Faculteitsdag - Tilburg University

Nieuwsbrief
Tilburg School of Catholic Theology
Faculteitsdag
29 november 2013
Utrecht
IEUWSBRIEF
School of Catholic Theology
Tilburg University Understanding Society

voorWoord en welkom
Deze Nieuwsbrief verschijnt ter gelegenheid van de Faculteitsdag van de TST op 29 november 2013. We sluiten graag aan bij de
Faculteitsdag door middel van een interview met de spreker van vandaag, Prof. Dr. Carlo Leget (Universiteit voor Humanistiek).
Ook op tal van andere terreinen zit de TST niet stil, en daarover vindt u eveneens informatie in deze Nieuwsbrief. Zo zijn we zeer
trots te kunnen melden dat het aantal nieuwe studenten dit academisch jaar met meer dan 200% gestegen is. Om die groei vast
te kunnen houden, hebben we een breed aanbod aan wervingsactiviteiten, zoals Theologie Dichterbij (vooral bestemd voor de
leerlingen in de hoogste klassen van het VWO), en natuurlijk onze Open Dagen en Open Collegeavonden. Ook daarover vindt
u in deze Nieuwsbrief meer informatie. We zijn tevens druk bezig met de inrichting van onze nieuwe gebouwen in Utrecht.
Hieronder ziet u een afbeelding van het motto van onze faculteit die op de muur in de hal van het Sint Martinushuis zal worden
aangebracht. Zo weet iedereen die de TST bezoekt wat de mensen die hier studeren en werken, verbindt. Verderop in dit
nummer vindt u ook een foto van de inzegening van het Sint Martinushuis door onze studentenpastor, Jos Moons S.J., op 12
november laatstleden.
In deze Nieuwsbrief vindt u verder informatie over allerlei nieuwe activiteiten en projecten. Op gebied van onderwijs vindt u
meer informatie over de tweejarige Universitaire Lerarenopleiding Godsdienst en Levensbeschouwing die in september 2014
van start gaat, en natuurlijk het cursusaanbod van Luce/CRC. Op het gebied van onderzoek vindt u in deze Nieuwsbrief een
aankondiging van een congres over de theologische deugden bij Thomas van Aquino, dat komende maand georganiseerd
wordt. Ook vindt u een beschrijving van het onderzoeksproject over de betekenis van de parabels in het uit elkaar gaan van het
Jodendom en het vroege christendom, waarvoor de TST een zeer ruime subsidie heeft binnengehaald.
Kortom, deze Nieuwsbrief laat zien dat de TST op diverse terreinen actief
is. We hopen u op deze activiteiten te mogen begroeten. Voor nu wensen
we u veel leesplezier.
Namens het managementteam
Prof. dr. P.H.A.I. (Peter) Jonkers
decaan a.i.
Drs. G.A. (Ada) van der Velden-Westervelt MMO
faculteitsdirecteur
P.H.A.I Jonkers
G.A. v.d. Velden-Westervelt
MEDEDELINGEN
Het strategisch beleidsplan van de Tilburg University
TiU werkt hard aan het nieuwe strategisch plan 2014-
2017. Na de publicatie van het conceptplan in juni is
in de zomermaanden flink doorgewerkt aan de verdere
aanscherping en concretisering van de keuzes. Dit
heeft geleid tot een herzien concept waar decanen en
directeuren unaniem mee akkoord zijn gegaan. Wat het
profiel en de identiteit van de universiteit betreft, heeft
Social Innovation een meer nadrukkelijke plek gekregen
om de missie Understanding Society inhoudelijk verder
verdieping te geven. Na de bespreking van het herziene
conceptplan op 1 november wordt het definitieve strategisch
plan opgesteld. Dat wordt vervolgens op 6 december
ter instemming voorgelegd aan de Universiteitsraad
en op 12 december ter goedkeuring aan het Stichtingsbestuur.
De informatie is te vinden op: http://www.tilburguniversity.edu/upload/TweedeConcept.pdf.
Het strategisch beleidsplan van de TST
Het strategisch beleidsplan van de TST is op 19 november
j.l. besproken met alle medewerkers van de TST. Er
zijn suggesties en verbeteringen aangereikt. Het strategisch
beleidsplan is ingeleid door de leden van het
managementteam. Het herziene concept van het strategisch
beleidplan van TST wordt besproken in de faculteitsraad
(januari) en vervolgens vastgesteld.
Project theologie Dichterbij
Met ingang van 1 september is Frank Bosman de projectcoördinator
van het project Theologie Dichterbij
dan je denkt. Frank wordt bijgestaan door Lieke Simons
(projectmedewerker) en twee studentassistenten.
Het projectplan ‘Theologie dichterbij’ valt uiteen in vier
deelprojecten: relatienetwerken, gastlessen op de scholen
voor voortgezet onderwijs, profielwerkstukken en
doorontwikkeling van de website. Het projectplan 2013-
2014 is opgesteld naar aanleiding van de interne evaluatie
van het deelproject ‘gastlessen’ in 2012/2013. Er is
een nieuwe flyer ontworpen voor alle scholen. Wij wensen
Frank en zijn medewerkers heel veel succes met dit
belangrijke project!
Project relatienetwerken TST en Luce
In de maand september is een database project opgestart.
Projectcoördinator is Nico de Groot en hij wordt
ondersteund door Victor Koppelmans. Het bedrijf Formatics
ontwikkelt een database die geschikt wordt gemaakt
voor het definiëren van de diverse doelgroepen.
Het is tevens een hulpmiddel voor de TST voor het onderhouden
van de alumnirelaties. Na de ontwikkelfase
van het project wordt het programma DIBSA gekoppeld
aan MailPlus.
Bezoek directeuren van diensten en faculteiten
Op 23 en 24 oktober j.l. hielden de directeuren van
diensten en faculteiten hun Tweedaagse met als thema
Benedictijns leiderschap. Aan het programma werkten
mee: Prof. Dr. Wil Derkse, Dr. Willem Marie Speelman,
Drs. Ruud Priem, Kasper Staal en de Stichting Bonifacius.
De locatie Utrecht van de TST was dit jaar de gastvrouw.
De Tweedaagse startte met een rondvaart door
de Nieuwegracht.
De muurschilderling met het motto van de TST (in voorbereiding).
Bezoek directeuren van diensen en
faculteiten.

Inzegening Martinusgebouw
Onderwijs
ONDERZOEK
Al heel lang kent de stad Utrecht een devotie voor Sint
Maarten. In de 10e eeuw werd er te Utrecht een speciale
liturgie gecomponeerd bij gelegenheid van zijn feestdag.
En de huidige Domkerk was ooit aan Martinus toegewijd.
Die traditie gaat door: in de 21e eeuw heet één van de
panden van de Faculteit Katholieke Theologie naar hem,
het Martinushuis.
Dat Martinushuis is onlangs ingezegend. (Het Bonifaciushuis
werd eerder ingezegend door de kardinaal.)
Een goede katholieke gewoonte. Het Gregoriaans Koor
Utrecht liet welluidende gezangen uit de genoemde 10eeeuwse
lokale liturgie klinken. ‘Sancte confessor Martine,
tua prece nos protege; heilige belijder Martinus,
bescherm ons met je gebed’. Woorden uit de Schrift
klonken, over de tempel als bron van een stroom van levengevend
water (Ezechiël 47). De studentenpastor ging
zegenend rond met wijwater, opdat het huis en de inspanningen
van studenten en staf tot zegen mogen zijn.
Ten slotte presenteerde onze nieuwe studievereniging Ad
Interim zich.
En na het proosten riep het dagelijkse leven van blokken
achter een bureau...
Martinuslezing: Delen en delen is twee
Op 12 november sprak onze collega Frank G. Bosman de
eerste jaarlijkse Martinuslezing uit. Onderwerp was ‘delen’.
De heilige Martinus staat namelijk bekend om het
delen van zijn mantel met een arme zwever die aan de
poort van de stad zat te bedelen. De halve mantel staat
sindsdien in de christelijke iconografie voor onbaatzuchtige
caritas. Bosman koppelde in zijn lezing dit ideaal van
Martinus aan de figuur van Sinterklaas, wiens pepernoten
ons herinneren aan de goudstukken die hij aan de
armen schonk. In de nacht schoof hij letterlijk de goedstukken
in de schoenen van de armen. Aan de hand van
de filosofie van de Joodse geleerde Maimonides plaatste
Bosman zowel Maarten als Nicolaas op de ‘acht graden
van het geven’. De ene gift is namelijk de andere niet. Bij
Maimonides gaat het om intimiteit versus anonimiteit.
Hoewel het veel menselijker lijkt om de ontvanger in de
ogen te zien, is het voor het eergevoel van de ontvanger
prettiger om een anonieme gift te ontvangen. ‘Niemand
hoeft het dan te weten.’ De hoogste vorm van ‘geven’ is
echter, aldus de filosoof, het aangaan van een langdurige
relatie tussen gever en ontvanger. Pas in het verbond
ontstaat het allerhoogste geven.
gOdschrift slaat aan
Steeds vaker laten Tilburgse theologen van zich horen op
www.gOdschrift.nl, een fraai vormgegeven webmagazine
met korte, prikkelende theologische essays over actuele
onderwerpen. Afgelopen maand schreven drie collega’s
op rij over afluisterschandalen, de eed van trouw in onderwijsland
en het dreigende ingrijpen in Syrië. De site is een
ideale manier om kennis te maken met een vorm van theologie
die zich tot de wereld richt. De redactie verwelkomt
inzendingen van (Master)studenten en medewerkers. Te
volgen op facebook (www.facebook.com/gOdschrift) en
twitter (@gOdschrift).
