Productiehuizen in de BIS_een tussenstand.pdf - Theater Instituut ...
Productiehuizen in de BIS_een tussenstand.pdf - Theater Instituut ...
Productiehuizen in de BIS_een tussenstand.pdf - Theater Instituut ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Productiehuizen</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur:<br />
<strong>een</strong> <strong>tussenstand</strong><br />
september 2010<br />
BonteHond<br />
Dansateliers<br />
Dansmakers Amsterdam<br />
Feikes Huis<br />
Frascati Producties<br />
Generale Oost<br />
Grand Theatre Gron<strong>in</strong>gen<br />
Het Lab Utrecht<br />
hetveem theater<br />
Huis en Festival a/d Werf<br />
Huis van Bourgondië<br />
Korzo Producties<br />
M-Lab<br />
MC<br />
Muzieklab Brabant<br />
Oorkaan<br />
Paradiso Melkweg Productiehuis<br />
Productiehuis Brabant<br />
Productiehuis Oost-Ne<strong>de</strong>rland<br />
Productiehuis Rotterdam<br />
<strong>Theater</strong>productiehuis Zeelandia<br />
Toneelschuur Producties
Inhoudsopgave<br />
1. Inleid<strong>in</strong>g: opname <strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur<br />
als noodzakelijke functie b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> keten 03<br />
2. Een korte geschie<strong>de</strong>nis van <strong>de</strong> productiehuizen 04<br />
3. De opdracht vanuit het M<strong>in</strong>isterie van OCW 05<br />
4. De <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opdracht door<br />
<strong>de</strong> productiehuizen 06<br />
4.1. De metho<strong>de</strong> productiehuis 06<br />
4.2. Talentontwikkel<strong>in</strong>g - <strong>in</strong> relatie tot <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g 06<br />
4.3. Talentontwikkel<strong>in</strong>g - <strong>een</strong> bre<strong>de</strong> taakopvatt<strong>in</strong>g 07<br />
4.4. On<strong>de</strong>rzoek en ontwikkel<strong>in</strong>g 08<br />
4.5. Publieke presentatie 08<br />
5. Positioner<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten 09<br />
6. Tenslotte 10<br />
> BonteHond 12<br />
Dansateliers 13<br />
Dansmakers Amsterdam 14<br />
Feikes Huis 15<br />
Frascati Producties 16<br />
Generale Oost 17<br />
Grand Theatre Gron<strong>in</strong>gen 18<br />
Het Lab Utrecht 19<br />
hetveem theater 20<br />
Huis en Festival a/d Werf 21<br />
Huis van Bourgondië 22<br />
Korzo Producties 23<br />
M-Lab 24<br />
MC 25<br />
Muzieklab Brabant 26<br />
Oorkaan 27<br />
Paradiso Melkweg Productiehuis 28<br />
Productiehuis Brabant 29<br />
Productiehuis Oost-Ne<strong>de</strong>rland 30<br />
Productiehuis Rotterdam 31<br />
<strong>Theater</strong>productiehuis Zeelandia 32<br />
Toneelschuur Producties 33<br />
2 | september 2010
Inleid<strong>in</strong>g: opname <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur<br />
als noodzakelijke functie<br />
b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> keten<br />
01<br />
“De Raad is van men<strong>in</strong>g dat talentontwikkel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst<br />
<strong>een</strong> taak is die strikt bij <strong>de</strong> productiehuizen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
basis<strong>in</strong>frastructuur moet liggen.” 1<br />
S<strong>in</strong>ds 1 januari 2009 maken tweeëntw<strong>in</strong>tig productiehuizen<br />
<strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> zogenaam<strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur,<br />
waarmee zij officieel erkend zijn als <strong>de</strong> laboratoria voor<br />
theater, dans en muziek. Talentontwikkel<strong>in</strong>g van afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> podiumkunsten is <strong>de</strong> belangrijkste taak<br />
van <strong>de</strong> productiehuizen <strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur, terwijl<br />
zij als vanouds <strong>een</strong> grote bijdrage blijven leveren aan het<br />
ontwikkelen en vernieuwen van (<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> genres<br />
b<strong>in</strong>nen) <strong>de</strong> podiumkunstensector. <strong>Productiehuizen</strong> doen<br />
dit door zowel pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> talenten als freelance<br />
makers te begelei<strong>de</strong>n bij het ontwikkelen en realiseren<br />
van hun werk.<br />
Waar er enige tijd ondui<strong>de</strong>lijkheid bestond bij <strong>de</strong> beleidsmakers<br />
over <strong>de</strong> positie en taakstell<strong>in</strong>g 2 wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> productiehuizen<br />
met <strong>de</strong> opname <strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur <strong>in</strong><br />
hun totaliteit erkend, vanuit doelstell<strong>in</strong>gen als complementariteit,<br />
kwaliteit en urgentie. Dit is uniek <strong>in</strong> Europa<br />
en wordt door an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n met <strong>in</strong>teresse gevolgd. Er<br />
is g<strong>een</strong> land waar <strong>de</strong> overheid zo dui<strong>de</strong>lijk verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
neemt voor on<strong>de</strong>rzoek en ontwikkel<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
kunsten, en daarmee voor jonge kunstenaars en talenten<br />
genreontwikkel<strong>in</strong>g. Het is dé manier om het <strong>in</strong>vesteren<br />
<strong>in</strong> kwaliteit tot <strong>een</strong> duurzaam <strong>in</strong>vesteren te maken:<br />
vernieuw<strong>in</strong>g en beweg<strong>in</strong>g zorgen ervoor dat die kwaliteit<br />
op termijn behou<strong>de</strong>n blijft. De ook <strong>in</strong> het buitenland erken<strong>de</strong><br />
rijkdom en diversiteit van het Ne<strong>de</strong>rlandse podiumkunstenlandschap<br />
en <strong>de</strong> bijdrage daaraan van <strong>de</strong> productiehuizen,<br />
zijn onlosmakelijk met elkaar verbon<strong>de</strong>n.<br />
Bovendien blijken productiehuizen dit relatief efficiënt te<br />
doen, zowel <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> producties die on<strong>de</strong>r<br />
auspiciën van het Fonds Podiumkunsten (FPK) wor<strong>de</strong>n<br />
gemaakt als van <strong>de</strong> gezelschappen <strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur.<br />
Productiehuisvoorstelll<strong>in</strong>gen bedienen daarbij <strong>een</strong><br />
groot publiek, met name op festivals, <strong>in</strong> zalen met <strong>een</strong><br />
vlakke vloer en op an<strong>de</strong>re kle<strong>in</strong>e en grotere podia.<br />
Halverwege <strong>de</strong> eerste vierjarige cyclus <strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur<br />
maken <strong>de</strong> productiehuizen <strong>een</strong> tussenbalans<br />
op. Ook al zijn er veel on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge verschillen - verschillen<br />
die <strong>de</strong> diversiteit van <strong>de</strong> podiumkunsten weerspiegelen<br />
- <strong>de</strong> gem<strong>een</strong>schappelijke kern qua opdracht en taakstell<strong>in</strong>g<br />
is waar het hier om gaat, of het nu <strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>es muziek,<br />
dans dan wel theater betreft. Met <strong>de</strong> nieuwe positie<br />
<strong>in</strong> het culturele bestel voelen <strong>de</strong> productiehuizen <strong>de</strong><br />
behoefte om <strong>de</strong>ze positie, taakstell<strong>in</strong>g en visie opnieuw<br />
te omschrijven en te laten zien waar zij gem<strong>een</strong>schappelijk<br />
voor staan. Dankzij hun onafhankelijke positie b<strong>in</strong>nen<br />
het podiumkunstenstelsel verb<strong>in</strong><strong>de</strong>n en on<strong>de</strong>rsteunen zij<br />
actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen en mogelijkhe<strong>de</strong>n die voortkomen<br />
uit <strong>de</strong> ‘uitstroom’ van <strong>de</strong> kunstvakopleid<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong><br />
professionele podiumkunstenpraktijk, met aandacht voor<br />
maatschappelijke ontwikkel<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> <strong>in</strong>teresse van het<br />
publiek. Zij vervullen daarmee <strong>een</strong> onmisbare schakel <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> keten van het podiumkunstenstelsel op het gebied van<br />
vernieuw<strong>in</strong>g en ontwikkel<strong>in</strong>g van het aanbod. Hun professionaliteit<br />
en <strong>de</strong>skundigheid waarborgen <strong>een</strong> z<strong>in</strong>volle en<br />
uiterst efficiënte bested<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële mid<strong>de</strong>len die<br />
ermee gemoeid zijn en zorgen voor zichtbare en toetsbare<br />
resultaten.<br />
1 Raad voor Cultuur, Jaarverslag 2007/2008, Naar <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur, november 2009, pag 49<br />
2 Lees bijvoorbeeld het Vooradvies 2005-2008 van <strong>de</strong> Raad voor Cultuur: “De Raad constateert dat positie en taakstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> werkplaatsen en<br />
productiehuizen ten opzichte van elkaar en <strong>de</strong> rest van het bestel […] diffuus zijn gewor<strong>de</strong>n”.<br />
3 | september 2010
Een korte<br />
geschie<strong>de</strong>nis<br />
van <strong>de</strong><br />
productiehuizen3<br />
02<br />
S<strong>in</strong>ds <strong>de</strong> jaren zeventig van <strong>de</strong> vorige eeuw wordt <strong>een</strong><br />
aanzienlijk <strong>de</strong>el van het toneelaanbod voor (met name) <strong>de</strong><br />
kle<strong>in</strong>e en mid<strong>de</strong>lgrote podia gerealiseerd met projectsubsidies.<br />
Podiumkunstenaars verkozen onafhankelijkheid<br />
voor het uitwerken van hun i<strong>de</strong>eën, aangezien ze g<strong>een</strong><br />
kansen kregen om hun voorstell<strong>in</strong>gen op <strong>de</strong> planken te<br />
zetten b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> gevestig<strong>de</strong> structuren. Parallel aan <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>stijds rijksgesubsidieer<strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen ontstond zo <strong>een</strong><br />
bloeien<strong>de</strong> artistieke praktijk die op projectbasis opereert.<br />
Het bleek niet <strong>een</strong>voudig als <strong>in</strong>dividuele maker met enige<br />
cont<strong>in</strong>uïteit projectsubsidies te bemachtigen. Daarbij is<br />
het produceren van <strong>een</strong> voorstell<strong>in</strong>g <strong>een</strong> complexe on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>g.<br />
Als reactie hierop zag <strong>in</strong> <strong>de</strong> jaren tachtig <strong>de</strong><br />
theaterwerkplaats het daglicht. Hier kon<strong>de</strong>n jonge makers<br />
<strong>een</strong> productie realiseren, waarbij artistieke en organisatorische<br />
coach<strong>in</strong>g werd gebo<strong>de</strong>n. Het resultaat werd doorgaans<br />
<strong>in</strong> <strong>een</strong> beperkte sett<strong>in</strong>g gepresenteerd en maakte<br />
soms <strong>een</strong> tournee langs <strong>een</strong> aantal podia.<br />
E<strong>in</strong>d jaren tachtig ontston<strong>de</strong>n her en <strong>de</strong>r <strong>in</strong> het land <strong>de</strong><br />
eerste productiehuizen, meestal verbon<strong>de</strong>n aan <strong>een</strong> bestaand<br />
theater. Ze had<strong>de</strong>n als doel meer ervaren makers <strong>de</strong><br />
kans te bie<strong>de</strong>n zich artistiek ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen en producties<br />
te maken b<strong>in</strong>nen <strong>een</strong> professionele context. Deze<br />
voorstell<strong>in</strong>gen maakten doorgaans <strong>een</strong> langere tournee.<br />
Hier ontstaat het verschil tussen productiehuis en werkplaats:<br />
richt <strong>een</strong> werkplaats zich bovenal op het proces<br />
van theatermaken en op <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> theatermaker,<br />
<strong>een</strong> productiehuis is meer resultaatgericht en<br />
selecteert vooral beproefd talent. Een vergelijkbare ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
gebeurt <strong>in</strong> <strong>de</strong> dans, waar e<strong>in</strong>d jaren tachtig <strong>de</strong><br />
eerste danswerkplaatsen ontstaan en <strong>in</strong> <strong>de</strong> jaren negentig<br />
ook productiehuizen voor dans. Vanaf e<strong>in</strong>d jaren negentig<br />
volgt <strong>de</strong> muzieksector (pop, jazz, nieuwe muziek), steeds<br />
meer gebruik makend van allerlei kruisbestuiv<strong>in</strong>gen on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g<br />
en cross-overs naar an<strong>de</strong>re discipl<strong>in</strong>es. Daarbij<br />
moet aangemerkt wor<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> productiehuizen voor<br />
muziek zich vooral richten op het vergroten van hoogwaardig<br />
aanbod, waardoor <strong>de</strong> ‘vliegwielfunctie’ voor het<br />
ontwikkelen van het genre van groter belang is dan <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van recent afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n.<br />
Met <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur <strong>in</strong> 2009 is van<br />
overheidswege <strong>een</strong> bewuste keuze gemaakt <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />
die bijdragen aan talentontwikkel<strong>in</strong>g en aan vernieuw<strong>in</strong>g<br />
en ontwikkel<strong>in</strong>g van theater, dans, muziek en muziektheater<br />
te verankeren als productiehuizen. Vanaf dat moment<br />
wordt ook het on<strong>de</strong>rscheid tussen werkplaatsen en productiehuizen<br />
opgeheven, ook al blijven <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
functies <strong>in</strong> <strong>de</strong> praktijk wel <strong>de</strong>gelijk bestaan.<br />
Met <strong>de</strong> opdracht aan <strong>de</strong> productiehuizen om talentontwikkel<strong>in</strong>g<br />
tot belangrijke taak te maken is ook het beschikbare<br />
budget voor beg<strong>in</strong>nend talent bij het Fonds<br />
Podiumkunsten sterk afgenomen. Het overgrote <strong>de</strong>el van<br />
het geld voor projecten is bestemd voor vergevor<strong>de</strong>rd talent<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> tweejarige subsidieregel<strong>in</strong>g. Beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> talenten<br />
kunnen all<strong>een</strong> nog bij productiehuizen terecht.<br />
De geschie<strong>de</strong>nis van <strong>de</strong> productiehuizen <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland is<br />
<strong>in</strong>ternationaal gezien uniek. Deze ontwikkel<strong>in</strong>g markeert<br />
het karakteristieke Ne<strong>de</strong>rlandse podiumkunstenlandschap,<br />
dat <strong>in</strong> <strong>de</strong> jaren na Actie Tomaat en <strong>de</strong> Notenkrakerssuite<br />
is ontstaan en dat tot op <strong>de</strong> dag van vandaag<br />
toonaangevend is: vernieuwend, veelvormig en onafhankelijk.<br />
Werd dit werk aanvankelijk vooral <strong>in</strong> kle<strong>in</strong>e en autonome<br />
structuren ontwikkeld, met <strong>een</strong> bloeiend circuit<br />
van theater- en dansgezelschappen, muziekensembles,<br />
vlakkevloertheaters en zomerfestivals als gevolg, <strong>de</strong> afgelopen<br />
<strong>de</strong>cennia drong <strong>de</strong>ze ontwikkel<strong>in</strong>g ook tot <strong>de</strong><br />
schouwburgen en <strong>de</strong> concertzalen door.<br />
Door <strong>de</strong> opname van <strong>de</strong> productiehuizen <strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur<br />
volgt het beleid <strong>de</strong> praktijk en betekent het<br />
<strong>een</strong> erkenn<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> belangrijke rol die productiehuizen<br />
al langer spelen op het terre<strong>in</strong> van talentontwikkel<strong>in</strong>g,<br />
sterker nog, <strong>een</strong> erkenn<strong>in</strong>g dat zij <strong>een</strong> wezenlijke bijdrage<br />
leveren aan en zelfs <strong>een</strong> voorwaar<strong>de</strong> zijn voor het vernieuwen<br />
van <strong>de</strong> podiumkunstensector. De ‘veertigjarige’<br />
ervar<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> productiehuizenstructuur is onmisbaar<br />
ook voor <strong>de</strong> toekomstige ontwikkel<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
podiumkunsten. Meebewegend met <strong>de</strong> eisen<br />
van <strong>de</strong> tijd garan<strong>de</strong>ert zij <strong>een</strong> levendig en zich immer ontwikkelend<br />
podiumkunstenveld dat zowel nationaal als <strong>in</strong>ternationaal<br />
erkenn<strong>in</strong>g krijgt.<br />
3 Voor <strong>een</strong> uitvoerige beschrijv<strong>in</strong>g wordt verwezen naar <strong>de</strong> bijdrage van Noël Fischer aan Kweekvijvers of speeltu<strong>in</strong>en? <strong>Theater</strong>werkplaatsen en<br />
productiehuizen anno 2003, p. 7-14.<br />
4 | september 2010
De opdracht<br />
vanuit het<br />
M<strong>in</strong>isterie van OCW<br />
03<br />
Tot wijzig<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Regel<strong>in</strong>g subsidies en uitker<strong>in</strong>gen<br />
cultuuruit<strong>in</strong>gen, <strong>in</strong> verband met <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>een</strong> gedifferentieerd<br />
systeem van subsidieverstrekk<strong>in</strong>g ten behoeve<br />
van cultuuruit<strong>in</strong>gen, staat <strong>in</strong> <strong>de</strong> Regel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
M<strong>in</strong>ister van On<strong>de</strong>rwijs, Cultuur en Wetenschap van 15<br />
oktober 2007, nr. WJZ/2007/36442(8221):<br />
“Subsidie kan wor<strong>de</strong>n verstrekt aan productiehuizen die<br />
zich op <strong>een</strong> of meer terre<strong>in</strong>en van <strong>de</strong> podiumkunsten (dans,<br />
theater, muziek en muziektheater) richten. <strong>Productiehuizen</strong><br />
zijn <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen die bijdragen aan vernieuw<strong>in</strong>g en ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
van het betreffen<strong>de</strong> terre<strong>in</strong>. Ze leveren <strong>een</strong> belangrijke<br />
bijdrage aan <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
makers of freelance makers, door hen te begelei<strong>de</strong>n bij<br />
het maken van <strong>een</strong> of meer producties. Daarnaast dragen<br />
productiehuizen met hun activiteiten ook an<strong>de</strong>rsz<strong>in</strong>s bij aan<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g van het betreffen<strong>de</strong> terre<strong>in</strong> door het uitvoeren<br />
van vernieuwen<strong>de</strong> of experimentele activiteiten.<br />
Om voor subsidie <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g te komen is vereist dat<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g beschikt over <strong>de</strong> noodzakelijke faciliteiten.<br />
Bijvoorbeeld over studio’s en on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> technische<br />
voorzien<strong>in</strong>gen.<br />
Ver<strong>de</strong>r is vereist dat presentatie van <strong>de</strong> activiteiten gegaran<strong>de</strong>erd<br />
is. De wijze waarop is afhankelijk van het traject<br />
waar <strong>de</strong> presentatie <strong>de</strong> afsluit<strong>in</strong>g van vormt. Vaak zal het<br />
gaan om <strong>een</strong> kle<strong>in</strong>schalige presentatie op <strong>een</strong> podium van<br />
<strong>een</strong> productiehuis zelf. Als het productiehuis zelf g<strong>een</strong><br />
presentatiemogelijkheid heeft, kan wor<strong>de</strong>n volstaan met<br />
goe<strong>de</strong> afspraken met <strong>een</strong> of meer an<strong>de</strong>re podia, waardoor<br />
