02.01.2015 Views

Ketensamenwerking in de praktijk - AIAS

Ketensamenwerking in de praktijk - AIAS

Ketensamenwerking in de praktijk - AIAS

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

DRS. YOLANDA HOOGTANDERS<br />

DR. MARLOES DE GRAAF-ZIJL<br />

KETENSAMEN-<br />

WERKING<br />

IN DE<br />

PRAKTIJK<br />

RVO 07 | 2011<br />

ACADEMISCH MEDISCH CENTRUM | UNIVERSITEIT UTRECHT | UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM


DR. Y. HOOGTANDERS<br />

DR. M. DE GRAAF-ZIJL<br />

KETENSAMEN-<br />

WERKING<br />

IN DE<br />

PRAKTIJK<br />

RVO 7 | 2011<br />

ACADEMISCH MEDISCH CENTRUM | UNIVERSITEIT UTRECHT | UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM


Dit is een publicatie <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van het universitair on<strong>de</strong>rzoekprogramma Re-<strong>in</strong>tegratie<br />

Verbeteron<strong>de</strong>rzoek. Doel van het programma is het universitair on<strong>de</strong>rzoek naar<br />

re-<strong>in</strong>tegratiedienstverlen<strong>in</strong>g te versterken <strong>in</strong> directe wisselwerk<strong>in</strong>g met het<br />

re-<strong>in</strong>tegratieveld.<br />

Meer <strong>in</strong>formatie over resultaten van on<strong>de</strong>rzoeksprojecten en masterclasses <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r<br />

van het Re-<strong>in</strong>tegratie Verbeteron<strong>de</strong>rzoek programma is te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website. Tevens<br />

zijn <strong>de</strong> publicaties hier te downloa<strong>de</strong>n. www.verbeteron<strong>de</strong>rzoek.nl<br />

Het project Re-<strong>in</strong>tegratie Verbeter On<strong>de</strong>rzoek wordt f<strong>in</strong>ancieel mogelijk gemaakt door<br />

Sticht<strong>in</strong>g Instituut GAK.<br />

JUNI 2011<br />

© Y. Hoogtan<strong>de</strong>rs, M. <strong>de</strong> Graaf-Zijl, Amsterdam<br />

INFORMATIE VOOR BIBLIOTHEEK<br />

Hoogtan<strong>de</strong>rs, Y., Graaf-Zijl, M. <strong>de</strong>, (2011). <strong>Ketensamenwerk<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>praktijk</strong><br />

Amsterdam, Universiteit van Amsterdam, RVO 7<br />

ISSN (onl<strong>in</strong>e) 2211- 2510<br />

ISSN (pr<strong>in</strong>t) 2211-2502<br />

Informatie mag wor<strong>de</strong>n geciteerd, mits <strong>de</strong> bron nauwkeurig en dui<strong>de</strong>lijk wordt vermeld.<br />

Verveelvoudig<strong>in</strong>g voor eigen / <strong>in</strong>tern gebruik is toegestaan.<br />

Ontwerp: Dog and Pony, Amsterdam<br />

Layout: Angelique Lieberton


INHOUDSOPGAVE<br />

1. INLEIDING ....................................................................................................................................5<br />

2. THEORETISCH KADER ......................................................................................................................9<br />

2.1. VIA KETENSAMENWERKING NAAR INTEGRALE DIENSTVERLENING.................................................9<br />

2.2. KETENS EN NETWERKEN ...............................................................................................................10<br />

2.3. NIVEAUS VAN SAMENWERKING ....................................................................................................12<br />

2.4. PRODUCT- EN PROCESCOÖRDINATIE .............................................................................................13<br />

2.5. ONDERZOEKSMODEL ....................................................................................................................15<br />

3. DIENSTVERLENING AAN WERKZOEKENDEN .............................................................................17<br />

3.1. PRODUCT EN PROCESCOÖRDINATIE BIJ DE INTAKE ......................................................................17<br />

3.2. BEPERKTE SAMENWERKING BIJ DIAGNOSE ..................................................................................18<br />

3.3. GEZAMENLIJKE AANBODVERSTERKING EN BEMIDDELING VOOR JONGEREN EN<br />

WERKZOEKENDEN MET KORTE AFSTAND ......................................................................................18<br />

3.4. WWB-ERS MET GROTE AFSTAND APARTE AANBODVERSTERKING EN BEMIDDELING ....................19<br />

3.5. GEEN INTEGRALE AANSTURING EN GEZAMENLIJKE FUNCTIEPROFIELEN .......................................19<br />

3.6. INKOMENSVERSTREKKING LOSGEKOPPELD VAN DIENSTVERLENING OP HET GEBIED VAN WERK ..19<br />

5<br />

4. DIENSTVERLENING WERKGEVERS ...............................................................................................21<br />

5. 4. GEZAMENLIJKE INZET VAN MIDDELEN.................................................................................. 23<br />

5.1. NAUWELIJKS GEZAMENLIJKE INZET VAN MIDDELEN .................................................................... 23<br />

5.2. GEZAMENLIJKE ICT-VOORZIENINGEN NOG NIET PRAKTISCH ........................................................ 23<br />

5.3. GEEN GEZAMENLIJKE DIENSTVERLENINGSKANALEN ....................................................................24<br />

6. 5.SAMENWERKING OP PROGRAMMANIVEAU ......................................................................... 25<br />

6.1. WEINIG CONCRETE DOELSTELLINGEN OP REGIONAAL NIVEAU ..................................................... 25<br />

6.2. WEINIG SAMENHANG TUSSEN REGIONAAL ARBEIDSMARKTBELEID EN DE STURING VAN<br />

DE WERKPLEINEN ........................................................................................................................ 25<br />

6.3. SAMENWERKING RICHT ZICH OP DIENSTVERLENING AAN WERKZOEKENDEN EN WERKGEVERS ... 25<br />

7. CONCLUSIES .................................................................................................................................... 27<br />

7.1. SAMENWERKING IN WERKKETEN AAN KOP PROCES VOOR MENSEN MET KORTE AFSTAND<br />

TOT ARBEIDSMARKT .................................................................................................................... 27<br />

7.2. NOG BEPERKTE ONTWIKKELING GEZAMENLIJKE WERKGEVERSBENADERING .............................. 27<br />

7.3. NOG NIET HELDER WELKE INVULLING VAN SAMENWERKING HET MEEST EFFECTIEF IS................. 27<br />

7.4. GEZAMENLIJKE HUISVESTING EN ‘KLIK’ TUSSEN MANAGERS BEVORDERT DE SAMENWERKING ...28<br />

7.5. SAMENWERKING WORDT BELEMMERD DOOR GESCHEIDEN STURING, MIDDELEN EN<br />

ICT-ONTWIKKELING .....................................................................................................................28


INHOUDSOPGAVE<br />

7.6. REGIONAAL ARBEIDSMARKTBELEID ONTBREEKT ALS ANKERPUNT VOOR FORMULEREN<br />

GEZAMENLIJKE DOELEN ...............................................................................................................29<br />

7.7. NADRUK OP KETENSAMENWERKING UWV WERKBEDRIJF VOOR GEMEENTEN NIET LOGISCH ....30<br />

LITERATUURLIJST ..................................................................................................................................31<br />

6<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


1. INLEIDING<br />

Van oudsher is <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> taken <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van werk en <strong>in</strong>komen<br />

ver<strong>de</strong>eld tussen verschillen<strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>gsorganisaties. Zowel <strong>de</strong> betrokken organisaties<br />

als <strong>de</strong> taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> organisaties zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop van <strong>de</strong> tijd gewisseld.<br />

Deze wissel<strong>in</strong>g had enerzijds te maken met het verschuiven van verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n<br />

tussen overheid en sociale partners en an<strong>de</strong>rzijds met veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> i<strong>de</strong>eën en opvatt<strong>in</strong>gen<br />

over <strong>de</strong> optimale taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> publieke en private uitvoer<strong>in</strong>gsorganisaties.<br />

Zo heeft er een verschuiv<strong>in</strong>g plaatsgevon<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheidsver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

tussen overheid en sociale partners wat direct gevolgen heeft gehad voor <strong>de</strong> taken<br />

van <strong>de</strong> sectorale bedrijfsverenig<strong>in</strong>gen respectievelijk het UWV. Veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> i<strong>de</strong>eën<br />

over <strong>de</strong> effecten van marktwerk<strong>in</strong>g hebben ertoe geleid dat naast <strong>de</strong> publieke uitvoer<strong>in</strong>gsorganisaties<br />

ook private marktpartijen <strong>in</strong> toenemen<strong>de</strong> mate een rol kregen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />

uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> re-<strong>in</strong>tegratie van werkzoeken<strong>de</strong>n. De uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Bijstandswet<br />

is al s<strong>in</strong>ds jaar en dag een verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van gemeenten die <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> taken<br />

<strong>de</strong>els zelf en, s<strong>in</strong>ds <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductie van marktwerk<strong>in</strong>g, <strong>de</strong>els door private partijen laat<br />

uitvoeren. Arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g is juist een primaire verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van <strong>de</strong> arbeidsvoorzien<strong>in</strong>gsorganisatie<br />

die <strong>de</strong>ze taken ook zelf uitvoert. Ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />

van rijksoverheid, gemeenten en sociale partners en specialisatie van uitvoer<strong>in</strong>gsorganisaties<br />

is vanuit <strong>in</strong>ternationaal perspectief altijd een belangrijk kenmerk<br />

gebleven van ons sociale zekerheidsstelsel. Hier is ook een aantal belangrijke re<strong>de</strong>nen<br />

voor. Ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid doet recht aan <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> belangen die met<br />

het sociale zekerheidsstelsel gemoeid zijn. Specialisatie vergroot <strong>de</strong> effectiviteit en efficiency<br />

van <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>ze taken en maakt het eenvoudiger om uitvoer<strong>in</strong>gsorganisaties<br />

te sturen op hel<strong>de</strong>re doelen en hiervoor passen<strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële en bureaucratische<br />

stur<strong>in</strong>gsmechanismen te ontwerpen.<br />

7<br />

Vanuit het perspectief van <strong>de</strong> burger, <strong>in</strong> dit geval werkzoeken<strong>de</strong>n en werkgevers, kan<br />

<strong>de</strong>ze op het oog hel<strong>de</strong>re verantwoor<strong>de</strong>lijkheids- en taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g tussen organisaties<br />

lei<strong>de</strong>n tot een onoverzichtelijk aanbod van diensten en dienstverleners, waarbij werkzoeken<strong>de</strong>n<br />

en werkgevers bij wisselen<strong>de</strong> organisaties een <strong>de</strong>eloploss<strong>in</strong>g voor hun probleem<br />

aangebo<strong>de</strong>n krijgen. Voor werkzoeken<strong>de</strong>n komt dit tot uitdrukk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het feit dat<br />

zij bij <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> stappen <strong>in</strong> het proces van re-<strong>in</strong>tegratie, vanaf <strong>de</strong> eerste <strong>in</strong>take tot<br />

en met <strong>de</strong> daadwerkelijke plaats<strong>in</strong>g, achtereenvolgens en gelijktijdig met meer<strong>de</strong>re uitvoer<strong>in</strong>gsorganisatie<br />

en meer<strong>de</strong>re uitvoer<strong>de</strong>rs te maken krijgen. Dit kan lei<strong>de</strong>n tot<br />

lange(re) doorlooptij<strong>de</strong>n, verlies aan <strong>in</strong>formatie en on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van re-<strong>in</strong>tegratietrajecten<br />

die <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk en <strong>in</strong> <strong>de</strong> tijd niet goed op elkaar aansluiten. Voor werkgevers kan dit<br />

betekenen dat zij voor het vervullen van een vacature achtereenvolgens door meer<strong>de</strong>re,<br />

vanuit hun perspectief publieke organisaties, bena<strong>de</strong>rd wor<strong>de</strong>n met kandidaten en<br />

een verschillend re-<strong>in</strong>tegratie-<strong>in</strong>strumentarium, wat kan lei<strong>de</strong>n tot suboptimale match<strong>in</strong>gsresultaten.<br />

Vanuit het perspectief van diezelf<strong>de</strong> werkzoeken<strong>de</strong> of werkgever<br />

wor<strong>de</strong>n zij daarbij ook vaak geconfronteerd met het feit dat zij <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> gegevens<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


INLEIDING<br />

meer<strong>de</strong>re malen aan verschillen<strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>gsorganisaties moeten verstrekken ten behoeve<br />

van hetzelf<strong>de</strong> doel, namelijk het v<strong>in</strong><strong>de</strong>n van werk of het vervullen van een vacature.<br />

