[PDF] Rotterdam Begroting 2013 - Gemeente Rotterdam

www.rotterdam.nl

14010

Rotterdam

Begroting 2013

Programmabegroting

Beleidsveld

Beleidsmatige

inspanning

Producten

1 Bestuur en dienstverlening

Besluitvorming en ondersteuning Raad 1 Raad

2 Ondersteuning raad/griffie

3 Rapporten rekenkamer

4 Rapporten ombudsman

Besluitvorming en advisering College 5 College

6 Ondersteuning bestuurlijke besluitvorming

Bestuurlijke samenwerking 7 Uitkering deelgemeenten

Dienstverlening 8 Publieksdiensten

9 Archivering en beschikbaar stellen

van archieven

10 Beveiliging gemeentelijke gebouwen

11 Interne dienstverlening

2 Algemene middelen Belastingen

12 Belastingheffing

Beheer algemene middelen

13 Beheer algemene middelen

14 Financiering

15 Deelnemingen

16 Verzekeringen

17 Personeel opgeheven diensten

18 Verstrekking leningen en garanties

3 Cultuur, sport en recreatie

Cultureel klimaat 19 Subsidieverlening culturele instellingen,

gezelschappen en activiteiten

20 Bibliotheek

Topsport en vergroten deelname sport en recreatie 21 Stimulering topsport, breedtesport

en recreatie

22 Inzet voor deelgemeenten

23 Natuur en milieu-educatie

4 Veiligheid Wijkveiligheid 24 Gebiedsgerichte veiligheid

25 Handhaven weten regelgeving

Geweld en (jeugd-)overlast

Crisisbeheersing en handhaven openbare orde

26 Bestrijden geweld en overlast (jeugd)

27 Crisisbeheersing en brandweerzorg

28 Handhaven openbare orde

29 Regie en coördinatie

maatschappelijke intergriteit

5 Onderwijs Leer- en schoolprestaties 30 Onderwijshuisvesting

31 Leertijduitbreiding (waaronder voor- en

vroegschoolse educatie en Brede School

32 Zorg in en op school

33 Voortijdig schoolverlaten functie /

regionale melden coördinatiefunctie

en handhaving kwalificatieplicht

6 Volksgezondheid en zorg Volksgezondheid 34 Bestrijding infectieziekten

35 Medische milieukunde en

technische hygiënezorg

36 Brede zorgcoördinatie volwassenen

Jeugdgezondheidszorg en opvoeding 37 Sociaal medische indicatie en

inspectie kinderopvang

38 Jeugdconsul

39 Basisondersteuning voor de jeugd

40 Zorg voor de jeugd

Kwetsbare personen en huiselijk geweld

41 Zorg voor kwetsbare personen

(LZN, PGA)

42 Regie op kwetsbare groepen

(MO, verslavingszorg)

43 Bestrijding huiselijk geweld

Beleidsveld

Beleidsmatige

inspanning

Producten

7 Participatie Arbeidsparticipatie 44 Werkgelegenheid en participatie Roteb

45 Sociale werkvoorziening SoZaWe

46 Rëintegratietrajecten

47 Inkomensverstrekking

Maatschappelijke participatie

Participatie jeugd

Armoedebestrijding

48 Taal- en participatietrajecten

49 Volwasseneducatie

50 Stadsburgerschap

51 Individuele voorzieningen

52 Specifieke doelgroepen

53 Jongerenactiviteiten / faciliteren

jongeren participatie

54 Begeleiding jeugd naar onderwijs

en/of arbeidsmarkt

55 Bijzondere bijstand

56 Schulddienstverlening

57 Kwijtschelding

8 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling 58 Regie stedebouw / planvorming

59 Grondzaken

60 Engineering

61 Inrichten openbare ruimte

62 Monumenten

Wonen

Vastgoed

63 Vergunningen

64 Toezicht kwaliteit en gebruik gebouwen

65 Regie op wonen

66 Investeren in wonen en RO

67 Exploitatie vastgoed MPRV

68 Exploitatie vastgoed niet-MPRV

69 Incidentele opbrengsten vastgoed

70 Erfpacht

9 Verkeer en vervoer Stedelijke bereikbaarheid

71 Autobereikbaarheid

(en verkeersmanagement)

72 Investeren in parkeren /

realiseren parkeervoorzieningen

73 Exploitatie en beheer parkeren

74 Beleid verkeer en vervoer

Duurzame mobiliteit en verkeersveilige stad

75 Fiets / openbaar vervoer /

schone vervoerswijzen

76 Verkeersveiligheid en leefkwaliteit

10 Economie Economische structuur en vestigingsklimaat 77 Versterken economische structuur

78 Versterken vestigingsklimaat

79 Versterken kansenstructuur

80 Beheer markten

11 Milieu en duurzaamheid Milieu en duurzaamheid

81 Regie duurzaamheid

82 Regie klassieke milieutaken

12 Fysiek beheer van de stad Schoon (maken van de stad)

83 Afvalinzameling / verwerking

ingezameld en gebracht afval

84 Reiniging openbare ruimte

Heel (maken van de stad)

85 Wegen, water en groen

86 Riolering en gemalen

87 Openbare verlichting

88 Beheer begraafplaatsen en crematorium

Rotterdam

Begroting 2013

Leeswijzer

pagina 2 | Begroting 2013 | Gemeente Rotterdam

Leeswijzer

Voor u ligt de Begroting 2013 van de gemeente Rotterdam.

In deze begroting leggen wij voorstellen over het beleid in 2013 aan uw raad voor. Ook bevat de begroting de

financiële vertaling van het beleid voor de periode 2013 tot en met 2016. Uw raad wordt gevraagd de Begroting 2013 te

autoriseren; de begroting voor de overige jaren heeft het karakter van een raming.

In de Kaderbrief 2012 hebben wij de beleidsmatige en budgettaire kaders geschetst van de Begroting 2013. Natuurlijk is deze

begroting opgesteld volgens de eisen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) voor provincies en gemeenten.

Daarnaast vormt het Collegewerkprogramma een belangrijk uitgangspunt. De begroting die voor u ligt, ziet er anders uit dan

voorgaande jaren. Op welke onderdelen dat het geval is, is hieronder aangegeven.

De opzet van hoofdstuk 1 is ongewijzigd en bevat ook dit jaar een kort inzicht in onze inhoudelijke keuzes.

In hoofdstuk 2 wordt in enkele bladzijden ingegaan op de financiële positie van de gemeente. We presenteren de opbouw

van de begroting, inclusief de onzekerheden en risico’s. Toegevoegd aan dit hoofdstuk is de financiering/schuldpositie van de

gemeente en de onderverdeling van de baten en lasten, die hierdoor in een oogopslag duidelijk worden. Bij de mutaties ten

opzichte van de vorige begroting, is de financiële druk duidelijk zichtbaar. Desondanks is het opnieuw gelukt om een sluitende

begroting te presenteren.

Hoofdstuk 3 staat in het teken van de investeringen. In het licht van de aanhoudende moeilijke economische tijden vonden

wij het niet verantwoord op dezelfde voet door te gaan met investeren. Door gerichte inzet van beschikbare middelen

blijven we werken aan een krachtig Rotterdam. In dit hoofdstuk wordt rekening gehouden met de beoogde Wet Houdbare

Overheid Financiën. Nieuw dit jaar is de integrale meerjaren investeringsbegroting. Integraal houdt in dat we meerdere

dekkingsbronnen hebben betrokken en dat het hele spectrum aan investeringen van alle beleidsvelden nader bekeken wordt.

Bovendien geven we inzicht in de projecten die verder in de toekomst liggen. Uw raad wordt niet langer gevraagd om een

totaal investeringskader vast te stellen. De aanvragen vinden plaats per beleidsmatige inspanning.

Hoofdstuk 4 bevat het totaal van de baten en de lasten en de toelichtingen per beleidsmatige inspanning. In deze toelichting

wordt antwoord gegeven op drie vragen:

– In het onderdeel ‘Wat willen we bereiken’ geven we aan wat we in het desbetreffende beleidsveld in 2013 willen bereiken.

Daarnaast geven we een doorkijk naar de ambities voor de rest van de collegeperiode (2014). Hierbij wordt ook aandacht

geschonken aan de ambities en targets uit het Collegewerkprogramma.

– In het volgende onderdeel, ‘Wat gaan we daarvoor doen?’, gaan we in op de activiteiten die worden uitgevoerd om de

eerder genoemde doelstellingen te bereiken. Deze worden toegelicht op het niveau van de beleidsmatige inspanningen.

– Het onderdeel ‘Wat hebben we ervoor nodig?’ is, conform de wensen van uw raad, volgens een nieuwe structuur

opgezet. In aansluiting op de aanbeveling van de COR maken we hierbij onderscheid in programmalasten en

apparaatslasten. De baten zijn altijd direct verbonden aan een doel. Daarom maken we in de baten geen onderscheid

naar programma en apparaat.

In hoofdstuk 5 komen de in de BBV verplicht gestelde paragrafen aan bod.

Tot slot zijn er diverse bijlagen opgenomen, die een nadere detaillering geven van de informatie uit de hoofdstukken.

In de Begroting 2013 opgenomen bedragen zijn weergegeven in € 1.000, tenzij anders is vermeld.

Leeswijzer | pagina 3

Inhoudsopgave


Leeswijzer ....................................................................................................................... pag 3

Hoofdstuk 1 Inleiding ....................................................................................................................... pag 7

Hoofdstuk 2 Financiële beschouwingen................................................................................................ pag 11

Hoofdstuk 3 Investeringen ....................................................................................................................... pag 27

Hoofdstuk 4 Beleidsvelden en Beleidsmatige inspanningen............................................................... pag 43

Beleidsveld 1 Bestuur en Dienstverlening....................................................................... pag 45

Beleidsmatige inspanning Besluitvorming en ondersteuning raad................................... pag 46

Beleidsmatige inspanning Besluitvorming en advisering college..................................... pag 48

Beleidsmatige inspanning Bestuurlijke samenwerking..................................................... pag 50

Beleidsmatige inspanning Dienstverlening....................................................................... pag 51

Beleidsveld 2 Algemene Middelen.................................................................................... pag 55

Beleidsmatige inspanning Belastingen............................................................................. pag 56

Beleidsmatige inspanning Beheer algemene middelen.................................................... pag 57

Beleidsveld 3 Cultuur, sport en recreatie......................................................................... pag 63

Beleidsmatige inspanning Cultureel Klimaat..................................................................... pag 63

Beleidsmatige inspanning Topsport en vergroten deelname sport en recreatie............... pag 66

Beleidsveld 4 Veilig............................................................................................................. pag 73

Beleidsmatige inspanning Wijkveiligheid.......................................................................... pag 74

Beleidsmatige inspanning Geweld en (jeugd-)overlast..................................................... pag 77

Beleidsmatige inspanning Crisisbeheersing en handhaven openbare orde..................... pag 80

Beleidsveld 5 Onderwijs..................................................................................................... pag 85

Beleidsmatige inspanning Leer- en schoolprestaties........................................................ pag 85

Beleidsveld 6 Volksgezondheid en zorg .......................................................................... pag 91

Beleidsmatige inspanning Volksgezondheid..................................................................... pag 92

Beleidsmatige inspanning Jeugdgezondheidszorg en opvoeding.................................... pag 95

Beleidsmatige inspanning Kwetsbare personen en huiselijk geweld................................ pag 98

Beleidsveld 7 Participatie.................................................................................................. pag 103

Beleidsmatige inspanning Arbeidsparticipatie.................................................................. pag 104

Beleidsmatige inspanning Maatschappelijke participatie.................................................. pag 109

Beleidsmatige inspanning Participatie jeugd.................................................................... pag 113

Beleidsmatige inspanning Armoedebestrijding................................................................. pag 115

Beleidsveld 8 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen ......................................................... pag 119

Beleidsmatige inspanning Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling......................... pag 120

Beleidsmatige inspanning Wonen..................................................................................... pag 125

Beleidsmatige inspanning Vastgoed................................................................................. pag 129

Beleidsveld 9 Verkeer en vervoer...................................................................................... pag 133

Beleidsmatige inspanning Stedelijke bereikbaarheid........................................................ pag 134

Beleidsmatige inspanning Duurzame mobiliteit en verkeersveilige stad.......................... pag 137

Beleidsveld 10 Economie................................................................................................... pag 141

Beleidsmatige inspanning Economische structuur en vestigingsklimaat.......................... pag 142

Beleidsveld 11 Milieu en duurzaamheid........................................................................... pag 149

Beleidsmatige inspanning Milieu en duurzaamheid.......................................................... pag 150

Beleidsveld 12 Fysiek beheer van de stad........................................................................ pag 155

Beleidsmatige Inspanning Schoon (maken van de stad).................................................. pag 156

Beleidsmatige Inspanning Heel (maken van de stad)....................................................... pag 158

Hoofdstuk 5 Paragrafen........................................................................................................................... pag 165

5.1 Lokale heffingen ...................................................................................................... pag 166

5.2 Weerstandsvermogen ............................................................................................. pag 172

5.3 Onderhoud kapitaalgoederen.................................................................................. pag 178

5.4 Verbonden partijen .................................................................................................. pag 184

5.5 Financiering ............................................................................................................. pag 191

5.6 Grondbeleid ............................................................................................................. pag 197

5.7 Bedrijfsvoering ........................................................................................................ pag 204

Bijlagen................................................................................................................................ pag 211

Colofon................................................................................................................................. pag 252

Inhoudsopgave | pagina 5

Hoofdstuk 1


1. Inleiding

Voor u ligt de Begroting 2013 van de gemeente Rotterdam. Het is de derde begroting van het huidige college van

B en W, dat in 2010 is aangetreden.

De eerste begroting uit het najaar van 2010 werd opgesteld in een tijd dat de gevolgen van de financiële en economische

crisis doordrongen in de stad, het beleid en de financiën van de overheid. Daarom zette dit college niet alleen in op talent,

ondernemen en een aantrekkelijke stad, maar legde zichzelf ook een ongekend bezuinigingspakket op. Zo werd een reductie

van het ambtenarenapparaat van 1.000 fte aangekondigd en een besparing op de organisatiekosten van € 72 mln.

Het is duidelijk dat de economische crisis ingrijpende gevolgen heeft voor de stad. Veel Rotterdammers hebben hun werk

verloren en moeten een beroep doen op een uitkering. In de stad wordt minder gebouwd. En de gemeentelijke organisatie

heeft te maken met fors minder inkomsten en fors hogere uitgaven.

Daarom is de financiële lat de afgelopen twee jaar veel hoger komen te liggen voor de gemeente: een ruime verdubbeling

van de toch al immense bezuinigingsopgave. Met de aanvaarding van ‘motie 31’ is de voorgenomen inkrimping van het aantal

ambtenaren opgelopen tot 2.450 fte en de besparing op de organisatiekosten € 193 mln. Met alle maatregelen die intussen

zijn genomen om de gemeentebegroting in evenwicht te houden, is de totale bezuinigingsopdracht opgelopen tot € 570 mln

in 2015. Het is lastig om een gedetailleerde meerjarige voorspelling te doen over de economische ontwikkelingen en de

gevolgen daarvan voor van de stad, maar de vooruitzichten zijn niet rooskleurig. De werkloosheid loopt de komende jaren nog

verder op en het consumentenvertrouwen is laag. De fragiele positie van enkele landen binnen de Europese muntunie vormt

een bedreiging.

In een stad die zich van oudsher kenmerkt door veel banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt en een laagopgeleide

beroepsbevolking, komt de crisis des te harder aan. Toch hebben we ook reden om optimistisch te zijn, want ondanks dat

er geen geld is voor nieuwe grootschalige bouwprojecten, staat Rotterdam niet stil. Op straat gonst het van de (bouw)

activiteiten die de stad beter, aantrekkelijker en toekomstbestendiger maken. Dat gebeurt ook achter de schermen, door

juist de nadruk te leggen op onderwijs en ondernemerschap. Dát zijn de startblokken van waaruit we als stad – bedrijven,

scholieren, werknemers – een vliegende start kunnen laten maken zodra de economie dat weer toelaat. Al deze inspanningen

laten voorzichtige resultaten zien, bijvoorbeeld door het toenemend aantal bedrijven dat zich hier vestigt en het aantal hoger

opgeleiden dat zich tot Rotterdam aangetrokken voelt.

Zowel op straat, bij de Rotterdammers, het bedrijfsleven en binnen de gemeentelijke organisatie, zit het tempo er in.

Er wordt op alle fronten hard gewerkt en strijd geleverd om de crisis goed door te komen en Rotterdam klaar te stomen voor

een de periode ná de crisis. Dit moeten we vasthouden, want alleen op die manier lukt het om de lastige opdrachten die er

nog liggen, succesvol af te ronden. Tegelijkertijd moet de gemeente niet meer overal van willen zijn. De gemeente is niet

het medicijn voor alle kwalen. Zo moet de financiering van de zorg voor Rotterdammers goedkoper en dus anders worden

geregeld. De gemeente is niet meer in alle gevallen het eerste aanspreekpunt. Vaak kan iemand terugvallen op de eigen

omgeving, op andere organisaties of, als het echt niet anders kan, uiteindelijk toch op de gemeente. Dat vergt een andere,

actievere houding van de Rotterdammers.

Hoofdstuk 1 | Inleiding | pagina 7

In de Kaderbrief werd duidelijk dat de Begroting 2013 extra bezuinigingsopgaven zou laten zien. Als gevolg van het krimpende

financiële kader is het noodzakelijk geweest moeilijke keuzes te maken. Toch houdt het college van B en W onverkort vast aan

de speerpunten die het in 2010 presenteerde. Maar, zoals bij de Kaderbrief dit voorjaar al is gemeld, wel binnen de context

van vandaag. Er wordt nog steeds geïnvesteerd in talent, ondernemen en een aantrekkelijke stad, maar daar waar het moet

in een gepast tempo. Ook kiest dit college ervoor het komend jaar geen nieuwe lastenverzwarende maatregelen voor haar

bewoners toe te passen.

Er zijn ook opgaven die de afgelopen periode zijn gerealiseerd. Een besparing op de eigen organisatie van € 72 mln en een

reductie van 1.000 fte, zoals in het Collegewerkprogramma 2010–2014 stond, is al gerealiseerd., Dat is gelukt door strenger

toezicht en discipline binnen de organisatie. Ook de organisatiekosten zijn teruggebracht. Beperking van de externe inhuur

heeft hier een forse bijdrage aan geleverd, van € 135 mln in 2009 tot € 82 mln in 2011.

In deze begroting staan voorstellen om het ambtenarenapparaat versneld om te vormen tot een flexibele, slagvaardige

organisatie die een goede dienstverlening biedt.

Het college van B en W houdt vast aan de ambitie om het weerstandsvermogen snel op orde te brengen. De noodzaak

daartoe is alleen maar toegenomen door de sombere economische vooruitzichten. Gezonde overheidsfinanciën zijn hierdoor

noodzakelijker dan ooit. Zoals uit deze begroting blijkt, zal de algemene reserve naar huidige inzichten aan het eind van de

collegeperiode even groot zijn als bij aanvang in 2010: € 160 mln. Het vermogen zal eind 2014 zijn aangevuld tot € 163 mln,

maar er zijn wel onzekerheden en risico’s. Hier wordt in hoofdstuk 2 nader op ingegaan.


Hoofdstuk 1 | Inleiding | pagina 9

Hoofdstuk 2


2. Financiële beschouwingen

Inleiding

Dit hoofdstuk gaat in op de financiële positie van de gemeente Rotterdam, de opbouw en omvang van de Begroting

2013 en de knelpunten en ombuigingen ten opzichte van de vorige begroting.

2.1 Financiële positie van de gemeente Rotterdam

Nederland maakt moeilijke economische tijden door en de vooruitzichten voor de komende jaren zijn niet rooskleurig.

Mensen maken zich zorgen over de economische situatie. Dat uit zich in een dalend consumentenvertrouwen en afnemende

binnenlandse bestedingen. De werkloosheid is hoog en neemt naar verwachting de komende jaren nog verder toe. Daarbij

hebben werkzoekenden in lagere en middelbare beroepen (techniek, transport en administratie) meer moeite met het vinden

van een baan. Omdat steeds meer mensen hun baan verliezen, onder andere door toename van het aantal faillissementen

van bedrijven, neemt het aantal schuldsaneringen landelijk sterk toe. Rotterdam ontkomt niet aan de ingrijpende gevolgen van

de slechte economische situatie.

Keuzes van het college

De gemeentelijke financiën worden ook flink geraakt door het slechte economische weer. De baten nemen fors af, onder meer

als gevolg van rijksbezuinigingen en teruglopende baten uit vastgoed en grondexploitatie. De lasten nemen juist toe, onder

meer omdat meer mensen een beroep doen op de gemeente omdat ze hun baan hebben verloren. Zoals uit de Kaderbrief

blijkt, leiden deze tegenvallers tot de noodzaak om moeilijke keuzes te maken. Het is de overtuiging van dit college dat een

volgend college, maar ook een volgende generatie, moet kunnen bouwen op een overheid met gezonde financiën, die flexibel

is en een goede dienstverlening biedt. Binnen het krimpende financiële kader is en blijft het de opdracht van het college van

B en W om te werken aan een aantrekkelijke stad waarin het prettig wonen, werken, leren en ondernemen is. Een stad waarin

bewoners en bedrijven de ruimte hebben om hun verantwoordelijkheid te nemen.

Gezonde overheidsfinanciën houden méér in dan enkel een sluitende begroting, dat is een basisvoorwaarde. Daarnaast moet

er ook voldoende weerstandscapaciteit beschikbaar zijn, in relatie tot de risico’s. De stresstest die Rotterdam dit voorjaar

heeft laten uitvoeren, geeft aan welke financiële effecten er in bepaalde scenario’s kunnen optreden. De uitkomsten van

de test onderstrepen de noodzaak van voldoende weerstandscapaciteit én een flexibele begroting. Daarom handhaaft dit

college de ambitie om het weerstandsvermogen in de komende jaren op peil te brengen, mede in het licht van het toch al

sombere economische beeld. Het weerstandsvermogen, bestaande uit de algemene reserve en de financieringsreserve,

is een belangrijk onderdeel van de beschikbare weerstandscapaciteit. Aan het einde van de collegeperiode moet het

weerstandsvermogen even groot zijn als hij was bij aanvang in 2010: circa € 160 mln. Dit betekent dat er in de begroting een

fors meerjarig overschot moet zijn. Het college heeft forse maatregelen moeten nemen om de effecten van de economische

crisis te compenseren, en zo het meerjarige overschot van de vorige begroting te handhaven. Daarnaast werkt het college

aan flexibilisering van de begroting door de organisatie kleiner te maken.

Hoofdstuk 2 | Financiële beschouwingen | pagina 11

Uit onderstaande tabel blijkt dat het vermogen eind 2014 zal zijn aangevuld tot € 163 mln.

bedragen € x 1 mln

2011

Prognose

2012 2013 2014 2015 2016

Baten 4.350.596 4.526.077 3.971.007 3.904.927 3.828.031 3.893.540

Lasten 4.428.090 4.709.485 4.077.752 3.914.853 3.768.628 3.818.839

Resultaat vóór reserveringen -77.494 -183.408 -106.745 -9.926 59.403 74.701

Onttrekking aan bestemmingsreserves 141.723 278.037 323.756 133.487 78.370 48.871

Toevoeging aan bestemmingsreserves 90.553 84.196 173.101 51.526 50.095 37.196

Bestemmingsvoorstellen vanuit

jaarrekening -30.490 0 0 0 0 0

Resultaat na onttrekkingen en toevoegingen

-56.814 10.433 43.910 72.035 87.678 86.376

aan bestemmingsreserves

Beginstand weerstandsvermogen 93.196 36.382 46.815 90.725 162.760 250.438

Verwachte toevoeging vanuit het resultaat -56.814 10.433 43.910 72.035 87.678 86.376

Eindstand algemene +

financieringsreserve 36.382 46.815 90.725 162.760 250.438 336.814

Ontwikkelingen en onzekerheden

De begroting is gebaseerd op zo realistisch mogelijke ramingen. Min of meer concrete onzekerheden worden hierna genoemd.

1. Verkiezingen Tweede Kamer / rijksbezuinigingen

De verwachting is dat het Rijk fors gaat bezuinigen en dat dit zal leiden tot een afname van het Gemeentefonds. Bij Kaderbrief

is hier op basis van het Lenteakkoord een inschatting van gemaakt. De doorrekening door het ministerie van BZK van het

Lenteakkoord geeft een gunstiger effect. De meevallers die hierdoor optreden, oplopend tot circa € 20 mln in 2016, zijn

verwerkt in het financiële beeld en gereserveerd voor de effecten van andere of aanvullende keuzes van een nieuw kabinet

ten opzichte van het Lenteakkoord.

2. Herijking Gemeentefonds

Er vindt een herijking plaats van het Gemeentefonds, waarbij met name de vaste bedragen voor de G4 onderwerp van

discussie zijn. Voor Rotterdam is dit vaste bedrag € 160 mln per jaar. De invoering van de herijking is met één jaar uitgesteld

tot 2014. Het effect van de herijking is geplafonneerd op € 15 per inwoner per jaar, dus voor Rotterdam op circa € 9 mln.

In de begroting is thans rekening gehouden met een neerwaartse aanpassing van het Gemeentefonds van € 9 mln in 2014,

€ 18 mln in 2015 en € 27 mln met ingang van 2016. In het late voorjaar van 2013 zijn naar verwachting de definitieve effecten

van de herijking duidelijk.

3. Beroep op de Wet Werk en Inkomen (bijstand)

Doel is om in de komende jaren de uitkeringslasten van de bijstand in evenwicht te brengen met de baten. Voor zowel de

lasten als baten gelden echter onzekerheden. Landelijk wordt een forse toename van het uitkeringsvolume en daardoor de

uitkeringslasten geraamd, maar hoe dit zich in 2013 en latere jaren in de baten voor Rotterdam gaat vertalen, is nog niet

duidelijk. Dit college streeft naar stabilisatie van het aantal uitkeringen. Voor 2012 resulteert er naar huidige inzichten een

negatief verschil tussen uitkeringsbaten en -lasten van circa € 20 mln. Hier staat tegenover de risicoreserve van € 56 mln

die vorig jaar voor 2012 is gevormd. Als bij de jaarrekening blijkt dat de risicoreserve niet geheel nodig is, vloeit het restant

terug naar het IFR. Voor 2013 is dit jaar een risicoreserve gevormd van € 78 mln. Hiervan is € 22 mln nodig om het in de

vorige begroting geraamde positieve verschil tussen uitkeringsbaten en -lasten af te dekken. Het restant is beschikbaar

voor een eventueel tekort. Dat is naar huidige inzichten gelijk aan het nu voor 2012 geraamde negatieve verschil tussen

uitkeringsbaten en -lasten. Ook voor de risicoreserve 2013 geldt dat een restant terugvloeit naar het IFR. Voor 2014 en 2015

is nog geen risicoreservering aangelegd. Het college bepaalt op grond van voortschrijdende inzichten in het verloop van de

uitkeringsbaten en -lasten of en welke maatregelen nodig zijn.

4. Grondexploitaties

Voor de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit met betrekking tot de grondexploitaties wordt gebruik gemaakt

van het Meerjarenperspectief Rotterdamse Grondexploitaties (MPRG). Hierin zijn scenario’s uitgewerkt met betrekking tot

economische factoren die niet of nauwelijks door de gemeente zijn te beïnvloeden. Voor deze scenario’s is een berekening

gemaakt van de financiële effecten op de grondexploitatieportefeuille. Die zijn meegenomen in de berekening van de

benodigde weerstandscapaciteit. In deze scenario’s is nog geen rekening gehouden met de stijging van de bouwen

ontwikkelingskosten waaronder de BTW-verhoging per 1-10-2012. De uitwerking hiervan vindt plaats bij jaarrekening 2012.

Als de risico’s zich daadwerkelijk zouden voordoen, dan moet een verliesneming ten laste van het exploitatieresultaat

plaatsvinden.


5. Krimp van de organisatie

De gemeente Rotterdam staat voor de grote opgave om zich te ontwikkelen tot een flexibele, professionele dienstverlener

die structureel goedkoper is. Overeenkomstig motie 31 wordt ingezet op een totale bezuiniging op de apparaatskosten

(personeel, inhuur, huisvesting en ICT) van 20% in 2015 ten opzichte van 2010. Dit komt neer op een bedrag van € 193 mln,

waarvan € 93 mln betrekking heeft op personeel. Dit laatste bedrag is vertaald in een krimp van het personeelsbestand met

2.450 fte. Met de Kaderbrief is het tempo opgeschroefd. Deze versnelling is enerzijds van belang om de besparing eerder te

realiseren en anderzijds om de organisatie eerder toekomstgericht te maken.

De krimpopgave zal deels door natuurlijk verloop tot stand komen en deels door gericht gestuurde uitstroom. Medewerkers

worden actief en adequaat begeleid naar ander werk of een andere vorm van uitstroom. Door middel van een businesscase

is onderzocht in hoeverre de personele krimp kan worden versneld door te investeren in personeelsregelingen c.q.

maatwerkoplossingen en welke kosten en baten daarmee zijn gemoeid. Daartoe zijn de mogelijkheden verkend om:

– medewerkers te helpen van werk bij de gemeente Rotterdam naar werk elders,

– medewerkers te begeleiden naar een bestaan als zelfstandige,

– medewerkers die dicht tegen hun pensioen aanzitten eerder te laten uittreden, etc.

De primaire doelgroep voor dit soort maatregelen bestaat uit herplaatsingskandidaten: medewerkers die hun functie

kwijtraken (of al kwijt zijn) door organisatieveranderingen. Van sommige arrangementen kunnen ook niet-boventallige

medewerkers gebruikmaken, waardoor herplaatsingskandidaten intern kunnen doorstromen. Echter, voor herplaatsingskandidaten

ligt de focus op uitstroom naar een toekomst buiten de gemeente. Zij zullen in principe hun reguliere

werkomgeving verlaten en in een centrale voorziening worden gepositioneerd.

Tegenover de kosten van de maatregelen en arrangementen staan baten in de vorm van bespaarde loonkosten. Uit de

businesscase, die tegelijk met de begroting 2013 aan de gemeenteraad is aangeboden, blijkt dat de besparingen groter zijn

dan de investeringen en dat de investeringen dus rendabel zijn. Verder komt naar voren dat de besparing op de loonkosten

zich vooral voordoet in de jaren 2014 en 2015 en nog niet in 2013. Naast investeringen in arrangementen zullen daarom ook

frictiekosten moeten worden gemaakt voor de boventallige medewerkers, van wie de loonkosten niet structureel zijn gedekt.

Dit was reeds aangekondigd in de raadsbrief over Motie 31. De inschatting toen was dat de frictiekosten € 85 mln zouden

bedragen. Naar verwachting bedragen de kosten (frictie en investeringen voor de komende jaren in totaal € 64 mln. Deze

kosten worden gedekt door een onttrekking aan het IFR. De gederfde rente ten behoeve van de geplande investeringen is

gecompenseerd in het meerjarenbeeld.

bedragen € x 1 mln

2013 2014 2015

Frictiekosten 1 -31 -4,5 -7

Investeringen cf businesscase (plusvariant) -13 -5,5 -3

Benodigde investering vanuit IFR -44 -10 -10

6. Renterisico

De financieringsreserve is gevormd om het renterisico af te dekken. Dit is het risico dat de werkelijke rente op het moment van

afsluiten van nieuwe leningen of bijstelling van de rente op bestaande leningen afwijkt van de geraamde rente. Het renterisico

op basis van de meest recente ramingen bedraagt bij een structurele rentestijging van 2% ongeveer € 40 mln. Na de toevoeging

van het renteresultaat 2012 is de financieringsreserve toereikend om dit renterisico te kunnen dragen.

Weerstandscapaciteit

In de mate waarin er voor onzekerheden en risico’s geen toereikende beheersmaatregelen zijn genomen, hebben ze effect op

de benodigde weerstandscapaciteit. Hiertoe wordt een risicocumulatiemodel gehanteerd. De benodigde weerstandscapaciteit

moet vervolgens worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. In het Beleidskader Weerstandsvermogen zijn

de uitgangspunten voor het bepalen van de weerstandscapaciteit bepaald.

Onderstaande tabel geeft inzicht in de beschikbare en de benodigde weerstandscapaciteit, ook in de ratio. De norm hiervoor

hebben we in Rotterdam vastgesteld op 1,4. Zoals uit onderstaande tabel blijkt, blijven we met deze begroting ruim boven

deze norm.

1 De frictiekosten betreffen het verschil tussen de meerjarig in de begroting opgenomen loonkosten en de berekening van de loonkosten op basis van de

uitstroom, inclusief maatregelen uit de business case.


edragen € x 1 mln

Weerstandscapaciteit 01–01–2012 01–01–2013 01–01–2014 01–01–2015 01–01–2016

Algemene reserve+financieringsreserve 36.382 46.814 90.724 162.759 250.437

Overige bestemmingsreserves 948.810 754.969 604.314 522.353 494.078

waarvan juridisch verplicht -374.967 -261.405 -215.434 -199.606 -190.818

Stille reserves 50.000 50.000 50.000 50.000 50.000

Stelpost onvoorzien 4.500 4.500 4.500 4.500 4.500

Onbenutte belastingcapaciteit - - - -

Totaal beschikbare weerstandscapaciteit 664.725 594.878 534.104 540.006 608.197

Benodigde weerstandscapaciteit 372.118 372.118 372.118 372.118 372.118

Ratio (beschikbaar/benodigd) 1,79 1,60 1,44 1,45 1,63

Bij de jaarrekening 2011 is voor het eerst op basis van het Beleidskader Weerstandsvemogen een ratio gepresenteerd.

De ratio is toen uitgekomen op 1,8. In deze begroting zijn nieuwe berekeningen gemaakt, waarbij enkele afwijkende

keuzes gemaakt zijn ten opzichte van de jaarrekening. Uitgangspunt was en is dat de beschikbare weerstandscapaciteit

bestaat uit middelen waarover de raad ten allen tijde kan beschikken om er een andere bestemming aan te geven.

De Rekenkamer Rotterdam heeft aangegeven dat alle bestemmingsreserves inclusief het IFR daarmee tot de

beschikbare weerstandscapaciteit gerekend moeten worden. Het college wil hierin meegaan. Echter, voor een aantal

bestemmingsreserves zijn juridische verplichtingen aangegaan, waardoor de raad er niet zonder gevolgen over kan

beschikken. Het gaat hierbij om de bestemmingsreserve Infrastructuur (waar de contracten van Rotterdam Centraal

Station aan ten grondslag liggen), ISV-3, en het Out-of-Pocket deel van het IFR. Daarnaast heeft de bestemmingsreserve

Parkeerfonds het karakter van een egalisatiereserve en is daarmee een verlengstuk van de exploitatie. Het aantasten van

deze reserve leidt tot grote stijgingen van de parkeertarieven. Deze reserve is daarom buiten beschouwing gelaten. Het

gedeelte van het IFR dat bedoeld is voor het dekken van kapitaallasten bij de weerstandscapaciteit wordt in afwijking op de

jaarrekening 2011 wel bij de weerstandscapaciteit betrokken, omdat de raad wel de mogelijkheid heeft dit aan te wenden voor

andere doeleinden mits er in de exploitatie ruimte wordt gevonden om de doorlopende kapitaallasten te dekken.

De benodigde weerstandscapaciteit is gestegen van € 240 mln tot € 372 mln, met name door de toevoeging van het hierboven

genoemde risico van rijksbezuinigingen op het Gemeentefonds (de inschatting is een daling met € 1 mrd, met een negatief

gevolg voor Rotterdam van € 60 mln). Daarnaast zijn de risico’s voor de grondexploitaties bijgesteld op basis van scenario’s.

Het scenario ‘verdieping van de crisis’ kent een verslechtering van € 158 mln ten opzichte van het huidige saldo (netto

contante waarde) van de gehele grondexploitatieportefeuille. Voor een bedrag van € 55 mln is een voorziening getroffen.

De risico’s bedragen daarmee € 103 mln. Voor de deelnemingen is de benodigde weerstandscapaciteit berekend op € 13 mln.

Voor de overige risico’s is sinds het meetmoment van de jaarrekening 2011 (1 e kwartaal 2012) weinig verandering opgetreden.

Het niveau van de weerstandsratio bedraagt in 2013 1,6. Dit is boven de door de raad vastgestelde norm. Dit betekent echter

niet dat het zonder pijn zou gaan als de beschikbare weerstandscapaciteit aangesproken zou moeten worden. Nieuwe,

ingrijpende keuzes ten aanzien van investeringen zouden de consequentie zijn.

Financiering / schuldpositie

Het eigen vermogen van de gemeente bestaat uit de algemene reserve en de bestemmingsreserves. Dit eigen vermogen

wordt samen met de voorzieningen, de vooruit ontvangen afkoopsommen erfpacht en het netto werkkapitaal (saldo

van vlottende passiva en activa) ingezet om de gemeentelijke investeringen te financieren. Dit zijn de zogenoemde

interne financieringsmiddelen. De resterende financieringsbehoefte wordt ingevuld met geldleningen, oftewel externe

financieringsmiddelen. Hierover moet rente worden betaald. De rentelasten kunnen worden gedekt uit baten die

samenhangen met de gemeentelijke investeringen (huren, pachten, dividenden, parkeergelden et cetera ) of uit de algemene

middelen. Externe financiering brengt een renterisico met zich mee. Daarom is gewenst externe financiering beperkt te

houden. Om toch voldoende investeringsruimte te behouden, is het belangrijk het eigen vermogen op peil te houden.

De volgende tabel geeft weer hoe de schuldpositie zich naar verwachting ontwikkelt.

bedragen x € 1 mln (stand per 1 januari)

Externe financieringsbehoefte 2013 2014 2015 2016 2017

Totale financieringsbehoefte 3.661 3.630 3.477 3.277 3.113

Interne financieringsmiddelen -1.385 -1.272 -1.260 -1.318 -1.391

Externe financieringsbehoefte 2.276 2.358 2.217 1.959 1.722

De externe financieringsbehoefte wordt als volgt ingevuld met korte schuld en lange schuld.


edragen x € 1 mln (stand per 1 januari)

Externe schuld 2013 2014 2015 2016 2017

Korte schuld 250 250 250 250 250

Lange schuld 2.026 2.108 1.967 1.709 1.472

Externe schuld 2.276 2.358 2.217 1.959 1.722

Daarbij is relevant welke schulden zijn aangegaan ten behoeve van derden. Voor deze schulden geldt dat de gemeente het

renterisico doorbelast, dus niet zelf draagt. De netto lange schuld ontwikkelt zich als volgt.

bedragen x € 1 mln (stand per 1 januari)

Netto lange schuld 2013 2014 2015 2016 2017

Lange schuld 2.026 2.108 1.967 1.706 1.472

Verstrekte geldleningen -975 -854 -741 -627 -501

Netto lange schuld 1.051 1.254 1.226 1.082 971

Ombuigingen

In de voorgaande begrotingen zijn omvangrijke ombuigingsmaatregelen doorgevoerd. Uw raad heeft gevraagd naar een

inzicht in de stapeling van maatregelen. In onderstaand overzicht treft u per onderwerp de ombuigingen in de verschillende

begrotingen op totaalniveau aan. In bijlage 12 wordt dit nader uitgesplitst.

2012 2013 2014 2015 2016

Volksgezondheid, jeugd en welzijn 24.636 40.668 44.784 46.803 46.803

Begroting 2011 18.217 26.982 31.698 31.698 31.698

Begroting 2012 6.419 7.656 7.756 7.975 7.975

Begroting 2013 0 6.030 5.330 7.130 7.130

Onderwijs participatie en werk 152.209 188.923 202.572 205.122 204.922

Begroting 2011 18.139 24.873 32.972 32.972 32.972

Begroting 2012 133.970 152.750 157.200 158.200 158.200

Begroting 2013 100 11.300 12.400 13.950 13.750

Sport en cultuur 3.715 10.130 12.550 10.550 10.550

Begroting 2011 2.215 4.330 5.750 5.750 5.750

Begroting 2012 1.500 4.800 4.800 4.800 4.800

Begroting 2013 0 1.000 2.000 0 0

Veiligheid 7.840 8.140 8.473 8.473 8.473

Begroting 2011 1.790 1.790 2.123 2.123 2.123

Begroting 2012 6.050 6.050 6.050 6.050 6.050

Begroting 2013 0 300 300 300 300

Economie, haven, duurzaamheid en infrastructuur 10.165 13.132 13.432 12.632 12.632

Begroting 2011 3.365 3.365 3.365 3.365 3.365

Begroting 2012 6.800 6.267 6.567 7.267 7.267

Begroting 2013 0 3.500 3.500 2.000 2.000

Wonen, RO, buitenruimte en gebeidsontwikkeling 54.640 57.025 67.460 67.240 67.240

Begroting 2011 42.314 46.972 51.629 51.629 51.629

Begroting 2012 12.326 5.253 5.031 4.811 4.811

Begroting 2013 0 4.800 10.800 10.800 10.800

Stadsinitiatieven 1.250 2.750 2.750 -750 -2.750

Begroting 2011 0 0 0 0 0

Begroting 2012 1.250 2.250 1.250 -2.750 -2.750

Begroting 2013 0 500 1.500 2.000 0

Kostendekkendheid tarieven 11.260 20.320 24.400 24.400 24.400

Begroting 2011 0 0 0 0 0

Begroting 2012 11.260 20.320 24.400 24.400 24.400

Begroting 2013 0 0 0 0 0

Organisatie en financiën, bedrijfsvoering en

48.962 153.543 182.146 198.125 193.125

deelgemeenten

Begroting 2011 25.800 65.960 97.252 97.252 97.252

Begroting 2012 23.162 43.562 57.573 67.562 67.562

Begroting 2013 0 44.021 27.321 33.311 28.311

Totaal bezuinigingen 2011–2013 314.677 494.631 558.567 572.595 565.395


De ombuigingsmaatregelen 2011 komen voort uit het Coalitieakkoord, dat rekening houdt met dalende inkomsten van het rijk

en waarin keuzes zijn gemaakt om de intensiveringen te dekken. In 2011 werden we geconfronteerd met grote problematiek

op het terrein van werk en bijstand. Om deze problematiek op te vangen, is eveneens een groot maatregelenpakket voor dat

beleidsterrein opgesteld (€ 116 mln in 2012, € 130 mln structureel). Dat verklaart grotendeels de ombuigingsreeks op het

terrein van onderwijs, participatie en werk.

De economische crisis wordt niet alleen zichtbaar in de stijging van het aantal bijstandsgerechtigden, maar ook in een daling

van de inkomsten uit grondexploitaties en vastgoed. Het college kiest ervoor om beheer en onderhoud uit te stellen en de

intensiveringen van het Collegewerkprogramma af te vlakken. Daarnaast hebben we flinke ingrepen in de gemeentelijke

organisatie gedaan. Bezuinigingen op de bedrijfsvoering en een krimpopgave voor het ambtelijk apparaat moeten ervoor

zorgen dat we meerjarig binnen de financiële kaders kunnen blijven.

In de begrotingen 2011 en 2012 hebben we de betreffende keuzes en effecten voor de stad in kaart gebracht.

Transitie organisatie

Rotterdam bevindt zich in een transitie van een dienstengestuurde organisatie naar een concerngestuurde organisatie.

Deze ontwikkeling vraagt om een herijking van het sturings- en verantwoordingsmodel, zodat de raad maximaal kan sturen

op doelen en resultaten. De Begroting 2013 wordt opgesteld in een transitiejaar. De diensten gaan over naar clusters en

de bedrijfsvoering wordt gecentraliseerd. In aanloop naar de Begroting 2014 zal de nadruk liggen op het ontwikkelen van

rekenregels en normen. Voor de begroting en jaarstukken zijn de minimumregels in het BBV vastgelegd. De toepassing

hiervan is wettelijk verplicht.

2.2 Opbouw en omvang van de begroting

De begroting kent een totale omvang van € 4,2 mld. In onderstaande tabel is een uitsplitsing gemaakt van de baten per

inkomstenbron en de lasten per beleidsveld. Hoofdstuk 4 bevat een verdere uitwerking per beleidsmatige inspanning.

De provincie Zuid-Holland toetst als toezichthouder van de gemeente het materiele evenwicht van onze begroting. De

essentie van het materiele evenwicht is dat de structurele lasten gedekt dienen te worden door structurele baten. Voor

Rotterdam geldt dat de structurele baten meerjarig hoger zijn dan de structurele lasten. In bijlage 3 vindt u een verdere

analyse van de incidentele baten en lasten.

Kostenontwikkeling (trend)

Het accres op het Gemeentefonds is in eerste aanleg bedoeld ter compensatie van de kostenontwikkeling (trend). In de

Begroting 2013 is rekening gehouden met een indexering van 1,20% op loonkosten, 2,25% op materiële kosten en 1,50%

op subsidielasten. Voor de tarieven is gerekend met de CPI index van 2,80%.

Overzicht baten

bedragen x € 1 mln

897,4

273,7

1.928,3

746,2

323,9

48,1

77,3

Belastingen

Bijdragen rijk en medeoverheden

Dividenden

Financieringsbaten

Onttrekking aan reserves

Opbrengsten derden

Overige baten (inclusief interne baten)


Toelichting

De belangrijkste inkomstenbron is de algemene uitkering uit het Gemeentefonds die de gemeente van het Rijk ontvangt.

Daarnaast ontvangt de gemeente Rotterdam ook specifieke uitkeringen, decentralisatie-uitkeringen en taakmutaties. In totaal

wordt er in 2013 ruim € 1,9 mrd van rijk en mede-overheden ontvangen.

De opbrengsten van derden hebben in 2013 een omvang van € 746 mln. De grootste post hierin betreft de tarieven die

de gemeente bij inwoners in rekening brengt. Voorbeelden zijn tarieven voor de afgifte van een paspoort of een rijbewijs,

opbrengsten uit parkeren, het ophalen van huisvuil of vervanging en onderhoud riolen. Daarnaast mag de gemeente op grond

van de Grondwet van haar inwoners ook zelf belasting heffen. De belangrijkste gemeentelijke belasting is de onroerende

zaakbelasting (OZB). Verder heft de gemeente ook andere belastingen als precario-, logies- en hondenbelasting.

De belastinginkomsten bedragen in 2013 € 274 mln.

De gemeente ontvangt naast rijksmiddelen, belastingen en tarieven ongeveer € 125 mln aan dividendopbrengsten van

verbonden partijen en inkomsten uit financiering.

Naast deze externe inkomstenbronnen wordt er in 2013 voor € 276 mln onttrokken aan de huidige reserves. Het grootste

gedeelte van deze reserves zijn direct verbonden aan een programma of project (bestemmingsreserves). In hoofdstuk 4 wordt

per beleidsmatige inspanning aangegeven aan welke reserves wordt onttrokken.

Ten slotte betreft € 897 mln interne leveringen. Het gaat hierbij om in rekening gebrachte onderlinge diensten, zoals

bijvoorbeeld de huur van gebouwen, inhuur van intern personeel en rente voor verstrekt kapitaal.

Overzicht lasten


29,0

34,5

155,7

352,4

443,5

530,0

204,2

134,4

1.050,3

156,0

203,9

1.000,9

Bestuur en dienstverlening

Algemene middelen

Cultuur, sport en recreatie

Veiligheid

Onderwijs

Volksgezondheid en zorg

Participatie

Ruimtelijke ontwikkeling en wonen

Verkeer en vervoer

Economie

Milieu en duurzaamheid

Fysiek beheer van de stad

Toelichting

De beleidsvelden Ruimtelijke ontwikkeling en wonen en Participatie zijn samen verantwoordelijk voor ruim 50% van de totale

lasten. De lasten op het beleidsveld Ruimtelijke ontwikkeling en wonen worden ingezet voor grote stedelijke projecten.

De lasten op het beleidsveld Participatie bestaan voor een groot gedeelte uit uitkeringslasten (bijstand).

In hoofdstuk 4 worden de baten en lasten per beleidsmatige inspanning uitgesplitst in verschillende categorieën.


2.3 Knelpunten en ombuigingen t.o.v de begroting 2012

In onderstaande tabel worden de mutaties ten opzichte van de begroting 2012 gepresenteerd.

Totaal mutaties begroting 2013 Baten Lasten Saldo 2013 Saldo 2014 Saldo 2015 Saldo 2016

Ramingsbijstellingen 5.985 1.840 4.145 12.360 263 6.433

Knelpunten -23.733 51.863 -75.596 -75.511 -69.754 -68.724

Totaal ombuigingen -846 -72.297 71.451 63.151 69.491 62.291

Totaal mutaties -18.594 -18.594 0 0 0 0

A. Ramingsbijstellingen

Ramingsbijstellingen BI Baten Lasten Saldo 2013 Saldo 2014 Saldo 2015 Saldo 2016

1 Bijstelling Gemeentefonds 2.2 16.437 0 16.437 23.385 26.276 32.129

2 Anticiperen Lente-akkoord 2.2 -36.000 0 -36.000 -36.000 -36.000 -36.000

3 Rentebijstelling ivm IFR 2.2 1.348 0 1.348 -3.372 -4.172 -4.572

4 Bijstelling opbrengsten 2.1 24.200 200 24.000 19.000 19.000 19.000

5 Correctie algemene reserve 2.2 0 1.640 -1.640 9.347 -4.841 -4.124

Totaal 5.985 1.840 4.145 12.360 263 6.433

Toelichting Ramingsbijstellingen

1. Bijstelling Gemeentefonds

Naast de effecten van het Lente-akkoord en Voorjaarsnota van het Rijk (structureel € 36 mln, zie punt 2) en de trendcorrectie

voor gemeentelijke onderdelen (incl. gesubsidieerde instellingen) wijzigt het Gemeentefonds als gevolg van:

– uitstel van de herijking van het Gemeentefonds met – minimaal – 1 jaar,

– inzet middelen taakmutatie Armoedebeleid voor algemene middelen (zie onderdeel B knelpunten, nummer 15: armoede),

– bij de Begroting 2012 te hoog ingeschatte trend voor gemeentelijke onderdelen voor de jaren 2013 en verder,

– bij de Begroting 2012 reeds verwerkte korting voor voornomen verkleining van het aantal politieke ambtsdragers.

Dat wordt in deze begroting gecorrigeerd,

– accres voor deelgemeenten, vanwege de koppeling van het Deelgemeentefonds aan het Gemeentefonds en de

OZB-inkomsten (trap-op trap-af),

– algemene mutaties naar aanleiding van de junicirculaire 2012 Gemeentefonds,

– algemene mutaties in het Gemeentefonds door aanpassing van waarden van maatstaven.

2013 2014 2015 2016

Uitstel herijking Gemeentefonds 14.000 11.000 9.000 -

Inzet additionele middelen armoedebeleid 6.400 6.400 6.400 6.400

Trendcorrectie ten opzichte van Begroting 2012 1.500 4.500 8.000 8.000

Politieke ambtdragers - - 4.500 4.500

Accres deelgemeenten -2.128 -2.082 399 - 2.244

Verrekening junicirculaire met Lenteakkoord en voorjaarsnota -397 2.923 161 -1.974

Algemene mutaties -2.938 644 -2.184 17.447

Totaal 16.437 23.385 26.276 32.129

2. Anticiperen Lenteakkoord

Bij het opstellen van de Kaderbrief 2012 is een inschatting gemaakt van de consequenties van het Lenteakkoord en de

Voorjaarsnota van het Rijk op het Gemeentefonds. De daling van het Gemeentefonds is geraamd op € 36 mln, waarvan een

deel volgens de trap-op trap-af systematiek voor rekening van de Deelgemeenten komt. Hiermee is al rekening gehouden in

het accres 2013 voor het Deelgemeentefonds wat onderdeel is van punt 1 Bijstelling Gemeentefonds.

De daadwerkelijke kortingen zijn tot nu toe lager uitgevallen waardoor in 2013 ca. € 7,9 mln resteert, oplopend naar ca.

€ 20,7 mln in 2016.

Lenteakkoord/Voorjaarsnota 2012 2013 2014 2015 2016

Korting Lenteakkoord/voorjaarsnota bij kaderbrief 2012 Rotterdam 36.000 36.000 36.000 36.000

Daadwerkelijke korting -28.090 -20.203 -14.130 -15.349

Nog beschikbaar voor toekomstige kortingen op Gemeentefonds 7.910 15.797 21.870 20.651


Dit komt enerzijds doordat de verhoging van de BTW naar 21%, in tegenstelling tot eerdere verwachting, niet heeft geleid tot

een uitname uit het Gemeentefonds van ca. € 200 mln (landelijk). Anderzijds is een aantal bezuinigingsmaatregelen uit het

Lenteakkoord niet structureel ingevuld.

Gezien de onzekere economische situatie en het risico van aanvullende of gewijzigde bezuinigingen van het Lenteakkoord

door een nieuw kabinet stellen wij voor vast te houden aan de oorspronkelijke verwachte korting van € 36 mln.

3. Rentebijstelling ivm IFR

Uit de gegenereerde bespaarde rente van het IFR (4% over de hoofdsom) worden de kapitaallasten van investeringsprojecten

gedekt. Daling van de hoofdsom IFR als gevolg van uitnames leidt tot een derving van de bespaarde rente. Om ervoor

te zorgen dat het investeringspeil niet wordt aangetast, wordt de gederfde rente in de begroting gecompenseerd. Deze

compensatie bestaat uit het saldo van:

– De correctie derving bespaarde rente doordat de daadwerkelijke uitname IFR over 2011 lager was dan begroot. Bij het

opstellen van de begroting was rekening gehouden met een rentederving van € 3,6 mln in verband met een uitname van

€ 90 mln. Eind 2011 is uiteindelijk € 56,3 mln ten laste van het IFR gegaan voor de vorming van de bestemmingsreserve

WWB. Hierdoor is de te compenseren rentederving € 1,3 mln lager.

– Compensatie van de derving bespaarde rente door verwachte uitname IFR die samenhangt met het verwachte BUIGtekort

2013 (€ 78 mln). Aangezien voor 2013 hetzelfde verdeelmodel voor de BUIG wordt gehanteerd, wordt voor dat

jaar een onttrekking aan het IFR voorzien. Deze uitname leidt tot een rentederving van € 3,1 mln vanaf 2014. Vanaf 2014

wordt het verdeelmodel voor de BUIG door het Rijk herzien.

– Compensatie van de derving bespaarde rente door verwachte uitname IFR die samenhangt met versnelling van de krimp.

Om deze versnelling te realiseren, is een frictiebudget nodig van € 44 mln in 2013, € 10 mln in 2014 en € 10 mln in 2015.

Dit leidt tot een derving van de bespaarde rente van circa € 1,6 mln in 2014, € 2,4 mln in 2015 en € 2,8 mln vanaf 2016.

4. Bijstelling opbrengsten

In de meerjarenbegroting zijn extra OZB-opbrengsten verwerkt als gevolg van areaaluitbreiding en investeringen in het

industrie- en havencomplex en een beperkt aantal majeure bouwprojecten in de stad. In de meerjarenbegroting was al

rekening gehouden met jaarlijks toenemende opbrengsten als gevolg van de Tweede Maasvlakte, de extra opbrengst vlakt

hierdoor af in latere jaren.

5. Correctie algemene reserve

Door middel van deze begrotingswijziging worden de begrotingsoverschotten van 2013, 2015 en 2016 toegevoegd aan de

algemene reserve. Het begrote tekort in 2014 wordt onttrokken aan de algemene reserve.

B. Knelpunten

Knelpunten BI Baten Lasten Saldo

2013

1 Frictiekosten ASR 1.2/1.4/2.1 -2.791 -1.523 -1.268 -897 -895 -636

2 Kwijtscheldingenen Afvalstoffenheffing 7.4 0 2.136 -2.136 -4.221 -4.221 -4.221

3 Beheer en onderhoud buitenruimte 1.3/8.3/ 12.2 126 4.986 -4.860 -4.860 -4.860 -4.990

4 Afdracht Gemeentewerken 8.1 -13.841 459 -14.300 -14.300 -14.300 -14.300

5 Vastgoed 8.3 -2.300 0 -2.300 -2.300 -2.300 -2.300

6 Gemeentelijke woningen 8.3 0 2.500 -2.500 -2.500 -2.500 -2.500

7 Frictiekosten SO 8.1/8.2/9.1 0 1.900 -1.900

8 OV 65+ 8.2/9.2 0 1.297 -1.297 -1.834

9 Verkeer en vervoer 8.1/9.1 100 701 -601 -831 1.340 2.041

10 Dienstverlening 1.4 -900 1.785 -2.685

11 Verkiezingen 1.4 0 2.000 -2.000 -2.000 -2.000 -2.000

12 E-depot GAR 1.4 -28 1.631 -1.659

13 Organisatiekosten beleidsveld Participatie 7.1/7.3/7.4 0 21.000 -21.000 -19.000 -14.000 -14.000

14 Opdracht gemeentelijke organisatie

Rotterdam 1.3/5.1/6.2/7.1/7.2/7.3 0 8.350 -8.350 -14.100 -17.750 -17.750

15 Armoede 7.1/12.1 -3.200 3.200 -6.400 -6.400 -6.400 -6.400

16 CMC 1.4 -899 -100 -799 -600 -200 0

17 Overig 1.4/3.2/4.3/12.1 0 1.541 -1.541 -1.668 -1.668 -1.668

Totaal Problematiek -23.733 51.863 -75.596 -75.511 -69.754 -68.724

Saldo

2014

Saldo

2015

Saldo

2016


Toelichting knelpunten

1. Frictiekosten ASR

Met ingang van 31 december 2012 wordt ASR geliquideerd, de rechtsopvolger van ASR is VOIL. De reorganisatie heeft

geleid tot de oprichting van de Interne Auditafdeling (IAA) per 1 juni 2012 (gepositioneerd bij de Bestuursdienst) en het

overplaatsen van medewerkers naar de Servicedienst (financieel administratieve diensten), Chief Information Office (CIO) en

Concerncontrol.

Het knelpunt ASR wordt verklaard door minder baten en minder lasten. Door de liquidatie worden er geen audits meer gedaan

en daardoor worden er geen inkomsten meer gegeneerd. Daarnaast blijft de uitstroom van personeel achter bij de prognose

uit het reorganisatieplan, hetgeen de lasten verhoogt. De lagere lasten hebben betrekking op huisvesting, ICT en personeel.

Per saldo leidt dit tot een knelpunt van € 1,2 mln in 2013 aflopend naar € 600 in 2016.

2. Kwijtscheldingen afvalstoffenheffing

Het college streeft naar maximaal kostendekkende tarieven. Dit betekent dat alle aan het tarief afvalstoffenheffing (ASH)

toerekenbare kosten ook daadwerkelijk toegerekend worden. Voor de ASH is dan ook een geleidelijke groei van het tarief

voorzien, zodat deze in 2014 geheel kostendekkend is.

Door deze tariefstijging stijgen ook de kosten voor kwijtschelding. De kwijtgescholden bedragen zijn hoger. Tevens stijgt het aantal

kwijtscheldingen omdat een toenemend aantal huishoudingen vanwege de slechte economische situatie in aanmerking komt

voor kwijtschelding. Om die reden verhogen wij het lastenbudget met € 2,1 mln in 2013 en € 4,2 mln in 2014 en verdere jaren.

3. Beheer en onderhoud buitenruimte

In de begroting was onvoldoende rekening gehouden met beheer en onderhoudskosten voor onderhoud van Havenbekkens

(2,5 mln), de bedrijventerreinen Spaanse Polder en Noordwest (€ 1,9 mln) alsmede het Dakpark Vierhavenstrip (€ 400) .

4. Afdracht Gemeentewerken

Gemeentewerken realiseert sinds begin jaren ‘90 een afdracht ten behoeve van de gemeentebegroting omdat

Gemeentewerken een opslag (‘winst’) berekende voor geleverde diensten aan gemeentelijke opdrachtgevers.

De achterliggende gedachte was dat indien deze gemeentelijke opdrachtgevers deze diensten bij een particulier

ingenieursbureau zouden inkopen, zij eveneens een rendement zouden moeten betalen. De hoogte van de afdracht werd

oorspronkelijk bepaald door een percentage van de omzet van het Ingenieursbureau van Gemeentewerken. De afgelopen

jaren is er echter een verschil ontstaan tussen de hoogte van de centraal opgelegde afdracht en de verdiencapaciteit van de

dienst teneinde aan deze afdracht te voldoen. Was de dienst eerst nog in staat de hogere afdracht binnen de exploitatie en

later de algemene reserve op te vangen, sinds 2011 lukte dit niet meer. In navolging daarop hebben de volgende aspecten

geleid tot een verslechtering van de situatie:

1. de verslechterde marktsituatie heeft geleid tot een versterkte vraaguitval (oplopend van 16% tot 30%) en daarmee

lagere opbrengsten voor Gemeentewerken,

2. de taakstelling omtrent de afdracht is jaarlijks gestegen,

3. en tot slot: de omzet wordt voor 90% gehaald uit opdrachten binnen de gemeente. Hierdoor is sprake van het

rondpompen van geld binnen de gemeente.