feitelijk gegaran<strong>de</strong>erd is dat activiteiten gepresenteerd<br />
wor<strong>de</strong>n. Wezenlijk is dat alle activiteiten uitmon<strong>de</strong>n<br />
<strong>in</strong> openbare presentaties, zodat belangstellen<strong>de</strong>n kennis<br />
kunnen nemen van <strong>de</strong> activiteiten van <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers.<br />
Gelet op het specifieke karakter van <strong>de</strong> productiehuizen<br />
wor<strong>de</strong>n er g<strong>een</strong> an<strong>de</strong>re eisen aan <strong>de</strong> omvang van <strong>de</strong> podia<br />
gesteld. Niet uitgesloten is dat <strong>een</strong> begeleid<strong>in</strong>gstraject<br />
uitmondt <strong>in</strong> <strong>een</strong> project dat niet geschikt is voor presentatie<br />
op <strong>een</strong> podium. In dat geval is die presentatie ook niet<br />
vereist. Voor productiehuizen geldt ook dat zij hun activiteiten<br />
verspreid over het jaar moeten realiseren.<br />
De artistiek lei<strong>de</strong>r is <strong>de</strong>gene die verantwoor<strong>de</strong>lijk is voor<br />
<strong>de</strong> artistieke koers van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g. In die hoedanigheid<br />
selecteert hij <strong>de</strong> makers waarmee het productiehuis samenwerkt.<br />
Tenslotte is vereist dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g voor haar<br />
artistieke cont<strong>in</strong>uïteit niet afhankelijk is van één of enkele<br />
artistieke lei<strong>de</strong>rs.”<br />
Gemeten naar <strong>de</strong> criteria zoals door het M<strong>in</strong>isterie van<br />
OCW beschreven, vervullen <strong>de</strong> gezamenlijke productiehuizen<br />
<strong>de</strong> beschreven taakstell<strong>in</strong>g uitermate goed, grofweg<br />
samen te vatten <strong>in</strong> drie wezenlijk opdrachten: 1.<br />
talentontwikkel<strong>in</strong>g, 2. on<strong>de</strong>rzoek en ontwikkel<strong>in</strong>g (van <strong>de</strong><br />
discipl<strong>in</strong>e) en 3. publieke presentatie.<br />
5 | september 2010
De <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
opdracht door<br />
<strong>de</strong> productiehuizen<br />
04<br />
4.1. De metho<strong>de</strong> productiehuis<br />
Kunst is onvoorspelbaar, gaat richt<strong>in</strong>gen uit die we voordien<br />
niet had<strong>de</strong>n kunnen vermoe<strong>de</strong>n. De eigenz<strong>in</strong>nigheid<br />
van jonge talentvolle kunstenaars - <strong>de</strong> Ivo Van Hoves, Kriszt<strong>in</strong>a<br />
<strong>de</strong> Châtels of Re<strong>in</strong>bert <strong>de</strong> Leeuws van <strong>de</strong> toekomst<br />
herkennen en on<strong>de</strong>rsteunen, ook dát vergt <strong>een</strong> bepaald<br />
talent. Ook om vervolgens die kunstenaars <strong>de</strong> ruimte te<br />
geven zich te ontwikkelen én ze tegelijkertijd kritisch te<br />
volgen. De productiehuizen hebben <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundigheid<br />
om maatwerk te leveren en om <strong>de</strong> kunstenaars kritisch<br />
en on<strong>de</strong>rsteunend te helpen bij het opbouwen van hun<br />
carrière. De artistiek lei<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> productiehuizen zijn<br />
daarb<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> `matchmakers’. Zij zijn g<strong>een</strong> kunstenaars,<br />
maar mentoren, dramaturgen, begelei<strong>de</strong>rs. De jonge kunstenaars<br />
krijgen daardoor alle ruimte om hun eigen artistieke<br />
profiel uit te werken, zon<strong>de</strong>r zich te hoeven verhou<strong>de</strong>n<br />
tot <strong>een</strong> an<strong>de</strong>r sterk artistiek profiel zoals het geval is<br />
bij <strong>een</strong> gezelschap. Een productiehuis biedt professionele<br />
on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g, maar juist door <strong>de</strong> persoonlijke verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> artistiek lei<strong>de</strong>r met <strong>de</strong> maker, diens plannen<br />
en toekomstvisie, is het mogelijk op het scherpst van <strong>de</strong><br />
sne<strong>de</strong> <strong>een</strong> jong talent kritisch te bevragen en te sturen.<br />
Dankzij het veelkleurige palet van alle productiehuizen<br />
samen zijn er ruime mogelijkhe<strong>de</strong>n om jonge kunstenaars<br />
<strong>in</strong> al hun verschei<strong>de</strong>nheid te on<strong>de</strong>rsteunen. Zo staat <strong>een</strong><br />
grotere vraag naar vakmatigheid naast <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
van eigentijdse vormen van community art. Hernieuw<strong>de</strong><br />
aandacht voor repertoire v<strong>in</strong><strong>de</strong>n we naast <strong>de</strong> bloei van<br />
nieuwe cross-overs of <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re ontwikkel<strong>in</strong>g van genres.<br />
Diversiteit, engagement en <strong>in</strong>ternationaliteit zijn belangrijke<br />
thema’s.<br />
Naast <strong>de</strong> artistieke begeleid<strong>in</strong>g bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> productiehuizen<br />
ge<strong>de</strong>gen zakelijke en productionele on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g. Door<br />
hun verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g met het publiek en <strong>de</strong> samenlev<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong><br />
zij opereren staat <strong>een</strong> artistieke ontwikkel<strong>in</strong>g bovendien<br />
nooit los van <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g. Voor sommige productiehuizen<br />
speelt daarbij <strong>een</strong> specifieke regionale opdracht <strong>een</strong><br />
belangrijke rol, of <strong>een</strong> opdracht naar discipl<strong>in</strong>e of genre.<br />
Extra kwaliteit is dat het netwerk van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
productiehuizen zich uitstrekt tot <strong>in</strong> het buitenland. Daardoor<br />
is het jonge talent en hun werk vanaf het beg<strong>in</strong> verbon<strong>de</strong>n<br />
met <strong>in</strong>ternationale ontwikkel<strong>in</strong>gen en omgekeerd.<br />
Ook al behoren <strong>de</strong> productiehuizen <strong>in</strong>mid<strong>de</strong>ls zelf tot het<br />
‘establishment’ - als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur<br />
- ze willen niet stilstaan en zullen hun specifieke rol <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
keten <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> jaren nog nadrukkelijker vervullen en<br />
voor het voetlicht brengen.<br />
4.2. Talentontwikkel<strong>in</strong>g -<br />
<strong>in</strong> relatie tot <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Wie zijn kunstopleid<strong>in</strong>g, die slechts vier jaar mag duren,<br />
heeft afgerond en aan <strong>de</strong> slag wil, klopt <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie<br />
aan bij <strong>een</strong> productiehuis. De eerste jaren na het afstu<strong>de</strong>ren<br />
zijn van groot belang om <strong>een</strong> eigen stijl als scheppend<br />
kunstenaar te ont<strong>de</strong>kken, te testen, te laten rijpen. <strong>Productiehuizen</strong><br />
bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> juiste condities aan <strong>de</strong>ze jonge<br />
makers om te groeien totdat ze zelfstandig ver<strong>de</strong>r kunnen.<br />
Zij on<strong>de</strong>rschrijven <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> Raad voor Cultuur dat<br />
talentontwikkel<strong>in</strong>g <strong>een</strong> taak is die bij <strong>de</strong> productiehuizen<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur moet liggen, en nemen tegelijk<br />
<strong>de</strong>ze taak op zich <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met an<strong>de</strong>re partners<br />
<strong>in</strong> het veld, zoals opleid<strong>in</strong>gen, gezelschappen, fondsen,<br />
(zomer)festivals en podia.<br />
In eerste <strong>in</strong>stantie is <strong>een</strong> goe<strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen<br />
onontbeerlijk. De rijksoverheid <strong>in</strong>vesteert veel <strong>in</strong><br />
kunstvakon<strong>de</strong>rwijs en het is aan <strong>de</strong> productiehuizen <strong>de</strong><br />
‘offspr<strong>in</strong>g’ daarvan zo goed mogelijk te faciliteren. Toch<br />
is <strong>een</strong> strenge selectie daarbij <strong>een</strong> eerste vereiste. <strong>Productiehuizen</strong><br />
streven het ver<strong>de</strong>r ontwikkelen van talenten<br />
na, met <strong>de</strong> gezon<strong>de</strong> ambitie toptalenten voort te brengen,<br />
<strong>een</strong> term die all<strong>een</strong> b<strong>in</strong>nen <strong>een</strong> nationale en <strong>in</strong>ternationale<br />
context relevant is. Een productiehuis is <strong>in</strong> dit perspectief<br />
<strong>een</strong> fijne zeef, die m<strong>in</strong><strong>de</strong>r talentrijke makers filtert. In eerste<br />
<strong>in</strong>stantie v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong>ze selectie plaats aan het e<strong>in</strong>d van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gsfase; <strong>een</strong> twee<strong>de</strong> belangrijk keuzemoment kan<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> praktijk echter pas na enkele jaren van samenwerken<br />
wor<strong>de</strong>n gemaakt.<br />
6 | september 2010
Over het algem<strong>een</strong> zorgen opleid<strong>in</strong>gen voor meer afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n<br />
dan dat er plekken zijn bij productiehuizen.<br />
Dit impliceert afvallers. <strong>Productiehuizen</strong> kunnen zich echter<br />
v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> het <strong>de</strong>vies: je moet er - net zoals <strong>in</strong> <strong>de</strong> wetenschap<br />
en <strong>de</strong> sport (<strong>de</strong>nk aan Jong Oranje) - meer<strong>de</strong>re oplei<strong>de</strong>n<br />
om enkele toptalenten over te hou<strong>de</strong>n. Ruimte voor<br />
mislukk<strong>in</strong>g is <strong>in</strong> <strong>de</strong>zen <strong>een</strong> essentiële voorwaar<strong>de</strong>. All<strong>een</strong><br />
zo kunnen productiehuizen zich hou<strong>de</strong>n aan hun taak dit<br />
toptalent ook zichtbaar te maken. Dries Verhoeven, Lotte<br />
van <strong>de</strong>n Berg, Wun<strong>de</strong>rbaum, Ann Van <strong>de</strong>n Broek, Col<strong>in</strong><br />
Ben<strong>de</strong>rs, PIPS:lab, André G<strong>in</strong>gras en Erik Whien zijn voorbeel<strong>de</strong>n<br />
van zulk talent. Via het pad van <strong>de</strong> productiehuizen<br />
zitten zij nu kwalitatief aan <strong>de</strong> (<strong>in</strong>ter)nationale top, en<br />
on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n zich bovendien door hun zoektocht naar<br />
nieuwe vormen. Toptalent en vernieuw<strong>in</strong>g gaan hier dus<br />
hand <strong>in</strong> hand.<br />
Om <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van talenten <strong>in</strong>zichtelijker te maken,<br />
hebben <strong>de</strong> productiehuizen het <strong>in</strong>itiatief genomen <strong>een</strong><br />
talentvolgsysteem op te zetten <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van <strong>een</strong> database,<br />
met kerngegevens als makers en producties vanaf<br />
kalen<strong>de</strong>rjaar 2001. (Doelstell<strong>in</strong>g: te raadplegen vanaf 15<br />
november 2010). Dit talentvolgsysteem biedt feitelijk materiaal<br />
voor <strong>de</strong> zelfreflectie op ons functioneren, maar biedt<br />
ook mogelijkhe<strong>de</strong>n voor kunstvakopleid<strong>in</strong>gen, het FPK en<br />
het M<strong>in</strong>isterie van OCW om <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van talenten te<br />
volgen en eventueel beleid daarop af te stemmen.<br />
4.3. Talentontwikkel<strong>in</strong>g -<br />
<strong>een</strong> bre<strong>de</strong> taakopvatt<strong>in</strong>g<br />
De productiehuizen vatten hun talentontwikkel<strong>in</strong>gstaak<br />
breed op, waar<strong>in</strong> uit<strong>een</strong>lopen<strong>de</strong> trajecten doorlopen kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n. Zo is talentontwikkel<strong>in</strong>g niet per <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itie gekoppeld<br />
aan jong of pas afgestu<strong>de</strong>erd. Ook <strong>in</strong> latere fases<br />
is er bij makers behoefte aan ontwikkel<strong>in</strong>g, bijvoorbeeld<br />
bij acteurs die zich willen richten op regisseren of schrijven,<br />
bij dansers die zich doorontwikkelen tot choreograaf<br />
of theaterregisseurs die <strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e muziektheater willen<br />
leren kennen en ver<strong>de</strong>r ontwikkelen. <strong>Productiehuizen</strong> zijn<br />
er daarom voor jonge, pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n én voor zij<strong>in</strong>stromers<br />
en terug-stromers.<br />
De standaardopvatt<strong>in</strong>g van het M<strong>in</strong>isterie van OCW over<br />
doorstroom van talentrijke makers verloopt van opleid<strong>in</strong>g<br />
naar productiehuis, naar (eigen) gezelschap of ensemble,<br />
naar podia. Uit ervar<strong>in</strong>g constateren productiehuizen dat<br />
er meer<strong>de</strong>re routes zijn. Zo ook van opleid<strong>in</strong>g via productiehuis<br />
naar gezelschap en weer terug naar het productiehuis.<br />
Of van opleid<strong>in</strong>g rechtstreeks naar gezelschap en<br />
aansluitend naar productiehuis. Of van productiehuis naar<br />
productiehuis naar gezelschap, omdat <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
profielen van productiehuizen aanvullend kunnen werken<br />
bij <strong>de</strong> carrière-opbouw van <strong>een</strong> jonge maker. Er zijn met<br />
an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n meer<strong>de</strong>re trajecten van talentontwikkel<strong>in</strong>g<br />
mogelijk, en dat is maar goed ook.<br />
Hoe meer aandacht voor talentontwikkel<strong>in</strong>g - ook bij <strong>de</strong><br />
grote gezelschappen - hoe beter. Voor <strong>de</strong> vitaliteit van<br />
theater en dans stimuleren <strong>de</strong> productiehuizen uiteraard<br />
óók <strong>de</strong> doorstroom van makers naar gezelschappen.<br />
Een zo goed mogelijke afstemm<strong>in</strong>g tussen productiehuis<br />
en gezelschap is <strong>een</strong> belangrijk punt van aandacht, zodat<br />
het ren<strong>de</strong>ment voor <strong>de</strong> maker gemaximaliseerd kan<br />
wor<strong>de</strong>n. Voorbeel<strong>de</strong>n van vruchtbare samenwerk<strong>in</strong>gen, al<br />
dan niet geïnstitutionaliseerd, tussen gezelschappen en<br />
productiehuizen zijn er <strong>in</strong>mid<strong>de</strong>ls te over. Maar met name<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste fase van talentontwikkel<strong>in</strong>g bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> productiehuizen<br />
<strong>een</strong> geschikter ka<strong>de</strong>r aan prille kunstenaars.<br />
7 | september 2010
4.4. On<strong>de</strong>rzoek en ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
<strong>Productiehuizen</strong> hebben naast het begelei<strong>de</strong>n en faciliteren<br />
van talentrijke makers ook <strong>een</strong> functie als laboratorium.<br />
Zij zijn plekken waar on<strong>de</strong>rzoek wordt gedaan en<br />
waar wordt <strong>in</strong>gezet op nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen. Met <strong>de</strong>ze<br />
research & <strong>de</strong>velopment dragen <strong>de</strong> productiehuizen bij<br />
aan <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e <strong>in</strong> het algem<strong>een</strong>. De<br />
productiehuizen muziek hebben zelfs als specifieke opdracht<br />
van <strong>de</strong> Raad meegekregen dat zij <strong>een</strong> waar<strong>de</strong>volle<br />
aanvull<strong>in</strong>g moeten zijn op het bestaan<strong>de</strong> aanbod en <strong>de</strong><br />
discipl<strong>in</strong>e moeten verdiepen en ontwikkelen. On<strong>de</strong>rzoek<br />
en ontwikkel<strong>in</strong>g is dan ook <strong>de</strong> belangrijkste taak van déze<br />
productiehuizen.<br />
Naast <strong>de</strong> jonge makers voor wie het van belang is dat<br />
zij zoveel mogelijk kilometers kunnen maken, hebben<br />
gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong>(re) freelancers vaak <strong>de</strong> behoefte om (opnieuw)<br />
experimenteel on<strong>de</strong>rzoek te doen. Het betreft<br />
doorgaans risicovolle projecten, waarbij succes op voorhand<br />
niet gewaarborgd is. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> productiehuizen, <strong>de</strong><br />
‘laboratoria van <strong>de</strong> podiumkunsten’, is er volop ruimte<br />
voor workshops, tra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen, (<strong>in</strong>ternationale) uitwissel<strong>in</strong>g,<br />
resi<strong>de</strong>nties en <strong>de</strong>bat.<br />
Gezien <strong>de</strong> taakstell<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> gezelschappen<br />
en ensembles bestaat er we<strong>in</strong>ig ruimte om dit soort experimentele<br />
projecten bij hen te ontwikkelen. Ook producenten<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> vrije sector bie<strong>de</strong>n hier vanwege hun commerciële<br />
<strong>in</strong>steek nauwelijks mogelijkhe<strong>de</strong>n. <strong>Productiehuizen</strong><br />
scheppen vanuit hun specifieke opdracht juist <strong>een</strong> ka<strong>de</strong>r<br />
waarb<strong>in</strong>nen risico genomen kan wor<strong>de</strong>n. Zij zetten hun<br />
ervar<strong>in</strong>g en expertise <strong>in</strong> bij <strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rzoeksprojecten en<br />
doen daarmee aan repertoire- en discipl<strong>in</strong>eontwikkel<strong>in</strong>g,<br />
aan het stimuleren van nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen en<br />
tussen <strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>es, maar ook b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> regio waar zij<br />
gevestigd zijn.<br />
4.5. Publieke presentatie<br />
Bij productiehuizen leren (jonge) kunstenaars na te <strong>de</strong>nken<br />
over hun publiek en <strong>de</strong> context waar<strong>in</strong> zij hun werk maken<br />
en tonen. Ook <strong>de</strong>ze brugfunctie naar het publiek is <strong>een</strong><br />
belangrijk element van <strong>de</strong> talentontwikkel<strong>in</strong>g waar productiehuizen<br />
sterk <strong>in</strong> zijn. Het gaat niet all<strong>een</strong> om publieksaantallen<br />
en doelgroepen, maar ook om <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van<br />
<strong>een</strong> scherp bewustzijn met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> positie van<br />
<strong>de</strong> kunstenaar <strong>in</strong> <strong>de</strong> samenlev<strong>in</strong>g. Welke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
wenst <strong>de</strong> maker te nemen <strong>in</strong> het publieke dome<strong>in</strong> en<br />
hoe verhoudt zijn werk zich tot <strong>de</strong> wereld? Het besef dat<br />
het publieke draagvlak voor <strong>de</strong> gesubsidieer<strong>de</strong> kunsten <strong>in</strong><br />
toenemen<strong>de</strong> mate bepalend is voor het draagvlak van <strong>de</strong><br />
kunst(enaar) zelf, maakt expliciet <strong>de</strong>el uit van het gesprek<br />
over <strong>de</strong> nieuwe wegen die <strong>de</strong> kunstenaars <strong>in</strong>slaan. Het<br />
wordt <strong>een</strong> gezamenlijk belang om die wegen vervolgens te<br />