Nieuwe Masteropleiding Godsdienstleraar
De TST is al enkele jaren doende om een nieuwe masteropleiding
in het leven te roepen. De officiële naam luidt
inmiddels: Universitaire Lerarenopleiding Godsdienst en
Levensbeschouwing. De start komt steeds dichterbij!
De bedoeling is dat het huidige uitstroomprofiel Religieuze
Educatie uit de Master Theologie verzelfstandigd
wordt. Straks zal het dan niet meer drie jaar, maar nog
slechts twee jaar kosten om eerstegraads leraar te worden,
dus in de bovenbouw van het VWO les te geven. De
afgestudeerden kunnen ook aan de slag als identiteitsbegeleider
of in het HBO.
Grosso modo bestaat het onderwijsprogramma uit het
eerste jaar van de Master Theologie, plus een jaar stage
en beroepsgerichte vakken, af te sluiten met een Masterthesis.
Op dit moment beschikt de TST over de Minor Religieuze
Educatie, in het kader van de Bachelor Theologie.
Dit is een programma van een half jaar voltijds, waarmee
de student zich kwalificeert als tweedegraads leraar.
Wie de Minor met succes heeft gevolgd, heeft straks nog
een studie van anderhalf jaar voltijds voor de boeg in de
nieuwe Masteropleiding.
De minister heeft ons in maart van dit jaar een positieve
beslissing verstrekt vanuit het oogpunt van doelmatigheid.
Momenteel is de accreditatieorganisatie, de
NVAO, aan het bezien of en op welke wijze de faculteit
gevisiteerd zal worden. Dit moet vóór februari gebeuren,
omdat anders de geldigheidsduur van het besluit van de
minister verloopt.
In ieder geval hoopt de faculteit dat wij per 1 september
2014 met de nieuwe Master kunnen starten, onder
leiding van Dr. Toke Elshof als coördinator. Momenteel
wordt hard gewerkt aan het voorlichtingsmateriaal.
Joodse en christelijke parabels: een NWO project van
één miljoen!
Met een klein lichtje van een paar dubbeltjes kun je in het
donker een schat vinden. Met deze joodse miniparabel
kan het door NWO gehonoreerde parabelproject worden
getypeerd. Het gaat om een gezamenlijke onderzoeksaanvraag
van Dr. Eric Ottenheijm (UU), Prof. Dr. Annette
Merz (TST) en Prof. Dr. Marcel Poorthuis (TST). Er is
plaats voor drie aio’s en een post-doc, een mammoetproject
dus. Belangrijk is de inhoud: het gaat om een
vergelijking tussen joodse en christelijke parabeltradities.
Met dien verstande dat de oudst overgeleverde joodse
parabels die uit het Nieuwe Testament zijn! In het totaal
kent de rabbijnse literatuur zo’n duizend parabels. Een
goudmijn dus voor wie het genre van parabels wil begrijpen.
Dit genre is buitengewoon belangrijk - een derde van
de evangeliën bestaat eruit -, maar opmerkelijk genoeg
kent het christendom niet echt een voortgaande parabelproductie
in tegenstelling tot het jodendom. Waar gingen
beide religies eigen wegen?
Dan is de er de vraag in hoeverre de parabels een weerspiegeling
zijn van het leven uit die tijd. Was de economie
werkelijk op ‘de werkers van het elfde uur’ gebaseerd?
Menig econoom zou zijn hoofd schudden! Het
schokeffect van de parrabel is nu juist de ongewone, ja
buitensporige gang van zaken. Toch leren parabels ook
veel over het leven van gewone mensen uit de tijd van
Jezus en daarna. Dat alles gaat dit vijfjarige project aan
het licht brengen.
Internationaal Congres van het Thomas Instituut
Van woensdagmiddag 11 tot zaterdagmiddag 14 december
a.s. organiseert het Thomas Instituut een internationaal
wetenschappelijk congres. Het is het vierde congres
dat het Thomas Instituut bijeenbrengt en nu voor de
eerste maal in het centrum van Utrecht, op de locaties
Keistraat 9 en Nieuwegracht 65. Het congres is gewijd
aan het thema “Faith, Hope and Love. Thomas Aquinas
on living by the theological virtues.”
Hoofdsprekers zijn: Eleonore Stump (Saint Louis University,
USA), Paul Waddell (St. Norbert’s College, USA),
Paul van Tongeren (Radboud Universiteit, Nijmegen),
Michael Sherwin O.P. (Université de Fribourg, Zwitserland)
en Bruno Niederbacher S.J. (Universität Innsbruck,
Oostenrijk).
Lezingen zullen ook worden gehouden door leden van
het Thomas Instituut (Lambert Hendriks, Marcel Sarot,
Harm Goris, Herwi Rikhof, Rudi te Velde en Henk
Schoot).
Er zullen bijna 20 papers worden gepresenteerd door

onderzoekers uit Noorwegen, Marokko, Tsjechië, Italië,
Canada, Polen, Mexico, Engeland, België, Ierland, Zwitserland
en de Verenigde Staten.
Een overzicht van het programma is te vinden op www.
thomasinstituut.org.
Interview
Spirituele zorg biedt kansen voor Kerk en universiteit
Foto: Eva Leget
Carlo Leget (1964) studeerde van 1982-1989 aan de KT(H)
U te Utrecht en promoveerde daar in 1997 bij Prof. Dr. Ferdinand
de Grijs op een studie naar leven en dood in de theologie
van Thomas van Aquino. Sinds 2012 is hij als hoogleraar
Zorgethiek en geestelijke begeleidingswetenschappen
verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht.
Aan deze instelling bekleedt hij tevens de bijzondere leerstoel
Ethische en spirituele vragen in de palliatieve zorg vanuit de
Associatie voor Highcare Hospices.
Op de faculteitsdag van vrijdag 29 november houdt Prof.
Dr. Carlo Leget, die als hoogleraar Zorgethiek en geestelijke
begeleidingswetenschappen en als bijzonder hoogleraar
Ethische en spirituele vragen in de palliatieve zorg
verbonden is aan de Universiteit van Humanistiek, de
jaarlijkse diesrede over ‘spiritual care’. Binnen de gezondheidszorg
ontwikkelt ‘spiritual care’ zich razendsnel, stelt
hij. Zo snel dat het los is komen te staan van de Kerk.
Leget noemt dat een onwenselijke situatie en stelt dat er
genoeg kansen liggen voor universiteiten en kerkelijke instanties
om aansluiting te vinden bij de nieuwe behoeften
van de maatschappij.
‘De laatste jaren vond ik het opmerkelijk te zien hoeveel
aandacht er onder artsen en wetenschappers is ontstaan
voor vraagstukken rond zingeving in de zorg, in publicaties,
bij lezingen en congressen. Die ontwikkeling is internationaal
en sinds een jaar of tien ontstaan; twintig jaar
geleden zou dat nog ondenkbaar zijn geweest, omdat het
idee heerste dat spiritualiteit uitsluitend in de privésfeer
thuis hoort. De beweging komt vooral vanuit de zorg zelf,
waar patiënten en hun familie nu een beroep op doen,
maar is los van de Kerk komen te staan.’
Wat ligt er aan die groeiende vraag naar spirituele zorg ten
grondslag?
‘Op de eerste plaats komt het door het feit dat het zorgsysteem
zich steeds economischer en technischer heeft
ontwikkeld. Snel en goedkoop moest het nieuwe zorgsysteem
zijn en dat geldt niet alleen voor Nederland.
Zorgverleners stellen daartegenover dat zij niet alleen
zijn opgeleid om in dergelijke termen te denken en daarbij
de patiënt uit het oog te verliezen. Efficiency, geld, tijd
en techniek hebben deels ervoor gezorgd dat de menselijkheid
naar de achtergrond verdween. Verder is het zo
dat er steeds meer onderzoeken plaatsvinden naar wat
patiënten vinden, wat zeer is toe te juichen, en daardoor
weten we meer over hun noden. Tenslotte is het ook zo
dat de moderne mens zoekende is, en de zinvragen worden
niet meer alleen in kerkelijk verband gesteld. In tegendeel,
de kerken lopen leeg en het aantal mensen dat
vertrouwd is met kerkelijke tradities neemt af.’
Leget leidt samen met een collega een Europees verband
van meer dan 100 professionals in de palliatieve zorg, die
de aandacht voor ‘spiritual care’ proberen te integreren
in de dagelijkse zorg van onder meer artsen en verpleegkundigen.
De Kerk dreigt dus de aansluiting bij de moderne
samenleving te missen, terwijl zij bij uitstek een
instelling is die mensen bij kan staan. Leget noemt dat
een gemiste kans.
Hoe uit zich die vraag naar spirituele zorg?
‘De beweging komt voort uit professionals van zorginstellingen,
hospices, ziekenhuizen, maar ook van vrijwilligers,
wegens hun bekommernis met patiënten die voor
hulp bij hen aankloppen. Het toedienen van de sacramenten
is bijvoorbeeld dan niet meer het enige ritueel dat bij
mensen past. Zorgverleners hebben bovendien behoefte
om naar hun eigen spiritualiteit te kijken, een voorwaarde
om anderen te kunnen bijstaan. Wat beweegt je, waar zitten
blokkades, dergelijke vragen.’
