Modulair 3 - Open Universiteit Nederland

m 

dulair 

nummer 3 16 december 2011 jaargang 27 www.ou.nl 

Open Universiteit 

onderzoek 

7 10 14 20

c 

lofon 

inh 

ud 

Modulair verschijnt zeswekelijks, telt 

32 pagina’s, in een oplage van 31.000 

exemplaren. Het blad wordt uitgegeven 

door de afdeling Voorlichting, Service 

en Informatie van de Open Universiteit 

(ISSN 0920-2560). Studenten en alumni 

krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is 

ook een digitale editie (inclusief archief): 

www.ou.nl/modulair 

Redactie 

Hoofdredactie/eindredactie: 

Frans Bogaert 

Redactionele bijdragen 

Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, 

Frans Bogaert, Paul Troost, Ramona 

Ghijsen, Leon Mussche (cartoon), 

Gijske Meijerink, Eva von Stockhausen, 

Evert van de Vrie, Jos de Jong, Ton 

Reijnaerts 

Overige bijdragen 

Walter Bazen, Nanda Boers, Paul Franck, 

Peter Nederlof, José Muijtjens, John 

Dohmen, Yolanda Gerritsen, Paul van 

den Boorn, Romy Ewoldt, Marion 

Timmermans, Henk Frederiks, Janny de 

Jonge, Katrien Leijers, Lisette Meijrink, 

Ingrid Frints 

Grafische vormgeving 

Visuele communicatie en documentverwerking, 

Vivian Rompelberg 

Basisontwerp: Exit Communicatie, 

Wessem 

Fotografie 

Peter Strelitski, Chris Peeters, Peter 

Honig, André van den Akker, Wim van 

Noort, Ton Kruithof, Kim Baelen 

Druk 

OBT, Den Haag 

Terrapress mat 80gr 

12 

13 

Afstudeerproject 

Bachelor Informatica 

‘Je stapt nu niet 

meer vrijblijvend 

in een project’ 

Sociale media 

’Je krijgt er veel 

voor terug’ 

Onderwijs 

Studentenraad 

Nieuwe leden gekozen 

Onderzoek 

Onderzoek in operatiekamers 

met diverse obstakels 

Start en support 

Studiecoach opnieuw 

uitgebreid 

De student 

Student milieu-natuurwetenschappen drs. Sacha Kuijs: 

‘Ik ben een 

eeuwige student’ 

14 

18 

Advertenties 

Voor advertenties kunt u rechtstreeks 

contact opnemen met de hoofdredactie 

Redactieraad 

Modulair (en e-Modulair) worden redactioneel 

bewaakt binnen de uitgangspunten 

zoals geformuleerd door de 

Redactieraad. 

Leden: voorzitter Koos Baas, ing. 

(Informatica); drs. Nanda Boers 

(Psychologie); Frans Bogaert MA 

(Voorlichting, service en informatie); 

drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); 

drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); 

Peter Honig (studiecentra); 

dr. Marga Winnubst (CELSTEC); 

Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ 

Studentenraad); drs. Max van Luik 

(Managementwetenschappen); Henny 

Schut (Marketing en communicatie); 

drs. Roel Hoekstra (Natuurwetenschappen). 

Maandelijks 

4 Nieuws 

5 column Stuutje 

6 en dan nog de studie 

13 studentenraad 

14 onderzoek 

16 actiViteiten 

22 studietips 

22 onderwijs 

29 tentameninfo 

Vlaanderen 

‘Ik hoop op besluit gelijkschakeling 

Psychologiediploma’ 

20 

Redactieadres 

Secretariaat: 

Nicolle Delnoy (045-5762645) of 

7 De Student 

17 service 

31 AFGESTUDEERDEN 

Romy Ewoldt (045-5762858) 

Postadres: Valkenburgerweg 177 

Postbus 2960, 6401 DL Heerlen 

t 045-5762670 (hoofdredactie) 

f 045-5762766 

e-mail: modulair.redactie@ou.nl 

www.ou.nl/modulair 

2 Open Universiteit 


3 

Modulair 16 december 2011

nie 

ws 

c 

lumn 

Positieve macrodoelmatigheidstoets 

bachelor Informatiekunde 

Op 24 oktober heeft het Ministerie van OCW besloten in te stemmen 

met het voornemen van de faculteit Informatica tot het starten 

van een bekostigde wo-bacheloropleiding Informatiekunde. 

Dit besluit is gebaseerd op een advies terzake van de Commissie 

Doelmatigheid Hoger Onderwijs. De argumenten die in dit advies 

worden genoemd zijn: dat Informatiekunde een opleiding is 

in de sector die het meest bijdraagt aan de doelstelling van de 

Rijksoverheid om meer bèta’s en technici op te leiden voor de 

Nederlandse kenniseconomie; dat het voornemen nauw aansluit 

bij het beleid van de Rijksoverheid om in het kader van Leven 

Lang Leren combinaties van werken en leren te stimuleren; dat de 

bestaande opleidingen Informatiekunde alleen als voltijdopleiding 

worden aangeboden, terwijl de Open Universiteit landelijk modulair 

afstandsonderwijs in deeltijd verzorgt, met drempelloze toelating; 

dat deze manier van opleiden kan bijdragen aan de behoefte 

op de arbeidsmarkt aan hoger opgeleiden in de ict-sector. Het 

wachten is op de goedkeuring door de NVAO. Dit proces zal 

ongeveer een half jaar in beslag nemen. 

OU-team neemt deel aan 

Alpe d’HuZes 

Sinds 2006 vindt er in Frankrijk, voorafgaand aan de Tour, een 

Nederlands wielerevenement plaats. Onder de naam Alpe d’HuZes 

moet de beruchte berg Alpe d’Huez – lengte 14 km, gemiddeld 

stijgingspercentage 9,1 – enkele keren beklommen worden om geld 

in te zamelen voor onderzoek naar kanker. Het motto is: ‘Opgeven is 

geen optie.’ In 2012 zal ook een team van de OU deelnemen, dat zich 

hiermee verplicht een sponsorbedrag van € 20.000,- in te zamelen. Dat 

bedrag komt volgens het zogeheten ‘antistrijkstokbeleid’ geheel ten 

goede aan onderzoek door KWF Kankerbestrijding. Met zo’n 4600 deelnemers 

bracht het evenement dit jaar ruim 20 miljoen euro op. Voor 

2012 hoopt Alpe d’HuZes, met spreiding van teams over twee dagen, 

op een opbrengst van 30 miljoen! Nadat op 17 november de OU-aftrap 

plaatsvond op de Heerlense campus in de vorm van een Benefiet(s) 

feest, gebeurde dat op 19 november landelijk in het Philips-stadion te 

Eindhoven. De tijdens het Benefiet(s)feest gehouden tombola, donaties 

en verkoop van oud meubilair resulteerde al meteen in een bedrag van 

zo’n 10.000 euro. Meerdere acties zullen nog volgen. Tijdens het feest 

werd tevens het (voorlopig) achtkoppige team – een vrouw, zeven 

mannen – voorgesteld, onder wie ook collegelid Cees Brouwer. 

Als extra motivatie voor enkele deelnemers geldt hun ervaring met 

kanker in familie- of kennissenkring. Kijk voor meer informatie op: 

www.alpe-dhuzes.nl (zie ook: ‘Alle Teams’). 

Vlnr op de foto: Jos Schijns, Oscar Spee, Ria Slegers (met dochtertje Femke), Cees 

Brouwer, Chris Homan, Peter Mommertz, Ronald Edelbroek. Ron Helwig (teamcaptain) 

ontbreekt op de foto. 

Leermateriaal delen via vernieuwde 

Wikiwijs 

Sinds 17 november is de nieuwe versie van Wikiwijs beschikbaar. 

Nu is het ook voor docenten uit het hoger onderwijs mogelijk om 

leermateriaal te delen met collega’s. Daarnaast kan voortaan aanvullend 

gezocht worden in bronnen met gratis leermateriaal uit 

nationale en internationale collecties voor het hoger onderwijs. 

Deze en andere nieuwe functionaliteiten, waaronder het slimmer 

zoeken naar leermateriaal, zijn gebaseerd op reacties uit het onderwijsveld 

en bevindingen uit het jaarlijkse gebruikersonderzoek. 

Wikiwijs is een online platform voor het zoeken, gebruiken, maken 

en delen van leermateriaal voor basis- tot en met wetenschappelijk 

onderwijs en is ontwikkeld door de Open Universiteit en Kennisnet 

in opdracht van OCW. Overigens kunnen niet alleen individuele 

docenten gebruikmaken van de mogelijkheid om te delen. Zo 

gaat de recent verschenen hbo-bachelor Informatica – aangeboden 

door het samenwerkingsverband Netwerk Open Hogeschool 

Informatica met participatie van de OU – eveneens Wikiwijs gebruiken 

als platform voor het delen van leermateriaal. Kijk voor meer 

informatie op: www.wikiwijs.nl. 

ICDE Prize of Excellence 2011 

prof. Fred Mulder 

Tijdens de 24ste ICDE Wereld Conferentie (Bali 2-5 oktober) werd 

bekendgemaakt dat de ICDE Prize of Excellence 2011, Individual 

Prize, is toegekend aan oud-rector OU, prof. dr. ir. Fred Mulder, 

universiteitshoogleraar UNESCO-leerstoel Open Educational 

Resources. De prijs wordt toegekend aan individuen die op significante 

wijze hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van open 

en afstandsonderwijs in de afgelopen vijf jaar. De prijs wordt 

toegekend als erkenning van innovaties en ontwikkeling. Ook 

significante bijdragen aan de ontwikkeling van de internationale 

gemeenschap van open en afstandsonderwijs instellingen worden 

meegewogen. Het juryrapport oordeelt dat Fred Mulder: 

– has made a significant contribution to the OER movement in 

Europe; 

– has contributed to the field in a way visible to the European 

Commission 

– ensures a close connection between the ICDE’s OER ambitions 

and the activities in the UNESCO Chair program that is set up to 

further expand the OER agenda; 

– his work has had a deep impact beyond his institution; 

– has a strong link to ICDE. 

Kijk voor meer informatie op: http://oer.unescochair-ou.nl/ 

(UNESCO-Leerstoel) en http://www.icde.org/ (ICDE). 

Rapport The future of learning 

In november 2011 publiceerde het Europese instituut JRC-IPTS 

(Joint Research Centre Institute for Prospective Technological 

Studies) het rapport The Future of Learning: Preparing for Change. 

Namens de OU hebben enkele CELSTEC-medewerkers aan het 

rapport meegewerkt: prof. dr. Paul Kirschner, dr. Slavi Stoyanov en 

dr. Bert Hoogveld. De Europese samenleving staat voor een groot 

aantal socio-economische, demografische, milieu- en technologische 

uitdagingen. Onderwijs en training spelen een belangrijke 

rol in het voorbereiden op die uitdagingen. Zodoende presenteert 

het rapport sleutelwoorden als: personalisatie, samenwerking en 

informeel leren. Het centrale leerparadigma is te karakteriseren 

als lifelong en lifewide learning. Het rapport is te downloaden: 

http://ipts.jrc.ec.europa.eu. 

Tot kunst verheven 

Heeft u ook naar de diesviering van de OU gekeken, online? 

Ik wel, geriefelijk thuis op de bank, zonder vier uur reistijd. 

Het ging fantastisch dankzij de goede kwaliteit van beeld 

en geluid. Dat biedt duidelijk perspectieven voor het volgen 

van hoorcolleges thuis op de bank (niet alleen voor OUstudenten 

aantrekkelijk. Mijn dochter, die nu door weer en 

wind naar de universiteit moet, zou dat ook wel zien 

zitten). Er zijn mij vele dingen van de dies bijgebleven maar 

één belangrijke daarvan is de opmerking van scheidend 

voorzitter Theo Bovens, dat de OU meer aan de weg moet 

timmeren om het excellente onderzoek dat de OU op 

onderwijsgebied verricht, beter over het voetlicht te 

brengen. Dat klopt! Misschien lees ik Modulair niet goed 

genoeg, maar ik weet niets van dat OU-onderzoek op 

onderwijsgebied. Terwijl dat onderzoek naar mijn gevoel 

hard nodig is. En niet alleen onderzoek: vooral de toepassing 

ervan in de praktijk. Ik moet in mijn eigen werk 

(psychologie) ‘evidence based’ werken. Dat is mij in mijn 

studie ook op het hart gedrukt. In het onderwijs schijnt dat 

niet nodig te zijn. Een fraai voorbeeld: het onderwijsveld 

(lees: mensen die zelf gemiddeld tussen hun 26ste en 30ste 

zijn afgestudeerd) constateerde dat de huidige studenten 

(die geacht worden na vier jaar af te studeren, dus op hun 

22ste) niet zelfstandig genoeg kunnen werken. De conclusie: 

op de middelbare school leren ze niet zelfstandig te 

werken, dus het Studiehuis werd opgericht. Als men enig 

onderzoek had verricht naar wat de wetenschap leert over 

‘zelfstandig werken’ dan had men kunnen weten dat de 

hersens die het zelfstandig werken mogelijk maken, pas 

uitgerijpt zijn rond het 25ste levensjaar. Geen wonder dat 

vroegere generaties ook pas dáárna afstudeerden, briljante 

uitzonderingen daargelaten. Geen wonder dat huidige 

studenten het voor die tijd niet redden. Geen wonder dat 

het Studiehuis een ramp is en geen wonder dat de invoering 

van het Studiehuis geen bal geholpen heeft om de 

studieresultaten te verbeteren. Nee, onderzoek op onderwijsgebied 

is bijzonder noodzakelijk en bovendien moet 

men zich gaan houden aan wat daardoor bekend is of 

wordt. Niet de middelbare school maar de universiteit had 

hervormd moeten worden door een heldere en gestructureerde 

werkwijze in te voeren (en kom niet aan met het 

verhaal dat dat nu al het geval is. Ik mag dagelijks aanschouwen 

dat er nog vele verbeteringen mogelijk zijn 

zoals zoiets simpels als het klaar hebben van het studiemateriaal 

vóór het eerste college). Laat men een voorbeeld 

nemen aan de Open Universiteit, waar men (waarschijnlijk 

op basis van eigen wetenschappelijk onderzoek) 

structuur en duidelijkheid tot 

kunst verheven heeft. Tot grote 

tevredenheid van de studenten! 

Stuutje van Vulpen 

Studenten 

Een wijs 2012! 

De redactie van Modulair wenst, mede namens alle 

medewerkers van de Open Universiteit, alle studenten en hun 

naasten een fijne Kerst en een wijs (studie)jaar 2012 toe! 



5 

Modulair 16 december 2011 


en dan (nog) de st 

die 

de st 

dent 

‘Ik plan alles om mijn studie heen’ 

Iedereen heeft het tegenwoordig maar druk. Dat geldt eens te meer voor 

studenten van de Open Universiteit. Ze hebben een (veeleisende) baan, 

zijn partner, ouder, familie, maatschappelijk actief of sporten. En dan nog 

eens de studie. Hoe inventief kun je zijn? Josanne Pont-van Westrienen 

(31), studente Rechtsgeleerdheid: ‘Ik houd meerdere agenda’s bij.’ 

Tekst: Ramona Ghijsen Beeld: Wim van Noort 

Belangrijkste bezigheden overdag? 

‘Mijn oudste zoon gaat sinds augustus naar de basisschool. Ik fiets 

daarom vier keer per dag op en neer om hem te brengen en te 

halen. Mijn jongste zoon is twee en helpt graag in het huishouden. 

Heel gezellig, maar best tijdrovend. Daarnaast doe ik vrijwilligerswerk 

in het asielzoekerscentrum in Katwijk, ben ik (freelance) 

vertaler en zit ik sinds afgelopen zomer in het bestuur van de 

Amsterdamse Juridische Vereniging (AJV) van OU-studenten. De 

dagen vliegen om!’ 

We nodigen een docent van de faculteit of een advocaat uit om de 

rol van rechter op zich te nemen en die zodoende ook tips en feedback 

kan geven over je optreden. Op deze manier wordt de drempel 

om te spreken in het openbaar steeds lager. We proberen voor 

iedere pleitsessie ook toga’s te huren om het compleet te maken.’ 

Andere bezigheden waarvoor de studie moet wijken? 

’Mijn studie heeft, naast mijn gezin natuurlijk, mijn prioriteit. 

Ik probeer alles zo veel mogelijk om mijn studie heen te plannen. 

Ik maak in de zomervakantie een planning voor het komende 

studiejaar en puzzel met de data voor tentamens en (verplichte) 

bijeenkomsten, zodat ik deze zo snel mogelijk in mijn agenda kan 

zetten. Naast mijn vrijwilligerswerk, lidmaatschap van de AJV en 

het freelance vertalen, geef ik ook nog les in Zumba.’ 

Studeer bij de Open Universiteit sinds … 

‘Mei 2007. Een maand eerder heb ik de hele website van de OU 

gelezen, schreef alle voor- en nadelen op, overlegde met mijn man 

en schreef me vervolgens enthousiast in.’ 

Wo-studie of een enkele cursus? 

‘Wo-studie. Het is een goed studiejaar; ik heb inmiddels 11 modulen 

afgerond. Strafrecht en een groot deel van het privaatrecht heb 

ik al achter de rug. Komend studiejaar start ik met de modulen van 

staats- en bestuursrecht. Mijn doel is om in 2013 de bachelor af te 

sluiten en in 2015 de master.’ 

Hoe bent u geïnteresseerd geraakt in rechten? 

‘Op de middelbare school wilde ik geneeskunde of rechten gaan 

studeren. Ik koos het vakkenpakket voor geneeskunde. Dit bleek 

totaal niet bij me te passen en ik heb dus een andere keuze moeten 

maken. Ik was van plan om naar Zwitserland te verhuizen, dus ben 

ik uiteindelijk Duitse taal en cultuur gaan studeren. Deze studie 

heb ik niet afgerond, vertalen doe ik dus alleen vanuit het Duits (en 

Engels) naar het Nederlands. Tijdens deze studie vatte ik het plan 

op om gerechtstolk te worden. Zo werd ik weer enthousiast voor 

rechten.’ 

Welke taken vervult u binnen de AJV? 

‘Ik ben (kandidaat-)secretaris voor de AJV en het pleitgenootschap 

UPGA. Ik onderhoud het contact met de leden, beheer de websites 

en de sociale media en ik verstuur maandelijks een nieuwsbrief. Ik 

probeer zo vaak mogelijk naar de bijeenkomsten te gaan, met name 

de pleitsessies. Deze zijn hartstikke leuk maar vooral leerzaam. 

Hoe houdt u bij het maken van uw planning rekening met de 

agenda van uw gezin? 

‘Zonder steun van mijn man zou het een stuk lastiger zijn om me 

aan mijn strakke planning te houden. In het programma iCal houd 

ik meerdere agenda’s bij, die allemaal een eigen kleur hebben. In 

de studieagenda zet ik alle tentamendata, data voor bijeenkomsten 

en andere deadlines. De gewone agenda deel ik met mijn man. 

We kunnen dus elkaars afspraken zien. Je ziet alle items van de 

verschillende agenda’s naast elkaar waardoor je in één oogopslag 

ziet wanneer je bijvoorbeeld een tentamen kunt plannen.’ 

Welke rubriek leest u altijd in de Modulair? 

‘Eigenlijk lees ik alles wel. Alleen het nieuws over andere faculteiten 

sla ik meestal over.’ 

Wat moet de OU vooral (niet) doen? 

‘De OU moet flexibel blijven. Iedere student moet een passend 

studiepad kunnen uitstippelen, maar moet ook bij de OU terecht 

kunnen als bijvoorbeeld studieproblemen dat pad blokkeren. 

De persoon die je verder kan helpen moet je vrij snel te pakken 

hebben, waardoor de baksteen op het studiepad geen enorm 

struikelblok hoeft te worden.’ 

Binding met de OU? 

‘Docenten met wie ik ook contact houd in de periodes waarin ik 

niet een van hun cursussen volg, de medewerkers van de studiecentra 

in Den Haag en Rotterdam en een studentenvereniging. 

De OU doet op deze manier bepaald niet onder voor een reguliere 

universiteit.’ 

‘Ik ben de OU al 19 jaar trouw’ 

Toen ze tegen de veertig liep, vond Sacha Kuijs het de hoogste 

tijd om haar passie te verwerkelijken. ‘Het milieu heeft me van 

jongs af aan al geboeid.’ Dat haar werkgever haar met slechts de 

introductiemodule van milieuwetenschappen de kans gaf om van 

de ICT naar een milieubaan te switchen, was pure mazzel en gaf 

haar de mogelijkheid theorie en praktijk te combineren. 

Haar kansen heeft ze volledig benut, ook met een seminar over 

duurzame ontwikkeling in Roemenië. 

‘De studie is echt een hobby. Anders moet je er niet aan 

beginnen en houd je het niet vol.’ 



7 



de st 

dent 

Tekst: Paul Troost 

Beeld: Peter Strelitski 

Als ze de stem van haar hart had gevolgd, was Sacha Kuijs (45) 

direct na haar vwo milieuhygiëne in Wageningen gaan studeren. 

Maar in 1983 was de werkloosheid groot. ‘Je kiest op je achttiende 

een vak dat je leuk vindt, maar ook om later in die richting te 

kunnen werken. Informatica bood toen aanzienlijk betere perspectieven.’ 

Op haar tweeëntwintigste studeerde ze in Leiden af 

in de informatica. Illustratief voor de vlucht die de ICT in de jaren 

negentig nam, was de reactie van haar toenmalige werkgever toen 

ze naar de mogelijkheid informeerde om niet veertig maar tweeëndertig 

uur te werken: ‘Die vraag heb ik niet gehoord.’ 