tonen aan <strong>een</strong> (zo groot mogelijk) publiek.<br />
Veel productiehuizen beschikken over <strong>een</strong> podium: produceren<br />
en presenteren gaan daar hand <strong>in</strong> hand. Deze<br />
unieke koppel<strong>in</strong>g van talentontwikkel<strong>in</strong>g aan <strong>een</strong> podiumfunctie<br />
genereert <strong>een</strong> generatie makers waarbij artistieke<br />
vernieuw<strong>in</strong>g en publieksbereik hand <strong>in</strong> hand gaan. Waar<br />
<strong>een</strong> eigen presentatieplek ontbreekt, gaan productiehuizen<br />
allianties aan met podia. Daarnaast hebben bijna alle<br />
productiehuizen goe<strong>de</strong> contacten met festivals of zoeken<br />
zij bijzon<strong>de</strong>re locaties om hun producties te presenteren.<br />
Festivals als Festival Cement, Over het IJ Festival, Karavaan,<br />
theaterfestival Boulevard en Oerol maken <strong>in</strong> ruime<br />
mate gebruik van <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n en het aanbod van<br />
<strong>de</strong> productiehuizen. Deze niet-reguliere speelplekken, die<br />
vaak tij<strong>de</strong>ns (zomer)festivals wor<strong>de</strong>n benut, hebben <strong>de</strong> afgelopen<br />
jaren bewezen <strong>een</strong> groot publieksbereik te genereren.<br />
Zo komt <strong>een</strong> groot publiek direct <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g met<br />
<strong>de</strong> nieuwste ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> podiumkunsten. De samenwerk<strong>in</strong>g<br />
met <strong>de</strong>ze partners willen we <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst<br />
ver<strong>de</strong>r uitbouwen.<br />
De productiehuizen hebben met het M<strong>in</strong>isterie van OCW <strong>een</strong><br />
prestatiecontract afgesloten wat betreft <strong>de</strong> publieksafname.<br />
Talentontwikkel<strong>in</strong>g, vernieuw<strong>in</strong>g en experiment staan bij <strong>de</strong><br />
productiehuizen voorop en <strong>een</strong> publieke presentatie is <strong>een</strong><br />
vereiste. Het ontwikkelen van publiek draagvlak voor het werk<br />
van <strong>een</strong> maker en daarmee ook van <strong>de</strong> productiehuizen staat<br />
daarbij volop <strong>in</strong> <strong>de</strong> aandacht en wordt ver<strong>de</strong>r ontwikkeld.<br />
8 | september 2010
Positioner<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> keten<br />
05<br />
<strong>Productiehuizen</strong> nemen <strong>een</strong> centrale positie <strong>in</strong> <strong>de</strong> ketengedachte<br />
<strong>in</strong>. Afstemm<strong>in</strong>g is daarbij <strong>een</strong> voorwaar<strong>de</strong>, met<br />
opleid<strong>in</strong>gen én gezelschappen en <strong>de</strong> rest van het veld. Er<br />
is daarbij ook behoefte aan afstemm<strong>in</strong>g en regie met het<br />
Fonds Podiumkunsten (FPK).<br />
Het FPK en <strong>de</strong> productiehuizen zijn bei<strong>de</strong> met talentontwikkel<strong>in</strong>g<br />
en vernieuw<strong>in</strong>g bezig. Ook al is dat op verschillen<strong>de</strong><br />
momenten <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze ontwikkel<strong>in</strong>g, bei<strong>de</strong> zijn<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> doorstroom van makers van<br />
productiehuizen naar an<strong>de</strong>re posities b<strong>in</strong>nen het veld. De<br />
zelfstandige positioner<strong>in</strong>g van theatermakers afkomstig<br />
van <strong>de</strong> productiehuizen v<strong>in</strong>dt vaak plaats door mid<strong>de</strong>l van<br />
(meerjarige) projectsubsidies. Voor <strong>een</strong> optimaal ren<strong>de</strong>ment<br />
is <strong>een</strong> goe<strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> productiehuizen<br />
en FPK van belang, zodat <strong>de</strong> doorgaans meerjarige<br />
<strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen het maximale resultaat opleveren. Zo realiseert<br />
<strong>een</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> door het FPK met <strong>een</strong> (meerjarige)<br />
projectsubsidie gehonoreer<strong>de</strong> makers zijn producties <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> productiehuizen.<br />
<strong>Productiehuizen</strong> staan vaak aan het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> keten<br />
en kunnen geduren<strong>de</strong> <strong>een</strong> aantal jaren <strong>een</strong> natuurlijke<br />
schift<strong>in</strong>g laten ontstaan. <strong>Productiehuizen</strong> zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> positie<br />
het toptalent succesvol op te lei<strong>de</strong>n. Na <strong>een</strong> aantal jaren<br />
zou het FPK <strong>de</strong> taak van on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>ze makers<br />
moeten overnemen. In hoeverre <strong>de</strong> productiehuizen<br />
structureel <strong>een</strong> rol moeten vervullen <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g<br />
van onafhankelijke makers met mid<strong>de</strong>len, al dan niet via<br />
<strong>een</strong> twee- of vierjarige subsidie is <strong>een</strong> open gesprek dat<br />
<strong>de</strong> productiehuizen graag willen voeren met het FPK.<br />
Bij <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Associatie voor Podiumkunsten<br />
(NAPK) is <strong>een</strong> platform gestart waarb<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> productiehuizen<br />
en <strong>de</strong> professionele theaterpraktijk ‘samen aan tafel<br />
zitten’. Dit gesprek ten behoeve van afstemm<strong>in</strong>g, verdiep<strong>in</strong>g<br />
en verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor talentontwikkel<strong>in</strong>g<br />
is <strong>in</strong>mid<strong>de</strong>ls uitgebreid met <strong>de</strong> VSCD. Daarnaast is er <strong>een</strong><br />
bloeien<strong>de</strong> praktijk van ‘best practices’, waarbij er sprake<br />
is van <strong>een</strong> structurele samenwerk<strong>in</strong>g tussen productiehuizen,<br />
opleid<strong>in</strong>gen, gezelschappen en podia.<br />
Die gewenste regie, zo beseffen <strong>de</strong> productiehuizen, kan<br />
all<strong>een</strong> dan wor<strong>de</strong>n gerealiseerd als alle partijen aan tafel<br />
plaatsnemen en <strong>de</strong> gezamenlijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
nemen om allianties te sme<strong>de</strong>n. Hierbij dienen <strong>de</strong> kracht<br />
en <strong>de</strong> functie van alle partijen het uitgangspunt te zijn.<br />
9 | september 2010
Tenslotte<br />
06<br />
Ondanks alle on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge verschillen tussen <strong>de</strong> productiehuizen<br />
en tussen <strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>es biedt dit stuk <strong>een</strong> gem<strong>een</strong>schappelijk<br />
ka<strong>de</strong>r voor alle productiehuizen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
podiumkunsten. Dit ka<strong>de</strong>r bouwt voort op <strong>de</strong> opdracht<br />
die het M<strong>in</strong>isterie van OCW aan <strong>de</strong> productiehuizen heeft<br />
gesteld bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> nieuwe basis<strong>in</strong>frastructuur<br />
en maakt gebruik van <strong>de</strong> ervar<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> afgelopen<br />
twee jaar.<br />
Zoals <strong>de</strong> kunst zelf stellen <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen die die kunst<br />
mogelijk maken, zichzelf ook altijd ter discussie. Wat is <strong>de</strong><br />
betekenis, toen en nu, en is die te rechtvaardigen voor <strong>de</strong><br />
toekomst? En zoals bij elke kunst<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur,<br />
wordt <strong>de</strong>ze betekenis kritisch getoetst door<br />
<strong>de</strong> Raad voor Cultuur. Zo ook bij <strong>de</strong> productiehuizen, die<br />
met dit stuk aantonen dat het systeem van productiehuizen,<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g die daarmee gemoeid is en <strong>de</strong> plek<br />
die <strong>in</strong>genomen wordt <strong>in</strong> het bestel, van belang is voor <strong>de</strong><br />
ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> gehele podiumkunsten en <strong>de</strong> veranker<strong>in</strong>g<br />
die <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse podiumkunst heeft, zowel nationaal<br />
als <strong>in</strong>ternationaal.<br />
De belangrijkste punten nog even op <strong>een</strong> rij:<br />
- Het systeem van productiehuizen met hun specifieke<br />
metho<strong>de</strong> is <strong>een</strong> resultaat van <strong>een</strong> 40-jarige ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
die nu en <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst <strong>een</strong> wezenlijke bijdrage levert<br />
aan <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g en vernieuw<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
podiumkunsten en <strong>de</strong> veranker<strong>in</strong>g die <strong>de</strong>ze ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
krijgt <strong>in</strong> het huidige en toekomstige publiek.<br />
- De onafhankelijke positie van <strong>de</strong> productiehuizen waar<br />
borgt <strong>de</strong> brugfunctie die zij vervullen tussen <strong>de</strong> kunstvakopleid<strong>in</strong>gen,<br />
<strong>de</strong> professionele praktijk, maatschappelijke<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gen en het publiek. Deze onafhankelijke<br />
brugfunctie rechtvaardigt <strong>een</strong> blijven<strong>de</strong> positie b<strong>in</strong>nen<br />
<strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur.<br />
- De <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> productiehuizen is welbesteed gezien<br />
<strong>de</strong> bijdrage die er geleverd wordt aan <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
en vernieuw<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> podiumkunsten. Individueel<br />
functioneren is uiteraard on<strong>de</strong>rhevig aan <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>gsmetho<strong>de</strong>n<br />
van het Ne<strong>de</strong>rlandse kunstenbestel.<br />
- De productiehuizen nemen nadrukkelijk <strong>de</strong> taak op zich<br />
om afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> kunstenaars te on<strong>de</strong>rsteunen. Daarnaast<br />
on<strong>de</strong>rsteunen zij ‘zij-<strong>in</strong>stromers’en ‘terug-stromers’<br />
en vervullen <strong>de</strong> taak om bepaal<strong>de</strong> regio’s of discipl<strong>in</strong>eontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
te on<strong>de</strong>rsteunen.<br />
- De output van <strong>de</strong> productiehuizen is zichtbaar en toetsbaar.<br />
- De productiehuizen zijn <strong>een</strong> onmisbare schakel <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>ternationale uitstral<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> huidige en toekomstige<br />
Ne<strong>de</strong>rlandse podiumkunsten.<br />
- Voor <strong>een</strong> goe<strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g en samenwerk<strong>in</strong>g zijn<br />
verschillen<strong>de</strong> platforms en samenwerk<strong>in</strong>gsverban<strong>de</strong>n <strong>in</strong><br />
het leven geroepen of wor<strong>de</strong>n nog ontwikkeld.<br />
Juist <strong>in</strong> <strong>de</strong> discussie op basis van argumenten kan het bestel<br />
<strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland zich ver<strong>de</strong>r ontwikkelen. Daarom wordt<br />
<strong>een</strong> ie<strong>de</strong>r opgeroepen te reageren op <strong>de</strong>ze tekst. De gezamenlijke<br />
productiehuizen gaan graag <strong>de</strong> discussie aan.<br />
10 | september 2010
Lees meer<br />
over <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>dividuele<br />
productiehuizen<br />
BonteHond<br />
Dansateliers<br />
Dansmakers Amsterdam<br />
Feikes Huis<br />
Frascati Producties<br />
Generale Oost<br />
Grand Theatre Gron<strong>in</strong>gen<br />
Het Lab Utrecht<br />
hetveem theater<br />
Huis en Festival a/d Werf<br />
Huis van Bourgondië<br />
Korzo Producties<br />
M-Lab<br />
MC<br />
Muzieklab Brabant<br />
Oorkaan<br />
Paradiso Melkweg Productiehuis<br />
Productiehuis Brabant<br />
Productiehuis Oost-Ne<strong>de</strong>rland<br />
Productiehuis Rotterdam<br />
<strong>Theater</strong>productiehuis Zeelandia<br />
Toneelschuur Producties
www.bontehond.net<br />
Stadhuisple<strong>in</strong> 2<br />
1315 HT Almere<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Noël Fischer<br />
Artistiek producent: Joop Kuyvenhoven<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Margreet Huiz<strong>in</strong>g<br />
BonteHond<br />
BonteHond is hét jeugdtheatergezelschap en productiehuis<br />
<strong>in</strong> Flevoland/Almere, met <strong>een</strong> uitgesproken beel<strong>de</strong>n<strong>de</strong>,<br />
fysieke stijl. Eigenz<strong>in</strong>nig theater van nieuw en ervaren talent.<br />
BonteHond speelt <strong>in</strong> het theater, op locatie, <strong>in</strong> het klaslokaal<br />
en op festivals voor jong en volwassen publiek.<br />
BonteHond neemt <strong>een</strong> tamelijk unieke positie <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen<br />
het Ne<strong>de</strong>rlandse landschap voor jeugdtheater. B<strong>in</strong>nen<br />
één organisatie richten we ons als productiehuis voor<br />
nieuwe makers op ontwikkel<strong>in</strong>g én als theaterhuis voor<br />
familie- en klassenvoorstell<strong>in</strong>gen op cont<strong>in</strong>uïteit. Hiermee<br />
vervult BonteHond <strong>de</strong> kerntaken van <strong>een</strong> jeugdtheatervoorzien<strong>in</strong>g<br />
én productiehuis voor jeugdtheatermakers.<br />
Deze comb<strong>in</strong>atie is bewust gekozen vanuit <strong>de</strong> gedachte<br />
dat bei<strong>de</strong> functies elkaar <strong>in</strong> <strong>de</strong> jonge prov<strong>in</strong>cie Flevoland<br />
stimuleren en versterken. Deze opvallen<strong>de</strong> comb<strong>in</strong>atie is<br />
ook ons specifieke, artistieke antwoord op <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
situatie die Almere en Flevoland kenmerkt. Een nieuw gebied<br />
met <strong>een</strong> explosief groeien<strong>de</strong> bevolk<strong>in</strong>g waar <strong>een</strong> klimaat<br />
voor podiumkunsten en <strong>een</strong> culturele <strong>in</strong>frastructuur<br />
ver<strong>de</strong>r ontwikkeld wordt.<br />
BonteHond is s<strong>in</strong>ds 2005 <strong>een</strong> dynamisch, eigenz<strong>in</strong>nig<br />
theaterhuis, <strong>een</strong> maakplek voor nieuw en ervaren talent.<br />
Het opzoeken en verkennen van artistieke grenzen, het<br />
<strong>in</strong>novatief gebruiken van locaties en theatrale mid<strong>de</strong>len<br />
maken on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el uit van onze missie.<br />
BonteHond maakt beel<strong>de</strong>nd, fysiek theater omdat we<br />
<strong>een</strong> voorlief<strong>de</strong> hebben voor het vertellen van verhalen via<br />
beeld en beweg<strong>in</strong>g. Omdat we <strong>in</strong> <strong>een</strong> visuele cultuur leven<br />
die zijn weerslag moet kunnen v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> beel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> vormen<br />
van theater. Omdat het fysieke theater <strong>in</strong>teressante<br />
<strong>in</strong>valshoeken oplevert voor het jeugdtheater. Deze keuze<br />
kan op langere termijn artistiek vruchten afwerpen <strong>in</strong> het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandse jeugdtheaterlandschap. Nieuwe en ervaren<br />
(jeugd) theatermakers krijgen <strong>de</strong> mogelijkheid on<strong>de</strong>rzoeksprojecten<br />
en volwaardige producties te realiseren.<br />
BonteHond on<strong>de</strong>rsteunt samen met artistiek producent<br />
Joop Kuyvenhoven nieuwe theatermakers door mid<strong>de</strong>l<br />
van on<strong>de</strong>rzoeksfaciliteiten <strong>in</strong> het project Grasdu<strong>in</strong>en.<br />
Daarna volgt <strong>een</strong> uitgebrei<strong>de</strong>r traject met volwaardige<br />
producties op locatie, <strong>in</strong> <strong>de</strong> klas of <strong>in</strong> <strong>de</strong> zaal. BonteHond<br />
kiest bewust voor het <strong>in</strong>tensiever begelei<strong>de</strong>n van <strong>een</strong> beperkt<br />
aantal theatermakers en hen breed te coachen naar<br />
zelfstandigheid of jeugdtheatergezelschap.<br />
De afgelopen perio<strong>de</strong> hebben <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> theatermakers<br />
<strong>een</strong> of meer producties bij BonteHond ontwikkeld:<br />
Alexandra Broe<strong>de</strong>r, Lieke Ben<strong>de</strong>rs, Elien van <strong>de</strong>n Hoek,<br />
Boukje Schweigman, Judith Hofland, Floor van Leeuwen<br />
en Marie Groothof. Aan Grasdu<strong>in</strong>en 2010 on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> titel<br />
Uit het Hart werken <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> makers: Muriel Besemer,<br />
Daan Colijn, Bert Hana, Emke I<strong>de</strong>ma en Peerke Malschaert.<br />
Als jeugdtheatervoorzien<strong>in</strong>g zijn on<strong>de</strong>r artistieke leid<strong>in</strong>g<br />
van Noël Fischer <strong>de</strong> afgelopen perio<strong>de</strong> spraakmaken<strong>de</strong><br />
en prijsw<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>gen gemaakt, zoals Liggen<br />
op je rug, Spoonface en Watou en <strong>de</strong> community projecten<br />
Gebrei<strong>de</strong> Huis, Knuffelautomatiek en Koolzaad, veelal<br />
samen met jonge theatermakers.<br />
12 | september 2010
www.dansateliers.nl<br />
‘s-Gravendijkwal 58b<br />
3014 EE Rotterdam<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Amy Gale<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Else Petersen, (a.i.) Berend Dikkers<br />
Dansateliers<br />
Dansateliers is s<strong>in</strong>ds <strong>de</strong> opricht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 1993 <strong>een</strong> plek waar<br />
choreografen <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g uitgedaagd wor<strong>de</strong>n <strong>een</strong> eigen<br />
signatuur te ontwikkelen. Dansateliers biedt <strong>de</strong>ze makers<br />
artistieke begeleid<strong>in</strong>g en faciliteiten èn <strong>een</strong> publiek om hun<br />
werk te toetsen.<br />
In 1993 opgericht als werkplaats, werd <strong>de</strong> organisatie <strong>in</strong><br />
2009 <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>BIS</strong> opgenomen als productiehuis. Een grote<br />
diversiteit van activiteiten wordt ontplooid met als doel <strong>de</strong><br />
werkplaatsfunctie te verb<strong>in</strong><strong>de</strong>n met <strong>de</strong> productiehuisfunctie.<br />
Bij het realiseren van dit doel houdt Dansateliers graag<br />
vast aan zijn flexibiliteit, om makers op persoonlijke en professionele<br />
wijze te begelei<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>een</strong> <strong>in</strong>dividueel, op maat<br />
gemaakt traject.<br />
In <strong>de</strong> nieuwe productiehuisfunctie ontwerpt Dansateliers<br />
trajecten voor veelbeloven<strong>de</strong> makers, zowel b<strong>in</strong>nen als<br />
buiten <strong>de</strong> muren van het eigen gebouw. Het zijn trajecten<br />
waar<strong>in</strong> er ruimte is voor on<strong>de</strong>rzoek, productie, dagelijkse<br />
lessen, workshops en presentaties.<br />
Dansateliers hecht niet aan één soort dans. De makers<br />
