ING BudgetBarometer
ING BudgetBarometer
ING BudgetBarometer
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ING BudgetBarometer
Maart 2010
Stemming stijgt
ING BudgetBarometer
omhoog: 92 punten
Vergeleken met het vorige kwartaal zijn
Nederlanders minder negatief gestemd over de
nabije toekomst. Het pessimisme over de eigen
portemonnee neemt af. De ING BudgetBarometer
is in het eerste kwartaal van 2010 gestegen naar
92 punten. Na forse besparingen vorig jaar geven
Nederlanders aan nu minder hard te sparen. Het
ING Economisch Bureau verwacht dat in de
tweede helft van het jaar de consumptie weer zal
stijgen.
Stemming stijgt
De stand van de ING BudgetBarometer is in het eerste
kwartaal uitgekomen op 92, tegen 89 in het vorige
kwartaal. De stemming onder Nederlandse huishoudens
over hun portemonnee is dus verbeterd ten opzichte
van drie maanden terug. Wel wijst een stand van onder
de 100 punten erop dat het aantal consumenten dat
negatief is over hoe ze kunnen rondkomen groter is dan
de groep die positief is. Overigens zegt een overgrote
meerderheid van acht op de tien (78%) huishoudens
precies uit te komen of geld over te houden.
Aanpassen door minder te consumeren
Het oordeel van de Nederlandse huishoudens is vooral
negatief over de huidige situatie. Eén op de zes komt nu
moelijker rond dan drie maanden geleden, één op de
twintig makkelijker. Prijsstijgingen en inkomensdalingen
worden als belangrijkste boosdoeners gezien.
Inderdaad valt af te leiden uit cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS) dat sinds begin 2008 de
koopkracht van het gemiddelde besteedbare inkomen
een dalende trend heeft ingezet. Nagenoeg alle
huishoudens die zeggen moeilijker rond te komen,
hebben hun uitgavenpatroon aangepast. De meest
genoemde aanpassing is bezuinigen op de dagelijkse
uitgaven (43%), daarna komt het uitstellen van grote
uitgaven (34%). Die laatste optie komt vaker voor dan
een jaar geleden (18%). Voor de gehele groep
huishoudens die moeilijker rondkomt, geldt dat zij
vooral de ‘tering naar de nering’ zetten door hun
uitgaven te verminderen. Minder sparen vinden zij
kennelijk niet wenselijk of is niet altijd mogelijk.
Leerzame recessie
De meerderheid (55%) van alle Nederlandse
huishoudens zegt als gevolg van de recessie bewuster
met geld om te gaan. Van de groep huishoudens die het
echt moeilijk heeft, gaat het zelfs om zeven op de tien
(71%). Het deel van de huishoudens dat zegt een zeer
goed inzicht te hebben in de maandelijkse uitgaven is
gestegen van 35% een jaar geleden naar 40% nu. De
recessie heeft dus – onder andere – ‘leereffecten’ gehad
op het gebied van de eigen financiën. Eén op de drie
(34%) huishoudens zegt behoefte te hebben aan meer
inzicht in zijn uitgavenpatroon. Onder de niet goed
rondkomende huishoudens gaat het zelfs om meer dan
de helft (57%). Het lukt deze groep niet te bouwen aan
een buffer en ook plannen zij de uitgaven minder ver
vooruit dan vorig jaar. Van de goed rondkomende
huishoudens werkt de meerderheid in meer of mindere
mate aan een buffer. Deze groep plant de uitgaven
inmiddels weer verder vooruit.
Spaarjaar 2009
Door de recessie zijn huishoudens flink meer gaan
sparen. Vanwege de economische onzekerheid hielden
consumenten de hand op de knip en werkten zij liever
aan hun financiële buffer. Over heel 2009 namen de
spaartegoeden toe met 34 miljard euro, blijkt uit cijfers
van het CBS. Dat komt neer op 13% van het
besteedbaar inkomen of zo’n 400 euro per huishouden
per maand. Zulke hoge spaarbedragen zijn ongekend.
Ter vergelijking: in de vijf jaar daarvoor groeiden de
spaartegoeden jaarlijks met gemiddeld zo’n 5% van het
besteedbaar inkomen.
