Korte presentatie ziekte van Lyme - Bosschap
Korte presentatie ziekte van Lyme - Bosschap
Korte presentatie ziekte van Lyme - Bosschap
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
osschap<br />
bedrijfsch3p ver. brs en natuur<br />
Waarom deze voorlichting <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong>?<br />
De <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong> komt steeds vaker voor. Vooral wie veel in het groen is, loopt risico. ledereen die<br />
werkzaam is in het groen zou dan ook goed moeten weten hoe hij de <strong>ziekte</strong> kan voorkomen.<br />
Daarom biedt de commissie arbeidsomstandigheden <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> u deze Voorlichting 'Teken en<br />
<strong>Lyme</strong>' aan, speciaal ontwikkeld voor de Bos en Natuursector. Deze geeft u de juiste handvatten om<br />
zelf een voorlichting over teken en de <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong> te organiseren voor uw medewerkers.<br />
Op de website <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> staan drie <strong>presentatie</strong>s in pdf:<br />
een uitgebreide versie met quiz (A) — 41 sheets ± 45 minuten<br />
een uitgebreide versie zonder quiz (B) — 34 sheets ± 30 minuten<br />
een beknopte versie (C)— 25 sheets ± 20 minuten<br />
Zo kunt u de <strong>presentatie</strong> kiezen die het beste bij u past. In de <strong>presentatie</strong> staat bij iedere sheet<br />
aangegeven wat u erbij kunt vertellen.<br />
De powerpoint versie is voor aangeslotenen <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> gratis te verkrijgen via<br />
algemeen@bosschap.nl . Deze powerpoint <strong>presentatie</strong>s zijn tot stand gekomen met subsidie <strong>van</strong><br />
Colland Arbeidsmarktbeleid.<br />
Het <strong>Bosschap</strong> heeft ook een folder teken en de <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong>.<br />
In de folder <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> staat de belangrijkste informatie in het kort nog eens samengevat. Op<br />
de website <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> (onder downloads) staat ook een printbare versie <strong>van</strong> deze folder.<br />
Tekenverwijderaar <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong>. Mocht u een teek aantreffen, dan biedt de tekenverwijderaar<br />
uitkomst. Zorg dat u er een bij u hebt en of weet dat deze in de EHBO doos zit. Voor aangeslotenen<br />
<strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> is een gratis exemplaar op te vragen via algemeenPbosschap.nl .<br />
Wilt u meer achtergrondinformatie? Op de website <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> staan ook de resultaten <strong>van</strong><br />
het onderzoek 'Teken, tekenbeten en de <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong> in de Bos en Natuursector' Ook kunt u<br />
terecht op de website www.week<strong>van</strong>deteek.nl .<br />
De commissie arbeidsomstandigheden <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> wenst u en uw medewerkers een goede<br />
voorlichting!<br />
De bestanden op de website zijn met grote zorg samengesteld door Stigas met hulp <strong>van</strong> de commissie arbeidsomstandigheden. Stigas en<br />
de commissie arbeidsomstandigheden <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong> kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud <strong>van</strong> deze informatie of<br />
de gevolgen <strong>van</strong> het gebruik daar<strong>van</strong>. Foto's, afbeeldingen en teksten zijn eigendom <strong>van</strong> Stigas, <strong>Bosschap</strong>, Wageningen University &<br />
Research Centre, RIVM, Natuurkalender en de KNJV . Het is niet toegestaan om deze foto's, afbeeldingen en teksten anders dan<br />
voorlichtingsdoeleinden te gebruiken. Vermenigvuldigen, kopiëren of verspreiden <strong>van</strong> foto's, afbeeldingen en teksten voor commerciële<br />
doeleinden mag niet zonder voorafgaande schriftelijke toestemming<br />
www.bosschap.n1
Inhoud<br />
1.Teken en de <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong><br />
2.Ervaringen en onderzoek in de sector<br />
3.Relatie met het werk<br />
4.Preventie<br />
Preventie <strong>van</strong> tekenbeten en de <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong><br />
tijdens het werk in de Bos - en Natuursector<br />
Larve<br />
Hoe ziet een teek eruit?<br />
Nimf<br />
Volwassen<br />
mannetje<br />
Volwassen<br />
vrouwtje<br />
Waar komt de teek voor?<br />
♀ ♂<br />
♀<br />
0-1,5 m<br />
0-50 cm<br />
Ixodes ricinus<br />
schapenteek/gewone teek/hout teek<br />
0-20 cm<br />
strooisel<br />
Levenscyclus teek<br />
De teek op jacht<br />
• Lichaamswarmte<br />
• Kooldioxide<br />
• Geur<br />
• Beweging<br />
2 tot 6 jaar<br />
x2000
Een plekje uitzoeken…<br />
… en aan tafel!<br />
Favoriet:<br />
• Liesstreek<br />
• Arm<br />
• Oksels<br />
• Knieholten<br />
• Onderbenen<br />
De maaltijd <strong>van</strong> de teek<br />
• De teek zuigt zich vol met bloed.<br />
Volgezogen teken<br />
• De bacterie Borrelia burgdorferi kan hierbij in de<br />
bloedbaan terechtkomen.<br />
Valkuilen:<br />
• Eerste 24 uur blijft de teek plat en onopgemerkt.<br />
• De beet is meestal niet pijnlijk en blijft vaak opgemerkt.<br />
– Wat soms wel voorkomt, is jeuk<br />
• Nymfen worden vaak over het hoofd gezien.<br />
De <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong><br />
Beperkte <strong>ziekte</strong> (
Door het lichaam verspreide<br />
<strong>Lyme</strong><br />
Chronische <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong><br />
Na enkele weken of maanden (zonder<br />
tijdige behandeling)<br />
Symptomen:<br />
• Vermoeidheid<br />
• Gewrichtsklachten<br />
• Klachten <strong>van</strong> zenuwen<br />
• Dubbel zien<br />
• Flauwvallen<br />
• Hartritmestoornissen<br />
De <strong>ziekte</strong> kan langdurig worden.<br />
Symptomen:<br />
• Ernstige vermoeidheid<br />
• Huidaandoeningen<br />
• Sterk wisselende en sterk ziekmakende klachten die functioneren<br />
vaak moeilijk maken<br />
Diagnose is moeilijk<br />
De <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong> is moeilijk met zekerheid vast te stellen.<br />
EM per<br />
100.000<br />
inwoners<br />
De <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong> in NL<br />
1994 2001<br />
• Rode kring ontstaat in slechts 50-80% <strong>van</strong> de gevallen.<br />
• Tientallen mogelijke symptomen<br />
• Verloop is bij iedereen anders.<br />
2005<br />
• Nog geen 100% betrouwbare test<br />
• De tekenbeet wordt niet altijd opgemerkt.<br />
Bron: RIVM<br />
2009<br />
Preventie (1)<br />
Wat kunt u zelf doen?<br />
• Let extra op bij het werken met (dode) dieren.<br />
Preventie (2)<br />
• Draag gesloten, huidbedekkende kleding in lichte kleur.<br />
• Smeer de onbedekte huid in met anti-insectenmiddel.<br />
Lees altijd voor gebruik goed de bijsluiter.<br />
• Eventueel sokken, schoenen en broek inspuiten met een<br />
middel met anti-insectenmiddel speciaal voor kleding o.a.<br />
DEET. Lees altijd goed de bijsluiter.<br />
• Draag eventueel geïmpregneerde broeken met permitrine<br />
(verkrijgbaar bij gespecialiseerde outdoor winkels).<br />
• Na iedere werkdag: lichaam controleren op teken<br />
• Let hierbij vooral op warme en vochtige plekken.<br />
• Maak uw werkkleding regelmatig schoon.<br />
– Met een borstel of kledingroller<br />
• Draag de sokken over de broek of in de laars
Toch gebeten?<br />
• Verwijder de teek zo snel mogelijk!<br />
Verwijderen <strong>van</strong> de teek<br />
• Ontsmet de wond.<br />
• Noteer de datum en plaats <strong>van</strong> de beet.<br />
– Maak een foto<br />
• Houd de bijtplek drie maanden in de gaten.<br />
• Ga bij klachten naar de huisarts.<br />
Naar de huisarts met:<br />
• Een rode vlek of ring op de huid die zich uitbreidt<br />
• Een grieperig gevoel met koorts en spierpijn<br />
• Ernstige vermoeidheid na een tekenbeet<br />
• Dubbel zien, hangend ooglid, scheef aangezicht<br />
• Pijn, krachtsverlies of tintelingen in de ledematen<br />
• Gewrichtsklachten<br />
Meer weten?<br />
• www.week<strong>van</strong>deteek.nl<br />
• http://www.rivm.nl/cib/themas/teken-lyme/<br />
• www.natuurkalender.nl<br />
• www.kiza.nl<br />
• www.bosschap.nl<br />
• www.lymevereniging.nl<br />
Na een dag in het groen<br />
Altijd een tekencontrole doen!<br />
Met dank voor tekst en beeld aan:<br />
<strong>Bosschap</strong><br />
Colland Arbeidsmarktbeleid<br />
Stigas<br />
WUR<br />
Natuurkalender<br />
RIVM<br />
KNJV
Disclaimer<br />
De bestanden <strong>van</strong> deze voorlichting op de website <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong><br />
over teken, tekenbeten en de <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Lyme</strong> voor werkenden in de<br />
bos- en natuur sector zijn met grote zorg samengesteld door Stigas<br />
met hulp <strong>van</strong> de commissie arbeidsomstandigheden <strong>van</strong> het<br />
<strong>Bosschap</strong>.<br />
Stigas en de commissie arbeidsomstandigheden <strong>van</strong> het <strong>Bosschap</strong><br />
kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud <strong>van</strong> deze<br />
informatie of de gevolgen <strong>van</strong> het gebruik daar<strong>van</strong>. Foto’s,<br />
afbeeldingen en teksten zijn eigendom <strong>van</strong> Stigas, Wageningen<br />
University & Research Centre Natuurkalender, RIVM en KNJV. Het is<br />
niet toegestaan om deze foto’s, afbeeldingen en teksten te<br />
vermenigvuldigen, kopiëren of verspreiden zonder voorafgaande<br />
schriftelijke toestemming.
Change language