Onze Lieve Wetenschap april 2013 - Olvg

Abstract
Tobramycine in bloed en urine bij
toediening SDD?
H.M. Oudemans-van Straaten 1 , H. Endeman 1 , R.J. Bosman 1, M.E. Attema-de Jonge 2 , M.L. van
Ogtrop 3 , D.F. Zandstra 1 , E.J.F. Franssen 2
1 Afdeling Intensive Care, 2 Apotheek, 3 Klinische microbiologie, OLVG
Heleen Oudemans-van Straaten, intensivist
myxine-E en amphotericine-B. Tobramycine werd
in bloed en urine gemeten, bij 71 patiënten 24
uur na opname en vervolgens dagelijks gedurende
zeven dagen, en bij 34 patiënten alleen in de eerste
24 uur na opname.
Heleen Oudemansvan
Straaten
Inleiding
Intensive Care-patiënten hebben een verhoogde
gevoeligheid voor infecties. Een deel van deze infecties
wordt veroorzaakt door bacteriën die eerst
de mondkeelholte en het maagdarmkanaal van de
patiënt koloniseren. IC-patiënten krijgen daarom
selectieve darmdecontaminatie (SDD), locale antibiotica
die normaal niet in het bloed worden
opgenomen.Tobramycine is één van de componenten
van SDD. Bij ernstige ziekte kan echter
de barrièrefunctie van de darm door shock of infecties
verminderen. Doel van deze studie was om
te meten hoe vaak en in welke mate er lekkage is
van tobramycine vanuit de darm in het bloed, of
er uitscheiding is van tobramycine in de urine, en
of er een relatie is tussen de lekkage van tobramycine
en de ernst van de functiestoornis van de
bloedcirculatie, de nieren en andere organen.
Methode
Voor deze prospectieve cohortstudie kregen ernstig
zieke IC-patiënten vier keer per dag volgens
protocol SDD, bestaande uit tobramycine, poly-
Resultaten
Bij 83 patiënten werd tobramycine-lekkage vastgesteld.
Bij 99% van de patiënten werd er tenminste
op één van de dagen tobramycine in de
urine aangetoond (>0.5 mg/L), bij 49% was de
concentratie ≥1 mg/L. De hoogste tobramycineconcentratie
in het bloed was significant geassocieerd
met de dosering van vasopressoren,
met nier- en leverfunctiestoornissen, en met de
concentratie van C-reactive protein. Logistische
regressieanalyse toonde aan dat een hoge dopaminedosering
en een lage urineproductie op de
dag van opname significante voorspellers van tobramycinelekkage
waren. Wij konden geen schade
van tobramycine aan de nier aantonen.
Conclusie
De meerderheid van de acuut zieke IC-patiënten
die tobramycine in het maagdarmkanaal krijgen
in het kader van SDD heeft sporen van tobramycine
in het bloed. Dit zijn vooral de patiënten met
ernstige shock, ernstige ontsteking en daaropvolgende
nierfunctiestoornis. Dit suggereert dat een
combinatie van verlies van darmbarrière en verminderde
uitscheiding door de nier een rol spelen.
Een onverwachte bevinding van deze studie is dat
de helft van de patiënten in de urine een tobramycineconcentratie
heeft die hoger is dan de therapeutische
dalspiegel, waarmee urineweginfecties
kunnen worden voorkomen.
H.M. Oudemans et al. Presence of tobramycin in blood and
urine during selective decontamination of the digestive tract
in critically ill patients, a prospective cohort study, Critical
Care. 2011;15(5
20 | Onze lieve wetenschap, April 2013