Besparingen
groei van de spaartegoeden per huishouden in euro's
5000
4000
3000
2000
10 0 0
0
95 97 99 01 03 05 07 09
Bron: CBS
Als spaardoel noemen huishoudens de financiële buffer
het vaakst: tweederde (64%) legt om deze reden geld
opzij. Vier op de tien (40%) spaart voor de aanschaf van
een auto en drie op de tien (29%) voor vakantie
(meerdere antwoorden mogelijk). Nederlanders geven
aan dat in het afgelopen jaar het sparen voor de buffer
belangrijker is geworden en de auto of vakantie minder
belangrijk. In vergelijking met vorig jaar zeggen
huishoudens nu minder te sparen. Dat is op zich niet
verwonderlijk. Een evenaring van vorig jaar was
onwaarschijnlijk geweest. Een derde (34%) zegt nu
minder opzij te leggen dan vorig jaar, één op de tien
(10%) spaart meer. Hogere uitgaven zijn de
belangrijkste reden om minder te sparen (20% van alle
huishoudens).
Stand ING BudgetBaro meter
95
Meer vertrouwen in de toekomst
Sinds vorig jaar is de stand van de ING
BudgetBarometer gestegen. Huishoudens zijn per saldo
minder negatief over hun eigen financiële situatie. Een
stijgend vertrouwen is belangrijk voor het verdere
economisch herstel. Extra consumentenuitgaven kunnen
namelijk de groei aanjagen. Daar is – naast geld – ook
vertrouwen in de toekomst voor nodig. Hoewel de
economie al weer twee kwartalen in de lift zit, geldt dit
nog niet voor de consumptie. De afgelopen zes
kwartalen zijn de consumentenbestedingen gedaald met
in totaal 3,4%.
Eco no mie en co ns umptie
tweede kwartaal 2008=100
10 0
98
96
94
92
06 07 08 09
Bron: CBS Consumptie Economie
Vooral over de toekomst is de stemming beter dan bij
de vorige ING BudgetBarometer. Van de huishoudens
verwacht 9% (was 8%) over drie maanden makkelijker
rond te komen. Nog maar 12% (was 17%) denkt dat het
moeilijker wordt. De optimisten en pessimisten houden
elkaar nu bijna in evenwicht. Het ING Economisch
Bureau gaat er vanuit dat het vertrouwensherstel verder
doorzet, onder andere vanwege afnemende
onzekerheid over de arbeidsmarkt. Daardoor zullen
consumenten minder de hand op de knip houden dan
afgelopen jaar. Hoewel de koopkracht zich negatief
ontwikkelt, kunnen de consumentenuitgaven toch
groeien als huishoudens minder hard sparen. Onze
verwachting is dat een deel van de eerder uitgestelde
aankopen, uiteindelijk toch doorgang zal vinden. Het
ING Economisch Bureau verwacht dat de bestedingen
van consumenten vanaf de tweede helft van het jaar
weer zullen toenemen.
90
85
80
2009-1 2009-2 2009-3 2009-4 2010-1
Bron: ING
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 2
Voorbeeldhuishoudens
Prijsstijging blijft laag
In februari waren de prijzen gemiddeld 0,8%
hoger dan een jaar eerder. Achter dit gemiddelde
gaan duidelijke verschillen schuil. Dat blijkt uit
een vergelijking tussen de voorbeeldhuishoudens
die het ING Economisch Bureau volgt. Voor
student Jan Willem stegen de kosten van
levensonderhoud met 2,0%, maar voor
bijstandmoeder Chantal daalden ze met 0,9%.
Kosten van levensonderhoud
% tov jaar eerderlllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
4,5
3,0
1,5
0,0
-1,5
07 08 09 10
Bron: ING Economisch Bureau
Jan-Willem (student)
Otto en Miryam (1,5 x modaal)
Wijnand en Janneke (gepensioneerden)
Gijsbrecht en Josephine (miljonairs)
Marieke en Reinout (4 x modaal)
Chantal (bijstandsmoeder)
inflatie
Prijsstijgingen alle kanten op
De prijzen voor consumenten waren volgens het
Centraal Bureau voor de Statistiek in februari 0,8%
hoger dan een jaar eerder. Sommige
voorbeeldhuishoudens zagen hun kosten met meer
dan die 0,8% toenemen, andere bleven daar ruim onder.
De persoonlijke inflatie van Chantal is het laagst. Haar
kosten daalden met 0,9%. De lagere gas- en
elektriciteitstarieven schelen flink in haar budget. Het
meest stegen de kosten van levensonderhoud voor Jan-
Willem (2,0%). Vooral zijn huur ligt hoger dan vorig
jaar. De stijging van het gemiddelde prijspeil is met
0,8% nog altijd historisch laag en dit zal naar
verwachting van het ING Economisch Bureau nog
geruime tijd zo blijven. Dat verzacht in deze
economisch lastige tijden de pijn in de portemonnee.
Drie maanden lang bijna geen prijsstijging
De laatste drie maanden zijn de prijzen gemiddeld
nauwelijks gestegen (+0,1%). Gelijke tred met het
gemiddelde hielden de prijzen van bijvoorbeeld vlees,
rookwaren en bioscoopbezoek, die vrijwel gelijk bleven.
