25.10.2014 Views

Voorbeeldig privaat bosbeheer in het Sint-Andriesveld ...

Voorbeeldig privaat bosbeheer in het Sint-Andriesveld ...

Voorbeeldig privaat bosbeheer in het Sint-Andriesveld ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

oomblad<br />

België - Belgique<br />

P.B. - P.P<br />

8000 Brugge 1 - 2e afd.<br />

BC 6335<br />

Driemaandelijks tijdschrift van de West-Vlaamse Bosgroepen<br />

JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

Afgiftekantoor: 8000 brugge 1 - afd. 2 / P3A9048<br />

Afzendadres: Bosgroep Houtland vzw - Tillegemstraat 81 - 8200 S<strong>in</strong>t-Michiels<br />

I N F O R M A T I E B L A D V O O R B O S E I G E N A A R S<br />

Houtland<br />

IJzer en Leie<br />

<strong>Voorbeeldig</strong> <strong>privaat</strong> <strong>bosbeheer</strong> <strong>in</strong><br />

<strong>het</strong> S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong><br />

Kard<strong>in</strong>aalsmuts<br />

Unil<strong>in</strong> - Van afvalhout naar hoogwaardig<br />

e<strong>in</strong>dproduct


INHOUD & COLOFON<br />

Voorwoord 3<br />

De bosgroep stelt zich voor ..... 4<br />

<strong>Voorbeeldig</strong> <strong>privaat</strong> <strong>bosbeheer</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong> 5<br />

Kard<strong>in</strong>aalsmuts heeft zijn naam niet gestolen 8<br />

Unil<strong>in</strong> - Van afvalhout naar hoogwaardig e<strong>in</strong>dproduct 10<br />

Aanleg en onderhoud van boswegen 13<br />

Nieuws uit Bosgroep Houtland 14<br />

Nieuws uit Bosgroep IJzer en Leie 16<br />

Nieuwe <strong>in</strong>houd voor opleid<strong>in</strong>gen kett<strong>in</strong>gzaag 18<br />

Activiteitenkalender / varia 19<br />

Helikopterbeeld van de S<strong>in</strong>t-Andriesabdij Zevenkerken. De S<strong>in</strong>t-Andriesabdij vormt<br />

<strong>het</strong> hart van <strong>het</strong> S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong> met ruim 200ha private bossen en de Vlaamse<br />

dome<strong>in</strong>en Duvelsnest en Vuile Moeren. U leest hierover meer op pag<strong>in</strong>a 5.<br />

Colofon<br />

Boomblad (Zomer 2013), jaargang 11 - nummer 3<br />

Het Boomblad wordt uitgegeven door de West-Vlaamse Bosgroepen en verschijnt vier keer per jaar.<br />

De Bosgroep Houtland en de Bosgroep IJzer en Leie zijn een <strong>in</strong>itiatief van privé<strong>bosbeheer</strong>ders, de<br />

Prov<strong>in</strong>cie West-Vlaanderen en <strong>het</strong> agentschap voor Natuur en Bos van <strong>het</strong> m<strong>in</strong>isterie van de Vlaamse<br />

Gemeenschap.<br />

Redactie: Cl<strong>in</strong>t Callens, Chris Couwelier, Ines Garre<strong>in</strong>, Jan Goris, Marie-Louise Martens<br />

Foto’s: Cl<strong>in</strong>t Callens en Jan Goris<br />

Druk: PurePr<strong>in</strong>t - Oostkamp<br />

Papier: Gedrukt op papier met FSC-label<br />

Oplage: 1.500 exemplaren<br />

Verantwoordelijke uitgever: Albert de Busschere, Tillegemstraat 81, 8200 S<strong>in</strong>t-Michiels<br />

2<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


VOORWOORD<br />

Beste vrienden van <strong>het</strong> bos,<br />

Als voorzitter van de Bosgroep IJzer en Leie heb ik de eer u mee te delen dat onze vzw Bosgroep<br />

IJzer en Leie s<strong>in</strong>ds 29 maart zijn def<strong>in</strong>itieve erkenn<strong>in</strong>g beet heeft. Goed nieuws voor de<br />

Bosgroep en voor u. Dit betekent immers dat de toekomst van de Bosgroep verzekerd is en dat<br />

wij u nog des te meer zullen kunnen bijstaan bij alle bosgerelateerde vragen en problemen<br />

die zich bij u, West-Vlaamse boseigenaar, kunnen stellen. Daarnaast wens ik er eveneens nog<br />

aan toe te voegen dat ik als bestuurslid en tevens ondervoorzitter van de Koepel van Vlaamse<br />

Bosgroepen <strong>het</strong> belang van de West-Vlaamse Bosgroepen en zijn leden zal blijven behartigen.<br />

Op zaterdag 25 mei hebben de West-Vlaamse Bosgroepen, IJzer en Leie en Houtland samen<br />

met Inverde een bijzonder boeiende excursie georganiseerd naar <strong>het</strong> bedrijf Unil<strong>in</strong> te Wielsbeke<br />

en naar <strong>het</strong> dome<strong>in</strong> Hemsrode. Een verslag van deze excursie v<strong>in</strong>dt u vanaf pag<strong>in</strong>a 10.<br />

Het succes van dit evenement bewijst nog maar eens de goede samenwerk<strong>in</strong>g tussen de West-<br />

Vlaamse Bosgroepen, een samenwerk<strong>in</strong>g die we <strong>in</strong> de toekomst met veel overtuig<strong>in</strong>g zullen<br />

verderzetten.<br />

Benoit de Maere d’Aertrycke,<br />

Voorzitter Bosgroep IJzer en Leie vzw<br />

Ondervoorzitter Koepel van Vlaamse Bosgroepen vzw<br />

De groep neemt middagpauze tijdens de uitstap naar Unil<strong>in</strong> en Hemsrode. Er wordt<br />

volop verder gediscussieerd over <strong>het</strong> wel en wee van onze bossen. Iedereen kon wat<br />

bijleren en ook de <strong>in</strong>wendige mens kwam weer niets te kort.<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

3


DE BOSGROEP STELT ZICH VOOR .....<br />

Wat is een bosgroep?<br />

Een bosgroep is een verenig<strong>in</strong>g van en voor<br />

boseigenaars. In deze samenwerk<strong>in</strong>g staat<br />

de beheersvrijheid van de eigenaar centraal.<br />

De bosgroep zorgt vrijblijvend voor de<br />

praktische ondersteun<strong>in</strong>g voor <strong>het</strong> beheer<br />

van uw bos. De bosgroep neemt een neutrale<br />

positie <strong>in</strong> tussen overheden, eigenaars<br />

en bosgebruikers. Hierdoor is ze ook uitermate<br />

geschikt voor overleg tussen de verschillende<br />

boseigenaars en bosgebruikers.<br />

Samen werken wij aan een mooie toekomst<br />

voor <strong>het</strong> Vlaamse bos!<br />

hulp bij <strong>het</strong> aanvragen van kapmachtig<strong>in</strong>gen<br />

en <strong>het</strong> <strong>in</strong>vullen van subsidiedossiers;<br />

hulp bij <strong>het</strong> aanduiden van bomen en<br />

<strong>het</strong> uitvoeren van allerlei kapwerken<br />

bvb. dunn<strong>in</strong>gen;<br />

ondersteunen van beboss<strong>in</strong>gen:<br />

adm<strong>in</strong>istratie, subsidies, soortenkeuze,<br />

aanleg, …;<br />

<strong>het</strong> uitvoeren van onrendabele beheerswerken<br />

door onze arbeidersploeg<br />

(waarvan wij de grootste kost dekken);<br />

hulp bij <strong>het</strong> opstellen van beheerplannen;<br />

coörd<strong>in</strong>eren van gezamenlijke boswerkzaamheden,<br />

zodat goedkoper en<br />

efficiënter werk kan worden geleverd;<br />

<strong>het</strong> organiseren van gezamenlijke<br />

houtverkopen, zodat goede prijzen en<br />

goede exploitaties worden gerealiseerd;<br />

organisatie van wandel<strong>in</strong>gen, cursussen<br />

en excursies;<br />

De Bosgroep gidst ieder jaar enkele<br />

wandel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>het</strong> kader van bosbe -<br />

heer.<br />

Aanbod voor bosgroepleden<br />

Onze taken bestaan hoofdzakelijk uit <strong>in</strong>formeren,<br />

sensibiliseren en organiseren. De<br />

coörd<strong>in</strong>ator staat <strong>in</strong> voor:<br />

gratis en onafhankelijk advies over <strong>het</strong><br />

bos en <strong>het</strong> beheer ervan (bosbouwtechnische,<br />

wettelijke, f<strong>in</strong>anciële en<br />

adm<strong>in</strong>istratieve aspecten);<br />

<strong>in</strong>formatie over wat uw wettelijke rechten<br />

en plichten zijn als boseigenaar en<br />

wat de mogelijke subsidies zijn;<br />

Wie kan een<br />

beroep doen op onze<br />

diensten?<br />

De bosgroep is er voor alle boseigenaars<br />

uit <strong>het</strong> werk<strong>in</strong>gsgebied. Het maakt niet<br />

uit of u boseigenaar bent van een bosperceel<br />

van enkele aren bos of van een<br />

boscomplex van meerdere hectaren:<br />

iedereen krijgt dezelfde behandel<strong>in</strong>g.<br />

Weet u graag wat de bosgroepen voor<br />

u en uw bos kunnen betekenen, neem<br />

dan contact op met uw bosgroep! De<br />

contactgegevens v<strong>in</strong>dt u op de achterzijde<br />

van dit <strong>in</strong>formatieblad.<br />

4<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK<br />

<strong>Voorbeeldig</strong> <strong>privaat</strong> <strong>bosbeheer</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong><br />

