Voorkom RSI in uw bedrijf Fiscus gaat fraude hard te lijf - Sdu
Voorkom RSI in uw bedrijf Fiscus gaat fraude hard te lijf - Sdu Voorkom RSI in uw bedrijf Fiscus gaat fraude hard te lijf - Sdu
05/07 IN DEZE UITGAVE: FISCAAL: Rechter haalt streep door elektronische aangifte 2 Groeifaciliteit voor kleine bedrijven 3 Zo vordert u buitenlandse btw terug 5 PERSONEEL: Nieuwe subsidie voor leren in praktijk 7 JURIDISCH: Wijzigingen in rechtspraak familiezaken 13 Nieuwe regeling voor pacht 14 Handige tips in dit nummer: Belastingvrije korting In 2007 kunt u een korting of vergoeding van maximaal € 475 aan uw medewerkers geven als ze producten van uw bedrijf kopen. 4 Valkuil bij ontslag Rechters reageren terughoudend bij een verzoek om ontbinding van de arbeidsovereenkomst vanwege een ontbindende voorwaarde. 8 Verbod op onderscheid Hoed u voor discriminatie op grond van leeftijd bij de werving en selectie van nieuwe medewerkers. 13 Arbeidsongeschiktheid Voorkom RSI in uw bedrijf In een recente uitspraak is een werkgever verantwoordelijk gesteld voor de bij een werkneemster ontstane RSI. U kunt er zelf mede voor zorgen dat u niet aansprakelijk wordt gesteld voor RSI-klachten van uw medewerkers. 9 Belastingontduiking Fiscus gaat fraude hard te lijf De Belastingdienst gaat de controles op kwaadwillende belastingplichtigen verder opvoeren. Op basis van praktijkonderzoek zijn in verschillende branches nieuwe fiscale risicogroepen aangewezen, die de komende jaren extra controles kunnen verwachten. Het gaat daarbij onder andere om belwinkels, ompakbedrijven, de vastgoedsector en groothandels. Ook een deel van de snel opkomende wokrestaurants wordt onder de loep genomen. In samenwerking met onder andere de politie en diverse gemeenten worden door het hele land stop-en-betaalacties tegen notoire wanbetalers georganiseerd. Flitsauto’s scannen kentekens op meerdere openstaande belastingschulden, waarna de politie de wanbetalers van de weg haalt. Doorrijden kan pas nadat de schuld ter plekke is voldaan, anders wordt de auto in beslag genomen. De bestaande projecten voor de controle van malafide uitzend- bureaus en de afval- en schrootverwerkende industrie worden eveneens voortgezet. Hetzelfde geldt voor de lokale en regionale samenwerking in de interventieteams met andere overheidsdiensten. Samen met onder andere gemeenten, politie, Openbaar Ministerie, Arbeidsinspectie, SIOD en SVB wordt lokaal actie ondernomen bij vermeende misstanden, zoals gemeentelijke vrijplaatsen, maar ook branchegericht bij bijvoorbeeld de horeca en de schoonmaakindustrie. Verder worden particuliere belastingaangiften sinds enige tijd gecontroleerd aan de hand van informatie over buitenlandse spaartegoeden die binnenkomt op basis van de Europese spaarrekeningenrichtlijn. Voor deze projecten heeft de Belastingdienst inmiddels zo’n 700 nieuwe medewerkers aangetrokken, die speciaal worden opgeleid voor dit actieve veldwerk. Het is de bedoeling dat het totale aantal toezichtmedewerkers in 2011 is gestegen tot zo’n 7.000. De Belastingdienst benadrukt dat de acties zijn gericht op vermoedelijke fraudeurs en niet op goedwillende particulieren en ondernemers. Om ondernemers voor te lichten via onder meer informatiebijeenkomsten wordt – waar mogelijk – samengewerkt met brancheorganisaties. juni 2007 1 Ondernemers T&S nr5 M.indd 1 24-05-2007 09:48:02
- Page 2 and 3: Bedrijfsoverdracht Kleine bedrijven
- Page 4 and 5: Fiscale spaarregeling Populariteit
- Page 6 and 7: FISCAAL den na afloop van het kalen
- Page 8 and 9: pende regeling (geen tender): ‘wi
- Page 10 and 11: van artikel 658, boek 7, van het Bu
- Page 12 and 13: PERSONEEL pensioenoverzicht of pens
- Page 14 and 15: jaar of ouder.’ Dit voorbeeld is
- Page 16: JURIDISCH Ondernemersrisico’s Ter
05/07<br />
IN DEZE UITGAVE: FISCAAL: Rech<strong>te</strong>r haalt streep<br />
door elektronische aangif<strong>te</strong> 2 Groeifacili<strong>te</strong>it voor<br />
kle<strong>in</strong>e bedrijven 3 Zo vordert u bui<strong>te</strong>nlandse btw<br />
<strong>te</strong>rug 5 PERSONEEL: Nie<strong>uw</strong>e subsidie voor leren <strong>in</strong><br />
praktijk 7 JURIDISCH: Wijzig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> rechtspraak<br />
familiezaken 13 Nie<strong>uw</strong>e regel<strong>in</strong>g voor pacht 14<br />
Handige tips<br />
<strong>in</strong> dit<br />
nummer:<br />
Belast<strong>in</strong>gvrije kort<strong>in</strong>g<br />
In 2007 kunt u een kort<strong>in</strong>g of<br />
vergoed<strong>in</strong>g van maximaal € 475<br />
aan <strong>uw</strong> medewerkers geven als<br />
ze produc<strong>te</strong>n van <strong>uw</strong> <strong>bedrijf</strong><br />
kopen. 4<br />
Valkuil bij ontslag<br />
Rech<strong>te</strong>rs reageren <strong>te</strong>rughoudend<br />
bij een verzoek om ontb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g<br />
van de arbeidsovereenkomst<br />
vanwege een ontb<strong>in</strong>dende voorwaarde.<br />
8<br />
Verbod op onderscheid<br />
Hoed u voor discrim<strong>in</strong>atie op<br />
grond van leeftijd bij de werv<strong>in</strong>g<br />
en selectie van nie<strong>uw</strong>e medewerkers.<br />
13<br />
Arbeidsongeschiktheid<br />
<strong>Voorkom</strong> <strong>RSI</strong><br />
<strong>in</strong> <strong>uw</strong> <strong>bedrijf</strong><br />
In een recen<strong>te</strong> uitspraak<br />
is een werkgever verantwoordelijk<br />
ges<strong>te</strong>ld voor de bij een werkneems<strong>te</strong>r<br />
ontstane <strong>RSI</strong>. U kunt<br />
er zelf mede voor zorgen dat u<br />
niet aansprakelijk wordt ges<strong>te</strong>ld<br />
voor <strong>RSI</strong>-klach<strong>te</strong>n van <strong>uw</strong> medewerkers.<br />
9<br />
Belast<strong>in</strong>gontduik<strong>in</strong>g<br />
<strong>Fiscus</strong> <strong>gaat</strong> <strong>fraude</strong> <strong>hard</strong> <strong>te</strong> <strong>lijf</strong><br />
De Belast<strong>in</strong>gdienst <strong>gaat</strong><br />
de controles op kwaadwillende<br />
belast<strong>in</strong>gplichtigen verder opvoeren.<br />
Op basis van praktijkonderzoek<br />
zijn <strong>in</strong> verschillende branches<br />
nie<strong>uw</strong>e fiscale risicogroepen<br />
aangewezen, die de komende<br />
jaren extra controles kunnen<br />
verwach<strong>te</strong>n. Het <strong>gaat</strong> daarbij onder<br />
andere om belw<strong>in</strong>kels, ompakbedrijven,<br />
de vastgoedsector<br />
en groothandels. Ook een deel<br />
van de snel opkomende wokrestaurants<br />
wordt onder de loep<br />
genomen. In samenwerk<strong>in</strong>g met<br />
onder andere de politie en diverse<br />
gemeen<strong>te</strong>n worden door<br />
het hele land stop-en-betaalacties<br />
<strong>te</strong>gen notoire wanbetalers<br />
georganiseerd. Flitsauto’s scannen<br />
ken<strong>te</strong>kens op meerdere<br />
openstaande belast<strong>in</strong>gschulden,<br />
waarna de politie de wanbetalers<br />
van de weg haalt. Doorrijden kan<br />
pas nadat de schuld <strong>te</strong>r plekke<br />
is voldaan, anders wordt de auto<br />
<strong>in</strong> beslag genomen.<br />
De bestaande projec<strong>te</strong>n voor de<br />
controle van malafide uitzend-<br />
bureaus en de afval- en schrootverwerkende<br />
<strong>in</strong>dustrie worden<br />
eveneens voortgezet. Hetzelfde<br />
geldt voor de lokale en regionale<br />
samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de <strong>in</strong><strong>te</strong>rventie<strong>te</strong>ams<br />
met andere overheidsdiens<strong>te</strong>n.<br />
Samen met onder<br />
andere gemeen<strong>te</strong>n, politie, Openbaar<br />
M<strong>in</strong>is<strong>te</strong>rie, Arbeids<strong>in</strong>spectie,<br />
SIOD en SVB wordt lokaal actie<br />
ondernomen bij vermeende misstanden,<br />
zoals gemeen<strong>te</strong>lijke<br />
vrijplaatsen, maar ook branchegericht<br />
bij bijvoorbeeld de horeca<br />
en de schoonmaak<strong>in</strong>dustrie.<br />
Verder worden particuliere belast<strong>in</strong>gaangif<strong>te</strong>n<br />
s<strong>in</strong>ds enige tijd<br />
gecontroleerd aan de hand van<br />
<strong>in</strong>formatie over bui<strong>te</strong>nlandse<br />
spaar<strong>te</strong>goeden die b<strong>in</strong>nenkomt<br />
op basis van de Europese spaarreken<strong>in</strong>genrichtlijn.<br />
Voor deze projec<strong>te</strong>n heeft de<br />
Belast<strong>in</strong>gdienst <strong>in</strong>middels zo’n<br />
700 nie<strong>uw</strong>e medewerkers aangetrokken,<br />
die speciaal worden<br />
opgeleid voor dit actieve veldwerk.<br />
Het is de bedoel<strong>in</strong>g dat<br />
het totale aantal toezichtmedewerkers<br />
<strong>in</strong> 2011 is ges<strong>te</strong>gen tot<br />
zo’n 7.000.<br />
De Belast<strong>in</strong>gdienst benadrukt<br />
dat de acties zijn gericht<br />
op vermoedelijke <strong>fraude</strong>urs<br />
en niet op goedwillende<br />
particulieren en ondernemers.<br />
Om ondernemers voor <strong>te</strong> lich<strong>te</strong>n<br />
via onder meer <strong>in</strong>formatiebijeenkoms<strong>te</strong>n<br />
wordt – waar<br />
mogelijk – samengewerkt met<br />
brancheorganisaties.<br />
juni 2007<br />
1<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 1 24-05-2007 09:48:02
Bedrijfsoverdracht<br />
Kle<strong>in</strong>e bedrijven<br />
veelal<br />
verkocht aan<br />
bekende<br />
Uit onderzoek van de Kamer van<br />
Koophandel en de Hogeschool<br />
Utrecht blijkt dat ruim twee<br />
derde van de ondernemers <strong>in</strong><br />
het kle<strong>in</strong><strong>bedrijf</strong> de koper van<br />
hun <strong>bedrijf</strong> kent. Naarma<strong>te</strong> het<br />
<strong>bedrijf</strong> kle<strong>in</strong>er is, duurt het gemiddelde<br />
overdrachtsproces<br />
veel kor<strong>te</strong>r dan de vijf tot zeven<br />
jaar die er nu voor staan. Het<br />
onderzoek heeft plaatsgevonden<br />
onder 130 ondernemers <strong>in</strong> het<br />
kle<strong>in</strong><strong>bedrijf</strong>, die <strong>in</strong> 2005 en 2006<br />
hun <strong>bedrijf</strong> succesvol hebben<br />
overgedragen. In Nederland valt<br />
95% van alle bedrijven <strong>in</strong> deze<br />
ca<strong>te</strong>gorie. BV’s waren uitgeslo<strong>te</strong>n.<br />
Bijna 70% van de onderzoch<strong>te</strong><br />
bedrijven had geen of slechts<br />
één werknemer <strong>in</strong> dienst.<br />
Uit het onderzoek zijn nog meer<br />
verrassende resulta<strong>te</strong>n gekomen:<br />
■ Slechts een op de drie overdrach<strong>te</strong>n<br />
v<strong>in</strong>dt plaats vanwege<br />
pensioner<strong>in</strong>g van de<br />
eigenaar. Andere belangrijke<br />
redenen zijn ziek<strong>te</strong> of gezondheid<br />
(24%) en geen z<strong>in</strong><br />
of energie meer (16%).<br />
■ Ook bedrijven die niet optimaal<br />
pres<strong>te</strong>ren zijn overdraagbaar.<br />
■ Bedrijven zonder personeel<br />
<strong>in</strong> dienst, of die s<strong>te</strong>rk afhankelijk<br />
zijn van de eigenaar,<br />
kunnen eveneens worden<br />
verkocht.<br />
■ De verkoop van een <strong>bedrijf</strong><br />
dat personeel <strong>in</strong> dienst heeft,<br />
duurt gemiddeld tweeënhalf<br />
keer zo lang als een <strong>bedrijf</strong><br />
zonder personeel. Hiervan<br />
duurt de gemiddelde verkoop<br />
zes maanden.<br />
De Kamer van Koophandel<br />
noemt het onderzoek uniek,<br />
omdat de mees<strong>te</strong> onderzoeken<br />
naar <strong>bedrijf</strong>soverdracht worden<br />
gedaan bij middelgro<strong>te</strong> bedrijven<br />
met 20-100 medewerkers.<br />
Ondernemers met we<strong>in</strong>ig of<br />
geen personeel worden meestal<br />
bui<strong>te</strong>n bescho<strong>uw</strong><strong>in</strong>g gela<strong>te</strong>n,<br />
<strong>te</strong>rwijl zij het groots<strong>te</strong> deel van<br />
de Nederlandse ondernemerspopulatie<br />
uitmaken. Het onderzoek<br />
is van belang, omdat verwacht<br />
wordt dat de komende<br />
jaren meer dan 100.000 ondernemers<br />
hun <strong>bedrijf</strong> zullen bee<strong>in</strong>digen.<br />
Belast<strong>in</strong>gaangif<strong>te</strong><br />
Rech<strong>te</strong>r haalt<br />
streep door<br />
elektronische<br />
aangif<strong>te</strong><br />
De Belast<strong>in</strong>gdienst kan<br />
niet van bedrijven eisen dat ze<br />
elektronisch aangif<strong>te</strong> doen als<br />
de kos<strong>te</strong>n daarvan <strong>te</strong> hoog zijn<br />
<strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>g tot hun <strong>in</strong>koms<strong>te</strong>n,<br />
zo heeft de rechtbank <strong>te</strong> Arnhem<br />
bepaald. Volgens het vonnis mag<br />
de fiscus papieren aangif<strong>te</strong>n niet<br />
zomaar <strong>te</strong>rzijde leggen, en vervallen<br />
de opgelegde boe<strong>te</strong>s.<br />
S<strong>in</strong>ds 2005 moe<strong>te</strong>n ondernemers<br />
hun aangif<strong>te</strong> btw, <strong>in</strong>koms<strong>te</strong>n- en<br />
vennootschapsbelast<strong>in</strong>g elektronisch<br />
<strong>in</strong>vullen en onl<strong>in</strong>e naar<br />
de Belast<strong>in</strong>gdienst verzenden.<br />
De fiscus accep<strong>te</strong>ert geen papieren<br />
aangif<strong>te</strong>n meer, <strong>te</strong>nzij de<br />
ondernemer kan aantonen dat<br />
hij niet over een compu<strong>te</strong>r beschikt.<br />
Twee kle<strong>in</strong>e ondernemers<br />
<strong>te</strong>kenden hier<strong>te</strong>gen bezwaar aan<br />
en kregen <strong>in</strong> een baanbrekende<br />
uitspraak gelijk van de rechtbank.<br />
De ene ondernemer had<br />
wel een compu<strong>te</strong>r, maar geen<br />
<strong>in</strong><strong>te</strong>rnet, <strong>te</strong>rwijl de andere ondernemer<br />
wel <strong>in</strong><strong>te</strong>rnet had, maar<br />
er niet <strong>in</strong> geslaagd was om elektronisch<br />
aangif<strong>te</strong> <strong>te</strong> doen. Volgens<br />
de rech<strong>te</strong>r was het voor de<br />
betrokken ondernemers onredelijk<br />
bezwarend om elektronisch<br />
aangif<strong>te</strong> <strong>te</strong> doen, omdat daarmee<br />
relatief hoge kos<strong>te</strong>n zijn gemoeid<br />
<strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>g tot hun beperk<strong>te</strong><br />
<strong>in</strong>koms<strong>te</strong>n. De <strong>in</strong>spec<strong>te</strong>ur van<br />
de Belast<strong>in</strong>gdienst had de ondernemers<br />
daarom ontheff<strong>in</strong>g<br />
moe<strong>te</strong>n verlenen. De Belast<strong>in</strong>gdienst<br />
<strong>gaat</strong> <strong>te</strong>gen de uitspraak<br />
<strong>in</strong> beroep, zodat we moe<strong>te</strong>n afwach<strong>te</strong>n<br />
hoe een hogere rech<strong>te</strong>r<br />
oordeelt over deze pr<strong>in</strong>cipiële<br />
kwestie.<br />
Motorrijtuigenbelast<strong>in</strong>g<br />
Wanbetalers<br />
<strong>in</strong> de ban<br />
De Belast<strong>in</strong>gdienst en<br />
de RDW (Rijksdienst voor het<br />
Wegverkeer) gaan voorkomen<br />
dat personen die hun motorrijtuigenbelast<strong>in</strong>g<br />
niet betalen<br />
nie<strong>uw</strong>e voertuigen op hun naam<br />
kunnen zet<strong>te</strong>n. Hiervoor <strong>in</strong>troduceren<br />
beide diens<strong>te</strong>n het<br />
‘verplicht<strong>in</strong>gensignaal’. Dat werkt<br />
als volgt. Wie vijf keer de motorrijtuigenbelast<strong>in</strong>g<br />
niet of niet<br />
helemaal heeft betaald, krijgt bij<br />
de RDW een signaler<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de<br />
ken<strong>te</strong>kenregistratie. De signaler<strong>in</strong>g<br />
wordt pas opgeheven als<br />
alle openstaande schulden, <strong>in</strong>clusief<br />
kos<strong>te</strong>n en ren<strong>te</strong>, zijn betaald.<br />
Het verplicht<strong>in</strong>gensignaal<br />
geldt voor het overschrijven van<br />
auto’s, motoren, caravans, bromfietsen,<br />
scoo<strong>te</strong>rs en aanhangwagens.<br />