Verhoging van de tarieven van Gemeentewerken om extra inkomsten ten behoeve van de afdrachttaakstelling te realiseren, is

dus geen reële optie. De hogere opbrengst zou dan ten koste gaan van andere onderdelen binnen de concernbegroting.

Voor 2013 zou het resultaat van Gemeentewerken uitkomen op een positief resultaat van € 2,3 mln. Door de afdracht aan het

concern komt Gemeentewerken echter uit op een negatief saldo van -/- € 15,9 mln. Van accountant Ernst & Young is het voor

Gemeentewerken toegestaan om voor externe klanten (b.v. Havenbedrijf Rotterdam en deelgemeenten) wel met een opslag

te werken. Deze winstopslag is afroombaar ten gunste van de afdracht, waardoor het knelpunt met € 1,6 mln. kan worden

verminderd. Het totale knelpunt komt hiermee uit op € 14,3 mln negatief (€ 15,9 mln – € 1,6 mln).

5. Vastgoed

Bij de kaderbrief 2009 is voor het toenmalig OBR een verdienvermogenopdracht geformuleerd van € 20 mln met ingang van

2011. Bij de begroting 2011 is deze opdracht verdeeld over € 7,5 mln. verdienopdracht Grondzaken en € 12,5 mln. Vastgoed.

De verdienvermogenopdracht van vastgoed zou worden ingevuld door de opbrengsten uit de verkoop van onderdelen uit

de commerciële vastgoedportefeuille, hogere reclameopbrengsten en een efficientere vastgoedorganisatie. Tot op heden

is de verdienvermogenopdracht voornamelijk gerealiseerd door incidentele erfpachtopbrengsten. Het structureel realiseren

van de verdienvermogenopdracht blijkt voor een deel niet realistisch gelet op de verder verslechterende vastgoedmarkt en

de boekwaardes in relatie tot de marktwaarden van onze vastgoedportefeuille. Vandaar dat besloten is de verdienopgave

om te zetten in een positief exploitatieresultaat voor de gehele portefeuille dat voorlopig is bepaald op € 6,4 mln en een

efficiencyopdracht van € 3,7 mln. Voor de begroting 2014 zullen we, mede n.a.v. de businesscase vastgoed, opnieuw

kijken naar een meerjarig realiseerbaar exploitatieresultaat, rekening houdend met de opdracht efficienter te worden, het

toenemende leegstandsrisico, de doorlichting van alle boekwaarden in relatie tot de marktwaarden, en de kostendekkendheid

van de totale portefeuille.


6. Gemeentelijke woningen

Voor de woningenportefeuille binnen het vastgoed worden aanvullende middelen ter beschikking gesteld. Tegelijkertijd bezien

we of we de woningenportefeuille kunnen verkopen. Conform de motie Gemeentelijk Vastgoed zoals aangenomen in de

raadsvergadering van 5 juli zullen we voor de Begroting 2013 een verkoop-, verhuur- en leegstandsbeleid presenteren om

de verkoop van de niet kernportefeuille te versnellen. Voor het einde van 2013 presenteren we een businesscase voor de

verkoop van de niet-kernportefeuille.

7. Frictiekosten SO

De extra bezuinigingen en het verder teruglopende werkpakket leiden tot een verdere personeelsreductie bij Stadsontwikkeling.

De doorlooptijd die nodig is om deze personeelsreductie te realiseren heeft meer tijd nodig dan verwacht bij de

Begroting 2012. Dit leidt in 2013 tot een knelpunt van € 1,9 mln.

8. OV 65+

Het openbaar vervoer voor 65-plussers blijft conform de wens van de gemeenteraad gehandhaafd. Dit kost in 2013

€ 4,260 mln en in 2014 € 4,620 mln. Als dekking wordt gebruikt een korting van de RET en de vrijval van middelen als gevolg

van het stopzetten van het woonwagenbeleid.

9. Verkeer en vervoer

Vanuit het Verkeer en Vervoerprogramma is er sprake van vrijval van kapitaallasten als gevolg van onderuitputting en

vertraging van projecten. Dit heeft voor een deel betrekking op projecten die worden gedekt uit het IFR. Deze middelen gaan

terug naar het IFR. Vanuit de resterende vrijval wordt voorgesteld om de volgende knelpunten te dekken:

– Beter Benutten (€ 120 in 2015 en 2016, betreffen kapitaallasten) is een investering van Rijk en regio van in totaal

€ 170 mln gericht op verbeteren van het verkeersnetwerk van de regio Rotterdam. De gemeentelijke bijdrage aan de

financiering van het programma is minimaal gehouden (€ 1,5 mln) met een cofinanciering die viervoudig is.

Het voorgestelde pakket is gericht op een betere ontsluiting van Zuid.

– Personenvervoer over water (€ 125 in 2013 en 2014).Het personenvervoer over water gaat uit van een gezamenlijke

financiering van de Stadsregio Rotterdam, het HbR, deelgemeente Charlois, Woonbron en gemeente Rotterdam.

Na 2015 zal gekeken worden naar dekking vanuit het budget Stadshavens.

– Knelpunten Kostenplaats Bijzondere Geldstromen: dit knelpunt is het gevolg van een aantal administratieve

aanpassingen. (€ 760 in 2013, € 876 in 2014, € 804 in 2015 en € 799 in 2016).

– Recreatieschappen: Momenteel overschrijden deze verplichtingen jaarlijks het beschikbare budget. We koersen op een

verbreding van de deelname met toetreding van andere gemeenten (‘freeriders’-aanpak), zodat hiermee de Rotterdamse

bijdrage mogelijk verminderd kan worden.

– C2000: de investering in een C2000-systeem is momenteel niet gedekt omdat de bestemmingsreserve vorig jaar is

komen te vervallen. De investering leidt tot jaarlijkse kapitaallasten van € 340/jaar.

– Weesgarages: een aantal parkeergarages (bezoekersparkeren en wijkstallingsfuncties) worden ondergebracht in de

gemeentelijke parkeerexploitatie. Dit leidt tot jaarlijkse lasten van € 100.

Na aftrek van deze knelpunten resteert er voor de jaren 2013 en 2014 een tekort (€ 601 en € 831) en voor de jaren 2015 en

2016 een overschot (€ 1.340 en € 2.041).

10. Dienstverlening

In het Collegewerkprogramma is een dubbele taakstelling voor dienstverlening opgenomen: € 3,0 mln op de stadswinkels en

€ 1,0 mln op de front office telefonie (14010). Via het OGOR-traject wordt in samenwerking met de deelgemeenten gewerkt

aan het reduceren van balie-uren in de stadswinkels (efficiency). Een belangrijke recente maatregel is het ‘werken op

afspraak’. Parallel wordt met de deelgemeenten onderhandeld om alle stadswinkels volledig onder beheer van Publiekszaken

te brengen. Deze beweging leidt tot overdracht van budget en personeel van deelgemeenten aan Publiekszaken. Uiteindelijk

leidt dit tot een slagvaardige, efficiënte dienstverlening binnen de afgesproken kaders. De reductie van balie-uren loopt op

koers, het tempo waarin de kosten lager worden (in casu de personele kosten) is trager dan in de begroting was voorzien. Het

‘werken op afspraak’ blijkt in de opstartperiode tot extra telefonieverkeer bij 14010 te leiden. De combinatie van deze factoren

leidt ertoe dat voor 2013 extra middelen in de begroting nodig zijn van per saldo € 2,685 mln.

11. Verkiezingen

Voor de organisatie van de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september waren geen structurele middelen vrijgemaakt.

Voorstel is om per jaar € 2,0 mln vrij te maken en via een bestemmingsreserve Verkiezingen te laten lopen. Dit leidt tot een

gelijkmatige belasting van de algemene middelen over de jaren heen.


12. E-depot GAR

Het knelpunt van het E-depot van het Gemeente Archief Rotterdam (GAR) is uit verschillende elementen opgebouwd.

Belangrijkste element vormt de opslag (capaciteit) en conservatie van digitale bestanden van 1,5 mln. Daarnaast wordt

ingezet op de doorontwikkeling van GAR naar een Stadsarchief, het centraliseren van de DIV/DIM-functie en het ontwikkelen

en beter benutten van cultureel ondernemerschap en concernbreed informatiebeheer centraal.

De kosten voor het E-depot zijn structureel, maar worden vanaf 2014 gedekt uit ombuigingen binnen het cluster

dienstverlening. Deze ombuigingen bestaan voornamelijk uit het schrappen van vacatures, reduceren van externe inhuur en

het kostendekkend maken van de tarieven.

13. Organisatiekosten beleidsveld Participatie

Binnen de beleidsmatige inspanningen Arbeidsparticipatie en Armoedebestrijding is sprake van een omvangrijk knelpunt in

de organisatiekosten. In 2011 en eerdere opgelegde bezuinigingsopgaven kunnen niet geheel worden gerealiseerd zonder het

bevorderen van de uitstroom van uitkeringsgerechtigden in gevaar te brengen. Daarom verhogen we het lastenbudget met

€ 21 mln in 2013, € 19 mln in 2014 en € 14 mln in 2015 en verdere jaren.

14. Opdracht gemeentelijke organisatie Rotterdam

In de Begroting 2012 heeft het college de opdracht geformuleerd om op het gebied van Zorg en Welzijn samen met de

deelgemeenten te komen tot een besparing. Deze zou moeten oplopen tot € 49 mln in 2015. Er is in eerste instantie gekeken

wat ‘slimmer doen’ en ‘anders doen’ aan besparingen zou kunnen opleveren. Wat betreft het ‘slimmer doen’ leiden efficiënter

werken en het slimmer inzetten van vastgoed tot een besparing van € 3,5 mln in 2015. Wat betreft het ‘anders doen’ wordt

door meer te sturen op inzet van eigen kracht en door meer integraal te werken, in 2015 € 10 mln bespaard.

Het restant van de taakstelling, € 35,5 mln, wordt voor de helft stedelijk en voor de helft deelgemeentelijk nader ingevuld met

bezuinigingsmaatregelen. Het stedelijk deel (2013: € 8,350 mln, 2014: € 14,1 mln en vanaf 2015 € 17,750 mln) is ingevuld

binnen de ombuigingen zoals in dit hoofdstuk onder ombuigingen zijn genoemd.

15. Armoede

Met de Septembercirculaire 2011 is structureel € 10 mln aan het Gemeentefonds toegevoegd voor kwetsbare groepen.

Hiervan is bij de Omissieregeling 2012 structureel € 3,5 mln aan begroting 2012 toegevoegd voor armoedebeleid. Hiermee

zijn eerder aangekondigde kortingen op dit gebied teruggedraaid. Voor 2013 zetten wij de resterende € 6,4 mln in. Hiervan

wordt in 2013 € 3,2 mln gebruikt om de afvalstoffenheffing (ASH) te verlagen.

16. CMC

In de 4-maandsrapportage 2012 is reeds aangegeven dat voor het Concern Mobiliteitscentrum (CMc) een knelpunt bestaat ter

grootte van € 952. De kosten van het CMC (formatie: 36 FTE) bedragen op jaarbasis € 3 mln. Deze lasten kunnen voor

€ 2 mln gedekt worden uit bestemmingsreserve Organisatie & Financien (O&F: Motie Moti). Het resterende tekort van € 952

is meegenomen in de herfinanciering van de Servicedienst Rotterdam/Rotterdamse Service Organisatie (SDR/RSO) en

wordt deels gedekt door verlagen van de inzet op trajectbegeleiding (begeleiding van HPK-ers naar werk buiten R’dam) en

Centrale Werving en Selectie. Het knelpunt wordt verder opgelost door een gedeeltelijke afbouw van het CMc in verband met

de afronding van de huidige reorganisatie binnen het concern. Door deze ontwikkeling wordt het knelpunt van € 952 in 2013

met € 153 verminderd, waardoor het resterende knelpunt € 799 bedraagt. Meerjarig moet de reorganisatie € 352 (2014), € 752

(2015) en € 952 (2016) opleveren waardoor het knelpunt ultimo 2016 is opgelost.

17. Overig

Onder overige knelpunten staan diverse items voor een gering bedrag. Zo wordt aan de Giessenweg een nieuw steunpunt

voor de Winterdienst gerealiseerd. Door deze realisatie kan de uitvoering van de gladheidbestrijding efficiënter worden

gerealiseerd, worden mogelijkheden gecreëerd om innovatiever (‘nat zout’) te kunnen strooien en kan er een strategische

grotere zoutvoorraad worden aangehouden. Een ander onderwerp is de wettelijke taak dierenopvang. Een gemeente heeft

de wettelijke plicht zwerfdieren twee weken in bewaring te nemen en te verzorgen. Om te voldoen aan deze wettelijke

verplichting zijn extra middelen nodig. Verder is er budget vrijgemaakt voor bewaken en schoonmaken van het nieuwe

recreatiestrand bij de Tweede Maasvlakte.


C. Ombuigingen

Ombuigingen Baten Lasten Saldo

2013

bedragen € x 1.000,-

1 CWP 3.2/5.1/7.2/11.1 0 -6.600 6.600 19.200 17.500 15.300

2 Economie programma 10.1 -846 -2.846 2.000 2.000 2.000 2.000

3 Maatregelen welzijn 7.2 0 -4.000 4.000 3.200 5.000 5.000

4 Grensstrook 6.3 0 -830 830 930 930 930

5 Doorlichting keten MO 6.3 0 -1.200 1.200 1.200 1.200 1.200

6 Programma’s GGD 6.1/6.2/6.3 0 -1.900 1.900 1.900 1.900 1.900

7 Afbouw subsidies onderwijs 5.1 0 -800 800 1.300 1.550 1.550

8 Korting stedelijk team jongerenwerk 4.2 0 -300 300 300 300 300

9 Onderwijs 5.1 0 -5.000 5.000 5.000 5.000 5.000

10 Jongeren- en bewonersparticipatie 7.2/7.3 0 -321 321 321 361 361

11 Beheer en onderhoud buitenruimte 12.2 0 -4.800 4.800 800 800 800

12 Parkeergarages 9.1 0 -2.000 2.000 3.000 3.000 3.000

13 Besparing inkoop 2.2 0 -5.000 5.000 5.000 5.000 5.000

14 Vrijval concernfinanciën 2.2 0 -2.700 2.700

15 Motie 31: Versnelling Krimptaakstelling 2.2 -30.000 30.000 15.000 5.000 0

16 Motie 31: Stadsbeheer 12.1/12.2 0 0 0 0 12.050 12.050

17 Motie 31: Gebouwen / Stadstoezicht 2.1/4.1 0 -4.000 4.000 4.000 7.900 7.900

Totaal ombuigingen -846 -72.297 71.451 63.151 69.491 62.291

Saldo

2014

Saldo

2015

Saldo

2016

Toelichting Ombuigingen

1. CWP

Het college heeft besloten om enkele intensiveringen die opgenomen zijn in het Collegewerkprogramma 2010–2014 in

mindere mate door te zetten. Ondanks de benodigde ombuigingen blijven we ambitieus en zetten we in op het behalen van de

afgesproken doelstellingen. De focus blijft ongewijzigd, maar binnen de huidige context zal een aantal targets meer tijd nodig

hebben.

Duurzaamheid

Afgesproken is om in zowel 2013 als 2014 € 1,5 mln extra in te leveren ten behoeve van de bezuinigingsopgave. Om deze

bezuiniging te realiseren, zijn er twee oplossingsrichtingen. Hoewel de prioritaire thema’s en acties zoveel mogelijk zullen

worden ontzien, zal de programmauitvoering versoberd worden. Dit kan gevolgen hebben voor het tempo waarin één en

ander wordt gerealiseerd. Daarnaast is ervoor gekozen om in 2013 het programma Duurzaam versneld te integreren in de

staande lijnorganisatie. De activiteiten en thema’s blijven hierbij bestaan en worden voor de toekomst verankerd.

Stadsinitiatieven

Voor de periode 2012–2015 was geraamd een intensivering stadsinitiatieven geraamd van € 20 mln. Bij de Begroting 2012

is deze verminderd tot € 14 mln. Voor 2013 wordt een verder verlaging naar € 10 mln voorgesteld. Voor 2013 is € 2,5 mln

beschikbaar, evenals voor 2014. Voor 2015 resteert € 1 mln.

Stadsvisie

Wij verwijzen hiervoor naar hoofdstuk 3, de investeringen.

Intensivering sport

De intensiveringen uit het CWP op het budget Sport worden neerwaarts bijgesteld met € 1 mln in 2013 en € 2 mln in 2014.

Dit betekent dat de intensivering in 2013 en 2014 wordt gehandhaafd op het niveau van 2012.

Intensivering onderwijs

De intensiveringen op het gebied van onderwijs die ten tijde van het nieuwe collegewerkprogramma aan de begroting zijn

toegevoegd, worden verminderd. Voor de leertijdverlenging geldt dat het budget dat hiervoor in het schooljaar 2012–2013

beschikbaar is gesteld niet verder wordt geïntensiveerd in de jaren daarna. Deze herijking leidt tot een ombuiging op dit

product van € 3,6 mln in 2013, oplopend tot € 5,300 in 2016.


2. Economie programma

Deze bezuiniging wordt op verschillende manieren ingevuld. Ten eerste door de ruimte die ontstaat in aflopende projecten

zoals de aflopende subsidie aan de Rotterdam Media Commission (RIA) (€ 375) en subsidietrajecten waaronder Kansenzones

1 en 2 die in 2012 aflopen (€ 429). Op de middelen van Rotterdam Marketing en Rotterdam Festivals wordt beperkt bezuinigd

(€ 196). De opgenomen bezuiniging wordt gevonden in de niet-verplichte middelen. Beide organisaties zijn schriftelijk op de

hoogte gesteld van het voornemen van de afdeling Economie. Bij de Rotterdam Investment Agency wordt ervoor gekozen

zeer terughoudend om te gaan met het inzetten van financiële incentives bij het aantrekken van nieuwe bedrijven. Hierdoor

wordt een bezuiniging van € 500 gerealiseerd. Het laatste deel van de besparing zal worden gerealiseerd door het beter op

elkaar afstemmen van de activiteiten van de EDBR, RIA, CMO en Rotterdam Marketing.

3. Maatregelen welzijn

De gemeente subsidieert een aantal instellingen die zich inzetten voor mensen met een beperking. De subsidies aan een

deel van deze instellingen zal worden gekort. Ook wordt een korting doorgevoerd op het budget dat beschikbaar is voor

nieuwe ontwikkelingen binnen het beleid voor mensen met een beperking. Hiernaast zien wij een bezuinigingsmogelijkheid op

het gebied van individuele voorzieningen. Tenslotte wordt binnen het jeugddomein gekort op diverse subsidies, onder meer

gericht op gezinsondersteuning en gezonde school.

4. Grensstrook

Met het oog op de overheveling van maatschappelijke opvangvoorzieningen naar het regime van de AWBZ en het risico op

een lagere rijksfinanciering (als strafkorting bij het mislukken van die overheveling), was in de Begroting 2012 structureel

€ 3 mln als ‘grensstrookmiddelen’ toegevoegd aan de begroting. Inmiddels lijkt het onwaarschijnlijk dat de mogelijke korting al

in 2013 optreedt. Daarnaast is het ook nog denkbaar dat de gemeenten niet worden gekort als de overheveling zou mislukken,

gezien toezeggingen hierover aan de Tweede Kamer. Wij zetten deze zogeheten ‘grensstrookmiddelen’ daarom nu op een

andere wijze in, nl. voor de oplossing van enkele knelpunten binnen cluster Maatschappelijke Ontwikkeling én voor het

algemene beeld.

5. Doorlichting keten MO

In mei 2012 hebben wij opdracht gegeven tot een doorlichting van de gehele keten Maatschappelijke Opvang. De gemeenteraad

zal eind 2012 worden geïnformeerd over de uitkomsten van deze doorlichting en de consequenties hiervan voor het

programma. Wij verwachten dat de doorlichting ons in staat zal stellen om structureel € 1,2 mln te bezuinigen.

6. Programma’s GGD

Binnen beleidsveld Volksgezondheid en zorg wordt gekort op diverse subsidies, onder meer gericht op gezins- en

opvoedingsondersteuning en het programma ‘Alcohol en Drugs’. Daarnaast bezuinigen wij op onze eigen personele inzet op

de Gezonde School en de aanpak huiselijk geweld.

7. Afbouw subsidies onderwijs

De resterende doelsubsidie van € 600 voor therapiebaden, ondersteuning van maaltijdverstrekking voor leerlingen op

REC-scholen en de instandhouding van gymzalen aan SBOOR wordt ingaande 2013 stopgezet. Ook de subsidie aan het CED

wordt afgebouwd tot nihil. In 2014 worden de lasten verminderd met € 500 en ingaande 2015 met € 750 per jaar. Daarnaast

kan door het vertrek van het Onderwijsmuseum uit Rotterdam de resterende middelen uit de begroting worden gehaald. De

lasten worden hiertoe verlaagd met structureel € 200 ingaande 2013.

8. Korting stedelijk mobiel team jongerenwerk

Per 1 januari 2012 is de doeluitkering ‘Leefbaarheid en Veiligheid’ (de zogenaamde van Montfransmiddelen) vervallen.

Om deze weggevallen middelen te dekken wordt gemeentelijk binnen de portefeuille Jeugd een korting toegepast. Deze

korting heeft, meer specifiek, betrekking op de middelen voor het Stedelijk Team Jongerenwerk.

9. Onderwijs

Op Onderwijs wordt een ombuiging ingeboekt van structureel € 5 mln. Deze ombuiding gaat niet ten koste van de noodzakelijke

investeringen in de voorschoolse periode, het Nationaal Programma Kwaliteitssprong Zuid. De financieringsafspraken

met het Rijk worden nagekomen.

10. Jongeren- en bewonersparticipatie

Wij integreren de beleidsterreinen Jongerenparticipatie, Bewonersparticipatie / Burgerschapsbeleid en Vrijwilligerswerkbeleid.

Hoewel op dit beleidsveld een beperkte formatie wordt ingezet, valt toch nog efficiencywinst te behalen.


11. Beheer en onderhoud buitenruimte

In 2013 wordt incidenteel €4 mln bezuinigd voor beheer en onderhoud van de buitenruimte. Dit houdt in: een versobering van

de uitvoering van onderhoudsprojecten, vermindering van de baggeractiviteiten en het minder actief ruimen van explosieven.

De openbare verlichting en deelgemeentelijke bruggen worden van de deelgemeenten naar de centrale stad overgeheveld in

het kader van het project OGOR (Organisatie Gemeentelijke Overheid Rotterdam). Dit levert een structurele besparing op van

€ 800.

12. Parkeergarages

Naar aanleiding van het onderzoek Parkeergarages (uitgevoerd door Empaction), op grond van de gelijknamige motie,

ingediend bij de begrotingsbehandeling 2012, is het verkopen van parkeergarages op dit moment geen optie. Wel is duidelijk

geworden dat de invoering van ‘beheer op afstand’, door middel van cameratoezicht, voordeel biedt. Het aantal medewerkers

neemt hierdoor af.

13. Besparing inkoop

Door met onze leveranciers te onderhandelen, kunnen we structureel € 5 mln besparen op onze inkoop. Deze besparing

zal uiteindelijk verdeeld worden over verschillende beleidsmatige inspanningen. Wij doen hiervoor een voorstel bij de

omissieregeling.

14. Vrijval concernfinanciën

Actualisatie van de begroting van concernfinanciën heeft een eenmalige vrijval van € 2,7 mln opgeleverd.

15. Motie 31: Versnelling krimptaakstelling

Het college kiest conform motie 31 voor een versnelde uitvoering van de krimpopgave, waardoor komende jaren op de

personeelskosten extra wordt bespaard. Daarom is de besparingsreeks uit de Kaderbrief (€ 30 mln in 2013, € 15 mln in 2014

en € 5 mln in 2015) in de begroting verwerkt. Uit de businesscase Krimp blijkt echter dat de daadwerkelijke besparing zich

vooral in de jaren 2014 en 2015 zal voordoen. Voor een toelichting wordt verwezen naar het begin van dit hoofdstuk.

16. Motie 31: Stadsbeheer

Beheer Buitenruimte

In het kader van motie 31 (reductie van de apparaatskosten) wordt een deel van het beheer en onderhoud buitenruimte

uitbesteed en worden de eigen activiteiten efficiënter georganiseerd. Dit betekent dat de gemeente minder zelf zal uitvoeren

en meer de regierol zal pakken, het beheer beter zal organiseren (interne efficiency) en activiteiten uit de staande organisatie

zal plaatsen. De formatiereductie van 120 fte zal plaatsvinden bij kleinschalig onderhoud (ROS: resultaat op straat), uitvoering

onderhoud buitenruimte, inspectie fysieke buitenruimte, georegistratie / landmeetkunde, watermanagement, de boomkwekerij

en de werven. Deze krimp moet in de jaren 2015 en 2016 een besparing opleveren van € 1,4 mln.

Afbouw Reiniging

Vanuit de Bestuurlijke Opdracht wordt voor 2015 de Reiniging omgebouwd naar een moderne reinigingsorganisatie waarbij

minder handmatig en meer gemechaniseerd gereinigd zal worden. In 2013 en de daarop volgende jaren wordt door de

Reinigingsorganisatie met 250 FTE in te krimpen een besparing van €10 mln. bereikt. De Reinigingsorganisatie zal in de

nieuwe opzet uit 550 FTE bestaan met daaromheen een flexibele schil van parttimers, uitzendkrachten, aannemers en

vangnetbedrijven. Voor de inzet in specifieke gebieden blijft een beperkte capaciteit aan handwerk (Sk1/2) over. De leer/

werkcapaciteit voor deelnemers uit het werkgelegenheidsbeleid zal worden beperkt tot 100 fte, waarvan de bezetting en

financiering zal worden geleverd door het cluster Werk & Inkomen.

Afbouw Milieuparken

Binnen het cluster Stadsbeheer is voor alle taken een quick scan gemaakt over de vraag of een taak behouden, uitbesteed

of gestopt moet worden. Zo ook voor de taak Milieuparken. Teneinde een kostenbesparing te realiseren, wordt het milieupark

Hoogvliet gesloten. Reden hiertoe is dat van alle milieuparken Hoogvliet een kleinschalige locatie is, waar maar een beperkt

aantal afvalstromen kan worden gebracht. Overloop kan door andere milieuparken op de Zuidoever opgevangen worden.

Naast het sluiten van milieupark Hoogvliet zal het beperken van de openingstijden van de overige milieuparken een totale

besparing opleveren van € 650 (vanaf 2015).

17. Motie 31: Gebouwen / Stadstoezicht

Binnen het begrotingsproduct Handhaving weten regelgeving zal een besparing worden gerealiseerd van € 4 mln door

reductie van het aantal medewerkers. Daarnaast zal vanaf 2015 een formatie reductie van € 3,9 mln plaatsvinden in receptie

en beveiliging door vermindering van het aantal gebouwen van de gemeentelijke organisatie.


Hoofdstuk 3


3. Investeringen

3.1 Inleiding

Tegen de achtergrond van de ingrijpende effecten op de gemeentefinanciën van de aanhoudende economische

tegenspoed is er ook ten aanzien van de investeringen sprake geweest van een krimpend financieel kader en

noodzaak tot verdere prioritering van investeringsprojecten. We investeren de komende jaren alleen nog in het

hoogstnoodzakelijke. Soberheid en doelmatigheid zetten de toon. De inzet is de stad sterk te houden en uitvoering

te blijven geven aan het Collegewerkprogramma, de Stadsvisie en de daarin opgenomen investeringsagenda. Het

gaat in deze agenda niet alleen om nieuwe grootschalige gebiedsprojecten maar we investeren ook aanzienlijk in het

onderhoud om het bestaande kapitaal kwalitatief in stand te houden (‘Basis op orde’).

Wet Houdbare Overheid Financiën

Naast een krimpend financieel kader, is ook de beoogde Wet Houdbare Overheid Financiën (Wet HOF) van belang.

Deze geeft de minister de bevoegdheid om een boete op te leggen indien de decentrale overheden geen inspanning

hebben geleverd aan het respecteren van de EMU-saldonorm (tekort van maximaal 3% van het BBP). De kans dat de EU

daadwerkelijk een boete zal opleggen is toegenomen ten opzicht van de huidige situatie in de Wet Financiën decentrale

overheden. Niet alleen is het besluitvormingsproces tot boeteoplegging versoepeld, ook is bepaald dat de overheden de

komende jaren moeten toegroeien naar een structureel begrotingsevenwicht.

Gelet op de EMU-saldi die de gemeenten gezamenlijk en Rotterdam afzonderlijk de afgelopen jaren hebben gerealiseerd,

is er zonder maatregelen het risico dat Rotterdam zal worden beboet. De maatregelen die Rotterdam ter beperking van

dit risico kan nemen zonder aantasting van zijn investeringscapaciteit, zijn beperkt in aantal en voorzien van (grote)

risico’s en bezwaren. Eén van de mogelijke maatregelen is het continue accommoderen (veelal: neerwaarts bijstellen)

van het investeringsvolume aan de prognose van het EMU-saldo van de gemeente Rotterdam. Dit tast de huidige

investeringscapaciteit aan.

Totdat de beoogde Wet HOF in werking treedt, gelden de bestuursafspraken tussen Rijk, VNG, IPO en Unie van

Waterschappen zoals vastgelegd in het Bestuursakkoord 2011-2015. Dit betekent dat in 2013 een EMU-tekortnorm van

0,5% BBP voor de gezamenlijke decentrale overheden geldt (waarvan 0,38% BBP voor gemeenten). Afspraken over het

saldopad vanaf 2014 zijn aan het nieuwe kabinet. Dit college zal er alles aan doen om te (laten) bepleiten dat het wetsvoorstel

HOF wordt aangepast en/of dat het Rijk flankerende maatregelen neemt die gemeenten en Rotterdam in het bijzonder in staat

stellen om het investeringsvolume te kunnen handhaven.

Integrale meerjaren investeringsbegroting

In aansluiting op het verzoek van de Raad, leveren we dit jaar voor het eerst een integrale meerjaren investeringsbegroting

op. Integraal wil zeggen dat we meerdere dekkingsbronnen betrokken hebben niet alleen IFR maar ook externe dekkingsbronnen

zoals het ISV, rendabele investeringen of investeringen die gedekt zijn door exploitatie. Integraal wil ook zeggen over

meerdere beleidsterreinen. Voorheen werd in dit hoofdstuk alleen de ruimtelijke-economische kant belicht, nu wordt het hele

spectrum aan investeringen van alle beleidsvelden nader bekeken.

Hoofdstuk 3 | Investeringen | pagina 27

Daarnaast kijken we in dit hoofdstuk ook naar een langere horizon. Niet alleen wordt het verloop van de kapitaallasten

meerjarig in beeld gebracht, ook kijken we met de Langetermijn Investeringsplanning naar de projecten die wat verder in de

toekomst liggen, zoals bijvoorbeeld Stadionpark.

Tot slot wordt, zoals reeds eerder gemeld, niet alleen gekeken naar de nieuwe projecten maar bekijken we in dit hoofdstuk

ook welke investeringen – en voor welk bedrag – er gemoeid zijn met het onderhoud en het vervangen van onze huidige

kapitaalgoederen.

Elementen hoofdstuk

De onderwerpen die aan bod komen in dit hoofdstuk zijn:

a. Lopende investeringen: in deze paragraaf wordt ingegaan op de lopende investeringen waarin we (paragraaf 3.2):

i. het meerjarig verloop van de bestaande investeringen in een tabel weergegeven en de lasten die daarbij horen;

ii. een samenvatting geven van de jaarlijkse uitgaven in onderhoud en investeringen in vervanging van onze

kapitaalgoederen;

b. Nieuwe investeringskredieten: we vragen uw raad niet meer om een totaal investeringskader vast te laten stellen maar

vragen het krediet per beleidsmatige inspanning aan. In de paragraaf geven we een toelichting op de nieuw te voteren

investeringen en wordt de verwachte meerjarenraming opgenomen (paragraaf 3.3).

c. Lopende en nieuwe investeringen met als kader de Stadsvisie en de bijbehorende investeringsagenda, namelijk de MIP

(Meerjarige InvesteringsPlanning). De nieuwe investeringsvoorstellen voor de jaren 2013 en 2014 zijn hierin opgenomen.

Ieder jaar doen wij bij de begroting aan uw raad een voorstel voor nieuwe investeringen voor het komende jaar (paragraaf

3.4).

d. Financieel kader met daarin onderscheid in (paragraaf 3.5):

i. Dekking van de MIP

ii. Meerjarig verloop IFR

e. Financiering van de investeringen: wat zijn de financiële consequenties van de lopende en voorgenomen investeringen?

(paragraaf 3.6)

f. Wat zijn de consequenties van het korten van de middelen voor de uitvoering van de Stadvisie met € 10 mln voor de

Langetermijn Investeringsplanning (LTIP)? (paragraaf 3.7).

3.2 Lopende investeringen

In deze paragraaf geven we een overzicht van de lopende investeringen per beleidsveld en de kapitaallasten die daarbij

horen. Daarnaast geven we weer hoe het verloop is van de investeringen in het onderhoud en vervanging van ons kapitaal.

3.2.1 Meerjarig verloop kapitaallasten

In onderstaande tabel geven we per beleidsveld de totalen van de investeringssommen weer, inclusief het financiële effect

daarvan op onze begroting als gevolg van de bijbehorende kapitaallasten. Op het moment dat een project in gebruik genomen

wordt, wordt het project geactiveerd en vanaf dat moment wordt over het project afgeschreven en wordt rente toegerekend.

Deze afschrijvingen en rente vormen samen de kapitaallasten. De kapitaallasten vormen een belangrijke kostenpost binnen

de begroting. De omvang van de jaarlijkse kapitaallasten wordt bepaald door:

– de hoogte van de investeringen;

– de termijn waarin het actief wordt afgeschreven. Voor wat betreft de afschrijvingscomponent is uitgegaan van de

vastgestelde afschrijvingstermijnen.

Beleidsvelden Investeringssom Totale kapitaallasten

Gevoteerd

t/m 2012

Nieuwe

Investeringen 2013 2014 2015 2016 e.v.

Bestuur en dienstverlening 90.864 13.097 12.698 11.538 11.067

Algemene middelen 10.550 1.522 1.474 1.424 1.143

Cultuur, sport en recreatie 28.300 1.029 1.221 1.599 1.351

Veiligheid 2.807 297 297 297 297

Onderwijs 750 115 111 108 104

Volksgezondheid en zorg 0 0 0 0 0

Participatie 70.464 600 9.152 9.248 9.242 9.236

Ruimtelijke ontwikkeling en wonen 1.472.864 259.600 43.504 55.835 55.740 56.198

Verkeer en vervoer 118.891 11.179 12.464 12.102 12.130

Economie 0 0 0 0 0

Milieu en duurzaamheid 18.100 402 803 1.327 1.327

Fysiek beheer van de stad 335.933 50.164 15.613 23.816 24.492 25.423

Totaal 2.149.523 310.364 95.910 117.967 117.869 118.276


3.2.2 Conclusies onderhoud en vervanging kapitaalgoederen

De gemeente geeft jaarlijks aanzienlijke bedragen uit aan het vervangen en onderhouden van kapitaalgoederen.

Kapitaalgoederen dienen zo lang mogelijk een bijdrage te leveren aan het doel waarvoor zij zijn aangeschaft of vervaardigd.

Het onderhoud en beheer is vastgelegd in meerjaren beheerplannen. De paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen van

hoofdstuk 5 biedt een overzicht van de daaruit voortvloeiende financiële consequenties en de vertaling daarvan in de

begroting. De twee onderstaande tabellen zijn een samenvatting van deze overzichten. Omdat het vaak om grote bedragen

gaat, is een helder en volledig overzicht daarom van belang voor een goed inzicht in de financiële positie.

Onderhoud

Rekening

2011

Begroting

2012

Begroting

2013

Wegen 7.126 1.784 3.139

Riolering 21.444 22.925 23.121

Bomen 1.026 260 507

Water 2.107 2.246 2.417

Kunstwerken (bruggen, tunnels) 12.564 13.921 14.400

Kademuren en glooiingen 1.837 816 783

Begraafplaatsen crematorium 6.681 7.545 7.691

Beeldende kunst en gebouwen 858 667 646

Openbare verlichting 4.537 6.626 6.141

Vastgoed 32.400 48.700 54.000

Totaal 90.580 105.490 112.845

De begrote kosten voor onderhoud nemen in 2013 voornamelijk toe doordat een deel van de gemeentelijke woningvoorraad

ernstig achterstallig onderhoud heeft. Daar waar de gemeente andere partijen dwingt om hun eigendommen op te knappen,

moet ook het gemeentelijk eigendom in redelijke staat zijn. In 2011 heeft er een verplichtingenstop plaatsgevonden, ook op

het gebied van onderhoud van de vastgoedportefeuille. Als gevolg hiervan, vindt er vanaf 2012 een inhaalslag (toename)

plaats in de onderhoudskosten van de vastgoedportefeuille.

Het onderhoudsbudget vastgoed voor 2013 is begroot op € 54 mln. Het geplande onderhoud is vanwege de wens tot

versobering summier gehouden. Een deel van het planmatige onderhoud is doorgeschoven naar volgende jaren. Het

geplande onderhoud voor de komende jaren kan hierdoor ontoereikend zijn, waardoor groot onderhoud noodzakelijk is.

Daarnaast was het onderhoudsbudget voor wegen in 2012 incidenteel € 1,5 mln lager vanwege een korting op het budget.

Vervangingsinvesteringen

Rekening

2011

Begroting

2012

Begroting

2013

Riolering 9.280 10.586 11.165

Investeringen tlv voorziening riolering 24.028 30.649 29.703

Water 0 0 3.384

Kunstwerken 8.320 20.667 7.520

Kademuren, glooiingen 0 0 2.573

Begraafplaatsen crematorium 119 0 608

Beeldende kunst en gebouwen 1.607 0 2.422

Openbare verlichting 3.509 6.280 3.494

Totaal 46.863 68.182 60.869

De vervangingsinvesteringen nemen per saldo met ruim € 7 mln af. Dit wordt met name veroorzaakt doordat het tempo van

vervanging van bruggen en tunnels (Kunstwerken) naar beneden is bijgesteld.

3.3 Nieuwe investeringen inclusief kredietvoorstel

Voorheen stelde uw raad jaarlijks het totale investeringskader vast. Dit investeringskader was het algemene budgettaire kader

waarbinnen het college gedurende het jaar investeringskredieten kan voteren. Vanaf dit jaar stellen we voor dat te wijzigen in

de Verordening Financiële Huishouding waarbij kredieten per Beleidsmatige Inspanning meerjarig aan uw raad voorgelegd.

Mocht blijken dat het krediet binnen een Beleidsmatige Inspanning niet meer voldoende is, kan bij de begroting,

omissieregeling, eerste en tweede bestuursrapportage een verzoek aan uw Raad worden gedaan om het investeringskrediet

aan te passen. De hoogte van het door de raad gevoteerde investeringskrediet en de realisatie (inclusief verplichtingen) wordt

door het college bewaakt. Bijstelling van het investeringskrediet buiten één van deze rapportagemomenten om, moet een

uitzondering zijn. Actualisatie van de investeringskredieten vindt jaarlijks plaats bij de begroting.


Op deze manier geven wij uw Raad beter inzicht in het verloop en realisatie van de afzonderlijke projecten binnen de

Beleidsmatige Inspanning die uw Raad goedgekeurd heeft.

Het gaat dan m.n. om het afsluiten van investeringsprojecten en het actualiseren van de planning van de investeringsprojecten.

In onderstaande tabel vindt u de nieuwe kredietvoorstellen voor 2013:

Gevoteerd

t/m

Beleidsmatige inspanning E/M cat 2012 Nieuw 2013 2014 2015 2016 e.v. Dekking

Ruimtelijke Ordening & Gebiedsontwikkeling

1. Investeringen grondexploitaties 2013 E N 0 239.100 239.100 144.500 112.500 99.500 239.100

Vastgoed

2. Vastgoed E U 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000

3. Onderwijshuisvesting 2013 E V 0 17.000 17.000 17.000

4. Parkeergarage Hoogvliet Stadshart 9.200 500 500 500

Heel

5. Blauwe verbinding fase 2 M N 0 2.533 783 296 663 791 2.533

6. Openbare verlichting beheerplan

2012–2016 M V 0 7.200 2.400 2.400 2.400 0 7.200

7. Rioolvervanging Zuiderbegraafplaats E V 0 816 408 408 0 0 816

8. Machines en Installaties RoBedrijf E N/U/V 0 600 600 600

2013

9. Containers Service 2013 E V 0 200 200 200

10. Containers Reinigingsbedrijven 2013 E V 0 400 400 400

11. Vervanging Inzamelmiddelen 2013 E V 0 4.000 4.000 4.000

12. Lease voertuigen/werktuigen 2013 E U/V 0 24.000 24.000 24.000

13. Steunpunt Winterdienst E V 0 2.500 2.500 2.500

14. Gemeentelijk rioleringsplan

2011–2015 E V 59.621 8.515 11.165 10.229 20.106 368 8.515

Uitleg tabel

Het krediet voor deze nieuwe investeringen wordt bruto aangevraagd, d.w.z. inclusief bijdragen derden en

bestemmingsreserves. Daarnaast wordt de bijbehorende verwachte uitgaven meerjarig in beeld gebracht inclusief de dekking.

In de toelichting per project gaan we in op de dekking.

Verder hebben we per nieuw project aangegeven of het een investering is in Economisch nut (E) of een investering in

Maatschappelijk nut (M):

– Economisch nut: dit zijn alle investeringen die bijdragen aan de mogelijkheid geld te genereren (bijv. via tarieven) of die

verhandelbaar zijn (waar een markt voor is). Of dat wel of niet gebeurt, is niet relevant voor het onderscheid.

– Maatschappelijk nut: dit zijn investeringen die geen economisch, maar uitsluitend een maatschappelijk nut hebben. Dit

gaat om investeringen in de openbare ruimte, zoals bijvoorbeeld wegen en bruggen.

De afkortingen bij categorie staan voor: N(ieuw), U(itbreiding), V(ervanging) en L(evensduurverlengend):

– Nieuw: dit zijn investeringen ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe activiteiten

– Uitbreiding: dit zijn investeringen ten behoeve van de uitbreiding van bestaande activiteiten

– Vervanging: dit zijn investeringen ten behoeve van de vervanging van een oud (bestaand) actief als gevolg van

economische veroudering of slijtage.

– Levensduurverlengende investeringen: dit zijn investeringen die worden gepleegd ten behoeve van een bestaand actief

en expliciet leiden tot een substantiële levensduurverlenging van het betreffend actief. Het gaat hier niet om (groot)

onderhoud, dat per definitie niet levensduurverlengend is, maar dient om het actief gedurende zijn levensduur in goede

staat te houden.

1. Investeringen grondexploitaties 2013

Voor de investeringen wordt het benodigde krediet niet per individuele grondexploitatie verleend. Voor alle grondexploitaties

tezamen wordt jaarlijks krediet verleend voor de uitgaven die in het betreffende jaar worden verwacht, de zogenaamde

jaarschijfmethode. Nieuwe grondexploitaties die in uitvoering worden genomen worden apart aan de raad voorgelegd inclusief

het dekkingsvoorstel. De dekking van grondexploitaties kan bestaan uit verkoop van gronden, subsidies en gemeentelijke

bijdragen.


2. Vastgoed

Door de sector vastgoed wordt jaarlijks een vast investeringskrediet aangevraagd om kleine onverwachte investeringen in

gebouwen en/of voorzieningen te realiseren. Deze investeringen kunnen worden gedekt uit de huren die bij de gebruikers in

rekening worden gebracht.

3. Onderwijshuisvesting 2013

De wettelijke taak van de gemeente is het bieden van adequate huisvesting van scholen voor het primair onderwijs,voortgezet

en (voortgezet) speciaal onderwijs. Daarnaast is de gemeente verantwoordelijk voor het onderhoud van de buitenkant van

scholen in het primair onderwijs en het (voortgezet) speciaalonderwijs. Jaarlijks dienen de schoolbesturen aanvragen in voor

onderwijshuisvesting. Deze worden getoetst aan de verordening, het IHP en het beschikbare budget. De positief beoordeelde

aanvragen vormen jaarlijks het huisvestingsprogramma, dat het college jaarlijks vaststelt en waarvoor bij de raad het krediet

aangevraagd worden. Voor 2013 betreft het € 17 mln. Deze investeringen kunnen worden gedekt uit de huren die bij de

gebruikers in rekening worden gebracht.

4. Parkeergarage stadshart Hoogvliet

Deze aanvulling van € 500 op het bestaande krediet van € 9.200 betreft een ISV/subsidie die later dan de oorspronkelijke

kredietaanvraag verkregen is voor dit project.

5. Blauwe verbinding, 2 e fase

Deelkredieten

Totale bruto

investering

Raming

2013

Raming

2014

Raming

2015

Raming

2016

Projectcoördinatie 500 125 125 125 125

Projectvoorbereiding 133 68 65 0 0

Zuidelijk Randpark 200 0 100 100 0

Heulweg-ontsluitingsweg 150 150 0 0 0

Heulweg 1.500 425 0 425 650

Bouwrente 50 15 6 13 16

Investering 2.533 783 296 663 791

De Blauwe Verbinding is een samenwerkingsverband van acht betrokken lokale overheidspartijen. In het vastgestelde

uitvoeringsprogramma is de Blauwe Verbinding verdeeld in verschillende deeltracés met verschillende trekkers. Rotterdam is

trekker van het noordelijk tracé, het zuidelijk Randpark en de Heulweg. Deze investering betreft een aanvulling op het eerder

gevoteerde krediet voor de engineering en uitvoering van het noordelijk deeltracé. Het benodigde krediet is bestemd voor

project coördinatie, de bijdrage voor het Zuidelijk Randpark en het tracé Heulweg. De dekking vindt plaats binnen de huidige

exploitatiebegroting.

6. Openbare verlichting beheerplan 2012–2015

De economische levensduur van lichtmasten is 25 jaar. In de praktijk blijken lichtmasten ongeveer 30 jaar zonder technische

problemen mee te gaan, waarna ze moeten worden vervangen. Rotterdam hanteert daarom voor lichtmasten een technische

levensduur van 30 jaar. Na 30 jaar wordt het lichtontwerp van een straat herzien en worden masten eventueel vervangen.

In het beheerplan is voor de vervangingsinvesteringen gekozen voor het basisscenario dat minimaal uitgevoerd moet

worden om de veiligheid te kunnen waarborgen (basis op orde). Ten opzichte van het beheerplan, waarin sprake is van een

investering van € 6.639, is het bedrag verhoogd met een investeringsbedrag voor bedrijvenparken en voor Rozenburg.

De dekking vindt plaats uit de bestaande middelen voor openbare verlichting.

7. Rioolvervanging Zuiderbegraafplaats

Het riool op de Zuiderbegraafplaats is aan vervanging toe. Door verzakking is op gedeelten van de begraafplaats sprake

van onvoldoende drooglegging voor begraven. In de wegverharding treden verzakkingen op door instorting van de riolering.

Voor dat deel van de kosten dat aan het product Lijkbezorging moet worden toegerekend wordt een investeringskrediet

aangevraagd. De uitvoering staat gepland voor de periode oktober 2013 tot en met maart 2014. Dekking vindt plaats via de

legesopbrengsten.

8. Machines en installaties RoBedrijf 2013

Dit krediet betreft de aanschaf van machines en installaties voor het RoBedrijf. Dekking vindt plaats via de begroting.

9. Containers service 2013 en

10. Containers reinigingsbedrijven 2013

Deze twee kredieten betreffen stelposten en worden aangewend voor:

– de aanschaf en vervanging van mini en maxi containers,

– de aanschaf en vervanging van containers ten behoeve van de milieuparken.

De aanschaf van deze inzamelmiddelen en containers is onvermijdelijk in het kader van het inzamelen van afval. De dekking

vindt plaats vanuit de exploitatie.


11. Vervanging Inzamelmiddelen 2013

Dit krediet betreft een stelpost en is bestemd voor de vervanging van bestaande onderlossende containers (binnenbakken) en

Rotterdambakken. De dekking van de kapitaallasten vindt plaats uit het IFR.

12. Lease voertuigen/werktuigen 2013

Deze stelpost is gevoteerd voor de aanschaf van voertuigen en aanschaf van middelen van de onderhoudswerkplaats door

het bedrijfsonderdeel Lease. Deze investering wordt terugverdiend vanuit de exploitatie van Lease.

13. Steunpunt Winterdienst

In het Noordelijk deel van de stad wordt een nieuw steunpunt voor de Winterdienst gerealiseerd. Door deze realisatie kan de

uitvoering van de gladheidbestrijding efficiënter worden gerealiseerd, worden mogelijkheden gecreëerd om met nat zout te

kunnen strooien en kan er een strategische grotere zoutvoorraad worden aangehouden. De verwachting is dat dit steunpunt

in 2013 is gerealiseerd. De hiermee samenhangende extra (kapitaal)lasten zijn in de raming 2014 meegenomen. Voor dekking

ervan zijn middelen ter beschikking gesteld in de exploitatie.

14. Gemeentelijk rioleringsplan 2011–2015

In het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2011–2015 zet de gemeente haar rioleringsbeleid uiteen. Sinds 1 januari 2008

heeft de gemeente een wettelijk vastgelegde zorgplicht voor hemelwater en grondwater. In 2011 is dit plan vastgesteld door

uw raad. Op basis van de verwachte meerjarenuitgaven voor dit programma, vragen we uw raad het bestaande krediet

van € 59.621 te verhogen met € 8.515. De verhoging van het investeringskrediet wordt gedekt door een bijdrage vanuit de

Waterschappen.

3.4 MIP/Investeringsvoorstel 2013 en 2014 met dekkingsbron IFR

De Meerjarige InvesteringsPlanning (MIP) is door uw raad bij de Begroting 2011 vastgesteld en geeft een overzicht van de in

deze raadsperiode geplande investeringen. Toekenning van middelen gebeurt bij de begroting waarin projecten volgens de

richtlijnen van de investeringsstrategie zowel financieel als inhoudelijk afgewogen worden.

Bij het vaststellen van de MIP is met uw raad afgesproken in 2012 een Midterm Review te houden. De Midterm Review van de

MIP is in 2012 gericht op een verruiming van de beschikbare middelen, de heroverweging van eerder toegekende projecten

en het terugbrengen van de overmaat aan projecten. Dit heeft geleid tot een investeringvoorstel voor de jaren 2013 en 2014

en een voorstel voor herijking van de MIP voor de laatste jaren van deze raadsperiode.

Investeringsprogramma 2013 en 2014

In tegenstelling tot voorgaande jaren wordt bij deze begroting ook voorgesteld om een bijdrage in 2014 te reserveren

voor een aantal projecten. In vele gevallen worden er in 2013 verplichtingen aangegaan op basis van opname in het

investeringsprogramma die ook een financieel beslag in 2014 hebben. In de kolom ‘voorstel 2014’ is deze reservering per

project opgenomen.

Gebied Project I / O 2011 2012 2013 2014 2014

vastgesteld vastgesteld voorstel voorstel planning

Centrum Buitenruimte Binnenstad O 10.900 3.000 5.500 1.800 4.200

Noodzakelijk beheer Binnenstad O 1.100 1.600

Levendige Binnenstad O 1.200 900 1.200

Buitenruimte Binnenrotte O 1.900 5.600

Blaak Zuidzijde O 3.000 1.000 600

Erasmus University College I 2.000

Gouvernestraat KT O 700

Cruiseterminal I PM

Stadshavens Diverse projecten O 2.400 1.100 1.600

Kadeconstructie Fenixloodsen O 3.333

Rondje Rijn / Maashaven (ECC) O 3.700

Zuid A15 Blauwe Verbinding I 3.600

Sporthal Motorstraat O 3.040

Pact op Zuid O 7.000 7.000 1.200

Nationaal Programma Zuid O 4.100

Particuliere woningvoorraad O 3.000 5.400 4.700

Bestaande voorraad O 3.000 4.000 5.000

Vervolg tabel zie volgende pagina


Vervolg tabel vorige pagina

Gebied Project I / O 2011 2012 2013 2014 2014

vastgesteld vastgesteld voorstel voorstel planning

Noord P&R Kralingse Zoom O 6.000

Monumenten Blijdorp O 1.500 1.500 1.500

Plaswijckpark O 2.500

Leonidas O 1.800

Oostelijk Zwembad I 8.300

Ontsluitingsweg HVH (H6-weg) I PM

Overig Vergroeningsopgave O 350 2.000 1.000

Gymlokalen Lekker Fit! I 5.900

Roeibaan Eendragtspolder I 1.200

Herinrichting Nieuwe Binnenweg O 575

Randstadrail I 10.050

Voorbereidingsbudget O 3.500 1.100 1.500 1.500

Totaal 37.923 46.975 42.150 23.000 11.100

In de kolommen ‘vastgesteld 2011 en 2012’ zijn de door uw raad toegekende bedragen voor deze jaren opgenomen. In de

kolommen ‘voorstel 2013 en 2014’ zijn de bedragen opgenomen die bij deze begroting worden voorgesteld toe te kennen

opgenomen. In deze begroting wordt niet alleen het voorstel voor 2013 neergelegd maar ook de juridische verplichten

projecten van 2014. Over de aanvullende projecten die in de planning staan voor 2014 wordt in de voorjaarsretraite 2013 een

besluit gevraagd. In de bijlage zijn de onderliggende factsheets, inclusief de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de

Begroting 2012 opgenomen. Het project Randstadrail lichten we hieronder toe, omdat deze afwijkt ten opzichte van de andere

projecten uit de MIP.

Randstadrail

Bij de verzelfstandiging van de RET is ten aanzien van het project Randstadrail in het ontvlechtingdocument tussen RET

en gemeente Rotterdam overeengekomen dat indien door omstandigheden het project niet binnen budget uitgevoerd kan

worden, en overleg met andere partijen niet resulteert in dekking van de meerkosten, het financiële risico van Randstadrail

(zowel negatief als positief) bij de gemeente Rotterdam dan wel bij de Stadsregio Rotterdam ligt. Bij het opstellen van de

Jaarrekening 2011 is in overleg met de accountant een voorziening binnen het IFR getroffen voor het nog te verwachten

tekort. Dit tekort is gebaseerd op de 4e kwartaalrapportage Randstadrail 2011 en bedraagt € 10,1 mln. Omdat het eerdere

tekort ook uit het IFR wordt gedekt, stellen wij voor Randstadrail op te nemen in de MIP. Het bedrag wordt geactiveerd als

bijdrage in een actief van derden en de kapitaallasten hiervan worden gedekt uit de rentebaten van het IFR. De bijdrage komt

hiermee niet ten laste van het dekkingskader MIP in 2013.

Herijking MIP

De MIP uit 2010 is gebaseerd op een groslijst met projecten. Bij het vaststellen van de MIP is besloten deze groslijst te

gebruiken als uitgangspunt voor de afweging van projecten bij de Midterm Review. De projecten op de groslijst zijn opnieuw

bekeken op urgentie. Op basis hiervan wordt aan uw raad voorgesteld de projecten: Herbestemming kantoren Binnenstad,

P&R Hart van Zuid, Rotterdamse Stijl, DVM + Mobiliteit + Fietsroutes, Wegontsluiting Parkstad, Vreelust en Depot Museum

Boijmans definitief van de groslijst af te voeren. De gevraagde bijdragen voor deze projecten zijn niet langer relevant of

inmiddels elders gedekt.

3.5 Financieel kader

In deze paragraaf gaan we in op het financiële (dekkings)kader van de lopende en voorgenomen investeringen.

Achtereenvolgens komt hierin aan bod:

– Dekkingskader Investeringsvoorstel 2013 en 2014 (MIP).

– Meerjarig verloop IFR.

3.5.1 Financieel kader

Het financiële kader voor het investeringsvoorstel 2013 en 2014 is in onderstaande tabel opgenomen.

2011 2012 2013 2014

1. Intensivering middelen Stadsvisie 22.000 8.600 13.000 5.000

2. Vrijval projecten 6.900 30.600 6.073 pm

3. Correctie IFR 21.600 24.228

4. ISV3 3.200

5. Doorlopende kapitaallasten -3.104 -6.228

Totaal 28.900 39.200 40.769 23.000


1. Toelichting: intensivering middelen Stadsvisie

Deze reeks is het saldo van de netto toevoeging aan het IFR, zie ook paragraaf 3.4.2 waarin een uitwerking van de

toevoegingen aan het IFR wordt gegeven.

2. Toelichting: Vrijval projecten (Investeringsmonitor 2012)

Om inzicht te krijgen in de stand van zaken bij lopende projecten die gedekt worden vanuit het IFR wordt de

investeringsmonitor gebruikt.

Op basis van de uitkomsten van de investeringsmonitor komen onderstaande projecten en bedragen in aanmerking voor

vrijval. Het totaal van € 6,1 mln wordt voorgesteld toe te voegen aan het dekkingskader in 2013. In de bijlage is het overzicht

opgenomen van alle lopende projecten die gedekt worden vanuit het IFR.

Project

Vrijval

Inbreng bestaande gemeentelijke panden (bestemmingsreserve) 2.000

Stadspromotiecentrum 520

Alexanderknoop-Oost 200

Verbouwing Rotterdamse Schouwburg 10

Waterbus RDM terrein 50

Rotterdam Climate Initiative 100

Park Zestienhoven 50

Bodem 100

Herinrichting Spoor en Provenierssingel 200

Fenixloodsen / Theater op Katendrecht 1.843

Diverse programma’s Verkeer en Vervoer 1.000

De redenen dat middelen vrijvallen zijn bijvoorbeeld dat het project twee jaar na toekenning nog niet in uitvoering is gebracht

of dat er geen realisatie heeft plaatsgevonden. Dit geldt bijvoorbeeld voor project Inbreng Bestaande gemeentelijke panden.

Ook blijkt uit de afrekening soms dat projecten minder geld nodig hadden dan oorspronkelijk begroot (project Waterbus) of dat

de ramingen gunstiger uitvallen (Park Zestienhoven, Verkeer en Vervoer, Fenixloodsen).

Voor het merendeel van de eerder toegekende, en dus lopende, projecten geldt dat deze volgens planning reeds in uitvoering

zijn. De verplichtingen die hiermee vaak gepaard gaan, beletten vrijval van middelen die gereserveerd zijn voor deze

projecten.

3. Toelichting correctie IFR

Zoals in paragraaf 3.3 aangegeven heeft er bij de jaarrekening 2011 foutherstel plaatsgevonden op een aantal IFR-projecten.

De uitkomst van deze analyse heeft geleid tot een aantal correcties waarbij projecten van een out-of-pocket investering (O)

omgezet zijn naar een activeerbare investering (I) en omgekeerd. In die gevallen waarin al realisaties hebben plaatsgevonden,

vloeien de out-of-pocket middelen weer terug naar het IFR, zie ook paragraaf 3.4.2.

Gezien het tekort op het investeringsvoorstel stellen wij voor een deel van deze middelen in te zetten voor het dekkingskader

in 2013 en het juridisch verplichte deel in 2014. De kapitaallasten van de gecorrigeerde investeringen komen ten laste van de

jaarlijkse intensiveringen.

4. Toelichting ISV3

Omdat de vrijval van middelen vanuit eerder toegekende projecten nog niet voldoende is om het investeringsvoorstel te

dekken, hebben wij andere investeringsbudgetten (voor zover het cofinanciering betreft), zoals ISV3, EFRO, RAP/RAL, Nota

Ruimte en Duurzaam, doorgelicht. De inventarisatie van vrije ruimte binnen andere investeringsbudgetten heeft geen extra

middelen opgeleverd, met uitzondering van het ISV3. In het kader van de MIP is in 2010 al een uitgebreide inventarisatie van

andere financieringsbronnen uitgevoerd.

Het ISV is naast het IFR het tweede grote investeringsbudget dat de gemeente kan inzetten voor projecten op het gebied van

stedelijke vernieuwing. Bij het vaststellen van het ISV3-programma in 2010 heeft uw raad besloten om in 2012 ook een review

te houden op het ISV3-programma. Het resultaat van deze Midterm Review ISV3 heeft een geactualiseerd ISV3-programma

zonder overmaat en een vrije ruimte van € 3,2 mln opgeleverd. Het voorstel aan uw raad is de vrije ruimte te betrekken bij

de integrale afweging van de investeringsstrategie en in te zetten voor het dekkingskader in 2013. Over de uitkomsten van

de Midterm Review ISV3 en herprioritering van middelen is uw raad middels een apart traject geïnformeerd (behandeling in

commissie Fysieke Infrastructuur en Buitenruimte, briefkenmerken 12gr916 en 12gr1949).


5. Doorlopende kapitaallasten projecten MIP

Binnen het IFR wordt een onderscheid gemaakt tussen het ‘oude’ programma (voor 2011) en het huidige collegeprogramma.

De kapitaallasten van projecten uit de MIP (huidige collegeperiode) worden ten laste gebracht van de intensiveringen

Stadsvisie. De kapitaallasten van het ‘oude’ programma komen ten laste van de rentebaten van het IFR.

3.5.2 Meerjarig verloop IFR

Het Investeringsfonds Rotterdam (IFR) wordt als voornaamste dekkingsbron gebruikt voor de uitvoering van de Stadsvisie.

