INFORMATIEBLAD VOOR BOSEIGENAARS Drie bosgroepleden ...

oomblad
België - Belgique
P.B. - P.P
8000 Brugge 1 - 2e afd.
BC 6335
Driemaandelijks tijdschrift van de West-Vlaamse Bosgroepen
JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
Afgiftekantoor: 8000 brugge 1 - afd. 2 / P3A9048
Afzendadres: Bosgroep Houtland vzw - Tillegemstraat 81 - 8200 Sint-Michiels
I N F O R M A T I E B L A D V O O R B O S E I G E N A A R S
Houtland
IJzer en Leie
Drie bosgroepleden aan het woord
De boommarter
Hoe zou het zijn met ...
uw dunningen

INHOUD & COLOFON
Voorwoord 3
De bosgroep stelt zich voor ..... 4
Drie bosgroepleden aan het woord 5
Het onzichtbare leven van de boommarter 8
Hoe zou het zijn met ... uw dunningen 10
Nieuws uit Bosgroep Houtland 14
Nieuws uit Bosgroep IJzer en Leie 16
Activiteitenkalender / varia 18
Colofon
foto cover: Jan Goris
Boomblad ( Winter 2010), jaargang 8 - nummer 1
Het Boomblad wordt uitgegeven door de West-Vlaamse Bosgroepen en verschijnt vier keer per jaar.
De Bosgroep Houtland en de Bosgroep IJzer en Leie zijn een initiatief van privébosbeheerders, de
Provincie West-Vlaanderen en het agentschap voor Natuur en Bos van het ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap.
Redactie: Jan Goris en Sam Vandeghinste
Foto’s: Jan Goris en Sam Vandeghinste
Druk: Group Van Damme - Oostkamp
Papier: Gedrukt op papier met ECF en FSC-label
Oplage: 1.300 exemplaren
Verantwoordelijke uitgever: Hugo Van Severen, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries
2
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

VOORWOORD
Beste lezer,
Wanneer dit tijdschrift in uw brievenbus valt, dan zal wellicht een einde gekomen zijn aan een
lange en koude winterperiode. Zeker onze arbeidersploegen hebben dit aan den lijve ondervonden.
Deze mensen verdienen dan ook mijn oprechte dank en respect voor hun inzet.
De komende lente doet mij hopen op heel wat zonnige dagen. Onze leden boseigenaars
kunnen dan weer gezond en zinvol werken in onze mooie bossen of gewoon genieten van de
natuur.
De Bosgroep IJzer en Leie vzw is sinds 1 januari 2010 officieel erkend door de Vlaamse
overheid. De Bosgroep Houtland, die al vroeger van start ging, behaalde deze erkenning
sinds begin 2005. Ondanks de vele positieve ervaringen die de voorbije jaren werden opgebouwd
met bosgroepen in West-Vlaanderen, zijn onze verenigingen dus nog zeer jong. Elk jaar
evolueren we verder en waar nodig wordt bijgestuurd. Belangrijk hierbij zijn onder meer de
vele adviezen en suggesties die we krijgen van tientallen privé-eigenaars. Nog twee cruciale
elementen om onze werking te onderzoeken, zijn het jaarverslag en de jaarplanning van de
vereniging. Deze lijvige documenten zijn steeds ter inzage van de leden. Bij de jaarlijkse algemene
vergadering worden deze beknopt voorgesteld en ter goedkeuring aan de boseigenaars
voorgelegd. Ik hoop u dan ook te mogen verwelkomen bij de algemene vergadering van de
Bosgroep Houtland op 27 maart (zie pagina 14) te Wildenburg in Wingene. Samen kunnen we
er een mooie dag van maken.
Veel leesplezier,
Hugo Van Severen,
Voorzitter Bosgroep Houtland vzw
Bij één van de bosgroepleden in Ichtegem
werd onlangs deze Kamsalamander opgevist.
Dit vrouwtje meet 17cm. De Kamsalamander
is de grootste en zeldzaamste
salamander in Vlaanderen. De soort is
beschermd. Kamsalamanders stellen heel
hoge eisen aan hun leefomgeving. Ze houden
van een kleinschalig landschap vol
poelen, hagen, heggen en bosjes. Deze
vondst is een beloning voor het goede be -
heer dat de familie de Crombrugghe samen
met de Houtlandse Milieuvereniging in de
regio voert. (Foto Dirk Anseeuw)
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
3