Medewerkers van de<br />
douane en de Belast<strong>in</strong>gdienst<br />
kunnen tijdens een controle een<br />
voertuig waarvoor een verplicht<strong>in</strong>gensignaal<br />
is aangebracht, <strong>in</strong><br />
beslag nemen en van de weg<br />
halen. Wie de motorrijtuigenbelast<strong>in</strong>g<br />
niet betaalt, ontvangt<br />
eerst een waarsch<strong>uw</strong><strong>in</strong>gsbrief.<br />
Hier<strong>in</strong> wordt gewezen op de<br />
gevolgen van wanbetal<strong>in</strong>g.<br />
ICT Barome<strong>te</strong>r<br />
Tekort aan<br />
ICT’ers<br />
beg<strong>in</strong>t zich <strong>te</strong><br />
wreken<br />
Hoewel de groei van het aantal<br />
uit <strong>te</strong> bes<strong>te</strong>den projec<strong>te</strong>n aan<br />
lagelonenlanden stagneert, zijn<br />
er dit jaar opnie<strong>uw</strong> gro<strong>te</strong>re budget<strong>te</strong>n<br />
voor beschikbaar. De<br />
trend van uitbes<strong>te</strong>d<strong>in</strong>g van ICT<br />
naar lagelonenlanden zet dus<br />
onverm<strong>in</strong>derd door. Dat is een<br />
van de conclusies van de tweemaandelijkse<br />
ICT Barome<strong>te</strong>r van<br />
Ernst & Young, waarvoor 607<br />
direc<strong>te</strong>uren, managers en professionals<br />
uit het <strong>bedrijf</strong>sleven en<br />
overheid zijn ondervraagd. Deze<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g hangt samen met<br />
een andere opvallende uitkomst<br />
van de ICT Barome<strong>te</strong>r. Het niveau<br />
van het uitbes<strong>te</strong>de werk neemt<br />
toe. Softwareontwikkel<strong>in</strong>g heeft<br />
de helpdesk en callcen<strong>te</strong>ractivi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n<br />
van de troon gesto<strong>te</strong>n. Het<br />
kennisniveau van de activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n<br />
is dus hoger en er is meer geld<br />
mee gemoeid.<br />
Er dreigt volgens Ernst & Young<br />
een kennisdra<strong>in</strong> vanwege het<br />
<strong>te</strong>kort aan goed opgeleide<br />
2 juni 2007<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 2 24-05-2007 09:48:05
FISCAAL<br />
ICT’ers <strong>in</strong> Nederland. Deze trend<br />
zal zich voortzet<strong>te</strong>n. Nederland<br />
leidt namelijk <strong>te</strong> we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong>formatici<br />
op en b<strong>lijf</strong>t hiermee ach<strong>te</strong>r<br />
op het Europese gemiddelde.<br />
Om <strong>te</strong> voorkomen dat de schaars<strong>te</strong><br />
de komende jaren tot gro<strong>te</strong>re<br />
problemen <strong>gaat</strong> leiden, moe<strong>te</strong>n<br />
universi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n, hogescholen en<br />
de overheid iets doen aan het<br />
ICT-onderwijs en het behoud van<br />
de kenniseconomie.<br />
Ook al lijkt de groei momen<strong>te</strong>el<br />
uit de offshore-outsourc<strong>in</strong>g <strong>te</strong> zijn<br />
– vooral de sector dienstverlen<strong>in</strong>g<br />
verwacht een lagere groei <strong>in</strong> activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n<br />
– er blijkt wel degelijk<br />
een gro<strong>te</strong>re groei <strong>in</strong> budget<strong>te</strong>n<br />
<strong>te</strong> worden verwacht. Bedrijven<br />
die op dit moment ICT-activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n<br />
verplaatsen of uitbes<strong>te</strong>den naar<br />
lagelonenlanden, bes<strong>te</strong>den hier<br />
gemiddeld 17% van hun ICT-budget<br />
aan. Vorig jaar was dit nog<br />
13%. Over vijf jaar zal dit budget<br />
naar verwacht<strong>in</strong>g verdubbelen<br />
tot 35%. Vorig jaar werd nog verwacht<br />
dat dit maximaal een kwart<br />
zou zijn.<br />
In<strong>te</strong>rnetbeleggen<br />
Zelf beleggen<br />
is nog niet zo<br />
simpel<br />
Particuliere <strong>in</strong><strong>te</strong>rnetbeleggers, <strong>in</strong><br />
het bijzonder mannen, pres<strong>te</strong>ren<br />
beneden de maat. Vro<strong>uw</strong>en scoren<br />
be<strong>te</strong>r, zo blijkt uit onderzoek<br />
bij klan<strong>te</strong>n van Alex, de groots<strong>te</strong><br />
onl<strong>in</strong>e-beleggersbank van Nederland.<br />
De ondervraagde particuliere<br />
beleggers hebben <strong>in</strong> de<br />
periode januari 2000 tot en met<br />
maart 2006 gemiddeld 1,14% per<br />
maand verloren. Als de transactiekos<strong>te</strong>n<br />
worden meegenomen,<br />
bedraagt het verlies zelfs 1,76%.<br />
De AEX-<strong>in</strong>dex behaalde <strong>in</strong> dezelfde<br />
periode een rendement<br />
van m<strong>in</strong> 0,28%. Opvallend is dat<br />
de <strong>in</strong><strong>te</strong>rnetbeleggers het vooral<br />
aflegden <strong>in</strong> de periode 2003-<br />
2006, juist toen de beurzen zich<br />
na drie jaren van forse verliezen<br />
wis<strong>te</strong>n <strong>te</strong> hers<strong>te</strong>llen.<br />
De onderzoekers van de Universi<strong>te</strong>it<br />
Maastricht schrijven de<br />
<strong>te</strong>leurs<strong>te</strong>llende prestaties toe aan<br />
de slech<strong>te</strong> resulta<strong>te</strong>n die over<br />
het algemeen worden behaald<br />
bij de handel <strong>in</strong> opties en vergelijkbare<br />
produc<strong>te</strong>n. Dat lijkt<br />
wel simpel, maar is het zeker<br />
niet. Bovendien maken beleggers<br />
vaak elementaire fou<strong>te</strong>n. Ze la<strong>te</strong>n<br />
zich bijvoorbeeld regelmatig<br />
leiden door emoties. Dat vro<strong>uw</strong>en<br />
be<strong>te</strong>r scoren, wordt verklaard<br />
doordat zij goed met geld<br />
kunnen omgaan en de juis<strong>te</strong><br />
keuzes maken. Ze zijn rationeler<br />
en nemen daardoor be<strong>te</strong>re beslui<strong>te</strong>n<br />
dan mannen.<br />
W<strong>in</strong>stbelast<strong>in</strong>g<br />
Europese<br />
harmonisatie<br />
<strong>gaat</strong> toch<br />
door<br />
De Europese Commissie wil plannen<br />
voor harmoniser<strong>in</strong>g van de<br />
w<strong>in</strong>stbelast<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de landen van<br />
de Europese Unie toch doorzet<strong>te</strong>n.<br />
De plannen bestaan al langer,<br />
maar er bleek vorig jaar<br />
weerstand <strong>te</strong>gen <strong>te</strong> bestaan van<br />
zeven landen, waaronder het<br />
Verenigd Kon<strong>in</strong>krijk en Ierland.<br />
Nederland behoort tot de voorstanders.<br />
Het voors<strong>te</strong>l houdt <strong>in</strong><br />
dat er een harmonisatie komt<br />
van de grondslag waarover de<br />
vennootschapsbelast<strong>in</strong>g wordt<br />
geheven. De Europese Commissie<br />
doet geen voors<strong>te</strong>llen voor<br />
de tarieven. Die bevoegdheid<br />
b<strong>lijf</strong>t bij de afzonderlijke lidsta<strong>te</strong>n.<br />
Harmoniser<strong>in</strong>g maakt het<br />
voor mult<strong>in</strong>ationals gemakkelijker<br />
om belast<strong>in</strong>gen per land <strong>te</strong><br />
vergelijken. Ook het berekenen<br />
wordt eenvoudiger.<br />
Overheidsgarantie<br />
Groeifacili<strong>te</strong>it<br />
voor kle<strong>in</strong>e<br />
bedrijven<br />
Ondernemers <strong>in</strong> het midden-<br />
en kle<strong>in</strong><strong>bedrijf</strong> (mkb) onderv<strong>in</strong>den<br />
doorgaans meer<br />
problemen met het aantrekken<br />
van kapitaal dan de gro<strong>te</strong>re<br />
bedrijven. Dit geldt <strong>in</strong> het bijzonder<br />
voor risicokapitaal <strong>in</strong><br />
de vorm van aandelenkapitaal<br />
of ach<strong>te</strong>rges<strong>te</strong>lde len<strong>in</strong>gen,<br />
dat nodig is om de f<strong>in</strong>anciële<br />
basis van de ondernem<strong>in</strong>g <strong>te</strong><br />
vers<strong>te</strong>vigen. In geval van snelle<br />
groei en bij <strong>bedrijf</strong>sovernames<br />
kan bij een mkb-ondernem<strong>in</strong>g<br />
behoef<strong>te</strong> ontstaan aan extra<br />
risicodragend vermogen. Meer<br />
risicodragend vermogen komt<br />
de liquidi<strong>te</strong>it <strong>te</strong>n goede. En door<br />
de verbe<strong>te</strong>rde solvabili<strong>te</strong>it ontstaat<br />
ruim<strong>te</strong> voor kredietuitbreid<strong>in</strong>g,<br />
die nodig is om een groeiscenario<br />
<strong>te</strong> realiseren.<br />
Alleen ondernemers die b<strong>in</strong>nen<br />
de Europese def<strong>in</strong>itie van het<br />
mkb vallen, komen <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g<br />
voor risicodragend vermogen<br />
met garantie. De regel<strong>in</strong>g<br />
wordt uitgevoerd door Sen<strong>te</strong>rNovem.<br />
De Groeifacili<strong>te</strong>it<br />
biedt f<strong>in</strong>anciers – banken en<br />
participatiemaatschappijen –<br />
van mkb-ondernem<strong>in</strong>gen een<br />
overheidsgarantie van 50% voor<br />
f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>gen met risicokapitaal.<br />
Hierdoor neemt het risico<br />
voor de f<strong>in</strong>anciers aanzienlijk<br />
af, en wordt het voor hen aantrekkelijker<br />
een f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>gsaanvraag<br />
<strong>te</strong> honoreren. Nadere <strong>in</strong>formatie<br />
over de regel<strong>in</strong>g is <strong>te</strong><br />
v<strong>in</strong>den op www.sen<strong>te</strong>rnovem.nl.<br />
In het menu bij ‘publicaties’ kunt<br />
u onder andere de brochure en<br />
een samenvatt<strong>in</strong>g van de regel<strong>in</strong>g<br />
downloaden.<br />
Loonbelast<strong>in</strong>g<br />
Schat de<br />
leeftijd<br />
Wilt u een werknemer <strong>in</strong><br />
dienst nemen van wie de geboor<strong>te</strong>datum<br />
niet exact bekend<br />
is? S<strong>in</strong>ds 1 januari 2007 moet u<br />
dit van de Belast<strong>in</strong>gdienst als<br />
volgt oplossen. Is alleen de dag<br />
niet bekend, dan moet u de 16de<br />
van die maand aanhouden. Zijn<br />
de dag en de maand niet bekend,<br />
dan moet u als geboor<strong>te</strong>datum<br />
1 juli van dat jaar<br />
aanhouden. Is ook het geboor<strong>te</strong>jaar<br />
niet bekend, dan mag u<br />
dat schat<strong>te</strong>n.<br />
juni 2007<br />
3<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 3 24-05-2007 09:48:06
Fiscale spaarregel<strong>in</strong>g<br />
Populari<strong>te</strong>it<br />
spaarloon<br />
afgenomen<br />
In 2006 is € 1,1 miljard <strong>in</strong>gelegd<br />
op spaarloonreken<strong>in</strong>gen,<br />
€ 0,3 miljard m<strong>in</strong>der dan <strong>in</strong><br />
2005. Ook het aantal spaarloonreken<strong>in</strong>gen<br />
is afgenomen.<br />
Het totale <strong>te</strong>goed op deze reken<strong>in</strong>gen<br />
bedroeg e<strong>in</strong>d vorig<br />
jaar € 2,7 miljard, zo blijkt uit<br />
cijfers van het CBS. Het maximale<br />
via de werkgever <strong>te</strong> sparen<br />
bedrag is <strong>in</strong> 2006 niet<br />
gewijzigd. S<strong>in</strong>ds 2003 staat dit<br />
vast op € 613 per jaar. De dal<strong>in</strong>g<br />
van de <strong>in</strong>leg houdt mogelijk<br />
verband met de start van<br />
de levensloopregel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 2006.<br />
Van een aantal deelnemers<br />
aan deze nie<strong>uw</strong>e regel<strong>in</strong>g is<br />
bekend dat zij voorheen deelnamen<br />
aan de spaarloonregel<strong>in</strong>g.<br />
Werknemers mogen niet<br />
aan beide regel<strong>in</strong>gen <strong>te</strong>gelijk<br />
deelnemen.<br />
In 2006 kwam € 0,3 miljard<br />
vrij van de spaarloonreken<strong>in</strong>gen,<br />
omdat de reguliere blokker<strong>in</strong>gsperiode<br />
van vier jaar<br />
was verstreken. Daarnaast is<br />
€ 0,4 miljard via deblokker<strong>in</strong>g<br />
opgenomen. Deze bedragen<br />
zijn aanzienlijk lager dan <strong>in</strong><br />
voorgaande jaren. Dit komt<br />
doordat een wetswijzig<strong>in</strong>g het<br />
<strong>in</strong> 2005 mogelijk maak<strong>te</strong> om<br />
<strong>in</strong>gelegde gelden vervroegd<br />
op <strong>te</strong> nemen. Hierdoor is dat<br />
jaar het <strong>te</strong>goed op de spaarloonreken<strong>in</strong>gen<br />
gehalveerd.<br />
Het totale bedrag aan vrijval<br />
en deblokker<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 2006 was<br />
lager dan het <strong>in</strong>gelegde bedrag.<br />
Hierdoor s<strong>te</strong>eg het spaar<strong>te</strong>goed<br />
met 22% tot € 2,7 miljard<br />
e<strong>in</strong>d 2006.<br />
Belast<strong>in</strong>gparadijs<br />
Netwerk voor<br />
eerlijke<br />
belast<strong>in</strong>gen<br />
opgericht<br />
Beg<strong>in</strong> mei is <strong>in</strong> Den Haag de<br />
Nederlandse afdel<strong>in</strong>g van het Tax<br />
Justice Network opgericht. Tax<br />
Justice Nederland <strong>gaat</strong> zich <strong>in</strong>zet<strong>te</strong>n<br />
voor een rechtvaardig en<br />
eerlijk belast<strong>in</strong>gsys<strong>te</strong>em dat bijdraagt<br />
aan de <strong>in</strong><strong>te</strong>rnationale<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g. Het netwerk richt<br />
zich daarbij op de rol van belast<strong>in</strong>gparadijzen,<br />
belast<strong>in</strong>gconcurrentie<br />
tussen landen, en <strong>in</strong>novatieve<br />
f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>gsmechanismen<br />
voor ontwikkel<strong>in</strong>gssamenwerk<strong>in</strong>g.<br />
Aan Tax Justice NL nemen<br />
zeven maatschappelijke organisaties<br />
deel: Oxfam Novib, SOMO,<br />
Attac, TNI, Both Ends en Fairfood.<br />
Verwacht wordt dat andere vergelijkbare<br />
organisaties zich eveneens<br />
zullen aanslui<strong>te</strong>n. Volgens<br />
het netwerk is Nederland een<br />
belast<strong>in</strong>gparadijs voor bui<strong>te</strong>nlandse<br />
bedrijven en particulieren.<br />
Gewone werknemers betalen<br />
hierdoor <strong>te</strong> veel belast<strong>in</strong>g. Ook<br />
zou het sys<strong>te</strong>em wereldwijd corruptie<br />
<strong>in</strong> de hand werken. Door<br />
onderzoek en lobbywerk wil het<br />
netwerk bereiken dat Nederland<br />
meer oog krijgt voor de negatieve<br />
aspec<strong>te</strong>n van belast<strong>in</strong>gconcurrentie<br />
tussen landen.<br />
Het netwerk baseert zijn bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen<br />
onder meer op het rapport<br />
van de Sticht<strong>in</strong>g Onderzoek<br />
Mult<strong>in</strong>ationale Ondernem<strong>in</strong>gen<br />
(SOMO): ‘The Netherlands: A tax<br />
haven?’ Die vraag wordt <strong>in</strong> het<br />
rapport positief beantwoord.<br />
Door zich <strong>te</strong> vestigen <strong>in</strong> ons land,<br />
kunnen bui<strong>te</strong>nlandse bedrijven<br />
gebruikmaken van gunstige fiscale<br />
regel<strong>in</strong>gen, en opbrengs<strong>te</strong>n<br />
wegsluizen zonder daar de normale<br />
belast<strong>in</strong>g over <strong>te</strong> betalen<br />
<strong>in</strong> het land van herkomst. Dat kan<br />
bijvoorbeeld <strong>in</strong> de vorm van hoge<br />
ren<strong>te</strong>betal<strong>in</strong>gen aan een f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>gsmaatschappij,<br />
maar ook<br />
<strong>in</strong> de vorm van royalty’s. Volgens<br />
het onderzoek loopt 13% van alle<br />
wereldwijde direc<strong>te</strong> <strong>in</strong>ves<strong>te</strong>r<strong>in</strong>gen<br />
via Nederland. Andere landen,<br />
waaronder ontwikkel<strong>in</strong>gslanden,<br />
lopen daardoor belast<strong>in</strong>g<strong>in</strong>koms<strong>te</strong>n<br />
mis. Tax Justice Nederland<br />
neemt dit soort nadelige<br />
gevolgen onder de loep.<br />
Fiscale regel<strong>in</strong>g<br />
Verkoop eigen<br />
produc<strong>te</strong>n aan<br />
<strong>uw</strong> medewerkers<br />
Ook <strong>in</strong> 2007 is het mogelijk<br />
om belast<strong>in</strong>gvrij een kort<strong>in</strong>g<br />