8<br />

Met <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> wet SUWI 1 is een veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g <strong>in</strong>gezet <strong>in</strong> <strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g van het bij<br />

elkaar brengen van <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>gsorganisaties, met als doel om vanuit het perspectief<br />

van <strong>de</strong> klant tot een <strong>in</strong>tegraal dienstverlen<strong>in</strong>gsproces te komen. De ketenpartners UWV,<br />

CWI en gemeenten hebben zich <strong>in</strong> 2002 verenigd <strong>in</strong> het Algemeen Ketenoverleg (AKO)<br />

en hebben succesvolle voorbeel<strong>de</strong>n van ketensamenwerk<strong>in</strong>g geï<strong>de</strong>ntificeerd, verspreid<br />

en <strong>de</strong> toepass<strong>in</strong>g daarvan op an<strong>de</strong>re locaties gestimuleerd. Uit <strong>de</strong>ze werkwijze is het<br />

toonkamermo<strong>de</strong>l voorgekomen, een voorbeeld van succesvolle samenwerk<strong>in</strong>g tussen<br />

ketenpartners welke <strong>in</strong> <strong>de</strong> locale <strong>praktijk</strong> ontwikkeld was. On<strong>de</strong>r toenemen<strong>de</strong> druk van<br />

<strong>de</strong> rijksoverheid om <strong>de</strong> ketensamenwerk<strong>in</strong>g tot een succes te maken heeft het AKO<br />

vanaf 2008 2 <strong>in</strong>gezet op <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke implementatie van dit toonkamermo<strong>de</strong>l. Hiertoe<br />

heeft zij handreik<strong>in</strong>gen ontwikkeld, gezamenlijke prestatie-<strong>in</strong>dicatoren voor <strong>de</strong> keten<br />

en meet<strong>in</strong>strumenten om ketenbreed <strong>de</strong> klantgerichtheid on<strong>de</strong>r werkgevers en werkzoeken<strong>de</strong>n<br />

te meten. Het rijk heeft <strong>de</strong>ze ontwikkel<strong>in</strong>g een ver<strong>de</strong>re impuls gegeven door<br />

CWI en UWV <strong>in</strong> 2008 3 te fuseren tot het UWV WERKbedrijf en door opdracht te geven<br />

om beg<strong>in</strong> 2010 op 100 locaties voor Werk en Inkomen (LWI) <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

te realiseren. De SUWI-wet is aangepast om <strong>de</strong> nieuwe positie van het UWV-Werkbedrijf<br />

goed te regelen en om <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>gsopdracht aan <strong>de</strong> ketenpartners beter <strong>in</strong> te<br />

ka<strong>de</strong>ren. Zo heeft het M<strong>in</strong>isterie meer mogelijkhe<strong>de</strong>n gekregen om na<strong>de</strong>re regels te<br />

stellen voor <strong>de</strong> aanstur<strong>in</strong>g op ketenprestatie-<strong>in</strong>dicatoren, <strong>de</strong> vergoed<strong>in</strong>g van kosten van<br />

gezamenlijk uitgevoer<strong>de</strong> taken en om aanwijz<strong>in</strong>gen te geven aan <strong>de</strong> ketenpartners<br />

wanneer <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g achterblijft. Momenteel hebben<br />

we te maken hebben met twee organisaties die verantwoor<strong>de</strong>lijk zijn voor <strong>de</strong> re-<strong>in</strong>tegratie<br />

van werkzoeken<strong>de</strong>n met en zon<strong>de</strong>r uitker<strong>in</strong>g: het UWV-Werkbedrijf en <strong>de</strong> gemeenten.<br />

Bei<strong>de</strong> organisaties werken voor <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van hun taken op het terre<strong>in</strong><br />

van werk en <strong>in</strong>komen samen op <strong>de</strong> Locaties voor Werk en Inkomen. We <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

(<strong>in</strong> enge z<strong>in</strong>) als samenwerk<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong>ze (publieke) organisaties.<br />

Bei<strong>de</strong> organisaties kunnen op hun beurt samenwerken met externe (publieke en/of private)<br />

partijen, zoals uitzendbureaus, re-<strong>in</strong>tegratiebedrijven en publieke (ROC’s) en private<br />

schol<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. In dat geval spreken we over ketensamenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ruime<br />

z<strong>in</strong>.<br />

De argumentae achter ketensamenwerk<strong>in</strong>g is <strong>in</strong> <strong>de</strong> beleidsstukken <strong>de</strong>els expliciet, <strong>de</strong>els<br />

impliciet. De beleidstheorie lijkt te veron<strong>de</strong>rstellen dat ketensamenwerk<strong>in</strong>g leidt tot posi-<br />

1 Twee<strong>de</strong> Kamer (1999), verga<strong>de</strong>rjaar 1998-1999, 26448. Toekomstige structuur van <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g werk en <strong>in</strong>komen (SUWI), memorie van<br />

Toelicht<strong>in</strong>g<br />

2 Algemeen Ketenoverleg (2007). Doorpakken en veran<strong>de</strong>ren: SUWIketenprogramma 2008. De Haag<br />

3 Twee<strong>de</strong> Kamer, verga<strong>de</strong>rjaar 2007-2008, 31514, nr 207: Wijzig<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Wet Structuur uitvoer<strong>in</strong>gsorganisatie werk en <strong>in</strong>komen en enkele<br />

an<strong>de</strong>re wetten <strong>in</strong> verband met <strong>de</strong> evaluatie van <strong>de</strong>ze wet, <strong>de</strong> Ka<strong>de</strong>rwet zelfstandige bestuursorganen en <strong>de</strong>reguler<strong>in</strong>g, Memorie van<br />

Toelicht<strong>in</strong>g<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


INLEIDING<br />

eve uitkomsten betreffen<strong>de</strong> klantgerichtheid, verhoog<strong>de</strong> uitstroom (naar werk) en lagere<br />

<strong>in</strong>stroom. Het doel van dit on<strong>de</strong>rzoek is op wetenschappelijke wijze <strong>de</strong> argumenten voor en<br />

tegen ketensamenwerk<strong>in</strong>g op een rij te zeen en te bezien hoe een en an<strong>de</strong>r <strong>in</strong> <strong>de</strong> prakjk<br />

uitwerkt. We gaan op zoek naar <strong>de</strong> logica achter <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

en geven <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> <strong>de</strong> (te verwachten) effecten van het beoog<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>l van <strong>in</strong>tegrale<br />

dienstverlen<strong>in</strong>g. We kiezen verschillen<strong>de</strong> <strong>in</strong>valshoeken die een rol kunnen spelen <strong>in</strong> <strong>de</strong> verklar<strong>in</strong>g<br />

van <strong>de</strong> huidige situae en <strong>de</strong> richng die we voor <strong>de</strong> toekomst kunnen verwachten.<br />

We analyseren ketensamenwerk<strong>in</strong>g vanuit historisch, empirisch en theoresch perspecef.<br />

In dit paper gaan we <strong>in</strong> op <strong>de</strong> prakjk van <strong>Ketensamenwerk<strong>in</strong>g</strong>. Daarbij maken we gebruik<br />

van <strong>de</strong> uitkomsten van een empirisch on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> stand van zaken van ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

dat <strong>in</strong> 2009 door on<strong>de</strong>rzoekers van Policy Producons <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met on<strong>de</strong>rzoekers<br />

van SWA Roerdam is uitgevoerd op 15 Werkple<strong>in</strong>en.<br />

9<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


2. THEORETISCH KADER<br />

2.1. VIA KETENSAMENWERKING NAAR INTEGRALE DIENSTVERLENING<br />

Om <strong>de</strong> <strong>praktijk</strong> van <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van werk en <strong>in</strong>komen te kunnen on<strong>de</strong>rzoeken<br />

hebben we eerst <strong>de</strong> begrippen ketensamenwerk<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

verkend en geoperationaliseerd. In <strong>de</strong> SUWI-wet wordt <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie gesproken<br />

over samenwerk<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> partners <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van werk en <strong>in</strong>komen. In<br />

2007 verschijnt <strong>de</strong> AKO-notitie samen voor <strong>de</strong> klant waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> ketenpartners gezamenlijk<br />

<strong>de</strong> ambitie formuleren om <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g te ontwikkelen. In 2008 is <strong>de</strong><br />

SUWI-wet aangepast en wordt ook <strong>in</strong> <strong>de</strong> SUWI-wet het begrip <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

geïntroduceerd. Het AKO heeft <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g vanuit het perspectief van <strong>de</strong><br />

klant ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd. Er is sprake van <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g als <strong>de</strong> klant <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

als één geheel ervaart. Het AKO heeft <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd als<br />

‘dienstverlen<strong>in</strong>g waarbij er sprake is van een geïntegreerd en ontschot ketenklantproces<br />

voor alle burgers/werkzoeken<strong>de</strong>n en werkgevers <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten Werk’.<br />

Om tot <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g vanuit het perspecef van <strong>de</strong> klant te komen hee het<br />

AKO het toonkamermo<strong>de</strong>l als uitgangspunt genomen. Het toonkamermo<strong>de</strong>l is gebaseerd<br />

op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> 5 pr<strong>in</strong>cipes:<br />

11<br />

• Eén aanspreekpunt voor <strong>de</strong> klant<br />

• Gezamenlijke diagnose aan <strong>de</strong> kop van het proces<br />

• Een gezamenlijk dienstverlen<strong>in</strong>gsconcept werkzoeken<strong>de</strong>n<br />

• Een gezamenlijk dienstverlen<strong>in</strong>gsconcept werkgevers<br />

• Integrale en ontschoe dienstverlen<strong>in</strong>g door één locae, één balie, één telefoonnummer<br />

en één website<br />

Zoals gezegd is het aan <strong>de</strong> locaties om te bepalen <strong>in</strong> welk tempo en op welke wijze zij<br />

<strong>de</strong>ze pr<strong>in</strong>cipes <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>praktijk</strong> implementeren. Integrale dienstverlen<strong>in</strong>g is zo bezien het<br />

resultaat van het <strong>in</strong>voeren van <strong>de</strong> toonkamerpr<strong>in</strong>cipes. De operationaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />

toonkamerpr<strong>in</strong>cipes is door het AKO overgelaten aan <strong>de</strong> locaties. Integrale dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

is <strong>in</strong> <strong>de</strong> beleidstheorie dus een ver<strong>de</strong>rgaan<strong>de</strong> vorm van samenwerk<strong>in</strong>g.<br />

In <strong>de</strong> literatuur over organisaetheorie wordt een on<strong>de</strong>rscheid gemaakt tussen meer en<br />

m<strong>in</strong><strong>de</strong>r vergaan<strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g en coörd<strong>in</strong>ae. Coörd<strong>in</strong>ae gaat daarbij ver<strong>de</strong>r dan samenwerk<strong>in</strong>g<br />

en hee dus ook groter implicaes voor <strong>de</strong> betrokken organisaes. Mulfords<br />

en Rogers (1982) 4 on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n vijf criteria aan <strong>de</strong> hand waarvan bepaald wordt of er<br />

4 Ontleend aan het proefschrift ‘aparte coörd<strong>in</strong>atie’van J.H.A.M.van Gerven, 2001<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


THEORETISCH KADER<br />

sprake is van samenwerk<strong>in</strong>g of coörd<strong>in</strong>ae. Het on<strong>de</strong>rscheid is samengevat <strong>in</strong> on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong><br />

tabel:<br />

samenwerk<strong>in</strong>g<br />

coörd<strong>in</strong>atie<br />

Formaliteit regels Informele regels Groot aantal formele regels<br />

Wijze van nastreven doelen en<br />

activiteiten<br />

Implicaties voor horizontale<br />

en verticale verstrengel<strong>in</strong>g<br />

Betrokkenheid personele<br />

mid<strong>de</strong>len<br />

Voornamelijk <strong>in</strong>dividuele doelen<br />

nauwelijks verstrengel<strong>in</strong>g,<br />

afgebaken<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en<br />

Beperkt aantal personeelsle<strong>de</strong>n<br />

betrokken<br />

Deels <strong>in</strong>dividuele, <strong>de</strong>els<br />

gezamenlijke doelen<br />

grote verstrengel<strong>in</strong>g, zowel<br />

horizontaal als verticaal<br />

Groot aantal personeelsle<strong>de</strong>n<br />

betrokken<br />

Bedreig<strong>in</strong>g autonomie Beperkt bedreig<strong>in</strong>g autonomie Grote bedreig<strong>in</strong>g autonomie<br />