Het IFR is al in 1999 ingesteld naar aanleiding van de omvangrijke opbrengsten van de verkoop van deelnemingen, o.a.

het Bouwfonds, AVR en recent de verkoop van deelneming in consortium Beursplein. Met de oprichting van het IFR werd

invulling gegeven aan de politieke wens dat de opbrengsten van de verkoop van eigendommen moest worden besteed voor

de aankoop van andere eigendommen (bezit voor bezit).

Opbouw en verloop IFR meerjarig

Onderstaand is het verloop van het IFR weergegeven in de periode 2010–2016


Verloop IFR 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Begin (stand per 1

734 646 569 538 367 309 289

januari)

Toevoegingen 12 22 28 13 5 10 10

Onttrekkingen -100 -59 -81 -62 -54 -20 -20

Foutherstel 5 23

Resultaatbestemming 11 2

Overheveling reserve

WWB -56 -78

Overheveling reserve

frictiebudget -44 -10 -10

Eindstand (totaal) 646 569 538 367 309 289 278

Toelichting toevoegingen

De toevoegingen betreft de afspraak uit het Collegewerkprogramma om vanaf 2011 jaarlijks extra middelen aan het IFR toe te

voegen. Deze reeks loopt uiteindelijk vanaf 2015 op naar € 50 mln per jaar maar is gecorrigeerd met de volgende bedragen:


Uitwerking Toevoegingen 2013 2014 2015

Intensivering IFR 37,5 50 50

Aftopping intensivering (korting) -10 -10

Programma Duurzaam -8,5 -8,5 0

Bezuinigingsopgave -16 -19 -22

Rentebaten 7,5 PM PM

Rentederving HBR -8 -8 -8

Netto toegevoegd aan het IFR 13 5 10

Toelichtingen onttrekkingen

Een deel van de projecten uit het investeringsprogramma IFR worden ‘out-of-pocket’ (a fonds perdu) gefinancierd. Dergelijke

projecten zijn niet activeerbaar en de IFR-bijdragen worden dan ook in één keer ten laste van het IFR gebracht. De verwachte

toekomstige onttrekkingen zijn dus in de tabel weergegeven.

Toelichting foutherstel

In 2010 heeft EY geconstateerd dat vanaf 2004 bijdragen vanuit bestemmingsreserves rechtstreeks in mindering zijn gebracht

op materiele vaste activa met een economisch nut. Bij de jaarrekening van 2011 is dit opgeheven door middel van een

foutherstel. Het gaat daarbij om de projecten Verbouwing Schouwburg, Cruisterminal en Kindcluster Nesselande. Als gevolg

hiervan is bij jaarrekening toen € 5 mln toegevoegd aan het IFR.

Daarnaast is bij jaarrekening een aantal maatschappelijke projecten gecorrigeerd vanwege consistente gedragslijn. Binnen

Rotterdam worden wegen, bruggen en tunnels geactiveerd en afgeschreven. De bruggen en tunnels gefinancierd vanuit

het IFR waren echter als Out of Pocket projecten getypeerd. Het gaat daarbij om de volgende projecten: Weenatunnel,

Ondergrondse Straat, Rijnhavenbrug, Voetgangersbrug Wijnhaveneiland en Ontsluitingsweg Heijplaat.


De IFR-bijdragen voor de Weenatunnel en de Ondergrondsestraat zijn via de bestemmingsreserve Infrastructuur gelopen en

worden bij foutherstel eerst gecorrigeerd in deze bestemmingsreserve, waarna de middelen in 2012 worden overgeheveld

naar het IFR.

Toelichting resultaatbestemming

De resultaatbestemming die bij Jaarrekening 2011 heeft plaatsgevonden, betreft de verkoop van onze deelneming in het

consortium Beursplein en de overboeking van middelen voor de Voetbal Visie Vitaal Velden.

Toelichting overheveling reserve WWB

Bij de J aarrekening 2011 is een risicoreserve WWB gevormd ad € 56,3 mln ter dekking van het eventuele tekort op het

WWB-inkomensdeel (€ 47 mln) en de verlaagde rijksuitkering (€ 9,3 mln) in 2012. Deze risicoreserve is gevormd door

een overheveling vanuit het IFR. Gezien het feit dat ook voor 2013 een aantal factoren nog onzeker is, waardoor het

macrobudget voor de komende jaren nog niet is vast te stellen, is voor de problematiek 2013 (€ 78 mln) eveneens een

risicoreserve gevormd vanuit het IFR. De daardoor gederfde rente is gecompenseerd door extra ombuigingen, zodat het

investeringsvolume van de stad niet wordt aangetast.

Toelichting overheveling reserve frictiebudget

Met de raad zijn in het kader van Motie 31 afspraken gemaakt om de kosten van de gemeentelijke organisatie met 20% te

reduceren. Om sneller de vruchten te kunnen plukken van een kleinere en goedkopere organisatie, wordt tempo gemaakt

en een frictiebudget gevormd vanuit het IFR. In de gelijktijdig met deze begroting aan de raad aangeboden Business

Case Mobiliteit worden de bijbehorende maatregelen en de kostenbaten analyse daarbij onderbouwd. Ook voor deze

reservevorming geldt dat de gederfde rente is gecompenseerd in de meerjaren exploitatiebegroting.

3.6 Investeringen en financiering

In deze paragraaf komen de financiële consequenties van de lopende en voorgenomen investeringen aan de orde.

De met investeringprojecten gepaard gaande uitgaven beïnvloeden voor een deel de financieringsbehoefte van de gemeente

Rotterdam in een bepaald jaar. De uitgaven voor investeringen worden voor het andere deel bepaald door het verloop in de

reserves en voorzieningen. Door reserves en voorzieningen te gebruiken voor interne financiering hoeven we minder externe

leningen aan te trekken en kunnen we besparen op de rentelasten.

Ontwikkeling financieringsbehoefte

Zoals hierboven reeds geschetst is de behoefte aan nieuwe financieringsmiddelen afhankelijk van de ontwikkeling van de

gemeentelijke investeringen, de ontwikkeling van de reserves en voorzieningen en de mutatie van de bestaande portefeuille

opgenomen geldleningen. De gemeentelijke investeringen bestaan enerzijds uit materiële vaste activa zoals gronden,

gebouwen, vervoermiddelen en anderzijds uit financiële vaste activa zoals aandelenkapitaal en verstrekte geldleningen.

In deze paragraaf gaan we alleen in op het verloop van de investeringen. We verwijzen u verder naar de paragraaf

financiering voor de andere elementen.

De ontwikkeling van de lopende en voorgenomen investeringen is als volgt:


2013 2014 2015 2016 2017

Materiële vaste activa (beginstand) 2.288 2.378 2.338 2.252 2.214

Afschrijvingen -157 -159 -160 -159

Investeringen 297 169 124 171

Desinvesteringen -50 -50 -50 -50

Materiële vaste activa (eindstand) 2.378 2.338 2.252 2.214

In 2013 vindt er ten opzichte van 2012 dus een toename plaats van voorgenomen investeringen. Dit komt voornamelijk

doordat eerder toegekende projecten in 2012 dan wel in 2013 in uitvoering worden genomen en grote realisaties verwachten

in die jaren. De grootste projecten die aan deze toename bijdragen, zijn:

– Kruispleingarage: met name in 2012 en 2013 speelt de uitvoering van dit project. Verwachte oplevering van de garage is

dan ook in 2014. In 2013 wordt er ca € 80 mln aan uitgaven verwacht en dus ook aan financieringsbehoefte.

– P&R Kralingse Zoom: project zit momenteel in de realisatiefase. De ingebruikname is ook gepland in 2013. Verwachte

uitgaven zijn € 20 mln.

– Stadskantoor: totaal krediet is € 95,2 mln inclusief een voorbereidingskrediet van € 12,5 mln. De voorbereidingsfase is

naar verwachting in februari 2013 afgerond waarna de uitvoering start. Verwachte uitgaven in 2013 zijn dan ook ca

€ 35 mln.


– Voertuigenlease: de gemeente heeft ca 2.200 voertuigen in de lease waarvan er gedurende het jaar een groot aantal

vervangen moet worden. Daarvoor is jaarlijks € 28 mln beschikbaar die gezien de cijfers uit het verleden vrijwel volledig

uitgegeven wordt daarvoor.

– Vervangingsinvesteringen: zie ook de projecten uit paragraaf 5.3 (ca € 60 mln).

– Kleinere projecten: zie ook de projecten uit het Investeringsvoorstel 2013, maar bijv. ook ICT-investeringen, monumenten,

voorbereiding Hart van Zuid, gymlokalen etc.

Bovengenoemde meerjarige investeringsbehoefte leidt tot de volgende financieringsbehoefte. De materiele vaste activa

corresponderen met het saldo van de voorgenomen en lopende investeringen, afschrijvingen en desinvesteringen. De

interne financieringsbronnen betreffen de reserves, voorzieningen en netto werkkapitaal (saldo vlottende passiva en activa

m.u.v. kortlopende schuld en liquide middelen). Een uitleg over de financieringsbehoefte is in hoofdstuk 2 en in de paragraaf

Financiering opgenomen.


Externe financieringsbehoefte 2013 2014 2015 2016 2017

Materiële vaste activa 2.288 2.378 2.338 2.252 2.214

Financiële vaste activa 1.373 1.252 1.139 1.025 899

Interne financieringsbronnen -1.385 -1.272 -1.260 -1.318 -1.391

Totaal externe financieringsbehoefte 2.276 2.358 2.217 1.959 1.722

3.7 Lange Termijn Investeringsplanning

De in deze raadsperiode geplande investeringen zijn vastgelegd in de MIP. Tijdens het vaststellen van de MIP in 2010 is

echter geconstateerd dat er ook voor de periode na 2014 keuzes gemaakt moesten worden in de groslijst van investeringen.

Bepaalde investeringsbesluiten laten zich door de procedure en lange voorbereidingstijd niet uitstellen. Aan de andere kant

is het wenselijk dat ook volgende colleges ruimte hebben om eigen keuzes te maken en specifieke accenten te leggen.

Programmatische concurrentie, een gerichte inzet van het ambtelijk apparaat, en een geloofwaardig verhaal richting het Rijk

waren hierbij belangrijke overwegingen. Bij de Begroting 2012 is daarom door uw raad voor het eerst een Lange Termijn

Investeringsplanning (LTIP) vastgesteld.

Deze LTIP is het geplande pakket aan investeringen voor 2015 en verder waarover wij deze periode een investeringsbesluit

hebben genomen (categorie A) of willen nemen (categorie B), plus een groslijst met projecten waarover een volgend college

en raad kan besluiten en waar nu wel (categorie C) of niet aan voorbereid wordt (categorie D en E). Deze projecten zijn

in onderstaande tabel weergegeven. Hieraan zijn ook de projecten toegevoegd die wij op basis van de uitkomsten van de

Midterm Review voorstellen vanuit de (groslijst) MIP door te schuiven naar de LTIP.

Projecten Langetermijn Investeringsplanning

Categorie A Investeringsbesluit is genomen

Hart van Zuid

A13 / A16

Particuliere woningvoorraad

Categorie B Investeringsbesluit wordt deze periode genomen, nu voorbereiden (lange voorbereidingstijd)

Stadion

Sportcampus

Stadshavens Merwe / Vierhavens

Coolhaven (vanuit MIP)

Categorie C Investeringsbesluit wordt de volgende periode genomen, nu voorbereiden (lange voorbereidingstijd)

Woningbouwprogramma

Coolsingel

Koninginnebrug (tramverbinding 1 e tranche OV op Zuid)

Bedrijventerrein Reijerwaard (geen gemeentelijke investering, wel voorbereiding faciliteren)

Kunstijsbaan Stadionpark (geen gemeentelijke investering, wel voorbereiding faciliteren)

Categorie D Investeringsbesluit wordt de volgende periode genomen, nu niet voorbereiden (korte voorbereidingstijd)

Stadshavens Rijn / Maashaven

Stadshavens gebiedsoverstijgende infra / RDM / Heijplaat / Waalhaven / Eemhaven

Buitenruimte Binnenstad

Bentinckplein

’s Gravendijkwal




Projecten Langetermijn Investeringsplanning

Poppodium

Toegankelijkheid sportaccommodaties (vanuit groslijst MIP)

P&R Hoek van Holland (vanuit groslijst MIP)

Matlingeweg (vanuit groslijst MIP)

Voorbereidingsbudget

Categorie E Investeringsbesluit wordt uitgesteld tot na 2020, nu niet voorbereiden

50-meterbad

Kunstenpand

Middenzaal

Stadsmuseum

Smeetlandse viaduct

Tweede fase Stadionpark

Consequenties voor financieel kader

Met het vaststellen van de LTIP is een (voorlopig) pakket samengesteld dat afgestemd was op de beschikbare investeringsmiddelen

en ambtelijke capaciteit. Om ruimte te houden voor nieuwe investeringen door volgende colleges, hebben wij een

maximaal financieel kader van 50% van de beschikbare middelen in de periode 2015-2020 (totaal € 300 mln) voorgesteld.

Op basis hiervan heeft uw raad bij de Begroting 2012 een planning van € 149 mln (categorie A en B) vastgesteld.

Vanaf 2014 zien wij ons echter genoodzaakt verder te bezuinigen op de investeringsportefeuille. Daarom hebben wij besloten

de afgesproken intensivering (€ 50 mln) van de Stadsvisie structureel te verlagen met € 10 mln per jaar vanaf 2014. De

consequenties van deze budgetverlaging worden hieronder in beeld gebracht, samen met de lange termijn gevolgen van de

correcties van het IFR (doorlopende kapitaallasten) en de bij Begroting 2011 vastgestelde rentederving als gevolg van het

wegvallen van de bestemmingsreserve Havenbedrijf.

2015–2020 2021–2025 2026–2030 Totaal

Intensivering middelen Stadsvisie 300.000 250.000 250.000 800.000

Structurele bezuinigingsopgave PM PM PM PM

Rentederving reserve Havenbedrijf -48.000 -40.000 -40.000 -128.000

Doorlopende kapitaallasten -22.000 -30.000 -28.000 -80.000

Korting middelen Stadsvisie -60.000 -50.000 -50.000 -160.000

Totaal 170.000 130.000 132.000 432.000

In totaal is er voor de periode 2015–2020 nog € 170 mln over van de intensivering van de Stadsvisie. Dit is een krimp van

circa 40%. Bovendien ligt er nog een structurele bezuinigingsopgave aan de intensivering ten grondslag die ingevuld moet

worden door de inzet van bespaarde rente en andere meevallers. Door het doorschuiven van projecten vanuit de MIP en een

beter inzicht in benodigde dekking, wordt echter een groter beroep gedaan op de schaarse middelen. Dit betekent dat de

planning uit 2011 begint te knellen en bijgesteld moet worden.

Actualisatie LTIP

Op dit moment wordt gewerkt aan een actualisatie van de LTIP, zodat het eerstvolgende investeringsbesluit (naar verwachting

het Stadion en/of Sportcampus) hiermee in samenhang besproken kan worden. Er wordt bekeken in hoeverre verdere

versobering, fasering en temporisering nog mogelijk is. Projecten worden op basis van een aangescherpt afwegingskader en

actuele projectinformatie (zowel inhoudelijk als financieel) opnieuw geprioriteerd. De uitkomsten van de actualisatie worden

verwerkt bij de volgende begroting.



Hoofdstuk 4


Beleidsvelden en

beleidsmatige inspanningen

Leeswijzer

Hoofdstuk 4 bevat het totaal van de baten en de lasten en de toelichtingen per beleidsmatige inspanning. In deze toelichting

wordt antwoord gegeven op de volgende vragen:

– Wat willen we bereiken?

– Wat gaan we daarvoor doen?

– Wat hebben we ervoor nodig?

In het onderdeel ‘Wat willen we bereiken’ geven we aan wat we in het desbetreffende beleidsveld in 2013 willen bereiken.

Daarnaast geven we een doorkijk naar de ambities voor de rest van de collegeperiode (2014). Hierbij wordt ook aandacht

geschonken aan de ambities en targets uit het Collegewerkprogramma.

In het volgende onderdeel, ‘Wat gaan we daarvoor doen?’, gaan we in op de activiteiten die worden uitgevoerd om de eerder

genoemde doelstellingen te bereiken. Deze worden toegelicht op het niveau van de beleidsmatige inspanningen.

Het onderdeel ‘Wat hebben we ervoor nodig? is, conform de wensen van de gemeenteraad, volgens een nieuwe structuur

opgezet. In aansluiting op de aanbeveling van de COR maken we hierbij onderscheid in programmalasten en apparaatslasten:

– Programmalasten: lasten die een directe relatie hebben met het realiseren van een doel (bijv. de aanleg van een

speeltuintje, een subsidie). We spreken in dit verband ook wel over directe lasten.

– Apparaatslasten: lasten die verbonden zijn aan het functioneren van de gemeentelijke organisatie (excl. Bestuur en

bestuurlijke ondersteuning), maar niet de programmalasten zelf. De apparaatslasten worden uitgesplitst naar personele

kosten, materiele kosten, toegerekende kosten RSO en overige apparaatslasten inclusief interne lasten.

De baten zijn altijd direct verbonden aan een doel. Daarom maken we in de baten geen onderscheid naar programma en

apparaat.

Daarnaast geven we per beleidsmatige inspanning een toelichting op de herkomst van de baten en de besteding van de

lasten. Ook wordt het meerjarig verloop van de totale baten en lasten weergegeven. Tot slot presenteren wij een tabel waarin

het totaal van de baten en lasten per product voor 2013 zichtbaar is.

Bedrijfvoeringskosten

In de nieuwe organisatie zijn de ondersteunende rollen ondergebracht in concernbrede shared services organisaties (zoals

de RSO). De bijbehorende budgetten komen ook bij deze concernbrede shared services organisaties te liggen. Per 1 januari

2013 worden deze kosten niet langer intern gefactureerd. Per beleidsmatige inspanning wordt zichtbaar gemaakt welk beroep

wordt gedaan op de bedrijfvoeringskosten. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van kostentoerekening aan de hand van één

verdeelsleutel op basis van de productieve uren. In de Begroting 2013 is conform deze principes voor de eerste keer de

kostentoerekening van de begroting (RSO) aan de beleidsmatige inspanningen verwerkt. Bij omissieregeling 2013 volgen de

andere concernbrede shared services organisaties.

Hoofdstuk 4 | Beleidsvelden en beleidsmatige inspanningen | pagina 41

Een verandering in de verdeling van toegerekende kosten leidt altijd tot verschuivingen. Deze toerekening vormt nadrukkelijk

geen taakstelling op de activiteiten binnen de beleidsmatige inspanning. Indien er meer wordt toegerekend aan een

beleidsmatige inspanning, neemt het negatief saldo van de beleidsmatige inspanning toe en daarmee de aanspraak op de

algemene middelen. Dit werkt ook vice versa. Op concernniveau is deze herverdeling neutraal.

Baten en lasten voor reservering per beleidsmatige inspanning

bedragen x € 1.000,-

2013 2014 2015 2016

Baten Lasten Saldo Saldo Saldo Saldo

Beleidsveld 1 Bestuur en dienstverlening

Besluitvorming en ondersteuning Raad 317 9.926 -9.609 -9.528 -9.528 -9.528

Besluitvorming en advisering College 4.908 67.969 -63.061 -63.853 -63.651 -63.652

Bestuurlijke samenwerking 0 287.355 -287.355 -279.033 -267.499 -270.160

Dienstverlening 49.984 76.299 -26.315 -24.766 -18.465 -18.083

Beleidsveld 2 Algemene middelen

Belastingen 248.657 27.548 221.109 221.453 226.670 226.669

Beheer algemene middelen 1.406.164 303.341 1.102.823 1.105.387 1.072.892 1.086.301

Beleidsveld 3 Cultuur, sport en recreatie

Cultureel klimaat 963 118.461 -117.498 -117.168 -116.112 -116.113

Topsport en vergroten deelname sport en

recreatie 48.586 85.495 -36.909 -33.990 -39.085 -39.048

Beleidsveld 4 Veiligheid

Wijkveiligheid 22.285 56.535 -34.250 -34.271 -34.138 -34.078

Geweld en (jeugd-)overlast 830 10.471 -9.641 -8.052 -8.041 -8.041

Crisisbeheersing en handhaven openbare

orde 1.826 67.412 -65.586 -64.638 -64.611 -64.611

Beleidsveld 5 Onderwijs

Leer- en schoolprestaties 61.526 203.862 -142.336 -143.829 -138.301 -134.473

Beleidsveld 6 Volksgezondheid en zorg

Volksgezondheid 12.652 27.370 -14.718 -14.323 -12.316 -12.317

Jeugdgezondheidszorg en opvoeding 5.614 47.731 -42.117 -41.110 -40.548 -40.549

Kwetsbare personen en huiselijk geweld 4.207 80.915 -76.708 -75.759 -75.150 -75.151

Beleidsveld 7 Participatie

Arbeidsparticipatie 699.784 776.054 -76.270 -60.418 -50.038 -49.904

Maatschappelijke participatie 12.084 148.951 -136.867 -130.930 -124.755 -126.750

Participatie jeugd 4.172 15.133 -10.961 -10.894 -11.017 -11.017

Armoedebestrijding 1.994 58.796 -56.802 -60.796 -60.748 -60.749

Beleidsveld 8 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen

Ruimtelijke ordening en

gebiedsontwikkeling 594.957 632.589 -37.632 6.397 3.850 3.742

Wonen 54.877 120.154 -65.277 -49.177 -15.050 -15.056

Vastgoed 319.518 297.568 21.950 21.883 22.126 22.125

Beleidsveld 9 Verkeer en vervoer

Stedelijke bereikbaarheid 99.894 115.463 -15.569 -21.313 -20.411 -18.187

Duurzame mobiliteit en verkeersveilige

stad 17.661 26.400 -8.739 -9.040 -5.519 -5.517

Beleidsveld 10 Economie

Economische structuur en

vestigingsklimaat 5.989 34.506 -28.517 -28.057 -27.895 -27.895

Beleidsveld 11 Milieu en duurzaamheid

Milieu en duurzaamheid 1.750 29.016 -27.266 -28.961 -18.687 -18.687

Beleidsveld 12 Fysiek beheer van de stad

Schoon (maken v/d stad) 201.354 205.456 -4.102 6.811 17.618 17.615

Heel (maken v/d stad) 88.454 146.976 -58.522 -61.951 -62.188 -62.185

Totaal 3.971.007 4.077.752 -106.745 -9.926 59.403 74.701

Exploitatieresultaat -106.745 -9.926 59.403 74.701

Onttrekkingen aan de reserves 323.850 142.928 78.464 48.965

Toevoegingen aan de reserves 217.105 133.002 137.867 123.666

Resultaat na reserveringen 0 0 0 0


Hoofdstuk 4 | Beleidsvelden en beleidsmatige inspanningen | pagina 43

Hoofdstuk 4.1


Beleidsveld 1

Bestuur en dienstverlening

Portefeuillehouder:

Burgemeester en Wethouder Financiën, Bestuur, Organisatie & Volksgezondheid

Wat willen we bereiken?

Optimaal democratisch functioneren van de gemeente Rotterdam ten behoeve van haar burgers.

Kern hiervan is dat Rotterdam met betrekking tot het te voeren beleid een kaderstellende (begroting) en controlerende

(jaarrekening) gemeenteraad heeft.

Een optimaal democratisch functionerend Rotterdam wordt verder bewerkstelligd door de Ombudsman die klachten van

burgers behandelt en integer handelen van de gemeente onderzoekt en de Rotterdamse Rekenkamer die rapporten

publiceert teneinde de effectiviteit en efficiëntie van de gemeente te verbeteren.

Qua dienstverlening wil de gemeente Rotterdam voor burgers en het bedrijfsleven een toegankelijke poort tot de overheid zijn.

Toelichting

Bestuur samen met de stad

Door de heersende economische crisis zal de bijdrage vanuit de rijksoverheid de komende jaren fors lager zijn. Des te groter

de noodzaak om te kiezen wat we als gemeentelijke overheid nog wel doen, en wat we minder of helemaal niet meer doen

en overlaten aan de verantwoordelijkheid van de markt en andere organisaties. Dat vraagt extra inzet van de gemeente,

maar ook van het bedrijfsleven, stichtingen en burgers in onze stad. We hebben de afgelopen jaren op veel terreinen al een

manier van werken gecreëerd, waarbij we met succes de krachten met andere partijen bundelen. Die samenwerking zullen we

de komende jaren moeten voortzetten. Graag laten we ons uitnodigen om met eigen ogen te zien wat er in de Rotterdamse

wijken en buurten leeft, maar we gaan ook regelmatig op eigen initiatief op pad in de stad om met eigen ogen te zien waar de

knelpunten en kansen liggen.

Eenzelfde handreiking doen we richting gemeenteraad en deelgemeenten. Laten we gezamenlijk kijken naar de uitdagingen

die er liggen, want samen zijn we verantwoordelijk voor een klantvriendelijke gemeentelijke overheid met een fatsoenlijke,

gezonde bedrijfsvoering. Dat is de basis om Rotterdam op een krachtige manier door deze tijd van recessie te leiden.

Gemeentelijke organisatie

In het coalitieakkoord is een dubbele ambitie geformuleerd: betere dienstverlening aan burgers en ondernemers en

tegelijkertijd meer efficiency om bezuinigingen te kunnen realiseren. De grote bezuinigingsopgave dwingt ons terug te gaan

naar de kern van onze taken. De gemeentelijke bezetting en formatie worden aangepast door keuzes te maken ten aanzien

van de taken van de gemeente, consequenties te verbinden aan ontstane overcapaciteit en medewerkers flexibel in te zetten.

Medewerkers van het concern Rotterdam werken daar waar ze de meeste meerwaarde hebben. Sinds 1 juni 2012 bestaat het

concern niet langer uit diensten, maar uit clusters. We treden echter naar buiten als één concern.

Hoofdstuk 4.1 | Beleidsveld Bestuur en dienstverlening | pagina 45

Dit moet leiden tot meer samenhang en gemeenschappelijkheid in de producten en diensten die de gemeente de inwoners

biedt. Bij dat één concern hoort ook één financiële huishouding. Hier zijn we druk mee bezig en is bekend onder de

programmanaam Rotterdam1. We willen hiermee een standaardwerkwijze voor het hele concern bereiken en in control

zijn. Daarnaast bevinden we ons in een transitie van bedrijfsvoeringstaken van de afzonderlijke diensten/clusters naar één

Rotterdamse Serviceorganisatie. De verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering is belegd bij de concerndirectie. Ook

werken we hard aan de uitbreiding van Het Nieuwe Werken Rotterdam. Hierdoor gaan mensen slimmer werken en beter

kennis delen, wat resulteert in een beter product voor de inwoners van Rotterdam.

Deelgemeenten

We willen bereiken dat de besturen van de deelgemeenten en de stad complementair aan elkaar zijn en in belangrijke mate

gezamenlijk optrekken, zowel in beleid als in uitvoering. Dat de besturen van de deelgemeenten over de financiële middelen

beschikken om de aan hen gedelegeerde taken en bevoegdheden op een verantwoorde wijze te kunnen uitvoeren. Daarnaast

dienen de besturen van de deelgemeenten zich te kunnen baseren op heldere en deugdelijke regelgeving en beleidskaders.

Tenslotte dienen de administratieve lasten rondom de aan de deelgemeenten verstrekte doeluitkeringen, conform de

uitgangspunten die zijn vastgelegd in ‘Concernstandaard intragemeentelijke doeluitkeringen’, af te nemen.

Besluitvorming en

ondersteuning raad

Baten: 317

Lasten: 9.926

Saldo: -9.609

Besluitvorming en

advisering college

Baten: 4.908

Lasten: 67.969

Saldo: -63.061

Bestuur en Dienstverlening

Bestuurlijke samenwerking

Baten: 0

Lasten: 287.355

Saldo: -287.355

Dienstverlening

Baten: 50.184

Lasten: 78.204

Saldo: -28.020

4.1.1 Beleidsmatige Inspanning Besluitvorming en ondersteuning raad


Een optimaal democratisch functionerende gemeente Rotterdam

Wat gaan we daarvoor doen?

Om bovenstaande doelen te bereiken zal de gemeenteraad allereerst in raadsvergaderingen kaders vaststellen waarbinnen

het College van Burgemeester & Wethouders (B&W) het beleid voor Rotterdam moet uitvoeren. Concrete voorbeelden zijn de

begroting en de bestuursrapportages. Daarnaast neemt de raad besluiten over voorstellen die het College van B&W voorlegt.

Dat gebeurt door middel van brieven, nota’s en raadsvoorstellen. Vervolgens controleert de raad of het College van B&W

het beleid naar behoren uitvoert en (onvoorziene) problemen afdoende aanpakt. Dat gebeurt onder meer door de jaarlijkse

verantwoording bij de gemeenterekening. De raads- en commissievergaderingen worden driewekelijks gehouden. In de

commissievergaderingen worden raadsbesluiten voorbereid. De raadsvergaderingen zijn rechtstreeks via internet te volgen.


De gemeenteraad en de raadscommissies worden inhoudelijk (niet- politiek) en procesmatig ondersteund door de Griffie.

De belangrijkste taak van de griffie is het adviseren en logistiek ondersteunen van de gemeenteraad en zijn raadscommissies.

De griffiemedewerkers (23 in totaal) zorgen ervoor dat vergaderingen van raadscommissies en de gemeenteraad in goede

banen worden geleid, verzorgen de informatievoorziening (‘stukkenstroom’) van en naar raad en commissies, stellen de

vergaderagenda’s samen en ondersteunen de raadsvoorzitter (burgemeester) en de commissievoorzitters bij het uitoefenen

van hun voorzitterschap.

In 2013 zal naast de reguliere werkzaamheden veel extra tijd en aandacht van de Griffie uitgaan naar o.a. het Bestuurlijk

Model Rotterdam na 2014 (speelt o.a. in op veranderingen bij deelgemeenten), de Metropoolregio, papierloos vergaderen en

automatisering van het bestuurlijke werkproces, modernisering van het raadsinformatiesysteem en de voorbereiding van de

gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014.

De Rekenkamer publiceert gemiddeld tien onderzoeken per jaar. Dit gemiddelde wordt voor 2013 eveneens aangehouden.

Met deze onderzoeken probeert de Rekenkamer Rotterdam het College van B&W, de gemeenteraad en de Rotterdammers

een spiegel voor te houden over het gevoerde beleid en de resultaten daarvan. Dit doet zij door onderzoek te doen en

de resultaten te publiceren in rapporten en brieven. De focus hierbinnen zal liggen op de mate van doelmatigheid en

doeltreffendheid van het gemeentelijk (democratisch) handelen.

Naast haar werkzaamheden voor de Gemeente Rotterdam zal het bureau in 2013, evenals voorgaande jaren, haar diensten

ook aan de Rekenkamers van de Gemeenten Barendrecht en Lansingerland leveren.

De werkwijze van de gemeentelijke organisatie ten aanzien van klachtenbehandelingen zal voor de Ombudsman het primaire

speerpunt zijn. De Rotterdamse Ombudsman beoordeelt als onafhankelijke instelling of de gemeente ‘behoorlijk’ heeft

gehandeld. Dit doet de Ombudsman door individuele klachten van burgers af te handelen, op eigen initiatief onderzoek te

doen en toe te zien op het integer handelen van de gemeente (de klokkenluidersregeling).

Hierbij maakt de Ombudsman gebruik van alle middelen die het begrip tussen overheid en burgers kunnen vergroten, zoals

werkinstructies voor ambtenaren en presentaties voor groepen burgers, bestuurders en ambtenaren. Ook in het jaar 2013 zal

de ombudsman invulling geven aan deze taken. Voor een fors deel van het aantal onderzoeken, is de ombudsman afhankelijk

van externe factoren die onder meer samenhangen met de vraag of de gemeente zich op zodanige wijze gedraagt dat dit

klachten of meldingen van integriteitschendingen oplevert.

Wat hebben we daarvoor nodig?

Besluitvorming en ondersteuning Raad

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 627 432 317 317 317 317

Opbrengsten derden 573 432 317 317 317 317

Overige baten (incl interne baten) 54 0 0 0 0 0

Totaal lasten 10.035 10.349 9.926 9.845 9.845 9.845

Programmalasten 3.091 3.255 3.165 3.114 3.114 3.114

Inkopen en uitbestede werkzaamheden 1.342 1.487 1.547 1.496 1.496 1.496

Subsidies en andere

inkomensoverdrachten 1.460 1.479 1.501 1.501 1.501 1.501

Kapitaallasten 62 62 62 62 62 62

Overige lasten 227 227 55 55 55 55

Apparaatslasten 6.944 7.094 6.761 6.731 6.731 6.731

Personeel 5.504 5.488 5.316 5.286 5.286 5.286

Inhuur 344 308 237 237 237 237

Overige apparaatslasten

(incl interne lasten) 1.096 1.298 1.208 1.208 1.208 1.208

Saldo voor reserveringen -9.408 -9.917 -9.609 -9.528 -9.528 -9.528

Onttrekking aan reserves 0 0 0 0 0 0

Toevoeging aan reserves 0 0 0 0 0 0

Saldo na reserveringen -9.408 -9.917 -9.609 -9.528 -9.528 -9.528

Toelichting op de tabel

1. Toelichting op het totaal van baten en lasten en reserves

Baten

Het totaal aan baten bestaat uit inkomsten die de Rekenkamer en de Ombudsman genereren door opdrachten te verrichten

voor deelgemeenten, omliggende gemeenten en aan Rotterdam gelieerde externe partijen.


Lasten

Het totaal aan lasten bestaat voornamelijk uit de loonlasten voor de gemeenteraadsleden (45 leden) en het personeel dat

werkzaam is voor de Rotterdamse Rekenkamer, Ombudsman en de Griffie (in totaal 48 FTE). Daarnaast bestaan de lasten

uit de vergoedingen voor raadsfracties, de externe account Ernst & Young, ondersteunende dienstverlening betreffende

financiële, ICT- en personeelsgerelateerde zaken, huurkosten voor huisvesting van de Rekenkamer en de Ombudsman,

inhuur van externe parti jen door de raad en tot slot de uitgaven voor voorlichting en publicitaire zaken.

2. Toelichting meerjarig verloop (2011–2016)

Baten

De hogere baten voor de jaren 2011 en 2012 worden verklaard doordat de Rotterdamse Rekenkamer en de Ombudsman extra

opdrachten voor derden, bovenop de reguliere, hebben uitgevoerd.

Lasten

De lasten zijn over meerdere jaren constant, bij subsidies wordt de oploop verklaard door de trend (inflatiecorrectie). Dat de

lasten voor personeel dalen komt door een aflopende wachtgeldregeling.

Tabel baten en lasten per product

Uitsplitsing per product (na reservering)

bedragen X € 1.000,-

Besluitvorming en ondersteuning Raad Baten Lasten Saldo

Raad 0 4.793 -4.793

Ondersteuning raad/griffie 0 2.498 -2.498

Rapporten Rekenkamer 157 1.456 -1.299

Rapporten Ombudsman 160 1.179 -1.019

Totaal 317 9.926 -9.609

4.1.2 Beleidsmatige Inspanning Besluitvorming en advisering college


De gemeentelijke organisatie is zo georganiseerd dat we in staat zijn de prestaties te realiseren die in de stad gevraagd

worden. De taken worden efficiënt en professioneel uitgevoerd


Naast het uitvoeren van representatieve en ceremoniële taken en de dagelijkse ondersteuning van ons college, is de

ondersteuning bij de uitvoering van het collegeprogramma de voornaamste inspanning.

In de eerste plaats door het verleden, heden en de toekomst met elkaar te verbinden. Maatschappelijke trends en

ontwikkelingen worden hierbij goed in ogenschouw genomen. In de tweede plaats door het informeren en betrekken van

de gemeentelijke diensten die de plannen gaan uitvoeren. Vervolgens door het controleren of de gewenste resultaten zijn

behaald. En tenslotte door het evalueren van de plannen en de uitvoering. Hierin wordt nagegaan of de gemeente Rotterdam

nog altijd focust op het juiste beleid, of dit op de juiste wijze wordt uitgevoerd en met name op de vraag wat ondernomen moet

worden om de resultaten te verbeteren.

In het licht van het verbeteren van resultaten is de Interne Audit Afdeling (IAA) opgericht. De controleactiviteiten van de

voormalige dienst Audit Services Rotterdam (ASR) zijn overgedragen aan de externe accountant. De resterende audittaken

van de ASR zijn ondergebracht in deze nieuwe Interne Audit Afdeling (IAA). De IAA heeft tot doel audits en onafhankelijk

onderzoek te verrichten ten behoeve van ons College naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het beleid. In 2013 zal

de IAA verder invulling gaan geven aan de auditfunctie van het concern Rotterdam. De Interne Audit Afdeling werkt op basis

van een jaarprogramma dat door ons College wordt vastgesteld op basis van een onderzoek naar de grootste risico’s. De nog

op te richten Commissie Interne Beheersing zal gaan adviseren over dit programma.

Tot slot worden onder deze beleidsmatige inspanning verschillende programma’s verantwoord. Programma’s die het

algehele reorganisatieproces van het concern, waarbij diensten omgevormd worden tot clusters, ondersteunen. Focus van

deze diverse programma’s zijn bijvoorbeeld een integraal ICT-systeem, de concernhuisvesting naar vier kantoorlocaties,

de verandering van een dienst- naar een algehele cluster- en concernbegroting en een nieuwe centrale uniforme basis- en

kernregistratie waarin gegevens (betreffende personen, gebouwen, adressen, geografie en handelsregister) centraal in plaats

van verspreid over de organisatie opgeslagen, beheerd en gedistribueerd worden.



Besluitvorming en advisering College

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 10.763 6.129 4.908 4.908 4.908 4.908

Opbrengsten derden 2.427 5.629 396 396 396 396

Overige baten (incl interne baten) 8.336 500 4.512 4.512 4.512 4.512

Totaal lasten 73.019 70.457 67.969 68.761 68.559 68.560


Inkopen en uitbestede

werkzaamheden 1.466 929 894 908 909 909

Subsidies en andere


Kapitaallasten 1.898 1.854 1.779 1.779 1.779 1.779

Overige lasten 2.445 1.347 1.323 1.472 1.479 1.479


Personeel 36.773 32.937 32.523 32.298 32.298 32.297

Inhuur 1.830 788 656 644 644 644

Materieel 4.091 8.468 7.947 9.140 9.197 9.197

Doorbelaste overhead RSO 0 7.769 5.688 5.386 5.123 5.125




Onttrekking aan reserves 1.897 217 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Antillianenbeleid 570 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Werkplan Integriteit 111 150 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Verbouwing

Stadhuis 666 67 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Marokkanenbeleid 550 0 0 0 0 0





Baten

De baten met een omvang van € 4,9 mln bestaan voor deze beleidsmatige inspanning grosso modo uit huuropbrengsten en

opbrengsten die voortkomen uit het detacheren van personeel bij andere diensten.

Lasten

De lasten bestaat grotendeels uit lasten voor personeel. Het betreft de loonlasten voor o.a. de ondersteunende diensten

ten aanzien van het College (Bestuursdienst), de nieuw opgerichte Interne Audit Afdeling en het Economic Development

Board Rotterdam. Ook staan onder deze beleidsmatige inspanning de lasten voor de reeds genoemde programma’s en de

kapitaallasten voor de verbouwing van het gehele Stadhuis. Verder bestaan de materiële lasten uit de kosten voor huisvesting.

Onder subsidies valt grotendeels de bijdrage aan de Stadsregio en Rotterdamse initiatieven als het Bevrijdingsfestival

en City Racing. De overige lasten bestaan voornamelijk uit ondersteunende dienstverlening inzake financiële, ICT- en

personeelsgerelateerde zaken en beveiliging.

Reserves

In 2011 is, in samenspraak met de externe accountant Ernst & Young, besloten bestemmingsreserves die niet of minimaal

werden aangesproken op te heffen. De bestemmingsreserves Antilianen- en Marokkanenbeleid zijn hierdoor afgesloten.

Wanneer de verbouwing van het Stadhuis is afgerond zal in 2013 ook de reserve Verbouwing Stadhuis worden opgeheven.


Baten

De hogere baten in 2011 en 2012 ten opzichte van 2013 en verdere jaren worden veroorzaakt door hogere detacheringsopbrengsten

en baten uit de algemene reserve ten behoeve van de uitvoering van verschillende programma’s die

inspelen op organisatieontwikkeling zoals één basisadministratie, een nieuwe begroting op basis van de clusters en

de concernhuisvesting. Dat de baten in 2011 en 2012 hoger zijn dan de ramingen voor 2013 en verder komt doordat de

programmakosten pas bij de jaarrekening gefactureerd worden.


Lasten

De programmalasten blijven voor de jaren 2013 en verder nagenoeg gelijk. De apparaatslasten vertonen daarentegen wel

een verloop, met name op de posten Personeel en Materieel. De personeelslasten nemen af doordat voortkomend uit de

reorganisatie de formatie wordt ingekrompen en personeel uitstroomt. De materiële lasten stijgen omdat de uitvoering van

bepaalde programma’s zoals het Marokkanen- en Antilianenbeleid voorheen uit reserves gedekt werden. De lasten worden

echter niet langer door reserves gedekt doordat deze zijn afgesloten, hetgeen de stijgende lasten verklaart.




Besluitvorming en advisering College Baten Lasten Saldo

College 0 3.163 -3.163

Ondersteuning bestuurlijke besluitvorming 4.908 64.806 -59.898

Totaal 4.908 67.969 -63.061

4.1.3 Beleidsmatige Inspanning Bestuurlijke samenwerking


Heldere afspraken met deelgemeenten en gemeenschappelijke regelingen voor taakuitoefening.


In 2011 en 2012 hebben deelgemeenten, diensten en stedelijk bestuur gezamenlijk het project Organisatie gemeentelijke

overheid Rotterdam (OGOR) doorlopen. Dit teneinde besparingen te realiseren, door slimmer samen te werken en taken te

verdelen. Dit project is nu afgesloten en de opgeleverde voorstellen zijn in uitvoering.

Daarnaast zal in 2013 samen met de deelgemeentebesturen uitvoering worden gegeven aan de raadsbesluiten ‘Bestuurlijk

Model Rotterdam vanaf 2014’, de discussie over de toekomstige inrichting van het Rotterdams bestuurlijk model. Hiermee

invulling gevend aan door de gemeenteraad gestelde kaders omtrent een toekomstbestendig bestuursmodel voor onze

gemeente.


Bestuurlijke samenwerking

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 0 0 0 0 0 0

Totaal lasten 332.685 312.865 287.355 279.033 267.499 270.160


Inkopen en uitbestede werkzaamheden 23 0 0 0 0 0

Subsidies en andere


Apparaatslasten 154 298 390 370 350 330

Materieel 29 298 390 370 350 330

Overige apparaatslasten (incl interne

125 0 0 0 0 0

lasten)







Baten

Op deze beleidsmatige inspanning worden geen baten gegenereerd.

Lasten

De programmalasten bestaan uit de uitkeringen die vanuit het Deelgemeentefonds aan de deelgemeenten worden gedaan.

De apparaatslasten betreffen een klein budget voor beheer van het Deelgemeentefonds.



Het Deelgemeentefonds kent een dalend verloop. De daling kent vele oorzaken, maar is met name het gevolg van de

besluitvorming inzake OGOR (Organisatie Gemeentelijke Overheid Rotterdam). Al bij Kaderbrief 2011, in aanloop naar de

Programmabegroting 2012, is besloten om deelgemeenten te laten delen in een bezuinigingstaakstelling i.r.t. ‘zorg en welzijn’,

‘jeugd’ en ‘dienstverlening’. Bij Kaderbrief 2012 is weliswaar besloten om het aandeel van de deelgemeenten in de taakstelling

te verkleinen, per saldo resteert nog altijd een forse, oplopende taakstelling. Bij Kaderbrief 2012 is ook, na overleg met de

deelgemeenten, besloten om de budgetten voor het beheer, onderhoud, energieverbruik en vervanging van de openbare

verlichtingsinstallaties alsmede het beheer en onderhoud van de deelgemeentelijke bruggen te centraliseren en dus aan het

Deelgemeentefonds te onttrekken.




Bestuurlijke samenwerking Baten Lasten Saldo

Uitkering deelgemeenten 0 287.355 -287.355

Totaal 0 287.355 -287.355

4.1.4 Beleidsmatige Inspanning Dienstverlening


Realiseren van makkelijk bereikbare, goed toegankelijke, vraaggerichte en betaalbare dienstverlening.


Het dienstverleningsconcept, waar we één toegankelijk, transparant multi-channel frontoffice voor de hele gemeente

onder verstaan, is in ontwikkeling. Alle Clusters/diensten zijn aangesloten op www.rotterdam.nl. Daarnaast is de gemeente

bereikbaar via één telefoonnummer, 14010. De frontoffice ontwikkelt zich langs de volgende lijnen:

– ontsluiten van nieuwe producten in de frontoffice (subsidies, producten Sozawe, vergunningen, etc.),

– verminderen van het aantal balie-uren (efficiency) door het werken op afspraak en het op elkaar afstemmen van

openingstijden van de verschillende stadswinkels,

– vergroten van de selfservice via internet (digitale dienstverlening),

– borgen van het programma dienstverlening in de lijn.

Met de deelgemeenten wordt de overdracht van Stadswinkels aan publiekszaken geëffectueerd, inclusief personeel en

budgetten. Hierdoor kan, binnen de bestaande kaders van het dienstverleningsconcept, scherper gestuurd worden op het

productaanbod en de openingstijden van de stadswinkels.

Stadsarchief

In lijn met de ontwikkelingen binnen het concern Rotterdam en het vakgebied heeft het Stadsarchief de ambitie zich te

ontwikkelen tot het Informatiebeheer Centrum van de gemeente Rotterdam. Om nadere invulling te geven aan deze ambitie

worden drie lijnen uitgewerkt waarvoor een projectmanagementorganisatie moet worden ingericht:

– Vorming van het Stadsarchief.

– Ontwikkeling informatiebeheer.

– Versterken cultureel ondernemerschap.

Interne dienstverlening

Beveiligings- en receptiediensten

De gemeente Rotterdam beschikt over een concernbreed Shared Servicecentrum voor beveiligings- en receptiediensten.

Naast beveiligers in ambtelijke dienst, biedt de beveiligingseenheid verder plaats aan medewerkers met een arbeidsbeperking

(WSW) en werkervaringsplaatsen voor beveiligers-/toezichthouders-in-opleiding.

Rotterdamse Service Organisatie

De Rotterdamse Serviceorganisatie (RSO) levert diensten op het gebied van de bedrijfsvoering aan alle organisatie

onderdelen van de gemeente Rotterdam. Momenteel wordt een deel van die taken nog bij de diensten uitgevoerd, in de loop

van 2013 worden deze taken ondergebracht bij de RSO. Het gaat daarbij om taken op het gebied van personeelszaken,

financiën, huisvesting, communicatie, onderzoek, ICT, juridische dienstverlening, facilitaire diensten en inkoop. Daarnaast

behoort ook het Concern Mobiliteitscentrum tot de vakgebieden van de RSO.


In 2013 wordt verder gewerkt om het ambtelijk apparaat af te slanken. Dit gebeurt enerzijds door efficiënter te werken en

anderzijds door producten te schrappen of te versoberen. Met behulp van het Concern Mobiliteitscentrum wordt het netwerk

met de omliggende gemeentes en de relaties met marktpartijen gebruikt om herplaatsingskandidaten van werk naar werk

te begeleiden. Marktpartijen worden betrokken om medewerkers om te scholen en geschikt te maken voor werk buiten de

gemeente.


Dienstverlening

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 158.621 143.317 49.984 52.300 53.552 53.820

Bijdragen rijk en mede-overheden 89 0 0 0 0 0

Belastingen 0 3 0 0 0 0

Opbrengsten derden 28.411 24.145 24.954 25.569 25.515 25.572

Overige baten (incl interne baten) 130.121 119.169 25.030 26.731 28.037 28.248

Totaal lasten 240.413 216.071 76.299 77.066 72.017 71.903


Subsidies en andere


Kapitaallasten 19.786 16.206 19.381 18.743 18.486 18.404

Financieringslasten 276 0 0 0 0 0

Overige lasten 64 102 104 104 104 104


Personeel 89.888 89.321 88.051 87.043 82.298 82.091

Inhuur 15.517 10.759 17.514 17.585 17.231 17.231

Materieel 58.900 48.376 45.499 46.759 46.274 46.358

Doorbelaste overhead RSO 0 7.039 -124.188 -117.608 -111.616 -111.528




Onttrekking aan reserves 6.067 985 200 3.810 1.905 1.905

Bestemmingsreserve Masterplan

Dienstverlening 2.567 0 200 0 0 0

Bestemmingsreserve Ontwikkeling SSC’s 313 985 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Verkiezingen 0 0 0 3.810 1.905 1.905

Bestemmingsreserve Tekort dekking

vanwege vertraging SSC 1.658 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Stadswinkels 717 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Allemaal mensenwerk

25 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve implemenatatie

Masterplan Dienstverlening 440 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Reguliere exploitatie

SSC 347 0 0 0 0 0

Toevoeging aan reserves 0 0 1.905 1.905 1.905 1.905

Bestemmingsreserve Verkiezingen 0 0 1.905 1.905 1.905 1.905




Baten

De baten bestaan onder andere uit opbrengsten van derden. Dit betreft voornamelijk baten uit opdrachten voor

deelgemeenten, zoals het beheer stadswinkels en ICT ondersteuning.

Daarnaast worden binnen deze beleidsmatige inspanning kosten gemaakt voor bijvoorbeeld telefonie (14010) en parkeren.

Door middel van interne baten wordt dit verrekend met andere beleidsmatige inspanningen.


Lasten

De lasten bestaan voornamelijk uit personeelskosten en materiele lasten. Voor het overgrote deel betreft dit de lasten voor

de dienstverlening binnen het concern (RSO kosten). De vakgebieden van de RSO waarbinnen de meeste lasten worden

gemaakt zijn: Facilitaire Services, Juridische diensten, ICT en HR-diensten. Vanaf 2013 worden deze lasten doorbelast naar

alle beleidsmatige inspanningen. Om die reden zijn de RSO kosten in deze beleidsmatige inspanning als negatieve reeks

weergegeven.

Naast de RSO kosten worden er ook kosten gemaakt voor de dienstverlening aan de burger (mijn loket, stadsarchief,

stadswinkels), ook dit betreft voornamelijk personeelskosten en overige apparaatskosten (huisvesting, opleiding, etc.).

Reserves

Bestemmingsreserve Verkiezingen

Om in de begroting structureel middelen vrij te maken voor verkiezingen wordt voorgesteld per jaar € 1,9 mln vrij te maken

en deze toe te voegen aan de bestemmingsreserve Verkiezingen. Dit leidt tot een gelijkmatige belasting van de algemene

middelen over de jaren heen. In 2014 staan er twee verkiezingen gepland, hierdoor bedraagt de onttrekking € 3,8 mln.

Bestemmingsreserve Masterplan Dienstverlening

In 2013 zal voor € 0,2 mln projecten aanvangen en worden opgeleverd. Eind 2013 zal de bestemmingsreserve volledig zijn

onttrokken.


Vanaf 2013 worden de RSO kosten doorbelast naar alle beleidsmatige inspanningen. Hierdoor dalen zowel de baten als de

lasten vanaf 2013. Doordat er vanaf 2013 geen facturen meer voor de RSO kosten worden gestuurd, dalen de interne baten.

Aan de lasten kant worden de doorbelaste kosten RSO vanaf 2013 als een negatieve last verantwoord op de regel overhead

RSO.

Verder dalen de lasten voornamelijk door de daling van de personeelslasten. Dit betreft de invulling van de organisatieontwikkelingen

om te komen tot een kleiner en slagvaardiger gemeentelijk apparaat.




Dienstverlening Baten Lasten Saldo

Publieksdiensten 17.793 33.720 -15.927

Archivering en beschikbaar stellen van archieven 1.316 9.831 -8.515

Beveiliging gemeentelijke gebouwen 10.494 13.060 -2.566

Interne dienstverlening 20.581 21.593 -1.012

Totaal 50.184 78.204 -28.020


Hoofdstuk 4.2


Beleidsveld 2

Algemene middelen

Portefeuillehouder:

Wethouder Financiën, Bestuur, Organisatie & Volksgezondheid


Een financieel gezonde gemeente zodat doelstellingen van andere beleidsvelden financieel gedekt zijn, opdat deze

gerealiseerd kunnen worden.

Daarvoor is nodig:

– een sluitende begroting met een gezond meerjaren perspectief,

– goed beheer van deelnemingen en verbonden partijen,

– een goede treasuryfunctie,

– voldoende weerstandsvermogen om gemeentelijke risico’s af te dekken,

– voldoende waarborgen tegen calamiteiten (verzekeringen),

– een gunstige lastendruk voor Rotterdamse burgers en ondernemers.

Toelichting

Door de heersende economische crisis zal de bijdrage vanuit de rijksoverheid de komende jaren fors lager zijn. Des te groter

de noodzaak om te kiezen wat we als gemeentelijke overheid nog wel doen, en wat we minder of helemaal niet meer doen.

De bezuinigingen vanuit het Rijk worden niet automatisch gecompenseerd door de gemeente. We kiezen voor onze eigen

prioriteiten. In de verschillende beleidsvelden zijn de keuzes aangegeven.

Bij een ander en kleiner takenpakket, hoort ook een andere en kleinere organisatie. De werkwijze van onze overheid zal

veranderen en de omvang van het ambtenarenapparaat zal verkleinen.

Belastingen

Baten: 248.657

Lasten: 27.548

Saldo: 221.109

Algemene middelen

Beheer Algemene Middelen

Baten: 1.663.187

Lasten: 502.492

Saldo: 1.160.695

Hoofdstuk 4.2 | Beleidsveld Algemene middelen | pagina 55

4.2.1 Beleidsmatige Inspanning Belastingen


Een gunstige lastendruk voor de Rotterdamse burgers en ondernemers.


Er zijn voor de beleidsmatige inspanning Belastingen geen collegetargets geformuleerd. Intern is een aantal prestatieindicatoren

opgesteld. Voor de jaren 2013 en volgende jaren worden de meeste van de begrote prestatie-indicatoren 2012

doorgetrokken.

Het percentage waardebezwaren is op basis van de resultaten 2011 en 2012 ten opzichte van begroting 2012 neerwaarts

bijgesteld. Op grond van de resultaten 2011 en het landelijk gemiddelde berekend door de Waarderingskamer is het bedrag

aan WOZ-kosten per object ten opzichte van 2012 neerwaarts bijgesteld.

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

overige prestatie-indicatoren

Oninbare aanslagen (boekjaar) 1,59% 1,0% 1,0% 1,0% 1,0% 1,0%

Beschikkingen opgelegd binnen

kalenderjaar 99% 95% 95% 95% 95% 95%

Gemiddelde ontvangsttermijn mei mei mei mei mei mei

Gemiddelde oplegtermijn

belastingopbrengsten februari februari februari februari februari februari

Objecten aan te slaan 331.546 325.000 325.000 325.000 325.000 325.000

Aantal waardebezwaren OZB belasting

t.o.v. totaal 3,36% 4,6% 4,0% 4,0% 4,0% 4,0%

Aantal plichtbezwaren OZB belasting 11.327 15.000 15.000 15.000 15.000 15.000

WOZ-kosten per object € 17,12 € 18,50 € 18,00 € 18,00 € 18,00 € 18,00

In de paragraaf lokale lasten wordt verder ingegaan op het gemeentelijke belastingbeleid.


Belastingen

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 231.527 247.602 248.657 248.878 254.018 254.018

Belastingen 185.176 202.390 207.413 207.634 212.774 212.774


Financieringsbaten 559 300 307 307 307 307


Totaal lasten 32.482 31.823 27.548 27.425 27.348 27.349


Kapitaallasten 1.345 1.300 1.261 1.221 1.221 1.221

Financieringslasten 1.070 800 800 800 800 800


Personeel 14.043 14.666 15.134 15.134 15.157 15.157

Inhuur 1.419 1.459 1.309 1.309 1.309 1.309

Materieel 1.437 3.696 3.135 3.156 3.183 3.183




Saldo voor reserveringen 199.045 215.779 221.109 221.453 226.670 226.669



Saldo na reserveringen 199.045 215.779 221.109 221.453 226.670 226.669



1. Toelichting op het totaal van baten en lasten

Baten

De begrote baten betreffen de OZB opbrengsten, hondenbelasting, logiesbelasting en de opbrengsten uit reclame- en

precariobelasting. De overige baten bestaan voornamelijk uit perceptieopbrengsten (de vergoeding voor dienstverlening aan

andere clusters).

Lasten

De lasten bestaan voornamelijk uit personeel en materiele lasten (automatiserings, huisvestings- en overige

bedrijfsvoeringslasten).


De baten nemen licht toe komende jaren, dit zit voornamelijk in stijgende OZB opbrengsten als gevolg van investeringen en

areaaluitbreidingen bij de niet-woningen. De lasten worden in 2013 en verder ruim € 3 mln lager begroot wegens de vorming

van een voorziening in 2011 en 2012. Voorzieningen worden, conform de bestendige gedragslijn, niet op begrotingsbasis

gevormd.




Belastingen Baten Lasten Saldo

Belastingheffing 248.657 27.548 221.109

Totaal 248.657 27.548 221.109

4.2.2 Beleidsmatige Inspanning Beheer Algemene Middelen


In Beheer Algemene Middelen kan geen directe koppeling worden gelegd tussen doelstellingen en

middelen. De hier opgenomen inkomstenbronnen vanuit het gemeentefonds, financiering, beheer deelnemingen en het

Investeringsfonds Rotterdam dienen als dekking voor uitgaven en doelstellingen in de programma’s.

Op de beleidsmatige inspanning Beheer Algemene Middelen wordt invulling gegeven aan:

– een sluitende begroting met een gezond meerjaren perspectief,

– goed beheer van deelnemingen en verbonden partijen,

– een goede treasuryfunctie,

– voldoende weerstandsvermogen om gemeentelijke risico’s af te dekken,

– voldoende waarborgen tegen calamiteiten (verzekeringen).



Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 1.491.054 1.480.501 1.406.164 1.381.654 1.300.218 1.290.684

Bijdragen rijk en mede-overheden 1.175.560 1.140.156 1.118.507 1.108.772 1.040.653 1.043.550


Dividenden 96.512 110.655 76.401 76.401 76.901 76.401

Financieringsbaten 55.513 39.215 34.301 29.638 25.166 20.881


Totaal lasten 223.836 297.448 303.341 276.266 227.324 204.386





Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016



werkzaamheden -3.711 669 664 664 664 664

Subsidies en andere


Kapitaallasten 42.107 75.938 65.377 55.400 48.446 43.322

Financieringslasten 87.490 99.699 96.378 121.557 118.568 113.095

Overige lasten 2.643 1.768 2 2 2 2


Personeel 3.476 2.911 -27.159 -12.963 -3.522 1.193

Inhuur 81 25 25 25 25 25

Materieel 453 725 711 678 684 661



Saldo voor reserveringen 1.267.218 1.183.053 1.102.823 1.105.388 1.072.894 1.086.298

Onttrekking aan reserves 106.300 123.164 257.023 103.922 53.705 25.595

Algemene Reserve 20.839 28.194 94 9.441 94 94

Bestemmingsreserve Aanloopverliezen

en frictie 3.137 20.000 10.100 500 0 0

Bestemmingsreserve Ahoy en Markthal 0 2.000 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Krimp (motie 31) 0 0 44.000 10.000 10.000 0

Bestemmingsreserve Bommenregeling 5.173 5.700 5.700 5.700 5.700 5.700

Bestemmingsreserve Investeringen

Rozenburg 2.250 10.500 7.170 12.752 1.750 0

Bestemmingsreserve Investeringsfonds

Rotterdam (IFR) 58.636 52.976 183.858 63.925 30.302 18.280

Bestemmingsreserve Nationaal Uitvoeringsprogramma

e-overheid 0 0 0 0 4.338 0

Bestemmingsreserve Programma Sociaal 2.264 500 0 0 0 0

Bestemmingsreserve RECP 181 1.544 1.521 1.521 1.521 1.521

Bestemmingsreserve taakmutaties

Gemeentefonds 4.068 1.750 4.580 83 0 0

Bestemmingsreserve Groeifonds 1.724 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Intensiveringen OBR 6.528 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Plan van aanpak

kredietcrisis 1.500 0 0 0 0 0

Toevoeging aan reserves 87.102 87.442 199.151 111.821 122.055 107.854

Algemene Reserve 14.286 11.287 24.673 77.858 85.770 85.053

Bestemmingsreserve Aanloopverliezen

en frictie 17.500 20.000 5.000 0 0 0

Bestemmingsreserve Bommenregeling 5.700 5.700 5.700 5.700 5.700 5.700

Bestemmingsreserve Investeringsfonds

Rotterdam (IFR) 22.000 24.000 12.866 5.146 10.646 7.646

Bestemmingsreserve Nationaal

Uitvoeringsprogramma e-overheid 0 0 1.147 1.147 0 0

Bestemmingsreserve Krimp (motie 31) 0 0 44.000 10.000 10.000 0

Bestemmingsreserve Stelselwijziging

Afschrijving Vastgoed 5.278 4.733 4.140 3.522 2.950 2.950

Financieringsreserve 22.338 17.732 19.331 3.618 2.002 1.417

Kredietrisicoreserve 0 3.990 4.294 4.830 4.987 5.088

Bestemmingsreserve Risicoreserve

WWB 2013 0 0 78.000 0 0 0

Saldo na reserveringen 1.286.416 1.218.775 1.160.695 1.097.489 1.004.544 1.004.039




Baten

Onder de baten worden de rijksmiddelen verantwoord die Rotterdam ontvangt. De gemeentefondsuitkering is daarvan de

belangrijkste inkomstenbron. Veranderingen in de hoogte van deze uitkering beïnvloeden direct de beschikbare ruimte

in de begroting. Daarnaast ontvangt de gemeente Rotterdam ook rijksmiddelen in de vorm van specifieke uitkeringen,

decentralisatie uitkeringen en taakmutaties.