of vergoed<strong>in</strong>g aan <strong>uw</strong> eigen<br />
medewerkers <strong>te</strong> geven als ze<br />
produc<strong>te</strong>n van <strong>uw</strong> <strong>bedrijf</strong> kopen.<br />
Deze onbelas<strong>te</strong> kort<strong>in</strong>g bedraagt<br />
maximaal 20% van de<br />
w<strong>in</strong>kelprijs. Er geldt een plafond<br />
van € 475 per werknemer per<br />
jaar; daarboven zijn de kort<strong>in</strong>gen<br />
of vergoed<strong>in</strong>gen belast.<br />
Maakt een werknemer <strong>in</strong> een<br />
jaar geen of niet volledig gebruik<br />
van de regel<strong>in</strong>g, dan mag<br />
hij die maximaal twee keer ach<strong>te</strong>r<br />
elkaar naar het volgende jaar<br />
doorschuiven. In 2007 mag u<br />
de maximale vrijs<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g van<br />
€ 475 verhogen voor zover de<br />
onbelas<strong>te</strong> kort<strong>in</strong>g of vergoed<strong>in</strong>g<br />
die u <strong>in</strong> 2005 en 2006 gaf m<strong>in</strong>der<br />
is geweest dan twee keer<br />
€ 475. Als <strong>uw</strong> werknemer <strong>in</strong><br />
2005 bijvoorbeeld € 200 kort<strong>in</strong>g<br />
of vergoed<strong>in</strong>g heeft gekregen en<br />
<strong>in</strong> 2006 € 100, dan is het maximale<br />
vrijs<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gsbedrag <strong>in</strong> 2007<br />
dus € 275 + € 375 + € 475 =<br />
€ 1.125. U mag de regel<strong>in</strong>g voor<br />
produc<strong>te</strong>n uit eigen <strong>bedrijf</strong> ook<br />
toepassen als de dienstbetrekk<strong>in</strong>g<br />
is geë<strong>in</strong>digd door pensioner<strong>in</strong>g<br />
of arbeidsongeschiktheid.<br />
In pr<strong>in</strong>cipe moet u per<br />
werknemer bijhouden of het<br />
jaarmaximum wordt overschreden.<br />
Als ech<strong>te</strong>r aannemelijk is<br />
dat dit niet zal gebeuren, hoeft<br />
u dit niet <strong>in</strong>dividueel bij <strong>te</strong><br />
houden.<br />
U mag de regel<strong>in</strong>g voor<br />
produc<strong>te</strong>n uit eigen <strong>bedrijf</strong> ook<br />
toepassen als de dienstbetrekk<strong>in</strong>g<br />
is geë<strong>in</strong>digd door pensioner<strong>in</strong>g<br />
of arbeidsongeschiktheid.<br />
Daarnaast geldt de regel<strong>in</strong>g<br />
ook als de kort<strong>in</strong>g wordt<br />
gegeven door een met u verbonden<br />
vennootschap. Hieronder<br />
wordt verstaan:<br />
■ een vennootschap waar<strong>in</strong> de<br />
<strong>in</strong>houd<strong>in</strong>gsplichtige voor <strong>te</strong>n<br />
m<strong>in</strong>s<strong>te</strong> eenderde deel belang<br />
heeft;<br />
■ een vennootschap die voor<br />
<strong>te</strong>n m<strong>in</strong>s<strong>te</strong> eenderde deel<br />
belang heeft <strong>in</strong> de <strong>in</strong>houd<strong>in</strong>gsplichtige;<br />
■ een vennootschap waar<strong>in</strong><br />
een derde partij voor <strong>te</strong>n<br />
m<strong>in</strong>s<strong>te</strong> eenderde deel belang<br />
heeft, <strong>te</strong>rwijl deze derde par-<br />
4 juni 2007<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 4 24-05-2007 09:48:09
FISCAAL<br />
tij ook voor m<strong>in</strong>imaal eenderde<br />
deel belang heeft <strong>in</strong><br />
de <strong>in</strong>houd<strong>in</strong>gsplichtige.<br />
Als niet aan de voorwaarden<br />
wordt voldaan, moet u (het bovenmatige<br />
deel van) de kort<strong>in</strong>g<br />
of vergoed<strong>in</strong>g tot het loon van<br />
de <strong>in</strong>dividuele werknemers rekenen.<br />
U moet dit ui<strong>te</strong>rlijk doen<br />
<strong>in</strong> het laats<strong>te</strong> loontijdvak van het<br />
kalenderjaar.<br />
De regel<strong>in</strong>g geldt ook<br />
als u bijvoorbeeld een kled<strong>in</strong>g<strong>bedrijf</strong><br />
heeft en <strong>uw</strong> werknemers<br />
kled<strong>in</strong>g met kort<strong>in</strong>g kunnen kopen<br />
die zij verplicht moe<strong>te</strong>n<br />
dragen <strong>in</strong> de w<strong>in</strong>kel. Daarnaast<br />
vallen de kos<strong>te</strong>n voor een geldlen<strong>in</strong>g<br />
– zoals afsluitprovisie – onder<br />
de regel<strong>in</strong>g, maar de ren<strong>te</strong><br />
niet. Als u ech<strong>te</strong>r kort<strong>in</strong>g geeft<br />
op de kos<strong>te</strong>n van een geldlen<strong>in</strong>g<br />
voor de eigen won<strong>in</strong>g van <strong>uw</strong><br />
werknemer, is deze kort<strong>in</strong>g volledig<br />
onbelast als de werknemer<br />
een verklar<strong>in</strong>g afgeeft dat deze<br />
kos<strong>te</strong>n voor de <strong>in</strong>koms<strong>te</strong>nbelast<strong>in</strong>g<br />
aftrekbaar zouden zijn geweest.<br />
De kort<strong>in</strong>g <strong>te</strong>lt dan ook<br />
niet mee voor het maximumbedrag<br />
van € 475.<br />
Conjunctuur<br />
Ondernemers<br />
blaken van<br />
zelfvertro<strong>uw</strong>en<br />
Zowel Nederlandse als Duitse<br />
ondernemers plukken de<br />
vruch<strong>te</strong>n van de op stoom geraak<strong>te</strong><br />
Duitse economie. Ook<br />
zijn ze positief over de gezondheid<br />
van hun eigen <strong>bedrijf</strong>. De<br />
enige wolk aan de strakbla<strong>uw</strong>e<br />
hemel van het ondernemersklimaat<br />
lijkt de toenemende<br />
krap<strong>te</strong> op de arbeidsmarkt.<br />
Deze conclusies zijn afkomstig<br />
uit de Bedrijfsbarome<strong>te</strong>r van<br />
Ernst & Young, een kwartaalmet<strong>in</strong>g<br />
onder 900 Nederlandse<br />
bedrijven. De met<strong>in</strong>g is<br />
afgezet <strong>te</strong>gen de actuele resulta<strong>te</strong>n<br />
van de Mit<strong>te</strong>lstandsbarome<strong>te</strong>r,<br />
die door de Duitse<br />
lidfirma van Ernst & Young is<br />
uitgevoerd.<br />
Ten opzich<strong>te</strong> van eerdere met<strong>in</strong>gen<br />
typeert 78% van de ondervraagden<br />
de Nederlandse<br />
economie nu als ‘redelijk tot<br />
kerngezond’. Ter vergelijk<strong>in</strong>g:<br />
beg<strong>in</strong> 2006 typeerde nog maar<br />
28% onze economie als zodanig.<br />
Het vertro<strong>uw</strong>en <strong>in</strong> het eigen<br />
<strong>bedrijf</strong> is ook groot. Maar liefst<br />
46% van de ondervraagden<br />
noemt het eigen <strong>bedrijf</strong> nu<br />
kerngezond. Beg<strong>in</strong> vorig jaar<br />
was dat 33%. Onze oos<strong>te</strong>rburen<br />
zijn overigens nog positiever<br />
over de gezondheid van hun<br />
<strong>bedrijf</strong> dan hun Nederlandse<br />
collega’s: 89% noemt die ‘zufriedens<strong>te</strong>llend’.<br />
De problemen die Nederlandse<br />
ondernemers voorzien op<br />
de arbeidsmarkt zijn niet uniek.<br />
Hun Duitse collega’s verwach<strong>te</strong>n<br />
eveneens een krap<strong>te</strong> door<br />
de groei. Een gebrek aan geschik<strong>te</strong><br />
werknemers kan volgens<br />
het onderzoek een rem<br />
op de verdere ontwikkel<strong>in</strong>g van<br />
de economie zijn. Ondernemers<br />
willen vooral het po<strong>te</strong>ntieel<br />
vijftigplussers aanspreken<br />
om een eventueel <strong>te</strong>kort <strong>te</strong>gen<br />
<strong>te</strong> gaan.<br />
Uit het Nederlandse onderzoek<br />
blijkt verder dat veel ondervraagden<br />
v<strong>in</strong>den dat – nu het<br />
weer goed <strong>gaat</strong> met de Nederlandse<br />
economie – de overheid<br />
moet <strong>in</strong>ves<strong>te</strong>ren <strong>in</strong> onderwijs,<br />
<strong>in</strong>novatie en zorg. Aan meer<br />
<strong>in</strong>ves<strong>te</strong>r<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> openbaar vervoer,<br />
k<strong>in</strong>deropvang en ontwikkel<strong>in</strong>gshulp<br />
kennen zij geen<br />
priori<strong>te</strong>it toe. De wens om de<br />
koopkracht van de m<strong>in</strong>ima <strong>te</strong><br />
verhogen is zelfs afgenomen. In<br />
de vorige met<strong>in</strong>g zei 19% iets<br />
aan de koopkracht van de laags<strong>te</strong><br />
<strong>in</strong>komens <strong>te</strong> willen doen,<br />
nu is dat gedaald naar 13%.<br />
Eigen won<strong>in</strong>g<br />
Benut <strong>uw</strong><br />
bedenktijd<br />
Als u een won<strong>in</strong>g koopt,<br />
heeft u drie dagen bedenktijd.<br />
U kunt dan nog zonder problemen<br />
of boe<strong>te</strong> op de koop <strong>te</strong>rugkomen.<br />
Dit is geregeld <strong>in</strong> de Wet<br />
koop onroerende zaken. De bedenktijd<br />
geldt vanaf het moment<br />
dat u het door beide partijen<br />
onder<strong>te</strong>kende koopcontract<br />
heeft ontvangen.<br />
Belast<strong>in</strong>g<strong>te</strong>ruggaaf<br />
Zo vordert u<br />
bui<strong>te</strong>nlandse<br />
btw <strong>te</strong>rug<br />
Maakt u als ondernemer<br />
regelmatig kos<strong>te</strong>n <strong>in</strong> het bui<strong>te</strong>nland,<br />
bijvoorbeeld voor reizen,<br />
ho<strong>te</strong>ls, het bijwonen van congressen<br />
en beurzen? Dan is er<br />
een reële kans dat u <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g<br />
komt voor <strong>te</strong>ruggaaf van<br />
de <strong>in</strong> het bui<strong>te</strong>nland betaalde<br />
btw. Hieronder stapsgewijs de<br />
weg die u <strong>in</strong> dat geval moet<br />
volgen.<br />
Nederlandse ondernemers kunnen<br />
bui<strong>te</strong>nlandse btw <strong>te</strong>rugvorderen<br />
als ze <strong>in</strong> dat land geen<br />
btw zijn verschuldigd. B<strong>in</strong>nen<br />
de landen van de Europese Unie<br />
is deze <strong>te</strong>ruggaaf wet<strong>te</strong>lijk geregeld.<br />
Bent u als Nederlandse<br />
ondernemer <strong>in</strong> het andere EUland<br />
wel btw verschuldigd, dan<br />
kunt u de <strong>in</strong> dat land betaalde<br />
btw <strong>in</strong> het algemeen <strong>in</strong> aftrek<br />
brengen op de aangif<strong>te</strong> die u<br />
daar moet doen. De <strong>te</strong>ruggaaf<br />
v<strong>in</strong>dt alleen plaats op verzoek.<br />
Het verzoek moet worden gedaan<br />
op een door de EU vastges<strong>te</strong>ld<br />
formulier (OB 68), dat<br />
u op de si<strong>te</strong> van de Belast<strong>in</strong>gdienst<br />
– www.belast<strong>in</strong>gdienst.nl<br />
– kunt downloaden. Ook bij de<br />
bui<strong>te</strong>nlandse belast<strong>in</strong>gadm<strong>in</strong>istraties<br />
kunt u zo’n formulier<br />
aanvragen.<br />
U kunt de btw die u <strong>in</strong> een ander<br />
EU-land <strong>in</strong> reken<strong>in</strong>g is gebracht<br />
bij de bui<strong>te</strong>nlandse belast<strong>in</strong>gdienst<br />
<strong>te</strong>rugvragen als u<br />
aan de volgende voorwaarden<br />
voldoet.<br />
1. Het verzoek moet worden<br />
<strong>in</strong>gediend b<strong>in</strong>nen zes maan-<br />
juni 2007<br />
5<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 5 24-05-2007 09:48:10
FISCAAL<br />
den na afloop van het kalenderjaar<br />
waar<strong>in</strong> het recht<br />
op <strong>te</strong>ruggaaf is ontstaan. In<br />
een aantal lidsta<strong>te</strong>n wordt<br />
deze <strong>te</strong>rmijn zeer strikt gehan<strong>te</strong>erd.<br />
Te laat <strong>in</strong>gediende<br />
verzoeken worden dan niet<br />
gehonoreerd.<br />
2. Het verzoek moet betrekk<strong>in</strong>g<br />
hebben op <strong>te</strong>n m<strong>in</strong>s<strong>te</strong> één<br />
kwartaal en <strong>te</strong>n hoogs<strong>te</strong> één<br />
kalenderjaar. Het tijdvak van<br />
<strong>te</strong>ruggaaf mag m<strong>in</strong>der dan<br />
één kwartaal omvat<strong>te</strong>n, als het<br />
<strong>gaat</strong> om het res<strong>te</strong>rende gedeel<strong>te</strong><br />
van een kalenderjaar.<br />
3. Voor de <strong>te</strong>ruggaven gelden<br />
m<strong>in</strong>imumbedragen.<br />
4. Het verzoek moet zijn ges<strong>te</strong>ld<br />
<strong>in</strong> een van de talen van het<br />
land van <strong>te</strong>ruggaaf. U mag<br />
voor het verzoek gebruikmaken<br />
van het Nederlandse<br />
formulier OB 68. De daarop<br />
<strong>in</strong> het Nederlands ges<strong>te</strong>lde<br />
vragen moet u <strong>in</strong> de vreemde<br />
taal beantwoorden.<br />
5. Niet alle bui<strong>te</strong>nlandse btw<br />
komt voor een <strong>te</strong>ruggaaf <strong>in</strong><br />
aanmerk<strong>in</strong>g.<br />
6. Bij het verzoek moe<strong>te</strong>n worden<br />
overgelegd:<br />
- Orig<strong>in</strong>elen van de factuur of<br />
de <strong>in</strong>voerdocumen<strong>te</strong>n waar<strong>in</strong><br />
de bedragen van de bui<strong>te</strong>nlandse<br />
btw zijn vermeld<br />
die u heeft betaald.<br />
- Een verklar<strong>in</strong>g waaruit blijkt<br />
dat u <strong>in</strong> eigen land bent onderworpen<br />
aan de heff<strong>in</strong>g<br />
van btw. Deze verklar<strong>in</strong>g<br />
wordt afgegeven door de <strong>in</strong>spec<strong>te</strong>ur<br />
<strong>in</strong> wiens ambtsgebied<br />
u woont of bent gevestigd.<br />
Als u <strong>in</strong> Nederland niet<br />
aan de heff<strong>in</strong>g van btw bent<br />
onderworpen, bijvoorbeeld<br />
omdat u vrijges<strong>te</strong>lde prestaties<br />
verricht of omdat u bent<br />
ontheven van de adm<strong>in</strong>istratieve<br />
verplicht<strong>in</strong>gen, zal de<br />
<strong>in</strong>spec<strong>te</strong>ur aan u geen verklar<strong>in</strong>g<br />
afgeven. In dat geval<br />
is <strong>te</strong>ruggaaf van bui<strong>te</strong>nlandse<br />
btw niet mogelijk.<br />
Of <strong>in</strong> landen bui<strong>te</strong>n de<br />
Europese Unie aan Nederlandse<br />
ondernemers een <strong>te</strong>ruggaaf van<br />
bui<strong>te</strong>nlandse btw wordt verleend,<br />
is afhankelijk van het <strong>te</strong>ruggaafregime<br />
<strong>in</strong> die landen.<br />
Fusies en overnames<br />
Europese<br />
f<strong>in</strong>anciële<br />
sector bundelt<br />
krach<strong>te</strong>n<br />
countants- en adviesorganisatie<br />
Pricewa<strong>te</strong>rhouseCoopers (PwC).<br />
Het is het vierde opeenvolgende<br />
jaar dat het aantal transacties <strong>in</strong><br />
Europa fors toeneemt. De transactiewaarde<br />
<strong>in</strong> de verzeker<strong>in</strong>gsbranche<br />
heeft <strong>in</strong> 2006 een niveau<br />
van € 25 miljard bereikt, een<br />
toename van 34% <strong>te</strong>n opzich<strong>te</strong><br />
van het voorgaande jaar. De fusie-<br />
en overnameactivi<strong>te</strong>it <strong>in</strong> de<br />
vermogensbeheersector daalde<br />
ech<strong>te</strong>r aanzienlijk: van € 7 miljard<br />
<strong>in</strong> 2005 naar nog geen<br />
€ 2 miljard <strong>in</strong> 2006.<br />
Nederland nam <strong>in</strong> 2006 met een<br />
transactiewaarde van € 9,5 miljard<br />
(2005: € 4,3 miljard) de<br />
vierde plaats <strong>in</strong> op de Europese<br />
fusie- en overnameranglijst.<br />
De fusie tussen de Nederlandse<br />
hold<strong>in</strong>g Euronext en de New<br />
York Stock Exchange neemt met<br />
een transactiewaarde van bijna<br />
€ 7,5 miljard de zesde plaats<br />
<strong>in</strong> op de ranglijst van tw<strong>in</strong>tig<br />
Statistiek<br />
In 2006 is de waarde van fusies<br />
en overnames <strong>in</strong> de Europese<br />
f<strong>in</strong>anciële sector met 77% ges<strong>te</strong>gen<br />
naar € 137 miljard. Vooral<br />
het aantal fusies en overnames<br />
<strong>in</strong> het bankwezen s<strong>te</strong>eg <strong>in</strong> Europa<br />
substantieel; de totale<br />
waarde van het aantal transacties<br />
<strong>in</strong> deze tak verdubbelde tot<br />
bijna € 99 miljard. Daarmee<br />
voeren de banken wederom de<br />
boventoon op dit gebied. De<br />
waarde van de b<strong>in</strong>nenlandse<br />
transacties verdrievoudigde naar<br />
€ 76 miljard. Een en ander blijkt<br />