Er is dus aan de ene kant grote maatschappelijk behoefte
aan spirituele zorg, waar door instellingen al op wordt ingespeeld,
maar deze vindt geen aansluiting bij de Kerk. Hoe
zou dat opgelost kunnen worden?
‘De Kerk zou allereerst veel meer actief de verbinding op
kunnen zoeken. Dat gebeurt al op sommige plaatsen in
ons land, en de Bisschoppenconferentie zou dit verder
kunnen stimuleren. We moeten vertrouwen hebben in de
geweldige kracht van de zorgverleners. Daarnaast heeft
ook de universiteit een belangrijke rol te vervullen, zij kan
een brug vormen tussen Kerk en samenleving door onderzoek
te verrichten, door in gesprek te gaan en op congressen
mensen met elkaar in contact te brengen. Het
is de opdracht van de universiteit om te weten te komen
wat er precies leeft.’
Is het niet te laat, de maatschappelijke ontwikkeling is al
zeker tien jaar gaande, haalt de Kerk die achterstond nog
wel in?
‘Het is nooit te laat. Bedenk daarbij dat de zorg ook veel
van de Kerk kan leren; al vanaf het ontstaan van het christendom
hebben kerkelijke instanties zich ingezet voor
liefdadigheid. We hoeven niet allemaal het wiel opnieuw
uit te vinden. Maar de Kerk moet wel begrijpen dat zij
ook van betekenis kan zijn voor mensen die niet om traditionele
ceremonies vragen. Mijn advies zou zijn: stel
je dienstbaar op, en wees oprecht geïnteresseerd in wat
mensen beweegt.’
Hoe moeten we ons dat in de praktijk voorstellen, die aansluiting?
‘In Nijmegen bijvoorbeeld is er vanuit het ziekenhuis een
netwerk opgezet met geestelijk verzorgers om mensen
op te vangen die thuis gaan sterven. Daar zou de Kerk
zich bijvoorbeeld ook bij kunnen aansluiten. Het gaat om
een nieuwe dimensie in de zorg, er moet een nieuwe infrastructuur
worden ontwikkeld waarbij zorg en Kerk samenkomen.
Een betrokken zorg die zich meer richt op de
behoeften van mensen in hun kwetsbaarste momenten.’
Gaat het ook lukken?
‘Ja, daarvan ben ik overtuigd. Als we samen maar willen.
Ik zie het in termen van kansen, voor Kerk en wetenschap.
En mensen staan nu veel meer open voor zingeving dan
twintig jaar geleden.’
INTERNATIONALISERING
Studenten- en docentenuitwisseling
Met een beurs van het Erasmusprogramma kunnen zowel
docenten als studenten op uitwisseling naar de Europese
partneruniversiteiten van de TST. Deze zijn gevestigd
in Erfurft, Fribourg, Kaunas, Londen, Leuven en
Oslo. Docenten die op uitwisseling willen, hebben daar al
een aanvraag voor kunnen doen. Studenten die hier interesse
in hebben of meer willen weten over andere mogelijkheden
om een periode in het buitenland te studeren,
kunnen contact opnemen met Annemarie Latour.
Bezoek uit het buitenland
De decanen van katholieke theologische faculteiten van
Noord/West Europa hebben gesproken over het vormen
van een consortium. Op de bijeenkomst van de
vijf decanen (TST, Menighetsfakultet Oslo, Heythrop
College Londen, St. Patrick’s College Maynooth en het
Newman Institute Upsala) op 3 en 4 oktober was ook
Pater F. Bechina van de Congregatie voor Katholieke
Opvoeding aanwezig. Doelstelling: kennismaking met
elkaar en informatie-uitwisseling over de deelnemende
faculteiten; principeafspraken over de vorming van een
consortium ten behoeve van het gezamenlijk aanbieden
van cursussen voor diverse (kerkelijke) graden.
Nieuwegracht 61, 3 okt. 2013
Van boven naar beneden en van links naar rechts:
Michael Holman (Heythrop College Londen), Philip Geister
(Newman Institute Upsala), Michael Mullaney (St. Patrick’s
College Maynooth), Østein Lund (Det Teologiske
Menighetsfakultet), Pater F. Bechina (Congregatie voor
Katholieke Opvoeding) en Peter Jonkers (Tilburg School
of Catholic Theology).
Roman Nazarenko en Irina Skulkina (Oekraïne)
Deze maand zijn Roman Nazarenko en Irina Skulkina
gearriveerd vanuit de Oekraïne. Zij hebben hun masterdiploma
behaald aan onze partneruniversiteit in Lviv, de
Ukrainian Catholic University. Roman en Irina hebben
beiden een studiebeurs verworven en willen met deze
beurs aan onze faculteit de canonieke graad Sacrae Theologiae
Licentiatus (STL) behalen. Roman zal zich gaan
specialiseren op het terrein van de interreligieuze dialoog
en Irina op het vakgebied Oude Testament. In een volgende
nieuwsbrief stellen zij zich zelf voor.

EVEN KENNISMAKEN
Opleidingscommissie
Andrew de Vries
Als student-lid van de
opleidingscommissie
wil ik mij graag aan
jullie voorstellen. Mijn
naam is Andrew de
Vries en ik ben tweedejaars
premasterstudent
Theologie. Als geboren
Amsterdammer
woon ik inmiddels al
weer een aantal jaren
met mijn partner en
onze tweeling in Den
Bosch. In een ver verleden
heb ik bedrijfskunde gestudeerd en een paar jaar
geleden heb ik mijn baan als manager in de financiële
sector opgezegd om een andere invulling te geven aan
mijn leven. Op dit moment ben ik werkzaam als freelance
coach / managementconsultant en als vrijwilliger
bij Humanitas en Go4it. Mijn resterende tijd besteed ik
– uiteraard naast mijn gezin – aan mijn hobby golf en
studeer ik met veel enthousiasme en met groot plezier
aan onze faculteit.
Ik zie een gezamenlijke en evenwichtige inbreng van zowel
docenten als studenten als onontbeerlijk om de hoge
kwaliteit van onze faculteit vast te houden en waar nodig
verder uit te bouwen. Dit is de reden waarom ik mij
heb aangemeld voor de opleidingscommissie. Ik hoop in
deze rol enerzijds goed te luisteren naar de behoeften
van mijn medestudenten en anderzijds studenten te motiveren
om actief mee te werken aan het succes van onze
faculteit. Een concrete oproep dus!
Roos Mulder
Als nieuw student-lid van de opleidingscommissie stel
ik mij graag aan u voor. Mijn naam is Roos Mulder en
ik ben 23 jaar oud. In januari 2012 ben ik, na mijn bachelor
Wereldgodsdiensten (Universiteit Leiden), gaan
studeren aan de TST. Ik heb eerst een premaster programma
gevolgd en ben nu begonnen met de master
Theologie. Hierbinnen wil ik mij richten op het categoriaal
pastoraat. Begin februari dit jaar ben ik van Leiden
naar Utrecht verhuisd en sindsdien ben ik ook buiten de
colleges vaak op onze faculteit aan de Nieuwegracht te
vinden: om te studeren en als avondportier. Ik vind het
leuk om op verschillende manieren betrokken te zijn bij
onze faculteit. Dat is ook een motivatie geweest om mij
aan te melden voor de opleidingscommissie. Ik vind het
belangrijk dat studenten betrokken zijn bij de evaluatie
(en mogelijk verbetering) van het onderwijs, en het lijkt
mij heel leuk en leerzaam om hierin mee te denken. Wie
weet tot ziens op de faculteit!
Nieuw student-lid opleidingscommissie: Skip Koers
Graag wil ik deze gelegenheid
gebruiken
om mezelf, als nieuw
student-lid van de opleidingscommissie,
voor te stellen. Mijn
naam is Skip Koers
en ik ben 22 jaar oud.
In september 2011
ben ik begonnen aan
de bachelor Theologie
te Tilburg om
hopelijk uiteindelijk
werkzaam te worden in het categoriaal pastoraat. Sinds
ik in augustus 2012 verhuisd ben naar Tilburg, ben ik me
steeds meer als een actieve student gaan opstellen. Met
zowel een bestuursfunctie in de studievereniging Media
Vita als ook een voorlichtingsrol verbonden aan de universiteit
en onze faculteit in het bijzonder. De opleidingscommissie
lijkt mij een mooie kans om op een ander niveau
ook mijn stem te laten horen. Met mijn banden met
medestudenten, vanuit de eerdergenoemde twee rollen,
hoop ik dan ook al deze studenten van stem te kunnen
voorzien in de opleidingscommissie. Mocht er dus iets
aan schelen, ben ik altijd bereid een luisterend oor te verlenen.
Hopelijk tot snel op onze mooie faculteit!
LUCE
Selectie aanbod LUCE/CRC
In de komende maanden biedt LUCE/CRC weer een groot
aantal activiteiten aan voor iedereen die geïnteresseerd is
in Bijbel, cultuur, theologie en samenleving. Hieronder
volgt een selectie uit het actuele aanbod. Zie voor meer
informatie de website www.luce-crc.nl.