Naast de rijksmiddelen worden dividenden van verbonden partijen en renteopbrengsten ontvangen. Tenslotte worden de

rentelasten van financieringsmiddelen binnengemeentelijk doorbelast aan de gemeentelijke investeringen via de omslagrente.

Deze baten zijn terug te zien onder de interne baten.

Lasten

De lasten van deze beleidsmatige inspanning betreffen voornamelijk kapitaal- en financieringslasten.

De financieringslasten betreffen de rentelasten over extern aangetrokken geldleningen.

Oftewel kosten die worden gemaakt om middelen op de geldmarkt aan te trekken. Deze geldleningen worden ingezet voor

de financiering van gemeentelijke activa, maar ook voor het verstrekken van garanties en leningen aan verbonden partijen.

Veel financiële activa zoals deelnemingen, leningen aan verbonden partijen etc zijn gekoppeld aan deze beleidsmatige

inspanning en aan deze activa wordt een omslagrente toegerekend. Dit vormt de kapitaallasten. Daarnaast worden vanuit

deze beleidsmatige inspanning de out of pocket investeringen van het Investeringsfonds Rotterdam (IFR) gefinancierd.

De daadwerkelijke investeringen vinden plaats op de betreffende beleidsmatige inspanningen. Hierdoor vallen deze lasten

onder het kopje interne lasten.

In de kaderbrief 2012 is gekozen voor een versnelling van de krimpdoelstelling. Dit heeft tot gevolg dat de loonkosten versneld

afgebouwd zullen worden. Deze versnelling leidt tot € 30 mln lagere loonkosten in 2013, € 15 mln in 2014 en € 5 mln in 2015.

In afwachting van de vaststelling van het reorganisatieplan is deze versnellingsopgave verwerkt op deze beleidsmatige

inspanning. Na vaststelling zal deze verwerkt worden op de respectievelijke beleidsmatige inspanningen.

Reserves

Algemene Reserve

De algemene reserve is een belangrijk onderdeel van de beschikbare weerstandscapaciteit. Begrotingstekorten en

-overschotten worden met deze reserve verrekend. Hoofdstuk 2 ‘Financiële beschouwingen’ en de paragraaf weerstandsvermogen

geven meer informatie omtrent de weerstandscapaciteit.

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR)

Aan de bestemmingsreserve IFR wordt jaarlijks een bedrag onttrokken ter hoogte van de uitgaven van de projecten uit de

meerjarige investeringsplanning. Daarnaast worden in 2013 extra onttrekkingen geraamd om de risicoreserve WWB 2013 en

de bestemmingsreserve Krimp (motie 31) te vormen.

Bestemmingsreserve Risicoreserve WWB 2013

Bij de jaarrekening 2011 is een risicoreserve WWB gevormd ter dekking van het eventuele tekort op het WWB-inkomensdeel.

Gezien het feit dat ook voor 2013 een aantal factoren nog onzeker is, waardoor het macrobudget voor de komende jaren nog

niet is vast te stellen, is voor de problematiek 2013 (€ 78 mln) eveneens een risicoreserve gevormd vanuit het IFR.

Zie hoofdstuk twee voor een uitgebreide toelichting.

Bestemmingsreserve Krimp (motie 31)

In de kaderbrief 2012 zijn maatregelen genomen om de krimp op het apparaat te versnellen. Om deze versnelling te

realiseren wordt in 2013–2015 een bestemmingsreserve gevormd vanuit het IFR en in 2013, 2014 en 2015 volledig ingezet

om de versnellingsmaatregelen te financieren.

Bestemmingsreserve Aanloopverliezen en frictie

In het collegewerkprogramma zijn maatregelen afgesproken die leiden tot besparingen op de bedrijfsvoering, oplopend tot

€ 72 mln in 2015. In de begroting zijn middelen toegevoegd aan de bestemmingsreserve aanloopverliezen en frictie. Voor

2013 wordt geraamd om deze reserve vrijwel geheel te onttrekken.

Financieringsreserve

De financieringsreserve dient als buffer voor schommelingen in de renteresultaten. Positieve en negatieve

renteresultaten worden toegevoegd, respectievelijk onttrokken aan deze egalisatiereserve dat onderdeel uitmaakt van het

weerstandsvermogen.

Zie de paragraaf ‘Financiering’ voor een uitgebreide toelichting.


Kredietrisicoreserve

De kredietrisicoreserve dient als buffer voor de risico’s op wanbetaling op door de gemeente verstrekte of gegarandeerde

geldleningen. Voeding van deze reserve vindt plaats door in de rentetarieven voor verstrekte geldleningen een opslag te

berekenen en door toevoeging van de bespaarde rente over de financieringsreserve en de kredietrisicoreserve zelf.

Zie de paragraaf ‘Financiering’ voor een uitgebreide toelichting.


Het totaal aan baten en lasten 2016 neemt ten opzichte van de raming 2012 af met respectievelijk ca. € 190 mln en

€ 92 mln. De belangrijkste oorzaak van de terugloop van de baten is de geraamde afloop van het gemeentefonds ad € 97 mln.

Daarnaast leidt de afname van de hoofdsom van het IFR ertoe dat ca € 12 mln minder interne rentebaten verwacht worden.

De dividendverwachting voor de begroting 2013-2016 blijft op peil. Het hogere dividend (ca € 34 mln) in 2012 is het gevolg van

een incidentele dividenduitkering en vrijval van de voorziening Havenbedrijf.

Zowel de baten als lasten (inclusief toevoegingen aan de financieringsreserve en kredietrisicoreserve) vanuit de

financieringsfunctie en het verstrekken van leningen en garanties lopen terug ten opzichte van de rekening 2011 bijna

€ 36 mln. Daarnaast neemt het beroep op het IFR vanuit de out of pocket uitgaven sterk af met ca € 70 mln.

Tenslotte leidt de verwerking van de versnelling van de krimp (€ 30 mln in 2013, € 15 mln in 2014 en € 5 mln in 2015) op deze

beleidsmatige inspanning tot negatieve personeelslasten.




Beheer algemene middelen Baten Lasten Saldo

Beheer algemene middelen 1.391.536 290.697 1.100.839

Financiering 149.325 149.325 0

Deelnemingen 78.021 16.016 62.005

Verzekeringen 14.000 14.000 0

Personeel opgeheven diensten 809 2.958 -2.149

Verstrekking leningen en garanties 29.496 29.496 0

Totaal 1.663.187 502.492 1.160.695



Hoofdstuk 4.3


Beleidsveld 3


Portefeuillehouder:

Wethouder Sport en Recreatie. Kunst en Cultuur


Meer Rotterdammers sporten en nemen deel aan sportieve, recreatieve en culturele activiteiten.

Cultureel klimaat

Baten: 963

Lasten: 118.663

Saldo: -117.700


Topsport en vergroten deelname

sport en recreatie

Baten: 48.586

Lasten: 85.495

Saldo: -36.909

4.3.1 Beleidsmatige Inspanning Cultureel klimaat


Het bevorderen van het culturele klimaat in de gemeente Rotterdam door subsidieverlening aan culturele instellingen, het

adviseren aan derden en het ontwikkelen van een samenhangend kunst- en cultuurbeleid.


Cultuur brengt mensen met elkaar in contact en motiveert kinderen en jongeren hun talenten te ontwikkelen. Voor het

versterken van Rotterdam als bruisende stad is het van belang om cultuur, sport, winkelen en uitgaan in samenhang

te benaderen. Voor het Cultuurplan 2013–2016 hebben wij keuzes gemaakt die naar onze overtuiging leiden tot een

evenwichtige culturele sector, een sector die inhoudelijk en qua omvang de komende jaren een rol van betekenis zal blijven

spelen in de stad, in de regio en op (inter)nationaal niveau.

Cultuurplan 2013–2016

2013 is het eerste jaar van het nieuwe Cultuurplan. Speerpunten voor het cultuurbeleid zijn talentontwikkeling, levendige

(binnen)stad en (maatschappelijk) ondernemerschap. Op basis van de aanvragen van culturele organisaties en advies van de

Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur is op 4 september jl. een voorstel aan uw raad voorgelegd voor de verdeling van het

Cultuurplan budget. Dit budget ligt met € 77,25 mln 14% lager dan in 2009–2012.

Hoofdstuk 4.3 | Beleidsveld Cultuur, sport en recreatie | pagina 63

Van het beschikbare bedrag is € 1,4 mln bestemd voor de dekking van de hogere huurlasten van gemeentelijk vastgoed in

de culturele sector en vanaf 2015 € 2,5 mln voor de realisering van het nieuwe depot voor de collectie van Museum Boijmans

Van Beuningen.

In de aanloop naar 2013 is op verzoek van uw raad een gewijzigde subsidiesystematiek ontwikkeld. Naast de

vierjaren subsidies in het kader van het Cultuurplan en de incidentele projectsubsidies komen er met ingang van 2013

periodesubsidies, incidentele subsidies met een looptijd van maximaal twee jaar om projectorganisatoren de mogelijkheid te

geven verder vooruit te kunnen plannen en programmeren.

Cultureel vastgoed

Kostprijsdekkende huur gemeentelijk vastgoed

Huurders van gemeentelijk vastgoed betalen een kostendekkende huur. Dit heeft geleid tot huurstijgingen bij cultureel

gemeentelijk vastgoed. Binnen het beschikbare cultuurplan is voor deze stijging 2013–2016 € 1,4 mln vrijgemaakt.

Depotgebouw Boijmans Van Beuningen

Het project Collectiegebouw bevindt zich conform RSPW in de definitiefase: er wordt een Programma van Eisen gemaakt en

een locatieonderzoek gedaan. Na voorlopig ontwerp, definitief ontwerp en raming volgt een definitief uitvoeringsbesluit, naar

verwachting eind 2013.

Mediabeleid

Eind 2012 zal uw raad een advies afgegeven aan het Commissariaat voor de Media over de zendmachtiging voor de lokale

omroep in Rotterdam. In 2013 wijst het Commissariaat één partij aan die deze taak gaat vervullen in de periode 2013–2017. In

2013 zullen we verder uitvoering geven aan het beleid voor de lokale mediasector, zoals dat in 2012 is vastgesteld

Bibliotheek

Per 1 januari 2013 is de Bibliotheek Rotterdam verzelfstandigd. In 2013 zet Stichting Bibliotheek Rotterdam het beleid

zoals vastgesteld in het herstructureringsplan “Bibliotheek Rotterdam kijkt vooruit!” door. In het meerjaren beleidsplan

2013–2016 zullen drie pijlers centraal staan: de Stadsbibliotheken, Bibliotheek op school en Bibliotheek thuis en onderweg.

Daarbij is cultureel ondernemerschap een speerpunt. Dit wil zeggen zowel meer zakelijkheid binnen de eigen organisatie

als het aangaan van meer samenwerking met zakelijke partners in Rotterdam. In 2013 worden de fusiemogelijkheden met

randgemeenten verder verkend. Het ligt in de bedoeling dat Bibliotheek Rozenburg per 1 januari 2014 onderdeel uitmaakt van

Stichting Bibliotheek Rotterdam.

Cultuureducatie

Talentontwikkeling is een van de speerpunten in het Rotterdamse cultuurbeleid.

Ook landelijk wordt het belang van cultuureducatie onderkend. De staatssecretaris van OCW heeft in 2011 besloten met

gemeenten en provincies, culturele organisaties en onderwijsveld een samenwerkingverband aan te gaan. Daarvoor is

het programma ‘Cultuureducatie met kwaliteit’, gericht op de verankering en versterking van cultuureducatie in het primair

onderwijs ontwikkeld. Wij hebben besloten aan deze regeling mee te werken. Daartoe hebben wij een beleidskader

opgesteld en zijn culturele organisaties uitgenodigd een uitvoeringsplan in te dienen op onder andere de thema’s

Verankering in de school, Muziek, Theater en Cultureel erfgoed. Voor de uitvoering van hun meerjarige plannen kunnen

geselecteerde (samenwerkingsverbanden van) culturele organisaties een subsidie ontvangen van Rotterdam én het Fonds

Cultuurparticipatie.

Het programma ‘Ieder kind een instrument’ wordt in 2013 gecontinueerd.


Cultureel klimaat


Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 10.740 5.693 963 912 861 810

Bijdragen rijk en mede-overheden 1.768 1.252 963 912 861 810

Opbrengsten derden 3.505 2.677 0 0 0 0

Overige baten (incl interne baten) 5.467 1.764 0 0 0 0

Totaal lasten 138.589 133.559 118.461 118.080 116.973 116.923



werkzaamheden 112 0 0 0 0 0

Subsidies en andere


Kapitaallasten 2.661 2.878 337 337 337 337

Overige lasten 772 82 0 0 0 0



Cultureel klimaat

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016


Personeel 14.733 13.520 1.935 1.935 1.935 1.935

Inhuur 770 172 273 273 274 274

Materieel 6.637 6.300 103 103 103 103

Doorbelaste overhead RSO 0 2.024 449 438 426 426


(incl interne lasten) 5.756 2.268 706 704 706 706



Bestemmingsreserve Onderhoud en

vervanging Wijkbibliotheken 229 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Fonds

Stadsverfraaiing 404 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Nieuwbouw en

Verbetering 635 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Verzelfstandigde

TvD 14 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Cultuurparticipatie 87 0 0 0 0 0


Bestemmingsreserve Fonds

Stadsverfraaiing 202 202 202 202 0 0




Baten

De baten zijn gering van omvang.

Lasten

De programmalasten bestaan bijna geheel uit subsidies. Op basis van de aanvragen van culturele organisaties en advies

van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur hebben wij u op 4 september jl. een verdelingsvoorstel doen toekomen. Het

andere grote subsidie deel is bestemd voor de Bibliotheek (€ 20 mln).

De apparaatslasten zijn gering van omvang.

Reserves

Ultimo 2013 is de stand van de reserves nagenoeg nihil.


Het meerjarig verloop is vanaf 2013 stabiel. Opvallend is wel de daling van de apparaatslasten in 2013 ten opzichte van

2012 en de lichte stijging van de programmalasten in 2013 ten opzichte van 2012. De reden is technisch. Vanaf 2013 is de

bibliotheek geen dienst meer van de gemeente, maar een stichting met gemeentelijke subsidie.




Cultureel klimaat Baten Lasten Saldo

Subsidieverlening culturele instellingen, gezelschappen en activiteiten 963 99.261 -98.298

Bibliotheek 0 19.402 -19.402

Totaal 963 118.663 -117.700


4.3.2 Beleidsmatige Inspanning Topsport en vergroten deelname sport en recreatie


Meer Rotterdammers nemen deel aan sport waardoor onder andere de gezondheid van Rotterdammers, de onderwijsprestaties

van de jeugd en de leefbaarheid in de wijken verbetert. Daarnaast nemen meer Rotterdammers deel aan

recreatieve en culturele activiteiten. Dit draagt bij aan talentontwikkeling van Rotterdammers.


In de onderstaande tabel zijn de targets opgenomen.

Target: Het verhogen van de sportparticipatie onder Rotterdammers

van 6 jaar tot 64% aan het einde van de college

periode

Mijlpaal/

planning

Realisatie

2010/

nulmeting

Realisatie 59%

2011 2012 2013/

Eindwaarde

2014

58% 60% 64%

Het streven is het verhogen van de sportparticipatie onder Rotterdammers vanaf zes jaar naar 64% eind 2014 en 70% in 2016

.

De inspanningen worden gedaan op de volgende, nadrukkelijk met elkaar samenhangende, zes renbanen die volgen uit de

sportnota 2016 en verder zijn uitgewerkt in het uitvoeringsprogramma sport 2011–2014 (het UP Sport):

1. Sportwaarden en onderwijs: op alle onderwijsinstellingen wordt een sporten beweegprogramma aangeboden, met als

effecten talentontwikkeling, tegengaan van overgewicht en betere schoolprestaties.

2. Maatschappelijke thema’s: sport als middel om bij te dragen aan de ambities van de gemeente op andere beleidsvelden:

onderwijs, gezondheid, werkgelegenheid, economie, veilig en fysiek.

3. Breedtesport en sportontwikkeling: het verhogen van de sportparticipatie

4. Evenementen en accommodaties: het aanbod aan sportprogrammering en sportvoorzieningen versterken waar dat nodig is.

5. Topsport: het versterken van het aanbod aan topsport (evenementen, accommodaties en ondersteuning

topsportverenigingen en toptalenten) en Rotterdam Olympic-proof maken.

6. Media en citymarketing: versterken van het imago van Rotterdam als sportstad.

Toelichting

1. Sportwaarden en onderwijs

De relatie tussen sport en onderwijs wordt verstevigd. Sport en onderwijs versterken elkaar als belangrijke pijlers voor

de talentontwikkeling van de jeugd. Regelmatig sporten leidt tot een gezonder lichaam, minder overgewicht, verbeterde

concentratie en verhoogde onderwijsprestaties. Sportwaarden, die bijdragen aan de individuele ontwikkeling van kinderen

zijn: het omgaan met winst en verlies, respect voor tegenstrevers, het beste uit je zelf halen, het omgaan met lichamelijke

mogelijkheden en onmogelijkheden, het accepteren van autoriteit en het samen met anderen iets bewerkstelligen. Deze

sportwaarden worden ook via het onderwijs uitgedragen.

In Rotterdam zijn de afgelopen jaren 21 schoolsportverenigingen opgezet (niveau eind 2011), een samenwerkingsverband

tussen scholen en sportverenigingen. Hiermee worden 2.000 kinderen en jongeren bereikt. Schoolsportverenigingen richten

zich met name op de wijken, waar weinig of geen sportvoorzieningen zijn. In of nabij de school wordt sport aangeboden door

trainers van de vereniging. Door het aanbieden van sport in de nabije omgeving zijn meer kinderen in staat deel te nemen aan

sport wat de sportparticipatie ten goede komt. We zullen in 2013 de bestaande schoolsportverenigingen continueren en het

niveau van eind 2012 (23 schoolsportverenigingen) handhaven.

– Lekker Fit! Jonge kind: 0 tot 4 jarigen en hun ouders. De inzet vindt plaats via peuterspeelzalen, kinderopvanginstellingen

en Centra voor Jeugd en Gezin (CJG’s). De activiteiten richten zich op voeding en beweging. De activiteiten zijn niet zoals

gepland gestart in 2011, vanwege de verplichtingenstop, maar in 2012. In 2011 is wel de aanpak ontwikkeld en is een

eerste samenwerkingsproject uitgeprobeerd: Makkelijke moestuinen. Gepland is eind 2012 500 kinderen te bereiken met

deze aanpak. Voor 2013 blijft dit minimaal op dat niveau. Met de partners samen zal gekeken worden of met hetzelfde

geld meer kinderen bereikt kunnen gaan worden.

– Lekker Fit! Kleuters: de groepen 1 en 2 in het basisonderwijs. Vanwege de verplichtingenstop in 2011, kon pas in 2012

gestart worden met de ontwikkeling van de kleuteraanpak. De uitvoering van deze aanpak start in het nieuwe schooljaar

voor 400 kleuters. Het oorspronkelijk geplande aantal van 1000 kleuters kan dus (vanwege de verplichtingenstop in 2011)

niet in 2012 gehaald worden, maar zal wel in 2013 gehaald worden.


– Lekker Fit! JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) aanpak: dit project beoogt een aanpak te ontwikkelen waardoor het

bereik van ouders wordt vergroot en zij ook daadwerkelijk een gedragsverandering ondergaan waardoor hun kinderen

een gezondere leefstijl kunnen ontwikkelen. Ouders worden hiermee actief betrokken bij het vergroten van de gezondheid

van hun kinderen. In het najaar van 2012 worden de resultaten bekend van het onderzoek naar de effecten van deze

aanpak. De uitkomsten hiervan bepalen de verdere uitvoering van het project in 2013. Learnings zullen breder ingezet

worden binnen het programma, niet alleen op de twee pilots Lekker Fit!-scholen. Daarnaast zal de JOGG-aanpak in de

twee wijken worden doorgezet.

2. Maatschappelijke thema’s

Sport wordt nadrukkelijk ingezet om bij te dragen aan maatschappelijke doelen op het gebied van onder andere

gezondheid, onderwijs, economie en leefbaarheid. Een van de inspanningen die we met het UP Sport zijn gestart is

het oprichten van sportplus verenigingen. Dit zijn vitale Rotterdamse sportverenigingen die zich actief inzetten voor het

behalen van doelstellingen op andere beleidsterreinen. Sport wordt hierbij als middel ingezet. Verbinding met sectoren als

veiligheid, onderwijs, werk en inkomen, gezondheid en participatie liggen daarbij voor de hand. Deze vitale verenigingen

ontwikkelen zich met behulp van professionele ondersteuning tot essentiële partner in hun wijk. Met ondersteuning van

verenigingsmanagers, -adviseurs, pedagogen en andere specialisten wordt de doorontwikkeling van de verenigingen

vormgegeven en de maatschappelijke projecten in de vereniging ingebed. De ontwikkeling van maatschappelijke actieve

sportverenigingen moet op maat, per vereniging en per wijk, gebeuren. Vanuit de ambities van Rotterdam en de kracht

van sport zijn thema’s benoemd die met de verenigingen worden uitgewerkt: sport & werk, sport & onderwijs, sport &

veiligheid, sport & gezondheid, sportparticipatie voor bijzondere doelgroepen. Eind 2012 zullen er 19 Rotterdamse sportplus

verenigingen zijn. In 2013 zal dit niveau worden gehandhaafd. Er zal met name worden ingezet op het doorontwikkelen van

deze verenigingen. Tevens zullen we slimme verbindingen leggen met partijen in de stad (woningcorporaties, bedrijfsleven,

maatschappelijke instellingen) om gezamenlijk het effect van de inzet van de sportplus verenigingen te optimaliseren. Naast

de sportclubs stimuleren we ook private partijen om sport als middel in te zetten. Een voorbeeld hiervan is het buddyproject

van Challenge Sports waarbij sport wordt ingezet in re-integratie trajecten voor werkloze jongeren.

3. Breedtesport en sportontwikkeling

De deelgemeenten zijn essentiële partners bij de uitvoering van het sportbeleid. Om de verhoging van de sportparticipatie

een extra impuls te geven is budget vrijgemaakt voor sportinitiatieven vanuit de deelgemeenten, in cofinanciering met de

betreffende deelgemeente. Hierbij vragen wij specifiek aandacht voor de ongeorganiseerde sportbeoefening (dus buiten

verenigingsverband) zoals skaten, breakdance en panna voetbal. We richten ons specifiek op een aantal doelgroepen

waar de sportparticipatie nu nog laag is. In 2012 zijn door de deelgemeenten diverse initiatieven tot stand gebracht. De

cofinanciering van een aantal van deze initiatieven zal ook in 2013 doorlopen

De sportparticipatie onder Rotterdammers van 65-80 jaar ligt op 36% (meting Vrijetijdsonderzoek 2011). Juist voor deze

groep is sport en bewegen van groot belang, voor zowel het lichamelijke als het sociaal-geestelijk welbevinden. Bovendien

draagt het bij aan de zelfredzaamheid. Het sportaanbod (van sportverenigingen, sportstimulering van SenR en de

sportactiviteiten van welzijnsorganisaties) wordt steeds meer toegesneden op de vraag onder ouderen. Het recent opgezette

netwerk ‘Fit for life Rotterdam’ zal in 2013 nog steviger worden neergezet en speelt een grote rol in het verbinden van vraag

naar en aanbod van sport. Ook zal in 2013 extra aandacht worden besteed aan de communicatie richting deze doelgroep.

Interventieprogramma’s zullen waar nodig worden aangescherpt en aangevuld zodat meer ouderen gaan bewegen en

sporten.

Een andere belangrijke doelgroep in het Rotterdamse sportbeleid zijn mensen met een beperking. In 2009 en 2010 is

het Servicepunt Sport en Handicap ontwikkeld. Dit Servicepunt zorgt voor het bijeenbrengen van sportvraag en -aanbod

voor mensen met een beperking, het adviseren van sporters met een beperking en het verbeteren van deskundigheid van

sporttrainers om te werken met mensen met een beperking. In 2013 zullen minimaal 300 mensen met een handicap intensief

(individueel) worden begeleid naar sport. Met informatie over sporten met een handicap worden 10.000 potentiële sporters

bereikt.

In opdracht van de deelgemeenten bieden we sportstimulering aan: een divers aanbod aan sportactiviteiten in buurthuizen

en de openbare ruimte. Per jaar worden 5.800 activiteiten in dit kader ontplooid. In 2012 zijn drie pilots gestart met meer

vraaggericht sportaanbod en een steeds meer regisserende rol voor de gemeente. In 2013 zullen de resultaten van de

pilots bekend zijn en worden ingevoerd in diverse deelgemeenten. Wij verwachten hiermee meer potentiële sporters te

bereiken dan voorheen. Ook zorgen we voor een passend (laagdrempelig) sporten beweegaanbod voor mensen die worden

doorverwezen in het kader van Beweegkracht en Beweegkuur.

Rotterdam verstrekt subsidie aan het Jeugdsport fonds dat zorgt voor een tegemoetkoming in de kosten voor lidmaatschap

van een sportvereniging voor kinderen van 4 tot en met 17 jaar van ouders die maximaal 120% van het minimuminkomen

verdienen. In 2013 wordt gestreefd om zoveel mogelijk kinderen uit deze doelgroep in Rotterdam via het Jeugdsportfonds te

laten sporten.


4. Evenementen en accommodaties

We gaan sportevenementen nog steviger benutten als uithangbord van Rotterdam als sportstad, maar de evenementen zullen

ook worden gebruikt voor verhoging van de sportparticipatie. Door middel van schoolprogramma’s, clinics en side events,

zowel in de aanloop naar een evenement als tijdens een evenement (zoals het EK Honkbal en het ABN AMRO world tennis

tournament in 2012), krijgen Rotterdammers de gelegenheid om actief kennis te maken met de sport en vindt introductie

van en doorverwijzing naar Rotterdamse sportclubs plaats. Naast de internationale topsportevenementen die veelvuldig

in Rotterdam neerstrijken, willen wij ook nationale sportevenementen naar Rotterdam halen: minimaal twee nationale

kampioenschappen per jaar. Ook deze evenementen willen we benutten voor side events en daarmee het verhogen van de

sportdeelname onder de Rotterdammers.

5. Topsport

We ondersteunen 15 Rotterdamse topsportverenigingen en begeleiden toptalenten onder andere op het gebied van het

combineren van sport en studie en het vinden van huisvesting. Ons imago als (top)sportstad willen we vasthouden en

versterken door meer internationale en nationale sportevenementen naar de stad te halen. Doordat we deze evenementen

nadrukkelijk koppelen aan breedtesport en onderwijs, door onder andere het organiseren van side events in de wijken,

leveren de evenementen een bijdrage aan de sportparticipatie in de stad.

In 2012 zijn in vijf takken van sport, in nauwe samenwerking met de sportbonden, regionale talentcentra ontwikkeld. Deze

sporten zijn: roeien, basketbal, handbal, atletiek en dressuur. De focus ligt op de doorlopende carrièrelijn van beginnend

sporter tot gearriveerde topsporter (10 jaar tot einde carrière). Hierbij spelen de breedtesportverenigingen en schoolsport een

cruciale rol. Talenten worden ook geholpen met praktische zaken, zoals het vinden van huisvesting en de combinatie tussen

sport en studie. In 2011 kon door de verplichtingenstop nog niet gestart worden met het opzetten van de talentcentra, deze

zijn in 2012 opgestart. In 2013 zullen deze vijf talentencentra verder ontwikkeld worden.

6. Communicatie

Communicatie is een belangrijk instrument om de ambities en successen van het sportbeleid uit te venten en om doelgroepen

en externe partners te bereiken en te betrekken bij onze inzet op sportgebied. Een stevige inzet op communicatie en

citymarketing is ook noodzakelijk om het imago van Rotterdam als sportstad vast te houden en te versterken.

Overige inzet

Sportcampus Stadionpark

In het Stadionpark komen alle onderdelen van het sportbeleid bij elkaar. In 2012 is gewerkt aan het Masterplan Sportcampus

en Park de Twee Heuvels en aan een investeringsvoorstel. Tussen september en december 2012 wordt de Sportcampus

in samenhang met de andere grote projecten van de Lange Termijn Investeringsplanning behandeld in de gemeenteraad.

Afhankelijk van besluitvorming zal in 2013 verder gewerkt worden aan de uitwerking en voorbereiding ten behoeve van de

realisatie van de Sportcampus.

Olympisch Plan

Rotterdam werkt samen met diverse partners aan het Olympisch Plan 2028. Dit plan berust op twee peilers: 1) het naar

Olympisch niveau brengen van Nederland in 2016 om 2) in 2016 een besluit te kunnen nemen over het al dan niet uitbrengen

van een bid op de Olympische Spelen van 2028 in 2019. In 2021 maakt het IOC bekend waar de Olympische Spelen van 2028

zullen plaatsvinden.

Het naar Olympisch niveau brengen van Nederland betekent dat wordt ingezet op versteviging van het sportklimaat en het

verhogen van de sportparticipatie. Zo ontstaat een vitale samenleving, worden excellente prestaties bevorderd en neemt

de economische impact van sport toe. Om in 2016 te kunnen besluiten of een bid zal worden uitgebracht, is succes op deze

onderdelen van belang. Bovendien zal duidelijk moeten zijn op welke wijze Nederland maximaal profijt kan hebben van het

organiseren van de Spelen, op sociaal, ruimtelijk en economisch vlak. Om dergelijke meerwaarde te richten, heeft Rotterdam

het concept Dutch Delta Games ontwikkeld. Met de naam van Amsterdam en het sterke concept, de organisatiekwaliteit en

ervaring van Rotterdam zal, samen met ministeries, NOC*NSF, Den Haag, Utrecht en overige partners, het Olympisch Plan

op beide peilers in 2013 verder vorm krijgen. Daartoe wordt in de tweede helft van 2012 een gezamenlijk plan van aanpak

opgesteld.

Inzet voor deelgemeenten

Een groot deel van de accommodaties en de activiteiten op sport en recreatiegebied behoren tot de deelgemeentelijke

bestuurlijke verantwoordelijkheid. De dienst Sport en Recreatie is hiervoor opdrachtnemer van de deelgemeenten en ook

verantwoordelijk voor het beheer en de exploitatie van deze voorzieningen en daarmee de prestatieafspraken die met de

deelgemeenten worden gemaakt.


Natuur- en milieueducatie (NME)

In 2011 hebben wij het beleidskader “Vernieuwing van NME in Rotterdam” vastgesteld. Kernpunten hierin zijn: een

inhoudelijke omslag naar duurzaamheid, nieuwe opdrachtgevers/financiers voor NME zoeken en meer partijen betrekken bij

het aanbod van NME-producten. In 2013 zal dit beleidskader worden uitgevoerd.

Rekening

2011

Begroting

2012

Begroting

2013

Begroting

2014

Begroting

2015


Begroting

2016

Bereik NME’s in het basisonderwijs 73% 85% 65% 65% 65% 65%

Bereik Educatieve tuinen in het

basisonderwijs 50% 50% 50% 50% 50% 50%

Bereik NME op scholen Voortgezet

onderwijs 7,5% 7,5% 0% 0% 0% 0%


Topsport en vergroten deelname sport

en recreatie

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 61.194 53.383 48.586 47.344 46.432 45.605

Bijdragen rijk en mede-overheden 32.922 30.280 25.029 23.978 22.959 22.004



Totaal lasten 96.776 96.805 85.495 81.334 85.517 84.653



werkzaamheden 20.661 21.940 14.710 12.832 18.788 18.788

Sociale uitkeringen 61 16 0 0 0 0

Subsidies en andere


Kapitaallasten 1.704 1.721 1.413 1.413 1.413 1.413

Overige lasten 1.065 1.346 1.396 1.396 1.396 1.396


Personeel 36.067 35.204 34.511 33.473 32.476 31.520

Inhuur 1.834 600 556 556 556 556

Materieel 4.669 3.795 494 494 494 494





Onttrekking aan reserves 1.350 1.286 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Voeding en

Beweging 305 409 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Combinatiefuncties 597 860 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Eurogames 448 17 0 0 0 0





Baten

De baten bestaan uit inkomsten voor geleverde diensten in deelgemeenten. Deze baten hebben betrekking op de

opbrengsten van de verhuur van gymzalen, wijkgebouwen, sportvelden en kaartjes van bijvoorbeeld zwembaden (opbrengst

derden € 16 mln). Uit de jaaropdrachten van de deelgemeenten komt in 2013 € 25 mln binnen. Onder overige baten vallen

interne bijdragen voor projecten, zoals Lekker Fit.

Lasten

Een groot deel van de lasten wordt gemaakt in opdracht van de deelgemeenten (€ 41 mln). De deelgemeenten geven

opdracht tot het beheer en exploiteren van zwembaden, sporthallen, sportvelden, wijkaccommodaties, kinderboerderijen en

natuur en milieu educatie en sportstimulering. De aard van de deelgemeentelijke opdracht bepaald de “soort” last. Hierbij gaat

het voor het grootste deel om personeelslasten en accommodatie gebonden kosten.


Binnen de beleidsinspanning worden ook diverse subsidies verstrekt zoals aan diergaarde Blijdorp, Rotterdam Topsport en

Rotterdam Sportsupport (circa € 11 mln).

Tenslotte zijn er nog projecten en programma’s die binnen de beleidsmatige inspanning worden uitgevoerd, waaronder het UP

sport (€ 5 mln), Jeugdvakantieland, the Final en Lekker Fit (circa € 7 mln).

Reserves

De reserves bevatten in 2013 geen middelen meer.


De toename van het saldo na reserveringen vanaf 2015 komt voor het grootste deel door het UP sport.




Topsport en vergroten deelname sport en recreatie Baten Lasten Saldo

Stimulering topsport, breedtesport en recreatie 6.044 34.484 -28.440

Inzet voor deelgemeenten 42.045 48.543 -6.498

Natuur en milieu-educatie 497 2.468 -1.971

Totaal 48.586 85.495 -36.909



Hoofdstuk 4.4


Beleidsveld 4

Veiligheid

Portefeuillehouder:

Burgemeester


In 2014 zijn er geen onveilige en probleemwijken meer. Het stedelijke veiligheidsniveau is gestabiliseerd op een 7+, wat geldt

als een ondergrens.

Toelichting

De veiligheidsaanpak in Rotterdam blijft in beweging. Nieuwe problemen en onverwachte ontwikkelingen volgen we op de

voet. Deze aanpak loont, het beste bewijs hiervoor is de behaalde 7,5 op de Veiligheidsindex in 2012. In het actieprogramma

is toegezegd om in de midterm review deze ontwikkelingen aan de orde te stellen.

In de zomer 2012 is de midtermreview van het vijfjarenactieprogramma Veiligheid 2010–2014 aan uw Raad toegezonden.

Daarin werd niet allen teruggekeken op de ontwikkelingen in de afgelopen twee jaar maar ook op de nieuwe ontwikkelingen

op het gebied van veiligheid geschetst.

De gemeente Rotterdam ontkomt niet aan de effecten van de economische crisis. Voor de veiligheidsaanpak betekent dit

twee zaken: aan de slag met de maatschappelijke effecten van de crisis en bijdragen aan de taakstellingen die zorgen voor

gezonde gemeentefinanciën. In beide ontwikkelingen staat voorop dat er geen concessies worden gedaan aan de ambities

van veiligheid. Er is breed commitment over de inhoud en noodzaak van deze aanpak. Hoewel bezuinigingen druk leggen op

de uitvoering, werken we volop samen om de ambities te verwezenlijken. Teruglopende budgetten hebben tot gevolg dat extra

taken opgevangen moeten worden binnen de bestaande capaciteit.

Rotterdammers die het vertrouwen dat ze van de stad krijgen misbruiken, zullen we duidelijk, direct en consequent

aanpakken. Gedurende de looptijd van dit actieprogramma zien we een forse uitbreiding van het aantal taken waarop de

gemeente kan toezien en handhaven. Voorbeelden hiervan zijn regels op het terrein van coffeeshops, prostitutie, Bibob en

drank & horeca. Door de extra bevoegdheden kunnen we vaker kiezen tussen een strafrechtelijke of bestuursrechtelijke

aanpak. We werken nauw samen met de politie en het Openbaar Ministerie om per zaak de meest effectieve inzet te

bepalen. Toezicht en handhaving komen in de hele gemeente voor, van de BOA’s op straat tot de aanpak op uitkeringsfraude.

We ontwerpen algemene principes, om eenvormiger naar bewoners en ondernemers over te komen. We richten een

expertisecentrum toezicht en handhaving op. Naast het grotere aantal wettelijke taken, krijgt Veiligheid dus steeds meer regie

op het terrein van toezicht en handhaving.

.

Hoofdstuk 4.4 | Beleidsveld Veiligheid | pagina 73

Wijkveiligheid

Baten: 22.285

Lasten: 56.535

Saldo: -34.250

Veilig Geweld en (jeugd-)overlast

Baten: 830

Lasten: 10.471

Saldo: -9.641

Crisisbeheersing en handhaven

openbare orde

Baten: 1.826

Lasten: 67.412

Saldo: -65.586

4.4.1 Beleidsmatige Inspanning Wijkveiligheid


Wijkveiligheid staat centraal. Het College van B&W zorgt ervoor dat er geen onveilige en probleemwijken meer zijn.

De focus ligt op het Oude Westen, Nieuwe Westen, Hillesluis en Tarwewijk. Er wordt gestuurd op het veiligheidsgevoel van

bewoners en ondernemers in hun eigen omgeving. Daarnaast staat iedere wijk in 2014 (minimaal) in dezelfde categorie in de

Veiligheidsindex als in 2010.


Sinds 2010 wordt er meer gefocust gewerkt in de wijken. De inzet van mensen en middelen is gecentreerd en wordt

doelgerichter ingezet. Rotterdammers worden expliciet betrokken bij het bepalen van de inzet in de wijk. De beleving van

bewoners en ondernemers staat voorop. De projecten Buurt Bestuurt en de Stuurgroep in de Wijk zijn voorbeelden van

initiatieven. Deze projecten zullen in 2013 worden doorgezet. Binnen het Wijkveiligheidsbeleid richten wij onze aanpak

specifiek op de wijken Oude Westen, Nieuwe Westen, Hillesluis en Tarwewijk. Dit zijn de vier probleemwijken waar de

veiligheidssituatie het meest nijpend is. In deze vier wijken zijn tevens de gemeentelijke Stadsmariniers actief. Het College

van B&W streeft ernaar deze wijken minimaal een zes op de Veiligheidsindex te laten scoren. Voor een aantal andere

wijken geldt dat onze specifieke aandacht onverminderd nodig blijft. Ook is er een Stadsmarinier op het terrein van veilig

ondernemen.

Uit het College Werkprogramma is het volgende target op gebied van Wijkveiligheid voortgekomen:

– Collegetarget nr 15: Aan het einde van de collegeperiode scoren de vier focuswijken (Oude Westen, Nieuwe Westen,

Hillesluis en Tarwewijk) minimaal een ‘zes’ op de veiligheidsindex.

Target 15: Aan het einde van de collegeperiode

scoren de vier focuswijken (Oude Westen, Nieuwe

Westen, Hillesluis en Tarwewijk) minimaal een ‘zes’ op

de veiligheidsindex.

Belangrijkste inspanningen & meetbare prestaties:

*) over 2012 wordt geen Veiligheidsindex uitgebracht

Mijlpaal/

planning

Realisatie

Realisatie 2010/

nulmeting 2011 2012

Oude Westen:

4.1

Nieuwe Westen:

5.3 Hillesluis: 4.3

Tarwewijk: 3.9

(VI over 2009)

Oude Westen:

5.0 Nieuwe

Westen: 5.6

Hillesluis: 5.1

Tarwewijk: 4.9

Oude Westen:

5.9

Nieuwe Westen:

5.4

Hillesluis: 4.8

Tarwewijk: 5.5

(VI over 2012)

Nvt*

Nvt*

Zie toelichting

Eindwaarde

(begin 2014)

over 2013

Alle 4 de

wijken op

minimaal

een 6


Algemeen

Samen met de deelgemeenten en andere partners zoals de Politie Rotterdam- Rijnmond en het Openbaar Ministerie werkt

het College van B&W aan gebiedsgericht veiligheidsbeleid. Op basis van kennis, advies en informatie wordt beleid ontwikkeld,

geïmplementeerd en uitgevoerd en worden incidenten bestreden teneinde de vier focuswijken veiliger te maken.

Belangrijkste meetinstrument om dit Collegetarget te behalen is de Veiligheidsindex. In deze collegeperiode komt om het jaar

de Veiligheidsindex uit. De index biedt inzicht in de ontwikkeling van de veiligheidssituatie in alle deelgemeenten en wijken in

Rotterdam, onderverdeeld in verschillende elementen. In 2014 komt de index over 2013 uit. Deze is opgebouwd uit objectieve

gegevens van (onder andere) de politie en subjectieve gegevens uit 15.000 enquêtes onder bewoners van deze stad.

Inzet in de Wijk

Buurt Bestuurt is een instrument dat over de jaren 2011 en 2012 al is toegepast in alle deelgemeenten. In 2012 wordt deze

aanpak geëvalueerd, waarbij de gemeente de aanbevelingen uit deze evaluatie wil benutten om het instrument stadsbreed

voor 2013 en verdere jaren te versterken en te borgen.

De Stuurgroep In De Wijk wordt ook voor 2013 doorgezet. Dit houdt in dat de burgemeester, de hoofdofficier van Justitie, de

korpschef van de politie, wethouders en de deelgemeentevoorzitter van de betreffende wijk een paar keer per jaar de (focus)

wijk ingaan om met bewoners en ondernemers van gedachten te wisselen over de veiligheid in hun wijken.

Bij de bijeenkomst wordt onder leiding van de burgemeester gediscussieerd over actuele onderwerpen en worden afspraken

gemaakt om de veiligheid in de wijken verder te verbeteren. Dat kunnen afspraken zijn over het verminderen van overvallen in

de wijk, plekken waar nu nog jeugdoverlast voorkomt, aanpak van specifieke gebieden in de buitenruimte, verkeersonveilige

situaties etc. Bij de volgende bijeenkomst in de betreffende wijk wordt nagegaan of de gemaakte afspraken zijn nagekomen

en sprake is van verbetering.

Verder moet in de focuswijken de combinatie van Stadsmariniers en extra inzet op preventie, onderhoud, voorlichting,

veiligheidsbeleving, toezicht en handhaving leiden tot verbetering op de Veiligheidsindex tot minimaal een zes. Op basis van

analyses en gesprekken met buurtbewoners, waaronder tijdens de Stuurgroep in de wijk, zal de inzet daar worden gepleegd

waar deze het hardste nodig is.

Het aantal bedreigde wijken wil het College van B&W op eenzelfde manier terugdringen. Sleutelwoorden zijn focus van de

inzet op die gebieden en thema’s aan de hand van onderzoeksanalyses en burgerparticipatie.

Cameratoezicht

Cameratoezicht levert een bijdrage aan de handhaving van de openbare orde in die gebieden waar de problematiek niet met

andere instrumenten kan worden teruggedrongen. In 2012 wordt een evaluatie gehouden van de bestaande cameraprojecten.

Mede omdat het aantal uit te kijken camera’s het maximum heeft bereikt en er nieuwe aanvragen zijn ingediend, is het

aannemelijk dat in 2013 een aantal camera’s verplaatst moet gaan worden.

Veiligheidsbeleving

Het aantal delicten neemt de afgelopen periode zichtbaar af, maar mensen voelen zich (nog) niet veiliger. Het beïnvloeden

van subjectieve veiligheid (veiligheidsbeleving) is een beleidsthema waar we in toenemende mate aandacht voor hebben

gekregen. Omdat het relatief nieuw is en er nog weinig ervaring mee is opgedaan, willen we hier middels onderzoek meer

zicht op krijgen. Daarnaast lopen er al een aantal projecten (pilot in Hillesluis, Beverwaard) die geëvalueerd of voortgezet

moeten worden.

Toezicht en handhaving

Naast specifieke programma’s als de Buurt Bestuurt, Stuurgroep in de Wijk en cameratoezicht behelst een groot gedeelte

van deze beleidsmatige inspanning ook de uitvoeringswerkzaamheden van Stadstoezicht. De zogeheten Buitengewoon

Opsporingsambtenaren (BOA’s: 450 FTE) treden op tegen alledaagse ergernissen, zoals hinderlijk gedrag, milieuovertredingen,

hondenpoep, wildplassen en parkeeroverlast.


Wijkveiligheid

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 22.799 22.697 22.285 21.992 21.932 21.995







Wijkveiligheid

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal lasten 57.492 58.676 56.535 56.263 56.071 56.073



werkzaamheden 1.721 1.532 1.714 1.711 1.711 1.711

Subsidies en andere

inkomensoverdrachten 864 251 107 66 0 0

Kapitaallasten 2.109 2.498 2.172 2.172 2.172 2.172

Overige lasten 156 48 17 17 11 10


Personeel 31.700 32.347 28.608 28.608 28.608 28.608

Inhuur 1.566 1.246 1.210 1.210 1.210 1.210

Materieel 6.549 7.048 7.300 7.274 7.281 7.281






Bestemmingsreserve Uitbreiding cameratoezicht

819 326 0 0 0 0





Baten

De baten vanuit het Rijk betreft de vergoeding van het Ministerie van Veiligheid & Justitie voor Mulderbonnen (boete

voor foutief parkeren). Verder bestaan de baten voornamelijk uit opbrengsten van fiscale naheffingen, huisvuilboetes en

deelgemeentecontracten.

Lasten

De lasten bestaan grotendeels uit de loonlasten voor het handhavingsapparaat: de buitengewoon opsporingsambtenaren, de

eenheid die verantwoordelijk is voor het toezicht van de Maastunnel en het gemeentelijke cameratoezicht. De lasten bestaan

verder uit de werkzaamheden en beleidsuitvoering van de Veiligheidsindex, Stadsmariniers en de verschillende Stuurgroepen

in de Wijk.

Reserves

In het kader van de bezuinigingen zijn alle bestemmingreserves gecontroleerd en is gekeken naar de mogelijkheid om deze

af te romen. Besloten is om, in samenspraak met de externe accountant, de reserve Uitbreiding Cameratoezicht (die dient ter

dekking van de kapitaallasten) op te heffen. In 2011 en 2012 is nog tweemaal onttrokken aan deze reserve, vanaf 2013 is dit

niet meer mogelijk. De kapitaallasten worden versneld afgeschreven, hiervoor is dekking binnen de begroting.


Baten

Meerjarig valt af te lezen dat de baten met ingang van 2012 en verdere jaren met ongeveer € 700 afnemen. Dit kan worden

verklaard doordat de HALT-bijdrage vanuit het Rijk afloopt als gevolg van het feit dat HALT Rotterdam-Rijnmond opgaat in de

nieuw te vormen landelijke HALT-organisatie.

In lijn met de gewijzigde Begroting 2012 zal de Begroting 2013 en verdere jaren een lagere opbrengst laten zien als gevolg

van dalende bonnenopbrengsten. Dit wordt verklaard door een afname van de handhavingscapaciteit en het feit dat de

beschikbare capaciteit meer dan voorheen wordt ingezet op activiteiten (toezicht op evenementen, terrassen en parken etc.)

die uit de aard der zaak minder bonnen(opbrengst) genereren.

Lasten

Dat de lasten vanaf 2013 verminderen is in lijn met de concernbrede bezuinigingen: wijkteams en het cameratoezicht worden

verder ingekrompen en de capaciteit voor de back-office vermindert.





Wijkveiligheid Baten Lasten Saldo

Gebiedsgerichte veiligheid 0 9.065 -9.065

Handhaven weten regelgeving 22.285 47.470 -25.185

Totaal 22.285 56.535 -34.250

4.4.2 Beleidsmatige Inspanning Geweld en (jeugd)overlast


Geweld ontwricht de samenleving en bedreigt de veiligheid in ernstige mate. Het tegengaan van geweld blijft daarom een van

de topprioriteiten van de gemeente Rotterdam. Speciale aandacht heeft geweld tegen publieksfunctionarissen, waarbij gericht

wordt op 20% minder incidenten. Overlast is een verzamelbegrip voor allerlei andere fenomenen die de (ervaren) veiligheid

van de stad verminderen. Het college richt zich, naast de inzet op overige vormen van overlast, op een afname van overlast

van groepen jongeren van 25%. Door geweld en overlast te beperken draagt de gemeente bij aan een veiligere stad.


Overlast

Jeugdoverlast blijft een belangrijk speerpunt. De ombuigingen in het jeugdveld en het omvormen van de jeugdketen moet

leiden tot een effectievere inzet van instrumenten en een strakkere zorgcoördinatie.

In aansluiting hierop wordt gewerkt aan een vernieuwde aanpak van jeugd binnen het veiligheidsdomein. Door de

ombuigingen is het mogelijk dat we langer de tijd nodig hebben om de targets te realiseren. De focus hierin ligt op het

terugdringen van overlast en criminaliteit op straat.

Dit komt tot uit uiting in het volgende Collegetarget:

– Collegetarget nr. 16: Het percentage Rotterdammers dat aangeeft vaak last te hebben van groepen jongeren daalt in

deze collegeperiode met 25% ten opzichte van de veiligheidsindex 2010.

Target 16: Het percentage Rotterdammers dat aangeeft

vaak last te hebben van groepen jongeren daalt in deze

collegeperiode met 25% ten opzichte van de veiligheidsindex

2010.


*) over 2012 wordt geen Veiligheidsindex uitgebracht

Mijlpaal/

planning

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012

Realisatie 20%

Mijlpaal/

planning

(datum)

Eindwaarde

(begin 2014)

over 2013

20% 17,5% nvt* 15%

Zie toelichting

Grenzen stellen, richting geven

Jeugdoverlast blijft een belangrijk speerpunt. In juli 2012 is het nieuwe programma Grenzen stellen, richting geven door het

College van B&W vastgesteld. In dit programma wordt een vernieuwde aanpak langs drie sporen uitgewerkt waarmee de

jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit wordt aangepakt.

In de Gebiedsgerichte Aanpak wordt in die wijken waar veel overlast is een gestructureerde en gecoördineerde aanpak

onder regie van de projectleider Jeugdoverlast ingezet. Onder zijn leiding kan, naast het deelgemeentelijk jongerenwerk het

Stedelijk Team Jongerenwerk worden ingezet dat zich specifiek richt op de aanpak van overlast, maar ook straatcoaches

kunnen in deze gebieden worden ingezet. De deelgemeentelijke bezuinigingen op het jongerenwerk vormen overigens wel

een gevaar op dit model, aangezien wordt uitgegaan van een zeker basis aanbod van jongerenwerk in deelgemeenten. Naast

extra toezicht is het noodzakelijk dat er ook wat te doen is voor jongeren. Een balans tussen repressie en preventie is het

meest effectief. Tevens kunnen bestuurlijke instrumenten als de mosquito’s en camera’s en inzet van de overlastwet worden

ingezet.


In de Groepsgerichte Aanpak wordt verder gewerkt aan de aanpak van problematische jeugdgroepen. Nieuw is dat vanuit

deze aanpak nu ook op digitale netwerken/ groepen, overlastgevende individuen en ‘pre-beke’ groepen (dit zijn groepen die

volgens de Beke-methodiek nog niet het predicaat hinderlijk, overlastgevend, crimineel hebben, maar wel potentieel hebben

om dit te worden.) wordt ingezet. De Beke-methodiek is beschreven in het rapport ‘Jeugdgroepen in beeld’. Daarbij wordt

gebruik gemaakt van de ‘shortlist groepscriminaliteit’ zodat problematische jeugdgroepen in beeld worden gebracht. Op basis

van deze informatie wordt er per groep een aanpak geformuleerd en uitgevoerd.

In de Persoonsgerichte Aanpak krijgen de zogenaamde “Kopstukken” uit de groepsaanpak, uit de gebieden, maar ook uit

de DOSA’s (Deelgemeentelijke Organisatie Sluitende Aanpak) een zeer intensieve aanpak in het Veiligheidshuis. Voor deze

groep zet de gemeenten specifieke intensieve trajecten in welke ervoor moeten zorgen dat de jongeren hun leven weer op

orde krijgen. Nieuw is dat ook dat de familie (broers en zussen) van deze kopstukken preventief meegenomen worden in deze

aanpak. Het is bekend dat het hebben van een criminele oudere broer een grote risicofactor is voor de rest van het gezin.

Ook in de nazorg na detentie wordt veel aandacht besteed aan de jongere en het functioneren van het gezinssysteem.

De rijksfinanciering voor risicogroepen van Antilliaanse en Marokkaanse afkomst stopt eind 2012. Deze bezuinigingen van

het Rijk hebben uiteraard consequenties voor de extra inzet op overlast, criminaliteit, schooluitval en werkloosheid onder

Antilliaanse en Marokkaanse risicogroepen. Een behoorlijk deel van de succesvolle instrumenten en interventies vanuit het

programma zijn inmiddels geborgd in regulier beleid. In het najaar 2012 wordt uw raad hierover nader geïnformeerd. Zo zijn

voor 2013 diverse succesvolle aanpakken uit dit programma, zoals de straatcoaches, opgenomen in het programma Grenzen

stellen, richting geven. Binnen het veiligheidsbeleid blijft aandacht voor- en kennis van problematiek binnen risicogroepen van

belang. Zowel aandacht voor risicogroepen van Antilliaanse en Marokkaanse afkomst als potentiële nieuwe risicogroepen.

Vanuit de bestaande contacten met de verschillende gemeenschappen en organisaties signaleren we veiligheidsproblemen.

Naast bovengenoemde risicogroepen wordt eveneens de positie van potentiële nieuwe risicogroepen zoals MOE-landers

(personen afkomstig uit het Midden en Oosten van Europa) in de gaten gehouden. Deze groep vraagt enerzijds om goede

huisvesting en integratie, waar nodig gekoppeld aan een gerichte aanpak van overlast en criminaliteit.

Ook blijft er aandacht voor fenomenen als radicalisering, drugscriminaliteit, hooligans en geweld. De gemeente regisseert

de persoongerichte aanpak van radicalisering. De aanpak is erop gericht dat de betreffende persoon of personen niet verder

radicaliseert en/of negatieve invloed heeft op anderen. Drugscriminaliteit vraagt om een integrale aanpak (gebied, persoon

en systeemgericht). Vanuit de lessen vanuit de pilot “Schouder aan Schouder” in Delfshaven wordt gebiedsgericht ingezet op:

voorkomen van aanwas, aanpak drugsrunners en -criminelen en tot slot de aanpak van de infrastructuur. Daarbij heeft

de aanpak een lokaal en een (inter)nationaal karakter.

Veilig Ondernemen

Op basis van de uitkomsten van de veiligheidsmonitor die in 2012 is gepresenteerd, bepaalt het College van B&W welke

gebieden met voorrang een Keurmerk Veilig Ondernemen krijgen aangeboden. Per KVO wordt een projectleider aangesteld

die de ondernemers adviseert en begeleidt in het behalen van het Keurmerk. Er zullen in 2013 minimaal 10 KVO trajecten

worden gestart.

Naast het ontwikkelen van nieuwe KVO’s in gebieden waar deze nog niet zijn, ondersteunt Veilig Ondernemen waar nodig ook

lopende KVO trajecten in de stad. Daarnaast zullen in incidentele gevallen ook individuele ondernemers worden ondersteund

bij de verbetering van hun veiligheid. Te denken valt dan aan eenmalige uitgaven voor hardware, of bijvoorbeeld extra toezicht

in perioden dat dit nodig is.

High impact crimes

Een steeds sterker aandachtspunt vormen de High impact crimes. We hebben meer aandacht voor daders die delicten

plegen met een grote impact op slachtoffers, zoals inbrekers en overvallers. Rotterdam is voorzitter van de landelijke

Taskforce Overvallen. In Rotterdam hanteert de politie een grootschalige aanpak, met extra recherchecapaciteit en een

politiecommissaris overvallen. De gemeente heeft een stadsmarinier High Impact Crimes en een persoonsgerichte aanpak

jeugd in het Veiligheidshuis. Het Veiligheidshuis zorgt voor een sluitende aanpak als het gaat om veelplegers, huiselijk

geweld, jeugdproblematiek en nazorg. In het Veiligheidshuis werken een groot aantal instanties op het gebied van opsporing,

vervolging, berechting en hulpverlening onder één dak direct met elkaar samen.

Geweld

Het tegengaan van geweld, waaronder overvallen, huiselijk geweld, uitgaansgeweld en voetbalgeweld, is en blijft een

belangrijk speerpunt in ons veiligheidsbeleid. Ten aanzien van de verschillende vormen van geweld handhaven wij in grote

lijnen onze aanpak en doelstellingen. De aanpak van geweldsincidenten tegen publieksfunctionarissen is ook in 2013 voor de

gemeente een belangrijk focuspunt.


Temeer dit speerpunt ook verwerkt is in de volgende collegedoelstelling:

– Collegetarget nr 17. terugdringen geweld tegen publieke functionarissen

Target 17 :Aan het einde van deze collegeperiode is het

aantal geweldsincidenten tegen publieke functionarissen

met minimaal 20% gedaald


Mijlpaal/

planning

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012

Realisatie -20% (358)

Mijlpaal/

Zie toelichting

planning

(datum)

Eindwaarde

(eind 2013)

447 -5% -11,5% Afname aantal

geweldsincidenten

tegen

publieksfunctionarissen

met

minimaal 20%

Registratiesysteem

Geweld tegen publieke functionarissen blijft onacceptabel. Over de omvang van dit geweld bestonden binnen de gemeente

in 2010 geen cijfers. Het Gemeentelijk Incidentregistratiesysteem is ontwikkeld en registreert het aantal incidenten en de

stand van zaken van de afhandeling. De RET, VRR en Politie Rotterdam- Rijnmond registreren dit geweld ook. Inmiddels

is afgesproken dat de politie in 2013 een integrale aanpak gaat opstarten om geweld tegen publieke functionarissen in

Rotterdam integraal te registreren. Daartoe zullen protocollen en procedures in de aanpak en vervolging van geweld tegen

publieke functionarissen op elkaar worden afgestemd.

Bedrijf Opvang Team

Het melden van agressie en geweldsincidenten en de ondersteuning van de medewerkers die hiermee zijn geconfronteerd

vindt inmiddels binnen het concern centraal plaats. In de loop van 2013 is voor de medewerkers bij elk cluster een Bedrijf

Opvang Team (BOT) beschikbaar waar werknemers terecht kunnen voor begeleiding nadat zei slachtoffer zijn geworden van

geweld.


Geweld en (jeugd-)overlast

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 1.115 1.286 830 830 830 830


Opbrengsten derden 776 1.286 504 504 504 504


Totaal lasten 13.695 13.233 10.471 8.882 8.871 8.871



werkzaamheden 775 1.246 393 320 320 320

Subsidies en andere


Overige lasten 248 344 691 504 504 504


Personeel 1.390 1.664 1.717 1.717 1.717 1.717

Inhuur 630 345 222 106 106 106

Materieel 98 123 408 408 408 408

Doorbelaste overhead RSO 0 62 407 379 369 369


(incl interne lasten) 1.262 548 511 366 365 365








Baten

Rotterdam ontvangt bijdragen van omliggende gemeenten, het ministerie van Veiligheid & Justitie en overige partners. Tevens

ontvangt men intern een bijdrage voor de werkzaamheden van het Veiligheidshuis. Deze baten komen ten gunste van de

werkzaamheden die de gemeente Rotterdam uitvoert inzake geweld- overlastbestrijding (zoals het Veiligheidshuis).

Lasten

De lasten bestaan inzake jeugdoverlast voornamelijk uit de programma’s Grenzen Stellen, het Veiligheidshuis en het Stedelijk

Jongerenwerk en de bijdrage aan de deelgemeenten (DOSA).

Reserves

Niet van toepassing.


Baten

Ten opzichte van 2011 en 2012 nemen de baten vanaf 2013 af. Verklaring hiervoor is dat een deel van de bijdrage van het

ministerie van Veiligheid & Justitie voor het Veiligheidshuis niet langer rechtstreeks, maar via het Gemeentefonds wordt

uitgekeerd.