(Artikel door Jan Goris, coörd<strong>in</strong>ator Bosgroep Houtland vzw)<br />

In mei 2013 werd <strong>het</strong> gezamenlijk, uitgebreid<br />

<strong>bosbeheer</strong>plan S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong><br />

goedgekeurd door <strong>het</strong> Agentschap voor Natuur<br />

en Bos. De opmaak van dit plan duurde<br />

zo’n drie jaar. In dit beheerplan worden 20<br />

verschillende privé -eigendommen behandeld<br />

die samen 190ha bos omvatten. Het<br />

studiegebied is gelegen tussen de dorpskernen<br />

van Loppem, Zedelgem en Snellegem.<br />

Het omvat drie grote deelgebieden: Landgoed<br />

van ’t Veld, S<strong>in</strong>t-Andriesabdij Zevenkerken<br />

en Dome<strong>in</strong> Ter Heide. Daarnaast zijn<br />

er een aantal kle<strong>in</strong>ere bosplaatsen: Bethanië,<br />

Emmaüs, Lisbona en Vuile Moeren.<br />

Het bosgebied is opvallend goed beschermd<br />

door de wetgever. De meeste bestanden<br />

liggen <strong>in</strong> een groene gewestplanbestemm<strong>in</strong>g,<br />

vallen b<strong>in</strong>nen de Europese bescherm<strong>in</strong>g<br />

Natura 2000 (zie kader pag<strong>in</strong>a 7)<br />

en b<strong>in</strong>nen <strong>het</strong> Vlaams Ecologisch Netwerk<br />

( VEN). Bijna de helft van de bestanden ligt<br />

ook <strong>in</strong> een bescherm<strong>in</strong>gszone voor grondwaterw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g.<br />

Een echte Houtlandse geschiedenis<br />

Het studiegebied vormde <strong>in</strong> de middeleeuwen<br />

samen met de aangrenzende bossen<br />

boven de E40 een groot woest gebied dat<br />

bekend was als ‘Bencebruch’ en ‘<strong>het</strong> veldt<br />

van S<strong>in</strong>t-Andries’. Het zijn uitgestrekte<br />

heidevlakten, struikgewas en bossen.<br />

Grote delen waren <strong>in</strong> eigendom van de S<strong>in</strong>t-<br />

Andriesabdij. De naam ‘Bencebruch’ (later<br />

‘Biesbroeck’ en ten slotte ‘Beisbroek’) verwijst<br />

naar <strong>het</strong> vochtige karakter van de omgev<strong>in</strong>g.<br />

De naam ‘veldt’ slaat op onvruchtbare<br />

zandgronden met we<strong>in</strong>ig houtgewassen.<br />

De typische begroei<strong>in</strong>g van arme veldgronden<br />

was een struikvegetatie met veel brem<br />

en heide. Het geregeld afbranden, <strong>het</strong> afsteken<br />

van zoden humus en <strong>het</strong> laten grazen<br />

van vee hadden tot gevolg dat <strong>het</strong> bos niet<br />

de kans kreeg om opnieuw op te schieten.<br />

Na de Franse revolutie, werd <strong>het</strong> kerkelijk<br />

bezit door de Franse bezetter aangeslagen.<br />

In 1798 werden de gronden openbaar<br />

Het gebied telt s<strong>in</strong>ds de 19de eeuw<br />

veel sterk groeiende, homogene<br />

naaldhoutbestanden waar<strong>in</strong> nu regelmatig<br />

hout kan worden geoogst.<br />

verkocht en kwam <strong>het</strong> gebied <strong>in</strong> handen<br />

van ridder Emmanuel-Louis van Outryve<br />

d’Ydewalle en zijn schoonbroer Jacques de<br />

l’Espée. Om de toegankelijkheid te verbeteren<br />

werden kaarsrechte beukendreven<br />

aangelegd. Waar de kwaliteit van de bodem<br />

<strong>het</strong> toeliet kwamen akkers en weilanden.<br />

Elders werd bos aangeplant, aanvankelijk<br />

vooral Beuk en Grove den met hakhout van<br />

Tamme kastanje en Amerikaanse eik. Later<br />

<strong>in</strong> de 19de eeuw kwam ook <strong>het</strong> gebruik van<br />

sneller groeiende naaldhoutsoorten <strong>in</strong><br />

zwang: Europese Lork, Corsikaanse den en<br />

Douglasspar. De adellijke families ontpopten<br />

zich van generatie op generatie tot gedreven<br />

bosbouwers.<br />

Tijdens de beide wereldoorlogen kapten<br />

de Duitse bezetters zowel de beukendreven<br />

als de bossen. Echter na elke oorlog werden<br />

de bossen massaal herbeplant.<br />

Na de tweede wereldoorlog kwam er meer<br />

versnipper<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de eigendommen, daalde<br />

de rendabiliteit en stegen de kosten. Anderzijds<br />

nam <strong>het</strong> belang van de ecologische<br />

en recreatieve bosfunctie toe. Vanaf 1973<br />

kocht de Stad Brugge geleidelijk diverse<br />

bossen ten noorden van de E40 (Beisbroek,<br />

Tudor, Chartreuz<strong>in</strong>nenbos).<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

5


BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK<br />

Bijzonderheden uit de <strong>in</strong>ventaris<br />

De meeste bossen bestaan uit gelijkjarig,<br />

gesloten hooghout op basis van naaldbomen<br />

tussen 40 en 80 jaar oud. Echt<br />

jonge bestanden komen slechts zeer beperkt<br />

voor en echt oude bestanden ontbreken.<br />

Naaldbomen maken ongeveer 64%<br />

van <strong>het</strong> bomenbestand uit. Op basis van <strong>het</strong><br />