uit een onderzoek naar overnameactivi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n<br />
van banken en<br />
verzekeraars <strong>in</strong> Europa door acgroots<strong>te</strong><br />
deals <strong>in</strong> 2006. PwC<br />
wijst er ech<strong>te</strong>r op, dat het Nederlandse<br />
speelveld <strong>in</strong>middels<br />
<strong>in</strong>grijpend is veranderd. De<br />
transactiewaarde <strong>in</strong> de Nederlandse<br />
f<strong>in</strong>anciële sector zal <strong>in</strong><br />
2007 accelereren. De recen<strong>te</strong><br />
overname van Rodamco Europe<br />
door zijn Franse sectorgenoot<br />
Unibail voor € 11,2 miljard<br />
en de overnameperikelen rondom<br />
ABN Amro la<strong>te</strong>n zien dat<br />
de consolidatiedrang s<strong>te</strong>eds<br />
agressiever wordt.<br />
Aanhoudend s<strong>te</strong>rke groei<br />
De Nederlandse <strong>in</strong>dustrie b<strong>lijf</strong>t op volle toeren draaien. De gemiddelde<br />
dagproductie was <strong>in</strong> maart bijna 6% hoger dan een<br />
jaar eerder. De groei van de <strong>in</strong>dustriële productie is na mei 2000<br />
niet eerder zo hoog geweest.<br />
Productiegroei <strong>in</strong>dustrie<br />
% mutatie t.o.v. jaar eerder<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
-2<br />
-4<br />
2003 2004 2005 2006 2007<br />
Bron: CBS<br />
6 juni 2007<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 6 24-05-2007 09:48:14
PERSONEEL<br />
Ondernemerschap<br />
Recordgroei<br />
nie<strong>uw</strong>e<br />
bedrijven<br />
In totaal hebben <strong>in</strong> 2006 ruim<br />
90.000 mensen een ondernem<strong>in</strong>g<br />
gestart. Dit zijn er 10.000<br />
meer dan <strong>in</strong> 2005. Nog nooit<br />
is dit aantal zo hoog geweest.<br />
Tezamen zijn door deze ondernemers<br />
<strong>in</strong> 2006 bijna 85.000<br />
nie<strong>uw</strong>e bedrijven opgericht.<br />
Bijna één op de drie star<strong>te</strong>nde<br />
ondernemers is vro<strong>uw</strong>. De gemiddelde<br />
leeftijd van een star<strong>te</strong>r<br />
<strong>in</strong> 2006 is met 37 jaar iets<br />
hoger dan <strong>in</strong> 2005 (36 jaar),<br />
zo blijkt uit het rapport ‘Star<strong>te</strong>rsprofiel<br />
2006’. Dit onderzoek<br />
naar ach<strong>te</strong>rgrondkenmerken<br />
van star<strong>te</strong>nde ondernemers<br />
houdt de Kamer van Koophandel<br />
jaarlijks op basis van cijfers<br />
uit het handelsregis<strong>te</strong>r.<br />
In de bo<strong>uw</strong>sector is <strong>in</strong> 2006<br />
een forse groei van 34% <strong>te</strong> zien<br />
<strong>te</strong>n opzich<strong>te</strong> van 2005. In 2006<br />
hebben zich bijna 16.000 star<strong>te</strong>rs<br />
<strong>in</strong> de bo<strong>uw</strong>sector la<strong>te</strong>n<br />
registreren, bijna een verdubbel<strong>in</strong>g<br />
<strong>te</strong>n opzich<strong>te</strong> van 2004.<br />
B<strong>in</strong>nen de bo<strong>uw</strong>sector is de<br />
branche klussenbedrijven veruit<br />
het populairst met 40%. Ook<br />
de sectoren adviesdiens<strong>te</strong>n en<br />
algemene diens<strong>te</strong>n kennen een<br />
bovengemiddelde groei <strong>in</strong><br />
2006. Daar<strong>te</strong>genover staat dat<br />
het aantal star<strong>te</strong>nde ondernemers<br />
<strong>in</strong> de horeca niet is gegroeid<br />
<strong>te</strong>n opzich<strong>te</strong> van 2005<br />
en dat zich <strong>in</strong> de groothandel<br />
zelfs een dal<strong>in</strong>g van 7% heeft<br />
voorgedaan.<br />
Stak<strong>in</strong>gen<br />
We<strong>in</strong>ig arbeidsonrust <strong>in</strong> 2006<br />
In 2006 waren er 31 arbeidsgeschillen die tot een stak<strong>in</strong>g<br />
leidden, waarbij <strong>in</strong> totaal 11.000 werknemers waren betrokken.<br />
In 2005 g<strong>in</strong>g het om 29.000, en <strong>in</strong> 2004 om<br />
104.000 werknemers, zo blijkt uit cijfers van het Centraal<br />
Bureau voor de Statistiek (CBS).<br />
Het aantal verloren arbeidsdagen was <strong>in</strong> 2006 met 16.000 een stuk<br />
lager dan <strong>in</strong> voorgaande jaren. Het aantal verloren arbeidsdagen<br />
wisselt s<strong>te</strong>rk: van 9.000 <strong>in</strong> 2000 tot 245.000 <strong>in</strong> 2002. Het overgro<strong>te</strong><br />
deel van de verloren arbeidsdagen <strong>in</strong> 2002 kwam voor reken<strong>in</strong>g van<br />
de stak<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de bo<strong>uw</strong>. Bij dertien geschillen was de stak<strong>in</strong>gsduur kor<strong>te</strong>r<br />
dan één dag, en bij zeven geschillen was de stak<strong>in</strong>gsduur vijf<br />
werkdagen of langer. Er waren enkele zeer langdurende stak<strong>in</strong>gen,<br />
maar daarbij waren slechts we<strong>in</strong>ig werknemers betrokken. Daardoor<br />
bleef het aantal verloren arbeidsdagen beperkt.<br />
De mees<strong>te</strong> arbeidsdagen g<strong>in</strong>gen verloren door geschillen over verzelfstandig<strong>in</strong>g<br />
of overname en over de cao-onderhandel<strong>in</strong>gen. Beide<br />
kost<strong>te</strong>n ongeveer 4.500 arbeidsdagen. Stak<strong>in</strong>gen wegens sluit<strong>in</strong>g van<br />
een vestig<strong>in</strong>g kost<strong>te</strong>n 4.000 dagen. Meer dan de helft van de verloren<br />
arbeidsdagen kwam op het conto van de <strong>bedrijf</strong>stak vervoer en<br />
communicatie (8.300). Het g<strong>in</strong>g vooral om geschillen bij bus- en<br />
trammaatschappijen, onder meer over werktijd, agressie <strong>te</strong>gen personeel,<br />
privatiser<strong>in</strong>g en onvrede over functioneren van het management.<br />
Op de tweede plaats kwam de <strong>in</strong>dustrie met 6.300 verloren<br />
arbeidsdagen. Daar g<strong>in</strong>g het veelal over een reorganisatie of banenverlies<br />
door sluit<strong>in</strong>g of verplaats<strong>in</strong>g van productie.<br />
Onderwijs <strong>in</strong> <strong>bedrijf</strong><br />
Nie<strong>uw</strong>e<br />
subsidie voor<br />
leren <strong>in</strong><br />
praktijk<br />
Het m<strong>in</strong>is<strong>te</strong>rie van Economische<br />
Zaken s<strong>te</strong>lt voor de<br />
komende vier jaar € 50 miljoen<br />
beschikbaar voor bedrijven die<br />
samen met onderwijs<strong>in</strong>s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gen<br />
nie<strong>uw</strong>e manieren van praktijkleren<br />
willen ontwikkelen. Zij<br />
kunnen een beroep doen op<br />
de nie<strong>uw</strong>e subsidieregel<strong>in</strong>g<br />
Beroepsonderwijs <strong>in</strong> Bedrijf<br />
(BiB). Met de subsidie wil het<br />
m<strong>in</strong>is<strong>te</strong>rie de bedrijven als vragende<br />
partij meer <strong>in</strong>vloed geven<br />
op het beroepsonderwijs.<br />
Dat moet leiden tot een be<strong>te</strong>re<br />
aansluit<strong>in</strong>g van dat onderwijs<br />
op de arbeidsmarkt.<br />
De laats<strong>te</strong> jaren zijn onderwijs<strong>in</strong>s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gen<br />
op verschillende<br />
manieren gestimuleerd om deze<br />
aansluit<strong>in</strong>g <strong>te</strong> verbe<strong>te</strong>ren. Met<br />
de nie<strong>uw</strong>e regel<strong>in</strong>g krijgen ook<br />
bedrijven de middelen om als<br />
zij dat willen duurzaam met het<br />
onderwijs samen <strong>te</strong> werken.<br />
Bedrijven kunnen subsidie aanvragen<br />
als zij samen met onderwijs<strong>in</strong>s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gen<br />
een voors<strong>te</strong>l<br />
maken om het praktijkleren <strong>te</strong><br />
vernie<strong>uw</strong>en. Voor zo’n samenwerk<strong>in</strong>gsverband<br />
is m<strong>in</strong>s<strong>te</strong>ns<br />
één mkb-ondernemer en één<br />
(v)mbo-<strong>in</strong>s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g nodig. Zij kunnen<br />
zelf bedenken hoe zij vorm,<br />
<strong>in</strong>houd, proces of taakverdel<strong>in</strong>g<br />
rondom het praktijkleren willen<br />
vernie<strong>uw</strong>en.<br />
De regel<strong>in</strong>g wordt uitgevoerd<br />
door Sen<strong>te</strong>rNovem en loopt van<br />
2007–2010. Het is een doorlo-<br />
juni 2007<br />
7<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 7 24-05-2007 09:48:16
pende regel<strong>in</strong>g (geen <strong>te</strong>nder):<br />
‘wie het eerst komt, het eerst<br />
maalt’. Het totale budget voor<br />
2007 bedraagt € 12 miljoen. Voor<br />
de periode 2008 tot en met 2010<br />
wordt het budget jaarlijks opnie<strong>uw</strong><br />
vastges<strong>te</strong>ld. Nadere <strong>in</strong>formatie:<br />
www.sen<strong>te</strong>rnovem.nl, zie<br />
verder onder programma’s en<br />
regel<strong>in</strong>gen.<br />
Arbeidsvoorwaarden<br />
Werkdag van<br />
9 tot 5<br />
verdwijnt<br />
Bijna twee derde van de Nederlanders<br />
(64%) gelooft dat het<br />
concept van 9 tot 5 over tien jaar<br />
verleden tijd is. In totaal geeft 40%<br />
aan dat zij verwach<strong>te</strong>n dat de<br />
kantooromgev<strong>in</strong>g, zoals wij die<br />
nu kennen, <strong>in</strong> de toekomst niet<br />
langer zal bestaan. De huidige<br />
traditionele kantooromgev<strong>in</strong>g<br />
wordt mede door nie<strong>uw</strong>e <strong>te</strong>chnologieën<br />
aangepast tot een<br />
compleet mobiel kantoor, waardoor<br />
iedereen kan werken waar<br />
en wanneer men wil, zo blijkt uit<br />
onderzoek van Lexmark, leverancier<br />
van kantoorapparatuur.<br />
Uit het onderzoek, dat gehouden<br />
is onder ruim 500 kantoormedewerkers<br />
<strong>in</strong> Nederland,<br />
blijkt dat werknemers er s<strong>te</strong>eds<br />
vaker voor kiezen om thuis <strong>te</strong><br />
werken. Een Nederlandse kantoormedewerker<br />
werkt nu gemiddeld<br />
1 uur en 23 m<strong>in</strong>u<strong>te</strong>n<br />
per dag thuis. Op deze manier<br />
ontwijken zij afleid<strong>in</strong>gen op<br />
kantoor. Koffie halen neemt de<br />
mees<strong>te</strong> tijd <strong>in</strong> beslag, gevolgd<br />
door surfen op het <strong>in</strong><strong>te</strong>rnet,<br />
kletsen met collega’s, roken en<br />
mailen met vrienden. In totaal<br />
zegt 23% van de Nederlandse<br />
kantoormedewerkers m<strong>in</strong>s<strong>te</strong>ns<br />
even productief of zelfs productiever<br />
<strong>te</strong> zijn wanneer zij thuis<br />
werken. Deze percentages zullen<br />
de komende tien jaar alleen<br />
maar toenemen.<br />
Het onderzoek toont verder aan<br />
dat <strong>in</strong> Nederland 85% van de<br />
werkdag als productief wordt<br />
bescho<strong>uw</strong>d. Dit percentage is<br />
gelijk aan het Europese gemiddelde.<br />
In het Verenigd Kon<strong>in</strong>krijk<br />
zijn kantoormedewerkers het<br />
m<strong>in</strong>st productief, 22% van de<br />
dag wordt verspild, <strong>te</strong>rwijl Duitsers<br />
het meest productief zijn<br />
tijdens hun werkdag, namelijk<br />
89% van de dag. In totaal zijn<br />
4.602 werknemers uit Frankrijk,<br />
Duitsland, Engeland, Spanje, Italië,<br />
België, Nederland, Oos<strong>te</strong>nrijk<br />
en Polen ondervraagd voor het<br />
onderzoek.<br />
In het vorige nummer van<br />
dit blad v<strong>in</strong>dt u op pag<strong>in</strong>a 8 een<br />
uitgebreid artikel met checklis<strong>te</strong>n<br />
over de voor- en nadelen van<br />
thuiswerken.<br />
Arbeidsovereenkomst<br />
Wees<br />
voorzichtig<br />
met<br />
ontb<strong>in</strong>dende<br />
voorwaarde<br />
In menige arbeidsovereenkomst<br />
staat een ontb<strong>in</strong>dende<br />
voorwaarde. Als de werknemer<br />
niet aan die voorwaarde voldoet,<br />
wordt de overeenkomst ontbonden.<br />
Althans, dat denken veel<br />
werkgevers, maar de praktijk is<br />
anders. Uit de jurisprudentie<br />
blijkt dat rech<strong>te</strong>rs een op basis<br />
van een ontb<strong>in</strong>dende voorwaarde<br />
gegeven ontslag soms wel,<br />
maar meestal niet goedkeuren.<br />
Zo bepaalde de kantonrech<strong>te</strong>r<br />
<strong>te</strong> Haarlem een tijdje geleden<br />
dat een werkgever <strong>te</strong>n onrech<strong>te</strong><br />
een werknemer had ontslagen,<br />
omdat hij niet aan een voorwaarde<br />
<strong>in</strong> zijn arbeidsovereenkomst<br />
had voldaan. Bij de <strong>in</strong>diensttred<strong>in</strong>g<br />
was overeengekomen<br />
dat de werknemer, een<br />
grondwerktuigkundige, een bepaalde<br />
cursus moest volgen.<br />
Nadat de werknemer drie keer<br />
examen had gedaan, was het<br />
hem nog s<strong>te</strong>eds niet gelukt het<br />
diploma <strong>te</strong> behalen. Volgens de<br />
kantonrech<strong>te</strong>r was het ontslag<br />
on<strong>te</strong>recht: <strong>in</strong> de arbeidsovereenkomst<br />
was niet met zoveel woorden<br />
omschreven b<strong>in</strong>nen welke<br />
<strong>te</strong>rmijn en na hoeveel pog<strong>in</strong>gen<br />
de werknemer geslaagd had<br />
moe<strong>te</strong>n zijn. Bovendien had de<br />
werkgever er eerder voor gekozen<br />
om de werknemer, nadat hij<br />
voor het examen was gezakt,<br />
nogmaals <strong>in</strong> de gelegenheid <strong>te</strong><br />
s<strong>te</strong>llen het diploma <strong>te</strong> behalen,<br />
<strong>in</strong> plaats van de arbeidsovereenkomst<br />
met hem direct <strong>te</strong> ontb<strong>in</strong>den.<br />
Hem was niet <strong>te</strong> kennen<br />
gegeven dat de derde examenmogelijkheid<br />
zijn laats<strong>te</strong> kans<br />
was. Het ontslag was daarmee<br />
ongeldig en de werkgever moest<br />
het loon doorbetalen.<br />
In 1992 heeft de Hoge Raad<br />
bepaald dat ‘van geval tot geval’<br />
moet worden bezien of een ontb<strong>in</strong>dende<br />
voorwaarde <strong>in</strong> een<br />
arbeidsovereenkomst geldig is.<br />
De lagere rechtspraak is s<strong>in</strong>dsdien<br />
<strong>te</strong>rughoudend. Zo trok een<br />
werkgever aan het langs<strong>te</strong> e<strong>in</strong>d<br />
<strong>in</strong> een zaak die speelde voor de<br />
kantonrech<strong>te</strong>r <strong>te</strong> Heerlen. In de<br />
arbeidsovereenkomst was bepaald<br />
dat deze van rechtswege<br />
e<strong>in</strong>digde op de laats<strong>te</strong> kalenderdag<br />
van de maand waarop de<br />
werknemer een opleid<strong>in</strong>g zou<br />
staken. Nadat het opleid<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituut<br />
de werknemer van de<br />
cursus had verwijderd vanwege<br />
zijn veelvuldig verzuim, beë<strong>in</strong>digde<br />
de werkgever de arbeidsovereenkomst.<br />
De werknemer<br />
betwist<strong>te</strong> dat en vorderde loon,<br />
maar de rech<strong>te</strong>r acht<strong>te</strong> de ontb<strong>in</strong>dende<br />
voorwaarde geldig en<br />
wees de loonvorder<strong>in</strong>g van de<br />
werknemer af. In andere zaken<br />
kreeg daaren<strong>te</strong>gen de werknemer<br />
gelijk. Bijvoorbeeld de<br />
vro<strong>uw</strong> die gedeel<strong>te</strong>lijk arbeidsongeschikt<br />
werd en daarom haar<br />
opleid<strong>in</strong>g niet kon afmaken. Voor<br />
de werkgever was dit reden de<br />
arbeidsovereenkomst <strong>te</strong> beë<strong>in</strong>digen,<br />
omdat die gekoppeld was<br />
aan het volgen van de opleid<strong>in</strong>g,<br />
maar bij de kantonrech<strong>te</strong>r <strong>te</strong><br />
Rot<strong>te</strong>rdam delfde hij het onderspit.<br />
Of <strong>in</strong> het geval dat een<br />
werkgever vrijwel volledig afhankelijk<br />
was van één agentuurrelatie.<br />
Toen ook deze klant het<br />
verder liet afwe<strong>te</strong>n, wilde de<br />
werkgever zijn werknemer ontslaan,<br />
maar de kantonrech<strong>te</strong>r <strong>te</strong><br />
Alphen aan den Rijn s<strong>te</strong>mde<br />
daar niet mee <strong>in</strong>.<br />
ADVIES Als werkgever doet u<br />