die we graag <strong>in</strong> huis hebben zijn danskunstenaars met<br />
<strong>een</strong> specifieke, persoonlijke stijl, <strong>een</strong> signatuur-<strong>in</strong>-ontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
Het zijn talenten met belofte en <strong>een</strong> sterke motivatie,<br />
leergierig en met kwaliteiten van lei<strong>de</strong>rschap. Aan <strong>de</strong><br />
uit<strong>een</strong>lopen<strong>de</strong> dansbena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> makers b<strong>in</strong>nen<br />
Dansateliers te zien, wordt het steeds dui<strong>de</strong>lijker hoezeer<br />
diversiteit <strong>een</strong> kenmerk van het Dansateliers-palet vormt.<br />
Onze motivatie om te werken met specifieke makers is<br />
even divers als <strong>de</strong> mensen zelf.<br />
Dansateliers neemt <strong>in</strong>itiatief tot veel vormen van samenwerk<strong>in</strong>g:<br />
van het uitnodigen van stagiaires van Codarts tot het<br />
coproduceren met Conny Janssen en Meekers en het me<strong>de</strong><br />
organiseren van <strong>een</strong> Rotterdamse Dansnacht. Deze allianties<br />
bie<strong>de</strong>n makers waar<strong>de</strong>vol professionele ervar<strong>in</strong>g met<br />
collega’s op diverse niveaus en verankert <strong>de</strong> praktijk van<br />
Dansateliers en van <strong>de</strong> makers zelf <strong>in</strong> <strong>een</strong> breed werkveld.<br />
Die ontwikkel<strong>in</strong>g van dansmakers verdient het om gecont<strong>in</strong>ueerd<br />
te wor<strong>de</strong>n. Dansateliers wil nieuwe generaties mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
blijven bie<strong>de</strong>n om zich – ook na werkplaatsprojecten<br />
– ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen en zich te presenteren aan <strong>een</strong><br />
groter publiek. Het doel blijft <strong>de</strong>ze jonge makers expliciet te<br />
on<strong>de</strong>rsteunen <strong>in</strong> het v<strong>in</strong><strong>de</strong>n van hun plek <strong>in</strong> het dansbestel.<br />
Dansateliers hoopt <strong>in</strong> De Gouvernestraat (voormalig theater<br />
Lantaren/Venster) te kunnen gaan werken aan montage<br />
en het spelen van voorstell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> theaterzalen.<br />
De beschikk<strong>in</strong>g over <strong>een</strong> plek als De Gouvernestraat is<br />
essentieel voor <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re ontwikkel<strong>in</strong>g van het productiehuis<br />
van Dansateliers. De plannen hiervoor wor<strong>de</strong>n ontwikkeld<br />
<strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met Productiehuis Rotterdam<br />
(Rotterdamse Schouwburg) en <strong>Theater</strong>groep MAX., met<br />
wie we <strong>een</strong> nieuwe <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g willen geven aan <strong>een</strong> gebouw<br />
dat al lang <strong>een</strong> rol speelt <strong>in</strong> het theaterleven van <strong>de</strong> stad.<br />
Met De Gouvernestraat als locatie kunnen we ook werken<br />
aan onze i<strong>de</strong>eën over het presenteren van dans op<br />
nieuwe manieren, buiten <strong>de</strong> standaardco<strong>de</strong>s van <strong>de</strong> theaterzaal<br />
om. Dit vormt <strong>een</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het nieuwe leven<br />
dat we <strong>in</strong> het pand willen brengen en is <strong>een</strong> spannend<br />
artistiek doel op zich.<br />
13 | september 2010
www.dansmakers.nl<br />
Arie Biemondstraat 107b<br />
1054 PD Amsterdam<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Ger Jager<br />
Artistiek coörd<strong>in</strong>ator: Suzy Blok<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Barbara Krulik<br />
Dansmakers<br />
Amsterdam<br />
Dansmakers Amsterdam on<strong>de</strong>rsteunt getalenteer<strong>de</strong>,<br />
opkomen<strong>de</strong> choreografen zon<strong>de</strong>r meerjarige subsidie <strong>in</strong><br />
het ontwikkelen en/of produceren van eigen werk.<br />
Dit overstijgend levert Dansmakers ook <strong>een</strong> bijdrage aan<br />
<strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> danskunst <strong>in</strong> het algem<strong>een</strong>.<br />
Dansmakers Amsterdam on<strong>de</strong>rsteunt he<strong>de</strong>ndaagse experimentele<br />
dansmakers met <strong>een</strong> ambitieuze, on<strong>de</strong>rnemen<strong>de</strong><br />
en avontuurlijke geest die werken vanuit <strong>een</strong> theatrale<br />
bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g. Dansmakers hanteert <strong>een</strong> ruime <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itie<br />
van he<strong>de</strong>ndaagse dans, stelt daarbij het experimentele en<br />
communicatieve voorop en <strong>in</strong>corporeert multidiscipl<strong>in</strong>aire<br />
projecten, urban dance en jeugddans. Dansmakers richt<br />
zich op research & <strong>de</strong>velopment voor <strong>de</strong> onafhankelijke<br />
makers en op productie & distributie voor <strong>een</strong> beperkt<br />
aantal meer ervaren makers.<br />
Dansmakers v<strong>in</strong>dt het vanzelfsprekend dat <strong>de</strong> diverse culturele<br />
achtergron<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> makers <strong>in</strong> het werkproces <strong>een</strong><br />
plek hebben. Dansmakers werkt regelmatig met choreografen<br />
die hun niet-westerse achtergrond <strong>in</strong> het werk laten<br />
doorkl<strong>in</strong>ken. Dansmakers beschouwt hen echter als eigentijdse<br />
dansmakers zoals zij dat overigens zelf ook doen.<br />
Dansmakers is <strong>een</strong> plek voor ontplooi<strong>in</strong>g en ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
van zowel <strong>de</strong> makers als <strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e. Dansmakers<br />
is daarmee <strong>een</strong> plek voor artistieke dialoog en <strong>een</strong> huis<br />
waar makers persoonlijke on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g krijgen: artistiek,<br />
technisch, zakelijk & distributie, publiciteit, promotie<br />
en productie. Een huis betekent hier zowel <strong>een</strong> fysieke<br />
plek als <strong>een</strong> mentale plek. Fysiek <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van studio’s,<br />
montage en presentatiefaciliteiten en <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> dat <strong>de</strong> maker<br />
<strong>een</strong> plek heeft, liefst ook <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van <strong>een</strong> ge<strong>de</strong>eld<br />
kantoor met communicatiemogelijkhe<strong>de</strong>n. Maar ook <strong>een</strong><br />
mentale plek gevormd door mensen, waar <strong>de</strong> maker<br />
zich thuis en gesteund weet en voelt. Waar zijn belangen<br />
behartigd wor<strong>de</strong>n.<br />
Welke dansmakers zoekt Dansmakers? Dansmakers zoekt<br />
jong choreografisch talent dat herkenbaar is aan <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
eigenschappen: <strong>de</strong> jonge maker koppelt authenticiteit<br />
en vernieuw<strong>in</strong>g aan ambachtelijke vaardighe<strong>de</strong>n,<br />
is geïnteresseerd <strong>in</strong> het experiment maar wil wel <strong>de</strong>gelijk<br />
communiceren met het publiek en is zich bewust van<br />
maatschappelijke ontwikkel<strong>in</strong>gen. De jonge dansmaker<br />
schuwt <strong>de</strong> virtuositeit niet en wil boven <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>lmaat uitsteken,<br />
is gepassioneerd gedreven voor en door het vak en<br />
committeert zijn ambitie aan cultureel on<strong>de</strong>rnemerschap.<br />
Dansmakers zoekt bovendien dansmakers die bereid zijn<br />
<strong>in</strong> we<strong>de</strong>rkerigheid bij te dragen aan zowel elkaars ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
als <strong>in</strong> <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> organisatie.<br />
Talentontwikkel<strong>in</strong>g. Dansmakers heeft <strong>een</strong> piramidale<br />
structuur met <strong>een</strong> bre<strong>de</strong> basis waar<strong>in</strong> relatief veel starten<strong>de</strong><br />
choreografen <strong>een</strong> on<strong>de</strong>rzoeksproject doen, oplopend<br />
via kle<strong>in</strong>e projecten en het tweejarige ACE programma<br />
naar <strong>een</strong> kle<strong>in</strong>er aantal grotere projecten aan <strong>de</strong> smalle<br />
top. Dit betekent dat er <strong>in</strong> kwantiteit m<strong>in</strong><strong>de</strong>r makers aan<br />
<strong>de</strong> top zijn dan on<strong>de</strong>raan <strong>de</strong> bre<strong>de</strong> basis. Deze makers<br />
hebben bewezen op meer<strong>de</strong>re vlakken over kwaliteiten te<br />
beschikken: artistiek talent, on<strong>de</strong>rnemerschap en afname<br />
potentie – hier wordt het meeste geld en aandacht aan<br />
besteed per maker.<br />
14 | september 2010
www.feikeshuis.nl<br />
Van Osta<strong>de</strong>straat 233d<br />
1073 TN Amsterdam<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Eliane Att<strong>in</strong>ge<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Hans Lebouille<br />
Feikes Huis<br />
Feikes Huis is het jongste van alle productiehuizen (s<strong>in</strong>ds<br />
2009). Het richt zich op poppen- en objecttheater en<br />
on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> kwalitatieve en <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e en haar makers. Doel is <strong>een</strong> duurzaam<br />
fundament creëren voor het genre en <strong>een</strong> betere positioner<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> het totale theaterveld.<br />
Feikes Huis opereert onafhankelijk van één bepaal<strong>de</strong><br />
poppen- en objecttheatervorm of traditie. Vorm volgt <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong>ze tak altijd <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd. En niet an<strong>de</strong>rsom. Feikes Huis<br />
heeft tot taak om jong talent te begelei<strong>de</strong>n en verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen<br />
te leggen tussen poppen - en objecttheater en an<strong>de</strong>re<br />
theatervormen. De activiteiten zijn:<br />
- Makers begelei<strong>de</strong>n bij het produceren van hun voorstell<strong>in</strong>gen,<br />
zoals Willen jullie niet dansen? door Mik van<br />
Goor e.a. 2009, Pluk en Ruk door Roos Hoogland e.a.<br />
2009, DORP/Het verhaal van <strong>een</strong> uitzicht, Annelies van<br />
Hullebusch e.a. 2010.<br />
- De JK Aca<strong>de</strong>mie organiseren waar jonge makers door<br />
mid<strong>de</strong>l van on<strong>de</strong>rzoek op <strong>de</strong> vloer tot <strong>een</strong> kort stuk eigen<br />
werk komen.<br />
- Werkw<strong>in</strong>kels organiseren waar<strong>in</strong> makers (spelers, vormgevers,<br />
regisseurs, schrijvers) uit het poppen- en objecttheaterveld<br />
kennis uitwisselen met makers uit an<strong>de</strong>re<br />
vormen van <strong>de</strong> podiumkunsten.<br />
- Workshops organiseren waar<strong>in</strong> ervaren poppen- en objecttheatermakers<br />
hun kennis overdragen op <strong>de</strong> jongere<br />
generatie.<br />
- Expedities naar buitenlandse festivals organiseren zodat<br />
jonge makers zicht krijgen op <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
en contacten kunnen leggen.<br />
Het Osta<strong>de</strong>theater <strong>in</strong> Amsterdam vormt zowel <strong>de</strong> thuishaven<br />
als het podium voor presentaties van Feikes Huis.<br />
15 | september 2010
www.theaterfrascati.nl<br />
Nes 63<br />
1012 KD Amsterdam<br />
Artistiek directeur: Mark Timmer<br />
Zakelijk directeur: Jola Klarenbeek<br />
Frascati<br />
Producties<br />
Frascati is <strong>een</strong> theaterhuis waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> cruciale aspecten<br />
van <strong>de</strong> kunstpraktijk op <strong>een</strong> dynamische manier met elkaar<br />
verbon<strong>de</strong>n zijn: presenteren, produceren en ontwikkelen.<br />
Frascati manifesteert zich als schakel tussen diverse publieke<br />
en culturele dome<strong>in</strong>en: kle<strong>in</strong>e en grote zalen, aanstormend<br />
en gearriveerd talent, lokale en <strong>in</strong>ternationale<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gen, opleid<strong>in</strong>gen en beroepspraktijk, het theater<br />
en <strong>de</strong> stad. Frascati koppelt <strong>een</strong> <strong>in</strong>ternationaal georienteerd<br />
productiehuis, met daarb<strong>in</strong>nen <strong>een</strong> stevige ontwikkelfunctie,<br />
op organische wijze aan zijn podiumfunctie<br />
(jaarlijks 650 voorstell<strong>in</strong>gen). Kort gezegd richt Frascati<br />
zich op twee kerntaken: Presenteren (het podium) en Ontwikkelen<br />
& Produceren (Frascati Producties).<br />
Met Frascati Producties richten we ons consequent op<br />
overtuigend talent. Zij krijgen tijd en ruimte om <strong>een</strong> artistieke<br />
signatuur te ontwikkelen en <strong>een</strong> professionele praktijk<br />
op te bouwen. Aan ons <strong>de</strong> taak om hen vervolgens<br />
op het juiste moment te <strong>in</strong>troduceren bij het juiste publiek<br />
zodat zij zich zelfstandig kunnen positioneren <strong>in</strong> het (<strong>in</strong>ternationale)<br />
theaterlandschap. Hiertoe zetten we twee<br />
trajecten <strong>in</strong>: Ontwikkelen en Produceren.<br />
Bij <strong>de</strong> ontwikkelfunctie staat het proces centraal en werken<br />
makers <strong>in</strong> <strong>de</strong> (relatieve) luwte van locatie Frascati<br />
WG. Er is plek voor meer<strong>de</strong>re makers, veelal afkomstig<br />
van <strong>de</strong> kunstvakopleid<strong>in</strong>gen.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> productiefunctie richten we ons op het artistieke<br />
product van slechts enkele makers. Dit werk presenteren<br />
we op onze podia <strong>in</strong> <strong>de</strong> Nes, maar ook op zomerfestivals,<br />
het <strong>in</strong>ternationale veld of op an<strong>de</strong>rsoortige publieke<br />
locaties als galeries. Makers kiezen - afhankelijk van hun<br />
verhaal en optimale publieksbereik - voor het gewenste<br />
platform. Hierbij wordt actief het netwerk van het huis<br />
<strong>in</strong>gezet; zo wordt samengewerkt met o.m. Toneelgroep<br />
Amsterdam (TA2), NTGent, EG|PC, <strong>de</strong> Appel arts centre,<br />
Over het IJ Festival, CAMPO (Gent) en HAU (Berlijn).<br />
De selectie van <strong>de</strong> makers (regisseurs, choreografen, mimers,<br />
schrijvers, performance kunstenaars) is gebaseerd<br />
op artistieke potentie, ambitie en op het vertrouwen <strong>in</strong> <strong>een</strong><br />
waar<strong>de</strong>volle dialoog tussen maker en huis. De begeleid<strong>in</strong>g<br />
bev<strong>in</strong>dt zich op het grensvlak van persoonlijke en artistieke<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g en beslaat het gehele productieproces:<br />
conceptontwikkel<strong>in</strong>g, productie, techniek, f<strong>in</strong>anciën<br />
en publiciteit. Naast <strong>de</strong> doorlopen<strong>de</strong> coach<strong>in</strong>g door <strong>de</strong><br />
artistiek directeur en dramaturg wordt additionele artistieke<br />
begeleid<strong>in</strong>g per project <strong>in</strong>gevuld.<br />
Frascati produceert jaarlijks zo’n vijftien voorstell<strong>in</strong>gen,<br />
en vijf coproducties. Tij<strong>de</strong>ns het seizoen 2010/2011 werken<br />
we met Sarah Vanhee, Pere Faura, Joachim Robbrecht,<br />
Marjolijn van Heemstra, Melih Gencboyaci, Lucas<br />
De Man, Andrea Božić, Aitana Cor<strong>de</strong>ro, Catoke Kramer,<br />
Julie Van <strong>de</strong>n Berghe, Laura van Dolron en <strong>de</strong> collectieven<br />
White Horse en Tij<strong>de</strong>lijke Samenschol<strong>in</strong>g. Daarnaast<br />
on<strong>de</strong>rsteunt Frascati <strong>in</strong>ternationale coproducties van Ivo<br />
Dimchev (BG), Antonia Baehr (DE), Manah Depauw (BE)<br />
en andcompany&Co (DE).<br />
16 | september 2010
www.generaleoost.nl<br />
Rijnstraat 42<br />
6811 EX Arnhem<br />
Artistiek directeur: Dor<strong>in</strong>e Cremers<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Cis van Helmond<br />
Generale Oost<br />
Bij Generale Oost (GO) ont<strong>de</strong>k je vandaag<br />
<strong>de</strong> theatermakers van morgen.<br />
GO is het productiehuis voor toneel en dans <strong>in</strong> het lands<strong>de</strong>el<br />
Oost.<br />
GO is <strong>een</strong> regionale <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g met <strong>een</strong> lan<strong>de</strong>lijke uitstral<strong>in</strong>g.<br />
Het is dé aangewezen plek <strong>in</strong> het lands<strong>de</strong>el Oost<br />
voor talentontwikkel<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> podiumkunsten.<br />
GO richt zich b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> podiumkunsten op toneel en<br />
dans, vanuit het adagium vakmanschap, oorspronkelijkheid<br />
en visie.<br />
GO biedt maatwerk aan: voor <strong>de</strong> beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> kunstenaar<br />
procesgerichte on<strong>de</strong>rzoeksprojecten die all<strong>een</strong> <strong>in</strong> Arnhem<br />
wor<strong>de</strong>n gepresenteerd; voor <strong>de</strong> meer gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> en zelfstandige<br />
maker volwaardige voorstell<strong>in</strong>gen die ook door<br />
het hele land op podia en festivals te zien zijn, of <strong>in</strong>ternationaal.<br />
GO is momenteel gehuisvest <strong>in</strong> <strong>Theater</strong> aan <strong>de</strong> Rijn te<br />
Arnhem, maar zal <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst nieuwe huisvest<strong>in</strong>g<br />
(kantoor, repetitieruimte, theater en foyer) bouwen <strong>in</strong> het<br />
zgn. cultuurcluster <strong>in</strong> Arnhem.<br />
GO fungeert als proactieve schakel tussen opleid<strong>in</strong>g en<br />
het professionele circuit en on<strong>de</strong>rhoudt nauwe ban<strong>de</strong>n<br />
met bei<strong>de</strong> partijen. Aan <strong>de</strong> ene kant met ArtEZ Hogeschool<br />
voor <strong>de</strong> Kunsten, aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kant met gezelschappen<br />
als Tg. Oostpool, Introdans, Keesen & Co, <strong>de</strong><br />
Ereprijs en podia als Schouwburg Arnhem, Lux Nijmegen,<br />
Schouwburg Deventer, Rabotheater Hengelo.<br />
GO werkt <strong>in</strong> <strong>de</strong> regio samen met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re productiehuizen<br />
(W<strong>in</strong>tertu<strong>in</strong>, ON en Kameroperahuis), overlegt en<br />
stemt af met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re productiehuizen <strong>in</strong> het land over<br />
<strong>de</strong> gezamenlijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom,<br />
doorstroom en uitstroom van <strong>de</strong> jonge makers.<br />
GO werkt actief aan <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundigheidsbevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van<br />
jonge podiumkunstenaars en functioneert als servicepunt<br />
en vraagbaak.<br />
GO is <strong>de</strong> sp<strong>in</strong> <strong>in</strong> het web b<strong>in</strong>nen het culturele veld <strong>in</strong> het<br />
lands<strong>de</strong>el Oost; stimuleert en <strong>in</strong>itieert samenwerk<strong>in</strong>gsverban<strong>de</strong>n<br />
tussen <strong>de</strong> jonge makers en diverse culturele <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />
en <strong>in</strong>itiatieven. (Mixed Emotions, Generatie Oost)<br />
17 | september 2010
www.grand-theatre.nl<br />