grondvlak bestaat de boomlaag voor 52%<br />

uit <strong>in</strong>heemse boomsoorten.<br />

Grove den, Beuk en Douglasspar zijn de<br />

belangrijkste van de 33 aanwezige boomsoorten.<br />

Bijna een kwart van al <strong>het</strong> aanwezige<br />

hout is Grove den (grenen).<br />

Natuurlijke verjong<strong>in</strong>g van bomen komt<br />

eerder beperkt voor vanwege de dichte<br />

boomlaag, de concurrentie van bramen,<br />

de begraz<strong>in</strong>gsdruk (ree, konijn, hert) en de<br />

zure bodems. Hierdoor ontbreken ook heel<br />

wat te verwachten soorten <strong>in</strong> de kruidlaag<br />

en voorjaarsbloeiers. Momenteel is <strong>in</strong> ca.<br />

5ha bos Amerikaanse vogelkers zeer dom<strong>in</strong>ant<br />

aanwezig maar over <strong>het</strong> hele gebied<br />

gezien is de aanwezigheid van Amerikaanse<br />

vogelkers nog niet problematisch.<br />

Gezien de kaalslag tijdens de wereldoorlogen<br />

is <strong>het</strong> aantal oude, zware bomen<br />

beperkt tot exemplaren <strong>in</strong> de kasteelparken<br />

en dreven.<br />

De meest bijzondere plantensoorten<br />

werden niet <strong>in</strong> de bossen maar <strong>in</strong> de open<br />

plekken of op de dreefbermen gevonden.<br />

Het gaat dan onder meer om: Kle<strong>in</strong>e ratelaar,<br />

Stijve ogentroost, Rode dopheide, Tormentil.<br />

In 2010 werden <strong>in</strong> <strong>het</strong> gebied 266<br />

plantensoorten geïdentificeerd door de<br />

Nationale Werkgroep Botanie. De meest <strong>in</strong>teressante<br />

locaties zijn <strong>het</strong> Duvelsnest, <strong>het</strong><br />

heideveld van Zevenkerken, de vijver van<br />

Lisbona, de dreven bij de Vuile Moeren en<br />

<strong>het</strong> recent gegraven ven <strong>in</strong> Ter Heide.<br />

Het gebied is gekend omwille van <strong>het</strong> talrijk<br />

voorkomen van de Rode dopheide, naast<br />

ook de Gewone dopheide en de Struikheide.<br />

De levendbarende hagedis wordt zeer<br />

regelmatig waargenomen en ook de Hazelworm<br />

(pootloze hagedis) is aanwezig. Onder<br />

de zoogdieren zijn naast Ree ook Everzwijn<br />

en Edelhert s<strong>in</strong>ds een tiental jaren<br />

aanwezig.<br />

Toegankelijkheid<br />

In <strong>het</strong> studiegebied is alleen een beperkt<br />

deel van de S<strong>in</strong>t-Andriesabdij Zevenkerken<br />

vrij toegankelijk voor publiek en dit alleen<br />

voor wandelaars op de paden nabij de cafetaria.<br />

Ook de grot van Emmaüs (Emmaüsrots)<br />

is vrij toegankelijk vanaf de Rolleweg.<br />

Het verkeersluw maken van de Diksmuidse<br />

Heerweg is de meest wenselijke optie om<br />

<strong>het</strong> gebied recreatief te ontsluiten.<br />

Houtw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g<br />

Het gebied leent zich momenteel uitstekend<br />

voor de productie van hout. Het betreffen<br />

veelal snelgroeiende boomsoorten <strong>in</strong> een<br />

hoogproductieve leeftijdsklasse (40 tot<br />

De meest bijzondere soorten <strong>in</strong> <strong>het</strong><br />

gebied worden gevonden op de open<br />

plekken zoals <strong>in</strong> dit heideveld van de<br />

S<strong>in</strong>t-Andriesabdij Zevenkerken.<br />

80 jaar). Jaarlijks wordt niet meer hout<br />

gekapt dan wat er <strong>in</strong> dezelfde periode<br />

is bijgegroeid. Voor de komende 20 jaar<br />

werd de totale te kappen hoeveelheid hout<br />

(kapkwantum) berekend op zo’n 36.000m³.<br />

In functie van de productie van kwaliteitshout<br />

worden <strong>in</strong> alle bosbestanden regelmatig<br />

dunn<strong>in</strong>gen voorzien. Bij deze dunn<strong>in</strong>gen<br />

wordt ervoor gezorgd dat de beste<br />

bomen (toekomstbomen) voldoende licht<br />

krijgen om verder te groeien. De dunn<strong>in</strong>gen<br />

zullen gebeuren met een omloop van<br />

8 jaar <strong>in</strong> <strong>het</strong> naaldhout en 12 jaar <strong>in</strong> <strong>het</strong><br />

loofhout.<br />

6<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK<br />

behouden blijven als randbeplant<strong>in</strong>g en<br />

parkelement.<br />

Bij <strong>het</strong> <strong>bosbeheer</strong> gaat bijzondere aandacht<br />

naar de dreven en poelen. De Veldbeek<br />

heeft heel wat troeven (o.a. waterkwaliteit<br />

en meanders) die verder benut worden zonder<br />

de waterhuishoud<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>het</strong> gebied te<br />

verstoren.<br />

Inricht<strong>in</strong>g van een 500m lange bosrand<br />

<strong>in</strong> Dome<strong>in</strong> Ter Heide. De kapvlakte<br />

werd deels afgeplagd en enkele<br />

poelen worden gegraven.<br />

Bestanden met uitheemse maar wel standplaatsgeschikte<br />

soorten (vb. Am. eik,<br />

Douglas, Corsikaanse den, Lork) worden<br />

niet kaalgekapt maar verder uitgedund zodat<br />

deze economisch <strong>in</strong>teressante afmet<strong>in</strong>gen<br />

voor kwaliteitshout kunnen bereiken.<br />

Een verjong<strong>in</strong>gsritme van 1 tot 5ha/jaar<br />

zal leiden tot een betere leeftijdsverdel<strong>in</strong>g.<br />

Concreet zijn 21ha kaalkap voorzien: 9ha<br />

met <strong>het</strong> oog op nieuw <strong>in</strong>heems hooghout en<br />

12ha <strong>in</strong> functie van bosrandontwikkel<strong>in</strong>g en<br />

permanent open plekken. Geleidelijke verjong<strong>in</strong>g<br />

gebeurt ook onder <strong>het</strong> scherm van<br />

andere bomen door sterke dunn<strong>in</strong>gen.<br />

Bosverplegende maatregelen verzekeren<br />

de groei van de bomen voor de toekomst:<br />

geen gebruik van pesticiden, vaste uitrijpistes<br />

bij vell<strong>in</strong>gen, ontwikkelen van een bodemverbeterende<br />

struik- en nevenetage.<br />

Natuurherstel<br />

Door selectieve dunn<strong>in</strong>g en de vermelde<br />

verjong<strong>in</strong>gskappen, neemt <strong>het</strong> aandeel <strong>in</strong>heemse<br />

bestanden toe van 63ha tot 91ha.<br />

Uitbreid<strong>in</strong>g van natuurwaarden via ‘bosranden<br />

en permanent open plekken’ is voorzien<br />

van 4,6ha tot 17ha. In totaal worden<br />

voor m<strong>in</strong>stens 3km bosranden <strong>in</strong>gericht.<br />

Overal is bestrijd<strong>in</strong>g voor Amerikaanse<br />

vogelkers voorzien omdat door de voorziene<br />

kapwerken gevreesd wordt voor meer<br />

problemen met deze soort. Rododendron<br />

wordt bestreden <strong>in</strong> de bosbestanden en kan<br />

Tips voor boomsoorten<br />

De gewenste <strong>in</strong>heemse boomsoorten<br />

op drogere gronden zijn Beuk, Zomereik,<br />

berken en Gewone esdoorn. Op nattere gronden:<br />

Zomereik, Zwarte els, wilgen, berken<br />

en Gewone es. Bijmeng<strong>in</strong>gen met W<strong>in</strong>terl<strong>in</strong>de,<br />

Haagbeuk, Grove den, Tamme kastanje,<br />

Steeliep, Grauwe abeel en Ratelpopulier<br />

kunnen de variatie overal verhogen. Interessante<br />

struiksoorten zijn onder meer Spork,<br />

Lijsterbes en Hazelaar.<br />

Europees beschermde natuur<br />

<strong>in</strong> <strong>het</strong> S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong><br />

De Europees beschermde habitats op de<br />

open plekken zijn hier: Noord-Atlantische<br />

vochtige heide, droge heide en<br />

heischraal grasland. Het belang van<br />

deze vegetaties is <strong>het</strong> voorkomen van<br />

specifieke dier- en plantensoorten zoals<br />

dwergstruiken (o.a. heide), levendbarende<br />

hagedis en talloze <strong>in</strong>sectensoorten<br />

(libellen, spr<strong>in</strong>khanen, vl<strong>in</strong>ders, ...).<br />

In de bossen zijn de beschermde habitats<br />

de Beukenbossen en Eikenbossen<br />

op zure zandbodem. Beide bostypes<br />

zijn zeer belangrijk voor de Middelste<br />

bonte specht, Zwarte specht en Wespendief<br />

en verder ook voor vogels van<br />

structuurrijke loofbossen met oude, dikke<br />

bomen met holtes en zwaar staand en<br />

liggend dood hout. Voldoende structuur<br />

betekent ook voldoende open plekken,<br />

struiken en bosranden. De oppervlakte<br />

van de bestanden die volledig voldoen<br />

aan de Europese eisen zal toenemen<br />

van zo’n 17ha nu tot m<strong>in</strong>stens 37ha <strong>in</strong><br />

2032. Ook bijna alle vleermuizen <strong>in</strong> <strong>het</strong><br />

gebied zijn Europees beschermd.<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

7


BOSINFO<br />

Kard<strong>in</strong>aalsmuts heeft zijn naam niet gestolen<br />

(Artikel door Cl<strong>in</strong>t Callens, coörd<strong>in</strong>ator Bosgroep IJzer en Leie vzw)<br />

De Wilde Kard<strong>in</strong>aalsmuts (Euonymus europaeus)<br />

is een aantrekkelijke, <strong>in</strong>heemse,<br />

bladverliezende struik of kle<strong>in</strong>e boom van 2<br />

tot 6 meter hoog.<br />

Voorkomen<br />

Euonymus europaeus uit de familie van de<br />

Celastraceae is heel wijd verspreid <strong>in</strong> Westen<br />

Midden-Europa. De struik houdt van de<br />

zon maar verdraagt ook schaduw en men<br />

treft hem vooral aan <strong>in</strong> hakhoutbossen,<br />

bosranden, struwelen, heggen, houtwallen<br />

en zeedu<strong>in</strong>en, op droge tot matig vochtige<br />

plaatsen. Hij verkiest een kalkrijke bodem<br />

(leem, zand, mergel). Hij houdt absoluut<br />

niet van zure zandgrond en verdraagt geen<br />

zout of zware metalen. Hij is goed schaduwen<br />

droogtebestendig maar groeit <strong>in</strong> die omstandigheden<br />

m<strong>in</strong>der hoog uit.<br />

Takken – hout<br />

De jonge takken of loten van de Wilde Kard<strong>in</strong>aalsmuts<br />

zijn vierkantig en groen door<br />

de aanwezigheid van bladgroen. Ze blijven<br />

groen gedurende 3 jaar, daarna wordt de<br />

schors grijs tot roodbru<strong>in</strong>.<br />

De plant heeft een enorm opslagvermogen<br />

uit de stoof en de ondergrondse delen. Zo<br />

kunnen er omvangrijke struwelen ontstaan.<br />

Dit verklaart ook waarom deze struik bestand<br />

is tegen konijnenvraat. Wanneer een<br />

tak rondom is aangevreten, sterft hij weliswaar<br />

af maar door <strong>het</strong> zeer sterke regeneratievermogen<br />

groeien er snel nieuwe<br />

scheuten uit de ondergrondse delen. Hij is<br />

dan ook gemakkelijk ongeslachtelijk te vermeerderen:<br />

een afgeknipte tak <strong>in</strong> vochtige<br />

grond gestoken gaat heel vlug wortelen net<br />

als wilg.<br />

Gekneusde takken en bladeren ruiken onaangenaam.<br />

Het taaie, gele hout van de<br />

Wilde Kard<strong>in</strong>aalsmuts werd vroeger gebruikt<br />

om vleespennen te vervaardigen voor<br />

slagers of spoelen voor sp<strong>in</strong>newielen en<br />

zelfs om er bepaalde muziek<strong>in</strong>strumenten<br />

mee te bouwen. Op de juiste wijze verbrand<br />

vormt <strong>het</strong> hout fijne, diepzwarte kool die als<br />

tekenmateriaal kan aangewend worden.<br />

Blad<br />

De bladeren zijn kortgesteeld, onbehaard,<br />

tegenoverstaand, van een lichter groen dan<br />

de twijgen, elliptisch met spitse top, met<br />

wigvormige voet en met een m<strong>in</strong> of meer<br />

gekartelde of gezaagde rand. In de herfst<br />

gaan ze mooi koperrood verkleuren.<br />

De brede Kard<strong>in</strong>aalsmuts (Euonymus latifolius)<br />

afkomstig uit Zuid-Europa en Noord-<br />

Afrika komt op enkele plaatsen <strong>in</strong> België <strong>in</strong><br />