Voedsel steeg meer dan gemiddeld (+1,4%) in prijs.
Voor onder andere brood (0,7%), pasta (2,9%) en
eieren (5,8%) moeten consumenten meer betalen. Ook
verse groenten werden flink duurder (16,6%), maar
frisdrank (-1,3%) en thee (-0,7%) werden juist
goedkoper. Daarnaast sprongen kleding (-14%) en
boeken (-8,3%) er in positieve zin uit. Ook daar stond
natuurlijk een aantal stijgers tegenover. De zorgpremie
ging omhoog (5,9%) evenals de motorrijtuigenbelasting
(5,8%).
Ook onze voorbeeldhuishoudens zagen hun uitgaven
het laatste kwartaal niet of nauwelijks toenemen. Vier
van de zes huishoudens gaven zelfs iets minder uit dan
drie maanden geleden. Ze profiteerden onder andere
van de daling van de kledingprijzen. Maar daar stonden
wel de duurdere motorrijtuigenbelasting en een hogere
zorgpremie tegenover. Hoe de verschillende
prijsveranderingen exact uitpakten voor de
portemonnee van onze voorbeeldhuishoudens, bekijken
we hieronder in detail.
Mee- en tegenvallers fffffffff
prijsverloop (nov 2009=100)ggg
120
110
100
90
80
sep-08 mrt-09 sep-09
Bron: CBS
voedingsmiddelen
boeken
huur
energie
motorrijtuigenbelasting
schoenen
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 3
Voorbeeldhuishoudens
Vooral kostendalingen
voor
Jan-Willem Marieke en Reinout Chantal
Student 4 x modaal Bijstandsmoeder
Februari ‘10 November ‘09 Februari ‘10 November ‘09 Februari ‘10 November ‘09
kosten € 1.164 kosten € 1.163 kosten € 6.050 kosten € 6.069 kosten € 1.372 kosten € 1.380
voeding + € 1 voeding + € 5 voeding + € 3
alcohol en tabak + € 1 alcohol en tabak + € 2 alcohol en tabak + € 1
kleding en schoenen - € 6 kleding en schoenen - € 55 kleding en schoenen - € 13
wonen € 0 wonen € 0 wonen - € 3
vervoer + € 2 vervoer + € 11 vervoer + € 1
overig + € 3 overig + € 19 overig + € 4
totaal € 0 totaal - € 18 totaal - € 8
Kostenstijging
0,0%
Kostendaling
0,3%
Kostendaling
0,6%
Miryam en Otto
Janneke en Wijnand
Josephine en Gijsbrecht
1,5 x modaal AOW Miljonairs
Februari ‘10 November ‘09 Februari ‘10 November ‘09 Februari ‘10 November ‘09
kosten € 3.120 kosten € 3.130 kosten € 1.319 kosten € 1.318 kosten € 21.625 kosten € 21.917
voeding + € 4 voeding + € 3 voeding + € 5
alcohol en tabak + € 1 alcohol en tabak € 0 alcohol en tabak + € 6
kleding en schoenen - € 21 kleding en schoenen - € 10 kleding en schoenen - € 420
wonen - € 5 wonen - € 2 wonen + € 3
vervoer € 0 vervoer + € 2 vervoer + € 72
overig + € 10 overig + € 9 overig + € 41
totaal - € 11 totaal + € 2 totaal - € 292
Kostendaling
0,3%
Kostenstijging
0,1%
Kostendaling
NB. Door afronding op hele euro's zijn afrondingsverschillen mogelijk. Zie de individuele huishoudens hierna voor meer details.
1,3%
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 4
Jan-Willem
Huurstijging hakt er in
Jan-Willem, heeft zijn kosten het afgelopen jaar met 22 euro zien
stijgen. In procenten uitgedrukt heeft hij de hoogste persoonlijke
inflatie: 2,0%. De laatste drie maanden blijven zijn uitgaven constant.
Op jaarbasis ligt de persoonlijke inflatie van Jan Willem boven het gemiddelde.
Dat komt vooral omdat hij een kamer huurt. In juli heeft is zijn huur verhoogd
met een tientje in de maand. Verder is hij ook meer geld kwijt aan zijn
cafébezoek omdat de prijzen daar omhoog gingen. Meeviel het afgelopen jaar
de prijs van zijn vliegticket.
Ten opzichte van drie maanden geleden springt Jan Willem er beter uit. De
kosten van levensonderhoud bleven gelijk. Belangrijke meevaller waren zijn
uitgaven aan kleding en schoenen (-6 euro). Voor zijn eten betaalde hij net
(1 euro) iets meer dan drie maanden geleden.