Grote Markt 35<br />
9711 LV Gron<strong>in</strong>gen<br />
Directeur: Jan Stelma<br />
Zakelijk directeur: V<strong>in</strong>cent Groen<br />
Grand Theatre<br />
Gron<strong>in</strong>gen<br />
Grand Theatre Gron<strong>in</strong>gen is het productiehuis voor Noord-<br />
Ne<strong>de</strong>rland. We produceren en presenteren theater-, dans en<br />
muziekvoorstell<strong>in</strong>gen, en bij voorkeur voorstell<strong>in</strong>gen die <strong>de</strong><br />
grenzen van <strong>de</strong>ze categorieën opzoeken en overschrij<strong>de</strong>n. We<br />
zijn <strong>een</strong> productiehuis dat openstaat voor jonge makers maar<br />
evenzeer voor ou<strong>de</strong> makers met mooie plannen.<br />
Zo produceer<strong>de</strong>n we afgelopen jaar <strong>de</strong> zomerfestivalhit<br />
AktieMan van het jonge Gron<strong>in</strong>ger gezelschap De Jongens<br />
(voorstell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland) en tegelijkertijd<br />
coproduceer<strong>de</strong>n we <strong>de</strong> twee meest recente stukken<br />
van mime-icoon Kar<strong>in</strong>a Holla.<br />
Onze locatie <strong>in</strong> het noor<strong>de</strong>n, ver van <strong>de</strong> randstad, geeft<br />
<strong>een</strong> relatieve rust aan <strong>de</strong> productieprocessen. Makers van<br />
el<strong>de</strong>rs uit het land die bij ons werken reizen niet op en neer<br />
tussen huis en werk maar logeren <strong>in</strong> ons gastenverblijf. Ze<br />
zijn daarom meer dan an<strong>de</strong>rs op elkaars gezelschap aangewezen.<br />
Dit geeft <strong>een</strong> positieve impuls aan het proces.<br />
Ook blijkt het gastenverblijf <strong>een</strong> goe<strong>de</strong> plek voor ontmoet<strong>in</strong>g<br />
en uitwissel<strong>in</strong>g met an<strong>de</strong>re daar verblijven<strong>de</strong> makers.<br />
De locatie - dichter bij Duitsland dan bij Amsterdam - is ook<br />
<strong>een</strong> van <strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen dat we graag samenwerken met makers<br />
el<strong>de</strong>rs uit <strong>de</strong> wereld. Regelmatig zijn er coproducties<br />
met partners uit Duitsland en ver<strong>de</strong>r. Door <strong>de</strong> constructieve<br />
samenwerk<strong>in</strong>g met het zomerfestival Noor<strong>de</strong>rzon is dit <strong>in</strong>ternationale<br />
netwerk nog ver<strong>de</strong>r uitgebreid met als resultaat<br />
resi<strong>de</strong>nties van en coproducties met gezelschappen<br />
als Nature <strong>Theater</strong> of Oklahoma, Chelfitch en Lola Arias.<br />
Soms hebben we <strong>een</strong> productie helemaal <strong>in</strong> eigen hand,<br />
vaker zijn we <strong>een</strong> coproducent die <strong>de</strong> kwaliteiten van het<br />
huis <strong>in</strong>zet om aan het productieproces <strong>een</strong> meerwaar<strong>de</strong> te<br />
geven. Met grote regelmaat doen makers bijvoorbeeld <strong>de</strong><br />
technische afmonter<strong>in</strong>g van hun voorstell<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ons theater.<br />
Per seizoen is Grand Theatre Gron<strong>in</strong>gen betrokken bij circa<br />
20 producties. Deze variëren van kle<strong>in</strong>schalige on<strong>de</strong>rzoeksresi<strong>de</strong>nties<br />
tot <strong>in</strong>ternationaal reizen<strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>gen.<br />
We begelei<strong>de</strong>n makers graag op hun weg naar zelfstandigheid.<br />
Zo is dansgezelschap Club Guy & Roni, na 8 jaar<br />
on<strong>de</strong>r onze hoe<strong>de</strong> geproduceerd te hebben, nu structureel<br />
gesubsidieerd en heeft <strong>een</strong> eigen organisatie opgebouwd.<br />
Een project om speciaal te noemen is Station Noord. Op<br />
<strong>in</strong>itiatief van Grand Theatre Gron<strong>in</strong>gen werken <strong>de</strong> noor<strong>de</strong>lijke<br />
producenten (NNT, De Cita<strong>de</strong>l, De Noor<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>gen,<br />
PeerGrouP en het Grand Theatre zelf) hier<strong>in</strong> samen. We<br />
nodigen ie<strong>de</strong>r seizoen twee pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> makers uit<br />
om <strong>in</strong> Gron<strong>in</strong>gen te wonen en te werken. Naast het opdoen<br />
van speelervar<strong>in</strong>g krijgen <strong>de</strong> makers <strong>de</strong> gelegenheid<br />
om <strong>een</strong> eigen project te realiseren.<br />
18 | september 2010
www.hetlabutrecht.nl<br />
Biltstraat 166<br />
3572 BP Utrecht<br />
Artistiek directeur: Dennis Meyer<br />
Dramaturg/artistiek lei<strong>de</strong>r: Moos van <strong>de</strong>n Broek<br />
Zakelijk directeur: Hans Blik<br />
Het Lab Utrecht<br />
<strong>Theater</strong> en dans voor jong publiek.<br />
S<strong>in</strong>ds 1999 geeft Het Lab als werkplaats/productiehuis<br />
ruimte aan jonge professionele theatermakers om hun<br />
`volwassen’ theaterdromen te verwezenlijken voor <strong>een</strong><br />
jong publiek. Het Lab maakt zich, <strong>in</strong> <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> traditie<br />
van het Ne<strong>de</strong>rlandse jeugdtheater, sterk voor theatermakers<br />
die `iets te vertellen hebben’: zij stellen vragen aan<br />
<strong>de</strong> werkelijkheid en gebruiken theater om dat wat onzegbaar<br />
lijkt, `zegbaar’ te maken. Zij doen dat op <strong>een</strong> eigen<br />
theatrale wijze en wor<strong>de</strong>n geïnspireerd door jong publiek.<br />
Deze theatermakers zoeken <strong>een</strong> gem<strong>een</strong>schappelijk gebied<br />
<strong>in</strong> het theater waar het voor zowel k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren/jongeren<br />
als volwassenen goed toeven is.<br />
Een aantal getalenteer<strong>de</strong> theatermakers doorloopt <strong>een</strong><br />
langjarig traject van meer<strong>de</strong>re projecten, met als sluitstuk<br />
<strong>een</strong> volwaardige productie, dat er uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk toe leidt dat<br />
hij of zij óf als zelfstandig theatermaker óf als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />
van <strong>een</strong> bestaan<strong>de</strong> theaterorganisatie <strong>een</strong> volwaardige<br />
plek <strong>in</strong> het theater verwerft.<br />
Vanaf 2009 zet Het Lab ook structureel projecten op met<br />
choreografen. De ervar<strong>in</strong>g opgebouwd met het jeugdtoneel<br />
wordt ook <strong>in</strong>gezet op het gebied van <strong>de</strong> jeugddans.<br />
De dramaturg van <strong>de</strong> artistieke staf is hét gezicht voor <strong>de</strong><br />
jeugddans b<strong>in</strong>nen Het Lab.<br />
Het Lab heeft <strong>een</strong> uitgebreid netwerk van productiehuizen,<br />
jeugdtheater- en jeugddansgezelschappen, vakopleid<strong>in</strong>gen<br />
en collega-theatermakers. Het Lab plaatst zijn<br />
werk nadrukkelijk <strong>in</strong> <strong>een</strong> <strong>in</strong>ternationale context door met<br />
name <strong>in</strong> Europa met collega-<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen samen te werken<br />
<strong>in</strong> coproducties, festivalbespel<strong>in</strong>g en netwerken. Daarnaast<br />
is Het Lab actief <strong>in</strong> lan<strong>de</strong>n waar door politieke omstandighe<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> kunst on<strong>de</strong>r druk staat, zoals Palest<strong>in</strong>a<br />
en Iran.<br />
De afgelopen jaren heeft Het Lab zich toegelegd om vast<br />
publiek voor zijn werk <strong>in</strong> <strong>de</strong> regio Utrecht op te bouwen en<br />
bij <strong>een</strong> aantal theaters el<strong>de</strong>rs <strong>in</strong> het land. Onze activiteiten<br />
om <strong>een</strong> eigen publiek op te bouwen moeten tevens gezien<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het licht van onze ambitie om, samen met<br />
theatergroep DOX, <strong>in</strong> Utrecht <strong>in</strong> 2013 <strong>een</strong> volwaardige<br />
voorzien<strong>in</strong>g voor theater en dans gericht op jong publiek<br />
op te zetten voor zowel talentvolle amateurspelers/dansers<br />
(talentontwikkel<strong>in</strong>g) als jonge professionele makers.<br />
<strong>Theater</strong>makers die hun carrière o.a. bij Het Lab zijn begonnen,<br />
zijn: Lotte van <strong>de</strong>n Berg (OMSK), Erik Whien<br />
(Oostpool), Annelies van Wier<strong>in</strong>gen (freelance, o.a.<br />
Kwatta), Elien van <strong>de</strong> Hoek (Het Houten Huis), Gienke<br />
Deuten (Het Houten Huis, Firma Rieks Swarte), Gerrie<br />
Fiers (Afslag E<strong>in</strong>dhoven), Giselle Vegter (Hotel Eldorado),<br />
Boukje Schweigman (Schweigman&), Alida Dors (Solid<br />
Ground Movement), Lucas De Man (St. Nieuwe Hel<strong>de</strong>n),<br />
Jef Vangestel (freelance, Tg.Max), Jellie Schippers<br />
(Schippers&Vangucht, Tryater, Het Filiaal).<br />
19 | september 2010
www.hetveemtheater.nl<br />
Zoutkeetple<strong>in</strong> 4-6<br />
1013 LD Amsterdam<br />
Algem<strong>een</strong>/artistiek directeur: Bojana Mla<strong>de</strong>nović<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Sietske <strong>de</strong> Haan<br />
hetveem theater<br />
Vanaf <strong>de</strong> opricht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> jaren tachtig heeft hetveem theater <strong>in</strong><br />
Amsterdam zich ontwikkeld tot <strong>een</strong> werkplaats, productiehuis,<br />
podium en laboratorium, aanvankelijk enkel voor he<strong>de</strong>ndaagse<br />
mime, later voor perform<strong>in</strong>g arts <strong>in</strong> bre<strong>de</strong>re z<strong>in</strong> (zoals dans,<br />
toneel en <strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>air werk). hetveem theater functioneert<br />
op twee niveaus: als werkplaats en als productiehuis.<br />
Speerpunt van hetveem theater zijn <strong>de</strong> activiteiten van <strong>de</strong><br />
werkplaats. Deze zijn gericht op <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g en het<br />
on<strong>de</strong>rzoek van jonge, beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> kunstenaars. Werkplaatsproducties<br />
wor<strong>de</strong>n voornamelijk gef<strong>in</strong>ancierd uit<br />
ons werkplaatsbudget en maken gebruik van onze eigen<br />
faciliteiten. Het productiehuis biedt faciliteiten aan meer<br />
ervaren makers die voor hun projecten afhankelijk zijn van<br />
projectsubsidies van fondsen. Deze producties hebben<br />
<strong>een</strong> groter budget, zijn sterker op het publiek gericht en<br />
wor<strong>de</strong>n beoogd, na <strong>de</strong> premièrereeks, te reizen door b<strong>in</strong>nen-<br />
en buitenland. De productiehuisvoorstell<strong>in</strong>gen maken<br />
doorgaans gebruik van alle productiefaciliteiten van<br />
hetveem theater.<br />
De organisatie en faciliteiten van hetveem theater zijn<br />
gericht op het bie<strong>de</strong>n van optimale en ‘makerspecifieke’<br />
omstandighe<strong>de</strong>n. <strong>Theater</strong>makers krijgen zo <strong>de</strong> kans om<br />
<strong>in</strong> ons huis hun werk te ontwikkelen en te presenteren.<br />
Jonge makers zijn op zoek naar <strong>in</strong>tensieve on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van hun eerste onafhankelijke professionele<br />
producties. Meer ervaren makers zoeken cont<strong>in</strong>uiteit<br />
en samenwerk<strong>in</strong>g op lange termijn. hetveem theater<br />
speelt <strong>een</strong> belangrijke rol <strong>in</strong> het faciliteren van onafhankelijke<br />
makers, die niet b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> structuur van <strong>een</strong> vast gezelschap<br />
willen werken. Aan <strong>de</strong>ze onafhankelijke makers<br />
bie<strong>de</strong>n wij <strong>een</strong> thuisbasis, expertise en cont<strong>in</strong>uïteit.<br />
hetveem theater produceert elk jaar zeven tot twaalf projecten<br />
van jonge, net afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> en ervaren theatermakers.<br />
Een aantal producties gaat op tournee door<br />
b<strong>in</strong>nen- en buitenland. We zetten per jaar gemid<strong>de</strong>ld 120<br />
uitvoer<strong>in</strong>gen op <strong>de</strong> planken.<br />
S<strong>in</strong>ds juni 2010 functioneert hetveem theater ook op <strong>een</strong><br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> niveau, namelijk als platform voor <strong>de</strong>bat en on<strong>de</strong>rzoek<br />
b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> perform<strong>in</strong>g arts. hetveem theater wordt<br />
structureel gesubsidieerd door <strong>de</strong> het M<strong>in</strong>isterie van On<strong>de</strong>rwijs,<br />
Cultuur en Wetenschap en door <strong>de</strong> Stad Amsterdam.<br />
Vanwege het aantre<strong>de</strong>n van <strong>een</strong> nieuw managementteam<br />
<strong>in</strong> juni 2010, zal hetveem theater <strong>een</strong> nieuw beleidsplan<br />
ontwikkelen (1 november 2010). Dit beleidsplan zal stevig<br />
verankerd liggen <strong>in</strong> hetg<strong>een</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jaren is opgebouwd<br />
en zal daarnaast veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen voorstellen die<br />
<strong>de</strong> potentie van hetveem theater als platform voor perform<strong>in</strong>g<br />
arts, alsook <strong>de</strong> hel<strong>de</strong>rheid <strong>in</strong> het discours en <strong>de</strong><br />
compromisloze kwaliteit van het werk, zullen versterken.<br />
In 2011 viert hetveem theater zijn 25 jarig bestaan <strong>in</strong> het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandse culturele veld.<br />
Naast productionele on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g krijgen alle theatermakers<br />
van hetveem theater <strong>in</strong>tensieve artistieke feedback<br />
en <strong>een</strong> persoonlijk-betrokken omgev<strong>in</strong>g. Voor ie<strong>de</strong>re<br />
productie stellen wij <strong>een</strong> creatief team van theatermakers,<br />
spelers, adviseurs, lichtontwerpers, productielei<strong>de</strong>rs, theoretici<br />
en publiciteitsme<strong>de</strong>werkers samen.<br />
20 | september 2010
www.huisaan<strong>de</strong>werf.nl<br />
Boorstraat 107<br />
3513 SE Utrecht<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Ra<strong>in</strong>er Hofmann<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Cobie <strong>de</strong> Vos<br />
Huis en Festival<br />
a/d Werf<br />
Huis en Festival a/d Werf is <strong>een</strong> productiehuis en festival <strong>in</strong><br />
één organisatie, gevestigd <strong>in</strong> Utrecht. Het productiehuis -<br />
Huis a/d Werf - nodigt kunstenaars uit om <strong>een</strong> voorstell<strong>in</strong>g te<br />
maken, research te doen of <strong>een</strong> perio<strong>de</strong> <strong>in</strong> resi<strong>de</strong>ntie te komen<br />
werken. Festival a/d Werf is ie<strong>de</strong>r jaar tien dagen lang <strong>de</strong><br />
presentatieplek voor <strong>de</strong>ze kunstenaars. Zij tonen hun werk hier<br />
te mid<strong>de</strong>n van <strong>een</strong> <strong>in</strong>ternationaal programma.<br />
De organisatie produceert en toont projecten die <strong>de</strong> grenzen<br />
van het theater opzoeken. Jaarlijks werken acht tot twaalf<br />
kunstenaars <strong>in</strong> <strong>de</strong> studio’s en zalen van Huis a/d Werf aan<br />
<strong>een</strong> on<strong>de</strong>rzoeksproject of <strong>de</strong> realisatie van <strong>een</strong> voorstell<strong>in</strong>g.<br />
In het productiehuis kan geheel of ge<strong>de</strong>eltelijk <strong>een</strong> ontwikkel<strong>in</strong>gstraject<br />
doorlopen wor<strong>de</strong>n, waar<strong>in</strong> artistieke en<br />
zakelijke begeleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n gebo<strong>de</strong>n. Daarnaast wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>in</strong>ternationale kunstenaars uitgenodigd voor <strong>een</strong> resi<strong>de</strong>ntie.<br />
In alle gevallen wor<strong>de</strong>n zij waar nodig begeleid<br />
naar <strong>een</strong> stevige beroepspraktijk: het vormen van <strong>een</strong> gezelschap<br />
of <strong>de</strong> omslag naar zelfstandig kunstenaar.<br />
De komen<strong>de</strong> jaren wordt <strong>de</strong> productiehuisfunctie nog ver<strong>de</strong>r<br />
uitgebouwd, met nieuwe makers, meer <strong>in</strong>ternationale<br />
resi<strong>de</strong>nties en reprises en meer samenwerk<strong>in</strong>gsverban<strong>de</strong>n.<br />
Huis en Festival a/d Werf is on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur<br />
en ontvangt <strong>een</strong> structurele bijdrage vanuit <strong>de</strong><br />
Gem<strong>een</strong>te Utrecht en <strong>de</strong> Prov<strong>in</strong>cie Utrecht. De organisatie<br />
bestaat uit elf vaste me<strong>de</strong>werkers en heeft <strong>een</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
jaarlijkse omzet van 1,7 miljoen euro. De artistieke<br />
leid<strong>in</strong>g van Huis en Festival a/d Werf is s<strong>in</strong>ds 1 september<br />
2010 <strong>in</strong> han<strong>de</strong>n van Ra<strong>in</strong>er Hofmann.<br />
Kunstenaars die <strong>de</strong> organisatie <strong>de</strong> afgelopen jaren succesvol<br />
presenteer<strong>de</strong> zijn on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re James Beckett,<br />
Roos van Geffen, Floris van Delft en Dries Verhoeven.<br />
In 2009 (co)produceer<strong>de</strong> <strong>de</strong> organisatie 23 producties<br />
(twaalf eigen producties, acht coproducties en drie vooron<strong>de</strong>rzoeken).<br />
Vier producties g<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> reprise en toer<strong>de</strong>n<br />
door Ne<strong>de</strong>rland en Europa (on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>in</strong> Valencia,<br />
Hannover en Salzburg). In totaal trokken <strong>de</strong> activiteiten <strong>in</strong><br />
dat jaar 32.000 betalen<strong>de</strong> bezoekers.<br />
21 | september 2010
www.huisvanboergondie.nl<br />
Hoogfrankrijk 27<br />
6211 RK Maastricht<br />
Artistiek directeur: Piet Menu<br />
Zakelijk directeur: Kar<strong>in</strong> van Leeuwen<br />
Huis van<br />
Bourgondië<br />
Het Huis van Bourgondië is het productiehuis voor theater<br />
en performance <strong>in</strong> Maastricht. Een on<strong>de</strong>rzoeks- en<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gsplek waar beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> theatermakers <strong>de</strong> kans<br />
krijgen om b<strong>in</strong>nen <strong>een</strong> professionele context hun artistieke<br />
i<strong>de</strong>eën te ontwikkelen.<br />
In het beleidsplan 2009-2012 staan drie lijnen centraal<br />
waarop we onze werk<strong>in</strong>g baseren.<br />
Centraal begrip is i<strong>de</strong>ntiteit: van hieruit reflecteren makers<br />
op <strong>de</strong> positie die zij en het theater <strong>in</strong> <strong>de</strong> maatschappij op<br />
zich nemen. We vertrekken vanuit het i<strong>de</strong>e dat <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntiteit<br />
van <strong>een</strong> mens steeds bepaald wordt door het <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g<br />
komen met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r. In Maastricht is er sowieso al<br />
<strong>de</strong> confrontatie met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n en talen. Willen we<br />
<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntiteit van theater en theatermakers bevragen en<br />
levend hou<strong>de</strong>n dan kan dat enkel door confrontatie met<br />