Gedurende vijftien jaar had Sacha diverse ICT-functies bij een 

aantal werkgevers. Maar haar passie voor het milieu bleef. ‘Als je 

zevenendertig bent, kijk je anders tegen dingen aan. Ik was best 

tevreden met de mogelijkheden die mijn werk bood, en mijn 

analytische capaciteiten kon ik in de informatica goed kwijt. Maar 

het gevoel bekroop me: moet ik dit de rest van mijn leven blijven 

doen? Wordt het niet tijd voor wat ik eigenlijk altijd al heb gewild?’ 

Al na één module een baan 

Voor iemand die zich een controlfreak noemt, was het best een 

risico om een carrièreswitch te wagen. ‘Je moet maar afwachten of 

je op middelbare leeftijd nog met je nieuwe opleiding aan de slag 

komt.’ Maar het lot was haar welgezind. Ze werkte al enkele jaren 

als informatieanalist op Schiphol. ‘Een geweldige werkgever die 

werknemers veel carrièrekansen biedt, ze betaalden bijvoorbeeld 

mijn studie.’ Net toen ze aan de Open Universiteit de introductiemodule 

Aarde, mens en milieu had gehaald, zocht Schiphol een 

adviseur milieucapaciteit. ‘Dat zal me niet lukken, maar wie niet 

waagt, die niet wint.’ Tot haar verrassing werd ze aangenomen. 

‘Waar zo’n module niet toe kan leiden, al na zes maanden een baan 

in de richting waar mijn ambitie ligt.’ 

Inmiddels heeft ze al haar derde baan in de milieusector. Na vijf 

jaar Schiphol, waar ze zich onder andere met luchtkwaliteit en 

de milieueffecten van mogelijke rampen bezighield, stapte ze 

over naar de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (StAB), 

Naam: 

Sacha Kuijs 

Leeftijd: 

45 jaar 

Burgerlijke staat: ongehuwd samenwonend 

Woonplaats: Bennebroek 

Vooropleiding: vwo-B, doctoraal Informatica 

Beroep: 

gemeenteambtenaar/milieuregisseur 

Begonnen: 2003, Milieu-natuurwetenschappen 

Afgerond: Bacheloropleiding (2008) 

Bezig met: Masteropleiding, cursus Environmental 

Policy in an International 

Context 

Studiecentrum: Amsterdam 

een gesubsidieerd niet-commercieel bureau dat rechtbanken en 

de Raad van State in beroepskwesties adviseert. Voor dit bureau 

deed ze bijvoorbeeld de natuurbeschermingswetvergunning voor 

de kolencentrales op de Maasvlakte. ‘Als liefhebber van de natuur 

schrok ik wel toen ik begreep dat de enorme hoeveelheid water die 

zo’n centrale gebruikt, duizenden vissen en vissenlarven het leven 

kost.’ 

’Ik schrok van de hoeveelheden 

water die zo’n centrale gebruikt’ 

Sinds augustus is ze milieuregisseur bij de gemeente Amstelveen. 

‘Voor de StAB kwam ik regelmatig op diverse locaties, maar de 

meeste tijd zat ik achter het bureau en dat was me te eenzaam. 

Op Schiphol werkte ik veel in teamverband en Amstelveen bood 

me opnieuw die mogelijkheid.’ Voor de gemeente bewaakt ze de 

milieuaspecten van ruimtelijke projecten. 

Traag maar gestadig 

Door haar werk in de milieusector leerde Sacha het vak voor een 

groot deel in de praktijk. ‘Veel van wat ik deed, was zo specialistisch 

dat we de kennis zelf moesten opbouwen.’ Daarnaast volgde ze in 

werktijd de nodige cursussen en sinds 2003 vordert haar studie 

Milieuwetenschappen traag maar gestadig. In 2008 haalde ze 

haar bachelor. De OU kende ze al van de studie Bedrijfskunde waar 

ze in 1993 mee begonnen was. Haar eerste baan in de ICT was bij 

een multinational en omdat ze meer van het functioneren van zo’n 

groot bedrijf wilde weten, ging ze Bedrijfskunde studeren. Het was 

een pakket modules dat toen kort hoger onderwijs heette. ‘Ik deed 

er zo lang over dat op een gegeven moment die opleiding niet 

meer bestond. Toen heb ik maar de propedeuse gehaald, in zes 

jaar. Jawel, ik maak optimaal gebruik van het motto van de OU: 

studeren in je eigen tempo. Dat is ook de reden dat ik deze 

universiteit al negentien jaar trouw ben. In positieve zin ben ik een 

eeuwige student.’ Haar Leidse doctorandustitel en het propedeuse 

Bedrijfskunde honoreerde Milieuwetenschappen overigens met 

enorm veel vrijstellingen. 

Impasse 

Ook in de masterfase bleef Sacha in haar eigen tempo studeren. 

Eerst twijfelde ze of ze wel zou doorgaan. ‘Niet dat ik geen zin meer 

had, de studie vind ik superleuk. Maar het lukte me maar niet om 

een afstudeeronderzoek te verzinnen‘ De faculteit haalde haar uit 

de impasse. Die zocht een student voor een onderzoek waarin de 

relatie tussen reacties op artikelen over klimaatsverandering in 

dagen opiniebladen en het wereldbeeld van de briefschrijvers 

onderzocht werd. ‘Het ging om reacties op internet waardoor ik 

thuis alleen achter de pc mijn onderzoek kon doen.’ Helemaal 

alleen stond ze er niet voor, want docenten en een deskundige van 

de Universiteit van Maastricht ondersteunden 

haar bij haar inhoudsanalyse. 

Gewend aan samenwerken 

Alleen stond ze er evenmin voor met het 

European Virtual Seminar on Sustainable 

Development, een module die Sacha iedere 

student kan aanbevelen. Met een driejarige 

subsidie van de Europese Unie organiseert 

een aantal universiteiten uit de EU een 

programma dat deels uit internetcontacten 

en deels uit een seminar van twee weken 

bestaat. Sacha nam deel aan het seminar in 

Roemenië waar ze colleges en workshops 

volgde, met haar groep een casus presenteerde 

en veldwerk deed. In tegenstelling tot 

veel OU-studenten staat Sacha positief tegenover 

studeren in groepsverband. ‘Maar wel tot 

op zekere hoogte, want het gaat in de studie 

primair om vakkennis en die moet je jezelf 

eigen maken.’ Samenwerken is ze gewend. ‘In 

de ICT heb ik niet anders gedaan. Mijn klanten 

waren meestal mijn collega’s met wie ik vaak 

schriftelijk in het Engels communiceerde. Wat 

dat betreft, was ik niet representatief voor ons 

internationale groepje.’ Ze gelooft in de kracht 

van samenwerken. ‘Mensen uit verschillende 

disciplines, een andere achtergrond en van 

verschillende leeftijd kunnen elkaar aanvullen. 

Voorwaarde is wel dat je respecteert dat anderen 

anders zijn.’ Maar ze heeft zo haar twijfels 

of het de taak van de Open Universiteit is om 

spreken en schrijven in het Engels te doceren. 

‘Daar heb je het vwo voor.’ 

Haar respect voor een vreemde cultuur werd 

met het seminar af en toe goed op de proef 

gesteld. Haar ticket uit Roemenië arriveerde 

pas vlak voor haar vertrek en de plaats van 

bestemming was plotseling niet Boekarest 

maar een prachtig oord in de bergen. Het 

programma over duurzame ontwikkeling was 

een aangename verrassing. Biologen, geologen 

en wetenschappers uit verschillende 

landen gaven colleges en de mogelijkheid om 

kennis uit te wisselen werd volop geboden. 

’Nieuwe ervaringen heb ik opgedaan en dat 

is altijd de leidraad in mijn werk en studie 

geweest.’ 

‘Nieuwe ervaringen altijd leidraad 

in werk en studie’ 



9 



ABI 

Als bachelorstudenten informatica het merendeel van hun bachelorvakken 

afgerond hebben, staat het Afstudeerproject Bachelor Informatica (ABI) voor 

de deur. Alle opgedane kennis en academische competenties worden dan in 

samenhang toegepast. In groepjes van drie voeren studenten een opdracht uit, 

bijvoorbeeld het ontwikkelen van een applicatie. Ze kunnen daarbij zeker 

rekenen op begeleiding van de wetenschappelijke staf, maar het zelfstandig 

eruit komen als team is evenzeer belangrijk. ‘We willen niet alleen oplossingen 

zien, maar vooral ook de stappen erheen.’ 

‘Je stapt nu niet meer vrijblijvend in een project’ 

Afstudeerproject Bachelor 

Informatica is groepswerk 

De afgelopen jaren hebben meer dan vijftig studenten ABI gedaan. 

Studenten oordelen enthousiast over het project, ook al vragen ze zich 

tijdens de rit nog wel eens af hoe alles goed moet komen. Recent is 

de opzet van het project wat aangepast, en komen studenten nadrukkelijker 

met onderzoek in aanraking. Op de achtergrond opereren 

diverse stafleden van de faculteit Informatica om ABI goed te laten 

verlopen: dr. ir. Frans Mofers, coördinator; examinator prof. dr. Marko 

van Eekelen; diverse docent/begeleiders, onder wie ir. Sylvia Stuurman, 

en ten slotte ir. Frank Wester, opleidingsdirecteur van de bachelor 

Informatica. Met hen, maar ook met de opdrachtgever van een van de 

ABI-projecten, dr. Hendrik Drachsler, onderzoeker bij onderzoeksafdeling 

Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC), en 

de studenten die de opdracht als ABI-project uitvoeren, blikken we 

terug op afgelopen jaren en op de recente veranderingen. 

Meesterproef 

Hoe past het ABI-project binnen het curriculum van de bacheloropleiding 

Informatica? We vragen het aan Frank Wester. ‘Het afstudeerproject 

van de bachelor zien wij als een meesterproef waarin studenten 

veel van de kennis en vaardigheden die zij gedurende de hele 

bacheloropleiding hebben opgedaan op een geïntegreerde manier 

kunnen toepassen. Wij vinden het belangrijk dat in dit project de 

praktijk van een op academisch niveau functionerende informaticus zo 

goed mogelijk wordt nagebootst. Omdat informatici projecten zelden 

alleen doen, wordt dit project in een projectteam uitgevoerd, meestal 

bestaande uit drie studenten. Het is dan realistisch en voor studenten 

motiverend dat een project een onafhankelijke opdrachtgever 

heeft. Vandaar dat wij van meet af aan hebben gewerkt met externe 

opdrachtgevers, zowel van buiten de Open Universiteit als van andere 

afdelingen van de OU. Omdat afstuderen meer moet zijn dan het 

uitvoeren van een simpele programmeerklus, geven wij de voorkeur 

aan een onderzoeker als opdrachtgever; studenten komen dan op een 

natuurlijke manier in aanraking met onderzoek en wetenschappelijke 

literatuur. Vanuit die gedachte is CELSTEC al vaker opdrachtgever 

geweest; we hebben daar goede ervaringen mee.’ 

Onderzoek als rode draad 

Frans Mofers, universitair hoofddocent bij de faculteit, coördineert het 

hele ABI-project. We vragen hem naar de opzet van het project en wat 

studenten binnen het project moeten doen. ‘Het ABI-project is begonnen 

in 2007, zo’n 20 groepen hebben het project nu gedaan. Op dit 

moment zijn twee groepen actief en er starten twee keer per jaar 

nieuwe groepen; in september en januari. Tussentijds is de aanpak 

diverse keren verbeterd. Studenten vormen zelf teams en elk groepje 

Het ABI-team, van links naar rechts: Frank Wester, Hendrik 

Drachsler, Frans Mofers, Sylvia Stuurman en Marko van 

Eekelen. Beeld: Chris Peeters 

kiest een onderzoeksopdracht die zij moeten uitwerken in een Plan 

van aanpak. Als dat plan is goedgekeurd, kunnen ze van start. Het 

komt er vooral op aan dat zowel vakinhoudelijke als academische en 

gedragscompetenties worden geïntegreerd. Bij de aanvang hebben de 

studenten vooral te maken met de opdrachtgever en hun begeleider. 

Het team moet dan helder krijgen hoe men het project precies aan 

gaat pakken. Gedurende de uitvoering van het project is er regelmatig 

contact met de begeleider en met de opdrachtgever. In het finale deel 

verzorgt het team een presentatie aan de opdrachtgever en oordeelt 

de examinator over het algehele resultaat. De samenwerking met 

CELSTEC biedt ons de mogelijkheid om ons eigen onderzoek te verweven 

met het onderzoek zoals CELSTEC dat verricht op het gebied 

van nieuwe leertechnologieën, leermethoden en leven lang leren. Een 

andere wijziging in de opzet is de rol van de docent, die niet enkel 

het proces begeleidt maar nu ook onderzoeksmatig betrokken is. 

Doorheen het ABI-project loopt zodoende een stevige rode draad van 

onderzoek. Ook in het verleden moesten studenten kleine (literatuur-) 

onderzoekjes doen voor het project, maar nu worden die nadrukkelijker 

gerelateerd aan het onderzoek bij de opdrachtgever.’ 

Meedenken met probleemdefinitie 

Prof. Marko van Eekelen is examinator en eindverantwoordelijk voor 

het project. We vragen hem wat de aanleiding was voor de aanpassingen 

in het project. ‘Studenten moeten primair een programmeerproject 

uitvoeren. Recent is daar, onder andere vanwege de accreditatie, 

bijgekomen dat ook de bachelorstudenten in aanraking moeten 

komen met onderzoek. Op die manier geven wij in de bachelor meer 

aandacht aan academische vaardigheden. En dát gebeurt in projectteams 

waarbinnen tevens de overige stafleden opereren. De interne 

projecten die alleen met onderzoekers van de faculteit Informatica 

gedaan worden, bieden daartoe natuurlijk alle mogelijkheden. De 

nauwere samenwerking met een onderzoeksinstituut als CELSTEC, met 

dus ook een onderzoeker aldaar, biedt die mogelijkheden ook voor 

externe projecten. De nieuwe werkwijze heeft naast de al genoemde 

redenen, nog een andere. Voorheen waren de kaders voor een project 

betrekkelijk duidelijk. In de nieuwe opzet, waarbij de afstudeerprojecten 

ook meer aansluiten bij innovatieve projecten buiten de faculteit, 

vraagt de samenwerking tussen de begeleider van onze faculteit en 

bijvoorbeeld een onderzoeker van CELSTEC – deze reikt een eerste 

globale projectbeschrijving aan – een andere aanpak. De begeleider 

van het projectteam is intensiever betrokken om sneller tot een nadere 

precisering van het probleem te komen en daarmee een brug te slaan 

tussen het studententeam en het onderzoek. Bij een intern project vervult 

de onderzoeker/opdrachtgever van de faculteit Informatica 

Tekst: Jos de Jong, Frans Bogaert, Evert van de Vrie en Frans Mofers 

deze rol. De studenten hebben echter 

nog steeds een wezenlijke inbreng in de 

afbakening van het project. Die werkwijze 

komt ook overeen met de praktijk, waarbij 

het probleem en de oplossing niet in één 

briefing duidelijk is. Dat is dus al meteen 

een forse uitdaging voor het betreffende 

projectteam. Feitelijk mobiliseren we daarmee 

meteen een onderzoeksmatige manier 

van kijken.’ 

Van proposal naar prototype 

Hendrik Drachsler is één van de opdrachtgevers van ABI-projecten. 

Waarom is het voor CELSTEC interessant, opdrachten te geven aan 

bachelor informaticastudenten? ‘Vanuit de internationale gerichtheid 

van CELSTEC participeren we in diverse Europese projecten. Daaruit 

vloeien heel veel deelopdrachten voort, ook wel aangeduid als 

descriptions of work. Na een eerste globale probleemschets van mijn 

hand, ook wel proposal genoemd, moeten de studenten de volgende 

stappen zetten in een integraal Plan van aanpak: probleemstelling, 

oplossingsrichting en documenteren. Nadat het plan, waarmee vaak 

zo’n drie maanden gemoeid zijn, door mij is goedgekeurd, moet er 

gewerkt worden aan een prototype. Dat prototype moet op haar beurt 

ook nog eens getest worden, maar dat valt buiten het ABI-project. Een 

succesvol prototype kan leiden tot een wetenschappelijk artikel, waarin 

dan het gehele projectteam wordt genoemd. Terugkomend op het 

ABI-traject, dat verloopt niet lineair richting eindstreep. Bij de 

description of work lopen de studenten tegen heel wat problemen 

aan, dus er moet stevig worden samengewerkt. Ik ben zeer te spreken 

over de informaticastudenten, die zijn zeer goed opgeleid, hun 

inbreng is high-quality. Als opdrachtgever benaderen studenten mij 

in het begin nogal formeel en zeggen dan: u bent opdrachtgever. Ik 

ben onderzoeker zeg ik dan, en dat heeft consequenties voor de wijze 

van nadere probleemdefiniëring: ik wil niet alleen oplossingen zien 

maar vooral ook de stappen die daarnaar leiden. Daar stuur ik op, en 

dat in samenspraak met de participerende begeleider/onderzoeker 

van de faculteit. Daarbij reik ik dan tevens literatuur, vergelijkbare 

modellen of databases aan. Voor die momenten van interactie maken 

we, na de plenaire aftrap, gebruik van skype- of videoconferentie. Dat 

is tevens een opmerkelijk verschil met het werken met een zakelijke 

opdrachtgever; die wil enkel een oplossing voor zijn probleem. In onze 

werkwijze zijn de problemen vooralsnog minder duidelijk of komen er 

zelfs additionele problemen bij. Deze manier van samenwerking tussen 

een faculteit en CELSTEC zie ik als heel positief. Ons ultieme doel is het 

creëren van een interdisciplinaire onderzoekscommunity waar staf en 

studenten kunnen participeren binnen een pool van proposals. Voor 

studenten om te kunnen afstuderen, voor docenten om (ook) te kunnen 

promoveren.’ 

Geen vastgebaande paden 

Sylvia Stuurman heeft diverse ABI-projectteams begeleid. Wat houdt 

begeleiden precies in? Wat zijn haar ervaringen? ‘Een ABI-project 

heeft een veel grotere omvang dan welke andere opdracht binnen 

de bacheloropleiding dan ook. Doordat de opdracht vaak binnen de 

context van wetenschappelijk onderzoek plaatsvindt, is er een grote 

mate van onzekerheid: er zijn geen vastgebaande paden voor ontwerp 

en implementatie, er moet onderzoek gedaan worden naar mogelijke 

technieken of frameworks en er ligt geen dichtgetimmerd pakket 

van eisen klaar. De samenwerking tussen studenten onderling en tussen 

studenten en opdrachtgever gebeurt daarnaast vaak op afstand. 

Dat alles maakt dat een ABI-project een uitdagende klus is, voor alle 

betrokkenen. Bij het begeleiden probeer ik aan te geven dat dit een 

gelegenheid bij uitstek is om veel ruimte te geven aan de analyse van 

het probleem en aan een vroegtijdig onderzoek naar mogelijkheden 

en oplossingen. Dat is soms lastig omdat veel van onze studenten 

een soort ingebouwde neiging hebben om zo snel mogelijk te beginnen 

met het implementeren van oplossingen. Daarnaast houd ik in 

de gaten hoe het project loopt, of de requirements niet blijven verschuiven, 

of er een projectaanpak is gekozen die past bij de aard van 

het project, en of er problemen zijn die de voortgang verhinderen. Ik 

ondersteun het schrijven van het afstudeerverslag door uitgebreide 

feedback te geven. Het is dus vooral de aanpak van het project en het 

schrijven van het verslag waarvoor ik ondersteuning bied. Inhoudelijk 

blijken studenten in het algemeen weinig begeleiding nodig te hebben. 

Het leuke is dat ze na afloop van het project beter ingevoerd zijn 

in de gebruikte technieken dan ik.’ 

Tot slot de studenten, hoe ervaren zij het ABI-project, wat hebben zij er 

van geleerd? We vragen het aan John Willems en Eric Nieuwenhuis, die 

onlangs hun afstudeeropdracht afrondden. Hun ABI-project, dat samen 

met het derde teamlid Tieme Stoutjesdijk werd uitgevoerd, richtte zich 

op de uitbreiding van een bestaande applicatie. Ook in dit geval was 

Hendrik Drachsler de opdrachtgever. 

John: ‘Onze verwachting was dat er een project zou worden nagebootst 

zoals zich dat ook in het bedrijfsleven afspeelt. De opdrachtgever 

bleek echter een wetenschapper te zijn die zeer dicht op 

de nieuwe ontwikkelingen in zijn vakgebied zit. Het project was 

ReMashed, waarvoor een uitbreiding moest worden gerealiseerd. 

De recommender engine moest worden vervangen door een nieuwe, 

waarbij contentbased recommendations worden gegenereerd op 

basis van openbare data die van verschillende social sites (LinkedIn, 

Facebook) worden gedownload. De betrokken gebruikers krijgen 

zodoende met ReMashed aanbevelingen over relevante informatie op 

basis van persoonlijke voorkeuren. In eerste instantie volgden we de 

weg zoals de opdrachtgever het eerst had aangegeven. In drie subprojecten 

werden deelaspecten onderzocht. Bepaalde onderwerpen 

die wij graag wilden behandelen en waarin we vooraf interesse hadden 

getoond, bleken later echter niet meer zo relevant en dat leidde in 

eerste instantie niet tot bevredigende resultaten.’ 