Toptheologen 3.0
Elke generatie kent zijn toptheologen: godgeleerden uit
verschillende denominaties die het gezicht van de theologie
in een bepaalde periode hebben bepaald. Denk aan
toptheologen als Augustinus, Thomas van Aquino of Karl
Barth.
Hun invloed op theologie en geloof is tot op de dag van
vandaag zichtbaar en is zelfs buiten de muren van de academische
theologiebeoefening voelbaar. Na het succes
van twee eerdere lezingencyclus over de zeven Toptheologen
en de zeven grootste Joodse denkers, presenteert
LUCE/CRC nu een nieuwe lijst met theologische toppers,
maar nu van de 20e eeuw; ‘the next generation’. Het gaat
om de volgende theologen uit verschillende confessies
en uit verschillende culturele achtergronden: Rowan Williams
(1950), oud-primaat van de Anglicaanse Kerk; Alister
McGrath (1953), hoogleraar in Oxford; Gavin d’Costa,
geboren Keniaan, hoogleraar in Bristol; John Milbank
(1952), protestants theoloog, bekend van de ‘Radical
Orthodoxy’-beweging; John Zizioulas (1931), de Oosters-
Orthodoxe primaat van Pergamon (Griekenland); Sarah
Coakley (1951), Anglicaans systematisch theoloog; en Janet
Soskice, rooms-katholieke godsdienstfilosoof. In elke
bijeenkomst wordt hun theologie door een expert ingeleid,
gevolgd door een geleide tekstlezing.
Data: 6+20 feb; 6+20 mrt; 3+17 apr; 1 mei 2014.
Tijd: 14.00 tot 16.30u. Kosten: 175 euro.
Spirituele denkers
Het lijkt een rare combinatie: filosofie en spiritualiteit.
Sinds aan het einde van de Middeleeuwen theologie en
filosofie van elkaar gingen scheiden, zijn spiritualiteit en
wetenschap van elkaar vervreemd. Althans, zo lijkt dat
maar al te vaak. Filosofen willen niet op hun geloof in
Iets of Iemand worden bevraagd, terwijl spirituele gidsen
en goeroes meestal geen kaas hebben gegeten van
uitgebalanceerde filosofische systemen. Toch is de waterscheiding
maar slechts uiterlijke schijn. Theologen en
filosofen als Plato, Aristoteles, Augustinus, Bonaventura,
Ruusbroec, Kierkegaard, Levinas en Marion buigen zich
over de vraag wat het goede leven is, en hoe een mens
dat kan leiden. Bert Blans leidt in acht bijeenkomsten de
deelnemers door het spannende veld van spiritualiteit en
filosofie. Deze cursus wordt gegeven in samenwerking
met HOVO Utrecht.
Data: 21/1, 28/1, 4/2, 11/2, 25/2, 4/3, 11/3 en 18/3 2014.
Tijd: 14.00-16.00uur. Kosten: 200 euro.
Johannes in de liturgie
In het leesrooster voor de liturgie heeft Johannes weliswaar
geen eigen jaar gekregen, maar dat wil niet zeggen
dat het evangelie van Johannes minder belangrijk is. In
de driejaarlijkse cyclus fungeert Johannes niet als een
aanvulling op de andere evangelisten, de anderen cirkelen
als satellieten om Johannes heen. Johannes speelt
een centrale rol in de verkondiging van de Kerk, omdat
hij de sterke liturgische tijden, de veertigdagentijd en de
paastijd, heeft toegewezen gekregen. Maar bij het lezen
en verkondigen van het Johannesevangelie stuit je vaak
op weerbarstige trekken die moeilijk te hanteren zijn.
Positief is dan weer dat Johannes meer dan de andere
evangelisten laat zien hoe afzonderlijke personen op Jezus
reageren. Het zijn geen echt uitgewerkte karakters,
maar eerder prototypes die de verschillende posities laten
zien die je als lezer tegenover Jezus kunt innemen.
Denk maar aan Nicodemus, de Samaritaanse vrouw, de
blindgeborene, Maria van Magdala en Petrus. Inleider is
Joop Smit, onze oud-collega voor de uitleg van het Nieuwe
Testament.
Vrijdag 31 januari 2014, van 11.00-16.00uur.
Kosten: 75 euro (incl. lunch).
Heilige helden
Iedere periode kent zijn eigen ‘heiligen’: van moeder
Teresa tot Martin Luther King, en van Franciscus van
Assisi tot Hildegard von Bingen. Het zijn inspirerende
voorbeeldfiguren voor elke gelovige. Ze belichamen alles
wat wij van waarde achten: moed, authenticiteit, opoffering
en discipline. Ook de beroemde kerkvader en
theoloog Aurelius Augustinus (354-430) heeft zich met
het verschijnsel ‘heilige’ bemoeid. Hij bevindt zich historisch
gezien op de overgang van de martelaren- naar
de monnikheiligen. En Augustinus is kritisch, zoals altijd.
Niet iedere martelaar blijkt namelijk een heilige. En tussen
Gods heiligen bevinden zich soms rare kostgangers.
De geschiedenis van kerk en kunst getuigt daarvan. Zijn
preken over dit onderwerp dragen dikwijls een bijzonder

karakter. Je krijgt daarin de indruk dat de bisschop en de
aanwezige geloofsgemeenschap extra gemotiveerd waren
voor een inspirerende samenkomst. Met alledaagse
beelden schetst hij de heiligen: als stratenmakers of
brugwachters. De teksten en beelden van eeuwen her
kunnen helpen om kritisch na te denken over wie wij tegenwoordig
(nog) als heilige helden zien. Op 25 maart
organiseert LUCE/CRC in samenwerking met het Augustijns
Instituut een studiedag over Augustinus en zijn visie
op ‘heiligheid’ en ‘heiligen’. Sprekers zijn: Ruud Priem
(conservator van het Catharijneconvent) over heiligen in
de kunstgeschiedenis, Charles Capsers (onderzoeker Titus
Brandsma-instituut) over moderne heiligendevoties
en Hans van Riesen (Augustijns Instituut) over Augustinus’
preken zelf. Op www.lucepedia.nl is een speciaal
voor deze gelegenheid samengesteld dossier te vinden
over ‘heiligen’ en alles wat er mee samenhangt.
Kosten: 25 euro.
Nieuws uit de Faculteitsraad
De Faculteitsraad heeft allereerst een vergaderrooster
opgesteld voor de Faculteitsraadvergaderingen en de
Overlegvergaderingen. De Faculteitsraad betreurt het dat
er geen universitair en facultair vergaderrooster bestaat.
Het is dus altijd weer passen en meten met al overvolle
agenda’s. Gelukkig is iedereen van de TST zeer flexibel.
De Faculteitsraad heeft zich intensief beziggehouden
met een aantal grote beleidsstukken. Het Strategisch
Beleidsplan van de TiU zet grote lijnen uit voor de komende
jaren. Zo’n beleidsplan heeft natuurlijk zijn eigen
stijl, maar de Faculteitsraad is toch van oordeel dat het
motto van de universiteit ‘Understanding Society’ te weinig
handen en voeten heeft gekregen ten aanzien van
de arbeidsorganisatie. De Faculteitsraad heeft zowel de
decaan als de Universiteitsraad van zijn mening op de
hoogte gebracht.
Het onderzoek aan de TST is een belangrijk aandachtsveld.
Naar aanleiding van de onderzoeksvisitatie zijn
door het Management Team eerste stappen ontwikkeld
ter verbetering. De Faculteitsraad meent dat deze stappen
nog nader aangescherpt kunnen worden en heeft
daartoe een aantal voorstellen en observaties bij het Management
Team neergelegd.
Ook de research master vraagt om aandacht. Deze Engelstalige
master heeft de TST gemeenschappelijk met
de Tilburg School of Humanities. In zijn huidige vorm
beantwoordt deze master niet aan de verwachtingen van
met name de TSH. De Faculteitsraad heeft in overleg
met de decaan over nieuwe mogelijkheden voor TSTstudenten
gezocht om door te kunnen stromen naar een
promotieonderzoek. De STL speelt hierbij een voorname
rol.
Naast onderzoek is uiteraard onderwijs het tweede grote
aandachtsgebied binnen de TST. De cursusevaluaties zijn
besproken. De Faculteitsraad is blij dat de vice-decaan
onderwijs de resultaten van en de verbeteracties gebaseerd
op de evaluaties terugkoppelt naar de studenten.
Zo ontstaat een betere dynamiek, die ons onderwijs ten
goede komt.
De Faculteitsraad is zeer verheugd dat er dit academisch
jaar zoveel nieuwe studenten zijn aan onze TST. De verdere
ontwikkeling van de werving in projecten als ‘theologie
dichterbij dan je denkt’ is dan ook een goede zaak.
Even voorstellen: Stan Ommen
Als secretaris voor de Faculteitsraad heeft de directeur
me uitgenodigd om mezelf voor te stellen: ik ga daar
graag op in.
Mijn naam is Stan van Ommen, ik ben 23 jaar oud en
sinds 2008 student aan de FKT/TST. Sinds afgelopen zomer
mag ik me bachelor noemen, maar in januari was
ik al aan de master begonnen. Ik hoop uiteindelijk catecheet
te worden: het geloof uitleggen vanuit het geloof.
Daartoe zal ik het pastorale uitstroomprofiel van de master
Theologie volgen. Mijn theologische interesses liggen
vooral in het domein van de dogmatiek, meer specifiek
de sacramententheologie, ambtstheologie en ecclesiologie;
dit zeker wanneer deze patristisch geïnspireerd zijn.
Op twee vaste dagen ben ik op de faculteit te vinden als
student, waarvan één ochtend in de week als studentassistent
voor het departement Bijbelwetenschappen en
Kerkgeschiedenis, en ongeveer twee keer per maand als
student-lid, secretaris, van de Faculteitsraad. Ik ervaar
het als een kans om de faculteit niet alleen als student
te leren kennen op het gebied van onderwijs, maar ook
op de gebieden van onderzoek en organisatie; en zelfs,
waar ik kan, er een steentje aan bij te dragen. Ik hoop dit
te doen door constructief, positief-kritisch de stem van
studenten aan de raad te laten horen.
Mochten er dus dingen leven die op bestuurlijk niveau
besproken moeten worden, dan hoor ik dat gaarne!
Graag tot ziens!
PERSONALIA
Even voorstellen: Prof. Dr. Annette Merz
In het hoofdstuk Joodse en christelijke parabels: een
NWO project van één miljoen! wordt het onderzoeksproject
beschreven. Annette Merz komt met ingang van 1 januari
2014 in verband met dit project aan de TST werken.
Zij stelt zich aan u voor.
Ik heb 1985-1992 in Münster en Heidelberg Protestantse
Theologie gestudeerd en ook een opleiding tot organist
en koorleider voltooid. Al snel raakte ik tijdens mijn
studie gefascineerd door de Bijbelse vakken. Ik twijfelde
nog even of het Oude of Nieuwe Testament moest
worden, maar nadat ik in Münster aan het Institut für
Neutestamentliche Textforschung Syrisch had geleerd
en in Heidelberg de nieuwtestamentische colleges von
Gerd Theißen, Klaus Berger en Christoph Burchard had
mogen volgen, was het voor mij duidelijk, dat ik in het
Nieuwe Testament ging specialiseren.
Ik begon echter niet direct met een promotieonderzoek,
maar kreeg de gelegenheid om eerst samen met Gerd
Theißen een leerboek te schrijven over de historische
Jezus. Als beginnende onderzoeker met zo’n grote geleerde
te mogen werken, was geweldig en heeft mij een
vliegende start in het vak bezorgd. Na vier jaar (1996)
was het boek af – en het begeleidt me sindsdien, want
het kent een reeks herdrukken en vertalingen. Op dit moment
zijn we bezig met de voorbereidingen om een grondig
hernieuwde versie ervan uit te brengen.
Ook het NWO-project, dat ik aan de TST samen met
collega’s Prof. Dr. Marcel Poorthuis (TST), Dr. Eric Ottenheijm
(Universiteit Utrecht) en de nog aan te stellen
postdoc en drie promovendi in de komende jaren ga uitvoeren,
is een vrucht van mijn studie van de historische
Jezus. We willen in dit project “Parabels and the Partings
of the Ways” parabels van Jezus en de vroege rabbijnse
beweging vergelijken en onderzoeken, in hoeverre het
gebruik van het parabelgenre blijk geeft van het ontstaan
van het Christendom en het Jodendom als aparte religies
in de tweede eeuw. Vergelijkend parabelonderzoek vereist
kennis van heel uiteenlopende aard en kan je daarom
het beste in een team van specialisten doen. Ik verheug
me dan ook geweldig op de samenwerking met de collega’s
en ben blij, dat wij door de TST in staat gesteld
worden, hier een centrum voor parabelonderzoek neer
te zetten.
Jezus is natuurlijk niet mijn enig onderwerp van expertise.
Gepromoveerd ben ik op het veld van de antieke
epistolografie met een onderzoek naar de intertekstuele
dimensie van pseudepigrafische brieven (Die Selbstauslegung
des Paulus, 2004). Een ander speerpunt is mijn
onderzoek naar de apokriefe Acta Pauli (inclusief Acta
Pauli et Theclae), dat over een paar jaar een wetenschappelijke
commentaar in de reeks “Kommentare zur
apokryphen Literatur” moet opleveren.
Mijn hobby’s zijn lezen (historische romans), reizen, tuinieren
en alles, wat met antieke en moderne mozaïeken
te maken heeft.
Dr. Karim Schelkens
Mijn studies in de
theologie deed ik aan
de Leuvense Universiteit,
en vervolgens, na
het afronden van mijn
dissertatie, studeerde
ik voort aan de Canadese
Université Laval,
in Québec. Die twee
plekken van studie en
onderzoek hebben me
gevormd in mijn voornaamste
specialisme,
de geschiedenis van het Tweede Vaticaans Concilie, maar
ook de voor- en nageschiedenis ervan. Het thema blijft
boeien, want het concilie was een wereldwijd gebeuren.
Zelfs figuren als Charles de Gaulle plaatsten het onder
“de grootste gebeurtenissen van de twintigste eeuw”.
Dat is niet geheel onterecht, want het concilie en de uitkomst
ervan blijven ook vandaag in kerk, theologie en
bredere samenleving nazinderen, ook al is het inmiddels
vijftig jaar geleden. Als senior researcher aan de TST zal
ik dus ook nog wel rond Vaticanum II blijven werken,
onderzoeksmatig, maar ook in de vorm van een multimedia-project
dat dag op dag, een halve eeuw later, de
conciliegebeurtenissen blijft volgen, en waarvan ik de wetenschappelijke
leiding draag. Kijk gerust even op www.
volgconcilie.nl, of neem deel aan het debat op de facebookpagina
die erbij hoort.
Een ander spoor waar ik steeds meer van mijn tijd aan
wijd is dat van de religieuze biografie. Het genre begint
aan een opmars, in Frankrijk, de VS, en met steun vanuit
onze faculteit, ook steeds meer in Nederland. Momenteel
schrijf ik, vanuit het Cardinal Willebrands Research
Centre, aan een academische biografie van Johannes
kardinaal Willebrands – overigens ook een pionier op
Vaticanum II – en werk ik tegelijk aan de geautoriseerde
memoires van een eredoctor van de Tilburgse universiteit,
Godfried kardinaal Danneels. Beiden gelden als eminente
vertegenwoordigers van de katholieke kerk in de
Lage Landen, en in de jaren 2015 en 2016 hoop ik dan

ook twee lijvige monografieën te kunnen voorleggen. Er
staan overigens meer plannen op stapel binnen dit verband,
want in de komende jaren zal ik gaan werken aan
een biografie van een van de founding fathers van onze
universiteit, professor Martinus Cobbenhagen.
Iets van een andere aard is misschien ook het melden
waard: sinds 1 september ben ik verkozen tot secretarisgeneraal
van de European Society for Catholic Theology.
Een boeiende opdracht, omdat het me contacten biedt
in een netwerk van ca. 800 academische theologen, verspreid
over heel Europa. In de tijd daarbuiten werk ik aan
het belangrijkste project in deze hele reeks, het gezinsleven
met mijn echtgenote, Veerle, en onze drie kinderen.
Lucas van Druten
Sinds 1 september 2013 is br Lucas van Druten o.f.m. als
student-assistent verbonden aan het Franciscaans Studiecentrum.
Lucas studeerde Talen en Culturen van Latijns
Amerika (MA) aan de Universiteiten van Leiden en
São Paulo. Hij werkte enkele jaren als consultant voor hij
intrad bij de orde van de minderbroeders franciscanen.
Hij ging werken in de thuiszorg in Amsterdam-West en
studeerde daarnaast theologie aan de FHTL. Na het noviciaatsjaar
in Duitsland zette hij zijn studie voort aan de
TST waar hij inmiddels in het laatste jaar van de bachelor
zit. We wensen Lucas veel plezier en succes bij het FSC!
Vertrek Ingrid Broos
Met ingang van 1 januari 2014 gaat Ingrid Broos onze
faculteit verlaten. Van harte danken wij Ingrid voor haar
inzet voor onder andere de wervingsactiviteiten van de
TST. Wij wensen haar veel geluk met het vinden van een
nieuwe baan.
Nieuwe publicaties
Archibald van Wieringen & Herwi Rikhof,
De Zeven Sacramenten: een Bijbeltheologische en
Systematisch-theologische studie
De monografie De Zeven Sacramenten, als deel 6 verschenen
in Theologische Perspectieven Supplement Series,
bevat een gecombineerde bestudering van de zeven
sacramenten vanuit Bijbeltheologisch en systematischtheologisch
perspectief.
Deze gecombineerde benadering beoogt uitdrukkelijk
een receptie te zijn van het Tweede Vaticaans Concilie,
waarvan in het huidige ‘Jaar van het Geloof’ de vijftigste
verjaardag van de opening herdacht wordt.
De hervormingen vanwege het Tweede Vaticaans Concilie
in liturgie en theologie hebben de manier waarop de
zeven sacramenten gevierd, beleefd en beschouwd worden
in hoge mate beïnvloed en bepaald.
De wetenschappelijke bestudering van de zeven sacramenten
door de Bijbelwetenschapper Archibald van Wieringen
en systematisch-theoloog Herwi Rikhof, beiden
priester, kan bovendien niet los gedacht worden van de
theologische vragen vanuit de pastorale praktijk.
De presentatie van deze studie zal plaatsvinden op
maandag 16 december 2013 om 15:00 uur in het Ariensinstituut
aan de Keistraat 9 te Utrecht.
W.M. Speelman, Leven met Franciscus.
Het goede leven in verhalen. Meinema 2013.
Franciscus van Assisi blijkt een boeiende en verrassende
gids als het om een alternatieve kijk op het goede leven
gaat. En relevant: veel actuele kwesties zoals duurzaamheid,
zorg, leiderschap en de geldeconomie hebben hun
wortels in zijn tijd. Willem Marie Speelman laat zien hoe
Franciscus ons kan leren onze zwakheden om te vormen
tot gevoeligheid en de hindernissen die we tegenkomen,
als richtingwijzers te gaan zien. Negen verhalen over
Franciscus vormen de ruggengraat van dit boekje, met bij
elk verhaal een korte meditatie, een gebed, een oefening
en een wijsheidsspreuk – volgens de fasen van de oudste
methode om verhalen spiritueel te lezen, de lectio divina.
W.M. Speelman, Levende franciscaanse spiritualiteit.
Berneboek 2013
Hoe is bij mensen te proeven dat zij hun leven vormgeven
vanuit de Franciscaanse spiritualiteit? Om dit te
achterhalen heeft de auteur een leesmethode ontwikkeld
die nauw aansluit bij de geestelijke lezing, de lectio divina,
van lezen – overwegen – bidden. In dit boek laat
hij de lezer kennismaken met deze bijzondere leesmethode.
Daarbij neemt hij een concreet verhaal uit het
alledaagse bestaan van mensen die leven in de traditie
van Sint Franciscus als vertrekpunt, om vervolgens op
methodische wijze te ontrafelen hoe in hun dagelijkse
levenspraktijk franciscaanse waarden aanwezig zijn. Op
unieke wijze nodigt Willem Marie Speelman uit tot een
nieuwe manier van luisteren en kijken naar het leven van
mensen, een manier die tevens dienstig is bij geestelijke
begeleiding.
Open dagen
Dinsdag 11 februari 2014
Inloopmiddag Utrecht
Kom langs tijdens deze informele inloopmiddag in hartje
Utrecht en ontdek hoe leuk het is om theologie te studeren!
3 & 4 April 2014
Open Dagen in Tilburg
Ben jij ook benieuwd naar onze campus en de studies
van Tilburg University? Bezoek dan op 3 en 4 april de
Open dagen en kom naar de stand en voorlichtingsessie
van Theologie.
14 & 15 april
Proefstuderen Tilburg en Utrecht
Tijdens het proefstuderen ervaren studiekiezers zelf hoe
het is om theologiestudent zijn omdat zij aanschuiven bij
de reguliere colleges.
12 Augustus 2014
Inloopmiddag in Utecht, ook voor late beslissers
Veel studiekiezers maken in de laatste drie maanden
voor de opleiding start, pas hun keuze. Speciaal voor
hen, maar ook voor andere geinteresseerden, wordt er
tijdens de ‘Utrechtse Introductie Tijd’ nog een informele
inloopmiddag gehouden, met extra hulp bij inschrijven.
Ga naar: www.tilburguniversity.edu/theologiestuderen
voor meer informatie over aankomende voorlichtingsevenementen
en aanmelden.
Agenda en evenementen
Voor de meest recente informatie en het aanmelden voor
onze evenementen verwijzen wij u naar onze website:
http://www.tilburguniversity.edu/nl/over-tilburg-university/schools/theologie
Maandag 16 december
Boekpresentatie, Ariensinstituut
De Zeven Sacramenten: een Bijbeltheologische en Systematisch-theologische
studie
Maandag 16 december van 15.00 tot 17.00 uur in het
Ariensinstituut (Keistraat 9, Utrecht).
Graag aanmelden via bureautst@uvt.nl.
Dinsdag 17 december
Kerstviering
De Advent staat voor de deur. Voordat we thuis gaan
genieten van Kerstmis en van vakantie is er een gezamenlijke
meditatieve gebedsviering voor studenten en
medewerkers. Zo willen we gezamenlijk toeleven naar
de Kerst. Je kunt vast noteren: 17 december, 13.15 –
13.45. Meer informatie volgt.
Als u de middag graag bijwoont, kunt u een mail sturen
naar het secretariaat van de TST: bureautst@uvt.nl.
Donderdag 20 februari 2014
Annual Lecture
Op donderdag 20 februari 2014 zal Mona Siddiqui een
lezing geven met twee reacties van de theologen Marcel
Poorthuis en Harm Goris.

Het onderwerp van deze annual lecture in het kader van
de master Christianity and Society is uitermate spannend:
Jesus: Islamic perspectives.
Het is weinig bekend dat de islam een uitgebreide overlevering
over Jezus kent. Als eindtijdelijke rechter, als
profeet en als zoon van zijn maagdelijke moeder Maria
neemt Jezus bij moslims een voorname plaats in. Toch
is de christelijke visie radicaal verschillend van die van de
islam. Met name de kruisdood van Christus stuit bij moslims
op ontkenning. Christenen zien in de kruisdood van
Christus daarentegen het ultieme blijk van Gods liefde
voor alle mensen en bron van verzoening.
Deze middag wil dit thema op een academische en dialogische
manier aan de orde stellen. Verschillen van
inzichten behoeven niet te worden weggemoffeld, maar
kunnen in alle helderheid naar voren worden gebracht.
Het uiteindelijke doel is een dieper inzicht in de wederzijdse
standpunten en daarmee ook een dieper inzicht in
de eigen religieuze traditie.
Dinsdag 25 maart 2014
Congres Dienst RKGV KMA Breda
verzorgers aan geloofsbeleving en zingeving in de context
van militaire missies?
De sprekers op het congres zijn Prof. Dr. Fred van Iersel
(bijzonder hoogleraar vraagstukken geestelijke verzorging
bij de krijgsmacht aan Tilburg University en adviseur voor
theologie en beleid van de dienst Rooms-katholieke Geestelijke
Verzorging bij de krijgsmacht) en viceadmiraal Matthieu
J.M. Borsboom.
Donderdag 12 juni 2014
Publieksdag Tilburg
Op donderdag 12 juni vindt de jaarlijkse publieksdag van
de TST plaats in Tilburg over de diverse aspecten van de
geestelijke verzorging. Tijdens deze publieksdag zullen
verscheidene docenten en bijzonder hoogleraren van de
TST inleidingen en workshops over dit thema verzorgen.
Het definitieve programma wordt in het voorjaar van
2014 bekend gemaakt.
studievereniging Media Vita
ten deze Kerstactiviteit geheel in het teken van de geschiedenis
en toekomst van Media Vita. Er zal een heuse Media
Vita-quiz gehouden worden, waar oud-leden hun herinneringen
kunnen opfrissen en nieuwe leden kennis kunnen
maken met onze studievereniging. Op 21 januari houden
we onze legendarische BijbelquizZz, waar iedereen zijn of
haar Bijbelkennis mag komen testen. En in de tweede helft
van dit academisch jaar zullen we een lustrumsymposium
houden over Godsdienstvrijheid en Tolerantie. Nadere informatie
daarover volgt binnenkort.
Wil je op de hoogte blijven? Kijk dan op www.sv-mediavita.
nl of bezoek onze Facebookpagina. Nieuwe studenten van
de TST: wees welkom bij onze studievereniging. We hopen
jullie snel te mogen ontmoeten bij onze activiteiten!
studievereniging ad interim
Studievereniging Ad Interim, voor de tussentijd!
Theologie studeren is een serieuze zaak. Maar gezelligheid
is ook belangrijk!
V.l.n.r: Ramon Goosen, fiscus (TST). Lucas van Druten ofm,
ab-actis (TST ) Marieke Drent, praeses (Fontys), Gerarde de
Jong, vice-praeses (Fontys)
Like ons op Facebook en blijf op de hoogte! Of mail naar
adinterim@uvt.nl.
testimonials
Thema: Bezielende presentie: honderd jaar Dienst Rooms
Katholieke Geestelijke Verzorging bij de krijgsmacht.
In 2014 is het honderd jaar geleden dat de Dienst Roomskatholieke
Geestelijke Verzorging bij de krijgsmacht als
ambtelijke dienst is opgericht. De mobilisatie voor de Eerste
Wereldoorlog luidde een boeiende en vruchtbare ontwikkeling
van het werk van krijgsmachtaalmoezeniers in.
Geestelijke verzorgers vervullen ook vandaag een breed gewaardeerde
functie in de krijgsmacht, in militaire missies
en bij de voorbereiding en verwerking daarvan. Wat komt
uit de eerste honderd jaar nu als kern van deze pastorale
arbeid met militairen naar voren?
Deze vraag wordt in twee stappen beantwoord. Allereerst
wordt de pastorale arbeid van aalmoezeniers geduid vanuit
een sleuteltekst in de kerkelijke sociale leer over oorlog en
vrede, de pastorale constitutie Gaudium et Spes van het
Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965). Dit Concilie werd
op zijn beurt geïnspireerd door de pauselijke encycliek
Pacem in Terris (Vrede op aarde, 11 april 1963), waarin de
contouren van een weg naar vreedzaam samenleven in
een wereld onderweg naar globalisering worden geschetst.
Beide bronteksten hebben een verrassende actualiteit en
bieden een inspirerend perspectief op de toekomst van de
krijgsmacht, het militaire beroep en de arbeid van aalmoezeniers.
De tweede invalshoek is die van militairen die hun roeping
als militair gestalte geven in heel bijzondere omstandigheden.
Wat ervaren militairen in hun arbeid in existentieel
opzicht, en welke bijdrage leveren katholieke geestelijke
Afkomstig uit de opleidingen Theologie en Religiewetenschappen
heeft Media Vita een unieke samenstelling. Studenten
van beiden opleidingen vinden in onze vereniging
precies die activiteiten waar animo voor is. Gedurende het
jaar organiseren we twee keer per maand een leuke activiteit,
of verdiepend of juist gezellig. Thema-avonden, filmavonden,
symposia en dagjesweg worden door het jaar
heen georganiseerd. Ook wordt er ieder jaar een studiereis
georganiseerd. Naast deze studieverdiepende activiteiten
zijn er ook de jaarlijks terugkerende gezelligheidsactiviteiten
zoals de traditionele Mosselavond, Kerstactiviteit, Nieuwjaarsborrel
en Eindbarbecue. Al deze activiteiten zijn toegankelijk
voor studenten van de opleidingen Theologie en
Religiewetenschappen van Tilburg University van beide locaties
Tilburg en Utrecht. Oud-studenten, docenten, werknemers
en andere geïnteresseerden kunnen donateur worden,
waarvoor zij ook een aantal gezelligheidsactiviteiten én
studieverdiepende activiteiten kunnen meemaken.
Dit jaar bestaat studievereniging Media Vita alweer 10 jaar!
En dat is reden voor een feestje. Op vrijdag 22 december
organiseren we de speciale lustrum-kerstactiviteit. We zet-
Dit collegejaar is
Ad Interim opgericht.
Theologie
in Utrecht wordt
nu nog leuker!
In de tussentijd, vóórdat je gaat afstuderen en werken. In
de tussentijd, hier op aarde. In de tussentijd organiseert Ad
Interim gezellige activiteiten met een theologisch tintje.
Ad Interim gaat tussen de opleidingen door. Studeer je bij
Fontys of studeer je aan de TST? Zit je in jaar één, of ben je
al bezig met je scriptie? Je bent van harte welkom! Bent u
docent bij Fontys of aan de TST? We verwelkomen u graag
als donateur!
Testimonials bachelor afgestudeerden 15 oktober 2013
Onze vijf afgestudeerde bachelorstudenten vertellen over
hun studie theologie. Zij kregen op 15 oktober hun getuigschrift.
Van harte feliciteren wij hen!
Stan van Ommen – Verder met de Master
Ik kijk met veel genoegen en
plezier terug op mijn studie. De
sfeer op de faculteit is goed en
er zijn leuke studenten en betrokken
docenten. Ik koos voor
Theologie, omdat ik wilde gaan
werken in de Kerk. En nu, na vijf
jaar studie, is duidelijk geworden
wat ik precies wil gaan betekenen
in de Kerk. Mijn ambitie is om

vanuit mijn geloof over het geloof te vertellen en wel binnen
het pastoraat. Binnen de master kies ik daarom voor
het uitstroomprofiel ‘parochie pastoraat’. En het liefst volg
ik daarbij nog het uitstroomprofiel ‘categoriaal pastoraat’. Je
kunt dus zeggen dat ik graag de kant van pedagogiek op wil.
De educatieve minor die ik tijdens de bachelor heb gevolgd,
helpt hierbij.
Annelies Gelderblom – Zeker geen spijt
Ik ben Theologie gaan studeren
vanuit mijn interesse in geloof en
religie en alles eromheen. Want
wat mij vooral aansprak was dat
het een brede opleiding is. Nu ik
mijn bachelordiploma heb, kijk
ik uit naar het volgen van de research
master. De exegese heeft
mijn interesse en ik zou hier graag
onderzoek naar willen doen. Als
dat niet mogelijk is, dan wil ik de
master Theologie gaan volgen. Dit alles in deeltijd. Ik werk
namelijk naast mijn studie als medisch nucleair werker in
een ziekenhuis. Tips voor aankomende studenten? Als je de
studie maar leuk vindt, want dan is alles makkelijk.
Jos van Adrichem – Volg mijn roeping
Ik ben al begonnen aan de master.
Het uitstroomprofiel van mijn
keuze is ‘parochie pastoraat’. Via
Bovendonk volg ik de priester-diaken
opleiding. Omdat ik getrouwd
ben, kan ik geen priester worden.
Daarom is mijn ambitie om diaken
te worden. Ik zie het als een
roeping. De studie is altijd goed
in te passen geweest in mijn werk.
Ik was er een dag, nu twee dagen,
aan kwijt. Dat was een goede combinatie met een drukke
baan bij het Ministerie van Defensie. Tegenwoordig loop ik
stage in een parochie van het bisdom Rotterdam, waar ik de
toeleiding wil gaan volgen. Wat ik aankomende studenten
wil meegeven is dat ze goed hun studie moeten plannen
en dat het aankomt op discipline. Heb vooral ook plezier in
het studeren!
Bernice Reintjens – Luister naar je hart
Ik ben Theologie gaan studeren, omdat ik verdere verdieping
wilde hebben in mijn leven. Ik heb een bewuste carrièreswitch
gemaakt. Eerst heb ik een HRM-functie gehad
en wel bij een ledentak van de bond fraters manifest. Toen
ontstond de interesse voor Theologie en heb ik mijn baan
opgezegd. Dat was de beste beslissing die ik ooit heb gemaakt.
Nu kon ik mijn volle aandacht op Theologie richten.
Toevallig kwam toen een baan als
assistent-overste bij de zusters Heilige
Harten op het pad. Dit bleek de
perfecte combinatie. Ik kon tijdens
de vorming van de zusters in Bijbelleesgroepjes
de zusters veel bijbrengen.
Zij hadden als literatuur
alleen het Nieuwe Testament en de
navolging van Christus ter beschikking.
Het Oude Testament hadden
zij niet. Het samen lezen was verrijkend.
De studie heeft me handvatten gegeven om kennis
over te brengen en op een andere manier naar teksten te
kijken. Wat ik tot slot aankomende studenten wil meegeven
is om naar je hart te luisteren. Gaandeweg heeft de studie
mijn geloof alleen maar sterker gemaakt. Wat ik nu ga
doen? Ik ga niet verder met de masteropleiding, omdat ik
meer tijd aan mijn gezin wil besteden. Tijdens mijn studie
heb ik namelijk twee kinderen gekregen.
Gerald de Groot – Priesteropleiding
Nu ik ben afgestudeerd, ga ik verder
met de priesteropleiding aan
het seminarie. Mijn ambitie is dus
om priester te worden. Ik kijk goed
terug op de opleiding, het was zeer
plezierig. Ik maakte lange dagen
door de combinatie van de studie
(in deeltijd) en mijn werk in een
archief. Het vak dat mij het meest
interesseerde was de exegese.
TERUGBLIK studiemiddag
Terugblik op de Studiemiddag “Jongeren inspireren!”
van 6 november
Tijdens een zeer goed bezochte studiemiddag in het auditorium
van Museum Catharijneconvent heeft Dr. Monique
van Dijk-Groeneboer (TST) de onderzoeksresultaten
van het vijfjaarlijkse onderzoek naar jongeren en hun beleving
van religie en spiritualiteit ‘Kerk uit Zicht: Jongeren
inspireren!’ op enthousiaste wijze gepresenteerd. Het
publiek (dat zelfs in de gangpaden moest zitten, zo druk
was het) was zeer gemêleerd qua leeftijd en achtergrond.
Ook de landelijke pers heeft veel aandacht besteed aan
deze studiemiddag en de onderzoeksresultaten.
In het schooljaar 2012/13 hebben 1400 middelbare scholieren
vragen beantwoord over hun levensdoelen, Godsbeelden,
idolen en thema’s die hen bezighouden. Uit hun
respons zijn de volgende conclusies getrokken.
Jongeren laten zich niet in hokjes duwen, hebben niets
met indelen in religies. Vinden geloof, religie en levensbeschouwing
geen makkelijke termen. Zijn er ook niet
meer mee vertrouwd, en hebben er geen last van dat dit
zo is! Willen wel in gesprek met anderen, en willen wel
gehoord worden als een volwassene die het onderwerp
aansnijdt, zelf ook ‘ECHT’ en authentiek is. Daarbij is
het belangrijk dat je hen niets oplegt, maar vanuit je hart
luistert. Als je dit vertrouwen hebt en jezelf laat zien, dan
kun je hen ook inspireren. Scholieren vinden ‘blij zijn met
jezelf’ en van het leven genieten belangrijk. Inspiratie halen
zij uit mensen om zich heen, maar ook uit popsterren
en sportidolen. Voor henzelf is sport sowieso belangrijk,
en ook concerten, films en dergelijke zijn een belangrijke
inspiratiebron. Voor 20% van de ondervraagden is dat
ook de natuur, of bepaalde boeken. ‘Iets hebben met geloof’
wordt minder makkelijk te duiden en is steeds meer
divers. Respect hebben voor elkaars geloof en sociale
normen en waarden zijn erg belangrijk, of men zichzelf
wel of niet religieus noemt.
Na haar volgde een enthousiast referaat over ‘De school
als vormende en inspirerende omgeving’ van theoloog
Marcel Elsenaar van KNext. Hij reikte de aanwezigen nuttige
handvatten aan en opende vele ogen voor de inspirerende
rol die de school speelt in het leven van jonge
mensen. Hij liet zien hoe een school met het hele team
een inspirerend vormingsprogramma kan opbouwen.
Marjeet Verbeek van KFA-Filmbeschouwing volgde na hem
en gaf de aanwezigen het voorbeeld van wat een filmgesprek
in een klas is. Zij liet de film ‘Gods Lam’ zien. Dit is
een debuutfilm van Klaas Jan Mulder, die hierop dit jaar
cum laude is afgestudeerd aan de Hogeschool voor de
kunsten Utrecht. Een mooie, ingetogen film, met weinig
dialoog, waarin vooral de beklemmende sfeer het verhaal
vertelde. Een alleenstaande islamitische slager die zijn twee
zoons opvoedt. De oudste van de twee (15, 16 jaar) heeft
de verstandelijke vermogens van een 8-jarige, waardoor de
jongste zoon (12, 13 jaar) zich vaak over hem ontfermt. De
jongste zoon is (in voice-over) de verteller van het verhaal.
In de dagen vóór het Offerfeest worden alle betrokkenen
in de film geconfronteerd met een toenemend afkeer voor
het ritueel slachten. Prachtig in beeld gebracht door op de
achtergrond de geluiden van het Achtuurjournaal en discussieprogramma’s
op de radio te laten horen (reacties op het
wetsvoorstel ‘verbod op ritueel slachten’), afgewisseld door
klassieke muziek, dat de favoriete muziek van de vader blijkt
te zijn. Persoonlijk wordt het, als de oudste zoon het lam
dat voor hen geslacht zal worden tijdens het Offerfeest, ontvoert
en in zijn slaapkamer verbergt. Zonder hier al te veel
weg te geven, wil verslaggever wel vermelden dat de film
een ontroerend goed einde krijgt.
Marjeet Verbeek legde uit dat een dergelijke film in een klas
aanleiding is voor een les van ongeveer 2 uur. Maar daar zou
ze toehoorders niet aan onderwerpen. In de tien minuten
die volgden, had er een levendige vraag- en antwoordronde
plaats. Bij enkele aanwezigen was er de scepsis of een dergelijke
film (15 minuten) de aandacht van jongeren in de klas
wel zou blijven vasthouden. Het is een erg ‘stille’ film met
weinig actie en dialoog.
Ter afsluiting werd het rapport door Monique van Dijk-
Groeneboer en Bernice Brijan nog officieel uitgereikt en
overhandigd aan enkele aanwezigen: Voortgezet Onderwijs
docenten Godsdienst-Levensbeschouwing, onderzoekers
en religieuze jongerenwerkers. Alle aanwezigen kregen bij
verlaten van de zaal een exemplaar uitgereikt.
Het was nu tijd geworden om Monique van Dijk-Groeneboer
uitgebreid te feliciteren tijdens de borrel die plaatshad
in restaurant De Rechtbank.
Mocht u ook geïnteresseerd zijn in het onderzoeksrapport,
dan kunt u een digitaal exemplaar opvragen bij Monique
van Dijk: m.c.h.vandijk@uvt.nl.
Colofon
Redactie:
Ada van der Velden-Westervelt
Sharita Baboeram Panday - Kanhai
Archibald van Wieringen, pr.
Foto’s:
Diverse bronnen.
Met dank aan verschillende collega’s.

Museum Catharijneconvent
Feest! Weet wat je viert
Een ambitieus en uniek educatieproject
Het succesvolle project Feest! over christelijke feestdagen
krijgt een ambitieus vervolg. Het wordt uitgebreid tot
een landelijk educatieprogramma, getiteld Feest! Weet
wat je viert. Museum Catharijneconvent heeft daarbij als
doelstelling om alle kinderen van Nederland ten minste
één keer in hun schoolcarrière in aanraking te laten komen
met christelijk erfgoed. Museum Catharijneconvent
zocht hiervoor samenwerking met het Bijbels Museum
en museum Ons’ Lieve Heer op Solder in Amsterdam.
Hoe het begon….
Al jaren komen leerlingen uit groep 7 naar Museum Catharijneconvent
voor het project Feest! Weet wat je viert.
In 2008 heeft het museum van de European Museum of
the Year Award een speciale onderscheiding ontvangen.
De jury prees het Catharijneconvent voor de presentatie
om jongeren uitleg te geven over het christendom. Inmiddels
hebben ruim 10.000 kinderen Feest! bezocht.
Het voorbereidende lespakket en het bezoek aan het museum
worden hoog gewaardeerd.
Met Feest! Weet wat je viert wil Museum Catharijneconvent
kinderen inzicht geven in de universele en culturele
waarden van het christendom en de Bijbel alsook de invloed
daarvan op de Nederlandse samenleving in heden
en verleden. Het museum ziet de overdracht van kennis
over het religieus erfgoed bij kinderen als cruciaal voor de
instandhouding. Dit is urgent, omdat door de secularisatie steeds minder scholieren en docenten op de hoogte zijn van
onze nationale geschiedenis en cultuur, die sterk is beïnvloed door christelijke tradities. De christelijke kunst, tradities,
normen en waarden liggen aan de wortels van onze samenleving.
je samen met je groepje opdrachten gaat maken in het museum, durf je dan je eigen mening te geven en respecteer
je de mening van je medeleerling?
Van idee naar uitvoering
Dankzij een genereuze en gewaardeerde bijdrage heeft Museum Catharijneconvent het gerenommeerde adviesbureau
Ernst & Young ingehuurd om het concept uit te werken tot een gedetailleerd operationeel plan en een uitgewerkt financieel
model. Uit dit advies is een uitvoerig projectplan voortgekomen, dat wordt gebruikt voor fondsaanvragen. De
ambitieuze visie op het project is omgezet in concrete plannen met een stevige financiële onderbouwing.
Nationaal samenwerkingsverband
Uit onderzoek blijkt dat kinderen van basisscholen niet meer dan 25 tot 30 kilometer reizen naar een museum. Het is
daarom noodzakelijk om een landelijk netwerk van musea te vormen. Het streven is om elke twee jaar een nieuwe regio
te bestrijken met een of twee lokale musea. In 2013 wordt er gestart met het Bijbels Museum en museum Ons’ Lieve
Heer op Solder. Vervolgens valt te denken aan Brabant en Noord-Limburg in 2015 en de regio’s Flevoland, Gelderland
en Overijssel in 2017. Museum Catarijneconvent werkt voor dit project ook samen met de TST, die het project wetenschappelijk
ondersteunt.
Ook u kunt helpen!
Het project heeft een looptijd van minimaal tien jaar. Uiteindelijk zullen er jaarlijks ruim 90.000 kinderen naar één van
de participerende musea komen om deel te nemen aan Feest! Weet wat je viert. De totale investering bedraagt € 7,3
miljoen, waarvan al € 1,8 miljoen aan private donaties al is gedekt.
Ook u kunt bijdragen aan dit bijzondere project. Help mee, zodat alle kinderen van Nederland straks weer weten
waarom we Kerstmis of Pasen vieren en onze christelijke feestdagen weer betekenis krijgen.
Meer informatie vind u op www.feestweetwatjeviert.nl.
www.feestweetwatjeviert.nl
Feest! Voor alle kinderen van Nederland
Museum Catharijneconvent gaat het educatieproject Feest!, dat nu voornamelijk regionale scholen trekt, uitbreiden tot
een landelijk educatieprogramma, getiteld Feest! Voor alle kinderen van Nederland. Samen met het Bijbels Museum
en museum Ons’ Lieve Heer op Solder streeft Museum Catharijneconvent naar een landelijk dekkend netwerk van
deelnemende musea. Het is een samenwerkingsverband voor een periode van tenminste tien jaar. Samenwerking met
scholen en catechesegroepen vraagt continuïteit, gekoppeld aan inhoudelijke doorontwikkeling van educatieve projecten.
De maatschappij en het onderwijs zijn immers sterk in beweging.
Feest! Weet wat je viert laat leerlingen zelf ontdekken, moedigt ze aan om vragen te stellen en laat ze reflecteren op
zichzelf en hun klasgenootjes. Feesten die je viert, vertellen iets over jezelf. Waarom vier je het of waarom niet? Hoe
viert je klasgenoot Pasen en waarom vier jij het niet? Daarnaast bieden het lespakket en de museumles handvatten om
kinderen met gedragsregels (normen) om te laten gaan. Hoe bezoek je een museum en welke regels gelden daar? Als

OPEN COLLEGE AVONDEN
Theologie Utrecht
Deelname is gratis!
Donderdag 13 februari 2014
Prof. Dr. Antoine Bodar
Over Franciscus van Assisi en actualiteiten
rondom paus Franciscus.
Donderdag 27 maart 2014
Drs. Frank Bosman
Over de vraag: ‘Waar is God?’
Donderdag 15 mei 2014
Prof. Dr. Marcel Poorthuis
Over ‘interreligieuze dialoog’.
Woensdag 4 juni 2014
Prof. Dr. Antoine Bodar
Over ‘Liturgie als verbinding tussen Christenen’.
Open College Avonden
Aanvang: 19.30 uur
Locatie: Utrecht
Voorafgaand aan de Open College Avonden is er
Open Huis voor geïnteresseerden in de theologiestudie.
Meer informatie en aanmelden:
www.tilburguniversity.edu/theologie/oca