an<strong>de</strong>re discipl<strong>in</strong>es, maatschappelijke <strong>in</strong>zichten en nieuwe<br />
technologieën. Een meerjarig traject helpt regisseurs,<br />
performers, schrijvers om zich hierb<strong>in</strong>nen te ontwikkelen.<br />
Naast theater willen we <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst met <strong>een</strong>zelf<strong>de</strong> aandacht<br />
voor het i<strong>de</strong>ntiteitsbegrip nog meer multidiscipl<strong>in</strong>air<br />
gaan werken en ook dans als <strong>een</strong> speerpunt opnemen.<br />
De beperkte fysieke ruimte <strong>in</strong> het Huis van Bourgondië liet<br />
dit <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n niet toe. De he<strong>de</strong>ndaagse kunstpraktijk<br />
laat zich niet <strong>in</strong> hokjes stoppen, wij ook niet.<br />
Het Huis van Bourgondië heeft <strong>een</strong> functie <strong>in</strong> het maatschappelijk<br />
<strong>de</strong>bat. De verantwoor<strong>de</strong>lijkheid hiervoor ligt<br />
bij <strong>de</strong> uitstral<strong>in</strong>g van het Huis die <strong>een</strong> permanente dialoog<br />
opbouwt met <strong>de</strong> stad en <strong>de</strong> regio en daar ook artiesten bij<br />
betrekt. De dialoog gaat ver<strong>de</strong>r dan <strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>gen en<br />
op die manier wor<strong>de</strong>n nieuwe publieksgroepen betrokken<br />
maar ook an<strong>de</strong>rsoortig artistiek werk ontwikkeld.<br />
Het Huis van Bourgondië wil makers meer verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
maken voor hun eigen proces en product. Cultureel<br />
on<strong>de</strong>rnemerschap is hierbij het sleutelwoord. Hiermee<br />
bedoelen we <strong>een</strong> bre<strong>de</strong>re betrokkenheid bij <strong>de</strong> totale<br />
theaterproductieketen die zorgt voor <strong>een</strong> we<strong>de</strong>rzijdse<br />
verplicht<strong>in</strong>g om alle mogelijkhe<strong>de</strong>n die <strong>in</strong> <strong>een</strong> productie<br />
zitten ten volle te benutten. Hiervoor werken we <strong>in</strong>tensief<br />
samen met <strong>de</strong> Toneelaca<strong>de</strong>mie Maastricht, Het Laagland<br />
en Toneelgroep Maastricht maar ook tal van coproducenten<br />
en speelplekken <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland. Zij helpen<br />
het profiel van het Huis van Bourgondië uitdragen.<br />
22 | september 2010
www.korzo.nl<br />
Pr<strong>in</strong>sestraat 42-42A<br />
2513 CE Den Haag<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Leo Spreksel<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Berna<strong>de</strong>tte Stokvis<br />
Korzo Producties<br />
Productiehuis voor <strong>de</strong> dans: beweg<strong>in</strong>g is veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g. Korzo<br />
is <strong>een</strong> vitaal kunstencentrum, waar kunstenaarsbeleid en<br />
afnamebeleid samenkomen. Het omvat drie functies: <strong>een</strong><br />
theater met <strong>een</strong> rijkgeschakeer<strong>de</strong> programmer<strong>in</strong>g, <strong>een</strong><br />
productiehuis voor <strong>de</strong> dans en het CaDance festival voor<br />
mo<strong>de</strong>rne dans. Het maakproces en <strong>de</strong> presentatie aan <strong>een</strong><br />
publiek blijven steeds op elkaar betrokken.<br />
Talentontwikkel<strong>in</strong>g betekent voor Korzo het uitzetten van<br />
<strong>een</strong> strategie voor <strong>de</strong> toekomst; het na<strong>de</strong>nken over toekomstige<br />
scenario’s; het nu ruimhartig on<strong>de</strong>rsteunen van<br />
zaken die all<strong>een</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst werkelijk zichtbaar zullen<br />
wor<strong>de</strong>n en vruchten zullen afwerpen. Het herkennen van<br />
potentieel talent is g<strong>een</strong> waar<strong>de</strong>nvrije on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>g maar<br />
heeft te maken met het geven van waar<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g en erkenn<strong>in</strong>g,<br />
uitgaan<strong>de</strong> van <strong>een</strong> visie op wat relevant is <strong>in</strong> <strong>de</strong> kunst. Bij<br />
talentontwikkel<strong>in</strong>g gaat het steeds om <strong>een</strong> bre<strong>de</strong> basis die<br />
uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk leidt tot <strong>de</strong> erkenn<strong>in</strong>g van toptalent. Coach<strong>in</strong>g,<br />
loopbaanbegeleid<strong>in</strong>g en scout<strong>in</strong>g zijn daarbij cruciale elementen,<br />
en cont<strong>in</strong>uïteit speelt hier<strong>in</strong> <strong>een</strong> belangrijke rol. De<br />
selectie aan <strong>de</strong> poort moet scherp zijn: er moet sprake zijn<br />
van oprechte ambitie en <strong>een</strong> krachtig kunstenaarschap.<br />
In het Ne<strong>de</strong>rlandse dansbestel neemt Korzo <strong>een</strong> scharnierfunctie<br />
<strong>in</strong>. Korzo slaat bruggen tussen verschillen<strong>de</strong><br />
geled<strong>in</strong>gen: <strong>de</strong> dansopleid<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re productiehuizen,<br />
het freelance circuit, <strong>de</strong> dansgezelschappen, het<br />
amateur-dansveld en last but not least <strong>de</strong> podia en hun<br />
danspubliek. Het productiehuis voor <strong>de</strong> dans zien wij als<br />
<strong>een</strong> belangrijk beleids<strong>in</strong>strument voor <strong>de</strong> versterk<strong>in</strong>g van<br />
<strong>de</strong> positie van choreografen als scheppend kunstenaars,<br />
voor het stimuleren van <strong>de</strong> danskunst <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland en <strong>in</strong><br />
Den Haag en voor het toegankelijk maken van al die ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
voor <strong>een</strong> geïnteresseerd publiek.<br />
Het productiehuis voor <strong>de</strong> dans richt zich op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
taken:<br />
Het ontwikkelen van <strong>de</strong> eigen i<strong>de</strong>ntiteit van choreografen:<br />
het productiehuis biedt <strong>een</strong> artistieke praktijk waar<strong>in</strong> het concept<br />
centraal staat en richt<strong>in</strong>ggevend is voor <strong>de</strong> keuze van<br />
dansers, <strong>de</strong> schaal van <strong>de</strong> productie, <strong>de</strong> werkwijze tij<strong>de</strong>ns het<br />
repetitieproces, <strong>de</strong> diversiteit <strong>in</strong> publieksbena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g en <strong>een</strong><br />
optimale uitwissel<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> choreograaf en <strong>de</strong> dansers.<br />
Het produceren van hoogwaardige voorstell<strong>in</strong>gen: wij zien<br />
het als onze taak <strong>de</strong> door Korzo geproduceer<strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>gen<br />
<strong>een</strong> zo optimaal mogelijke zichtbaarheid te geven.<br />
Dat betekent het organiseren van nationale en <strong>in</strong>ternationale<br />
tournees als dat relevant is, maar ook cluster<strong>in</strong>g van<br />
presentaties van het werk van jonge makers.<br />
Het <strong>in</strong>itiëren van nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen: zo is Korzo me<strong>de</strong>-<strong>in</strong>itiatiefnemer<br />
van DansClick.<br />
Het productiehuis wil <strong>een</strong> aantal talentvolle makers van<br />
verschillen<strong>de</strong> artistieke signatuur van <strong>een</strong> stevig draagvlak<br />
voorzien. Korzo zal steeds jonge makers on<strong>de</strong>rsteunen<br />
<strong>in</strong> <strong>een</strong> huis waar ook ervaren makers werken. In<br />
Korzo biedt <strong>een</strong> breed scala aan choreografische ervar<strong>in</strong>g<br />
en achtergron<strong>de</strong>n van makers <strong>in</strong>teressante mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
voor <strong>de</strong> uitwissel<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> choreografen on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g en<br />
hun publiek.<br />
Huidige aan Korzo verbon<strong>de</strong>n choreografen zijn on<strong>de</strong>r<br />
an<strong>de</strong>re: Joeri Dubbe, Erik Kaiel, Ann Van<strong>de</strong>n Broek, Vaclav<br />
Kunes, Pedro Goucha, Kenneth Flak, Jerome Meyer,<br />
Isabelle Chaffaud, Paul Selwyn Norton, Kalpana Raghuraman,<br />
Amos Ben Thal, David Mid<strong>de</strong>ndorp, Samir Calixto,<br />
Sjoerd Vreug<strong>de</strong>nhil, Klaus Jurgens, Kenzo Kusuda, Bruno<br />
Listopad, E<strong>de</strong>rson Rodriguez Xavier, Martha Reig Torres<br />
23 | september 2010
www.m-lab.nl<br />
Aambeeldstraat 10E<br />
1021 KB Amsterdam<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r / algem<strong>een</strong> directeur: Koen van Dijk<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Carmen Nicolaî<br />
M-lab<br />
Laboratorium voor muziektheater.<br />
New York heeft off Broadway, <strong>een</strong> circuit van uitprobeertheaters;<br />
Lon<strong>de</strong>n (off Westend), A<strong>de</strong>lai<strong>de</strong> en Ed<strong>in</strong>burgh<br />
hebben <strong>de</strong> fr<strong>in</strong>ge. In het buitenland komen vernieuwen<strong>de</strong><br />
projecten uit dit circuit naar voren. In Ne<strong>de</strong>rland bestaat<br />
dit systeem niet: M-Lab <strong>in</strong>troduceert het. Het is <strong>een</strong> plek<br />
waar makers en artiesten <strong>de</strong> kans krijgen om hun i<strong>de</strong>eën<br />
voor nieuw Ne<strong>de</strong>rlands muziektheater repertoire eerst op<br />
kle<strong>in</strong>e schaal uit te proberen, <strong>in</strong> <strong>de</strong> hoop dat ze op termijn<br />
uitgroeien tot lan<strong>de</strong>lijke producties.<br />
M-Lab biedt ruimte aan het ontwikkelen van nieuw muziektheatertalent<br />
en -repertoire <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met<br />
schrijvers en componisten. Ruimte bie<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> figuurlijke<br />
z<strong>in</strong> van het begelei<strong>de</strong>n van schrijf-, regie-, acteer-,<br />
compositie-, zang-, en vormgev<strong>in</strong>gstalent. Nieuwe, vaak<br />
jonge, muziektheatermakers <strong>in</strong> contact brengen met ervaren<br />
krachten. Maar ook <strong>in</strong> letterlijke z<strong>in</strong> het exploiteren van<br />
<strong>de</strong> kle<strong>in</strong>e theaterzaal waar leesvoorstell<strong>in</strong>gen, try-outs en<br />
<strong>een</strong>voudig geënsceneer<strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>gen kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
gerealiseerd.<br />
Tenslotte zijn er proefvoorstell<strong>in</strong>gen en try-outs van groepen<br />
en artiesten, beg<strong>in</strong>ners zowel als gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n, op het<br />
gebied van muziektheater en muzikaal cabaret.<br />
Voor alle producties van M-Lab geldt het pr<strong>in</strong>cipe dat<br />
jongeren op sleeptouw wor<strong>de</strong>n genomen door ervaren<br />
krachten. Grote musicalsterren, beken<strong>de</strong> schrijvers en<br />
componisten hebben zich met overtuig<strong>in</strong>g bereid getoond<br />
hun me<strong>de</strong>werk<strong>in</strong>g te verlenen aan dit voor Ne<strong>de</strong>rland<br />
uitzon<strong>de</strong>rlijk repertoire en aan <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van<br />
jonge hon<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het vak. M-Lab voorziet dus dui<strong>de</strong>lijk <strong>in</strong><br />
<strong>een</strong> behoefte, ook vanuit <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> musicalpraktijk.<br />
M-Lab produceer<strong>de</strong> reeds <strong>een</strong> aantal succesvolle voorstell<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> het eigen theater <strong>in</strong> Amsterdam-Noord. Op<br />
verzoek van verschillen<strong>de</strong> theaters maakt M-Lab vanaf<br />
seizoen 2010-2011 <strong>een</strong> kle<strong>in</strong>e tournee door Ne<strong>de</strong>rland<br />
met twee producties per jaar: <strong>een</strong> bestaan<strong>de</strong> buitenlandse<br />
productie en <strong>een</strong> nieuwe Ne<strong>de</strong>rlandse productie.<br />
De programmer<strong>in</strong>g van het M-Lab leunt op drie pijlers. Ten<br />
eerste is er <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van nieuwe Ne<strong>de</strong>rlandse muziektheatervoorstell<strong>in</strong>gen,<br />
die tevens <strong>een</strong> educatietraject<br />
bie<strong>de</strong>n voor theatermakers. Daarnaast wor<strong>de</strong>n er op basis<br />
van <strong>in</strong>teressante, bestaan<strong>de</strong> scripts uit het buitenland<br />
nieuwe enscener<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands gemaakt. In bei<strong>de</strong><br />
gevallen gaat het om voorstell<strong>in</strong>gen die <strong>de</strong> commerciële producenten<br />
laten liggen. De prikkelen<strong>de</strong> nieuwe titels zijn <strong>een</strong><br />
aanvull<strong>in</strong>g op het bestaan<strong>de</strong> musicalaanbod.<br />
24 | september 2010
www.mconl<strong>in</strong>e.nl<br />
Polonceauka<strong>de</strong> 5<br />
1014 DA Amsterdam<br />
Artistiek directeur: Marjorie Boston<br />
Algem<strong>een</strong> directeur: Lucien Kembel<br />
MC<br />
<strong>Theater</strong> voor nieuwe tij<strong>de</strong>n <strong>in</strong> ou<strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n. MC is <strong>een</strong><br />
productiehuis, werkplaats en theater dat het ‘Ne<strong>de</strong>rland van<br />
<strong>de</strong> grote ste<strong>de</strong>n’ <strong>een</strong> gezicht wil geven <strong>in</strong> <strong>de</strong> podiumkunsten.<br />
Dat is g<strong>een</strong> cosmetische missie, maar <strong>een</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke:<br />
zorgen dat er nieuwe stemmen kl<strong>in</strong>ken en dat nieuwe makers<br />
die vanuit <strong>een</strong> bre<strong>de</strong>re canon willen werken <strong>de</strong> ruimte<br />
wordt gegeven om <strong>een</strong> eigen idioom te ontwikkelen. MC<br />
werkt met makers die putten uit an<strong>de</strong>re bronnen dan all<strong>een</strong><br />
<strong>de</strong> klassieke, en daardoor voorstell<strong>in</strong>gen en verhalen<br />
presenteren die doorgaans qua vorm en <strong>in</strong>houd niet op <strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlandse podia te zien zijn. Daarom is MC als <strong>in</strong>tercultureel<br />
productiehuis <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>BIS</strong> opgenomen.<br />
Elk seizoen biedt MC <strong>een</strong> aantal ‘artists <strong>in</strong> resi<strong>de</strong>nce’ <strong>de</strong><br />
ruimte om via etu<strong>de</strong>s, presentaties en voorstell<strong>in</strong>gen on<strong>de</strong>r<br />
artistieke en productionele begeleid<strong>in</strong>g van MC hun<br />
eigen werk ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen. Dit werk wordt <strong>in</strong> ie<strong>de</strong>r<br />
geval gepresenteerd <strong>in</strong> het MC theater. Ver<strong>de</strong>r betrekt MC<br />
elk seizoen performers, acteurs, schrijvers en makers uit<br />
allerlei discipl<strong>in</strong>es bij <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> projecten die b<strong>in</strong>nenshuis<br />
plaatsv<strong>in</strong><strong>de</strong>n: dat zijn producties, presentaties,<br />
festivals, events maar ook tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g- en schol<strong>in</strong>gstrajecten.<br />
Ook vragen wij ‘masters’ uit b<strong>in</strong>nen- en buitenland van<br />
verschillen<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>es om te werken met onze makers.<br />
De keuze van ‘masters’ wordt <strong>de</strong>els door <strong>de</strong> makers zelf<br />
<strong>in</strong>gegeven. Er is on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re gewerkt met Rob <strong>de</strong> Graaf,<br />
Abiodun Oyewole, Hans Man <strong>in</strong> ’t Veld en Rob List.<br />
MC werkt niet all<strong>een</strong> met makers die van <strong>de</strong> kunstvakopleid<strong>in</strong>gen<br />
komen, ook met performers en autodidacten die uit<br />
an<strong>de</strong>re (sub)culturen en discipl<strong>in</strong>es komen zoals stand-up<br />
comedians, rappers of breakdancers, muzikanten, dj’s. Het<br />
MC-gebouw op het Westergasfabriek-terre<strong>in</strong> biedt <strong>de</strong> makers<br />
en hun publiek <strong>een</strong> unieke context, waar straatcultuur,<br />
nieuwe media, eigen roots, en <strong>de</strong> rijkdom van <strong>de</strong> multi-etnische<br />
multiculturele stad ook hun plek hebben. Die context<br />
maakt MC me<strong>de</strong> zichtbaar door events, festivals en projecten<br />
die het <strong>in</strong> het theater organiseert; <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>lijkse Tori’s,<br />
het Hollandse Nieuwe Festival en het Laatste Dichters<br />
project. Dit zijn kle<strong>in</strong>- en grootschalige multidiscipl<strong>in</strong>aire<br />
projecten en evenementen waar<strong>in</strong> MC nieuwe talenten laat<br />
samenwerken met ervaren makers en performers.<br />
Omdat MC het enige productiehuis is met <strong>een</strong> uitgesproken<br />
<strong>in</strong>tercultureel gezicht vervult het zowel voor makers als<br />
hun publiek <strong>een</strong> voorbeeldfunctie. Daarom presenteert MC<br />
ook producties met <strong>een</strong> dui<strong>de</strong>lijk eigen artistieke signatuur.<br />
Deze producties wor<strong>de</strong>n ontwikkeld volgens <strong>de</strong> MC-methodiek,<br />
die erop gericht is om <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers niet all<strong>een</strong><br />
als vertolkers maar vooral als makers aan te spreken.<br />
Ver<strong>de</strong>r <strong>in</strong>itiëren wij coproducties en samenwerk<strong>in</strong>gsverban<strong>de</strong>n<br />
met an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> kunsten met als doel<br />
om <strong>de</strong> zichtbaarheid van onze makers te vergroten. En last<br />
but NOT least is er Toko MC, <strong>een</strong> restaurant, <strong>een</strong> <strong>in</strong>formele<br />
plek, waar we <strong>de</strong> brug slaan naar <strong>de</strong> club- en muziekscène<br />
die ook zeer bepalend is voor <strong>de</strong> (culturele) i<strong>de</strong>ntiteit van <strong>de</strong><br />
stad anno nu. MC is <strong>een</strong> levendig huis, waar mensen elkaar<br />
treffen, waar <strong>de</strong> stad zich openbaart. Het is <strong>een</strong> stadsple<strong>in</strong>,<br />
het is <strong>een</strong> nachtclub, het is <strong>een</strong> boksr<strong>in</strong>g, het is <strong>een</strong> kraamkamer,<br />
en heel af en toe <strong>een</strong> beetje <strong>een</strong> museum, maar die<br />
functie laten we toch liever aan an<strong>de</strong>ren over.<br />
25 | september 2010
www.muzieklab.com<br />
Veemarktstraat 39<br />
5038 CT Tilburg<br />
Algem<strong>een</strong> directeur: Eric van <strong>de</strong>r Westen<br />
Muzieklab<br />
Brabant<br />
Muzieklab Brabant (MLB) is <strong>een</strong> van <strong>de</strong> drie<br />
muziekproductiehuizen die <strong>de</strong>el uitmaken van <strong>de</strong> door rijk en<br />
prov<strong>in</strong>cie gesubsidieer<strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur. Onze werkplek<br />
is gesitueerd <strong>in</strong> het centrum van Tilburg tegenover poppodium<br />
013 en op <strong>een</strong> st<strong>een</strong>worp afstand van muziekpodium Paradox.<br />
MLB ontwikkelt toptalent en concepten <strong>in</strong> <strong>de</strong> eigentijdse<br />
