jaarverslag 2007 - The Hunger Project

THE
HUNGER
PROJECT
NEDERLAND
jaarverslag 2007

Voorwoord

Sprong voorwaarts
“The Hunger Project Nederland begon 2007 met een vrijwel geheel
nieuw bestuur én een nieuwe directeur. Terugkijkend hadden we een
fantastisch jaar. Met als resultaat een enorme sprong voorwaarts in
fondsenwerving en een eigen kantoor. Begin 2007 stelden we als bestuur
een aantal prioriteiten . We wilden de interne organisatie op orde krijgen,
de boekhouding stroomlijnen en de communicatie verbeteren. Ook wilden
we het bedrijfsleven optimaal bedienen, fondsen werven en de kennis van
de activisten vergroten. Dat betekende wel dat we als bestuur wat meer
op de operatie functioneerden dan in de afgesproken taakverdeling
bestuur- directie staat, maar dat was ook even nodig.
In 2007 zijn bovendien de contacten met de collega-besturen en directies
in Europa aangehaald. Ook hebben we voor het eerst námens Europa
de Global Board toegesproken. Samen ontwikkelden we een visie op
hoe we de huidige organisatie kunnen transformeren naar een werkelijk
wereldwijde The Hunger Project-organisatie. We streven naar een
transparante , elkaar ondersteunende en effectieve netwerkorganisatie,
waar we bekende waarden van The Hunger Project als empowerment,
verantwoordelijkheid en het forceren van doorbraken ook intern in
praktijk brengen. Daarbij zal de rol van het global office in New York ook
veranderen in een algemeen ondersteunende functie.
We werken hard om The Hunger Project wereldwijd te vernieuwen
én vooral effectiever te maken: de honger de wereld uit! De hongerproblematiek
is zeer actueel vandaag de dag. De wereldwijde voedselcrisis
escaleert . Hongerende mensen gaan protesterend de straat op. Ook in
landen waar The Hunger Project actief is. De onrust groeit. De druk op
regeringen om aan oplossingen te werken neemt toe. Druk om structureel
te investeren in landbouw bijvoorbeeld. Niet alleen in grote boeren, juist
ook in kleine producenten! Een methode die naadloos aansluit bij de visie
van The Hunger Project.
2008 is voor ons opnieuw een uitdaging. The Hunger Project groeit,
dat willen we én moeten we. Graag maken we daarbij gebruik van ieders
ideeën en energie!”
Namens het bestuur van The Hunger Project
Sander Mahieu, voorzitter

Inhoud
millenniumdoelen
in 2015...
“Toen de Oegandese Josephine
Nalongo hoorde over de epicentra,
besloot ze ervoor te zorgen dat
er in haar dorp ook een kwam. Ze
kreeg de verdeelde gemeenschap
zo ver een stukje grond ter
beschikking te stellen en te helpen
bij de bouw. Haar leiderschap
inspireerde haar dorpsgenoten ook
om hun dromen waar te maken.
Ze kozen haar tot voorzitter van
het lokale bestuur - een positie die
tot dan toe alleen was weggelegd
voor mannen.”
De programma’s van The Hunger Project dragen
bij aan het realiseren van de millenniumdoelen.

Jaarverslag 2007
The Hunger Project 6
Beëindigen chronische honger 6
Missie en visie 6
Resultaten Nederland 7
Organisatie 8
Nederland 8
Global 10
Europese samenwerking 12
Aanpak 15
Vijfjarig leiderschapsprogramma in India 17
Panchayats in India 18
Lokale democratie in Bangladesh 19
Versterken rechten inheemse bevolking Zuid Amerika 21
Mexico: grote ongelijkheid 22
Bolivia: dubbele discriminatie 23
Peru: vrouwelijke congresleden 24
Epicentrumstrategie van The Hunger Project in Afrika 27
Oeganda: empowerment boerinnen 28
Malawi: aids en malaria 29
Ghana: schaalvergroting epicentra 30
Benin: volle wederopbouw 31
Ethiopië: vooruitgang ondanks hongersnoden 32
Senegal: eerste Afrikaanse land The Hunger Project 33
Burkina Faso: ‘land van de eerlijke mensen’ 34
Mozambique: armoede groot ondanks groeiende economie 35
In actie voor The Hunger Project 36
Bewustwording 38
Fondsenwerving 40
Investeerderstrips 42
Financiële verslaglegging 44
Bedrijven / Partners / Fondsen 46

The Hunger Project
Voor het duurzaam beëindigen van honger
The Hunger Project is een internationale organisatie met een duidelijke visie en
strategie gericht op een wereld zonder honger. Investeren in mensen staat bij ons
centraal. Daarin zijn we al meer dan dertig jaar succesvol. In India en Bangladesh
in Azië, in acht landen in Afrika en drie in Latijns-Amerika konden miljoenen mensen
hun honger beëindigen.
Weinig mensen weten dat van de mensen die
sterven door honger, slechts tien procent sterft
door acute hongersnood. Negentig procent sterft
aan chronische ondervoeding. Dat is de groep
waarop wij ons richten.
The Hunger Project stuurt geen voedsel. We
investeren in de mensen zelf. Zodat zij hun leven
in eigen handen nemen en - duurzaam - een
einde maken aan de honger die hun gezinnen
treft. We zien hen niet als slachtoffers, maar als
krachtige individuen die zeer goed in staat zijn
hun eigen honger te beëindigen als zij daar de
kans toe krijgen. Wat wij kunnen doen, is hen
daartoe in staat stellen.
Missie & visie
De missie van The Hunger Project is: een wereld
zonder chronische honger.
Onze visie: The Hunger Project investeert in
de kracht van vrouwen en mannen om zelf
duurzaam hun honger en die van hun kinderen
te beëindigen . Dit doen we door het versterken
van:
• mensen in hun kracht en talent
(capaciteitsopbouw);
• zelfredzaamheid van vrouwen: vrouwen
investeren direct in de primaire levensbehoeften
van hun gezin;
• lokale democratie.
Concreet
De focus van The Hunger Project-programma’s
ligt op vrouwen leren lezen, schrijven, toerusten
met landbouw technieken, voedsel- en gezondheidsinformatie
en gezinsplanning. De programma ’s richten
zich concreet op: voedselzekerheid , alfabetisering
en educatie , microkrediet en plattelandsbanken,
gezondheid en hygiëne verbeteren, tegengaan
verspreiding hiv/aids, malaria en andere ziekten.
6
The Hunger Project zet onder meer deze
methoden in:
• Vision, Commitment and Action (VCA) workshops:
gelatenheid en afhankelijkheid worden doorbroken,
dorpsbewoners delen hun visie op een hongervrije
toekomst, maken concrete haalbare plannen en
verbinden zich daarmee. Ze krijgen zicht op de
negatieve effecten van gender-ongelijkheid.
• Animatortrainingen: tijdens de VCA-workshops
komen natuurlijke leiders naar voren. Evenveel
mannen als vrouwen volgen extra trainingen
en fungeren als voortrekkers. Zij inspireren en
stimuleren hun dorpsgenoten om prioriteiten te
stellen en in actie te komen.
• Microkredieten voor vrouwen: onder meer
via het African Woman Food Farmer Initiative
(AWFFI). Vrouwen vormen leengroepen, kiezen
voorzitters en gaan leningen aan waardoor zij
inkomstengenerende activiteiten kunnen opzetten.
• Uitreiken van de Afrika Prijs: mensen die zich met
moed, visie en grote betrokkenheid inzetten voor
het welzijn van de mensen in Afrika, komen in
aanmerking voor de Afrika Prijs van The Hunger
Project. Winnaars zijn onder andere Nelson
Mandela , Ellen Johnson Sirleaf, Wangari Maathai
en Nagbila Aisette.

Resultaten Nederland 2007
The Hunger Project Nederland heeft een prachtig jaar achter de rug. De behaalde
resultaten vormden een kroon op de ambitieus geformuleerde doelstellingen in
het jaarplan 2007. Deze zijn ontstaan door enkele inspirerende bijeenkomsten van
bestuur, directie, actieve investeerders en de Raad van Advies. De doelstellingen
omvatten vier gebieden: fondsenwerving, communicatie, interne organisatie en
vrijwilligers.
Fondsenwerving
De ambitie om 75% te groeien in fondsenwerving
is in 2007 ruimschoots behaald. De totale
inkomsten waren € 1.405.980, dit betekent een
stijging van de inkomsten met 120%. De grootste
groei is behaald uit bedrijven en institutionele
fondsen. De investering in de uitbreiding van
het personeel met een corporate fundraiser is
zeer succesvol gebleken. De besteding aan de
programma ’s steeg evenredig .
Communicatie en voorlichting
2007 stond in het teken van het op orde brengen
van de basiscommunicatiemiddelen. Voor het
grootste deel is dit gelukt. Het actualiseren van
de website vergt echter nog extra aandacht in het
begin van 2008.
Financiële administratie
De financiële administratie is in 2007 sterk
geprofessionaliseerd . De functiescheiding tussen
bestuur en organisatie en de interne controles
zijn versterkt. Verwerking van de gegevens
gebeurt met het boekhoudprogramma Cash.
Ook is een rapportagesysteem met Global Office
opgezet. Alle bedrijfsrelaties die investeerder zijn
(geworden), krijgen standaard hun toezegging
bevestigd met een factuur. Particulieren kunnen
via notariële akte investeerder worden. In 2007
deden 35 mensen dat. Daarnaast is gestart
met het schriftelijk vastleggen van financieel
administratieve procedures als opstap naar de
aanvraag van het CBF-keurmerk in 2008.
Interne organisatie
Om de doelstellingen onder fondsenwerving,
communicatie en voorlichting te bereiken
zijn enkele algemene zaken met betrekking
tot de organisatie verbeterd. Zo is de
investeerders administratie opgeschoond en is
een handleiding van het systeem gemaakt.
Ook is gekeken naar de voorwaarden van het
CBF-keurmerk en zijn enkele veranderingen
doorgevoerd om in 2008 het keurmerk te kunnen
aanvragen.
7

Organisatie Nederland
The Hunger Project organisatie in Nederland
The Hunger Project Nederland is één van de elf landenorganisaties die zich actief
inzet voor The Hunger Project. De organisatie werft fondsen om de activiteiten van
The Hunger Project in de dertien programmalanden te kunnen realiseren.
The Hunger Project organiseert diverse
activiteiten in Nederland. Allemaal dienen ze twee
hoofddoelen:
• fondsen werven voor projecten in onze
programma landen;
• mensen overtuigen dat een wereld zonder
honger écht haalbaar is, als we bereid zijn de
kansen in de wereld eerlijk te verdelen.
Het draait bij The Hunger Project Nederland om
fondsenwerving en om bewustwording bij grote
groepen ‘rijke’ mensen in Nederland. Durven wij
te geloven én te investeren in een hongervrije
wereld door onze verworvenheden en kansen te
delen met anderen? Overtuigd dat dit uiteindelijk
iedereen welvarender maakt, investeert The
Hunger Project in die mentaliteitsverandering.
Naast fondsenwerving houdt The Hunger
Project zich bezig met draagvlakversterking voor
ontwikkelings samenwerking. Uitgangspunt bij
voorlichtingsactiviteiten zijn de millenniumdoelen ,
vooral millenniumdoel 1: verminderen van
extreme armoede en honger.
‘Menselijk kapitaal’
The Hunger Project heeft in Nederland
momenteel enkele honderden ‘investeerders’,
mensen of bedrijven die geld investeren in de
programma’s van onze organisatie. Circa zestig
investeerders zijn bovendien actief binnen de
organisatie. Zij verrichten vrijwilligerswerk. Ze
maken bijvoorbeeld deel uit van teams gericht
op bedrijven, communicatie, administratie,
presentatie , vrouwelijk leiderschap of helpen
bij evenementen organiseren. Dankzij hen kan
vrijwel al het geld daadwerkelijk worden besteed
in de programmalanden.
Het werken met vrijwilligers heeft onmiskenbaar
een groot financieel voordeel. Maar daarmee
stopt het niet, want vrijwilligers werken niet ‘voor
het geld’. Hun drijfveren zijn veelal idealistisch
van aard. Er is hen écht iets aan gelegen om de
honger te beëindigen.
Het kantoor in Utrecht telt twee betaalde
- parttime - medewerkers:
Directeur: Michelle van Vlaardingen
Corporate Fundraiser: Elisabeth Roelvink
The Hunger Project Nederland heeft
de stichting als organisatie vorm .
De naam luidt: 'Stichting The
Hunger Project'. Zij is statutair
opgericht op 1 december 1980 en
zetelt in Utrecht.
In 2008 wordt het team uitgebreid met twee
functies : een medewerker monitoring en
communicatie en een office manager.
Een uit vrijwilligers bestaand bestuur en een
betrokken Raad van Advies staan hen bij.
8