12<br />

Met <strong>de</strong> <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itie van <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g lijkt het AKO stappen te willen zetten om<br />

van <strong>de</strong> meer vrijblijven<strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g waarvan <strong>in</strong> <strong>de</strong> wet SUWI sprake was over te<br />

gaan naar <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>rgaan<strong>de</strong> vorm van coörd<strong>in</strong>atie. De strategie die het AKO kiest om<br />

gestuurd door een gezamenlijke overlegorgaan en werkend vanuit een centraal ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd<br />

mo<strong>de</strong>l met lokale vrijheid lijkt ook het meest op <strong>de</strong> door Mulford en Rogers on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n<br />

alliantiestrategie. Deze strategie neemt een mid<strong>de</strong>npositie <strong>in</strong> tussen <strong>de</strong> op<br />

samenwerk<strong>in</strong>g gerichte mutual adjustmentstrategy en <strong>de</strong> op verregaan<strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>atie<br />

gerichte corporate strategy. In dit paper <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren wij daarom samenwerk<strong>in</strong>g als <strong>de</strong><br />

lichte vorm en <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g als <strong>de</strong> meest vergaan<strong>de</strong> vorm van coörd<strong>in</strong>atie.<br />

2.2. KETENS EN NETWERKEN<br />

‘ Een keten is een voortbreng<strong>in</strong>gsproces waar<strong>in</strong> meer<strong>de</strong>re organisaties een rol spelen. Er<br />

is sprake van een transformatie van <strong>in</strong>puts naar output waarbij elke schakel <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten<br />

waar<strong>de</strong> toevoegt en er overdracht van <strong>in</strong>formatie en/of producten plaats v<strong>in</strong>dt tussen<br />

<strong>de</strong>ze schakels’ 5 . Waar <strong>in</strong> <strong>de</strong> markt het ontstaan van ketens vaak een gevolg is van specialisatie<br />

is <strong>de</strong> keten van werk en <strong>in</strong>komen ontstaan door <strong>de</strong> wijze waarop <strong>de</strong> rijksoverheid<br />

<strong>de</strong> taken <strong>in</strong> <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> sociale zekerheid georganiseerd heeft. De keten<br />

van werk en <strong>in</strong>komen bestaat feitelijk uit twee ketens: een keten van werk en een keten<br />

van <strong>in</strong>komen. In <strong>de</strong> SUWI wet heeft het CWI <strong>de</strong> taak gekregen om <strong>de</strong> eerste <strong>in</strong>take te<br />

doen van mensen die een uitker<strong>in</strong>g willen aanvragen. Deze <strong>in</strong>take levert <strong>in</strong>put over zowel<br />

<strong>de</strong> kansen op werk als het recht op een uitker<strong>in</strong>g. De verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor het<br />

verstrekken van <strong>de</strong> uitker<strong>in</strong>g en voor het naar werk begelei<strong>de</strong>n van mensen die niet direct<br />

bemid<strong>de</strong>ld kunnen wor<strong>de</strong>n ligt vervolgens bij UWV WERKbedrijf en gemeenten. Zij<br />

vormen voor <strong>de</strong>ze groep als het ware <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> schakel <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van werk en <strong>de</strong><br />

keten van <strong>in</strong>komen. Daarnaast zit er ook een wettelijke overgang <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van werk<br />

5 Ton van Rheenen, dynamiek en relaties <strong>in</strong> netwerken van organisaties uit ketens en netwerken, een zoektocht naar samenhang.<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


THEORETISCH KADER<br />

en <strong>in</strong>komen van UWV naar gemeenten wanneer <strong>de</strong> WW-uitker<strong>in</strong>g e<strong>in</strong>digt en mensen<br />

aangewezen zijn op een WWB-uitker<strong>in</strong>g.<br />

De keten van werk en <strong>in</strong>komen is dus een keten die <strong>de</strong>els gebaseerd is op een specialisae<br />

van organisaes op on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len (<strong>de</strong> specialisae van CWI op arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g) en <strong>de</strong>els<br />

op een weelijke ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van taken. Zo bezien is er dus niet noodzakelijkerwijs sprake van<br />

waar<strong>de</strong>toevoeg<strong>in</strong>g die ontstaan is vanuit specialisae van organisaes op alle on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />

van <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g. Specialisae van CWI is wel veron<strong>de</strong>rsteld als het gaat om <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>take,<br />

aangezien bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g naar werk van oudsher haar kerntaak is. Voor wat betre<br />

<strong>de</strong> uitker<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>take is het dui<strong>de</strong>lijk dat CWI bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>werk<strong>in</strong>gtred<strong>in</strong>g van SUWI geen specialist<br />

was en zich op dit on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el hee moeten <strong>in</strong>werken. Wel is er <strong>in</strong> alle gevallen sprake van<br />

<strong>in</strong>formaeoverdracht omdat klanten en producten tussen <strong>de</strong> schakels <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten wor<strong>de</strong>n<br />

overgedragen. In <strong>de</strong> keten van werk wordt gelet op <strong>de</strong> historisch gefun<strong>de</strong>er<strong>de</strong> ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van<br />

<strong>de</strong> arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gstaken vanuit <strong>de</strong> <strong>in</strong>steek van specialisae een grotere toegevoeg<strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong> verwacht wor<strong>de</strong>n van het ver<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> taken over verschillen<strong>de</strong> organisaes<br />

dan <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van <strong>in</strong>komen. Wij focussen daarom op <strong>de</strong> keten van werk en <strong>de</strong> daarbij behoren<strong>de</strong><br />

weelijke taken:<br />

• Intake;<br />

• Diagnose;<br />

• Aanbodversterk<strong>in</strong>g;<br />

• Arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g;<br />

• Vacatureregistrae.<br />

13<br />

Omdat <strong>in</strong> een ketenbena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g verschillen<strong>de</strong> acviteiten bijdragen aan het realiseren van<br />

een gezamenlijk e<strong>in</strong>ddoel is er noodzakelijkerwijs sprake van coörd<strong>in</strong>ae tussen die verschillen<strong>de</strong><br />

acviteiten. Omdat <strong>de</strong> acviteiten belegd zijn bij verschillen<strong>de</strong> organisaes is samenwerk<strong>in</strong>g<br />

tussen <strong>de</strong>ze organisaes noodzakelijk om tot <strong>de</strong> benodig<strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>ae te komen.<br />

Er is immers geen sprake van een markt en ook niet van hiërarchie tussen <strong>de</strong><br />

organisaes om tot coörd<strong>in</strong>ae te komen. Powell 6 <strong>in</strong>troduceert het organisaenetwerk als<br />

een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>aemechanisme dat <strong>de</strong> na<strong>de</strong>len van coörd<strong>in</strong>ae via markt en via hiërarchie<br />

kan wegnemen. De markt is een geschikt coörd<strong>in</strong>aemechanisme als het gaat om kortduren<strong>de</strong>,<br />

vaak eenmalige relaes tussen parjen met we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong>formaeoverdracht. De hiërarchie<br />

is <strong>in</strong>teressant als relaes zich duurzaam herhalen er veel <strong>in</strong>formae-uitwissel<strong>in</strong>g is<br />

en duurzame taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en afstemm<strong>in</strong>g mogelijk en nodig is. Na<strong>de</strong>el kan zijn dat hiërarchieën<br />

te rigi<strong>de</strong> zijn om <strong>in</strong> te spelen op veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> situaes. Organisaenetwerken nemen<br />

een mid<strong>de</strong>nposie <strong>in</strong> tussen markt en hiërarchie doordat er sprake is van duurzame<br />

6 Powell, W.W. (1991), Neither market nor hierarchie, networkforms of organization.<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


THEORETISCH KADER<br />

aankelijkhe<strong>de</strong>n en <strong>in</strong>formaeverkeer maar met <strong>in</strong>standhoud<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> flexibiliteit. Als<br />

voorwaar<strong>de</strong>n voor het goed funconeren van netwerken noemt Powell:<br />

• kennis, er is sprake van grote kennis<strong>in</strong>tensiteit en professionaliteit <strong>in</strong> <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g;<br />

• belangrijk is daarbij dat men grote kennis heeft van elkaars kennis en vaardighe<strong>de</strong>n<br />

flexibiliteit, er is een noodzaak om snel <strong>in</strong> te kunnen spelen op veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n.<br />

Netwerken bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze doordat zij zich richten op <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g en<br />

learn<strong>in</strong>g by do<strong>in</strong>g;<br />

• vertrouwen, parjen moeten vertrouwen hebben <strong>in</strong> elkaar en <strong>in</strong> <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong><br />

uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> taken die aan elkaar zijn toevertrouwd.<br />

14<br />

Met <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> SUWI-wet is <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor re-<strong>in</strong>tegrae bij het<br />

UWV en <strong>de</strong> gemeenten neergelegd maar is <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g hiervan opgedragen aan <strong>de</strong> markt.<br />

Re-<strong>in</strong>tegraebedrijven en schol<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen vormen <strong>de</strong> belangrijkste on<strong>de</strong>raannemers<br />

van UWV en gemeenten en zijn dus ook een schakel <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van werk en <strong>in</strong>komen. Hun<br />

rol en posie en <strong>de</strong>rhalve het bijbehoren<strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>aemechanisme <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten is daar<strong>in</strong><br />

echter een an<strong>de</strong>re dan die van CWI en UWV. Re-<strong>in</strong>tegraebedrijven en schol<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />

opereren als opdrachtnemers van respecevelijk UWV en gemeenten. Bij <strong>de</strong>ze schakel<br />

<strong>in</strong> <strong>de</strong> keten is dus gekozen voor <strong>de</strong> markt als bepalend coörd<strong>in</strong>aemechanisme. De laatste<br />

jaren is daarnaast een ontwikkel<strong>in</strong>g zichtbaar waarbij gemeenten en vooral UWV WERKbedrijf<br />

<strong>in</strong> toenemen<strong>de</strong> mate zijn gaan samenwerken met uitzendbureaus. Veel (kortduren<strong>de</strong>)<br />

werkzoeken<strong>de</strong>n v<strong>in</strong><strong>de</strong>n via het uitzendwerk hun weg naar <strong>de</strong> arbeidsmarkt.<br />

In ons on<strong>de</strong>rzoek naar ketensamenwerk<strong>in</strong>g hebben wij <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g van acviteiten van<br />

re-<strong>in</strong>tegraebedrijven en schol<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met uitzendbureaus<br />

buiten beschouw<strong>in</strong>g gelaten. Ten eerste omdat hier sprake is van een an<strong>de</strong>r coörd<strong>in</strong>aemechanisme<br />

(markt) en omdat <strong>in</strong> <strong>de</strong> beleidsmage bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> SUWI-keten <strong>de</strong> nadruk<br />

sterk is gelegd op <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g tussen UWV, CWI en gemeenten.<br />

2.3. NIVEAUS VAN SAMENWERKING<br />

Om <strong>de</strong> mate van samenwerk<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> ketenorganisaes <strong>in</strong> beeld te kunnen brengen<br />

maken we gebruik van <strong>in</strong>zichten uit <strong>de</strong> organisaetheorie. Volgens Mulford en Rogers 7 kunnen<br />

vier elementen on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n die zich lenen voor een gecoörd<strong>in</strong>eer<strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g:<br />

• Programma’s en programmaontwikkel<strong>in</strong>g;<br />

• Aanwend<strong>in</strong>g van bronnen;<br />

• Dienstverlen<strong>in</strong>g aan klanten en;<br />

• Informae-uitwissel<strong>in</strong>g.<br />

7 Mulford, C.L. and Rogers D.L. (1982). Defi nitions and Mo<strong>de</strong>ls. In: Rogers, D.L. and Whetten, D.A. (eds.) Interorganizational coord<strong>in</strong>ation:<br />

theory, research, and implementation. Iowa State University Press, Ames.<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


THEORETISCH KADER<br />

De mogelijkheid bestaat dat organisaties maar op een of enkele van <strong>de</strong>ze elementen<br />

overgaan tot coörd<strong>in</strong>atie van hun activiteiten. Daarbij zal coörd<strong>in</strong>atie op <strong>de</strong>ze elementen<br />

ook op het juiste bijbehoren<strong>de</strong> niveau moeten geschie<strong>de</strong>n. Voor programma’s en<br />

programmaontwikkel<strong>in</strong>g betreft dat <strong>de</strong> besliss<strong>in</strong>gsbevoeg<strong>de</strong> vertegenwoordigers van<br />

<strong>de</strong> organisaties. Voor <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>atie van <strong>de</strong> aanwend<strong>in</strong>g van bronnen en mid<strong>de</strong>len voor<br />

<strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g zijn dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>stituties en organisaties die <strong>de</strong> stakehol<strong>de</strong>rs vertegenwoordigen.<br />

De coörd<strong>in</strong>atie <strong>in</strong> <strong>de</strong> omgang met cliënten dient gecoörd<strong>in</strong>eerd te wor<strong>de</strong>n<br />

door <strong>de</strong> uitvoer<strong>de</strong>rs en verantwoor<strong>de</strong>lijk managers. Coörd<strong>in</strong>atie van <strong>in</strong>formatie-uitwissel<strong>in</strong>g<br />

dient op alle niveaus plaats te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n, en is daarom ook een taak van alle betrokkenen.<br />