Eric: ‘Nadat we een andere weg hadden gekozen met een duidelijke 

afbakening, verliep alles beter en sneller. Er was een perfecte samenwerking, 

er was veel onderling persoonlijk en telefonisch contact – 

eens per week via Skype, een jaar lang – de teamvorming, rol- en taakverdeling 

gingen prima, het versiebeheersysteem bood goede 

Lees verder op pagina 12 

Op de foto: studenten John Willems (links) en Eric Nieuwenhuis. Beeld: Peter Strelitski 



11 



s 

ciale media 

ABI 

st 

dentenbelangen 

‘Je krijgt er veel 

voor terug’ 

Apparaten die luisteren naar welluidende namen als 

iPhone, Smartphone, iTunes, iPad, en toepassingen 

zoals blog, LinkedIn, Facebook, iTunes en Twitter. 

Omgekeerd evenredig aan de krappe tijd die we 

hebben om ons sociaal netwerk te onderhouden, is 

het grote aanbod aan sociale media, juist om contact 

te zoeken en zelfs uit te breiden. Ook het OU-onderwijs 

ontkomt er niet aan. Bij Psychologie experimenteren 

ze met een Hyves-achtige ‘mijnOU.nl’, CW-studenten 

leren mobiel in Florence, Rechtswetenschappen biedt 

het schakelprogramma (ook) aan via de iPad. Hoe 

zijn de ervaringen van de voorlopers binnen onze 

OU-populatie? We vroegen het aan studente Sylvia 

Bril (op foto), oprichtster van de Facebook-groep 

OU Psychologie, met inmiddels 219 leden. 

Met welke opleiding of vak ben je 

bezig? 

‘Ik ben bezig met de opleiding Psychologie, 

Arbeid & Organisatie.’ 

In welke mate maak je privé gebruik 

van sociale media en hoe werkt het 

precies? 

‘Ik gebruik Facebook om mijn dagelijkse 

sociale meldingen te doen aan een beperkt 

aantal mensen. LinkedIn zie ik echt als het 

opbouwen van een supernetwerk en 

promotiemiddel voor mijn CV. Via de helpfunctie 

kan iedereen het onder de knie 

krijgen. Het kost eerst wel wat meer tijd, 

maar daar krijg je veel voor terug!’ 

In welke mate maak je er (hoe) gebruik 

van voor de studie? 

‘Ik check dagelijks wat mensen zoal gepost 

hebben. Voor de studie gebruik ik het zelf 

eigenlijk veel te weinig omdat ik merk dat 

medestudenten een veel hoger studietempo 

hebben. Het is niet dat ik me er door laat 

afschrikken maar het geeft voor mij daardoor 

eigenlijk teveel informatie. Wat ik in 

ieder geval kan gebruiken, zijn de links, tips 

en documenten die door andere studenten 

op de groep geplaatst zijn.’ 

Wat zijn de voordelen? 

‘Zoals gezegd gebruiken veel mensen 

Facebook om hun gewone sociale contacten 

te onderhouden, dus kun je gemakkelijk 

eventjes bij de OU-groep kijken. Je hoeft 

er alleen maar op te klikken, zonder wachtwoorden.’ 

Zijn er ook nadelen? 

‘Zeker! Uit ervaring weet ik dat je onbedoeld 

soms meer tijd besteedt aan het rondsnuffelen 

dan echt nodig is. Ook is er soms een 

wirwar aan informatie. Beheerders van groepen 

moeten daardoor eigenlijk actief aan de 

slag om bepaalde informatie te ordenen.’ 

Waarom zouden andere studenten ook 

voor sociale media moeten kiezen? 

‘Ik ben zelf een voorstander van LinkedIn. 

In de huidige tijd kun je er eigenlijk niet 

meer onderuit. Studenten zijn vaak op zoek 

naar een nieuwe baan of ervaren collega’s, 

hierbij is LinkedIn echt een must! Zorg 

daarbij dat je goed voor de dag komt met 

je profiel. Mensen zien dat je actief bent en 

zijn daardoor eerder geneigd om contact 

met je op te nemen – zo heeft Modulair mij 

ook gevonden – of om je aan te nemen voor 

die ene specifieke vacature!’ 

Wat zou de OU op het gebied van 

sociale media (meer) moeten doen? 

‘Mensen erop attenderen welke groepen 

er zijn zodat ze zich aansluiten bij een groep 

studenten die hetzelfde doel hebben. 

Zo zou je in iedere Modulair een rubriekje 

kunnen opnemen waarin de nieuw ontstane 

groepen vermeld staan. Of een aantal 

belangrijke groepen als link op de site 

vermelden. Zo voorkom je misschien ook 

een wildgroei aan groepen.’ 

Vervolg van pagina 11 

ondersteuning, evenals de maandelijkse voortgangsrapportage 

richting de OU. Niet vergeten 

mag worden dat Sylvia Stuurman, ook voor een 

zeer goede begeleiding heeft gezorgd.’ 

De voordelen die men bij de realisatie van het 

afstudeerproject heeft ondervonden, waren 

vooral dat het interessant was om ‘veel meer’ 

te hebben moeten bestuderen, dan een precies 

afgebakend onderwerp. John: ‘Wij dachten eerst 

programmeerwerk te moeten gaan doen, maar 

nu hebben we meer gedaan aan onderzoek op 

het gebied van machine-learning terwijl er ook 

een mooi computerprogramma opgeleverd is.’ 

’Samenwerken is 

essentieel’ 

Met betrekking tot de competenties die nodig 

waren voor de uitvoering van dit project, zegt 

Eric: ‘Je leert goed samen te werken, elkaar te 

informeren. Tijdens de opleiding heb je een aantal 

oplossingsgerichte competenties geleerd en 

deze pas je nu toe. Een andere competentie is 

dat we bewezen hebben ook andere projecten 

optimaal te kunnen uitvoeren, mits je je blijft 

ontwikkelen en up-to-date blijft.’ John vult aan: 

‘Samenwerking is essentieel om ook moeilijke 

dingen met elkaar te bespreken, elkaar uit te 

leggen en zodoende samen het project te realiseren. 

Natuurlijk leer je gedurende het hele 

proces dat je in de toekomst bepaalde zaken 

anders aanpakt. Niet meer tamelijk vrijblijvend 

ergens instappen en zaken op hun beloop laten, 

maar duidelijk plannen en afspraken maken hoe 

je een en ander gaat aanpakken. Dit is een goed 

leerproces geweest. Expliciet maken wat er van 

ons verwacht wordt, hoe denk je dat de rapportage 

verloopt et cetera, zijn hierbij essentiële 

zaken.’ 

De vraag of men het niveau Bachelor Informatica 

heeft bereikt, wordt eenduidig beantwoord. 

‘We hebben, toen het nodig was, op een goede 

manier ingegrepen. We zijn toen als een speer 

doorgegaan met alle positieve gevolgen van 

dien. Voor de uiteindelijke beoordeling van het 

project door prof. Van Eekelen scoorden we vervolgens 

immers een negen. De opdracht werd 

door een andere hoogleraar, professor Van der 

Veer, nogmaals beoordeeld, omdat bij een cijfer 

van acht of hoger een second opinion vereist is. 

Maar ook na zijn beoordeling besloot men ons 

project met een negen te honoreren. We zijn 

dus echt wel van mening dat we aan alle eisen 

voor deze titel hebben voldaan.’ Al met al kijken 

John en Eric terug op een bijzonder leerzame 

tijd en zijn trots het project op deze manier te 

Op uitnodiging van de FernUniversität Hagen (Duitsland) namen 

twee leden van de Studentenraad, Katrien Leyers en Janny de Jonge, 

deel aan de workshop ‘Zukunft des Fernstudiums – Zwischen 

Wunschen und Machbarkeit’ van vrijdag 14 tot en met zondag 

16 oktober 2011. Zij doen verslag. 

Uitwisseling FernUniversität 

Na onze wederzijdse kennismaking op vrijdag, werd zaterdagmorgen gestart 

met een korte voorstelling van de FernUniversität Hagen. Wij verzorgden een 

presentatie over de structuur van, en studeren aan de OU en de werkwijze van 

de Studentenraad. Daarna werd een inventarisatie gemaakt en een korte 

bespreking gevoerd van de te behandelen onderwerpen voor de namiddagworkshop, 

zoals de visie op de toekomst van afstandsonderwijs, de toekomstige 

profilering van de universiteit en het uitbreiden van de mastermogelijkheden. 

Subsidiëring 

Zaterdagnamiddag schoven de rector prof. dr. ing. Hoyer, en de voorzitter van 

de Parlamentarischen Beirates der FernUniversität, René Röspel Dipl.-Biol., tevens 

verbonden aan het Duitse parlement, aan voor een podiumdiscussie over de toekomst 

van het afstandsonderwijs. Zo werd de noodzaak voor een funding vanuit de 

Bund (het nationale parlement; red.) in de verf gezet – hiertoe verwees de rector 

naar de Nederlandse situatie – waarbij de federale overheid het hoger onderwijs 

subsidieert. Voor de toekomst verwacht de rector een enorme groei van de 

FernUniversität doordat over het algemeen de beroepsbevolking langer aan het 

arbeidsproces zal deelnemen. Daardoor zal er meer behoefte zijn aan een (betere) 

beroepskwalificatie. Ook zal de neiging om te veranderen binnen of zelfs buiten 

een ander beroep groter zijn. 

Politieke inslag student-leden 

Naast overeenkomsten waren vooral de verschillen tussen de beide universiteiten 

interessant. Zo kent de FernUniversität, met zo’n 80.000 studenten en 80 professoren, 

een andere structuur. Men schrijft zich in voor een semester, waardoor het 

studeren meer aan een tijdpad gebonden is dan bij de OU. Ook bestaat de mogelijkheid 

tot studiefinanciering. Er zijn 13 regionale centra die zelfstandig werken en 

een eigen (verschillend) budget hebben. Het studentenparlement bestaat uit 25 

leden die overwegend een politieke inslag hebben. Vergaderingen vinden in het 

weekend plaats. De leden reizen voor het weekend naar Hagen en kunnen daar ook 

overnachten in een eigen herberg. 

Kansen 

De verwachting is dat voor een afstandsuniversiteit voldoende kansen in de toekomst 

liggen. Daar zullen dan wel de benodigde financiële middelen beschikbaar 

voor moeten worden gesteld. De gastgevende rector benadrukte het belang van te 

focussen op het specifieke van hun universiteit en dus niet te proberen een kopie 

te zijn van de andere universiteiten, zoals de voordelen van studeren op afstand, 

met name voor de actieve bevolking die een tweede carrière wil aanvatten, de 

studenten met functiebeperkingen en de lifelong-learners 

Digitaal leermateriaal 

Zondagvoormiddag woonden we de maandelijkse vergadering van de Studentenraad 

Hagen bij. Eén van de discussies ging over de manier van campagne voeren 

voor de verkiezingen. Ook kwam aan orde wat de gevolgen zouden zijn van 

uitsluitend digitaal leermateriaal. Je zou studenten extra kunnen laten betalen 

voor gedrukt materiaal. Ook werd gesproken over het probleem van de (200) 

gevangenen die bij de FernUniversität willen studeren, maar te maken hebben 

met beperkingen bij het gebruik van internet. De uitwisseling met de Duitse 

studentenvereniging was zeer zinvol en krijgt zeker een vervolg. 

s t u d e n t e n 

Katrien Leyers (links op foto) en Janny de Jonge voor de 

herberg van de FernUniversität in Hagen. 

De Studentenraad (SR) is het formele, namens alle 

studenten sprekende medezeggenschapsorgaan. 

De huidige SR telt zeven leden (er zijn negen zetels). 

De leden spreken in diverse samenstellingen mee over 

domeinen zoals: Student meer centraal, profilering 

OU, financiën, kwaliteit van het onderwijs, studeren in 

Vlaanderen. Sinds de wijziging van de WHW (september 

2010) beschikt de Studentenraad, in de gezamenlijke 

vergadering met de Ondernemingsraad, nu over 

de belangrijke bevoegdheid van instemmingsrecht 

op het OU-instellingsplan. In Modulair spreekt de 

Studentenraad steeds op eigen gezag. 

Wilt u eens een vergadering bijwonen, bel dan met 

het ambtelijk secretariaat 045-5762737/2215 of mail 

naar: studentenraad@ou.nl. Wilt u meer weten over de 

SR, ga dan naar Studienet > Studentenraad. 

Uitslag verkiezingen 

Op 30 november is de uitslag van de verkiezingen 

voor de nieuwe zittingsperiode van de Studentenraad 

bekend geworden. Vlak voor het ter perse gaan, 

publiceren we enkel de namen van de gekozen 

studenten. Op Studienet staat het integrale procesverbaal 

(aantallen kiesgerechtigden, uitgebrachte 

stemmen, reserveleden etc.). De volgende negen 

zetels zijn toegekend: Hanneke Quaedvlieg-Jaspers; 

Bert Verleysen; Katrien Leyers; Janny de Jonge; 

Jan van Knippenberg; Marcel Zijlstra; Hans Egtberts; 

Leontine van Gaal; Heleen Koppejan-Luitze. 

12 hebben afgerond. 


Tekst: Frans Bogaert 


13 



raad

onderz ek 

Alice Oldenbroek MSc deed ter afronding 

van haar studie Gezondheidspsychologie 

onderzoek naar angst en controlebesef bij 

zowel acute als geplande keizersneden. 

Patiëntenvoorlichting kan helpen het 

controlebesef tijdens de keizersnede te 

vergroten, zo blijkt. Het onderzoek ging 

niet van een leien dakje. ‘Er waren 

drempels te overwinnen. Het kostte 

grote moeite alle betrokkenen bij het 

onderzoek te betrekken.’ 

Een bevalling is een spannende gebeurtenis. Er kan 

onzekerheid zijn over de gezondheid van de baby, 

angst voor de bevalling en er kan sprake zijn van 

controleverlies. Dat alles neemt toe als blijkt dat de 

geboorte in het ziekenhuis moet plaatsvinden. ‘En 

wanneer dan ook nog voor een sectio caesarea, een 

keizersnede, gekozen moet worden kan door angst en 

controleverlies de geboorte een traumatische ervaring 

worden, met alle gevolgen van dien. Zo zijn er moeders 

die daardoor meer vatbaar zijn voor een depressie 

of moeite hebben zich aan het kind te binden. Het kan 

zelfs leiden tot verwaarlozing van het kind. Ook zie je 

dat ze bang zijn weer zwanger te worden of sturen ze 

aan op abortus mochten ze weer zwanger zijn.’ Alice 

(49), zelf moeder van vier kinderen – ‘allemaal op een 

normale manier geboren’ – wilde weten of er een verschil 

in angst en controlebesef is tussen een geplande 

en een acute keizersnede, en welke rol patiëntenvoorlichting 

hierbij speelt. 

‘Het maakt, leek me, nogal uit of je van tevoren 

weet dat je een keizersnede zult ondergaan of niet. 

Bij een geplande keizersnede word je daar goed 

op voorbereid met allerlei gesprekken en voorlichtingsmateriaal. 

Dat is toch even wat anders dan dat 

je te horen krijgt dat je over vijf minuten onder het 

mes moet.’ Het onderzoeksvoorstel sloot mooi aan 

bij het onderzoeksthema van universitair docent 

Gezondheidspsychologie dr. Marjan Nijkamp, Operatie 

geslaagd, patiënt overleden, het contrast tussen objectieve 

en subjectieve gezondheidsmaten, waarbij onderzoek 

naar patiëntenvoorlichting een belangrijke rol speelt. 

Nijkamp werd dan ook de eerste begeleider van Alice. 

Alice deed haar onderzoek in de Isala-klinieken in 

Zwolle. Uitermate geschikt, omdat ze er zelf als operatie-assistente 

en werkbegeleider bij gynaecologische 

ingrepen werkt en er zo de nodige mensen kent. Maar 

voor ze aan haar onderzoek kon beginnen, waren er de 

nodige drempels te overwinnen. Zo had de Ethische 

’Commissie was bang voor een te 

grote belasting voor vrouwen’ 

Commissie Psychologie van de Open Universiteit haar twijfels over de WMO 

(Wet Medisch wetenschappelijk Onderzoek)-plichtigheid van het onderzoek. 

Vooral het plan om de vrouwen direct na de geboorte van het kind, tijdens het 

sluiten van de buik, een paar vragen te laten beantwoorden over de angstervaring 

en het controlebesef, stuitte op weerstand. ‘De commissie was bang 

dat het een te grote belasting voor de vrouwen zou zijn en had vragen over de 

aansprakelijkheid mochten er complicaties optreden tijdens en na de bevalling.’ 

Alice paste hierop het onderzoeksplan aan en legde dit voor aan de Medisch 

Ethische Toetsings Commissie van de Isala-klinieken en bij de Centrale 

Commissie Mensgebonden Onderzoek. ‘Toen bleek dat het onderzoek eigenlijk 

helemaal niet volgens de criteria van de WMO getoetst had hoeven te worden. 

Dat was mooi om te horen, alleen had ik nu onnodig vertraging opgelopen. 

Zeker drie maanden. Dat was minder.’ 

‘Onderzoek in operatiekamer met 

diverse obstakels’ ’ 

Tekst: Fred Meeuwsen 

Beeld: Ton Kruithof 

Nóg meer horden 

Toen de eerste horde genomen was, diende zich een volgende aan. 

Alle direct betrokkenen moesten mee gaan werken aan het onderzoek. 

Alice zou immers niet altijd bij de keizersnede aanwezig 

kunnen zijn. Ze vinden dag en nacht plaats. ‘Dus moesten ook 

anderen, zoals gynaecologen, anesthesiologen, verloskamermedewerkers, 

noem maar op, de vrouwen vragen aan het onderzoek 

mee te doen en de vragenlijsten overhandigen. In totaal ging 

het om zo’n 250 mensen die op de hoogte moesten zijn van het 

onderzoek.‘ Alice informeerde ze met een voorlichtingsbrief per 

mail waarin ze het onderzoek introduceerde, de gang van zaken 

uitlegde en om hun medewerking vroeg. Alles leek prima voorbereid, 

totdat het onderzoek startte. 

’Zo’n 250 mensen moesten op de 

hoogte zijn van het onderzoek‘ 

De eerste maanden waren problematisch. ‘Veel betrokkenen bleken 

hun mail niet of maar deels gelezen te hebben. Ze wisten niet van 

het onderzoek waardoor ze de patiënten niet informeerden en de 

vragenlijsten niet lieten invullen. Op een gegeven moment belde 

ik elke dag rond 17.00 uur de late dienst en om 23.00 uur de nachtdienst 

met het verzoek om aan het onderzoek te denken. Ik drukte 

de vragenlijsten op geel papier af zodat ze maar zouden opvallen. 

Bij de vijftigste deelnemer ging ik bij de afdeling langs om dat te 

vieren met een traktatie. Om zo maar het onderzoek onder de aandacht 

te houden.‘ Na drie maanden waren de problemen zo goed 

als voorbij, met nog een kleine inzinking na een paar weken. Alice 

concludeert dat je als onderzoeker zichtbaar moet zijn. ‘Je moet je 

laten zien en van je laten horen. Jij wilt iets heel graag, maar dat 

geldt niet voor de mensen die je vraagt mee te werken. Voor hen 

kan het zelfs een belasting zijn.’ 

Voorlichting 

In de onderzoeksmaanden waren er 276 keizersneden. Daarvan 

deden 129 vrouwen mee aan het onderzoek. Ze beantwoorden 

direct na de operatie in de uitslaapkamer de eerste vier vragen met 

het zetten van een kruisje op een lijn van 0-10. Later op de afdeling 

volgde de rest van de vragenlijst. Na afloop kregen de respondenten 

als dank een cadeautje voor de baby. Uit de analyse van de 

gegevens blijkt dat er significant meer peroperatief (tijdens een 

heelkundige ingreep; red.) controlebesef is bij een geplande dan bij 

een acute keizersnede. Dat heeft volgens Alice alles te maken met 

het feit dat deze vrouwen op de keizersnede goed waren voorbereid. 

Ze pleit er tijdens het interview dan ook voor dat iedere zwangere 

tijdens de zwangerschap voorlichting krijgt over wat er eventueel 

op hun af kan komen als ze naar de operatiekamer moeten. 

Dat kan in de vorm van gesprekken, geschreven materiaal maar ook 

met filmpjes. ‘Meer kennis kan leiden tot meer controlebesef. 

scriptie 

Dit kan weer leiden tot een positieve geboorte-ervaring, waardoor 

de moeder zich een betere ouder voelt. Helaas wordt er nu nog 

vaak bezuinigd op voorlichting. Dat moet wat mij betreft veranderen.’ 

Ook tijdens operatie meten 

Alice realiseert zich dat haar onderzoek relatief klein is. Daarom 

beveelt ze aan om het onderzoek ook in andere ziekenhuizen te 

houden om te zien of de resultaten bevestigd worden. Ook zou ze 

graag zien dat er toch al tijdens de operatie de angst en controle 

gemeten wordt. ‘Dat heb ik nu op aandringen van de Ethische 

Commissie Psychologie nagelaten. Maar ik heb gezien dat vrouwen 

die angstig waren tijdens de operatie, in de uitslaapkamer nauwelijks 

peroperatieve angst aangaven. Ze hadden toen hun kind al 

gezien, waren blij en opgelucht. Dan blijkt de angst snel vergeten.’ 