Lasten

Bij de lasten dalen met name de subsidies sterk, dit komt o.a. door het volledig vervallen van het Marokkanenprogramma

(€ 2,4 mln). Daarnaast is het budget voor het Antillianenprogramma in 2013 gehalveerd (circa € 1,1 mln). Vanaf 2014 komt het

Antillianenbudget helemaal te vervallen.

De lasten voor Inhuur dalen vanwege de reeds genoemde afloop van zowel het Antillianen- als Marokkanenprogramma.

Binnen deze programma’s werd het projectmanagement deels uitbesteed, dit komt te vervallen.




Geweld en (jeugd-)overlast Baten Lasten Saldo

Bestrijden geweld en overlast (jeugd) 830 10.471 -9.641

Totaal 830 10.471 -9.641

4.4.3 Beleidsmatige Inspanning Crisisbeheersing en handhaven openbare orde


Zowel bij crisis als openbare orde moet maatschappelijke ontwrichting en incidenten voorkomen, of hun gevolgen beperkt

worden.


Deze inspanning is divers, voor het onderdeel crisisbeheersing werkt de gemeente Rotterdam samen. Hierin zijn de

Veiligheidsregio Rotterdam- Rijnmond (VRR) en de Gezamenlijk Brandweer (GB) de twee belangrijkste instanties. Het handhaven

van de openbare orde richt zich met name op vergunningen, drugs- en alcoholbeleid, horecawetgeving en de Wet

BIBOB.

Veiligheidsregio Rotterdam- Rijnmond (VRR)

De VRR geeft invulling aan de regionale taken ten aanzien van het waarborgen van de fysieke veiligheid van de samenleving

(risicobeheersing), de voorbereiding op rampenbestrijding en crisisbeheersing.

Daarnaast organiseert en coördineert de werkzaamheden ter voorkoming, beperking en bestrijding van brand, het beperken

van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand.

De VRR is een gemeenschappelijk regeling, bovenstaande taken voert zij dus niet alleen uit voor de gemeente Rotterdam

maar ook voor de 22 andere deelnemende gemeenten.


De VRR heeft aangegeven dat aan de volgende punten in 2013 speciaal aandacht wordt besteed:

Investeren aan de voorkant: dit heeft tot doel het bewustzijn op het gebied van veiligheid en de zelfredzaamheid van

burgers te vergroten. Hier wordt op ingezet door uitvoering van het actieprogramma brandveilig leven waarbij woningchecks

worden gehouden en woningen worden voorzien van rookmelders. Daarnaast worden doelgroepenvoorlichtingen gehouden

om de burger risicobewuster en zelfredzaam te maken op het gebied van brandveiligheid. Er wordt geïnvesteerd in de

vakbekwaamheid van medewerkers en zal er een toets worden ontwikkeld om blijvende vakbekwaamheid te waarborgen.

Tenslotte wordt een regionaal handhavingsbeleid ontwikkeld en geïmplementeerd voor toezichthoudende taken van de

veiligheidregio.

Beheer op orde: dit heeft tot doel om het basiszorgniveau van verder te ontwikkelen door bewaking van het verloop van de

prestatie-indicatoren. Verder wordt het besluitvormingsproces verbeterd door het efficiënter inrichten van overlegstructuren

en worden de structuren van informatiemanagement en ICT verbeterd.

Project districtsvorming: een belangrijk project binnen de VRR is het project districtsvorming. Binnen dit project zijn nieuwe

organisatiemodellen ontwikkeld. Uiteindelijk wordt het gekozen organisatiemodel geïmplementeerd, wat zal leiden tot een

reorganisatie van de directie brandweer van de VRR (loslaten districtsindeling).

Gemeenschappelijke meldkamer: Nationale ontwikkelingen in het meldkamerdossier kan verder invloed hebben op de

meerjaren investeringsprognose van de VRR. Uit de brief van de minster van V&J op 20 februari 2012 over het kabinetsbesluit

van de meldkamer van de toekomst is af te leiden dat de meldkamers van Rotterdam-Rijnmond en Zuid Holland Zuid worden

samengevoegd

De Gezamenlijk Brandweer

De Gezamenlijke Brandweer is een samenwerkingsverband tussen ongeveer zestig bedrijven in het haven- en industriegebied

en de Gemeente Rotterdam. De organisatie verzorgt in dit gebied de brandbestrijding en hulpverlening en heeft daarbij de

verplichting tot het in stand houden van een bedrijfsbrandweer (aanwijzing in artikel 31 in de wet op de Veiligheidsregio’s)

overgenomen van de bedrijven, die aangesloten zijn.

De kosten die verband houden met de taken die opgedragen zijn aan de GB worden gedragen door de deelnemers.

Rotterdam betaalt ongeveer éénderde van de contributie en de bedrijven bijna tweederde.

2013 is het begin van het bedrijfsplan 4 e planperiode. Hierbij staan drie programma’s centraal om aan het doel van

crisisbeheersing te blijven voldoen:

Kwaliteit van de primaire dienstverlening

Dit programma heeft tot doel de GB te laten excelleren in incidentenbestrijding, waardoor de dienstverlening aan het

einde van de 4 e bedrijfsplanperiode nog steeds met een 8 of hoger wordt gewaardeerd. Aandachtspunten zijn verhoging

en bestendiging van de kwaliteit, verdieping van de geoefendheid, ontwikkeling van het personeel en operationele

informatievoorziening.

Beheren en optimaliseren:

Dit programma richt zich op het verkrijgen van inzicht, behoud van overzicht, beheersing van processen en resultaten en

consolidatie van de kwaliteit van de dienstverlening. Aan het einde van de 4 e bedrijfsplanperiode is de GB daardoor meer

‘in control’. Aandachtspunten hierbij zijn onder meer optimaal procesmanagement, verbetering van de communicatie en

informatie-uitwisseling met ketenpartners en bedrijven.

Organisatiebrede projecten:

Deze projecten stellen de GB in staat vanuit een geoptimaliseerde en bestendige bedrijfsvoering in samenhang te reageren

op exogene factoren en organisatiebrede ontwikkelbehoeften. Eén van die exogene factoren is de gestage uitbreiding van het

aantal bedrijven in het gebied als gevolg van gewijzigde wetgeving en het versneld inhalen van de opgelopen achterstand in

het aanwijzen van brandweerplichtige bedrijven door de VRR.

Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC) Rotterdam-Rijnmond

Het RIEC Rotterdam-Rijnmond onderneemt verschillende acties tegen georganiseerde criminaliteit. Het betreft een integrale

samenwerking van de aangesloten gemeenten (19) en partners (10) in de regio, zoals de Belastingdienst, Politie en het

Openbaar Ministerie.

De eerste taken betreffen het strafrechtelijk laten vervolgen van individuele daders en het ontmantelen van criminele

samenwerkingsverbanden. Ook worden bestuursrechtelijke interventies en fiscale handhaving ingezet om factoren of

gelegenheidsstructuren van georganiseerde misdaad te identificeren en aan te pakken. Een tweede doel is het voorkomen

dat criminelen of criminele organisaties bewust of onbewust worden gefaciliteerd door de overheid en kunnen investeren in de

reguliere economie.


Handhaven openbare orde en Crisisbeheersing

Bij ‘Grip- incidenten” (Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure) worden ook gemeentelijke medewerkers

ingezet voor het onderdeel bevolkingszorg bij – dreigende – crises. Tevens wordt de burgemeester in zijn rol van

opperbevelhebber bij crises en coördinerend voorzitter van de regionale veiligheidsstaf ondersteund.

Dit vergt 24/7 paraatheid van enkele cruciale functies, te weten Officieren van Dienst en Waakdienstambtenaren. Gegeven

het grote aantal incidenten (2011: 37 Grip-incidenten in de regio en daarnaast een groot aantal niet grip-incidenten) een

absolute noodzaak. Functionarissen die optreden ten tijde van crises moeten voldoen aan specifieke opleidingseisen en

regelmatig oefenen.

Evenementenvergunningenbeleid

Het evenementenvergunningenbeleid biedt duidelijkheid aan organisatoren, ondernemers en burgers over de voorwaarden

en regels rond te organiseren evenementen. Hierbij wordt uitgegaan van een aantrekkelijke stad waarbij evenementen en

feesten zoveel mogelijk gefaciliteerd worden binnen de gestelde veiligheidskaders. Op basis van risico inschatting worden

voorwaarden verbonden aan de evenementen. In 2013 werken we ook verder aan digitalisering waardoor aanvragen

eenvoudiger ingediend kunnen worden.

Horecabeleid

Medio 2012 is het nieuwe horecabeleid vastgesteld. Dit beleid is ingegeven vanuit een economische invalshoek waarbij wordt

ingezet op meer kwalitatieve horeca binnen een gebiedsgerichte benadering. Om dit te realiseren komt er stedelijke sturing

aan de voorkant (acquisitie/makelaarsfunctie), vergunningverlening op basis van activiteiten, meer stedelijke regie op toezicht

en meer maatwerk in het handhavingsarrangement. Uitgangspunt bij de handhaving is dat we veel vertrouwen schenken,

maar hard optreden als dat vertrouwen wordt beschaamd: “ high trust, high penalty”. In 2013 wordt het actieprogramma

behorende bij de nieuwe horecanota verder uitgewerkt. Binnen dit beleidsprogramma wordt nadrukkelijk gewerkt aan verdere

lastenverlichting voor ondernemers.

Programma Drugs&Alcohol

In maart 2012 is het programma Drugs- en Alcohol vastgesteld door het college. Het programma richt zich op het

terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren tot 23 jaar. Directie Veiligheid is verantwoordelijk voor de uitvoering van

enkele maatregelen die in het programma zijn benoemd, waaronder maatregelen die gericht zijn op evenementen en de

horecabranche. Een voorbeeld hiervan is het opstellen van een convenant met horecaondernemers in de Oude Haven en het

Stadhuisplein om overmatig alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen.

Drank- en Horecawet

Per 1 januari 2013 wordt de nieuwe Drank- en Horecawet van kracht. Een belangrijke verandering is dat het toezicht op de

naleving van de Drank- en Horecawet wordt gedecentraliseerd. De burgemeester krijgt de bevoegdheid om gemeentelijke

toezichthouders aan te wijzen voor het lokale toezicht. Daarnaast moet de gemeenteraad binnen een jaar na inwerkingtreding

van de wet een verordening opstellen die toeziet op de alcoholverstrekking bij paracommerciële instellingen. Ook krijgen

gemeenten nieuwe verordenende bevoegdheden, die onder andere betrekking hebben op het tegengaan van prijsacties.

Bestuurlijke handhaving

De burgemeester heeft de bevoegdheid om handhavend op te treden indien er overtredingen zijn geconstateerd. Doel van het

opleggen van een bestuurlijke maatregel is het herstel van de openbare orde en woon- en leefklimaat.

Coffeeshopbeleid

Per 2013 wordt het nieuwe coffeeshopbeleid ingevoerd. Hierbij worden de landelijke kaders vertaald naar de Rotterdamse

praktijk. Als gevolg van het invoeren van onder andere het afstandscriterium (350 meter van een vo school) zal een aantal

coffeeshops moeten worden gesloten. In 2013 zal dit zijn beslag moeten krijgen en per 2014 gerealiseerd. Het is goed

denkbaar dat deze maatregelen veel bezwaarzaken op zullen leveren in 2013.

BIBOB beleid

Vanaf 2013 treedt de nieuwe wet BIBOB (Bevordering Integriteitsbeoordelingen Openbaar bestuur) in werking. Dit geeft de

burgemeester de mogelijkheid op de toets op criminele activiteiten breder in te zetten. In 2013 wordt de werkwijze ten aanzien

van de nieuwe toepassingsmogelijkheden (zoals vastgoedtransacties, huisvestingsvergunningen, vuurwerk) uitgewerkt en

geïmplementeerd.



Crisisbeheersing en handhaven

openbare orde

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 2.303 1.900 1.826 2.109 2.109 2.109


Opbrengsten derden 930 1.000 920 1.203 1.203 1.203


Totaal lasten 63.314 66.336 67.412 66.747 66.720 66.720



werkzaamheden 358 738 945 968 968 968

Subsidies en andere


Overige lasten 22 0 -6 6 0 0


Personeel 4.572 4.417 4.559 4.559 4.559 4.559

Inhuur 280 420 499 499 499 499

Materieel 416 508 508 508 508 508

Doorbelaste overhead RSO 0 790 1.042 1.017 990 990









Baten

De baten bestaan uit de legesopbrengsten die voortkomen uit het verlenen van horeca- en evenementenvergunningen aan

bedrijven. Daarnaast ontvangt het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) bijdragen van het Ministerie van

Veiligheid en Justitie en regiogemeenten.

Lasten

De lasten bestaan uit de bijdragen van de gemeente Rotterdam aan zowel de Veiligheidsregio en Gezamenlijke Brandweer.

De gemeente verleent verder ook een subsidie aan de RET om toezicht en veiligheid in het Openbaar Vervoer te verbeteren.

Verder vallen hier ook de lasten die gemaakt worden teneinde het evenementen- en horecabeleid te ontwikkelen en uit

voeren. Tot slot is ook het programma Alcohol & Drugs onderdeel van deze lasten.

Reserves



Baten

De baten van deze beleidsmatige inspanning laten vanaf 2014 een stijging zien van € 300 door het kostendekkend maken van

de vergunningverlening aan horeca en evenementenbedrijven.

Lasten

De lasten voor bijdragen laten meerjarig een daling zien, dit is te verklaren door de bezuinigingstaakstelling op zowel de VRR

als de Gezamenlijke Brandweer.



bedragen X € 1.000,-

Crisisbeheersing en handhaven openbare orde Baten Lasten Saldo

Crisisbeheersing en brandweerzorg 0 59.561 -59.561

Handhaven openbare orde 920 6.036 -5.116

Regie en coördinatie maatschappelijke integriteit 906 1.815 -909

Totaal 1.826 67.412 -65.586


Hoofdstuk 4.5


Beleidsveld 5

Onderwijs

Portefeuillehouder:

Wethouder Onderwijs, Jeugd en Gezin


Hogere onderwijsresultaten van Rotterdamse Leerlingen

Rotterdam heeft een enorm potentieel aan talent dat onvoldoende wordt benut. Om te bereiken dat onze toekomstige

beroepsbevolking beter wordt opgeleid, leggen we de lat hoger. Een beter opgeleide beroepsbevolking begint bij de basis.

We richten ons op hogere onderwijsresultaten van leerlingen en een vermindering van voortijdig schoolverlaten.

Onderwijs Leer- en schoolprestaties

Baten: 61.526

Lasten: 203.862

Saldo: -142.336

4.5.1 Beleidsmatige Inspanning Leer- en schoolprestaties

Wat willen we bereiken: hogere onderwijsresultaten van Rotterdamse Leerlingen


Om hogere onderwijsresultaten te behalen zijn twee targets geformuleerd:

– Aan het eind van deze collegeperiode liggen de scores voor taal en rekenen significant dichter bij het landelijk

gemiddelde dan in 2010.

– Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters (VSV-ers) neemt jaarlijks af met 10%.

In de volgende tabel zijn de targets opgenomen.

Hoofdstuk 4.5 | Beleidsveld Onderwijs | pagina 85

Targets en overige prestatie-indicatoren

Target: Aan het eind van deze collegeperiode

liggen de scores voor taal en rekenen

significant dichter bij het landelijk gemiddelde

dan in 2010

Target 2: Het aantal nieuwe VSV’ers

neemt jaarlijks af met 10%.

Mijlpaal/

planning

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012 2013 2014

Het

Rotterdamse

gemiddelde

op de CITO

eindtoets is

531,2.

Realisatie 531,9

Mijlpaal/

planning

Realisatie

Schooljaar

2008–2009

6,3%

531,9 532,6 533,3 Het

Rotterdamse

gemiddelde

op de CITO

eindtoets is ≥

534,0.

5,7% 5,0% Schooljaar

2011–2012,

4,4%

Schooljaar

2009–2010,

6,0%

Schooljaar

2012–2013,

3,8%

Het Rotterdamse onderwijsbeleid 2011–2014 is een tweeluik: Beter Presteren en Aanval op de Uitval. De schoolbesturen

en de gemeente richten zich met het programma Beter Presteren op de verhoging van de onderwijsresultaten. De focus ligt

daarbij op taal en rekenen, vakken die de basis vormen voor elke opleiding. Er zijn concrete doelen afgesproken voor de

CITO-scores in groep acht van het basisonderwijs.

Met het programma Aanval op de Uitval willen schoolbesturen en gemeente bereiken dat jongeren gemotiveerd aan het

onderwijs deelnemen en daardoor niet uitvallen.

Genoemde programma’s rapporteren twee keer per jaar over de voortgang: in het najaar in de Staat van het Rotterdams

Onderwijs en in de voorjaarsrapportage. In 2013 is een beperkt budget beschikbaar voor onderzoek naar het rendement van

de diverse maatregelen die worden getroffen om de leer- en schoolprestaties te verbeteren. Goed onderwijs is gediend met

goede zorg voor de leerlingen die dat nodig hebben. Het programma Ieder Kind Wint (IKW) heeft als doel de zorgstructuur op

de school te verbeteren. IKW wordt onder het beleidsveld Volksgezondheid en Zorg toegelicht.

Programmatische Aanpak: Beter Presteren en Aanval op Uitval

Beter Presteren

Het programma Beter Presteren bestaat uit drie actielijnen: meer leertijd, professionele school en ouderbetrokkenheid.

Meer leertijd

Het VVE- budget wordt ingezet voor een dekkend netwerk van voor- en vroegschoolse educatie. In 2013 zijn 145 VVE

groepen omgevormd tot groepen nul. Voor de zeven focuswijken, die onderdeel uitmaken van het nationaal programma

‘Zuid werkt!’, is ons streven om in 2014 alle 70 peuterspeelzaalgroepen om te hebben gevormd tot groepen nul. 35 daarvan

worden in 2013 omgevormd. Met peuterspeelzaalhouders is tevens afgesproken dat de taalvaardigheid van de leidsters op

niveau wordt gebracht. Aan het begin van het schooljaar 2013–2014 zal op elke peuterspeelzaal tenminste één van de twee

leidster op de groep haar taal beheersen op MBO4 niveau, terwijl de andere daar in elk geval voor leert. De toeleiding van

doelgroeppeuters naar de VVE en groep nul wordt verbeterd. Op de Centra voor Jeugd en Gezin worden daartoe

25 peuterconsulenten gestationeerd. In 2013 wordt het budgetplafond voor extra leertijd in het primair en voortgezet onderwijs

gecontinueerd op het niveau van het schooljaar 2012–2013. Als gevolg van bezuinigingen is er minder beschikbaar dan er bij

het begin van deze collegeperiode was beoogd. Wel is er ruimte voor meer leertijduitbreiding op de scholen in de focuswijken.

De extra leertijd moet deel uitmaken van de strategie van de school om hogere onderwijsresultaten te behalen en er moet

een duidelijke verbinding zijn met het reguliere lesprogramma. Op basis van de ervaringen die door de scholen zijn opgedaan

in 2011 en 2012 is een Rotterdams concept voor vakantiescholen ontwikkeld. In 2013 worden minimaal 80 vakantieklassen

georganiseerd. Een substantieel deel daarvan maakt onderdeel uit van de leertijdverlenging in de focuswijken. De ingediende

plannen voor meer leertijd in de voorschool, het primair en voortgezet onderwijs en de vakantie worden op effectiviteit en

integraliteit getoetst. Zo verwachten wij dat ondanks dat het budget minder groeit, de resultaten toch conform de vastgelegde

doelstellingen zullen stijgen.

Professionele school

Centraal in de aanpak van de professionele school voor 2013 staat de strategische personeelsplanning: het professionaliseren

van de huidige leerkrachten en het aantrekken van nieuwe leerkrachten. Het in 2012 uitgevoerde arbeidsmarktonderzoek

voor het Rotterdamse onderwijs is hiervoor het uitgangspunt. Op basis van de uitkomsten worden nog vóór

1 januari 2013 convenanten gesloten met de schoolbesturen.


Daarnaast worden schoolbesturen uitgedaagd om meer gebruik te maken van landelijke regelingen en pilots. In 2011 zijn

50 scholen gestart met een tweejarig ISO-traject. Deze trajecten zijn bedoeld voor scholen die volgens de Inspectie van het

Onderwijs (zeer) zwak zijn of een risico lopen om zwak te worden. In 2013 worden deze trajecten afgerond. Daarnaast zijn

in 2012 10 nieuwe trajecten gestart. Deze trajecten worden in 2014 afgerond. Als gevolg van de nieuwe aanpak ISO, waarbij

het accent verschoven wordt van curatief naar preventief, zullen in de loop van 2013 geen nieuwe trajecten meer starten.

De preventieve aanpak zorgt ervoor dat er geen nieuwe zeer zwakke scholen meer ontstaan en dat er het aantal zwakke

basisscholen en VO-afdelingen in 2014 tenminste gehalveerd tot maximaal 6 respectievelijk 10. In 2013 zullen net als in

2011 en 2012 circa 50 scholen meedoen met het topklassenarrangement. Het topklassenarrangement is bedoeld voor goed

functionerende scholen die meer resultaatgericht willen werken.

Ouderbetrokkenheid

De betrokkenheid van ouders is essentieel voor de schoolcarrière van hun kind. Medewerkers ouderbetrokkenheid verbinden

ouders met de school. In 2012 is door een efficiëntere inzet van medewerkers ouderbetrokkenheid het aantal fte met 20%

verminderd. De 130 medewerkers worden in 2012 en 2013 geschoold, zodat hun professionele en taalvaardigheden in het

schooljaar 2013–2014 op orde zijn.

Aanval op Uitval

Het programma Aanval op Uitval bestaat uit twee doelstellingen: jongeren op school houden en jongeren terugleiden

naar School. Deze zijn uitgewerkt in tien actielijnen. Vanaf 1 juli 2012 is de samenwerking met de Coöperatie Rotterdams

Offensief in het kader van het programma Aanval op Uitval gewijzigd. De gestelde doelen voor het schooljaar 2010–2011

zijn niet gehaald en zonder extra actie wordt ook de doelen voor de komende schooljaren waarschijnlijk niet gehaald. Om de

uitvoering van meer slagkracht te voorzien is besloten tot een andere samenwerkingsvorm en is de programmaraad Aanval

op Uitval opgericht.

Met het herontwerp van de uitvoering van Aanval op de Uitval is tevens besloten tot een extra inhaalactie. Met een

Zomeroffensief is ingezet op een verminderen van nog eens 650 voortijdig schoolverlaters voor 1 oktober 2012. Op basis

van onder meer de evaluatie van het Zomeroffensief zal worden besloten welke aanvullende maatregelen in het schooljaar

2012–2013 worden getroffen om het voortijdig schoolverlaten terug te brengen.

Jongeren op school houden

In Rotterdam moet een goede oriëntatie op school en beroep al vroeg starten. Een Rotterdamse aanpak van loopbaanoriëntatie

heeft als doel jongeren te stimuleren om te kiezen voor de sectoren waarin tekorten zijn of waar de meeste kans

op werk is, zoals techniek, haven en zorg. Het gaat hierbij om een doorlopende lijn vanaf het primair onderwijs naar het

voortgezet onderwijs en daarna het mbo of het hoger onderwijs. In 2012 zijn afspraken gemaakt waarin vakscholen een

onderdeel worden van de onderwijsstructuur op vmbo- en mbo-niveau. In het schooljaar 2012–2013 volgen de eerste

leerlingen onderwijs aan de vakschool Techniek. De vakschool Zorg start in het schooljaar 2013–2014. Beide vakscholen

hebben twee locaties; een op noord en een op Zuid. Voor jongeren die niet in staat zijn een startkwalificatie te behalen wordt

de werkschool ingericht. De Werkschool slaat een brug naar de arbeidsmarkt door deze jongeren, vaak afkomstig van het

speciaal onderwijs of de praktijkschool, vanuit de school aan een werkplek te helpen.

Veel jongeren vallen uit bij de overgang van het vmbo naar het mbo. Via bemiddelingen en betere afstemming van mbo en vo

moeten potentiële uitvallers in een vroeg stadium worden herkend. Vaak gaat het dan om jongeren die hulp en ondersteuning

van hun omgeving nodig hebben om hun opleiding af te kunnen maken. De ROC’s hebben de zorgvraag van kwetsbare

jongeren in beeld gebracht. Op basis hiervan koopt de GGD in 2013 in samenwerking met de zorgverzekeraar zorg in.

Daarnaast is een stevige 100% aanpak van het schoolverzuim nodig om jongeren op school te houden. Dit begint met een

sluitende administratie en het aanspreken en sanctioneren van leerlingen en hun ouders door de school in geval van verzuim.

In schooljaar 2012–2013 controleren wij minimaal 60 scholen op naleving van de leerplichtwet.

Jongeren terugleiden naar school

Alle voortijdig schoolverlaters zijn bekend bij de gemeente en in groepen onderscheiden. Onze inzet is om zoveel mogelijk

jongeren terug te leiden naar school. Een belangrijk instrument hiervoor is het Jongerenloket. Om uitgevallen jongeren

weer voor school te motiveren is het van groot belang dat zij flexibel kunnen instromen gedurende het schooljaar. De

schoolbesturen hebben deze actielijn opgepakt. Jongeren met een grote afstand tot het onderwijs kunnen niet zomaar terug

naar een reguliere opleiding, maar gaan naar een wijkschool. Het programma van de wijkschool is medio 2012 op aanwijzing

van het rijk ingepast binnen de wettelijke kaders. In 2013 zijn wederom 312 trajecten beschikbaar. De Nieuwe Kans biedt

trajecten voor ondermeer ex-gedetineerde jongeren en jongeren met psychiatrische problemen. In 2013 zal De Nieuwe Kans

200 trajecten voor jongeren uitvoeren.


Overige inzet

Naast de uitvoering van de programma’s Beter Presteren en Aanval op Uitval worden een aantal ondersteunende taken

uitgevoerd binnen deze beleidsmatige inspanning. Enkele hiervan lichten we nader kort toe.

Bewegingsonderwijs betreft de beschikbaarstelling van locaties en eventueel vervoer aan schoolbesturen voor primair

en voortgezet onderwijs voor gymnastieklessen (wettelijke taak) en zwemonderwijs. Door stijgende toegangsprijzen van

zwembaden staat het zwemonderwijs onder druk. In overleg met alle betrokken partijen wordt geprobeerd om ook komend

jaar zoveel mogelijk leerlingen zwemonderwijs te bieden.

Voor Onderwijshuisvesting vormt het Integraal Huisvestingsplan het inhoudelijk kader. De aanvragen/ bouwplannen

van schoolbesturen worden getoetst aan de Huisvestingsverordening en aan het Bouwbesluit 2002. De middelen voor

investeringen zijn in de komende periode zeer beperkt. Het accent zal in 2013 net als in 2012 daarom met name liggen op het

efficiënt en doelmatig gebruik van onderwijs gebouwen. De prioriteit ligt bij leegstandreductie. Daarnaast wordt de meerjaren

planning opgesteld, zodat de voorspelbaarheid van de investeringen in de onderwijshuisvesting wordt vergroot.

Een deel van de extra middelen van het Rijk voor het onderwijsachterstanden beleid wordt specifiek ingezet voor de zeven

focuswijken op Rotterdam Zuid. Centraal hierbij staat de Children’s Zone. Vanaf het schooljaar 2012–2013 starten we hiermee

in twee focuswijken. Vanaf 2013 is in elke focuswijk tenminste een school met de Children’s Zone gestart.

In 2013 zal een nieuwe financieringsstructuur worden uitgewerkt voor het peuterspeelzaalwerk, kinderdagverblijven en

groepen nul. Hiermee willen we de administratieve last voor de instellingen verlagen.


Leer- en schoolprestaties

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 50.446 53.828 61.526 61.226 61.223 42.923




Overige baten (incl interne baten) 482 2.253 1.933 1.933 1.933 1.933

Totaal lasten 190.844 197.445 203.862 205.055 199.524 177.396



werkzaamheden 29.477 25.215 22.325 21.570 22.848 22.848

Sociale uitkeringen 7.713 6.713 6.232 6.029 5.824 5.824

Subsidies en andere


Kapitaallasten 158 186 180 174 174 174


Overige lasten 60.946 64.851 64.976 64.968 64.958 64.958


Personeel 14.567 15.217 15.772 15.711 15.653 15.653

Inhuur 870 2.031 1.118 1.119 1.119 1.119

Materieel -1 0 0 0 0 0



15.438 5.796 8.528 8.534 8.543 8.543

(incl interne lasten)



Bestemmingsreserve CED-activiteiten 906 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Deltaplus 356 132 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Onderwijsgebouwen

Rozenburg 683 626 0 0 0 0






Baten

De totale baten bedragen € 61,5 mln en bestaan met name uit bijdragen van het rijk. De rijksbijdrage voor het Onderwijs

achterstandenbeleid bedraagt € 37,0 mln. Daarnaast is er een tijdelijke extra rijksuitkering van € 18,3 mln in het kader van het

Nationaal programma “Zuid werkt!”.

Lasten

De inzet van de rijksmiddelen is voor meer leertijd € 48,3 mln, professionele school € 0,7 mln, ouderbetrokkenheid

€ 6,4 mln, Aanval op Uitval € 2,8 mln, Regionale inzet VSV (RMC) € 1,0 mln en overig € 2,3 mln. De rijksmiddelen worden dus

voornamelijk ingezet in het programma Beter Presteren, meer leertijd. Het grootste deel hiervan wordt ingezet voor

Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) (€ 21 mln) en leertijdverlenging (€ 24 mln). Bij ouderbetrokkenheid worden de

peuter- en ouderconsulenten uit de rijksmiddelen gefinancierd. De rijksmiddelen voor Aanval op Uitval worden voornamelijk

besteed aan subsidie voor de Wijkschool.

De lasten voor meer leertijd betreffen met name subsidies aan schoolbesturen en onderwijsgerelateerde instellingen

voor uitbreiding van onderwijstijd. De besturen en instellingen huren hier onder meer docenten voor in. Tevens worden

bijdragen verstrekt aan gemeentelijke diensten voor projecten als Lekker Fit, Ieder Kind een Instrument en Gezonde

Scholen. Het grootste deel van de subsidies bij ouderbetrokkenheid betreft de inzet van ouderen peuterconsulenten.

Verder zijn de subsidies bestemd voor (hulp)conciërges die de gemeente aan de schoolbesturen ter beschikking stelt,

schoolmaatschappelijk werk en Passend Onderwijs.

Onder het programma Aanval op uitval worden subsidies verleend ten behoeve van jongeren op school houden en jongeren

terugleiden naar school. € 11,9 mln wordt specifiek binnen Rotterdam ingezet, € 1,0 mln wordt regionaal ingezet. Dit betreft

met name subsidies aan diverse schoolbesturen (Voorgezet Onderwijs en ROC’s).

De overige lasten onder programma lasten bestaan voornamelijk uit huur- en onderhoudslasten voor onderwijshuisvesting.

Een andere post is het Leerlingenvervoer (€ 6,1 mln).

Reserves

Ultimo 2013 is de stand van de reserves Onderwijs nihil.


Het meerjarig verloop toont vanaf 2013 hogere baten en lasten ten opzichte van 2012. De oorzaak hiervan is dat de

rijksbijdrage voor het Nationaal programma “Zuid werkt!” (de extra rijksbijdrage) in 2013 en volgende jaren hoger is dan

in 2012. De extra rijksbijdrage loopt in principe tot en met 2015. Dit verklaart de daling van de baten en lasten in 2016 ten

opzichte van 2015.




Leer- en schoolprestaties Baten Lasten Saldo

Onderwijshuisvesting 1.319 72.691 -71.372

Leertijduitbreiding (waaronder voor- en vroegschoolse Educatie en Brede School 56.336 89.463 -33.127

Zorg in en op school 23 16.067 -16.044

Voortijdig Schoolverlaten functie / Regionale melden coördinatiefunctie en handhaving

kwalificatieplicht 3.848 25.641 -21.793

Totaal 61.526 203.862 -142.336


Hoofdstuk 4.6


Beleidsveld 6


Portefeuillehouders:

Wethouders Werk, inkomen en zorg en Arbeidsmarkt en Onderwijs, Jeugd en Gezin


Het verbeteren van de gezondheidssituatie van Rotterdammers in zowel lichamelijk, geestelijk als sociaal opzicht:

– De streefwaarde voor capaciteiten conform de sociale index is een 6,5 in 2020 (5,1 in 2010),

– De streefwaarde voor goede gezondheid is een 6.0 in 2020 (4,8 in 2010).

Toelichting

In vergelijking met de rest van Nederland is de Rotterdamse bevolking lager opgeleid en heeft een lager inkomen.

Dit heeft invloed op de gezondheidscijfers van onze stad, die minder goed scoren in vergelijking met het Nederlands

gemiddelde. Gezondheid hangt samen met leefstijl, die weer samenhangt met opleiding, inkomen en werk. Ook huisvesting

en luchtkwaliteit zijn van invloed. De situatie van mensen kan verbeteren door zowel de gezondheid als de sociaaleconomische

positie te versterken. Omgekeerd geldt dat gezonde mensen productiever zijn en beter presteren. De aanpak

in andere beleidsvelden, vooral als het gaat om participatie, sport, wonen en milieu, leveren een belangrijke bijdrage aan de

verbetering van de basisgezondheid. Stadsbreed wordt ingezet op wijken waar de gezondheidsachterstanden het grootst zijn.

Aandachtspunten zijn overgewicht, alcohol- en drugsgebruik. We werken hiervoor samen met deelgemeenten, zorg, scholen,

en maatschappelijke partners. Ook bedrijven worden erbij betrokken. De sociale index van 2012, meting 2011, heeft een

verslechtering laten zien. Hoewel de recessie waar in heel Nederland sprake van is daarbij een niet te verwaarlozen factor is,

willen wij de streefwaarden voor 2020 handhaven.

Naast deze brede aandacht voor gezondheid van de Rotterdammers richten wij ons in dit beleidsveld specifiek op goede zorg

voor de jeugd en voor kwetsbaren. In 2013 zal gewerkt worden aan een vereenvoudiging van de zorgcoördinatie, waarbij

we de verantwoordelijkheid voor integrale hulp terug leggen bij de hulpverlening en alleen voor de meest complexe situaties

aanvullende coördinatie verzorgen. Een voorstel hiertoe zal in het eerste kwartaal aan de gemeenteraad worden voorgelegd.

Dit zal aansluiten op het implementatieplan in het kader van de decentralisatie jeugdzorg.

Hoofdstuk 4.6 | Beleidsveld Volksgezondheid en zorg | pagina 91

Volksgezondheid

Baten: 12.652

Lasten: 27.370

Saldo: -14.718


Jeugdgezondheidszorg

en opvoeding

Baten: 5.614

Lasten: 47.731

Saldo: -42.117

Kwetsbare personen en

huiselijk geweld

Baten: 4.207

Lasten: 80.915

Saldo: -76.708

4.6.1 Beleidsmatige inspanning Volksgezondheid


De afgelopen jaren is hard gewerkt aan verbetering van de gezondheid van Rotterdammers, maar deze is nog steeds

onvoldoende. Dat is niet alleen onacceptabel vanuit gezondheidsoogpunt, maar ook vanuit sociaal-economisch perspectief.

Gezonde mensen zijn productiever en presteren beter.

Wat gaan we daarvoor doen

Om de gezondheid te verhogen is één target geformuleerd:

Aan het einde van deze collegeperiode is de gemiddelde ervaren gezondheid in tenminste twee achterstandswijken met 10%

verbeterd ten opzichte van 2010.

De nulmeting is de gemiddelde ervaren gezondheid van Rotterdammers van 15 jaar en ouder in 2010 uit de geselecteerde

wijken, zoals deze door de vraag ‘Hoe zou u over het algemeen uw gezondheid noemen?’ gemeten wordt. Met behulp van

deze vraag is het percentage inwoners dat de gezondheid als matig of slecht ervaart bepaald. In onderstaande tabel staat

per wijk de nulmeting weergegeven, evenals de tussenmeting over 2011, met tussen haakjes de relatieve verbetering (+)/

verslechtering (-).

Percentage inwoners van 15 jaar en ouder met een matig tot slecht ervaren gezondheid

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012 8 mnd Eindwaarde

Target: Aan het eind van deze collegeperiode is de

gemiddelde ervaren gezondheid in tenminste twee

achterstandswijken met 10% verbeterd ten opzichte

van 2010

Mijlpaal/

planning

n.v.t.

Realisatie

Afrikaanderwijk

Bloemhof

Hillesluis

Tarwewijk

Nieuwe Westen

Lombardijen

32,8

30,5

26,9

18,8

19,1

22,0

(gemiddelde

Rotterdam

19,7)

in tenminste

twee achterstandswijken

+

3% verbeterd

ten opzichte

van 2010.

32,5 (+ 1%)

28,5 (+ 7%)

26,8 (0%)

23,1 (- 23%)

21,6 (- 13%)

24,8 (- 12%)

in tenminste

twee

achterstandswijken

+10%

verbeterd ten

opzichte van

2010.


Het gezondheidsbeleid richt zich op het volgende programma:

Programmatische Aanpak: Samen Werken aan een Goede Gezondheid

In wijken met de grootste gezondheidsachterstanden zetten we in samenwerking met de deelgemeente, zorg en andere

partners een wijkgerichte aanpak in gericht op het verkleinen van sociaal - economische gezondheidsverschillen. Belangrijk

in dit kader is met name het programma ‘Samen Werken aan een Goede Gezondheid’ (SWGG). Een verbeterde ervaren

gezondheid is resultaat van inzet van gecombineerde samenhangende activiteiten op buurt-, wijken waar nodig op

wijkoverstijgend niveau.

We zetten effectieve beïnvloedingsmogelijkheden in om de burgers meer hun eigen verantwoordelijkheid te laten nemen

voor hun eigen gezondheid. Door dicht aan te sluiten bij de leefwereld, normen, waarden en behoeften van burgers willen we

de diepere achtergrond van lage gezondheidsscores beter gaan begrijpen. Tegelijkertijd willen we samen met professionals

inzetten op het versterken van de eigen kracht van de burger en diens omgeving en het daarmee zelf kunnen nemen van

verantwoordelijkheid en regie voor de eigen gezondheid.

Het gaat ook om activiteiten vanuit gezondheidsdeterminanten die niet altijd direct door burgers zelf beïnvloed of uitvoerbaar

zijn, maar wel bijdragen aan een beter ervaren gezondheid. We scheppen condities die kunnen bijdragen aan een beter

ervaren gezondheid. De meest kansrijke lijnen om achterstanden in gezondheid in te lopen zijn:

– Opleiding, werk of andere vormen van zinvolle participatie.

– Gezonde leefstijl (zoals bewegen, gezonde voeding, matig alcoholgebruik).

– Verbinden zorg en welzijn (kwaliteit, toegankelijkheid, integrale aanpak brede zorg en hulpvragen).

– Een gezonde fysieke en sociale leefomgeving.

– Het programma is in 2013 volop in de uitvoering en werkt samen met diverse andere programma’s zoals

Arbeidsmarktontwikkeling, Full Engagement, Fit4Work,Lekker Fit, Sport, Stimuleren van Stadslandbouw in Rotterdam,

Duurzaamheid, Nationaal Programma Zuid en heeft verbinding met diverse beleidsprogramma’s en activiteiten binnen de

WMO (vraagwijzer, mantelzorg) en armoedebeleid.

– In een aantal wijken is inmiddels de inzet van de wijkgezondheid makelaar gestart.

– Met partners in Rotterdam is Beweegkracht Rotterdam in uitvoering gekomen en hebben partijen zich verbonden aan

participatie daarin.

De sociale index van 2012 heeft een teruggang in goede gezondheid laten zien van 4,8 in 2010 naar 4,5 in 2012.

Het programma Samen Werken aan een Goede Gezondheid komt eind 2012 met een update van de inzet. Daarbij gaat het

enerzijds om de scope van het programma (in welke wijken, uitbreiding wijken) en anderzijds de focus (niet in iedere wijk op

dezelfde determinanten aanhaken).

Overige inzet

Naast het programma SWGG voert de gemeente diverse ‘klassieke’ GGD-taken uit binnen de beleidsmatige inspanning

Volksgezondheid. Het betreft met name taken zoals infectieziektebestrijding, medische milieukunde en technische

hygiënezorg, waartoe gemeenten volgens de wet een GGD in stand dienen te houden. Met de vorming van het cluster

Maatschappelijke Ontwikkeling maakt de voormalige dienst GGD integraal deel uit van dit cluster, wordt de ‘merknaam’

GGD in voorkomende gevallen separaat gevoerd en voert de gemeente klassieke GGD – taken uit in opdracht van de

gemeenschappelijke regeling GGD Rotterdam – Rijnmond. Zo onderzoeken wij, als zich binnen een instelling of een

groep personen meer infectieziekten dan gebruikelijk voordoen, of er een verband is tussen de ziektegevallen, en welke

bestrijdingsmaatregelen men moet nemen om verspreiding te voorkomen. De burgemeester is bestuurlijk verantwoordelijk

voor bestrijdingsmaatregelen. Tevens nemen we maatregelen om het contact van burgers met milieuverontreiniging te

beperken en werken we aan een aantrekkelijke leefomgeving die uitnodigt tot gezond gedrag en waar bewoners zich kunnen

ontspannen en ontplooien. Teneinde besmetting met infectieziekten te voorkomen bevorderen we een veilige en hygiënische

omgeving door advisering over hygiënemaatregelen en het uitvoeren van hygiëne-inspecties.

Onze inzet is om de slagkracht en zichtbaarheid van publieke gezondheid op een kwalitatief aanvaardbaar niveau te houden

voor de gehele regio. Hiervoor hebben wij meerjarenafspraken gemaakt in regionaal verband.

Met het programma Drugs & Alcohol willen wij winst boeken op talentontwikkeling, veiligheid en gezondheid door het gebruik

van alcohol en drugs onder jongeren tot 23 jaar terug te dringen. Dat gebeurt door het stellen, overdragen en bewaken van

grenzen in de drie domeinen: school, thuis en vrije tijd. Het programma eindigt volgens planning eind 2013. In de eerste drie

maanden van 2014 moeten geboekte resultaten en nieuwe ontwikkelingen in staand beleid geborgd zijn.



Volksgezondheid

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 13.946 12.501 12.652 12.624 12.624 12.624




Totaal lasten 26.058 25.957 27.370 26.947 24.940 24.941



werkzaamheden 3.798 5.101 5.396 5.392 5.396 5.396

Subsidies en andere


Kapitaallasten 116 120 120 120 120 120



Personeel 13.300 12.746 12.560 12.358 12.367 12.367

Inhuur 688 424 438 432 433 433

Materieel 1.601 1.129 1.105 1.104 1.108 1.108



2.269 968 116 95 102 102







1. Toelichting op het totaal van baten en lasten en reserves.

Baten

De baten bestaan uit inkomsten uit de regiogemeenten voortvloeiend uit de taken voor de gemeenschappelijke regeling GGD

Rotterdam – Rijnmond, inkomsten uit reizigerszorg voor burgers en rijksbijdragen voor opgedragen taken in de bestrijding

van infectieziekten. Daarnaast zijn er baten afkomstig van regiogemeenten en andere GGD’en vanwege de uitvoering van

wettelijke basistaken. Ook zijn er inkomsten van rederijen i.v.m. inspecties voor het verlenen van Ship Sanitation Certificates.

Lasten

De lasten voor bestrijding infectieziekten en medische milieukunde en technische hygiënezorg bestaan met name uit inzet

eigen personeel en materiële (project)kosten.

De lasten voor brede zorgcoördinatie volwassenen hebben zowel betrekking op inzet van eigen personeel als op uitbesteed

werk (voor onderzoek en indicatiestellingen) en subsidies voor bv preventie alcohol- en cannabisgebruik en het project

Zichtbare Schakels Rotterdam. Dit project is dit jaar nieuw in de gemeentebegroting. Insteek is dat wijkverpleegkundigen met

een extra takenpakket actief zijn als Zichtbare Schakels in de wijken. Zij zetten zich in voor een gezonde wijk met een brede

en integrale aanpak van meervoudige problemen bij wijkbewoners. Via het Gemeentefonds krijgen we in 2013 en 2014 een

decentralisatie-uitkering van ruim € 1,6 mln om de doorstart van het project Zichtbare Schakels Rotterdam te borgen. In deze

periode gaan wij werken aan een verdere verdieping van het project en inpassing daarvan in het gemeentelijk beleid.

Reserves

Ultimo 2013 is de stand van de reserves nihil.


Het meerjarig verloop laat een stabiel verloop zien.





Volksgezondheid Baten Lasten Saldo

Bestrijding infectieziekten 9.009 13.908 -4.899

Medische milieukunde en technische hygiënezorg 1.369 2.642 -1.273

Brede zorgcoördinatie volwassenen 2.274 10.820 -8.546

Totaal 12.652 27.370 -14.718

4.6.2 Beleidsmatige inspanning Jeugdgezondheidszorg en opvoeding


Meer kinderen groeien op in een stabiele en kansrijke gezinssituatie. Aan het einde van deze collegeperiode is een

trendbreuk waarneembaar in de groei van het aantal jeugdigen dat instroomt in zwaardere vormen van jeugdzorg. De eigen

kracht van de burger is het uitgangspunt van beleid. Rotterdam is voorbereid op de nieuwe jeugdzorgtaken die per 2015

gedecentraliseerd worden. Aan het einde van de collegeperiode is Rotterdam klaar voor de uitvoering van deze nieuwe taken.


Het jeugdgezondheid beleid richt zich op het volgende programma:

Programmatische Aanpak: Ieder Kind Wint, zorg voor de toekomst / decentralisatie jeugdzorg

Het Rotterdams programma Ieder Kind Wint (IKW), zorg voor de toekomst / decentralisatie jeugdzorg wordt uitgevoerd.

Dit gebeurt langs 3 actielijnen, die aan het eind van deze collegeperiode gerealiseerd zijn:

1. Een sterke basis. Voor alle kinderen en hun ouders is er een goed en makkelijk bereikbaar aanbod van opvoedsteun; een

passend aanbod in elke wijk, aansluiting tussen Zorg en Onderwijs en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) als spin in

het web.

2. Professionals aan zet. Alle professionals in Rotterdam werken vanuit een gedeelde visie op de zorg voor jeugd.

Zij worden hiervoor toegerust en ondersteund. Met bestuurders en professionals werken we volgens de Rotterdamse

afspraken over informatie-uitwisseling, zorgcoördinatie en open afschalen.

3. Een betere sturing op de zorg voor jeugd. Partnerschap en resultaatgerichtheid zijn de kernmerken van de Rotterdamse

samenwerking rond zorg voor de jeugd. We sturen op heldere verantwoordelijkheden en resultaten.

Dit lokale programma is een uitwerking van de stadsregionale beleidsagenda. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de

gemeenten uit de stadsregio en met het veld (o.a. Bureau Jeugdzorg en het Centrum voor Jeugd en Gezin).

Een onderdeel van deze inspanning is de wettelijke taak jeugdgezondheidszorg voor 0–19 jarigen. De stichting CJG Rijnmond

voert deze taak uit. Door de invoering van KIEN (Kwaliteit voor Ieder Kind door Effectief en Efficiënt Noodzakelijke JGZ) in

2012 is de basiszorg voor alle kinderen gegarandeerd en is er tegelijkertijd meer tijd besteed voor kinderen die dat nodig

hebben. Door middel van KIEN wordt dit basistakenpakket flexibel aangeboden: de basiszorg voor alle kinderen, inclusief

een aantal groepscontact momenten, en een uitgebreider pakket, met meer individuele contactmomenten, voor kinderen en

gezinnen die dat nodig hebben.

Met de decentralisatie van de jeugdzorgtaken krijgt de gemeente de regie over alle vormen van de zorg en ondersteuning

voor jeugd, inclusief de daarbij behorende middelen. Dat betekent dat de gemeente per 1 januari 2015, naast de

jeugdgezondheidszorg, opvoed- en opgroeiondersteuning en licht ambulante zorg verantwoordelijk wordt voor ambulante

zorg, dagbehandeling, open residentiële zorg, pleegzorg, crisisopvang en zorg, gesloten jeugdzorg, jeugdbescherming,

jeugdreclassering, zorg voor jeugd met een lichte verstandelijke handicap, en zorg voor jeugd met psychiatrische of

psychosociale klachten.

Op deze manier moet worden gerealiseerd dat de zorg voor de jeugd beter op elkaar wordt afgestemd en beter aansluit

op de vragen van kinderen en gezinnen. Hierbij is van groot belang dat Rotterdam de bij deze opgave passende financiële

middelen ontvangt. We zetten in op een landelijke verdeelsystematiek die recht doet aan de Rotterdamse problematiek.

Naast de decentralisatie van de jeugdzorg zorgt de bezuinigingstaakstelling voor de noodzaak tot het herinrichten van de

zorgcoördinatie-structuren en het interventieaanbod. Hierbij is het van groot belang dat de uitkomsten van dit traject passen

binnen het perspectief van de decentralisatie van de jeugdzorg.


In overleg met het Rijk en samen met de gemeenten van de Stadsregio zijn voorbereidingen getroffen voor proeftuinen in het

kader van de decentralisatie van de Jeugdzorg. In de proeftuinen werken we uit hoe het nieuwe systeem van jeugdzorg er na

2015 uit zou moeten zien. Daarbij wordt bv. geëxperimenteerd met de verbinding onderwijs-zorg, eerdere toeleiding naar zorg

en de inzet van generalisten om een vroegtijdige juiste diagnose te kunnen stellen. In regionaal verband betreft het een pilot

over de toekomstige vormgeving van jeugdbescherming, die later wordt uitgebreid naar de nieuwe jeugdreclassering.

In het eerste kwartaal van 2013 wordt de raad – op basis van de uitwerking van de ontwikkelopgaven, de stand van

zaken rond de voorbereidingen en de actualiteit van het wetgevingsproces – een implementatieplan voorgelegd. In het

implementatieplan wordt een transitieagenda opgenomen met daarin de stappen die in 2013 en 2014 gezet moeten worden.

Het implementatieplan dient als spoorboekje voor deze twee jaren voorafgaand aan de decentralisatie per 1 januari 2015.

In het implementatieplan wordt duidelijk gemaakt of op onderdelen nog nadere uitwerking nodig is en welke proeftuinen

in 2013 gemonitord en afgerond worden. Ook zullen inhoudelijke keuzes worden voorgelegd, die van belang zijn voor het

verdere proces (voor zover die de ontwikkelopgaven raken, zoals over de doorontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en

Gezin). Voorstellen zoals een nieuwe gemeentelijke verordening zullen eind 2013 – begin 2014 aan de gemeenteraad worden

gezonden. Ten slotte gaat het implementatieplan in op de aspecten die in 2013–2014 geïmplementeerd moeten worden.

Zo ronden wij in 2013–2014 op basis van het landelijke verdeelmodel dat begin 2013 gepubliceerd wordt, de inrichting van

het zorg inkoopmodel af. Er wordt een start gemaakt met het opstellen van beschikkingen of een bestek, afhankelijk van de

gekozen inkoopvorm (subsidiëring respectievelijk aanbesteding).

De verbinding tussen de verschillende decentralisaties

Zodra duidelijk is wat de (mogelijke) nieuwe ontwikkelingen zijn naar aanleiding van het op te stellen regeerakkoord en

welke keuzes het nieuwe kabinet maakt t.a.v. de verschillende decentralisaties (Wet naar werken naar vermogen, AWBZ

begeleiding, Jeugdzorg), informeert het college de raad over de consequenties. Tegelijkertijd blijven we zoeken naar

verbindingen in de verschillende ontwikkelingen op het terrein van zorg en welzijn. In samenhang met de decentralisaties

wordt hier gezamenlijk beleid op ontwikkeld.

Het hierboven beschreven programma wordt in de begroting weergegeven door twee producten:

Product Basisondersteuning voor de jeugd

Een onderdeel van dit product is de wettelijke taak jeugdgezondheidszorg voor 0-19 jarigen. De stichting CJG Rijnmond voert

deze taak uit. Gemeenten zijn op grond van de Wet op de jeugdzorg verplicht een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) tot

stand te brengen. Door de invoering van KIEN (Kwaliteit voor Ieder Kind door Effectief en Efficiënt Noodzakelijke JGZ) in 2012

is de basiszorg voor alle kinderen gegarandeerd en is er tegelijkertijd meer tijd besteed voor kinderen die dat nodig hebben.

Door middel van KIEN wordt dit basistakenpakket flexibel aangeboden: de basiszorg voor alle kinderen, inclusief een aantal

groepscontact momenten, en een uitgebreider pakket, met meer individuele contactmomenten, voor kinderen en gezinnen

die dat nodig hebben. De gezondheidssituatie van de jeugd wordt gemonitord als onderdeel van het wettelijke en reguliere

volksgezondheidsbeleid.

Product Zorg voor de jeugd

Dit product betreft de vijf gemeentelijke taken op het terrein van opgroei- en opvoedhulp, die in het kader van de Wet

maatschappelijke ondersteuning (WMO) zijn benoemd;

– signalering,

– advies en consultatie,

– lichte pedagogische hulpverlening,

– zorgcoördinatie en

– toeleiding naar zorg.

Er worden programma’s ontwikkeld en uitgevoerd, vooral op het gebied van voeding en beweging “Lekker Fit”. Het programma

Gezonde School stimuleert onderwijsinstellingen structureel te werken aan gezondheidsbevordering en vroeg signalering.

Een onderdeel van dit product betreft de beleidsadvisering en ontwikkeling op het gebied van jeugd en zorg.

Daarnaast vallen onder dit product de activiteiten van professionele hulp aan multiprobleem gezinnen bij de oplossing van

problemen. Het betreft hier gezin- en jongerentrajecten, specifiek voor doelgroepen, na verwijzing/indicatie. Instellingen van

zorgaanbieders verzorgen de uitvoering.

Ook zijn in dit product de activiteiten opgenomen van het programma “Ieder Kind Wint, Zorg voor de toekomst” en de

activiteiten die betrekking hebben op de decentralisatie van de jeugdzorgtaken naar de gemeente. Tot aan het moment van

de decentralisatie van de jeugdzorgtaken voorzien wij in mandaat van de Stadsregio in de jeugdzorg door subsidies aan

zorgaanbieders in de regio.

Binnen de actielijn ‘professionals aan zet’ binnen IKW investeren we in de kwaliteit van de professionals. De meldcode en

SISA zijn daarvoor belangrijke instrumenten qua ondersteuning en handhaving.


Overige inzet

Naast het programma IKW voert de gemeente taken uit op het gebied van de kinderopvang en de jeugdconsul:

1. Wij financieren kinderopvang op sociaal-medische indicatie (SMI), waardoor een kind voor een deel van de week een

veilig en goed klimaat wordt geboden in een kinderencentrum, op het moment dat de ouder(s) vanwege problemen bij

ouder(s) en/of kind niet zelf in staat is/zijn om voor het kind te zorgen. Met kinderopvang Sociaal Medische Indicatie wordt

beoogd (dreigende) ontwikkelingsachterstanden te voorkomen bij kinderen. Naast de SMI wordt plusopvang geboden aan

kinderen van 0–13 jaar die niet kunnen functioneren in de gewone kinderopvang of extra (medische) zorg nodig hebben.

De in 2010 ingezette aanscherping van het beleid, inperking van de omvang en duur van de opvang, leidt ook in 2013 tot

beheersing van de kosten.

2. Volgens de Wet kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen is de gemeente eindverantwoordelijk voor het toezicht op

de kwaliteit van kinderopvangvoorzieningen. Daarnaast is de gemeente eindverantwoordelijk voor de handhaving en

registervoering. In 2012 zijn belangrijke stappen gezet in de uitbreiding van handhaving. Ons beleid is om streng aan de

poort te selecteren en om streng te handhaven wanneer niet wordt voldaan aan de kwaliteitseisen van de wet. Dit beleid

zal in 2013 worden gecontinueerd en verder worden geprofessionaliseerd. Complicatie daarbij is dat Rotterdam – net als

andere grote steden – met ingang van 2012 fors minder geld heeft gekregen uit het Gemeentefonds voor de uitvoering

van deze taak als gevolg van een nieuwe landelijke verdeelsleutel. Wij zetten ons in G4-verband in voor een correctie

op deze verdeelsleutel, zodat grootstedelijke problematiek een zwaarder gewicht krijgt. Wanneer deze correctie niet

plaatsvindt, moeten in 2013 keuzes worden gemaakt binnen het risico gestuurd toezicht waarbij er nog sprake is van

verantwoord toezicht. Volgens de wet moeten binnen het risico gestuurd toezicht alle locaties jaarlijks worden bezocht.

In Rotterdam wordt ervoor gekozen om bij goede organisaties met meerdere locaties een steekproef te trekken.

Doelstelling is om door dit beleid in 2013 tenminste 75% van het totaal aantal locaties te inspecteren.

3. Jeugdconsul. De taken van de jeugdconsul worden vanaf oktober 2012 ingebed in de staande organisatie. Het gaat

dan om de 3 taken van de jeugdconsul: hoogste escalatieniveau, evaluatieonderzoek n.a.v. concrete casuïstiek en het

doen van aanbevelingen naar het systeem van zorgen hulpverlening. De eerste taak wordt belegd bij de functie van

clusterdirecteur MO en de tweede taak wordt belegd bij de Interne Audit Afdeling (IAA) binnen de gemeente Rotterdam.

Een jaar na inwerkingtreding wordt deze verandering geëvalueerd.

Indicator kinderopvang

Rekening

2011

Begroting

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Overige prestatie-indicatoren

Percentage geïnspecteerde locaties kinderopvang en peuterspeelzalen 90% 75% 75% 75%


Jeugdgezondheidszorg en opvoeding

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 25.610 5.855 5.614 4.714 4.714 4.714


Opbrengsten derden 571 1.155 1.003 1.003 1.003 1.003


Totaal lasten 53.571 50.759 47.731 45.824 45.262 45.263



werkzaamheden 4.240 3.382 2.951 2.954 2.954 2.954

Subsidies en andere


Kapitaallasten 552 536 520 503 487 487



Personeel 9.527 9.913 8.584 8.404 8.413 8.413

Inhuur 522 318 311 299 297 297

Materieel 1.385 910 976 888 857 857



2.173 684 331 319 326 326









Baten

De baten hebben betrekking op extern gefinancierde onderzoeksprojecten, inkomsten van regiogemeenten en van andere

gemeentelijke instellingen. Inkomsten van regiogemeenten en andere gemeentelijke concernonderdelen zijn onder andere

bestemd voor het toezicht op kinderopvangvoorzieningen, de inhuur van gezinscoaches en gezondheidsbevordering voor

jongeren.

Lasten

Een belangrijk onderdeel van de basisondersteuning voor de jeugd en van de zorg voor de jeugd wordt uitgevoerd door

de stichting CJG Rijnmond. Daarnaast vallen onder de paraplu van het programma IKW activiteiten van professionele

hulp aan multiprobleem gezinnen bij de oplossing van problemen. Het betreft hier gezin- en jongerentrajecten, specifiek

voor doelgroepen, na verwijzing/indicatie. Instellingen van zorgaanbieders verzorgen de uitvoering. Het merendeel van de

lasten voor deze inspanning bestaat derhalve uit subsidies. Eigen apparaatskosten hebben vooral betrekking op beleids- en

regietaken van de gemeente. Tevens worden met het eigen apparaat programma’s ontwikkeld en uitgevoerd, vooral op het

gebied van voeding en beweging “Lekker Fit”. De kosten voor sociaal medische indicatie en inspectie kinderopvang bestaan

uit subsidies aan uitvoerende instanties en uit bijdragen in de kosten voor de kinderopvanginstellingen, voor zover het de

kinderopvang op sociaal - medische indicatie betreft. Toezicht en handhaving van kinderopvanginstellingen wordt gedaan met

inzet van eigen personeel.

Reserves



De bijdragen rijk en mede-overheden dalen aanzienlijk met ingang van 2012. Dit komt omdat met ingang van 2012 de brede

doeluitkering CJG (€ 17,6 mln) is vervallen. De middelen zijn vanaf 2012 structureel aan het Gemeentefonds toegevoegd.




Jeugdgezondheidszorg en opvoeding Baten Lasten Saldo

Sociaal medische indicatie en inspectie kinderopvang 774 6.570 -5.796

Jeugdconsul 0 337 -337

Basisondersteuning voor de jeugd 153 18.923 -18.770

Zorg voor de jeugd 4.687 21.901 -17.214

Totaal 5.614 47.731 -42.117

4.6.3 Beleidsmatige inspanning Kwetsbare personen en huiselijk geweld


Wij gaan er vanuit dat elke Rotterdamse burger iets bijdraagt aan de stad. Daar waar sprake is van belemmeringen bieden wij

ondersteuning. In ruil daarvoor verwachten wij van mensen dat zij alles op alles zetten om hun beperkingen te overwinnen en

mee te doen in de samenleving.


Voor de zelfredzaamheid zijn twee targets en één prestatie-indicator geformuleerd:


In de onderstaande tabel is de target opgenomen.