Wanneer we samenwerk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> elementen vertalen naar <strong>de</strong> keten voor werk kunnen<br />

we een on<strong>de</strong>rscheid maken <strong>in</strong>:<br />

• De samenwerk<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkzoeken<strong>de</strong>n;<br />

• De samenwerk<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkgevers;<br />

• De samenwerk<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van mid<strong>de</strong>len;<br />

• De samenwerk<strong>in</strong>g bij <strong>in</strong>formatie-uitwissel<strong>in</strong>g;<br />

• De samenwerk<strong>in</strong>g op het gebied van visie en strategie.<br />

2.4. PRODUCT‐ EN PROCESCOÖRDINATIE<br />

15<br />

In <strong>de</strong> keten van werk en <strong>in</strong>komen zijn <strong>de</strong> taken bij <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkzoeken<strong>de</strong>n<br />

en werkgevers zoals gezegd door <strong>de</strong> wetgever ver<strong>de</strong>eld over <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>gsorganisaties.<br />

De vraag of en op welke wijze coörd<strong>in</strong>atie van <strong>de</strong>ze taken tot<br />

stand komt hangt voor een groot ge<strong>de</strong>elte samen met <strong>de</strong> relaties die er zijn tussen <strong>de</strong><br />

taken. Van Gerven maakt hierbij gebruik van het werk van Arentsen. Volgens Arentsen<br />

kan op basis van een toenemen<strong>de</strong> afhankelijk tussen taken een on<strong>de</strong>rscheid gemaakt<br />

wor<strong>de</strong>n tussen parallelle taken, opeenvolgen<strong>de</strong> taken of taken waarbij sprake is van reciprociteit.<br />

De noodzaak voor coörd<strong>in</strong>atie neemt toe naarmate <strong>de</strong> afhankelijkheid toeneemt.<br />

Coörd<strong>in</strong>atie kan daarbij volgens Arentsen <strong>de</strong> vorm aannemen van productcoörd<strong>in</strong>atie<br />

of procescoörd<strong>in</strong>atie. Van productcoörd<strong>in</strong>atie is sprake als er afstemm<strong>in</strong>g is over<br />

<strong>de</strong> aard van een (e<strong>in</strong>d)product of dienst, van procescoörd<strong>in</strong>atie is sprake als er afstemm<strong>in</strong>g<br />

is over <strong>de</strong> wijze waarop het product of <strong>de</strong> dienst tot stand komt. De afhankelijkheid<br />

die er bestaat tussen <strong>de</strong> taken en <strong>de</strong> mate waar<strong>in</strong> er product of procescoörd<strong>in</strong>atie<br />

tot stand komt kunnen volgens Arentsen een voorspell<strong>in</strong>g geven van <strong>de</strong> mate waar<strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> organisaties <strong>in</strong> hun han<strong>de</strong>len tot <strong>in</strong>tegratie kunnen komen. Bij parallelle taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

dient er m<strong>in</strong>stens productcoörd<strong>in</strong>atie te bestaan om tot <strong>in</strong>tegraal han<strong>de</strong>len te komen.<br />

Er is dan immers geen afhankelijkheid tussen <strong>de</strong> taken. Bij opeenvolgen<strong>de</strong> taken<br />

dient er m<strong>in</strong>stens procescoörd<strong>in</strong>atie te zijn. De uitvoer<strong>de</strong>rs zijn immers eenzijdig afhankelijk<br />

van elkaar. Bij reciprociteit van taken dient er zowel sprake te zijn van product als<br />

procescoörd<strong>in</strong>atie. Op basis van <strong>de</strong>ze theorie verwachten wij dat naarmate er bij meer<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


THEORETISCH KADER<br />

taken sprake is van product- en procescoörd<strong>in</strong>atie <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie van dienstverlen<strong>in</strong>g toeneemt.<br />

Dit maakt het <strong>in</strong>teressant om op voorhand een analyse te maken van <strong>de</strong> aankelijkheidsrelaes<br />

die er bestaan tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> taken <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van werk en <strong>in</strong>komen. In on<strong>de</strong>rstaand<br />

schema zijn <strong>de</strong>ze aankelijkheidsrelaes weergegeven. Daarbij is een on<strong>de</strong>rscheid<br />

gemaakt tussen <strong>de</strong> relae tussen taken b<strong>in</strong>nen een uitker<strong>in</strong>g, bij samenloop van<br />

WW en WWB en bij <strong>de</strong> overgang van WW naar WWB.<br />

TABEL 1<br />

Relaties tussen werktaken b<strong>in</strong>nen een uitker<strong>in</strong>g<br />

B<strong>in</strong>nen<br />

uitker<strong>in</strong>g<br />

Vacatures<br />

Intake Diagnose Aanbodversterk<strong>in</strong>g<br />

Arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

Intake voorgaand voorgaand voorgaand voorgaand<br />

Diagnose volgend voorgaand voorgaand voorgaand<br />

Aanbodversterk<strong>in</strong>g<br />

volgend reciprociteit voorgaand reciprociteit<br />

Arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

volgend reciprociteit volgend reciprociteit<br />

Vacatures volgend reciprociteit reciprociteit reciprociteit<br />

16<br />

Uitgaan<strong>de</strong> van <strong>de</strong> weelijke taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> keten van werk en <strong>in</strong>komen verwachten we<br />

dus dat er bij <strong>de</strong> diagnose, <strong>de</strong> aanbodversterk<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> vacatureverwer<strong>in</strong>g<br />

een hoge mate van product- en procescoörd<strong>in</strong>ae zal zijn tussen CWI en gemeente<br />

en tussen CWI en UWV. Deze taken wor<strong>de</strong>n immers gekenmerkt door reciprociteit.<br />

Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>take en <strong>de</strong> diagnose en bij diagnose, claimbeoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

TABEL 2<br />

Relaties tussen werktaken bij samenloop van WW-WWB<br />

Samenloop<br />

WW- WWB<br />

Vacatures<br />

Intake parallel parallel parallel parallel parallel<br />

Diagnose volgend Volgend voorgaand voorgaand parallel<br />

Aanbod<br />

versterk<strong>in</strong>g<br />

volgend Reciprociteit reciprociteit reciprociteit reciprociteit<br />

Intake Diagnose Aanbodversterk<strong>in</strong>g<br />

Arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

Arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g.<br />

volgend Volgend reciprociteit reciprociteit reciproiteit<br />

Vacatures volgend Volgend reciprociteit reciprociteit reciprociteit<br />

In <strong>de</strong> bovenste rij staan <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> taken bij <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> WW, <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste<br />

kolom staan <strong>de</strong> taken bij <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> WWB. De diagnose bij <strong>de</strong> WWB is bij een<br />

samenloop van WW en WWB volgend op <strong>de</strong> diagnose van <strong>de</strong> WW. Immers, <strong>in</strong>formatie<br />

uit <strong>de</strong> diagnose WW is relevant voor <strong>de</strong> WWB. De diagnose WWB kan <strong>in</strong>put bie<strong>de</strong>n voor<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


THEORETISCH KADER<br />

<strong>de</strong> aanbodversterk<strong>in</strong>g en arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g waardoor <strong>de</strong>ze i<strong>de</strong>aliter voorafgaat aan<br />

<strong>de</strong>ze WW-taken.<br />

Bij een samenloop van WW en WWB verwachten we dus naast <strong>de</strong> product en procescoord<strong>in</strong>atie<br />

tussen CWI enerzijds en respectievelijk UWV en gemeenten an<strong>de</strong>rzijds ook dat<br />

er sprake zal zijn van product- en procescoörd<strong>in</strong>atie tussen UWV en gemeenten wat betreft<br />

<strong>de</strong> aanbodversterk<strong>in</strong>g.<br />

TABEL 3<br />

Relaties tussen taken bij overgang van WW naar WWB<br />

Overgang<br />

WW-WWB<br />

Intake Diagnose Aanbodversterk<strong>in</strong>g<br />

Arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

Vacature<br />

Intake volgend volgend volgend volgend volgend<br />

Diagnose volgend volgend parallel parallel parallel<br />

Aanbod<br />

versterk<strong>in</strong>g<br />

volgend volgend volgend volgend volgend<br />

Arbeids<br />

bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

volgend volgend volgend volgend volgend<br />

Vacatures volgend volgend volgend volgend volgend<br />

Bij <strong>de</strong> overgang van WW naar WWB verwachten we maar een beperkte mate van coörd<strong>in</strong>a-<br />

e omdat <strong>de</strong> meeste taken volgend aan elkaar zijn.<br />

17<br />

2.5. ONDERZOEKSMODEL<br />

Samengevat komen we dan tot het volgen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeksmo<strong>de</strong>l voor <strong>de</strong> ketensamenwerk<strong>in</strong>g:<br />

TABEL 4<br />

On<strong>de</strong>rzoeksmo<strong>de</strong>l ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

niveaus<br />

Dienstverlen<strong>in</strong>g werkzoeken<strong>de</strong>n<br />

Dienstverlen<strong>in</strong>g werkgevers<br />

Bronnen<br />

Informatie<br />

Programma<br />

Operationalisatie<br />

Intake<br />

Diagnose<br />

Aanbodversterk<strong>in</strong>g<br />

arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

Vacatureregistratie<br />

Arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

F<strong>in</strong>anciën<br />

Personeel<br />

Vastleggen<br />

Wijzigen<br />

Toegankelijk maken<br />

Strategieontwikkel<strong>in</strong>g<br />

Doelstell<strong>in</strong>gen<br />

Doelgroepen<br />

Dienstverlen<strong>in</strong>gsconcept<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


3. DIENSTVERLENING AAN WERKZOEKENDEN<br />

In het on<strong>de</strong>rzoek hebben we on<strong>de</strong>rzocht <strong>in</strong> welke mate en op welke wijze het UWV WERKbedrijf<br />

en gemeenten op <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en <strong>in</strong> 2009 samenwerkten <strong>in</strong> <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan<br />

werkzoeken<strong>de</strong>n. Daarbij hebben we on<strong>de</strong>rzocht of er een gezamenlijk dienstverlen<strong>in</strong>gsconcept<br />

is, op welke doelgroepen <strong>de</strong>ze dienstverlen<strong>in</strong>g zich richt en hoe <strong>de</strong> taken van <strong>de</strong><br />

dienstverlen<strong>in</strong>g <strong>in</strong> dit gezamenlijke concept wor<strong>de</strong>n gecoörd<strong>in</strong>eerd. Ook hebben we on<strong>de</strong>rzocht<br />

welke afspraken er zijn gemaakt over <strong>de</strong> te leveren diensten (productcoörd<strong>in</strong>ae), <strong>de</strong><br />

afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>elprocessen waar<strong>in</strong> <strong>de</strong>ze diensten tot stand komen, welke professionals<br />

betrokken zijn bij <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van die diensten en hoe <strong>de</strong> aanstur<strong>in</strong>g daarvan georganiseerd<br />

is.<br />

3.1. PRODUCT EN PROCESCOÖRDINATIE BIJ DE INTAKE<br />

In 2009 ligt <strong>de</strong> focus van vrijwel alle on<strong>de</strong>rzochte locaties op het verbeteren van <strong>de</strong><br />

dienstverlen<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> kop van het proces. De <strong>in</strong>take is wettelijk gezien een taak van het<br />

CWI en na <strong>de</strong> fusie dus een taak van het UWV WERKbedrijf. De <strong>in</strong>take is er op gericht om<br />

<strong>de</strong> klant te herkennen en om <strong>de</strong> eerste <strong>in</strong>formatie voor <strong>de</strong> re-<strong>in</strong>tegratiedienstverlen<strong>in</strong>g<br />

te verzamelen en voor <strong>de</strong> uitker<strong>in</strong>gsverstrekk<strong>in</strong>g. De start van het proces is voor WWB<br />

en voor WW <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>praktijk</strong> vaak verschillend omdat WW-klanten een digitale <strong>in</strong>take kunnen<br />

doen. Op veel locaties is dit voor WWB (nog) niet mogelijk en wordt dit ook niet altijd<br />

wenselijk geacht. Daar waar locaties dus spreken over het vormgeven van een gezamenlijke<br />

<strong>in</strong>take hebben zij het veelal over <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>take van <strong>de</strong><br />

WWB-ers.<br />

19<br />

De <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g is wisselend. Op een aantal locaties zijn afspraken<br />

gemaakt over <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd en uitkomsten van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> stappen <strong>in</strong> het <strong>in</strong>takeproces<br />

en voeren UWV WERKbedrijf en gemeenten elk een <strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze stappen uit. Daarbij<br />

zijn er ook afspraken gemaakt over het proces en <strong>de</strong> doorlooptijd. Er is dan sprake<br />

van product en procescoörd<strong>in</strong>atie.<br />

Een aantal locaties is overgegaan tot een volledige <strong>in</strong>tegrale uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>take.<br />