Bestuur 2007
De competenties en verantwoordelijkheden van
het bestuur zijn:
• eindverantwoordelijkheid voor beleid, strategie ,
begroting en resultaten;
• waken dat activiteiten van The Hunger Project
Nederland zijn gericht op de gestelde doelen en
bijdragen aan de vervulling van de vastgestelde
missie;
• strategisch meerjarenplan, de afzonderlijke
jaarplanning en begroting vaststellen en de
voortgang controleren in de loop van het jaar;
• beslissen over aanpassing van plannen,
begroting en investeringen;
• beslissen over aanstelling van staf en ontslagen ;
• bewaken van mogelijke belangengeschillen
tussen de organisatie en leden van bestuur of
staf.
Het bestuur heeft taken gedelegeerd aan het
management , dat verantwoordelijk is voor de
ontwikkeling van strategie en beleid, het opstellen
van jaarplannen en begroting, en de dagelijkse
leiding van de organisatie.
Benoemingsprocedure bestuursleden
Het bestuur selecteert nieuwe leden op basis
van kundigheid en kennis van zaken waarin
The Hunger Project actief is. Het bestuur bestaat
uit tenminste vijf leden, ieder met een eigen
portefeuille : Algemene en internationale zaken
(voorzitter), HR en interne organisatie (lid),
Financiën en control (penningmeester samen
met HR/IO), Communicatie (lid) en Secretariaat
(vice-voorzitter). Bestuursleden treden af volgens
een door het bestuur goedgekeurd schema.
Raad van Advies 2007
The Hunger Project Nederland mag rekenen op
de steun van enkele invloedrijke Nederlanders ,
die zich actief inzetten om The Hunger Project te
promoten.
Herman Wijffels - bewindvoerder Wereldbank,
voormalig voorzitter Sociaal Economische Raad
(SER)
Ton aan de Stegge - ondernemer
Jan Post - ex-directeur Rode Kruis NL,
bestuurs voorzitter KvK Amsterdam
Willemijn Verloop - directeur War Child
Hans Eenhoorn - ex-directeur Unilever,
lid UN-Task Force For Ending Hunger
Wim Deetman - burgemeester van Den Haag
Maria Martens - lid Europees Parlement en
Commissie Ontwikkelingssamenwerking
Leoni Jansen - zangeres van wereldmuziek
*Eenmalig herkiesbaar
voor een periode van drie jaar
Naam | functie | portefeuille Eerste benoeming | Andere functies
(geboortejaar)
aftreden in
A.H.J.(Sander) Mahieu |
voorzitter | internationale zaken
(1954)
2007/2010* Management
consultant and partner
in Synnova
C.A.F. (Kees) Jansveld | 2007/2010* Geen
secretaris | vice-voorzitter
(1940)
T.J.J.(Tim) Stok |
penningmeester | financiën
(1953)
2007/2010* Directeur Eltis
Management BV
(administratie kantoor)
Raadslid CDA bij
Stadsdeel Oost-
Watergraafs meer
M.J.B.A. Thunnissen | lid |
Human resource | interne
organisatie (1952)
2007/2010* Thunnissen Arbeidsen
Organisatie advies
BV
L.(Lyanne) Lamar | lid |
communicatie (1957)
2005/maart 2008 Partner Lamar
Communicatie BV
9

Organisatie Global
The Hunger Project International
The Hunger Project is opgericht in 1977 in New York. Hier is ook het internationale
hoofdkantoor gevestigd. Vanaf daar verzorgen de slechts 27 betaalde medewerkers
de wereldwijde coördinatie van fondsenwerving en programma’s. Naast Amerika
zijn er tien fondsenwervende partnerlanden: Nederland, Japan, Australië , Canada,
Duitsland , Nieuw-Zeeland, Zweden, Zwitserland, Groot-Brittannië en België.
In 2007 is gestart met bijeenkomsten van de
Europese staf en bestuursleden naast de
bijeenkomsten in New York, om samenwerking
binnen de EU-landen te bevorderen. Ook is
gekeken welke expertise binnen de verschillende
landen aanwezig is om dit te kunnen delen.
De strijd tegen de honger is uiteraard het meest
tastbaar en voelbaar in de programmalanden.
Op dit moment werkt The Hunger Project samen
met autonome landenorganisaties in Senegal,
Ghana, Benin, Burkina Faso, Oeganda, Malawi,
Mozambique en Ethiopië (Afrika), in India en
Bangladesh (Azië), en in Mexico, Bolivia en Peru
(Zuid Amerika). In al deze landen samen werken
210 betaalde krachten. Zowel in de partnerlanden
als de programmalanden zijn daarnaast
duizenden onbetaalde vrijwilligers actief. Alleen al
in Bangladesh zijn 100.000 getrainde vrijwilligers.
Met de programma’s bereikt The Hunger Project
wereldwijd ongeveer 30 miljoen mensen.
The Hunger Project Global in New York is een in Amerika geaccrediteerde goede
doelenorganisatie. In 2007 is 1.265.979 euro besteed aan projectfinanciering via
The Hunger Project Global. Zij is verantwoordelijk voor de selectie, uitvoering en
beheersing van de nationale The Hunger Project organisaties in de ontwikkelingslanden.
De lokale landenkantoren zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van
de programma's. Ook The Hunger Project Nederland monitort deze landen wat
betreft de geoormerkte financiering die is verkregen in Nederland . The Hunger
Project organisaties zijn met elkaar verbonden via de charter agreement.
Wereldwijd werkt The Hunger Project met een
budget van dertien miljoen dollar. Niet alleen
dankzij alle vrijwilligers die zich inzetten voor The
Hunger Project, maar ook dankzij investeerders
en deelnemers, weten wij onze doelstellingen te
realiseren.
Achter de schermen
Terwijl in zoveel meer landen sprake is van
hongerleed, is The Hunger Project tot nu toe in
‘maar’ dertien programmalanden actief. Dit komt
omdat The Hunger Project het werk niet vóór de
mensen doet, maar de lokale bevolking stimuleert
zélf de honger te overwinnen. Dat is hard werken
en heeft alleen kans van slagen als de lokale
en nationale overheden actief meewerken . The
Hunger Project start daarom pas een programma
na samenspraak met een regering. Uiteraard
doet The Hunger Project wel alles om met
overheden in contact te treden. Beïnvloeding van
regeringen door een krachtige lobby is dan ook
een essentiële activiteit achter de schermen. Een
heel belangrijke rol is daarbij weggelegd voor
de internationale raad van bestuur met onder
andere koningin Noor van Jordanië, Javier Pérez
de Cuéllar (voormalig Secretaris Generaal van
de VN), H.E. Dr. Speciosa Wandira Kazibwe
(voormalig vice-president van Oeganda) en
Joaquim Alberto Chissano (voormalig president
van Mozambique).
10

Drie decennia The Hunger Project
The Hunger Project bestaat dertig jaar. In oktober is tijdens het Fall Event 2007
in New York uitgebreid stilgestaan bij wat in deze periode is bereikt.
The Hunger Project is in 24 landen actief:
13 programmalanden en 11 partnerlanden.
Meer dan 6.000 investeerders blijven lange tijd
betrokken : gemiddeld 15 jaar. Wereldwijd zijn zo’n
180.000 lokale leiders actief; volgden 3,5 miljoen
mensen de VCA-workshops, en kwamen meer
dan 30 miljoen mensen in beweging om op eigen
kracht hun honger te beëindigen.
De sterfte aan honger en ondervoeding is in
30 jaar met 30 procent gedaald. Helaas telt de
sterfte aan honger en ondervoeding nog steeds
het onaanvaardbare aantal van 20.000 mensen
per dag. Daarvan is 70 procent kind. Genoeg
uitdaging dus voor de komende jaren.
30 jaar The Hunger Project in...
Bangladesh
• 100.000 vrijwilligers volgden een training,
waarvan 40% vrouwen.
• 10 miljoen mensenlevens zijn wezenlijk
verbeterd .
• 1.172 zelfhulpgroepen zijn door vrouwen in
het leven geroepen.
• 2.300 evenementen vonden plaats op de
jaarlijkse Nationale Dag van het Meisje.
India
• In 14 staten zijn vrouwelijke leiders.
• 90 ngo’s gingen een partnerschap met ons
aan.
• 65.000 gekozen vrouwen namen deel aan
leider schapsworkshops.
• 800 vrouwen volgden de training voor
vrouwen emancipatie in 41 talen en dialecten.
• 5.500 artikelen over leiderschap van vrouwen
in de pers sinds 2001.
Afrika
• 103 epicentra, waarvan 16 geheel zelfstandig
functioneren.
• 3 miljoen mensen betrokken bij de
epicentrum strategie.
• Sterke daling moeder- en kindersterfte in de
epicentra.
• 450.000 deelnemers aan HIV/AIDS en
‘gender equality’ workshops.
• 95.326 leningen aan boerinnen.
• Vrouwen zijn eigenaar van microkredietbanken
en voeren het bewind.
• 29 leiders hebben de Afrika Prijs voor
Leadership ontvangen.
Latijns Amerika
• Het leven van 2 miljoen mensen is wezenlijk
veranderd door de verkiezingen van
9.000 vrouwelijke (lokale) leiders in Peru,
1.000 in Bolivia , 880 in Mexico.
11

Organisatie Europa
Intensieve Europese samenwerking
In 2007 zijn binnen The Hunger Project stevige stappen gezet om de samenwerking
binnen Europa te vergroten. Directeuren overleggen regelmatig met elkaar
en profiteren van elkaars kennis en aanpak. Op bestuurlijk niveau bestaat een
halfjaarlijks overleg.
Hoewel de samenwerking al vorm kreeg, zorgt
het feit dat The Hunger Project-president Joan
Holmes na ruim dertig jaar afscheid neemt voor
een enorme versnelling. We hebben ons in
Europees verband gebogen over het profiel en
de selectieprocedure van een nieuwe president.
Tegelijk is een transitieteam gevormd dat
voorstellen maakt voor de volgens ons
noodzakelijke verdere ontwikkeling van de
The Hunger Project-organisatie. Daarbij wordt
ingezet op:
• een transparante, effectieve en efficiënte
organisatie ,
• minder centrale besluitvorming en vooral bottom
up zaken regelen,
• gelijkwaardigheid, flexibiliteit, onderlinge
communicatie en verbondenheid tussen alle
partnerlanden/programmalanden,
• ruimte om in te spelen op de wensen van
investerende bedrijven,
• ruimte om in te spelen op de voorwaarden die
institutionele fondsen en overheid stellen voor
subsidiëring,
• een organisatie die extern doorbraken forceert
én die intern haar eigen waarden (nog meer) in
gedrag omzet.
Stevige ambities
Dat wij daarbij met elkaar de filosofie van
The Hunger Project bewaken, staat buiten kijf.
En het is ook goed om te zien dat we binnen dit
Europese verband niet alleen soepel kunnen
samenwerken, maar dat we ook stevige ambities
ontwikkelen om dat ene, zo belangrijke doel
dichterbij te brengen: de chronische honger
beëindigen !
12

14
Aanpak

“Een Ghanese boerin kon jarenlang
nauwelijks genoeg palmolie produceren
om van te leven. Nadat zij kennismaakte
met The Hunger Project, nam ze de
leiding over een groepje dorpsgenoten.
Samen bedachten zij een eenvoudige,
innovatieve manier om het handwerk
van het kraken en persen van de noten
te mechaniseren. Daardoor konden ze
hun productie verhogen en verkopen ze
nu ook palmolie aan andere dorpen. Van
het verdiende geld gaan hun kinderen
naar school. Daarnaast sparen ze voor
de aanleg van een nieuwe weg. De
investering voor het apparaat leenden
deze vrouwen van The Hunger Project.
Aanpak The Hunger Project
The Hunger Project is actief in diverse landen in verschillende
continenten. Honger is weliswaar een wereldwijd probleem, het
beëindigen ervan vraagt om een gedifferentieerde benadering .
Een aanpak die aansluit bij de cultuur van de bevolking. Dat
betekent dat The Hunger Project geen standaard werkwijze
hanteert .
De manier van werken varieert per gebied. Op
de volgende pagina’s lichten we drie succesvolle
methodes nader toe:
1. Het vijfjarig leiderschapsprogramma voor
vrouwen in India.
2. Versterken van de rechten van de inheemse
bevolking in Zuid Amerika.
3. De epicentrumstrategie in Afrika.
Verder willen we laten zien wat The Hunger
Project doet in de dertien programmalanden.
Dat staat beschreven in de ook hierna volgende
landen profielen. De informatie is grotendeels
afkomstig van het kantoor van The Hunger
Project International en gebaseerd op de
rapportages uit de programmalanden. Daarnaast
is gebruikgemaakt van onder meer de volgende
internetbronnen: Wikipedia, ministerie van
Buitenlandse Zaken, CIA, IndexMundi, EVD, FAO.
Zoals in 98 procent van de gevallen,
konden ook zij hun lening binnen een
halfjaar terugbetalen. Zo kunnen op
dezelfde manier weer andere vrouwen
van dat geld profiteren.”
15

India
Vijfjarig leiderschapsprogramma in India
The Hunger Project is sinds 1984 actief in India, waar het merendeel van de
bevolking in grote armoede leeft. De eerste activiteiten hadden tot doel het
honger probleem te onderkennen en de arme bevolking te mobiliseren dit probleem
zelf aan te pakken. Dit gebeurde met visie, commitment en actie (VCA-)workshops
en door concrete plannen te maken. In 1994 zijn acties voor de eerste hongervrije
zones geïnitieerd.
Vooral vrouwen zitten gevangen in een vicieuze
cirkel van onderdrukking, ondervoeding en
armoede . In 1993 bracht een wetswijziging
hierin verandering: het 73ste amendement van
India’s grondwet regelt het aantal zetels in de
lokale raden op dorpsniveau, de panchayats.
Een derde deel van deze zetels is sindsdien
gereserveerd voor vrouwen. The Hunger Project
ziet de panchayats als dé kans om de positie
van vrouwen in India te verbeteren . Vanaf 1997
stimuleert The Panchayati Raj Campagne van
The Hunger Project vrouwen in de panchayats
om effectieve veranderingen tot stand te brengen
in hun directe leefomgeving. Met als doel een
eind te maken aan de honger in hun dorpen. De
vrouwen krijgen gedurende hun zittingsperiode
van vijf jaar ondersteuning van The Hunger
Project door middel van het leiderschapsprogramma
.
vormen zij de sleutel naar een nieuwe toekomst
voor India. De uitdaging is een miljoen vrouwen
trainen en te laten herkiezen als leden van deze
dorpsraden.
Schematische weergave van het
vijfjarig leiderschapsprogramma
(bron: The Hunger Project India).
Het vijfjarige leiderschapsprogramma
Indiase vrouwen zijn van oudsher niet gewend
beslissingen te nemen. Uit het programma
blijkt dat wanneer zij macht krijgen, zij de
ontwikkelings agenda veranderen. De vrouwen
richten zich op gezondheid, voeding , onderwijs ,
water en hogere inkomsten voor het gezin. Zij
komen in actie tegen lang genegeerde problemen
als huiselijk geweld, alcoholisme en corruptie. Via
de panchayats stappen ze over de grenzen heen
van kaste, klasse, stammen, religie en regio’s. Zo
Resultaten
• Sinds 2001 volgden 65.000 vrouwen de leiderschapstrainingen.
• Ruim 800 mensen volgden de ‘train de trainers’-cursussen.
• In sommige deelstaten is al 42% van de gekozen leden vrouw (30% is wettelijk verplicht).
• Inmiddels bestaan 7 Aagaz-academies: centra voor ‘vrouwen en leiderschap’.
17