Droom 

Ondanks het moeizame onderzoekstraject heeft Alice de smaak 

voor onderzoek en de psychologie te pakken. Op aandringen van 

haar begeleider gaat ze de resultaten verwerken in een artikel 

voor een wetenschappelijk tijdschrift. Ook werkt ze nu een aantal 

uur per week als psycholoog bij een re-integratiebureau. En ze wil 

meer. ’Ik wil graag de postdoc-opleiding gezondheidspsychologie 

doen. Uiteindelijk zou ik graag fulltime als psycholoog werken. 

Dan zou een droom uitkomen. Een droom die ik al vanaf mijn 

25 e heb.‘ 

In deze rubriek komt beurtelings een hoogleraar/docent of een scriptiestudent 

aan het woord. Onderzoek bij de OU staat vooral in dienst van 

het onderwijs. Bij onderwijstechnologisch onderzoek gaat het om de vernieuwing 

van het onderwijs. Zulk onderzoek wordt gedaan bij het Centre 

for Learning Sciences and Technologies en het Ruud de Moor Centrum. Bij 

faculteiten wordt vakgericht onderzoek verricht, in samenwerking met de 

al genoemde kenniscentra. Daarbinnen krijgt ook het afstudeeronderzoek 

een plek, maar dat kan per faculteit verschillen: individueel, groepsopdracht, 

onderzoekskring, et cetera. Binnen dit klimaat van eigen (promotie)onderzoek 

past tevens een toenemende participatie van aio’s en buitenpromovendi. 

Vooral laatstgenoemd onderzoek wordt gefaciliteerd door de Graduate 

School. 

De faculteit Psychologie ziet onderzoek als een belangrijk onderdeel van 

haar opleiding. Hiervoor heeft zij een onderzoekprogramma ontwikkeld, 

gericht op één thema dat voor de verschillende mastervarianten voldoende 

aansluiting biedt voor inhoudelijk onderzoek. Dit onderzoekprogramma, The 

Interaction Between Explicit and implicit Strategies for Behaviour, biedt de 

mogelijkheid deze verwevenheid van onderwijs en onderzoek gestalte te 

geven. Het onderzoek is gelinkt aan de mastervarianten van de opleiding, 

en is gericht op de groei van kennis in de psychologie, en de vertaling van 

kennis naar bruikbare interventies in professie en dagelijks leven. Studenten 

komen gedurende hun gehele opleiding in aanraking met de verschillende 

facetten van onderzoek, met name bij het volgen van de onderzoekspractica 

die in elke fase van de opleiding een verplicht studieonderdeel zijn. 



15 



activiteitenr 

oster 

service en inf 

rmatie 

december 

Voor actuele informatie/aanmelden: 

webpagina (www.ou.nl) van 

uw faculteit of studiecentrum. 

Aanmelden workshops: www.ou. 

nl/studiecoach. 

vr 16 • Staatsrechtconferentie (Koninklijke Schouwburg 

den Haag, zie deze Modulair) 

• Museumgroep, dagje Antwerpen (Homo Ludens, 

sc Amsterdam) 

ma 19 • Literatuurclub Marcel Proust: In de schaduw van de 

bloeiende meisjes (Suster Bertken, sc Utrecht) 

di 20 • Poëzie-avond (Homo Ludens, sc Amsterdam) 

• Discussieclub: ‘Kapitalisme’ (De Verlichting, sc Eindhoven) 

• Museum Boymans Rotterdam: retrospectief Marijke van 

warmerdam (Suster Bertken, sc Utrecht) 

januari 

vr 6 • Bijeenkomst Literatuurgroep 1 (Homo Ludens, 

sc Amsterdam) 

zo 8 • Bezoek aan Allard Pierson Museum, Amsterdam 

(Homo Ludens, sc Amsterdam) 

ma 9 • Feestelijke nieuwjaarsbijeenkomst (Utile Dulci, Perron-3, 

rosmalen) 

• Nieuwjaarsborrel (Suster Bertken, sc Utrecht) 

di 10 • Nieuwjaarsbijeenkomst met lezing (De Verlichting, 

sc Eindhoven) 

wo 11 • Lezing drs. Bram Brouwer: ‘Voldoet sportpsychologie of is 

aanvullende ‘epo’ nodig?’ (sc Almere) 

• Lezing: ‘Architectuur in Emmen’ waarna nieuwjaarsbijeenkomst 

met vooruitblik Kenniscafé 2012 (sc Emmen) 

do 12 • Excursie Militaire Rechtbank Arnhem en nieuwjaarsborrel 

(Ex Tunc, sc Utrecht) 

• NIP-Voorlichtingsavond (zie deze Modulair) 

za 14 • Tweede editie CICERO’s Landelijke Pleitstrijd (AJV, 

sc Amsterdam) 

ma 16 • Bijeenkomst psychologiestudentenvereniging 

de Studiekamer (sc Den Haag) 

di 17 • Bijeenkomst Plein Air (sc Den Haag) 

• Workshop Endnote (sc Eindhoven) 

wo 18 • Masterscriptielezing en nieuwjaarsborrel (Homo Ludens, 

sc Amsterdam) 

• Bijeenkomst filosofiegroep (sc Emmen) 

• Meeting Point Psychologie (sc Emmen) 

• Bijeenkomst Culturele Contact Groep (sc Zwolle) 

do 19 • Literatuurclub: De sneeuwslaper, Marlene van Niekerk 

(De Verlichting, sc Eindhoven) 

• Leesclub: Een nieuwer testament, Hella S. Haasse 

(Dispuut Si-tard, sc Parkstad Limburg) 

za 21 • Nieuwjaarsborrel na bezoek aan Gallo-Romeins museum 

tongeren (Si-tard, sc Parkstad Limburg) 

• Workshop Loopbaanoriëntatie (sc Utrecht) 

ma 23 • Lezing prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld: ‘Sense of place, 

sense of time, sense of identity: een struikelsteen voor 

Bertram Polak’ (Retor, sc Nijmegen) 

• Bijeenkomst poëzieclub (Suster Bertken, sc Utrecht) 

ma 30 • Literatuurcub Een nieuwer testament, Hella S. Haasse 

(Suster Bertken, sc Utrecht) 

di 31 • Literatuurgroep 2: Godenslaap, Erwin Mortier 

(Homo Ludens, sc Amsterdam) 

• Bijeenkomst Literatuurgroep 1 (Homo Ludens, 

sc Amsterdam) 

• Discussieclub: ‘Gezondheidszorg’ (De Verlichting, 

sc Eindhoven) 

febuari 

do 2 • Endnote training, Wageningen, voor CW-studenten 

za 4 • Workshop 8 weken Mindfulness (sc Zwolle) 

ma 6 • Lezing mr. Paul Koop: ‘Francis van den Enden, meesterspion 

in de Republiek der Zeven Provincien’ (Utile Dulci, 

perron-3, Rosmalen) 

di 7 • Poëzie-avond (Homo Ludens, sc Amsterdam) 

• Lezing: ‘Kunst’, Marjon de Groot (De Verlichting, 

sc Eindhoven) 

wo 8 • Lezing: ‘Het menselijk brein’ (Kenniscafé, sc Emmen) 

za 11 • Workshop Netwerken (sc Utrecht) 

zo 12 • Club actuele kunst: De Pont, Tilburg: expositie Mark Wallinger 

(Suster Berteken, sc Utrecht) 

di 14 • Bijeenkomst Plein Air (sc Den Haag) 

wo 15 • Lezing drs. Wim Bloemers: ‘De psycholoog als beoordelaar 

van gedrag: de Big Five’ (sc Almere) 

do 16 • Leesclub: De verbeelding, Herman Franke (Dispuut 

Si-tard, sc Parkstad Limburg) 

wo 22 • Bijeenkomst filosofiegroep (sc Emmen) 

do 23 • Workshop Stressmanagement (sc Breda) 

ma 27 • Lezing drs. Coen Free: ‘De dichter van het Wilhelmus’ 

(Retor Den Bosch, sc Nijmegen) 

di 28 • Discussieclub: ‘De kwaliteit van het onderwijs’ 

(De Verlichting, sc Eindhoven) 

ma 5 

di 6 

wo 7 

maart 

• Lezing mr. Paul Wessing: ‘De vrijheid van het subject en 

de macht van de disciplinering‘ en lezing Ank Hamers: 

‘Taal … een machtig wapen’. Beiden zijn lid van Utile Dulci 

(Perron-3, Rosmalen). 

• Bijeenkomst Literatuurgroep 1 (Homo Ludens, sc Amsterdam) 

• Bijeenkomst Studium Generale door Arjan Vader 

(Culturele Contactgroep, sc Zwolle) 

Fotoverslagen uitreikingen getuigschriften 

In de maanden november en december hebben weer diverse 

uitreikingen van wo-getuigschriften plaatsgevonden: in Den Haag, 

Zwolle, Nijmegen en Driebergen. Op de websites van de desbetreffende 

studiecentra staan fotoverslagen van deze uitreikingen die, 

zoals bekend, tegenwoordig plaatsvinden in een gepaste ambiance 

Inlichtingen 

Er zijn diverse kanalen voor het (snel) verkrijgen van informatie: 

• Algemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen van Modulair, 

inschrijving, kosten, procedures en regelgeving. 

– www.ou.nl/vragen, 24 uur per dag (van daaruit kunt u alsnog een 

mailtje sturen) 

– 045-5762888. Maandag 10.00-16.30 uur; dinsdag tot en met 

vrijdag 9.00-16.30 uur. 

• Voor meer specifieke vragen – vrijstelling/toelating, besteladvies, 

studievoortgang, diplomering, studeren met een beperking – kiest u 

eveneens genoemd telefoonnummer; u wordt dan (doorgaans) doorverbonden 

met een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt 

met de faculteit. 

• Over een cursus: met de docent (zie de studiegids c.q. Studienet). 

• Voor contact met een studiecentrum: www.ou.nl/studiecentra. 

Student-leden gezocht 

College van beroep voor de 

examens 

Graag komen wij in contact met (plv.) student-leden 

voor het College van beroep voor de examens. Van 

hen wordt gevraagd om objectief mee te denken en 

oordelen over beroepszaken van studenten. Vanwege 

het op handen zijnde vertrek van een plv. studentlid 

en een verhoogde inzet van student-leden is het 

College op zoek naar twee geschikte opvolgers (v/m). 

In beginsel kan iedere ingeschreven OU-student op 

deze oproep reageren. Enige kennis van of ervaring 

met de behandeling van beroepszaken is een pré. 

Het lidmaatschap van het College wordt vooral als 

plezierig en leerzaam ervaren. 

Het College van beroep voor de examens van de Open Universiteit 

(hierna het College) behandelt in wisselende samenstelling 

beroepszaken van studenten die het niet eens zijn met een behaald 

tentamenresultaat of een beslissing op een vrijstellingsverzoek. 

Om de objectiviteit van de oordeelsvorming van het College zo 

veel mogelijk te waarborgen, is het College losgekoppeld van de 

rest van de organisatie. Het College bestaat bij de behandeling van 

een beroepszaak op een zitting uit één kamer van vijf of drie leden, 

waarvan de samenstelling en waarvoor de werkzaamheden namens 

de voorzitter door de secretaris wordt geregeld. De benoeming van 

de (plv.) student-leden van het College geschiedt door het College 

van bestuur voor de duur van twee jaren. 

Tijdsinvestering 

Van de gezochte kandidaten wordt verwacht dat zij zo’n drie á 

zes keer per jaar als (plv.) student-lid zitting zullen hebben in het 

College. De voorzitter bepaalt in overleg met de andere (student-) 

leden en de secretaris van het College wie als student-lid zitting 

zal nemen in het College. In beginsel heeft het College één keer 

per maand zitting (doorgaans op woensdagmiddag). Inclusief een 

(vanzelfsprekend verwachte) goede voorbereiding moet gedacht 

worden aan een tijdsinvestering van zo’n acht uur per zitting. De 

duur van de zitting schommelt normaal tussen drie en vier uur. 

Vergoeding 

Zitting hebbende leden ontvangen voor de vergaderuren een 

vergoeding per uur (dus: exclusief voorbereiding) en kunnen 

(indien van toepassing) tevens rekenen op een reiskostenvergoeding 

op basis van de tarieven van eersteklas openbaar vervoer dan 

wel het aantal te rijden kilometers. 

Aanmelden 

Wilt u in aanmerking komen voor benoeming als (plv.) student-lid 

van het College van beroep voor de examens, dan wordt u verzocht 

zich zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk 3 januari 2012, schriftelijk 

aan te melden. Vermeld in uw (ondertekende) brief de volgende 

gegevens: achternaam, voornaam, geboortedatum, geslacht, 

studentnummer, adres, telefoonnummers overdag en ‘s avonds en 

uw eventuele e-mailadres. Geef tevens kort uw achtergrond aan 

in termen van beroep en vooropleiding. Uw brief kunt u in een 

ongefrankeerde envelop richten aan: Open Universiteit, College van 

beroep voor de examens, t.a.v. de heer mr. J.J.F.A. Engels, secretaris, 

Antwoordnummer 4409, 6400 VC HEERLEN 

Indien u wordt geselecteerd (eventueel voor een nader gesprek) 

zullen wij u uiterlijk 16 januari 2012 daarover schriftelijk informeren. 

Voor meer informatie kunt u eveneens contact opnemen met de 

reeds aangehaalde secretaris, de heer Engels, telefoon: 045-5762762 

of via e-mail: ecr.cbe@ou.nl. 

Studiebegeleiding 

Onlangs zijn de bijeenkomsten betreffende het tweede semester 

2011-2012 toegevoegd. Die info betreft alleen de cursussen van de 

faculteit Rechtswetenschappen. De laatste (actuele) informatie over 

studiebegeleiding vindt u steeds op de desbetreffende webpagina 

van een cursus op Studienet of het publieke ‘studieaanbod’ op de 

centrale webpagina (www.ou.nl). In dit bericht maken wij studenten 

alleen attent op cursussen waarvan recent wijzigingen zijn opgetreden. 

Voor precieze informatie moet u de cursussite zelf raadplegen. 

Het gaat om de volgende cursussen: 

– B6661C Premaster managementwetenschappen 

– S61321 Klinische gespreksvoering 

– S73311 Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie 

– S74311 Psychodiagnostiek in de klinische psychologie. 

Audio-opnamen van begeleidingsbijeenkomsten 

Vooral voor studenten met een functiebeperking – met name de 

slechthorenden en degenen met concentratie- of schrijfproblemen 

onder hen – kunnen audio-opnamen van begeleidingsbijeenkomsten 

een uitkomst zijn. Op het verzoek dit toe te staan heeft het 

College van bestuur instemmend gereageerd, zij het onder voorwaarden. 

Ten eerste moeten de aanwezige medestudenten er 

unaniem mee instemmen (privacybescherming). Vervolgens mag de 

opname uitsluitend dienen voor eigen studie, oefening en gebruik. 

Een student die een audio-opname wil maken, dient aan het begin 

van de begeleidingsbijeenkomst om toestemming te vragen aan 

de medestudenten, en daarbij toe te lichten waarom het opnemen 

dienstig is. Voor de duidelijkheid: onder deze voorwaarden is het 

maken van een geluidsopname tijdens een begeleidingsbijeenkomst 

voor àlle studenten mogelijk, niet slechts voor de studenten 

met een functiebeperking. 

waarbij ook vertegenwoordigers van de faculteiten aanwezig zijn. 



17 



start en s 

pport 

Studiecoach uitgebreid met nieuwe items! 

De (online) Studiecoach (www.studiecoach.ou.nl) is uitgebreid Loopbaanworkshops 

met twee nieuwe items: een instructie voor het programma In 2012 worden nieuwe loopbaanworkshops georganiseerd voor 

EndNote, en Studietips. Tevens staan er nieuwe workshops op OU-studenten. Je werkt, studeert en hebt ambities om je loopbaan 

stapel voor 2012, waarvan we er hier twee bespreken. 

verder vorm te geven. Je hebt een globaal idee van je loopbaanwensen, 

maar nog net niet helemaal scherp wat je volgende loopbaanstap 

gaat worden. En je bent nieuwsgierig naar loopbaanacti- 

EndNote: instructie én workshop 

Op de Studiecoach vindt u een digitale instructie over het programma 

EndNote, een bibliografisch softwarepakket waarmee je gebied van Loopbaanmanagement aan. De arbeidsmarkt verandert 

viteiten anno nu. Daarom biedt de OU een viertal workshops op het 

grote hoeveelheid literatuurverwijzingen organiseert in teksten. steeds sneller. Ook de inhoud van functies wijzigt. Dit dynamische 

Op 17 januari zal Bert Verleysen, zelf OU-student psychologie, in proces heeft invloed op de manier waarop je je als (a.s.) werknemer 

of zzp-er kunt profileren. Loopbaanleren en nieuwe sociale 

studiecentrum Eindhoven een workshop geven voor studenten die 

graag persoonlijk geïnstrueerd worden. U leert hoe u literatuurverwijzingen 

opneemt in een artikel, boek, scriptie of proefschrift. je gevonden wordt, maar dat men je vindt. Belangrijk is helder te 

media spelen hierin een steeds grotere rol. Het is niet meer zaak of 

Dit gaat op simpele wijze, volgens een bepaalde gewenste schrijfstijl 

vanuit Word. De workshop vindt plaats in het computerlokaal. afgaand aan het traditionele solliciteren is intensiever geworden. 

maken wat je te bieden hebt en dát men je vindt. Het proces voor- 

Uiteraard mag u ook uw eigen computer/laptop meenemen. Vooraf De mogelijkheden zijn groter en dat vraagt om voortdurende profilering 

en netwerken. In loopbaanland zijn er een drietal loopbaan- 

kunt u dan thuis het programma downloaden via Studienet en kunt 

u meteen aan de slag. Kosten: 25 euro voor studenten en 35 euro competenties te onderscheiden voor een zelfgestuurde carrière: 

voor externen. Aanmelden kan eveneens via Studiecoach. 

‘Jezelf in kaart brengen’ en ‘jezelf op de kaart 

zetten’, op ‘de wijze die jij verkiest’. Deze 

Tijdens de workshop zullen de volgende onderdelen worden loopbaancompetenties zijn de basis voor de 

behandeld: 

vier interactieve workshops. Je kunt je voor 

– het in EndNote maken van een database, vullen met literatuurverwijzingen 

uit verscheidene bronnen, en deze sorteren, ont- 

één afzonderlijke kiezen. Alle workshops 

alle workshops aanmelden, maar ook voor 

dubbelen en doorzoeken; 

duren van 09.30 tot 16.30 uur. De workshops 

– het opnemen van literatuurverwijzingen uit EndNote in Word worden gegeven door Hendrika Timmerman 

en opmaken volgens diverse tijdschriftstijlen. 

MSc (psycholoog) en vinden plaats in studiecentrum 

Utrecht. 

Op de Studiecoach vindt u een instructie die u thuis al kunt 

doornemen. 

I. Loopbaanoriëntatie – zaterdag 21 januari 

Elke nieuwe loopbaanstap begint altijd met twee vragen: ‘Wat kan 

en wil ik/Waar liggen mijn talenten?’ en ‘Hoe, waar en op welke 

wijze kan ik mijn talenten inzetten?’ 

maat te maken. Daarna is het belangrijk dat je een goede eerste 

indruk maakt tijdens een sollicitatiegesprek door je goed voor te 

bereiden. 

Kijk voor aanmelden op de Studiecoach. 

Training mindfulness 

Na het grote succes van vorig jaar, en de grote belangstelling 

voor onze workshops over mindfulness, zal ook komend voorjaar 

in de studiecentra Eindhoven en Zwolle een intensieve training 

Mindfulness worden verzorgd door dr. André Brouwers, universitair 

docent bij de faculteit Psychologie en Angeline Delicaat, zelfstandig 

werkend coach. Deze training zal bestaan uit acht sessies die 

worden gehouden op zaterdagen in maart, april, mei en juni 2011. 

Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar, dus meldt u zich zo snel 

mogelijk aan. 

In de sessies van elk ruim twee uur leert u verschillende mindfulnessoefeningen 

en de praktische toepasbaarheid daarvan 

in het dagelijkse leven. De regelmaat van de sessies maakt het 

mogelijk mindfulness in de diepte te verkennen. Dit biedt bij uitstek 

gelegenheid tot het maken van een nieuwe, frisse start in uw 

leven, waarbij u stress, boosheid, verdriet, angst en onrust op een 

ontspannen wijze en met vertrouwen leert hanteren. Zo’n nieuwe 

oriëntatie op uw leven en uw relaties met anderen kan resulteren 

in het zetten van uitdagende en moedige stappen, die positief kunnen 

bijdragen aan uw gezondheid, welzijn en toekomstperspectief. 

advertentie 

De training Mindfulness heeft dus vooral een praktisch karakter. 

Centraal staat de integratie in uw dagelijkse leven, waaronder ook 

uw studie. U leert de uitdagingen waarvoor u zich in uw leven 

geplaatst ziet, met aandacht, inzicht en wijsheid aan te gaan. Dit 

ten voordele van zowel uw eigen welzijn als dat van de mensen 

om u heen. De training vindt steeds plaats op zaterdagochtenden 

tussen 10.00 tot ongeveer 12.15 uur. Bij de eerste sessie dient u zelf 

een yogamatje mee te nemen. De prijs voor deze complete training 

bedraagt € 300,- voor studenten, en € 350,- voor niet-studenten. 

De eerste bijeenkomst in sc Zwolle is op zaterdag 4 februari, in sc 

Eindhoven wordt gestart op 10 maart. Kijk voor de overige data en 

aanmelden op Studiecoach. 

