initiatief van de <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />

ten dienste van vakmanschap en<br />

voor de slimme bouwer of verbouwer.<br />

Overheid<br />

http://economie.fgov.be<br />

http://minfin.fgov.be (Financiën)<br />

http://energie.mineco.fgov.be (energiewebsite/<br />

erkende keuringsorganismen)<br />

Vlaanderen<br />

www.vlaanderen.be<br />

www.energiesparen.be<br />

www.vreg.be<br />

www.premiezoeker.be


Brussel<br />

www.brussel.irisnet.be<br />

www.curbain.be<br />

www.leefmilieubrussel.be<br />

Wallonië<br />

www.cwape.be<br />

www.wallonie.be<br />

http://energie.wallonie.be<br />

http://formulaires.wallonie.be<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong><br />

Lombardstraat 34-42<br />

1000 Brussel<br />

T: 02/545.56.00<br />

communicatie@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be<br />

Gewestconfederaties<br />

Vlaamse <strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> (VCB)<br />

T: 02/545.57.49<br />

info@vcb.be<br />

www.vcb.be<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Brussel-Hoofdstad (CBB-H)<br />

T: 02/545.58.29<br />

brussel.hoofdstad@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/brusselhoofdstad<br />

Confédération Construction Wallonne (CCW)<br />

T: 02/545.56.68<br />

wallonie@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/wallonie<br />

Lokale <strong>Confederatie</strong>s <strong>Bouw</strong> Vlaanderen<br />

en Brussel<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Antwerpen (03/203.44.00)<br />

antwerpen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/antwerpen<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Kempen (014/42.00.71)<br />

kempen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/kempen<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Brussel Vlaams-Brabant<br />

brusselvlaamsbrabant@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/brusselvlaamsbrabant<br />

Exploitatiezetel Vlaams-Brabant (016/22.40.84)<br />

Zetel Brussel (02/230.14.20)<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> West-Vlaanderen<br />

Kantoor Kortrijk (056/26.81.50)<br />

westvlaanderen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/westvlaanderen<br />

Kantoor Brugge (050/47.13.50)<br />

westvlaanderen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/westvlaanderen<br />

Kantoor Oostende (059/51.65.90)<br />

westvlaanderen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/westvlaanderen<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Oost-Vlaanderen<br />

Kantoor Gent (09/244.45.00)<br />

oost-vlaanderen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen<br />

Kantoor Aalst (053/21.18.76)<br />

oost-vlaanderen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen<br />

Kantoor Dendermonde (052/22.20.12)<br />

oost-vlaanderen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen<br />

Kantoor Oudenaarde (055/31.34.64)<br />

oost-vlaanderen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Limburg (011/30.10.30)<br />

limburg@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/limburg<br />

<strong>Confederatie</strong> <strong>Bouw</strong> Waasland (03/760.15.80)<br />

waasland@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/waasland<br />

Lokale <strong>Confederatie</strong>s <strong>Bouw</strong> in Wallonië<br />

Confédération Construction Brabant Wallon<br />

(02/384.35.52)<br />

brabantwallon@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/brabantwallon<br />

Confédération Construction Hainaut (065/35.42.38)<br />

mons@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be<br />

Confédération Construction Hainaut – Charleroi<br />

(071/20.91.80)<br />

charleroi@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/charleroi<br />

Confédération Construction Hainaut – Le Roeulx<br />

(064/33.69.08)<br />

leroeulx@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/leroeulx<br />

Confédération Construction en Hainaut – Mons-Ath<br />

(065/35.42.38)<br />

mons@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/mons<br />

Confédération Construction – Hainaut Occidental<br />

(069/68.77.10)<br />

tournai@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/tournai<br />

Chambre de la Construction de Liège (04/232.42.70)<br />

chambre.liege@ccl.be<br />

www.ccl.be<br />

Confédération Construction – Chambre Patronale<br />

Province de Luxembourg (061/23.07.70)<br />

ch.luxembourg@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/luxembourg<br />