India
Oppervlakte:
1.972.550 km2 (58 x Nederland)
Hoofdstad:
New Delhi
Aantal inwoners:
108,7 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
76 (2007)
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 6.518 (2004)
Onder armoedegrens:
13,8%
Voertaal:
Spaans
Religie:
Rooms-katholiek 77%,
protestants-christelijk 6,3%
Zoveel mogelijk vrouwen
lid van ‘panchayats’
India is de grootste democratie ter wereld. Enerzijds een arm ontwikkelingsland dat
hulp hard nodig heeft. Tegelijkertijd een snelgroeiende concurrerende economie .
Helaas telt India nog steeds meer armen dan heel Afrika en Zuid Amerika samen.
The Hunger Project is sinds 1984 actief in India
en richt zich vanaf 1997 op de panchayats, de
lokale raden op dorpsniveau. Vooral op vrouwen
voor wie een derde deel van de zetels bij wet is
gereserveerd. De uitdaging is ervoor zorgen dat
een miljoen vrouwen wordt getraind, die lid zijn
van deze panchayats. The Hunger Project wil dit
bereiken door:
• Leiderschapstrainingen voor vrouwen.
• De panchayats effectief maken door mensen
te mobiliseren eraan deel te nemen en door
decentralisatie van de overheid te stimuleren.
• Netwerken opbouwen om de vrouwen te
onder steunen .
• Media mobiliseren om de publieke opinie te
beïnvloeden .
Belangrijke resultaten 2007
• Tijdens de verkiezingen zette The Hunger Project
zich via de SWEEP campagne (Strengthening
Women's Empowerment through Electoral
Processes ) in voor: vrouwen kiezen en vrouwen
zijn verkiesbaar.
• Na een bezoek aan Pakistan kwam vanuit de
Woman Political School (NPM) in Islamabad een
verzoek voor samenwerking met The Hunger
Project India.
• Via internet zijn programma’s aangeboden
aan gekozen vrouwen om zelfbewustzijn en
leiderschap te promoten, de overheden worden
hiervoor via radio en tv geïnteresseerd .
• De jaarlijkse Sarojini Naidu Prijs voor de journalist
met het beste artikel over vrouwendeelname aan
de panchayati rai had voor het eerst een thema:
onderwijs voor elk kind.
• In 4 staten bracht The Hunger Project honger
in kaart. De eerste uitkomsten wijzen op
duidelijke relaties tussen honger en klasse,
het kastesysteem en de politieke wil om het
honger probleem al dan niet aan te pakken.
Concreet
The Hunger Project werkt samen met de overheid
en met 98 lokale niet-gouvernementele organisaties
in 14 deelstaten. Het hoofdkantoor van The Hunger
Project is gehuisvest in New Delhi. In 7 deelstaten
staan bijkantoren.
18
Land
De republiek India ligt in Zuid-Azië en is ongeveer
tachtig keer zo groot als Nederland. India staat op
de negende plaats in de wereldeconomie, maar
de ongelijkheid is groot: 2% van de bevolking is
(extreem) rijk. De overige 98% wordt gekenmerkt
door armoede en sociale onrechtvaardigheid. Vooral
vrouwen, dalits (onaanraakbaren) en adivasis
(inheemse volken) profiteren nauwelijks van de
economische vooruitgang.
Bevolking
Taal, religie en het kastesysteem zijn belangrijk voor
het bepalen van iemands maatschappelijke positie.
Op het platteland en in sloppenwijken ontbreekt
het miljoenen inwoners aan toegang tot onderwijs ,
gezond heidszorg, voldoende en gevarieerd
voedsel , werk, land, schoon drinkwater en sanitaire
voorzieningen . Vrouwen zijn zo ongewenst dat per
jaar circa een half miljoen vrouwelijke foetussen wordt
geaborteerd.

Lokale democratie en gelijkheid
tussen seksen
Bangladesh ziet zich geconfronteerd met chronische ondervoeding van
de bevolking. Dit kan worden doorbroken wanneer een einde komt aan
vrouwendiscriminatie . En als veranderingen worden doorgevoerd, waardoor
lokale democratische instanties meer invloed krijgen. The Hunger Project
werkt hier sinds 1993.
The Hunger Project is de grootste voornamelijk
met vrijwilligers werkende organisatie in
Bangladesh . Op regelmatige bijeenkomsten
door het hele land vertellen mensen die bij
The Hunger Project een training volgen, over
een beter toekomst perspectief en hoe zij dat zelf
hebben verwezenlijkt. De methode werkt als een
zich uitbreidende olievlek.
Belangrijke resultaten 2007
• De premier koos landendirecteur Badiul
Majumdar uit voor deelname aan een commissie ,
die vervolgens een nieuwe wet heeft aanbevolen
ter bevordering van lokale democratie .
• Het Participatory Action Research
(PAR)-programma is geïnitieerd: in 5 districten
nemen 15.000 zeer arme mensen zelf
verantwoordelijk heid voor een betere toekomst .
• Leiderschapstraining voor vrouwen: bijna
900 vrouwen organiseerden workshops ,
bijeenkomsten en campagnes tegen jong
uithuwelijken , ondervoeding, moeder- en
kindsterfte , ongelijkheid, vrouwendiscriminatie ,
analfabetisme en corruptie .
• Betrokken, invloedrijke burgers vormen samen
een organisatie voor goed burgerschap: Shujan ,
gericht op verbetering van lokale democratie en
eerlijke verkiezingen in alle 64 districten.
• Youth Ending Hunger (YEH): jeugdforum voor
een einde aan honger. De YEH organiseerde
102 themacampagnes, hielp bij de oprichting
van 9 bibliotheken, 95 studiecirkels, 37 debatten
en organiseerde bloeddonatie programma’s.
Bangladesh
Oppervlakte:
144.000 km2 (4x Nederland)
Hoofdstad:
Dhaka
Aantal inwoners:
150,4 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
60 jaar
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 406 (2004)
Onder armoedegrens:
40%
Voertaal:
Bengali (Bangla) en Engels
Religie:
Islam (88,3%), hindoeïsme (10,5%)
Concreet
Sinds 2000 wordt op 30 september de Nationale Dag
van het Meisje georganiseerd, een landelijke actiedag
om de rechten van meisjes onder de aandacht te
brengen. Jaarlijks vinden in het hele land meer dan
2.300 evenementen plaats waarin meisjesrechten
centraal staan. Driehonderd ngo’s zijn aangesloten.
Samen kaarten ze op deze dag onderwerpen als
geweld tegen meisjes en hiv/aids aan.
Land
Volksrepubliek Bangladesh ligt in Zuid-Azië en
grenst grotendeels aan India. Het wordt bijna jaarlijks
getroffen door natuurrampen als overstromingen
en tropische cyclonen. De groeiende economie
en sociale ontwikkeling van Bangladesh worden
ondermijnd door gebrek aan goed bestuur,
corruptie , terrorisme en het niet respecteren van
mensenrechten .
Bevolking
Bangladesh is een van de meest dichtbevolkte
landen ter wereld met gemiddeld 1.650 inwoners per
vierkante kilometer. Een groot deel van de Bengalen
op het platteland woont in kleine bamboehuisjes ,
zonder stromend water en elektriciteit.
Het opleidingsniveau van de bevolking is daar laag,
ruim de helft is analfabeet.
19

Zuid Amerika
Versterken rechten inheemse bevolking
Zuid Amerika
The Hunger Project werkt in drie Zuid-Amerikaanse landen: Bolivia, Peru en
Mexico. De organisatie richt zich hier op de inheemse bevolking: de indianen.
Zij vormen een belangrijk deel van de bevolking en hun levensomstandigheden
zijn vaak schokkend.
De strategie van The Hunger Project is gebaseerd
op de Vision, Commitment and Action (VCA)
workshop: zelf een visie ontwikkelen op een
leven zonder honger , je hieraan committeren
en vervolgens actie ondernemen . De acties
bestaan uit kleinschalige inkomstengenererende
projecten . Of simpelweg uit het cultiveren van
lokale gewassen voor betere voeding.
Vrouw centraal
Centraal in de strategie van The Hunger Project
staat empowerment van de indiaanse vrouw.
Inheemse vrouwen hebben een achterstandspositie:
binnen de traditionele gemeenschappen
beschouwen mannen hun vrouwen vaak als
ondergeschikt . Ook zijn hun kansen op de
arbeidsmarkt lager, verdienen ze vaak minder en
zijn ze slechter geschoold.
Bovendien woont de inheemse bevolking meestal
in afgelegen, soms bergachtige gebieden
met een slechte infrastructuur. Toegang tot
gezondheidszorg is slecht. Vrouwen bevallen
vaak zonder deskundige hulp en sterven door
infecties en bloedingen in het kraambed. Met
een hoog sterftecijfer van vrouwen en baby’s als
gevolg . Levens die met eenvoudige middelen
hadden kunnen worden gered.
Voor het beëindigen van honger is emancipatie
van juist déze vrouwen van groot belang. Door
vrouwen te leren voor zichzelf op te komen, zich
te scholen en verantwoordelijkheid voor hun
eigen situatie te nemen, verbetert het welzijn van
het hele gezin.
Uit onderzoek van onder meer de Wereldbank
blijkt dat vrouwen die zelf scholing hebben
gehad, beter zijn gevoed. Hetzelfde geldt
voor hun kinderen . Ook zijn deze vrouwen
zich beter bewust van de mogelijkheden van
gezinsplanning . Zij hebben minder kinderen, wat
bijdraagt aan meer kansen voor het individuele
kind.
Samenwerking
In Zuid Amerika werkt The Hunger Project samen
met lokale organisaties, die al langer actief zijn
in het verbeteren van rechten van de indiaanse
bevolking. Bijvoorbeeld het recht op gelijke
behandeling met het recht op behoud van hun
eigen cultuur.
In Mexico werkt The Hunger Project in de
zes armste staten op lokaal niveau aan
empowerment van vrouwen. In inheemse
dorpsgemeenschappen volgen mensen
workshops om honger en armoede strategisch
aan te pakken. Door de grote vraag naar deze
workshops investeert The Hunger Project nu
in een ‘train de trainers’-programma. Daarbij
worden deskundigen van andere organisaties
opgeleid om vrijwilligers te trainen. Een van de
Mexicaanse successen afgelopen jaren is de
goede samenwerking met de lokale overheid.
In Bolivia werkt The Hunger Project samen met
de lokale organisatie ACLO, die via het medium
radio mensen informeert, betrekt en schoolt.
Samen met ACLO ontwikkelde The Hunger
Project radiotrainingen.
In Peru werkt The Hunger Project samen
met Chirapaq , een vereniging van lokale
organisaties die werkt met de inheemse
bevolking . Door het werk van Chirapaq zijn in
diverse lokale verkiezingen nu ook indiaanse
vertegenwoordigers gekozen.
21

Mexico
Oppervlakte:
1.972.550 km2 (58 x Nederland)
Hoofdstad:
Mexico
Aantal inwoners:
108,7 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
76 (2007)
Goede samenwerking
met lokale overheden
Economisch gezien staat Mexico op de twaalfde plaats van de wereldeconomie.
Binnen Mexico is echter weinig aandacht voor de problematiek van de inheemse,
indiaanse bevolking. Deze groep maakt ‘slechts’ dertien procent uit van het totaal.
Dat zijn wel ruim vijftien miljoen mensen, bijna zoveel als in heel Nederland.
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 6.518 (2004)
Onder armoedegrens:
13,8%
Voertaal:
Spaans
Religie:
Rooms-katholiek 77%,
protestants-christelijk 6,3%
De inheemse bevolking is achtergesteld, arm,
slecht geschoold en kent de hoogste kindersterfte
van het land. The Hunger Project werkt in zes van
de armste staten, waar ze mensen uit indiaanse
gemeenschappen mobiliseert voor trainingen.
Daarin leren zij hoe ze zelf hun chronische honger
kunnen beëindigen.
Belangrijke resultaten 2007
• Succes in de staat Zacatecas door een contract
met de lokale overheid: 179 Ambtenaren werken
samen met The Hunger Project. Ze leren de
bevolking zelf verantwoordelijkheid te nemen
voor hun eigen ontwikkeling.
• In Durango vormt The Hunger Project onderdeel
van een netwerk van 32 ngo’s gericht op de
ontwikkeling van plattelandsgemeenschappen,
met meer invloed als gevolg.
• In Sinaloa leidde een VCA-workshop ertoe dat de
autoriteiten het gebrek aan drinkwater aanpakken
en de bewoners instrueren over het risico op
dengue , waterbeheer en hygiëne.
• In de staat Chiapas kijken dorpsbewoners met de
lokale overheid naar het integreren van zo’n dertig
kleinschalige projecten voor ecotoerisme.
• In Oaxaca besloot de lokale groep van de
The Hunger Project na vijf jaar intensieve
samenwerking dat zij op eigen benen verder kan,
een enorm succes!
Concreet
De vrijwilligers die de workshops leiden zijn altijd
lokale mensen, getraind door The Hunger Project.
Sommigen werken bij overheidsorganisaties of een
maatschappelijke instelling en kunnen daardoor
invloed uitoefenen. De activiteiten bestaan uit
uiteenlopende projecten van groentetuintjes voor
betere voeding en ecotoerisme tot herbebossing.
Land
Mexico is de zuidelijkste staat van Noord Amerika ,
is bijna zestig keer zo groot als Nederland en
telt ongeveer 108 miljoen inwoners. Mexico is de
twaalfde economie op de wereldranglijst. Toch is
de ongelijkheid groot en is de inheemse indiaanse
bevolking op het platteland veruit het armst. Ook is
hier circa tachtig procent analfabeet tegenover circa
twintig procent in de steden.
Bevolking
De indianen vormen geen homogene groep maar
bestaan uit diverse stammen die elk ook een eigen
taal spreken. Zij wonen vooral in het midden en
zuiden van Mexico op het platteland. Hier heerst
grote werkeloosheid en armoede, waardoor veel
mensen hun geluk elders beproeven. Velen steken
illegaal de grens over met de Verenigde Staten.
22

