Modulair 9 - Open Universiteit Nederland

6 Tennisprof Rogier Wassen: ‘Ik studeer écht op afstand’
maandblad voor studenten van de Open Universiteit Nederland
10 Decaan Psychologie, Van René van Hezewijk: ‘Opwarmen voor de ijstijd’
16 Scheidend CvB-voorzitter Thijs Wöltgens: ‘Zaken beter op orde’
19 Community psychologiestudenten: ‘Het motiveert enorm met gelijkgezinden’
modulair
nummer 9 jaargang 20 13 juli 2005
Rechtenstudent Mieke Nauta-Trapman wint scriptieprijs
‘Bang dat ik niet kon schrijven’

Modulair liep even binnen bij... de Vlaamse Ministeriële Stuurgroep Open Hoger Onderwijs
1 2
3 4
In Vlaanderen is de Open Universiteit nauw verbonden met de verschillende Vlaamse universiteiten. Sinds 1984 is er een studiecentrum open universiteit
verbonden aan de universitaire campussen van Antwerpen, Brussel, Diepenbeek, Gent, Kortrijk en Leuven. De studiecentra tellen gemiddeld een
drietal vaste medewerkers, maar kunnen daarnaast voor de begeleiding beroep doen op het academisch personeel van de universiteit waaraan ze verbonden
zijn. In totaal studeren er zo’n 2100 Vlaamse studenten aan de Open Universiteit. De Vlaamse overheid zorgt voor de financiële ondersteuning
van de studiecentra. Het Vlaamse ministerie van onderwijs in het prachtige Hendrik Consciencegebouw te Brussel (foto linksboven) speelt op regelmatige
tijdstippen gastheer voor de Ministeriële Stuurgroep Open Hoger Onderwijs die de werking van de studiecentra coördineert. In deze stuurgroep (foto
rechtsboven) zitten de coördinatoren van de Vlaamse studiecentra: prof. Eric Degreef (sc. Brussel, tevens voorzitter van de stuurgroep), Hubert De
Saedeleer (sc. Gent en coördinator voor Vlaanderen), Paul Cordy (sc. Antwerpen), Mia Moosen (sc. Diepenbeek), Wim Van Petegem (sc. Leuven) en
Virginie Debaere (sc. Kortrijk). Niet op de foto, maar wel lid van de stuurgroep is Noël Vercruysse, afdelingshoofd van het Ministerie van Onderwijs.
De derde foto toont de sprekers op de lustrumviering ‘20 jaar Lang Leve Leren’ op 20 november 2004 te Brussel.
De laatste foto is gemaakt tijdens de open dagen van 2 en 4 juni 2005.

6
Inhoud modulair 9
De student
Economiestudent en tennisprof Rogier Wassen
’Ik studeer echt op afstand’
10 Faculteit en Kwaliteit
Decaan prof. René van Hezewijk
’Opwarmen voor de ijstijd bij Psychologie’
14
De winnende scriptie van
Mieke Nauta-Trapman
‘Bang dat ik niet kon schrijven’
16 College van bestuur
Scheidend CvB-voorzitter Thijs Wöltgens
’We hebben zaken beter op orde’
4 Kort nieuws
5 Column
6 De student
8 Stelling
9 OUNL op locatie
10 Faculteit en Kwaliteit
12 Studentenraad
13 Forum
14 De scriptie
16 College van bestuur
18 Activiteitenagenda
19 Uit de communities
20 Berichten van Service
en informatie
21 Onderwijs
28 Euro*MBA
29 Alumni
Colofon
30 Tentameninfo
31 Sys-tentamentijden
32 Afgestudeerden

4 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
kort nieuws
Prof. Korsten
Nieuw boek Grote Klasse!
van prof. Korsten
Werving- en selectiebureau Beljon + Westerterp heeft ter gelegenheid
van het 15-jarig bestaan een boek uitgegeven van prof. dr. Arno Korsten,
hoogleraar bestuurskunde bij de faculteit Managementwetenschappen.
De titel is Grote Klasse! Op zoek naar excellente ambtenaren en leiderschap.
Korsten breekt in het boek een lans, niet alleen voor erkenning
van excellentie in het openbaar bestuur maar ook voor de durf om te
excelleren. Het boek werd op 7 juni voor het eerst uitgereikt tijdens een
congres van de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten in Goes. Aan
de hand van levensechte beschrijvingen van drie leidinggevende ambtenaren,
stimuleert Korsten de lezer om na te denken over wanneer de
kans op excelleren groot is, wat excelleren eigenlijk is en of ambtelijk
heldendom mogelijk is. Op zijn jongste publicatie ontvangt Korsten
positieve geluiden. Secretaris-generaal Kuijken van het ministerie AZ:
‘Een opsteker voor ons als professionals!’ Bekker, secretaris-generaal van
het ministerie VWS:‘Hopelijk zullen deze en vergelijkbare publicaties er
toe leiden dat het hebben van een neutrale, hoogwaardige ambtelijke
dienst weer wat meer op waarde worden geschat.’
Openingstijden studiecentra zomerreces
In verband met het komend zomerreces zijn alle studiecentra en provinciale
steunpunten gedurende de maanden juli en augustus (en in
een enkel geval de eerste week van september) beperkt geopend.
Voor deze openingstijden verwijzen wij naar het integrale overzicht
op de aparte webpagina van de studiecentra: http://www.ou.nl/infoalg-studiecentra/vakantie2005.htm.
De beperkte openingstijden hebben
ook gevolgen voor de sys-sessies. Deze voor studenten belangrijke
data en tijden hebben we opgenomen in de rubriek ‘Tentameninfo’
op pagina 31 in deze Modulair.
Leerstoel voor prof. Van Merriënboer
De leerstoel-Verhaegen aan het Limburgs Universitair Centrum is dit
jaar toegewezen aan prof. dr. Jeroen van Merriënboer, hoofd onderzoek
van het Onderwijstechnologisch expertisecentrum (OTEC). De
leerstoel, die herinnert aan ererector Louis Verhaegen, moet een blijvende
bijdrage aan de onderwijsvernieuwing verzekeren.Tegelijk moet de leerstoel
bijdragen tot de grotere professionaliteit van iedereen die bij het
onderwijs betrokken is. In zijn augurele rede op 8 juni sprak Van Merriënboer
over ‘Het ontwerpen van leertaken binnen de wetenschappen: fourcomponents
instructional design als generatief onderwijsmodel’. Dit zogeheten
4C/ID-model beschrijft onderwijs in vier samenhangende
componenten: (1) leertaken, (2) ondersteunende informatie, (3) procedurele
informatie en (4) deeltaakoefening. In 2004 werd Van Merriënboer tijdens
de Onderwijs Research Dagen nog uitgeroepen tot beste promotiebegeleider
binnen de Nederlandse wereld van het onderwijsonderzoek. Eerder ook
ontving hij diverse awards voor zijn werk.
Drie media-producties onderscheiden
Drie multimediaproducten van de Open Universiteit Nederland hebben
de Comenius-onderscheiding 2005 ontvangen, te weten ‘Filemap’,‘Toolbox
Personnel Assessment’ en ‘Juridisch gesproken’. De Comenius-prijzen worden
toegekend door een internationale jury en zijn bestemd voor audiovisuele
en multimediale producties die van bijzondere kwaliteit zijn en een
rol kunnen spelen in de (volwassenen-) educatie. De uitreiking vond voor
de tiende keer plaats.‘Filemap’ is een flexibele, interactieve leeromgeving
waarin psychologiestudenten leren om een diagnose te stellen.‘Toolbox
Personnel Assessment’ is ontwikkeld in het kader van de Digitale
Universiteit (DU) en bevat simulatie- en observatiepractica. Ook het programma
‘Juridisch gesproken’ is ontwikkeld in het kader van de DU. De
gebruiker treedt op als jurist en moet een juridisch gesprek voorbereiden.
Bezoek uit Noorwegen
Op donderdag 9 juni bezocht een delegatie van de Norway Opening
Universities (NOU) de Open Universiteit Nederland. Het nagenoeg voltallige
College van bestuur van de NOU was present. Naast de Open
Universiteit bezochten zij ook SURF en de Universiteit Maastricht. Dr.
Kathleen Schlusmans, dr. Colin Tattersall en dr. Saskia Brand (allen
OTEC) en drs. Ben Janssen (programmamanager) verzorgden een presentatie.
Het nationale instituut NOU valt onder het Noorse Ministerie
van Onderwijs en heeft als opdracht de ontwikkeling van flexibel
leven lang leren binnen het hoger onderwijs te stimuleren. De NOU,
waarin naast de overheid en het hoger onderwijs ook werkgevers-,
werknemers- en studentenverenigingen zijn vertegenwoordigd, moet
de link leggen tussen maatschappij, onderwijs en het bedrijfsleven
Beste promotiebegeleider
Tijdens de Onderwijs Research Dagen (ORD) van 30 mei t/m 1 juni in
Gent heeft dr. Fred Paas, senior onderwijstechnoloog bij het OTEC, de
prijs voor de beste promotiebegeleider binnen de Nederlandse wereld
van het onderwijsonderzoek ontvangen. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt
door het het promovendi-overleg van de Nederlandse Vereniging
van Onderwijsresearch (VOR). De ORD-dagen worden jaarlijks georganiseerd
onder auspiciën van de VOR en het Vlaams Forum voor Onderwijsonderzoek.
Naast Paas behoorde ook prof. dr. Els Boshuizen (OTEC) tot de
drie genomineerden voor deze prijs. Dr. Jan-Willem Strijbos, oud-medewerker
van het OTEC en nu werkzaam aan de Universiteit Leiden, was
genomineerd voor de VOR/CFO-dissertatieprijs voor zijn promotieonderzoek
‘The effect of roles on computer-supported collaborative learning’.
Athabasca University op bezoek
Op 23 en 24 juni bracht collegevoorzitter dr. Frits Pannekoek van Athabasca
University een bezoek aan de Open Universiteit Nederland. De heer
Pannekoek heeft gesproken met het College van bestuur, de decanen en
een delegatie van het Bureau van de universiteit.Tevens kreeg hij uitleg over
en demonstraties van producten van OTEC en het Ruud de Moor Centrum,
en werd hij rondgeleid over de campus en het democentrum LEX. Athabasca
University is de afstandsuniversiteit van Canada en is op een aantal aspecten
goed te vergelijken met de Open Universiteit. In april bracht een delegatie
van de Open Universiteit al een studiebezoek aan Athabasca. Naar die universiteit
is een van de gebouwen op de Heerlense campus vernoemd.

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
5
kort nieuws
Afscheid Thijs Wöltgens tijdens opening
academisch jaar
Op 1 september aanstaande neemt drs. Thijs Wöltgens afscheid van de
Open Universiteit Nederland. Na een periode van vijf jaar waarin hij als
Collegevoorzitter leiding heeft gegeven aan onze universiteit, draagt hij
de voorzittershamer over aan drs. Theo Bovens, nu nog vice-voorzitter
van het College van bestuur. Het afscheid van Thijs Wöltgens vindt
plaats in combinatie met de opening van het academisch jaar.
Aansluitend aan de afscheidsbijeenkomst/opening van het academisch
jaar is er een receptie. De bijeenkomst vindt plaats van 15.00-
16.30 uur op de campus van de Open Universiteit, Valkenburgerweg
177 in Heerlen. De receptie is van 16.30-18.30 uur. Studenten en
alumni van de Open Universiteit zijn van harte welkom bij deze feestelijke
bijeenkomst! U kunt zich tot 15 augustus aanmelden via het
e-mailadres: afscheid@ou.nl. Wij verzoeken u om in de e-mail uw
naam en woonadres te vermelden en om aan te geven of u aanwezig
wilt zijn bij de afscheidsbijeenkomst/opening academisch jaar, bij
de receptie, of bij beide. Op pagina 16 t/m 18 staat een interview met
de scheidend CvB-voorzitter.
John Monsewije verlaat Open Universiteit
Drs. John Monsewije, sinds begin 2005 directeur van het Bureau van de
universiteit, verlaat de Open Universiteit Nederland per 1 augustus
aanstaande. Na een periode van bijna vijf jaar bij de Open Universiteit
wordt hij voorzitter van het nieuw te vormen tweehoofdig College van
bestuur van de Heerlense Onderwijsstichting Sint-Bernardinus, waaronder
zeven scholen voor het voortgezet onderwijs ressorteren, met
ruim 1.000 medewerkers en 9.000 leerlingen.
Het paard achter de wagen
column
Modulair vroeg in de vorige aflevering wat de Open Universiteit zou kunnen doen om te zorgen
dat er meer studenten afstuderen. Als men mij dat gevraagd zou hebben, zou mijn eerste
ingeving geweest zijn: ik zou het prettig vinden als mijn studiebegeleider mij ongeveer één
keer per jaar mailt of belt om te vragen hoe het met mijn studie staat. We zouden dan kunnen
overleggen over hindernissen die ik tegenkom. Wellicht kan een gesprek wat helderheid brengen,
de hindernis slechten of de student weer moed doen vatten om de studie op te pakken.
De paradox is dat, als ik het op mijn studiecentrum goed begrepen heb, de Open Universiteit
juist bezig is ‘contactmomenten’ zoveel mogelijk te verminderen om kosten te besparen. Is dat
even het paard achter de wagen spannen!
Bij nadere overdenking word ik eigelijk boos. Wie zegt eigenlijk dat iedereen moet afstuderen?
De regering kiest om een belachelijk financieringsstelsel te hanteren waarbij alleen het afstuderen
telt. Belachelijk vind ik dat om twee redenen. Dat er nog mensen aan de Open
Universiteit afstuderen, mag een wonder heten bij een nominale studieduur van zo’n negen
jaar, in combinatie met gezin en/of werk. Bij zo’n lang traject kun je op je vingers natellen dat
niet iedereen dat haalt. Het hoogste doel hoeft ook helemaal niet afstuderen te zijn. Ook al
studeer je niet af, dan nóg heeft de student een kwaliteitsverhoging ondergaan. Weet meer en
kan meer. Volgens de regering is dat nuttig in deze steeds veranderende maatschappij. Maar
als puntje bij paaltje komt, dan is het bepaald niet de bedoeling van de regering dat we
levenslang leren. Nee, in een zo’n kort mogelijke tijd een papiertje halen: dat is de bedoeling.
Wat ik een eerlijk financieringsstelsel van universiteiten zou vinden, is een financiering op
basis van de tevredenheid van de student. Dat is immers de ‘klant’. En die klant wil meer dan
een universiteit die ‘m in de kortst mogelijke tijd klaarstoomt voor een diploma. Die wil goed
materiaal, goede begeleiding, aardige mensen en inhoud. Voor zover ik weet is de OUNL-student
over het algemeen zeer tevreden, dus in ‘mijn’ systeem zou dat de Open Universiteit
(extra) geld moeten opleveren. Kunnen ze dat mooi besteden aan meer contactmomenten,
zodat er meer mensen afstuderen.....
Stuutje van Vulpen

’Ik studeer
écht op afstand’
FOTOGRAFIE: FAM. WASSEN
Het lijkt allemaal zo mooi. Je reist de wereld rond, speelt op zijn tijd een partijtje tennis en doet er in de
rustige uurtjes een studie bij. Proftennisser en student economie aan de Open Universiteit Rogier
Wassen weet dat de werkelijkheid wel even anders is. ’Ik ben op de eerste plaats tennisprof, de studie
komt op de tweede plaats.’

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
7
De lome lentemiddag op het tennispark van TC Groenekan in
de Bilt nodigt uit voor een siësta. De vriendin van de Spaanse
collega van Rogier Wassen heeft die aandrang niet kunnen
weerstaan en doet een tukje op de bank in de kantine, terwijl
haar vriend TV kijkt. Rogier Wassen leidt al elf jaar het leven
van een tennisnomade en weet wat het is hoe de tijd tussen
de partijen door te komen.‘Als proftennisser heb je veel lege
uren. Je kunt die doorbrengen met slapen of TV kijken of met
kaarten, waar ik trouwens ook niet vies van ben. Maar er zijn er
heel weinig die net als ik een universitaire opleiding doen. Het
wereldje weet van mijn studie en ze hebben er best bewondering
voor.’ Wassen is net terug van Roland Garros waar hij in
het dubbelspel in de eerste ronde werd uitgeschakeld. Daarom
had hij tijd om voor TC Groenekan twee weken in de nationale
eredivisie te spelen. Hierna gaat hij naar het grastoernooi
van Rosmalen en dan naar Wimbledon.
Wassen tennist al sinds zijn vijfde. Eerst tegen een muurtje, vanaf
zijn twaalfde nationaal en internationaal tegen leeftijdgenoten
en na zijn vwo tegen vedetten uit het professionele circuit. Als
jeugdspeler werd hij in elke leeftijdcategorie Nederlands kampioen,
in 1995 was hij bij de senioren de beste. De laatste jaren is
hij vooral als dubbelspeler actief en staat daarmee internationaal
op de zestigste plaats. Hij is zo’n dertig weken per jaar van huis,
alleen of met zijn trainer.‘Ik berekende onlangs nog dat ik in
zestig landen heb gespeeld.’ Als zijn lichaam meewerkt, wil hij
tot zeker 2008 doorgaan. Hij is dan tweeëndertig. Om dan niet in
een zwart gat te vallen, studeert hij nu economie.
Nuchter
Van wie het idee kwam om zich tegelijk met zijn entree in het
profcircuit bij de Open Universiteit in te schrijven, weet hij niet
meer. Hij denkt van zijn moeder of zijn trainer.‘Verstandig van
me om dat plan op te volgen’, vindt hij nog steeds,‘want er is
nóg een leven na mijn tenniscarrière.’ Het past volgens Wassen
ook bij onze nuchtere Hollandse aard om verder te kijken
dan het succes van het moment.‘Hier in Nederland hebben ze
weinig waardering voor een topsporter en vragen ze je altijd
of je niet eerst je school moet afmaken. In zuidelijke landen is
dat anders. Daar ben je zelfs als succesvolle jeugdspeler een
held die op handen gedragen wordt. De schaduwkant is wel
dat zo’n speler dikwijls vroeg van school gaat.’ Binnen het
Nederlandse onderwijs is dat beter geregeld. Tijdens zijn atheneumperiode
zat Wassen op de Trevianum scholengroep in
Sittard, een zogenoemde LOOT-school.
Deze scholen – landelijk vijftien in totaal – vallen onder het
Landelijk Overleg Onderwijs Topsport (LOOT) en zijn door
OCW en NOC*NSF speciaal opgericht om jeugdige talenten
een aangepast schoolprogramma te bieden. Een uitkomst.
‘Ik speel vanaf mijn veertiende toernooien en dan is het onmogelijk
om op een gewone middelbare school mee te komen. In
Sittard werd het lesrooster aan mijn trainingen en wedstrijden
aangepast. De leraren stonden altijd klaar om me bijles te
geven. Als ik weg was geweest, dan mocht ik de gemiste proefwerken
inhalen. Zo heb ik toch op mijn achttiende mijn eindexamen
gehaald.’ Ook over de medewerking van studiecentrum
Sittard (nu Parkstad Limburg in Heerlen, red.) mag hij niet
klagen. Ze kenden hem al door de artikelen die regelmatig in
de regionale pers over hem verschijnen.‘Ik heb ze mijn situatie
uitgelegd en ze verteld dat ik écht op afstand studeer. Die
aardige medewerkers daar helpen me waar ze maar kunnen.
Ideaal voor een topsporter met intellectuele ambities.’
’De Open Universiteit is ideaal voor een
topsporter met intellectuele ambities’
Zijn leven als student is hoe dan ook ‘ongemakkelijk’. Ik ben op de
eerste plaats tennisprof, de studie komt op de tweede plaats, is
altijd zijn redenering geweest. Natuurlijk raakt zijn studie daardoor
regelmatig in het gedrang. In de beginperiode, toen hij nog
als negentienjarige in het ritme van de middelbare school zat,
ging het allemaal goed. Hij nam de boeken mee op reis en had in
drie jaar zijn propedeuse. Daarna ging het minder. Hij sukkelde
met blessures en twijfelde aan zijn toekomst als tennisser, en wist
niet precies wat hij met zijn economiestudie aan moest. Na
Spaans bij de LOI en een nog tijdje rechten bij de Open
Universiteit, pakte hij opnieuw economie op, nu met de nadruk
op marketing. Die specialisatie past meer bij zijn toekomst.‘De
meeste tennissers worden na hun carrière coach, maar ik zie me
toch eerder in de sportmarketing terechtkomen.’ Het zakenleven
trekt hem, hij heeft er al de nodige contacten.‘Door al dat reizen
ben ik erg zelfstandig geworden en ben ik gewend om risico’s te
nemen. Die instelling past bij een zakenman.’
Vrijheid
Het leven van een tennisser die er elke wedstrijd om den
brode tegenaan moet, heeft niet alleen een vechter maar
ook een realist van hem gemaakt.‘Ga ik in dit tempo met
mijn studie door, dan ben ik de eerste vijf à zes jaar nog
niet afgestudeerd. En als ik aan dat eenzame geploeter op
hotelkamers en vliegvelden denk ….’ Hij vraagt zich dan
ook af of deze universiteit de juiste voor hem is.‘Ik ben
jaloers op studenten van een gewone universiteit die met
elkaar optrekken en in een strak studieschema naar het
doctoraal gaan. Misschien ga ik na mijn carrière tennislessen
geven en tegelijk op een reguliere universiteit mijn
marketing afmaken.’ Dan aarzelt hij:‘Och, ik weet het niet.
De vrijheid van de Open Universiteit bevalt me eigenlijk
best wel goed.’
Paul Troost
de student