<strong>het</strong> wild voor. Deze Kard<strong>in</strong>aalsmuts heeft<br />

grijsbru<strong>in</strong>e, ronde twijgen met duidelijk gezaagde<br />

bladeren en heeft meestal vijftallige<br />

bloemen.<br />

8<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


BOSINFO<br />

Bloemen en vruchten<br />

In mei en juni verschijnen er vanuit de<br />

bladoksels kle<strong>in</strong>e, onopvallende, witgroene,<br />

langgesteelde, zwakgeurende bloemen<br />

<strong>in</strong> groepjes van 2 tot 5. De bloemen zijn<br />

viertallig (4 kelk-, kroonblaadjes en meeldraden).<br />

Soms is er een tweede bloei <strong>in</strong> de<br />

zomer. De bestuiv<strong>in</strong>g gebeurt door <strong>in</strong>secten<br />

die worden aangetrokken door de gemakkelijk<br />

bereikbare nectar.<br />

De vruchten die daarop volgen, zijn dan<br />

wel heel opvallend: knikkende, vierdelige<br />

doosvruchten met bolronde lobben aan de<br />

rugzijde. De kleur (rose-rood bij de rijpe<br />

vrucht) en de speciale vorm doen aan een<br />

kard<strong>in</strong>aalsmuts denken, vandaar de naam<br />

van de plant. Wanneer de vierhokkige doosvruchten<br />

(met telkens 1 zaad per hok) rijp<br />

zijn, krijgen ze hun opvallende kleur en gaat<br />

<strong>het</strong> omhulsel splitsen. Er komen 4 glimmende,<br />

geel-oranje, aan een draadje hangende,<br />

taaie zaden te voorschijn. Eigenlijk zijn <strong>het</strong><br />

witte zaden die omgeven zijn door een geeloranje<br />

zaadrok of ook wel ‘aril’ genaamd, een<br />

vlezige uitgroei<strong>in</strong>g van de bloembodem. De<br />

zaden zijn giftig voor de mens, maar vogels<br />

zoals mezen, lijsters en vooral roodborstjes<br />

zijn verzot op <strong>het</strong> vlezige vruchtvlees van<br />

de aril. De zaden komen dan onbeschadigd,<br />

vergezeld van een beetje mest, uit <strong>het</strong> spijsverter<strong>in</strong>gskanaal<br />

van de vogel en kunnen<br />

zo eventueel op een geschikte groeiplaats<br />

terecht komen. Als <strong>het</strong> niet te hard vriest<br />

blijven ook tijdens de w<strong>in</strong>ter de opvallend<br />

mooie zaaddozen lange tijd aan de takken<br />

hangen.<br />

De vruchten smaken bitter. Bij de mens<br />

veroorzaken ze braken en diarree. Vroeger<br />

werden de vruchten vermalen tot poeder<br />

en dat werd gebruikt tegen luizen. Doordat<br />

<strong>het</strong> poeder heel irritant is voor de hoofdhuid<br />

werd overgegaan op m<strong>in</strong>der agressieve<br />

middelen. Ook <strong>in</strong> de homeopathie wordt<br />

Kard<strong>in</strong>aalsmuts gebruikt vooral bij lever- en<br />

galstoornissen met migra<strong>in</strong>e, ook bij lumbago<br />

en maagstoornissen.<br />

Zowel de grote als de kle<strong>in</strong>e Kard<strong>in</strong>aalsmutsstippelmot<br />

leggen hun eitjes specifiek<br />

op de Wilde Kard<strong>in</strong>aalsmuts die als waardplant<br />

dient voor de rupsen. Deze eten de<br />

struik kaal en hullen hem <strong>in</strong> een waas van<br />

witte sp<strong>in</strong>seldraden. Ongevaarlijk zowel<br />

voor de mens als voor de struik zelf. Want<br />

de jonge, groene twijgen van de Wilde Kard<strong>in</strong>aalsmuts<br />

bevatten, zoals eerder vermeld,<br />

ook bladgroen en deze laten de voedselproductie<br />

gewoon doorgaan. Als de rupsen<br />

later als vl<strong>in</strong>ders zijn weggevlogen gaat de<br />

struik snel nieuwe bladeren aanmaken.<br />

Een mooi staaltje van zorgen voor elkaar!<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

9


BOSINFO<br />

Unil<strong>in</strong> - Van afvalhout naar hoogwaardig e<strong>in</strong>dproduct<br />

(Artikel door Mart<strong>in</strong> W<strong>in</strong>nock, Inverde)<br />

Dertig goedgemutste en nieuwsgierige<br />

boseigenaars van de bosgroepen Houtland<br />

en IJzer & Leie namen op zaterdag 25 mei<br />

een kijkje b<strong>in</strong>nen de muren van <strong>het</strong> houtverwerkend<br />

bedrijf Unil<strong>in</strong> te Wielsbeke. Het<br />

bezoek vond plaats op de productiesite<br />

Bospan waar spaanderplaten worden vervaardigd.<br />

Rik Tanghe en Inno Deboosere,<br />

de houtaankopers van Unil<strong>in</strong>, gaven uitleg<br />

tussen de oooh’s en wauw’s, die tijdens de<br />

rondleid<strong>in</strong>g vaak werden geuit. Organisatie<br />

van <strong>het</strong> hele gebeuren is een samenwerk<strong>in</strong>g<br />

van Inverde met de betrokken bosgroepen.<br />

Divers aanbod aan plaatmaterialen<br />

Unil<strong>in</strong> kent vandaag 3 grote divisies: Floor<strong>in</strong>g,<br />

Insulation en Panels. De eerste twee<br />

leveren o.a. Quick-Step lam<strong>in</strong>aat, samengesteld<br />

parket, kunststofvloeren, dakdeksystemen<br />

en isolatieplaten. Divisie Panels<br />

kan volgende e<strong>in</strong>dproducten voorleggen:<br />

spaan-, MDF, HDF platen, decoratieve panelen<br />

en gemelam<strong>in</strong>eerde platen (zie kader).<br />

Het uitgebreide gamma plaatmaterialen<br />

uit de w<strong>in</strong>kel even toegelicht:<br />

Spaanplaat: een verlijmde en samengeperste<br />

plaat, bestaande uit ruwe<br />

houtspaanders. Drie lagen kunnen<br />

onderscheiden worden: twee buitenste,<br />

fijnere lagen en een b<strong>in</strong>nenste laag<br />

met grotere spaanders. De massa van<br />

zo’n plaat is ongeveer 600 à 620 kg per<br />

kubieke meter.<br />

De groep Unil<strong>in</strong> als wereldspeler<br />

Voor Union de L<strong>in</strong>, vandaag Unil<strong>in</strong>, begon<br />

alles <strong>in</strong> 1960. Enkele Zuidwest-Vlaamse<br />

families besloten om vlasvezelplaten te<br />

produceren. Vanwege een dalend aanbod<br />

aan vlas, gaat Unil<strong>in</strong> een goeie tien jaar later<br />

ook hout als grondstof gebruiken voor de<br />

productie van spaanplaten. Eerst wordt enkel<br />

vers stamhout, later ook recyclagehout<br />

als grondstof aangewend. Unil<strong>in</strong> plaatst<br />

zich <strong>in</strong> de tachtiger jaren op de wereldkaart<br />

met z’n uniek lam<strong>in</strong>aatvloersysteem Quick-<br />

Step®.<br />

Een mijlpaal voor <strong>het</strong> bedrijf is de overname<br />

door Mohawk Industries Inc <strong>in</strong> 2005,<br />

de wereldleider <strong>in</strong> vloerbedekk<strong>in</strong>g. Met de<br />

start van productiesites o.a. <strong>in</strong> Rusland en<br />

Frankrijk bezit Unil<strong>in</strong> wereldwijd 18 sites en<br />

is goed voor een omzet van ongeveer 1 miljard<br />

euro. Het laatste grote nieuws betreft<br />

de recente fusie met de buren van Spano.<br />

MDF of ‘Medium Density Board’: een<br />

verlijmde en samengeperste plaat, ditmaal<br />

bestaande uit fijne houtvezels. Dit<br />

is de moederplaat voor een Quick-Step<br />

lam<strong>in</strong>aatvloer. MDF heeft een hoger<br />

soortelijk gewicht dan spaanderplaat.<br />

HDF of ‘High Density Board’: <strong>het</strong>zelfde<br />

als MDF, maar van een nog hogere<br />

dichtheid. Is de moederplaat voor een<br />

melam<strong>in</strong>eplaat.<br />

OSB of ‘Oriented Strand Board’: een<br />

houtplaat die samengesteld is uit grote<br />

houtschilfers die evenwijdig liggen<br />

met de plaatlengte (oriented). Dankzij<br />

dit pr<strong>in</strong>cipe kent dit plaatmateriaal een<br />

relatief grote sterkte en is bijgevolg<br />

populair voor houtskeletbouw.<br />

Gemelam<strong>in</strong>eerde plaat: een afwerk<strong>in</strong>gslaag<br />

die onder hoge druk en temperatuur<br />

op plaatmateriaal wordt aangebracht<br />

voor een krasvast oppervlak.<br />

10<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


BOSINFO<br />

Vers en recyclagehout als aanvoerstroom<br />

De afdel<strong>in</strong>g Bospan <strong>in</strong> Wielsbeke staat <strong>in</strong><br />