Dubbele discriminatie
inheemse vrouwen
Bolivia is één van de armste landen van Zuid en Midden-Amerika. The Hunger Project
werkt hier sinds tien jaar en richt zich op de inheemse bevolking. Vooral op
vrouwen die te maken hebben met een ondergeschikte positie vanwege hun etniciteit
en hun vrouw-zijn.
Bolivia
Oppervlakte:
1.098.581 km2 (26 x Nederland)
Hoofdstad:
Sucre
Aantal inwoners:
9,1 miljoen (ca. 56% Indianen, 30%
Mestiezen van indiaans/blanke afkomst,
10% van (Spaans) blanke afkomst, 4%
negers en van Aziatische afkomst)
The Hunger Project werkt in Bolivia samen met
de lokale organisatie Accion Cultural Loyola
(ACLO). ACLO is actief in het zuiden van Bolivia
en richt zich op de Quechua-sprekende bevolking.
De nadruk ligt op ontwikkeling van vrouwelijk
leiderschap . Een belangrijk hulpmiddel in Bolivia
is het radiostation van ACLO. Dit bereikt meer dan
een half miljoen mensen. Een uitkomst in deze
onherbergzame gebieden waar communicatie
lastig is vanwege slechte infrastructuur.
Belangrijke resultaten 2007
The Hunger Project werkt in Bolivia aan vier
speerpunten :
• Behorend bij trainingsprogramma’s op sociaal,
economisch, cultureel en politiek gebied zijn
twaalf boekjes verschenen onder meer over
duurzame ontwikkeling.
• Vrouwelijk leiderschapstrainingen: vooral
boerinnen van de regionale Tanija-federatie.
• Vrouwelijke participatie en genderbewustwording:
een onderzoek naar geweld
tegen vrouwen moet de bevolking bewustmaken
van sekseverschillen en culturele vooroordelen.
• Radiogebruik om eenheid in de dorpen te
versterken : in verhaalvorm worden sociaal
relevante thema’s aangesneden. Daarnaast
worden jongeren opgeleid tot regiojournalist.
Ze leren communicatie-, computer- en techniekvaardigheden
en lopen stage. Zo vormen ze een
belangrijke schakel in de communicatie met de
inheemse bevolking.
• ACLO promoot deelname van de inheemse
bevolking bij hervorming van de grondwet.
Gemiddelde levensverwachting:
66 jaar
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 974 (2004)
Onder armoedegrens:
60%
Voertaal:
Spaans, Quechua, Aymara
Religie:
Rooms-katholiek (95%), protestantschristelijk
1%
Concreet
De programma’s van ACLO richten zich op:
• analfabetisme opheffen
• de lokale overheid versterken
• empowerment van vrouwen
• hogere inkomens door verbeterde landbouwmethoden
• democratisering.
Land
Bolivia ligt in Zuid Amerika, middenin het
Andesgebergte , en heeft ongeveer negen miljoen
inwoners. De slechte infrastructuur en een slecht
opgeleide bevolking dragen bij aan een economische
zwakke staat. De (verborgen) werkeloosheid is groot.
In 2005 is Evo Morales democratisch gekozen als
eerste inheemse president.
Inheemse bevolking
In Bolivia wonen ongeveer 2,5 miljoen Quechuaen
2 miljoen Aymara-indianen en enkele kleine
indianen stammen. Ongeveer 30.000 indianen leven
nog zoals ze oorspronkelijk deden. Ondanks enkele
wetswijzigingen sinds de onafhankelijkheid, zijn de
indianen achtergesteld. Zij wonen vooral in afgelegen,
vaak onherbergzame gebieden met een gebrekkige
infrastructuur en een slechte toegang tot onderwijs
en gezondheidszorg.
23

Peru
Oppervlakte:
1.285.216 km2 (38 x Nederland)
Hoofdstad:
Lima
Aantal inwoners:
28,7 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
70 jaar
Indiaanse vrouwen
als congresleden
The Hunger Project werkt in Peru sinds 2003 samen met Chirapaq, een netwerk van
44 vrouwenorganisaties. Deze lokale organisaties richten zich op indiaanse vrouwen
uit verschillende stammen en taalgroepen uit de Amazone en de Andes. Een groep
die heeft te maken met een achtergestelde positie.
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 2.490 (2004)
Onder armoedegrens:
44,5%
Voertaal:
Spaans, Quechua, Aymara
Religie:
Rooms-katholiek 81%,
protestants-christelijk 3%
Het programma kent de volgende speerpunten :
vrouwelijk leiderschapstrainingen,
voedselzekerheid , jeugd en indiaanse identiteit,
gezondheid en politieke mondigheid.
Tijdens de nationale verkiezingen in Peru in
2006 zijn inheemse vrouwen gekozen als
leden van het congres, als provinciale en lokale
vertegenwoordigers en als regionale leiders. Ook
hier zijn de vrouwen ondersteund door Chirapaq.
• De lokale scholen ontvingen handleidingen over
het ontwikkelen van een indiaanse identiteit bij
kinderen en jongeren.
• Workshops over seksuele gezondheid en het
risico van aids voor jongeren.
• Acties gericht op erkenning van Indiaanse talen
als officiële voertaal, zoals het creëren van een
tweetalig onderwijssysteem in de regio Ayacucho.
Belangrijke resultaten 2007
• Leiderschapstrainingen voor vrouwen uit lokaal
bestuur (111) en organisaties (50).
• Met meer dan vierhonderd families is meer dan
100.000 hectare grond ingezaaid: met inheemse
gewassen, maïs, gerst en verschillende soorten
groenten.
Concreet
The Hunger Project startte in 1997 in de Yurinake
vallei samen met de lokale organisatie DESCO.
Met vijf dorpen is een strategie opgesteld om
bijvoorbeeld moestuinen en koffieplantages te maken
en zaadproductie te verbeteren. Daarnaast zijn
trainingen opgezet voor vrouwen en jongeren om te
werken aan kennisverbetering over ontbossing en
traditioneel kennisbehoud. In 2001 was de oogst van
de koffieplantages verdriedubbeld.
24
Land
Peru ligt in Zuid Amerika. Het land is sinds 1827
onafhankelijk , maar leeft nog altijd met de erfenis
van een gewelddadige en chaotische periode. Bij
gevechten tussen de staat en guerrillabeweging
Lichtend Pad kwamen ruim 70.000 mensen om.
Het officiële werkloosheidcijfer ligt weliswaar rond
10%, het percentage van de beroepsbevolking met
onvoldoende werk om van te kunnen leven ligt rond
75%. Dit leidt tot toenemende strijd tussen arm en
rijk, stad en platteland en tussen blanken en de
inheemse bevolking.
Bevolking
Na Bolivia heeft Peru het grootste percentage
indianen , bijna vijftig procent. De grootste etnische
groepen zijn ook hier de Quechua en de Aymara.
De meeste indianen leven in afgelegen gebieden.
Hun sociaaleconomische positie is zwak. Het
analfabetisme is hoger dan gemiddeld, evenals
de kindersterfte. Een groot deel leeft onder de
armoedegrens .

Afrika
Epicentrumstrategie in Afrika
Een van de meest succesvolle werkwijzen van The Hunger Project in Afrika is de
epicentrumstrategie. Die houdt in dat mensen worden geactiveerd zelf een einde
te maken aan honger binnen hun gemeenschap. Voor de 15.000 mensen die hiervan
gebruikmaken is een epicentrumgebouw hét symbool voor hun kans op een gezond
en productief leven.
Centraal in de strategie staat een ‘epicentrum’:
een gebouw middenin een regio waarin mensen
samenkomen om hun levensomstandigheden
te verbeteren. Hierin is een voedselbank
gevestigd , een klaslokaal, een bibliotheek, een
gezondheidscentrum en een door vrouwen
gerunde bank, die microkredieten verstrekt. Rond
het gebouw liggen gezamenlijk bewerkte akkers.
Een epicentrum beslaat tien tot vijftien dorpen
in een omtrek van tien kilometer met een totale
bevolking van 10.000 tot 15.000 mensen.
Doelgroep is de lokale plattelandsbevolking, die
gebukt gaat onder de gevolgen van chronische
ondervoeding. Bijzondere focus ligt op de
betrokkenheid en ondersteuning van vrouwen. Bij
de gezamenlijke inspanning van de bevolking om
de leefsituatie te verbeteren is gelijkheid tussen
mannen en vrouwen essentieel.
Vier fases – vijf tot zeven jaar
Het epicentrumstrategieprogramma bestaat uit
vier fases, die in totaal vijf tot zeven jaar duren.
Fase 1
Mensen activeren om samen
te werken
The Hunger Project start overal
met Vision, Commitment and Action
(VCA) workshops, die zijn gericht op
het doorbreken van diepgewortelde
gevoelens van uitzichtloosheid en
passiviteit . De lokale bevolking wordt
gestimuleerd een visie te ontwikkelen
op een toekomst zonder honger en
leiderschap te nemen - vooral vrouwen .
Er is ondersteuning in de vorm van
duurzame toekomstgerichte acties .
Zoals lokaal ondernemerschap
bevorderen , microkredietverstrekking
door lokale plattelandsbanken,
basisopleidingen als alfabetisering en
leiderschaps- en ondernemerstrainingen .
Fase 2
Bouw epicentrumgebouw
De bevolking bouwt zelf het epicentrumgebouw
met school, bibliotheek,
voedselbank , medisch centrum, sanitaire
voorzieningen en microkredietbank.
Van hieruit worden diverse workshops
gegeven , zoals voedselproductie ,
HIV/AIDS, duurzaam leefmilieu,
microkredieten verkrijgen en ongelijkheid
tussen man en vrouw.
Fase 3
Vooruitgang op alle fronten
Alle basisvoorzieningen draaien goed
en inkomsten uit diverse activiteiten
leiden tot een op den duur onafhankelijk
functionerend epicentrum, zonder
financiële ondersteuning van The Hunger
Project.
Fase 4
Onafhankelijkheid
De gemeenschap voorziet in haar eigen
basisbehoeften en betaalt de basisvoorzieningen
met eigen middelen. De
economische en sociale vooruitgang kan
zich verder ontwikkelen. Het leiderschap
van vrouwen wordt steeds meer als
vanzelfsprekend ervaren.
Achtergrond epicentrumstrategie
Afrika heeft hulp nodig, die beklijft. Dat betekent dat
de bevolking zelf moet zorgen voor veranderingen
van sociale en culturele condities in hun landen.
Sinds 1991 werkt The Hunger Project vanuit epicentra
in acht Afrikaanse landen (Senegal, Ghana, Benin,
Burkina Faso, Oeganda, Malawi, Mozambique en
Ethiopië) aan het beëindigen van honger. Samen met
lokale medewerkers, vrijwilligers en bewoners van
arme dorpsgemeenschappen.
Kosten en impact
De totale kosten van een epicentrum, van mensen
mobiliseren tot zelfstandigheid, bedragen 400.000
euro over een periode van vijf jaar. Een belangrijke
succesfactor is dat The Hunger Project de financiële
input voor de epicentra laag houdt. Bijvoorbeeld door
zoveel mogelijk gebruik te maken van lokale middelen
en technieken en de inzet van dorpsbewoners zelf.
Zelfstandigheid staat centraal in alle aspecten van
de epicentrumstrategie. Door inkomstengenererende
activiteiten te organiseren als vast onderdeel van de
strategie, kunnen epicentra binnen vijf jaar zelf de
kosten dekken. Ze functioneren dan onafhankelijk van
externe financiering.
Beoogde resultaten
• voedselzekerheid
• hiv/aids- en malariapreventie
• kraamzorgverbetering en gezondheidszorg
• alfabetisering
• veilig drinkwater
• inkomstenverbetering
• duurzame leefomgeving
27

