25.03.2014 Views

Koerier nr. 121 - Kovom

Koerier nr. 121 - Kovom

Koerier nr. 121 - Kovom

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

3<br />

Onno van Gent – Betonliefhebbers<br />

kunnen wederom hun hart ophalen bij<br />

het lezen van dit artikel. Na de twee<br />

delen over de bunkerbouw voor de U-<br />

boten sta ik nu stil bij de bunkerbouw<br />

voor de Schnell- of S-Boten. Vergeleken<br />

met de bunkerbouw voor de U-boten valt<br />

deze bunkerbouw een beetje in de<br />

schaduw. Maar de operaties van de<br />

Duitsers met de S-boten hebben<br />

vergeleken met de U-boten een veel<br />

grotere relatie met het Nederlands<br />

grondgebied. De boten werden niet<br />

alleen gecommandeerd vanuit<br />

Nederland, maar ons land kreeg ook<br />

twee van de grootste en belangrijkste<br />

uitvalsbases van deze boten. In eerste<br />

instantie zal ik aandacht besteden aan<br />

de S-boot zelf.<br />

De S-boot<br />

De ontwikkeling van de Schnellboot in<br />

Duitsland werd ingezet door de beperkingen<br />

die Duitsland waren opgelegd in het kader<br />

van het verdrag van Versailles na afloop van<br />

WO1. Men mocht bijvoorbeeld geen grote<br />

oorlogsschepen meer bouwen. Het eerste<br />

ontwerp, de S-1 klasse, was afgeleid van een<br />

plezierjacht genaamd Oheka II. Een anagram<br />

van de bankier Otto Herman Kahn, de<br />

eigenaar waarvoor dit motorjacht in 1927<br />

door de Lürssen Werft werd ontworpen en<br />

gebouwd.<br />

Overzicht van de verschillende S-klasses.<br />

In de loop van de ontwikkelingen werden op<br />

basis van opgedane ervaringen steeds meer<br />

verbeteringen aangebracht aan het ontwerp.<br />

Bij de S26 werd bijvoorbeeld de voorplecht<br />

verhoogd ter vergroting van de<br />

zeewaardigheid. Ook werden ze steeds<br />

sneller. De S30 t/m 39 (dus de S30 klasse)<br />

werden tussen eind 1939 en de zomer van<br />

1940 in gebruik genomen. De S100 werd<br />

vanaf 1943 het ‘succesnummer’ voor de S-<br />

boten. Zij kreeg de nieuw ontwikkelde<br />

Daimler MB 2500 diesel en wel drie stuks van<br />

elke 2500 pk. Daarmee haalde het boot(je)<br />

zo’n 38.5 knopen of te wel een kleine 70<br />

km/h. Dat slurpte uiteraard de nodige peut,<br />

dus vanaf de S219 werden grote olietanks<br />

geïnstalleerd. Het bereik werd daarmee 750<br />

nautische mijlen, zo’n 1350 km. Tijdens de<br />

oorlog waren er geen veranderingen meer<br />

aan de 35 m lange en 5 m brede romp. De<br />

boot was uitgerust met totaal vier torpedo’s<br />

met een 53,3 cm diameter, waarvan twee<br />

direct bruikbaar in lanceerbuizen.<br />

Een S100 klasse op volle snelheid [2]<br />

De boten werden voornamelijk van hout<br />

gebouwd. Ter bescherming van de 21 tot 30<br />

koppige bemanning werd het dekhuis vanaf<br />

de S100 met een bepantsering uitgevoerd.<br />

Op de voorplecht stond een enkelloops 20 cm<br />

machinegeweer. Midscheeps een dubbelloops<br />

20 cm machinegeweer en achterop een<br />

enkelloops 40 cm FLAK. Daarmee was ze de<br />

Motor Torpedo Boten (MTB) van de<br />

geallieerden ruim te sterk af. Latere versies<br />

kregen een modernere 37 cm FLAK en nog<br />

later een vierloops 20 cm FLAK. Daarmee zie<br />

je ook dat de dreiging later in de oorlog niet<br />

vanaf de MTB kwam, maar meer vanuit de<br />

lucht. Een bijzonder klasse was de S151<br />

klasse, gebouwd in Nederland bij de Gusto<br />

N.V. in Schiedam. Oorspronkelijk waren ze<br />

bedoeld voor de Nederlandse marine. Maar<br />

na het uitbreken van de oorlog werden ze in<br />

opdracht van de Kriegmarine afgebouwd en<br />

in dienst genomen. Met hun lengte van 28 m<br />

werden ze beter geschikt geacht voor<br />

operaties in de Middellandse Zee. Acht stuks,<br />

S151 t/m 158 werden geleverd en in 1941<br />

werden er nog eens acht bijbesteld. Maar de<br />

bouw daarvan werd in april 1942 stilgelegd.<br />

Ten slotte waren er ook Leicht-S-Boten of LSboten<br />

bedoeld voor het lanceren van de<br />

kleinere 45 cm diameter torpedo’s. Dit type<br />

torpedo werd echter nooit operationeel,<br />

waardoor de LS-boten later werden<br />

omgebouwd tot mijnenleggers.<br />

Inleiding<br />

Net als voor de U-boten werd het al in 1940<br />

duidelijk dat voor het veilig opereren van de<br />

S-boten vanuit de havens aan de Noordzee<br />

en het kanaal het noodzakelijk zou zijn deze<br />

te beschermen met zogenaamde Schnell Boot<br />

Bunkers, afgekort SBB. De eerste plannen<br />

behelsden de bouw van SBB’s in de havens<br />

van noord naar zuid, IJmuiden, Rotterdam,<br />

LOOPGRAAFKOERIER NO. <strong>121</strong> APRIL 2013

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!