Op <strong>de</strong>ze locaties voeren werkcoaches UWV WERKbedrijf en consulenten werkzoeken<strong>de</strong>n<br />

van gemeenten (tij<strong>de</strong>lijk) <strong>in</strong> duo’s <strong>de</strong> <strong>in</strong>take uit. Op <strong>de</strong>ze wijze kunnen zij kennis nemen<br />

van elkaars werkwijze en bun<strong>de</strong>len ze alle kennis over werk en over <strong>de</strong> uitker<strong>in</strong>gen<br />

die <strong>in</strong> dit <strong>de</strong>el van het proces voor <strong>de</strong> klant relevant is. Deze samenwerk<strong>in</strong>g beperkt zich<br />

tot een aantal specifieke doelgroepen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> WWB namelijk <strong>de</strong> WWB-ers die direct<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


DIENSTVERLENING AAN WERKZOEKENDEN<br />

naar werk toegeleid kunnen wor<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> jongeren. Voor <strong>de</strong>ze doelgroepen wordt dan<br />

ook <strong>de</strong> diagnose en <strong>de</strong> re-<strong>in</strong>tegratiedienstverlen<strong>in</strong>g gezamenlijk opgepakt.<br />

3.2. BEPERKTE SAMENWERKING BIJ DIAGNOSE<br />

20<br />

Bij <strong>de</strong> diagnose is er op een beperkt aantal locaes sprake van een gezamenlijk diagnosemo<strong>de</strong>l<br />

en een gezamenlijk diagnoseproces. Daar waar er sprake is van een gezamenlijk diagnosemo<strong>de</strong>l<br />

en diagnoseproces is dit van toepass<strong>in</strong>g op een beperkt <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> WWBers:<br />

<strong>de</strong> WWB-ers met een korte afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt en/of <strong>de</strong> jongeren. De<br />

gezamenlijke diagnose wordt op verschillen<strong>de</strong> wijzen uitgevoerd. Soms is er sprake van een<br />

duogesprek met consulenten van gemeente en UWV WERKbedrijf, soms is <strong>de</strong> diagnose volledig<br />

<strong>in</strong> han<strong>de</strong>n van een consulent van het <strong>in</strong>tegrale werkzoeken<strong>de</strong>nteam. Dit kan een<br />

werkcoach van UWV WERKbedrijf of een klantmanager van <strong>de</strong> gemeente zijn. Voor <strong>de</strong>ze<br />

groepen wordt dan ook vaak <strong>de</strong> re-<strong>in</strong>tegrae en bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g gezamenlijk uitgevoerd. Voor<br />

<strong>de</strong> overige gemeentelijke doelgroepen is er sprake van een taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g tussen UWV<br />

WERKbedrijf en gemeente waarbij consulenten van het UWV WERKbedrijf het eerste <strong>de</strong>el<br />

van <strong>de</strong> diagnose uitvoeren en <strong>de</strong> gemeente aanvult. Daarbij zijn afspraken gemaakt over<br />

<strong>in</strong>houd en proces van diagnose. Overdracht v<strong>in</strong>dt plaats doormid<strong>de</strong>l van dossieroverdracht,<br />

<strong>in</strong> een aantal gevallen is sprake van een zogenaam<strong>de</strong> warme overdracht.<br />

3.3. GEZAMENLIJKE AANBODVERSTERKING EN BEMIDDELING VOOR JONGEREN EN<br />

WERKZOEKENDEN MET KORTE AFSTAND<br />

Voor werkzoeken<strong>de</strong>n die direct naar werk bemid<strong>de</strong>ld kunnen wor<strong>de</strong>n en voor jongeren<br />

werken UWV WERKbedrijf en gemeenten ook samen bij <strong>de</strong> aanbodversterk<strong>in</strong>g en bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g.<br />

Op meer dan <strong>de</strong> hel van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzochte locaes is er een gezamenlijk dienstverlen<strong>in</strong>gsconcept<br />

voor <strong>de</strong> re-<strong>in</strong>tegae een van <strong>de</strong>ze twee doelgroepen. Werkzoeken<strong>de</strong>n met<br />

een korte afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt (< 3 maan<strong>de</strong>n) en jongeren krijgen dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

van een <strong>in</strong>tegraal team waar<strong>in</strong> zowel werkcoaches van UWV WERKbedrijf als van <strong>de</strong> betrokken<br />

gemeenten zien. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong>ze gemeng<strong>de</strong> teams wordt <strong>de</strong> klant soms alsnog ver<strong>de</strong>eld<br />

tussen consulenten WW en consulenten WWB en soms wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> caseloads van <strong>de</strong><br />

consulenten gemengd. Het belangrijkste argument om <strong>de</strong> caseload niet te mengen is dat er<br />

te veel specifieke kennis nodig is van WW en WWB om <strong>de</strong> klant goed te kunnen bedienen.<br />

Het belangrijkste argument om <strong>de</strong> caseload juist wel te mengen is dat het voor <strong>de</strong> klant niet<br />

uit mag maken welke uitker<strong>in</strong>g hij hee en een consulent die meer<strong>de</strong>re typen uitker<strong>in</strong>gsgerechg<strong>de</strong>n<br />

<strong>in</strong> zijn caseload hee geen on<strong>de</strong>rscheid meer zal maken naar type uitker<strong>in</strong>g. De<br />

locaes die met <strong>in</strong>tegrale teams werken geven aan dat zij dui<strong>de</strong>lijk meerwaar<strong>de</strong> zien doordat<br />

consulenten <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze teams van elkaar leren en beter van elkaars specifieke experse<br />

gebruik maken.<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


3.4. WWB‐ERS MET GROTE AFSTAND APARTE AANBODVERSTERKING EN BEMIDDELING<br />

Werkzoeken<strong>de</strong> WWB-ers met een grotere afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt wor<strong>de</strong>n na <strong>de</strong><br />

<strong>in</strong>take direct doorgeleid naar <strong>de</strong> gemeente. Zij ontvangen het vervolg van hun dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

vaak niet op het Werkple<strong>in</strong>, maar op een an<strong>de</strong>re locatie van <strong>de</strong> gemeente. Re<strong>in</strong>tegratiespecialisten<br />

bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze doelgroep specifieke on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g. Voor klanten<br />

die na hun uitker<strong>in</strong>g van UWV WERKbedrijf een WWB-uitker<strong>in</strong>g ontvangen zijn afspraken<br />

gemaakt over <strong>de</strong> overdracht van <strong>de</strong> ene organisatie naar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re. Deze afspraken<br />

hebben hoofdzakelijk betrekk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> overdracht van <strong>in</strong>formatie (meestal door<br />

een warme overdracht) en op het door laten lopen van <strong>in</strong>gezette re-<strong>in</strong>tegratietrajecten.<br />

F<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>g hiervan v<strong>in</strong>dt dan plaats met gesloten beurzen. Het betreft hier dus hoofdzakelijk<br />

procescoörd<strong>in</strong>atie.<br />

3.5. GEEN INTEGRALE AANSTURING EN GEZAMENLIJKE FUNCTIEPROFIELEN<br />

Daar waar er voor <strong>de</strong> WWB-ers met een korte afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt sprake is van<br />

een gezamenlijke re-<strong>in</strong>tegratiedienstverlen<strong>in</strong>g met <strong>in</strong>tegrale teams wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>tegrale<br />

teams <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeksperio<strong>de</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> regel niet <strong>in</strong>tegraal aangestuurd. Er is zowel<br />

een teamlei<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> gemeente als een teamlei<strong>de</strong>r van het UWV WERKbedrijf. Ook zijn<br />

<strong>de</strong> functieprofielen van <strong>de</strong> consulenten <strong>in</strong> <strong>de</strong> gezamenlijke teams niet op elkaar afgestemd.<br />

Hierdoor bestaat er op sommige locaties een groot verschil bestaan tussen <strong>de</strong><br />

kwalificaties van <strong>de</strong> werkcoaches van UWV WERKbedrijf en <strong>de</strong> consulenten van <strong>de</strong> gemeente.<br />

Door mid<strong>de</strong>l van gezamenlijke tra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen proberen <strong>de</strong> locaties het kennisniveau<br />

en houd<strong>in</strong>g en gedrag van <strong>de</strong> consulenten b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> gezamenlijke teams beter op<br />

elkaar af te stemmen. Hiervoor wordt gebruikt gemaakt van het bestaan<strong>de</strong> tra<strong>in</strong><strong>in</strong>gsaanbod<br />

van <strong>de</strong> organisaties.<br />

21<br />

3.6. INKOMENSVERSTREKKING LOSGEKOPPELD VAN DIENSTVERLENING OP HET<br />

GEBIED VAN WERK<br />

De <strong>in</strong>komensverstrekk<strong>in</strong>g is voor alle WW-ers en voor een <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> werkzoeken<strong>de</strong>n met<br />

een WWB-uitker<strong>in</strong>g losgekoppeld van <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g op het gebied van werk. Bij het<br />

UWV WERKbedrijf v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong> claimbeoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> toekenn<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> uitker<strong>in</strong>g plaats <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> backoffice en is er <strong>in</strong> <strong>de</strong> regel voor gekozen om <strong>de</strong> regie over dit proces bij <strong>de</strong> werkcoach<br />

te leggen. Deze bepaalt wanneer er bijvoorbeeld een sance opgelegd moet wor<strong>de</strong>n. Bij<br />

gemeenten wisselt dit. In <strong>de</strong> ene gemeente beslist <strong>de</strong> klantmanager werk over het opleggen<br />

van een sance met als movae dat dit een prikkel is richng werk. In het an<strong>de</strong>re geval<br />

is dit <strong>de</strong> <strong>in</strong>komensconsulent met als movae dat <strong>de</strong> klantmanager werk het proces<br />

richng werk niet met <strong>in</strong>komensdiscussies wil belasten. Daarnaast hebben niet alle gemeenten<br />

gespecialiseer<strong>de</strong> werkconsulenten en zijn er voor veel WWB-klanten nog klantmanagers<br />

werk en <strong>in</strong>komen.<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


4. DIENSTVERLENING WERKGEVERS<br />

In het on<strong>de</strong>rzoek hebben we gekeken naar <strong>de</strong> stand van zaken van <strong>de</strong> gezamenlijke<br />

dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkgevers <strong>in</strong> 2009. Daarbij hebben we on<strong>de</strong>rzocht of er een gezamenlijk<br />

dienstverlen<strong>in</strong>gsconcept is, of er een gezamenlijk werkgeversteam is en op<br />

welke wijze dit team <strong>de</strong> activiteiten voor werkgevers <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk en procesmatig op elkaar<br />

afstemt. Vacatureregistratie en vervull<strong>in</strong>g ervan is van oudsher een taak van het<br />

CWI. Gemeenten hebben <strong>de</strong> afgelopen jaren echter <strong>in</strong> toenemen<strong>de</strong> mate eigen projecten<br />

gestart en consulenten aangesteld om voor ‘hun’ werkzoeken<strong>de</strong>n vacatures te acquireren<br />

en mensen te bemid<strong>de</strong>len. Daarmee is ook <strong>de</strong> noodzaak ontstaan voor samenwerk<strong>in</strong>g<br />

tussen <strong>de</strong> twee organisaties <strong>in</strong> <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkgevers. Op <strong>de</strong><br />

meeste locaties richt <strong>de</strong>ze samenwerk<strong>in</strong>g zich op het uitwisselen van <strong>in</strong>formatie over<br />

vacatures en mogelijke kandidaten tussen me<strong>de</strong>werkers van UWV WERKbedrijf en gemeenten.<br />

Deze samenwerk<strong>in</strong>g is niet geformaliseerd en afhankelijk van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge<br />

relaties tussen <strong>de</strong> professionals. Op een aantal Werkple<strong>in</strong>en hebben <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>gspartners<br />

stappen gezet om <strong>de</strong>ze ook bij <strong>de</strong> werv<strong>in</strong>g van vacatures en <strong>de</strong> bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />

van werkzoeken<strong>de</strong>n meer te gaan samenwerken. Op een aantal locaties zijn hiervoor<br />

<strong>in</strong>tegrale accounthou<strong>de</strong>rs aangesteld die <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie vooral acquireren voor<br />

‘eigen’ organisatie, maar steeds meer toewerken naar algemene vacaturewerv<strong>in</strong>g voor<br />

<strong>de</strong> keten. Deze werkwijze lijkt vooral z<strong>in</strong>vol op grote locaties waar mensen vrijgesteld<br />

zijn voor het werven van vacatures en het on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n van contacten met werkgevers.<br />