Oeganda
Oppervlakte:
236.000 km2 (7x Nederland)
Hoofdstad:
Kigali
Inwoners:
30,9 miljoen (2007)
Empowerment boerinnen
The Hunger Project is sinds 1999 actief in Oeganda, een van de minst ontwikkelde
landen in Afrika. Als programmaland heeft het een succesvol jaar achter de rug.
Twee van de zeven epicentra zijn geheel zelfstandig geworden. De hoogste prioriteit
is empowerment van boerinnen.
Levensverwachting:
51 jaar
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 303 (2005)
Onder de armoedegrens:
38%
Voertaal:
Engels, Kiswahili, Ganda of Luganda
Religie:
Christendom (66%),
inheems (18%), islam (16%)
De zeven epicentra in Oeganda bevinden zich
in verschillende fases. Elk centrum werkt vanuit
de eigen fase verder aan het mobiliseren en
organiseren van de gemeenschappen in de regio.
Belangrijke resultaten 2007
• Voor het eerst heeft The Hunger Project
vrijwilligers getraind buiten een epicentrum, op
verzoek van lokale overheden.
• Samenwerking met AFFORD, een lokale
overheids organisatie in de zorgsector. AFFORD
verspreidde drieduizend antimalaria bednetten
via onze partners, vooral onder kinderen van
epicentrum Mpigi. Dit partnerschap wordt
uitgebreid naar de andere zes epicentra.
• Sterk verbeterde voedselproductie en -veiligheid:
in de epicentra is geen honger geleden .
• De derde plattelandsbank is erkend door
de overheid. De bank is onderdeel van het
vrouwen kredietprogramma van The Hunger
Project : het African Women Food Farmer
Initiative (AWFFI) en heeft een vrouwelijke
directeur .
• Verbeterde kindzorg: in alle epicentra
verstrekken kleuterscholen één voedzame
maaltijd per dag, en duizenden kinderen zijn
gevaccineerd in gezondheidscentra.
• De epicentra bieden alfabetiseringslessen
aan volwassenen: allen wonnen aan
zelfvertrouwen , sommigen zijn gekozen voor
lokale bestuursfuncties .
• Verbeterde water- en hygiëneprogramma’s,
onder meer door het slaan van waterputten.
Concreet
Ruim 18.000 vrouwen en ruim 14.000 mannen
volgden enthousiast de VCA-workshops. Honderden
hiervan vervolgden de vrijwilligerstrainingen, ook
lokale overheidsbestuurders. Daarvan zijn 70
mensen opgeleid tot het ‘People’s Research Team’.
Zij verzamelen data over de gang van zaken in een
epicentrum, bijvoorbeeld over voedselvoorraden,
gezondheidszorg en inkomsten van dorpsbewoners.
Land
Oeganda ligt in het grote merengebied in Oost-Afrika.
De situatie in het slecht ontwikkelde land verslechtert
nog steeds door politieke instabiliteit en gewelddadige
conflicten tussen rebellen (LRA) en regering.
Oeganda kent een van de hoogste geboortecijfers
ter wereld. Dit legt een zware druk op onderwijsvoorzieningen,
voedselproductie en werkgelegenheid
voor jongeren. Andere grote problemen zijn
gezondheidszorg , corruptie en een hoog percentage
hiv/aidspatiënten (6,7%).
Bevolking
Meer dan 80% van de Oegandese bevolking woont
op het platteland en leeft van landbouw en veeteelt.
Het conflict in Noord-Oeganda verdreef miljoenen
mensen van huis en haard. De vluchtelingenkampen
zitten vol met ontheemde slachtoffers, die hier in
erbarmelijke omstandigheden leven. Positief zijn
de huidige vredesonderhandelingen en de sterk
verbeterde veiligheidssituatie.
28

Arme bevolking minder honger
Malawi kent een zwakke economie. Onder andere door het lage opleidingsniveau
van de bevolking. De aids-epidemie heeft een belangrijk deel van de economisch
productieve middengeneratie weggevaagd.
The Hunger Project is sinds 1997 actief in dit • 1622 mensen, van wie 900 vrouwen, volgden in
Zuidelijk Afrikaanse land. De organisatie richt zich 2007 de VCA-workshops.
vooral op Malinese vrouwen. Zij nemen zeventig • Gezondheid: kinderen kregen inentingen,
procent van het werk in de landbouw op zich. in 2 epicentra zijn geboortes begeleid door
De vrouwen maken plannen voor groentetuinen , traditionele vroedvrouwen met een speciale
visvijvers , verkoop van aardewerk en andere kleine opleiding en hulpmiddelen. Het sterftecijfer bij
ondernemingen. Ook komen ze in aanmerking voor geboortes is daardoor aanzienlijk gedaald.
microkredieten.
• Hiv/aids: voorlichting aan bevolking en uitreiking
van 15.000 vrouwencondooms. OXFAM-NOVIB
Belangrijke resultaten 2007
heeft toegezegd deze activiteiten financieel te
• Voedselzekerheid: in de zes epicentra leden blijven ondersteunen.
de mensen geen honger: de voedselbanken • Hygiëne: 12.400 mensen hebben toegang
bevatten voorraden, mede dankzij gestegen tot schoon drinkwater door de in totaal
opbrengsten door verbeterde landbouwtechnieken.
19 waterputten .
• Educatie: volwassenen volgden alfabetiseringscursussen,
kinderen gaan naar kleuterscholen
waar zij dagelijks een voedzame maaltijd krijgen .
Malawi
Oppervlakte:
118.484 km2 (3,5 keer Nederland)
Hoofdstad:
Lilongwe
Aantal inwoners:
13,9 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
43,4 jaar
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 161 (2005)
Onder armoedegrens:
53% (2004)
Voertaal:
Engels, Chichewa
Religie:
Christendom (75%), islam (20%)
Concreet
In Malawi is 60% van de medische klachten
gerelateerd aan malaria. Daarom werkt The Hunger
Project sinds 2004 succesvol samen met Unicef aan
verspreiding van geïmpregneerde muskietennetten ,
vooral aan kinderen en moeders. De bevolking
kan de netten voor weinig geld kopen en een deel
van de opbrengst komt weer ten goede aan de
dorpsgemeenschappen .
Land
De republiek Malawi is ongeveer drie zo groot als
Nederland. Minder dan de helft van de bevolking
beschikt over veilig drinkwater. Gezondheidszorg en
onderwijs zijn gebrekkig. Mede door een groot gebrek
aan gekwalificeerd personeel. De kindersterfte is
hoog en volgens schattingen is 30% van de kinderen
ondervoed. Daarnaast is volgens de cijfers 15% in de
leeftijdscategorie 15-49 jaar seropositief.
Bevolking
Malawi telt 13,9 miljoen inwoners. De bevolking
bestaat grotendeels uit stammen van Bantoeherkomst
. Ruim 50% is jonger dan vijftien jaar. Veel
volwassenen zijn analfabeet. Vrouwen zijn vaak
minder goed opgeleid en hebben minder kansen op
de arbeidsmarkt.
De situatie lijkt te verbeteren, mede door meisjes
te stimuleren naar school te gaan en specifieke
aandacht voor de ontwikkeling van vrouwen . Geweld
tegen vrouwen en kinderen is een groot probleem:
de regering onderneemt daartegen actie.
29

Ghana
Oppervlakte:
238.538 km2 (7x Nederland)
Hoofdstad:
Accra
Aantal inwoners:
23,5 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
59 (2207)
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 485 (2005)
Onder armoedegrens:
28,5%
Voertaal:
Engels
Religie:
Christendom (69%), islam (16%)
Schaalvergroting epicentra
The Hunger Project is sinds 1995 actief in Ghana en heeft al veel bereikt.
De epicentrumstrategie is in Ghana heel succesvol. Het land telt momenteel
23 epicentra . Doel is opschaling naar 112 centra in 16 districten in 2015.
The Hunger Project koos Ghana als eerste • In het oosten van Ghana waren al vijf clusters
land in Afrika om aan de slag te gaan met
van dorpen gemobiliseerd om tot actie te komen
schaalvergroting van de epicentrumstrategie in de (fase 1). Het eerste epicentrumgebouw is
regio Oost-Ghana. Met de bedoeling aan te tonen ingewijd , twee zijn bijna klaar en de derde wordt
dat deze strategie een doeltreffend middel is om gebouwd.
chronische honger te beëindigen.
• Een deskundig internationaal team doet
De keuze voor Ghana heeft als reden dat
tien jaar onderzoek naar effecten van het
de bevolking daar al is gewend met een
schaalvergrotings programma. Fase één,
gedecentraliseerde overheid te werken. Ook is interviews met leiders en gemeenschapsleden
de Ghanese overheid enthousiast over het idee. van de epicentra, is in voorbereiding.
Bovendien kent het West Afrikaanse land relatief • Opnieuw is een lokale coöperatieve spaarbank
veel hoogopgeleide mensen. Zij kunnen de
erkend door de overheid: honderden vrouwen
epicentra begeleiden.
kunnen hier na de oogst hun spaargeld
bewaren .
Belangrijke resultaten 2007
• Een nieuwe en groeiende ontwikkeling binnen
• Het 23ste epicentrum is gestart: in totaal
The Hunger Project is samenwerken met
bereiken de epicentra meer dan 250 dorpen. andere ngo’s. In Ghana wordt in het Women
Verder zijn veertien nieuwe clusters van dorpen Empowerment Program (WEP) samengewerkt
gemobiliseerd in vijf nieuwe districten en is een met WILDAF, een organisatie van vrouwelijke
regiokantoor geopend in de regio Oost-Ghana. advocaten.
Concreet
Sinds 2005 voert The Hunger Project samen met
de Robertson Foundation de schaalvergroting
geleidelijk in. Gestart is in de regio Oost-Ghana, een
van Ghana’s tien provincies, met bijna anderhalf
miljoen mensen . Om die allemaal te bereiken zijn
112 epicentra nodig. De komende vijf jaar realiseert
The Hunger Project de eerste 36, de rest is uiterlijk
klaar in 2015.
30
Land
Ghana ligt in West-Afrika, vlakbij de evenaar en
grenst aan zee en drie andere landen. Ghana is
een van de Afrikaanse landen waar het relatief
goed gaat. De verkiezingen in 2004 verliepen rustig
en het ambtelijke apparaat en openbare bestuur
werken redelijk . Ook de pers is vrij. Helaas is de
rijkdom ongelijk verdeeld. Vooral in het noorden van
het land heeft de bevolking problemen om in haar
voedselbehoefte te voorzien.
Bevolking
In het droge noorden wonen vooral moslims, in de
rest van het land zijn de meeste mensen christelijk.
De bevolking bestaat voornamelijk uit mensen van
diverse stammen. De Ashanti is nog altijd één van de
belangrijkste en grootste stammen van het land.

Volle wederopbouw
Benin is een land in West-Afrika. De kans op duurzaamheid en slagen van projecten
is relatief groot, omdat Benin na de onafhankelijkheid in 1960 geen (burger)oorlog
meer heeft gekend. The Hunger Project is hier ruim een decennium actief.
The Hunger Project opende in 1997 haar
• Het microkredietprogramma AWFFI verloopt erg
kantoor in Cotonou. Er zijn negen epicentra , succesvol: er zijn 3.178 leningen verstrekt, dat is
vooral in het zuiden. Twee centra zijn in de eerste gemiddeld 77 euro per persoon.
fase (VCA workshops, animator trainingen ), • Twee door vrouwen opgerichte - plattelandsbanken
zijn officieel erkend door de regering.
één centrum is bezig met het bouwen van het
epicentrumgebouw , vijf centra zijn in fase drie en
volop in ontwikkeling en één centrum is in fase
vier en op weg naar onafhankelijkheid wat betreft
alle acht millenniumdoelen .
Benin
Oppervlakte:
114.763 km2 (3x Nederland)
Hoofdstad:
Porto Novo
Aantal inwoners:
9 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
52,5 jaar
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 508 (2005)
Voertaal:
Frans, Fon, Yoruba en andere
inheemse talen
Religie:
Animisme (50%), christendom (30%),
moslim (20%).
Belangrijke resultaten 2007
• In Dekpo en Akpadanou zijn twee nieuwe
epicentrum gebouwen officieel geopend.
• The Hunger Project zorgt voor alfabetiseringslessen
in lokale talen. In Zakpota volgden
bijvoorbeeld 2.500 mensen de lessen, waarvan
1.875 vrouwen.
• Ruim 500 mensen zijn opgeleid in landbouwen
kleinveetechnieken.
Concreet
De overheid ondersteunt de programma’s van
The Hunger Project. Ze levert het lesmateriaal in
lokale talen voor de alfabetiseringslessen in 30
lescentra . Ook stelt de overheid per epicentrum twee
fulltime gezondheidsmedewerkers ter beschikking.
Bovendien heeft de regering in 2007 1 miljoen dollar
toegezegd voor een periode van 28 maanden om het
microkrediet programma van The Hunger Project in
alle epicentra te ontwikkelen.
Land
Benin ligt in West-Afrika en is bijna drie keer zo groot
als Nederland. De meeste mensen wonen in het
zuiden . De voormalige Franse kolonie is onafhankelijk
sinds 1960. Een instabiele periode volgt, gekenmerkt
door corruptie en schending van de mensenrechten .
Na 1990 breekt een nieuwe periode aan. Er is
ontwikkeling maar de economische groei is
onvoldoende om het land aan de armoedespiraal te
ontrukken.
Bevolking
In Benin leven ongeveer veertig verschillende
etnische groepen. 49% van de bevolking bestaat
uit Fon, dat daarmee de grootste etnische groep is.
Andere etnische groepen zijn onder andere de Adja,
de Yoruba, de Ottamari (of Somba) en de Bariba. De
meeste van deze groepen hebben hun eigen taal.
Frans is de officiële taal. Het analfabetisme is hoog.
31

Ethiopië
Oppervlakte:
1.127.127 km2 (27x Nederland)
Hoofdstad:
Addis Abeba
Aantal inwoners:
83 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
47 jaar
Vooruitgang ondanks
hongersnoden
Ethiopië ligt in het hart van een conflictueuze regio en is een van de armste landen
ter wereld. Beelden van hongersnoden in dit Oost-Afrikaanse land zijn bekend van tv.
De beschikbaarheid van voedsel is toegenomen, maar grote groepen kunnen geen
voedsel kopen omdat ze tekorten hebben.
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 157 (2005)
Onder armoedegrens:
50% (2006)
Voertaal:
Amhaars en Engels
Religie:
Islam (45%), Ethiopisch orthodox (35%)
Ethiopië is het meest recent bijgekomen
land waar The Hunger Project actief is, sinds
eind 2004. Er zijn inmiddels vier epicentra in
verschillende stadia in Jaldu (fase 3), Debre
Libanos (fase 2), Mesqan (fase 2) en Mackakel
(fase 3).
Belangrijke resultaten 2007
• Jaldu: de inkomsten van de dorpsbewoners
stijgen door de microfinancieringsprogramma’s.
De gemeenschap richt een door de overheid
erkende plattelandsbank op. Voedselbanken
hebben voorraad, kinderen gaan naar school
en volwassenen volgen alfabetiseringslessen .
Er zijn cursussen landbouwtechniek,
watermanagement , veilig drinkwater en hygiëne.
• Debre Libanos: een speciale opslagruimte
is gebouwd voor (vermenigvuldiging van)
aardappelzaad ; verschillende groenten zijn
verbouwd , geoogst en verkocht; vrouwenen
mannengroepen volgden VCA-workshops;
er zijn kredietverstrekkings- en alfabetiseringsprogramma’s
; er is een kliniek met een
verpleegster .
• Mesqan: het epicentrumgebouw is voor 80%
klaar; landbouwers planten en verkopen succesvol
tarwe; vrouwen leren over kredietbeheer
eninkomsten generende activiteiten ; twee
alfabetiserings gebouwen zijn voltooid; de kliniek
is voor 95% klaar.
• Maqkakel: districtsambtenaren en gemeenschapsleden
volgden de VCA-workshops.
Concreet
Ethiopië heeft de op een na grootste bevolking van
Afrika. Met maar liefst 83 miljoen inwoners is het
ongeveer gelijk aan de hoeveelheid inwoners van
de in totaal zeven andere landen in Afrika waar The
Hunger Project actief is.
32
Land
Ethiopië kent een grensconflict met Eritrea en is
betrokken bij het conflict in Somalië.
Democratie en mensenrechten verslechterden na
de verkiezingen in 2005, maar er zijn tekens van
voorzichtig herstel. Ondanks inspanningen om
de voedselsituatie te verbeteren, is er nog altijd
terugkerend voedselgebrek. Veel van de 83 miljoen
Ethiopiërs hebben geen werk of andere middelen om
in hun levensonderhoud te voorzien.
Bevolking
Met 83 miljoen mensen is Ethiopië een van de
meest dichtbevolkte landen van Afrika. De bevolking
groeit met ongeveer 2,5% per jaar en bestaat uit
ruim tachtig verschillende volken. Doorgaans hebben
deze een eigen taal en diepgewortelde normen en
waarden. Een meerderheid bestaat uit Amharen en
Oromo.