er verstandig aan om <strong>te</strong>rughoudend<br />
<strong>te</strong> zijn met een ontb<strong>in</strong>dende<br />
voorwaarde <strong>in</strong> een arbeidsovereenkomst.<br />
Mocht u<br />
daartoe toch willen overgaan,<br />
dan is het raadzaam om een<br />
8 juni 2007<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 8 24-05-2007 09:48:18
PERSONEEL<br />
dergelijke voorwaarde vooraf<br />
met <strong>uw</strong> werknemer <strong>te</strong> bespreken<br />
en zijn toes<strong>te</strong>mm<strong>in</strong>g <strong>te</strong> vragen.<br />
In een eventuele rech<strong>te</strong>rlijke<br />
procedure staat u dan <strong>in</strong> ieder<br />
geval s<strong>te</strong>rker.<br />
Werv<strong>in</strong>g en selectie<br />
Mees<strong>te</strong><br />
sollicitaties<br />
per e-mail<br />
Gezondheidsbevorder<strong>in</strong>g<br />
Slechts 7% van de werkzoekenden<br />
verstuurt zijn sollicitatiebrief<br />
nog per post. Al het overige sollicitatieverkeer<br />
<strong>gaat</strong> via de e-mail.<br />
Dit blijkt uit een onderzoek dat<br />
NationaleVacaturebank.nl hield<br />
onder ruim 530 responden<strong>te</strong>n.<br />
Saillant detail is dat sollicitan<strong>te</strong>n<br />
die hun brief digitaal versturen,<br />
dat <strong>in</strong> bijna 4% van de gevallen<br />
vanaf het e-mailadres van hun<br />
huidige werk doen.<br />
Een derde van de ondervraagden<br />
<strong>in</strong>formeert zijn werkgever<br />
als hij een sollicitatiegesprek bij<br />
een andere werkgever heeft, 9%<br />
zegt naar de tandarts <strong>te</strong> moe<strong>te</strong>n,<br />
en bijna 4% meldt zich ziek. Een<br />
kle<strong>in</strong>e 55% van de werknemers<br />
neemt zelfs gewoon een vrije<br />
dag zonder daarbij een reden<br />
<strong>te</strong> vermelden.<br />
Sollicitan<strong>te</strong>n willen soms<br />
zo graag een baan hebben, dat<br />
zij het niet al <strong>te</strong> na<strong>uw</strong> nemen<br />
met de gegevens <strong>in</strong> hun curriculum<br />
vitae. Natuurlijk doet<br />
iedereen z’n best om zich zo<br />
goed mogelijk <strong>te</strong> presen<strong>te</strong>ren en<br />
daar is ook niets op <strong>te</strong>gen. Maar<br />
sommigen gaan zó ver dat ze<br />
ech<strong>te</strong> onwaarheden ver<strong>te</strong>llen,<br />
vooral over het laatstverdiende<br />
salaris. De bij de vorige werkgever<br />
doorgebrach<strong>te</strong> tijd is soms<br />
veel kor<strong>te</strong>r dan de sollicitant <strong>in</strong><br />
de cv aangeeft, en ook wordt<br />
over de reden van het vertrek<br />
nogal eens een loopje genomen<br />
met de waarheid. Verder geven<br />
sollicitan<strong>te</strong>n wel eens aan een<br />
bepaalde studie <strong>te</strong> hebben voltooid,<br />
<strong>te</strong>rwijl dat niet het geval<br />
is. Ook zult u <strong>in</strong> het cv de m<strong>in</strong>der<br />
prettige werkervar<strong>in</strong>gen van<br />
de kandidaat over het algemeen<br />
niet <strong>te</strong>rugv<strong>in</strong>den. Het kan daarom<br />
geen kwaad een cv <strong>te</strong> controleren<br />
voordat u een <strong>in</strong> <strong>uw</strong><br />
ogen geschik<strong>te</strong> sollicitant een<br />
arbeidscontract aanbiedt. Dat<br />
kan onder meer door referenties<br />
bij (de) vorige werkgever(s) <strong>in</strong><br />
<strong>te</strong> w<strong>in</strong>nen. In de praktijk blijkt<br />
Arbodiens<strong>te</strong>n rich<strong>te</strong>n zich meer op preventie<br />
S<strong>in</strong>ds de <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van de maatwerkregel<strong>in</strong>g voor arbodienstverlen<strong>in</strong>g per 1 juli 2005, waarbij het<br />
verplicht <strong>in</strong>huren van een arbodienst werd opgeheven, is de omzet van deze sector <strong>te</strong>ruggelopen<br />
van circa € 1 miljard naar € 781 miljoen <strong>in</strong> 2006. Dit blijkt uit de Arbodiens<strong>te</strong>nMonitor 2007, een<br />
jaarlijks onderzoek onder 1.600 werkgevers <strong>in</strong> opdracht van het Adviesbureau MarketConcern. Hiermee<br />
is ogenschijnlijk bereikt wat de wetgever wilde: bedrijven moe<strong>te</strong>n zelf de verantwoordelijkheid<br />
nemen voor hun arbeidsomstandigheden. De onderzoekers plaatsen daar ech<strong>te</strong>r vraag<strong>te</strong>kens bij. Van<br />
de bedrijven die voor de maatwerkregel<strong>in</strong>g kozen, heeft 33% geen wet<strong>te</strong>lijk verplich<strong>te</strong> preventiemedewerkers<br />
benoemd. Bovendien heeft slechts 31% de leid<strong>in</strong>ggevenden geëquipeerd om uitgevallen<br />
medewerkers <strong>te</strong> begeleiden. Dit laats<strong>te</strong> heeft onmiddellijke gevolgen voor het ziek<strong>te</strong>verzuim, als dit<br />
traditiegetro<strong>uw</strong> weer stijgt bij een krapper wordende arbeidsmarkt.<br />
Toch gloort er licht aan de horizon voor arbodiens<strong>te</strong>n. De waarder<strong>in</strong>g voor arbodiens<strong>te</strong>n is s<strong>in</strong>ds<br />
2005 structureel ges<strong>te</strong>gen naar een rapportcijfer van 7,1. Bovendien heeft 50% van de bedrijven – ruim<br />
70% bij ondernem<strong>in</strong>gen met meer dan 200 medewerkers – ‘vitali<strong>te</strong>it van medewerkers’ op het programma<br />
staan. Concreet wordt dat vertaald <strong>in</strong> het voorkomen van arbeidsrisico’s als <strong>RSI</strong> (44%) en<br />
lawaai (50%). Gro<strong>te</strong>re bedrijven, met meer dan 100 werknemers, gaan daar<strong>in</strong> veel verder. Zo heeft<br />
circa 70% van deze groep leeftijdsbewust personeelsbeleid op de agenda gezet en biedt circa 40%<br />
healthchecks en fitnessprogramma’s aan. Opvallend daarbij is dat arbodiens<strong>te</strong>n <strong>in</strong> de ex<strong>te</strong>rne onders<strong>te</strong>un<strong>in</strong>g<br />
op dit punt veelal hoger worden gewaardeerd dan andere dienstverleners.<br />
de werkelijkheid dan menigmaal<br />
veel anders dan de sollicitant<br />
heeft opgegeven. Een goede<br />
screen<strong>in</strong>g helpt u om een objectief<br />
beeld van de kandidaat<br />
<strong>te</strong> krijgen.<br />
Arbeidsongeschiktheid<br />
<strong>Voorkom</strong> <strong>RSI</strong><br />
bij <strong>uw</strong><br />
medewerkers<br />
In een recen<strong>te</strong> uitspraak van het<br />
gerechtshof <strong>te</strong> Ams<strong>te</strong>rdam is<br />
een werkgever verantwoordelijk<br />
ges<strong>te</strong>ld voor de bij een werkneems<strong>te</strong>r<br />
ontstane <strong>RSI</strong>. De werkneems<strong>te</strong>r<br />
werd al na een dienstverband<br />
van negen maanden<br />
arbeidsongeschikt verklaard<br />
wegens klach<strong>te</strong>n aan beide armen.<br />
De <strong>bedrijf</strong>sarts oordeelde<br />
dat de verschijnselen duidden<br />
op <strong>RSI</strong>. Na de kantonrech<strong>te</strong>r nam<br />
ook het hof de aansprakelijkheid<br />
van de werkgever aan. De werkneems<strong>te</strong>r<br />
bes<strong>te</strong>edde een substantieel<br />
deel van haar tijd aan<br />
beeldschermwerk, de werkdruk<br />
was hoog, en vanwege een compu<strong>te</strong>rcrash<br />
moest veel werk opnie<strong>uw</strong><br />
worden gedaan. Bovendien<br />
had de werkgever zijn<br />
zorgplicht onvoldoende <strong>in</strong>gevuld.<br />
Zo moest de werkneems<strong>te</strong>r<br />
werken aan een niet-vers<strong>te</strong>lbaar<br />
bureau en voldeed haar werkplek<br />
niet aan de vereis<strong>te</strong> ergonomische<br />
maatstaven.<br />
Uitspraken over <strong>RSI</strong><br />
komen de laats<strong>te</strong> tijd niet erg<br />
vaak voor. Het lijkt er dus op<br />
alsof de mees<strong>te</strong> werkgevers voldoende<br />
maatregelen hebben<br />
getroffen om <strong>RSI</strong> bij werknemers<br />
<strong>te</strong> voorkomen. Toch kan het bepaald<br />
geen kwaad om voortdurend<br />
alert <strong>te</strong> blijven. Op grond<br />
juni 2007<br />
9<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 9 24-05-2007 09:48:20
van artikel 658, boek 7, van het<br />
Burgerlijk Wetboek (BW) bent<br />
u als werkgever verplicht ervoor<br />
<strong>te</strong> zorgen dat <strong>uw</strong> werknemers<br />
<strong>in</strong> de uitoefen<strong>in</strong>g van hun werk<br />
geen schade lijden. U bent aansprakelijk<br />
als er bij de werknemer<br />
toch schade ontstaat, <strong>te</strong>nzij<br />
u kunt aantonen dat u aan <strong>uw</strong><br />
zorgverplicht<strong>in</strong>g heeft voldaan.<br />
Hieruit vloeit voort dat u er alles<br />
aan moet doen wat redelijkerwijze<br />
mogelijk is om schade bij<br />
werknemers <strong>te</strong> voorkomen. U<br />
bent alleen niet aansprakelijk<br />
bij ‘opzet’ of ‘bewus<strong>te</strong> roekeloosheid’<br />
van de werknemer. De<br />
bepal<strong>in</strong>g uit het Burgerlijk Wetboek<br />
is overigens ook van toepass<strong>in</strong>g<br />
op arbeidsrelaties waar<br />
geen sprake is van een arbeidsovereenkomst,<br />
zoals uitzend<strong>in</strong>g,<br />
<strong>in</strong>len<strong>in</strong>g en aannem<strong>in</strong>g van werk.<br />
In die gevallen kan de werknemer<br />
kiezen of hij zijn ‘ech<strong>te</strong>’<br />
werkgever aanspreekt of de<br />
‘derde’ werkgever.<br />
Wat houdt <strong>RSI</strong> precies <strong>in</strong>? <strong>RSI</strong><br />
– Repetitive Stra<strong>in</strong> Injury – komt<br />
neer op een lichamelijke aandoen<strong>in</strong>g<br />
door een chronische<br />
blessure, die zich uit door klach<strong>te</strong>n<br />
aan de nek, schouders en<br />
bovens<strong>te</strong> ledema<strong>te</strong>n. Over het<br />
algemeen worden twee vormen<br />
van fysieke belast<strong>in</strong>g aangegeven<br />
als oorzaak van <strong>RSI</strong>: de<br />
statische en dynamische belast<strong>in</strong>g.<br />
Statische (over)belast<strong>in</strong>g<br />
be<strong>te</strong>kent dat de doorbloed<strong>in</strong>g<br />
wordt verm<strong>in</strong>derd vanwege een<br />
<strong>te</strong>kort aan beweg<strong>in</strong>g. Werkzaamheden<br />
waarbij deze vorm van<br />
belast<strong>in</strong>g bestaat zijn onder andere<br />
beeldschermwerk en montagewerk.<br />
Bij dynamische<br />
(over)belast<strong>in</strong>g kan <strong>RSI</strong> ontstaan<br />
doordat onts<strong>te</strong>k<strong>in</strong>gsreacties worden<br />
veroorzaakt als gevolg van<br />
zeer frequen<strong>te</strong>, maar we<strong>in</strong>ig<br />
krachtige beweg<strong>in</strong>gen. Naast<br />
deze vormen van fysieke belast<strong>in</strong>g<br />
zijn er ech<strong>te</strong>r ook psychologische<br />
aspec<strong>te</strong>n en persoonskenmerken<br />
die de kans op <strong>RSI</strong><br />
vergro<strong>te</strong>n. Repe<strong>te</strong>rende arbeid<br />
met hoge frequentie en/of<br />
krachtuitoefen<strong>in</strong>g kan bijdragen<br />
aan het ontstaan van <strong>RSI</strong>, zo blijkt<br />
uit de medische li<strong>te</strong>ratuur. Veel<br />
stress, hoge taakeisen en een<br />
hoge werkdruk blijken vaak gerela<strong>te</strong>erd<br />
<strong>te</strong> zijn aan <strong>RSI</strong>-klach<strong>te</strong>n<br />
en worden als risicovergro<strong>te</strong>nd<br />
bescho<strong>uw</strong>d.<br />
In 2005 heeft de Hoge<br />
Raad een belangwekkend <strong>RSI</strong>arrest<br />
gewezen. Daaruit blijkt dat<br />
een werknemer niet kan volstaan<br />
met de s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gname dat hij tijdens<br />
het uitoefenen van zijn<br />
werkzaamheden <strong>RSI</strong>-klach<strong>te</strong>n<br />
heeft opgelopen. Hij moet daarnaast<br />
waar kunnen maken en<br />
zo nodig bewijzen dat het uitoefenen<br />
van die werkzaamheden<br />
daadwerkelijk de oorzaak<br />
van die <strong>RSI</strong>-klach<strong>te</strong>n is. Een gunstige<br />
uitspraak voor werkgevers,<br />
want rech<strong>te</strong>rs moe<strong>te</strong>n <strong>RSI</strong>-claims<br />
nu ook op dit aspect toetsen. Ze<br />
mogen niet ‘zomaar’, dat wil zeggen<br />
zonder nader bewijs, ervan<br />
uitgaan dat de door de werknemer<br />
ges<strong>te</strong>lde <strong>RSI</strong>-klach<strong>te</strong>n wel<br />
het gevolg zullen zijn van de<br />
verrich<strong>te</strong> werkzaamheden. Het<br />
gerechtshof <strong>te</strong> Ams<strong>te</strong>rdam volgt<br />
<strong>in</strong> zijn recen<strong>te</strong> uitspraak de lijn<br />
van de Hoge Raad.<br />
Wilt u voorkomen, dat u<br />
als werkgever aansprakelijk gehouden<br />
wordt voor <strong>RSI</strong>-klach<strong>te</strong>n<br />
van een medewerker? Let dan<br />
op de volgende pun<strong>te</strong>n.<br />
1. Zorg voor een goede <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g<br />
van de <strong>in</strong>dividuele werkplekken,<br />
met name waar het<br />
<strong>gaat</strong> om beeldschermwerk<br />
en andere apparatuur. Uw<br />
arbodienst kan u daarbij<br />
desgewenst behulpzaam<br />
zijn.<br />
2. Geef voldoende voorlicht<strong>in</strong>g<br />
aan <strong>uw</strong> medewerkers hoe zij<br />
door een correc<strong>te</strong> lichaamshoud<strong>in</strong>g<br />
<strong>RSI</strong> kunnen voorkomen.<br />
Zet met behulp van<br />
de risico-<strong>in</strong>ventarisatie en -<br />
evaluatie niet alleen de risico’s<br />
voor het ontstaan van<br />
<strong>RSI</strong> op een rij, maar ook van<br />
andere mogelijke beroepsziek<strong>te</strong>n.<br />
3. Schakel de arbo- of <strong>bedrijf</strong>sarts<br />
<strong>in</strong> zodra beg<strong>in</strong>nende<br />
klachtverschijnselen opduiken.<br />
Ga er niet <strong>te</strong> snel vanuit<br />
dat de klach<strong>te</strong>n vanzelf zullen<br />
overgaan.<br />
4. Bevorder bewegen tijdens<br />
en bui<strong>te</strong>n het werk. Daarmee<br />
wordt de bloedsomloop gestimuleerd,<br />
zodat afvalstoffen<br />
en spann<strong>in</strong>gen uit het lichaam<br />
worden afgevoerd,<br />
zuurstof regelmatiger wordt<br />
opgenomen, en gewrich<strong>te</strong>n<br />
worden gesmeerd.<br />
5 Laat werknemers niet langer<br />
dan zo’n vijf tot zes uur per<br />
dag hetzelfde werk doen met<br />
repe<strong>te</strong>rende beweg<strong>in</strong>gen,<br />
bijvoorbeeld ach<strong>te</strong>r een<br />
beeldscherm zit<strong>te</strong>n. Zorg<br />
waar mogelijk voor afwissel<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> taken en laat medewerkers<br />
bij veel repe<strong>te</strong>rend<br />
werk af en toe iets anders<br />
doen.<br />
Uit onderzoek van TNO is<br />
gebleken dat <strong>in</strong> 1996 en 2003<br />
slechts 14% van de Nederlandse<br />
bedrijven één of meerdere beweegactivi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n<br />
kende. Het streven<br />
van het m<strong>in</strong>is<strong>te</strong>rie van VWS<br />
is dat dit percentage <strong>in</strong> 2010 is<br />
opgelopen tot <strong>te</strong>n m<strong>in</strong>s<strong>te</strong> 25.<br />
Daarom is beg<strong>in</strong> dit jaar een<br />
nie<strong>uw</strong>e, nationale beweegcampagne<br />
gestart onder de ti<strong>te</strong>l ‘30<br />
m<strong>in</strong>u<strong>te</strong>n bewegen’. Onder meer<br />
werknemers en bedrijven vormen<br />
de doelgroepen van deze<br />
campagne. Via de websi<strong>te</strong><br />
www.30m<strong>in</strong>u<strong>te</strong>nbewegen.nl is<br />
veel <strong>in</strong>formatie en ma<strong>te</strong>riaal<br />
op <strong>te</strong> vragen, waarmee een<br />
<strong>bedrijf</strong> concreet <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g<br />
is <strong>te</strong> krijgen.<br />
Arbeidsmarkt<br />
Meer vro<strong>uw</strong>en<br />
willen werken<br />
Zo’n 1,5 miljoen vro<strong>uw</strong>en zonder<br />
betaald werk willen aan de slag,<br />
mits aan bepaalde voorwaarden<br />
wordt voldaan. Uitgaande van<br />
de gemiddelde arbeidstijd onder<br />
werkende vro<strong>uw</strong>en van 29 uur,<br />
komt dat op circa een miljoen<br />
fulltimebanen. Dit is de uitslag<br />