Mee- en tegenvallers voor Jan-Willem
Jan-Willem
Een alleenstaande student die
op kamers woont. Hij rookt en
gaat minimaal een keer per
week stevig uit. Hij fietst en reist
met zijn ov jaarkaart per
openbaar vervoer. Hij heeft een
bijbaantje en krijgt van zijn
ouders iedere maand 200 euro.
Daarnaast leent hij maandelijks
200 euro voor boeken en studie.
In de zomer gaat hij zes weken
low budget naar Azië. Hij heeft
maandelijks ruim 1100 euro te
besteden
euro's ten opzichte van drie maanden eerder
Voeding € 1,11
Alcohol en tabak € 0,60
Kleding en schoenen € -6,10
Wonen € 0,00
Vervoer € 1,68
Overig € 3,01
Totaal meevallers € -6,10
Totaal tegenvallers € 6,40
Totaal € 0,30
Kosten levensonderhoud voor Jan-Willem
% tov jaar eerder
4,5
3,0
1,5
0,0
jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10
Bespaartips voor Jan-Willem
Het WK-voetbal komt eraan, wat voor sommige Nederlanders aanleiding zal zijn
om een nieuwe televisie te kopen. Jan-Willem kan daarvan profiteren omdat hij
zo op internet een mooie tweedehandstelevisies op de kop kan tikken.
Uitgavenposten, t.o.v. drie
maanden eerder
0,0%
+3,0%
+0,4%
-12,1%
+1,0%
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 5
Chantal
Goedkoper uit
Bijstandsmoeder Chantal ziet de kosten van haar levensonderhoud
dalen. Ten opzichte van vorig jaar is zij zelfs 13 euro (0,9%) minder
kwijt. Daarmee heeft zij de meest gunstige persoonlijke inflatie.
Op jaarbasis zijn de woonlasten de belangrijkste meevaller voor Chantal.
Die liggen 19 euro onder het niveau van vorig jaar. Hoewel ze iets meer
huur betaalt (+6 euro) is ze in totaal 25 euro minder aan energie kwijt per
maand. Aan de kassa van de supermarkt rekent Chantal ook iets minder (3
euro) af voor haar eten.
Ten opzichte van drie maanden geleden liepen de kosten voor eten en
drinken juist iets op (+3 euro). Daar staan wel flink lagere kledingprijzen
tegenover (schoenen daalden zelfs 18% in prijs). In totaal is Chantal’s leven
in vergelijking met drie maanden terug 8 euro per maand goedkoper
geworden.
Chantal
Een alleenstaande moeder met
een bijstandsuitkering. Met haar
twee jonge kinderen woont ze in
een sociale huurwoning en gaat
ze één keer per jaar een week
kamperen in Nederland. Ze
doen alles op de fiets, heel af en
toe gaan ze met het openbaar
vervoer. Chantal geeft een
kleine 1400 euro per maand uit.
Mee- en tegenvallers voor Chantal
euro's ten opzichte van drie maanden eerder
Voeding € 2,75
Alcohol en tabak € 0,76
Kleding en schoenen € -13,12
Wonen € -3,11
Vervoer € 0,97
Overig € 3,52
Totaal meevallers € -16,23
Totaal tegenvallers € 7,99
Totaal € 8,24
Kosten levensonderhoud voor Chantal
% tov jaar eerder
3
2
1
0
-1
jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10
Bespaartips voor Chantal
Koninginnedag komt er weer aan. Dat is voor Chantal een mooie
gelegenheid om haar oude spulletjes te gelde te maken. Verder zoekt
Chantal nog een leuk tafeltje voor in de huiskamer. Daarvoor is zij op de
vrijmarkt waarschijnlijk goedkoper uit dan in de winkel.
.
Uitgavenposten, t.o.v. drie
maanden eerder
-0,8%
+3,2%
+1,5%
-10,4%
+1,1%
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 6
Janneke en Wijnand
Verslaan de inflatie
Het gepensioneerde stel Janneke en Wijnand is ten opzichte van vorig
jaar iets goedkoper uit. Vooral de woonlasten vielen mee. Tegenvaller
is de duurdere zorgverzekering.
Ten opzichte van vorig jaar is het AOW-stel Wijnand en Janneke iets
goedkoper uit. Hun kosten daalden met 5 euro. Zij betalen vooral minder
aan wonen – de energierekening daalde meer dan de huur omhoog ging –
en aan eten.. Daarmee ligt hun persoonlijk inflatie onder het landelijk
gemiddelde.
In het laatste kwartaal werd hun leven iets (2 euro per maand of 0,1%)
duurder. Hoewel veel uitgavenpost nauwelijks veranderden, maakten de
lagere kledingprijzen het verschil. Daar stonden de afgelopen drie
maanden wel duurdere voeding (+3 euro) en duurder openbaar vervoer
(+2 euro) tegenover. De zorgpremie die één keer per jaar wordt aangepast
is vanaf januari 4 euro per maand gestegen. Per saldo bleef de schade
beperkt tot een kleine 2 euro extra per maand.
Janneke en Wijnand
Een gepensioneerd stel dat
rondkomt van de AOW (ruim
1300 euro per maand). Ze
wonen in een aanleunwoning. Ze
hebben geen auto en doen
boodschappen met hun
scootmobiel. Ze hebben een kat.
Eens in het kwartaal gaan ze
mee met het seniorenuitje.
Wijnand en Janneke ontvangen
dagelijks de krant.
Mee- en tegenvallers voor Janneke en Wijnand
euro's ten opzichte van drie maanden eerder
Voeding € 2,73
Alcohol en tabak € 0,00
Kleding en schoenen € -9,92
Wonen € -2,09
Vervoer € 2,31
Overig € 8,67
Totaal meevallers € -12,01
Totaal tegenvallers € 13,71
Totaal € 1,70
Kosten levensonderhoud voor Janneke en Wijnand
% tov jaar eerder
4
3
2
1
0
-1
jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10
Bespaartips voor Janneke en Wijnand
Janneke en Wijnand zijn altijd op zoek naar aanbiedingen. Nu vers fruit een stuk
voordeliger is dan een jaar geleden, kan een gezonde snack tussendoor ook
goed uitpakken voor de portemonnee van Janneke en Wijnand
Uitgavenposten, t.o.v. drie
maanden eerder
-0,6%
+2,2%
-
-12,9%
+1,2%
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 7
Miryam en Otto
Schoenen en kleding gunstiger geprijsd
Miryam en Otto kunnen tevreden zijn met hun persoonlijke inflatie.
Die was namelijk -0,4%. Dat betekent dat ze in februari in totaal 13 euro
minder kwijt waren dan een jaar geleden, vooral aan stookkosten.
Over het afgelopen jaar genomen springen Miryam en Otto er per saldo
goed uit. Wel waren ze meer geld kwijt in het buitenland. Daarnaast stegen
hun uitgaven in de horeca met 4 euro en betaalden ze 2 euro meer per
maand aan motorrijtuigenbelasting. Dat alles werd ruimschoots
gecompenseerd door lagere prijzen in de supermarkt en een 36 euro
lagere energierekening.
Ten opzichte van drie maanden geleden was het gezin afgerond 11
euro minder kwijt. Dat was vooral te danken aan goedkopere kleding en
schoenen. Ook de lagere energiekosten helpen mee.
Miryam en Otto
Anderhalfverdieners. Hun gezin
geeft ongeveer 3000 euro per
maand uit. De twee dochters
sporten, volgen muziekles en
hebben een gsm. Kleding kopen
ze samen met hun ouders. Het
gezin heeft een koophuis en een
hond. Op vakantie gaan ze in
hun tweede-hands auto naar de
camping in Zuid-Frankrijk. Otto
en Miryam leggen iedere
maand geld opzij voor later, als
hun dochters gaan studeren.
Mee- en tegenvallers voor Miryam en Otto
euro's ten opzichte van drie maanden eerder
Voeding € 4,08
Alcohol en tabak € 0,60
Kleding en schoenen € -20,87
Wonen € -5,22
Vervoer € 0,42
Overig € 10,45
Totaal meevallers € -26,09
Totaal tegenvallers € 15,56
Totaal € 10,53
Kosten levensonderhoud voor Miryam en Otto
% tov jaar eerder
2
1
0
-1
jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10
Bespaartips voor Miryam en Otto
Miryam en Otto hebben geprofiteerd van de voortdurende prijsdaling van
tweedehands auto's, die in meer dan tien jaar niet zo goedkoop zijn geweest.
Daardoor hoeven zij nu minder af te schrijven op hun (tweedehands) auto. Toch
kunnen zij besparen door – als het weer het straks toelaat – weer wat vaker de
fiets te pakken.
Uitgavenposten, t.o.v. drie
maanden eerder
-0,6%
+0,1%
+0,9%
-12,9%
+1,2%
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 8
Marieke en Reinout
Hogere reiskosten
Marieke en Reinout, het jonge werkende stel, waren in februari bijna
24 euro duurder uit dan in een jaar geleden. Hun persoonlijke inflatie
was met 1,3% bovengemiddeld.