Eerste Afrikaanse land
The Hunger Project
Senegal gold lange tijd als baken van stabiliteit en democratie in West-Afrika. Het
was dan ook het eerste land waar The Hunger Project haar bottom-up strategieën
voor het duurzaam beëindigen van honger lanceerde in 1998.
The Hunger Project begon in de ‘vergeten
dorpen ’ van Mpal in noordelijk Senegal - een
droog, verarmd gebied. De meeste mannen zijn
weggetrokken om elders werk te vinden. De
landbouw economie functioneert dankzij vrouwen .
Op hen richt The Hunger Project zich. Prioriteiten
zijn alfabetisering en ondernemersgeest
ontwikkelen .
• Verbeterde gezondheidszorg en hygiëne door
nauwe samenwerking met overheid, ngo’s en
voedingscentrum: 200.000 kinderen zijn ingeënt
tegen onder meer polio en tuberculose.
• Er zijn drie door de overheid erkende
plattelands banken.
• Alfabetiseringsprogramma’s zijn uitgebreid in
verschillende inheemse talen.
Senegal
Oppervlakte:
196.720 km2 (6x Nederland)
Hoofdstad:
Dakar
Aantal inwoners:
12,4 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
52 jaar
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 707 (2005)
Onder armoedegrens:
26%
Voertaal:
Frans
Religie:
Islam (92%)
Belangrijke resultaten 2007
• De epicentra mobiliseerden maandelijks mensen
met behulp van VCA-workshops en werken aan
economische activiteiten, alfabetisering en hiv/
aidsvoorlichting.
• De voedselzekerheid is verbeterd door gestegen
voedselproductie en verrijkte voeding voor schoolkinderen.
Dat is mogelijk gemaakt door gebruik
van een effectief ‘druppel- irrigatiesysteem’.
Concreet
In 1999 kreeg The Hunger Project erkenning van
de Senegalese overheid. Het eerste epicentrum in
Coki startte in 2001. Vandaag de dag heeft Senegal
17 epicentra: zes in fase één, acht in fase drie, en
drie zijn onafhankelijk.
Land
De republiek Senegal ligt in West-Afrika en
grenst in het westen aan zee. Het noorden ligt
in de Sahelzone . Senegal is een van de meest
democratische landen van Afrika. De burgerparticipatie
is hoog, er zijn meerdere politieke partijen
en de politieke situatie is stabiel. Steeds meer
Senegalezen hebben een beter inkomen. Toch is het
land arm en kent het een hoge werkloosheid. Het
ontbreekt velen aan elementaire voorzieningen als
voedsel, scholing en zuiver drinkwater.
Bevolking
Senegal telt circa 12,4 miljoen inwoners. Bijna de helft
van de bevolking is jonger dan 15 jaar (Nederland
ca. 18%). De grootste bevolkingsgroep is de Wolof
(45%), vooral woonachtig in de grote steden en de
regio's Dakar en Thiès. Ongeveer 60% van kinderen
volgt alleen enkele jaren lager onderwijs. Circa 63%
van de bevolking is analfabeet.
33

Burkina Faso
Oppervlakte:
274.122 km2 (8x Nederland)
Hoofdstad:
Ouagadougou
Aantal inwoners:
14,8 miljoen (2007)
Land van de eerlijke mensen
Burkina Faso betekent ‘het land van de eerlijke mensen’. Tachtig procent van de
bevolking is afhankelijk van landbouw, terwijl maar twintig procent van het land
daarvoor is geschikt. Het West-Afrikaanse Sahel-land is voor driekwart van haar
budget afhankelijk van buitenlandse hulp.
Gemiddelde levensverwachting:
52,5 jaar
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 391 (2005)
Onder armoedegrens:
46,4% (2004)
Voertaal:
Frans, Arabisch en Engels
Religie:
Islam (50%), inheems (40%),
christenen (10%)
In 1996 startte The Hunger Project de
samenwerking met NAAM, een krachtig boerenverbond
geleid door Bernard Ouedraogo, Afrika
Prijs-winnaar 1991. De eerste initiatieven richtten
zich op het verhogen van de landbouwproductie ,
microkredieten verlenen aan vrouwen en
plattelands banken oprichten. Vanaf 1999 zijn tot
dusver dertien epicentra opgericht, waarvan er nu
vijf zelfstandig opereren.
Belangrijke resultaten 2007
• Agrarisch: 192 hectare gemeenschappelijke
landbouwgronden is bewerkt, 3.900 families
ontvingen kunstmest, 900 fruit- en schaduwbomen
zijn geplant.
• Voedselbanken bevatten genoeg
voedselvoorraad (maïs, mellet, sorghum):
er was geen honger.
• 2 extra plattelandsbanken voor vrouwen
om inkomstengenererende activiteiten te
ontwikkelen .
• Gezondheid: 6.000 kinderen zijn gevaccineerd,
262 vroedvrouwen zijn getraind, 6.000 mensen
bezochten hiv/aids-workshops.
• Educatie: 540 kinderen van 3 tot 5 jaar
bezochten kleuterscholen, 6.000 mensen
volgden alfabetiseringslessen, 366 VCAanimators
zijn opgeleid.
Concreet
The Hunger Project werkt met de overheid samen
rondom alfabetisering, waterputten slaan en een
programma gericht op vrouwen in de overgang.
De overheid heeft inmiddels vijf plattelandsbanken
erkend .
34
Land
Burkina Faso is volledig door land omsloten en grenst
onder andere aan Benin en Ghana. Het land kampt
met droogte, slechte bodem en infrastructuur en een
slecht opgeleide bevolking. Het enorme houtverbruik
(gebrek aan andere energiebronnen) legt een zware
claim op het bosbestand en vergroot het gevaar van
ecologische verstoringen (erosie, woestijnvorming).
Voor aanpassingen van de economische structuur
is de regering in zee gegaan met het IMF, met goed
resultaat.
Bevolking
De inheemse bevolking omvat circa 160 etnische
groepen. De grootste bevolkingsgroep (50%) vormen
de Mossi. Van de beroepsbevolking werkt 84% in
de landbouw. Door gebrek aan goede grond en
werkgelegenheid zoeken velen werk in naburige
kuststaten . 70% van de bevolking is analfabeet.
Weinig kinderen gaan naar school. Steeds meer
mensen lijden aan hiv/aids.

Armoede groot ondanks
groeiende economie
Mozambique ligt in het zuidelijk deel van Afrika en behoort tot de groep minst
ontwikkelde landen ter wereld met een bevolking van ruim 20 miljoen mensen.
The Hunger Project is sinds 2001 actief in Mozambique.
In februari 2001 begon The Hunger Project
in samenwerking met de Algemene Unie van
Landbouwcoöperatieve Verenigingen (UGC) aan
de implementatie van het African Woman Food
Farmer Initiative (AWFFI). Dit programma verloopt
erg succesvol. Begin 2006 is de epicentrumstrategie
gelanceerd. Inmiddels heeft het land
twee epicentra, in Chókwè en Manhiça.
• Manhiça: de bouw van het epicentrumgebouw
is begonnen. Er wordt gewerkt aan:
voedselveiligheid , veilig drinkwater, betere
onderwijs - en alfabetiseringsprogramma's,
hiv/aidsvoorlichting, kredietgroepen
samenstellen , samenwerking met lokale
overheid en andere ngo’s.
Mozambique
Oppervlakte:
799.380 km2 (22x Nederland)
Hoofdstad:
Maputo
Aantal inwoners:
21,4 miljoen (2007)
Gemiddelde levensverwachting:
41 jaar (2008)
Inkomen per hoofd van de bevolking:
US$ 335 (2005)
Onder armoedegrens:
66%
Voertaal:
Portugees
Religie:
Christendom (41%), islam (18%)
Belangrijke resultaten 2007
• Chókwè: in juli is dit eerste epicentrum
ingehuldigd . Er wordt gewerkt aan voedselveiligheid,
irrigatie en veilig drinkwater. Het
verpleegstershuis is voltooid. De alfabetiseringsen
onderwijsprogramma's en hiv/aidsvoorlichting
zijn verstevigd. Extra kredietgroepen zijn
samengesteld . Banden met de lokale overheid
zijn aangehaald en ook partnerschappen met
andere ngo’s.
Concreet
Mozambique - één van de armste landen van Afrika -
heeft twee ‘Afrika Prijs-winnaars’ in haar midden:
President Joaquim Chissano (1997) en Celina Cossa,
stichter (1998) van de Algemene Unie van Landbouwcoöperatieve
Verenigingen (UGC).
Land
Een langdurige, bloedige burgeroorlog tot 1992
kostte naar schatting 1,5 miljoen Mozambikanen het
leven. Sindsdien wordt gewerkt aan wederopbouw.
De economie groeit spectaculair en de leefsituatie
verbetert . Toch is het inkomen per hoofd van de
bevolking nog altijd laag, is er veel geweld tegen
vrouwen en is de gezondheidssituatie zorgelijk.
De water- en sanitaire voorzieningen zijn gebrekkig.
Net als het onderwijs.
Bevolking
Bijna 99% van de bevolking behoort tot de meer
dan 60 verschillende Bantoesprekende volken.
Circa 80% van de bevolking leeft van de landbouw.
Jaarlijks sterven veel kinderen en moeders,
respectievelijk 130 en 15 op 1000. Onder andere
door het toenemende probleem van hiv/aids.
35

In actie
Ook in 2007 organiseerden
vrijwilligers weer vele
acties en evenementen om
het werk van The Hunger
Project onder de aandacht te
brengen en te ondersteunen.
Hier volgt een kleine greep
uit het geheel. Met evenzo
veel dank aan alle anderen!
Learning Lane
In augustus was The Hunger Project aanwezig op Learning Lane,
een leerfestival voor organisatiedeskundigen- en ontwikkelaars,
opleiders, trainers, coaches en Human Resource Developmentprofessionals
. Het werd georganiseerd door de Baak, NVO2
en Landgoed de Horst. Twee dagen vonden op het landgoed
innovatieve workshops, lezingen, en (ont)spannende activiteiten
plaats.
Er waren ruim vierhonderd deelnemers .
The Hunger Project was goed
vertegenwoordigd . Activisten Laurens
Demmer, Christine van Dalen, Angela
Manders en Paul Voorthuis ontwikkelden
‘De toren van Babel in reverse ’:
een activiteit en kunstwerk waarbij
deelnemers symbolisch meehielpen
de toren van Babel af te breken , zodat
er weer begrip ontstaat tussen de
wereldvolkeren . De door deelnemers
bewerkte lavastenen kregen een plek
in een speciaal ontworpen kunstwerk
met ‘verbinding’ als thema. Activist
Karin Dorissen hield een workshop over
verbinding met jezelf en persoonlijke
ontwikkeling (in relatie tot organisatieontwikkeling).
Zij koppelde dit aan de
empowerment strategieën van The
Hunger Project.
Daarnaast was er een informatiestand
over de activiteiten van The Hunger
Project in Nederland en de programmalanden.
Stap voor stap de honger weg
Enthousiaste wandelaars gingen in 2007 op pad.
Om te genieten van natuur en stedenschoon én
om The Hunger Project te steunen. Deelnemers
stortten een bedrag van minimaal een euro per
kilometer op het rekeningnummer van The Hunger
Project.
Het idee van Liesbeth Waller om wandeltochten
te organiseren voor The Hunger Project in
Noord-Holland en Utrecht, is overgenomen door
initiatiefnemer Nelleke Berg in Friesland. Samen
met de deelnemende wandelaars haalden zij
1.467,50 euro op voor The Hunger Project.
36

foto: hans de clercq
Fries festival ‘Drylts
oer de grins’ ondersteunt
epicentrum Ghana
Sinds 2004 zet Jos Ikink zich in voor
The Hunger Project. ‘Maaltijden-metgesprek
’ aan huis en een tuinfair
groeiden uit tot een mondiaal festival
in haar Friese woonplaats IJlst, Drylts
in het Fries. Samen met Esther de
Meijer en vele anderen organiseerde
ze in 2007 het derde ‘Drylts oer de
grins’. Met succes : het festival bracht
36.000 euro op, ter ondersteuning van
een epicentrum in Ghana.
Daadkrachtig pakten Jos en Esther het initiatief
op. Stichting Drylts oer de grins werd opgericht .
‘Voor financiering en draagvlak wilden we
mensen betrekken met zeggenschap en uit
alle lagen van de samenleving’, begint Jos.
‘We belden mensen op en gingen het gesprek
aan. Enkele vrouwen reageerden direct
positief met een sneeuwbaleffect als gevolg.
Uiteindelijk resulteerde dat onder meer in de
Millenniumvrouwen Friesland en het Fries Comité
Millenniumdoelen. Jos spreekt geïnspireerd :
‘Het kan écht, honger beëindigen. De
onrechtvaardigheid en de negatieve spiraal die
armoede teweegbrengt, raken me. Ik wil gewoon
dat we die millenniumdoelen halen. The Hunger
Project is zo’n mooi voorbeeld van hoe het kan!’
Millenniumvrouwen
Het Fries Comité Millenniumdoelen heeft
klinkende namen op de lijst als voetbaltrainer
Foppe de Haan en Lense Koopmans, voorzitter
van de Raad van Commissarissen van Rabobank
Nederland. De leden, mannen en vrouwen,
vormen samen een sterk comité van aanbeveling .
De meeste van hen zetten zich bovendien in
eigen omgeving in om de millenniumdoelen
en The Hunger Project onder de aandacht
te brengen . ‘In al onze activiteiten staan de
millenniumdoelen centraal. The Hunger Project
werkt aan alle acht doelstellingen. Volgens ons
is dat een prachtige manier om ze te bereiken’,
aldus Jos.
De groep Friese actievelingen bestaat vooral
uit vrouwen. Dat ontstond gaandeweg, vertelt
Jos: ‘Voornamelijk de vrouwen bleven over toen
we aan de slag gingen!’ De Millenniumvrouwen
organiseren allerlei activiteiten op gebied
van politiek , bedrijfsleven, onderwijs, kerk,
maatschappelijke organisaties en media. Deze
activiteiten komen allemaal weer samen op het
festival Drylts oer de grins.
2015 Festival
De organisatoren doen alles zo lowbudget
mogelijk en laten zien dat samenwerken de
manier is waarop je honger kunt beëindigen.
Vrijwel alles op het festival krijgen ze kosteloos
geleverd, van drukwerk tot ponton en het
festivalterrein bij de boerderij. De festivalkosten
zijn vooral gedekt door Hivos, NCDO, CSK Food
Enrichment en Donker.‘De sfeer is geweldig, de
bezoekersaantallen zijn in drie jaar gegroeid naar
4.000. In de toekomst willen we groeien naar
tenminste 20.000 bezoekers. We blijven in IJlst,
op het platteland, bij steden gebeurt al genoeg.
Om een groter bereik te krijgen heet het festival
vanaf volgend jaar 2015 Festival.’
Drylts oer de grins heeft uitgesproken de
komende vijf jaar bij te dragen aan de
schaalvergroting van The Hunger Project in
Ghana met minimaal 50.000 dollar jaarlijks. Dit
streefbedrag is gehaald, mede door een zeer
royale gift van de Trijni Feenstra Stichting en door
verdubbeling van de opbrengsten tot 20.000 euro
door Impulsis, een initiatief van Edukans, ICCO
en Kerk in Actie.
Kijk voor meer informatie op: www.festivalijlst.nl of
voor een filmpje op www.youtube.nl
37

Bewustwording
The Hunger Project Nederland
organiseerde in 2007
wederom verschillende
activiteiten in het kader van
bewustwording en fondsenwerving.
Dr. Dicko droomt van epicentra door heel
Burkina Faso
In juni was Idrissa Dicko, al tien jaar The Hunger Project-landendirecteur
in Burkina Faso, een paar dagen in Nederland. Bezoekers
van de investeerdersdag in Rotterdam konden uitgebreid met hem
kennismaken. Enkele vragen uit het interview door Albertine de Lange.
Wat heeft u bereikt in uw tien om de problemen in hun dorpen aan te
jaar als landendirecteur?
pakken. Jarenlang hebben in Burkina
‘Het meest positieve voor mij is dat we ontwikkelings organisaties - maar ook de
onze partners, de boeren in de epicentra, overheid - geprobeerd voor hen problemen
hebben geholpen om een niveau van op te lossen. Die organisaties zijn er nog
zelfvoorziening te bereiken. Ze hebben veel, maar gelukkig steeds minder. Het
niet langer een afwachtende houding, toegenomen verantwoordelijkheidsgevoel
maar nemen zelf verantwoordelijkheid vind ik heel belangrijk.’
Wat wilt u de komende tien jaar
bereiken?
‘Ik wil de honger in onze epicentra
uitroeien . Iedereen moet tenminste twee
maaltijden per dag kunnen eten en mensen
moeten gezonder worden. Bijvoorbeeld
doordat ze in muggennetten gaan slapen.
Verder is mijn doel dat alle boerenkinderen
op zijn minst naar de basisschool gaan.
En de komende 10 jaar wil ik het aantal
epicentra in Burkina Faso uitbreiden van
13 naar 45, zodat er in elke provincie van
het land één is.’
Jamir Islam
In augustus ontvingen we bezoek van Jamir
Islam, hoofd Training van The Hunger Project
Bangladesh. Uitgenodigd door Krauthammer
International, verzorgde hij een tweedaagse
workshop voor hun consultants.
Onder het thema ‘meester – leerling’ wilden zij
leren van de ervaringen uit een heel andere
cultuur. Jamir deed, ondersteund door drie
THP’ers, een VCA workshop met ze. Hij speelde
in rollenspellen na hoe hij mobilisatie doet in
een Bengaals dorp. De deelnemers waren
geraakt en maakten persoonlijke actieplannen.
Daarnaast vertelde hij op een avond met dertig
activisten hoe het gaat met The Hunger Project in
Bangladesh.
38

‘Vrouwelijk leiderschap voor het einde van honger’
Op 11 mei 2007 vond een bijeenkomst plaats van het vrouwennetwerk van The Hunger Project rond het
thema ‘Vrouwelijk leiderschap voor het einde van honger’. Rita Sarin, landendirecteur India en één van
haar medewerkers zorgden voor een inspirerende bijeenkomst.
Ze gaven een confronterend beeld van
de achterstandspositie van vrouwen in
India. Maar ook van de positieve werking
van het vrouwenleiderschapsprogramma
bij het beëindigen van honger. Ze
benadrukten de moed van de vrouwen
die via de lokale dorpsraden leiding
nemen. Zij roepen daarbij vaak
weerstand op, ook in de vorm van
geweld . The Hunger Project India
zet zich in voor eerlijke democratie,
decentralisatie van de overheden en
een actieve mediarol bij het zichtbaar
maken van de ervaringen van deze
‘grassroot’ vrouwen. De middag eindigde
met één van de werkvormen uit de
leiderschapstraining in India: het spel
van de tijger en de geit. Een ervaring in
hoe sterk of zwak je kunt zijn en hoe het
collectief de zwakkeren kan beschermen .
Een verhelderende en dynamische
afsluiting .
Viering dertigjarige bestaan The Hunger
Project Nederland
Dertig jaar The Hunger Project in Nederland!
Dat vierden wij 24 november met
een bijeenkomst voor alle activisten in
het Eden Babylon hotel in Den Haag. We
vierden de resultaten tot dusver: onze
groei, toenemende naamsbekendheid en
bewustwording, de inzet van trouwe en
nieuwe investeerders en de opbrengst
van 2007: meer dan 1,4 miljoen euro.
Het programma begon met een inhoudelijke
middag. Daarbij passeerde 2007
de revue in presentaties van directie,
bestuur en vertegenwoordigers van het
bedrijven-, presentatie- en administratieteam.
Het was inspirerend en verbindend
om zo een overzicht te krijgen van het
gedane werk en nieuwe initiatieven.
De kleurrijke film van het festival in IJlst,
de mooie fotopresentatie over India en
de boekenstand maakte het programma
compleet. Daarna begon het feest
met een Afrikaanse maaltijd, bereid
door de Ghanese kok van het hotel.
De ruimte was door Sharona Ceha en
Jacqti de Leeuw prachtig aangekleed.
‘De Vrienden band’ zorgde vervolgens
voor een swingende avond.
Marie-José Thunnissen
(bestuur)
Bedrijvenevenement
Op 10 oktober hield The Hunger
Project het jaarlijkse bedrijvenevenement.
Circa tachtig
- potentiële - investeerders en
sponsors kwamen bijeen in
de grote zaal van Americain
(onderdeel van de Eden Hotel
Groep, een nieuwe investeerder
van The Hunger Project). Gastheer
was Felix Meurders.
Het programma begon met een discussie
met Paul Hoebink (hoogleraar in Nijmegen )
en Linda Polman (journalist) met als
thema: wat levert ontwikkelingshulp nou
op? Vervolgens hield Rowlands Kaotcha,
landen directeur in Malawi, een persoonlijk
en geïnspireerd verhaal over het werk van
The Hunger Project in zijn land. Boeiend
waren zijn anekdotes over cultuurspecifieke
oplossingen voor problemen die wij zelf
nooit zouden kunnen bedenken.
Enkele investeerders die naar Oeganda
waren geweest, vertelden over hun
persoonlijke ervaringen. Indrukwekkend
vonden zij de ondernemende vrouwen en
een mannengroep die andere mannen in
hun dorp aanzetten tot verantwoordelijk
gedrag wat betreft aids. Een feestelijke
borrel met live Ghanese muziek vormde
een mooi slot.
39

Fondsenwerving
In 2007 groeide het aantal
bedrijven dat als partner
betrokken raakte substantieel ,
naar circa 1 miljoen euro.
Naast een flinke hoeveelheid
nieuwe investeerders, steeg
ook het aantal fondsenwervende
acties van onder
meer onderstaande bedrijven .
Christel Slijkerman
Qunited staat één procent inkomsten
af aan The Hunger Project
Christel Slijkerman (26) is eigenaar van Qunited. Met haar bedrijf
dat SAP-specialisten recruteert, investeert ze één procent van de
jaaromzet in The Hunger Project.
‘Anderhalf jaar geleden ontmoette ik een
investeerder van The Hunger Project.
Hij overtuigde me in een minuut dat alle
honger in de wereld is te beëindigen
door te investeren in empowerment van
vrouwen. Ons gesprek kwam vervolgens
op zinloze timemanagementtrainingen
en de hoeveelheid geld die daarmee is
gemoeid . Hij had ook een eigen visie op
tijd en wilde die wel met me delen. In ruil
voor één procent van mijn inkomsten.
Inmiddels zó nieuwsgierig , stemde ik in.
Ik kreeg de beloofde informatie en was
diep onder de indruk. Nog steeds gebruik
ik het. Na een jaar nam ik contact met
hem op: afspraak is afspraak. Ik stelde
voor die één procent aan The Hunger
Project over te maken. Dat verwachtte hij
al en ging natuurlijk akkoord. Zo gebeurt
het nu.
Fascinerend hoe ik door dit ene gesprek
een betrokken investeerder ben
geworden . En hoe het me stimuleert met
mijn bedrijf resultaten te boeken. Het
idee dat de huidige generatie de honger
de wereld uit kan helpen, daagt me uit.
Problemen bij de wortel aanpakken ,
denken van mensen veranderen en
duurzame oplossingen creëren, spreekt
mij als ondernemer erg aan. Dat raakt mij
in de werkwijze van The Hunger Project.’
40
Megadonatie
van Mammoet
Iedereen was er beduusd van. Maar liefst
120.000 euro haalde Mammoet op voor The
Hunger Project bij medewerkers en relaties.
Een unieke sponsoractie rond de marathon van
Rotterdam 2007.
Vier directieleden van Mammoet, de wereldwijde
marktleider op het gebied van zwaar transport en
hijswerk, sloten een weddenschap af. Roderik
van Seumeren, Erik Rave, Siem Kranenburg
en Jan van Seumeren wilden gezamenlijk de
marathon binnen vier uur lopen. Medewerkers
en relaties wereldwijd konden geld inzetten op
elk van de hardlopers. Haalden ze het, dan
zou Mammoet de inzet verdubbelen voor The
Hunger Project. Lukte het niet, dan kregen de
gokkers hun inleg plus 50 procent terug en ging
de overige 50 procent naar The Hunger Project.
De inleg was hoog: 60.000 euro. Het was die
dag zo uitzonderlijk warm, dat de marathon werd
afgebroken . De mannen van Mammoet zetten
desondanks hun beste beentje voor. Ze klokten
3 uur en 50 minuten! Mammoet verdubbelde het
bedrag tot een totaal van 120.000 euro.

Algemeen directeur
Léon Dijkstra
Eden Hotel Group
Eden Hotel Group is een van onze nieuwe
grote investeerders. Op 18 oktober deden
we een interactieve workshop met alle 25
hotelmanagers. Daaruit kwamen briljante
ideeën. We besloten deze van onderop te
laten overtreffen door sessies te houden
met medewerkers uit alle hotels. Voor
de bedrijvendag van 10 oktober is het
Amsterdamse Hotel Americain beschikbaar
gesteld als toplocatie. Daarnaast levert Eden
Hotel Group een flinke financiële bijdrage.
Eerste ‘Run for The Hunger’
groot succes
De eerste ‘Run for The Hunger’ georganiseerd door NPM Capital was
op 4 november 2007. Teams van NPM Capital en haar participaties
streden tegen elkaar. Doel? Geld inzamelen voor The Hunger Project .
De resultaten waren spectaculair!
Veertien teams verzamelden zich bij
‘De Bosbaan’ in Amsterdam, klaar om
de strijd aan te gaan voor de titel ‘Fitste
NPM bedrijf’. Elk team had zes lopers,
twee liepen tien kilometer en vier liepen
vijf kilometer. Na een spannende strijd
werd Van Oord gehuldigd tot het ‘Fitste
NPM bedrijf 2007’.
De uiteindelijke winnaar was The
Hunger Project. Elk team moest een
donatie doen om mee te mogen lopen.
Directievoorzitter van NPM Capital,
Jan Willem Baud, meldde dat het
indrukwekkende bedrag van 23.000 euro
bijeen was gelopen voor The Hunger
Project!
Jan Willem Baud
Naamsbekendheid
via Selexyz
Ellen Fronik nam in september namens
de Selexyz boekhandels deel aan de
investeerdersreis naar Oeganda. Dit bezoek
versterkte het besluit van Boekhandelsgroep
Nederland om The Hunger Project te
ondersteunen, vooral in het bouwen aan
naamsbekendheid. Zo besteedden ze in
hun boekje ‘Gouden Tips’, dat alle klanten
gratis meekregen rond de boekenweek,
aandacht aan The Hunger Project. Ook
vinden in de winkels presentaties en
foto-exposities plaats en zal het logo van
The Hunger Project regelmatig op plastic
tasjes en ander promotiemateriaal
verschijnen. Verder bestaan plannen
gezamenlijk een boek te maken. Kortom,
Selexyz wil waar mogelijk The Hunger
Project in haar communicatiemiddelen
meenemen.
Bedrijf Van Oord
41

Investeerdersreizen
Enkele keren per jaar gaan
investeerders op bezoek in
een programmaland waar
The Hunger Project actief
is. Zo leren zij hun partners
in de programmalanden
kennen en krijgen zicht
op de ontwikkelingen en
resultaten . De reizen in 2007
gingen naar Mozambique
en Oeganda.
Tina Reisman
Gevoel van gelijkwaardigheid in Mozambique
Investeerders Pini en Tina Reisman uit Leeuwarden maakten in juli een reis naar Mozambique. Met een
internationaal gezelschap van mede-investeerders bezochten ze twee epicentra: Chókwè en Manhiça .
Tina: ‘We kwamen op een heel bijzonder moment in Chókwè: het gebouw, het epicentrum met een school,
een gezondheidspost en gemeenschapscentrum werd officieel geopend. We merkten toen hoe belangrijk
dat voor de bewoners is, het was één groot feest!’
Mozambique kent een grote droogte, die
het landschap en het dagelijks leven treft.
In Chókwè werd aan de watervoorziening
gewerkt. ‘Het vreemde was dat het
epicentrum in Manhiça al langer draait,
en de basisvoorzieningen beter op orde
zijn. Toch leek het daar moeilijker om
mensen in beweging te krijgen,’ vertelt
Tina. ‘We kregen uitgelegd dat dit
mogelijk komt door de aanwezigheid van
mannen. Die weerhouden vrouwen met
een microkrediet te gaan ondernemen. In
Chókwè waren maar weinig mannen, die
zijn allemaal weggetrokken voor werk.
Daar hebben meer vrouwen het heft in
eigen handen genomen. In Manhiça zijn
het vooral weduwen die de stap naar een
lening nemen.’
Eigenwaarde
Tina en Pini Reisman zijn sterk geraakt
door het gevoel van gelijkwaardigheid
dat ze in Mozambique ervaarden.
Tina: ‘Onze begeleiders van The
Hunger Project drukten ons op het hart
vooral niet als dé investeerders rond
te lopen. Dat was niet nodig, want de
Mozambikanen in de epicentra straalden
zó’n sterk besef van eigenwaarde uit! Dat
vonden we heel mooi.’
Inspirerend waren de woorden van
de charismatische ex-president van
Mozambique , Chissano. Hij opende het
epicentrum in Chókwè en richtte zich
direct tot de aanwezige investeerders.
‘Het interesseert me waarom jullie
jezelf investeerders noemen en geen
donateurs. Jullie zijn verstandig omdat
jullie, net als alle investeerders, weten
wat je winst is: je laat je gevoel van
tevredenheid en geluk toenemen. Jullie
oogst is de lach op de gezichten van
deze mensen die hier voor jullie staan,
wetend dat ze over tien jaar niet meer in
zulke omstandigheden leven.’
42

Hans Huisinga
Aanpak in Oeganda werkt écht
In september reisde een groep investeerders naar Oeganda, gelegen in Oost-Afrika
aan weerszijden van de evenaar. Een van de deelnemers was Hans Huisinga, oud
president-directeur van de NS en nu onder andere ondernemer in de scheepsbouw.
‘Ik kwam via het bedrijfsleven met The Hunger
Project in aanraking. Ondertussen ben ik er ook
privé erg bij betrokken. Niet dat ik er dag en nacht
mee bezig, maar de kleinschaligheid van het
project spreekt me enorm aan. Net als de link die
ik met het bedrijfsleven kan leggen.
The Hunger Project biedt meer dan geld.
Mensen moeten binnen hun eigen cultuur met
de beschikbare middelen een oplossing vinden
voor hun problemen. Dat moet in een bedrijf
ook gebeuren. Als leidinggevende motiveer je
medewerkers om de situatie op de plek waar zij
zitten te willen verbeteren. The Hunger Project
doet dat ook, mensen duidelijk maken dat zij
zelf verantwoordelijk zijn voor hun situatie en
de verbetering ervan. Zo is met weinig geld veel
effect te bereiken.’
Vrouwen als leiders
‘Tijdens onze reis in Oeganda zag ik die aanpak
duidelijk terug. Regelmatig was er een soort
werkoverleg: mensen lieten ons zien hoe ze hun
problemen oplosten. Opvallend was de sterke rol
van vrouwen op de werkvloer, zij traden op als
leiders. De rol van mannen was minder duidelijk.
Die bekleden meer ambtelijke functies.
De mensen houden zich bezig met onderwerpen
die bij ons zo vanzelfsprekend zijn. Zoals hygiëne
en voorraden aanleggen, heel basale dagelijkse
dingen. Voor mij waren de hoogtepunten dat ik
zag dat de methode écht werkt. Je ziet niet wat
wij hebben gedaan, maar wat zij zelf voor elkaar
hebben gekregen. Dat maakt mensen veel minder
afhankelijk van ons geld.’
43

Financiën
THE
HUNGER
PROJECT
NEDERLAND
Cijfers 2007
Verkorte balans per 31 december 2007
Euro’s 2007 2006
Activa
Vorderingen 516 39.959
Liquide Middelen 321.522 75.568
Totaal activa 322.038 115.527
Passiva
Eigen vermogen
Continuiteitsreserve 93.956 4.938
Kortlopende schulden
Project verplichtingen 139.355 0
Af te dragen schenkingsrechten 0 62.649
Overige schulden 88.728 47.940
228.083 110.589
Totaal passiva 322.038 115.527
Verdichte staat van baten en lasten over 2007
Euro’s 2007 2006
Baten uit eigen fondsenwerving
Donaties 1.402.830 625.558
Overige baten 3.150 13.070
Totaal baten 1.405.980 638.628
Lasten
Beheerskosten 51.131 3.435
Algemene kosten 0 32.954
Rente en bankkosten -148 -46
50.983 36.343
Besteed aan de doelstelling 1.265.979 560.673
1.316.962 597.016
Voordelig/nadelig saldo 89.018 41.612
Totaal lasten 1.405.980 638.628
44

Toelichting jaarcijfers 2007
The Hunger Project is geheel afhankelijk van
giften van particulieren, het bedrijfsleven en
vermogensfondsen. We ontvangen geen
overheidssubsidie. 2007 was financieel het
beste jaar ooit voor The Hunger Project Nederland.
Dankzij de inzet van activisten en medewerkers
waren de totale opbrengsten € 1.405.980. Dit is
een stijging van 120% ten opzichte van 2006.
De totale kosten bedroegen € 125.416. Met
behulp van enkele sponsors wisten wij de
feitelijke kosten terug te brengen tot € 50.983.
Dat betekent dat het percentage van de kosten
ten opzichte van de opbrengsten 3,6% bedraagt,
wat een prachtig resultaat is. Het centraal Bureau
Fondsenwerving hanteert een norm van 25%,
daar zijn wij dus ver onder gebleven. We streven
ernaar om het percentage onder de 10% te
houden.
In 2007 is € 1.265.978 besteed aan de
programma’s, dit is 126% meer dan vorig jaar.
Daarnaast is van de opbrengsten een bedrag
van € 89.018 gebruikt voor aanvulling van de
continuïteitsreserve. Deze reserve bedroeg
€ 4.938 per 31 december 2006. Het voornemen
van het bestuur om in 2008 de personele
bezetting uit te breiden met twee medewerkers
maakt de toevoeging aan de continuïteitsreserve
noodzakelijk.
Het accountantsrapport en de belastingadvisering
zijn verzorgd door PriceWaterhouseCoopers die,
in de traditie van The Hunger Project, deze taken
belangeloos op zich heeft genomen.
De volledige jaarrekening inclusief
accountantsverklaring is te downloaden via
www.thehungerproject.nl.
Giften The Hunger Project & fiscus
The Hunger Project is ANBI-proof. ANBI staat
voor Algemeen Nut Beogende Instelling. Om
ANBI-proof te zijn, moet The Hunger Project
voldoen aan enkele eisen. Zoals de regel dat
bestuurswerkzaamheden niet mogen worden
beloond. Ook is een beleidsplan vereist. Wij
voldoen aan alle eisen en hebben dus een
ANBI-verklaring van de fiscus gekregen. Voor
investeerders betekent dat, dat alle giften ook
vanaf 1 januari 2008 fiscaal aftrekbaar blijven.
Schenking bij volmacht
Schenkingen via een notarisakte, ook
wel periodieke schenking genoemd, zijn
gunstig voor zowel The Hunger Project als
de schenker. Deze manier van schenken is
volledig aftrekbaar van de inkomstenbelasting.
De belastingdienst betaalt een aanzienlijk deel
mee aan je schenking (tot 52%). Sinds dit jaar
hebben we een volmacht voor investeerders en
een notaris die de aktes gratis wil passeren (bij
een storting van minimaal € 200 per jaar). THP
is enorm blij met het aanbod van notariskantoor
Buren van Velzen Guelen te Den Haag. Het
formulier voor de volmacht is aan te vragen
bij The Hunger Project. Een van de voordelen
voor de schenker is dat de kosten van de akte
en het schenkingsrecht voor onze rekening
komen. Voor The Hunger Project is het
voordelig dat de begunstiger zich minimaal vijf
jaar verplicht een bedrag te storten.
45

THE
HUNGER
PROJECT
NEDERLAND
Bedrijven / Partners / Fondsen 2007
Andarr
Apotheek Tanthof
De Baak
Bluestone
Boekhandels Groep Nederland
Buren van Velzen Guelen
CIG Invest
Cox Geelen
Delicia
Dental Center Plus
Desso Group
De Droomfabriek
Driessen Aerospace Group
Eden Hotel Groep
Effect Consulting
Festival IJlst
Funktie Mediair
GBM Hagel
Geberit
Gemeente Zaanstad
Groei door Coaching
HJ Eggink
Hamers en Kesbers
Hans Grohe
Harting-Bank
Henco Industries
Hertel Holding
H.M. Du Gardijn Fonds
Impulsis
Interactive
Intergas Verwarming
Inventum
J.E. Stork Air
Koning & Hartman
Krauthammer
Mammoet
Media Business Press
Muelink & Grol
Nedstaal
Nefit
Novellini Diffusion
NPM Capital
Van Oord
Panflex
Paulissen Projects
Plasticum Group
PoDa Beheer
Por Nos
PriceWaterhouseCoopers
Protiviti
Qunited Personnel Service
Ribbink van den Hoek Familiestichting
Sanitec/Sphinx
Schretlen & Co
Stad Land Makelaars
Stern Groep
Stichting Algemeen Christelijk Onderwijs
Stichting HJOED
Stichting Liberty
Stichting Onamika
Structural Aid Fund
Synnova Organisatie Advies
Taen Consult
Ubbink
Van der Lee & Partners
Van Staveren Agenturen
Vegro Beheer
Verhalenfabriek
VSH Fittings
Walraven
Wijnands
Woudpartners
Xebia
46

Colofon
The Hunger Project Nederland
Drieharingstraat 26
3511 BJ Utrecht
Postbus 1546
3500 BM Utrecht
T (030) 233 53 40
E info@thehungerproject.nl
I www.thehungerproject.nl
Samenstelling jaarverslag
The Hunger Project,
XL voor & door communicatie
Foto’s
Paul Voorthuis, Mathilde Poels en anderen
Vormgeving
Projectkracht C
Drukwerk
Offset Vandevelde, Kruishoutem, België
47

The Hunger
Project
ondersteunt
mensen
om op eigen
kracht een
toekomst op
te bouwen
zonder honger
Een wereld zónder chronische honger, dat
kúnnen we realiseren! Hoe? Door in mensen te
investeren. Door mensen weerbaar te maken,
ze te stimuleren zelf hun eigen toekomst op te
bouwen . In Afrika. In Azië. In Zuid Amerika. Waar
ook ter wereld.
Wij zien mensen met honger niet als slachtoffers,
maar als volwaardige individuen die uitstekend in
staat zijn hun honger te beëindigen. Sterker nog,
wij zijn overtuigd dat een duurzame beëindiging
van honger alleen is te realiseren door mensen
zelf. Voorwaarde is dat ze de benodigde
capaciteiten ontwikkelen en kansen herkennen en
grijpen.
Dáárin investeren wij. Al dertig jaar, en met succes !
Meedoen?
U bent heel erg welkom: als particulier, als bedrijf
of als stichting.
Met uw inzet in tijd en energie. We hebben
klussen waarvoor wij vrijwilligers zoeken, en u
kunt ook een eigen plan bedenken.
Met uw geld. Elke bijdrage is welkom. Voor
grotere bedragen kunnen wij een voorstel maken.
Of u kunt instappen in een bestaand initiatief
(Ghana, Benin).
Met uw netwerk. Als u de deur openzet, komen
wij graag een presentatie houden. Al onze
partners zijn via een warm contact bij ons
terechtgekomen .
48
The Hunger Project Nederland info@thehungerproject.nl www.thehungerproject.nl