Confédération Construction Namur (081/20.68.30)<br />

namur@confederationconstruction.be<br />

www.construction-namur.be<br />

Confédération Construction de l’arrondissement<br />

de Verviers / Konföderation Baufach Verviers<br />

(087/29.10.60)<br />

verviers@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/verviers<br />

Beroepsfederaties – Cluster Ruwbouw &<br />

Algemene Aannemers<br />

Fed. Algemene <strong>Bouw</strong>aannemers (02/511.65.95)<br />

faba@confederatiebouw.be<br />

www.faba.be<br />

Unie van Aannemers van Spoorwegwerken<br />

(02/511.65.95)<br />

uasw@confederatiebouw.be<br />

www.uasw.be<br />

FedBeton (02/735.01.93)<br />

info@fedbeton.be<br />

www.fedbeton.be<br />

Federatie van Ontwikkelaars-Woningbouwers<br />

(02/511.65.95)<br />

woningbouwers@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be<br />

Unie van aannemers van Industriebouw<br />

(02/511.65.95)<br />

Industriebouwers@confederatiebouw.be<br />

Beroepsfederaties – Bagger-, wegenbouw,<br />

betonstaalverwerkende bedrijven<br />

Federatie der Baggerwerken (02/771.63.69)<br />

baggerwerken@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be<br />

Aannemers van Grote <strong>Bouw</strong>werken (02/771.00.44)<br />

info@adeb-vba.be<br />

www.adeb-vba.be<br />

Federatie Wegenwerken (02/771.20.84)<br />

bfaw@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be<br />

Vlaamse Wegenbouwers (02/771.20.84)<br />

vlawebo@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/vlawebo<br />

Brusselse Wegenbouwers (02/771.20.84)<br />

bfawbru@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be<br />

FWEV (02/771.20.84)<br />

fwev@confederationconstruction.be<br />

www.confederationconstruction.be/fwev<br />

Betonstaalverwerkende Bedrijven (02/545.56.54)<br />

cobesta@confederatiebouw.be<br />

36 37


Beroepsfederaties - Voltooiing<br />

Cluster Afwerking<br />

Fed. Aannemers van Dichtingswerken (02/545.57.10)<br />

bevad@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/bevad<br />

Fed. Aannemers van Glaswerken (02/545.57.57)<br />

info.glaswerken@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/glaswerken<br />

Belgische Schilders (02/545.57.57)<br />

fed.schilders@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/belgischeschilders<br />

Vlaamse Schilders (02/545.57.57)<br />

www.confederatiebouw.be/vlaamseschilders<br />

Brusselse Schilders (02/230.14.20)<br />

Peintres Wallons (019/33.06.44)<br />

Edmond.parent@hotmail.be<br />

Vlaamse Schrijnwerkers (02/545.57.05)<br />

vlaamseschrijnwerkers@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/vlaamseschrijnwerkers<br />

Dé Parketplaatsers (02/545.57.05)<br />

deparketplaatsers@confederatiebouw.be<br />

www.deparketplaatsers.be<br />

Afwerkingsbedrijven (02/545.57.05)<br />

bewap@confederatiebouw.be<br />

Interieurbedrijven (02/545.57.05)<br />

interio@confederatiebouw.be<br />

Erkende Keukeninstallateurs (02/545.57.05)<br />

upek@confederatiebouw.be<br />

Brusselse Schrijnwerkers (02/545.57.10)<br />

filip.coveliers@confederatiebouw.be<br />

Féd. Wallonne des Entr. Gén. Menuisiers Belges<br />

(081/20.69.22)<br />

fwmb@confederationconstruction.be<br />

www.menuisiers.com<br />

Entreprises de Parachèvement de Cloisons, faux<br />

Plafonds et Planchers surélevés (081/20.69.22)<br />

fwmb@confederationconstruction.be<br />

Installateurs de Cuisines équipées (081/20.69.22)<br />

upec@confederationconstruction.be<br />

Les Parqueteurs (081/20.69.22)<br />

info@lesparqueteurs.be<br />

www.lesparqueteurs.be<br />

Plafonneerders (02/545.57.10)<br />

plafonneerders@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/plafonneerders<br />