Op grote locaties wordt ook gekozen voor een aparte functie van matchmakers en leveren<br />

zowel het UWV WERKbedrijf als <strong>de</strong> gemeente mensen voor <strong>de</strong>ze functies. De<br />

matchmakers zijn belast met het verb<strong>in</strong><strong>de</strong>n vraag en aanbod, waardoor accounthou<strong>de</strong>rs<br />

echt <strong>in</strong>tegraal kunnen werken. In kle<strong>in</strong>ere locaties legt men het werven van vacatures<br />

en het on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n van contacten met werkgevers bij voorkeur bij <strong>de</strong> werkcoaches<br />

en/of consulenten die ook belast zijn met <strong>de</strong> bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van werkzoeken<strong>de</strong>n.<br />

23<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


5. GEZAMENLIJKE INZET VAN MIDDELEN<br />

We hebben on<strong>de</strong>rzocht <strong>in</strong> welk mate <strong>de</strong> locaes hun mid<strong>de</strong>len bun<strong>de</strong>len. We hebben daarvoor<br />

geïnventariseerd of er sprake is van gezamenlijke <strong>in</strong>koop van re-<strong>in</strong>tegraediensten, op<br />

welke wijze <strong>de</strong> gezamenlijke huisvesng georganiseerd is en welke <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen er gedaan<br />

wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> ICT. Ook hebben we gekeken naar <strong>de</strong> toegankelijkheid van <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en vanuit<br />

het perspecef van <strong>de</strong> klant door te on<strong>de</strong>rzoeken of er sprake is van een gezamenlijke<br />

balie, een gezamenlijk telefoonnummer en een gezamenlijk <strong>in</strong>ternetadres.<br />

5.1. NAUWELIJKS GEZAMENLIJKE INZET VAN MIDDELEN<br />

De samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkzoeken<strong>de</strong>n en werkgevers richt zich <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>praktijk</strong> op het bun<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> personele krachten, het bevor<strong>de</strong>ren van kennisuitwissel<strong>in</strong>g<br />

en <strong>de</strong> gezamenlijke huisvest<strong>in</strong>g op één locatie. Op <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzochte locaties is<br />

met uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van een locatie <strong>in</strong> 2009 geen sprake van gezamenlijke <strong>in</strong>koop van re<strong>in</strong>tegratie-<strong>in</strong>strumenten<br />

en er wordt ook slechts beperkt gebruik gemaakt van <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet<br />

van elkaars <strong>in</strong>strumenten. De locaties geven aan dat <strong>in</strong>zet van elkaars <strong>in</strong>strumenten wel<br />

mogelijk is, maar dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>praktijk</strong> geen gebruik van wordt gemaakt. Dit wordt <strong>de</strong>els<br />

veroorzaakt doordat <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers onvoldoen<strong>de</strong> zicht hebben op <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />

bij <strong>de</strong> ketenpartner. Ook <strong>de</strong> geschei<strong>de</strong>n f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>gsstromen wor<strong>de</strong>n als een belemmer<strong>in</strong>g<br />

naar voren gebracht. De gezamenlijke huisvest<strong>in</strong>g <strong>in</strong> een Werkple<strong>in</strong> wordt afhankelijk<br />

van <strong>de</strong> fase van samenwerk<strong>in</strong>g gezien als een impuls om <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g te<br />

verbeteren dan wel als een doel om aan <strong>de</strong> opdracht tot samenwerk<strong>in</strong>g te kunnen voldoen.<br />

De gezamenlijke <strong>in</strong>zet van mid<strong>de</strong>len on<strong>de</strong>rv<strong>in</strong>dt vooral h<strong>in</strong><strong>de</strong>r van het spann<strong>in</strong>gsveld<br />

tussen het centraal gestuur<strong>de</strong> UWV WERKbedrijf en <strong>de</strong> lokaal aangestuur<strong>de</strong> gemeenten.<br />

Personele mid<strong>de</strong>len, huisvest<strong>in</strong>g en re-<strong>in</strong>tegratiemid<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n b<strong>in</strong>nen<br />

het UWV WERKbedrijf centraal toebe<strong>de</strong>eld aan <strong>de</strong> locaties op basis van beoog<strong>de</strong> resultaten.<br />

In <strong>de</strong> <strong>praktijk</strong> zijn <strong>de</strong> toebe<strong>de</strong>el<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len voor het UWV WERKbedrijf volgens<br />

<strong>de</strong> locaties soms ontoereikend om <strong>de</strong> lokale ambities <strong>in</strong> te kunnen vullen. Ook <strong>de</strong> verhoud<strong>in</strong>g<br />

tussen <strong>de</strong> beschikbare budgetten tussen UWV WERKbedrijf en <strong>de</strong> gemeenten<br />

kan bij <strong>de</strong>ze mid<strong>de</strong>lenschaarste een rol spelen. Het werkbudget dat gemeenten voor<br />

WWB-ers kunnen <strong>in</strong>zetten bedraagt is ongeveer 10 keer zo groot als het budget dat het<br />

UWV WERKbedrijf voor WW-ers kan <strong>in</strong>zetten.<br />

25<br />

5.2. GEZAMENLIJKE ICT‐VOORZIENINGEN NOG NIET PRAKTISCH<br />

Het grootste obstakel <strong>in</strong> <strong>de</strong> gezamenlijke <strong>in</strong>zet van mid<strong>de</strong>len vormen <strong>in</strong> <strong>de</strong> ogen van <strong>de</strong><br />

gesprekspartners <strong>de</strong> ICT-voorzien<strong>in</strong>gen. Door het gebruik van twee en soms wel meer<strong>de</strong>re<br />

verschillen<strong>de</strong> registratiesystemen ontstaan er grote <strong>in</strong>efficiënties bij het <strong>in</strong>voeren,<br />

bijhou<strong>de</strong>n en overdragen van gegevens. Locaties geven aan dat het een groot w<strong>in</strong>stpunt<br />

zou zijn als het UWV WERKbedrijf <strong>de</strong> gemeenteme<strong>de</strong>werkers toegang zou geven<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


GEZAMENLIJKE INZET VAN MIDDELEN<br />

tot <strong>de</strong> systemen. Ook oud-me<strong>de</strong>werkers van het CWI kunnen <strong>in</strong> 2009 (nog) niet <strong>in</strong> alle<br />

UWV-systemen.<br />

Locaties die gebruik maken van een switchbox hebben als voor<strong>de</strong>el dat zij <strong>in</strong> elk geval<br />

maar één computer op hun bureau hebben staan, maar ook dit is niet op alle locaties<br />

gemeengoed zodat zij vaak meer<strong>de</strong>re computers en schermen moeten bedienen. De<br />

zeer slechte on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g vanuit <strong>de</strong> ICT-systemen legt volgens <strong>de</strong> gesprekspartners<br />

een groot beslag op <strong>de</strong> organisaties. Zoals uit <strong>de</strong> voorbeel<strong>de</strong>n blijkt wor<strong>de</strong>n er op <strong>de</strong><br />

werkvloer voortdurend oploss<strong>in</strong>gen bedacht en uitgevoerd om <strong>de</strong> tekortkom<strong>in</strong>gen van<br />

het systeem te omzeilen en <strong>de</strong> klant zo we<strong>in</strong>ig mogelijk hiermee te belasten. Deze tijd<br />

gaat echter wel ten koste van <strong>de</strong> aandacht voor werk en het daadwerkelijk leveren van<br />

diensten aan <strong>de</strong> klant.<br />

5.3. GEEN GEZAMENLIJKE DIENSTVERLENINGSKANALEN<br />

26<br />

De locaes voor werk en <strong>in</strong>komen kennen <strong>in</strong> 2009 vrijwel allemaal een gezamenlijke balie<br />

voor <strong>de</strong> eerste ontvangst van klanten. Daarna zijn er veelal geschei<strong>de</strong>n balies voor het UWV<br />

WERKbedrijf en <strong>de</strong> gemeenten. Een <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan WWB-ers v<strong>in</strong>dt dan<br />

ook op een an<strong>de</strong>re locae dan het Werkple<strong>in</strong> plaats. Ook <strong>de</strong> telefonische bereikbaarheid<br />

van het Werkple<strong>in</strong> is geschei<strong>de</strong>n. Er is een centraal nummer voor het UWV WERKbedrijf en<br />

<strong>de</strong> gemeenten hebben allemaal hun eigen telefoonnummers. Het lan<strong>de</strong>lijke call center van<br />

UWV WERKbedrijf en <strong>de</strong> lokale ambies op het gebied van gemeentelijke dienstverlen<strong>in</strong>g,<br />

Gemeente gee Antwoord, ontwikkelen zich geschei<strong>de</strong>n van elkaar. Ook <strong>de</strong> elektronische<br />

toegang van <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en is geschei<strong>de</strong>n voor UWV WERKbedrijf en gemeenten. Uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />

hierop vormt Apeldoorn, dat afgelopen perio<strong>de</strong> hee <strong>de</strong>elgenomen aan een pilot<br />

voor mulchannel<strong>in</strong>g en een gezamenlijk Klant Contact Centrum kent.<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


6. SAMENWERKING OP PROGRAMMANIVEAU<br />

We hebben op <strong>de</strong> locaes on<strong>de</strong>rzocht <strong>in</strong> hoeverre er sprake is van een gezamenlijke visie en<br />

missie en of er concrete doelstell<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en wor<strong>de</strong>n geformuleerd. De gezamenlijke<br />

ketenjaarplannen kunnen daarbij een belangrijk hulpmid<strong>de</strong>l zijn.<br />

6.1. WEINIG CONCRETE DOELSTELLINGEN OP REGIONAAL NIVEAU<br />

De bestuurlijke overleggen richten zich op een aantal actuele vraagstukken b<strong>in</strong>nen het<br />

regionale arbeidsmarktbeleid, zoals <strong>de</strong> aanpak van <strong>de</strong> economische crisis en <strong>de</strong> aanpak<br />

van <strong>de</strong> jeugdwerkloosheid. Ook beste<strong>de</strong>n <strong>de</strong> meeste regionale bestuurlijke overleggen<br />

aandacht aan het <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren van speerpunt sectoren. De meeste regio’s formuleren wel<br />

projecten maar geen gezamenlijk beoog<strong>de</strong> resultaten. Er wordt <strong>in</strong> een aantal regio’s<br />

wel concrete doelstell<strong>in</strong>gen en acties geformuleerd op dit niveau, maar <strong>de</strong>ze wor<strong>de</strong>n<br />

maar beperkt vertaald <strong>in</strong> actiepunten voor <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en.<br />

6.2. WEINIG SAMENHANG TUSSEN REGIONAAL ARBEIDSMARKTBELEID EN DE STURING<br />

VAN DE WERKPLEINEN<br />

Er is dus vooralsnog we<strong>in</strong>ig samenhang tussen het regionaal arbeidsmarktbeleid dat on<strong>de</strong>rwerp<br />

is van <strong>de</strong> regionale bestuurlijke overleggen en <strong>de</strong> dagelijkse aanstur<strong>in</strong>g van het Werkple<strong>in</strong><br />

dat on<strong>de</strong>rwerp is van het ketenoverleg op managementniveau. Op regionaal niveau<br />

wor<strong>de</strong>n er <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste regio’s geen meetbare doelstell<strong>in</strong>gen en concrete aces geformuleerd<br />

voor het arbeidsmarktbeleid <strong>in</strong> <strong>de</strong> regio. De doelstell<strong>in</strong>gen van het Werkple<strong>in</strong> kunnen<br />

hier dan ook niet van afgeleid wor<strong>de</strong>n, waardoor <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van het Werkple<strong>in</strong> logischerwijs<br />

voortvloeien uit <strong>de</strong> jaarplannen van <strong>de</strong> betrokken gemeenten en het UWV WERKbedrijf.<br />

Een enkele locae vormt hierop door een strakke organisae van het regionale arbeidsmarktoverleg<br />

een uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g.<br />

27<br />

6.3. SAMENWERKING RICHT ZICH OP DIENSTVERLENING AAN WERKZOEKENDEN EN<br />

WERKGEVERS<br />

Op lokaal niveau wordt <strong>in</strong> een aantal gevallen een gezamenlijk ketenjaarplan gemaakt<br />

dat lei<strong>de</strong>nd is voor het Werkple<strong>in</strong>. Een kle<strong>in</strong> aantal Werkple<strong>in</strong>en heeft een eigen visie en<br />

missie geformuleerd. Het ketenjaarplan wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste gevallen achteraf opgesteld<br />

als verantwoord<strong>in</strong>gsdocument over <strong>de</strong> ketensamenwerk<strong>in</strong>g. Het managementoverleg<br />

richt zich op <strong>de</strong> meeste locaties vooral op <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkzoeken-<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