van het onderzoek Vro<strong>uw</strong>enparticipatie<br />
2007, uitgevoerd <strong>in</strong> opdracht<br />
van de vakcentrale FNV.<br />
Uit het onderzoek blijkt verder<br />
dat er onbenut po<strong>te</strong>ntieel ligt<br />
bij de deeltijdwerkers. Een kwart<br />
van de werkende vro<strong>uw</strong>en zegt<br />
meer uren <strong>te</strong> willen werken. Het<br />
<strong>gaat</strong> dan vooral om alleenstaande<br />
moeders en moeders met een<br />
partner tot 55 jaar. De overige<br />
werkende vro<strong>uw</strong>en geven aan<br />
hetzelfde aantal uren <strong>te</strong> willen<br />
10 juni 2007<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 10 24-05-2007 09:48:24
PERSONEEL<br />
werken of m<strong>in</strong>der. De belangrijks<strong>te</strong><br />
reden daarvoor is de weerstand<br />
van vro<strong>uw</strong>en om hun<br />
k<strong>in</strong>deren nog meer uren <strong>te</strong> la<strong>te</strong>n<br />
opvangen.<br />
Fraudepreventie<br />
In<strong>te</strong>nsieve<br />
controles <strong>in</strong><br />
horeca<br />
De overheid <strong>gaat</strong> <strong>fraude</strong> <strong>in</strong> de<br />
horeca <strong>in</strong> vier regio’s <strong>hard</strong> aanpakken.<br />
Horecabedrijven worden<br />
de komende maanden gecontroleerd<br />
op onder meer<br />
uitker<strong>in</strong>gs<strong>fraude</strong>, illegale arbeid<br />
en ontduik<strong>in</strong>g van belast<strong>in</strong>gen<br />
en sociale premies. De vier regio’s<br />
zijn: Gelderland, Zuid-Limburg,<br />
het noorden van Noord-<br />
Holland en de drie noordelijke<br />
prov<strong>in</strong>cies.<br />
De diens<strong>te</strong>n die samen op pad<br />
gaan zijn de Arbeids<strong>in</strong>spectie,<br />
de Belast<strong>in</strong>gdienst, het UWV,<br />
vreemdel<strong>in</strong>genpolitie en gemeen<strong>te</strong>n.<br />
Zij controleren verder<br />
op zwart werk, illegale huisvest<strong>in</strong>g<br />
en nalev<strong>in</strong>g van vergunn<strong>in</strong>gen.<br />
Werknemers die zich niet<br />
kunnen identificeren, kunnen<br />
me<strong>te</strong>en een boe<strong>te</strong> krijgen. De<br />
overheid kan zonder identi<strong>te</strong>itsbewijzen<br />
niet controleren of zij<br />
<strong>in</strong> Nederland mogen verblijven<br />
en werken.<br />
De verschillende diens<strong>te</strong>n werken<br />
<strong>in</strong> één <strong>te</strong>am samen, omdat<br />
dit efficiën<strong>te</strong>r is en de f<strong>in</strong>anciele<br />
schade aan een malafide<br />
<strong>bedrijf</strong> maximaal is. Ten onrech<strong>te</strong><br />
niet-afgedragen belast<strong>in</strong>g en<br />
premies moe<strong>te</strong>n alsnog worden<br />
betaald, verhoogd met fikse boe<strong>te</strong>s.<br />
Bedrijven die <strong>in</strong> de fout zijn<br />
gegaan, kunnen extra controles<br />
verwach<strong>te</strong>n. De <strong>in</strong><strong>te</strong>nsieve controle<br />
moet ook oneerlijke concurrentie<br />
door malafide horecaondernem<strong>in</strong>gen<br />
<strong>te</strong>gengaan.<br />
Er is sprake van illegale<br />
arbeid wanneer een niet-<br />
Nederlander werkzaamheden<br />
verricht zonder <strong>te</strong>werks<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gsvergunn<strong>in</strong>g,<br />
<strong>te</strong>rwijl deze vergunn<strong>in</strong>g<br />
wel was vereist. Voordat u<br />
een niet-Nederlander werkzaamheden<br />
bij u laat verrich<strong>te</strong>n, moet<br />
u dan ook controleren of hiervoor<br />
een <strong>te</strong>werks<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gsvergunn<strong>in</strong>g<br />
nodig is.<br />
Zorg ervoor dat u als werkgever<br />
bij het <strong>in</strong> dienst nemen<br />
van een werknemer, dan wel bij<br />
het <strong>te</strong>werks<strong>te</strong>llen van uitzendkrach<strong>te</strong>n<br />
of onderaannemers,<br />
altijd de identi<strong>te</strong>it controleert<br />
aan de hand van een orig<strong>in</strong>eel<br />
en geldig identi<strong>te</strong>itsbewijs. Onder<br />
een geldig identi<strong>te</strong>itsbewijs<br />
wordt verstaan een paspoort, een<br />
verb<strong>lijf</strong>s- of identi<strong>te</strong>itsdocument<br />
(dus niet een rijbewijs). Op de<br />
websi<strong>te</strong> www.identi<strong>te</strong>itsdocumen<strong>te</strong>n.nl<br />
v<strong>in</strong>dt u de echtheidskenmerken<br />
van de Nederlandse<br />
vreemdel<strong>in</strong>gendocumen<strong>te</strong>n. Bewaar<br />
een kopie van het identi<strong>te</strong>itsbewijs<br />
tot vijf jaar na beë<strong>in</strong>dig<strong>in</strong>g<br />
van de werkzaamheden,<br />
en zorg ervoor dat alle personen<br />
die bij u werken tijdens het verrich<strong>te</strong>n<br />
van de werkzaamheden<br />
een orig<strong>in</strong>eel en geldig identi<strong>te</strong>itsbewijs<br />
bij zich dragen.<br />
Pensioenkijker<br />
Pensioenbewustzijn<br />
iets<br />
gro<strong>te</strong>r<br />
Uit het jaarlijks onderzoek van<br />
de Sticht<strong>in</strong>g Pensioenkijker.nl<br />
naar het pensioenbewustzijn<br />
<strong>in</strong> Nederland blijkt dat het aantal<br />
ondervraagden dat goed op<br />
de hoog<strong>te</strong> is over het eigen<br />
pensioen is toegenomen van<br />
10% vorig jaar naar 15% dit jaar.<br />
Hoewel de groep die totaal<br />
geen idee heeft van de eigen<br />
oudedagsvoorzien<strong>in</strong>g nog<br />
s<strong>te</strong>eds groot is, is deze wel afgenomen<br />
van 63% vorig jaar<br />
naar 52% nu.<br />
Toekomstvisie<br />
De mees<strong>te</strong> mensen maken zich<br />
niet druk om hun pensioenvoorzien<strong>in</strong>g,<br />
maar de groep die dat<br />
wel doet groeit. Ook de algemene<br />
belangs<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g voor het<br />
eigen pensioen neemt toe. De<br />
helft van de ondervraagden die<br />
zich afvraagt van hoeveel geld<br />
ze moe<strong>te</strong>n leven tijdens hun<br />
oude dag <strong>gaat</strong> actief op zoek<br />
naar <strong>in</strong>formatie over pensioen.<br />
Degenen die dat doen zijn over<br />
het algemeen zeer <strong>te</strong>vreden over<br />
de <strong>in</strong>formatie, 85% v<strong>in</strong>dt de <strong>in</strong>formatie<br />
bevredigend. Opvallend<br />
is dat hoe langer hoe meer mensen<br />
<strong>in</strong><strong>te</strong>rnet noemen als bron<br />
van <strong>in</strong>formatie. Verrassend is het<br />
feit dat de meest voor de hand<br />
liggende bron voor <strong>in</strong>formatie<br />
over het eigen pensioen, het<br />
Jongeren willen fun en<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
Plezier <strong>in</strong> het werk en goede ontwikkel<strong>in</strong>gsmogelijkheden staan<br />
nummer een en twee op de wensenlijst van jonge werknemers<br />
als het <strong>gaat</strong> om werken <strong>in</strong> de toekomst, zo blijkt uit onderzoek<br />
van de vakbond FNV Jong. Jongeren hebben vertro<strong>uw</strong>en <strong>in</strong> de<br />
toekomst en zijn positief over de arbeidsmarkt. De mees<strong>te</strong>n<br />
verwach<strong>te</strong>n over tien jaar een vast contract <strong>te</strong> hebben en meer<br />
vanuit huis <strong>te</strong> kunnen werken. Mogelijke obstakels op hun weg<br />
zijn een hogere werkdruk, reorganisaties en een verschuiv<strong>in</strong>g<br />
van werktijden. Voor toekomstig succes op de arbeidsmarkt<br />
v<strong>in</strong>den jongeren vooral bijschol<strong>in</strong>g en aanvullende opleid<strong>in</strong>gen<br />
belangrijk. Ook een goed netwerk en veel werkervar<strong>in</strong>g op verschillende<br />
<strong>te</strong>rre<strong>in</strong>en zijn van belang, maar de mees<strong>te</strong>n denken<br />
het wel <strong>te</strong> redden.<br />
juni 2007<br />
11<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 11 24-05-2007 09:48:28
PERSONEEL<br />
pensioenoverzicht of pensioenbericht,<br />
m<strong>in</strong>der vaak wordt genoemd.<br />
De mees<strong>te</strong> ondervraagden<br />
uit het onderzoek we<strong>te</strong>n niet<br />
wat zijzelf bes<strong>te</strong>den aan pensioen.<br />
Zij denken m<strong>in</strong>der dan 10%<br />
van het <strong>in</strong>komen aan premies<br />
voor AOW en aanvullend pensioen.<br />
En dat <strong>te</strong>rwijl iedere werknemer<br />
<strong>in</strong> Nederland alleen al<br />
17,9% over maximaal € 31.122<br />
aan AOW-premie betaalt. Daarnaast<br />
moet de werknemer bij<br />
het merendeel van de pensioenregel<strong>in</strong>gen<br />
een eigen bijdrage<br />
betalen aan de pensioenregel<strong>in</strong>g.<br />
Hoewel de hoog<strong>te</strong> van die bijdrage<br />
nogal verschilt per pensioenregel<strong>in</strong>g,<br />
bes<strong>te</strong>den de mees<strong>te</strong><br />
werknemers <strong>te</strong>nm<strong>in</strong>s<strong>te</strong> 20%<br />
van het brutosalaris aan AOWpremie<br />
en premie voor de eigen<br />
pensioenregel<strong>in</strong>g.<br />
Voor deelnemers aan<br />
een <strong>bedrijf</strong>stakpensioenfonds is<br />
er goed nie<strong>uw</strong>s, want de premies<br />
blijven <strong>in</strong> 2007 op hetzelfde niveau<br />
als <strong>in</strong> 2006. De premies<br />
hoeven niet omhoog, omdat de<br />
dekk<strong>in</strong>gsgraad is ges<strong>te</strong>gen door<br />
goede rendemen<strong>te</strong>n en een stijgende<br />
ren<strong>te</strong>. Daardoor is er ook<br />
vaker ruim<strong>te</strong> om de pensioenuitker<strong>in</strong>gen<br />
<strong>te</strong> verhogen, aldus<br />
de verenig<strong>in</strong>g voor <strong>bedrijf</strong>stakpensioenfondsen<br />
(VB).<br />
Open grenzen<br />
‘Poolse zzp’er<br />
is vaak schijnwerknemer’<br />
Nu het vanwege de opens<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g<br />
van de arbeidsmarkt voor werknemers<br />
uit de nie<strong>uw</strong>e lidsta<strong>te</strong>n<br />
mogelijk is zonder vergunn<strong>in</strong>g<br />
aan de slag <strong>te</strong> gaan, schie<strong>te</strong>n de<br />
prijzen van deze werknemers<br />
omhoog. De schijnwerknemers<br />
worden <strong>in</strong>gezet als zelfstandigen<br />
om cao’s en het wet<strong>te</strong>lijk m<strong>in</strong>imumloon<br />
<strong>te</strong> ontduiken, concludeert<br />
de vakbond FNV Bo<strong>uw</strong>.<br />
Concurrentie op lonen is <strong>in</strong> de<br />
bo<strong>uw</strong> een bekend fenomeen. Via<br />
koppelbaaspraktijken, een ke<strong>te</strong>n<br />
van onderaannem<strong>in</strong>gen, zwart<br />
werk, grijs werk en stukloon ontstaan<br />
‘ka<strong>uw</strong>gomtarieven’ die een<br />
bedreig<strong>in</strong>g vormen voor de<br />
rechtspositie van werknemers <strong>in</strong><br />
de bo<strong>uw</strong>- en houtsector. FNV<br />
Bo<strong>uw</strong> waarsch<strong>uw</strong>t dan ook voor<br />
deze vorm van ondermijn<strong>in</strong>g van<br />
het arbeidsrecht. Speciaal voor<br />
de nie<strong>uw</strong>e Poolse collega’s start<strong>te</strong><br />
de bond een project onder<br />
de naam Kolega, dat specifieke<br />
diens<strong>te</strong>n biedt aan Polen werkzaam<br />
<strong>in</strong> de sector. Bovendien<br />
wordt geprobeerd <strong>in</strong> de cao afspraken<br />
<strong>te</strong> maken om deze vorm<br />
van oneigenlijke concurrentie<br />
<strong>te</strong> voorkomen. FNV ZBo onderzoekt<br />
de mogelijkheid om bij<br />
de afgif<strong>te</strong> van een VAR-verklar<strong>in</strong>g<br />
een garantie <strong>in</strong> <strong>te</strong> bo<strong>uw</strong>en dat<br />
de nie<strong>uw</strong>bakken ondernemer<br />
werkelijk zelfstandig is.<br />
Arbeidsvoorwaarden<br />
Meer animo<br />
voor langer<br />
doorwerken<br />
S<strong>te</strong>eds meer werknemers (26%)<br />
willen tot hun 65s<strong>te</strong> doorwerken.<br />
In 2005 was dit nog 21%, zo blijkt<br />
uit de Nationale Enquê<strong>te</strong> Arbeidsomstandigheden<br />
2007. B<strong>in</strong>nen<br />
alle leeftijdsgroepen is<br />
sprake van een toenemend<br />
animo om door <strong>te</strong> werken. De<br />
stijg<strong>in</strong>g is met name hoog bij<br />
de jongere werknemers (15-24<br />
jaar) en <strong>in</strong> de groep 45- tot 49-<br />
jarigen. In 2005 was deze laats<strong>te</strong><br />
groep nog het m<strong>in</strong>st bereid om<br />
werkzaam <strong>te</strong> blijven tot het 65s<strong>te</strong><br />
levensjaar. In 2006 zijn dit vooral<br />
de jonge dertigers en jonge<br />
vijftigers. De verschillen tussen<br />
de overige leeftijdsgroepen zijn<br />
overigens relatief kle<strong>in</strong>. Opvallend<br />
is dat het percentage jongeren<br />
dat nog niet weet of ze<br />
tot hun 65s<strong>te</strong> wil doorwerken,<br />
is gedaald van 43% <strong>in</strong> 2005 naar<br />
38% <strong>in</strong> 2006. Wellicht dat de<br />
maatschappelijke discussie over<br />
doorwerken eraan heeft bijgedragen<br />
dat meer jongeren over<br />
hun arbeidstoekomst zijn gaan<br />
nadenken. Het aantal werknemers<br />
dat nog niet weet of ze<br />
willen doorwerken, is verder<br />
stabiel (31% <strong>in</strong> 2005 en 2006).<br />
Er zijn <strong>te</strong>n slot<strong>te</strong> aanzienlijke<br />
verschillen tussen <strong>bedrijf</strong>stakken<br />
wanneer het <strong>gaat</strong> om doorwerken.<br />
De verschillen tussen mannen<br />
en vro<strong>uw</strong>en zijn ger<strong>in</strong>g.<br />
Uit de enquê<strong>te</strong> blijkt voorts<br />
onder meer dat Nederlandse<br />
werknemers zich het meest<br />
druk maken over werkdruk en<br />
werkstress. Zo’n 20% v<strong>in</strong>dt dat<br />
daar<strong>te</strong>gen meer maatregelen<br />
nodig zijn. In het onderwijs en<br />
de gezondheidszorg v<strong>in</strong>dt een<br />
kwart actie <strong>te</strong>gen werkdruk en<br />
werkstress ‘zeer nodig’. De hoogs<strong>te</strong><br />
werkdruk wordt ervaren<br />
door werknemers tussen 25 en<br />
55 jaar. De verschillen tussen<br />
de diverse sectoren zijn niet<br />
groot. Wel spr<strong>in</strong>gen volgens de<br />
onderzoekers de zeer hoge scores<br />
<strong>in</strong> het oog bij takken van<br />
het onderwijs, zoals (v)mbo,<br />
hbo en vwo, het openbaar vervoer<br />
en zorgsectoren, zoals<br />
verpleeghuizen en de jeugdzorg.<br />
In de beroepsgroepen<br />
waar werknemers m<strong>in</strong>der zelfstandig<br />
werken is de werkdruk<br />
hoger. In deze sectoren liggen<br />
vermoeidheid, burn-out, stress<br />
en uitval op de loer.<br />
De resulta<strong>te</strong>n van de NEA rond<br />
een aantal specifieke thema’s<br />
zullen nader worden weergegeven<br />
<strong>in</strong> de Arbobalans 2006, die<br />
<strong>in</strong> het najaar van 2007 zal verschijnen.<br />
Nadere <strong>in</strong>formatie:<br />
www.tno.nl/nea. U kunt daar<br />
onder meer het volledige onderzoeksrapport<br />
downloaden.<br />
12 juni 2007<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 12 24-05-2007 09:48:31
JURIDISCH<br />
Enquê<strong>te</strong><br />
Overheid<br />
vaak onl<strong>in</strong>e<br />
geraadpleegd<br />
In 2006 gebruik<strong>te</strong> bijna de<br />
helft van de Nederlandse <strong>in</strong><strong>te</strong>rnetgebruikers<br />
het <strong>in</strong><strong>te</strong>rnet<br />
voor diens<strong>te</strong>n van de overheid.<br />
Daarnaast gaf 15% aan<br />
dat <strong>in</strong> de toekomst <strong>te</strong> willen<br />
doen. Bij de <strong>in</strong><strong>te</strong>rnetgebruikers<br />
die reeds gebruik maak<strong>te</strong>n<br />
van overheidsdiens<strong>te</strong>n via<br />
<strong>in</strong><strong>te</strong>rnet of van plan waren<br />
dat <strong>te</strong> doen, was de belast<strong>in</strong>gaangif<strong>te</strong><br />
de digitale overheidsdienst<br />
die zij het meest gebruik<strong>te</strong>n.<br />
Zeven van de tien<br />
personen uit deze groep deden<br />
digitaal aangif<strong>te</strong>. Daarnaast<br />