Fed. Dak (02/545.57.98)<br />

selim.couez@confederatiebouw.be<br />

www.cct-cbd.be<br />

Fed. Rolluiken-Fabrikanten en Zonnewering<br />

(02/545.56.00)<br />

Cluster Complementaire Voltooiing<br />

Fed. Complementaire Ondernemingen (02/545.57.58)<br />

fedecom@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/fedecom<br />

Fed. Aannemers Tegel- en Mozaïekwerken<br />

(02/545.57.58)<br />

fecamo@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/fecamo<br />

Fed. Aannemers Natuursteen (02/545.57.58)<br />

natuursteen@confederatiebouw.be<br />

www.confederatiebouw.be/natuursteen<br />

Cluster Speciale Technieken<br />

Installateurs Centrale Verwarming en Sanitair<br />

(02/520.73.00)<br />

info@ubbu-ics.be<br />

www.ubbu-ics.be<br />

Elektrotechnische Ondernemers (02/757.65.12)<br />

info@fedelec.be<br />

www.fedelec.be<br />

Combinators zorgen<br />

voor een juiste<br />

totaalindruk<br />

Stalen mogen mee<br />

naar huis<br />

Bezoek het unieke showroomconcept<br />

voor de hele ruwbouw!<br />

Kiezen<br />

Meer dan 600 mogelijkheden<br />

Met merken zoals Desimpel, Koramic,<br />

Porotherm en Terca heeft Wienerberger<br />

maar liefst 600 verschillende gevelstenen,<br />

binnenmuurstenen, kleidakpannen en<br />

kleiklinkers. Een enorme keuze die op een<br />

overzichtelijke manier wordt voorgesteld.<br />

Meenemen<br />

Neem uw favoriete stalen<br />

mee naar huis<br />

In onze showrooms bevindt zich<br />

een ruime stalenafdeling. Wie wil,<br />

kan meteen zijn favoriete materialen<br />

meenemen naar huis of naar kantoor.<br />

Praktisch<br />

Kortrijk<br />

Kapel ter Bede 86,<br />

8500 Kortrijk<br />

Tel.: 056 24 95 88<br />

Ook open op zaterdag<br />

1 Leren<br />

Ontdek de ‘Walk of Building’<br />

Displays met grotere ruwbouwdelen<br />

tonen er de Wienerberger producten<br />

in geplaatste toestand. De modellen<br />

belichten de techniciteit op het vlak<br />

van metseltechnieken, dakconstructies<br />

en isolatie.<br />

4 Adviseren<br />

Londerzeel<br />

A12, Koning Leopoldlaan 1<br />

2870 Breendonk<br />

Tel.: 052 31 10 10<br />

Ook open op zaterdag<br />

Consultservice Ruwbouw<br />

Showrooms<br />

Onze vakmensen staan klaar met<br />

documentatie en technisch advies en<br />

zoeken samen met u naar de juiste<br />

oplossing op al uw vragen.<br />

Meer info over het massief passiefhuisconcept en KoraSun ® zonnepanelen<br />

kunt u bekomen op onze zitdagen in de toonzalen<br />

te Kortrijk, Londerzeel en Wanlin na telefonische afspraak.<br />

Meer informatie vindt u op:<br />

www.desimpel.be | www.koramic.com | www.terca.be<br />

38 39<br />

2 Combineren<br />

5<br />

Wanlin<br />

Rue de la Briqueterie 28,<br />

5564 Wanlin-sur-Lesse<br />

Tel.: 082 66 55 00<br />

Combinators zorgen voor<br />

de juiste totaalindruk<br />

3<br />

‘Combinators’ zijn displays waar u diverse<br />

ruwbouwelementen in plaatst: gevelstenen,<br />

kleidakpannen, raamprofi elen… tot en<br />

met de voegmortel. Zij maken het mogelijk<br />

om alle elementen van de ruwbouw naast<br />

elkaar te presenteren in één realistische<br />

totaalindruk.<br />

Win<br />

een verrassingsweekend<br />

of 1 jaar<br />

gratis brandverzekering<br />

Vraag uw deelnamebon in onze<br />

toonzalen. Lees er alles op na op onze<br />

site: http://wedstrijd.wienerberger.be

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!