SAMENWERKING OP PROGRAMMANIVEAU<br />

<strong>de</strong>n en werkgevers. Afhankelijk van <strong>de</strong> fase waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g zich bev<strong>in</strong>dt gaat<br />

het dan om:<br />

• <strong>de</strong> ambities van <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g op lokaal niveau en <strong>de</strong> <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g en ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

van het Werkple<strong>in</strong>,<br />

• het oplossen van praktische knelpunten zoals overdracht gegevens en <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g<br />

van <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>take<br />

• het afstemmen van <strong>de</strong> werkprocessen en/of het <strong>in</strong>richten van <strong>in</strong>tegrale teams voor<br />

werkzoeken<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van een gezamenlijke werkgeversbena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />

De locaes geven aan dat zij <strong>in</strong> 2010 een volgen<strong>de</strong> stap willen zeen <strong>in</strong> het gezamenlijk opstellen<br />

van een ketenjaarplan. Tot dan toe hebben veel locaes gekozen voor doen en uitproberen.<br />

De samenwerk<strong>in</strong>g is op papier dan nog m<strong>in</strong><strong>de</strong>r ver gevor<strong>de</strong>rd. In 2010 willen zij<br />

<strong>de</strong> werkwijze die al wordt gehanteerd ver<strong>de</strong>r uitwerken en vastleggen en <strong>in</strong> een aantal gevallen<br />

ook vertalen <strong>in</strong> concrete, meetbare doelstell<strong>in</strong>gen.<br />

28<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


7. CONCLUSIES<br />

7.1. SAMENWERKING IN WERKKETEN AAN KOP PROCES VOOR MENSEN MET KORTE<br />

AFSTAND TOT ARBEIDSMARKT<br />

Uit <strong>de</strong> 15 <strong>praktijk</strong>cases blijkt dat UWV WERKbedrijf en gemeenten op <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en <strong>in</strong><br />

2009 vooral samenwerken bij <strong>de</strong> re-<strong>in</strong>tegratiedienstverlen<strong>in</strong>g aan werkzoeken<strong>de</strong> WWBers<br />

en WW-ers met korte afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt en bij <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan jongeren.<br />

UWV WERKbedrijf en gemeenten werken voor <strong>de</strong>ze doelgroep samen bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>take,<br />

<strong>de</strong> diagnose en <strong>de</strong> bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g naar werk. Voor <strong>de</strong>ze drie stappen is sprake van<br />

proces- en productcoörd<strong>in</strong>atie waarbij afspraken zijn gemaakt over <strong>de</strong> te nemen stappen,<br />

<strong>de</strong> doorlooptijd, <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie die overgedragen wordt en wie welke taak heeft <strong>in</strong><br />

dit proces. Samenwerk<strong>in</strong>g als gevolg van een samenloop tussen WW en WWB is er nauwelijks.<br />

Dit komt vooral omdat het aantal samenloopgevallen relatief kle<strong>in</strong> is waardoor<br />

het voor <strong>de</strong> partners niet lonend is om hier <strong>in</strong> te <strong>in</strong>vesteren. Ook <strong>de</strong> overgang van WW<br />

naar WWB bleek <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzochte perio<strong>de</strong> maar <strong>in</strong> beperkte mate voor te komen en<br />

dat verklaart ook waardoor er voor <strong>de</strong>ze overdracht geen of beperkte procesafspraken<br />

zijn gemaakt.<br />

7.2. NOG BEPERKTE ONTWIKKELING GEZAMENLIJKE WERKGEVERSBENADERING<br />

29<br />

De gezamenlijke dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkgevers staat afgezet tegen <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke ambities<br />

nog <strong>in</strong> <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>rschoenen. Er is op een aantal Werkple<strong>in</strong>en wel een Werkgeversservicepunt<br />

<strong>in</strong>gericht, maar <strong>de</strong> gemeenten nemen hier<strong>in</strong> niet altijd actief <strong>de</strong>el en kennen<br />

daarnaast nog hun eigen projecten. Een belangrijk knelpunt voor gemeenten is dat het<br />

Werkgeversservicepunt vanuit hun oogpunt te we<strong>in</strong>ig geschikte vacatures voor WWBers<br />

biedt. De beperkte samenwerk<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> werkgeversbena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g laat zien dat <strong>de</strong> organisaties<br />

nog sterk gefocust zijn op het realiseren van <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele doelen en niet op<br />

<strong>de</strong> gezamenlijke doelen. Theoretisch gezien heeft samenwerk<strong>in</strong>g immers als belangrijk<br />

voor<strong>de</strong>el dat dit <strong>de</strong> kans op een optimale match tussen werkgever en werkzoeken<strong>de</strong><br />

vergroot.<br />

7.3. NOG NIET HELDER WELKE INVULLING VAN SAMENWERKING HET MEEST EFFECTIEF IS<br />

De wijze waarop <strong>de</strong> werkple<strong>in</strong>en <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g aan werkzoeken<strong>de</strong>n<br />

<strong>in</strong>vullen verschilt per locae. De verschillen zijn enerzijds terug te voeren op <strong>de</strong> fase<br />

waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g naar <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g zich bev<strong>in</strong>dt en an<strong>de</strong>rzijds op een<br />

verschil van visie op <strong>de</strong> mate waar<strong>in</strong> er on<strong>de</strong>rscheid is tussen WW- en WWB Werkzoeken<strong>de</strong>n.<br />

In <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g naar <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g zien we vaak eerst het ontwikkelen<br />

van een gezamenlijk dienstverlen<strong>in</strong>gsconcept waar<strong>in</strong> UWV WERKbedrijf en gemeenten nog<br />

elk <strong>de</strong> SUWI-taken vervullen en er scherpere afspraken wor<strong>de</strong>n gemaakt over doorloopj<strong>de</strong>n<br />

en overdracht van gegevens en klanten. Wanneer <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong>tensiever wordt<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


CONCLUSIES<br />

gaan <strong>de</strong> partners (j<strong>de</strong>lijk) <strong>in</strong> duo’s werken bij bijvoorbeeld <strong>de</strong> <strong>in</strong>take en <strong>de</strong> diagnose. De<br />

<strong>de</strong>r<strong>de</strong> fase <strong>in</strong> <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g naar <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g is een <strong>in</strong>tegraal team dat <strong>de</strong><br />

diagnose en bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> werkzoeken<strong>de</strong>n met een korte afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt<br />

voor zijn reken<strong>in</strong>g neemt. Dit <strong>in</strong>tegrale team wordt nog wel aangestuurd door twee<br />

managers. B<strong>in</strong>nen het <strong>in</strong>tegrale team zien we vervolgens twee varianten: een variant waarbij<br />

<strong>de</strong> consulenten van UWV WERKbedrijf alleen WW-ers <strong>in</strong> hun caseload hebben en <strong>de</strong><br />

consulenten van <strong>de</strong> gemeente alleen WWB-ers en een variant waarbij <strong>de</strong> caseloads gemengd<br />

zijn. De diversiteit van <strong>de</strong> gekozen oploss<strong>in</strong>gen maakt het zon<strong>de</strong>r effectmeng niet<br />

mogelijk om een uitspraak te doen over welke mate van <strong>in</strong>tegrae en welke mate van specialisae<br />

het meest effecef is<br />

7.4. GEZAMENLIJKE HUISVESTING EN ‘KLIK’ TUSSEN MANAGERS BEVORDERT DE<br />

SAMENWERKING<br />

30<br />

De huisvest<strong>in</strong>g van UWV WERKbedrijf en gemeenten op een locatie <strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie met<br />

een goe<strong>de</strong> relatie tussen managers van UWV WERKbedrijf en gemeenten blijkt een belangrijke<br />

factor te zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g. Op <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en die<br />

een gezamenlijke huisvest<strong>in</strong>g hebben en een goed functionerend Werkple<strong>in</strong> MT is samenwerk<strong>in</strong>g<br />

op <strong>de</strong> werkvloer gemakkelijk te organiseren en wordt <strong>de</strong>ze door het management<br />

gestimuleerd en gefaciliteerd. Zowel huisvest<strong>in</strong>g als een goe<strong>de</strong> match tussen<br />

managers zijn <strong>in</strong>strumenten waarop bij <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van samenwerk<strong>in</strong>g<br />

gestuurd kan wor<strong>de</strong>n. In <strong>de</strong> huidige <strong>praktijk</strong> is huisvest<strong>in</strong>g vaak wel bewust <strong>in</strong>gezet door<br />

het ontwikkelen van gezamenlijke locaties maar berust <strong>de</strong> match <strong>in</strong> het managementteam<br />

vaak op toeval. Op sommige Werkple<strong>in</strong>en was eerst een wissel<strong>in</strong>g van management<br />

noodzakelijk om <strong>de</strong> gesprekken over samenwerk<strong>in</strong>g te laten starten.<br />

7.5. SAMENWERKING WORDT BELEMMERD DOOR GESCHEIDEN STURING, MIDDELEN<br />

EN ICT‐ONTWIKKELING<br />

De belangrijkste belemmer<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

zitten, niet onverwacht, <strong>in</strong> <strong>de</strong> geschei<strong>de</strong>n stur<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> ketenpartners. De horizontale<br />

samenwerk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> werkvloer kan los van <strong>de</strong> kolomstructuur wel van <strong>de</strong> grond komen<br />

maar <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g lijkt op <strong>de</strong> bovenliggen<strong>de</strong> niveaus lastiger te ontwikkelen. Dit is<br />

enerzijds te verklaren door <strong>de</strong> gekozen bottom up bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

waardoor veel Werkple<strong>in</strong>en nog nauwelijks zijn toegekomen aan samenwerken op<br />

programmaniveau. Wanneer er echter geen gezamenlijke doelstell<strong>in</strong>gen geformuleerd<br />

wor<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> resultaten achterblijven bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>gspartners<br />

komt <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>r spann<strong>in</strong>g te staan. Ook <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g<br />

tussen gemeenten on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g blijkt sterk te verschillen per locatie en bepaalt <strong>in</strong> grote<br />

mate <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g en mate van samenwerk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en.<br />

Op <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> plaats kan het ontbreken van een gezamenlijke <strong>in</strong>zet van mid<strong>de</strong>len op <strong>de</strong><br />

Werkple<strong>in</strong>en \<strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g remmen. De mid<strong>de</strong>len die <strong>de</strong> ketenpartners <strong>in</strong> <strong>de</strong> Werk-<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


ple<strong>in</strong>en gezamenlijk <strong>in</strong> kunnen zetten sluiten niet noodzakelijkerwijs aan op <strong>de</strong> lokale<br />

ambities. Zij zijn het gevolg van enerzijds een centrale ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen UWV WERKbedrijf<br />

en an<strong>de</strong>rzijds <strong>de</strong> lokale gemeentelijke begrot<strong>in</strong>gen. Daarbij speelt ook een rol dat<br />

<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len onevenredig ver<strong>de</strong>eld zijn: het totale gemeentelijke re-<strong>in</strong>tegratiebudget is<br />

verhoud<strong>in</strong>gsgewijs vele malen groter dan het totale budget van UWV-Werkbedrijf. In <strong>de</strong><br />

<strong>praktijk</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> verschillen tussen <strong>de</strong> noodzakelijke <strong>in</strong>zet van mid<strong>de</strong>len en capaciteit<br />

en <strong>de</strong> beschikbare mid<strong>de</strong>len op een aantal Werkple<strong>in</strong>en pragmatisch opgelost door het<br />

managementteam maar <strong>de</strong>ze oploss<strong>in</strong>gen zijn <strong>in</strong> het licht van <strong>de</strong> stur<strong>in</strong>g op <strong>in</strong>dividuele<br />

doelstell<strong>in</strong>gen niet duurzaam.<br />

Tenslotte blijkt het <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>praktijk</strong> ook lastig om tot een gezamenlijk ICT-systeem te komen.<br />

UWV WERKbedrijf enerzijds en gemeenten an<strong>de</strong>rzijds hanteren <strong>in</strong> 2009 nog elk<br />

hun eigen systemen die ondanks <strong>de</strong> <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen nog onvoldoen<strong>de</strong> op<br />

elkaar aansluiten. Vanwege <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele verantwoord<strong>in</strong>gseisen moeten gegevens<br />

over gezamenlijke klanten vaak <strong>in</strong> meer<strong>de</strong>re systemen <strong>in</strong>gevoerd wor<strong>de</strong>n. Knelpunt<br />

daarbij is dat <strong>in</strong>voer, mutatie en overdracht van gegevens <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeksperio<strong>de</strong><br />