voor de productie van spaanplaten. Elke<br />

week wordt door Unil<strong>in</strong> gemiddeld 10.000<br />

m³ spaanplaat geproduceerd over 2 sites.<br />

Deze site is 30 hectare groot. Om wat voel<strong>in</strong>g<br />

te krijgen met de hoeveelheid grondstof die<br />

nodig is voor die cont<strong>in</strong>ue productie gaan<br />

we een kijkje nemen op de houtkoer. Een<br />

gezonde zomerstock rondhout bedraagt<br />

voor deze site ongeveer 65.000 ton. Vrijwel<br />

alle houtsoorten zijn welkom, behalve Rob<strong>in</strong>ia<br />

(Rob<strong>in</strong>ia pseudoacacia) die toch net iets<br />

te hard blijkt te zijn voor de verwerk<strong>in</strong>g tot<br />

spaanplaat. Alle diameters vanaf 8 cm tot en<br />

met 60 cm en lengtes tot 8 meter kunnen<br />

worden gebruikt. Niet alleen vers rondhout,<br />

maar ook houtsnippers (vb. van zagerijen)<br />

en afvalhout worden aangewend. Bij recyclagehout<br />

worden alle onzuiverheden verwijderd<br />

(plastiek, ijzer, aarde, steentjes).<br />

Deze site gebruikt voor zijn productie ongeveer<br />

50% recyclagehout en 50% vers hout.<br />

Een troef is dat Unil<strong>in</strong> hout valoriseert dat<br />

voor een hoogwaardigere toepass<strong>in</strong>g (zoals<br />

kwalitatief meubel- of zaaghout) niet geschikt<br />

is.<br />

Bezorgdheid over de<br />

houtproductie <strong>in</strong> Vlaanderen<br />

Unil<strong>in</strong> bewijst met ruim 2.000 werknemers<br />

nabij Wielsbeke dat de houtverwerkende<br />

sector <strong>in</strong> Vlaanderen een<br />

toekomst kan hebben. Unil<strong>in</strong> kan echter<br />

maar rendabel produceren als <strong>het</strong> bedrijf<br />

zijn grondstof <strong>in</strong> een straal van ca.<br />

500 km rond de fabriek kan aankopen.<br />

Nu al komt veel rondhout uit Nederland<br />

en Frankrijk. Unil<strong>in</strong> is dan ook vragende<br />

partij voor verdere beboss<strong>in</strong>g dicht<br />

bij de deur en een <strong>bosbeheer</strong> dat ook<br />

de houtproductiefunctie ter harte<br />

neemt. Recent biedt Unil<strong>in</strong> z’n klanten<br />

ook FSC- en PEFC-gelabelde producten<br />

aan en deze vraag neemt snel toe. Boseigenaars<br />

worden dan ook opgeroepen<br />

om hun bossen te laten certificeren. Ten<br />

slotte gaf Unil<strong>in</strong> de boodschap om ons<br />

te bez<strong>in</strong>nen over de huidige hype rond<br />

energiehout. Gesubsidieerde energiecentrales<br />

die amper tewerkstell<strong>in</strong>g<br />

genereren stoken momenteel massaal<br />

waardevol hout op.<br />

Op deze band gaan de stammen naar een<br />

grote hakselaar aan een tempo van 100 ton/u.<br />

Alle afmet<strong>in</strong>gen, soorten en vormen van onbe -<br />

handeld hout zijn bruikbaar.<br />

Een hypermoderne droog<strong>in</strong>stallatie verm<strong>in</strong>dert<br />

<strong>het</strong> vochtgehalte van de spaanders tot slechts<br />

3%. De <strong>in</strong>stallatie betekende een <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g van<br />

20 miljoen euro.<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

11


BOSINFO<br />

Van boomstam tot spaanplaat<br />

Aan de hand van onderstaand schema kan afgeleid worden hoe de boomstam <strong>in</strong> een uur tijd<br />

tot spaanderplaat werd omgevormd.<br />

De volcont<strong>in</strong>ue compositie en pers<strong>in</strong>g van<br />

de spaanplaat op een lopende band is <strong>het</strong><br />

<strong>in</strong>drukwekkendste deel van <strong>het</strong> bezoek. Een<br />

b<strong>in</strong>nenste laag met iets grotere spaanders<br />

en twee buitenste lagen bestaande uit fijnere<br />

spaanders worden, vermengd met lijm,<br />

op de band gestrooid. Na passage door de<br />

37 meter lange pers<strong>in</strong>stallatie wordt de beoogde<br />

dikte bereikt, tussen 5 en 38 mm,<br />

afhankelijk van de vraag van de klant. Het<br />

productieproces wordt nooit stopgezet, dus<br />

wordt de pers automatisch geleidelijk aangepast<br />

naar verschillende plaatdiktes.<br />

Na <strong>het</strong> bezoek te Unil<strong>in</strong> en een stevige maaltijd,<br />

die allen terug verse energie opleverde,<br />

kregen we nog een geleide wandel<strong>in</strong>g op<br />

<strong>het</strong> prachtige dome<strong>in</strong> van Hemsrode geserveerd.<br />

Tu<strong>in</strong>- en landschapsarchitect Stefan<br />

Vidts vertelde enthousiast over de architectuur<br />

van François Verly en diens verwezenlijk<strong>in</strong>gen<br />

op <strong>het</strong> dome<strong>in</strong> van Hemsrode.<br />

Ook <strong>het</strong> Quick-W<strong>in</strong>project ‘Bosomvorm<strong>in</strong>g<br />

Hemsrode’, waarbij 4,4 ha populierenbossen<br />

omgevormd worden naar <strong>in</strong>heems loofhout,<br />

kwam aan bod. Het project houdt op harmonische<br />

wijze reken<strong>in</strong>g met de ecologische,<br />

historische en hedendaagse aspecten.<br />

Het product is na schuren, verzagen<br />

en verpakken klaar voor transport<br />

naar de klant.<br />

In <strong>het</strong> prachtige landschapspark van<br />

Hemsrode te Anzegem wordt 5 ha<br />

Populier omgevormd naar gemengde<br />

loofbossen.<br />

12<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


BOSINFO<br />

Weetjes uit de boswetgev<strong>in</strong>g:<br />

aanleg en onderhoud van boswegen<br />

(Deze tekst is gebaseerd op een artikel uit de 'de bosbode' editie januari-februari-maart 2013)<br />

De wetgev<strong>in</strong>g die relevant is voor de aanleg<br />

en <strong>het</strong> beheer van boswegen en verhard<strong>in</strong>gen<br />

is zeer uiteenlopend. Het gaat onder<br />

meer over de wetgev<strong>in</strong>g <strong>in</strong>zake ruimtelijke<br />

orden<strong>in</strong>g, bos, natuur en onroerend erfgoed.<br />

Dit artikeltje probeert kort de hoofdlijnen<br />

weer te geven waar u als <strong>bosbeheer</strong>der<br />

reken<strong>in</strong>g moet mee houden.<br />

Aanleg van een nieuwe bosweg<br />

Als u een nieuwe bosweg wil aanleggen of<br />

een bestaande verbreden, is de eerste vraag<br />

die u zich moet stellen of dit een ontboss<strong>in</strong>g<br />

is. Indien de werken gebeuren <strong>in</strong> functie van<br />

<strong>het</strong> bos zelf (bv. voor exploitatie of aanleg<br />

van een wandelpad), dan is <strong>het</strong> geen ontboss<strong>in</strong>g.<br />

In dat geval dient u de aanleg van<br />

de nieuwe bosweg/verbred<strong>in</strong>g van de bestaande<br />

bosweg duidelijk te omschrijven <strong>in</strong><br />

<strong>het</strong> (uitgebreid) <strong>bosbeheer</strong>plan. Is er geen<br />

<strong>bosbeheer</strong>plan, dan moet u hiervoor een<br />

machtig<strong>in</strong>g aanvragen bij <strong>het</strong> Agentschap<br />

voor Natuur en Bos.<br />

Indien de nieuwe bosweg niet <strong>in</strong> functie<br />

van <strong>het</strong> bos wordt aangelegd, maar bv.<br />

een doorgangsfunctie heeft, dan is <strong>het</strong><br />

wel een ontboss<strong>in</strong>g. In dat geval moet u<br />

steeds een stedenbouwkundige vergunn<strong>in</strong>g<br />

voor ontboss<strong>in</strong>g aanvragen bij de gemeente.<br />

Indien de bosweg niet gelegen is<br />

<strong>in</strong> woongebied of <strong>in</strong>dustriegebied, dient<br />

bovendien eerst een ontheff<strong>in</strong>g op <strong>het</strong> ontboss<strong>in</strong>gsverbod<br />

aangevraagd te worden bij<br />

de m<strong>in</strong>ister voor leefmilieu.<br />

Aanbrengen van verhard<strong>in</strong>gen<br />

Een verhard<strong>in</strong>g aangebracht op de grond,<br />

wordt volgende onze wetgev<strong>in</strong>g ruimtelijke<br />

orden<strong>in</strong>g beschouwd als <strong>het</strong> 'realiseren van<br />

een constructie'. Voor de aanleg van een<br />

verharde weg is bijgevolg steeds een stedenbouwkundige<br />

vergunn<strong>in</strong>g vereist. Onder<br />

de aanleg van een weg valt niet alleen<br />

<strong>het</strong> realiseren van een nieuwe weg, maar<br />

ook <strong>het</strong> aanpassen van een bestaande weg<br />

waarbij de verhard<strong>in</strong>g gewijzigd wordt of<br />

<strong>het</strong> wegprofiel aangepast wordt. Een verhard<strong>in</strong>g<br />

omvat alle verhard<strong>in</strong>gen waarbij<br />

nieuwe materialen, die niet eigen zijn aan<br />

de bodem, worden gebruikt.<br />

De stedenbouwkundige vergunn<strong>in</strong>g moet<br />

aangevraagd worden bij de gemeente die<br />

dan zelf advies hierover zal vragen aan <strong>het</strong><br />

Agentschap voor Natuur en Bos.<br />

Voor de aanleg van een niet-verharde bosweg<br />

die geen ontboss<strong>in</strong>g betreft (bv. exploitatieweg,<br />

wandelpad, brandweerweg)<br />

is geen stedenbouwkundige vergunn<strong>in</strong>g<br />

noodzakelijk. Er worden immers geen constructies<br />

aangebracht en <strong>het</strong> reliëf van de<br />

bodem wordt niet gewijzigd.<br />

Onderhoudswerken<br />

Onder onderhoudswerken wordt volgens<br />

de wetgev<strong>in</strong>g ruimtelijke orden<strong>in</strong>g verstaan<br />

'werken, andere dan stabiliteitswerken, die<br />

<strong>het</strong> gebruik van een constructie voor de<br />

toekomst ongewijzigd veilig stellen door<br />

<strong>het</strong> bijwerken, herstellen of vervangen van<br />

geërodeerde of versleten materialen of onderdelen'.<br />

Voor <strong>het</strong> onderhouden van een<br />

bestaande weg is geen stedenbouwkundige<br />

vergunn<strong>in</strong>g vereist. Concreet betekent dit<br />

dat een bestaande weg waar een verhard<strong>in</strong>g<br />

aanwezig is, mag onderhouden worden met<br />

<strong>het</strong>zelfde materiaal zonder dat daarvoor<br />

een stedenbouwkundige vergunn<strong>in</strong>g moet<br />

aangevraagd worden.<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

13


NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLAND<br />

Algemene Vergader<strong>in</strong>g en wijzig<strong>in</strong>gen Raad van Bestuur<br />

Op zaterdag 20 april 2013 vond <strong>in</strong> de recent gerestaureerde Hoeve Hangerijn te Assebroek de<br />

Algemene Vergader<strong>in</strong>g van de Bosgroep Houtland plaats. Dit jaar mochten wij 90 geïnteresseerden<br />

ontvangen die 58 effectieve leden boseigenaars vertegenwoordigden.<br />

Spannend en belangrijk was de verkiez<strong>in</strong>g van een nieuw bestuur. Tien plaatsen waren be -<br />

schikbaar voor dertien kandidaten. Als gevolg van de uitslag van deze verkiez<strong>in</strong>g verlaat de<br />

Stad Brugge na 9 trouwe jaren de Raad van Bestuur en verwelkomen wij vanaf 22 juli 2013<br />

Géry van Outryve d’Ydewalle (privé-eigenaar) als nieuwe bestuurder.<br />

Het jaarverslag, de jaarplann<strong>in</strong>g en<br />

de f<strong>in</strong>anciën werden unaniem goedgekeurd<br />

door de aanwezige leden. De<br />

bestuurders verkregen dan ook kwijt<strong>in</strong>g<br />

voor 2012.<br />

Verdeeld <strong>in</strong> 4 groepen met gids en<br />

onder een zonnige hemel g<strong>in</strong>gen de<br />

leden op verkenn<strong>in</strong>g naar de speelzone<br />

Paalbos en naar <strong>het</strong> 40ha grote<br />

natuurgebied Gemene Weidebeek.<br />

Gezamenlijke houtverkoop levert ruim 170.000 euro op<br />

Beg<strong>in</strong> januari organiseerde de vzw Bosgroep Houtland haar jaarlijkse gezamenlijke houtverkoop<br />

voor private boseigenaars. Zo’n 5.600m³ hout van 16 eigenaars werd <strong>in</strong> 13 loten per<br />

opbod aangeboden aan de erkende houtkopers <strong>in</strong> Vlaanderen. Met uitzonder<strong>in</strong>g van één kle<strong>in</strong>e<br />

partij hout (350m³) overtroffen alle aangeboden loten de <strong>in</strong>gestelde m<strong>in</strong>imumprijzen. Uite<strong>in</strong>delijk<br />

konden 12 loten worden toegewezen voor een gezamenlijk bedrag van 170.000 euro.<br />

Hoeveel brengt een boom op? Dunn<strong>in</strong>gen van mooie, grote loten naaldhout werden verkocht<br />

tussen 30 en 35 euro/m³. Kle<strong>in</strong>ere partijen naaldhout en/of bomen van beperkte afmet<strong>in</strong>gen<br />

g<strong>in</strong>gen aan ca. 20 euro/m³. Populier zat tussen de 20 en 30 euro/m³ afhankelijk van de bereikbaarheid<br />

van de bomen en van de hoeveelheid opkuiswerk die werd vereist. Zwaarder loofhout<br />

leverde 35 tot 50 euro/m³ op.<br />

Alle hout werd op stam aangeboden. Verkopen ‘op stam’ betekent dat de koper de bomen nog<br />

zelf moet vellen en opruimen. De opbrengst gaat naar de boseigenaars. De Bosgroep rekent<br />

wel de kosten aan voor <strong>het</strong> opmeten van de bomen (100 euro/ha) en voor <strong>het</strong> organiseren van<br />

de verkoop (5% op de opbrengst).<br />

Het hout dat de Bosgroep via dergelijke gezamenlijke verkopen aanbiedt, is dikwijls hout dat<br />

anders niet op de markt komt. Bovendien betreft <strong>het</strong> veelal noodzakelijke dunn<strong>in</strong>gen die <strong>het</strong><br />

bos verbeteren. Door <strong>het</strong> organiseren van houtverkopen ondersteunt de Bosgroep dus de<br />

boseigenaars, de bossen en de lokale bos- en houtsector.<br />

14<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLAND<br />

Natura 2000 Quick-W<strong>in</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong><br />

Natura 2000 is hot. Het betreffen de Europees beschermde gebieden die ook <strong>in</strong> Vlaanderen<br />

zijn afgebakend. De bossen en heiden nabij de S<strong>in</strong>t-Andriesabdij Zevenkerken <strong>in</strong> <strong>het</strong> S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong><br />

vormen daar een deel van. Via allerlei <strong>in</strong>itiatieven zal de overheid eigenaars stimule -<br />

ren om <strong>in</strong> deze gebieden maximaal de kaart ‘natuur’ te trekken. In <strong>het</strong> S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong> werd<br />

<strong>in</strong> <strong>het</strong> kader van ‘Quick-W<strong>in</strong>’ door <strong>het</strong> Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) aan de Bosgroep<br />

Houtland 15.000 euro toegekend voor de bestrijd<strong>in</strong>g van Amerikaanse vogelkers.<br />

“Samen voor meer en betere natuur <strong>in</strong> Vlaanderen.” Dat is de visie van <strong>het</strong> Agentschap voor<br />

Natuur en Bos van de Vlaamse overheid. De opmaak en realisatie van <strong>in</strong>standhoud<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen<br />

voor Natura 2000 gebieden vormt één van de belangrijkste strategische projecten<br />

om de visie van <strong>het</strong> ANB waar te maken. Via ‘Quick-W<strong>in</strong>’ projecten wil <strong>het</strong> ANB de kans bieden<br />

aan de partners <strong>in</strong> deze gebieden om nu aan de slag te gaan.<br />

Uit de <strong>in</strong>ventaris van <strong>het</strong> beheerplan S<strong>in</strong>t-<strong>Andriesveld</strong><br />

bleek dat er <strong>in</strong> zo’n 17ha echt problemen<br />

zijn met Am. vogelkers <strong>in</strong> de struik- en<br />

boomlaag (5 tot 75% bedekk<strong>in</strong>g). In een ge -<br />

bied van 200ha valt dit eigenlijk nog mee. Het<br />

beheerplan voorziet echter <strong>in</strong> m<strong>in</strong>der dan 20<br />

jaar een verdubbel<strong>in</strong>g van de habitatwaardige<br />

oppervlakte. Dit is de oppervlakte bos<br />

en/of heide die volledig voldoet aan de gestelde<br />

eisen voor Natura-2000 gebied. Vb. een gemengd<br />

<strong>in</strong>heems bos met struiklaag en genoeg<br />

dood hout. Dit omvormen zal onder meer gebeuren<br />

via selectieve dunn<strong>in</strong>gen, kaalkappen,<br />

zoomkappen en plagwerken. Door de extra<br />

hoeveelheid licht die bij dergelijke werken<br />

op de bosbodem komt, zal Amerikaanse<br />

vogelkers zich snel gaan uitbreiden en <strong>het</strong><br />

herstel van de Europese habitats afremmen.<br />

Gezien deze dreig<strong>in</strong>g en gezien de beperkte<br />

huidige aanwezigheid (en aldus haalbaarheid<br />

van de actie) werd besloten over te gaan tot<br />

een bestrijd<strong>in</strong>gscampagne.<br />

De ploeg koos er hier voor om de<br />

struiken op kniehoogte af te zagen.<br />

Dit werkt comfortabel en staat toe om<br />

later de stobben gemakkelijk te controleren<br />

op <strong>het</strong> heruitschieten. Indien<br />

deze terug uitschieten, dan kunnen ze<br />

eenvoudig een stuk lager terug afge -<br />

zaagd worden.<br />

In overleg met de eigenaars werd geopteerd<br />

om de stobbenmethode toe te passen. Dit is<br />

<strong>het</strong> afzagen van de bomen en struiken en vervolgens <strong>het</strong> <strong>in</strong>smeren van de stronk (stobbe) met<br />

verdund glyfosaat. Dit laatste om <strong>het</strong> heruitschieten te vermijden. De afgezaagde stammen<br />

die voldoende dik waren, konden door de eigenaars als brandhout gebruikt worden.<br />

De werken werden uitbesteed aan de sociale werkplaats Loca Labora van Beernem. In <strong>het</strong><br />

najaar van 2012 werd een eerste kapronde afgewerkt. Deze zomer zullen we terugkeren om<br />

vergeten bomen en nieuwe zaail<strong>in</strong>gen aan te pakken. Hoe dan ook zal er nog verschillende<br />

jaren nazorg nodig zijn. Op lange termijn is de beste bescherm<strong>in</strong>g tegen Amerikaanse vogelkers<br />

trouwens <strong>het</strong> ontwikkelen van een weerbaar gemengd loofbos met schaduwwerpende<br />

soorten als Beuk, Tamme kastanje en Esdoorn en een struiklaag van Lijsterbes, Hulst, Spork,<br />

Hazelaar, enz. Maar dat is een verhaal voor een volgende editie ….<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

15


NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE<br />

Algemene Vergader<strong>in</strong>g Bosgroep IJzer en Leie<br />

Op zaterdag 6 maart 2013 heeft, zoals de traditie <strong>het</strong> verlangt, onze jaarlijkse Algemene Vergader<strong>in</strong>g<br />

plaatsgevonden. En dit maal werd gekozen voor de presentatieruimte van firma<br />

Dutry te Vichte. Een ideale locatie om <strong>het</strong> thema van de vergader<strong>in</strong>g<br />

‘brandhout en verwarmen met hout’ te behandelen. Firma Dutry is<br />

namelijk een bedrijf gespecialiseerd <strong>in</strong> kachels. Tijdens de vergader<strong>in</strong>g<br />

waarop trouwens 45 mensen aanwezig waren, werd na <strong>het</strong> verwelkom<strong>in</strong>gswoord<br />

verleend door bestuurslid Bernard Boes <strong>het</strong> verslag<br />

van 2012 en de plann<strong>in</strong>g voor 2013 behandeld waarbij de resultatenreken<strong>in</strong>g<br />

van 2012 en de begrot<strong>in</strong>g voor 2013 goedgekeurd werden.<br />

Na <strong>het</strong> officiële gedeelte werden 2 bijzonder <strong>in</strong>teressante lez<strong>in</strong>gen<br />

gegeven rond een hot thema: ‘brandhout’. Tijdens een eerste lez<strong>in</strong>g<br />

over brandhout maken, verleend door<br />

Filip de Bleeckere van Inverde, werd <strong>het</strong><br />

ganse proces gaande van <strong>het</strong> kappen van<br />

de bomen tot <strong>het</strong> stapelen van de stukken brandhout toegelicht.<br />

Hierbij werd meermaals de nadruk gelegd op <strong>het</strong> belang van <strong>het</strong><br />

drogen van hout en <strong>het</strong> daaraan voorgaande klieven. Ongekliefd<br />

hout droogt slecht <strong>het</strong>geen leidt tot onvoldoende gedroogd hout<br />

en rot. Aansluitend op deze lez<strong>in</strong>g werd door Frank Heyn<strong>in</strong>ck van<br />

de firma Dutry een uitgebreide presentatie gegeven over <strong>het</strong> verbranden<br />

van hout en kachels waarbij hun paradepaardje, zijnde<br />

de Tulikivi kachel, <strong>in</strong> <strong>het</strong> licht gezet werd. Na een rondleid<strong>in</strong>g op<br />

<strong>het</strong> bedrijf van Dutry werd de vergader<strong>in</strong>g stijlvol afgesloten met<br />

een aperitief en walk<strong>in</strong>g d<strong>in</strong>ner.<br />

Bosgroep IJzer en Leie vzw is nu def<strong>in</strong>itief erkend!<br />

Op 1 oktober 2007 werd <strong>het</strong> pilootproject opricht<strong>in</strong>g Bosgroep Zuidwest-Vlaanderen gestart<br />

met de bedoel<strong>in</strong>g om boseigenaars <strong>in</strong> 44 West-Vlaamse gemeenten en steden bij te staan. Het<br />

project oogstte veel succes en op 9 juni 2009 werd de vzw Bosgroep IJzer en Leie opgericht<br />

die dan voorlopig erkend werd voor een periode van 3 jaar, namelijk van 1 januari 2010 tot 31<br />

december 2012. Vorig jaar was dus met andere<br />

woorden <strong>het</strong> laatste jaar van voorlopige erkenn<strong>in</strong>g.<br />

In 2012 werd een nieuw beleidsplan voor<br />

onze Bosgroep voor de periode januari 2013-<br />

december 2018 opgemaakt dat toegevoegd<br />

werd aan de aanvraag tot def<strong>in</strong>itieve erkenn<strong>in</strong>g<br />

van onze Bosgroep voor een periode van 6 jaar.<br />

Dankzij een gunstige evaluatie van de jaarlijkse<br />

activiteitenverslagen door <strong>het</strong> Agentschap voor<br />

Natuur en Bos, een gunstige evaluatie van de<br />

M<strong>in</strong>araad en de Inspectie der F<strong>in</strong>anciën heeft<br />

onze Bosgroep op 29 maart 2013 zijn def<strong>in</strong>itieve<br />

erkenn<strong>in</strong>g verkregen. Dit is trouwens ook<br />

een bevestig<strong>in</strong>g van de goede werk<strong>in</strong>g van<br />

onze Bosgroep die we <strong>in</strong> de toekomst zeker zullen<br />

verderzetten en nog verder zullen verfijnen.<br />

16<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE<br />

Infodag 'Egemse Veldekens'<br />

De Egemse Veldekens is een 22,9ha groot bos gelegen op <strong>het</strong> knooppunt van Pittem, W<strong>in</strong>gene<br />

en Tielt. Dit jaar is <strong>het</strong> gebied al 100 jaar <strong>in</strong> <strong>het</strong> bezit van de familie Verkest. De familie vierde<br />

deze verjaardag samen met de <strong>in</strong>woners van Pittem en de leden van de Bosgroep IJzer en Leie<br />

tijdens een <strong>in</strong>fodag op 26 mei 2013.<br />

In de voormiddag werd <strong>in</strong> <strong>het</strong> buurthuis van Egem een uitgebreide voorstell<strong>in</strong>g (50 geïnteresseerden)<br />

rond <strong>het</strong> <strong>bosbeheer</strong>, de historiek en de ecologie van de Egemse Veldekens gegeven.<br />

Vervolgens stonden er verschillende geleide wandel<strong>in</strong>gen op de agenda.<br />

De bijzonder <strong>in</strong>teressante historische verhalen van oud-burgemeester van W<strong>in</strong>gene, Willy<br />

Persyn en van de huidige eigenaar Joseph Verkest werden door de deelnemers gesmaakt. Aan<br />

de geleide wandel<strong>in</strong>gen door <strong>het</strong> mooie bos namen 130 mensen deel. Ook wie niet aanwezig<br />

was, kan hieronder genieten van enkele sfeerbeelden van deze feestelijke dag.<br />

50 deelnemers woonden de presentatie<br />

<strong>in</strong> <strong>het</strong> Buurthuis van Egem bij.<br />

Wandelaars <strong>in</strong> de hoofddreef van de<br />

Egemse Veldekens.<br />

Eigenaar Verkest trakteerde met een<br />

drankje.<br />

Ook de jongeren genoten van de boswandel<strong>in</strong>g.<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

17


VARIA<br />

Nieuwe <strong>in</strong>houd voor opleid<strong>in</strong>gen kett<strong>in</strong>gzaag<br />

(Artikel door Inverde - www.<strong>in</strong>verde.be)<br />

Inverde engageert zich om te voldoen aan de Europese Kett<strong>in</strong>gzaagnormen (European<br />