hadden de <strong>in</strong><strong>te</strong>rnetgebruikers<br />
ook belangs<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g<br />
om andere overheidszaken<br />
via <strong>in</strong><strong>te</strong>rnet af <strong>te</strong> handelen.<br />
Zij wilden vooral adreswijzig<strong>in</strong>gen<br />
via <strong>in</strong><strong>te</strong>rnet doorgeven<br />
(85%) en documen<strong>te</strong>n als een<br />
paspoort of rijbewijs aanvragen<br />
(74%).<br />
Meer dan een derde van de<br />
Nederlandse <strong>in</strong><strong>te</strong>rnetgebruikers<br />
had bezwaar <strong>te</strong>gen het<br />
gebruik van <strong>in</strong><strong>te</strong>rnet om contac<strong>te</strong>n<br />
met de diverse overheidsdiens<strong>te</strong>n<br />
<strong>te</strong> hebben. Voor<br />
deze groep was het ontbreken<br />
van persoonlijk contact <strong>in</strong><br />
35% van de gevallen de voornaams<strong>te</strong><br />
reden. Ook het uitblijven<br />
van een onmiddellijke<br />
reactie (16%) en de bezorgdheid<br />
over de beveilig<strong>in</strong>g van<br />
gegevens (13%) waren redenen<br />
om af <strong>te</strong> zien van het<br />
doen van zaken met de overheid<br />
via <strong>in</strong><strong>te</strong>rnet.<br />
Bevoegdheidsverdel<strong>in</strong>g<br />
Wijzig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> rechtspraak<br />
familiezaken<br />
Mensen die vanwege familiezaken naar de rech<strong>te</strong>r moe<strong>te</strong>n, krijgen<br />
s<strong>in</strong>ds 1 mei <strong>in</strong> een aantal gevallen met een andere rech<strong>te</strong>r <strong>te</strong> maken.<br />
Dat is het gevolg van de Wet herschikk<strong>in</strong>g bevoegdheidsverdel<strong>in</strong>g<br />
tussen rechtbank en kantonrech<strong>te</strong>r, die op 1 mei <strong>in</strong> werk<strong>in</strong>g<br />
is getreden. In de wet is een nie<strong>uw</strong>e verdel<strong>in</strong>g gemaakt tussen<br />
zaken die door de kantonrech<strong>te</strong>r of de rechtbank worden behandeld,<br />
waardoor een meer consequen<strong>te</strong> scheid<strong>in</strong>g is aangebracht.<br />
De rechtbank buigt zich over alle zaken die het gezag en/of de<br />
persoon betreffen. Voor zaken die het vermogen (geld en goed)<br />
betreffen, is de kantonrech<strong>te</strong>r bevoegd.<br />
Deze nie<strong>uw</strong>e verdel<strong>in</strong>g leidt ertoe dat bepaalde zaken voortaan bij<br />
een andere rech<strong>te</strong>r worden afgehandeld. Zo was de vervangende<br />
h<strong>uw</strong>elijkstoes<strong>te</strong>mm<strong>in</strong>g voor m<strong>in</strong>derjarigen een zaak van de kantonrech<strong>te</strong>r,<br />
maar dat is nu de rechtbank. Hetzelfde geldt voor de<br />
benoem<strong>in</strong>gen van (tijdelijke) voogden <strong>in</strong>dien deze door de kantonrech<strong>te</strong>r<br />
geschieden. Die benoem<strong>in</strong>gen worden nu door de rechtbank<br />
gedaan. Ontslag van voogden is ook van de kantonrech<strong>te</strong>r<br />
naar de rechtbank overgegaan. Voor ondercura<strong>te</strong>les<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g (en voor<br />
de opheff<strong>in</strong>g van de cura<strong>te</strong>le en benoem<strong>in</strong>g en ontslag van de<br />
curator) was de rechtbank bevoegd, maar dat is nu de kantonrech<strong>te</strong>r.<br />
De kantonrech<strong>te</strong>r nam al kennis van verzoeken tot <strong>in</strong>s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g<br />
van bescherm<strong>in</strong>gsbew<strong>in</strong>d en mentorschap. Voor alle verzoeken<br />
<strong>in</strong>zake cura<strong>te</strong>le, en dus ook voor omzett<strong>in</strong>g van een cura<strong>te</strong>le <strong>in</strong><br />
bescherm<strong>in</strong>gsbew<strong>in</strong>d en/of mentorschap, moet u voortaan dus bij<br />
de kantonrech<strong>te</strong>r zijn.<br />
Gelijke behandel<strong>in</strong>g<br />
Hoed u voor<br />
discrim<strong>in</strong>atie<br />
op leeftijd<br />
Nu de economie groeit, hebben<br />
veel bedrijven behoef<strong>te</strong> aan<br />
nie<strong>uw</strong> personeel. Als u liever een<br />
jonge medewerker heeft dan een<br />
oudere, moet u dat kunnen motiveren.<br />
De ‘Wet gelijke behandel<strong>in</strong>g<br />
op grond van leeftijd bij de<br />
arbeid’ verbiedt namelijk elke<br />
vorm van onderscheid op grond<br />
van leeftijd, <strong>te</strong>nzij u zich kunt<br />
beroepen op een objectieve<br />
rechtvaardig<strong>in</strong>g. Het verbod<br />
geldt voor onderscheid op grond<br />
van leeftijd bij de werv<strong>in</strong>g, selectie<br />
en aans<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g van personeel,<br />
arbeidsbemiddel<strong>in</strong>g, arbeidsvoorwaarden,<br />
bevorder<strong>in</strong>g<br />
en ontslag. Daarnaast is het van<br />
toepass<strong>in</strong>g op beroepsonderwijs,<br />
beroepskeuzevoorlicht<strong>in</strong>g, loopbaanoriëntatie<br />
en het lidmaatschap<br />
van werkgevers- of werknemersorganisaties<br />
of een verenig<strong>in</strong>g<br />
van beroepsgeno<strong>te</strong>n<br />
Aangezien iedere vorm van<br />
discrim<strong>in</strong>atie op grond van leeftijd<br />
bij arbeid is verboden, mag<br />
u ook <strong>in</strong> personeelsadver<strong>te</strong>nties<br />
niet klakkeloos een leeftijdsgrens<br />
han<strong>te</strong>ren. De reden hiervoor<br />
moet uitdrukkelijk worden<br />
vermeld, zodat zij kenbaar en<br />
toetsbaar is voor derden. Bij het<br />
zoeken naar een kandidaat mag<br />
de leeftijd alleen een rol spelen<br />
en worden vermeld als hiervoor<br />
een objectieve rechtvaardig<strong>in</strong>g<br />
bestaat. Bijvoorbeeld: ‘Wij zoeken<br />
een collega voor de klach<strong>te</strong>ncommissie<br />
van de politie. Een<br />
zekere levenservar<strong>in</strong>g is vereist.<br />
Met het oog daarop zoeken wij<br />
mensen met een leeftijd van 30<br />
juni 2007<br />
13<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 13 24-05-2007 09:48:35
jaar of ouder.’ Dit voorbeeld is<br />
tijdens de behandel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de<br />
Tweede Kamer gebruikt.<br />
De Commissie Gelijke<br />
Behandel<strong>in</strong>g (CGB) ziet toe op<br />
de nalev<strong>in</strong>g van het verbod op<br />
leeftijdsdiscrim<strong>in</strong>atie en s<strong>te</strong>lt<br />
onderzoek <strong>in</strong> naar aanleid<strong>in</strong>g<br />
van klach<strong>te</strong>n. Het oordeel van<br />
de CGB heeft geen juridische<br />
b<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g. Een werkgever is niet<br />
verplicht de uitspraak op <strong>te</strong><br />
volgen en krijgt ook geen geldboe<strong>te</strong>.<br />
Als de benadeelde werknemer<br />
ech<strong>te</strong>r een rech<strong>te</strong>rlijke<br />
procedure start, houdt de rech<strong>te</strong>r<br />
ui<strong>te</strong>raard wel reken<strong>in</strong>g<br />
met het oordeel van de Commissie.<br />
Fou<strong>te</strong>n werknemers<br />
Dek <strong>uw</strong> aansprakelijkheid<br />
af<br />
Een werkgever is aansprakelijk<br />
voor schade die ontstaat<br />
doordat een werknemer een fout<br />
heeft gemaakt. Dit geldt ook voor<br />
uitzendkrach<strong>te</strong>n en oproepkrach<strong>te</strong>n.<br />
Als een werknemer<br />
tijdens werktijd lichamelijk letsel<br />
of ma<strong>te</strong>riële schade aan derden<br />
toebrengt, bent u als werkgever<br />
daarvoor verantwoordelijk, <strong>te</strong>nzij<br />
er sprake is van opzet of bewus<strong>te</strong><br />
roekeloosheid van de<br />
werknemer. Het is niet verstandig<br />
om ervan uit <strong>te</strong> gaan dat u de<br />
schade op <strong>uw</strong> werknemer kunt<br />
verhalen. Er kunnen tal van complicerende<br />
factoren zijn die de<br />
aansprakelijkheid van <strong>uw</strong> werknemer<br />
beperken, waardoor u<br />
alsnog voor de – soms aanzienlijke<br />
– kos<strong>te</strong>n opdraait. Zorg er<br />
daarom voor dat <strong>uw</strong> <strong>bedrijf</strong>saansprakelijkheidsverzeker<strong>in</strong>g<br />
(AVB) <strong>in</strong> een ruime dekk<strong>in</strong>g<br />
voorziet. De aansprakelijkheidsrisico’s<br />
zijn de afgelopen jaren<br />
s<strong>te</strong>rk toegenomen, mede als gevolg<br />
van Europese richtlijnen op<br />
het gebied van productaansprakelijkheid<br />
en strengere milie<strong>uw</strong>etgev<strong>in</strong>g.<br />
Een extra reden om<br />
de dekk<strong>in</strong>g van <strong>uw</strong> <strong>bedrijf</strong>saansprakelijkheidsverzeker<strong>in</strong>g<br />
goed<br />
<strong>in</strong> de ga<strong>te</strong>n <strong>te</strong> houden.<br />
Rechtspraak<br />
Invoer<strong>in</strong>g<br />
landelijk zaaknummer<br />
De Raad voor de rechtspraak<br />
<strong>gaat</strong> een landelijk zaaknummer<br />
<strong>in</strong>voeren. Dat heeft de raad per<br />
brief aan de overkoepelende<br />
ke<strong>te</strong>npartners van de gerechtshoven<br />
en rechtbanken la<strong>te</strong>n<br />
we<strong>te</strong>n. Het landelijk zaaknummer<br />
vervangt het huidige, lokaal<br />
gebonden zaaknummer. Het<br />
nie<strong>uw</strong>e nummer hangt samen<br />
met de bo<strong>uw</strong> van een nie<strong>uw</strong><br />
Rechtspraak InformatieSys<strong>te</strong>em<br />
(ReIS), een geïn<strong>te</strong>greerd centraal<br />
<strong>in</strong>formatiesys<strong>te</strong>em met één database<br />
dat de registratie moet<br />
gaan onders<strong>te</strong>unen van alle vormen<br />
van civiele en bestuurlijke<br />
rechtspraak.<br />
Het landelijk jurisprudentienummer<br />
(LJN) voor gepubliceerde<br />
uitspraken b<strong>lijf</strong>t gewoon<br />
bestaan.<br />
Medio 2007 zal het gerechtshof<br />
’s-Hertogenbosch als eers<strong>te</strong> de<br />
overstap naar het nie<strong>uw</strong>e centrale<br />
<strong>in</strong>formatiesys<strong>te</strong>em ReIS<br />
maken. Daarna volgen de overige<br />
hoven en de rechtbanken.<br />
Nadere <strong>in</strong>formatie: www.rechtspraak.nl.<br />
Persoonsgegevens<br />
Vaker controle<br />
op nalev<strong>in</strong>g<br />
privacywet<strong>te</strong>n<br />
Overheid, bedrijven en<br />
<strong>in</strong>s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gen worden dit jaar vaker<br />
gecontroleerd of ze zich aan<br />
privacyregels houden. Het College<br />
Bescherm<strong>in</strong>g Persoonsgegevens<br />
(CBP) acht dit noodzakelijk<br />
om organisaties bewus<strong>te</strong>r<br />
<strong>te</strong> maken van het belang van<br />
die regels en om de nalev<strong>in</strong>g<br />
ervan <strong>te</strong> verbe<strong>te</strong>ren, zo staat <strong>te</strong><br />
lezen <strong>in</strong> het jaarverslag 2006 dat<br />
het CBP onlangs heeft uitgebracht.<br />
Het CBP kondigt <strong>in</strong> het jaarverslag<br />
verder onder meer aan de bescherm<strong>in</strong>g<br />
van privégegevens bij<br />
het <strong>in</strong>voeren van de OV-chipkaart<br />
<strong>te</strong> controleren. Ook de manier<br />
waarop de privacy van de patiënt<br />
wordt beschermd <strong>in</strong> het stijgende<br />
aantal elektronische patiën<strong>te</strong>ndossiers,<br />
alsmede het verstrekken<br />
van persoonsgegevens uit<br />
de Gemeen<strong>te</strong>lijke basisadm<strong>in</strong>istratie<br />
aan derden, wil het CBP<br />
onder de loep nemen.<br />
Breder draagvlak<br />
Proef met<br />
cao-referendum<br />
In het volgende cao-seizoen<br />
gaan de FNV-bonden experimen<strong>te</strong>ren<br />
met de mogelijkheid van<br />
een raadgevend referendum<br />
over de uitkomst van cao-onderhandel<strong>in</strong>gen.<br />
Ook niet-leden<br />
kunnen de raadpleg<strong>in</strong>g aanvragen.<br />
Doel is om zo het draagvlak<br />
onder niet-leden voor het werk<br />
van de vakbeweg<strong>in</strong>g <strong>te</strong> vergro<strong>te</strong>n.<br />
Ook wil de vakcentrale hen meer<br />
betrekken bij het afslui<strong>te</strong>n van<br />
cao’s. De FNV-bonden kennen<br />
al een brede raadpleg<strong>in</strong>g via<br />
onderzoek, (<strong>in</strong><strong>te</strong>rnet)enquê<strong>te</strong>s<br />
en op<strong>in</strong>iepeil<strong>in</strong>gen. Die gaan<br />
meestal over de <strong>in</strong>zet bij caoonderhandel<strong>in</strong>gen.<br />
Bonden die<br />
met het referendum gaan experimen<strong>te</strong>ren,<br />
geven zelf aan onder<br />
welke voorwaarden zij met de<br />
uitslag van een referendum aan<br />
de slag gaan.<br />
Wet- en regelgev<strong>in</strong>g<br />
Nie<strong>uw</strong>e<br />
regel<strong>in</strong>g voor<br />
pacht<br />
De Eers<strong>te</strong> Kamer heeft<br />
<strong>in</strong>ges<strong>te</strong>md met een nie<strong>uw</strong>e regel<strong>in</strong>g<br />
voor pacht, die een oploss<strong>in</strong>g<br />
biedt voor <strong>in</strong> de praktijk<br />
gerezen knelpun<strong>te</strong>n. De huidige<br />
Pachtwet is onoverzich<strong>te</strong>lijk en<br />
we<strong>in</strong>ig flexibel. Daarbij is de<br />
redactie van de wet op veel<br />
plaatsen nog afges<strong>te</strong>md op wetgev<strong>in</strong>g<br />
die <strong>in</strong>middels is ach<strong>te</strong>rhaald.<br />
De Pachtwet verdwijnt en<br />
de nie<strong>uw</strong>e regel<strong>in</strong>g, die op<br />
1 sep<strong>te</strong>mber 2007 <strong>in</strong> werk<strong>in</strong>g<br />
treedt, krijgt een plaats <strong>in</strong> Boek<br />
7 van het Burgerlijk Wetboek.<br />
Vooral de pacht van los land<br />
wordt <strong>in</strong> belangrijke ma<strong>te</strong> geliberaliseerd.<br />
Zo vervalt de maximale<br />
<strong>te</strong>rmijn van twaalf jaar voor<br />
de huidige eenmalige pachtcontrac<strong>te</strong>n.<br />
Hiervoor <strong>in</strong> de plaats<br />
komen contrac<strong>te</strong>n voor de pacht<br />
van los land van (1) kor<strong>te</strong>r dan<br />
zes jaar en (2) van zes jaar en<br />
langer. Voor de pachtcontrac<strong>te</strong>n<br />
van de eerstgenoemde ca<strong>te</strong>gorie<br />
geldt het dw<strong>in</strong>gende pachtrecht<br />
niet. De pach<strong>te</strong>r heeft geen opzegg<strong>in</strong>gsbescherm<strong>in</strong>g<br />
en geen<br />
voorkeursrecht, en er v<strong>in</strong>dt geen<br />
14 juni 2007<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 14 24-05-2007 09:48:38
JURIDISCH<br />
pachtprijstoets plaats. Partijen<br />
hebben hier contractvrijheid.<br />
Voor de tweede ca<strong>te</strong>gorie pachtcontrac<strong>te</strong>n<br />
v<strong>in</strong>dt vanaf de eers<strong>te</strong><br />
dag van de overeenkomst wel<br />
een pachtprijstoets plaats.<br />
Consumen<strong>te</strong>nbescherm<strong>in</strong>g<br />
Hogere boe<strong>te</strong><br />
voor misleidende<br />
kredietreclame<br />
M<strong>in</strong>is<strong>te</strong>r Bos van F<strong>in</strong>anciën wil<br />
de boe<strong>te</strong> voor misleidende reclame<br />
door kredietverstrekkers<br />
fors verhogen. Nu is de boe<strong>te</strong><br />
maximaal € 30.000. Bos wil dat<br />
zo snel mogelijk optrekken naar<br />
een half miljoen euro. Volgens<br />
de m<strong>in</strong>is<strong>te</strong>r is een s<strong>te</strong>rk verhoogd<br />
bedrag meer afschrikwekkend,<br />
én is het een van de mogelijkheden<br />
om consumen<strong>te</strong>n be<strong>te</strong>r<br />
<strong>te</strong> beschermen <strong>te</strong>gen kredietverstrekkers<br />
die zich niet aan de<br />
regels houden. Bos zei dat <strong>in</strong> de<br />
Tweede Kamer tijdens een overleg<br />
over het toenemend aantal<br />
mensen dat kampt met problematische<br />
schulden. In de Tweede<br />
Kamer bestaat al langer<br />
gro<strong>te</strong> irritatie over reclames op<br />
tv en radio Een Kamermeerderheid<br />
sprak zich al eerder uit voor<br />
een verbod op reclame waar<strong>in</strong><br />
de consument wordt voorgespiegeld<br />