muziek. MLB sluit g<strong>een</strong> enkele muziekstijl uit.<br />
Het eerste doel is toptalenten artistiek en productioneel<br />
ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen en daarmee hun positie <strong>in</strong> <strong>de</strong> (<strong>in</strong>ter)<br />
nationale markt te bewerkstelligen en versterken. Hierbij<br />
wor<strong>de</strong>n o.a. gerenommeer<strong>de</strong> namen gekoppeld aan jonge<br />
musici waardoor er <strong>een</strong> nieuw werkklimaat ontstaat bij<br />
bei<strong>de</strong> partijen. Ons twee<strong>de</strong> doel is <strong>de</strong> brug te zijn tussen<br />
<strong>de</strong> (muziek/kunst)vakon<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en het professionele<br />
werkveld (bv. <strong>de</strong> podia). Hierbij laten we nieuwe<br />
talenten i<strong>de</strong>eën ontwikkelen en uitvoeren die <strong>een</strong> sterk vergroot<br />
bewustzijn van hun artistieke en productionele status<br />
realiseren. Het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> doel is tweeledig: <strong>een</strong> knooppunt én<br />
vliegwiel te zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rne muziekpraktijk <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland.<br />
Hoe bereikt MLB <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> doelen? We scouten talent,<br />
<strong>in</strong> overleg met het werkveld, en dagen ze uit <strong>een</strong> i<strong>de</strong>e <strong>in</strong><br />
te brengen. Als het i<strong>de</strong>e aansluit bij onze visie gaan we <strong>in</strong><br />
overleg met verschillen<strong>de</strong> partijen om <strong>de</strong> voor <strong>de</strong>ze productie<br />
specifieke aanpak te <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren. We leggen contact<br />
met <strong>de</strong> afzetmarkt om te controleren of wat we gaan brengen<br />
ook uitgevoerd kan wor<strong>de</strong>n. De productie wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
uitvoer<strong>in</strong>g volgens <strong>een</strong> aantal vaste ijkmomenten getoetst<br />
aan progressie <strong>in</strong> artistieke en zakelijke z<strong>in</strong>. Ten slotte<br />
wordt <strong>een</strong> productie geëvalueerd en afgerond. We werken<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g aan <strong>een</strong> hel<strong>de</strong>re en dui<strong>de</strong>lijke aanpak van<br />
<strong>de</strong> werkprocessen en profiler<strong>in</strong>g daarvan.<br />
Daarnaast neemt MLB sectorgerelateer<strong>de</strong> <strong>in</strong>itiatieven<br />
waardoor musici, podia, festivals en an<strong>de</strong>re muziekcultuur<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />
beter en <strong>in</strong>tensiever met elkaar werken en<br />
daardoor <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> output vergroten.<br />
Producties van MLB <strong>in</strong> 2010: Bram Stadhou<strong>de</strong>rs, Sidsel<br />
Endresen & Jim Black /Anneke van Giersbergen met Tom<br />
P<strong>in</strong>tens/Vox /BEAM (Brabants Ensemble Avontuurlijke<br />
Muziek) met Steward Copeland/ met Daniel Johnston; met<br />
Markus Stockhausen en Claudio Punt<strong>in</strong>; met Th<strong>in</strong>k About<br />
Life/ Insi<strong>de</strong> Mount Lu/ Jacob TV “Cities Change The Songs<br />
Of Birds” & The News/ VERS: Lucas Schlicher “By Familiar<br />
Light”( doorontwikkel<strong>in</strong>g tot muziektheater productie)<br />
; Marieke Berendsen “De Paskamer”`& Thomas Martens<br />
“CubeX” (doorontwikkel<strong>in</strong>g tot productie/ R<strong>in</strong>gtone Society<br />
2.0,/ Hans Timmermans “Pattern Based Learn<strong>in</strong>g Curves”/<br />
Sab<strong>in</strong>e De Lat “Bau<strong>de</strong>lair”/ Beukorkest/ Marcel van<br />
Brakel Bagage/ Sanne van Hek “Network of Stoppages”/<br />
Artvark & Claron Mc Fad<strong>de</strong>n/ 3x3 / Radio Kootwijk Live<br />
26 | september 2010
www.oorkaan.nl<br />
De Kempenaerstraat 11b<br />
1051 CJ Amsterdam<br />
Artistiek leid<strong>in</strong>g: Anneke Hogenstijn<br />
Artistiek coörd<strong>in</strong>ator: Er<strong>in</strong> Coppens<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Wieske Wijngaards<br />
Oorkaan<br />
Oorkaan is <strong>in</strong> 2009 ontstaan uit <strong>een</strong> fusie van Productiehuis<br />
Jeugdconcerten en Werkplaats Oorproeven. De opdracht van<br />
Oorkaan is <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van het genre jeugdmuziek.<br />
Oorkaan v<strong>in</strong>dt het belangrijk dat ie<strong>de</strong>r k<strong>in</strong>d <strong>de</strong> gelegenheid<br />
krijgt, en het liefst zo vroeg mogelijk, <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g<br />
te komen met <strong>de</strong> kracht van leven<strong>de</strong> muziek. We maken<br />
muziekvoorstell<strong>in</strong>gen voor k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren van 6 tot 12<br />
jaar waar<strong>in</strong> muziek, uitgevoerd door topmusici, centraal<br />
staat. Oorkaan is <strong>de</strong> eerste - en tot nu toe enige - plek <strong>in</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rland waar <strong>in</strong>tensief gewerkt wordt aan het ontwikkelen<br />
en maken van kle<strong>in</strong>schalige muziekvoorstell<strong>in</strong>gen<br />
voor k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren. Voor veel musici, ensembles en kunstenaars<br />
uit an<strong>de</strong>re podiumkunstdiscipl<strong>in</strong>es is het maken<br />
van <strong>een</strong> muziekvoorstell<strong>in</strong>g voor k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren <strong>een</strong> nog vrijwel<br />
onontgonnen gebied. Oorkaan vervult <strong>een</strong> stimuleren<strong>de</strong>,<br />
on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> en faciliteren<strong>de</strong> rol, op zo’n manier dat<br />
uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk <strong>een</strong> artistiek hoogwaardige muziekvoorstell<strong>in</strong>g<br />
voor k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren tot stand komt.<br />
Oorkaan bestaat uit <strong>een</strong> aantal on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len:<br />
Met Oorkaan Producties brengen we topmusici en podiumkunstenaars<br />
uit an<strong>de</strong>re discipl<strong>in</strong>es samen om <strong>een</strong> muziekvoorstell<strong>in</strong>g<br />
te maken. Leven<strong>de</strong> muziek staat <strong>in</strong> al zijn<br />
verschei<strong>de</strong>nheid - klassiek, jazz, impro, wereldmuziek,<br />
vocaal en he<strong>de</strong>ndaags - centraal. Met zo’n 7 producties<br />
per seizoen organiseren we jaarlijks gemid<strong>de</strong>ld 150 vrije<br />
voorstell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> (concert)zalen <strong>in</strong> het land waarmee we<br />
ongeveer 20.000 k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren en volwassenen bereiken.<br />
Werkplaats Oorproeven is <strong>een</strong> laboratoriumplek waar<br />
makers en spelers <strong>de</strong> gelegenheid krijgen te experimenteren<br />
met het genre jeugdmuziek. De resultaten wor<strong>de</strong>n<br />
als proeves gepresenteerd aan afnemers, makers en (k<strong>in</strong><strong>de</strong>r)publiek.<br />
Veelbeloven<strong>de</strong> proeves kunnen doorstromen<br />
naar Oorkaan Producties of el<strong>de</strong>rs. Op die manier versterken<br />
we niet all<strong>een</strong> onze eigen producties, maar leveren<br />
we ook <strong>een</strong> bijdrage aan <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g en professionaliser<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> jeugdmuziek.<br />
Educatieaf<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g Oorsprong. Wij v<strong>in</strong><strong>de</strong>n het van groot belang<br />
dat k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren die niet vanzelf <strong>de</strong> weg naar <strong>de</strong> (concert)zaal<br />
v<strong>in</strong><strong>de</strong>n, <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g komen met <strong>de</strong> kracht van<br />
leven<strong>de</strong> muziek. In 2009 zijn we gestart met Oorsprong,<br />
<strong>een</strong> meerjarig lan<strong>de</strong>lijk muziekeducatieprogramma voor<br />
<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>n- en bovenbouw van het primair on<strong>de</strong>rwijs.<br />
Met schoolvoorstell<strong>in</strong>gen, workshops, lesmateriaal en<br />
participatie bie<strong>de</strong>n we k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren <strong>een</strong> <strong>in</strong>tensieve kennismak<strong>in</strong>g<br />
met <strong>de</strong> belangrijkste elementen van <strong>de</strong> muziek.<br />
In 2009 bereikten we met 62 schoolvoorstell<strong>in</strong>gen en 44<br />
workshops zo’n 10.000 k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren. Daarnaast zijn we bezig<br />
met <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van Oorkania, <strong>een</strong> muziekeducatieve<br />
<strong>in</strong>ternetgame. Het educatieprogramma komt volledig tot<br />
stand door projectsubsidies.<br />
Foorum is het platform waar gedacht, gepraat en ge<strong>de</strong>batteerd<br />
wordt over <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van het genre jeugdmuziek.<br />
Er wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met<br />
Muziek Centrum Ne<strong>de</strong>rland (<strong>in</strong>ter)nationale <strong>de</strong>batten en<br />
workshops georganiseerd, waaraan wordt <strong>de</strong>elgenomen<br />
door mensen uit <strong>de</strong> professionele muziek(educatie)praktijk.<br />
27 | september 2010
www.pmpweb.nl<br />
Weter<strong>in</strong>gschans 6-8<br />
1017 SG Amsterdam<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Talitha Stijnman<br />
Paradiso Melkweg<br />
Productiehuis<br />
Paradiso Melkweg Productiehuis (PMP) komt voort uit het<br />
<strong>in</strong> 1997 ontstane Paradiso Produktiehuis. In 2001 hebben <strong>de</strong><br />
twee bekendste poppodia van Ne<strong>de</strong>rland <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g<br />
opgezocht en PMP opgericht. De sticht<strong>in</strong>g <strong>in</strong>itieert, produceert<br />
en distribueert multimediale en <strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>aire projecten<br />
speciaal voor poppodia en an<strong>de</strong>rsoortige locaties en festivals.<br />
Zij creëert mogelijkhe<strong>de</strong>n voor diverse kunstenaars en<br />
muzikanten die dit soort speciale projecten willen maken.<br />
PMP staat voor diversiteit <strong>in</strong> en ontwikkel<strong>in</strong>g en verdiep<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> (dagelijkse) programmer<strong>in</strong>g van het pop- en<br />
festivalcircuit <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland en richt zich met zijn diverse<br />
projecten op verschillen<strong>de</strong> doelgroepen.<br />
Gezien <strong>de</strong> aard van <strong>de</strong> sector hebben <strong>de</strong> projecten doorgaans<br />
<strong>een</strong> muzikale basis, waarbij an<strong>de</strong>re discipl<strong>in</strong>es<br />
wor<strong>de</strong>n geïntegreerd. PMP zoekt makers met verschillen<strong>de</strong><br />
achtergrond zoals dans, film, vi<strong>de</strong>o, nieuwe media,<br />
beel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> kunst en an<strong>de</strong>re podiumkunsten en <strong>in</strong>itieert<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsverban<strong>de</strong>n tussen hen. Op <strong>de</strong>ze manier<br />
verbre<strong>de</strong>n zij hun werkveld en wordt hen nieuwe manieren<br />
gebo<strong>de</strong>n zich te uiten. Tegelijkertijd is PMP <strong>een</strong> plek waar<br />
<strong>de</strong> multidiscipl<strong>in</strong>aire artiest zich kan ontwikkelen door <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> kwaliteiten die hij <strong>in</strong> zich heeft te vertalen <strong>in</strong><br />
<strong>een</strong> project.<br />
Door het opzetten van <strong>een</strong> werkplaats, pMp LaB, heeft<br />
PMP s<strong>in</strong>ds 2004 zijn aandacht ook gericht op beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong><br />
makers en veelbeloven<strong>de</strong> talenten die bijna of net afgestu<strong>de</strong>erd<br />
zijn. Hier wordt gewerkt aan ontwikkelprojecten,<br />
die <strong>in</strong> <strong>een</strong> <strong>in</strong>formele sett<strong>in</strong>g gespeeld wor<strong>de</strong>n. PMP<br />
heeft voor het creëren van nieuwe, <strong>in</strong>teressante aanwas<br />
samenwerk<strong>in</strong>g gezocht met het <strong>in</strong>ternationale muziekopnameproject<br />
In A Cab<strong>in</strong> With. Muzikanten wor<strong>de</strong>n uit hun<br />
habitat gehaald en nemen <strong>in</strong> <strong>een</strong> week met <strong>de</strong> producers<br />
<strong>een</strong> CD op. Daarna werken ze <strong>in</strong> pMp LaB het muzikale<br />
materiaal uit tot <strong>een</strong> multidiscipl<strong>in</strong>aire presentatie.<br />
De kwaliteit die PMP nastreeft, uit zich <strong>in</strong> <strong>de</strong> nauwgezette<br />
keuze en samenstell<strong>in</strong>g van makers, waarbij hun specifieke<br />
artistieke i<strong>de</strong>ntiteit centraal staat. Ze krijgen <strong>de</strong> vrijheid<br />
hun eigenheid en plannen ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen on<strong>de</strong>r<br />
leid<strong>in</strong>g van <strong>een</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk betrokken producent. Jonge<br />
makers wor<strong>de</strong>n daarnaast begeleid op zakelijk, productioneel,<br />
publicitair en adm<strong>in</strong>istratief gebied. Alle aspecten<br />
van <strong>de</strong>ze begeleid<strong>in</strong>g zijn gericht op maximalisatie van <strong>de</strong><br />
zelfstandigheid van <strong>de</strong> maker, zodat hij na verloop van tijd<br />
zowel <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk als zakelijk op eigen benen kan staan.<br />
Voor meer ervaren makers ligt <strong>de</strong> nadruk op het on<strong>de</strong>rsteunen<br />
en faciliteren van hun artistieke i<strong>de</strong>e <strong>een</strong> genreoverstijgen<strong>de</strong><br />
productie te ontwikkelen.<br />
De kracht van PMP is on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong> verschei<strong>de</strong>nheid<br />
van zijn producties en het bre<strong>de</strong> spectrum waarb<strong>in</strong>nen het<br />
opereert. PMP speelt hiermee <strong>in</strong> op <strong>de</strong> dynamische popcultuur.<br />
28 | september 2010
www.productiehuis.nl<br />
Boschdijkstraat 45<br />
5211 VD ‘s-Hertogenbosch<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Pietjan Dusee<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Eric Japenga<br />
Productiehuis<br />
Brabant<br />
Vanuit het hoofdkwartier <strong>in</strong> <strong>de</strong> Verka<strong>de</strong>fabriek<br />
’s-Hertogenbosch helpt Productiehuis Brabant talentvolle<br />
nieuwe makers op weg – vaak pa<strong>de</strong>n op die nog niet op <strong>de</strong><br />
culturele kaart staan <strong>in</strong>getekend. Deze makers presenteren<br />
zich aan publiek met volwaardige reisvoorstell<strong>in</strong>gen maar ook<br />
met experimenten, kle<strong>in</strong> en m<strong>in</strong><strong>de</strong>r kle<strong>in</strong>.<br />
Zo krijgen regisseurs, choreografen en schrijvers <strong>de</strong> kans<br />
zich te ontwikkelen, te groeien en zich te laten zien. In het<br />
zui<strong>de</strong>n, <strong>in</strong> <strong>de</strong> rest van het land en ook daarbuiten. Productiehuis<br />
Brabant is ook grondlegger van Festival CEMENT<br />
dat – <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met Huis van Bourgondië – hoge<br />
ogen gooit als makers- maar ook steeds meer als publieksfestival.<br />
Productiehuis Brabant heeft <strong>een</strong> scharnierfunctie<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> dans- en theaterontwikkel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het zui<strong>de</strong>n<br />
en neemt <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re zui<strong>de</strong>lijke <strong>BIS</strong><strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />
me<strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor <strong>een</strong> levendig<br />
en constructief podiumkunstklimaat on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> rivieren.<br />
De werk<strong>in</strong>g van Productiehuis Brabant kent twee lijnen:<br />
die van De Collectie en die van Het Atelier.<br />
On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> noemer De Collectie wordt <strong>een</strong> <strong>in</strong>tensieve samenwerk<strong>in</strong>g<br />
aangegaan met <strong>een</strong> aantal gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> makers.<br />
Deze regisseurs, choreografen en schrijvers krijgen<br />
<strong>een</strong> ‘wildcard’ die drie à vier seizoenen geldig is. Zo kunnen<br />
ze met steun van Productiehuis Brabant ont<strong>de</strong>kken<br />
wat ze (nog meer) <strong>in</strong> hun mars hebben. On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vlag van<br />
De Collectie komen elk seizoen m<strong>in</strong>imaal twee grotere<br />
reis- en/of locatieproducties en twee kle<strong>in</strong>ere projecten<br />
tot stand. Bovendien stelt het Productiehuis Brabant budget<br />
beschikbaar voor randactiviteiten, zoals on<strong>de</strong>rzoek,<br />
exposities en <strong>de</strong>batten. De huidige Collectie bestaat uit<br />
L<strong>een</strong> Braspenn<strong>in</strong>g, Peerke Malschaert, Arno Schuitemaker,<br />
Laura Van Borm & Laure Dever, en Anna van <strong>de</strong>r Kruis.<br />
In Het Atelier gaan beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> regisseurs, choreografen<br />
en schrijvers voor <strong>een</strong> korte perio<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> slag. Met<br />
zowel facilitaire als <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke steun van Productiehuis<br />
Brabant krijgen ze <strong>de</strong> vrijheid om vragen te stellen en te<br />
experimenteren. De gebruikers van het Atelier kunnen<br />
daarbij rekenen op coach<strong>in</strong>g of mentorschap van externe<br />
dramaturgen en schrijvers. Deelnemers aan Het Atelier<br />
sluiten hun werkperio<strong>de</strong> met <strong>een</strong> presentatie af. Dat kan<br />
werk-<strong>in</strong>-word<strong>in</strong>g zijn, maar ook <strong>een</strong> lez<strong>in</strong>g of <strong>een</strong> voltooi<strong>de</strong><br />
productie. In Atelier 2009/2010 werkten Bloem van <strong>de</strong><br />
Natie, Nicole Vervloed en Marike op <strong>de</strong>n Akker, Anna van<br />
<strong>de</strong>r Kruis, Project Sally, Laure Dever, Kar<strong>in</strong> Netten, InesInez,<br />
Rachel Zweije, E<strong>in</strong>at Tuchman.<br />
Daarnaast bracht Productiehuis Brabant <strong>in</strong> 2009 en 2010<br />
voorstell<strong>in</strong>gen uit van Tanya Hermsen, Sarah R<strong>in</strong>goet en<br />
Lenneke Maas, en coproduceer<strong>de</strong> of on<strong>de</strong>rsteun<strong>de</strong> het<br />
werk van Piet Arfeuille, Afslag E<strong>in</strong>dhoven en Jelena Kostic.<br />
29 | september 2010
www.on<strong>in</strong>ternet.nl<br />
Bagijnenstraat 11<br />
7411 PT Deventer<br />
Algem<strong>een</strong> directeur: Rob Kramer<br />
Productiehuis<br />
Oost-Ne<strong>de</strong>rland<br />
Productiehuis Oost-Ne<strong>de</strong>rland (ON): ongewone d<strong>in</strong>gen voor<br />
gewone mensen. ON realiseert nieuw kwalitatief aanbod <strong>in</strong><br />
<strong>een</strong> popsector die, door <strong>de</strong> gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> marktwerk<strong>in</strong>g we<strong>in</strong>ig<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n biedt voor experiment, maar wel behoefte<br />