Cha<strong>in</strong>saw Standards of ECS’s), een schaal met ‘m<strong>in</strong>imum standards’ die is ontwikkeld en goedgekeurd<br />

door een <strong>in</strong>ternationaal team van kett<strong>in</strong>gzaagexperts <strong>in</strong> Europa. In <strong>het</strong> kader daarvan<br />

hebben de cursussen ‘Veilig werken met de kett<strong>in</strong>gzaag’ een belangrijke wijzig<strong>in</strong>g ondergaan.<br />

Wat verandert er precies?<br />

Om te beg<strong>in</strong>nen de naamgev<strong>in</strong>g. We spreken voortaan van de cursussen ECS 1, 2, 3. Per<br />

module ziet de <strong>in</strong>houd er voortaan als volgt uit:<br />

» ECS 1 - je leert de werk<strong>in</strong>g en onderhoud van de kett<strong>in</strong>gzaag en afkorttechnieken<br />

» ECS 2 - je leert de basisveltechnieken om kle<strong>in</strong>e (diameter < 40 cm) en hellende bomen te<br />

vellen en op te werken<br />

» ECS 3 - je leert middelgrote en grote bomen (diameter > 40 cm) vellen door gebruik te<br />

maken van meer gevorderde veltechnieken en handlieropstell<strong>in</strong>gen<br />

» ECS 4 - je leert ontwortelde en beschadigde bomen vellen<br />

Wat w<strong>in</strong> jij bij deze wijzig<strong>in</strong>gen?<br />

De nieuwe ECS-normen zorgen ervoor dat je nog veiliger<br />

en nog efficiënter met een kett<strong>in</strong>gzaag kan werken. Met<br />

een grotere keuze uit de aangeleerde technieken, dus<br />

meer mogelijkheden om een boom te vellen, en meer<br />

aandacht voor <strong>het</strong> gebruik van onder andere handgereedschap<br />

(velhevel, pikhaak, meetl<strong>in</strong>t) en <strong>het</strong> efficiënter<br />

gebruik van de handlier, verzekeren we een veiligere<br />

methode van werken. Je kan per module ook deelnemen<br />

aan een examen. Zo behaal je <strong>het</strong> European Cha<strong>in</strong>saw<br />

Certificate (ECC). Let wel, de examens per niveau dienen<br />

<strong>in</strong> volgorde te worden doorlopen. Zo kan je bijvoorbeeld pas deelnemen aan <strong>het</strong> examen ECC<br />

2 <strong>in</strong>dien je geslaagd bent voor <strong>het</strong> examen ECC 1. Het slagen voor een examen is echter geen<br />

voorwaarde voor deelname aan een nieuwe cursus van een volgend niveau.<br />

Wat als je reeds vroegere modules KZ (Kett<strong>in</strong>gzaag) hebt gevolgd?<br />

» Je volgde reeds KZ 1: je kan ofwel als opfriss<strong>in</strong>g ECS 1 volgen ofwel doorstoten naar ECS 2<br />

» Je volgde reeds KZ 2: naast een eventuele opfriss<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ECS 1 en/of ECS 2 mag je deelnemen<br />

aan de cursus ECS 3 of ECS 4<br />

» Je volgde reeds KZ 3: ofwel volg je onder <strong>het</strong> motto “oefen<strong>in</strong>g en herhal<strong>in</strong>g is de beste<br />

leerschool” nog eens de vernieuwde ECS 1, 2 of 3 ofwel stoot je door naar ECS 4<br />

Zijn er andere Kett<strong>in</strong>gzaagopleid<strong>in</strong>gen?<br />

Volledig los van de Europese normen bieden wij een nieuwe eendaagse opleid<strong>in</strong>g “Liggend<br />

Hout Onder Spann<strong>in</strong>g“ ( LHOS ) aan. Je kan je hiervoor <strong>in</strong>schrijven nadat je m<strong>in</strong>imum ECS 1 of<br />

de vroegere KZ 1 hebt gevolgd. Hier leer je op een veilige, ergonomische en efficiënte manier<br />

omgaan met hout onder spann<strong>in</strong>g. Dit voornamelijk voor <strong>het</strong> onttakken van gevelde bomen,<br />

<strong>het</strong> opwerken van kru<strong>in</strong>hout, stormschade en wegen vrij te maken van omgewaaide bomen.<br />

Het <strong>in</strong>oefenen hiervan gebeurt op de mobiele spann<strong>in</strong>gsbank.<br />

18<br />

Boomblad juli/augustus/september 2013


ACTIVITEITENKALENDER / VARIA<br />

Cursussen 2013<br />

1. Wat met zieke bomen?<br />

Soms word je geconfronteerd met een zieke boom. In deze cursus maak je kennis met de<br />

verschillende factoren die ervoor zorgen dat een boom afsterft, zowel <strong>in</strong> zijn omgev<strong>in</strong>g als<br />

door ziekteverwekkers. Je leert deze herkennen, detecteren en, als dat mogelijk is, de boom<br />

er terug bovenop te helpen. Tijdens een terre<strong>in</strong>bezoek zie je voorbeelden van zieke bomen.<br />

We gaan wel niet dieper <strong>in</strong> op de risicobeoordel<strong>in</strong>g van bomen.<br />

Wanneer? Zaterdag 26 oktober 2013 (hele dag). Waar? Streekhuis Kasteel Tillegem, Tillegemstraat<br />

81, 8200 S<strong>in</strong>t-Michiels. Prijs? Leden: € 10. Niet-leden: € 15. Inschrijven? Bosgroep<br />

Houtland.<br />

2. Bosbeheer en klimaatsopwarm<strong>in</strong>g<br />

Het is evident dat de klimaatsverander<strong>in</strong>g ook op onze natuur een <strong>in</strong>vloed heeft. Tijdens<br />

dit discussiemoment gaan we <strong>in</strong> op de gevolgen van de klimaatsopwarm<strong>in</strong>g voor onze<br />

<strong>in</strong>heemse bomen en <strong>het</strong> beheer van onze bossen. Komt er een verschuiv<strong>in</strong>g van <strong>het</strong> areaal<br />

van onze bomen? Groeien ze trager? Zijn er bomen die hier niet meer zullen groeien? En<br />

komen daar nieuwe soorten voor <strong>in</strong> de plaats? Een antwoord op deze vragen krijg je <strong>in</strong> deze<br />

cursus.<br />

Wanneer? Donderdag 3 oktober 2013 (1 avond vanaf 19.00u). Waar? Streekhuis Kasteel Tillegem,<br />

Tillegemstraat 81, 8200 S<strong>in</strong>t-Michiels. Prijs? Leden: € 5. Niet-leden: € 5. Inschrijven?<br />

Bosgroep Houtland.<br />

CVN-bosweek<br />

Laat je 5 dagen <strong>in</strong>formeren over de bossen <strong>in</strong> de regio van Brugge. Deze cursus wordt verzorgd<br />

door professionele lesgevers. De lessen worden afgewisseld met boeiende excursies<br />

<strong>in</strong> de bossen van <strong>het</strong> Houtland. Thema's die aan bod komen zijn onder andere duurzaam<br />

<strong>bosbeheer</strong>, bosfauna en -vegetaties, historische bosecologie en bosbe -<br />

leid. Deze cursus vervangt de Bosnatuurgidscursus. Natuurgidsen en<br />

andere geïnteresseerden zijn welkom.<br />

Wanneer? maandag 26 t/m vrijdag 30 augustus van 9.30u tot 16u.<br />

Waar? Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge.<br />

Kostprijs: 80 euro.<br />

Meer <strong>in</strong>formatie op www.c-v-n.be<br />

Bos te koop<br />

Bosgroepleden die hun eigendom geheel of gedeeltelijk te koop wensen te stellen kunnen<br />

gratis een berichtje plaatsen.<br />

Gemeente/<br />

deelgemeente<br />

Beernem/<br />

Oedelem<br />

Opp. Aard bos Gelegen Contacteer<br />

3,2 ha dome<strong>in</strong> met jong zomereikenbos<br />

+ hoogstamboomgaard<br />

Parochieweg 9 0475 57 14 12<br />

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013<br />

19


BOSGROEPEN IN WEST-VLAANDEREN<br />

Legende<br />

Openbare bossen<br />

Privébossen<br />

Bosgroep IJzer en Leie<br />

Bosgroep Houtland<br />

Bosgroep Houtland vzw<br />

Streekhuis Kasteel Tillegem<br />

Tillegemstraat 81<br />

8200 S<strong>in</strong>t-Michiels (Brugge)<br />

Tel.: 050 40 70 23<br />

Fax: 050 40 31 41 of 050 38 71 00<br />

E-mail: bosgroephoutland@west-vlaanderen.be<br />

Website: www.bosgroephoutland.be en<br />

www.bosgroepen.be<br />

BT W: BE 0866.482.291<br />

Bosgroep IJzer en Leie vzw<br />

Bezoekerscentrum De Pal<strong>in</strong>gbeek<br />

Vaartstraat 7<br />

8902 Zillebeke (Ieper)<br />

Tel.: 057 23 08 54<br />

Fax: 057 23 08 51<br />

E-mail: cl<strong>in</strong>t.callens@west-vlaanderen.be<br />

Website: www.bosgroepen.be<br />

Ondern.-nr.: 0816.706.346<br />

Coörd<strong>in</strong>ator: Jan Goris<br />

Coörd<strong>in</strong>ator: Cl<strong>in</strong>t Callens<br />

DE WEST-VLAAMSE BOSGROEPEN<br />

WORDEN GESTEUND DOOR:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!