II. Een sterk merk: IK – zaterdag 11 februari 

Netwerken is van groot belang, of eigenlijk is het andersom: 

doordat je goed kunt netwerken, heb je meer kans op een andere 

werkplek. Wat zijn netwerken precies, welke zijn er, welke ken je? 

In loopbaanland geldt vandaag de dag: wie kent jou? 

Studietips pluk je zo uit de boom 

Ja echt! De appels geven heel wat prijs, trouwens ook de kiwi’s en 

de pruimen. Op Studiecoach zijn tips geen droge kost, maar juist 

smakelijk en hapklaar. Ze hangen in een lekkere boom, die toevallig 

geworteld is in het thema ‘studeren met een functiebeperking’, 

onderdeel autisme en dyslexie. Maar laat je niet misleiden, hier valt 

voor elke student iets te plukken. Door informatie een 3D-lift te 

geven, ontvouwt zich op Studiecoach een kleurrijke, interactieve 

wereld. De student komt virtueel uit zijn stoel en stapt een wereld 

in die anders oogt. Makkelijker studeren wordt dat … met een 

glimlach. Kijk op Studiecoach en raadpleeg de onderdelen dyslexie 

en autisme. 

III. Personal Branding via Social Media – zaterdag 10 maart 

Het fenomeen ‘online identiteit’ belichten we vanuit twee perspectieven. 

Als je een andere baan zoekt, is het belangrijk te weten hoe 

jij je online identiteit kunt vormgeven en beïnvloeden. Wat is er van 

jou bekend op internet? En is dit hoe je jezelf wilt profileren? Deze 

workshop start met een korte introductie op de werking en impact 

van zoekmachines, sociale media en sociale community’s. Tevens 

wordt hiermee duidelijk hoe recruiters en HRM-functionarissen hier 

gebruik van kunnen maken. 

IV. Succesvol Solliciteren – zaterdag 31 maart 

Als je loopbaandoel en arbeidsmarktperspectief duidelijk is, kun je 

gaan solliciteren. Dat bestaat uit verschillende stappen. Ten eerste 

is daar de vaardigheid telkens je CV en schriftelijke motivatie op 



19 



p 

st uit vlaanderen 

Nog mogelijk dit jaar volgt er een besluit over gelijkschakeling 

tussen het Vlaamse diploma Psychologie en het 

Nederlandse OU-diploma Psychologie. Dit openbaarde 

Noël Vercruysse, hoofd van de afdeling Hoger Onderwijs 

van het Departement Onderwijs en Vorming in Vlaanderen, 

in een interview met Modulair. 

Gelijkschakeling Psychologiediploma lonkt 

Tegelijkertijd met de oprichting van de Open Universiteit in 

instellingen voor deze studenten een aangepast opleidingstraject 

Nederland in 1984, werd het OU-afstandsonderwijs ook in 

hebben ingericht, dan krijgen de instellingen daar van de overheid 

Vlaanderen aangeboden. Anders dan in Nederland echter werden extra geld (premie) voor. Levenslang leren is dus ingebakken in de 

de studiecentra ondergebracht bij de reguliere universiteiten. structuur en het financieringsmechanisme zonder dat dit specifiek 

Maar er zijn meer verschillen, zoals ook al bleek uit de voorbije als een target is geformuleerd.’ 

interviews met medewerkers van die studiecentra – vraag naar 

cursussen in Vlaamse context, bekendheid OU en niet te vergeten Dus het inschrijvingsgeld is voor deze student niet groter dan 

de gelijkschakeling van (bepaalde) diploma’s. Na zijn overleg met voor de reguliere student? 

drs. Hubert De Saedeleer, algemeen coördinator OU in Vlaanderen ‘De masters na masters financieren wij niet meer. De bachelor na 

(links op foto), gaf lic. Noël Vercruysse (rechts), topambtenaar in bachelor wél voor 50 procent. Er is bij ons ook geen rem op als de 

Brussel, openhartig antwoord op enkele prangende vragen. 

student die een master heeft behaald, daarna een tweede initiële 

master wil behalen. Daar moet hij/zij geen hoger inschrijvingsgeld 

U vervult al twintig jaar een spilfunctie in het Vlaamse Hoger voor betalen en de opleiding is financierbaar zolang de student 

Onderwijs en zit regelmatig aan tafel bij de Vlaamse minister van over voldoende leerkrediet beschikt. Mensen kunnen bij ons via 

onderwijs. Hoe kijkt het Departement Onderwijs en het ministerie een schakelprogramma ook relatief gemakkelijk doorstromen van 

aan tegen leven lang leren? 

een professionele bachelor naar een master. Ze kunnen ook tegelijk 

‘Met het nieuwe model in hoger onderwijs, en in het nieuwe financieringsmodel, 

is levenslang leren (Vlaamse schrijfwijze; red.) een studiejaren te verliezen.’ 

ingeschreven zijn voor bachelor en master. Ze hoeven dus geen 

doelstelling. Maar de opvatting van de vorige alsook de huidige 

minister van onderwijs, Pascal Smet, is dat wij niet specifiek vanuit Profileert de OU zich voldoende in Vlaanderen? 

de overheid gaan opleggen hoe instellingen dat moeten doen. Als ‘Ik vind dat de afdeling Marketing van de OU in Vlaanderen te 

ze het doen, dan kunnen ze daar via een financieringsmechanisme weinig aandacht heeft besteed aan de kwaliteit van het cursusmateriaal. 

Dat is absoluut goed! Ook het gegeven dat de OU is 

een soort bonus voor krijgen. Als mensen die werken, zich willen 

bijscholen in een of ander opleidingsdeel dan kunnen ze zich daarvoor 

inschrijven. En als deze werkstudenten succesvol zijn en als de bekend in België. Dat moet beter. Ook mis ik in brochures de link 

uitgeroepen tot de beste universiteit van Nederland is amper 

naar de arbeidsmarkt en de flexibiliteit van de OU.’ 

Draagt de inbedding van de studiecentra in reguliere Vlaamse 

universiteiten wellicht aan dat bleke imago bij? 

‘Ik denk niet zozeer dat dit een reden is. In Gent waar ik zelf woonachtig 

ben, is dat zeker niet het geval. Ik denk dat het meer met 

de Vlaamse cultuur te maken heeft. We hebben niet zo heel veel 

buitenlandse instellingen in Vlaanderen. En die er zijn, worden vaak 

geïdentificeerd met postbusuniversiteiten.’ 

Dan zijn er wellicht (ook) andere redenen? 

‘Het heeft ook te maken met het gegeven dat het vele jaren duurt 

voordat je een OU-diploma kun behalen. Dat is ook een aantal 

keren negatief in de pers gekomen. Een andere belangrijke reden 

is ook dat je een Nederlands en geen Vlaams diploma krijgt.’ 

Is er zicht op gelijkschakeling van diploma’s? 

‘Ik hoop dat ik dat nog voor het einde van het jaar kan realiseren. 

Er was eerst een negatief advies van de Vlaamse universiteiten 

en hogescholen. Maar de minister kan dat negatieve advies overrulen. 

De Nederlandse en Vlaamse minister van onderwijs voeren 

Tekst: Ton Reijnaerts Beeld: Kim Baele 

actueel overleg. Ik denk heel sterk aan een verdrag over de erkenning 

van de diploma’s. Het is namelijk niet alleen het probleem van 

de master in de psychologie van de OU of die van de Universiteit 

Maastricht, dat is niet verschillend, maar het is ook vice versa. Onze 

professionele bachelors in België, die nog maar 180 studiepunten 

zijn, krijgen het moeilijker om in Nederland erkend te worden als 

HBO-bachelordiploma. Zowel Nederland als België is dus vragende 

partij. Het verdrag zal er eind dit jaar nog niet zijn, maar het besluit 

wél hoop ik.’ 

Wat is de stand van zaken voor het curriculum 

Cultuurwetenschappen? 

‘Voor Cultuurwetenschappen bestaat geen vergelijkbare kwalificatie 

meer in Vlaanderen. Dus dat valt niet zo gemakkelijk op te lossen. 

Maar de opleiding kan wel als een master erkend worden, zonder 

nadere kwalificatie dan.’ 

En educatief verlof i.c. extra jaar studie? 

‘Dat is voorlopig niet aan de orde. De OU is niet echt erkend als 

een Belgische instelling. Er bestaat geen OU Vlaanderen, er is dus 

geen rechtspersoon OU Vlaanderen. Er is een koninklijk besluit voor 

nodig, om dat te veranderen.’ 

Er blijkt toch al veel veranderd in het Vlaams hoger onderwijs … 

‘Ons Vlaams hoger onderwijs is aanzienlijk veranderd, dus ook de 

markt als ik dat zo mag noemen. In het begin waren het vooral 

mensen uit de academische opleidingen aan de hogescholen en 

universiteiten die naar een licentiaat (de oude academische graad 

in België; red.) of masterdiploma gingen. Momenteel vormen mensen 

die van een professionele bachelor naar een master gaan een 

substantiële groep. Die groep is nog nooit zo groot geweest als 

nu. In veel studierichtingen gaat een derde van de mensen die in 

Vlaanderen met een professionele bachelor afstuderen aan een 

hogeschool, door naar een master.’ 

Wat zou de OU voor deze studenten kunnen betekenen? 

‘Dat is moeilijk. De meeste studenten denken er nooit aan om dat 

via de OU te doen. De reguliere universiteiten hebben zelf schakelprogramma’s 

en flexibel hoger onderwijs. Je kunt die hogere opleiding 

nu ook in Vlaanderen over vele jaren spreiden. Dat maakt dat 

de kosten relatief gering zijn en dat je de studie kunt combineren 

met allerlei andere activiteiten.’ 

Dan lijken er weinig uitbreidingskansen voor de OU in Vlaanderen? 

‘Cru gesteld is het antwoord: “ja”. De flexibiliteit die er bij de OU 

aanwezig is, was en is absoluut een groot goed. De studenten waarderen 

dat ook heel sterk. Eind jaren ’90 begin jaren 2000 is er ook 

een heel sterke stijging geweest van het aantal OU-studenten, een 

verdubbeling in vijf, zes jaar tijd. Studenten aan de OU konden 

Vlaamse universiteiten kennen verschillende manieren van inschrijven. Een 

diplomacontract geldt voor het halen van een diploma van een bepaalde 

opleiding, een creditcontract voor opleidingsonderdelen, zonder diplomaintentie. 

Als een student met een masterdiploma nóg een tweede initiële 

masteropleiding wil volgen, hoeft die geen extra inschrijvingsgeld te betalen 

en wordt de instelling er ook voor gefinancierd (als de student nog leerkrediet 

heeft). Dat geldt niet voor de zogeheten master-na-masters waarbij 

studenten na het behalen van hun initiële master alleen verdieping zoeken. 

Daarvoor kunnen de instellingen hoger inschrijvingsgeld vragen. 

werken en hadden tegelijkertijd gemakkelijker toegang tot 

die tweede cyclus van masteropleidingen. De universiteiten in 

Vlaanderen maakten dat in die tijd bijna onmogelijk. Sinds de 

onderwijshervormingen is het ook in Vlaanderen heel flexibel 

geworden. Vlaamse studenten hebben het sinds de flexibilisering 

dus veel minder nodig om nog voor de OU te kiezen. Ook aan 

een traditionele instelling kun je inschrijven voor vijf, twintig of 

45 studiepunten en je eigen studieprogramma bepalen. Heel veel 

cursusmateriaal staat ook al online en is dus overal beschikbaar. 

De meeste studenten in het hoger onderwijs studeren hier kortom 

heel gemakkelijk en heel goedkoop vijf, zes jaar voltijds zonder 

enig probleem. Ze hebben dus eigenlijk geen nood aan afstandsonderwijs.’ 

Maar de OU is toch ook voorloper op het vlak van open 

educational resources ... 

‘Misschien moet de OU daarmee de traditionele universiteiten 

nog sterker bewerken en trachten mee te nemen. Ik kan moeilijk 

spreken voor de universiteiten zelf, maar misschien hadden die, 

zeker als ze toch zoveel belang hechten aan het OU-studiecentrum, 

ook wel meer geïnvesteerd kunnen hebben, om die samenwerking 

met de OU op de een of andere manier nadrukkelijker gestalte 

te geven. Aan de andere kant denk ik dat ook de OU soms wel 

meer kan profiteren van de kennis en expertise die binnen de 

reguliere universiteiten aanwezig is. Ik denk aan het verschaffen 

van toegang van OU-studenten tot de elektronische platforms van 

de gastgevende universiteiten. Ook samenwerking op het gebied 

van het wetenschappelijk onderzoek zou een goede zaak zijn. Op 

die manier krijgen de studenten van de OU een ruimere waaier 

aan onderwerpen voor hun thesis en is er voldoende academische 

begeleiding. Zo zou je eigenlijk moeten komen tot een soort 

wederzijdse bevruchting.’ 

Zou de werkende student niet eerder geneigd zijn opnieuw te 

studeren als er vanuit diens individuele behoefte lesmateriaal 

op maat aangeboden wordt? 

‘Lessen on demand, waarbij de levenslang-lerenstrategie wordt 

afgestemd op maatschappelijke noden is voor de OU absoluut een 

interessante optie. Je zou het moeten uitproberen. Dat er in de 

toekomst vanuit de individuele behoefte van de student aangepast 

lesmateriaal aangeboden wordt, zowel qua lestijd als inhoud, lijkt 

vrij zeker.’ 

Hoe zou je een win-win situatie voor studenten en universiteiten 

kunnen creëren? 

‘De OU-studenten en de studenten aan de reguliere universiteiten 

die een bepaald curriculum volgen, zouden af en toe moeten 

kunnen switchen, zeker de werkstudenten. Op het ene moment is 

de OU-cursus of de OU-aanpak beter, op een ander moment is 

misschien de aanpak van flexibel hoger onderwijs binnen de 

reguliere universiteit beter. Het zou ook de flexibiliteit van de 

student vergroten. Nu is het zo dat als de reguliere universiteit 

iemand doorstuurt naar de OU, dat voor hen een verlies is en 

omgekeerd ook. Terwijl je eigenlijk zou moeten kijken: kunnen we 

dat niet op de een of andere manier delen? Zolang als je dat niet 

goed doet, krijg je nooit een optimale wisselwerking. Hoewel het 

niet gemakkelijk is in deze financieel moeilijke tijden, zou het echt 

nog eens nader bekeken moeten worden of je die studenten niet 

in het reguliere financieringssysteem kunt betrekken.’ 



21 



nderwijs 

Studietips: presenteren 

In deze rubriek geven regionaal voorlichters Gijske Meijerink en Eva von 

Stockhausen (beiden regio Randstad) advies over hoe je meer generieke 

studievaardigheden – zoals concentratie, planning, tentamen doen – op 

succesvolle wijze kunt ontwikkelen. Deze keer: mondeling presenteren. 

Succesvol Symposium Mobiele Technologie 

www.ou.nl/informatica 

informatica 

De meesten van ons ontkomen er niet aan: 

vroeg of laat wordt er van ons verwacht dat 

wij een presentatie geven voor een groep. 

Het belang van de presentatie en de kennis 

en vaardigheden die van ons gevraagd 

worden, hangen af van waar, en in het kader 

van wat, de presentatie gegeven wordt. Een 

korte speech op de bruiloft van een vriend 

is een heel andere aangelegenheid dan het 

verdedigen van je doctoraalscriptie of een 

presentatie op het werk. Hoe dan ook zijn er 

voorwaarden voor het geven van een goede 

presentatie; handvaten waar iedere spreker 

zich aan vast kan houden. 

Voorbereiden 

Begin op tijd! Zorg dat je minstens een 

maand tevoren je tekst en beeldmateriaal 

gereed hebt om ermee te gaan oefenen. 

Om dit te bereiken dien je vooraf in te 

schatten hoeveel tijd je nodig zult hebben 

om (indien nodig) onderzoek te doen en 

cultuurwetenschappen 

Uitslag verkiezingen 

FOC CW 

de tekst te schrijven. Hoe kies je het juiste 

onderwerp? Wat is het kennisniveau van 

het publiek? Met welke regels dien je rekening 

te houden bij het schrijven van een 

wetenschappelijke tekst? Dit zijn allemaal 

zaken waar je rekening mee moet houden 

bij het voorbereiden en schrijven van een 

presentatie. 

Oefenen 

Het is belangrijk vooraf voldoende te oefenen 

met de presentatie. Wiebel je terwijl 

je praat, kijk je veel op je papier, hoe is je 

spreeksnelheid? Tijdens het oefenen kun je 

dit ontdekken door bijvoorbeeld gebruik 

te maken van een spiegel of recorder of 

iemand te vragen als tijdelijk publiek te dienen 

en feedback te geven. Ook inhoudelijk 

kan dit nuttig zijn: is je presentatie begrijpelijk, 

houdt het de aandacht vast en past het 

in de beschikbare tijd? 

www.ou.nl/cultuurwetenschappen 

Presenteren 

Een paar tips voor de grote dag zelf: 

– zorg dat je op tijd aanwezig bent, o.a. om de 

apparatuur te testen; 

– neem alleen een blaadje met kernwoorden mee; 

– zorg dat je presentatie een duidelijk begin 

(inleiding), midden (centraal betoog) en eind 

(samenvatting) heeft; 

– bied het publiek altijd de gelegenheid vragen te 

stellen. 

Evalueren 

Na afloop ga je je presentatie nog eens na: op 

welke punten was het een succes, en op welke 

punten niet? Zijn er nieuwe verbeterpunten uit 

voortgekomen? Vraag eventueel om feedback van 

een toeschouwer. Zie dit altijd als opbouwende 

kritiek, die nuttig is voor een volgende presentatie. 

Veel succes! 

Meer hulp nodig bij het voorbereiden/schrijven van je 

presentatie? Op de website Studiecoach vind je uitgebreide 

informatie over presenteren: www.studiecoach.ou.nl. 

Landelijke dag Oudnederlandse schilderkunst 

Op zaterdag 12 november vond in studiecentrum Amsterdam het jaarlijkse TouW- 

Informaticasymposium plaats, voor studenten en docenten van de faculteit Informatica. 

Dit keer was het thema ‘Mobiele technologie’. Een recordaantal studenten nam deel aan 

het symposium en de presentaties waren uitstekend, waarmee deze editie een zeer 

succesvol symposium werd. 

In hoog tempo verandert de wereld met de nieuwe ict. Aan de orde kwam hoe ontwikkelaars 

en bedrijven daarop inspelen, en wat voor effect het heeft op het onderwijs. 

Paul van Dijk zette uiteen hoe je als software-ontwikkelaar apps kunt ontwikkelen en wat 

er allemaal bij komt kijken om er een succes van te maken. Mark de Reuver schetste de 

ontwikkelingen en toekomstperspectieven bij providers en netwerkbeheerders, de 

partijen die het platform bieden voor de nieuwe technologie. Chris Kockelkoren en Rianne 

Verheijen lieten zien hoe bij de informaticaopleidingen van de Hogeschool Zuyd het 

onderwijs wordt aangepast om studenten op te leiden voor de nieuwe ontwikkelingen. 

Naast aandacht voor mobiele technologie waren er ook presentaties over het onderwijs 

en onderzoek van de faculteit Informatica, presentaties van afstudeerwerk. Ook werden 

de bachelor- en masterafgestudeerden van het afgelopen jaar in het zonnetje gezet. 

Het symposium werd afgesloten met een gezamenlijk buffet. 

Een foto-impressie, videoregistraties van de plenaire sessies en de slides van alle presentaties 

zijn te zien op www.ou.nl/informatica > Podium > Symposia. Noteer alvast in agenda: 

het volgende TouW-Informaticasymposium is in november 2012. De eerstvolgende TouWdagen 

zijn op 10 maart 2012 in Antwerpen, en 2 juni 2012 in Utrecht. 

www.ou.nl/onderwijs 

onderwijswetenschappen 

Wijzigingen tentamen 

Continue wiskunde 

Met ingang van september 2011 is de inhoud 

en vorm van het tentamen Continue wiskunde 

(T08131) gewijzigd. Wat de inhoud 

betreft: Blok 5 Kansrekening, wordt facultatief. 

Over dit blok worden geen tentamenvragen 

meer gesteld. Wat de tentamenvorm 

betreft: het schriftelijk tentamen bestaat 

voortaan uit 10 open vragen. Bij deze cursus 

kunt u overigens bonuspunten behalen. 

U moet daarvoor 3 series bonusopgaven 

volledig uitgewerkt inleveren. Als u alle drie 

de series hebt ingeleverd en uit uw uitwerking 

blijkt dat u serieus aan alle opgaven 

hebt gewerkt, krijgt u bij het tentamen een 

bonus van 10 punten op een totaal van 

maximaal 100 punten. 

Op 21 november sloot de termijn waarop 

stemmen konden worden uitgebracht op 

de drie kandidaten die zich beschikbaar 

hadden gesteld om de Vlaamse studenten 

te vertegenwoordigen in de Facultaire 

opleidingscommissie. Uitgebracht werden 

21 geldige stemmen, waarvan 14 op Danny 

Tabruyn, 6 op Frieda Broux en 1 op Martine 

Kouwenhoven. 

Daarmee is Danny Tabruyn verkozen tot 

student-lid van de FOC voor een eerste 

termijn van drie jaar. De faculteit dankt de 

drie kandidaten die meededen aan de 

verkiezingen voor hun betrokkenheid bij 

de opleiding. Dank gaat ook uit naar 

studentenverenigingen, studiecentra en 

personen die adhesiebetuigingen stuurden, 

om de kandidaten aan te prijzen. 