dat het heel eenvoudig en<br />
aantrekkelijk is len<strong>in</strong>gen af <strong>te</strong><br />
slui<strong>te</strong>n, of andere f<strong>in</strong>anciële produc<strong>te</strong>n<br />
<strong>te</strong> kopen.<br />
Dat strengere wetgev<strong>in</strong>g hoognodig<br />
lijkt, toont recent onderzoek<br />
aan. Bijna de helft van<br />
de Nederlanders slaapt slecht<br />
door f<strong>in</strong>anciële problemen. Dit<br />
heeft staatssecretaris Aboutaleb<br />
(SZW) gezegd bij de start van<br />
de voorlicht<strong>in</strong>gscampagne ‘B<strong>lijf</strong><br />
Positief’. Uit een representatieve<br />
s<strong>te</strong>ekproef onder 1.000 mensen<br />
blijkt dat 48% van de Nederlanders<br />
slecht slaapt doordat zij<br />
schulden hebben. Verder schaft<br />
45% wel eens iets aan zonder<br />
daar goed bij na <strong>te</strong> denken.<br />
Onlangs bleek uit onderzoek<br />
dat ongeveer 100.000 tot 160.000<br />
mensen ach<strong>te</strong>rlopen met het<br />
betalen van hypotheek, gas,<br />
wa<strong>te</strong>r en licht. De voorlicht<strong>in</strong>gscampagne<br />
‘B<strong>lijf</strong> Positief’ wijst<br />
mensen de komende drie jaar<br />
op de risico’s van het aangaan<br />
van onverantwoorde len<strong>in</strong>gen.<br />
Nadere <strong>in</strong>formatie: www.b<strong>lijf</strong>positief.nl.<br />
Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlicht<strong>in</strong>g<br />
(Nibud) is verheugd<br />
dat de overheid nu aandacht<br />
geeft aan verstandig lenen<br />
en goed omgaan met geld. Het<br />
Nibud waarsch<strong>uw</strong>t mensen al<br />
langer voorzichtig <strong>te</strong> zijn met het<br />
leven op krediet. Het <strong>in</strong>stituut<br />
pleit verder voor lessen over geld<br />
op scholen. Zowel voor het basisonderwijs<br />
als voor het voortgezet<br />
onderwijs heeft het Nibud<br />
diverse lespakket<strong>te</strong>n ontwikkeld.<br />
Ze zijn, naast nog veel meer <strong>in</strong>formatiema<strong>te</strong>riaal,<br />
<strong>te</strong> v<strong>in</strong>den op<br />
www.nibud.nl.<br />
Arbeidsongeschiktheid<br />
We<strong>in</strong>ig eigenrisicodragers<br />
WGA<br />
Er zijn maar we<strong>in</strong>ig<br />
bedrijven die het risico van gedeel<strong>te</strong>lijke<br />
arbeidsongeschiktheid<br />
van werknemers geheel zelf<br />
dragen. Met name bedrijven die<br />
een goed arbeidsomstandighedenbeleid<br />
voeren, kunnen ech<strong>te</strong>r<br />
gro<strong>te</strong> bespar<strong>in</strong>gen realiseren<br />
door eigenrisicodrager voor de<br />
WGA (Werkhervatt<strong>in</strong>g Gedeel<strong>te</strong>lijk<br />
Arbeidsgeschik<strong>te</strong>n) <strong>te</strong> worden.<br />
Dat blijkt uit onderzoek van<br />
MarketConcern. Bedrijven nemen<br />
ech<strong>te</strong>r vaak het zekere voor<br />
het onzekere, en kiezen ervoor<br />
de risico’s <strong>te</strong> verzekeren zonder<br />
ze van <strong>te</strong> voren goed <strong>in</strong> <strong>te</strong> schat<strong>te</strong>n.<br />
Bovendien kiezen ze lang<br />
niet altijd voor de goede polis.<br />
Vooral medewerkers met een<br />
hoog salaris lopen het risico dat<br />
hun <strong>in</strong>komen bij gedeel<strong>te</strong>lijke<br />
arbeidsongeschiktheid <strong>in</strong>eens<br />
blijkt <strong>te</strong> zijn onderverzekerd. Volgens<br />
MarketConcern zou het<br />
adequaat verzekeren van <strong>in</strong>komensverlies<br />
door arbeidsongeschiktheid<br />
met name <strong>in</strong> de huidige<br />
krappe arbeidsmarkt een<br />
belangrijke employee benefit<br />
kunnen zijn.<br />
Arbeidsomstandighedenbeleid<br />
Werkgevers<br />
positief over<br />
Arbowet<br />
Uit de tweejaarlijkse Werkgeversmonitor<br />
Arbeidsomstandigheden<br />
blijkt dat werkgevers positiever<br />
zijn gaan denken over het<br />
arbeidsomstandighedenbeleid.<br />
Bijna twee derde acht de we<strong>te</strong>n<br />
regelgev<strong>in</strong>g op dit <strong>te</strong>rre<strong>in</strong><br />
goed uitvoerbaar. Ongeveer een<br />
even groot deel v<strong>in</strong>dt de herzien<strong>in</strong>g<br />
van de Arbowet, die per<br />
1 januari 2007 is <strong>in</strong>gegaan, een<br />
goede ontwikkel<strong>in</strong>g. Aan de<br />
werkgeversmonitor, die vorig<br />
jaar november werd uitgevoerd<br />
door onderzoeksbureau<br />
Research en Beleid, deden<br />
ruim 3.000 werkgevers mee.<br />
Zie voor nadere <strong>in</strong>formatie<br />
over de herziene Arbowet:<br />
www.arbonie<strong>uw</strong>estijl.nl.<br />
Mediabarome<strong>te</strong>r<br />
Stormachtige<br />
groei privégegevens<br />
op<br />
<strong>in</strong><strong>te</strong>rnet<br />
De bekendheid van si<strong>te</strong>s als Hyves<br />
waarop mensen foto’s, video’s<br />
en overige privégegevens<br />
plaatsen, is de afgelopen twee<br />
jaar stormachtig gegroeid. Ruim<br />
de helft van de Nederlandse<br />
huishoudens is hiermee bekend.<br />
Dit is opmerkelijk, omdat bijvoorbeeld<br />
Hyves pas s<strong>in</strong>ds 2004 bestaat,<br />
en zijn bekendheid vooral<br />
via het <strong>in</strong>formele circuit heeft<br />
opgebo<strong>uw</strong>d. Een en ander blijkt<br />
uit de Mediabarome<strong>te</strong>r van accountants-<br />
en adviesorganisatie<br />
Ernst & Young.<br />
Een op de drie gebruikers die<br />
iets op deze si<strong>te</strong>s plaatst, ontvangt<br />
een reactie van een<br />
bezoeker. Vier op de tien ondervraagden<br />
staan positief<br />
<strong>te</strong>genover het feit dat hun con<strong>te</strong>nt<br />
voor onbekenden beschikbaar<br />
is. Een op de drie krijgt<br />
een positieve reactie. Verder<br />
blijkt uit het onderzoek dat<br />
mannen meer op de hoog<strong>te</strong><br />
zijn van ‘user genera<strong>te</strong>d con<strong>te</strong>nt’,<br />
maar dat vro<strong>uw</strong>en deze<br />
si<strong>te</strong>s <strong>in</strong><strong>te</strong>nsiever bezoeken. Een<br />
op de zes vro<strong>uw</strong>en (17%) geeft<br />
aan si<strong>te</strong>s zoals YouTube en<br />
Hyves ‘vaak’ <strong>te</strong> bezoeken, vergeleken<br />
met een op de tien<br />
mannen (11%). Van de groep<br />
onder de 34 jaar is 82% bekend<br />
met het plaatsen van privécon<strong>te</strong>nt<br />
op si<strong>te</strong>s.<br />
juni 2007<br />
15<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 15 24-05-2007 09:48:39
JURIDISCH<br />
Ondernemersrisico’s<br />
Terugval <strong>in</strong>komen<br />
groots<strong>te</strong><br />
zorg ondernemers<br />
Uit een onderzoek van verzeker<strong>in</strong>gsmaatschappij<br />
Delta Lloyd,<br />
waaraan ruim 15.000 ondernemers<br />
hebben meegewerkt, blijkt<br />
dat ruim 19% <strong>in</strong>komens<strong>te</strong>rugval,<br />
met name door arbeidsongeschiktheid<br />
en werkloosheid, als<br />
groots<strong>te</strong> risico bes<strong>te</strong>mpelt. Andere<br />
gro<strong>te</strong> risico’s voor de ondernemers<br />
zijn het aansprakelijkheidsrisico<br />
(17%) en veranderende<br />
wetgev<strong>in</strong>g (15%). Volgens<br />
de verzekeraar lopen met name<br />
de f<strong>in</strong>anciële gevolgen van een<br />
aansprakelijkheidss<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g snel<br />
hoog op, zeker <strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie met<br />
letselschade.<br />
Uit het onderzoek blijkt verder<br />
dat ondernemers zich ook zorgen<br />
maken over het verloop (13%)<br />
en verzuim (12%) van personeel.<br />
Opvallende uitkomst is dat ondernemers<br />
m<strong>in</strong>der bezorgd zijn<br />
over hun pensioen (9%), <strong>te</strong>rwijl<br />
een zzp’er met een <strong>in</strong>komen van<br />
twee keer modaal slechts 49% van<br />
zijn laatstgeno<strong>te</strong>n salaris fiscaal<br />
onders<strong>te</strong>und kan opbo<strong>uw</strong>en.<br />
Nie<strong>uw</strong>e straf<br />
Rech<strong>te</strong>r kan<br />
<strong>in</strong> toekomst<br />
thuisde<strong>te</strong>ntie<br />
opleggen<br />
M<strong>in</strong>is<strong>te</strong>r Hirsch Ball<strong>in</strong> van Justitie<br />
heeft een wetsontwerp voorbereid,<br />
dat rech<strong>te</strong>rs de bevoegdheid<br />
geeft om thuisde<strong>te</strong>ntie als<br />
nie<strong>uw</strong>e hoofdstraf op <strong>te</strong> leggen.<br />
De maximale duur van thuisde<strong>te</strong>ntie<br />
wordt vier maanden.<br />
Thuisde<strong>te</strong>ntie be<strong>te</strong>kent dat de<br />
veroordeelde wordt verplicht<br />
een <strong>in</strong> het vonnis aangegeven<br />
plaats, meestal zijn woonhuis,<br />
gedurende een bepaalde periode<br />
niet <strong>te</strong> verla<strong>te</strong>n. De veroordeelde<br />
mag zijn won<strong>in</strong>g slechts<br />
voor twee uur per dag verla<strong>te</strong>n<br />
voor bijvoorbeeld het doen van<br />
boodschappen, familiebezoek,<br />
spor<strong>te</strong>n of het bijwonen van een<br />
religieuze plechtigheid. Bui<strong>te</strong>nshuis<br />
werken is niet toegestaan.<br />
Een opleid<strong>in</strong>g of een op gedragsbeïnvloed<strong>in</strong>g<br />
gericht programma<br />
wordt niet aangeboden.<br />
De aanwezigheid van de veroordeelde<br />
thuis wordt gecontroleerd<br />
met behulp van elektronisch toezicht.<br />
De veroordeelde krijgt een<br />
enkel- of polsband om die verbonden<br />
is met een ontvanger die<br />
<strong>in</strong> het huis is geplaatst. Wanneer<br />
de ontvanger het contact met de<br />
enkel- of polsband verliest, wordt<br />
er automatisch via een <strong>in</strong>gebo<strong>uw</strong>de<br />
gsm-verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g een alarmmeld<strong>in</strong>g<br />
gestuurd naar een centrale<br />
meldkamer, waarna onmiddellijk<br />
actie wordt ondernomen.<br />
De nie<strong>uw</strong>e hoofdstraf geeft de<br />
rech<strong>te</strong>r meer mogelijkheden om<br />
een straf op <strong>te</strong> leggen die past<br />
bij de ernst van het strafbare feit<br />
en de persoonlijke omstandigheden<br />
van de dader. Thuisde<strong>te</strong>ntie<br />
biedt uitkomst voor die<br />
gevallen waar<strong>in</strong> een geldboe<strong>te</strong><br />
of taakstraf als <strong>te</strong> licht wordt<br />
ervaren, maar <strong>in</strong>sluit<strong>in</strong>g <strong>in</strong> een<br />
gevangenis niet noodzakelijk is.<br />
De verwacht<strong>in</strong>g is dat met thuisde<strong>te</strong>ntie<br />
als nie<strong>uw</strong>e hoofdstraf<br />
de rech<strong>te</strong>r m<strong>in</strong>der kor<strong>te</strong> vrijheidsstraffen<br />
zal opleggen.<br />
De Dienst Justitiële Inricht<strong>in</strong>gen<br />
(DJI) wordt verantwoordelijk<br />
voor de uitvoer<strong>in</strong>g van de thuisde<strong>te</strong>ntie.<br />
Naast het elektronisch<br />
toezicht krijgt de veroordeelde<br />
<strong>te</strong> maken met onaangekondigd<br />
huisbezoek om na <strong>te</strong> gaan of<br />
hij zich aan de regels houdt.<br />
Mocht dat niet het geval zijn dan<br />
kan de thuisde<strong>te</strong>ntie worden<br />
afgebroken en moet de veroordeelde<br />
naar de gevangenis. De<br />
DJI controleert ook of betrokkene<br />
zich houdt aan het verbod<br />
op drugsgebruik.<br />
Colofon<br />
ONDERNEMERS TIPS & SIGNALEN<br />
is een uitgave van <strong>Sdu</strong> Uitgevers<br />
en verschijnt 10 keer per jaar.<br />
Redactieadres:<br />
Ondernemers Tips & Signalen<br />
W.G.-ple<strong>in</strong> 277, 1054 SE Ams<strong>te</strong>rdam<br />
… (020) 689 01 45<br />
e-mail: opperland@tip.nl<br />
Uitgever:<br />
Mr. P.H.M. Pronk<br />
Redactiesecretariaat:<br />
<strong>Sdu</strong> Uitgevers<br />
Edo Proost<br />
Postbus 20025, 2500 EA Den Haag<br />
… (070) 378 93 66<br />
e-mail: e.proost@sdu.nl<br />
In<strong>te</strong>rnet:<br />
www.sdu.nl<br />
Basisvormgev<strong>in</strong>g:<br />
Seashore Media, Katwijk ZH<br />
Opmaak:<br />
emjee | grafische vormgev<strong>in</strong>g, Varik<br />
Abonnemen<strong>te</strong>n en adm<strong>in</strong>istratie<br />
De abonnementsprijs bedraagt € 87,50<br />
per jaar (<strong>in</strong>cl. BTW en verzendkos<strong>te</strong>n).<br />
Prijswijzig<strong>in</strong>gen voorbehouden.<br />
Abonnemen<strong>te</strong>n kunnen worden opgegeven<br />
bij <strong>Sdu</strong> Klan<strong>te</strong>nservice, postbus 20014,<br />
2500 EA Den Haag o.v.v. Ondernemers<br />
Tips & Signalen. Tel. (070) 378 98 80, fax<br />
(070) 378 97 83.<br />
Een abonnement kan op ieder gewenst<br />
tijdstip <strong>in</strong>gaan en geldt tot wederopzegg<strong>in</strong>g,<br />
<strong>te</strong>nzij anders overeengekomen. De<br />
m<strong>in</strong>imumlooptijd van een abonnement<br />
is één jaar. Partijen kunnen ieder schrif<strong>te</strong>lijk<br />
opzeggen <strong>te</strong>gen het e<strong>in</strong>de van de<br />
abonnementsperiode, met <strong>in</strong>achtnem<strong>in</strong>g<br />
van een opzeg<strong>te</strong>rmijn van twee maanden.<br />
Wij verwerken <strong>uw</strong> gegevens voor de uitvoer<strong>in</strong>g<br />
van de (abonnements)overeenkomst<br />
en om u van <strong>in</strong>formatie <strong>te</strong> voorzien<br />
over <strong>Sdu</strong> Uitgevers bv en zorgvuldig geselec<strong>te</strong>erde<br />
andere bedrijven. Als u geen<br />
prijs s<strong>te</strong>lt op deze <strong>in</strong>formatie, kunt u dit<br />
schrif<strong>te</strong>lijk melden bij <strong>Sdu</strong> Uitgevers, postbus<br />
20014, 2500 EA Den Haag. Voor <strong>in</strong>formatie<br />
over onze lever<strong>in</strong>gsvoorwaarden<br />
kunt u <strong>te</strong>recht op www.sdu.nl. Abonnemen<strong>te</strong>n<br />
gelden voor m<strong>in</strong>imaal één jaar<br />
ISSN: 1574-7743<br />
© 2007 <strong>Sdu</strong> Uitgevers, Den Haag<br />
Alle rech<strong>te</strong>n voorbehouden.<br />
Behoudens de door de Au<strong>te</strong>urswet 1912<br />
ges<strong>te</strong>lde uitzonder<strong>in</strong>gen, mag niets uit<br />
deze uitgave worden verveelvoudigd<br />
(waaronder begrepen het opslaan <strong>in</strong> een<br />
geautomatiseerd gegevensbestand) en/of<br />
openbaar gemaakt door middel van druk,<br />
fotokopie, microfilm of op welke andere<br />
wijze dan ook, zonder voorafgaande schrif<strong>te</strong>lijke<br />
toes<strong>te</strong>mm<strong>in</strong>g van de uitgever.<br />
De bij toepass<strong>in</strong>g van art. 16b en 17 Au<strong>te</strong>urswet<br />
1912 wet<strong>te</strong>lijk verschuldigde<br />
vergoed<strong>in</strong>gen wegens fotokopiëren, dienen<br />
<strong>te</strong> worden voldaan aan de Sticht<strong>in</strong>g Reprorecht,<br />
Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp,<br />
<strong>te</strong>lefoon (023) 799 78 10. Voor het overnemen<br />
van een gedeel<strong>te</strong> van deze uitgave<br />
<strong>in</strong> bloemlez<strong>in</strong>gen, readers en andere<br />
compilatiewerken op grond van art. 16<br />
Au<strong>te</strong>urswet 1912 dient men zich <strong>te</strong> wenden<br />
tot de Sticht<strong>in</strong>g PRO, Postbus 3060, 2130<br />
KB Hoofddorp, <strong>te</strong>lefoon (023) 799 78 09.<br />
Voor het overnemen van een gedeel<strong>te</strong> van<br />
deze uitgave <strong>te</strong>n behoeve van commer ciële<br />
doele<strong>in</strong>den dient men zich <strong>te</strong> wenden tot<br />
de uitgever. Hoewel aan de totstandkom<strong>in</strong>g<br />
van deze uitgave de ui<strong>te</strong>rs<strong>te</strong> zorg is bes<strong>te</strong>ed,<br />
kan voor de afwezigheid van eventuele<br />
(druk)fou<strong>te</strong>n en onvolledigheden niet<br />
worden <strong>in</strong>gestaan en aanvaarden de<br />
au<strong>te</strong>ur(s), redac<strong>te</strong>ur(en) en uitgever deswege<br />
geen aansprakelijkheid voor de<br />
gevolgen van eventueel voorkomende<br />
fou<strong>te</strong>n en onvolledigheden.<br />
16 juni 2007<br />
Ondernemers T&S nr5 M.<strong>in</strong>dd 16 24-05-2007 09:48:39