(nog) niet elektronisch mogelijk is. De laatste twee jaar lijkt hier meer vooruitgang <strong>in</strong><br />

geboekt te zijn.<br />

7.6. REGIONAAL ARBEIDSMARKTBELEID ONTBREEKT ALS ANKERPUNT VOOR<br />

FORMULEREN GEZAMENLIJKE DOELEN<br />

31<br />

Om tot gezamenlijke doelstell<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en te komen kan een acef regionaal<br />

arbeidsmarktbeleid een belangrijke smulans zijn. In <strong>de</strong> regio’s waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzochte locaes<br />

voor Werk en Inkomen zich bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n zijn vaak meer<strong>de</strong>re overlegstructuren op bestuurlijk-<br />

en managementniveau acef die werk als belangrijkste agendapunt hebben. Deze<br />

overlegstructuren wisselen echter vaak van samenstell<strong>in</strong>g, hebben geen dui<strong>de</strong>lijke relae<br />

tot elkaar en lei<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> regel niet tot concrete doelstell<strong>in</strong>gen. Hierdoor biedt het regionale<br />

arbeidsmarktbeleid <strong>in</strong> <strong>de</strong> regel we<strong>in</strong>ig houvast voor <strong>de</strong> stur<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en. Een<br />

belangrijke oorzaak voor het ontbreken van een dui<strong>de</strong>lijke regionale structuur is <strong>de</strong> bestuurlijke<br />

onrust als gevolg van gemeentelijke her<strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen en wijzig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g<br />

van <strong>de</strong> Werkple<strong>in</strong>en. Ook wor<strong>de</strong>n er nauwelijks goe<strong>de</strong> regionale arbeidsmarktanalyses<br />

gemaakt die vertaald kunnen wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> een regionale aceagenda. Exogene factoren<br />

zoals <strong>de</strong> economische crisis en <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Wet Wij hebben <strong>de</strong> ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

op <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzochte locaes op regionaal en Werkple<strong>in</strong>niveau recentelijk wel een impuls<br />

gegeven.<br />

7.7. NADRUK OP KETENSAMENWERKING UWV WERKBEDRIJF VOOR GEMEENTEN NIET<br />

LOGISCH<br />

Zoals gezegd raakt <strong>de</strong> ketensamenwerk<strong>in</strong>g maar een kle<strong>in</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> klanten van <strong>de</strong><br />

gemeente namelijk <strong>de</strong> werkzoeken<strong>de</strong>n met een kle<strong>in</strong>e afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt. Dat<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


CONCLUSIES<br />

er geen sprake is van coörd<strong>in</strong>atie van taken voor <strong>de</strong> doelgroepen met een grote afstand<br />

tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt kan vanuit twee <strong>in</strong>valshoeken verklaard wor<strong>de</strong>n:<br />

• Bij groepen met een grote afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt speelt naast <strong>de</strong> kenmerken<br />

van <strong>de</strong> taken ook <strong>de</strong> factor tijd een rol <strong>in</strong> het bepalen van <strong>de</strong> noodzaak tot coörd<strong>in</strong>atie.<br />

Voor groepen met een grote afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt is een behoorlijke perio<strong>de</strong><br />

van aanbodversterk<strong>in</strong>g nodig alvorens arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g reëel wordt. Aan<br />

<strong>de</strong> voorkant zal door <strong>de</strong> veelal complexe problematiek van <strong>de</strong>ze groep ook <strong>de</strong> diagnose<br />

meer een voortdurend proces zijn dan een momentopname. De mate van reciprociteit<br />

tussen <strong>de</strong> diagnose en <strong>de</strong> aanbodversterk<strong>in</strong>g en tussen <strong>de</strong> aanbodversterk<strong>in</strong>g<br />

en <strong>de</strong> bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g neemt hierdoor af en daarmee ook <strong>de</strong> noodzaak tot<br />

ver<strong>de</strong>rgaan<strong>de</strong> proces- en productcoörd<strong>in</strong>atie<br />

• De complexiteit van <strong>de</strong> groep met een grote afstand tot <strong>de</strong> arbeidsmarkt vergroot echter<br />

wel <strong>de</strong> noodzaak tot afstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> ketenpartners die betrokken zijn bij het<br />

aanpakken van problemen op an<strong>de</strong>re leefdome<strong>in</strong>en. Dat zijn echter niet het UWV<br />

WERKbedrijf en <strong>de</strong> gemeente maar aanbie<strong>de</strong>rs van zorg- en hulpverlen<strong>in</strong>g zoals maatschappelijk<br />

werk, verslav<strong>in</strong>gszorg, GGZ en schuldhulpverlen<strong>in</strong>g.<br />

32<br />

Voor <strong>de</strong> grootste groep WWB-ers lijkt het voor gemeenten dus logischer om <strong>de</strong> nadruk<br />

te leggen op samenwerk<strong>in</strong>g met an<strong>de</strong>re partners dan het UWV WERKbedrijf. De meest<br />

recente ontwikkel<strong>in</strong>gen bij UWV WERKbedrijf wijzen er ook op dat ver<strong>de</strong>rgaan<strong>de</strong> <strong>in</strong>tegrale<br />

dienstverlen<strong>in</strong>g tussen UWV WERKbedrijf en gemeenten als ambitie wordt losgelaten.<br />

Om <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g te geven aan <strong>de</strong> taakstell<strong>in</strong>g uit het regeerakkoord gaat UWV WERKbedrijf<br />

zijn dienstverlen<strong>in</strong>g meer regionaal organiseren en concentreren op 30<br />

Werkple<strong>in</strong>en. Samenwerk<strong>in</strong>g met gemeenten blijft maar krijgt een dui<strong>de</strong>lijk an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g.<br />

UWV WERKbedrijf spreekt daarbij ook niet meer over <strong>in</strong>tegrale dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

maar over complementaire dienstverlen<strong>in</strong>g.<br />

RVO 7 REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK


LITERATUURLIJST<br />

• ALGEMEEN KETENOVERLEG (2007)<br />

Doorpakken en veran<strong>de</strong>ren: SUWI-ketenprogramma 2008. Den Haag<br />

• J.H.A.M. VAN GERVEN (2001)<br />

Aparte Coörd<strong>in</strong>ae, Amsterdam.<br />

• M.J. ARENTSEN (1991)<br />

Beleidsorganisatie en beleidsuitvoer<strong>in</strong>g, Ensche<strong>de</strong>.<br />

• MULFORD, C.L. AND ROGERS D.L. (1982)<br />

Def<strong>in</strong>itions and Mo<strong>de</strong>ls. In: Rogers, D.L. and Whetten, D.A. (eds.)<br />

Interorganizational coord<strong>in</strong>ation: theory, research, and implementation. Iowa<br />

State UniversityPress, Ames.<br />

• MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID<br />

brief 14 maart 2011, <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g hoofdlijnen taakstell<strong>in</strong>g SZW dome<strong>in</strong> 2012-2015.<br />

• TWEEDE KAMER (1999)<br />

verga<strong>de</strong>rjaar 1998-1999, 26448. Toekomstige structuur van <strong>de</strong> Uitvoer<strong>in</strong>g Werk<br />

en Inkomen, Memorie van Toelicht<strong>in</strong>g.<br />

33<br />

• TWEEDE KAMER<br />

verga<strong>de</strong>rjaar 2007-2008, 31514, nr 207: Wijzig<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Wet Structuur<br />

uitvoer<strong>in</strong>gsorganisatie werk en <strong>in</strong>komen en enkele an<strong>de</strong>re wetten <strong>in</strong> verband<br />

met <strong>de</strong> evaluatie van <strong>de</strong>ze wet, <strong>de</strong> Ka<strong>de</strong>rwet zelfstandige bestuursorganen en<br />

<strong>de</strong>reguler<strong>in</strong>g, Memorie van Toelicht<strong>in</strong>g<br />

• TON VAN RHEENEN (2003)<br />

Dynamiek en relaties <strong>in</strong> netwerken van organisaties. In: Anne-Marie Poorthuis,<br />

Anja van <strong>de</strong>r AA, Ton van Rheenen, Theo Konijn, Wiebe <strong>de</strong> Jager (redactie).<br />

Ketens en netwerken, een zoektocht naar samenhang. Utrecht<br />

• W.W. POWELL (1990)<br />

Neither market nor hierarchie: network forms of organization. In: Research <strong>in</strong><br />

organizational behavior, 1990.<br />

• AKO/PROGRAMMARAAD (2010)<br />

Werkple<strong>in</strong>ontwikkel<strong>in</strong>gen 1e tertaal 2010.<br />

REINTEGRATIE VERBETERONDERZOEK RVO 7


Re-<strong>in</strong>tegratierecht is een nog niet eer<strong>de</strong>r gemunt begrip voor regelgev<strong>in</strong>g, die ziet op <strong>de</strong><br />

activer<strong>in</strong>g van lastig bemid<strong>de</strong>lbare werkzoeken<strong>de</strong>n. Re-<strong>in</strong>tegratierecht kent twee typen normadressaten:<br />

<strong>de</strong> burger die moet wor<strong>de</strong>n gestimuleerd tot baanbehoud of het verwerven van<br />

vaardighe<strong>de</strong>n en / of werk, en <strong>de</strong> <strong>in</strong>stituties die hem daartoe dienen aan te sporen. Tegelijk staat<br />

<strong>de</strong> term re-<strong>in</strong>tegratierecht voor een wetgev<strong>in</strong>gsproces dat stapsgewijs, via learn<strong>in</strong>g by do<strong>in</strong>g, tot<br />

stand is gekomen via regel<strong>in</strong>gen als Wulbz (1996), Pemba (1998), Poortwachter (2001), suwi<br />

(2001), wwb (2004) en wia (2004). Door <strong>de</strong>ze fragmentarische totstandkom<strong>in</strong>g is <strong>de</strong> samenhang<br />

van regels vaak ver te zoeken. Het boek Naar een samenhangend re-<strong>in</strong>tegratierecht<br />

beschrijft <strong>de</strong> opkomst van het re-<strong>in</strong>tegratierecht en brengt vervolgens <strong>de</strong> relevante<br />

regels <strong>in</strong> kaart op een wat an<strong>de</strong>re wijze dan te doen gebruikelijk. Dat wil zeggen niet langs <strong>de</strong><br />

lijnen van wetgev<strong>in</strong>g, maar naar <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> voorschriften, ongeacht <strong>in</strong> welke regel<strong>in</strong>g<br />

<strong>de</strong>ze zijn opgenomen. Op die manier ontstaat een systematisch overzicht van regels met een<br />

vergelijkbare of samenhangen<strong>de</strong> normstell<strong>in</strong>g uit Boek 7.10 BW, <strong>de</strong> wet suwi en materiewetten<br />

uit <strong>de</strong> sociale zekerheid zoals <strong>de</strong> ww, <strong>de</strong> wet wia en <strong>de</strong> wwb.<br />

Vervolgens wordt het aldus ontsloten rechtsgebied getoetst aan criteria van goe<strong>de</strong> wetgev<strong>in</strong>g<br />

en toepass<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>gs<strong>praktijk</strong>. De criteria voor goe<strong>de</strong> wetgev<strong>in</strong>g zijn ontleend aan<br />

<strong>de</strong> Aanwijz<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> regelgev<strong>in</strong>g. De reguler<strong>in</strong>gsstijl wordt getypeerd met behulp van <strong>de</strong><br />

algemene omgang met wettelijke regels en meer specifiek met handhav<strong>in</strong>gsregels.<br />

De geïntegreer<strong>de</strong> analyse van wettelijke regels die doorgaans <strong>in</strong> geschei<strong>de</strong>n segmenten wor<strong>de</strong>n<br />

beschreven, maakt <strong>de</strong> samenhang of het gebrek daaraan zichtbaar van regels, die <strong>de</strong>el<br />

uitmaken van één en hetzelf<strong>de</strong> rechtssysteem. Daarmee wordt <strong>de</strong> toegankelijkheid van dit<br />

systeem groter voor ie<strong>de</strong>reen die ermee moet werken of er als normadressaat mee te maken<br />

krijgt. Ook is het <strong>in</strong> dit boek ontwikkel<strong>de</strong> toets<strong>in</strong>gsmo<strong>de</strong>l bruikbaar voor een wetgev<strong>in</strong>gstoets<br />

op an<strong>de</strong>re rechtsgebie<strong>de</strong>n.<br />

Dit is een publicatie <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van het universitair on<strong>de</strong>rzoekprogramma Re-<strong>in</strong>tegratie<br />

Verbeteron<strong>de</strong>rzoek. Doel van het programma is het universitair on<strong>de</strong>rzoek naar re-<strong>in</strong>tegratiedienstverlen<strong>in</strong>g<br />

te versterken <strong>in</strong> directe wisselwerk<strong>in</strong>g met het veld. Meer <strong>in</strong>formatie over<br />

resultaten van on<strong>de</strong>rzoeksprojecten en masterclasses <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van het Re-<strong>in</strong>tegratie Verbeteron<strong>de</strong>rzoek<br />

programma is te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n op www.verbeteron<strong>de</strong>rzoek.nl.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!