Paul van den Boorn, Ambtelijk secretaris 

FOC Cultuurwetenschappen 

Op donderdag 26 april 2012 vindt de landelijke 

studiedag Oudnederlandse schilderkunst 

(C17311) plaats op het Rijksbureau 

voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) 

in Den Haag. Het programma ziet er (voorlopig) 

als volgt uit: 

10.30 u ontvangst/welkom bij de entree 

van het RKD 

11.00 u Suzanne Laemers houdt een 

lezing over Max Friedländer 

12.30 u lunch op eigen gelegenheid in 

het restaurant van het KB-complex 

13.30 en 14.30 u alternerend in twee 

groepen: introductie in de afdeling technische 

documentatie van Michiel Franken, 

respectievelijk algemene rondleiding door 

de verschillende afdelingen van het RKD 

door Laurien Bosch 

15.30 u korte opdracht 

16.30 u afronding. 

De organisatie van de dag is in handen van 

dr. Frauke Laarmann. Voor algemene informatie 

over het RKD zoals het adres en de bereikbaarheid, 

zie: www.rkd.nl. De kosten voor deze dag bedragen 

€ 15,- U kunt zich aanmelden voor deze dag voor 

31 maart per mail: secretariaat.cultuurwetenschappen@ou.nl; 

per fax: 045-5762179; per post: 

Open Universiteit, Faculteit Cultuurwetenschappen, 

Postbus 2960, 6401 DL Heerlen o.v.v. uw naam 

en adresgegevens en uw studentnummer. U kunt 

deze studiedag met 8 studie-uren inbrengen in 

de module ‘Het cultuurwetenschappelijk debat’. 

Maximaal aantal deelnemers: 30. 

Jan van Eyck, Madonna met kanselier Rolin, Parijs, Musée du Louvre 

Nieuwe student-leden gezocht 

voor FOC 

In de Facultaire opleidingscommissie Onderwijswetenschappen 

is plaats voor een nieuw student-lid en twee 

plaatsvervangende student-leden. Deze commissie 

praat mee over het onderwijs en adviseert de opleidingsdirecteur 

op het gebied van de masteropleiding 

Onderwijswetenschappen. Zie ook: portal.ou.nl/web/ 

studenten-olw/commissies. Nadere informatie kan worden 

gevraagd aan mw. dr. Saskia Brand-Gruwel, voorzitter FOC (saskia.brand-gruwel@ou.nl). 

Belangstellenden kunnen zich aanmelden via Audrey Wigman (audrey.wigman@ou.nl). 

Nieuwe gratis cursus Onderwijswetenschappen 

In de gratis cursus Introductie in ontwerpen van onderwijs en opleidingen maakt 

u kennis met een wetenschappelijk onderbouwde ontwerpmethodologie, het 

Four Component Instructional Design model, kortweg aangeduid als 4C-ID-model 

(Van Merriënboer & Kirschner, 2007). 

Het model is vooral geschikt voor het leren van 

complexe vaardigheden, taken die ook voor 

experts moeilijk zijn. In het 4C-ID-model wordt 

de taak eerst geanalyseerd en wordt de instructie 

in reeksen authentieke taken zo opgebouwd 

dat er een afname van ondersteuning en een 

opbouw in complexiteit door het traject is. In 

veel opleidingen en instructies zien we dat de 

theorie en praktijk los van elkaar worden aangeboden 

zonder integratie. De instructie staat 

dan zo ver af van de taak zoals die in de praktijk 

moet worden uitgevoerd, dat de taak als te 

complex ervaren wordt en er fouten gemaakt 

kunnen worden. 

In de cursus worden voorbeelden gepresenteerd 

voor welke ontwerpproblemen het model 

geschikt is en een oplossing kan bieden. Kijk 

voor de gratis cursus op: OpenU.nl. 



23 



psychologie 

www.ou.nl/psychologie 

Voorlichtingsavond NIP in 

studiecentrum Amsterdam 

Psychologie studeren is een interessante bezigheid op zich natuurlijk. 

Maar als je er na je afstuderen iets mee wilt, is het zaak hier 

tijdens de studie al meer over te weten te komen! 

Het werkterrein van psychologen is heel breed: van gezondheidszorg 

tot organisatieadvies, van wetenschappelijk onderzoek tot 

specifieke behandeltrajecten. En hoe toon je als psycholoog aan 

dat je een (toekomstige) deskundige bent op een bepaald gebied? 

Op donderdagavond 12 januari (van 19.00 tot 21.00 uur) wordt in 

het studiecentrum Amsterdam hierover een Voorlichtingsavond 

gehouden door Petra Endedijk van het NIP (Nederlands Instituut 

van Psychologen). Je hoort alles over ‘voorsorteren, kwalificeren 

en registreren’ als psycholoog. Ook komt de SPS (Sectie Psychologie 

Studenten) aan bod. Wat heb je er aan als je student-lid 

wordt? Wil je die avond bijwonen, meld je dan aan bij het studiecentrum 

Amsterdam: amsterdam@ou.nl, telefoon: 020-5788411. 

Wil je meer weten over deze bijeenkomst, stuur dan een mailtje 

naar drs. Gerdy Koremans (gerdy.koremans-hoorn@ou.nl). Ook 

studenten uit de regio zijn van harte welkom! 

Toonaangevende online psychologie 

tijdschriften beschikbaar 

Sinds kort biedt de OU toegang tot twee uitgebreide collecties 

op het gebied van de psychologische literatuur (de zo gewilde en 

belangrijke APA-journals zonder embargo, dus ook de meest recente 

uitgaven). PsycARTICLES is een database met de volledige tekst 

van de artikelen van 80 gerenommeerde tijdschriften gepubliceerd 

door de American Psychological Association, de APA Educational 

Publishing Foundation, de Canadian Psychological Association en 

de Hogrefe Publishing Group. De database bevat al het materiaal 

van de gedrukte tijdschriften met uitzondering van het editoriaal 

en de advertenties. Artikelen vanaf 1985 tot op heden zijn opgenomen 

in de database, die dagelijks wordt bijgewerkt. Psychology 

& Behavioral Sciences Collection is een omvangrijke database 

(400 full-text tijdschriften) met literatuur over emoties, gedrag, 

psychiatrie, mentale processen, antropologie, observaties en experimenten. 

Periode: 1965-heden. Beide bestanden zijn te raadplegen 

via de ingang Ebsco Host maar ook via de SFX-knoppen in Google 

wetenschap. Raadpleeg bij vragen hierover de knop ‘ask your 

librarian’ in de digitale bibliotheek: http://bibliotheek.ou.nl. 

Studenten gezocht 

Facultaire opleidingscommissie 

Psychologie 

In de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek 

(WHW) staat een bepaling dat het College van bestuur voor elke 

opleiding een opleidingscommissie moet instellen. De taken van 

zo’n facultaire opleidingscommissie (FOC) zijn: advies geven over 

de onderwijs- en examenregeling (OER), jaarlijkse beoordeling van 

de uitvoering van die regeling en gevraagd en ongevraagd advies 

geven over het onderwijs. 

De FOC van de faculteit Psychologie bestaat al sinds 1997 en is 

officieel samengesteld uit een voorzitter, vier student-leden uit de 

bachelor- en de masteropleiding, drie stafleden en vier plaatsvervangende 

leden. De FOC komt drie tot vier maal per jaar bijeen, 

meestal in Utrecht en tenminste een keer per jaar in Heerlen. De 

opleidingsmanager is aan de commissie toegevoegd als ambtelijk 

secretaris. De decaan maakt per definitie geen deel uit van de FOC. 

Studenten psychologie die willen meedenken over hun opleiding 

worden opgeroepen zich kandidaat te stellen. Er is ruimte voor drie 

nieuwe student-leden uit de bacheloropleiding. Daarvan zoeken 

we tenminste 1 student die uit Vlaanderen komt. Omdat de faculteit 

ernaar streeft dat de leden alle studiefasen vertegenwoordigen, 

stelt zij als eis dat studenten tien (of meer) modulen hebben 

afgerond en tenminste de bacheloropleiding psychologie willen 

afmaken. 

Meer informatie vindt u op Studienet bij de faculteitstab van 

Psychologie. In het linkermenu kunt u de facultaire opleidingscommissie 

aanklikken. Aldaar staan ook de namen en e-mailadressen 

van de zittende student-leden. Zij willen u graag informeren over 

het werk van de FOC. 

Aanmelden kan door een e-mail te sturen naar: drs. Marjan Specker 

(marjan.specker@ou.nl) met als onderwerp ‘kandidaat FOC’. In uw 

e-mail geeft u uw motivatie aan en uw studentnummer. Na de 

eerste selectie volgt een gesprek met een afvaardiging van de FOC, 

bestaande uit de voorzitter, de ambtelijk secretaris en een studentlid. 

Student-leden krijgen voor elke vergadering een onkostenvergoeding. 

Docent Gerdy Koremans met pensioen 

‘Bedankt studenten voor deze 

mooie jaren!’ 

Vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde 

leeftijd stopt drs. Gerdy Koremans op 1 februari 2012 

als docent Psychologie bij het studiecentrum 

Amsterdam. Tegenover Modulair blikt ze terug op 

28 jaar Open Universiteit: ‘Wat een leuke baan!’ 

’Een jaar na mijn afstuderen aan de UvA solliciteerde ik op een 

advertentie waarin om consulenten werd gevraagd voor een nieuw 

op te richten universiteit: voor mensen die niet eerder de kans 

kregen om te gaan studeren en die daar ook de vereiste diploma’s 

van de middelbare school niet voor hadden. Die benadering sprak 

me erg aan. Zelf namelijk heb ook ik de middelbare school zonder 

diploma verlaten (jong getrouwd) en ben pas op mijn zesentwintigste 

gaan studeren. Dat moest toen via een ministeriële beschikking. 

Tijdens het sollicitatiegesprek voor de nieuwe universiteit bracht ik 

in dat ik me goed zou kunnen inleven in het type studenten waar 

de OU voor bedoeld was. Tot mijn vreugde werd ik aangenomen, 

maar ik was niet de enige. In totaal werden er 24 consulenten binnengehaald 

die verspreid over het land de eerste stappen moesten 

zetten om voorlichting en studieadvisering te geven over de zeven 

leerstofgebieden (alles werd toen anders genoemd dan bij de reguliere 

universiteiten). 

De eerste afspraak met mijn twee collegae (Hans Belder en Marion 

de Bie) was reuze gezellig, namelijk in een café, omdat er nog geen 

werkruimte beschikbaar was. Het was echt pionierswerk: vanaf 

een gehuurde etage van de UvA moesten we zelf alles op poten 

Terug als docent 

Na drie jaar afwezigheid ben ik weer terug bij de Open Universiteit. 

Sinds 1 november jongstleden ben ik als universitair hoofddocent 

klinische psychologie werkzaam. Ik ga me daar onder meer bezig 

houden met de revisie van de cursus Inleiding in de seksuologie. 

Verder zal ik uiteraard veel studenten gaan begeleiden met hun 

afstudeeronderzoek binnen de afstudeerrichting Klinische 

psychologie. Mijn onderzoeksthema’s zijn onder meer: zelfwaardering 

en psychopathologie bij kinderen en adolescenten, psychosociale 

aspecten van ouder 

worden, en de impact van 

stigmatisering op het psychologisch 

welbevinden. 

Studenten die iets op een 

van deze terreinen willen 

doen, kunnen altijd contact 

met mij opnemen. 

Dr. Arjan Bos 

zetten. Ik weet nog hoe blij we waren toen er een kopieerapparaat 

kwam. We gaven voorlichting voor meer dan honderd belangstellenden 

per avond. Helaas waren er bij de start in september 1984 weinig cursussen 

beschikbaar, wat we met veel tact moesten opvangen. Tijdens de 

boeiende adviesgesprekken probeerde je een zo goed mogelijk beeld te 

krijgen van iemands verleden en motieven om te studeren. Ik weet nog 

dat ik altijd enthousiast thuiskwam: wat een leuke baan! 

Na dit heftige begin echter vonden er midden jaren negentig veel 

veranderingen plaats, waarbij de functie van consulent afgeschaft werd 

en er een kleiner aantal studieadviseurs/regionale voorlichters voor 

in de plaats kwam. Inmiddels is daar o.a. de online Studiecoach bijgekomen 

die in veel vragen van (beginnende) studenten kan voorzien en 

veel ondersteunende extra’s biedt. 

Door mijn achtergrond kon mijn aanstelling als docent uitgebreid 

worden. Weliswaar vonden de contactmomenten ’s avonds plaats, maar 

gezien mijn bioritme (extreem avondmens), viel me dat allesbehalve 

zwaar. Psychologie heb ik altijd een prachtig vak gevonden! Ik hoop 

daarom dat ik dit enthousiasme steeds heb kunnen overbrengen. Het 

prachtige cursusmateriaal, met veel aandacht voor de bestudeerbaarheid, 

is hierbij altijd een enorme steun geweest. Samen met collega 

Irene Hanraets hebben we ook een boekje Doelgericht Studeren mogen 

maken – deze studievaardigheden zijn later deel gaan uitmaken van de 

meeste inleidende cursussen van de verschillende studierichtingen. 

Gezien de speciale situatie van onze studenten (overwegend solo en 

geen stok achter de deur) ben ik altijd onder de indruk geweest van hun 

gemotiveerdheid en het doorzettingsvermogen! Bij Psychologie betreft 

het ook nog eens veel vrouwelijke studenten die de bordjes werken, 

kinderen verzorgen, zorg voor andere familieleden én studeren allemaal 

tegelijk in de lucht proberen te houden. Mijn bewondering daarvoor is 

mij altijd blijven motiveren. Ik kan dan ook alleen maar zeggen: bedankt 

studenten voor deze mooie jaren! Tot slot wens ik jullie allemaal een 

voorspoedige en plezierige studietijd met hopelijk daarna een baan 

waar je alle fascinerende kennis kunt gaan gebruiken. Overigens ben 

ik nog niet helemaal uit het zicht: als vervanging zal ik nog een aantal 

practica verzorgen in sc Amsterdam. 

Gerdy Koremans-van Hoorn 

Gerdy Koremans is betrokken geweest bij de cursussen Inleiding in de psychologie, 

Basiscursus sociale wetenschappen, Sociale psychologie, Intelligentie en 

sociale competentie, Ontwikkelingspsychologie, Gespreksvoering, Klinische 

gespreksvoering en Psychodiagnostiek. 

psychologie 

FOC 



25 



managementwetenschappen 

psychologie 

Cyberpesten: een 

online advies op maat 

Niels Jacobs MSc. werkt als promovendus 

bij de faculteit Psychologie aan een onderzoek 

naar de ontwikkeling en evaluatie van 

een online advies op maat voor jongeren 

die gecyberpest worden. Momenteel ontwikkelt 

hij de interventie. In Nederland 

wordt 20 procent van de jongeren wel eens 

via het internet en/of de telefoon gepest. 

Jongeren die regelmatig gepest worden, 

ervaren veel negatieve effecten zoals 

depressiviteit, angst, laag zelfvertrouwen en 

soms suïcidale gedachten. Om deze negatieve 

effecten te laten verdwijnen, wordt 

er een website gemaakt alwaar jongeren 

een advies op maat krijgen om beter om 

te leren gaan met negatieve ervaringen op 

internet. 

In het eerste advies leren ze bijvoorbeeld 

hoe ze negatieve, niet-helpende gedachten 

na een cyberpestervaring te vervangen 

door positieve, helpende gedachten. 

In het tweede advies krijgen ze specifieke 

adviezen over de coping strategie die ze 

gebruiken na een cyberpestervaring. Veel 

slachtoffers gebruiken een passieve of 

agressieve coping strategie, die er voor 

zorgt dat het pesten door gaat. De bedoeling 

van advies twee is deze ineffectieve 

coping strategieën te vervangen door een 

actieve en probleemoplossende coping 

strategie. 

In het derde advies wordt de vooruitgang 

gemeten; op de website wordt gemeten 

hoe goed de jongeren advies één en twee 

opgevolgd hebben, en op basis van deze 

meting krijgen ze additionele adviezen. 

De adviezen die de jongeren krijgen zijn 

‘getailored’. Dat betekent dat op basis van 

verschillende kenmerken die gemeten 

worden, bepaald wordt welk advies de jongeren 

krijgen. Zo zullen jongeren die zich 

agressief gedragen, ander advies krijgen 

dan jongeren die zich passief gedragen. 

Andere factoren waarop wordt getailored, 

zijn type cyberpestervaring, sociaal teruggetrokken 

gedrag, sociale problemen, 

irrationele gedachten en persoonlijkheidskenmerken. 

Deze online interventie wordt opgebouwd 

volgens de Intervention Mapping (IM) 

methode. Deze methode maakt het mogelijk om op theorie en wetenschap gebaseerde 

gedragsveranderingprogramma’s te plannen en ontwikkelen. Een belangrijk onderdeel van 

IM is het achterhalen van relevante determinanten. Determinanten zijn factoren waarvan 

bekend is dat ze invloed hebben op een bepaald (risico/gezond) gedrag. Om deze determinanten 

te achterhalen, wordt er momenteel een Delphi-studie gedaan waarin verschillende 

experts hun mening geven over belangrijke determinanten. Daarnaast gaan er, speciaal 

voor deze interventie, twee vragenlijsten ontwikkeld worden. Eén van deze vragenlijsten 

zal cyberspecifieke coping meten, de andere vragenlijst zal irrationele gedachten na een 

cyberpest-ervaring meten. 

Scriptiestudenten die interesse hebben in deze lijn van onderzoek, kunnen meer informatie 

opvragen bij dr. Trijntje Völlink, dr. Francine Dehue, of Niels Jacobs. Studenten kunnen 

bijvoorbeeld bij afstudeerprojecten denken aan het ontwikkelen en valideren van een 

vragenlijst, determinantenonderzoek of een deel van het effectonderzoek analyseren 

en rapporteren. 

managementwetenschappen 

www.ou.nl/management 

Extra begeleiding mastercursus Advanced 

Studies in Management 

In januari kunt u weer met extra begeleiding de mastercursus Advanced Studies in 

Management (ASM) volgen. Het begeleidingspakket is geen vervanger voor ASM, u bestelt 

het pakket als aanvulling op de cursus. U maakt de opdrachten uit de cursus en wordt 

daarvoor op gebruikelijke wijze beoordeeld. Ervaring leert dat studenten die de mastercursus 

ASM mét begeleidingspakket volgen, sneller door de cursus gaan. Deelname zal dus 

uw studietempo flink bevorderen doordat u in een sociaal netwerk van medestudenten 

komt, de docent u direct taken laat maken, feedback geeft en inhoudelijk op hoofd- en 

bijzaken kan wijzen. Ook vormen de vijf bijeenkomsten voor de meeste studenten een stok 

achter de deur. 

De bijeenkomsten vinden plaats in de studiecentra 

Utrecht, Zwolle en Heerlen. Er is per 

locatie een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. 

Inschrijven kan via het formulier op de website. 

U betaalt alleen extra voor de begeleiding, want 

uw huidige inschrijving wordt gehandhaafd. 

Voor meer informatie over de begeleidingsbijeenkomsten 

kunt u terecht op www.ou.nl/ 

msc-asm. Heeft u nog vragen over het begeleidingspakket, 

kosten en inschrijfvoorwaarden, 

dan kunt u contact opnemen met Rob Wijnands 

(rob.wijnands@ou.nl of 045-5762488). 

Studenten kunnen nog instromen in 

praktijkgericht studieprogramma (CPP) 

Marketing en Supply Chain 

Management 

Donderdag 10 november vond de kick-off bijeenkomst van het 

Certified Professional Program (CPP) Marketing en Supply Chain 

Management plaats, in studiecentrum Eindhoven. Ofschoon reeds 

begonnen met een selecte groep starters, kunnen studenten tot 

en met februari 2012 instromen in het programma. ‘Werken aan 

ketens die werken’ is het motto van het nieuwe CPP. Zo heeft de 

OU een programma ontwikkeld waarbij u vanuit een relatieperspectief 

naar uw leveranciers, klanten en andere ketens kijkt. 

Wij reiken u inzichten en instrumenten aan die u kunt hanteren 

om uw eigen keten sterker te maken, zodat u concurrenten beter 

aankunt. 

Het CPP biedt u daarbij 1-op-1 begeleiding bij de vier onderdelen 

van het programma, via de kick-off bijeenkomst, e-mail, telefoon, 

Skype en de virtuele klasruimte. Dr. Kees Gelderman begeleidt de 

eerste twee onderdelen en dr. Paul Ghijsen de laatste twee. 

Additioneel bieden we tijdens de bedrijfspresentaties een gemeenschappelijke 

begeleiding aan, onder leiding van prof. dr. Janjaap 

Semeijn. Voor het eerste deel van het programma staan drie presentaties 

ingepland: één over duurzaamheid in de vorm van 

het zogenoemde Groene Huis, een ander bij Philips Lightning op 

29 februari aanstaande, en een over duurzaamheid met een 

bezoek aan SCA in Gennep, ook in het voorjaar van 2012. Deze 

presentaties van geslaagde en minder geslaagde voorbeelden 

van supply chain management geven het startschot van het uitwerken 

van opdrach-ten in uw eigen werkomgeving, zodat u 

concreet kennis en ervaring in de praktijk brengt. U ontvangt hierbij 

concrete feedback, die u meteen kunt toepassing op uw 

werkplek. 