Ten opzichte van vorig jaar waren Marieke en Reinout meer geld kwijt
aan hun vakanties. Ze betaalden meer voor hun georganiseerde reis (+25
euro) en waren ook ter plekke iets meer kwijt (+ 6euro). Daarnaast
betaalden ze in totaal 14 euro meer aan diverse belastingen en
verzekeringen. Ook hun restaurantbezoek valt per maand 5 euro duurder
uit. Hun belangrijkste meevaller zijn de woonlasten. Deze kostenpost viel 40
euro lager uit dan een jaar terug door de lagere energienota.
In vergelijking met drie maanden geleden was voor hen in februari het
leven wel goedkoper dan afgelopen november. Ze waren per saldo 18 euro
minder kwijt. Dat ze hun kosten zagen dalen, hadden ze vooral te danken
aan de gunstige ontwikkeling van de kledingprijzen.
Mee- en tegenvallers voor Marieke en Reinout
Marieke en Reinout
Een jong werkend stel dat
samen ruim vier keer modaal
verdient. Ze hebben ongeveer
6000 euro te besteden per
maand. Ze hebben een
leaseauto en een eigen auto en
wonen in een koopappartement.
Vaak eten ze buiten de deur. Ze
gaan vier keer per jaar op
vakantie. Beiden beoefenen een
sport in clubverband. Hun
boodschappen halen ze bij
speciaalzaken en ze besteden
veel geld aan uiterlijke
verzorging en kleding.
euro's ten opzichte van drie maanden eerder
Voeding € 4,93
Alcohol en tabak € 2,27
Kleding en schoenen € -54,79
Wonen € -0,47
Vervoer € 10,90
Overig € 18,90
Totaal meevallers € -55,26
Totaal tegenvallers € 37,00
Totaal € 18,26
Kosten levensonderhoud voor Marieke en Reinout
% tov jaar eerder
3
2
1
0
jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10
Bespaartips voor Marieke en Reinout
Als vakantiebestemming is Groot Brittannië aantrekkelijker geworden. De
afgelopen twaalf maanden kregen consumenten uit de eurozone een kwart
meer Engelse ponden voor hun euro's dan in de vijf jaar daarvoor. ‘Go west’
is dus de tip voor Marieke en Reinout. Hun telefoonkosten zijn ook gestegen.
Zij kunnen de rekening drukken door hun vrienden in het buitenland via
internet (bijvoorbeeld met Skype) te bellen.
Uitgavenposten, t.o.v. drie
maanden eerder
0,0%
+1,7%
+1,5%
-14,3%
+1,0%
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 9
Josephine en Gijsbrecht
Last van belasting en afschrijvingen
Josephine en Gijsbrecht, waren in november 268 euro per maand meer
kwijt dan een jaar eerder. Daarmee is voor de miljonairs de
persoonlijke inflatie 1,3%, ruim boven het gemiddelde.
Vergeleken met vorig jaar gaven Josephine en Gijsbrecht vooral extra uit
aan vervoer. Ze zijn elke maand meer kwijt aan brandstof (+30 euro) en
moesten stevig extra afschrijven op hun (nieuw aangeschafte) auto’s omdat
de tweedehands prijzen zijn gekelderd. Daarnaast geven ze in totaal 33
euro meer uit in de horeca en ligt de huur van hun appartement 86 euro
hoger dan vorig jaar.
Ten opzichte van november zijn hun uitgaven met 292 euro gedaald. Ze
profiteerden vooral van lagere kledingprijzen, maar ook van goedkopere
boeken. Autorijden werd de afgelopen drie maanden duurder. De
afschrijvingen liepen op met ruim vijf tientjes en de verhoging van de
motorrijtuigenbelasting kostte hen nog eens 9 euro extra per maand.
Josephine en Gijsbrecht
Miljonairs die wonen in hun
grote boerderij. Daarnaast
huren ze een luxe appartement
in de stad. Een keer per maand
vliegen ze naar hun vakantiehuis
in Zuid-Frankrijk. In Nederland
hebben ze de beschikking over
drie auto’s en maken ze gebruik
van een tuinman en een hulp in
de huishouding. Per maand
geeft dit stel ruim 20.000 euro
uit
Mee- en tegenvallers voor Josephine en Gijsbrecht
euro's ten opzichte van drie maanden eerder
Voeding € 5,13
Alcohol en tabak € 6,05
Kleding en schoenen € -419,55
Wonen € 2,96
Vervoer € 72,10
Overig € 41,21
Totaal meevallers € -419,55
Totaal tegenvallers € 127,43
Totaal € 292,12
Kosten levensonderhoud voor Josephine en Gijsbrecht
% tov jaar eerder
3
2
1
0
jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10
Bespaartips voor Josephine en Gijsbrecht
Ook Josephine en Gijsbrecht betalen niet graag teveel. Hun telefoonkosten zijn
flink gestegen. Dat komt vooral door de hogere mobiele tarieven. Hun provider
rekent tegenwoordig namelijk per minuut af in plaats van per seconde. Daarmee
worden vooral de hele korte gesprekken duurder, bijvoorbeeld om even te
laten weten dat je bent aangekomen. Dat zijn vaak ook de gesprekken die
makkelijk zijn te vervangen door een sms'je.
Uitgavenposten, t.o.v. drie
maanden eerder
+0,1%
+2,6%
+1,5%
-14,2%
+0,8%
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 10
ING BudgetBarometer
December 2009
Toelichting
Wat is de
BudgetBarometer?
De ING BudgetBarometer is een graadmeter voor
hoe het met het huishoudboekje van de
gemiddelde Nederlander is gesteld. Met de
BudgetBarometer wil de ING consumenten beter
inzicht geven in hun eigen financiële huishouden.
Het ING Economisch Bureau geeft tegelijk met de
barometerscore ook ieder kwartaal inzicht in de
ontwikkeling van de kosten voor levensonderhoud
van een aantal verschillende
voorbeeldhuishoudens.
De feitelijke barometerscore is gebaseerd op periodiek
marktonderzoek onder een representatieve groep
Nederlandse huishoudens en meet hun oordeel over
hoe zij kunnen rondkomen. De ING BudgetBarometer
heeft als minimale waarde 0 en kan maximaal uitkomen
op 200. De neutrale stand is 100. Het aantal optimisten
en pessimisten over de eigen portemonnee houdt
elkaar bij die stand in evenwicht.
Gevolgen voor de eigen portemonnee
Elk kwartaal gaat het Economisch Bureau na hoeveel het
leven duurder of goedkoper is geworden voor Otto en
Miryam en alle andere voorbeeldhuishoudens. Actuele
ontwikkelingen, zoals het duurder worden van de
aanvullende zorgverzekering, hebben consequenties
voor de huishoudboekjes van de gezinnen, zeker voor
het gepensioneerde stel. Als de beltarieven dalen dan
profiteren gezinnen met bellende tieners zoals bij Otto
en Miryam hiervan extra veel. Met de BudgetBarometer
krijgen consumenten inzicht in de ontwikkeling van
kosten voor levensonderhoud die voor hun relevant zijn
en kunnen zij ook kansen die zich voordoen aangrijpen
om hun kosten te verlagen. Zo kunnen consumenten
zien hoe bepaalde actuele ontwikkelingen in de
economie uitpakken voor hun portemonnee.
Inzicht in ontwikkeling huishoudboekje
Achter de gemiddelde prijsstijging kunnen grote
verschillen schuilgaan. Daarom volgt het ING
Economisch Bureau ook de ontwikkeling van de kosten
voor levensonderhoud van een aantal
voorbeeldhuishoudens in verschillende situaties. Zo
volgen we de kosten van het levensonderhoud van
Jan-Willem, een student met een uitgebreid sociaal
leven. Maar ook Otto en Miryam, die anderhalf keer
modaal verdienen en voor hun dochters een fijn leven
met sport, muziek en een goede financiële toekomst
wensen. In totaal volgt het Economisch Bureau zes
voorbeeldhuishoudens, variërend van een jong,
hardwerkend stel in de stad tot een gepensioneerd
echtpaar dat graag korte uitjes maakt. En van een
bijstandsmoeder die de eindjes aan elkaar knoopt tot
een miljonairsstel met een luxueuze levensstijl.
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 11
Voorbeeldhuishoudens
Toelichting
Iedereen is anders. Er zijn maar weinig mensen
met een uitgavenpatroon dat precies gelijk is
aan het gemiddelde. Dergelijke verschillen in
‘boodschappenmandje’ betekenen dat de kosten
van levensonderhoud zich voor iedereen anders
ontwikkelen.
Vrijwel niemand zal zich dus precies herkennen in de
inflatiecijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek
(CBS) berekent op basis van het gemiddelde huishouden.
Het ING Economisch Bureau volgt daarom een
aantal voorbeeldhuishoudens met een uitgavenpatroon
dat afwijkt van het gemiddelde. Elk kwartaal bekijken
we hoeveel het leven duurder of goedkoper is geworden
voor de onderstaande voorbeeldhuishoudens.
Jan-Willem
Een alleenstaande student die op kamers woont. Hij
rookt en gaat minimaal een keer per week stevig uit.
Hij fietst en reist met zijn ov jaarkaart per openbaar
vervoer. Hij heeft een bijbaantje en krijgt van zijn
ouders iedere maand 200 euro. Daarnaast leent hij
maandelijks 200 euro voor boeken en studie. In de
zomer gaat hij zes weken low budget naar Azië. Hij
heeft maandelijks ruim 1100 euro te besteden.
Janneke en Wijnand
Een gepensioneerd stel dat rondkomt van de AOW
(ruim 1300 euro per maand). Ze wonen in een
aanleunwoning. Ze hebben geen auto en doen
boodschappen met hun scootmobiel. Ze hebben een kat.
Eens in het kwartaal gaan ze mee met het seniorenuitje.
Wijnand en Janneke ontvangen dagelijks de krant.
Miryam en Otto
Anderhalfverdieners. Hun gezin geeft ongeveer 3000
euro per maand uit. De twee dochters sporten, volgen
muziekles en hebben een gsm. Kleding kopen ze samen
met hun ouders. Het gezin heeft een koophuis en een
hond. Op vakantie gaan ze in hun tweedehands auto
naar de camping in Zuid-Frankrijk. Otto en Miryam
leggen iedere maand geld opzij voor later, als hun
dochters gaan studeren.
Marieke en Reinout
Een jong werkend stel dat samen ruim vier keer modaal
verdient. Ze hebben ongeveer 6000 euro te besteden
per maand. Ze hebben een leaseauto en een eigen auto
en wonen in een koopappartement. Vaak eten ze buiten
de deur. Ze gaan vier keer per jaar op vakantie. Beiden
beoefenen een sport in clubverband. Hun
boodschappen halen ze bij speciaalzaken en ze
besteden veel geld aan uiterlijke verzorging en kleding.
Chantal
Een alleenstaande moeder met een bijstandsuitkering.
Met haar twee jonge kinderen woont ze in een sociale
huurwoning en gaat ze één keer per jaar een week
kamperen in Nederland. Ze doen alles op de fiets, heel
af en toe gaan ze met het ov. Chantal geeft een kleine
1400 euro per maand uit.
Josephine en Gijsbrecht
Miljonairs die wonen in hun grote boerderij. Daarnaast
huren ze een luxe appartement in de stad. Een keer per
maand vliegen ze naar hun vakantiehuis in Zuid-Frankrijk.
In Nederland hebben ze de beschikking over drie
auto’s en maken ze gebruik van een tuinman en een
hulp in de huishouding. Per maand geeft dit stel ruim
20.000 euro uit.
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 12
Verantwoording en disclaimer ING BudgetBarometer
De ING BudgetBarometer meet het oordeel van Nederlandse huishoudens over hoe zij kunnen rondkomen.
De feitelijke barometerscore is gebaseerd op een aantal vragen uit marktonderzoek door TNS NIPO onder
een representatieve groep Nederlandse huishoudens en geeft aan hoe zij vinden dat het huishoudboekje sluit.
De ING BudgetBarometer heeft als minimale waarde 0 en kan maximaal uitkomen op 200. De neutrale stand is
100. Het aantal optimisten en pessimisten over de eigen portemonnee houdt elkaar bij die stand in evenwicht.
In meting-5 (in februari afgenomen onder 1090 Nederlandse huishoudens) is de
BudgetBarometerscore uitgekomen op 92.
Om inzichtelijk te maken dat de ontwikkeling van de kosten van levensonderhoud voor verschillende groepen
afwijkt van het gemiddelde vertaalt het ING Economisch Bureau de consumentenprijsindex van het Centraal
Bureau voor de Statistiek naar een aantal fictieve huishoudens. Deze voorbeeldhuishoudens hebben een
ander ‘boodschappenmandje’ dan het gemiddelde huishouden waardoor zij ook op een andere gemiddelde
prijsontwikkeling uitkomen.
De in deze publicatie neergelegde opvattingen zijn gebaseerd op de door ING vergaarde informatie en door
ING betrouwbaar geachte bronnen. Deze gegevens zijn op zorgvuldige wijze in onze analyses verwerkt.
Noch de ING, noch medewerkers van de bank kunnen aansprakelijk worden gesteld voor de in deze
publicatie eventueel aanwezige onjuistheden. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden
ontleend. ING aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van de publicaties of voor informatie
die op of via de sites wordt verstrekt. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn
van toepassing op deze publicatie. Niets in deze publicatie mag worden gereproduceerd, verspreid of
gepubliceerd zonder de uitdrukkelijke vermelding van de ING als bron van deze informatie. De afnemer van
deze informatie is verplicht aanwijzingen van de ING betreffende het gebruik van de informatie op te volgen.
Nederlands recht is van toepassing.
ING BudgetBarometer
Economisch Bureau, maart 2010 13