Aan het eind van deze collegeperiode is er bij 9.200 zeer

kwetsbare Rotterdammers sprake van een stabiele situatie

voor leefgebieden zoals wonen, zorg, justitie, dagbesteding

(werk, stage, scholing), inkomen en sociaal netwerk

Mijlpaal/

planning


Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012 2013–2014

2.108 2 3.950 6.550 9.200

Realisatie 3.044 3.132 3

Belangrijkste inspanningen & meetbare prestaties: mijlpaal/planning

(datum) 3.634 7.300 10.800 13.800

Aantal integrale trajecten Realisatie 6.447 7.042 4

Overige prestatie-indicator

% meldingen bij Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld dat

een passend zorgaanbod krijgt (nulmeting 2010: 46%) 60% - * - */80%

* = Voor deze indicator zijn in het Programma Veilig Thuis geen tussentijdse targets benoemd.

Het beleid richt zich op het volgende programma:

Programmatische Aanpak: Kwetsbare Personen

Een klein deel van de Rotterdamse bevolking is niet zelfredzaam en heeft last van verweven problematiek op meerdere

leefgebieden tegelijk. Het gaat om circa 30.000 mensen (5%). Deze mensen zijn de sturing op hun leven kwijt, vinden hun

weg in de zorg niet, mijden de zorg zelfs. Zo haken groepen af zoals kwetsbare jongeren, zwerfjongeren, daken thuislozen,

mensen met meervoudige GGz -problematiek, justitiabelen en kwetsbare ouderen. De zelfredzaamheid van deze mensen

moet omhoog. Hiertoe hebben wij het Programma Kwetsbare Personen (KP) opgestart. Dit meerjarige programma richt zich

op deze 30.000 meest kwetsbare Rotterdammers en kent een looptijd tot 2014. Dit programma is in juni 2011 door het college

vastgesteld. De gemeenteraad wordt tweemaal per jaar geïnformeerd (juni en november) over het programma en de relevante

maatschappelijke effecten.

Regie op kwetsbare groepen (MO, verslavingszorg)

Het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang II (PvA MO II), onderdeel van het Programma KP, bevat de doelgroepen daken

thuislozen en meervoudig/GGZ. Het PvA MO werkt in een geregisseerd samenspel van de volgende processen:

1. Persoonsgerichte integrale aanpak (gemeente, zorginstellingen, politie en OM samen).

2. Resultaatgerichte zorginkoop (een zorginkoop team voor alle leefgebieden 5 en financiers).

3. Adequaat nimby 6 -management (verdeling en geprotocolleerde aanpak van MO en GGz voorzieningen in wijken en

buurten).

Als gevolg van deze aanpak leveren deze mensen een constructieve bijdrage aan de samenleving, en nemen overlast en

criminaliteit fors af. Economisch gezien is vroegtijdig investeren voordeliger dan later ingrijpen. Door de rijksbezuinigingen

op de AWBZ loopt de meest kwetsbare groep echter het risico niet de zorg te krijgen die men nodig heeft. Ook door de

voortdurende economische onzekere situatie moet rekening gehouden worden met een toenemende hulpvraag. Wij monitoren

deze ontwikkelingen nauwkeurig om waar nodig bij te sturen.

Om de doorstroom in de keten MO te bevorderen naar een zo maximaal niveau van zelfredzaamheid, is uitbreiding van

woonplekken met (ambulante) begeleiding en zorg ook in 2013 noodzakelijk. Voor 2013 is in het kader van Plan van Aanpak

MO II een uitbreiding geraamd van in totaal 110 plekken.

Zorg voor kwetsbare personen (LZN, PGA)

De zorg voor kwetsbare personen, ook wel Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz) genoemd, is gericht op

individuele burgers van Rotterdam met meervoudige problematiek (materiële, psychiatrische, sociale en/of somatische

problemen). Het geeft invulling aan het hierboven bij het PvA MO genoemde eerste proces: de persoonsgerichte integrale

aanpak. Het gaat om kwetsbare mensen die niet in staat of bereid zijn gebruik te maken van het zorgen welzijnsaanbod en

daardoor risico lopen op meerdere leefgebieden.

2 Realisatie 2010 / 0-meting = eindstand PvA MO 31 december 2010

3 Peildatum 30 april 2012

4 Peildatum 30 april 2012

5 Leefgebieden: inkomen, dagbesteding, huisvesting, familie relaties, geestelijke gezondheid, fysieke gezondheid, verslaving, algemene dagelijkse

levensvaardigheden, sociaal, maatschappij en justitie.

6 NIMBY; not in my backyard.


Denk aan daken thuislozen, overlastgevende verslaafden, burgers getroffen door geweld achter de voordeur, zorgwekkende

zorgmijders, mishandelde ouderen, verkommerde en verloederde psychiatrische patiënten en kwetsbare justitiabelen

(zoals overlastgevende verslaafden en zorgbehoevende aanstaande ex-gedetineerden). Teneinde deze mensen in een

vroeg stadium te bereiken en te begeleiden naar een passend zorgen welzijnsaanbod worden zij in een individueel traject

geplaatst waar de gemeente de regie op heeft. Net zo worden individuen, waaronder justitiabelen en verslaafden teneinde

overlast op straat en in de wijk terug te brengen en recidive te voorkomen, in trajecten geplaatst waarbij de samenwerking

tussen strafrechtelijke en hulpverlenende maatregelen centraal staat. Dit betreft de zorgcoördinatie ten behoeve van

zorgbehoevende Rotterdammers die als veelpleger of aanstaande ex-gedetineerde in het Veiligheidshuis voorkomen.

In vervolg op het herontwerp Zorg voor Volwassenen 2012 wordt er in 2013 in de zorg voor kwetsbare personen een

efficiëntieslag gerealiseerd door het verder integreren van regie, beleid en inkoop. Concreet betekent dit in 2012 het

samenvoegen van de lokale zorgnetwerken (LZN) en de lokale teams huiselijk geweld (LTHG) in de te vormen gebiedsteams

in het cluster Maatschappelijke Ontwikkeling. Middels de bestuursopdracht Herontwerp Brede Zorgcoördinatie zetten wij,

vanaf 2013, in op een striktere scheiding tussen proces- en casusregie met heldere rolbeschrijvingen. De gemeente draagt

verantwoording voor de procesregie en uitvoerende organisaties zijn verantwoordelijk voor de casusregie. Hierdoor zijn we

als gemeente beter in staat om mede door middel van financiële prikkels te sturen. Doordat de gemeente en ketenpartners

flexibeler omgaan met elkaars tijd en meer verantwoordelijkheden bij uitvoerende organisaties leggen komt meer tijd

beschikbaar voor hulp- en zorgverlening aan kwetsbare personen.

Als gevolg van de economische crisis verandert de aard en omvang van de groep kwetsbare personen. Er wordt in 2012 een

toename van mensen verwacht die een beroep doen op het stedelijk vangnetteam. Als gevolg hiervan wordt de capaciteit

(beperkt) uitgebreid. De aanpak op veelplegers en nazorg na detentie zal in 2013 volledig zijn geborgd in het Veiligheidshuis

Rotterdam-Rijnmond.

Bestrijding huiselijk geweld

Rotterdam heeft als centrumgemeente de regie op de aanpak huiselijk geweld. In het College-actie programma Veilig Thuis

2011–2014 staan de ambities en acties beschreven die ook in 2013 als uitgangspunt gelden. In 2013 ligt de nadruk op het

verder inrichten en borgen van onderdelen uit het programma; daarnaast zal op onderdelen worden geëvalueerd en waar

nodig bijgestuurd. Concreet gaat het om de implementatie en borging van de brede ketenaanpak huiselijk geweld. Dit betreft

het optimaliseren van de front office, de verdere integratie in het Veiligheidshuis Rotterdam-Rijnmond en het borgen van

proces- en casusregie.

Daarnaast zal verder worden gewerkt aan de verbinding met de jeugdketen in relatie tot de decentralisatie Jeugdzorg en

de ontwikkeling van één meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Het werken met één gereedschapskist

van civiel-, straf- en bestuurlijke maatregelen zal in 2013 zijn beslag krijgen en volledig in de aanpak worden benut. Het

aantal uit te voeren Tijdelijk Huisverboden zal naar verwachting in 2013 nog licht stijgen of op zijn minst gelijk blijven. Inzet

hierop blijft dan ook m.b.t. capaciteit prioriteit hebben. Dit geldt ook voor de uitvoering van de Tijdelijk Huisverboden bij

Kindermishandeling.

De in 2012 ontwikkelde interventies op het terrein van eigen kracht en zelfredzaamheid bij slachtoffers en het vergroten

van expertise inzake de opvoeding na partnergeweld zal in 2013 worden uitgevoerd en in de aanpak worden opgenomen.

De aanpak op doelgroepen zoals eergerelateerd geweld en ouderenmishandeling zal de komende jaren verder worden

geïntegreerd in de bredere aanpak huiselijk geweld. In lijn met de decentralisatie vrouwenopvang zal Rotterdam als

centrumgemeente in 2013 samen met de omliggende gemeenten een regiovisie ontwikkelen.


Kwetsbare personen en huiselijk

geweld

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 5.282 4.809 4.207 4.144 4.144 4.144




Totaal lasten 81.274 87.462 80.915 79.903 79.294 79.295




Kwetsbare personen en huiselijk

geweld

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016



werkzaamheden 1.987 1.916 2.142 2.157 2.135 2.135

Subsidies en andere




Personeel 12.972 12.352 12.260 11.936 11.879 11.879

Inhuur 262 414 417 406 404 404

Materieel 937 1.026 1.013 1.133 1.166 1.166






Bestemmingsreserve PVA MO/

Overdracht van SoZaWe 3.143 1.000 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Fysieke

woonvoorziening maatschappelijk opvang 3.392 4.794 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Pooierboys 125 0 0 0 0 0





Baten

De baten bestaan uit rijksbijdragen voor de regeling heroïnebehandeling en uit bijdragen van andere G-4 gemeenten en

regiogemeenten.

Lasten

De programmalasten bestaan voor een groot deel uit verstrekte subsidies aan instellingen als het Leger des Heils en het

Centrum voor dienstverlening (CVD) binnen het programma Kwetsbare Personen. Gefinancierde activiteiten zijn onder

meer nachtopvang, dagopvang, beschermd wonen en zelfstandig wonen met begeleiding. Eigen apparaatskosten hebben

betrekking op beleid en regie (zorginkoop, keten- en trajectregie) op de programma’s Kwetsbare Personen en Veilig Thuis, op

het stedelijk vangnetteam, en op het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld.

Reserves



Het meerjarig verloop laat een stabiel verloop zien.




Kwetsbare personen en huiselijk geweld Baten Lasten Saldo

Zorg voor Kwetsbare personen (LZN, PGA) 1.035 7.636 -6.601

Regie op kwetsbare groepen (MO, verslavingszorg) 2.367 63.755 -61.388

Bestrijding huiselijk geweld 805 9.524 -8.719

Totaal 4.207 80.915 -76.708


Hoofdstuk 4.7


Beleidsveld 7

Participatie

Portefeuillehouders:

Wethouders Werk, inkomen en zorg en Arbeidsmarkt, hoger onderwijs, innovatie en participatie


Iedereen participeert, op zijn of haar manier, in de samenleving

Ook al heb je beperkingen, iedereen kan iets en daar richten we ons op. Daar waar sprake is van belemmeringen bieden

wij ondersteuning. In ruil daarvoor verwachten wij van mensen dat zij zich maximaal inzetten om hun beperkingen te

overwinnen en meedoen in de samenleving. Wij vragen aan iedereen om de Nederlandse taal te spreken, aan het werk en/of

vrijwilligerwerk te gaan of onderwijs te volgen.

Toelichting

We gaan door met de inzet om de arbeidsparticipatie in Rotterdam te verhogen. We blijven daarvoor inzetten op toeleiding

van mensen naar werk. Dit binnen een context van economische stagnatie, minder middelen en krapte op de arbeidsmarkt.

Door de afnemende bevolkingsgroei en de ontwikkeling naar een duurzame en dienstverlenende economie veranderen

ook de eisen die de arbeidsmarkt aan werkgevers en werknemers stelt. De Rotterdamse arbeidsmarkt wordt – ondanks

verbetering in de afgelopen jaren – gekenmerkt door een relatief laag opleidingsniveau en een beperkte groei van

de werkgelegenheid. Om de noodzakelijke kwaliteitslag te maken, is het investeren in de talentontwikkeling van elke

Rotterdammer – werkend, niet werkend of op school – van het grootste belang. Eén collegeperiode is te kort om alle ambities

te realiseren, maar geeft voldoende tijd om samen met het bedrijfsleven en onderwijs de noodzakelijke beweging in gang

te zetten. We benutten onze (regionale) netwerken, waarin we met het bedrijfsleven, de overheid en de onderwijs- en

kennisinstellingen participeren om een gezamenlijke agenda op te stellen, waarbij bovengenoemde ambities leidend zijn.

Hoofdstuk 4.7 | Beleidsveld Participatie | pagina 103

Arbeidsparticipatie

Baten: 703.582

Lasten: 778.054

Saldo: -74.742


Baten: 12.134

Lasten: 148.951

Saldo: -136.817

Participatie

Participatie jeugd

Baten: 4.172

Lasten: 15.133

Saldo: -10.961

Armoedebestrijding

Baten: 1.994

Lasten: 58.796

Saldo: -56.802

4.7.1 Beleidsmatige Inspanning Arbeidsparticipatie


Focus van de inspanning: onze ambitie is het verhogen van de arbeidsparticipatie; we willen dat iedereen iets terug doet voor

zijn uitkering.


Om de arbeidsparticipatie te verhogen is de volgende doelstelling geformuleerd:

In deze collegeperiode activeren we 20.000 bijstandsgerechtigde Rotterdammers:

1. Collegetarget 10.000 bijstandsgerechtigde Rotterdammers stromen uit naar betaald werk.

Zowel in 2010 en 2011 is de geplande uitstroom naar werk nagenoeg gerealiseerd. De verklaring voor de lage realisatie in het

eerste deel van 2012 ligt in de economische situatie en de doorwerking daarvan op de arbeidsmarkt. Uit cijfers van het CBS

(totaalbeeld arbeidsmark) blijkt dat de werkloosheid groeit en het aantal openstaande vacatures daalt. Ondanks dit negatieve

beeld is de doelstelling voor 2013 om het aantal uitkeringsontvangers gelijk te houden (en zo mogelijk te laten dalen) en de

uitstroom naar werk te vergroten.

2. Collegetarget 10.000 bijstandsgerechtigde Rotterdammers die nog niet kunnen uitstromen naar werk, ontwikkelen zich

een stap omhoog op de participatieladder.

Per 1 januari 2011 is het totale bijstandsbestand gescoord op de participatieladder, waarmee de nulmeting voor deze

target heeft plaatsgevonden. Aangezien het structureel periodiek uitvoeren van een meting van de ontwikkeling op de

participatieladder voor de totale populatie tijdrovend is en een aanzienlijke belasting voor de uitvoeringsorganisatie vormt, is

besloten om geen jaarlijkse meting voor het gehele bestand meer uit te voeren. Bijstandsgerechtigde Rotterdammers worden

nu nog op de participatieladder gescoord bij instroom en bij uitstroom. Voor de bijstandspopulatie in de 7 Full Engagementwijken

wordt de jaarlijkse meting wel uitgevoerd. Op basis van de realisatie over 2011 (3.661 stijgingen) was de mijlpaal voor

2012 en 2013 vastgesteld op 3.200 personen per jaar.


Target 3a: 10.000 bijstandsgerechtigde Rotterdammers

stromen uit naar betaald werk

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012 Eindwaarde

Mijlpaal/

planning 1.800 2.500 2.500 9.300

Realisatie

1.648 *) 2.365 *)

(stand per

ultimo

augustus

2012)

*Target einde collegeperiode is 10.000. Bij de eindverantwoording 31–12–2013 kan een inschatting gegeven worden van de nog te verwerken mutaties over het

restant van de collegeperiode.

Target 3b: 10.000 bijstandsgerechtigde Rotterdammers die

nog niet kunnen uitstromen naar werk, ontwikkelen zich

een stap omhoog op de participatieladder

Mijlpaal/]

planning

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012

Realisatie 3.661

2013/

Eindwaarde

0 3.000 3.200 3.200/10.000

Toelichting

De gevolgen van de economisch zware tijden zien we terugkomen in de huidige arbeidsmarkt. De werkloosheid stijgt,

het aantal vacatures loopt terug en de trend van flexibilisering van de arbeidsmarkt leidt tot andere verhoudingen tussen

werkgevers en werknemers. Dit betekent ook iets voor onze werkgeversaanpak. Om zoveel mogelijk werkzoekenden aan de

slag te krijgen wordt in de huidige laagconjunctuur meer ingezet op kortlopende contracten, detachering en parttime werk.

Het opdoen van werkervaring in detacheringen of kortlopende contracten is van grote waarde bij het vinden van vast regulier

werk. Op het moment dat de economie weer aantrekt kan direct van de opgedane ervaring geprofiteerd worden.

In de Rotterdamse werkgeversaanpak is de vraag van de werkgever leidend. Vanuit dit klantperspectief worden werkgevers

zoveel mogelijk ontzorgd. We sluiten arrangementen af over te vervullen vacatures, om langs die weg zoveel mogelijk

werkzoekenden die afhankelijk zijn van een uitkering te laten uitstromen. Om de – zowel door werkgever als werkzoekende –

gewenste focus aan te brengen en duidelijke verhoudingen te scheppen zetten we in op die sectoren, waarvan is vastgesteld

dat deze kansen bieden op de Rotterdamse arbeidsmarkt.

Bij de inkoop van diensten en producten bij opdrachtnemers worden afspraken gemaakt over de inzet van werkzoekenden met

een gemeentelijke uitkering (Social Return). Social Return kan hierbij verschillende vormen aannemen. Dit kan door plaatsing

van werkzoekende uitkeringsgerechtigden op een vacature, maar ook door plaatsing op een flexplek in gedetacheerde vorm,

het uitbesteden van werk aan de beschutte werkomgeving voor de SW, het bieden van werkleerplekken of anderzins.

De re-integratieactiviteiten zijn gericht op het ‘job ready’ maken van de werkzoekenden (aanbodversterking) zodat werkgevers

ze kunnen inzetten op de werkvloer. Partnerships met werkgevers, waarbij zij vooraf meedenken over de noodzakelijke

inzet, zijn het uitgangspunt voor investeringen die zoveel mogelijk op de werkvloer zelf worden uitgevoerd. De activiteiten

zijn gericht op het beheersbaar maken van (multi)problemen (ExIT) of op het opdoen van werknemersvaardigheden

(werkervaringsplekken). Ook vormen van (groeps)detachering behoren tot de mogelijkheden. Scholing wordt alleen nog

ingezet indien een werkgever aangeeft de werkzoekende in dienst te nemen na succesvolle afronding van het traject.

Met de Monitor Werk en Inkomen zal de raad periodiek worden geïnformeerd over de resultaten van het hierboven geschetste

beleid.

Participatiebudget

Op het participatiebudget zijn drastische bezuinigingen doorgevoerd. Hierdoor kunnen minder re-integratie trajecten worden

ingekocht voor mensen die een uitkering ontvangen. Centraal bij de inzet van het participatiebudget in 2013 staat uitstroom uit

de uitkering. Beschikbare middelen worden dan ook ingezet voor de mensen waarvan wordt verwacht dat ze met een steuntje

in hun rug werk kunnen vinden, zoals een opleiding gecombineerd met een baangarantie.

ID/WIW

In 2013 wordt de afbouw van de WIW verder ten uitvoer gebracht. In 2012 (en eerder) zijn daartoe alle voorbereidende

handelingen reeds in gang gezet. Voor de werknemers wordt alles in het werk gesteld om actief te blijven op de arbeidsmarkt.

Dit gebeurt onder andere in samenwerking met het Mobiliteitscentrum. Daar waar dit niet kan, worden andere processen (bijv.

richting WW) in gang gezet. Voor de werkgevers worden andere oplossingen gezocht om het beschikbare werk op een andere

manier in te vullen.


Wet werken naar vermogen (WWNV)

Eén nieuwe regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt, waarin de WWB (bijstand) geheel en de WSW (sociale

werkplaatsen) en de WAJONG (jonggehandicapten) gedeeltelijk opgaan in een nieuwe wet; de Wet werken naar vermogen

(WWNV) . In 2012 is gestart met het doorvoeren van de algemene wijzigingen in de WWB en het treffen van voorbereidingen

voor de Wet werken naar vermogen. Het wetsvoorstel voor de Wet werken naar vermogen is controversieel verklaard. Na de

verkiezingen in september 2012 worden mogelijk toch stelselwijzigingen in de sociale zekerheid doorgevoerd (WWB, AWBZ,

WAJONG).

WSW

Door het controversieel verklaren van de Wet werken naar vermogen (Wsw) blijven in elk geval in 2013 de bestaande

formele kaders ongewijzigd . De Wsw blijft vooralsnog een aparte wet. Ondanks deze ontwikkelingen op rijksniveau,

blijven de inspanningen onverminderd gericht op maximaal regulier werken voor de SW-doelgroep. Het vastgestelde

Herstructureringsplan blijft daarbij het richtinggevende kader. De beschutte werkvoorziening wordt teruggebracht tot een

voorziening voor uitsluitend diegenen, die onder aangepaste omstandigheden kunnen functioneren en een verdiencapaciteit

van minder dan 20% hebben. Dat betreft in 2015 circa ⅓ van de huidige omvang. De overige geïndiceerden werken dan

buiten de beschutte omgeving, waarbij het primair zal gaan om individuele of groepsdetacheringen. Als uitvloeisel van deze

beleidsrichting wordt de infrastructuur verder verkleind, waarbij wel rekening wordt gehouden met de noodzaak om als

gemeente te kunnen beschikken over een kwalitatief goede leer-/werkomgeving voor diverse doelgroepen. De bedrijfsvoering

wordt verder geoptimaliseerd, waarbij onder meer wordt ingezet op meer rendabele marktactiviteiten voor de doelgroep.

Maatschappelijke inspanning (activering)

Van Rotterdamse burgers die gebruik maken van overheidsvoorzieningen en/of een uitkering ontvangen wordt voor deze

dienstverlening een tegenprestatie verwacht. Bijvoorbeeld door naar vermogen actief te participeren in de samenleving.

Zo leveren zij een maatschappelijke inspanning aan de stad/wijk.

In 2012 is de aanpak Full Engagement in 7 wijken (Overschie, Oud-Crooswijk, Oude Noorden, Pendrecht-Noord, Bloemhof-

Noord, Tussendijken (alle in eigen beheer) en Tarwewijk (door twee private organisaties) voortgezet. Deze ervaringen

worden benut bij een bredere aanpak op het terrein van activering, specifiek gericht op de zogeheten activeringsdoelgroep

WWB (werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt: circa 13.000–14.000). Het is van belang dat bij de

maatschappelijke inspanningen ook wordt ingezet op wederkerigheid waarbij hun inzet ook kan bijdragen aan de resultaten

van verschillende voorzieningen die er zijn. Vanuit de gedachte “werk is de beste zorg” kunnen diverse voorzieningen worden

benut voor bijvoorbeeld activering van kwetsbare personen.

Gestreefd wordt naar een sectoroverstijgende integrale aanpak op het gebied van maatschappelijke inspanning in 2013 die

duurzaam verankerd is in beleid. Ook als het om kwetsbare personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt gaat voor wie

ook veel zorg nodig is. Dat beleid moet worden vertaald in de instrumenten en voorzieningen die worden ingezet waarbij een

efficiënte inzet en verhoging van het rendement noodzakelijk zijn.

Verstrekken van uitkeringen

De gevolgen van de verslechterende economische situatie gaat ook niet aan Rotterdam voorbij. De halverwege 2011

ingezette daling van het uitkeringsvolume heeft zich in de eerste maanden van 2012 gestabiliseerd, om vervolgens (licht) te

stijgen. Om het tij te keren is gezocht naar verdere mogelijkheden om uitstroom te bevorderen en de werkzoekende vooral

zelf verantwoordelijkheid te laten nemen voor zijn eigen inkomen.

Er is gestart met een versnelde invoering van de sectorteams in 2012. Deze teams hebben in verschillende sectoren

contacten met werkgevers over vacatures en proberen deze te matchen op werkzoekenden uit het bestand. In 2013 zal deze

werkwijze worden doorgezet en uitgebreid. Daarnaast wordt door middel van een strikte uitvoering van het maatregelenbeleid

bij niet of onvoldoende medewerken door de werkzoekende de uitkering verlaagd. Dit heeft ook een positief effect op de

gemiddelde kosten per uitkering.

Handhaven en terugvordering

Handhaven maakt onderdeel uit van de inzet om de beoogde volumereductie te realiseren en richt zich niet alleen op

rechtmatigheidsaspecten zoals controle van inkomen, vermogen of woonsituatie. Uitkeringen die ten onrechte zijn verstrekt

worden teruggevorderd. Daarnaast gaat het ook om handhaving op doelmatigheidsaspecten, de aanpak van klanten die

onvoldoende moeite doen om zelf in eigen inkomen te voorzien. Inzet wordt gedaan door o.a. strikte controles aan de poort,

risicosturing, effectieve gegevensuitwisseling, afhandeling van fraudesignalen en themagerichte controles.


Er zijn bij de Eerste Kamer twee wetten in behandeling die, als de Eerste Kamer instemt met de voorstellen, naar verwachting

in 2013 in werking zullen treden.

Het gaat om een wettelijke regeling van de gevolgen als werkzoekenden niet meewerken aan een huisbezoek. Het wetsvoorstel

geeft een aanvulling op de huidige regels en het wetsvoorstel “Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZWwetgeving”.

Daarmee wordt het sanctieregime bij fraude in de sociale zekerheid fors verzwaard. Het wetsvoorstel raakt niet

alleen de bijstand en aanverwante wetten, maar ook de volks- en werknemersverzekeringen (UWV en SVB).

Het gaat daarbij onder meer om het volgende:

– Het terugvorderen van ten onrechte verstrekte uitkeringen wordt wettelijk verplicht; dit is nu in de WWB een bevoegdheid.

Op grond van eigen beleid is dit in Rotterdam al verplicht.

– De herintroductie van de bestuursrechtelijke boete. De boete was, bij de invoering van de Wet werk en bijstand in 2004,

juist afgeschaft omdat de effectiviteit in het bijstandsdomein beperkt was. Op grond van het wetsvoorstel wordt het

college verplicht om het terug te vorderen bedrag te verhogen met een boete van 100%, bij recidive met 150%. Gegeven

de beperkte afloscapaciteit bij inkomens op minimumniveau blijkt het nu al niet eenvoudig om openstaande vorderingen

te innen. De wetgever reikt hiervoor geen oplossing aan. Verder moet ook nog bij het opleggen van de boete een aantal

bijzondere wettelijke waarborgen in acht genomen worden.

– De grens waarbij het college aangifte van fraude kan doen wordt verhoogd van € 10.000,- tot € 50.000,-. Onder dat

bedrag worden de zaken in beginsel bestuursrechtelijk afgedaan.


Arbeidsparticipatie

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 773.779 695.344 699.784 684.998 682.148 681.748


Opbrengsten derden 0 30.204 27.245 28.906 30.991 30.991


Totaal lasten 948.729 775.796 776.054 745.417 732.187 731.650



werkzaamheden 152.253 62.188 52.338 41.391 38.589 38.589


Subsidies en andere


Kapitaallasten 2.624 1.282 1.411 1.447 1.533 1.533

Overige lasten 5.567 6.753 1.326 1.326 1.325 1.325


Personeel 198.933 182.124 180.782 178.067 172.638 172.238

Inhuur 6.089 4.887 5.224 4.524 4.524 4.524

Materieel 2.000 569 22.508 19.884 19.625 19.482





Onttrekking aan reserves 3.202 0 3.798 5.323 137 0

Bestemmingsreserve Fit 4 Work 965 0 156 156 137 0

Bestemmingsreserve Herstructurering WSW 0 0 3.642 5.167 0 0

Bestemmingsreserve Sociaal Raadslieden

Rotterdam

298

0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Deelgemeentelijke

middelen

25

0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Voormalige Stichting

Luchthaven

892

0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Jeugdwerkeloosheid 1.022 0 0 0 0 0

Toevoeging aan reserves 0 0 2.000 5.167 0 0

Bestemmingsreserve Herstructurering WSW 0 0 2.000 5.167 0 0





Baten

De baten bestaan uit rijksbijdragen in het kader van de Gebundelde uitkering inkomensvoorziening (BUIG), het

Participatiebudget en de subsidie die in het kader van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) beschikbaar worden

gesteld. Voor wat betreft het BUIG-budget is in de begroting uitgegaan van het nader voorlopig budget 2012 en meerjarig

doorgetrokken. Er is geen rekening gehouden met een eventuele toekenning van de aanvraag incidentele aanvullende

uitkering (IAU) over 2011. Naar verwachting besluit de Toetsingscommissie WWB eind 2012 of begin 2013 over de aanvraag.

De uitvoering van de Wsw levert opbrengsten op uit eigen productie en dienstverlening en opbrengsten uit detachering.

Lasten

De programmalasten bestaan voor het grootste deel uit de uitkeringslasten (bijstand). Doel is om – op termijn – de

uitkeringslasten binnen het BUIG-budget (voorlopig budget € 488 mln) te brengen. In de begroting is voor het verstrekken

van de uitkeringen een lager budget beschikbaar dan het budget verkregen van het rijk (BUIG). De gemeente begroting houdt

daarbij in 2013 rekening met een lagere last van € 22 mln; in 2014 en verder € 26 mln. Het tekort op de uitkeringslasten wordt

opgevangen door de risicoreserve WWB (concern). De hoogte van deze risicoreserve wordt jaarlijks bepaald aan de hand van

het laatst bekende budget (BUIG), het budget in de gemeentebegroting en de geraamde uitkeringslasten.

De middelen voor het Participatiebudget zijn bestemd voor de uitvoering van collegetargets, re-integratie, inburgering en

educatie van werkzoekenden. Het Wsw-budget is bestemd voor mensen die door lichamelijke, psychische en/of verstandelijke

beperkingen geen ‘gewone’ baan kunnen vinden. Afhankelijk van de capaciteiten van de Wsw-er zijn er verschillende

mogelijkheden om via het SW-bedrijf te werken. De loonkosten van de WSW’ers zijn in bovenstaande tabel vermeld onder de

apparaatlasten personeel.

Reserves

De geraamde toevoeging aan de bestemmingsreserve Herstructurering WSW is benodigd voor de transitie van de sociale

werkvoorziening.


Het meerjarig verloop wordt met name bepaald door de afbouw van het participatiebudget.




Arbeidsparticipatie Baten Lasten Saldo

Werkgelegenheid en participatie Roteb 127.160 131.155 -3.995

Sociale werkvoorziening SoZaWe 666 777 -111

Reïntegratietrajecten 82.301 104.469 -22.168

Inkomensverstrekking 493.455 541.653 -48.198

Totaal 703.582 778.054 -74.472


4.7.2 Beleidsmatige Inspanning Maatschappelijke participatie


De focus van de inspanning is het verhogen van de participatiegraad en het terugdringen van taalachterstanden bij

Rotterdammers (van buitenlandse- en Nederlandse herkomst).


Het collegetarget luidt: 140.000 Rotterdammers zetten zich vrijwillig in voor de stad en haar burgers.

In de samenleving vervullen vrijwilligers een belangrijke rol. Vrijwilligerswerk is van grote betekenis voor de sociale

samenhang in de stad.

Door de wijzigingen in cq bezuinigingen op de AWBZ wordt de rol van de zorgvrijwilliger cruciaal en is het van belang

dat het aantal vrijwilligers op peil blijft. Ondersteuning van vrijwilligers speelt een belangrijke rol bij het zo lang mogelijk

zelfstandig laten wonen van o.a. senioren en mensen met een beperking. Sinds 1995 wordt onderzoek gedaan naar de

deelname aan vrijwilligerswerk onder de Rotterdamse bevolking. De Vrijetijds Omnibus Enquête laat zien dat in 2011 155.000

Rotterdammers actief als vrijwilliger waren. De volgende meting vindt plaats in 2013.

Target 6: In deze collegeperiode zet 60% van de deelnemers

aan een taal- en participatietraject één of meerdere

stappen op de participatieladder (behaalt het participatieresultaat)

Mijlpaal/

planning

Realisatie 41% 55%

belangrijkste inspanningen & meetbare prestaties: mijlpaal/

planning

(datum)

In deze collegeperiode starten er 11.600 taal- en

participatietrajecten Realisatie 4.645 trajecten 9.187

Realisatie

2010/


60%

11.600 taal- en

participatietrajecten

Target 8: Het aantal Rotterdamse vrijwilligers blijft in de

periode t/m 2014 tenminste stabiel op 140.000

mijlpaal/

planning

Realisatie

2010/


140.000 >140.000 n.v.t > 140.000

Realisatie 155.000

Specifieke doelgroepen

Specifieke doelgroepen bestaat uit twee onderdelen:

Het Taalplein, dat de uitvoerende taken op het gebied Inburgering uitvoert. Deze afdeling wordt in 2013 vrijwel geheel

afgebouwd.

Stedelijk Welzijn: Het ontwikkelen van stedelijk welzijnsbeleid, inclusief de relatie wonen, zorg, welzijn, activering en de

transitie AWBZ-Wmo. De uitvoering geschiedt middels ondermeer opdrachtverstrekking en het verlenen van subsidies.

Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) richten wij ons op de groep burgers die ondersteuning nodig heeft

om dagelijks te kunnen functioneren en participeren, ter optimalisering van hun zelfredzaamheid. Het gaat om circa

120.000 Rotterdammers. Deze burgers worden op verschillende manieren ondersteund om hun eigen verantwoordelijkheid/

zelfredzaamheid te nemen, o.a. door welzijnsactiviteiten, ouderenwerk, maatschappelijk werk, ondersteuning door (zorg)

vrijwilligers.

Woonservicegebieden

Woonservicegebieden zijn wijken of buurten waarin burgers zo zelfstandig mogelijk de eigen regie behouden en kunnen

blijven wonen. In het woonservicegebied werken burgers, instellingen en lokale overheden met elkaar samen en is er sprake

van vraaggestuurde zorgen serviceverlening. Naast de fysieke toegankelijkheid is ook de “sociale toegankelijkheid” vorm

gegeven, waardoor senioren en mensen met een beperking zich thuisvoelen en hun ondersteuning op wijkniveau zelf kunnen

invullen.

De Rotterdamse woonservicegebieden (16) worden in 2013 in samenwerking met de deelgemeenten verder ontwikkeld en

dienen als voorbeeld voor het ontwikkelen van andere kansrijke gebieden. Het meerjaren Integrale WijkAanpak (IWA) project

“Even Buurten” (ZonMW ) waarbij vroegsignalering en het bevorderen van de lokale sociale netwerken voorop staat is in

4 wijken actief: het Lage Land, Lombardijen, Vreewijk en Oude Westen. In 2012 is bij de Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) een

aanvraag om de aanpak te kunnen uitbreiden, gehonoreerd.


Hierdoor kan in 2013 extra inzet worden gepleegd binnen de bovenstaande vier wijken en uitgebreid naar twee wijken;

Blijdorp en Kralingen West. Even Buurten is, lopende 2012, aangesloten bij de gebiedsgerichte organisatie van zorg en

welzijn. Middels een uitgebreid evaluatieonderzoek wordt vastgesteld op welke wijze Even Buurten bijdraagt aan het welzijn

van ouderen en biedt inzicht in onderliggende mechanismen en draagt daarmee bij aan kennis over haalbaarheid en

kosteneffectiviteit van wijkgerichte programma’s, het verbeteren van welzijn van kwetsbare ouderen en de wijze waarop het

sociale (wijk)netwerk hiervoor kan worden ingezet.

Dit evaluatieonderzoek wordt eind 2013 opgeleverd.

Transitie AWBZ/Wmo

Ten gevolge van de afspraken in het landelijke begrotingsakkoord vindt de decentralisatie van de extramurale begeleiding

van AWBZ naar Wmo nog niet in 2013 plaats. Het wetgevingsproces zal worden voortgezet na de landelijke verkiezingen

van 12 september 2012 en na de afronding van de formatie die daarop volgt. De decentralisatie van de begeleiding is een

ontwikkeling die brede steun geniet in de Tweede Kamer. Meest waarschijnlijke scenario is invoering per 1 januari 2014 voor

de gehele cliëntgroep (ongeveer 8.400 Rotterdammers). Gelet op deze ontwikkeling worden de Rotterdamse voorbereidingen

voor de decentralisatie van de begeleiding onverminderd voortgezet en aangepast aan het gewijzigde tijdpad.

Samenhang Decentralisaties en kanteling Zorg en Welzijn

Het programma Gebiedsgerichte Inkoop van Zorg en Welzijn is in 2012 afgerond. Middels de kaderbrief (juni 2012) is de raad

geïnformeerd over de financiële opbrengsten van GGI (netto 13,5 mln, bruto 25 mln). Naast de bekende onderwerpen zoals

de voorbereiding van de decentralisaties en de samenhang daartussen, gaat de verdere ontwikkeling van activering, welzijn

en zorg voor jeugd en volwassenen de komende jaren onverminderd door. Daarbij is een aantal overkoepelende thema’s als

speerpunt voor 2013 benoemd:

– Toegang (o.a. door middel van Vraagwijzer) /wijkteams.

– Activering/burgerkracht.

Voor deze thema’s wordt met diensten, deelgemeenten en externe partijen gewerkt aan een gewenst eindbeeld; daarna wordt

bepaald hoe we daar kunnen komen.

Stedelijke centrale entree voor vraag, aanbod en ondersteuning van vrijwilligerswerk

Vanaf januari 2013 heeft Rotterdam een vrijwilligerscentrale waar vraag en aanbod van vrijwilligerswerk stedelijk samenkomen.

De centrale is geënt op de visie zoals beschreven in ‘Eigen Kracht Gesteund’. De centrale is tevens verantwoordelijk

voor de promotie en waardering van vrijwilligerswerk in Rotterdam. In 2013 is een van de aandachtspunten de versterking van

de samenwerking met de deelgemeentelijke vrijwilligerswerkorganisaties.

Individuele Voorzieningen

Er wordt gestimuleerd dat zo lang mogelijk en zo zelfstandig mogelijk meedoen aan de samenleving, ook als ze ouder worden

of een beperking hebben. De capaciteiten die iemand heeft of kan verwerven staan centraal en niet de beperkingen of de

belemmeringen. Dit vereist een vraaggerichte aanpak waarin – samen met de klant – breed gekeken wordt naar zijn situatie

en ondersteuningsvraag. Wij vragen mensen ook of zijzelf in oplossingen kunnen voorzien, bijvoorbeeld door het eigen

sociaal netwerk in te schakelen, reeds bestaande voorzieningen in de stad of wijk te benutten of door financieel bij te dragen

in de kosten van een voorziening. Als blijkt dat iemand niet voldoende in staat is om zelf in oplossingen te voorzien om zijn

belemmeringen in het dagelijks leven op te lossen, kan (aanvullend) een individuele voorziening worden verstrekt. Dit sluit

aan bij het compensatiebeginsel dat in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is neergelegd.

Naast bovengenoemde heroriëntatie op individuele voorzieningen wordt in 2013 ingezet op:

– Implementatie van het nieuwe model voor huishoudelijke verzorging. Dit vindt plaats in samenwerking met de huidige en

nieuwe aanbieders die voor huishoudelijke verzorging in natura zijn gecontracteerd.

– Voorbereiden en implementeren van (verwachte) maatregelen van het Rijk zoals de decentralisatie van de begeleiding en

het extramuraliseren van zorgzwaartepakketten 1 tot en met 3 (transitie AWBZ/Wmo).

– Het verbeteren van de primaire processen, waaronder de processen rondom huishoudelijke verzorging en het

persoonsgebonden budget. Hierbij wordt specifiek gekeken naar elementen die de rechtmatigheid van de verstrekking

borgen.

Programma Taaloffensief

Ouders/opvoeders jonge kinderen

De belangstelling voor de trainingen taalstimulering is onverminderd groot. Maatschappelijke organisaties laten zien dat

zij ‘de boodschap’ over het belang van taal aan burgers kunnen overbrengen. Opzoomer Mee is in staat gebleken om

Rotterdammers in de wijken te activeren om taal centraal te stellen in hun buurtactiviteiten. De eerste resultaten van de

pilots Ouderbetrokkenheid en Taal en Taal Dichtbij! zijn positief. Op advies van de deelnemende scholen wordt de scope van

Ouderbetrokkenheid en Taal vergroot naar groepen 0, 1 en 2. In 2013 blijft dit aanbod beschikbaar. De OCW- pilot Taal voor

het Leven start oktober 2012.


Jongeren

In 2012 is er een basistaalaanbod voor jongeren gerealiseerd. In samenwerking met Price Waterhouse Coopers en de

Stichting Lezen en Schrijven wordt een screeningstool laaggeletterdheid ontwikkeld. Dit instrument levert in 2013 op het

Jongerenloket een versterking van het diagnoseproces op. In het derde en vierde kwartaal van 2012 wordt het aanvalsplan

Jongeren en Taal uitgevoerd. Resultaten van de inzet worden gebruikt als input voor de inspanningen in 2013.

Werkenden en werkzoekenden

Voor het goed functioneren op de werkvloer en het verkrijgen van meer kansen op de arbeidsmarkt, is een goede beheersing

van de Nederlandse taal essentieel. Na inventarisatie bij werkgevers in de zorg, haven en techniek wordt de meerwaarde

van ‘taal op de werkvloer’ gezien in het versterken van het aandeel taal in de leer-werktrajecten. De WEB-trajecten in

2012 en 2013 worden hiervoor ingezet. Ook wordt er een koppeling gemaakt tussen het WEB-taalaanbod en het Werk en

Inkomensproces.

Rotterdam als opdrachtgever

In gemeentelijke opdrachten kunnen voorwaarden worden gesteld aan maatschappelijke organisaties en bedrijven op het

gebied van de Nederlandse taal. Een juridische onderbouwing voor invoering van een nadere regel in de Subsidieverordening

2005 is opgesteld en wordt na besluitvorming van ons college in 2013 ingevoerd.

Taal- en participatietrajecten Wet Inburgering en Wet Educatie en Beroepsonderwijs

In het kader van de Wet Inburgering (WI) en de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) worden jaarlijks taal- en

participatietrajecten ingekocht. Deze trajecten dragen bij aan de realisatie van de doelstellingen van het Taaloffensief. Beide

wetten worden met ingang van 1 januari 2013 gewijzigd en. de middelen lopen drastisch terug: de WI-middelen in 2014 tot

nul euro. Met het WI-budget in 2013 worden geen nieuwe trajecten ingekocht. Het beschikbare budget wordt besteed aan

de doorloopkosten van de reeds ingekochte trajecten. De WEB-middelen worden met ingang van 2013 gehalveerd vanwege

de centralisatie van het VAVO. Deze middelen moeten verplicht bij de ROC’s worden ingezet op de onderwerpen taal en

rekenen.

Burgerschapsbeleid 2010-2015

De Beleidsregel ‘Burgerschapsbeleid 2012–2015, Participatie: Kiezen voor talent’ richt zich op de aandachtsvelden

emancipatie, diversiteit, discriminatiebestrijding en non-formele educatie. Deze ambities worden gerealiseerd met behulp van

de middelen Participatie en Burgerschap. De in 2012 gestarte (4) kenniscentra Burgerschap hebben tot doel te bewaken dat

de benodigde expertise op stedelijk niveau behouden blijft en wordt ingezet in en voor de stad. De nieuwe beleidsregel heeft

geresulteerd in totstandkoming van 4 kenniscentra die al een jaar actief zijn. Ook in 2013 gaan we hun expertise en kennis

inzetten voor de stad.

Mee(R )doen; Rotterdammers in actie

Het programma Mee(R) doen heeft als doel om de maatregelen gericht op integratie uit het collegewerkprogramma te

verdiepen en te concretiseren, waarbij wij vertrouwen op de kracht van inwoners, bedrijven en instellingen. Dit doen we door:

– Te laten zien wat er al gebeurt en hoe succesvol dit is.

– Tegenstellingen en barrières bespreekbaar te maken.

– Te werken aan een gemeenschappelijk beeld over de Rotterdamse samenleving.

– Nieuwe samenwerkingsverbanden tot stand te brengen.

– Het proces te monitoren, onder meer door een samenwerking met Amsterdam gericht op het uitwisselen van kennis en

ervaringen.

We spreken ons expliciet uit over ons vertrouwen in en verwachting van de eigen kracht van Rotterdammers, bedrijven en

instellingen. We zijn de vrijblijvendheid voorbij: Rotterdam vraagt inspanning van iedereen. Tegelijkertijd nemen we initiatieven

en bieden we faciliteiten, opdat bewoners ergens terecht kunnen met hun talent en motivatie.

Hiervoor worden verschillende instrumenten ingezet, o.a.: debat / dialoog, huiskamergesprekken, inspiratietafels, werktour

(tour bij allerlei werkplekken voor werkzoekenden), train de trainer, taalmaatjes, rolmodellen, stagemakelaar en sociale

cinema (cinema gemaakt door Rotterdammers zelf, om daarmee het onderwerp bespreekbaar te maken in hun eigen wijk). En

samen met Amsterdam wordt gewerkt aan een gezamenlijke agenda richting het Rijk en Europa.

Bewonerinitiatieven/Opzoomeren

Via bewonersinitiatieven stimuleren we dat bewoners meer participeren en hun talenten verder ontwikkelen en inzetten voor

de stad. In 2011 is de beleidsregel Bewonersinitiatieven aangescherpt om met de straataanpak (Opzoomeren en Algemene

bewonersinitiatieven) problemen die spelen in een buurt, wijk of straat aan te pakken. Hiervoor is zijn de website www.

rotterdamidee.nl en ondersteuning vanuit het Expertisecentrum Bewonersinitiatieven (stichting Opzoomer Mee) beschikbaar.

Tevens zijn er middelen vrijgemaakt voor de Buurtgerichte aanpak die de deelgemeenten kunnen inzetten voor samenwerking

met bewoners bij het aanpakken van problemen in de buurt. In 2013 blijven middelen beschikbaar voor de Algemene

bewonersinitiatieven, het Opzoomeren en de doeluitkering Buurtgerichte aanpak. We sluiten met bewonersinitiatieven in 2013

sterker aan bij de thema’s Taal en Jeugdparticipatie.


Stadsinitiatief

Op 12 maart 2012 is de eerste ronde van het Stadsinitiatief afgesloten met de verkiezing van De Luchtsingel als winnaar.

In het najaar van 2012 zal de tweederonde van start gaan met een nieuwe regeling om meerdere initiatieven mogelijk te

maken mits het totaal jaarbedrag na realisering van het initiatief met de meeste stemmen niet wordt overschreden.

Het Stadsinitiatief met de meeste stemmen wordt uiteindelijk uitgevoerd en ontvangt op basis van cofinanciering maximaal

2,5 mln euro. Indien het winnende Stadsinitiatief niet leidt tot uitputting van dit bedrag, zal het overgebleven bedrag

aangewend worden voor de overige ingediende initiatieven, in volgorde van stemvoorkeur van de Rotterdammers, mits

hiermee het initiatief in zijn geheel kan worden uitgevoerd totdat het jaarbudget volledig is uitgeput.



Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 31.378 11.917 12.084 12.084 12.084 12.084



Overige baten (incl interne baten) 3.616 0 0 0 0 0

Totaal lasten 176.522 158.693 148.951 143.014 136.839 138.834



werkzaamheden 13.409 3.879 6.126 4.798 3.978 3.942


Subsidies en andere



Overige lasten 13.103 7.363 4.463 4.223 4.128 4.128


Personeel 15.751 14.148 14.112 14.100 14.047 14.047

Inhuur 344 1.302 53 53 53 53






Bestemmingsreserve Werkgroep

Zuid-Europeanen 0 50 50 50 0 0

Bestemmingsreserve Ouderenbeleid 23 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Wet

Maatschappelijke Opvang 1.224 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Innovatiefonds

WMO 105 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve WMO Rozenburg 120 0 0 0 0 0


Bestemmingsreserve Werkgroep

Zuid-Europeanen 0 150 0 0 0 0




Baten

Onder de baten vallen onder meer de bijdragen van Rotterdammers die gebruik maken van individuele voorzieningen,

zoals huishoudelijke verzorging en hulpmiddelen als scootmobiels en rolstoelen. Het CAK is de organisatie die de wettelijk

verplichte bijdragen voor geleverde zorg incasseert voor onder andere de gemeente Rotterdam.

Lasten

De sociale uitkeringen hebben betrekking op individuele voorzieningen en worden verstrekt in natura en in geld aan

Rotterdammers die hier recht op hebben. Het betreft de volgende individuele voorzieningen: hulpmiddelen als scootmobiels

en rolstoelen, woningaanpassingen, vervoer op maat en huishoudelijke verzorging. Huishoudelijke verzorging kent een mix

van Zorg in Natura (ZiN) en geld, de zogeheten persoonsgebonden budgetten (PGB).


Subsidies worden onder meer verstrekt in het kader van burgerschapsbeleid en bewonersinitiatieven, armoede- en

maatschappelijke dienstverlening, vrijwilligers, ouderen, gehandicapten, jeugd, daken thuislozen, opvang Slachtoffers

Huiselijk geweld, inburgering en het stadsinitiatief.

Reserves

De toevoeging (en onttrekking) aan de reserve Werkgroep Zuid-Europeanen heeft als doel subsidiëring van Zuid-Europese

Migrantenorganisaties tot 2015 te continueren.


De bijdragen van het rijk dalen tussen 2011 en 2012 doordat onder andere de middelen via het Grote Steden Beleid (GSB)

III voor taaltrajecten in het kader van inburgering die voor 31 december 2009 zijn gestart afgerekend zijn. Ook worden met

ingang van 2012 middelen voor voortgezet algemeen volwassenenonderwijs rechtstreeks naar de scholen overgemaakt. Dit

vindt zijn weerslag in zowel de baten als de lasten.

De lasten dalen gestaag doordat wij bij aanvang van deze collegeperiode taakstellingen op het gebied van volwasseneneducatie

en individuele voorzieningen opgelegd hebben en minder subsidies voor specifieke doelgroepen verstrekken.

Daarnaast verlagen wij de intensivering Stadsinitiatieven.




Maatschappelijke participatie Baten Lasten Saldo

Taal-en participatietrajecten 0 4.476 -4.476

Volwasseneducatie 0 2.272 -2.272

Stadsburgerschap 50 13.613 -13.563

Individuele voorzieningen 9.178 108.785 -99.607

Specifieke doelgroepen 2.906 19.805 -16.899

Totaal 12.134 148.951 -136.817

4.7.3 Beleidsmatige Inspanning Participatie jeugd


De focus van de inspanning: Wij vinden dat Rotterdam als ‘jonge’ stad ervoor moet zorgen dat jongeren meedoen en kúnnen

doen. Jongeren moeten daarvoor op een positieve manier worden aangesproken op hun ideeën en talenten. Dat geldt in de

buurt op pleinen en straten, op school en voor de toegankelijkheid van voorzieningen.


Jongeren participatie

Wat we doen is:

1. het bereiken en betrekken van jongeren in de verschillende leefgebieden: huis, wijk, school en online en offline media.

2. het inrichten van een stedelijke infrastructuur voor jongerenparticipatie teneinde de verbinding te leggen tussen

verschillende initiatieven in de stad en de drempels voor jongerenparticipatie te verlagen.

3. met stedelijke projecten bijdragen aan participatie, talentontwikkeling en verbinding van jongeren met hun leefomgeving.

De projecten moeten zoveel mogelijk jongeren bereiken.

4. jongeren nemen door middel van de jongerenbijdrageregeling het initiatief om voor en door jongeren projecten te initiëren

en uit te voeren. In 2013 zullen meer jongeren gestimuleerd worden om een projectplan in te dienen en uit te voeren.

Er zal in 2013 een realisatie zijn van minimaal 50 grote jongerenprojecten.

5. toename van het democratisch burgerschap onder jongeren door het stimuleren van politieke participatie, jongerenpanels

en de Rotterdamse jongerenraad. Met minimaal 20 debatworkshops en op verschillende VO & MBO scholen in Rotterdam

leren jongeren meer over het politieke stelsel. De workshops worden o.a. door de (politieke) lidorganisaties van de RJR

gegeven. Eind 2013 organiseren stakeholders samen het Groot Jongerendebat 2013, waarbij jongeren met wethouders in

debat gaan.

Begeleiden van jeugd naar onderwijs en/of de arbeidsmarkt

Jongeren die ondanks de verzuimaanpak toch uitvallen, worden door het Jongerenloket samen met de deelgemeenten thuis

bezocht en teruggeleid naar school, werk of zorg. In het kader van het programma Aanval op de Uitval worden maatregelen

genomen om effectiever te zijn bij het tegengaan van verzuim en het verminderen van het voortijdig schoolverlaten.


De processen op het Jongerenloket worden strakker en efficiënter ingericht. Met name de ICT-ondersteuning wordt verbeterd.

Dit is ook nodig om de vraag toename die wordt verwacht door de economische situatie en nieuwe wet en regelgeving als

Focus op vakmanschap op te kunnen vangen. Vanaf 1 januari 2013 bedient het Jongerenloket alle jongeren tot 27 jaar.

Daarmee wordt een uniforme aanpak van jongeren gerealiseerd en kan nog strakker gestuurd worden op school-first.


Participatie jeugd

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 3.646 3.947 4.172 2.239 2.239 2.239




Totaal lasten 12.921 12.377 15.133 13.133 13.256 13.256



werkzaamheden 105 1.289 1.381 1.353 1.351 1.351

Subsidies en andere

inkomensoverdrachten 1.579 2.537 2.481 552 755 755



Personeel 5.724 6.655 6.309 6.307 6.276 6.276

Inhuur 301 79 80 80 80 80



(incl interne lasten) 5.147 622 3.150 3.149 3.148 3.148







Baten

De middelen voor Begeleiding jeugd naar onderwijs en/of arbeidsmarkt komen uit het Participatiefonds.

Lasten

De bijdrage uit het Participatiefonds wordt onder andere gebruikt om trajecten die jongeren begeleiden naar werk in te kopen.

De apparaatslasten bij de Beleidsmatige Inspanning Participatie jeugd bedragen € 6,3 mln. Het merendeel van deze lasten,

te weten € 6,0 mln worden gemaakt ten behoeve van het product ‘Begeleiden van jeugd naar onderwijs en/of de

arbeidsmarkt’. Het betreft hier de inzet van uitvoerend personeel bij het Jongerenloket. Deze apparaatslasten hangen samen

met de drie hoofdactiviteiten van het Jongerenloket:

– Intake (1,0 mln). In het kader van de uitvoering wet Werken naar Vermogen verzorgt het Jongerenloket de intake van

jongeren die zich bij het Jongerenloket melden.

– Begeleiding kwetsbare jongeren ( € 2,4 mln). Deze activiteit die door het Jongerenloket uitgevoerd wordt betreft het

begeleiden van kwetsbare jongeren naar onderwijs en/of arbeid. Deze activiteit ondersteunt de activiteiten die worden

uitgevoerd in het kader van de programma’s Kwetsbare Personen en Aanval op Uitval.

– Inkomensverstrekking (€ 2,6 mln). Het Jongerenloket voert ook taken uit m.b.t. inkomensverstrekking, als jongeren niet

kunnen worden teruggeleid naar het onderwijs.

Subsidies worden verstrekt aan organisaties die jongerenparticipatie bevorderen.

Reserves



In 2013 zijn middelen toegevoegd aan deze beleidsmatige inspanning voor het financieren van het stedelijk jongerenwerk.

Daardoor stijgen de baten en lasten in 2013 ten opzichte van voorgaande jaren.





Participatie jeugd Baten Lasten Saldo

Jongerenactiviteiten/faciliteren jongeren participatie 1.933 3.519 -1.586

Begeleiding jeugd naar onderwijs en/of arbeidsmarkt 2.239 11.614 -9.375

Totaal 4.172 15.133 -10.961

4.7.4 Beleidsmatige Inspanning Armoedebestrijding


Focus van de inspanning: Onze ambitie is dat ook mensen met een laag om actief meedoen in de samenleving.


Bijzondere bijstand

In de Notitie Rotterdamse armoedebestrijding 2011–2014 is de visie op het Rotterdamse armoedebeleid neergelegd en is een

pakket aan maatregelen gepresenteerd waarmee de benodigde financiële taakstellingen meerjarig en op een verantwoorde

manier worden ingevuld. Maar het armoedebeleid moet ook veel meer gericht zijn op het versterken van de eigen kracht en

zelfredzaamheid van burgers. Werk is de beste weg uit armoede, en daarom staat de doorontwikkeling naar een activerend

armoedebeleid (waarbinnen de bijzondere bijstand een grote rol speelt) voor de komende jaren centraal. Eind 2012 wordt

dit beleid gepresenteerd en geïmplementeerd in 2013. Binnen dit beleid blijft ook speciale aandacht voor kinderen en hun

talentontwikkeling en ligt de voorkeur voor maatwerk ten opzichte van generieke regelingen.

Schulddienstverlening

In oktober 2012 is een notitie aan de commissie MVSP aangeboden met daarin een aantal discussiepunten om te komen tot

een strategische visie. De uitkomsten van deze discussie worden meegenomen in de uitwerking van de bestuursopdracht

‘Vernieuwing schulddienstverlening Rotterdam’ welke leidt tot een vernieuwde strategie met de volgende thema’s als

speerpunt:

– Burgerkracht; eerst proberen problemen zelf op te lossen dan pas inschakelen van professional.

– Het meer betrekken van ketenpartners en het herzien van de rollen, bijvoorbeeld schuldeisers en werkgevers

(herinrichting schulddienstverlening).

– Integrale aanpak, niet meer denken vanuit trajecten en het oplossen van problemen los van elkaar voorkomen van

schulden.

– Verandering van normbesef over het maken en hebben van schulden.

– Gedragsbeïnvloeding.

De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is per 1 juli 2012 in werking getreden. De wet verplicht gemeenten integrale

schuldhulpverlening aan te bieden Door de inwerkingtreding voert de gemeente een wettelijke taak uit en neemt in dat kader

besluiten. Hiervoor moet door de gemeenteraad een beleidsplan voor een periode van vier jaar worden vastgesteld waarin

staat aangegeven hoe de gemeente de schuldhulpverlening (Rotterdam: schulddienstverlening) gaat vormgeven.

Dit beleidsplan wordt eind 2012 aangeboden.

Kwijtschelding

In de Kadernota Lokale Lasten voor deze raadsperiode worden geen beleidsmatige wijzigingen in het kwijtscheldingsbeleid in

2013 voorzien. Dat betekent:

– Volledige kwijtschelding voor afvalstoffenheffing en OZB gebruikers niet-woningen wordt verleend op maximaal 100%

van de bijstandnorm.

– Kwijtschelding zoveel mogelijk geautomatiseerd wordt toegekend op basis van toetsing door het landelijke

Inlichtingenbureau.

– Ondernemers alleen voor kwijtschelding in aanmerking kunnen komen als sprake is van algehele sanering van schulden.

Voor 2013 is de verwachting dat in ca. 44.000 gevallen kwijtschelding wordt verleend. Rekening houdend met de voorgestelde

tariefsverhoging afvalstoffenheffing in 2013 betekent dit dat de kwijtscheldingslasten zullen stijgen. Voor 2014 evj. wordt

verwacht dat het aantal gevallen waarin kwijtschelding wordt verleend stijgt naar ca. 45.000. Omdat voor 2014 een tariefsstijging

wordt voorzien om het tarief kostendekkend te maken, betekent dit dat opnieuw de kwijtscheldingslasten zullen

stijgen.



Armoedebestrijding

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 9.993 1.983 1.994 1.994 1.994 1.994

Bijdragen rijk en mede-overheden 7.414 761 763 763 763 763

Opbrengsten derden 1.765 807 807 807 807 807



Totaal lasten 64.141 50.342 58.796 62.790 62.742 62.743





Subsidies en andere

inkomensoverdrachten 560 291 486 486 486 486


Overige lasten 15.324 6.139 3.967 3.718 3.753 3.753


Personeel 10.983 7.007 9.780 9.779 9.779 9.779

Inhuur 940 302 306 306 306 306

Doorbelaste overhead RSO 0 531 3.077 3.005 2.924 2.925


(incl interne lasten) 292 -531 54 52 50 50







Baten

De baten bestaan uit de bijdrage van het ministerie van Justitie voor het programma sluitende aanpak nazorg ex

gedetineerden. Verder worden onder de baten de bijdrage van de USZO (het Uitvoeringsorganisatie Sociale Zekerheid

Overheidspersoneel) inzake het budgetbeheer en bijdragen voor het uitgevoerde budgetbeheer voor derden verantwoord.

De financieringsbaten betreft de rente die betaald wordt in het kader van schulddienstverlening verstrekte leningen

Lasten

Hieronder vallen de kwijtscheldingslasten van de afvalstoffenheffing en de uitkeringen voor individuele regelingen, zoals de

langdurigheidtoeslag, directe levensbehoefte, woonvoorzieningen en voor collectieve regelingen, zoals de toeslag 65+.