Onderzoeksprogramma 

Management Control in de 

gezondheidszorg 

De faculteit start met een onderzoeksprogramma dat is gericht op 

Management Control in de gezondheidszorg. Het is nu mogelijk 

voor promovendi om hieraan deel te nemen wanneer zij instromen 

in het PhD-programma van de faculteit. 

Het onderzoeksprogramma is ondergebracht bij het RACC 

(Research Center on Accounting & Control Change) waarin onderzoekers 

van de Radboud Universiteit Nijmegen, de UvA en de OU 

samenwerken. Het programma houdt zich bezig met de ontwikkeling 

van organisaties in de gezondheidszorg, van samenwerkingsverbanden 

in de gezondheidszorg en specifiek met de relatie 

tussen de binnenkant van organisaties en de manier waarop 

samenwerkingsverbanden, zoals fusies en allianties, functioneren. 

Daarbij krijgen aspecten als cultuur en vertrouwen extra nadruk. 

Het bestaat uit drie deelprogramma’s: 

– the development of control in relationships between organizations 

in health care: the impact of organizational culture; 

– the role of trust as an intermediate in relationships between 

organizations in health care insurance; 

– organizational culture and accounting and control change in 

hospitals. 

Onderzoekers die deelnemen, krijgen in het PhD-programma de 

training en wetenschappelijke vorming die nodig is voor het verrichten 

van wetenschappelijk onderzoek op hoog niveau. In het RACC wordt 

de onderzoeker opgenomen in een groep die zich specifiek bezighoudt 

met Management Control. Bovendien worden de promovendi begeleid 

door de ervaren wetenschappelijke staf van de faculteit. 

Voor informatie over inhoudelijke aspecten van het onderzoeksprogramma 

kunt u contact opnemen met prof. dr. Bernard Verstegen 

(bernard.verstegen@ou.nl). Voor informatie over het PhD-programma 

en voor aanmelding kunt u contact opnemen met prof. dr. Ron Tuninga 

(ron.tuninga@ou.nl). 

Certified Professional Program 

Advanced Studies in Management 

voor de Publieke Sector 

Als u de berichtgeving in dagbladen leest, zal u opvallen hoeveel ontwikkelingen 

in en rond publieke organisaties er zijn: ‘Patiënt schrikt van 

hoog sterftecijfer in ziekenhuis’ (wat zegt dat eigenlijk over de kwaliteit 

van patiëntenzorg?) of ‘Digitalisering van dienstverlening bij gemeenten 

moet contact met de burger verbeteren’ (hoe past dat in de organisatie?). 

Het programma Advances Studies in Management (ASM) voor 

de Publieke Sector biedt een gedegen basis in algemeen management, 

speciaal ontwikkeld voor de publieke sector. 

Binnen publieke organisaties en overheden zijn de omstandigheden 

in veel opzichten anders dan bij ondernemingen en bedrijven: 

– de verhouding met de klanten (‘afnemers’) is anders, bovendien 

is er een veelheid aan klanten zoals belanghebbenden, burgers, 

cliënten, van wie de belangen niet altijd parallel lopen. Daarnaast 

is de ‘feedback’ van de ‘klanten’ anders dan bij bedrijven. 

– het pakket aan diensten is enorm breed en divers, ook binnen één 

organisatie. Bijvoorbeeld: voor een gemiddelde provinciale overheid 

bestaan het beleidsveld en de daarbij behorende diensten en 

producten van A (asfaltering van provinciale wegen) tot en met 

Z (zuiveringsbeheer). 

– de wijze waarop inhoudelijke doelen worden vastgesteld, vaak in 

een politiek-bestuurlijke context, is veelal zeer dynamische (‘grillig’) 

en weinig eenduidig. 

Toch kan de veelheid aan kennis uit de Managementwetenschappen 

(en daarbinnen de vakgebieden Strategie en organisatie, Bedrijfsprocessen 

en Financieel management) over ondernemingen en hun 

omgeving waardevol zijn voor publieke organisaties. Daarbij is een 

gedegen selectie van deze kennis noodzakelijk en moet de toepassing 

op de publieke sector goed afgewogen en onderbouwd zijn. 

In het programma ASM Publieke Sector vindt u geen kant-en-klare 

recepten die vanuit managementwetenschappen ‘overgeplant‘ kunnen 

worden op publieke organisaties. Door het lezen van de wetenschappelijke 

literatuur en vakliteratuur, het individueel of in groepsverband 

maken van (theorie- en praktijkgerichte) opdrachten en deze te 

bespreken met de docenten en medestudenten, maakt u zélf de 

vertaalslag voor uw eigen organisatie en werksituatie. 

Het programma is bedoeld voor mensen op hbo/academisch niveau, 

met enkele jaren leidinggevende ervaring in de publieke sector of 

werkzaam in staffuncties rond het management of met uitzicht op 

een managementfunctie. Meer informatie: www.ou.nl/ps. 



27 



echtswetenschappen 

www.ou.nl/rechtswetenschappen 

Nieuw programma 

Omgevingsrecht: drie sporen 

Stel, je woont in de buurt van een groot bedrijf. Dit bedrijf 

heeft plannen om uit te breiden. De ruimte die nodig is voor 

de uitbreiding is van invloed op het omliggende buitengebied, 

de natuur, de waterhuishouding en misschien zelfs op de plek 

waar je woont. Een voorbeeld waarin je te maken hebt met 

omgevingsrecht. De faculteit Rechtswetenschappen start 

binnenkort het nieuwe Programma Omgevingsrecht. Dat 

programma volgt drie sporen: een zestiental studiedagen, 

een Kort Hoger Onderwijsprogramma (KHO) en op termijn 

mogelijk een Masteropleiding Omgevingsrecht. 

Omgevingsrecht is een rechtsgebied dat zich snel ontwikkelt. 

Op de deelgebieden van ruimtelijke ordening, milieu, natuurbescherming 

en water wordt getracht de snelle maatschappelijke 

ontwikkelingen bij te benen en invulling te geven aan tal van 

Europeesrechtelijke verplichtingen. Dat heeft geleid tot zo’n grote 

wirwar van regelingen dat er maatschappelijk brede steun is voor 

het tot stand brengen van één duidelijke Omgevingswet die leidt 

tot aanmerkelijke vereenvoudigingen en vergroting van de transparantie. 

En dat betekent dan weer minder bestuurlijke en maatschappelijke 

lasten. 

Aansluiten bij de vraag 

Om bij de wensen van de potentiële studenten aan te sluiten, zoals 

die uit onderzoek naar voren zijn gekomen, zet de projectgroep in 

op een drie-sporenmodel. Het programma van de studiedagen start 

per 1 januari 2012. De verwachting is dat KHO Omgevingsrecht in 

het voorjaar 2012 van start gaat. 

1 Programma met studiedagen 

Het eerste spoor vormt een zestiental studiedagen waarin actuele 

onderwerpen op het terrein van het Omgevingsrecht worden 

behandeld. Gedacht moet worden aan thema’s als besluitvorming 

over projecten en gebiedsontwikkeling, de nieuwe omgevingsvergunning, 

vergunningsvrije projecten, watervergunning, omgaan 

met soorten- en gebiedsbescherming in het natuurbeschermingsrecht. 

Uiteraard besteden we ook alvast aandacht aan de komende 

Omgevingswet. Deze thema’s zijn vooruitgeschoven onderdelen 

van het tweede spoor: het KHO-programma Omgevingsrecht (zie 

hierna). Het is mogelijk deze studiedagen te stapelen waardoor 

bepaalde studiepaden ontstaan rond centrale thema’s. Het volgen 

van verschillende studiedagen zal vrijstelling kunnen opleveren voor 

onderdelen van het KHO-programma en er wordt momenteel bekeken 

of er punten kunnen worden toegekend. 

2 KHO-programma 

Het tweede spoor bestaat uit het KHO-programma Omgevingsrecht 

van 600 uur. Dat komt neer op 100-uurs cursussen voor Milieurecht, 

Ruimtelijk Ordeningsrecht, Natuurbeschermingsrecht, Waterrecht en 

Omgevingsrecht algemeen, mogelijk aangevuld met een paper. 

3 Masteropleiding 

Uiteindelijk is het de bedoeling dat de voor het KHO ontwikkelde 

cursussen op termijn worden ingezet in een speciale Masteropleiding. 

Projectgrroep 

Om het programma te kunnen realiseren, is er een projectgroep in 

het leven geroepen onder leiding van prof. dr. Huub Spoormans die 

de verdere ontwikkeling van het programma begeleidt en waarin 

naast de sectie Staats- en bestuursrecht ook externe experts zitting 

hebben. De uitvoering is in handen van een projectbureau bij de 

faculteit waaraan ook prof. mr. Frans Tonnaer (op foto) als deeltijdhoogleraar 

Omgevingsrecht is verbonden. Om 

324 pstudenten te werven, 

324 p 

wordt er gewerkt aan een website Omgevingsrecht en zal er in de 

10183 10183 

loop van november een omvangrijke e-mailing de deur uitgaan. 

weR kboek weR kboek 

Ook volgen er advertenties. Het adres van de website is: www.ou.nl/ 

basiscursus recht recht 

omgevingsrecht. 

Voortgangstoetsen (bonuspunten) 

Basiscursus recht 

Bij wijze van proef kunnen studenten wederom voortgangstoetsen 

afleggen in hun eigen omgeving, verdeeld over een semester 

en inhoudelijk parallel lopend aan de groepsbegeleiding. Bij een 

voldoende resultaat leveren de toetsen bonuspunten op die tot 

ophoging van vervolgens behaalde tentamencijfers met maximaal 

Rechtswetenschappen 

één cijferpunt kunnen leiden. Behaalde bonuspunten worden tot 1 

oktober 2012 ‘verzilverd’. Gebleken is dat het inzetten van de voortgangstoetsen 

positieve gevolgen voor het rendement van de cursus 

heeft: meer voldoendes, hogere tentamendeelname. 

Het februarisemester 2012 behelst drie via een computer naar keuze 

af te leggen toetsen, die achtereenvolgens op drie vaste donderdagavonden 

worden opengesteld voor degenen die zich in de maanden 

oktober 2011 tot en met februari 2012 voor de cursus hebben 

ingeschreven (de ‘primaire doelgroep’), alsmede voor degenen die 

op grond van bijzondere omstandigheden op hun verzoek aanvullend 

toegangsrecht krijgen. De data zijn als volgt: 22 maart; 10 mei; 

R01152 Basiscursus recht WERKBOEK Open Universiteit 

R01152 Basiscursus recht WERKBOEK Open Universiteit 

Open Open Universiteit 

www.ou.nl www.ou.nl 

R01152 R01152 

rechtswetenschappen 

21 juni. Telkens zal tussen 19.00 en 22.00 

uur kunnen worden ingelogd, waarna men 

anderhalf uur de tijd heeft voor het beantwoorden 

van de 20 vierkeuzevragen. 

Voor verdere en meer gedetailleerde 

informatie zie de cursussite op Studienet. 

De studenten die tot de ‘primaire doelgroep’ 

behoren, krijgen te zijner tijd ook 

nog een persoonlijk e-mailbericht. Indien 

u gekozen heeft voor een OU-e-mailadres, 

let dan op uw inkomende mailberichten. 

Nieuwe partner in 

Schakelzone 

De Schakelzone (het premasterprogramma 

van Rechtswetenschappen) is weer uitgebreid 

met een nieuwe partner. Met 

ingang van dit academisch jaar zendt de 

Universiteit van Amsterdam hbo-studenten 

die daar een master willen volgen, door 

naar de Open Universiteit voor het volgen 

van het schakelprogramma dat de faculteit 

Rechtswetenschappen aanbiedt. De UvA 

garandeert dat deze studenten na afronding 

hiervan in de Amsterdamse masters kunnen 

instromen. De Universiteit van Utrecht was 

al partner in dit programma. 

Oratie prof. Jan Willem Sap 

Burgers pas gelijk als Europees Parlement one 

(wo)man one vote invoert 

Als het gaat om het kiezen van de parlementsleden dient de Europese Unie zo snel 

mogelijk ‘one (wo)man, one vote’ in te voeren. Pas dan is de Europese Unie beter in 

staat zich te ontwikkelen tot de vitale democratie die past bij het sociale model van 

gelijke burgers. Dat stelde prof. dr. Jan Willem Sap, hoogleraar Europees recht bij de 

faculteit Rechtswetenschappen in zijn oratie ‘De Europese passie voor de gelijkheid 

van de burgers’ op vrijdag 18 november op de Heerlense campus. 

Gelijkheid is een van de waarden waar de Unie op is gebaseerd, een erfenis waarvoor met 

passie is gestreden in de grote revoluties. In het Europese recht komt het gelijkheidsbeginsel 

tot uiting in het verbod van discriminatie op grond van nationaliteit. Hoewel het gelijkheidsbeginsel 

formeel wordt beschouwd als de hoeksteen van het Europese gebouw, blijkt 

dat niet uit de wijze waarop het Europees Parlement is samengesteld. 

Op basis van het huidige recht van de Europese Unie zijn de burgers van de kleine lidstaten 

veel beter vertegenwoordigd dan de burgers van de grote lidstaten. Officieel 

bestaat het Europees Parlement uit vertegenwoordigers van de burgers van de Unie. Maar 

artikel 14 lid 2 van het Unieverdrag voorziet dat de burgers degressief evenredig zijn vertegenwoordigd 

in verhouding tot de bevolking van de lidstaten, met een minimum van zes 

leden en een maximum van 96 leden. Bij een degressief evenredige verdeling krijgt een 

land meer zetels als het groter is dan een ander land, maar wordt de toename van zetels 

steeds kleiner naarmate het inwonertal groeit. 

Jan Willem Sap: ‘Degressief evenredige vertegenwoordiging is frustrerend voor de uitstraling 

van het Europees Parlement. De huidige regeling ondermijnt de democratische legitimiteit 

van de Europese wetgeving. Als het gaat om het kiezen van de parlementsleden 

dient de Europese Unie zo snel mogelijk one (wo)man, one vote in te voeren. Het Europees 

Parlement krijgt dan sterkere papieren, ook in de ogen van de grote lidstaten. Dan zal de 

Europese Unie beter in staat zijn zich te ontwikkelen tot de 

vitale democratie die past bij het sociale model van gelijke 

burgers.’ 

Jan Willem Sap (Arum, 1962) bekleedt sinds september 2010 de 

leerstoel Europees recht aan de Open Universiteit. Tevens is hij 

universitair hoofddocent Europees recht aan de Vrije Universiteit te 

Amsterdam. Sap maakt deel uit van diverse besturen, waaronder 

dat van de Vereniging Democratisch Europa. 

tentameninf 

Aanmelden, tentamenperioden en 

sluitingsdata 

Aanmelden voor een tentamen doet u door in 

te loggen in Mijn account in Studieaanbod en 

te klikken op Mijn tentamenaanmeldingen of 

door gebruik te maken van een aanmeldingsformulier. 

Maakt u gebruik van een formulier 

dan stuurt u de aanmelding voor een computergebaseerd 

en een regulier tentamen naar de 

afdeling Tentaminering en certificering in 

Heerlen. Een aanmelding voor een sys-tentamen 

stuurt u naar het studiecentrum waar u 

dit sys-tentamen wilt afleggen. Alleen studenten 

die in het buitenland een sys- of CBItentamen 

maken of studenten die behoren tot 

speciale categorieën (bijvoorbeeld handicap of 

detentie) kunnen hun sys- of CBI-aanmelding 

sturen naar de afdeling Tentaminering en 

certificering in Heerlen. U vindt uitgebreidere 

informatie hierover op de website www.ou.nl/ 

tentamen. 

Tentamenperiode Sluitingsdatum 

23-1 t/m 25-1-2012 28 december 2011 

2-4 t/m 4-4-2012 7 maart 2012 

11-6 t/m 13-6-2012 16 mei 2012 

20-8 t/m 22-8-2012 25 juli 2012 

De geleidelijke invoering van computergebaseerde 

toetsing kan van invloed zijn op 

het tentamenrooster. 

Tentamensessies individuele tentamens 

Kijkt u op www.ou.nl/studiecentra voor de 

individuele tentamensessies in het studiecentrum 

van uw keuze. Als u zich via www.ou.nl/ 

mijnaccount aanmeldt voor een individueel 

tentamen, worden de beschikbare sys- en cbisessies 

getoond nadat u het studiecentrum 

heeft gekozen. 

Samenvallende tentamens 

Volgens vast beleid van de Commissie voor de 

examens (CvE) mogen er niet meerdere (regulier 

schriftelijke) tentamens op één dag afgelegd 

worden. In uitzonderlijke omstandigheden 

kan de Commissie hiervan afwijken. Zij 

beoordeelt dit aan de hand van een schriftelijk, 

gemotiveerd, verzoek van de student. De CvE 

kan een hardheidsclausule toepassen voor die 

studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang 

door het hanteren van drie tentamenavonden. 

Het kan namelijk voorkomen 

dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde 

dag worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke 

situaties contact op met de afdeling Service en 

informatie. Het gaat dan om studenten die in 

de problemen komen die niet te wijten zijn 

aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot 

de conclusie komen dat er een aantoonbaar 

probleem is, dan kunt u een verzoek indienen 

bij de Commissie. 

Alternatieve tentamenvorm 

Tentamens worden afgelegd op de wijze zoals 

gepubliceerd in de jaarlijks verschijnende 

studiegids en zoals op de cursussite vermeld. 

In uitzonderlijke gevallen kan de Commissie 

voor de examens (CvE) op basis van een schriftelijk, 

gemotiveerd verzoek van een student 

besluiten dat die student een bepaald tentamen 

op een andere wijze dan vastgesteld 

kan afleggen. 

Lees verder op pagina 30 



29 

Modulair 16 december 2011 Modulair 16 december 2011

afgest 

deerden 

De CvE kan tot deze beslissing komen indien 

bij een student sprake is van een functiebeperking 

of als een student drie of meer keren met 

aanwijsbare reden zakt voor een bepaald tentamen 

waardoor hij of zij gehinderd wordt om 

de studie op een goede wijze voort te zetten. 

Voordat de CvE in deze een beslissing neemt, 

wordt de examinator om een reactie gevraagd. 

Het oordeel van de examinator weegt bij de 

beslissing van de CvE zwaar mee. Benadrukt 

dient te worden dat het een mogelijkheid 

betreft en geen verplichting voor de CvE is om 

dit verzoek te honoreren. 

Stopzetten SYS-tentaminering 

De Open Universiteit maakt sinds enige tijd 

gebruik van computergebaseerd toetsen. In 

de afgelopen periode zijn de SYS-itembanken 

geleidelijk omgezet naar CBI (Computergebaseerde 

Individuele tentaminering). 

Inmiddels is het punt bereikt dat alle banken 

van in omloop zijnde SYS-cursussen zijn geconverteerd. 

De Commissie voor de examens 

heeft daarom besloten om per 1 september 

2011 alle SYS-tentaminering te stoppen. 

Omdat er voor enkele (uitlopende) cursussen 

geen conversie van de itembank heeft plaatsgevonden, 

heeft de CvE besloten deze cursussen 

gedurende de uitloopfase in het academisch 

jaar 2011-2012 te tentamineren via 

regulier schriftelijke tentamens, zodat er wel 

nog voldoende mogelijkheden zijn om tentamens 

af te leggen. De regulier schriftelijke 

tentaminering betreft de cursussen: 

Cursus 

Resterende 

tentamendata 

B26231 Management 2-4-2012, 13-6-2012 

en ict 

E10131 Introductie 2-4-2012, 13-6-2012 

financial accounting 

E32211 Financieel 2-4-2012, 13-6-2012 

management 1 

N02132 Basiscursus 24-1-2012, 11-6- 

scheikunde 2012, 21-8-2012 

N03221 Gegevens en 23-1-2012, 2-4-2012 

gevolgtrekkingen 20-8-2012 

N12211 Remote sensing 25-1-2012, 4-4-2012 

N34212 Biologie van 25-1-2012, 11-6-2012 

cellen 

S07231 Arbeidspsycholo- 3-4-2012, 21-8-2012 

gie en -sociologie 

S62321 Testpracticum 24-1-2012 

psychodiagnostiek 

Voor studenten die als gevolg van de overgang 

naar regulier schriftelijke tentaminering problemen 

in hun studie ondervinden, geldt een 

hardheidsclausule. Deze studenten wordt verzocht 

om zo snel mogelijk doch uiterlijk voor 

vóór 31 december 2011, aan de CvE kenbaar 

te maken dat zij als gevolg van deze tijdelijke 

maatregel worden gedupeerd. De CvE beoordeelt 

aan de hand van elke melding of, en zo 

ja, welke maatregel kan worden getroffen. U 

kunt een eventuele melding via e-mail richten 

aan Commissie voor de examens: secretariaat. 

cve@ou.nl. 

Tentamendata uitlopende cursussen 

en errata 

Met klem adviseren wij studenten kennis te 

nemen van de nadere informatie omtrent cursussen 

die uit het onderwijsaanbod zijn geno- 

men (dan wel gereviseerd) en waarvan de laatste 

tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het 

academisch jaar 2011-2012. Deze vindt u op 

www.ou.nl/tentamen > Laatste tentamendata 

en niet in Modulair. Aanvullingen hierop 

worden wel vermeld in Modulair. De informatie 

vindt u ook op de cursussite. Een overzicht 

van de errata op de studiegidsen vindt u op 

www.ou.nl/vraagenantwoord. 

cultuurwetenschappen 

C06311 Veranderende grenzen. 