8 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
Mevrouw Monique van der Veer, informatica
’Goed idee, een openstelling! Na acht jaar studeren
aan de Open Universiteit lees ik de
Modulair niet meer zo trouw. De meeste studenten
kennen Heerlen vooral van het indienen
van tentamenaanvragen en vrijstellingen.
Eén ervaring is me altijd bijgebleven: ik was te
laat met de aanmelding voor een wiskundetentamen.
De dame in Heerlen op de laatste
dag van de aanmelding klonk streng:“Faxen
worden niet geaccepteerd, mevrouw”. Die dag
heb ik een koerier naar Heerlen laten rijden
met mijn tentamenaanvraag! Over wanhopig
gesproken… Inmiddels heb ik de postpropedeusefase
bereikt en in veel studiecentra
begeleidingsbijeenkomsten gevolgd en tentamens
gedaan.’
’Ik wil gewoon goed
geholpen worden’
Mevrouw Karen van Essen,
milieu-natuurwetenschappen
’Ik heb altijd wel geweten dat de Open Universiteit
“fysiek echt bestaat”. Als ik vragen heb met
betrekking tot bijvoorbeeld inschrijvingen van
modules dan bel ik gewoon met iemand van de
hoofdvestiging (in Heerlen). Ik kom dan met
mijn vraag altijd op de goede plek terecht. In de
Modulair wordt inderdaad al een tijdje aandacht
besteed aan “het gezicht” van de Open Universiteit,
maar ik moet zeggen dat ik daar niet echt
aandachtig naar kijk. Ik blader zelfs gewoon
door. Wat mij betreft, hoeft de Heerlense campus
ook niet worden opengesteld. Ik zou er niet
apart naar toe gaan om te bekijken hoe de
Open Universiteit haar werk doet. Wat ik
gewoon wil, is dat ik snel en goed wordt geholpen
(en tot op heden is dit het geval). Misschien
wel een beetje zelfzuchtig van me….’
de stelling van de maand
Open Universiteit zou de Heerlense
campus eens moeten openstellen...
In Modulair 8 laat een studente
zich ontvallen verrast te zijn ‘dat
de Open Universiteit fysiek echt
bestaat’ en ‘Ik raad iedereen aan
eens in Heerlen te gaan kijken’.
Diezelfde uitspraak nu verraste
opnieuw de Modulair-redactie die
nu zo’n 12 edities lang op een
vaste pagina 2 in Modulair de Open
Universiteit Nederland op allerlei
manieren heeft proberen te ‘verbeelden’.
U neemt toch zeker kennis
van die pagina, of zou de Open
Universiteit de Heerlense campus
eens moeten openstellen...
De heer Bart Thijs, managementwetenschappen
(B)
’Een aantal jaren geleden ben ik naar de campus
te Heerlen gereden, samen met een collega-student
om een bepaalde begeleider te
spreken. Ik moet er wel bij zeggen dat we geen
afspraak hadden gemaakt met de desbetreffende
begeleider. In Heerlen aangekomen dacht ik:
hier loop ik even naar binnen, en klaar is kees.
Maar ik werd er beleefd op attent gemaakt dat
de campus niet echt toegankelijk is voor studenten.
Na veel aandringen heb ik dan toch
met de begeleider kunnen spreken. Wij vonden
dat vreemd, een zó groot complex en dan niet
bereikbaar. Het zou een verbetering zijn als de
campus te Heerlen meer in de kijker komt te
staan en daarbij een betere toegankelijkheid
verschaft ten opzichte van (toekomstige) studenten.
Laat zien met wat de Open Universiteit
zich bezighoudt. Hiermee zal deze universiteit
haar imago verbeteren ten aanzien van de
andere universiteiten en zal men misschien de
twijfelaars over de streep kunnen trekken.’
’Leg meer nadruk op campusgevoel
bij de landelijke dagen’
De heer Boudewijn Koopmans, cultuurwetenschappen
’De Open Universiteit biedt afstandsonderwijs.
De ware OUNL-campus zou mijns inziens een
virtuele of reizende campus moeten zijn. Ik
begrijp echter die hang naar een universitair
brandpunt. Toen ik vier jaar geleden startte met
cultuurwetenschappen, was het studiecentrum
nog gevestigd in de VU en vond ik het heerlijk
om mij weer “echt” student te voelen. De realiteit
is echter dat een OUNL-student geen tijd
heeft om regelmatig ergens samen te komen.
Ik wil daarom pleiten voor meer nadruk op het
campusgevoel bij de landelijke dagen die dan
wel vaker plaats moeten vinden op bijzondere
universitaire locaties, zoals in het Academiegebouw
in Utrecht.’
De heer Martin Bats, psychologie
‘Ik zou het een goede zaak vinden om de campus
een keer open te stellen, het heeft namelijk enigszins
een professioneel karakter om de campus in
fysiologische vorm weergegeven te zien.
Het geeft naar mijn mening ook meer een gevoel
van cohesie, ergens bij te horen in plaats van alles
in een boekje te lezen, zo krijgen mensen een
betere interpretatie van de werkelijkheid. Net
zoals je naar een “echte” universiteit gaat.’
Frans Bogaert

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
9
Open Universiteit Nederland op locatie
Regionaal voorlichter Dinie Hartgers (r) licht
een belangstellende uitgebreid voor
Achter Regionaal voorlichter Cora Dams (l) zijn
de bezoekers van de informatiemarkt te zien
Senioren Informatiemarkt Den Haag
Vrijdag 3 juni was de Open Universiteit Nederland aanwezig op de Senioren Informatiemarkt in de Haagse wijk Mariahoeve. Deze buurtmarkt
was een prelude op de grote Seniorenmarkt die in oktober in het Haagse stadhuis zal plaatsvinden. Ook dan zal de Open Universiteit aanwezig
zijn met een stand met informatie- en cursusmateriaal. Senioren zijn én blijven een interessante doelgroep; maar liefst 20% van onze studenten
is ouder dan 45 jaar. Naast de vele belangstellenden was ook de regionale pers aanwezig; het Ouderenjournaal maakte opnames en
Sonja van Beers (medewerker studiecentrum Den Haag) maakte een reportage, eveneens bestemd voor de Haagse lokale televisie.
Nieuw Kort Hoger Onderwijsprogramma Preventiemanager
Op grond van de per 1 juli 2005 gewijzigde
Arbo-wet dient elke instelling met meer dan
14 werknemers één of meer preventiemedewerkers
aan te stellen. Deze medewerker moet
voldoende opgeleid zijn om adequate maatregelen
te nemen rond arbeidsomstandigheden.
De preventiemedewerker kan samenwerken
met de leidinggevenden, bedrijfsarts en personeelsmedewerker.
De leidinggevende is namelijk
bevoegd om maatregelen te nemen.
De vereiste deskundigheid van de preventiemedewerker
moet worden beschreven in de verplichte
risico-inventarisatie en -evaluatie m.b.t.
arbeidsomstandigheden (RI&E), die getoetst
moet zijn door een gecertificeerde arbo-deskundige.
De Open Universiteit Nederland heeft
een aangepast programma ontwikkeld dat de
kennis, vaardigheden en attitudes versterkt om
te functioneren als arbo- preventiemedewerker
op HBO/academisch-niveau: het Kort Hoger
Onderwijsprogramma (KHO) Preventiemanager.
Voorheen bood de Open Universiteit het KHOprogramma
aan onder de naam Arbo-adviseur.
De docenten Diny van Faassen, arbeidshygiënist
en Iris van ’t Leven, adviseur arbo- en milieumanagement,
zijn intensief betrokken geweest bij
de ontwikkeling van het programma. Zij nemen
de begeleiding en beoordeling van de deelnemers
voor hun rekening. Modulair stelde hen
enkele vragen over het nieuwe programma.
Sinds de wijziging van de Arbo-wet, is het KHOprogramma
Arbo-adviseur vervangen door de
preventiemanager. Waarin zitten de belangrijkste
verschillen?
‘De inhoud zal niet fundamenteel wijzigen,
want evenals de arbo-adviseur zal de preventiemanager
een breed overzicht moeten hebben
van de risico’s en hun beheersingsmogelijkheden.
Het onderdeel projectmanagement zal iets
uitgebreid worden.’
Wat maakt het KHO Preventiemanager zo
uniek ten opzichte van andere opleidingen op
het gebied van arbo-zorg?
‘Het is een arbo-brede opleiding, dus ook met
aangrijpingspunten naar de zorg voor verzuim,
arbeidsongeschiktheid, kwaliteit en milieu.
Maar met meer diepgang in de beoordeling
van risico’s op bijvoorbeeld chemisch en biologisch
gebied dan de opleidingen arbo-management
in Rijswijk en Rotterdam. De opleiding
wordt wel grotendeels in zelfstudie uitgevoerd.
Ons systeem, boordevol studietaken intervisiegroepen
en elektronische begeleiding via internet,
maakt dit mogelijk. Slechts 24 van de 400
studiebelastingsuren zijn contacturen. Daar
worden studietaken en voortgang besproken
en wordt geoefend in mondeling presenteren.
In bijna alle studietaken zitten praktische oefeningen.
De beoordeling vindt plaats op grond
van de studietaken, toetsopdracht halverwege
het jaar en de eindopdracht die moet bestaan
uit het uitbrengen van een advies in een
bestaande organisatie. Het programma maakt
gebruik van het regulier studiemateriaal van de
OUNL, het niveau van de opleiding is post-
HBO.’
Wat verwachten jullie dat een deelnemer aan
het einde van het programma bereikt heeft?
‘Kennis van arbo-risico’s (van brand tot overspannenheid)
hun gevolgen en hun beheersingsmogelijkheden
en vaardigheden om hieraan
te werken met alle betrokken partijen.’
Welke ontwikkelingen m.b.t arbo-zorg verwachten
jullie in de (nabije) toekomst?
‘Na 1 juli 2005 zullen arbo-preventiemedewerkers
benoemd worden, compleet met beschrijving
van hun taken, verantwoordelijkheden en
bevoegdheden. Zodoende worden de preventietaken
gepositioneerd naast de andere actoren
bij de arbo. Er zal een certificatiemogelijkheid
komen voor deze functie op verscheidene
niveaus van LBO tot HBO, dit ter verantwoording
aan de Arbeidsinspectie. De functie van
(arbo-)preventiemanager zal gecreëerd worden
in grote bedrijven of bedrijven met ingewikkelde
arbo-risico’s zoals industrieën. Wellicht zullen
ook Arbo-diensten gebruik maken van deze
functies. Om de samenwerking tussen directie,
leidinggevenden, preventiemedewerkers en
medezeggenschapsorganen efficiënt te organiseren,
zullen wellicht arbo-commissies opgericht
worden. Deze commissie treedt dan op als
stuurgroep voor de implementatie en onderhoud
van de arbozorg binnen de instelling.’
Het KHO Preventiemanager zal op maandag
10 oktober 2005 starten in Utrecht. De bijeenkomsten
vinden plaats op maandagen van
16.30-20.00 uur. Het programma kent negen bijeenkomsten,
waarvan vijf plenair en vier in
intervisiegroepen van vier personen. De kosten
bedragen € 2995,- (of 11 termijnen van € 287,-).
Looptijd 12 maanden. Kijk voor meer informatie
op: www.korthogeronderwijs.nl.

10 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
De faculteit Psychologie behoort met haar opleidingen tot de betere in het land. Het aantal
inschrijvingen is in 2004 ten opzichte van het voorgaande jaar met 136% gestegen. Een faculteit
waar een goede teamgeest heerst met medewerkers die over sterke onderzoek- en innovatieambities
beschikken. In feite tegen de stroom in moet de faculteitsleiding nu een aantal
maatregelen treffen om tot een noodzakelijke herstructurering van de faculteit te komen.
Deze zijn – niet zonder enige ironie – neergelegd in de perspectievennota ‘Opwarmen voor de
ijstijd’ die eind vorig jaar verscheen. Decaan prof. dr. René van Hezewijk licht de plannen toe.
Faculteit en Kwaliteit
‘Ja, er gaan dingen veranderen bij Psychologie’, aldus Van Hezewijk
(op foto). De theoretisch psycholoog is vanaf juli 2002 decaan bij de
faculteit Psychologie en was daarvoor zes jaar portefeuillehouder
Onderwijs in het managementteam van de faculteit Sociale
Wetenschappen van de Universiteit Utrecht. Een onderwijsman in hart
en nieren.‘Voor de veranderingen in onze faculteit zijn drie belangrijke
aanleidingen te noemen. Allereerst is er een nieuw systeem van accreditatie
waar we bij de eerstvolgende visitatie in 2007 mee te maken krijgen.
Ten tweede noem ik de afnemende aandacht voor kwaliteit aan de
Open Universiteit Nederland. Om allerlei redenen is die aandacht de laatste
jaren verslapt. De derde aanleiding – en dat zal niemand verbazen –
vormen de bezuinigingen. Wat dit punt betreft is het bijvoorbeeld opvallend
te moeten constateren dat onze faculteit groeit en dus ook meer
scriptiebegeleiding nodig is, maar dat je die om budgettaire redenen
niet kunt geven zonder intern met prioriteiten te schuiven.’ De veranderingen
zullen echter voor de ongeveer 4.500 opleidingsstudenten en
voor de afnemers van de ca. 18.000 cursussen zeker ook een positieve
uitwerking hebben.
Opwarmacties
‘Als we eens verder inzoomen op het punt van de accreditatie dan schieten
we – Van Hezewijk is tevens voorzitter van de OUNL-brede projectgroep
Kwaliteit – ook instellingsbreed absoluut tekort op het gebied van
onderzoek. Onze faculteit maakt daar overigens nog een gunstige uitzondering
op. Binnen het academisch onderwijs in Nederland zie je dat
het accent – ook in de onderwijsaccreditatie – steeds meer op onderzoek
komt te liggen. Daar moesten we dus wat mee. In de perspectievennota
vind je met betrekking tot dit punt dan ook een aantal zg. opwarmacties,
waarvan de uitwerking zich inmiddels begint af te tekenen.’ Een
van die acties betreft het verbeteren van de onderzoekprestaties van de
medewerkers zelf. In functioneringsgesprekken zullen concrete afspraken
gemaakt worden over onderzoekprestaties en aantallen wetenschappelijke
publicaties en presentaties. In het verlengde hiervan zal
ook worden bevorderd dat de tijd die het wetenschappelijk personeel
voor onderzoek krijgt – zo’n 20 % van de functie – daaraan ook daadwerkelijk
wordt besteed. Van Hezewijk:‘Alleen de praktijk leert helaas dat
wanneer het College van bestuur te weinig middelen voor onderwijs uittrekt
het onderzoek er als eerste onder lijdt. De beste remedie hiertegen
is om door groei extra inkomsten binnen te halen. En ik zie daarvoor ook
binnen de bestaande BaMa-structuur voldoende mogelijkheden.‘
Meer multimediale begeleiding
De faculteitsleiding gaat ook het scriptiebeleid verbeteren. De begeleiding
van de studenten wordt beter doordat alleen scriptiethema’s kunnen
worden gekozen waar de scriptiebegeleiders goed in thuis zijn en/of
affiniteit mee hebben.‘Hierdoor kan de begeleidingstijd effectiever worden
gebruikt . Dat lijkt ongunstig maar daar heeft de student juist profijt
van. Ook willen we meer dan voorheen samen met de studenten scripties
die publicabel zijn herschrijven tot artikelen voor wetenschappelijke
tijdschriften. Dat is competentiegericht studeren in optima forma. En we
merken dat de studenten dat ook heel leuk vinden.’ Een andere belangrijke
verandering betreft het nog meer bevorderen van het actief leren
door digitalisering van het onderwijsmateriaal. De faculteit kent een
staf-student-ratio van 1 : 200, waardoor face to face-begeleiding nagenoeg
onmogelijk is. Er zal in de toekomst dan ook meer gebruik gemaakt
worden van geprogrammeerde feed back. De input daarvoor zal in eerste
instantie het nodige ontwikkelwerk vragen, maar op termijn zal het
zeker rendement gaan opleveren.
FOTOGRAFIE: LEON SMEETS

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
11
‘Veel meer aandacht zullen we ook gaan hebben voor het behoud van
onze studenten. We gaan ze beter in hun studiepad volgen en onder
andere goede feed back geven om dreigende uitstroom te voorkomen.
Bij het vak Inleiding in de psychologie bijvoorbeeld doet maar 50%
tentamen, waarvan dan wel 70% slaagt. Dat tweede percentage is prima,
het eerste moet hoger. Ook gaan we de mogelijkheid introduceren om
extra begeleiding te krijgen, maar dat kost dan ook wel extra geld. De
Facultaire opleidingscommissie (FOC) heeft constructief met ons meegedacht.
Heel concreet heeft ze gereageerd op onze voorstellen om het
aantal bijeenkomsten bij Inleiding in de psychologie drastisch terug te
brengen. Noch de FOC, noch een aantal begeleiders vond dat een goede
oplossing. We hebben onze oorspronkelijke plannen dan ook teruggedraaid
met als resultaat twee beter gespreide cycli van elk zes bijeenkomsten
voor het KMT met de tweede cyclus weliswaar in een beperkt
aantal studiecentra.’
Andere doelgroepen
Uitstroom van studenten tegengaan is één kant van de medaille, instroombevordering
is de andere. En ook hierop richt zich een aantal activiteiten.
’Als faculteit Psychologie willen we ons met meer nadruk op een aantal
bijzondere doelgroepen richten. Zo willen we graag studenten aantrekken
die uit een oogpunt van carrièreontwikkeling willen studeren.
Dat zijn in de regel heel gemotiveerde mensen.’ Samen met de afdeling
Marketing en Communicatie worden acties voorbereid om met kleine
kernachtige advertenties in vakbladen en op carrièresites deze doelgroep
te bereiken. Verder wordt in de tweede helft van 2006 in samenwerking
met Teleac NOT in een aantal TV-programma’s aandacht geschonken aan
enkele door onze faculteit ontwikkelde experimenten die via Internet kunnen
worden uitgevoerd. Als die aanslaan kunnen geïnteresseerden zich
daarin – maar dan tegen betaling – verder verdiepen.’ Decaan Van
Hezewijk heeft het volste vertrouwen in de toekomst.‘Als faculteit doen
we het namelijk uitstekend. Alleen, met nóg meer bezuinigingen kunnen
we dat natuurlijk niet volhouden. Op dit moment worden onze plannen en
maatregelen – mede met het oog op de accreditatie in 2007 – verder uitgewerkt
in een kwaliteitsplan. Saillant detail is dat de trekker daarvan –
drs. Henk Dubbelt – een oud-student van onze faculteit is.’
Chester Bogaardt
Opwarmen voor de ijstijd bij Psychologie
Christian Jongeneel is als wetenschapsjournalist werkzaam
voor onder andere De Volkskrant. Hij studeerde informatica
en promoveerde in de wetenschapsfilosofie aan de TU Delft.