Reserves



De stijging in de middelen voor Armoedebestrijding wordt veroorzaakt door de hogere bijdrage in het gemeentefonds voor

armoedebeleid.




Armoedebestrijding Baten Lasten Saldo

Bijzondere bijstand 657 29.261 -28.604

Schulddienstverlening 1.337 14.253 -12.916

Kwijtschelding 0 15.282 -15.282

Totaal 1.994 58.796 -56.802



Hoofdstuk 4.8


Beleidsveld 8 Ruimtelijke

ontwikkeling en wonen

Portefeuillehouder:

Wethouder Wonen, Ruimtelijke Ordening, Vastgoed en Stedelijke Economie/Projectwethouder Zuid


Een aantrekkelijk woon-, werken leefklimaat

Zoals in de Stadsvisie staat verwoord, blijven wij ons richten op verbetering van de kwaliteit en diversiteit van de

woningvoorraad, op verkorting van wachtlijsten en op kansen op de woningmarkt voor iedereen. Daarbij is er extra aandacht

voor studenten en gezinnen. Voor het versterken van de Rotterdamse economische structuur is het nodig om selectieve

migratie tegen te gaan en hoger opgeleiden en midden- en hoge inkomens aan de stad te binden.

We behouden Rotterdammers voor de stad door woonmilieus en mogelijkheden tot wooncarrière te bieden die aansluiten

bij hun behoeften. Voor gezinnen moet de woning groot genoeg zijn en kinderen moeten veilig kunnen spelen. Voor starters

is betaalbaarheid van belang. Voor degenen die zich nu nog op een woning buiten de stad oriënteren moeten er serieuze

alternatieven binnen de stad zijn. Op het gebied van kwaliteit is nieuwbouw weliswaar een belangrijke impuls, maar er is veel

winst te halen door slim te investeren in de bestaande woningvoorraad.

Naast aanpassingen in het aanbod van woningen realiseren we een prettig woon- en leefklimaat door ongestoord woongenot

voor alle Rotterdammers te garanderen. Voor een prettig woon- en leefklimaat is een positieve omgang tussen bewoners en

een goed gebruik en beheer van de woning van groot belang. Van alle Rotterdammers mag worden verwacht dat zij netjes

omgaan met hun woning en zich correct gedragen naar hun buren. Velen doen dit uiteraard al, maar niet iedereen. In die

gevallen grijpen we in.

Het gebruik van onze vastgoedportefeuille is gericht op ruimtelijke, economische en maatschappelijke doelen van de

gemeente Rotterdam. Dat betekent dat vastgoed dat niet aan deze eis voldoet, wordt afgestoten.

Hoofdstuk 4.8 | Beleidsveld Ruimtelijke ontwikkeling en wonen | pagina 119


gebiedsontwikkeling

Baten: 620.957

Lasten: 632.589

Saldo: -11.632

Ruimtelijke ontwikkeling en

wonen

Wonen

Baten: 70.858

Lasten: 120.154

Saldo: -49.296

Vastgoed

Baten: 319.518

Lasten: 297.568

Saldo: 21.950

4.8.1 Beleidsmatige Inspanning Ruimtelijke Ordening en Gebiedsontwikkeling


We willen de ruimtelijke kwaliteit verhogen, en daarmee bijdragen aan de sociaal en ruimtelijk economische doelstellingen

voor deze collegeperiode en de langere termijn. Conform het collegewerkprogramma en de Lange Termijn Investeringsplanning

(LTIP) focussen we onze inzet op de binnenstad, Zuid en Stadshavens, waarbij, gezien de ombuigingen, met

beperktere middelen resultaat geboekt moet worden. De inzet op Noord wordt beperkt, tenzij dit kostendekkend kan of met

bijdragen van derden (deelgemeenten, corporaties of marktpartijen). Daarnaast wordt de stad ook aantrekkelijker gemaakt

door meer groen en van een betere kwaliteit. Het doel hiervan is, door het versterken van het groene karakter van Rotterdam,

het woonplezier en de economische waarde van de woningen te verhogen.


Voor een aantrekkelijk woon-, werken leefklimaat is de volgende target geformuleerd:

1. Aan het einde van de collegeperiode zijn er in de wijken die in 2010 het minst groen zijn, het areaal groen en water

toegenomen.

2. Aan het einde van de college periode trekt de binnenstad 5% meer bewoners, 5% meer werknemers en 10% meer

bezoekers.

Target 20: Aan het einde van deze collegeperiode is het

aareaal groen en water toegenomen in de tien buurten die

in 2010 het minst groen zijn.

Target 22: Aan het einde van de collegeperiode heeft de

binnenstad ten opzichte van 2010 5% meer bewoners.


binnenstad ten opzichte van 2010 5% meer werknemers.


binnenstad ten opzichte van 2010 10% meer bezoekers.

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012

2013/

Eindwaarde

2014

Mijlpaal/

planning

0 7 3/10

Realisatie

Mijlpaal

/planning 31.555 32.870

Realisatie

31.835

(+1,7%)

31.305 Peildatum: 1-1

Mijlpaal

/planning 81.467 84.193

Realisatie

80.350

(+0,2%)

80.184 Peildatum: 1-1

Mijlpaal/

planning 566.792 584.870

Realisatie

556.000

531.700 (+4,3%)


Toelichting collegetarget Vergroening

Door het toevoegen van bomen willen we een groter areaal groen bereiken in de wijken die in 2010 het minst groen waren,

Wij realiseren 160.000 m 2 groene gevels en daken. In samenwerking met deelgemeenten, buurtbewoners en andere

stakeholders worden tien ‘stenige’ plekken in de stad groener gemaakt en worden de komende twee jaar naar schatting 1.800

extra (kwaliteit) bomen in de stad gepland 7 . In 2013 worden de laatste drie plekken vergroend. Hiermee versterken we ook de

ecologische structuur in de stad. Verder ondersteunen wij initiatieven op het gebied van stadslandbouw en het vermarkten

van regionale producten. Bij de vergroening van de stad rekenen wij op (financiële) bijdragen van burgers en bedrijven en

proberen dit ondermeer door de inzet van de Wensgids verder te stimuleren. In 2012 is gestart met pilots publiek-private

samenwerking.

Overige inzet groen en buitenruimte (ecologische routes en groengebieden)

In nauwe samenwerking met de stadsregio, de Provincie Zuid-Holland en natuurbeschermingsorganisaties werken wij aan

de ontwikkeling van ecologische routes en groengebieden rond de stad. De dekkingsmiddelen hiervan zijn grotendeels

vervallen door de forse bezuinigingen van het Rijk. Met de provincie en de Stadsregio wordt onderhandeld over middelen

uit het provinciale uitvoeringsprogramma van de Groenagenda en de regionale Investeringsreserve Groen. Ondanks de

grote bezuinigingen blijven de gemeente Rotterdam, de Stadsregio en de provincie met elkaar streven naar een doorgaande

ecologische en recreatieve verbinding in de Noordrand van de stad. Het plan voor Schieveen, een van de cruciale schakels

in deze ecologische en recreatieve verbinding, zal in het najaar van 2012 afgerond worden en aangeboden aan de Raad.

Verder wordt voorrang gegeven aan de planvorming en aanleg van het recreatieve fietspad tussen de Schie en de Rotte, het

zogenaamde Polderpad. Voor de Vlinderstrik wordt het masterplan in de tweede helft van 2012 uitgewerkt tot een inrichtingsen

beheerplan. Voor de zuidzijde van de stad vormt de geplande Blauwe Verbinding in de toekomst een belangrijke

ecologische verbinding tussen het Zuiderpark, het geplande landschapspark Buijtenland van Rhoon en de natuurgebieden

langs de Oude Maas.

Het masterplan voor de Oranjebuitenpolder is wegens het verwachte wegvallen van Rijksmiddelen niet meer uitvoerbaar.

Daarom is met de provincie en de stadsregio afgesproken een nieuw, sterk versoberd en goed faseerbaar plan uit te werken

voor het aanleggen van een smalle ecologische verbinding naar de kust en recreatieve paden in de Oranjebuitenpolder en de

hieraan grenzende Bonnenpolder. Er wordt ook gezocht naar private investeerders in de groenontwikkeling.

Toelichting collegetargets Binnenstad

De targets voor de Binnenstad zijn gemeten vanaf een nulmeting in 2010. In 2010 stond het aantal inwoners op 31.105, waren

er 80.184 werknemers en 35.700 bezoekers.

Overige inzet Binnenstad

Onze ambitie voor de binnenstad is dat er meer mensen in de binnenstad gaan wonen en werken. Ook willen we dat er

meer mensen de binnenstad bezoeken en er langer blijven en meer besteden. Wij gaan verder met de uitvoering van

het Binnenstadsplan 2008-2020, de Binnenstad als Citylounge. In het Collegewerkprogramma 2010-2014 is nadrukkelijk

gekozen voor een integrale aanpak. Dat wil zeggen dat de ruimtelijke en economische ontwikkeling van de binnenstad wordt

gecombineerd met het vergroten van de leefbaarheid, gastvrijheid en publieksaantrekkelijkheid van de binnenstad.

In 2013 zal de inzet van de gemeente gericht zijn op:

− De gebiedsontwikkeling Laurenskwartier: De opening van het University College zal dit gebied versterken en

verlevendigen. Er zal gestart worden met de herinrichting van de buitenruimte rond de Markthal en de Binnenrotte.

− De gebiedsontwikkeling Kop van Zuid/Wilhelminapier: Met de oplevering van De Rotterdam zal de levendigheid op de

Wilhelminapier aanzienlijk toenemen (ruim 10.000 mensen (bewoners, werknemers, bezoekers) per dag).

− De gebiedsontwikkeling Rotterdam Central District; De Stationshal, fietsenstalling, de Kruispleingarage zullen worden

opgeleverd waarna de buitenruimte Kruisplein en Stationsplein worden ingericht. De eerste buitenruimteprojecten

(Weena en Conradstraat) zullen worden opgeleverd.

− De gebiedsontwikkeling Hoboken: Bouwfase 1 van het Erasmus MC zal worden afgerond waarna de Wytemaweg zijn

definitieve inrichting zal krijgen. De planvorming voor het gebied Coolhaven zal worden afgerond.

− De gebiedsontwikkeling Lijnbaankwartier: Lijnbaan Akkoord, samenwerkingsverband tussen eigenaren, winkeliers en

gemeente, zal operationeel zijn. De bouw van Forum en Cool 63 zal in volle gang zijn. Er zal gestart worden met de

herinrichting van het Stadhuisplein en zal het tramspoor tussen Meent en Churchillplein vernieuwd worden en vervolgens

ingericht worden passend in het verbeeldend programma van eisen van de Coolsingel.

− De gebiedsontwikkeling Waterstad: De oplevering van het woningbouwproject 100 Hoog (150 woningen) zal het gebied

verder versterken.

− De herstructurering Oude Westen is nog in volle gang.

− Het faciliteren en stimuleren van initiatieven om de levendigheid en de gastvrijheid in de binnenstad verder te brengen.

− Het versterken van de verbindingen tussen culturele instellingen en het stadsleven (Cultuurplan 2013–2016).

7 Het gaat hierbij om een schatting omdat de inzet van middelen is verbreed naar vergroening en niet meer alleen ingezet wordt ten behoeven van extra

(kwaliteit) bomen. Bovendien wordt de inzet bepaald door de deelgemeenten.


– Het faciliteren van initiatieven van woningbouw en met name de kleinere initiatieven die ontwikkeld worden door

eigenbouwers of vernieuwende samenwerkingsverbanden.

− Extra aandacht voor transformatie van leegstaande (kantoor/detailhandel) gebouwen.

− Verder implementeren van duurzaamheid en vergroening in gebiedsontwikkelingen.

− De uitvoering van het meerjaren buitenruimteprogramma met een extra accent op de verblijfskwaliteit.

De beperkte beschikbaarheid van investeringsmiddelen en ambtelijke capaciteit vragen om een accentverschuiving

zonder dat we de ambitie op voorhand terugdraaien. Daarom werken wij meer in partnerschap en leggen we meer

verantwoordelijkheden bij private partijen.

Prestatie-indicator Woningbouw

De doelstelling in Rotterdam een duurzaam en kwalitatief aantrekkelijk ruimtelijk vestigingsmilieu te bevorderen, blijft ook de

komende tijd onverkort van kracht. We blijven, samen met marktpartijen, inzetten op “het faciliteren, initiëren, investeren en

werken aan een sterke ruimtelijk economische ontwikkeling van Rotterdam”. Om deze doelstelling te bereiken, zetten we o.a.

instrumenten van grondbeleid voor de verbetering van stedelijke kwaliteiten in. Dit moet leiden tot een effectieve regievoering

bij gebiedsontwikkeling en het stimuleren van toekomstige investeringen. Voor een actieve grondpolitiek met risicodragend

participeren door de gemeente is mede door de financiële omstandigheden niet veel ruimte meer. Vanwege de nog steeds

moeizame marktomstandigheden, moeten we samen met de marktpartijen blijven zoeken naar kansen voor investeringen in

de gewenste ontwikkeling van de stad. Als gevolg van de nieuwe rol van de gemeente als publiek ontwikkelaar zoeken we

andere vormen van gebiedsontwikkeling en proberen deze uit in de praktijk. We faciliteren de vraag hiernaar en dragen bij

aan de kwaliteit van het stedelijk vestigingsmilieu voor bedrijven en inwoners én we verbeteren de kwaliteit van de stad.

De economische crisis maakt het zoeken naar stimuleringsmaatregelen enerzijds en een vrijwel permanente (her)overweging

van projecten anderzijds noodzakelijk. Kern van het beleid blijft echter dat afhankelijk van de specifieke gebiedsontwikkeling

en de daar aanwezige belangen, de mogelijke grondbeleidinstrumenten in steeds wisselende samenstelling worden

toegepast. Maatwerk is bij concrete gebiedsontwikkelingen steeds het uitgangspunt.

Prestatie-indicatie: woningbouw

Rekening

2011

Begroting

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015

Raming

2016

1. Woningen 650 750 900 1200

2. Gezinswoningen 550 500

3. Bedrijven 47.000 54.500 55.500 30.500

4. Kantoren 3.000 8.000 8.500 3.000

5. Winkels (incl. horeca) 44.500 29.000 3.700 3.600

6. Overig 25.000 37.000 9.000 1.700

De prognose van de woningbouw is gebaseerd op de Analyse woningbouwprogramma 2012–2020. In dit scenario gaan we

er vanuit dat de economische recessie een langere tijd aanhoud. De onzekerheid over overheidsingrijpen in de woningmarkt,

zoals hypotheekrenteaftrek, blijft. Hierdoor blijft het consumentenvertrouwen laag. Dit heeft negatieve gevolgen voor de

woningmarkt en zorgt ervoor dat de marktvraag de eerst komende 4 jaar niet aantrekt en op het niveau van 2011 blijft.

Een verdere daling is zelfs mogelijk, als corporaties de herstructurering niet kunnen voortzetten. De prognose voor de

gezinswoningen is gebaseerd op een verwachte realisatie van de planvoorraad.

De prognose voor werklocaties (bedrijven, kantoren, winkels, etc.) is gebaseerd op de conclusies van de Navigator

werklocaties 2011 nr. 2. Daarin werd geconstateerd dat er steeds meer sprake is van een gedegen kwalitatief voorraadbeheer.

Het uitgangspunt is dan ook de bestaande voorraad van werklocaties. Door middel van kwalitatieve toevoeging (en

onttrekking) wordt beoogd de concurrentiepositie van Rotterdam te behouden en waar mogelijk te versterken.

Prestatie-indicator bestemmingsplannen

Overige prestatie-indicator

bestemmingsplannen

Rekening

2011

Begroting

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Aantal vastgestelde bestemmingsplannen 15 14 14

Raming

2015

Raming

2016

Op grond van de Wet ruimtelijke ordening (2008) dient de gemeente per 1 juli 2013 te beschikken over actuele bestemmingsplannen

voor haar gehele grondgebied. Van 2008–2010 is met extra middelen aan deze opdracht gewerkt. In 2010 is,

vanwege de bezuinigingen, besloten te stoppen met het toekennen van extra middelen voor versnelde actualisering

van bestemmingsplannen en de middelen terug te brengen naar waakvlamniveau. Met de beperkte middelen is een

jaarlijkse productie van 13–15 gebiedsbestemmingsplannen realistisch. De bezuinigingen op dit werkterrein zijn inmiddels

geëffectueerd en voor 2013, 2014 en 2015 wordt de jaarlijkse target op 14 vastgestelde gebiedsbestemmingsplannen gezet.


Als gevolg van de bezuinigingen zal de gemeente in 2013 niet voor haar gehele grondgebied beschikken over actuele

bestemmingsplannen, maar zal hiervan enkele jaren later sprake zijn. Staande afspraak is dat de gemeente per 1 april en per

1 oktober rapporteert over de voortgang van het actualiseringsprogramma.

Overige inzet

Zuid (exclusief Nationaal Programma Zuid)

In december 2012 wordt de dialoogfase voor de marktpartijen, als onderdeel van de aanbestedingsprocedure, afgerond

voor Hart van Zuid. Hierna vindt de gunning van het project aan een consortium (of een ander samenwerkingsverband van

verschillende marktpartijen) plaats en, parallel aan het uitwerken van de visie van het consortium, wordt het publieke traject

(o.a. gebiedsbestemmingsplan) opgestart.

Indien tot een vervolgaanpak voor Stadionpark wordt besloten, kan naast de grondexploitatie van het desbetreffende gebied,

de Feijenoordfamilie een start maken met de uitwerking van het bouwplan voor het nieuwe stadion. We zullen, samen met

onderwijsinstellingen, de Sportcampus uitwerken tot een forum voor sport en onderwijs.

In Rotterdam-Zuid ligt verder de focus op de volgende gebiedsontwikkelingen:

− De verdere invulling van Groot Kop van Zuid (Wilhelminapier, Katendrecht, Kop van Feijenoord) door de uitwerking van

kansrijke woonmilieus.

− De gefaseerde ontwikkeling van Parkstad-Afrikaanderwijk door de lagere investeringskracht van Vestia.

− De versterking van de groenstedelijke woonmilieus in Lombardijen, Groenenhagen-Tuinenhoven, Pendrecht en Zuidwijk.

Stadshavens

De visie van Stadshavens is geformuleerd in de Structuurvisie. De hieruit afgeleide ontwikkelstrategie van Stadshavens is

afgestemd op de veranderende omstandigheden van economische recessie en vraaguitval, de veranderende rol van de markt

en de bezuinigingstaakstellingen. Dit betekent: business gerelateerd, vraaggestuurd ontwikkelen, waarbij de eindgebruiker

(de klant c.q. het bedrijf) centraal staat. De focus ligt op nieuwe bedrijfsvestigingen die leiden tot economische groei en

extra werkgelegenheid. Daarbij is van groot belang dat private partijen lange termijn zekerheid geboden kunnen worden

ten aanzien van de continuïteit van beleid en prioritering van investeringsmiddelen. Voor de korte termijn wordt ingezet op

marketing, acquisitie & sales en voor de voorbereiding van PPS contracten en aanbestedingen.

Op basis van diverse onderzoeken zijn clean tech, medical en food voor de regio als kansrijke economische clusters

geïdentificeerd. De branding van het gebied als vestigingsplaats en de gerichte acquisitie van bedrijven in deze clusters zijn

belangrijke uitgangspunten.



gebiedsontwikkeling

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 739.112 609.818 594.957 577.473 567.147 539.436



Dividenden -21 45 46 46 46 46

Financieringsbaten 1.514 0 0 0 0 0


Totaal lasten 760.038 714.544 632.589 571.076 563.297 535.694



werkzaamheden 342.886 342.258 298.394 266.583 263.447 235.736

Subsidies en andere


Kapitaallasten 59.767 58.873 58.066 58.110 58.110 58.110

Financieringslasten 1.538 0 0 0 0 0

Overige lasten 3.913 0 0 1 1 1


Personeel 174.590 171.996 162.052 153.000 151.527 151.527

Inhuur 10.219 7.322 3.631 3.631 3.631 3.631

Materieel 4.409 8.682 13.691 13.683 13.677 13.677








gebiedsontwikkeling

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Saldo voor reserveringen -20.926 -104.726 -37.632 6.397 3.850 3.742

Onttrekking aan reserves 2.154 84.558 26.000 0 0 0

Bestemmingsreserve Infrastructuur 0 84.329 26.000 0 0 0

Bestemmingsreserve Korte klappe 98 74 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Stadshavens 271 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Nieuwe wet RO 400 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Project Brandgrens 126 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Fort Hoek van

Holland 1.259 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Impuls WWI 0 155 0 0 0 0


Bestemmingsreserve Impuls WWI 684 0 0 0 0 0

Saldo na reserveringen -19.456 -20.168 -11.632 6.397 3.850 3.742



Baten

De baten (overige baten en opbrengsten derden) bestaan grotendeels uit de grondopbrengsten. Op grond van de weten

regelgeving worden de baten van grondverkopen in de exploitatie verwerkt met een tegenboeking bij de lasten. Het effect op

het resultaat is derhalve nihil.

De interne baten bestaan verder uit de bijdragen vanuit het IFR voor de projecten Buitenruimte Binnenstad, Spoor- en

Provenierssingel en de Vergroeningsopgave. Tevens zijn interne baten opgenomen voor de dienstverlening vanuit het

ingenieursbureau welke wordt verrekend binnen de andere clusters.

Opbrengsten derden betreffen de baten voor het project Bestaand Rotterdams Gebied, die afkomstig zijn vanuit het

Havenbedrijf. Tevens zijn ramingen opgenomen voor de inzet van de dienstverlening van het ingenieursbureau richting

externe partijen. De bijdragen van rijk- en mede-overheden geraamd zijn voornamelijk afkomstig uit opdrachten

deelgemeenten en Stadsregio.

Lasten

De lasten bestaan uit de kosten die gemaakt worden in de grondexploitaties ten behoeve van gebiedsontwikkelingen, de

kosten van studieprojecten en de apparaatskosten. In de lasten staan daarnaast kosten begroot voor diverse uit het IFR

gedekte projecten zoals Buitenruimte Binnenstad, Spoor-en Provernierssingel en de Vergroeningsopgave. Ook de bijdragen

aan de Recreatieschappen staan hierin opgenomen. Verder zijn de kosten van Bestaand Rotterdams gebied hierin begroot.

Reserves

De bestemmingsreserve Infrastructuur wordt ingezet voor de dekking van het project Rotterdam Centraal. De uitgaven voor

dit project worden ten laste van deze reserve gebracht. In het kader van Impuls WWI is een reserve gevormd, waarvan de

bijdrage via het Gemeentefonds is verkregen. Met de geraamde onttrekking in 2012 is deze reserve vanaf 2013 uitgeput.


Baten:

De bijdragen van rijk- en medeoverheden zijn na 2011 aanzienlijk lager geraamd en blijven daarna stabiel. Dit wordt

veroorzaakt doordat de ontvangen bijdragen in het kader van Kansen voor West en Kansen voor Rotterdam (EFRO-middelen‘

via een subsidie verstrekt worden aan andere partijen. Bij de lasten staat onder subsidies hetzelfde bedrag opgenomen.

De opbrengsten derden laten meerjarig een dalend verloop zien. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door dalende

grondopbrengsten. Hier staan ook lagere lasten tegenover.

De overige baten nemen meerjarig ook af. Dit wordt veroorzaakt door de volgende elementen:

– Het ingenieursbureau heeft te maken met dalende opdrachten. Tegenover deze dalende vraag is in de begroting ook

voorzien in een daling van de lasten.

– Door de jaarlijkse toekenning van de IFR-middelen zijn zowel de baten als de lasten vanaf 2014 beduidend lager

vergeleken met 2013. In 2013 wordt het Investeringsprogramma 2014 behandeld en vastgesteld, de begroting 2014 zal

daarop aangepast worden.


Lasten:

De inkopen en uitbestede werkzaamheden laten meerjarig een dalend verloop zien. Dit wordt verklaard door de verwachting

dat het totale pakket van opdrachten voor het ingenieursbureau verder zal afnemen. Dit heeft ook effect op de personele

lasten die meerjarig afnemen. Tevens nemen de inkopen en uitbestede werkzaamheden af als gevolg van lagere

verwachtingen omtrent de grondexploitaties.

De lasten met betrekking tot subsidies zijn lager geraamd in relatie tot 2011. Naast het hierboven genoemde effect van

subsidieverstrekking voor het Programma Kansen voor West en Kansen voor Rotterdam, wordt het ook verklaard door

verwachte lagere toekenningen vanuit het programma Buitenruimte Binnenstad.

Tenslotte hebben bovengenoemde effecten (minder externe opdrachten, minder subsidieverstrekking, uitvoering waakvlam)

effect op de apparaatslasten die meerjarig ook een geleidelijke daling zien




Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling Baten Lasten Saldo

Regie stedebouw / planvorming 78.354 86.390 -8.036

Grondzaken 147.554 147.875 -321

Engineering 376.880 374.636 2.244

Inrichten openbare ruimte 17.819 23.164 -5.345

Monumenten 350 524 -174

Totaal 620.957 632.589 -11.632

4.8.2 Beleidsmatige Inspanning Wonen


Hoewel de Nederlandse woningmarkt momenteel krimpt, het investeringsklimaat niet gunstig lijkt en de Rotterdamse

corporatiesector terughoudend wordt, blijft het de gedeelde ambitie dat alle Rotterdammers in een goede woning en een

prettig woon- en leefklimaat in Rotterdam moeten kunnen wonen. Daarom wordt er nog gericht op de verbetering van de

kwaliteit en diversiteit van de woningvoorraad, op het inkorten van wachtlijsten en op kansen op de woningmarkt voor

iedereen. Wij willen mogelijkheden bieden voor een wooncarrière in de stad. Studenten, ouderen en gezinnen hebben onze

bijzondere belangstelling. Van alle Rotterdammers mag worden verwacht dat zij netjes omgaan met hun woning en niet tot

overlast zijn voor hun buren. Waar dat wel zo is, grijpen we in.


In het Uitvoeringsprogramma Woonvisie 2010–2014 geven wij (samen met onze externe partners) de concrete inspanningen

aan waarmee we bovenstaande ambitie willen bereiken. Jaarlijks wordt in de ‘Stand van het Wonen’ aan de gemeenteraad

gerapporteerd over de resultaten van die inspanningen. In 2012 zijn de inspanningen in het uitvoeringsprogramma op

basis van de gemeten voortgang op de collegetargets en een (gebiedsgerichte) discussie met stakeholders in de stad

aangescherpt. In de tweede helft van 2013 wordt de eindmeting van de collegetargets m.b.t. het hoofdstuk Woonstad in het

Collegewerkprogramma uitgevoerd. De volgende targets zijn geformuleerd:

1. Gedurende deze collegeperiode slagen wij erin meer gezinnen, hoger opgeleiden en hogere inkomens voor de stad te

behouden. Dit wordt gemeten aan de hand van het aandeel van deze groepen in de verhuisstroom uit de stad: in 2013 is

dit aandeel met 10% ten opzichte van 2009 gedaald.

2. Voor Rotterdam Zuid is daarin de ambitie groot, omdat we willen dat Zuid op dit punt extra vooruit gaat. Uit het aandeel

van deze groepen in de verhuisstroom uit Zuid blijkt dat in 2013 dit aandeel met 15% ten opzichte van 2009 is gedaald.

3. De target voor het aandeel van de Rotterdammers dat tevreden is met de eigen woonsituatie en geen overlast ervaart

blijft gehandhaafd voor tot aan het eind van deze collegeperiode. Dit betekent dat het streven is om beoordelingen van

Rotterdammers op dit onderdeel (hoge waardering van woning en woonomgeving, buurt en samenleven) ten opzichte van

2008 met 15% te laten stijgen.

In 2011 is ten aanzien van deze targets een tussenmeting uitgevoerd, waarover in juni 2012 aan de gemeenteraad middels

een uitgebreide brief met toelichting is gerapporteerd. Hieronder een samenvatting van de tussenmeting, afgezet tegen

eerdere metingen en de target voor 2013:


Target 18: Gedurende deze collegeperiode slagen wij erin

meer gezinnen, hoger opgeleiden en hogere inkomens

voor de stad te behouden. In 2013 is het aandeel van

deze groepen in de verhuisstroom uit de stad met 10% ten

opzichte van 2009 gedaald

Mijlpaal/

planning

Realisatie

2010/

nulmeting

Rekening

2011

Gezinnen:

22%

Hoger opg.:

47%

Hogere ink.:

55%

Realisatie a. Gezinnen 23% 20%

b. Hoger

opgeleiden 49% 50%

c. Hogere

inkomens 58% 54%

Target 19: Aan het einde van deze collegeperiode het aandeel

van de Rotterdammers dat tevreden is met de eigen

woonsituatie en geen overlast ervaart moet t.o.v. 2009 met

15% zijn gestegen.

Mijlpaal/

planning

Realisatie 73%

Target 21: In 2014 is het aandeel van de gezinnen, de

hoger opgeleiden en de hogere inkomens in de verhuisstroom

uit Zuid met 15% ten opzichte van 2010 zijn gedaald

Mijlpaal/

planning

Begroting

2012 Eindwaarde

n.v.t.

20%

44%

52%

66% (2008) n.v.t. 76%

Gezinnen:

22%

Hoger opg.:

34%

Hogere ink.:

44%

a. Gezinnen 24% 29%

b. Hoger

opgeleiden 36% 37%

c. Hogere

inkomens 47% 42%

20%

31%

40%

Overige inspanningsverplichtingen voor het bereiken van de ambitie op het gebied van wonen

Realiseren van 3.000 woningen voor gezinnen

Het streven is erop gericht om aan het einde van deze collegeperiode 3.000 woningen voor gezinnen gerealiseerd te

hebben. Medio 2012 staat de teller op 1.600 woningen voor gezinnen, met nog 1.800 in het planaanbod voor de resterende

collegeperiode. Onder de huidige economische omstandigheden doet zich meer planuitval voor dan in het verleden. Onder

woningen voor gezinnen wordt verstaan: eengezinswoningen, maisonnettes, beneden-bovenwoningen en gezins-vriendelijke

appartementen zoals gedefinieerd in de nota ‘Bouwstenen voor een kindvriendelijk Rotterdam’. Onder realisatie wordt

verstaan: in aanbouw genomen (nieuwbouw) en in de voorraad toegevoegd (aanpak bestaande voorraad).

Ontwikkelen kindvriendelijke wijken (KIWI)

Uitgaande van de visie ‘Bouwstenen voor een kindvriendelijk Rotterdam’ worden ontwikkelende partijen gestimuleerd om bij

nieuwbouw of herstructurering op basis van de KIWI-bouwstenen te ontwikkelen. Vanuit de stad wordt regie gevoerd op de

realisatie van kindvriendelijke wijken. Verantwoordelijkheid voor de uitvoering ligt hoofdzakelijk bij de deelgemeenten. In 2012

zijn de KIWI-scans voor de deelgemeenten en de KIWI-monitor afgerond. In de KIWI-scans staan de opgaven voor 2013 en

verder. In samenhang worden de bouwstenen wonen, voorzieningen, buitenruimte en routes in de deelgemeenteplannen 2013

opgenomen. Ook het communicatie/marketingplan voor de kindvriendelijke wijken komt in 2013 tot uitvoering.

Ontwikkelen woonservicegebieden

Woonservicegebieden zijn wijken of buurten waarin burgers zo zelfstandig mogelijk de eigen regie behouden en kunnen

blijven wonen. In het woonservicegebied werken burgers, instellingen en lokale overheden met elkaar samen en is er sprake

van vraaggestuurde zorgen serviceverlening. Naast de fysieke toegankelijkheid is ook de “sociale toegankelijkheid” vorm

gegeven, waardoor senioren en mensen met een beperking zich thuisvoelen en hun ondersteuning op wijkniveau zelf kunnen

invullen.

In 2012 zijn voor de woonservicegebieden in de deelgemeenten Feijenoord, Delfshaven, Noord, Kralingen-Crooswijk

en Centrum analyses en opgaven gemaakt voor de bouwsteen (toegankelijk) wonen, in samenhang met de bouwstenen

voorzieningen, routes en buitenruimte. Eind 2012 en in 2013 worden deze opgaven in de uitvoeringsplannen van corporaties

en deelgemeenten verwerkt. In 2013 worden de analyses en opgaven voor de woonservicegebieden in de andere

deelgemeenten gemaakt.


Verbeteren van 8.000 woningen in de periode 2010 tot en met 2013

De verbetering van woningen heeft betrekking op zowel het bezit van woningcorporaties als dat van particuliere verhuurders

en eigenaar-bewoners. In de corporatiesector worden deze collegeperiode 5.000 woningen verbeterd. Hierover zijn afspraken

met de corporaties gemaakt. In de particuliere sector bedraagt de verbeteringsopgave deze collegeperiode 3.000 woningen.

Medio 2012 staat de teller voor de particuliere sector op 1.800 woningen. Voor de corporatiesector is er op dit moment bekend

(stand medio 2012) dat er in 2010 1.081 woningen verbeterd zijn. De cijfers voor 2011 zijn 1926 woningen, samen geeft dit

3007 woningen in aanpak.

Duurzaamheid: energiereductie in bestaande voorraad

Met woningcorporaties hebben wij afgesproken dat zij in 2014 10% energiereductie bereiken in hun bezit. Met ontwikkelaars

en beleggers zijn er afspraken gemaakt over duurzaam bouwen (nieuwbouw en renovatie). Voor de bestaande bouw richten

we ons op verengingen van eigenaren (VvE’s) en de MKB-sector. Er wordt ingezet op het stimuleren van investeringen

in energiebesparing en duurzame energieopwekking voor Rotterdammers via ondermeer het Rotterdamse project

Duurzame Daden. Daarnaast informeren, adviseren en ontwikkelen we met bewoners en marktpartijen uitvoerings- en

financieringsproducten. Daarnaast wordt de Rotterdamse inzet op het nuttig toepassen van restwarmte en duurzame koeling

versterkt. Rotterdam werkt met haar partners toe naar het sluiten van een Green Deal met het Rijk die de verduurzaming van

de Rotterdamse bestaande woningvoorraad moet versnellen. Hierin wordt specifiek aandacht gevraagd voor Rotterdam Zuid.

Programma EU arbeidsmigranten

Sinds het openstellen van de arbeidsmarkt in 2007 monitort de gemeente Rotterdam de ontwikkeling en voortgang rond de

komst van de EU-arbeidsmigranten uit Midden en Oost-Europa in Rotterdam. Aan de hand hiervan zijn diverse maatregelen

ingezet om de komst en het verblijf van deze migranten in goede banen te leiden. Deze aanpak focust zich op drie

doelstellingen: tegengaan van uitbuiting en misstanden in werk en huisvesting, bevorderen van het aanbod van huisvesting en

bevorderen van inburgering en integratie.

In de aanpak van Rotterdam wordt constructief samengewerkt met andere partijen, zoals Rijksinstanties, andere gemeenten,

woningcorporaties, vertegenwoordigers van de uitzendbranches en werkgevers.

Nationaal Programma Rotterdam Zuid

Samen met het Rijk en (lokale) partners geven wij uitvoering aan het Nationaal Programma Rotterdam Zuid. Waar in eerdere

jaren veel nadruk lag op de ruimtelijke ontwikkeling, is nu de gezamenlijke keuze om de sociaal-economische ontwikkeling

leidend te laten zijn. Fysieke ontwikkeling is iets wat dit zal ondersteunen. We werken toe naar de door alle partners gedeelde

stip op de horizon voor Zuid. In de uitvoering ligt de focus op de zeven wijken in het midden van Zuid waar de problematiek

zich het sterkst en gestapeld voordoet en waar doorbraken noodzakelijk zijn om de ontwikkeling van heel Zuid en Rotterdam

verder te brengen.

Dit integrale programma steunt op drie pijlers: school, werk en wonen, waarbij vooral wordt gestuurd op de dwarsverbanden

tussen deze terreinen. Binnen de pijler school zetten we in op betere prestaties (via de Children’s Zone) en is er bijzondere

aandacht voor vakmanschap in zorg, haven en techniek. Voor werk richten we ons met de verbeterde werkgeversaanpak

vooral op het aan het werk gaan van uitkeringsontvangers. Het bedrijfsleven sluit hiervoor met de gemeente arrangementen

en geeft carrierestartgaranties voor pas afgestudeerden. In de pijler wonen zetten we in op beheer en verbetering (en

vervanging) van de particuliere woningvoorraad en van de sociale voorraad (in samenwerking met de corporaties) en spannen

we ons in voor het versterken van de leefbaarheid (o.a. bereikbaarheid, buitenruimte en veiligheid).

Prestatie-indicatoren handhaving

Door het bureau omgevingsvergunningen (MidOffice) en de afdeling Vergunningen (BackOffice) wordt gewerkt aan de

enkelvoudige en meervoudige vergunningen zoals genoemd in de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO). Het

bureau omgevingsvergunningen en de afdeling vergunningen streven er naar om 100% van de vergunningaanvragen binnen

de wettelijk termijn van 8 weken voor een aanvraag met een normale procedure en 26 weken voor een aanvraag met een

uitgebreide procedure af te doen. Daarnaast is het wordt er gewerkt om het aantal direct ontvankelijke aanvragen met 20% te

vergroten. De prestatie-indicator is 65%.

Er wordt een strategie ontwikkeld die bijdraagt aan het proactief inzetten van capaciteit, in plaats van reactief. Voor deze

ontwikkeling wordt de samenwerking met marktpartijen gezocht die actief zijn in het beheer en onderhoud van onroerende

zaken. Ook zal de burger benaderd worden om zijn potentiële signaalfunctie meer te benutten, wat bij kan dragen aan het

oplossen van klachten waarbij de gemeente faciliterend in kan zijn.

De te leveren prestaties ten aanzien van handhaving zijn meetbaar in de volgende prestatie-indicatoren:

− Vergunningsverlening binnen wettelijke termijnen.

− Percentage direct ontvankelijke aanvragen.


Rekening

2010

Begroting

2011

Begroting

2012

Raming

2013

Raming

2014

Raming

2015

Overige prestatie-indicatoren

1. Vergunningverlening binnen

wettelijke termijnen. 100% 100% 100%

2. Percentage direct ontvankelijke

aanvragen. 65% 65% 65%

Ketenhandhaving Pand en Persoon

Aanpak verloederd particulier bezit

Aanscherping van regelgeving, deels te realiseren door een aanvulling van de Rotterdamwet en wijziging van de Woningwet,

is in 2011 op ambtelijk niveau bij de Rijksoverheid op de agenda gezet. In 2012 is hierover overleg geweest met het Rijk. Het

resultaat van dit overleg zal in 2013 moeten leiden tot het concretiseren van maatregelen, waarmee samen met het nieuwe

instrumentarium de intensivering van de aanpak van verloederd particulier bezit vorm krijgt (‘aanpak huisjesmelkers’). Deze

aanpak is onderdeel van de keten handhaving pand en persoon.

Hennepaanpak

Binnen de keten handhaving pand en persoon worden de voor toezicht en handhaving beschikbare gemeentelijke

middelen zo ingezet, dat toezicht en handhaving optimaal (efficiënt en effectief) bijdragen aan veilige en leefbare wijken.

Iedere melding van een potentiële hennepkwekerij wordt binnen één werkdag in behandeling genomen. Waar mogelijk

wordt bestuursrechtelijk ontmanteld en de kosten verhaald op de overtreder. Eigenaren worden aangesproken op hun

verantwoordelijkheid om misbruik van hun bezit te voorkomen en te bestrijden. Deze aanpak van hennepkwekerijen is

‘repressief’, daarnaast wordt ook gewerkt aan preventie. Eigenaren (verhuurders) van onroerend goed worden gewezen op de

richtlijnen ter voorkoming van hennepteelt in te verhuren onroerend goed.


Wonen

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 82.565 92.994 54.877 37.921 37.427 37.427



Financieringsbaten 15.657 14.202 13.090 12.395 11.914 11.914


Totaal lasten 115.714 132.924 120.154 87.098 52.477 52.483



werkzaamheden 1.805 1.277 382 152 152 152

Sociale uitkeringen 0 231 236 236 236 236

Subsidies en andere

inkomensoverdrachten 21.151 12.345 3.063 432 379 379

Kapitaallasten 15.974 14.238 12.730 12.353 12.599 12.098

Overige lasten 1.087 989 963 963 963 963


Personeel 29.751 26.434 25.136 22.823 22.428 22.428

Inhuur 1.146 2.809 434 434 434 434

Materieel 4.959 3.565 6.525 6.291 6.287 6.794





Onttrekking aan reserves 0 0 15.981 5.997 0 0

Bestemmingsreserve ISV-3 0 0 15.981 5.997 0 0

Toevoeging aan reserves 27.949 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve ISV-3 27.949 0 0 0 0 0





Baten

De baten bestaan uit ontvangen rente op leningen aan woningcorporaties, IFR-middelen ter dekking van projectkosten Pact

op Zuid, Bestaande Voorraad en Particuliere Voorraad, en rijksbijdragen in verband met ISV1 en ISV2 en BWS. Verder

bestaan ze uit de opbrengsten van de leges omgevingsvergunning en overige leges en inkomsten van derden (uit opdrachten

voor derden zoals deelgemeenten en stadsregio). De interne baten bestaan uit de bijdragen van andere clusters binnen de

gemeente.

Lasten

De lasten bestaan uit projectkosten Pact op Zuid, Bestaande Voorraad en Particuliere Voorraad, omslagrente op leningen,

programmakosten voor ISV1, ISV2 en ISV3 en BWS.

De lasten bestaan daarnaast uit apparaatslasten (personeel en materieel, incl overhead).

Reserves

Er is een reserve gevormd voor ISV3. Deze rijksbijdrage loopt via het Gemeentefonds in deze bestemmingsreserve.

De geraamde onttrekkingen zijn voor projecten uit het ISV3 programma.


De bijdragen van rijk en medeoverheden laten een piek zien in 2012 gevolgd door een afname in 2013. Dit betreft met name

bijdragen uit de oude ISV-2 regeling en de Tijdelijke Stimuleringsregeling Woningbouwprojecten 2009. Beide regelingen zijn

nu afgelopen en worden vanaf 2013 dan ook niet meer geraamd. De piek wordt ook deels veroorzaakt door een verwachte

bijdragen aan projecten Pact op Zuid, Bestaande Voorraad en Particuliere Voorraad. De ISV3/middelen worden vanaf 2013

toegevoegd aan de hiertoe gevormde bestemmingsreserve. Naar verwachting zijn deze middelen eind 2014 volledig benut.

De opbrengsten derden laten in 2013 ten opzichte van 2012 een sterke stijging zien. Deze stijging wordt veroorzaakt door

het overhevelen van de legesopbrengsten van de overige baten naar de externe baten als gevolg van een procesmatige

aanpassing met betrekking tot het uitfactureren. De facturering van de leges wordt nu weer door het cluster zelf gedaan.

De baten en lasten die met Bureau Frontlijn gemoeid zijn, worden ook in 2013 gedekt door het ketenbudget. Het college zal

nog beslissen waar Bureau Frontlijn zal worden gepositioneerd. De overige baten (IFR) verminderen vanaf 2014 als gevolg

van de verwachte beëindiging van de projecten Pact op Zuid en Bestaande Voorraad. Hierdoor dalen ook de subsidielasten

meerjarig.

De personele lasten laten meerjarig een dalend verloop zien. Dit wordt op de volgende wijze verklaard:

– Het doorvoeren van de waakvlam.

– Het wegvallen van de apparaatslasten van Bureau Frontlijn vanaf 2013.

De overige apparaatslasten nemen in 2012 toe ten opzichte van 2011. Dit wordt veroorzaakt door een verwachte piek in

de werkzaamheden omtrent de projecten Pact op Zuid, Bestaande Voorraad en Particuliere Voorraad. In de baten is een

soortgelijke piek aanwezig.




Wonen Baten Lasten Saldo

Vergunningen 17.405 22.161 -4.756

Toezicht kwaliteit en gebruik gebouwen 4.832 15.011 -10.179

Regie op wonen 2.475 6.865 -4.390

Investeren in wonen en RO 46.146 76.117 -29.971

Totaal 70.858 120.154 -49.296


4.8.3 Beleidsmatige Inspanning Vastgoed


Het gebruik van onze vastgoedportefeuille is gericht op ruimtelijke, economische en maatschappelijke doelen van de

gemeente Rotterdam.


Ten aanzien van de maatschappelijke vastgoedportefeuille (MPRV-portefeuille) geldt onder andere dat per deelgemeente

de voorzieningenplannen in 2012 met bijbehorende uitvoeringsagenda’s zijn geleverd. In 2013 zullen de uitvoeringsagenda’s

aangescherpt worden en concreet moeten leiden tot vaststelling van de benodigde objecten op het terrein van Sport en

Recreatie. De deelgemeenten zullen ten gevolge van hun financiële situatie naar verwachting beleidsmatige keuzes maken

die leiden tot verkleining van de vastgoedportefeuille, waardoor het risico op leegstand toeneemt. In 2013 zal dan ook worden

getracht leegstand zo veel mogelijk te voorkomen door enerzijds een inzet op verkoop van objecten en anderzijds door in

te zetten op verschillende vormen van verhuur. De maatschappelijke portefeuille zal verder met ingang van 2013 in zijn geheel

kostendekkendheid zijn met uitzondering van de objecten ten behoeve van Sport en Recreatie. Hiervan is de afspraak dat deze

met ingang van 2014 kostendekkend zijn.

Ook ten aanzien van de niet-MPRV portefeuille zal in 2013 de budgetten onder druk staan. Enerzijds doordat de huur-inkomsten

onder druk staan en anderzijds dat het het lastig is om de (leegkomende en leegstaande) niet-MPRV objecten te verkopen tegen

een redelijke prijs. Net zoals bij de maatschappelijke portefeuille is het de bedoeling maximaal in te zetten op verhuur en verkoop.

Overige inspanningen

Vastgoedorganisatie

In 2013 zullen de resultaten van de inspanningen uit de ‘routekaart 2008–2012: op weg naar een professionele vastgoedorganisatie’

zichtbaar zijn. De bedrijfsvoering is zodanig op orde dat gesproken kan worden van een vastgoedorganisatie die ‘in

control’ is. Dit neemt niet weg dat er ook in 2013 weer grote uitdagingen aan de orde zullen zijn om de vastgoedportefeuille zo

efficiënt en effectief mogelijk te beheren. Gezien de beperkte financiële middelen blijft een scherpe sturing en prioritering cruciaal.

Onderhoud van de vastgoedportefeuille

Ook in 2013 zijn we genoodzaakt om gegeven de beschikbare budgetten het onderhoud te begroten op het niveau “sober en

doelmatig”, waarbij meer en meer gezocht zal worden naar de mogelijkheden tot uitbesteding van werkzaamheden naar de

markt. Hierbij blijft het verduurzamen van het vastgoed een belangrijk uitgangspunt. Wel besteden we de komende jaren meer

aan die panden die onder het niveau dreigen te zakken danwel al onder het niveau van sober en doelmatig zitten.

Verkoopplan

Voor de niet-MPRV panden die op de verkooplijst staan is een verkoopplan opgesteld. In de uitwerking van dit verkoopplan

wordt uitgegaan van een verkoopopbrengst die gelijk is aan de boekwaarde van de betrokken panden. Per saldo is de netto

opbrengst van de verkooptransacties nihil.

Bestaande erfpachten

Als gevolg van de daling van de rente op de internationale kapitaalmarkten vanaf 2008 tot heden is het discontopercentage

dat Rotterdam hanteert bij erfpachtconversies aanzienlijk gedaald. Het gevolg is dat, door de gekozen rekenmethode, de

in rekening gebrachte (af)koopsom zodanig is gestegen, dat het converteren van erfpachtrechten naar vol eigendom of

eeuwigdurende erfpacht financieel onaantrekkelijk is geworden. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een daling van de totale

conversie omzet.

Om de omzet (het verdienvermogen) te vergroten door middel van erfpachtconversie, onderzoekt de gemeente of er

toegewerkt kan worden naar een ander, meer consistent discontopercentage. Dit moet leiden tot een stijging van het aantal

conversies en inherent daaraan de conversie omzet. Begin 2013 wordt verwacht dat er besluitvorming kan plaatsvinden over

een nieuw beleid aangaande het discontopercentage. Het college zal daartoe moeten besluiten.



Vastgoed

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 203.715 313.870 319.518 317.353 316.330 316.330




Totaal lasten 173.857 289.328 297.568 295.470 294.204 294.205



werkzaamheden 115.640 109.123 120.344 119.320 118.298 118.298

Kapitaallasten -30.697 78.096 78.465 78.465 78.465 78.465

Overige lasten 7.415 4.256 4.351 4.351 4.351 4.351


Personeel 6.835 0 0 0 0 0

Inhuur 1.030 0 0 0 0 0




Saldo voor reserveringen 29.858 24.542 21.950 21.883 22.126 22.125



Saldo na reserveringen 29.858 24.542 21.950 21.883 22.126 22.125



Baten

De baten bestaan uit de huurinkomsten. Dit zijn zowel binnengemeentelijke verrekeningen en gebruiksvergoedingen als

externe huuropbrengsten. Daarnaast is er sprake van inkomsten uit de brandstofverkooppunten (litervergoedingen en

veilingopbrengsten) en inkomsten vanuit reclamecontracten. Verder betreffen de baten de verkoopopbrengst van het

verkochte vastgoed en de canonopbrengst, begrote uitpondingen en conversieopbrengsten.

Lasten

De lasten bestaan uit eigenaarslasten zoals kapitaallasten, zakelijke lasten, onderhoud, beheerkosten en apparaatskosten.

Daarnaast bestaan de lasten uit de afboeking van de boekwaarde van het verkochte vastgoed, de afwaardering van

de boekwaarde van niet verkocht vastgoed dat is opgenomen op het verkoopplan, verkoopkosten (taxaties, kosten

verkoopgereed maken) en ambtelijke inzet om verkoop mogelijk te maken.


De opbrengsten derden stijgen in 2012 met bijna € 100 mln, evenals de kapitaallasten. Beiden zijn het gevolg van de

erfpachtcorrectie die bij jaarrekening 2011 heeft plaatsgevonden.

Bij het opstellen van de begroting 2012 heeft een herverdeling plaatsgevonden tussen de portefeuilles binnen Vastgoed.

Daarbij is bij inkopen en uitbestede werkzaamheden rekening gehouden met een inhaaleffect op het onderhoud. In 2013 is

tevens de verwerking van de kaderbrief toegevoegd voor kosten gemeentewoningen.




Vastgoed Baten Lasten Saldo

Exploitatie vastgoed MPRV 182.877 185.271 -2.394

Exploitatie vastgoed niet-MPRV 54.948 45.828 9.120

Incidentele opbrengsten vastgoed 46.293 45.802 491

Erfpacht 35.400 20.667 14.733

Totaal 319.518 297.568 21.950


Hoofdstuk 4.9


Beleidsveld 9

Verkeer en vervoer

Portefeuillehouder:

Wethouder Haven, Verkeer en Regionale Economie


Wij richt ons op het vergroten van de bereikbaarheid van de economische centra in Rotterdam.

Toelichting

Een goede bereikbaarheid van Rotterdam is essentieel voor het bereiken van de doelstellingen van de Stadsvisie: een goede

economie en een aantrekkelijke woonstad. Het gaat daarbij om bereikbaarheid op verschillende schaalniveaus.

Op randstedelijk en regionaal niveau gaat het om snelle verbindingen tussen en naar de economische centra. Binnen de stad

is het belangrijk om de voorzieningen, onderwijsinstellingen en arbeidslocaties op een eenvoudige en betrouwbare manier

bereikbaar te maken voor de inwoners van de stad, zowel per auto, fiets als OV.

Naast de Stadsvisie vormen het Verkeers- en Vervoersplan 2003–2020 (VVPR) en het bijbehorende Uitvoeringsprogramma

(UVVR) het kader voor alle taken op dit beleidsveld.

Aangezien de stedelijke bereikbaarheid op verschillende schaalniveaus speelt, heeft de gemeente in deze een belangrijke

taak, maar we kunnen als Rotterdam de bovenstaande doelstelling niet zelfstandig bereiken. In de MIRT-verkenning

‘Rotterdam Vooruit’ is een gezamenlijk langetermijnperspectief geschetst ten behoeve van de bereikbaarheid van de regio

Rotterdam. De komende jaren werken we dit uit in concrete projecten, investeringen en bijdragen van de verschillende

partners. Het Rijk is er hier één van.

Stedelijke bereikbaarheid

Baten: 117.731

Lasten: 129.310

Saldo: -11.579

Verkeer en vervoer

Duurzame mobiliteit en

verkeersveilige stad

Baten: 17.661

Lasten: 26.400

Saldo: -8.739

Hoofdstuk 4.9 | Beleidsveld Verkeer en vervoer | pagina 133

4.9.1 Beleidsmatige Inspanning Stedelijke bereikbaarheid


Wij richten ons op het vergroten van de bereikbaarheid van de economische centra in Rotterdam. Een goede bereikbaarheid

van de Rotterdamse regio is essentieel voor een goede economie en een aantrekkelijke woonstad.


Collegetargets

Wij zetten ons in voor een goede bereikbaarheid van de economische centra, zowel binnen de stad als in de haven.

We meten de bereikbaarheid op twee manieren:

Target 11: In deze collegeperiode blijft op de volgende

zes hoofdroutes van en naar het centrum de gemiddelde

snelheid op 25 km per uur: Maasboulevard, Dorpsweg,

Stadionweg, Tjalklaan, Vaanweg, Stadhoudersweg.

Target 12: De autobereikbaarheid van de haven moet al

tijdens de ombouw van de A15 verbeteren. Aan het einde

van deze collegeperiode heeft de automobilist die in de

spits op de A15 reist tussen Maasvlakte en Vaanplein,

gemiddeld 91% zekerheid dat zijn reis niet langer duurt dan

38 min. In 2009 bedroeg deze zekerheid 83%.

Mijlpaal/

planning

Realisatie

Mijlpaal/

planning

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012

Elf van de

twaalf hoofdroutes

voldoen

aan de target

(Stadhoudersweg

stad uit

niet).

Realisatie 2009:

Ochtendspits

haven in:

98,4%

Avondspits

haven in:

97,7%

Ochtendspits

haven uit:

99,0%

De gemiddelde

snelheid

op deze twaalf

routes is

minimaal

25 km/h.

De twaalf

hoofdroutes

voldoen aan

de target

De reistijd is

maximaal 38

minuten met

een betrouwbaarheid

van

87% in 2011.

Reistijden

Vaanplein

-> Maasvlakte

(Haven in):

27,8 (ochtend),

28,6 (avond)

Maasvlakte

-> Vaanplein

(Haven uit):

27,1 (ochtend),

39,0 (avond)

De gemiddelde

snelheid

op deze twaalf

routes is minimaal

25 km/h.

De reistijd is

maximaal 38

minuten met

een betrouwbaarheid

van

89% in 2012.

Eindwaarde

(2013/ anders)

De gemiddelde

snelheid

op deze twaalf

routes is

minimaal

25 km/h.

De reistijd is

maximaal 38

minuten met

een betrouwbaarheid

van

91% in 2013.

Avondspits

haven uit:

84,7%

Betrouwbaarheid

reistijden

Vaanplein

-> Maasvlakte

(Haven in):

98,8 (ochtend),

98,5 (avond)

Maasvlakte

-> Vaanplein

(Haven uit):

98,9 (ochtend),

79,8 (avond)

Nieuwe infrastructuur en vervoerregio

Om de bereikbaarheid van de regio te verbeteren zijn wij in gesprek met Rijk en stadsregio over lange termijn investeringen in

rijkswegen en over de kwaliteit van het OV op Zuid. De volgende projecten hebben de komende jaren prioriteit:

– Realisatie van de A13/16, mits een goede inpassing gegarandeerd is.

– Aanleg van de Nieuwe Westelijke Oeververbinding.

– Tot stand brengen van een nieuwe vervoerregio.


Bestaande infrastructuur beter benutten

Rotterdam beschikt over een aantal economische centra met een sterk (boven)regionale functie. Een betrouwbare

bereikbaarheid is een randvoorwaarde voor het succes van deze economische centra. Optimale benutting van de bestaande

infrastructuur zowel binnen als buiten de ‘ruit’ is derhalve noodzakelijk. Hiervoor leveren we de volgende inspanningen.

1. Mobiliteitsmanagement: samen met het Rijk, de Stadsregio, Kamer van Koophandel en VNO-NCW voeren we het

programma Slim Bereikbaar uit. Doelstelling is 5% minder autoverkeer in de spits naar werklocaties in het centrum,

rondom Kralingse Zoom en Alexander. Daarnaast werkt Rotterdam in de Verkeersonderneming samen met het Rijk, de

Stadsregio en het Havenbedrijf om een reductie te halen van 20% spitsverkeer op de A15, om de doorstroming tijdens

de ombouw van de A15 zo veel mogelijk te waarborgen. Om tot een efficiënte uitvoering van mobiliteitsmanagement te

komen, hebben we de uitvoering van Slim Bereikbaar bij de Verkeersonderneming ondergebracht. In 2013 wordt in het

kader van Beter Benutten o.a. verder gewerkt aan het tot stand brengen van het fietsveer Kralingen – Feijenoord en van

de snelfietsroute Rotterdam – Spijkenisse.

2. Dynamisch Verkeersmanagement: de uitvoering van het dynamisch verkeersmanagement in de binnenstad gaat van

start.

3. Operationeel verkeersmanagement en de verkeersmarinier: operationeel verkeersmanagement is een noodzaak

om doorstroming in het verkeer te houden bij wegwerkzaamheden, evenementen en incidenten. Op de zeven

hoofdroutes naar het centrum geven we informatie over de actuele reistijd per auto naar de rand van het centrum,

ook bij evenementen, incidenten en werkzaamheden. De in 2011 opgestarte verkeersregiekamer wordt in 2013 verder

uitgebouwd.

Vervanging verkeersregelinstallaties

De vervanging van verkeersregelinstallaties is kostbaar maar noodzakelijk, vooral ten behoeve van de veiligheid. We proberen

delen van installaties langer te gebruiken wanneer dat haalbaar is en spreken daarom van ‘renovatie’.

Parkeren

Het Park+Walk- en Park+Ride-programma wordt voortgezet in lijn met de gedachten achter het verkeersplan binnenstad

dat eind 2009 door de gemeenteraad is vastgesteld. Het programma zal volgend jaar worden geëvalueerd en indien nodig

herijkt. De exploitatie van de hele parkeersector is doorgelicht, zowel straat- als garageparkeren. In de parkeerrapportage is

een aantal maatregelen benoemd om het tekort dat dreigt te ontstaan af te wenden. Deze maatregelen zullen verder worden

uitgewerkt. Als onderdeel hiervan wordt in 2013 het straatparkeren gemoderniseerd.

Straatparkeren

Voor de modernisering van het straatparkeren wordt kentekenparkeren ingevoerd. Een onderdeel hiervan is de aanschaf

van nieuwe parkeerautomaten. Door toenemend gebruik van internet-, 06-, sms- en smartphone-applicaties zijn steeds

minder automaten nodig. Hierdoor zullen de beheer-, onderhouden handhavingskosten afnemen. Doordat het aantal

parkeerautomaten wordt teruggebracht naar ongeveer 350 zal de loopafstand toenemen. Hiervoor zal eerst een pilot worden

uitgevoerd. De uitbreiding van betaald parkeergebied wordt op basis van parkeerdruk voortgezet.

Garageparkeren

Moderniseren garageparkeren houdt in dat parkeergarages die nu zijn bemand op afstand zullen worden gaan beheerd. Door

beheer op afstand is minder personeel nodig en dit kan al in 2013 een besparing opleveren.

In 2013 zal ook worden ingezet op het verhogen van de bekendheid van de garages via statische en dynamische

bewegwijzering, informatie via navigatiesystemen, internetapplicaties, smartphone apps, e.d.

Verder zal implementatie plaatsvinden van de aangescherpte brandveiligheidseisen (uitvoering geven aan wijziging van de

Rotterdamse Bouwverordening).

We blijven ook in 2013 voor straat- en garageparkeren inzetten op een verdere verbetering van de dienstverlening door

productinnovatie, slim organiseren van processen, inzetten van ICT-mogelijkheden voor diverse parkeerproducten en het

stimuleren van het gebruik hiervan. Voorbeelden hiervan zijn o.a. meer flexibiliteit in abonnementen waardoor dubbelgebruik

kan worden verbeterd, pasloze parkeervergunningen en bezoekersregelingen,ontsluiten van openbare garages voor

06-providers en uitgebreidere betaalsystemen in openbare garages.