Nationalisme in Europa 1815-1919 

Op pagina 3 van de studiegids en in het 

Overzicht stopgezette cursussen in de 

Modulair van juni 2011 is opgenomen dat de 

laatste tentamenmogelijkheid voor de cursus 

op 31 januari 2013 zal zijn. Deze is verschoven 

naar 30 juni 2013. 

C07321 Veranderende grenzen. 

Nationalisme in Europa 1919-1989 

Op pagina 3 van de studiegids en in het Overzicht 

stopgezette cursussen in de Modulair 

van juni 2011 is opgenomen dat de laatste 

tentamenmogelijkheid voor de cursus op 

31 januari 2013 zal zijn. Deze is verschoven 

naar 30 juni 2013. 

Informatica 

T08131 Continue wiskunde 

De inhoud en de vorm van het tentamen zijn 

sinds 1 september veranderd. 

Inhoud 

Blok 5, Kansrekening wordt facultatief. Over dit 

blok worden geen tentamenvragen gesteld. 

Vorm 

Het schriftelijk tentamen bestaat uit 10 open 

vragen. 

Bonuspunten 

Bij deze cursus kunt u bonuspunten behalen. U 

moet daarvoor 3 series bonusopgaven volledig 

uitgewerkt inleveren. Als u alle drie de series 

hebt ingeleverd en uit uw uitwerking blijkt dat 

u serieus aan alle opgaven hebt gewerkt, krijgt 

u bij het tentamen een bonus van 10 punten 

op een totaal van maximaal 100 punten. 

T26241 Datastructuren en algoritmen 

De bepaling van het eindcijfer voor de cursus 

is sinds 1 september 2011 gewijzigd. De cursus 

wordt getoetst door het maken van een schriftelijk 

tentamen en een serie huiswerkopgaven. 

Beide onderdelen worden beoordeeld met een 

deelcijfer. Om te slagen voor de cursus moeten 

beide onderdelen voldoende zijn gemaakt. Het 

eindcijfer is het gewogen gemiddelde waarbij 

het tentamen wegingsfactor één heeft en de 

huiswerkserie wegingsfactor twee. 

T32311/T32811 Software architecture 

De cursus wordt afgesloten met een schriftelijk 

tentamen en een eindopdracht, waarbij het 

tentamen voor een derde meetelt in het eindcijfer 

en de opdracht voor twee derde. Daarbij 

geldt bovendien dat zowel het tentamen als 

de opdracht met een voldoende afgesloten 

moet zijn. 

T45241 Inrichten en beheren van ict 

Op pagina 14 van de studiegids staat dat de 

cursus met een regulier schriftelijk tentamen 

wordt afgesloten op 9 november, 2 april en 

12 juni 2012. Dat is niet juist. De cursus wordt 

afgerond met een mondeling tentamen dat 

volgens afspraak plaatsvindt. 

T91313 Scriptie vrij wo Technische wetenschappen 

De cursus is stopgezet. De laatste inleverdatum 

voor de scriptie is 31 maart 2012. 

Onderwijswetenschappen 

O22411 Methoden en strategieën voor 

onderwijsontwerpen 

De laatste inleverdatum van de opdracht is 

opgerekt naar 30 juni 2013. 

O30411 Onderzoeksmethoden voor 

onderwijsontwerp 



O32431 Het ontwerpen van een onderzoek: 

scriptieplanning 



O35411 Project actief leren 



psychologie 

S28311 Inleiding in conflicthantering en 

mediation 

Sinds 1 september 2011 is het tentamen geen 

openboektentamen meer. 

S73311 Psychodiagnostiek in de 

gezondheidspsychologie 

De tentamenvorm is sinds 19 september 2011 

veranderd in een individueel computergebaseerd 

tentamen dat volgens afspraak 

plaatsvindt. 

S74311 Psychodiagnostiek in de 

klinische psychologie 

De tentamenvorm is sinds 19 september 2011 

veranderd in een individueel computergebaseerd 

tentamen dat volgens afspraak 

plaatsvindt. 


R14211 Europees recht 

Bij het tentamen mag geen gebruik worden 

gemaakt van een jurisprudentiebundel. 

R37272 Formeel strafrecht 

Op pagina 9 van de studiegids is opgenomen 

dat de tentamens plaatsvinden op 23 januari, 

3 april en 11 juni 2012. Dat is niet juist. De 

cursus wordt getentamineerd op 13 juni en 

21 augustus 2012. 

R38282 Materieel strafrecht 

Op pagina 9 van de studiegids is opgenomen 

dat de tentamens plaatsvinden op 3 april, 

12 juni en 21 augustus 2012. Dat is niet juist. 

De cursus wordt getentamineerd op 23 januari, 

3 april en 11 juni 2012. 

Cultuurwetenschappen 

Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen 

dhr. F.J.M. Debacker BA, Oud-Turnhout, België 

Afstudeeropdracht: ‘Tussen verloren zoon en 

straatventer’. Enkele visies op de Rotterdamse 

Marskramer van Jheronimus Bosch. 

mw. I. Janssen-Buijs BA, Emmen P 

Afstudeeropdracht: Tussen de klippen door 

zeilen. ‘Universele’ Europese waarden: de visie 

van de Europeaan en humanist Tzvetan Todorov 

op het spanningsveld tussen universaliteit en 

contextgebondenheid van waarden. 

dhr. A.J. Lamon BA, Kruishoutem, België 

Afstudeeropdracht: De Europese identiteit 

volgens George Steiner. 

dhr. P.A. Molema BA, IJsselstein 

Afstudeeropdracht: Het Verenigd Koninkrijk der 

Nederlanden (1815-1830). De mislukte unificatiepolitiek 

van koning Willem I. 

dhr. D. Tap BA, Lochem P 

Afstudeeropdracht: Jan Patočka en de idee van 

Europa. 

mw. A.P. van Vuuren-Schouw BA, Eerbeek 

Afstudeeropdracht: De laatste toerist in Europa. 

Het beeld van Europa in de Europa-trilogie 

(1984-1991) van Lars von Trier. 

dhr. Z.C. van Vuuren BA, Eerbeek 

Afstudeeropdracht: De idee van een Europese 

identiteit en het multiculturalisme van Bhikhu 

Parekh. 

dhr. A.J. van Wijngaarden BA, Bergambacht 

Afstudeeropdracht: Koning Willem I versus het 

‘Monsterverbond’. De strijd tussen de koning en 

de liberaalkatholieke oppositie in het Zuiden 

tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 

1815-1830 in relatie tot de unificatiepolitiek. 

Wo masteropleiding Algemene cultuurwetenschappen 

dhr. G. van der Wal MA, Amsterdam 

Afstudeeropdracht: Japan gezien door Nederlanders 

1854-1878. Beelden en interpretaties van 

een niet westerse cultuur. Een tijd waarin alles 

veranderde en veel hetzelfde bleef. 

Wo masteropleiding Kunst- en cultuurwetenschappen 

dhr. M.G.J. Hendriks MA, Vestnes, Noorwegen 

Afstudeeropdracht: Isaac van Geelkerken (1615- 

1672). Landmeter en wijnroeier in Gelderland. 

Vestingingenieur en postmeester in Noorwegen. 

mw. A.N. Latiers-Berrens MA, Leusden P 

Afstudeeropdracht: De werkelijkheid van de 

eendenjager. Het beroep en de verbeelding 

ervan in de Republiek. 

mw. E.M.J. Nelissen MA, Silvolde 

Afstudeeropdracht: De receptiegeschiedenis van 

Geschichte als Sinngebung des Sinnlosen van 

Theodor Lessing. 

Informatica 

Wo bacheloropleiding Informatica 

dhr. G. van der Kaaden BSc, Zeist 

dhr. H.G. Romer BSc, Enschede 

dhr. E.H.E. Spreeuwers BSc, Houten 

dhr. J.J.M. Willems BSc, Amsterdam 

Managementwetenschappen 

Wo bacheloropleiding Bedrijfskunde 

dhr. F.H. van Elten BSc, Diemen 

dhr. J.R. Zolingen BSc, Doetinchem 

Wo masteropleiding Management 

mw. I.M.G. Arts MSc, Woerden, keuzevariant 

Strategic human resource management P 

Afstudeeropdracht: Loopbaanmanagement. 

De invloed van de leidinggevende op het loopbaangeoriënteerde 

gedrag van medewerkers. 

mw. B.R. Barry Msc, Betty’s Estate, St-Maarten, 

keuzevariant Public Management 

Afstudeeropdracht: The influence of political 

actors on problematic aspects in government. 

Executive-, legislative- and key administrative 

actors in government impacting the policy formation 

process of homelessness for policy 

generation and alternative selection on 

St. Maarten. 

dhr. A. Ballegooijen MSc, Dordrecht, keuzevariant 

Implementation and change management 

Afstudeeropdracht: Tevredenheid met 

dienstherstel en loyaliteit: De rol van interactionele 

beoordeling. 

mw. M.C. Bos Msc, Hoofddorp, keuzevariant 

Controlling 

Afstudeeropdracht: De invloed van verplichte 

educatie op de intrinsieke en extrinsieke 

motivatie van de werknemer/professional. 

Leidt de inzet van Continuing Professional 

Education als performance management tool 

tot competitief voordeel? 

dhr. A.R. Bout MSc, Amsterdam, keuzevariant 

Implementation and change management P 

Afstudeeropdracht: Supply Chain Collaboration – 

barriers en enablers. A dyadic study of buyersupplier 

relationships. 

dhr. L.G. Celant MSc, Amstelveen, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: Veranderingsaanpak van 

theatermanagers ‘een podium voor verandering?’. 

Onderzoek naar gedrag van managers tijdens 

proces van veranderen binnen een viertal 

theaterorganisaties. 

mw. E.J. Develing MSc, ’s-Gravenhage, 

keuzevariant Controlling 

Afstudeeropdracht: Achtergronden van 

scriptverandering. 

mw. M.E.A. van den Elsen MSc, Helmond, 

keuzevariant Implementation and change 

management 

Afstudeeropdracht: Conflictmanagement en 

samenwerking in de zorgsector. Een verkennend 

onderzoek naar oorzaken en gevolgen. 

mw. G. Ghurahoo MSc, Nieuw-Vennep, keuzevariant 

Marketing and Supply chain management 

Afstudeeropdracht: De invloed van privacy op de 

gebruiksintentie van RFID. Gebruiksintenties en 

gebruiksgedrag van de OV-chipkaart. 

mw. M.N.M. den Hamer MSc, Biervliet, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: Betrokken worden of betrokken 

zijn? Een verkennend onderzoek naar de 

invloed van leiderschapsstijl van de middenmanager 

op het commitment van medewerkers, 

binnen het hoger beroepsonderwijs. 

dhr. R. Harinck MSc, Koudekerke, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: De invloed van nationale 

cultuur op de implementatie van HRM beleid. 

Een case study onderzoek. 

dhr. R. Homburg MSc, Schiedam, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: Emotionele Intelligentie en 

Lerende organisatie. Een onderzoek naar de 

effectiviteit van middenmanagers tijdens continue 

veranderingen. 

mw. E.M.F. Kerbusch MSc, Maastricht, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: De persoonlijkheid van de 

aspirant student en de keuze voor een hoger 

onderwijsinstelling. 

mw. I.N. Kivits MSc, Leiden, keuzevariant 

Strategic human resource management 

Afstudeeropdracht: De HRM Black Box in een 

Nederlandse context. 

mw. B. Koole MSc, Zoetermeer, keuzevariant 

Controlling 

Afstudeeropdracht: Onderzoek naar de invloed 

van ERP implementatie op het activiteitenpatroon 

van de controller. 

mw. A.G. Leijnse MSc, Alkmaar, 

keuzevariant Public management 

Afstudeeropdracht: Benutting van beleidsevaluatie. 

dhr. T.N.J. Maarssen Msc, Gouda, 


Afstudeeropdracht: Escalation of Commitment 

(EoC) & New Product Development (NPD). 

Een ‘behavioral finance’-perspectief op 

beslissingsprocessen inzake (des-)investeringen 

in ondernemingen zoals DSM. 

dhr. D.D. Meers MSc, Rijkhoven, België, 

keuzevariant Implementation and change 

management 

Afstudeeropdracht: De 400 m horden voor 

Vlaamse Leraren. Een verkennend onderzoek 

naar de gepercipieerde invloed van bepaalde 

barrières op de bijscholingsfrequentie van 

Vlaamse Leraren uit de eerste en tweede graad 

van het gewoon secundair onderwijs. 

dhr. R. van der Meijden MSc, Deventer, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: Veranderingen leiden: 

Het effect van leiderschap op de betekenis die 

medewerkers aan veranderingen geven. 

mw. S. Nahari MSc, ’s-Hertogenbosch, 

keuzevariant Public management 

Afstudeeropdracht: De invloed op beleid van de 

evaluaties van de vuurwerkrampen in Culemborg 

en Enschede. 

30 Open Universiteit Open Universiteit 31 


31 


Modulair 28 oktober 2011 


afgest 

deerden 

dhr. A.C. Pippel MSc, Heesselt, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: Effectiviteit van middenmanagers 

in het beroepsonderwijs. Een onderzoek 

naar leiderschap van middenmanagers in 

het beroepsonderwijs. 

dhr. M. Reuter MSc, Venlo, keuzevariant 

Marketing and Supply chain management P 

Afstudeeropdracht: Customer satisfaction in 

German fruit and vegetable retailing: The role 

of organic retail formats and green shopping 

attitudes. 

dhr, A.C.M. Roex MSc, Utrecht, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: De determinanten van 

geef-gedrag aan een goede doelen organisatie. 

mw. I. Snijders MSc, Middelburg, keuzevariant 


Afstudeeropdracht: Loyale studenten in beeld. 

Een onderzoek naar factoren die loyaliteit van 

HBO-studenten beïnvloeden. 

dhr. G.N.M. de Wolff MSc, Joure, 


Afstudeeropdracht: Invloed van strategische 

prestatiesturing op de performance van 

gemeenten. 

Natuurwetenschappen 

Wo bacheloropleidng Milieunatuurwetenschappen 

dhr. P. Bakker BSc, Ridderkerk 

Afstudeeropdracht: De ecologische, beleidsmatige 

en maatschappelijke effecten van 

natuurlijk sluisbeheer bij de Oosterschelde. 

dhr. K. Romijn BSc, ’s-Gravenhage 

Afstudeeropdracht: Voor bodem en klimaat: 

toepassing van biochar in de landbouw. 

Onderzoek uitgevoerd in opdracht van 

Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN). 

dhr. W. van der West BSc, Onnen 

Afstudeeropdracht: De ecologische, beleidsmatige 

en maatschappelijke effecten van 

natuurlijk sluisbeheer bij de Oosterschelde. 

Wo masteropleiding Milieuwetenschappen 

dhr. L. Brugman MSc, Baarn P 

Afstudeeropdracht: Naar een duurzamer 

ontwerp van snelwegen. 

mw. M.W.M. Hakkennes-de Bont MSc, 

Zoetermeer 

Afstudeeropdracht: Wonen in energiezuinige 

woningen. Hoe gezond en tevreden zijn de 

bewoners? 

dhr. A.M. Hartog MSc, Veere 

Afstudeeropdracht: De kracht van Spartina 

anglica. Overlevingskans van Spartina anglica 

onder stress op schorren in het Schelde 

estuarium. 

Onderwijswetenschappen 

Wo masteropleiding Onderwijswetenschappen 

mw. F.C. Brokerhof-Ferron MSc, Pernis 

Afstudeeropdracht: Een Kennismakingsproject 

ter Bevordering van Ervaren Emotionele Nabijheid: 

Effecten op de Sociale Veiligheid tussen 

Leerlingen in Groep 3 van de Basisschool. 

mw. G.C.M. Drieskens MSc, Diepenbeek, 

België 

Afstudeeropdracht: Verband Inschatting 

Laatstejaarsleerlingen Lager Onderwijs van 

Reken en Taalresultaten en Prestatieverwachting 

Secundair Onderwijs. 

Psychologie 

Wo bacheloropleiding Psychologie 

mw. H.V. Boderie BSc, Maasbracht 

dhr. G.J.M. van Doorn BSc, Ellecom 

mw. Y. van Doorn BSc, Edegem, België 

mw. A.M.W. Holemans BSc, Antwerpen, België 

mw. L. Libbers BSc, Hengelo 

mw. J. Mulder BSc, Rotterdam 

mw. M.C.W. Mulder BSc, Eerbeek 

mw. H. Pilkes BSc, Alkmaar 

mw. M. Risse BSc, Dordrecht 

mw. J.A. van der Sande BSc Hamburg, 

Duitsland 

mw. M.S.I. van Vught BSc, Zwijndrecht, België 

mw. A.M.C. Wetzels-van Grol BSc, Apeldoorn 

Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting 

arbeids- en organisatiepsychologie 

dhr. L.D.R.V. Liessens MSc, Boom, België 

Afstudeeropdracht: Het omgaan met 

Veranderingen door Arbeidsconsulenten en 

de rol van Reflectief Leren daarbij. 

mw. P. van Straaten MSc, ’s-Gravenhage 

Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Dagelijkse 

Stress, Negatief Affect en de Invloed van 

Bewegen. 


gezondheidspsychologie 

mw. S.C.M. van Esch MSc, Haarlem 

Afstudeeropdracht: De Patiënt als Boodschapper 

in de Familie: Determinanten van de 

Intentie om Familieleden in te lichten over 

Verhoogd Risico op Diabetes. 

mw. M.A. Frizo MSc, Velp 

Afstudeeropdracht: Emo-eten: De invloed 

van Negatief Affect en Sociale Stress op 

Snackgedrag. 

mw. J.E. Groothuizen MSc, Groningen 

Afstudeeropdracht: Pluralistic Ignorance en 

Attitudes met betrekking tot Alcoholgebruik 

bij Jonge Adolescenten in de Leeftijd van 

12 tot en met 15 jaar. 

mw. M.A.J. van den Homberg MSc, Maasbree 

Afstudeeropdracht: Is geheugenwinst te 

behalen? De Effectiviteit van de Online 

Geheugentraining ‘Geheugen onder Controle’ 

bij Ouderen met Geheugenklachten. Een 

Gerandomiseerd Gecontroleerd Onderzoek. 

dhr. J. van Riet MSc, Rotterdam P 

Afstudeeropdracht: Stoppen-met-roken. 

Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: 

Intentie, Gedrag en Determinanten. 


klinische psychologie 

mw. M. Bakhuizen-Pons MSc, Roosendaal 

Afstudeeropdracht: Ontremd Dement: Last, 

Lust of Onrust? Een Studie naar Seksueel 

Ontremd Gedrag bij Dementerenden. 


Wo bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid 

dhr. L.J.H.G. Dewanchand LLB, 

‘s-Hertogenbosch 

dhr. M.P. van Diggele LLB, Middelburg 

dhr. H. Flinterman LLB, Lochem 

mw. S.E. Hoogakker LLB, Amsterdam 

mw. T.J. Punt-Hauer LLB, Soest 

mw. N.A. Snel LLB, Apeldoorn 

dhr. H. de Velde LLB, Wilsum 

dhr. J. de Waard LLB, Dordrecht 

Wo masteropleiding Rechtsgeleerdheid 

dhr. G.H.M. Crijns LLM, Melick 

Scriptie: Mensenhandel: Verschillen in strafbaarstelling 

tussen Nederland en de omringende 

landen. Een rechtsvergelijkende studie 

tussen Nederland en de landen Duitsland, 

België, Frankrijk en Groot Brittanië. 

mw. S. Huisman-Mol LLM, Twello 

Scriptie: Zorgplichten: Noodzakelijke bescherming 

of verwenning van de consument? Een 

onderzoek naar de publiek- en privaatrechtelijke 

zorgplichten van financiële ondernemingen 

jegens de consument bij het aangaan van 

obligatoire overeenkomsten met betrekking 

tot geldleningen. 

mw. A.E. Roos-van Oeveren LLM, Zoetermeer 

Scriptie: Wetsvoorstel ‘Wet hervorming 

herziening ten voordele’. 

mw. J.C.M. Streekstra-van Lieshout LLM, 

Oostelbeers 

Scriptie: Aansprakelijkheid van de Inspectie 

voor de Gezondheidszorg voor falend toezicht. 

Business Process Management and IT 

Wo masteropleiding Business Process 

Management and IT 

dhr. M.J.H.P. Donkers MSc, Helmond P 

Afstudeeropdracht: Nederlandse MKB++ 

bedrijven al in de wolken? Traditionele ICTafdelingen 

(moeten) veranderen als gevolg van 

de inzet van cloud computing, een model om 

deze verandering in kaart te brengen. 

dhr. H.J.M.C. Jaspers MSc, Uden 

Afstudeeropdracht: Bedrijfsregels & Thinkwise 

Software Factory. 

dhr. R.G. Lekkerkerk MSc, Grubbenvorst 

Afstudeeropdracht: Effectiviteit van de 

toepassing van enterprise architectuur bij 

Nederlandse gemeenten. 

dhr. A.J. van Loon MSc, Assen 

Afstudeeropdracht: De Waarden van 

Architectuur; in drie stappen naar toetsbare 

architectuurprincipes. 

dhr. J.W. Verheul MSc, Gouda P 

Afstudeeropdracht: Adaptive to change? 

Compositional modelling of Healthcare 

Insurances using Protocal Modelling. Reducing 

the impact of coverage changes. 

P Bij deze student werd aan het behaalde 

getuigschrift de waardering ‘met Lof’ toegekend 

(gewogen gemiddelde cijfer 8 of hoger, geen 

cijfer lager dan 7). 



5711597

Modulair 3 - Open Universiteit Nederland

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template ?