12 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
Studentenraad
Dieuwertje Bogaards
FOTOGRAFIE: CHRIS PEETERS
Het academisch jaar zit er weer bijna op. Dat neemt niet weg dat de Studentenraad nog even op metaforische wijze
van zich doet spreken onder het motto ‘Horen, zien en (niet) zwijgen’ en gelardeerd met sprekende citaten. De vaste
bijdrage is deze keer van Dieuwertje Bogaards. Zij begint aldus: ‘Ik weet niet of u ze kent, de drie aapjes? Ze moeten
de begrippen horen, zien en zwijgen uitbeelden, het ene aapje heeft de apenhandjes voor de oren, het tweede voor
de ogen en het derde voor de mond. Moet de Studentenraad zich ook zo opstellen, ik dacht van niet, ook al is de
Darwin-theorie erg actueel…’ Vooral over twee zaken wil de Studentenraad niet zwijgen: de procedure rondom de
recente herbenoeming binnen het College van bestuur, en de (te) beperkte bevoegdheden.
Studentenraad wil horen en zien, maar
allerminst zwijgen
Onlangs heeft de Raad van toezicht (RvT) van de Open Universiteit een zittend
collegelid tot nieuwe voorzitter benoemd, die de huidige voorzitter per
1 september 2005 zal opvolgen. Ook is de rector magnificus herbenoemd.
De benoemingen gelden voor vijf jaar. De RvT heeft de Studentenraad (SR)
inzake de (her)benoeming conform WHW 11.2, lid 3 gehoord en de SR heeft
een kritisch standpunt ingenomen inzake de werkwijze en samenwerking
met het College van bestuur in de afgelopen periode. Dat heeft gedurende
enige tijd geleid tot een geprikkelde verhouding tussen de betrokken gremia.
Er zijn mensen die, in plaats van te luisteren naar wat men tegen hen zegt,
reeds luisteren naar hetgeen zij zelf gaan zeggen. Albert Guinon
Horen
De SR heeft zich in de afgelopen vijf jaar meerdere malen kritisch uitgelaten
over de werkwijze van het College van bestuur en onder meer de
nadruk gelegd op kwaliteit en inhoud van het onderwijs, de afhandeling
van de BAMA en de afschaffing van de ongedeelde opleidingen. Ook de
toekomstvisie op de BAMA is de SR niet duidelijk. Moet de SR horen, aanhoren,
verstaan, luisteren?
Leren zien is de kunst die het moeilijkste is te leren en de langdurigste studie vergt.
Edmond De Concourt
Zien
Zien, is dat kijken, lezen, waarnemen, bestuderen, onthouden? De huidige SR
kijkt inderdaad met kritische ogen, ten behoeve van de studenten van de
Open Universiteit; hun belang staat nog steeds voorop. De SR wil ook vooruitzien
en de vinger aan de pols houden inzake beleid nu en de volgende
vijf jaar, daarvoor is de SR aangesteld en voelt hij zich verantwoordelijk.
Wij willen eenzelfde verhaal wel eens tweemaal vertellen, maar nooit meer
dan eenmaal horen. William Hazzlitt
Zwijgen
Zwijgen is uiteraard soms noodzakelijk, maar over belangen van studenten,
onderwijs en universiteit kan en mag de SR niet zwijgen. Hij wil dan ook alle
mogelijkheden aangrijpen om de medezeggenschap gestalte te geven en
met het nieuwe CvB het motto ‘De student voorop’ waar te maken.
Na recent overleg van de Uitvoerende Raad van de Studentenraad met de
RvT, het toekomstige CvB en de RvD i.o. zijn er positieve geluiden geuit over
onze samenwerking. Er zal gewerkt worden aan een betere communicatie
zodat wij al in een veel eerder stadium bij zaken betrokken worden die het
onderwijs betreffen in de meest brede zin. Het is in het belang van alle betrokkenen
dat er meer geluisterd, meer bekeken en zeker niet gezwegen
wordt, vooral als dit gebeurt vanuit een positieve intentie om het onderwijs
op een hoog niveau te krijgen en te houden. Wij hopen dan ook op een
vruchtbare samenwerking en wensen het toekomstige CvB veel wijsheid toe.
Naast deze perikelen is de SR in het kader van de vernieuwing van de Wet
op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) op meerdere
fronten bezig zijn bevoegdheden bij de OUNL aan te kaarten. Deze
bevoegdheden zijn vergeleken met die van de studenten van andere universiteiten
beperkt. De SR heeft alleen instemmingsrecht op het algemene
deel van de OER. Verder bestaat die bevoegdheid alleen uit adviesrecht
over een aantal onderwerpen die in WHW 11.15 staan beschreven. Daarnaast
heeft de SR het recht om zelf onderwerpen bij het CvB aan de orde
te stellen. Het CvB maakt er helaas geen geheim van dat hij deze toestand
wil behouden, omdat hij geen medezeggenschap voorstaat van studenten
die slechts enkele modulen afnemen; dit doet echter volledig afbreuk aan
de rechten van studenten die wel een volledige academische opleiding
volgen. Om nu bij de vernieuwing van de WHW ‘het ijzer te smeden als het
heet is’ en in lijn met eerdere initiatieven heeft de SR wederom zijn wensen
schriftelijk aan de Tweede Kamer en staatssecretaris Mark Rutte kenbaar
gemaakt en nogmaals benadrukt dat de SR van de Open Universiteit
dezelfde bevoegdheden wil krijgen als studenten van de andere universiteiten.
Dieuwertje Bogaards

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
13
Forum publiceert ingezonden brieven van studenten en medewerkers van de
Open Universiteit die discussies kunnen uitlokken over actuele onderwerpen.
Wilt u een bijdrage leveren aan de rubriek Forum dan kunt u uw brief sturen
naar de redactie van Modulair, Postbus 4444, 6401 CX Heerlen of e-mail: modulair.redactie@ou.nl.
De lengte van uw inzending moet ongeveer 150 woorden
bevatten. Als u wilt, kunt u naast uw naam en de opleiding waaraan u bezig
bent, ook vermelden hoever u gevorderd bent in uw studie. De redactie
behoudt zich het recht voor artikelen en brieven te redigeren en in te korten. De
auteurs verlenen impliciet toestemming voor openbaarmaking en verveelvoudiging
van hun bijdragen in (elektronische) uitgaven van Modulair.
forum
Wakker worden
Als senior-student aan de Open Universiteit (sinds 1993) en als voorzitter
van de NW-faculteitsvereniging NouW constateer ik dat het verslag in
Modulair (editie 6; red.) over de bijeenkomst tussen College van bestuur
en studentenvertegenwoordigers aanvulling behoeft. Het College van bestuur
gaat er blijkbaar van uit dat de door Den Haag bedachte bezuinigingen
onvermijdelijk zijn en dat slimme oplossingen hieraan invulling moeten
geven. Spijtig is dat die zogenaamde slimme oplossingen niet eerst
ex-ante geëvalueerd worden (advies: volg cursus Beleidsonderzoek). Dan
zou gebleken zijn dat het verkleinen van het aantal studiecentra, het
beperken van de openingstijden hiervan, het afkondigen van een vacaturestop
voor docenten en het reduceren van het aantal ‘majors’ het begin
van een negatieve spiraal is. Dat is des te schrijnender als we uit de mond
van CvB-voorzitter Wöltgens horen dat het nauwelijks lukt om de enorme
overheadkosten van de Open Universiteit te verlagen (advies: volg een
cursus over benchmarking). Verbijsterd ben ik over het ontbreken van een
gedegen toekomstvisie. Meerdere malen werd er op de bijeenkomst naar
gevraagd, maar ik heb geen bevredigend antwoord kunnen ontdekken.
Vanaf studentenzijde dragen we dan maar een steentje bij. Het unieke
van de Open Universiteit is het bieden van hoger onderwijs aan tweedekansers
(dank!) en een bijdrage leveren aan permanente educatie.
Dit beschouw ik als de core business van de Open Universiteit. Hieraan is
niet te tornen. De efficiencyverbeteringen dienen in het secundaire proces
behaald te worden. Daarin is de Open Universiteit namelijk niet uniek.
Vele andere organisaties hebben een salarisadministratie nodig, maken
gebruik van relatiebeheersystemen, enzovoort. Hier zijn geldelijke voordelen
te halen. Dat vraagt van het CvB: denken, durven en doen.
Bezuinigingen in het primaire proces tasten het fundament van de Open
Universiteit aan. Als marathonloper weet ik dat een lange voorbereidingstijd
vaak niet te vermijden is om tot topprestaties te komen. En dat
steun vanuit de omgeving nodig is. Ook de belangen van CvB en studenten
zijn het best gebaat bij wederzijdse steun en bij een focus op de
lange termijn. Wel is hiervoor regelmatig afstemming nodig. En goede
communicatie, zeker in tijden van dipjes. Dat betekent dat ook artikelen in
Modulair eenieder objectief en enthousiasmerend dienen te informeren.
Wellicht een uitdaging voor het verslag over de volgende bijeenkomst
tussen CvB en studentenvertegenwoordigers? Laatste puntje: het
gewraakte artikel spreekt over ‘slechts’ 20 aanwezige studenten. Gelukkig
waren het er niet meer. Tenzij er gestreefd wordt naar een Poolse
Landdag. Tot slot een oproep aan alle studenten: laat jouw mening horen
en word lid van een studenten- of faculteitsvereniging. Bij het volgen van
afstandsonderwijs hoef je je niet afstandelijk te gedragen. Meld je meteen
aan via: http://www.ou.nl/open-index/studenten.htm. Samen komen we
verder! Reacties via http://www.open.ou.nl/nouw.
Cock van der Kaay, voorzitter NW-faculteitsvereniging NouW
Diploma-uitreiking
Via dit berichtje wil ik mijn scriptiebegeleiders prof. Henk Peer, hoogleraar
Economische wetenschappen en docent Peter ten Hacken, en alle medewerkers
van het studiecentrum Amsterdam, heel hartelijk bedanken voor
de bijzonder mooie en stijlvolle verzorging van de diploma-uitreiking. U
mag wel weten dat de Open Universiteit indruk heeft gemaakt op mijn
collega’s van de Nederlandsche Bank, met de aandacht voor elke individueel
afgestudeerde in de persoonlijke praatjes (meest gehoorde opmerking:
dat is bij gewone universiteiten wel even anders). Unaniem is men
hier van mening dat prof. Peer verreweg de leukste speech heeft gehouden,
maar misschien zijn ze in deze licht bevooroordeeld. Ik heb in de
loop van de jaren veel enthousiasme ontmoet in de vakgroep Algemene
economie. Het studiemateriaal was van zeer hoog niveau. Ik kan het
weten, want op de Divisie Wetenschappelijk Onderzoek van onze bank
komen nogal wat studenten van de VU, UvA, uit Tilburg of Groningen hun
scriptie schrijven. In gesprekken heb ik als het ware aan vergelijkend
warenonderzoek gedaan. Daarbij heb ik geconcludeerd dat de Open
Universiteit een behoorlijk curriculum biedt. En volgens mij lag de lat bij
de Open Universiteit eerder aan de hoge kant. Jammer natuurlijk dat de
opleiding Algemene economie inmiddels is stopgezet. Ik wil de Open
Universiteit hoe dan ook een hart onder de riem steken. De Open
Universiteit is ooit opgericht om mensen, die om welke reden dan ook
geen hoger of universitair onderwijs konden volgen, deze mogelijkheid
alsnog te bieden. Mede dankzij de Open Universiteit is langzaam maar
zeker uit het naïeve meisje van achter het IJzeren Gordijn een zelfstandig
denkende econoom bij de Nederlandsche Bank gegroeid.
Drs. Sybille Grob
Titulatuur
In een artikel in Modulair 8 (8 juni 2005) staat een berichtje op bladzijde
4 met als titel ‘Scriptieprijs rechtenstudent’. In de tekst staat ‘dr. mr.’.
Nu was ik altijd in de veronderstelling dat bij een combinatie van de
twee titels dr. en mr. de volgorde was: mr. dr. Ik heb dat inmiddels
opgezocht (http://www.onzetaal.nl/advies/titulatuur1.html). Als een
persoon meer dan één academische titel voert, wordt een bepaalde
volgorde gehanteerd: dr. en mr. gaan voor ir. en drs., en ir. gaat weer
voor drs. Dr. gaat voor mr., behalve bij een meester in de rechten die
gepromoveerd is aan een juridische faculteit: dan is de volgorde mr. dr.
De titel prof. gaat zoals gezegd voor al deze titels. De titels moeten in
deze volgorde worden genoteerd (gescheiden door spaties), en bij de
adressering wordt de titulatuur gebruikt die bij de eerste (de belangrijkste)
titel hoort.
P.E. Middendorp

14
www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
Scriptie over mediation wint prijs
Met haar scriptie voor de studie Rechtswetenschappen won mr. Mieke Nauta-
Trapman de eerste prijs van het Mediation Trainingsinstituut in Amersfoort.
De jury loofde de leesbaarheid en de praktische aanbevelingen en tips. Zelf kijkt
ze ook tevreden terug. Voor haar onderzoek naar het inzetten van mediation in
de relatie tussen overheid en burger kreeg ze een negen. Een cijfer dat niet snel
gegeven wordt. ‘Het ging dan ook van een leien dakje, ik heb eigenlijk geen
problemen gehad. Al was ik in het begin bang dat ik niet kon schrijven.’
de scriptie van
Mieke Nauta-Trapman
Mediation, een alternatieve vorm van
geschillenbeslechting waarbij een neutrale
deskundige, een mediator, de onderhandelingen
tussen de partijen begeleidt, is
vooral bekend bij echtscheidingen. Als
middel om conflicten tussen overheid en
burger te beslechten of te voorkomen is
het in Nederland nog niet zo ingeburgerd,
al is de verwachting dat het steeds meer
ingezet zal worden, met name omdat de
rechterlijke macht sterk overbelast is. In
haar scriptie onderzoekt Nauta-Trapman of
mediation een bruikbare methode is, specifiek
op het gebied van de ruimtelijke
ordening en het milieu. Een terrein waar ze
grote affiniteit mee heeft.‘Ooit heb ik – ik
heb iets met bouwen – makelaar willen
worden en sinds mijn jeugd voel ik me
betrokken bij de natuur. We woonden bij
de bossen en ik wandelde en speelde er
vaak. Daarom doet het pijn te zien dat het
groen in Nederland te grabbel wordt
gegooid.’ Dat de kwaliteit van de natuur
voor beleidsmakers regelmatig een stiefkindje
is zag ze met eigen ogen in haar
woonplaats Leusden. Daar wilde het openbaar
bestuur de economie een impuls
geven met het bouwen van bedrijventerreinen
in het buitengebied en leidde
vriendjespolitiek nogal eens tot beleid
waarbij de natuur het onderspit dreigde te
delven. De lokale actiegroep Nieuw Knal
Groen stelde zich teweer tegen dit beleid
en ging pal staan voor het behoud van
groen in en buiten het dorp. Nauta-Trapman
werd lid.
Mieke Nauta-Trapman: ‘Toen ik het eerste hoofdstuk van mijn scriptie inleverde, verwachtte ik de nodige kritiek...’
Tijdens de vele discussieavonden werd ze geconfronteerd met de tegenstrijdige belangen en merkte ze
dat er vaak slecht naar elkaar geluisterd werd.‘De discussies liepen vaak hoog op. Hoe het idee voor mijn
scriptie precies ontstaan is weet ik niet meer, maar het heeft op deze avonden in ieder geval haar voedingsbodem
gekregen.’
Nauta-Trapman zocht contact met de Stichting Natuur en Milieu met de vraag of ze in het kader van haar
scriptieonderwerp stage bij hen zou kunnen lopen.‘Dat leek me wel praktisch en handig. Dat leidde tot veel
heen en weer gebel en de opdracht van hun kant alvast een literatuuronderzoek op het terrein van mediation
te doen. Dat heb ik gedaan, het leverde een literatuurlijst van 12 kantjes op. Tot een echte stage is het
echter nooit gekomen.’ De overvloed aan literatuur is met name te danken aan de overheid. Deze doet veel
onderzoek naar alternatieve geschillenbeslechting. Minister Donner van Justitie presenteerde vorig jaar
plannen om mediation een structurele plaats te geven in het Nederlandse rechtsbestel. Er lopen nu een
aantal experimenten waarin de rechterlijke macht nagaat of het verwijzen naar mediators tot goede resultaten
leidt. Bij enkele van die pilots en proefprojecten nam Nauta-Trapman een kijkje en besprak ze de
ondervindingen met direct betrokkenen.‘Maar mijn scriptie is toch vooral een literatuuronderzoek.’

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005 15
FOTOGRAFIE: PETER STRELITSKI
Negatieve ervaring
Het onderzoek ging voortvarend, mede dankzij een duidelijk onderzoeksplan, dat
bij het opstellen wat aangescherpt was op instigatie van haar begeleider Eduard ter
Horst.‘Hij kon zich heel goed in mijn opzet vinden, maar maakte me wel duidelijk
dat ik een juridisch kader moest formuleren. Dit heeft vorm gekregen door de centrale
vraag af te zetten tegen de in 1994 in de Algemene wet bestuursrecht uniform
geregelde bezwaarprocedure. Verder ben ik door hem weinig gestuurd, dat was ook
niet nodig.’ Nauta-Trapman zag wel erg op tegen het schrijven van haar scriptie. Dat
had vooral te maken met een negatieve ervaring met de module Juridische
vaardigheden 2, een cursus die gericht is op het schrijven van juridische teksten.
Een werkstuk van Nauta-Trapman werd de eerste keer afgewezen.‘Mijn stijl was
niet goed, zeiden ze. Dan schrik je toch wel even en sluipt de angst erin dat je niet
kan schrijven. Dat doet toch wel iets met je zelfvertrouwen. Toen ik het eerste
hoofdstuk van mijn scriptie inleverde, verwachtte ik dan ook de nodige kritiek van
Ter Horst op de leesbaarheid. Maar tot mijn grote verrassing vond hij het goed. Hij
vond alleen dat ik iets scherper mocht formuleren.’
In tegenstelling tot het privaatrecht staat mediation bij het bestuursrecht nog in de
kinderschoenen, concludeert Nauta-Trapman. In haar scriptie stelt ze dat mediation
zeker mogelijkheden heeft in de verschillende fasen van het bestuurlijke traject op
het terrein van de ruimtelijke ordening en milieu naast de huidige methoden van
inspraak, overleg en rechtsbescherming. Als aan de indicaties voor het toepassen
van mediation is voldaan dan kan het in haar ogen een rol spelen ter voorkoming
van conflicten en kan het ook ingezet worden als alternatieve methode van conflictbehandeling.‘Maar
dan moeten de spelers zich wel aan de spelregels houden
en moet er binnen de geledingen van de ambtenaren een cultuuromslag plaatsvinden.
Zij moeten bereid zijn zich vertrouwd te maken met mediation. Ze hebben de
neiging vast te houden aan het vertrouwde en staan niet zo open voor veranderingen.’
Doodat Nauta-Trapman nogal ‘bellerig’ is kon het gebeuren dat ze in contact kwam
met het Mediation Trainingsinstituut in Amersfoort. Hier worden mediators opgeleid.
Inmiddels neemt het aantal mediators snel toe. Er zijn er nu al zo’n 2300.
Nauta-Trapman:‘Iedereen ruikt geld. De markt raakt echt overspoeld.’ Hoe dan ook,
ze werd uitgenodigd deel te nemen aan de scriptieprijs van het instituut en ze won,
duizend euro.‘Ze vonden de scriptie prettig leesbaar en waardeerden het dat er
praktische aanbevelingen in stonden. Het geld heb ik verdeeld onder man en kinderen
en voor mezelf heb ik op een veiling een antieke schommelstoel gekocht. Die
staat nu op mijn studeerkamer.’
‘Open Universiteit
zou kunnen helpen bij
opbouwen netwerk’
Geen netwerk
De scriptie heeft haar naast de prijs en een negen als cijfer – ‘die geven ze niet snel’
– namens de Examencommissie, vooral veel plezier opgeleverd, ook al is dat nu wat
op de achtergrond geraakt en is er vooral de zorg om het vinden van een baan.
Voor ze aan de studie rechtswetenschappen begon, had ze haar baan als bibliothecaresse
– ‘niet meer uitdagend genoeg’ – opgezegd in de hoop met de studie een
carrièremove te maken. Maar dat valt tot nu toe tegen. Vooralsnog loopt ze als
juriste stage bij de gemeente Amersfoort en lukt het maar niet een reguliere baan
te vinden.‘Ik denk dat ik met mijn 48 jaar te oud ben. Bovendien heb ik geen goed
netwerk. Daar zouden ze trouwens bij de Open Universiteit werk van moeten
maken. Tijdens de studie moeten ze mogelijkheden aanbieden een netwerk op te
bouwen, om in contact te komen met relevante mensen, organisaties en instellingen.
Dat mis ik nu wel’, aldus Nauta-Trapman.
Fred Meeuwsen
Rectificatie: in het juni-nummer van Modulair (8), in het kort-nieuwsbericht, stond dat Jos Teunissen voor Mieke
Nauta-Trapman als begeleider zou zijn opgetreden. Teunissen heeft de redactie verzocht dit te rectificeren.
Zoals ook uit het interview hierboven blijkt, was de begeleiding in handen van Eduard ter Horst. Teunissen was
examinator.

16
College van bestuur
Scheidend CvB-voorzitter Wöltgens:
‘We hebben zaken nu beter op orde’
Het is een van die vroeg-zomerse, maar wel écht warme dagen eind juni. De scheidend collegevoorzitter Thijs
Wöltgens zit er ontspannen bij, net terug van vakantie. Niet op zijn eigen, grote kamer maar, wars van enige franje,
op een wat klein kaal spreekkamertje, omdat daar gerookt mag worden, sigaren dus. Andere attributen in dit
bescheiden decor: een stapel beleidsnota’s en een thermoskan met thee, uit de automaat. Toch zal deze zelfbewuste
intellectueel in zijn eerste antwoord vervatten: ‘Toen ik gevraagd werd…’.
’Limburger met de beschouwelijkheid van de
intellectueel pur sang’ zo staat te lezen in de uitgebreide
biografie over Thijs Wöltgens op de website
van het Parlementair Documentatie Centrum.
Doorgaans wordt de scheidend CvB-voorzitter
kort getypeerd als voormalig fractievoorzitter
PvdA – 25 jaar was hij lid van de Tweede Kamer,
waaronder het tot ieders verbeelding sprekende
tijdperk Den Uyl – en (zes jaar) oud-burgemeester
van Kerkrade. Voor mensen die meer dan gewoon
geïnteresseerd zijn in Wöltgens’ curriculum vitae, is
de zoekmachine ‘Google’ – 5.380 hits – wellicht
een uitkomst. In dit laatste interview binnen de
muren van de Open Universiteit Nederland blikt
Modulair met de collegevoorzitter nog eens terug
op diverse bestuurlijke momenten vanaf diens
aantreden in september 2000.
In onze collectieve herinnering klinken woorden als
‘variantenstudie’ maar ook de in een forse korting
omgezette vermaning van OCW nog na. Wat was uw
eerste analyse medio 2000?
’Toen ik gevraagd werd, was voor mijzelf de
belangrijkste reden dat het voortbestaan van de
Open Universiteit bedreigd werd. Daartoe circuleerden
diverse plannen, zoals het elders onderbrengen
van het Onderwijstechnologisch expertisecentrum
en het koppelen van de Open
Universiteit aan een andere universiteit, wat naar
mijn mening niets anders was dan een sterfhuisconstructie.
Vanuit mijn economische achtergrond
verzette ik mij tegen de dreigende teloorgang van
hoogwaardige werkgelegenheid. Van die missie
zijn de voorbije vijf jaar nadrukkelijk doortrokken
geweest.’
‘Al meteen liep ik aan tegen de reeds in het HOOP
2000 aangekondigde bezuinigingen: 1/3 van de
overheidsbijdrage. Weliswaar hebben we dat geld
weten te behouden voor een nieuwe taak – het
bijdragen aan de terugdringing van het lerarentekort
via het Ruud de Moor Centrum – de pijn voor
de faculteiten was er natuurlijk niet minder om.
Vooral de voorbije twee jaar zijn ze daar echt de
gevolgen van gaan voelen. Overigens was de
instelling ook nog eens onderhevig aan algemene
bezuinigingen voor alle universiteiten.’
‘De budgettaire aangelegenheid moet wel in perspectief
worden gezien: er was namelijk geen
gezond financieel beheer. We moesten dus iedereen
dwingen mee te denken in termen van kosten
en baten. Als ik naar de recente cijfers kijk, heb ik
het idee dat we door het dal heen zijn.

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005 17
Ook het voortbestaan staat niet meer ter discussie.
We hebben de zaken beter op orde als toen.’
Toch nog even terug naar al die circulerende plannen,
hoe valide waren die?
’Destijds kwam zo’n beetje de elite van adviserend
Nederland over de vloer. Fred Mulder (rector
magnificus die toen ook aantrad; red.) en ik zeiden
meteen tegen elkaar dat we de goede adviezen
niet zouden negeren, maar we wilden wel het
heft in eigen hand. Een van onze eerste daden
was dan ook dat we de samenwerking met alle
relatieve buitenstaanders en interim-mensen
opzegden. Hun deskundigheid ten spijt zijn zulke
mensen toch wat minder bezield en minder met
continuïteit bezig.’
’In het najaar 2000 hebben Mulder en ik het plan
“Met één gezicht naar de samenleving” gepresenteerd.
Dát plan bevat volgens mij nog steeds de
kern van onze reden van bestaan, ook in de toekomst:
voorzien in onderwijs aan mensen die al
aan het werk zijn, met voor hen zowel economische
alsook persoonlijke motieven. Zoals ik vorig
jaar in mijn Lissabon-rede heb betoogd, zijn die
economische motieven volop actueel. We zullen
de politiek blijven overtuigen van de bijdrage die
deze universiteit daaraan kan leveren. Vervolgens
is het zaak erover na te denken hoe dat alles op
een zo toegankelijk en efficiënt mogelijke manier
kan worden georganiseerd.’
‘Daarmee kom ik op een ander cruciaal punt. De
hedendaagse Open Universiteit is een hybride
instelling met een aantal kenmerken waarvan we
ons beleidsmatig gedegen rekenschap zullen
moeten geven. We zijn een universiteit als alle
universiteiten. Het verschil zit hem in het feit dat
onze wo-studies – toch geen geringe inspanning
– moeten concurreren met de vele andere opties
waaruit mensen in hun vrije tijd kunnen kiezen.
Daarnaast zijn voor ons ook de mensen belangrijk
die losse cursussen willen volgen. We zijn dus
overheids- maar ook marktorganisatie. We moeten
er in slagen bureaucratie, zoals de wettelijke
regels van OCW, slim te mixen met een flexibele,
bedrijfsmatige aanpak. Van onze als goed gevisiteerde
opleidingen moeten we een breed scala
aan, zoals het College het nu formuleert,“hoger
onderwijs voor velen” kunnen afleiden – van
BaMa-opleidingen, scholingsprogramma’s tot cursussen.
Met dát onderwijsaanbod kunnen we ook
onze andere taak goed uitvoeren: de innovatie
van het hoger onderwijs.'
‘Iedereen die hier aanklopt voor kennisvermeerdering,
vanuit welk motief ook, moeten we verwelkomen
en met een toegesneden pakket aan
onderwijs bedienen. Vooral die focus op de markt
vergt een zakelijker bewustzijn, dat ongetwijfeld
indruist tegen de academische natuur. Toch zullen
we die cultuuromslag moeten maken, mét
behoud van de universiteit natuurlijk.’
U heeft zich persoonlijk sterk gemaakt voor een
aantal zaken, zoals de upgrading van de studiecentra.
Heeft u de aanvankelijke weerstand kunnen
wegnemen?
’Ik ben van mening dat we de upgrading als
College hebben waargemaakt. Dat is een forse
investering geweest. Ze zijn nu stuk voor stuk de
visitekaartjes in de regio. Overigens moet er wel
gekeken worden naar het algehele effectieve
gebruik door studenten of potentiële klanten
zeker in relatie tot de vaste kosten. Ik constateer
hoe dan ook dat echt álle studiecentra, alle coördinatoren
en medewerkers, het als een geweldige
stap vooruit ervaren.’
U heeft zich ook sterk gemaakt voor een sterkere
positionering van de hoofdvestiging in de regio...
’Toen de Open Universiteit zich in onrustig vaarwater
bevond, viel het mij op dat deze universiteit
in de eigen regio nagenoeg niet bekend
was. Ik was verbaasd dat, terwijl men vanuit politiek
Den Haag de Open Universiteit probeerde op
te delen, niet een alarmerende schreeuw door de
regio heenging. Ik durf vol overtuiging te stellen
dat mensen die in de regio – gemeente en provincie
– bestuurlijk iets te vertellen hebben, niet
meer kunnen beweren dat ze deze universiteit
niet kennen. Dat geldt evenzeer voor de regionale
stakeholders. Uit al deze geledingen hebben
wij regelmatig mensen op werkbezoek gehad.’
Kunt u iets zeggen over de relatie met OCW?
’Met het ministerie hebben we een aantal jaren
een wat grimmige relatie gehad, overigens in niet
geringe mate veroorzaakt door die bezuinigingen
die, let wel, door de Tweede Kamer pas zijn
omgebogen. Vooral het laatste jaar is er een kentering
opgetreden en is de verstandhouding met
het departement aanzienlijk verbeterd. De top
van het ministerie is ook veel toegankelijker,
komt regelmatig op bezoek. We worden ook erg
betrokken bij de ontwikkeling van het beleid.
Jammer genoeg heeft het kabinet geen geld.’
Hoe ligt de Open Universiteit bij de VSNU?
’Het landelijke overleg met universiteiten wonen
we consequent bij, niet in de laatste plaats om de
Open Universiteit voortdurend onder de aandacht
te brengen en haar eigen, meer specifieke
belangen te behartigen. Ik moet daarbij vooral
ook de inspanningen noemen van rector Fred
Mulder die met zijn collega-rectoren een uitstekende
relatie heeft opgebouwd.’
Tijdens uw Lissabon-rede vorig jaar riep u het
kabinet op zich te conformeren aan haar onderwijsdoelstellingen.
Ook bekritiseerde u het leerrechten-denken
van staatssecretaris Rutte. Heeft
dat effect gesorteerd?
‘Laat ik alvast dit zeggen: de discussie daarover
is in ieder geval niet bedreigend. Mensen die
hier vanuit een tweedekans starten, beginnen
gewoon met 100 procent leerrechten. Er
gebeurt nóg iets, als ik kijk naar de recente
oprichting van een interdepartementale directie
onder de naam “Leren en Werken”. Dat was
tot voor kort onmogelijk, iemand bij OCW te
vinden die zich bezighield met een leven-langleren.
Dat durf ik te kwalificeren als een geweldige
winst. Het is nu zaak die aandacht te gelde
te kunnen maken.’
Frans Bogaert
‘Je moet vooral jezelf zijn’
Over zijn afscheid van het werkzame
leven zegt Collegevoorzitter Thijs
Wöltgens: ‘Binnenkort maak ik de
overgang van het actieve naar het
contemplatieve leven. Met gemengde
gevoelens. Aan de ene kant zie ik
uit naar de vrijheid. Lezen, reizen,
culturele bezoeken, eindelijk uitslapen,
haha! Aan de andere kant worden
er nu afspraken ingepland voor
oktober en soms denk ik ineens:
“daar ben ik dus even niet meer bij.”
Dat zal toch vreemd zijn. Ik heb
altijd veel gedaan, ook naast het
werk.’ Breed grijzend: ‘Ik ben denk ik
in aanleg lui, maar ik heb dat altijd
effectief bestreden.’
Krijgen uw vurige pleidooien voor een leven-langleren
ook gestalte in uw eigen leven?
‘Met name door te lezen. Ik lees veel. Alleen
geen romans, dat is misschien jammer.
Voornamelijk boeken met historische thema’s,
of filosofische. Om van te leren. Hoeveel ik lees?
Poeh, veel, heel veel. Ik ben net twee weken op
vakantie geweest en dan lees ik misschien wel
tien boeken. Kleine boekjes, maar ook pillen
van duizend bladzijden.’
Lees verder op P18

18 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
activiteitendata
SEPTEMBER
wo 7
do 15
zo 25
- Lezing door Toos Schoutsen:‘getijdenboeken’ (sc Alkmaar)
- Lezing door prof. dr. Carsten K.W. de Dreu:‘Bang voor conflict?’
(sc Utrecht)
- Rondleiding in het vakbondsmuseum De Burcht
(sc Amsterdam)
‘Bang voor conflict?’ Lezing door prof. dr. Carsten K.W. de Dreu (sc Utrecht)
Carsten de Dreu is hoogleraar Arbeid- en Organisatiepsychologie aan de
Universiteit van Amsterdam en auteur van het boek Bang voor conflict?.Of
het nu gaat om kleine irritaties, hoogoplopende ruzies, langdurige koude
oorlog of stevige meningsverschillen; conflicten in organisaties zijn aan de
orde van de dag. En hoewel die conflicten vaak negatief doorwerken op de
onderlinge verstandhouding, de werkprestaties en het psychisch welbevinden
van betrokken partijen, zijn er soms ook tal van functionele, positieve
consequenties te onderkennen. Zo kunnen conflicten de creativiteit en het
innovatief vermogen van projectgroepen en teams vergroten, verhogen ze
het onderlinge begrip en stimuleren ze het leervermogen van betrokken
medewerkers. Eindelijk is er voor studenten, managers, adviseurs en andere
professionals een gedegen overzicht van de psychologische grondslagen
Hier staan activiteiten vermeld zoals lezingen, symposia,
bijeenkomsten van studentenverenigingen en landelijke
dagen, georganiseerd door Nederlandse en Vlaamse studiecentra,
faculteiten of studentenverenigingen. Het gaat
om activiteiten die (in principe) door alle studenten kunnen
worden bijgewoond. Voor integrale informatie over
de activiteiten verwijzen we u naar:
www.ou.nl/info-alg-studiecentra/aktief_stc.htm.
van conflicten en organisaties. U wordt deze avond in de gelegenheid
gesteld het boek Bang voor conflict? De psychologie van conflicten in organisaties
te kopen (kosten € 15,-).
Rondleiding in het vakbondsmuseum De Burcht (sc Amsterdam)
De Burcht was oorspronkelijk het bondskantoor van de Algemeene Nederlandsche
Diamantwerkersbond (ANDB). Het gebouw kwam tot stand in een
tijd van grote veranderingen op artistiek en sociaal-ecnomisch gebied.
De architect Berlage, de schilder Roland Holst en anderen streefden naar
een monumentale kunst die voor een breed publiek toegankelijk moest
zijn. De ANDB was vernieuwer op zijn terrein, en ontwikkelde nieuwe strategieën
en nieuwe structuren voor de opkomende arbeidersbeweging.
Aanvang: 14.00 uur, verzamelen 13.45 uur in de hal. Adres: Henri Polaklaan 9,
Amsterdam. Entree voor eigen rekening. Max. 25 personen. Duur: ±1,5 uur.
Aanmelden bij Carla Houter: tel. 0252-686586, e-mail: carlahouter@planet.nl
Vervolg pagina 17
Uw imago is ‘sigaartje-wijntje-biertje’. Is dat terecht?
‘Tja, daar zit natuurlijk wel wat in. Muziekje, een goed
boek lezen, iets te drinken erbij en dan een sigaartje.
Dat is misschien wel mijn grootste genot. Niet dat ik
dat nu de hele tijd doe. Aan de andere kant: het
moet geen karikatuur worden.’
U staat bekend om uw joviale stijl en weet grote
invloed uit te oefenen. Gaan die twee niet wel eens
moeilijk samen?
‘Allereerst: je moet vooral jezelf zijn om invloed uit te
oefenen. Anders ben je volstrekt niet geloofwaardig. Je
kunt niet zomaar een andere stijl overnemen, dat werkt
niet. Ik heb nu eenmaal deze stijl en dat moet iedereen
maar accepteren. Maar alles heeft twee kanten. Ik ben
een heel erge positivist en ik word niet snel boos. De
andere kant daarvan is dat mensen al eens sneller geen
rekening met je houden.Toch ben ik er echt van overtuigd:
een positieve prikkel werkt beter. Ik heb vroeger
ook in het onderwijs gezeten. Als die studenten bij een
proefwerk van een 4 naar een 5 gingen, dan zei ik “Goed
zo, het gaat al een stuk beter!”en dat meende ik ook. Ik
geef mensen veel vertrouwen en volgens mij is dat beter
dan controleren. Complimenten zijn ook heel belangrijk.
Eigenlijk doen wij dat bij de Open Universiteit misschien
wel te weinig, complimenten geven aan mensen.’
Als u denkt aan uw kleinkinderen, wat is dan uw
grootste zorg voor hun toekomst?
‘Ik vind eigenlijk dat mijn kinderen het al veel slechter
hebben dan ikzelf vroeger! Als ik zie hoe hard ze
moeten werken met z’n tweeën, voor een gewoon,
modaal huis en een auto en dure kinderopvang. Ik
vind eigenlijk dat ze te gejaagd leven, te haastig. En
dat baart mij wel zorgen, dat dit zich voortzet. Ik
weet het, ik heb in mijn positie gemakkelijk praten,
maar er is meer dan vooruitgang, werk, hypotheek…
het is ook belangrijk dat er aandacht en tijd is voor
rust. Wat ik hoop, is dat mijn kleinkinderen de kans
krijgen om zich te ontwikkelen tot complete mensen.
Mijn grootste angst is dat Nederland op dit vlak
‘veramerikaniseert’. Dat de levensinhoud bijna alleen
nog maar bestaat uit carrière en geld en dat het
bestaan als familie daaraan wordt opgeofferd.’
In de lokale Limburgse dagbladen schreef u tot voor
kort wekelijkse columns. Heeft u de ambitie of de
behoefte om een rol te spelen in het nationaal debat
over actuele thema’s?
‘Ik moet eerlijk zeggen: soms jeukt de pen. Bijvoorbeeld
tijdens die voorbereidingen voor zo’n referendum over
de Europese grondwet, of als het gaat om de bejegening
van de Islam. Maar aan de andere kant worden er
ook zoveel opinies gegeven, dat ik wel eens een beetje
moedeloos word. Ik lees drie kranten en in één van die
drie is er altijd wel iemand die mijn mening weergeeft.
Maar dan lees je weer wat sommige mensen voor
onzin uitkramen en denk je “daar moet toch iemand op
wijzen!” Wie weet… misschien als ik meer tijd heb.’
Denkt u dat u nog eens terugkeert naar de
Open Universiteit, als student?
‘Ik zit daar wel serieus over te denken. Ik zei het al, ik
lees veel om te leren. Ik kan uren in een boekhandel
doorbrengen. Maar het is niet echt gestructureerd. Een
voetnoot in het ene boek leidt tot het andere boek.
Misschien is meer structuur wel goed.
Cultuurwetenschappen trekt me in het bijzonder.’
Al wat handiger geworden met de muis?
‘Eigenlijk niet. Ik geloof dat er bij de Open Universiteit
gemiddeld meer dan een pc per bureau staat. Nou, ik
haal dat gemiddelde wel omlaag. Ik denk dat ik de
enige binnen de organisatie ben die geen computer
op het bureau heeft staan. Maar toch gaat het veranderen.
Ik heb mij voorgenomen dat ik mij eens goed
zal laten instrueren. Voordat ik hier wegga, wil ik de
computer goed kunnen bedienen!’
Wat is uw beeld van studenten van de Open
Universiteit Nederland?
‘Ik heb studenten vooral leren kennen bij diploma-uitreikingen.
En ik ben dan altijd zó onder de
indruk. Bij die gelegenheid wordt meestal ook iets
verteld over de student en zijn of haar levensloop.
Ik zou wel willen dat daar elke keer een minister
bijzat, of honderd Kamerleden. Als je hoort wat
een levenservaring deze afgestudeerden hebben,
hoe zij hun studie combineren met gezin en werk
en nog zoveel andere dingen. Ongelofelijk. Ik heb
er veel bewondering voor. En ik ben ook altijd
trots en blij dat we daaraan kunnen bijdragen.’
Olga Teunis-Steijns

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
19
Uit de communities
’Het motiveert enorm met gelijkgezinden’
Binnen het afstandsonderwijs worden steeds meer communities
gevormd, niet alleen door faculteiten ook door
studenten zelf, niet alleen fysiek ook via web, niet alleen
binnen maar ook buiten de Open Universiteit. Deze keer
een onderzoeksgroep van psychologiestudenten. Modulair
legt universitair docent dr. Marijn van Dijk, en scriptiestudente
Diane Manuhuwa een aantal vragen voor.
Wat is de aanleiding voor het onderzoek?
Marijn: ’Ik was op zoek naar een nieuw thema, enerzijds om zelf over te
publiceren en anderzijds voor studenten, als scriptiethema. Als ontwikkelingspsycholoog
gaat mijn belangstelling vooral uit naar patronen van ontwikkeling;
hoe verloopt een bepaald proces precies, en hoe kun je dat in
kaart brengen. Anderzijds moest er ook een relatie zijn met de gezondheidspsychologie.
Het onderzoek “de Eerste Hapjes” – het gedrag van baby, en
moeder/vader bij de overschakeling van melkvoeding naar vaste voeding –
heeft al deze elementen in zich. Tot op heden is daarnaar geen onderzoek
gedaan.’
Hoe is de samenwerking met Tilburg tot stand gekomen?
’Aan de RUG deden Sabine Hunnius (UvT) en ik aan dezelfde afdeling promotieonderzoek.
Toen we elkaar in maart dit jaar weer ontmoetten, bleken we
allebei van plan te zijn onderzoek te doen over eetgedrag van baby’s en daarbij
ook nog eens geïnteresseerd te zijn in dezelfde aspecten, namelijk interactiegedragingen
tussen moeder en kind. Doordat Sabine over veel kennis
beschikt over ontwikkelingsprocessen en onderzoeksmethodologie bij jonge
baby’s, en ik over patronen van ontwikkeling en variabiliteit, vullen we elkaar
prima aan. Interuniversitaire samenwerking wordt ook aangemoedigd.’
Hoe is de onderzoeksgroep samengesteld?
‘De onderzoeksgroep bestaat uit wij beiden als universitair docenten en vier
scriptiestudenten. Dat aantal kan nog toenemen. Ook doet prof. dr. Paul van
Geert (RUG) mee. De groepsleden zitten verspreid over het land: Groningen,
Friesland, Noord-Brabant, Noord-Holland en Overijssel.’
Waarvoor heb je de aangezochte studenten precies nodig?
’Bij ons onderzoek gaat het om een ontwikkelingsproces. Voor het verzamelen
van data worden gedurende drie maanden 15 video-opnames van elke baby
gemaakt, terwijl deze een fruithapje krijgt. Deze opnames moeten allemaal
zorgvuldig worden gecodeerd aan de hand van een observatieschema. Om tot
publiceerbare resultaten te komen, moeten we minimaal 20 baby’s hebben.
Met z’n tweeën wordt zoiets al gauw moeilijk.’
Welke onderzoeksvaardigheden doen de studenten op?
‘Studenten observeren in een zo natuurlijk mogelijk verlopende voedingssituatie.
Dat moet wel duidelijk en uniform op film. Ook wegen ze de voeding
en nemen in de loop van het onderzoek verschillende vragenlijsten af bij de
ouders. Ze leren dus niet alleen op een gestandaardiseerde manier gegevens
te verzamelen, maar ook het uitermate belangrijke systematisch observeren.
Voor de scriptiestudenten geldt verder dat ze hun data analyseren en leren
gebruik te maken van, veelal beschrijvende statistiek.
Daarnaast schrijven ze ook nog hun scriptie. Kortom, alle stadia van onderzoek:
literatuurstudie, hypothesen opstellen, toetsen en het schrijven van een
gedegen betoog.’
Krijgt iedere student een ‘eigen’ afgebakende deelopdracht?
‘De studenten formuleren hun eigen onderzoeksvragen, die niet precies hetzelfde
hoeven te zijn als de onze. Doordat we nogal wat data verzamelen,
zijn er mogelijkheden te over: mondmotoriek, anticipatiegedrag, de interactie
of efficiëntie van de voeding.’
Werken studenten ook samen?
’Wel in praktische zin. Uiteindelijk “delen” alle scriptiestudenten alle baby’s,
dus alle data, die er op enig moment zijn. Daardoor verrichten alle deelnemers
analyses over een grotere steekproef. Ook stimuleren we dat we met
elkaar meedenken en elkaar motiveren. Uiteindelijk stelt elke student eigen
hypothesen op, voert analyses uit en schrijft een eigen eigen scriptie.’
Hoe wordt er gecommuniceerd, hoe het groepsgevoel bevorderd?
’We hebben een ontmoetingmiddag gehad in studiecentrum Nijmegen.
Ontzettend leuk om de groep bij elkaar te hebben, een heel inspirerende middag.
We hebben gelijk een heleboel verteld over de theoretische achtergrond
van het onderzoek en over de methodologische aspecten ervan. Ook erg leuk
was het laten zien van de filmpjes die we tot dusver hadden. Eenmaal enthousiast
begonnen, koppelt iedereen terug naar zijn eigen begeleider via de geijkte
kanalen: schriftelijk, e-mail of telefoon. Ook houden we elkaar op de hoogte
via een besloten Yahoo-forum, dat werkt vrij aardig maar moet nog groeien. Na
de zomervakantie is er weer een ontmoetingsdag om het over het codeerschema
te hebben.’
Je hebt je aangesloten bij dit onderzoeksgroepje, waarom?
Diane:‘Ik hoorde dat Marijn bezig was met het opzetten van dit onderzoek.
Alleen al van het onderwerp werd ik enthousiast doordat ik zelf een zoontje
heb van anderhalf. Na een telefoongesprek met een zeer enthousiaste Marijn
ging ik gelijk overstag. Ook de nieuwigheid van het onderzoeksdesign
spreekt me aan: niet grote groepen baby’s vergelijken op een paar momenten,
maar een paar baby’s observeren op zo’n 15 momenten. Het leuke van
zo’n onderzoeksgroep is dat je met elkaar heel veel te weten komt over eetgedrag,
want je observeert met elkaar meer baby’s dan alleen en je wisselt
natuurlijk kennis en bevindingen uit. Ook motiveert het enorm om met meer
gelijkgezinden samen te studeren.’
Is er zoiets als een (academisch) groepsgevoel?
’Ik ervaar wel dat er een groepsgevoel is. Daar hebben Marijn en Sabine echt
voor gezorgd tijdens de aftrap. De Yahoogroep draagt daar ook toe bij.
Academisch groepsgevoel heb ik ook. Je ziet dat beide docenten de opzet van
het gehele onderzoek goed hebben doordacht en ook de manier waarop de
observaties plaatsvinden met codering is niet eenvoudig. Het gaat bovendien
om een innovatief onderzoek, zowel inhoudelijk als qua onderzoekstype. Leuk
om voorop te lopen, zeker met deze groep.’
Frans Bogaert
Wilt u meer weten over het onderwerp of de onderzoeksgroep, neem dan contact op met
Marijn van Dijk (links op foto), via studiecentrum Zwolle of: marijn.vandijk@ou.nl. Rechts op
de foto staat Sabine Hunnius.

20
Berichten van Service en informatie
Warme ontvangst tijdens opening studiecentrum
Breda
Een zowel letterlijk als figuurlijk ‘warme ontvangst’.
Zo zullen de meeste van de ruim 100 bezoekers zich de
officiële opening herinneren van studiecentrum Breda.
Was het buiten al tropisch warm met een temperatuur
ruim boven de dertig graden, binnen lag de ‘gevoelstemperatuur’
door de opeengepakte massaliteit nóg
hoger. Collegevoorzitter Wöltgens ging in ‘hemd-metkorte-mouwen’
ontspannen voor in het verlaten van de
kledingcode. De ice-tea vloeide rijkelijk, toespraken
gingen allemaal een tandje hoger. Coördinator Peter
Honig van het zowel verhuisde als in de huisstijl opgetuigde
studiecentrum op de 1e etage van het gebouw
La Fontana: ‘Wij zijn zeer blij!’
Honig blikt aan de hand van dia’s terug op de diverse oude locaties, en ook
nu gebeurt dat met gevoelens van nostalgie. Zoals in de tijd dat een tentamenruimte
pal grensde aan een oefenruimte van een met veel elan oefenende
fanfare. Namens alle medewerkers verwoordt hij een ‘zeer blij!’ met
de nieuwe locatie, zo pal naast het NS-station. Voor scheidend CvB-voorzitter
Wöltgens is het zijn laatste inleidende toespraak voor een zaak – de upgrading
van alle studiecentra/steunpunten – waarvoor hij zich vanaf zijn aantreden
persoonlijk sterk heeft gemaakt. Met nog de officiële buluitreiking
aan vier afgestudeerden voor de boeg, spreekt hij nog eens zijn welgemeende
waardering uit – ‘Ik kan er oprecht ontroerd door raken’ – voor de OUNLtypische
student die, naast gezin en werk, toch maar moet durven kiezen
Rooster bijeenkomsten groepsbegeleiding
Op Studienet vindt u de Roosters bijeenkomsten groepsbegeleiding voor het
eerste semester van het academisch jaar 2005-2006. Het rooster is te printen
als (pdf)overzicht per faculteit óf als overzicht voor de Vlaamse studiecentra.
Daarnaast is er een apart document met spreekuurtijden en e-mailadressen
van alle studiebegeleiders. Wijzigingen na publicatie van de roosters kunt u
vinden in de rubriek studiebegeleiding in Modulair en e-Modulair.
voor deze vorm van vrijetijdsbesteding. Hij roept werkgevers op vooral voor
de student van de Open Universiteit te kiezen.
De diploma-uitreiking – vier afgestudeerde doctorandussen – is altijd een
bijzondere gebeurtenis, vooral ten overstaan van de trotse familie die ook
nu ruim vertegenwoordigd is. De lovende woorden van hen die de bul
mogen uitreiken – docenten, collegevoorzitter en, bijzondere gast,
Commissaris van de Koningin Noord-Brabant, mevrouw May-Weggen – zijn
niet van de lucht:‘een volleerd academica’ of ‘een perfectionist die het debat
met de hoogleraar niet schuwt’ of ‘met de bèta-componenten bepaald geen
pretstudie’. Wat in de dankwoorden van de studenten duidelijk overheerst, is
een ‘we hebben het gehaald’, waarbij het ‘we’ onmiskenbaar ook emotioneel
duidt op het grote belang van de blijvende support van de achterban. Een al
aardig opgroeiende zoon roept zijn moeder op ‘nu ook tijd te gaan nemen
voor leuke dingen’. Als een van de afgestudeerden zich via Peter Honig tot
alle medewerkers van het studiecentrum richt, klinkt luidt applaus.
Mevrouw Hanja May-Weggen zal ook de officiële openingshandeling verrichten.
In haar toespraak onderstreept zij het belang van, naast Tilburg en
Eindhoven, een derde Brabantse, ook nog eens innovatieve universiteit.
Kennis en innovatie van onderwijs is van evident belang voor een industrieel
georiënteerde provincie die voor 20 procent bijdraagt aan het nationale
product. Brabant, aldus de Commissaris van de Koningin, wordt in de recent
verschenen Rabobank-monitor zelfs genoemd als ‘echte winnaar’ waar het
gaat om regionale economische groei. Onder verwijzing naar de bekende
Lissabon-doelstellingen – het opleidingspeil van productief Nederland moet
fors omhoog – spoort zij de Open Universiteit Nederland nog eens aan:
‘Goed dat u hierin uw verantwoordelijkheid neemt’. Niet veel later baadt de
zaal in een zee van confetti. Met een luide knal is het studiecentrum geopend.
Het ietwat geschrokken publiek zal het weten: Breda is er!
Frans Bogaert
Een uitgebreide foto-reportage van opening en buluitreiking vindt u op:
http://www.ou.nl/info-alg-sc-breda/agenda.htm.
Rectificatie
In Modulair 8 is in het overzicht van vastgestelde tarieven voor het
studiejaar 2005-2006 (zie pagina 22) een fout geslopen. De bijkomende
kosten voor het Practicum strategie en organisatie bedragen in tegenstelling
tot wat wordt gemeld € 300,-. Verder is in het overzicht ook de cursus
Publiekgericht schrijven en spreken opgenomen. Inschrijven voor deze cursus
is echter niet meer mogelijk.
Vakantie
De redactie van Modulair, mede
namens alle medewerkers van
de Open Universiteit Nederland,
wenst alle studenten een fijne
en ontspannen vakantie toe!

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
21
onderwijs – Cultuurwetenschappen
Het was even wennen, het lezen van oude vergeelde verslagen en handchriften
Proefstudenten gezocht
Peer assessment Schrijven in studie
en beroep
Het Onderwijstechnologisch expertisecentrum (OTEC) voert momenteel
in het kader van het ESPACE-project een onderzoek uit naar peer assessment.
Daarbij beoordelen studenten elkaars werk. Schrijfonderwijs is een
competentietraject waarbij dit goed mogelijk lijkt: een student schrijft
een stuk tekst en legt dat eerst aan een willekeurige lezer voor. Die lezer
is dan een anonieme medestudent. Deze leest het stuk en geeft zijn
commentaar. Vervolgens stuurt hij het terug en de eerste student verbetert
zijn tekst met behulp van het commentaar alvorens hij zijn tekst
naar de begeleider stuurt. Deze bekijkt de tekst en geeft het eindoordeel.
OTEC heeft de faculteit Cultuurwetenschappen gevraagd of zij het
instrument dat zij voor peer assessment hebben ontwikkeld mogen uittesten
op de cursus Schrijven in studie en beroep (C26221). CW is hierop
ingegaan. Graag willen wij dan ook een vijftiental studenten uitnodigen
deel te nemen aan een proeftoets voor de cursus Schrijven in studie en
beroep. Het gaat daarbij in de eerste plaats om deze nieuwe manier van
toetsen te testen. De lesstof die tijdens de proeftoets bestudeerd moet
worden, wijkt slechts licht af van die van de reguliere cursus. Nu schrijven
de studenten drie teksten die de docent beoordeelt. In de proeftoets
worden die teksten eerst becommentarieerd door medestudenten.
Eerste versies van teksten, geleverde commentaren, en tweede versies
komen in een schrijfdossier en dat wordt beoordeeld door de docent.
Er wordt ook een aantal nieuwe opdrachten uitgetest.
Het proeftraject duurt van medio september tot medio december 2005.
Om mee te kunnen doen moet u de cursus dus in deze periode kunnen
bestuderen en afronden. Van de studenten wordt verwacht dat ze deelnemen
aan de evaluatie en enkele vragenlijsten zullen invullen. Er zijn
waarschijnlijk een tweetal verplichte bijeenkomsten. Daar staat tegenover
dat u het bedrag van één module krijgt uitbetaald, wanneer u de
proeftoets met goed gevolg afrondt. Met dit bedrag en het uitgereikte
proeftoetscertificaat kunt u vervolgens de reguliere cursus kopen. U
krijgt dan meteen uw certificaat toegestuurd. Belangstelling? Meld u dan
vóór 15 augustus aan. De volledige oproep en het aanmeldingsformulier
is te vinden op Studienet: http://www.extranet.ou.nl/studie-projectproeftoetsingen/C26221/aanmelden.asp.
Heeft u geen toegang tot
Studienet en wilt u toch in aanmerking komen voor deelname, stuur dan
een kort e-mailbericht aan: marjo.rutjens@ou.nl. Na de sluitingsdatum
ontvangt u zo spoedig mogelijk bericht en vervolgens de materialen en
planning toegestuurd.
’Een jammerlijke strook gronds’
Zomerschool onderzoekt relatie
Nederland-Limburg 1874-1918
‘Een jammerlijke strook gronds, een uitwas van ons land, dat onze beste
sappen verteert’. Dat schreef redacteur J.G.H Boissevain van de Arnhemsche
Courant in 1848 over Limburg. Deze uitspraak zette de toon voor de zomerschool
Nationalisme, die van 6 tot 10 juni in Maastricht werd georganiseerd
door de geschiedenissectie van de faculteit Cultuurwetenschappen. Een 22-
tal CW-studenten en ondergetekende gingen onder de bezielende leiding
van universitair hoofddocent dr. Toon Bosch en prof. dr. Leo Wessels aan de
slag met het centrale onderzoeksthema: de relatie tussen Nederland en
Limburg in de periode 1874-1918 bezien vanuit nationalistisch perspectief.
De Limburgse kwestie
In de tijd dat Boissevain zijn brochure schreef, stond het allerminst vast
dat Limburg bij Nederland zou blijven horen. Niet alleen ‘Hollandse’ kranten,
ook kamerleden pleitten voor het afstoten van Limburg. In dezelfde
tijd waren in Limburg zelf vurige pleidooien te horen en te lezen om zich
bij België of Duitsland aan te sluiten. Vele leden van de lokale elites
waren van mening dat er van Nederland niets te verwachten viel. Het
midden van de negentiende eeuw was de tijd dat in Heerlen de kranten
in het Duits verschenen en in Maastricht in het Frans. In grote delen van
Limburg was de Duitse Mark het meest gebruikelijke betaalmiddel en in
Maastricht werden de arbeiders van de aardewerkfabrieken van Regout
in Belgische Franks uitbetaald.‘Hollandse’ reizigers verwonderden zich
erover dat zij zich in Zuid-Limburg, toch een deel van hun eigen land,
niet verstaanbaar konden maken.
Algemeen zijn de historici echter van mening dat er na de jaren zestig
van de negentiende eeuw een kentering optrad: De anti-Nederlandse
gevoelens ebden weg. Het doel van de zomerschool was nu deze veronderstelde
verandering in ‘de geest der provincie’ te onderzoeken aan
de hand van de verslagen die de commissarissen van de koning(in) – in
Limburg gouverneurs genoemd – elk jaar uitbrachten aan de minister
van Binnenlandse Zaken. In hoeverre was in die verslagen het integratieproces
van Limburg in de Nederlandse natiestaat te volgen?

22 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
onderwijs – Cultuurwetenschappen
Geen bronnenstudie zonder onderzoeksvragen
Toon Bosch confronteerde ons allereerst met de methodische kanten
van onderzoek doen in archieven, het bestuderen van de ‘echte’ bronnen:
dus niet zo maar gaan zitten lezen zonder eerst je onderzoeksvragen
te hebben geformuleerd; bedenk goed wat voor soort bronnen je
hanteert; wie de mensen waren die ze hebben geschreven, en welke
stokpaardjes ze hadden en met welk doel ze de rapporten schreven.
Vervolgens gingen we als aspirant-onderzoekers in tweetallen aan de
slag, geïnspireerd door de gloedvolle lezingen van dr. Rob van Ginkel
(UvA) over de aard van het ‘nationalisme’ (‘als een stukje zeep: als je
denkt dat je er vat op hebt, glipt het weer weg’) en van Leo Wessels over
de geschiedenis van Limburg. Geïnspireerd ook door de prachtige ambiance
van de historische gebouwen waarin het Rijksarchief Limburg in
Maastricht is gehuisvest. Het was even wennen, die oude vergeelde verslagen
en dat lezen van die ouderwetse handschriften. Al spoedig bleken
de gouverneursverslagen niet genoeg en werden ook de vuistdikke
(gedrukte) verslagen van Gedeputeerde Staten over de jaren 1874-1918
op een kar de studiezaal ingereden, waarna ze aan een grondig onderzoek
werden onderworpen. Elk tweetal nam vier jaren voor zijn rekening.
Halverwege het onderzoek hield prof. dr. Joep Leersen (UvA) een bijzonder
boeiende lezing over de aard van het Limburgse nationalisme in vergelijking
met nationalistische bewegingen in bijvoorbeeld Vlaanderen,
Baskenland en Slovenië. Centraal in zijn betoog stonden de drie fasen
van het model van de Tsjech Hroch: culturele bewustwording, maatschappelijke
eisen en politieke agitatie. Volgens Leersen is het
Limburgse nationalisme in de tweede fase blijven steken, onder meer
omdat de Nederlandse overheid zich nooit hard opstelde en altijd wel
wilde praten over bepaalde Limburgse ongenoegens; het poldermodel
avant la lettre? Op woensdagavond legde een andere hoogleraar van de
eigen faculteit, prof. dr. Jan van der Dussen, zijn denkbeelden over het
nationalisme aan de deelnemers aan de zomerschool voor, in het
prachtige Spaans Gouvernement aan het Vrijthof.
Op de laatste dag deed elk onderzoekstweetal aan de overige deelnemers
mondeling verslag van zijn onderzoeksbevindingen. Tijdens deze
referaten bleek nogmaals welk enthousiasme het omgaan met oorspronkelijke
bronnen bij de deelnemende studenten had losgemaakt. Deze
mogelijkheid zelf in een aaneengesloten periode van vijf dagen in een
inspirerende omgeving met één onderwerp bezig te zijn, was voor velen
ook de belangrijkste reden zich op te geven voor deze zomerschool. Het
interessante thema, het ontmoeten van medestudenten en de mogelijkheid
het zomerschoolonderzoek te gebruiken voor het schrijven van de
bachelorscriptie zijn andere redenen die genoemd werden.
In de woorden van een aantal deelnemers was deze zomerschool ‘een
inhoudelijke en sociale onderdompeling’. Sociaal ook, want naast het
inhoudelijke werk werd er ook nog samen gegeten, samen onder leiding
van universitair docent drs. Irmin Visser door Maastricht gewandeld en
samen op terras gezeten. Een unieke ervaring aan een universiteit voor
afstandsonderwijs. Aan het einde, op vrijdagmiddag, ging iedereen weer
zijns weegs om later, thuis, alleen op de eigen studieplek de onderzoeksresultaten
uit te werken in een werkstuk of scriptie.
Drs. Paul van den Boorn, Onderwijscoördinator CW / deelnemer
Zomerschool Nationalisme
In memoriam: Antoinette Gielen.
In de vroege morgen van 25 mei jongstleden is geheel onverwacht
Antoinette Gielen overleden. Zij was bijna klaar met haar studie
Cultuurwetenschappen, maar zal het afstuderen helaas niet meer meemaken.
In 1997 nam zij deel aan de Zomerschool Florence, in 2000 aan de
Zomerschool Opera. Ook was ze vaak deelneemster aan de landelijke CWdagen
en andere bijeenkomsten. Antoinette was een geliefd en trouw lid
van het Haags dispuut en voelde zich zeer betrokken bij het wel en wee
van de Open Universiteit. Zij vertegenwoordigde het Haags dispuut in
2004 bij het overleg in Utrecht namens CW-koepel, disputen et cetera met
de decaan van de faculteit, prof. dr. Jaap van Marle, en onderwijscoördinator,
drs. Paul van den Boorn. Het Haags dispuut zal haar zeer missen!

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
23
onderwijs – Psychologie
Proefstudenten gezocht
Inleiding in de gezondheidspsychologie
De faculteit Psychologie ontwikkelt momenteel
de 1-moduulscursus Inleiding in de gezondheidspsychologie
(S60321) voor studenten in
het propedeutisch deel van de bacheloropleiding.
De cursus is echter ook geschikt voor losse
inschrijvers en vervangt vanaf juni 2006 de huidige
cursus. We zoeken studenten voor de
proeftoets van de cursus, van 21 november
2005 tot 25 februari 2006. Het schriftelijk meerkeuze-tentamen
is op zaterdag 25 februari
2006. We verwachten dat u tijdens de proeftoetsperiode
10 tot 12 uur per week aan deze
cursus kunt besteden. Wilt u aan de proeftoets
meewerken, maak dit dan zo spoedig mogelijk
(in ieder geval vóór 26 juli 2005) kenbaar via het
aanmeldingsformulier op Studienet*. De volledige
oproep en het aanmeldingsformulier zijn
te vinden op http://www. extranet.ou.nl/studieproject-proeftoetsingen/
S60321/aanmelden.
asp. Bent u (nog) geen student bij ons wilt u
toch aan de toetsing deelnemen, stuur dan een
kort e-mailbericht aan: geja.vanprooijen@ou.nl.
U kunt zich alleen aanmelden via het digitale
aanmeldingsformulier. Uiterlijk 28 juli krijgt u
via e-mail bericht of u bent geselecteerd voor
de proeftoets. Bekijk, voordat u zich aanmeldt,
wel nog de uitgebreidere informatie op de
proeftoetspagina op Studienet, in het bijzonder
de voorwaarden om deel te kunnen nemen.
*Mocht u (nog) niet zijn geabonneerd op
Studienet, het kanaal via welke u steeds gemakkelijker
in contact kunt komen met zowel de universiteit
als met medestudenten, dan kunt u zich
aanmelden via het centrale webadres
(www.ou.nl) via het item ‘studienet’.
Aanvullende uitvoeringsregelingen
2005-2006
Hierna vindt u een tweetal aanvullende uitvoeringsregelingen
voor het studiejaar 2005-2006
van respectievelijk de bacheloropleiding en de
wo-opleiding Psychologie.
Bacheloropleiding: Leiderschap in
arbeidsorganisaties (S29311)
Zie de uitvoeringsregeling in de studiegids
psychologie op blz. 63 voor de inbreng in combinatie
met de eveneens stopgezette cursussen
Interventies in groepen:conflicthantering en
mediation (S66312) en Mentale belasting in
het werk (S39311). Indien u van deze drie cursussen
alléén Leiderschap in arbeidsorganisaties
in uw bezit heeft of afgerond c.q. daarvoor
bent vrijgesteld, wordt deze cursus conform
onderstaande volgorde ingebracht in plaats
van:
1. Arbeidspsychologie en -sociologie 1: arbeid
in verandering (S07221) óf
2. Interventies bij organisatieverandering
(S63311) óf
3. Ergonomie (S06221).
Wo-psychologie, Afstudeerrichting gezondheidspsychologie
De cursussen Arbeid en gezondheid 1: risicofactoren
(S19211); Arbeid en gezondheid 2:
arbeidsomstandighedenbeleid (S37311);
Mentale belasting in het werk (S39311) zijn
inmiddels stopgezet.
Zie de uitvoeringsregeling in de studiegids
psychologie op blz. 79 voor inbreng van studieresultaten.
Als aanvulling daarop geldt het volgende:
indien u alle drie de cursussen heeft
besteld of afgerond c.q. daarvoor bent vrijgesteld,
dan is de inbreng als volgt:
– Mentale belasting in het werk (S39311 ) en
Arbeid en gezondheid 1: risicofactoren
(S19211) voor Psychologie van arbeid en
gezondheid (S26212).
– Arbeid en gezondheid 2: arbeidsomstandighedenbeleid
(S37311) voor Klinische psychologie
3: de ambulante praktijk (S67311).
Onderzoekspracticum
scriptieplan
In week 30 tot en met 33 worden geen sjablonen
met onderzoeksvoorstellen (S71322 en
S71311) in behandeling genomen. Studenten
dienen rekening te houden met een verwerkingstijd
van zes weken in plaats van vier
weken.
Coachen van Managers
De nieuwe cursus ‘Coachen van managers’ heeft
géén ingangseisen meer en kan door iedereen
besteld worden. Dit in tegenstelling tot de informatie
die in de studiegids staat vermeld.
onderwijs – Rechtswetenschappen
Actuele wettenbundel tentamen Inleiding strafrecht
Tot en met 31 augustus 2005 dient tijdens het tentamen voor de cursus
Inleiding strafrecht (R10162) gebruik te worden gemaakt van de wettenbundel
editie 2004-2005. Met ingang van 1 september wordt getentamineerd
op basis van de wettenbundel 2005-2006.

24
www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
onderwijs – Natuurwetenschappen
Aanmelden voor bijzondere N-curssussen
In de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen zijn cursussen opgenomen
waarvoor u zich vóór inschrijving moet aanmelden. Dit is het geval
als de faculteit bepaalt of een student kan worden toegelaten, of als er een
minimum aantal deelnemers is vereist, of als er bijvoorbeeld groepen worden
gevormd. Per cursus staat hierna aangegeven hoe u zich moet aanmelden.
Zie de studiegids voor meer cursusinformatie. Inlichtingen bij het
Onderwijs service centrum (OSC): info@ou.nl of 045-5762888.
Milieubeleid en samenleving (N15231)
Aanmelden tot 23 september 2005, of jaarinschrijving voor 1 augustus
2005, vanwege verplichte startbijeenkomst met samenstelling groepen
op de Majordag zaterdag 1 oktober 2005 in SC Utrecht. Vermeld: 1) vooren
achternaam; 2) het e-mailadres dat u tijdens de cursus gebruikt; 3)
uw studiecentrum. Aanmelding met als onderwerp ‘N15231-aanmelding
en studentnummer’ sturen naar info@ou.nl. De examinator Ron Cörvers
neemt contact met u op.
European Virtual Seminar on Sustainable Development (N31211)
Aanmelden tot 1 oktober 2005, of jaarinschrijving voor 1 augustus 2005,
vanwege samenstelling internationaal en multidisciplinair samengestelde
groepen. Cursusperiode oktober 2005 tot februari 2006. Aanmelding
met als onderwerp ‘N31211-aanmelding en studentnummer’ sturen naar
info@ou.nl. De examinator Ron Cörvers neemt contact met u op.
Virtueel milieuadviesbureau (N5021n)
Aanmelden liefst vóór 15 augustus 2005, vanwege toelating en inventarisatie
van aantal deelnemers (minimum aantal vereist). De eindopdracht
van de bacheloropleiding is onderdeel van deze cursus. Bij voldoende
deelnemers: run in periode september 2005 t/m maart 2006, en/of run in
periode januari t/m juli 2006, met per run vier verplichte bijeenkomsten in
sc Eindhoven. Cursusdeelname staat open voor studenten die meer dan
28 modulen (120 ects) behaald hebben (inclusief vrijstellingen). Vermeld:
1) uw voorkeur voor eerste of tweede semester; 2) het aantal ects waarvoor
u wilt inschrijven (3 of 4 modulen: 12,9 of 17,2 ects). Aanmelding met
als onderwerp ‘N5021n-aanmelding en studentnummer’ sturen naar
info@ou.nl. De examinator Wilfried Ivens neemt contact met u op.
Academische vaardigheden milieuwetenschappen (N61311)
Vroegtijdig inschrijven, jaarinschrijving vóór 1 augustus 2005, en aanmelden
vanwege de veertien opdrachten, verspreid over een aantal
jaren. Inschrijven vóór de cursus: direct na het behalen van de propedeuse.
Advies voor studenten met vrijstellingen om met deze cursus te
beginnen. Naast formele inschrijving, aanmelden voor opdrachten bij:
lily.fredrix@ou.nl of cobi.deblecourt-maas@ou.nl.
Geïntegreerd eerste niveau practicum natuurwetenschappen (N99111)
Aanmelden liefst vóór 15 juli 2005, vanwege toelating en inventarisatie van
aantal deelnemers (minimaal aantal vereist). Verplichte startdag op zaterdag
1 oktober 2005 in sc Utrecht en practicumbijeenkomsten op 20, 21, 24, 25
en 26 oktober 2005 bij Wageningen Universiteit. Cursusdeelname staat
open als propedeuse grotendeels is afgerond (in ieder geval Basiscursus
scheikunde, en Evolutie). Aanmelding met als onderwerp ‘N99111-aanmelding
en studentnummer’ sturen naar info@ou.nl. De examinator Jikke van
Wijnen neemt contact met u op.
Nieuwe innovatieprojecten
De faculteit Natuurwetenschappen neemt momenteel deel aan diverse
innovatieve onderwijsprojecten. Het European Virtual Seminar on
Sustainable Development (EVS) is een onderwijsmodule waarin studenten
van diverse nationaliteiten en disciplines in kleine, sterk heterogene
groepen samenwerken aan werkelijkheidsgetrouwe casestudies op het
terrein van duurzame ontwikkeling. Inmiddels participeren 20 instellingen
uit 13 verschillende Europese landen in het EVS. De cursus EVS is
aangewezen als ‘good practice’ van ICT-gebruik in het hoger onderwijs
door SURF Platform ICT en Onderwijs, en opgenomen in het SURF-rapport
‘Internationalisering en ICT’. Projectleiding: Ron Cörvers.
De cursus EVS is ook opgenomen in het project Virtual Copernicus
Campus: e-learning for sustainability. Doel van dit door de EU gesubsidieerde
project is het bevorderen van de virtuele mobiliteit van studenten
met e-learning. Naast de OUNL participeren in het project universeiten
uit Lüneburg (Duitsland), Graz (Oostenrijk), Praag (Tsjechiè) en
Thessaloniki (Griekenland). Binnen het project kunnen NW-studenten
toegang krijgen tot de Engelstalige e-learningcursussen van de partnerinstellingen.
Deze partner-cursussen kunnen – na goedkeuring – worden
ingebracht in de bacheloropleiding. Instellingscoördinator: Ron Cörvers.
Inmiddels is een pilot met NW-studenten gestart van Virtual Masterclass:
Scientific Publishing on Environment and Sustainability, een project gefinancieerd
door de Digitale Universiteit. De reviewcommissie is enthousiast
over de projectresultaten tot nu toe. Op basis van eigen onderzoekswerk
schrijven, reviewen, herschrijven en corrigeren studenten abstracts en
artikelen voor het elektronische studententijdschrift Journal on Environment
and Sustainability. De cursus zal in 2006 worden opgenomen mastertraject
Milieu-natuurwetenschapen. Projectleider is Wilfried Ivens. Andere
deelnemende instellingen aan dit project zijn VU, UvA, UT en Fontys
Hogescholen.
Landelijke dagen
De landelijke begeleidingsdagen zijn een succes: veel studenten en een
hoge tevredenheid over het programma. Vanaf studiejaar 2005-2006 biedt
de faculteit nu per jaar twee themadagen met specifieke aandacht voor
cursussen uit de propedeuse en de basisbachelor, en twee majordagen
gericht op de benodigde competenties voor de majors natuurwetenschappen,
beleid en gezondheid. Bij een themadag gaan we dieper in op
een cursusoverstijgend milieukundig onderwerp met een lezing en work-

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
25
onderwijs – Natuurwetenschappen
shopactiviteiten. Zo is er een themadag Aardwetenschappen met o.a. de
geologiecursussen en een themadag Levenswetenschappen met o.a. de
biologiecursussen. In de majordagen zijn bijvoorbeeld workshops over literatuurverzamelen
of het structureren van een onderzoeksrapport.
Cursusbegeleiding van meer cursussen is steeds een vast onderdeel op
beide dagen. Op iedere begeleidingsdag kunnen studenten een AVM-colloquium
houden – wel tijdig aanmelden graag. Voor een geslaagd programma
van deze dagen roepen we alle geïnteresseerde studenten van de
bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen op om zich liefst vóór 1
september 2005 al aan te melden voor de begeleidingsdagen in het najaar
van 2005. Wanneer en waar deze dagen zijn, vindt u in de studiegids en bij
de betreffende cursussen op Studienet. Aanmelden bij het OSC.
Intake en afstudeeropdracht
Studenten in de eindfase van de bacheloropleiding die verder willen met een
masteropleiding, kunnen een master-intake Milieu-natuurwetenschappen
aanvragen bij het OSC. Pieter Geluk, onderwijscoördinator van de faculteit,
begeleidt de master-intake met docenten uit de drie majorgebieden (natuurwetenschappen,
milieubeleid, gezondheid). Deze master-intake leidt tot de
vaststelling van een mastertraject en de keuze van een intern begeleider.
Studenten die al toe zijn aan hun afstudeeronderzoek kunnen zich ook melden
bij de serviceafdeling. Ook in dit afstudeertraject coördineert Pieter Geluk
de begeleiding van studenten. Het afstudeeronderzoek zelf wordt altijd begeleid
door een afstudeercommissie, bestaande uit een docent, een begeleider
op de afstudeerplek en een secretaris. Ook voor het aanvragen van het bachelor-diploma
kunt u terecht bij het OSC.
Nieuwe cursus Geo Information Systems (GIS)
In dit mobiele tijdperk is informatie over locatie meer geworden dan gewone
basisinformatie. In plaats van de gebruikelijke vraag hoe het met je gaat,
worden telefoongesprekken nu vaak beantwoord met de vraag ‘Waar ben
je?’. En het antwoord op die vraag kan door de sterke opkomst van routeplanners
en navigatiesystemen ook steeds sneller en beter worden gegeven.
Ook bij die systemen draait het om informatie over locatie. Studenten
die de Engelstalige cursus GIS (N35221) met een certificaat hebben afgerond,
weten hoe informatie over locatie en geografische of ruimtelijke
gegevens gebruikt kunnen worden om met name milieuwetenschappelijke
vraagstukken op te lossen met behulp van GIS. De cursus geeft een brede
‘hands-on GIS’ introductie op concepten van ruimtelijke analyse en GIS in
een elektronische werkboek. Daarnaast bevat het werkboek opdrachten en
case studies waarbij men met het GIS-computerprogramma Idrisi leert om
ruimtelijke gegevens te analyseren. Meer informatie in de studiegids.
’Had ik maar zo’n wiskundeleraar gehad!’
TouW-symposium in teken van veelzijdig
informatica
Zaterdag 11 juni vond in het studiecentrum van Amsterdam het tweede TouWsymposium
plaats, in een prima samenwerking tussen studievereniging TouW
en de faculteit Informatica. Titel van het symposium was:‘Informatica als veelzijdig
vakgebied: van Islamitische ornamenten tot het bouwen van een robot’.
Twee keynote speakers leidden de dag in,‘s middags konden studenten kiezen
uit diverse workshops. Zo’n tachtig informaticastudenten woonden de dag bij.
Eén van hen, reagerend op de lezing van prof. Van der Craats:‘Had ik ook maar
zo’n wiskundeleraar gehad!’
’Had ik ook maar zo’n wiskundeleraar gehad, dan was ik wiskunde nog leuk
gaan vinden,’ verzuchtte een student na afloop van de lezing van prof. Jan
van de Craats. De wiskundige is hoogleraar bij zowel de Open Universiteit als
de Universiteit van Amsterdam. Hij slaagde erin om studenten binnen een uur
glashelder bij te praten over symmetrieën door gewoon met een wiskundige
blik naar Alhambra in Granada en het Alcazar in Sevilla te kijken. De fraaie
ornamenten en versieringen blijken allemaal uitermate gecompliceerde symmetrische
patronen te verbergen, en er blijken bij nadere bestudering precies
zeventien patronen te onderscheiden. Lees een en ander na op: http://staff.
science.uva.nl/~craats/SymIslam1.pdf.
Spelen met robots werd behandeld door Peter van Lith, gerenommeerd robotbouwer
in Nederland. Hij is betrokken geweest bij vele onderzoeksprojecten van
lopende robots, vermakelijke robots voor pretparken tot voetballende robots. In
een vlot college werden recente ontwikkelingen binnen de kunstmatige intellionderwijs
– informatica
gentie op een rijtje gezet. Waar vroeger de kunstmatige intelligentie zich richtte
op kennis en redeneren, dient nu de natuur als voorbeeld met een sterke
nadruk op evolutionaire systemen. Dit terrein wordt A-Life genoemd.Ter illustratie
werden foto’s getoond van een kakkerlak met elektroden in zijn zenuwstelsel
die werd aangestuurd door een computer. Gelukkig had de workshop die Peter
van Lith ‘s middags verzorgde een heel ander karakter. De aanwezigen werden
in staat gesteld om zelf een robot te programmeren. Vervolgens mochten zij
uittesten of hun instructies strookten met het werkelijke gedrag. Kijk ook op:
http://www.lithp.nl/.
De workshop Van kruiwagenwiskunde naar echte wiskunde werd verzorgd
door docent Math Wielders. Het onderwerp betrof de wiskundige voorbeelden
op de kleitabletten uit het Mesopotamië van 3500-1500 v. Chr. In zijn inleiding
refereerde hij aan twee citaten, respectievelijk ‘The history of mathematics cannot
with certainty be traced back to any school or period before that of the
Ionian Greeks.’ (W.W. Rouse Ball in A short account of the history of Mathematics,
1908, blz.1) en ‘[Mathematics] finally secures a new gap on life in the highly
congenial soil of Greece and waxed strongly for a short period…. With the
decline of Greek civilization the plant remained dormant for a thousand years...
when the plant was transported to Europe proper and once more imbedded in
fertile soil.’ (M. Kline, Mathematics in Western Culture, 1953, blz. 9-10). De eerste
uitspraak is nog wel te verontschuldigen omdat het baanbrekende werk van
onder meer Neugebauer en Sachs over de kleitabletten pas in 1945 verscheen.
De tweede uitspraak echter geeft te denken. Lange tijd heeft men
hetgeen aan wiskundeteksten op kleitabletten werd aangetroffen, met

26 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
onderwijs – Informatica
enige minachting bekeken, ten onrechte zoals later zou blijken. De uitspraak
‘kruiwagen-wiskunde’ werd gebezigd door Wielders’ eigen opleider
bij het vak Geschiedenis van de Wiskunde op basis van het boek van Van
der Waerden, Ontwakende Wetenschap (1958). In dit boek staan vele voorbeelden
van Babylonische wiskunde met verklaringen hoe de Babyloniërs
aan hun wijze van berekening gekomen zouden kunnen zijn. Tot op de
dag van vandaag echter zijn er geen kleitabletten gevonden die een vorm
van bewijs presenteren waarom men deze voorbeeldberekeningen zo uitvoerde
en niet anders. Nee, bewijzen werden pas gehanteerd door de
Grieken. Zij wisten aan te tonen dat de minachting onterecht was. Na een
algemene inleiding werden voorbeeldteksten getoond en werd de
Babylonische wijze van oplossen besproken, voorzien van een bewijs en
vergeleken met de wijze waarop wij het vandaag de dag zouden doen.
Voor degenen die een en ander nog eens uitgebreider willen nalezen, kan
de volgende literatuur goede diensten bewijzen:
– Ab van der Roest en M. Kindt, Babylonische Wiskunde (Utrecht, 2005)
– D.L. Struik, Geschiedenis van de Wiskunde (Het Spectrum, Nieuwegein,
2004), 5 e druk
– K. Vogel, VorGriechische Mathematik, Bd2. Die Mathematik der Babylonier
(Hannover, 1959)
– B.L. Waerden, Ontwakende wetenschap (Noordhoff, Groningen, 1950).
Open Source is een thema dat informatici flink bezighoudt. Frans Mofers,
universitair hoofddocent bij de faculteit, verzorgde een workshop over Open
Source en onderwijs. De sessie verliep zeer interactief en er ontstond al snel
discussies over algemene aspecten rond dit fenomeen. Studenten toonden
zich tijdens de sessie vooral bezorgd over de betrouwbaarheid van Open
Source-systemen:‘wie is er verantwoordelijk wanneer er iets misgaat?’.
Interessant vond men ook de parallellen die getrokken werden tussen Open
Source-software en andere activiteiten waarbij zonder geldstromen inspanningen
verricht worden voor een algemeen doel. Zo werden voorbeelden
gepresenteerd zoals het bijhouden van complete encyclopedieën (de Wikipedia),
het beschikbaar stellen van apparatuur om gedistribueerde rekentaken
uit te voeren (bijvoorbeeld via het World Community Grid) en het in
kaart brengen van de miljoenen kraters op Mars. Als gevolg van de levendige
discussie ging wat minder aandacht uit naar het huidige gebruik van software
in de cursussen van de faculteit. Evenmin kwam de discussie op gang
omtrent de wenselijkheid om binnen de faculteit meer aandacht te besteden
aan de kennisopbouw rond het fenomeen Open Source.
Bij het schrijven van papers en scripties moet er worden teruggegrepen worden
op wetenschappelijke informatie. Het vinden van informatie is tegenwoordig
met alle hulpmiddelen geen probleem meer, maar het beoordelen
des te meer. Coördinerend auteur van dit verslag (Maarten van Veen; red.)
legde tijdens een intensieve workshop uit hoe het wetenschappelijk bedrijf
met haar journals, conferences en vooral impact factoren functioneert. Kennis
hiervan is zeer waardevol voor de beoordeling van wetenschappelijke publicaties.
Er blijken veel journals met hoge-impactfactoren via ACM en IEEE beschikbaar
te zijn voor informaticastudenten. Natuurlijk werd speciale aandacht
geschonken aan goede wetenschappelijke informatie die op internet
vrijelijk voorhanden is, denk aan speciale bronnen zoals Citeseer of algemene
bronnen zoals print.google.co en scholar.google.com. Ook werd ingegaan op
het lokaliseren van relevante e-journals: elektronische tijdschriften met waardevolle
informatie, vaak zeer gespecialiseerd en zeer toegankelijk.
Sinds september 2003 zijn de vakken Academische informatica competenties
(AIC) 1, 2, en 3 ingevoerd in de master Technische informatica. In het kader
van AIC-1 vindt het coachingstraject plaats. Alle studenten die worden toegelaten
tot de master krijgen een coach en gaan tijdens het werken aan
vakken ook aan de slag met competentieontwikkeling. Hoe dat gaat, werd
in een andere workshop besproken door één van de coaches, Anda
Counotte. Masterstudenten plaatsen hun producten in de samenwerkingsruimte
e-Room. Het eerste product is een pEXPi, een formulier voor persoonlijk
expertise informatie, waarmee men zich voorstelt in de community.
In de workshop zijn de deelnemers bezig gegaan met het invullen en met
elkaar bespreken van zo’n pEXPi. Doel: elkaar leren kennen, ervaren wat
doelgroepgericht schrijven is en ervaren hoe je feedback geeft. Vervolgens
werden leerpunten opgeschreven en aan elkaar verteld. Een student:‘Zo
wordt studeren echt leuk; ik ga me aanmelden voor de master.’
Tussen 17.00 en 18.00 uur werd de dag afgesloten met de bekende borrel.
Daarna konden studenten tot 20.00 uur van het buffet genieten en allerlei
contacten nog eens extra aanhalen. Een student schreef op het evaluatieformulier:‘Erg
geslaagd! De studie lag een beetje stil, maar ik ben toch weer
erg enthousiast geworden. Ook leuk om eens wat meer contact met medestudenten
en anderen te hebben.’ Kijk ook op volgende website voor de
samenstelling van het programma: http://www.ou.nl/info-alg-inf/Nieuws/
Symposium_050611.htm, of hoe aan te melden voor de studievereniging
TouW: http://www.open.ou.nl//touw/.
Maarten van Veen, universitair docent
OTO zoekt weer nieuwe tijdelijke
medewerkers per 1 september 2005
OTO is een virtueel bedrijf en is opgericht in 2001. Maar OTO is ook de
virtuele leer- en werkomgeving van de cursus Ontwerpproject (T61317)
van de faculteit Informatica van de Open Universiteit Nederland. OTO
voert als bedrijf ICT-projecten uit bij organisaties waarbij het veranderen
van bedrijfsprocessen en informatiesystemen een centrale rol speelt.
Belang- rijk daarbij is de onderlinge afstemming tussen het bedrijfsproces
en het informatiesysteem. De projecten worden door studenten in
de bachelorfase van de studie informatica in teamverband uitgevoerd.
Gedurende de uitvoering van het project worden studenten tevens gecoacht
op hun gedragscompetenties, een onmisbaar aspect van het academisch
werk van de academische informaticus. Meer informatie over de
cursus Ontwerpproject is (voor geabonneerde studenten) te vinden op
Studienet: http://www.extranet.ou.nl/studie-alg- cursus/T61317/index.htm
of op het (publieke) studieaanbod: http://www.studieaanbod.ou.nl.
Vorming nieuwe OTO-teams
OTO zoekt voor volgende teams weer studenten. Deze zullen per 1 september
2005 van start gaan. Heb je belangstelling om deel te nemen,
solliciteer dan bij OTO op de internetsite van OTO:
http://www.open.ou.nl/otonet. Je kunt ook mailen, naar:
– Cecile Crutzen, directeur OTO: cecile.crutzen@ou.nl
– Paul Oord, projectmanager OTO paul.oord@ou.nl.

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
27
onderwijs – Managementwetenschappen
Gedurende 15 jaar volgden 1700 studenten practicum
Management game uitgespeeld
In de maand mei jongstleden is het Management game van de faculteit
Managementwetenschappen voor de laatste keer gespeeld. Aan die allerlaatste
sessie namen 24 studenten en enkele begeleiders van de faculteit deel.
Het Management game vormde meerdere keren per jaar het sluitstuk van een
3,5 maand durend individueel traject van voorbereiding.Tijdens een drie dagen
durende residentiële groepsbijeenkomst volgden vergevorderde studenten een
intensief bedrijfssimulatieprogramma waarbij diverse eerder gevolgde cursussen
integrale toepassing vonden. Begonnen in 1989 hebben in totaal 1700 studenten
het programma gevolgd. Ofschoon het ‘spel’ niet meer paste in de BaMastructuur,
is in het opdoen van dit type competenties (deels) voorzien door
middel van andere cursussen.
Het Management game is destijds als ‘Electro-motoren spel’ (EMS) door de leiding
van de toenmalige leerstofgebieden Bedrijfs- en bestuurswetenschappen,
en Economische wetenschappen van de Open Universiteit gekocht van N.V.
Philips voor (ver)gevorderde studenten bedrijfskunde en bedrijfseconomie. Het
EMS was een van vlak na de 2e Wereldoorlog stammende creatie van een onbekend
gebleven Philips-ingenieur, die een aantal functionele gebieden uit de
bedrijfspraktijk zoals productie, verkoop, financiën en personele zaken in een
computer-simulatie op integratieve en vernuftige wijze had weten samen te
brengen. Doel van het spel was studenten als (toekomstige) bedrijfsmanagers te
laten samenwerken in een situatie van tijdsdruk en (vaak) oplopende spanningen
in een oligopolistische markt. In 15 jaar tijd hebben, onder leiding van de
coördinatoren drs. Nanda Boers en later drs. Henk Frederiks en verschillende
begeleiders en spelleiders, ongeveer 1700 studenten deze bedrijfssimulatie doorlopen,
aanvankelijk gemiddeld drie tot vier keer per jaar, later zelfs meer dan acht
keer per jaar. Fraaie locaties als Nulde-Putten, Noordwijkerhout, Wageningen,
Veldhoven zullen sommige studenten zich ongetwijfeld kunnen herinneren.
Het spel heeft zich aan de tijd aangepast. Moesten studenten begin jaren negentig
tijdens het game in de teams nog werken met potlood en carbon-papier, later
deed de computer ook bij de deelnemende studenten zijn intrede en werd het
spel ook aangepast; zo werd het strategisch plan vooraf door de studenten ontwikkeld
en niet meer tijdens het game. Uit efficiency-overwegingen is het aantal
speeldagen teruggebracht van vier naar drie, en is de locatie de laatste jaren
bijna altijd de campus op de Heerlense hoofdvestiging geweest. De waardering
van studenten was nagenoeg altijd erg hoog. In evaluaties klonken doorgaans
positieve waarderingen als ‘leuk’,‘leerzaam’ of ’verrijking van de studie’.
De gemiddelde waardering lag nooit lager dan een acht.Veel studenten moesten
vaak lang wachten alvorens te kunnen deelnemen, totdat zij aan het vereiste aantal
(33) afgeronde modulen voldeden. Uiteindelijk werd het altijd beloond!
Vanwege de invoering van de bachelor-masterstructuur is de cursus Management
game gesneuveld in de nieuwe opleidingen. In de bachelor Management,
organisatie en bestuur is als vervanger (gedeeltelijk) de cursus Managementcompetenties
teruggekomen. In de cursussen Academische vaardigheden
komen ook enkele competenties terug die van belang zijn voor lerende
managers.
Studenten tijdens een van de spel-sessies
FOTOGRAFIE: THE IMAGE HOUSE
Nieuwe cursus Productiemanagement
Bij de faculteit Managementwetenschappen zijn het afgelopen jaar enkele
cursussen geheel geactualiseerd en vernieuwd. In een paar gevallen gaat
het om cursussen met dezelfde naam, zoals Projectmanagement en de
Basiscursus marketing. Het zal veel studenten daarom niet direct opvallen
dat ze met een geheel nieuwe versie te maken hebben. Een derde gloednieuwe
cursus is Productiemanagement. Binnen de opleidingen van
Managementwetenschappen is dit vermoedelijk een van de laatste traditionele,
schriftelijke cursussen gemaakt volgens het beproefde en klassieke
leereenheden-model.
De cursus is van het eerste niveau, heeft een studielast van 100 uur (4,3
ECTS-punten) en is opgenomen in de bacheloropleiding Management,
organisatie en bestuur. Over een jaar zal de cursus via het vertrouwde en
flexibele sys-systeem getentamineerd worden. Eerst zijn er nog vaste tentamendata.
Informatie over Productiemangement is reeds opgenomen in
de nieuwe studiegids 2005-2006. Op studienet heeft de cursus al een
eigen site.
Waar gaat het over?
Productiemanagement houdt zich bezig met het ontwerpen en besturen
van systemen waarin goederen en/of diensten worden voortgebracht. In
de cursus worden de taken en activiteiten van productiemanagement
toegelicht. Voorbeelden van dergelijke taken zijn voorraadbeheer, layoutontwerp,
onderhoud, scheduling, capaciteitsmanagement, taakontwerp
en supply chain management. Productiesituaties kunnen sterk verschillen.
Voor elk type situatie zal een andere invulling van
productiemanagement nodig zijn. In de cursus worden de volgende productiesituaties
besproken: stuk-/kleinserieproductie, projectproductie,
serieproductie, procesproductie, massaproductie en dienstverlening.
Voor elk van deze productiesituaties wordt ingegaan op accenten in de
invulling van productiemanagement en worden een aantal gangbare
technieken en methoden voor productiemanagement behandeld.
Max van Luik, onderwijscoördinator Managementwetenschappen

28 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
Euro*MBA
Van Pierre Casse tot Kurt April
MBA wijst op verschuiving in
leiderschapsmodel
Je zou kunnen zeggen dat ik van de Pierre-Casse-Euro*-
MBA-generatie ben. Professor Pierre Casse was een van
de topsprekers tijdens mijn MBA-periode (1998-2000).
Hij benadrukte de waarde van het individu en het
belang van de individuele actie en drive. Hij moedigde
ons aan om Atlas Shrugged van Ayn Rand te lezen en
leerde ons het adagio: ‘check your options, enjoy and
perform’. Het onderzoeken van je persoonlijke opties
onderstreepte het karakter van zijn betoog, verwijzend
naar een wereld van bijna onbeperkte mogelijkheden en
persoonlijke vaardigheden, die allemaal voorhanden
waren. Alumnus Mike Brouwer woonde nog eens een
Euro*MBA-sessie over leadership bij en doet verslag.
Bij de lezing van professor Kurt April (op foto), tijdens de Residential Week Benelux
and Alumni Event January 2005, genoten we een ander leiderschapsmodel. Zijn pleidooi
relativeerde de kracht en de oneindige mogelijkheden van het individu door te
wijzen op de enorme verschillen in omstandigheden waarin we opgroeien en benadrukte
vooral onze verantwoordelijkheid voor onze gemeenschappen. Kurt April
greep zelfs de spirituele dimensie aan door gebruik te maken van Ken Wilbers’ referentiemodel
1 voor individuele en communale (of culturele) ontwikkeling, beginnend
bij het archaïsch bewustzijn van een pasgeborene tot het non-duale bewustzijn van
spiritueel hoogontwikkelde enkelingen. Daar waar Pierre Casse ons de individuele
pool van ontwikkeling liet zien, benadrukte Kurt April de collectieve pool.
Mihaly Csikszentmihaly 2 toont aan dat sociale wetenschappers als Maslow,
Kohlberg, Loevinger en Fowler in de ontwikkeling een dialectische slingerbeweging
beschrijven tussen differentiatie en integratie, tussen aandacht voor het
innerlijke gevolgd door aandacht voor de uiterlijke wereld, tussen zorg voor het
puur persoonlijke en zorg voor de gemeenschap. Hij benadrukt dat dit geen cyclische
beweging is die steeds weer teruggaat naar de oorsprong en opnieuw
dezelfde ontwikkelingsfasen ingaat maar dat het een spiraal beweging is. Een
beweging waarin de aandacht op de individuele ontwikkeling zich steeds vaker
kenmerkt door minder egocentrische doelen en waarbij de aandacht voor de
gemeenschap steeds vaker de individuele en persoonlijke missie onthult. Zo ontstaat
een slingerbeweging tussen afwisselend individuele en communale nadruk
waarbij een individualistische fase voortbouwt op een voorafgaande oriëntatie op
de gemeenschap en vice versa. Zo lijkt het alsof we in het Euro*MBA gestart zijn
met het nemen van verantwoordelijkheid voor ons leven, het onderzoeken van de
wereld en het testen van onze opties voor maximaal succes en dat we onze ontwikkeling
gaan voortzetten als onderdeel van onze gemeenschappen.
Daarbij de grenzen van die gemeenschappen accepterend en mogelijk zelfs
1 See: Ken Wilber,“A brief history of everything”, Shambhala, 1996
2 See: Mihaly Csikszentmihaly,“The Evolving Self”, HarperCollins, 1993
een autoriteit buiten onszelf zoekend. Op zoek naar verdere zingeving verlaten
we het bijna maniakale gedrag gericht op persoonlijk succes en nemen
we meer verantwoordelijkheid voor de wereld om ons heen.
Ondertussen moeten we in de gaten houden dat de hernieuwde focus voor de
gemeenschap in veel gevallen anders is dan die van generaties voor ons en dus
anders is dan de gemeenschapsfocus die er was voor de individuele fase, zeg maar
yuppiefase. Kijkend naar de generatie van onze ouders zien we dat zij verbonden
waren met stabiele gemeenschappen als familie, de kerk, politieke partijen of sportverenigingen.
Als we denken daarheen terug te gaan, maken we de fout pre- en
postindividueel te mixen simpelweg omdat ze niet-individueel zijn. De gemeenschappen
die wij nu ervaren zijn virtueel, tijdelijk, netwerk-georiënteerd zonder een
centrale autoriteit en sterk doelgericht. Daarbij acteren we in verschillende gemeenschappen
die ogenschijnlijk geen enkele band met elkaar hebben. Het enige dat
deze gemeenschappen verbindt zijn wijzelf. Binnen deze soms vluchtige gemeenschappen
kunnen we onze bijdrage leveren met onze persoonlijke verworvenheden
en een hoger overkoepeld doel ontdekken op basis van onze diepere maar
soms nog niet volledig onthulde persoonlijke drijfveren. Dat brengt ook nieuwe uitdagingen
met zich mee. Zonder een sterke identiteit en principes zal het lastig zijn
om in de verschillende gemeenschappen effectief te blijven acteren. Onze grote uitdaging
zal zijn om stabiel en betrokken te blijven ondanks vervreemdende en conflicterende
belangen en onszelf te hoeden voor het nemen van teveel verantwoordelijkheid
in een alsmaar complexere wereld. Maar als Euro*MBA’er waren we toch
al van plan onze uitdagingen aan te gaan. Dus laten we anderen eens aan de ontvangende
kant zetten. Er is geen andere weg dan vooruit.
Verschuiving in ontwikkeling
De lezingen van Pierre Casse en Kurt April zijn beide exponenten van verschillende
stadia in de menselijke ontwikkeling. Het is een grote verdienste van het
Euro*MBA programma dat zij wegen heeft gevonden om de transitie van individuele
oriëntatie naar oriëntatie op de gemeenschap duidelijk te maken en daarmee
een breder referentiekader te bieden voor onze eigen leiderschapsontwikkeling,
gericht op zowel individuele behoeften als op die van de gemeenschap.
Mike Brouwer MBA, graduate Euro*MBA 2000
Voor meer informatie:
information@euromba.org / www.euromba.org / tel: 31 45 5762985

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
29
COLOFON
COLOFON
Modulair verschijnt in een oplage van 30.000
exemplaren en wordt uitgegeven door de afdeling
Voorlichting, Service en Informatie van de Open
Universiteit Nederland ISSN 0920-2560. Studenten
en alumni krijgen het blad toegestuurd. Voor personeel
wordt het verspreid via de secretariaten.
Redactieraad
Modulair en e-Modulair worden redactioneel
bewaakt binnen de uitgangspunten zoals
geformuleerd door de Redactieraad Modulair.
Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs.
Nanda Boers (Psychologie); drs. Max van Luik
(Managementwetenschappen); ir. Angelique Lansu
(Natuurwetenschappen); drs. John Dohmen
(Rechtswetenschappen); drs. Dick Disselkoen
(Cultuurwetenschappen); Natasja Peet (Marketing
en Communicatie); drs. Maaike Hendriks (OTEC);
drs. Nelleke Eelman (studiecentra/steunpunten);
Bernadette Kop (Ondernemingsraad/Studentenraad);
Frans Bogaert (Modulair/e-Modulair).
Redactieadres
Valkenburgerweg 177
Postbus 2960, 6401 DL Heerlen
telefoon: 045-5762670fax: 045-5762766
e-mail: modulair.redactie@ou.nl,
internet: www.ou.nl/modulair
Hoofd- en eindredactie
Frans Bogaert
Bureauredactie
Nicolle Delnoy, Romy Ewoldt
Nieuwe CvB-voorzitter onderstreept belang Alumnivereniging
Op 18 mei jongstleden heeft een afvaardiging van het bestuur van de Alumnivereniging het jaarlijkse gesprek
gehad met de voorzitter van het College van bestuur van de Open Universiteit (OUNL), in dit geval de onlangs
benoemde (per september ingaande) nieuwe collegevoorzitter, drs.Theo Bovens. Op de agenda stonden speerpunten
inzake verdergaande samenwerking op het gebied van kwaliteit, marketing en voorlichting.Tevens formuleerde
Bovens een aantal concrete activiteiten waarbij de Open Universiteit een duidelijke rol voor alumni ziet
weggelegd. Dit betreft onder meer de rol bij de kwaliteitszorg (accreditatie, feedback richting faculteiten), het
betrekken van de alumnus bij de Open Universiteit als ambassadeur, het vervullen van een intermediaire rol bij
een onderzoek naar de totstandkoming van een studenten-/alumnipas en assistentie bij de organisatie van het
lustrum van de Alumnivereniging.Tijdens vervolggesprekken met de decanen van de verschillende faculteiten
en het hoofd marketing, zijn de ideeën rond deze onderwerpen nader uitgediept. De zojuist benoemde CvBvoorzitter
Bovens gaf nadrukkelijjk aan te hechten aan het belang van de alumni voor de Open Universiteit en de
activiteiten die de universiteit ontplooit. Om die reden ook wil hij de vergaderfrequentie verhogen van eenmaal
naar tweemaal per jaar. Kortom, een productieve dag boordevol positieve signalen vanuit de Open Universiteit,
diverse concrete afspraken en een wederzijds vertrouwen in een toekomstige samenwerking.
Overigens bezochten de alumni dit voorjaar het Grenshospitium Wenckenbachweg te Amsterdam
(13 mei) en het Huis van Bewaring Havenstraat te Amsterdam (3 juni). De volgende activiteiten staan
gepland:
– Vrijdag 16 september, Excursie Scania Nederland BV en Ecodrome te Zwolle
– Zaterdag 1 oktober, Excursie Emslandkampen in Duitsland
– Zaterdag 8 oktober, Lezing ‘De mens als bedrijfsonderdeel’ en rondleiding bierbrouwerij in Kasteel
Oudaen te Utrecht.
Kijk voor meer informatie en verslagen op de alumnisite:
http://www.open.ou.nl/alumni/.
Edith Gijsen
Redactiesecretariaat
Nicolle Delnoy
Teksten
Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, Dieuwertje
Bogaards, Chester Bogaardt, Frans Bogaert, Paul
van den Boorn, Mike Brouwer, Edith Gijsen, Max
van Luik, Paul Troost, Gijske Meijerink, Hubert de
Saedeleer, Maarten van Veen, Olga Teunis-Steijns
Ontwerp
Judith Schlechtriem
Grafische vormgeving
Dennis Schmitz, Polka Design
Fotografie
Peter Strelitski (cover), Chris Peeters, André van
den Akker, Leon Smeets, The Image House, Fam.
Wassen, Marijn van Dijk, Guusje Niemeijer,
Micole Smits
Druk
OBT bv, Den Haag
Papier
Terrapress mat 80gr
Advertenties
Jetvertising
Laan van Zuidhoorn 37
2289 DC Rijswijk
telefoon: 070-3990000
fax: 070-3902488
e-mail: rob@jetvertising.nl
Algemene inlichtingen
Service en informatie
telefoon: 045-5762888
dagelijks van 09.00-16.30 uur
e-mail: info@ou.nl

30 www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
tentameninfo
In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata,
tentamenvorm en toegestane hulpmiddelen.
Deze wijzigingen kunnen het gevolg zijn van nieuwe cursussen,
uit roulatie genomen cursussen of cursussen die in/uit sys zijn
gegaan. De aanvullingen en wijzigingen borduren voort op cursus-
en/of tentameninformatie die is opgenomen in de studiegids
en/of de cursussite. De nieuwe informatie wordt telkens één
keer herhaald, dus noteer belangrijke wijzigingen in uw agenda!
Sys-tentamens worden altijd in het studiecentrum afgenomen.
Een aanmelding voor een sys-tentamen kunt u sturen naar het
studiecentrum waar u dit sys-tentamen wilt afleggen.
Alleen studenten die in het buitenland een sys-tentamen maken
of studenten die behoren tot speciale categorieën (handicap of
detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen naar de afdeling
Tentaminering en certificering in Heerlen. Hetzelfde geldt voor
sys-inzages. Ook de verzoeken tot inzage moeten worden gezonden
naar het studiecentrum waar de student inzage wil plegen.
Deze verzoeken moeten binnen twee weken na de datum van
de voorlopige tentamenuitslag bij het studiecentrum zijn ontvangen.
Verzoeken die na afloop van deze termijn worden ontvangen,
worden niet meer behandeld. De daadwerkelijke inzage
vindt daarna plaats.
Actuele wijzigingen met betrekking tot cursussen worden tevens
vermeld op de cursussite van Studienet. Raadpleegt u deze site
bij twijfel! Heeft u toch nog vragen dan kunt u contact opnemen
met Service en informatie.
Aanmeldtermijnen Reguliere tentamens en
sluitingsdata
De aanmeldtermijnen voor reguliere tentamens zijn langer
dan voor sys-tentamens. U vindt deze op de website studieaanbod.ou.nl/tentamens.htm.
Sluitingsdata van de tentamenperiode:
– 29-8 t/m 31-8-2005, sluitingsdatum 3-8-2005,
– 7-11 t/m 9-11-2005, sluitingsdatum 12-10-2005,
– 23-1 t/m 25-1-2006, sluitingsdatum 21-12-2005, Let op: de
sluitingsdatum is 1 week vervroegd i.v.m. de kerstvakantie!
– 10-4 t/m 12-4-2006, sluitingsdatum 15-3-2006,
– 26-6 t/m 28-6-2006, sluitingsdatum 31-5-2006,
– 28-8 t/m 30-8-2006, sluitingsdatum 2-8-2006.
Aantal tentamendagen/-avonden in studiejaar 2005-2006
ongewijzigd
De Commissie voor de examens is in het tentamenrooster van
het nieuwe studiejaar 2005-2006 wederom uitgegaan van 3 tentamenavonden
per tentamenronde en heeft besloten om het
aantal van 3 tentamenavonden te handhaven. Bij dit besluit
hebben de volgende overwegingen o.a. een rol gespeeld:
1. het terugbrengen van het aantal openingsuren van de
studiecentra
2. Het aantal reguliere tentamens per tentamenavond was bij 5
tentamenavonden laag. Naar verwachting zal het aantal regulier
schriftelijke tentamens nog verder afnemen door het beperken
van het aantal cursussen en door het feit dat steeds meer cursussen
via sys dan wel met een opdracht afgenomen worden.
3. Er zijn formeel bij de Commissie voor de examens resp.
Service en informatie tot op heden weinig klachten binnengekomen.
Gebleken is dat deze klachten pas tot problemen leiden
als een student voor 2 cursussen 2 keer zakt.
4. Ook is naar voren gekomen dat de problemen zich voordoen
bij die faculteiten, waar relatief weinig tentamens via sys getentamineerd
worden.
5. De Commissie voor de examens hanteert een hardheidsclausule
voor die studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang
door het hanteren van 3 tentamenavonden. Hier
wordt per geval nagegaan of er een en zo ja welke oplossing
mogelijk is. Het gaat dan om klachten van studenten die aantoonbaar
in de problemen komen door de teruggang naar 3
tentamenavonden en die dus niet te wijten zijn aan de eigen
planning.
Afgesproken is dat deze klachten via Service en informatie
lopen. Daar wordt eerst nagegaan welke andere mogelijkheden
de student kan benutten.
Uitzondering op besluit inzake zakrekenmachines
Alle typen zakrekenmachines zijn op tentamens toegestaan. Dit
betekent dat het onderscheid in programmeerbare en niet-programmeerbare
zakrekenmachines is vervallen. Inmiddels is
gebleken dat bij een aantal cursussen de tentaminering nog
niet aan dit besluit is aangepast. Daarom is besloten om voor de
volgende cursussen een uitzondering te maken en uitsluitend
geen programmeerbare zakrekenmachine toe te staan totdat
de tentamens zijn aangepast en dit in Modulair of anderszins
medegedeeld is. Omdat het merendeel van de studenten wellicht
reeds beschikt over een niet-programmeerbare zakrekenmachine
(in de cursus geadviseerd) verwacht de Commissie
voor de examens op dit punt geen problemen.
De uitzondering geldt voor de cursussen:
E08121 Wiskunde in (het) bedrijf 1
E12221 Wiskunde in (het) bedrijf 2
T07121 Discrete wiskunde A
T08121 Continue wiskunde 1
T33121 Discrete wiskunde B
Tentamendata uitlopende cursussen1
Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de
nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijsaanbod
zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de
laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch
jaar 2004-2005. Deze vindt u achterin de studiegids onder het
hoofdstuk Tentamendata uitlopende cursussen en niet in
Modulair. Alleen aanvullingen hierop worden vermeld in de
rubriek van de Commissie voor de examens in Modulair. Deze
informatie vindt u ook op Studienet.
Cultuurwetenschappen
C44121 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen, deel 1
Sinds 1 november 2004 in sys. Dit betekent dat u zich sinds
1 november kunt aanmelden voor een sys-tentamen.
C45121 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen, deel 2
In tegenstelling tot eerdere meldingen wordt deze cursus ook
in het academisch jaar 2005-2006 getentamineerd.
C38312 De canon in de kunst; theorie en geschiedenis van de
westerse beeldende kunst.
De tentamenvorm is met ingang van het studiejaar 2004-2005
gewijzigd van een regulier schriftelijk tentamen in een schriftelijke
opdracht. De omschrijving van de opdracht maakt
vanaf dat moment deel uit van het cursusmateriaal.
Managementwetenschappen
B22321 Kwaliteitsmanagement
Sinds 1 juni 2005 in sys.
E34112 Economie voor niet-economen
Er is een extra tentamen gepland op 23 januari 2006.
Natuurwetenschappen
N06211 Fysiologie, adaptatie en milieu
’Vanaf 1 augustus 2005 wordt het tentamen voor de cursus
Fysiologie, adaptatie en milieu omgezet in een openboektentamen.
Dat wil zeggen dat bij het tentamen gebruik mag worden
gemaakt van de volgende hulpmiddelen:
– Schmidt-Nielesen, K., Animal physiology, adaptation and
environment, Cambridge University Press, Cambridge, fifth
edition, 1997.
– Kuiper, P.J. en M.S. Westerterp-Plantenga, Plantenfysiologie:
adaptatie en milieu, Wolters-Noordhoff, Open universiteit,
Heerlen, 1989.
– Werkboek Fysiologie: adaptatie en milieu.
– Engels-Nederlands woordenboek.
– Zakrekenmachine.
N11221 Milieu en economie
De cursus is uit de roulatie genomen. De laatste tentamenmogelijkheid
voor deze cursus is op maandag 29 augustus 2005.
Psychologie
S13111 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse
Vanaf heden mag bij het tentamen gebruik worden gemaakt
van een zakrekenmachine. Vanaf juni 2005 is het tentamen
een open-boektentamen. Met andere woorden m.i.v. van het
tentamen van 27 juni 2005 mag u tijdens het tentamen naast
een zakrekenmachine en de SPSS-uitdraai gebruikmaken van
willekeurig welk cursusmateriaal van de Open Universiteit
Nederland (desgewenst voorzien van aantekeningen en
opmerkingen), en dat men ander dan OUNL-materiaal mag
meenemen zoals losse aantekeningen en samenvattingen. U
moet er rekening mee houden dat de antwoorden op de tentamenvragen
in overeenstemming moeten zijn met de
inhoud van de OUNL-cursus die getentamineerd wordt.

www.ou.nl/modulair 13 juli 2005
31
Sys-tentamentijden studiecentra
Let op: in de zomermaanden is er sprake van beperkte sys-tentaminering. Raadpleeg bij twijfel de website van het studiecentrum c.q. het provinciaal steunpunt.
Nederland
Studiecentrum Breda
Studiecentrum Groningen
Studiecentrum Zwolle
telefoon: 076-5711608
telefoon: 050-3138300
telefoon alg.: 038-4658333
Studiecentrum Alkmaar
ma 18.00-21.00 uur,
di 18.30-21.30 uur,
wo 14.00-17.00/19.00-22.00 uur,
telefoon alg.: 072-5155114
do 13.30-16.30/18.00-21.00 uur
do 14.30-17.30 uur,
za 10.00-13.00 uur.
di 18.00-21.00 uur,
za 10.00-13.00 uur (oneven weken).
za 10.30-13.30 uur.
Beperkte sys-tentaminering van 24 juli
wo 14.00-17.00 uur,
Beperkte sys-tentaminering van
Beperkte sys-tentaminering van 16 juli
t/m 27 augustus:
do 18.00-21.00 uur,
1 augustus t/m 20 augustus:
t/m 4 september: di 18.00 uur en do
woe 14.00 uur en 19.00 uur.
za 09.30-12.30 uur.
ma en di 13.30 uur.
14.30 uur.
Let op: sinds 8 juli gevestigd op een
Beperkte sys-tentaminering van
andere locatie.
8 augustus t/m 27 augustus:
di 14.00 uur en do 18.00 uur.
Studiecentrum Den Haag
telefoon: 070-3614701
Studiecentrum Nijmegen
telefoon: 024-3612000
Vlaanderen
ma 17.30-20.30 uur,
di 18.30-21.30 uur,
Studiecentrum Amsterdam
di 14.30-17.30 uur,
wo 18.30-21.30 uur,
Studiecentrum Antwerpen
telefoon alg.: 020-5788411
wo 17.30-20.30 uur,
do 18.30-21.30 uur,
telefoon: 032-204771
telefoon sys: 020-5788429
do 14.30-17.30 uur,
vr 09.30-12.30 uur.
di 13.00-16.00 uur,
ma 18.30-21.30 uur,
za 09.30-12.30 uur.
Beperkte sys-tentaminering van 10 juli
wo 09.30-12.30 uur,
di 14.00-17.00/18.30-21.30 uur,
Beperkte sys-tentaminering van 4 juli
t/m 13 augustus: di 18.00 uur, woe
do 18.00-21.00 uur.
do 18.30-21.30 uur (even weken),
t/m 14 augustus: ma, di en woe 14.30
13.30 uur en do 09.30 uur.
vr 10.30-13.30 uur,
uur.
Studiecentrum Brussel
za 10.00-13.0 0 uur.
Studiecentrum Parkstad Limburg
telefoon 026-292439
Beperkte sys-tentaminering van 10 juli
t/m 27 augustus: onder voorbehoud:
di en do 14.00 uur en 18.00 uur.
Vervolg Afgestudeerden p32
Vrij wo
mw. J.A. Visser-van Wessel (drs.),
Drachten, vrije wetenschappelijke
opleiding met het zwaartepunt op de
deelgebieden Cultuurwetenschappen
en Bedrijfskunde. Scriptie: Hogere
managementopleidingen in Nederland
in de naoorlogse jaren. De ontwikkeling
van de managementopleidingen in de
richting van een zelfstandige wetenschap;
de betekenis van Amerikaanse
hulp en Nederlandse omstandigheden;
de lange jaren ‘50.
dhr. J.F.A. van Dongen (drs.), Terheijden,
vrije wetenschappelijke opleiding
Management, Informatie en Technologie,
Scriptie: Professionalisering IT services.
dhr. E.E. Pranger (drs.),‘s-Gravenhage,
vrije wetenschappelijke opleiding
Management, Informatie en Technologie,
Afstudeeropdracht: Portal-concept voor
bedrijfsvoering.
dhr. C.J.M. van Paridon (drs.), Anna
Paulowna, vrije wetenschappelijke opleiding
met het zwaartepunt op de deelgebieden
Technische wetenschappen en
Bedrijfs- en bestuurswetenschappen.
Afstudeeropdracht: Product Data
Management Met legacysystemen,
applicaties en prototypes
*In Modulair 5 werd abusievelijk een onjuiste
scriptietitel vermeld. Ter rectificatie
wordt hierbij de correcte scriptietitel afgedrukt.
Provinciaal steunpunt Drenthe
telefoon: 0591-853265
di 14.00-17.00 /18.00-21.00 uur,
wo 14.00-17.00/18.00-21.00 uur,
do 09.30-12.30 uur,
vr 09.30-12.30 uur. Geen sys-tentaminering
van 18 juli t/m 14 augustus.
Studiecentrum Eindhoven
telefoon: 040-2472901
di 13.30-16.30 uur,
do 18.15-21.15 uur,
za 09.15-12.15 uur.
Beperkte sys-tentaminering van 11 juli
t/m 20 augustus: di 13.30 uur.
Let op: vanaf 22 augustus 2005 wordt
de sys-sessie van de donderdagavond
blijvend verplaatst naar de woensdagavond!
Het tijdstip verandert niet.
Studiecentrum Enschede
telefoon: 053-4871680
do 18.30-21.30 uur,
vr 09.30-12.30.
Beperkte sys-tentaminering van 18 juli
t/m 27 augustus: do 14.00 uur.
Provinciaal steunpunt Friesland
telefoon: 058-2159019
wo 18.00-21.00 uur,
do 14.00-17.00/18.00-21.00 uur,
za 09.30-12.30 uur. Beperkte sys-tentaminering
van 24 juli t/m 27 augustus:
di en do 10.00 uur en 14.00 uur.
telefoon: 045-5762100
di 13.30-16.30/18.30-21.30 uur,
wo 13.30-16.30/18.30-21.30 uur
vr 09.30-12.30 uur.
Geen sys in de weken 31 en 32.
Beperkte sys-tentaminering in de
weken 28, 29, 30 en 33: di 13.30 uur
en 18.30 uur, woe 18.30 uur.
Studiecentrum Rotterdam
telefoon: 010-2771480.
ma 18.00-21.00 uur,
di 18.00-21.00 uur,
wo 14.00-17.00 uur,
do 14.00-17.00 uur,
za 09.00-12.00 uur (oneven weken).
Beperkte sys-tentaminering van 3 juli
t/m 13 augustus: ma 18.00 uur, di 18.00
uur, woe 14.00 uur en do 14.00 uur.
Studiecentrum Utrecht
telefoon: 030-2511827
ma 14.00-17.00/18.30-21.30 uur,
di 14.00-17.00 uur,
do 14.00-17.00/18.30-21.30 uur,
vr 09.30-12.30 uur.
Beperkte sys-tentaminering van 4 juli
t/m 14 augustus: ma, di en do 13.00 uur.
Provinciaal steunpunt Zeeland
telefoon: 0118-489714
vr 09.00-12.00 uur.
Normale sys-tentaminering in de
vakantieperiode (18 juli t/m 27
augustus).
do 13.00-16.00 uur.
Studiecentrum Diepenbeek
telefoon: 011-268162
wo 13.30-16.30 uur,
za 09.30-12.30 uur.
Geen sys-tentamens op ma 11-7 en vrij
22-7. Beperkte sys-tentaminering in de
maanden juli, augustus en september:
woe 13.30 uur en vrij 9.30 uur.
Studiecentrum Gent
telefoon: 09-2648564
ma 18.00-21.00 uur,
wo 13.30-16.30 uur,
vr 09.30-12.30 uur.
Geen sys-tentamens op ma 11-7, ma
18-7 t/m vrij 29-7 en ma 15-8-2005.
Studiecentrum Kortrijk
telefoon: 056-246139
di 18.15-21.15 uur.
Studiecentrum Leuven
telefoon: 016-327737
do 18.00-21.00 uur.

afgestudeerden
Cultuurwetenschappen
Wo-opleiding Algemene cultuurwetenschappen
mw. L. Luyten (drs.) Meerhout, België,
Scriptie: Van schilder tot dichter.
Honderd brieven van Jacob Smits
aan Jan van Nijlen (1908-1926).
dhr. R.J. van de Maele (drs.)
Heverlee, België. Scriptie: Het literatuurkritische
werk van Louis Paul
Boon 1945-1974.
Informatica
Wo masteropleiding Technical
informatics
dhr. S.M.A. Decneut (MSc) Leuven,
België, Afstudeeropdracht:
Separation of Concerns for
Multimedia Publication in
Heterogeneous Environments.
Managementwetenschappen
Wo-opleiding Bedrijfswetenschappen
mw. J. Brand-Dijkstra, Wijk bij
Duurstede, strategie en organisatie
(drs.) Afstudeeropdracht: Een
onderzoek naar het uitbesteden
van P&O-taken bij Nederlandse
gemeenten en de vraag of een
Service Level Agreement hierbij
een effectief middel is.
mw. M.J.D.A. Debets, Breda, marketing
en logistiek (drs.) Afstudeeropdracht:
Voorop in de strijd... met
klanttevredenheid. Onderzoek naar
factoren die de klanttevredenheid
van het KPU-bedrijf bepalen.
mw. M.P.L. Enthoven van Marrewijk,
Waddinxveen, marketing en
logistiek (drs.)Afstudeeropdracht:
Supply chain management vanuit
het perspectief van total quality
management: een inventarisatie
van toepasbare technieken.
dhr. J. Jansen,‘s-Hertogenbosch,
bedrijfsprocessen en informatietechnologie
(drs.) Afstudeeropdracht:
The ability to align Business
ICT Alignment binnen PME B&S.
dhr. F.J.E. Josten, Loon op Zand,
strategie en organisatie (drs.)
Afstudeeropdracht: Inrichten van
governance voor het Interpolis
relatiebeheerdomein. Een onderzoek
naar het invoeren van governance
bij de afdeling Klant
Informatie Diensten (KID).
dhr. M. Kuipers, Breda, bedrijfsprocessen
en informatietechnologie
(drs.) Afstudeeropdracht: Docerende
bedrijfsprocesmodellen: kennisoverdracht
weldoordacht.
Onderzoek naar de toepassing van
bedrijfsprocesmodellen voor opleidingsdoeleinden.
dhr. F.E. Laaper, Utrecht, strategie
en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht:
Is kennis macht en
maakt het weglekken van kennis
onmachtig?
dhr. ir. M.A. Mittelmeijer. Nuenen,
strategie en organisatie (drs.)
Afstudeeropdracht: Resultaatverantwoordelijk
management in
het Voortgezet Onderwijs
Leiderschap en de verbinding tussen
onderwijs en organisatie.
dhr. J.E Moeke, Zwolle, strategie en
organisatie (drs.) Afstudeeropdracht:
De situatie de baas? Een
onderzoek naar leiderschap als
determinant van ziekteverzuim.
dhr. P.J.P. Prins, Bavel, strategie en
organisatie (drs.) Afstudeeropdracht:
IT Outsourcing
Governance Experiences from a
buyer point of view.
dhr. V.J.V. Ramtahalsing,
‘s-Gravenhage, bedrijfsprocessen
en informatietechnologie (drs.)
Afstudeeropdracht: Een diagnose
van het e-mail management proces
bij AEGON Bank.
dhr. R. Roelofs, Leiden, marketing
en logistiek (drs.) Afstudeeropdracht:
De tevredenheid van
gebruikers van electronische
marktplaatsen. Onderzoek naar de
inkoop van MRO-artikelen.
dhr. P. van der Scheer, Rijswijk, strategie
en organisatie (drs.)
Afstudeeropdracht: Criteria die het
effect van Appreciative Inquiry
beïnvloeden.
dhr. G. van Terwisga, Joure, strategie
en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht:
Kennismanagement bij
Van Wijnen Noord B.V. Doorgaan of
heroverwegen.
dhr. R.V. Veenman, Barendrecht,
bedrijfsprocessen en informatietechnologie
(drs.) Afstudeeropdracht:
Het afstemmen van
bedrijfsprocessen bij internationaal
samenwerkende organisaties.
Wo-opleiding Bestuurskunde
mw. F.A.P. Grit, De Wilp, organisatie,
management en openbaar bestuur
(drs.) Afstudeeropdracht: Kaderstellende
gemeenteraden. De kwaliteit
van de kaderstelling in het wankele
evenwicht tussen raad en college.
dhr. S. Tolsma, Sneek, economie en
openbaar bestuur (drs.) Afstudeeropdracht:
Leren van klachten.
Onderzoek naar de invloed van
externe klachtregelingen op het
leereffect tot verbetering van
gemeentelijke werkprocessen.
Wo-opleiding Economie
mw. I. Gomes Durão, Roermond,
algemene economie (drs.)
Scriptie: De handel van Nederland
met de Oost-Europese nieuwe EUlidstaten.
dhr. H.K.L. Kiesel, Deinze, België,
algemene economie (drs.) Scriptie:
Evolutie van de treasury functie.
dhr. C.P. Versluis, Alblasserdam,
bedrijfseconomie: administratief
management (drs.) Scriptie: Het
effect van de omstandigheden bij
de adoptie op de effectiviteit van
het gebruik van de BSC bij de drie
universiteitsbibliotheken.
Wo-bacheloropleiding Management,
organisatie en bestuur
dhr. L.T. van Ravenhorst (BSc),
Brielle
Wo masteropleiding Accounting
and Finance
dhr. N.J. Gerritsma (MSc), Helmond,
Afstudeeropdracht: Verschillende
rollen van decentrale controllers
binnen de Technische Universiteit
Eindhoven (TU/e). Overeenkomsten
en verschillen in rollen van decentrale
controllers bij TU/e in de perceptie
van belanghebbenden.
Natuurwetenschappen
Wo bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen
mw. P.J.M. Kaan-Heynen (BSc.),
Terneuzen, major gezondheid.
Voedselkilometers: omvang en
aard van het transport van voedingsmiddelen
naar Nederland
Psychologie
Wo-bacheloropleiding Psychologie
mw. G.C.M. Drieskens (BSc), Diepenbeek,
België, afstudeerrichting
arbeids- en organisatiepsychologie.
mw. L.C. van Klink (BSc), Oude
Wetering, afstudeerrichting arbeidsen
organisatiepsychologie.
mw. M.A. Stobbe-Meijers (BSc),
Schagen, afstudeerrichting
gezondheidspsychologie.
Wo-opleiding Psychologie, afstudeerrichting
arbeids- en organisatiepsychologie.
mw. M.C.J. van den Assem (drs.),
Deventer, Empirisch afstudeeronderzoek/scriptie:
Effectiviteit van
een Multi-methodisch Groepsprogramma
voor Volwassenen met
een Depressieve Stoornis.
mw. M. Bocanegra-Hahn (drs.),
Wassenaar, Empirisch afstudeeronderzoek/scriptie:
De relatie tussen
percepties van verschillende vormen
van onbillijkheid,“Work Locus of
Control” en attitude ten opzichte van
wraak bij werknemers in loondienst.
mw. M.G. van Exel (drs.), Voorthuizen,
Empirisch afstudeeronderzoek/scriptie:
De invloed van instrumentele
Steun op burnoutklachten bij bankmedewerkers
in België.
mw. Y.I. E. Posthumus-Rappa (drs.),
Breda, Empirisch afstudeeronderzoek/scriptie:
Tevredenheid van
maatschappelijk werkers in de
Jeugdzorg. Een onderzoek naar
beleving van het werk als mediërende
variabele.
mw. J.M.B. Timmers, (drs.), Boxtel,
Empirisch afstudeeronderzoek/
scriptie: Arbeidssatisfactie en de
Invloed daarop van Taakkenmerken
en Loopbaanankers bij Docenten
in het Voortgezet Onderwijs.
mw. M. de Vries -Dikken (drs.),
Bergschenhoek, Empirisch afstudeeronderzoek/scriptie:
Factoren die het
Advies van Selecteurs bij Opsporingsfunctionarissen
Beïnvloeden.
dhr. C.J. Weijmer (drs.), Sint Johannesga,
Empirisch afstudeeronderzoek/scriptie:
Leiderschap en Innovatief
Werkgedrag op Curaçao.
Onderzoek onder 24 leidinggevenden
bij 7 organisaties.
Wo-opleiding Psychologie, afstudeerrichting
gezondheidspsychologie
mw. S.J.H. Bernts (drs.) Nijmegen,
Empirisch afstudeeronderzoek/
scriptie: De Invloed van Emotieregulatie,
Thuissituatie en Lifeevents
op Burnout.
mw. F.W. Frohn* (drs.), Middelburg,
Empirisch afstudeeronderzoek/
scriptie: De relaties tussen
copingstijl, persoonlijkheidskenmerken
en ervaren werkstress.
mw. G.A.H. Kappert (drs.) Bussum,
Empirisch afstudeeronderzoek/
scriptie: Gespreksvoering en transfer.
Een onderzoek naar de samenhang
tussen kennis, gespreksvaardigheden,
motivatie, selfefficacy
en emotionele intelligentie
en transfer na een jaar.
dhr. B. Loonstra (drs.) Emmeloord,
met lof afgegeven,Empirisch afstudeeronderzoek/scriptie:
Werkdruk,
zingeving en burnout bij predikanten
in orthodox gereformeerde
kerken.
mw. H.M. van de Sande-Dimmers
(drs.), Smilde, Empirisch afstudeeronderzoek/scriptie:
Communiceren
met Demente Bewoners.
Persoonskenmerken in Scholing in
relatie tot het uitvoeren van de
Geïntegreerde Belevingsgerichte
Zorg in een Psycho-Geriatrisch
Verpleeghuis.
mw. G.M. Zuurbier (drs.), Olst,
Empirisch afstudeeronderzoek/
scriptie:“En wie vraagt hoe het met
mij gaat? “Invloed van Subjectieve
belasting, Sociale steun en Coping
op de lichamelijke en psychische
gezondheid van Partners van
Patiënten met Chronische Toxische
Encefalopathie.
Rechtswetenschappen
Wo-opleiding Nederlands recht
mw. E.C.E. Buzing (mr.), Bennekom,
met lof afgegeven,Scriptie: Intellectuele
eigendomsrechten en artikel
82 EG. Wanneer is het weigeren
van een licentie misbruik van een
machtspositie? Ontwikkelingen
sinds het Magill arrest.
dhr. J.L. Damen (mr.), Pijnacker,
Scriptie: Doorwerking van cultuurhistorische
waarden in bestemmingsplannen.
dhr. B. Dudok van Heel (mr.),
Middelburg, Scriptie: De benoeming
van commissarissen binnen
het nieuwe structuurregime. Een
kritische analyse van artikel 2:158
Burgerlijk Wetboek.
dhr. J.W.M. Geraads (mr.), Belfeld,
afstudeerrichting internationaal
recht, Scriptie: Zijn de toetredingsvoorwaarden
tot de Europese Unie
strenger geworden?
dhr. J.M. Kok (mr.), Vught,
Scriptie: De programmaraden, het
Commissariaat voor de Media en
het mediabeleid van de overheid.
mw. M.N. Kroes (mr.), Harderwijk,
Scriptie: De grenzen van de adviesbevoegdheid
van de ondernemingsraad.
mw. J.J.C. Noort (mr.), Leeuwarden
Scriptie: Wsnp: Moeilijker erin en
makkelijker eruit! Toelatingscriteria
artikel 285 en afwijzingscriteria cq
toelatingsvoorwaarden artikel 288
nader bekeken.
Lees verder op P31
5005147