(Overige) Indicatoren

Indicator

Begroting

2013

Begroting

2014

Verkeersregelinstallaties vervangen 15 15



Stedelijke bereikbaarheid

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 95.685 109.501 99.894 98.794 98.589 98.632



Financieringsbaten 0 0 450 44 13 -125


Totaal lasten 103.836 120.416 115.465 120.107 119.000 116.818



werkzaamheden 4.470 4.801 4.229 4.230 4.231 4.231

Subsidies en andere


Kapitaallasten 10.572 13.743 15.978 15.593 15.342 14.411

Overige lasten 3.123 4.140 4.875 4.875 4.876 4.876


Personeel 31.659 34.148 31.333 29.817 29.688 28.858

Inhuur 459 914 430 430 430 430

Materieel 1.480 2.576 3.498 3.497 3.496 3.311





Onttrekking aan reserves 18.156 16.879 17.837 23.738 22.695 21.443

Bestemmingsreserve Parkeerfonds (ns) 11.183 15.102 17.837 23.738 22.695 21.443

Bestemmingsreserve Actualisatie

B+I 2010 4.500 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve C2000-systeem 2.473 177 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Verkeer & Vervoer

2011 0 1.600 0 0 0 0

Toevoeging aan reserves 11.240 13.447 13.847 13.907 13.907 13.907

Bestemmingsreserve Parkeerfonds (ns) 7.700 13.447 13.847 13.907 13.907 13.907

Bestemmingsreserve Verkeer & Vervoer

2011 3.540 0 0 0 0 0




Baten

De bestaan voor een groot deel uit de opbrengsten parkeren. Daarnaast bestaan de baten uit inkomsten uit opdrachten voor

derden (deelgemeenten, stadsregio, e.d.) en baten uit afkoop parkeereisen.

Lasten

De lasten bestaan uit de exploitatie en beheer van parkeergarages en straatparkeren en alles wat daarmee samenhangt zoals

de verkeersregel-installaties en dynamisch verkeersmanagement (DVM). Daarnaast worden hier ook lasten gemaakt voor de

uitvoering van opdrachten voor derden.

Reserves

Dit onttrekking en toevoeging bestemmingsreserve Parkeerfonds, betreffen de afdracht uit de opbrengsten Parkeren en het

dekken van het tekort op de exploitatie van de B&I-garages.


Baten

De baten op de beleidsmatige inspanning Stedelijke Bereikbaarheid laten een daling zien ten opzichte van de raming 2012

voor zowel bijdragen rijk en medeoverheden en overige baten. Dit betreffen hoofdzakelijk projecten welke op verzoek van

andere partijen worden uitgevoerd. Hier staan lasten van een gelijke omvang tegenover. Zodra er duidelijkheid is over welke

middelen zullen worden ontvangen en hoe de middelen zullen worden besteed worden deze via een neutrale wijziging in de

begroting opgenomen.


Lasten

De lasten inzake subsidies nemen af vanaf 2013. Dit betreffen lasten welke worden gemaakt in het kader van ontvangen

opdrachten van andere partijen. Zodra er duidelijkheid is over welke middelen zullen worden ontvangen en hoe de middelen

zullen worden besteed worden deze via een neutrale wijziging in de begroting opgenomen.

De kapitaalslasten nemen vanaf 2013 toe. Dit wordt veroorzaakt door een aantal grote activeringen welke eind 2012 plaats

zullen gaan vinden. Hieronder bevinden zich onder Dynamisch Verkeersmanagement (DVM), Vervanging Verkeerslichten en

de H6-weg Hoek van Holland.

Als gevolg van opdracht modernisering straatparkeren is sprake van een daling van de personele lasten. Daarnaast wordt

vanaf 2016 het apparaat verder ingeperkt als gevolg van het wegvallen van budget voor de inzet van de verkeersmarinier en

verkeersregelaars.

De interne lasten nemen in 2014 toe. Dit wordt veroorzaakt door bijdragen in de exploitatie van 2 grote parkeergarages

(Kruisplein en Grote Markt. Deze worden naar verwachting eind 2013 opgeleverd.




Stedelijke bereikbaarheid Baten Lasten Saldo

Autobereikbaarheid (en verkeersmanagement) 674 12.738 -12.064

Investeren in parkeren / realiseren parkeervoorzieningen 31.291 32.617 -1.326

Exploitatie en beheer parkeren 77.345 69.656 7.689

Beleid Verkeer en Vervoer 8.421 14.299 -5.878

Totaal 117.731 129.310 -11.579

4.9.2 Beleidsmatige Inspanning Duurzame mobiliteit en verkeersveilige stad


Focus van de inspanning: de aanpak om het verkeer veiliger te maken wordt gecontinueerd. Om de groei in vervoersbewegingen

duurzaam te realiseren is onze strategie gericht op schoon gebruik, schone voertuigen en schone brandstoffen.


Het college zet zich in om het gebruik van de fiets, het openbaar vervoer, elektromobiliteit en andere schone vormen van

vervoer optimaal te faciliteren. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan de realisatie van het programma Duurzaam, de

doelen van het Rotterdam Climate Initiative en het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit. Specifiek voor

de binnenstad werken we een pakket van maatregelen uit, waarmee een goede bereikbaarheid van het centrum wordt

gewaarborgd, de leefbaarheid wordt verbeterd en economische activiteit wordt gestimuleerd.

Brandstoffen en elektrisch vervoer

Om de groei in vervoersbewegingen duurzaam te realiseren (schoner en stiller) is onze strategie gericht op schoon gebruik,

schone voertuigen en schone brandstoffen. Deze ontwikkeling versnellen we door Rotterdam te positioneren als proeftuin

voor innovatieve bedrijven op het gebied van elektrisch vervoer. Daarnaast zorgen we, mits ondersteund met rijksgelden,

voor 1.000 oplaadpunten voor in Rotterdam geregistreerde voertuigen. Hierover wordt gerapporteerd in het kader van het

programma Duurzaam. Specifiek voor de binnenstad werken we een pakket van maatregelen uit, zodat het centrum zowel

bereikbaar als leefbaar blijft.

Openbaar Vervoer

Het gratis OV voor 65+’ers wordt deze collegeperiode voortgezet. Ook wordt periodiek overleg gevoerd met de Stadsregio

over de dienstregeling en uitvoering van het openbaar vervoer in de stad.

Fiets

In afstemming met de stadsregio wordt een vervolg gegeven aan het fietsplan, onder meer door aanleg van ontbrekende

schakels in het fietsnetwerk en van de Rotterdamse gedeelten van lange afstandsroutes. Hierbij wordt zoveel mogelijk

aansluiting gezocht bij bestaande (onderhouds)werkzaamheden.


Verkeersveiligheid

Het is belangrijk dat de basis van het verkeerssysteem goed op orde blijft. De blackspot-aanpak wordt gecontinueerd.

De aanpak van knelpunten in de verkeersveiligheid en uitvoeren van functionele wijzigingen in het wegennet combineren we

met onderhoud. Ook verkeerseducatie maakt onderdeel uit van deze aanpak.

(Overige) Indicatoren

Indicator

Schakels in fietspaden verbeteren, drie lange afstandsroutes gerealiseerd

(Rotterdamse delen)

Begroting

2013

5 schakels aangepakt, 3 lange afstandsroutes

gerealiseerd (Rotterdamse delen)

Begroting

2014

n.t.b.

Black spots saneren 10 10


Duurzame mobiliteit en

verkeersveilige stad

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 6.559 15.920 17.661 19.548 32.028 153.986


Financieringsbaten 0 0 -450 -44 -13 124

Overige baten (incl interne baten) 615 2.889 0 0 0 0

Totaal lasten 13.636 20.962 26.400 28.588 37.547 159.503


Subsidies en andere


Kapitaallasten 635 1.916 1.838 2.235 2.390 2.525

Apparaatslasten 5.091 6.115 0 0 0 0


5.091 6.115 0 0 0 0




Bestemmingsreserve Proef gratis

340 0 0 0 0 0

openbaarvervoer 65-plussers

Bestemmingsreserve Rotterdam Fietst 500 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve

Verkeer & Vervoer 2011 0 100 0 0 0 0





Baten

De baten bestaan uit bijdragen van de stadsregio voor de in haar opdracht uit te voeren railinfraprojecten (bijv. Hoekselijn) en

door derden (voornamelijk stadsregio, maar ook bijdragen uit het RAL) verstrekte bijdragen in de aanleg van fietsroutes.

Lasten

De lasten bestaan uit lasten voor projecten in het kader van Gratis OV 65+, de aanleg van fietsroutes, kapitaalslasten voor

reeds gerealiseerde projecten, verkeerseducatie en de uitvoering van in opdracht van de stadsregio uit te voeren projecten in

het kader van railinfrastructuur.

Reserves



Baten

De bijdragen vanuit rijk en medeoverheden stijgen in de komende jaren, hetgeen voornamelijk veroorzaakt wordt door het in

opdracht van de stadsregio uit te voeren project Hoekselijn, dat naar verhouding vanaf 2016 een heel groot deel van de baten

en lasten van dit product zal omvatten. In de jaren 2013 t/m 2015 worden hiervoor reeds geleidelijk voorbereidingen getroffen.

Daarnaast zijn voor 2012 incidentele basten opgenomen in het kader van OV65+.


Lasten

De lasten van deze beleidsmatige inspanning stijgen in de komende jaren, hetgeen voornamelijk veroorzaakt wordt door het

in opdracht van de stadsregio uit te voeren project Hoekselijn. Voor het gratis OV voor 65+ zijn er kosten begroot tot en met

2014.




Duurzame mobiliteit en verkeersveilige stad Baten Lasten Saldo

Fiets / Openbaar vervoer / Schone vervoerswijzen 17.945 25.417 -7.472

Verkeersveiligheid en leefkwaliteit -284 983 -1.267

Totaal 17.661 26.400 -8.739


Hoofdstuk 4.10


Beleidsveld 10

Economie

Portefeuillehouder:

Wethouder Wonen, Ruimtelijke Ordening, Vastgoed en Stedelijke Economie/Projectwethouder Zuid


Het versterken van de Rotterdamse economische structuur.

Toelichting

De Rotterdamse economie moet de komende jaren krachtiger, weerbaarder en duurzamer worden. Hiervoor zetten we

in op het uitbouwen van de kansrijke clusters, het verbeteren van het vestigingsklimaat, het ondersteunen van (startend)

ondernemerschap en innovatie en het intensiveren van de relatie met de Rotterdamse regio. Wij gaan nog intensiever

samenwerken met onze partners om de economische structuur te versterken. Samen met innovatieve bedrijven werken we

op een duurzame manier aan nieuwe technologieën en toepassingen, die wereldwijd bruikbaar zijn. De komende periode is

het gebied Stadshavens speerpunt van duurzame ontwikkeling. Stadshavens wordt verder ontwikkeld, met aandacht voor

de juiste combinatie van wonen, werken en onderwijs. Ondernemers krijgen hier de ruimte om hun activiteiten op en uit te

bouwen.

Om de ontwikkeling van de Rotterdamse economie als geheel inzichtelijk te maken en te meten hoe we ervoor staan,

wordt een economische index ontwikkeld. De activiteiten die we gaan uitvoeren om de Rotterdamse economie in deze

collegeperiode krachtiger, weerbaarder en duurzamer te maken, worden vastgelegd in een programma regionale en stedelijke

economie.

Om mee te kunnen blijven doen in de internationale concurrentiestrijd tussen stedelijke regio’s, moet Rotterdam een sterke,

brede economische structuur krijgen, maar ook een aantrekkelijke woon- en verblijfstad zijn. Om dit te bereiken, wordt de

Rotterdamse (kennis)economie verder gemoderniseerd, zodat de stad aantrekkelijk blijft voor bedrijven en werknemers.

Daarnaast zal de selectieve migratie van veel hoogopgeleiden moeten worden tegengegaan.

Economie


vestigingsklimaat

Baten: 5.989

Lasten: 34.506

Saldo: -28.517

Hoofdstuk 4.10 | Beleidsveld Economie | pagina 141

4.10.1 Beleidsmatige Inspanning Economische structuur en vestigingsklimaat


Target: Behoud Rotterdamse afgestudeerden

Het aantal Hbo’ers en WO’ers afgestudeerd aan Rotterdamse

instellingen voor hoger onderwijs dat anderhalf

jaar na afstuderen in de regio en daarbinnen de stad werkt

neemt over de collegeperiode gemiddeld met anderhalf

procent punt toe ten opzichte van het gemiddelde over de

afgelopen vijf jaar.

Target: 100 investeringsprojecten RIA

Aantal investeringsprojecten

(cumulatief, jaarlijks per 31–12)

mijlpaal/

planning

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012

realisatie 29,9% HBO

Rotterdam

53,4% HBO,

Rijnmond

0,5% 2007–2011

31,4% HBO

Rotterdam

53,7% HBO

Rijnmond

2006–2010

31% (HBO,

werkend in

Rotterdam)

53,4%(HBO

werkend in

Rijnmond)

Eindwaarde

(2013/anders)

1,5%

mijlpaal/planning

20 43 70 100

realisatie 44

Administratieve lastenverlichting, verminderen regeldruk en verbeteren dienstverlening aan ondernemers

Om verder te werken aan het verminderen van de regeldruk voor ondernemers is eind 2010 een lokaal convenant afgesloten

tussen de Gemeente, EDBR, Deltalinqs, Kamer van Koophandel, Midden -en kleinbedrijf Rotterdam en VNO NCW R’dam.

De convenantspunten omvatten acties alsook best practises en verbeterpunten (uit top10) die onderzocht, uitgeprobeerd en/of

geïmplementeerd worden.

Doel is te zorgen dat ondernemers zo min mogelijk last hebben van belemmerende regels of allerlei onnodige administratieve

handelingen moeten uitvoeren.

Er is een nul meting verricht volgens een landelijk kosten baten model. Het doel is om eind 2013 15% minder administratieve

lasten te hebben ten opzichte van eind 2010. In de tweede helft van 2013 zal hiervoor een meting worden uitgevoerd.

Economische Structuur Versterken

De economie van Rotterdam en de regio kenmerkt zich door een mix van grote en kleine bedrijven, internationaal en

regionaal, starters, doorgroeiers en gevestigde ondernemingen. Het omvangrijke havenindustrieel complex (HIC) en

de medische en zorgsector zijn van groot belang. Maar ook de zakelijke dienstverlening, consumentendiensten en de

creatieve sector krijgen de nodige aandacht. Het is van belang de juiste randvoorwaarden voor wat betreft de kwaliteit van

de werklocaties, infrastructuur, arbeidsmarkt en imago te creëren. Innovatie en samenwerking in regionaal verband zijn

essentieel. Het doel is om de concurrentiepositie van de sterke clusters verder uit te bouwen.

Havengerelateerd Cluster

De groei van de haven vertaalt zich in groei in de stedelijke sectoren die gerelateerd zijn aan de haven. Deze opgave is

vertaald in de economische bijdrage aan het Uitvoeringsprogramma Havenvisie. In 2013 zal samen met het Havenbedrijf

vooral worden gewerkt aan de versterking van de maritieme kennisdienstverlening en logistieke clusters door inzet van de

Rotterdam Investment Agency (RIA) en het gemeentelijk accountmanagement.

Medisch en Zorg

Het programma Medisch en Zorg focust zich in 2013 voornamelijk op de ontwikkeling van de arbeidsmarkt en de bijdrage

aan Medical Delta. De gemeente neemt samen met de zorgen onderwijsinstellingen deel aan het platform Zorg en het

actieprogramma zorg dat de knelpunten op de arbeidsmarkt wil wegnemen. De arbeidsmarktopgave is opgepakt in de

sectoragenda Medisch en Zorg en wordt uitgevoerd.

De samenwerking binnen de Medical Delta begint voor Rotterdam zijn vruchten af te werpen. De ontwikkeling van de

Rotterdam Science Tower is daarvan een duidelijk voorbeeld. Met Medical Delta organisatie zal de Rotterdamse propositie

voor nieuwe vestigingen van bedrijven worden versterkt.

Clean Tech Delta

Clean Tech Delta (CTD) is een samenwerkingsverband van 35 partijen waarin de gemeente Rotterdam deelneemt. CTD heeft

de ambitie een ‘multiplier’ voor cleantech investeringen te genereren en een ‘rode loper’ te bieden voor cleantech bedrijven en

instellingen die gevestigd zijn of zich willen vestigen in de regio.


Zo is CTD ondersteunend aan de economische- en gebiedsontwikkeling van de regio Delft-Rotterdam-Drechtsteden.

CTD draagt bij aan het toekomstbestendig maken van de regionale structuur. Binnen de tripartiete samenwerking zijn

bedrijven en kennisinstellingen in de lead. De overheid treed faciliterend op. De gemeente Rotterdam zet in op de verdere

professionalisering van de samenwerking.

Innovatie

De inzet blijft gericht op de versterking van de innovatienetwerken in de stad en regio. Het netwerk Tridelta dat mede op

advies van OECD is opgericht is inmiddels 2 jaar actief en zal zich samen met de gemeente ook de komende tijd blijven

inzetten voor de verbinding van toegepast en wetenschappelijk onderzoek, valorisatie en ondernemerschap met elkaar.

Daarnaast wordt gewerkt aan het zichtbaar maken van de innovatiekracht van Rotterdam, zoals in het project als Open

data Rotterdam waarbij met gebruik van gemeentelijke informatie gewerkt wordt naar nieuwe toepassingen. Verder heeft de

evaluatie van Creatieve Economie geleid tot een bewuste focus van gemeentelijke inzet op innovatie en actieve bijdrage aan

de landelijke netwerk CLICK.

Duurzaam ondernemerschap

Met de Provincie Zuid Holland wordt gewerkt aan het stimuleringsprogramma ‘BBE MKB in beweging’ dat mkb ondernemers

helpt aan kennis over duurzaam en innovatief ondernemen. Daarnaast zullen de economisch belangrijke opgaven uit het

Programma Duurzaam worden geïntegreerd.

Kennisdienstverlening

In 2012 is onderzoek gedaan naar de precieze aard en omvang van de vele kennisdienstverleningsclusters in de stad.

Deze kennis gebruiken we om de acquisitie en het accountmanagement beter te richten op de specifieke behoeften van deze

sector, met als doel het vestigingsklimaat voor deze bedrijven in bijvoorbeeld het Centraal District te optimaliseren.

De arbeidsmarktopgave wordt opgepakt met kennisdienstverlening (sectoragenda).

Creatieve Economie

De beleidsmatige verantwoordelijkheid voor de creatieve sector ligt sinds 2012 bij de dienst Kunst en Cultuur.

De economische opgave richt zich in 2013 daarom voornamelijk op het faciliteren van de ruimtebehoefte van creatieve

bedrijven.

Regio

Samen met de partners in de Zuidvleugel wordt vanaf 2013 – in het kader van het Economisch Uitvoeringsprogramma

Zuidvleugel – geïnvesteerd in de versterking van de economische structuur van Rotterdam en regio, eventueel door de

vorming van een Regionale OntwikkelingsMaatschappij. Rotterdamse projecten in de Clean Tech Delta, het RCI en Medical

Delta ontvangen een substantiële bijdrage vanuit de provincie. In deze projecten wordt nadrukkelijk aansluiting gezocht op de

Topsectorenaanpak van het Rijk. In de topsectoren is Rotterdam een natuurlijke partner. De Metropoolregio zorgt voor een

verdere versterking van de economische samenwerking en afstemming, onder andere voor de aanpak van kantorenleegstand

en innovatie, en het aantrekken van meer internationale bezoekers en bedrijven. Tenslotte wordt door middel van Deltri het

gebrek aan kwalitatief goede bedrijventerreinen in onze regio tegengegaan en zetten we in op betere bereikbaarheid van het

haven-industrieel complex en verbinding met de wijdere regio, lopend van Rotterdam tot Antwerpen.

City Marketing

Door toenemende concurrentie tussen steden is het van economisch belang om te werken aan een goed imago en je als

stad onderscheidend te positioneren. Het doel is om een aantrekkelijke vestigingslocatie voor bedrijven en een aantrekkelijke

stad voor bezoekers (toeristen en zakelijke bezoekers), bewoners en studenten te zijn. Dit is een stadsbrede opgave, waarbij

bedrijfsleven, kennisinstellingen en gemeente gezamenlijk optrekken. Hiervoor wordt in 2013 ook de samenwerking binnen

Rotterdam Partners vormgegeven. Vooruitlopend daarop wordt gewerkt aan de vertaling van de stadsbrede merkstrategie

om Rotterdam nationaal en internationaal te vermarkten. Deze strategie wordt de integrale opdracht aan Rotterdam Festivals

en Rotterdam Marketing. Het uiteindelijke resultaat is dat meer bedrijven, bezoekers, bewoners en studenten voor Rotterdam

kiezen.

Warenmarkten

Medio 2012 zijn na overleg met de brancheverenigingen de uitgangspunten bepaald voor de gewenste koers en de

regelgeving van het beheer en de exploitatie van de warenmarkten. Deze uitgangspunten zijn in juni 2012 bestuurlijk

vastgesteld. Eind 2012 is een uitvoeringsprogramma gereed. In 2013 wordt het uitvoeringsprogramma, met daarin de

voorstellen voor wijziging van de marktverordening en het marktreglement met de brancheorganisaties verder uitgewerkt en

daarna uitgevoerd.


Voldoen aan de vraag naar arbeid

De gemeente Rotterdam werkt samen met het bedrijfsleven en het onderwijs om aan de vraag naar arbeid in de economie

te kunnen voldoen. De vergrijzing van de beroepsbevolking vraagt, zeker voor de middellange termijn, om aandacht en

oplossingen. De beschikbaarheid van geschikt personeel wint aan belang als vestigingsfactor en een goed opgeleide

beroepsbevolking is tevens van belang voor de sociale weerbaarheid én de innovatieve potentie van onze regio.

Onze ambities richten zich op het vergroten van de arbeidsparticipatie, het verhogen van het opleidingsniveau, het

bevorderen van de doorstroming (opwaarts en intersectoraal) en het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en

arbeidsmarkt. De inzet op deze ambities is een gezamenlijke inzet vanuit de beleidsvelden Economie, Participatie en Jeugd.

Sectoragenda’s

Samen met het bedrijfsleven en de onderwijsinstellingen werken we aan de arbeidsmarktopgaven in de sectoren Medisch

en Zorg, Haven, Industrie en Techniek, Kennisdienstverlening en Onderwijs. Arbeidsmarkt blijft een integraal onderdeel van

onze aanpak om de Medische en Zorgsector te versterken, waarbij het terugdringen van de personeelstekorten centraal staat.

Op basis van meerjarige afspraken zetten we in op verbetering van het imago van deze sector, de opleidingscapaciteit (en

rendement), de beroepsoriëntatie, het vergroten van de doorstroom en het verbreden van de werving.

Voor de sector Haven, Industrie en Techniek is onze inzet gericht op meer jongeren die kiezen voor bètavakken en

techniekonderwijs, op een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, op een toename van geschikte zij-instroom

naast meer doorstroming. De samenwerking met ondernemers en onderwijs creëert kansen in deze sectoren voor de

re-integratie van werklozen. Kansen die we ook in 2013 optimaal zullen benutten. Voor wat betreft de Kennisdienstverlening

zullen we, op basis van de netwerken die we hebben opgebouwd met de ICT sector en de advocatuur, onze gezamenlijke

ambities verder uitwerken in concrete inzet. Voor wat betreft de onderwijssector werken we mee aan het project Professionele

school (onderdeel van programma Beter Presteren) gericht op het terugdringen van het kwantitatieve en kwalitatieve

lerarentekort.

Rotterdam Carrièrestad

Rotterdam Carrièrestad richt zich op concrete initiatieven om hoger opgeleiden (hbo-wo) aan onze stad te binden na

hun studie. Ingezet wordt op het ontwikkelen en bieden van carrièreperspectief, het verleiden van meer studenten om in

Rotterdam te gaan en blijven wonen, de stad als laboratorium, een aantrekkelijke binnenstad en ondernemerschap. Door een

integrale aanpak samen met strategische partners uit het bedrijfsleven, corporaties, studie- en studentenverenigingen en de

onderwijsinstellingen, moet dit worden gerealiseerd. Een aanpak met initiatieven als een traineeprogramma (Talentship) voor

afgestudeerde hbo’ers en wo’ers, Rotterdam Carrierecompetenties en een actieprogramma wonen voor hoger opgeleiden.

Deze specifieke aandacht komt ook tot uiting in de agenda Hoger Onderwijs, waarbij het college streeft naar versterking van

de samenwerking met het Rotterdamse Hoger Onderwijs, o.a. door te komen tot samenwerkingsovereenkomsten.

Generieke acties

Ondersteunend aan de sectoragenda’s is er expliciet aandacht voor thema’s die de rode draden vormen waarmee de inzet op

de arbeidsmarkt wordt verbonden. Hierbij gaat het om het optimaliseren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt,

de werkgeversbenadering en -services en de doorstroming op de arbeidsmarkt. De eerste vakscholen starten schooljaar

2012–2013, de eerste ervaringen met de Leercheques (voor scholing van werkenden zodat ze kunnen doorstromen) zijn

positief en inmiddels is ook, op basis van verkenningen in de zorg en techniek, een draaiboek voor het stimuleren van

doorstroming ontwikkeld. Ook op het gebied van het verbeteren van de werkgeversaanpak is al veel gebeurd. In 2013 gaan

we door op deze ingeslagen weg.

Beheer Markten

In de voorliggende periode heeft een onafhankelijke procesmanager in samenspraak met de brancheorganisaties en

individuele kooplieden een plan van aanpak opgesteld welke eind 2012 begin 2013 tot afronding zal komen. Dit plan behelst

een aantal voorstellen ter verbetering van de Rotterdamse warenmarkten. Verbetering van de kwaliteit in de ruimste zin

van het woord staat voorop. De plannen die besproken worden zijn onder andere een breder assortiment in het aanbod

van producten op de markt, afschaffing van de wachtlijsten, persoonlijke verantwoordelijkheid in plaats van persoonlijke

aanwezigheid, afschaffing restitutie bij ziekte en verzelfstandiging van de markten.

De verbeteringsvoorstellen worden eind 2012 begin 2013 met uw commissie EHMV besproken.




vestigingsklimaat

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Rming

2015


Raming

2016

Totaal baten 32.006 20.864 5.989 5.760 5.760 5.760



Dividenden 661 0 845 845 845 845

Financieringsbaten 19.487 0 0 0 0 0


Totaal lasten 50.732 50.642 34.506 33.817 33.655 33.655



werkzaamheden 8.751 19.705 6.879 6.879 6.879 6.879

Subsidies en andere

inkomensoverdrachten 14.077 10.506 10.317 10.317 10.317 10.31 7

Kapitaallasten 12.111 0 278 278 278 278


Personeel 6.134 1.864 1.888 1.888 1.888 1.888

Inhuur 494 0 0 0 0 0

Materieel 800 668 683 683 683 683






Bestemmingsreserve Kansenzones 382 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Frictiekosten

opheffing Marktwezen 199 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Innovatiefonds 1.638 0 0 0 0 0

Bestemmingsreserve Revitalisering

winkelgebieden 590 0 0 0 0 0





Baten

De baten bestaan met name uit bijdragen voor evenementen en een IFR bijdrage voor Nieuwe Binnenweg en Kansen voor

West.

Daarnaast zijn er opbrengsten uit marktgelden.

Lasten

De uitbestede werkzaamheden en subsidies worden ingezet voor evenementen en voor het project kostendekkende huur.

Daarnaast worden uitbestede werkzaamheden ingezet om het vestigingsklimaat voor MKB-ondernemers te verbeteren, bij

accountmanagement & acquisitie en voor het programma arbeidsmarktontwikkeling. De kosten voor het beheer van markten

bestaan uit kosten voor toezicht en schoonmaakkosten marktterreinen e.d.

Reserves

Niet van toepassing


In 2012 is besloten de totale uitvoering van het project Nieuwe binnenweg via Stadsontwikkeling Economie te laten lopen.

Het project wordt volledig in 2012 afgerond. Daarom zijn de baten en lasten vanaf 2013 lager. In het kader van de vorming van

het cluster Stadsontwikkeling worden met ingang van 2012 de personeels- en apparaatslasten van Economie centraal bij het

cluster geraamd.





Economische structuur en vestigingsklimaat Baten Lasten Saldo

Versterken economische structuur 1.814 17.401 -15.587

Versterken vestigingsklimaat 531 11.607 -11.076

Versterken kansenstructuur 0 1.560 -1.560

Beheer markten 3.644 3.938 -294

Totaal 5.989 34.506 -28.517



Hoofdstuk 4.11


Beleidsveld 11


Portefeuillehouder:

Wethouder Duurzaamheid, Binnenstad en Buitenruimte


Een schone, groene en gezonde stad. Dát is wat Rotterdam wil realiseren. Een stad die economisch sterk is, waar bedrijven

zich graag vestigen, ondernemers de ruimte krijgen en waar aantrekkelijk en hoogwaardig werk te vinden is. Een groene stad

waar je met plezier woont en recreëert. Een gezonde stad met een goede luchtkwaliteit en weinig geluidsoverlast. Een stad

met een hoge kwaliteit van leven. Dat is waaraan we in de periode tot en met 2014 hard werken via de uitvoering van het

programma Duurzaam.

We houden vast aan de hoofddoelstelling van het Rotterdam Climate Initiative: in 2025 is de CO 2

-uitstoot ten opzichte van

1990 gehalveerd en is Rotterdam 100% klimaatbestendig. Daarnaast is onze langetermijnambitie voor geluid dat in 2025

30% minder mensen last hebben van geluid dan in 2007. Voor de korte termijn leveren we een belangrijke bijdrage aan het

realiseren van de collegetargets.

Toelichting

Wij willen Rotterdam schoner, groener en gezonder maken en voorbereiden op klimaatverandering. Inzet op duurzaamheid

is noodzakelijk om Rotterdam aantrekkelijker te maken als woon- en werkstad voor de huidige en toekomstige generaties.

De ambitie is om via het programma Duurzaam van Rotterdam de duurzaamste havenstad in zijn soort te maken: schoon,

groen en gezond. Hierbij streven we naar een betere balans tussen sociale (people), ecologische (planet) en economische

(prosperity) belangen. Samen met een tal van partners wordt gewerkt aan een stad waar het prettig, veilig en gezond toeven

is én waar de Rotterdamse economie kan floreren. Doordat minder middelen beschikbaar zijn dan in de vorige periode wordt

een groter beroep gedaan op burgers, bedrijven en instellingen om onze ambities waar te maken. Hier tegenover staat een

open houding van het stadsbestuur naar die partijen die willen bijdragen aan een duurzaam Rotterdam.

Voor luchtkwaliteit geldt dat we een bredere aanpak ontwikkelen gericht op structurele verbetering, met name met het oog op

het bereiken van een betere gezondheidsituatie. Op de korte termijn wordt gewerkt aan het oplossen van de knelpunten in de

stad. Verder hanteren we als uitgangspunt dat elke ruimtelijke verandering moet leiden tot een verbetering van de kwaliteit

van de leefomgeving. Zo wordt bijgedragen aan het voorkomen van nieuwe knelpunten op het gebied van luchtkwaliteit en

geluidsoverlast en zorgen we dat de leefomgeving bijdraagt aan een aantrekkelijkere stad en een betere gezondheid van de

Rotterdammers.

Milieu en duurzaamheid Milieu en duurzaamheid

Baten: 1.750

Lasten: 29.016

Saldo: -27.266

Hoofdstuk 4.11 | Beleidsveld Milieu en duurzaamheid | pagina 149

4.11.1 Beleidsmatige Inspanning Milieu en Duurzaamheid


Ambitie van het programma is – met duurzaamheid als katalysator – Rotterdam te transformeren tot de duurzaamste

wereldhaven stad, met de grootste groen-blauwe economie en een aantrekkelijke en gezonde leefomgeving. Met het

programma zetten we primair in op de duurzaamheidsthema’s klimaat, energie en water, omdat we hiervan de grootste

economische spin-off verwachten. We gaan door met de klassieke milieutaken en richten ons hierbij vooral op de verbetering

van de leefbaarheid via aanpak van de knelpunten op het gebied van geluid en lucht.


Collegetargets

Voor deze collegeperiode wordt met de uitvoering van het programma een belangrijke bijdrage geleverd aan het realiseren

van de volgende collegetargets:

1. Aan het einde van de collegeperiode is in Rotterdam en de haven voor minimaal € 350 mln in duurzaamheid

geïnvesteerd.

2. 15.000 Rotterdammers hebben aan het einde van de collegeperiode in hun woning een geluidbelasting als gevolg van

verkeerslawaai die minimaal 3 decibel lager ligt dan in 2010.

Target 13: Aan het einde van de collegeperiode is in

Rotterdam en de haven voor minimaal € 350 mln in duurzaamheid

geïnvesteerd.

Mijlpaal/

planning

realisatie

Realisatie

2010/

nulmeting 2011 2012

Eindwaarde

(2013/anders)

87,5 mln 175 mln 262,5 mln 350 mln

235 mln

Target 14: 15.000 Rotterdammers hebben aan het einde

van de collegeperiode in hun woning een geluidsbelasting

als gevolg van verkeerslawaai die minimaal 3 dB lager ligt

dan in 2010.

Totaal (cumulatief)

Mijlpaal/

planning

Realisatie/

raming

Realisatie

2010/


1.000 4.000 9.000 15.000

2.803


Stil asfalt Realisatie 957 1.477

Gevelisolatie ISV-3 0 0

Geluidsscherm A20 0 0

Gevelisolatie Caland-spoorbrug 0 352

Extra projecten 2 14

In 2011 is het programma Duurzaam “Investeren in duurzame groei”, vastgesteld. Centraal doel is het realiseren van een

schone, groene en gezonde stad waarbij winst wordt geboekt op sociaal en economisch terrein. De insteek van het programma

is economisch en sluit aan op de ambitie om Rotterdam de meest duurzame wereldhavenstad in zijn soort te laten zijn.

Het programma is breed, met raakvlakken met veel, zo niet alle gemeentelijke beleidsterreinen. De uitvoering van het

programma Duurzaam is ingezet voor periode 2011–2014. Thema’s en acties zijn bij start bepaald en lopen over meerdere

jaren heen. De uitvoering ligt vooralsnog op koers; er worden over de gehele breedte resultaten geboekt. De uitvoering kent

echter een aantal aandachtspunten. Zo was bij de programmavaststelling in 2011 een budget van € 31 mln toegekend. In

datzelfde jaar is een taakstellende bezuiniging opgelegd van € 3,525 mln t/m 2014. Tijdens de voorjaarsretraite 2012 is het

beleidsveld milieu en duurzaamheid verder ingeperkt. Afgesproken is om in zowel 2013 als 2014 € 1,5 mln extra in te leveren

ten behoeve van de bezuinigingsopgave. Om deze bezuiniging te realiseren, is er als oplossingsrichting voor gekozen om in

2013 het programma Duurzaam versneld te integreren in de staande lijnorganisatie. Hierbij blijven de activiteiten en thema’s

staan en zal worden bepaald hoe deze voor de toekomst worden verankerd. Bovendien is met de partners van het Rotterdam

Climate Initiative (RCI) te weten het Havenbedrijf Rotterdam, Deltalinqs en DCMR overeengekomen dat zij een groter deel van

de uitvoering van het RCI-programma voor hun rekening zullen nemen. In 2013, wordt daarom, naast de versnelde borging van

het programma, prioriteit gegeven aan het via zoveel mogelijk partnerships met bedrijven, medeoverheden etc. realiseren van:


Regie duurzaam

In het haven- en industriecomplex wordt voorrang gegeven aan het:

– vergroten energie-efficiency bij bedrijven,

– realiseren CCS-demoprojecten ROAD en Cintra,

– bevorderen grootschalige toepassing CCS,

– uitvoeren Rotterdam Bioport,

– doorontwikkelen van Rotterdam als LNG-hub o.a. via het bevorderen van LNG in de binnenvaart,

– aanleggen Stoompijp Botlek West en doorontwikkelen naar Botlek Zuid.

Doelen waarop bij voornoemde prioriteiten worden ingezet zijn:

– internationale positionering als CO 2

- en LNG-hub en Bioport,

– versterking van het havenindustrieel complex (HIC)-gebied als aantrekkelijke vestigingsplaats voor nieuwe, innovatieve

economische activiteiten,

– grotere energie-efficiency bij het haven- en industriecomplex, kantoren en winkels leidt tot kostenbesparingen en

daarmee financieel sterkere en concurrerende bedrijven en

– arbeidsmarktontwikkeling.

Voor de stad wordt in 2013 het accent gelegd op het:

– verduurzaming van bestaande bouw en gemeentelijk vastgoed met bouwers, corporaties, Vereniging van Eigenaren

(VVE’s), (energie)bedrijven, (sport)verenigingen, het rijk en andere relevante partners waarbij zoveel mogelijk wordt

gezocht naar de combinatie van fysieke maatregelen en burgerparticipatie,

– uitbouwen van elektrisch vervoer via o.a. het verder uitbouwen van de laadinfrastructuur en het actief investeren in de

groei van het aantal elektrische voertuigen,

– doorontwikkelen van duurzaam (adaptief) bouwen o.a. via de start van de voorgenomen uitvoering drijvend bouwen

Nassauhaven,

– verstevigen van de internationale positie als voorbeeld adaptatiestad via de verdere uitbreiding van het netwerk

Connecting Delta Cities, o.a. met Singapore alsook via het initiëren van een Global Declaration on Adaptation voor het

C40-congres in 2013,

– bestuurlijk agenderen eerste Rotterdamse Adaptatie Strategie (RAS) en

– faciliteren van duurzame energie en ontwikkelen/delen duurzame kennis.

Doelen waarop wordt ingezet zijn:

– doorontwikkeling van duurzaamheid (duurzame gebiedsontwikkeling, buildingretrofit en water) als exportproducten,

– profileren van Rotterdamse duurzame gebiedsontwikkeling en adaptatieaanpak als (inter)nationale innovatieve

showcases,

– acquisitie van nieuwe bedrijven,

– ontwikkeling werkgelegenheid en vergroting arbeidsmarktkansen,

– energie/kostenbesparing en dus lastenverlichting bij lagere- en midden inkomensgroepen, verenigingen, MKB, bedrijven etc.,

– economische groei,

– vergroten leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de stad om te wonen en als duurzame vestigingslocatie o.a. via het

stimuleren van Groene Daken,

– kennisontwikkeling,

– bieden handelingsperspectief aan de burger en daarmee ook het stimuleren van participatie.

Klassieke milieutaken

Bij het rijk zal ook in 2013 sterk worden aangedrongen om generieke maatregelen op rijksniveau te treffen om de

Europese doelen met betrekking tot luchtkwaliteit te behalen. Rotterdam zet zelf met het maatregelenpakket van het

Rotterdamse Aanpak Luchtkwaliteit (RAL) fors in op het behalen van de luchtnormen. Mogelijk zullen we met het huidige

maatregelenpakket niet in 2015 aan de normen kunnen voldoen. Een heroverweging van het maatregelenpakket is

daarom noodzakelijk. Deze heroverweging zal uiterlijk begin 2013 moeten leiden tot de uitvoering van de meest effectieve

maatregelen daar de rijksmiddelen, waarmee de maatregelen gefinancierd worden, eind 2014 besteed dienen te zijn. In 2013

ligt daarom de nadruk op de planning en de financiële voortgang van het RAL. Verder worden de mogelijkheden onderzocht

en daar waar mogelijk toegepast om de uitvoering te versnellen.

Het verbeteren van de gezondheid als gevolg van een verbetering van de luchtkwaliteit is ook één van de doelen uit het

programma Duurzaam. Via de lange termijnaanpak luchtbeleid wordt hieraan invulling gegeven. Een belangrijke parameter

hierin is roet (elementair koolstof). Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verricht onderzoek naar de

belangrijkste bronnen (o.a. industrie, scheepvaart en wegverkeer), de bijdrage per bron en de achtergrondconcentratie van

deze parameter. Op basis van de rapportage van het RIVM zal een voorstel met oplossingsrichtingen en beleidsmatige

keuzes worden geformuleerd.


Bij de aanpak van geluidhinder ligt de focus op stiller wegdek, geluidschermen en gevelsanering. Als gevolg van de forse

krimp van het budget voor wegonderhoud wordt minder stil wegdek gerealiseerd, waardoor de gestelde target moeilijk te

halen zal zijn. Momenteel wordt daarom onderzocht in hoeverre deelgemeenten ook een bijdrage kunnen leveren aan de

realisatie van de geluidstarget, bijvoorbeeld door daar waar technisch mogelijk op wijkontsluitingswegen stil wegdek aan

te leggen. In het bijzonder wordt onderzocht of er maatregelen mogelijk zijn die zowel bijdragen aan verbetering van de

luchtkwaliteit als aan de vermindering van het geluidsniveau. Naar aanleiding van de uitkomsten van deze onderzoeken zal

het college de raad in oktober informeren over de geraamde eindwaarden voor 2012 en 2013.

Overige klassieke taken

In 2013 zal de inzet op vergunningverlening en handhaving zoals de afgelopen jaren verricht worden geconsolideerd. Verder

wordt het (wettelijk verplichte) Uitvoeringsprogramma Bodem opgesteld en uitgevoerd. Het komend jaar wordt overigens de

bodemwetgeving drastisch herzien. Er zal o.a. een integratieslag plaatsvinden met andere milieuwetgeving. Daarnaast wordt

het accent verlegd van saneren naar beheren. De rol van het rijk in de bodemsaneringsoperatie wordt steeds kleiner, met

navenant lagere rijksbudgetten. Hiermee komen de verantwoordelijkheden voor bodemsanering en beheer op termijn geheel

te liggen bij de terreineigenaren en projectontwikkelaars. De gemeente heeft als bevoegd gezag een ‘vangnetfunctie’, met alle

financiële risico’s van dien. Bij het rijk zal daarom worden aangedrongen op oplossingen hiervoor.



Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 7.562 17.035 1.750 0 0 0

Bijdragen rijk en mede-overheden 6.499 15.285 0 0 0 0


Overige baten (incl interne baten) 886 1.750 1.750 0 0 0

Totaal lasten 34.261 47.108 29.016 28.961 18.687 18.687




Kapitaallasten 52 1.330 1.286 1.286 1.286 1.286

Overige lasten 15.168 35.026 25.438 23.630 16.442 16.442

Apparaatslasten 18.708 10.752 2.292 4.045 959 959

Personeel 56 0 0 0 0 0

Inhuur 424 0 0 0 0 0


(incl interne lasten) 18.228 10.752 2.292 4.045 959 959



Bestemmingsreserve Rotterdam Climate

Initiative 1.991 3.047 0 0 0 0

Bestemmingsreserve RCP Groene Daken 0 323 0 0 0 0





Baten

De bijdragen van rijk en provincie zijn voor bodemsanering en lucht. De overige baten zijn een bijdrage uit het Gemeentefonds

ten behoeve van te verrichten werkzaamheden voor het gebiedsgericht grondwaterbeheer havengebied.

Lasten

In de programmalasten worden de kapitaallasten van de investeringen Groene Daken en Waterpleinen verantwoord.

De overige lasten bestaan uit de kosten van opdrachten aan derden ter realisering van de tien opgaven op het gebied van

duurzaamheid. De overige lasten bestaan verder met name uit het uitbesteden van de werkzaamheden. Het grootste gedeelte

van dit budget wordt uitgezet bij de Milieudienst Rijnmond (DCMR).

Reserves

De bestemmingsreserve RCP Groene daken wordt in 2012 volledig onttrokken. Aan de bestemmingsreserve Rotterdam

Climate Initiative wordt in 2012 ruim € 3 mln onttrokken voor het programma Duurzaam. Op deze reserve resteert na 2012 nog

€ 2 mln.



Baten

De bijdragen rijk en mede-overheden betreffen middelen voor de inzet op bodemsanering en lucht en worden ontvangen

via het gemeentefonds. Zodra er duidelijkheid is over welke middelen de gemeente ontvangt voor bodemsanering en lucht

zullen worden ontvangen en hoe de middelen zullen worden besteed worden deze via een neutrale wijziging in de begroting

opgenomen.

Onder overige baten is het gebiedsgericht grondwaterbeheer havengebied opgenomen. Dit betreft een pilot, die na 2013

opnieuw moet worden aangevraagd.

Lasten

De lasten laten vanaf 2013 een daling zien. Enerzijds wordt dit verklaard door het nog niet opnemen van lasten inzake

bodemsanering en lucht (zie ook baten). Anderzijds wordt vanaf 2015 het programma Duurzaam beëindigd.




Milieu en duurzaamheid Baten Lasten Saldo

Regie duurzaamheid 0 9.098 -9.098

Regie klassieke milieutaken 1.750 19.918 -18.168

Totaal 1.750 29.016 -27.266


Hoofdstuk 4.12


Beleidsveld 12


Portefeuillehouder:

Wethouder Duurzaamheid, Binnenstad en Buitenruimte


Rotterdam wil een groene stad zijn die schoon en heel is en voor iedereen prettig is om in te verblijven. Onze ambitie is om

de huidige schoon en heel niveaus vast te houden met extra focus op plekken die vervuild of verloederd zijn. Wij streven naar

meer groen, vooral op de meest ‘versteende’ plekken.

Toelichting

De buitenruimte is van groot belang voor het welbevinden van de burgers in Rotterdam. Een buitenruimte die schoon, heel

en groen is, bindt mensen aan de stad, is aantrekkelijk en vormt een voorwaarde voor een gezonde leefomgeving. Daarnaast

wordt een groene buitenruimte steeds belangrijker voor klimaatverandering en duurzaamheid. Een aantrekkelijke buitenruimte

is ook een belangrijke randvoorwaarde voor de groei van onze economie.

Een grote betrokkenheid van burgers, ondernemers en instellingen (waaronder scholen en woningcorporaties) is noodzakelijk

om deze doelstelling te verwezenlijken. Het is een uitdaging om samen met deze partners de kwaliteit van de buitenruimte op

peil te houden en waar nodig te verbeteren. Wij benadrukken dat de gebruikers van de stad ook zélf hun verantwoordelijkheid

moeten nemen en meer zélf doen. Wij sturen ook aan op een duidelijke mentaliteitsverandering bij burgers die zich nu nog

niet aan de normale gedragsregels in de buitenruimte houden.

De buitenruimte wordt beheerd en onderhouden op een kwalitatief goed niveau, zowel in technische staat als in

beeldkwaliteit. Wij vervangen de buitenruimte conform Rotterdamse Stijl.

Schoon (maken van de stad)

Baten: 201.354

Lasten: 205.456

Saldo: -4.102


Heel (maken van de stad)

Baten: 91.415

Lasten: 146.976

Saldo: -55.561

Hoofdstuk 4.12 | Beleidsveld Fysiek beheer van de stad | pagina 155

4.12.1 Beleidsmatige Inspanning Schoon (maken van de stad)


De focus ligt in de buitenruimte, waar de gemeente de basis op orde wilt houden. Het gemiddelde schoonniveau in alle

deelgemeenten is gemiddeld een 4. Dit is een inspanningsverplichting die niet alleen afhankelijk is van de hoogte van de

(deel)gemeentelijke schoonbudgetten, maar ook van de participatie van de deelgemeenten, burgers en bedrijven en de inzet

op handhaving.


Het afgelopen jaar heeft de gemeente een benchmark uitgevoerd, waaruit blijkt dat de kosten voor het schoon houden van

de stad in Rotterdam hoger zijn dan in andere, vergelijkbare gemeenten. Gezien de grote bezuinigingsopgave zal daarom

in de komende jaren de stadsreiniging worden omgevormd tot een efficiëntere organisatie. De komende maanden zal deze

reorganisatie verder vorm krijgen. Belangrijk onderdeel is dat een deel van het werk dat nu handmatig wordt uitgevoerd

machinaal zal worden gedaan. Dit betekent vanaf 2013 en verder een geleidelijke reductie van 250 fte, waarbij er een

basisformatie van 550 gekwalificeerde fte overblijft. Roteb blijft daarnaast plaats bieden voor werkervaringsplekken waardoor

de werkgelegenheidsfunctie deels intact blijft. Het meer machinaal uitvoeren van werkzaamheden wordt gecombineerd met

de inzet van all-round medewerkers die alle voorkomende werkzaamheden uit kunnen voeren. Op plekken waar dat nodig is,

blijft het mogelijk om handmatige werkzaamheden uit te voeren. Hiermee wordt de organisatie meer flexibel en kan er, meer

dan nu het geval is, maatwerk per gebied worden geleverd.

De disciplines van Stadsbeheer werken samen om de vervuiling van de stad tegen te gaan. Het onderdeel schoon verricht

uiteenlopende werkzaamheden om de stad schoon te krijgen en te houden. Het gaat onder meer om het ophalen van het

huishoudelijk vuil, het machinaal en handmatig vegen van straten en pleinen, het legen van afvalbakken, het verwijderen

van onkruid, het reinigen van de riolen, plaagdierbeheersing en het verwijderen van graffiti. Bij alle werkzaamheden is het

onderdeel lease ondersteunend aan de uitvoering, doordat het voorziet in de diverse benodigde voertuigen. Een deel van

bovengenoemde taken wordt uitgevoerd binnen een wettelijk kader. Het onderdeel schoon heeft onder meer te maken met de

wet op de publieke gezondheid (plaagdierbeheersing), de wet milieubeheer (inzameling) en de zorgplicht van de gemeente

(bijvoorbeeld als het gaat om gladheidbestrijding).

Gedragsverandering

De stedelijke communicatiecampagne Waarom?Daarom! wordt vervangen door wijkgerichte communicatie met een focus op

afvalscheiding en verkeerd aangeboden huisvuil. In het Uitvoeringsprogramma Gedragsverandering wordt aandacht besteed

aan onderzoek en pilots naar effectievere methoden voor de uitvoering van communicatie, reiniging, handhaving en toezicht.

Er worden onderzoeken en pilots gedaan die gericht zijn op het ontwikkelen van interventies waardoor overlast beperkt wordt

maar ook waardoor de betrokkenheid en eigen verantwoordelijkheid van bewoners bij hun eigen leefomgeving wordt vergroot.

Verder zal in samenwerking met deelgemeenten in 2013 de uitrol van de wijkconciërge mogelijk een vervolg krijgen.

Meldingen Systeem Buitenruimte (MSB)

De intensieve samenwerking tussen de disciplines van Stadsbeheer heeft een positief effect gehad op het aantal MSBmeldingen.

In 2011 zijn wederom minder MSB- meldingen ontvangen van burgers dan in voorgaande jaren. De kanaalsturing

door de diensten in samenwerking met Ro!Entree en PZR heeft ertoe geleid, dat het aantal digitale meldingen is

toegenomen en het aantal telefonische meldingen is afgenomen. De diensten zijn en blijven actief in het ontwikkelen en

gebruiksvriendelijker maken van het meldingsysteem. Belangrijke ontwikkelingen zijn, dat de status van de afhandeling van

meldingen voor iedereen digitaal geografisch is te volgen via de website van de gemeente en dat de zoekfunctie is verbeterd.

Een aantal buitendienstmedewerkers van het cluster is voorzien van een smartphone waarop een app is geïnstalleerd. De

medewerkers gebruiken de smartphones voor het registreren en afhandelen van eigen waarnemingen. Hieruit blijkt een

proactieve houding in de buitenruimte.

In 2012 komt een app beschikbaar voor smartphones die het voor de bewoners van de stad eenvoudiger maakt om een MSBmelding

door te geven.

Indicator

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015

Raming

2016

Productniveau schoon (onder voorbehoud afspraken met deelgemeenten

over op peil houden budgetten). 4 4 4 4

Afhandeling meldingen uit meldingensysteem: 95% binnen 3 dagen.* 95% 95% 95% 95%

* Deze indicator bevat de servicenorm (Burgerjaarverslag) en deze geeft inzicht in de snelheid waarmee meldingen over een vervuilde buitenruimte opgelost

worden. Vuil op straat trekt vaak nog meer vuilnis aan. Door tijdig een melding af te handelen wordt voorkomen dat de leefomgeving verder vervuilt en het

schoonniveau daalt. De norm ‘binnen 3 dagen’ laat onverlet dat in de praktijk waar nodig dezelfde dag wordt opgetreden.


Afvalbeleidsnota 2012–2018

In de nieuwe afvalbeleidsnota 2012–2018 geeft Rotterdam haar ambities weer. De komende jaren ligt de nadruk op

verbetering van afvalscheiding, hergebruik en recycling (van grondstoffen). Een toename en een verbetering van

afvalscheiding kan alleen in nauwe samenwerking met de burgers. Effectieve communicatie over nut en noodzaak van

afvalscheiding is in deze cruciaal net als inzet van middelen om het voor de burger zo gemakkelijk mogelijk te maken.

De komende jaren moet het aandeel separaat ingezameld afval toenemen:

Indicator

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015

Raming

2016

Kilo’s gescheiden ingezameld glas per inwoner. 13 13 14 14

Kilo’s gescheiden ingezameld papier en karton per inwoner. 31 33 35 37

Kilo’s ingezameld textiel per inwoner. 3 3,5 4 4,5

De scheiding aan de bron is de beste manier om zo hoogwaardig mogelijk materiaal ten behoeve van hergebruik te krijgen.

Dit gaat vooral op voor drie belangrijke afvalstromen te weten: papier, glas en textiel. Helaas bestaat het huishoudelijke

restafval nog steeds voor een groot deel uit papier, glas en textiel; dit vormt bijna een kwart van het totaal. Het geniet de

voorkeur om te voorkomen dat deze fracties in de vuilcontainer terechtkomen.

Het aandeel hoogbouw bemoeilijkt scheiding aan de bron voor een groot aantal Rotterdammers. Nascheiding, het machinaal

scheiden van integraal ingezameld huishoudelijk restafval, is dan ook de meest geschikte manier voor afvalscheiding in

sterk verstedelijkt gebied. Op dit moment wordt er vanuit de markt hard gewerkt aan de technische ontwikkelingen van

nascheidingsinstallaties. Grote vooruitgang wordt dan ook binnen enkele jaren verwacht. Gemeente Rotterdam volgt de

ontwikkelingen nauwlettend.

Onderhandelingen verpakkingsafval

Het huidige akkoord over het hergebruik van verpakkingen tussen het bedrijfsleven, het ministerie van Infrastructuur en Milieu

en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten loopt op 1 januari 2013 af. Het huidige akkoord geeft geen mogelijkheden voor

nascheiding van het Rotterdamse restafval.

In het nieuwe akkoord is financiering door het bedrijfsleven voor een periode van 10 jaar vastgelegd. Nascheiding is hierbij

toegestaan en wordt vergoed. Het bedrijfsleven wordt gehouden aan scherpere doelen en zal drastisch verduurzamen op

basis van een verduurzamingsagenda. De wettelijke verplichting op de huidige statiegeldregeling voor grote PET-flessen komt

hiermee echter te vervallen. Het verval van de statiegeldregeling leverde in de Tweede Kamer veel vragen en een groot aantal

moties op.


Schoon (maken v/d stad)

Rekening

2011

Raming

2012

Begroting

2013

Raming

2014

Raming

2015


Raming

2016

Totaal baten 181.537 195.448 201.354 210.996 210.487 210.487

Bijdragen rijk en mede-overheden 4.229 3.018 1.558 236 -315 -315



Totaal lasten 194.048 198.157 205.456 204.185 192.869 192.872



werkzaamheden 40.819 41.778 43.288 43.288 44.529 44.529

Kapitaallasten 35.998 38.253 39.374 39.745 39.789 39.784


Overige lasten 1.924 2.352 2.720 2.688 1.488 1.488


Personeel 75.443 73.719 72.999 72.898 62.948 62.948

Inhuur 3.826 3.410 3.461 3.461 3.461 3.461

Materieel 18.471 21.241 22.600 21.631 21.585 21.590




Saldo voor reserveringen -12.511 -2.709 -4.102 6.811 17.618 17.615



Saldo na reserveringen -12.511 -2.709 -4.102 6.811 17.618 17.615

Hoofdstuk 4.12 | Beleidsveld Fysiek beheer van de stad | pagina 157



Baten

De baten hebben betrekking op inkomsten uit de Afvalstoffenheffing, Bedrijfsreinigingsrecht, de reinigingsbudgetten vanuit

de deelgemeenten, de IFR-bijdrage voor afvalcontainers, de opbrengsten van het bedrijfsonderdeel Lease, en ID-subsidies

vanuit het Rijk.

Lasten

De lasten hebben grotendeels betrekking op de kosten voor verwerking van het afval bij de afvalverwerker en de kosten

van het wagenpark van het bedrijfsonderdeel Lease, zoals investeringskosten, onderhoudskosten en benzinekosten.

Ook vallen hier de lasten onder voor uitvoering van het Meldingen Systeem Buitenruimte, de Afvalbeleidsnota en het

Uitvoeringsprogramma Gedragsverandering.

Reserves



Baten

Meerjarig is af te lezen dat de baten voor de beleidsmatige inspanning Schoon met € 9,1 mln toenemen van € 201,3 mln in

2013 naar 210,4 mln in 2016. Dit valt te verklaren door een stijging van de inkomsten uit de Afvalstoffenheffing. Het College

van B&W heeft in 2011 besloten de ASH kostendekkend te maken, waardoor de onder opbrengsten derden verantwoorde

baten stijgen.

Echter lopen de baten vanuit het Rijk terug door bezuinigingen op de centrale budgetten. Voor Roteb betekent dit een

afname van de ID-subsidie, die onderdeel uitmaakt van het Participatiebudget. In het Participatiebudget zat tevens de

bijdrage voor meewerkend voormannen, deze is in 2012 volledig komen te vervallen. Daarnaast is ook de interne bijdrage

voor hennepontmanteling weggevallen, doordat dit landelijk is aanbesteed. Gevolg hiervan is dat de hennepontmanteling

niet langer door de gemeente zelf wordt verzorgd. De bijdrage voor de uitvoeringswerkzaamheden komen daarmee ook te

vervallen. Genoemde posten vormen de verklaring voor de afname van € 5 mln tussen 2011 en 2012.

De overige baten blijven voor de komende jaren stabiel.

Lasten

Meerjarig valt af te lezen dat in 2015 de personele lasten met € 10 mln teruglopen door de formatie tot 550 FTE in te krimpen.

Dit komt voort vanuit de Bestuurlijke opdracht Stadsreiniging.

Overigens stijgen voor de reiniging gelijktijdig de uitbestede werkzaamheden met € 1,3 mln, waarmee een flexibeler inzet

wordt bereikt.




Schoon (maken v/d stad) Baten Lasten Saldo

Afvalinzameling/verwerking ingezameld en gebracht afval 161.981 133.952 28.029

Reiniging openbare ruimte 39.373 71.504 -32.131

Totaal 201.354 205.456 -4.102

4.12.2 Beleidsmatige Inspanning Heel (maken van de stad)


Focus van de inspanning: in de buitenruimte houden we de basis op orde. De straat blijft ‘heel’ op niveau 3,5. De buitenruimte

wordt beheerd en onderhouden op een kwalitatief goed niveau, zowel in technische staat als in beeldkwaliteit. Bij het

vervangen én investeren in de buitenruimte staat de Rotterdamse Stijl centraal. Dit is een inspanningsverplichting die niet

alleen afhankelijk is van de hoogte van de ‘heelbudgetten’, maar ook van de samenwerking met deelgemeenten, burgers en

bedrijven en handhaving. Daarom hebben we met alle deelgemeentebesturen afgesproken om voor de hele stad – zowel

financieel als beleidsinzet – dit niveau te handhaven.



We onderhouden de wegen, het groen, de watergangen, bruggen, kunstwerken en speelvoorzieningen. Hierbij is sprake van

de meer projectmatige werkzaamheden, zoals groot onderhoud aan de wegen, of de renovatie van een park. Gedurende het

jaar vinden de meer repeterende werkzaamheden plaats, zoals het maaien van gazons, snoeien van bomen, het bestrijden

van onkruid, het uitvoeren van asfaltreparaties. Tot slot worden storingen, die in de buitenruimte voorkomen, zo snel als

mogelijk verholpen. Storingsonderhoud behelst onder andere het opheffen van storingen aan wegen, bebording, kolken,

rioolaansluitingen, overhangend groen, boomwortels, het verwijderen van onkruid en vuil.

In opdracht van het centraal bestuur vindt het beheer en onderhoud van het rioleringsstelsel, bestaande uit riolen,

persleidingen, gemalen en kolken plaats. Dit vindt zoveel als mogelijk geïntegreerd met wegonderhoud plaats. Met ingang van

2013 worden zowel de kleine als de grote civieltechnische kunstwerken met centraal geld onderhouden. Met name de eisen

aan de grote bruggen zijn,door de toename van zowel de verkeersbelasting als de verkeersintensiteit, aanzienlijk verzwaard.

Ook het onderhoud van de openbare verlichting vindt met ingang van 2013 in opdracht van het centraal bestuur plaats. Hierbij

is duurzaamheid een belangrijk item: zo min mogelijk lichtvervuiling, het waar mogelijk dimmen van verlichting, toepassen van

meer energiezuinige verlichting. Andere kapitaalgoederen, die in opdracht van het centraal bestuur onderhouden worden, zijn:

de hoofd- en verzamelwegen, kademuren en havenbekkens en beeldende kunst en bouwwerken.

Collegewerkprogramma

In het collegewerkprogramma zijn de volgende targets afgesproken.

Rekening

2011

Begroting

2012

Begroting

2013

[PDF] Rotterdam Begroting 2013 - Gemeente Rotterdam

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles