Militair Strategische Visie 2010 - ProDef

1. Inleiding
Deze Militair Strategische Visie (MSV) van de Commandant der Strijdkrachten (CDS)
beschrijft de ontwikkeling van de krijgsmacht vanuit militair-operationeel perspectief over
een periode van 15 tot 20 jaar. Het is een actualisering van de MSV uit 2006. Hierin werd een
tweejaarlijkse actualisering aangekondigd en deze is in het beleidsjaarplan 2008 van het
ministerie van Defensie opgenomen. De MSV heeft als hoofddoelstelling:
het verschaffen van een kader voor het denken over het gewenste profiel, de benodigde
operationele capaciteiten en de inrichting van de krijgsmacht.
Daarnaast heeft de MSV twee subdoelstellingen:
• het bevorderen van de gerichtheid en de coherentie van de werkzaamheden in het kader
van de defensieplanning;
• het dienen als prikkel voor verdiepingsstudies op militair-operationele deelonderwerpen
en beschouwingen daarover.
In deze visie is gekozen voor een andere structuur dan de thematische aanpak van 2006. De
structuur van deze visie sluit aan bij soortgelijke documenten van internationale partners.
De visie begint met de beschrijving van trends en ontwikkelingen die momenteel worden
onderkend en die de meeste invloed kunnen uitoefenen op de toekomstige omgeving en de
wijze waarop de krijgsmacht in die omgeving zal optreden.
De omgeving waarin de krijgsmacht moet optreden, is aan voordurende verandering
onderhevig. Deze veranderingen lijken zich steeds sneller te voltrekken. In een onzekere
toekomst bestaan en ontstaan veiligheidsrisico’s en bedreigingen die de vitale belangen van
Nederland en haar bondgenoten kunnen schaden. Een aantal van deze risico’s en bedreigingen
is traditioneel tussenstatelijk van aard, ingegeven door bijvoorbeeld territoriale
aanspraken op grondstoffen of de toegang daar naar toe. Andere zijn binnenstatelijk of
transnationaal van aard door onder andere falende staatsvorming. Tevens zijn er bedreigingen
die zijn gerelateerd aan klimatologische veranderingen en natuurverschijnselen zoals
pandemieën, overstromingen en aardbevingen. Er zijn ook ontwikkelingen die op zich niet
nieuw zijn maar bijvoorbeeld door globalisering aan belang winnen. Een voorbeeld hiervan
is het door ideologie gedreven terrorisme dat op grote afstand zijn oorsprong heeft, maar
ons thuis kan treffen. Het eerste deel van hoofdstuk 2 beschrijft waarneembare en verwachte
trends en de daaruit voortvloeiende veiligheidsrisico’s.
De militaire implicaties vormen de basis voor hoofdstuk 3 waarin wordt beschreven hoe de
krijgsmacht zich verder moet ontwikkelen om de uitdagingen van de toekomst het hoofd te
kunnen bieden. De praktische invulling van deze toekomstige ontwikkelingen van de
krijgsmacht worden in hoofdstuk 4 vertaald naar de zeven Essentiële Operationele
Capaciteiten (EOC’n) en vormen daarmee de verbinding met het Defensieplan. Ter afsluiting
worden in hoofdstuk 5 ontwikkelrichtingen benadrukt die essentieel zijn om als krijgsmacht
ook in de toekomst de belangen van de Nederlandse staat te kunnen behartigen.
De constatering dat de operationele omgeving voortdurend verandert en dat diverse
toekomstige ontwikkelingen nog niet te voorzien zijn, betekent dat deze visie periodiek
moet worden geactualiseerd. Dit kan met een tijdsinterval van twee tot drie jaar of indien
een gebeurtenis of ontwikkeling hiertoe aanleiding geeft. Actualisering geschiedt onder
verantwoordelijkheid van de afdeling Toekomst verkenningen van de Defensiestaf.
“Looking ahead is one thing, but drawing the right
conclusions is another… When it comes to security
the saying ‘ignorance is bliss’ does not apply.”
Jaap de Hoop Scheffer, oud-Secretaris-Generaal van de NAVO,
Kopenhagen, 15 oktober 2008.
Naast nationale en mondiale trends zijn militair-operationele ontwikkelingen waarneembaar.
Bijvoor beeld optreden in joint verband, het samenwerken met niet-militaire actoren,
de opkomst van nieuwe netwerken, en de vervlechting van interne en externe veiligheid.
Het tweede deel van hoofdstuk 2 gaat in op deze ontwikkelingen. Hoofdstuk 2 wordt
afgesloten met conclusies waarin een verband wordt gelegd tussen de veiligheidsrisico’s,
de implicaties hiervan voor Nederland en zijn belangen, en de hieruit voort vloeiende
militaire implicaties.
6 7