heeft aan nieuwe impulsen.<br />
ON werkt <strong>in</strong> <strong>de</strong> vrije ruimte tussen <strong>de</strong> genres, neemt <strong>in</strong>itiatieven<br />
en biedt <strong>de</strong> noodzakelijke voorwaar<strong>de</strong>n om nieuw<br />
en vernieuwend aanbod b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> popcultuur mogelijk te<br />
maken. De projecten geven <strong>de</strong>elnemen<strong>de</strong> musici, artiesten,<br />
kunstenaars en an<strong>de</strong>re partners <strong>de</strong> mogelijkheid zich<br />
artistiek te ontwikkelen en hun discipl<strong>in</strong>es te verdiepen<br />
en te verbre<strong>de</strong>n. ON realiseert projecten en voorstell<strong>in</strong>gen<br />
die hun oorsprong v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>een</strong> onverwachte comb<strong>in</strong>atie<br />
van verschillen<strong>de</strong> genres en discipl<strong>in</strong>es met als startpunt<br />
<strong>de</strong> popcultuur. ON legt hiermee verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen die an<strong>de</strong>rs<br />
niet of zeer moeizaam tot stand zou<strong>de</strong>n komen en vormt<br />
<strong>een</strong> broedplaats voor nieuw aanbod.<br />
Artistieke ontwikkel<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> popmuziek verlopen<br />
langs an<strong>de</strong>re lijnen dan <strong>in</strong> meer gereguleer<strong>de</strong> cultuursectoren.<br />
Vandaar dat productiehuizen <strong>in</strong> <strong>de</strong> pop <strong>een</strong> an<strong>de</strong>re,<br />
op <strong>de</strong> sector toegesne<strong>de</strong>n werkwijze hebben. Deze<br />
aanpak maakt productiehuizen <strong>een</strong> wezenlijk on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />
van <strong>de</strong>ze dynamische sector, die <strong>in</strong> hoog tempo professionaliseert.<br />
De dubbelfunctie van talentontwikkel<strong>in</strong>g én<br />
het genereren van genre-overstijgend aanbod is dan ook<br />
essentieel voor ie<strong>de</strong>r<strong>een</strong> die <strong>de</strong> popmuziek als serieus on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />
van zijn cultuurbeleid ziet.<br />
ON bereikt <strong>een</strong> breed en vaak jong publiek en <strong>in</strong>teresseert<br />
dit voor <strong>een</strong> programmer<strong>in</strong>g die ver<strong>de</strong>r gaat dan op<br />
<strong>de</strong> (pop)podia gebruikelijk is. Met zijn activiteiten zorgt<br />
ON voor scout<strong>in</strong>g, opleid<strong>in</strong>g en ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>elnemen<strong>de</strong> artiesten. De geïnitieer<strong>de</strong> allianties tussen<br />
muzikanten, opleid<strong>in</strong>gen, podia, broedplaatsen en werkplaatsen<br />
dragen bij aan <strong>de</strong> versterk<strong>in</strong>g van het culturele<br />
productie- en ontwikkelklimaat <strong>in</strong> (Oost-)Ne<strong>de</strong>rland. ON<br />
heeft hiermee <strong>een</strong> on<strong>de</strong>rnemen<strong>de</strong> en cruciale rol <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
keten van scheppen, produceren, programmeren en publieksontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
ON heeft <strong>in</strong>mid<strong>de</strong>ls <strong>een</strong> bre<strong>de</strong> en stevige basis opgebouwd<br />
<strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland, maar hecht ook aan zijn regionale en ste<strong>de</strong>lijke<br />
functie. Ook <strong>in</strong>ternationaal krijgen <strong>de</strong> ON-producties<br />
steeds meer voet aan <strong>de</strong> grond. Vanuit Oost-Ne<strong>de</strong>rland<br />
geeft ON zo <strong>een</strong> stevige impuls aan <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van<br />
muzikanten en prikkelt het podia en publiek tot het ont<strong>de</strong>kken<br />
van nieuw aanbod b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> vertrouw<strong>de</strong> popcultuur.<br />
Enkele recente en lopen<strong>de</strong> ON producties zijn NO blues,<br />
<strong>een</strong> unieke comb<strong>in</strong>atie van Arabische muziek en Amerikaanse<br />
folk blues; Kyteman’s Hiphop Orkest, het 24 man<br />
sterke hiphop orkest dat <strong>in</strong> 2009 <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>in</strong>g van Ne<strong>de</strong>rland<br />
was; Lilian Hak, hoe <strong>een</strong> fasc<strong>in</strong>atie voor filmmuziek uit<br />
<strong>de</strong> jaren <strong>de</strong>rtig tot vijftig van <strong>de</strong> vorige eeuw kan lei<strong>de</strong>n tot<br />
<strong>een</strong> van <strong>de</strong> meest opzienbare releases van 2010; The Q4<br />
heeft samples tot <strong>een</strong> hogere kunstvorm gemaakt, maar<br />
<strong>de</strong>ed 5 jaar over het maken van <strong>de</strong> eerste cd, maar stond<br />
dit jaar bij hun <strong>de</strong>r<strong>de</strong> optre<strong>de</strong>n al op Lowlands.<br />
30 | september 2010
www.productiehuisrotterdam.nl<br />
Schouwburgple<strong>in</strong> 25<br />
3012 CL Rotterdam<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Annemie Vanackere<br />
Zakelijk lei<strong>de</strong>r: Tanja Elstgeest<br />
Productiehuis<br />
Rotterdam<br />
Productiehuis Rotterdam biedt <strong>een</strong> uiterst professionele<br />
omgev<strong>in</strong>g voor aankomen<strong>de</strong> en meer gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> theatermakers<br />
uit Rotterdam en van (ver) daarbuiten. Zij verkennen en verleggen<br />
hier hun grenzen en werken ver<strong>de</strong>r aan <strong>een</strong> eigen signatuur, die bij<br />
voorkeur theater comb<strong>in</strong>eert met an<strong>de</strong>re discipl<strong>in</strong>es zoals muziek,<br />
beel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> kunst en technologie. Productiehuis Rotterdam is<br />
<strong>in</strong>gebed <strong>in</strong> <strong>de</strong> bre<strong>de</strong> presentatie- en publieksfunctie en het (<strong>in</strong>ter)-<br />
nationale netwerk van <strong>de</strong> Rotterdamse Schouwburg.<br />
S<strong>in</strong>ds het seizoen 2010-2011 is Productiehuis Rotterdam<br />
bovendien gefuseerd met het voormalige L/V Producties,<br />
<strong>de</strong> theaterwerkplaats van Lantaren/Venster. Hiermee is <strong>de</strong><br />
opdracht van Productiehuis Rotterdam verbreed, samen<br />
te vatten langs <strong>een</strong> drietal lijnen die elkaar beïnvloe<strong>de</strong>n en<br />
<strong>in</strong>spireren.<br />
Productiehuis Rotterdam is er <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats voor<br />
regisseurs, theatermakers of groepen die <strong>een</strong> kunstvakopleid<strong>in</strong>g<br />
achter <strong>de</strong> rug hebben, en met wie we ons geduren<strong>de</strong><br />
meer<strong>de</strong>re jaren verb<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Naast <strong>de</strong> artistieke<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g staan <strong>de</strong> lange termijnplannen en het publieksbereik<br />
steeds op <strong>de</strong> agenda, met als doel <strong>de</strong> makers<br />
te lanceren naar <strong>een</strong> zelfstandige beroepspraktijk,<br />
b<strong>in</strong>nen <strong>een</strong> an<strong>de</strong>r gezelschap, <strong>in</strong>dividueel of <strong>in</strong> <strong>een</strong> eigen<br />
ensemble (zoals Hotel Mo<strong>de</strong>rn, Wun<strong>de</strong>rbaum, Ivana Müller<br />
en Erikward Geerl<strong>in</strong>gs/WilCo).<br />
Vanuit <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> functie van LV Producties richten we ons<br />
ook op gedreven Rotterdamse en cultureel diverse talenten,<br />
vaak niet klassiek geschoold, met <strong>een</strong> passie voor<br />
grootste<strong>de</strong>lijke thema’s en on<strong>de</strong>rwerpen die <strong>de</strong> kern van<br />
<strong>de</strong>ze tijd raken. Vanuit ontwikkel<strong>in</strong>gstrajecten als Kitchenette<br />
(<strong>een</strong> presentatieformule met korte stukken), masterclasses<br />
en kortlopen<strong>de</strong> projecten kunnen <strong>de</strong> beste doorstromen<br />
naar <strong>een</strong> eigen, professionele theaterpraktijk.<br />
en coproducties wor<strong>de</strong>n aangegaan. Op die manier is<br />
Productiehuis Rotterdam <strong>een</strong> heus ‘glocal’ knooppunt<br />
van Ne<strong>de</strong>rlandse en <strong>in</strong>ternationale kunstenaars en <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> publieksgroepen.<br />
Met <strong>de</strong> Krijn Boon Studio van <strong>de</strong> Rotterdamse Schouwburg<br />
en straks ook <strong>de</strong> zalen van het ‘nieuwe’ theater De<br />
Gouvernestraat beschikt Productiehuis Rotterdam over<br />
uitsteken<strong>de</strong> faciliteiten voor zowel produceren als presenteren.<br />
Een aantal producties gaat vervolgens op tournee<br />
langs <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse theaters. De (<strong>in</strong>ternationale) coproducties<br />
zijn vaak te zien op Europese podia en festivals,<br />
als me<strong>de</strong> het eigen festival van <strong>de</strong> Rotterdamse Schouwburg,<br />
<strong>de</strong> Internationale Keuze.<br />
Productiehuis Rotterdam werkt <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> jaren met<br />
Sarah Moeremans, Norfolk, Joachim Robbrecht, Schwalbe,<br />
Lizzy Timmers, Nicola Unger, Cie Abhac (Aniek Boon/<br />
Henrik Aerts), Nataliya Golofastova, Edit Kaldor, Tjon<br />
Rockon, Shertise Solano, Recente <strong>in</strong>ternationale coproducties<br />
waren er met Simone Aughterlony (CH), Chris<br />
Kon<strong>de</strong>k (D), Garajistanbul (TU), Michael Laub (B), Kornel<br />
Mundruczó (H), Kris Verdonck (B).<br />
Naast <strong>een</strong> speciale antenne voor <strong>in</strong> Rotterdam gevestig<strong>de</strong><br />
kunstenaars, engageert Productiehuis Rotterdam<br />
zich ook met <strong>in</strong>ternationale talenten met wie resi<strong>de</strong>nties<br />
31 | september 2010
www.theaterzeelandia.nl<br />
Hoogstraat 18-20<br />
4331 KR Mid<strong>de</strong>lburg<br />
Algem<strong>een</strong> directeur: Henk Schoute<br />
Artistiek lei<strong>de</strong>r: Alex Mallems<br />
<strong>Theater</strong>productiehuis<br />
Zeelandia<br />
<strong>Theater</strong>productiehuis Zeelandia maakt voorstell<strong>in</strong>gen<br />
met <strong>een</strong> Zeeuwse <strong>in</strong>valshoek. Per jaar wor<strong>de</strong>n ten m<strong>in</strong>ste<br />
vijf producties gemaakt. Twee voorstell<strong>in</strong>gen gaan <strong>in</strong> het<br />
seizoen op tournee door Ne<strong>de</strong>rland met <strong>een</strong> concentratie<br />
aan voorstell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Zeeland. Daarnaast wor<strong>de</strong>n drie<br />
locatievoorstell<strong>in</strong>gen en <strong>een</strong> coproductie gemaakt voor het<br />
Zeeland Nazomerfestival.<br />
Jong talent: <strong>Theater</strong>productiehuis Zeelandia biedt jonge<br />
theatermakers uit Ne<strong>de</strong>rland en België <strong>een</strong> platform om<br />
hun talent te ontwikkelen. Het biedt talentvolle regisseurs,<br />
vormgevers, auteurs en acteurs <strong>een</strong> professionele omka<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g.<br />
Deze jonge makers wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>tensief begeleidt en<br />
werken vaak met ervaren collega’s aan <strong>een</strong> productie.<br />
Participatie: Zeelandia wil het publiek voor theater <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
regio vergroten door professioneel theater dichter bij<br />
<strong>de</strong> mensen te brengen. Dit betekent <strong>in</strong> <strong>de</strong> praktijk dat<br />
<strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>gen niet all<strong>een</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> schouwburgen staan,<br />
maar ook <strong>in</strong> dorpshuizen en an<strong>de</strong>re (kle<strong>in</strong>e) zalen. Ook wil<br />
het productiehuis <strong>de</strong> culturele ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> jeugd<br />
stimuleren en hiermee <strong>een</strong> bijdrage leveren aan <strong>een</strong> positief<br />
mensbeeld van <strong>de</strong>ze groep.<br />
Zeeuwse <strong>in</strong>valshoek: Zeelandia maakt voorstell<strong>in</strong>gen met<br />
<strong>een</strong> Zeeuwse <strong>in</strong>valshoek en wil daarmee <strong>een</strong> authentieke<br />
en vernieuwen<strong>de</strong> bijdrage leveren aan <strong>de</strong> productie van<br />
theater <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands taalgebied. Zeelandia wil met<br />
zijn producties het culturele imago van Zeeland op lan<strong>de</strong>lijke<br />
schaal verbre<strong>de</strong>n en versterken.<br />
Het Zeeland Nazomerfestival bestaat s<strong>in</strong>ds 2001. Het<br />
presenteert theater op locatie en <strong>een</strong> festivalhart <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Zeeuwse hoofdstad Mid<strong>de</strong>lburg. De locatievoorstell<strong>in</strong>gen<br />
wor<strong>de</strong>n door Zeelandia zelf gemaakt, waarbij gelet wordt<br />
op <strong>de</strong> relatie tussen voorstell<strong>in</strong>g en speelplek. De voorstell<strong>in</strong>gen<br />
spelen niet op an<strong>de</strong>re festivals, maar zijn all<strong>een</strong><br />
<strong>in</strong> Zeeland te zien. Het festivalhart op <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>lburgse<br />
Abdij biedt <strong>een</strong> mix aan voorstell<strong>in</strong>gen en concerten. Het<br />
festival trekt elk jaar gemid<strong>de</strong>ld 25.000 bezoekers.<br />
Zeelandia toont tij<strong>de</strong>ns het Zeeland Nazomerfestival op<br />
het Abdijple<strong>in</strong> en <strong>in</strong> <strong>de</strong> omliggen<strong>de</strong> gebouwen <strong>een</strong> keuze<br />
uit bestaand aanbod van podiumkunsten uit Ne<strong>de</strong>rland<br />
en Vlaan<strong>de</strong>ren dat niet eer<strong>de</strong>r <strong>in</strong> Zeeland te zien was. De<br />
samenstell<strong>in</strong>g van het programma gebeurt vanuit twee<br />
complementaire gedachtes: kwaliteit en variatie. Door<br />
dui<strong>de</strong>lijke programmatische keuzes te maken <strong>in</strong> het totale<br />
aanbod van het festival zet Zeelandia zich bewust <strong>in</strong> voor<br />
het bereik van <strong>de</strong> doelgroep jeugd/jongeren. Een programmer<strong>in</strong>g<br />
waar<strong>in</strong> zowel actief als passief <strong>een</strong> bijdrage<br />
van <strong>de</strong>ze groep wordt verwacht.<br />
Het Zeeland Nazomerfestival wil <strong>een</strong> (lan<strong>de</strong>lijk) toonaangevend<br />
festival zijn met <strong>een</strong> hoge artistieke kwaliteit en<br />
<strong>een</strong> geheel eigen karakter.<br />
32 | september 2010
www.toneelschuur.nl<br />
Lange Begijnestraat 9<br />
2011 RE Haarlem<br />
Algem<strong>een</strong> directeur: Frans Lommerse<br />
Hoofd productiehuis: Saskia Heerkens<br />
Toneelschuur<br />
Producties<br />
Toneelschuur Producties is <strong>in</strong> productie en presentatie <strong>een</strong><br />
<strong>in</strong>spirerend, voorwaar<strong>de</strong>nscheppend en vitaal (t)huis, waar<br />
<strong>de</strong> artistieke ontwikkel<strong>in</strong>g en het cultureel on<strong>de</strong>rnemerschap<br />
van <strong>de</strong> theater-makers centraal staat. Met <strong>een</strong> traditie <strong>in</strong><br />
talentontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
Jaarlijks biedt Toneelschuur Producties <strong>een</strong> selecte groep<br />
theatermakers <strong>de</strong> mogelijkheid hun artistieke talent <strong>in</strong> <strong>een</strong><br />
meerjarentraject op maat ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen. Speciale<br />
aandacht is er voor jonge regisseurs die voorstell<strong>in</strong>gen<br />
voor <strong>de</strong> grote zalen willen maken.<br />
Toneelschuur Producties heeft <strong>een</strong> plaats <strong>in</strong> <strong>de</strong> basis<strong>in</strong>frastructuur<br />
als <strong>een</strong> groot productiehuis van lan<strong>de</strong>lijke betekenis.<br />
Toneelschuur Producties zal <strong>in</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2009-2012 <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g en samenhang met gezelschappen, an<strong>de</strong>re<br />
productiehuizen, podia en opleid<strong>in</strong>gen <strong>een</strong> beleid<br />
voeren met <strong>een</strong> scherpe focus op talentontwikkel<strong>in</strong>g van<br />
oorspronkelijk regietalent met ambities richt<strong>in</strong>g <strong>de</strong> grotere<br />
structuren. Daarbij neemt Toneelschuur Producties ook<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductie en begeleid<strong>in</strong>g<br />
van nieuwe toneelspelers, scenografen, dramaturgen, toneelschrijvers<br />
en an<strong>de</strong>re artistieke me<strong>de</strong>werkers.<br />
Toneelschuur Producties gaat van <strong>de</strong> stell<strong>in</strong>g uit dat talentontwikkel<strong>in</strong>g<br />
g<strong>een</strong> exclusieve verantwoor<strong>de</strong>lijkheid mag zijn<br />
van all<strong>een</strong> <strong>de</strong> productiehuizen. Om <strong>de</strong> <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g <strong>in</strong> nieuw<br />
talent waar<strong>de</strong>vol te laten zijn zal <strong>de</strong> hele keten van opleid<strong>in</strong>gen,<br />
productiehuizen, gezelschappen en podia haar verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
moeten nemen. Toneelschuur Producties zal<br />
waar nodig voor <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van het beleid allianties sluiten<br />
met partners <strong>in</strong> <strong>de</strong> podiumkunsten of daarbuiten.<br />
Met Toneelgroep Amsterdam (TA2) is <strong>een</strong> zeer succesvol platform<br />
opgericht (2007) waar nieuwe regisseurs ervar<strong>in</strong>g kunnen<br />
opdoen met het werken <strong>in</strong> en met <strong>een</strong> groot gezelschap<br />
op <strong>een</strong> grotere schaal. Inmid<strong>de</strong>ls zijn <strong>in</strong> dit platform al vijf grote<br />
projecten gerealiseerd. Met het Ro <strong>Theater</strong> uit Rotterdam is <strong>in</strong><br />
2010 <strong>een</strong> alliantie aangegaan rond nieuw regietalent.<br />
Toneelschuur Producties is daarnaast ook <strong>een</strong> alliantie<br />
aangegaan met <strong>een</strong> aantal belangrijke schouwburgen <strong>in</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rland om nieuw talent ook te tonen op die podia.<br />
Toneelschuur Producties on<strong>de</strong>rhoud contacten en participeert<br />
<strong>in</strong> concrete projecten met <strong>de</strong> Hogescholen voor <strong>de</strong><br />
Kunsten <strong>in</strong> Maastricht, Arnhem, Utrecht en Amsterdam.<br />
Toneelschuur Producties is met het M<strong>in</strong>isterie van OCW<br />
<strong>een</strong> prestatiecontract over<strong>een</strong>gekomen. In dit contract<br />
garan<strong>de</strong>ren wij jaarlijks m<strong>in</strong>imaal drie producties, twee<br />
coproducties en twee on<strong>de</strong>rzoeksprojecten te realiseren.<br />
33 | september 2010
Logo’s van <strong>de</strong><br />
productiehuizen<br />
34 | september 2010
Colofon<br />
Samenstell<strong>in</strong>g & tekst: productiehuizenoverleg (<strong>de</strong> gezamenlijke productiehuizen)<br />
Voor meer <strong>in</strong>formatie: Eric Japenga - voorzitter productiehuizenoverleg, Productiehuis Brabant<br />
Productie: Productiehuis Rotterdam<br />
Vormgev<strong>in</strong>g: stofrotterdam