DE BOSGROEP STELT ZICH VOOR .....
Wat is een bosgroep
Een bosgroep is een vereniging van en voor
boseigenaars. In deze samenwerking staat
de beheersvrijheid van de eigenaar centraal.
De bosgroep zorgt vrijblijvend voor de
praktische ondersteuning voor het beheer
van uw bos. De bosgroep neemt een neutrale
positie in tussen overheden, eigenaars
en bosgebruikers. Hierdoor is ze ook uitermate
geschikt voor overleg tussen de verschillende
boseigenaars en bosgebruikers.
Samen werken wij aan een mooie toekomst
voor het Vlaamse bos!
hulp bij het aanvragen van kapmachtigingen
en het invullen van subsidiedossiers;
hulp bij het aanduiden van bomen en
het uitvoeren van allerlei kapwerken
bvb. dunningen;
ondersteunen van bebossingen:
administratie, subsidies, soortenkeuze,
aanleg, …;
het uitvoeren van onrendabele beheerswerken
door onze arbeidersploeg
(waarvan wij de grootste kost dekken);
hulp bij het opstellen van beheerplannen;
coördineren van gezamenlijke boswerkzaamheden,
zodat goedkoper en
efficiënter werk kan worden geleverd;
het organiseren van gezamenlijke
houtverkopen, zodat goede prijzen en
goede exploitaties worden gerealiseerd;
organisatie van wandelingen, cursussen
en excursies;
De bosgroep helpt u met nieuwe
aanplantingen.
Aanbod voor bosgroepleden
Onze taken bestaan hoofdzakelijk uit informeren,
sensibiliseren en organiseren. De
coördinator staat in voor:
gratis en onafhankelijk advies over het
bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische,
wettelijke, financiële en
administratieve aspecten);
informatie over wat uw wettelijke rechten
en plichten zijn als boseigenaar en
wat de mogelijke subsidies zijn;
Wie kan een
beroep doen op onze
diensten
De bosgroep is er voor alle boseigenaars
uit het werkingsgebied. Het maakt niet
uit of u boseigenaar bent van een bosperceel
van enkele aren bos of van een
boscomplex van meerdere hectaren:
iedereen krijgt dezelfde behandeling.
Weet u graag wat de bosgroepen voor
u en uw bos kunnen betekenen, neem
dan contact op met uw bosgroep! De
contactgegevens vindt u op de achterzijde
van dit informatieblad.
4
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK
Drie bosgroepleden aan het woord
(Artikel door Sam Vandeghinste)
In onze vertrouwde rubriek laten we drie bosgroepleden aan het woord. Aan de hand van drie
eenvoudige vragen stellen we ze aan u voor:
1) U bent effectief lid van de Bosgroep IJzer en Leie, wat wil zeggen dat u boseigenaar/-beheerder
bent. Kunt u het bos dat u beheert kort typeren
2) Hoe kwam u in contact met de Bosgroep IJzer en Leie vzw
3) Waar wilt u naartoe met uw bos Hoe zou de Bosgroep u hierin kunnen helpen
Bosgroeplid Christophe Dewaele
We starten met Christophe Dewaele,
eigenaar van een stuk bos gelegen in het
Hellebos in Anzegem.
1) Ik ben eigenaar van een stuk bos dat deel
uitmaakt van het Hellebos, gelegen in Anzegem.
Het toponiem hellebos zou verwijzen
naar helling - een lichte verhevenheid van
de bodem, wat hier wel zou kunnen kloppen.
Het Hellebos is een oud bos. Op de kaarten
van graaf de Ferraris (eind 18e eeuw) vinden
we op die plaats reeds bos terug.
De boomsoorten die we er vandaag vinden,
zijn de oorspronkelijke inheemse soorten
zoals zomereik, es, boskers en haagbeuk.
Op de nattere stukken vinden we vooral es
en zwarte els. Op bepaalde delen vinden
we Amerikaanse vogelkers heel dominant
terug.
2) Alle boseigenaars van Anzegem, waaronder
dus ook mezelf, werden uitgenodigd
Het Hellebos vanuit de lucht!
Christophe aan het werk tijdens de
cursus 'Veilig werken met de kettingzaag'.
voor een infoavond, waar meer uitleg werd
gegeven over de oprichting en werking van
de bosgroep. Op die manier kwam ik in contact
met Sam, de coördinator. Ik kon me
meteen vinden bij de filosofie en werking
van de bosgroepen en was er dan ook bij als
stichtend lid toen de Bosgroep IJzer en Leie
vzw in juni vorig jaar werd opgericht.
3) Samen met drie andere eigenaars startten
we vorige zomer met de opmaak van een
gezamenlijk bosbeheerplan. De Bosgroep
heeft de opmaak ervan gecoördineerd. In
dit beheerplan worden de toekomstige
beheerdoelstellingen en –maatregelen vastgelegd.
Op die manier wordt het beheerplan
de leidraad voor een duurzaam beheer van
het Hellebos voor de komende 20 jaar!
Concreet zal worden gestart met het opnieuw
introduceren van een middelhoutbeheer.
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
5

BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK
Hoge bomen met vooral zomereik, haagbeuk
en es en hakhout van esdoorn, es en zwarte
els dat om de 20 jaar gekapt zal worden. De
natste delen van het bos laten we zoveel
mogelijk met rust, zodat de natuur daar zijn
eigen weg kan gaan. We vinden op die plaatsen
een prachtig beekbegeleidend bosje
met zwarte els en gewone es. De kruidachtige
vegetatie bestaat uit oude bosplanten
zoals gele dovenetel, pinksterbloem,
slanke sleutelbloem en op de iets drogere
plaatsen gewone salomonszegel en boshyacint.
Binnenkort starten we met de bestrijding
van Amerikaanse vogelkers, een soort die
op sommige plaatsen heel prominent aanwezig
is. De uitdaging is om deze maatregelen,
die vooral gericht zijn op het verbeteren
van de natuurwaarden, toch op
een economisch rendabele manier uit te
voeren. Hiervoor rekenen we op de kennis en
ervaring van de Bosgroep!
een lappendeken van
al dan niet met elkaar
verbonden bosperceeltjes.
Een oppervlakte
van ongeveer
220 ha is verdeeld over
maar liefst 32 kleinere
en grotere bossnippers
(0,3 ha – 47 ha).
In de Sixtusbossen vinden
we overwegend
Wim Delaere
eiken en haagbeuken.
Eén van de belangrijkste
diersoorten die er
voorkomt, zijn de Rode bosmieren. Maar ook
het ree behoort er tot de vaste bewoners.
Mijn bosperceel bestaat vooral uit fors
uitgegroeide kastanjebomen en ook wat
zomereiken. De struiklaag bestaat bijna
uitsluitend uit hazelaar.
2) Na de aankoop van mijn bosje had ik
goede contacten met de boswachter, Pierre
Hubau. Ik had enkele vragen over een mogelijk
beheer van het bos en hij verwees me
door naar de Bosgroep. Op die manier leerde
ik de Bosgroep kennen.
Op sommige plaatsen vinden we heel
veel Amerikaanse vogelkers.
Bosgroeplid Wim Delaere
Nu geven we het woord aan Wim Delaere,
eigenaar van een bosperceel gelegen in de
Canadabossen te Poperinge.
1) Ik werd enkele jaren geleden eigenaar
van een bescheiden bosperceel (30 are) in
Poperinge, gelegen binnen het Canadabos
(22 ha) dat op zijn beurt deel uitmaakt van
het boscomplex ‘Sixtusbossen’. De Sixtusbossen
is een overkoepelende naam voor
Een groot deel van de kastanjes werd
afgezet.
6
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK
3) Het bosperceel bestond bij de aankoop
bijna uitsluitend uit overjaars hakhout van
tamme kastanjes, die de weinige zomereiken
serieus aan het verdringen waren. Met
behulp van de Bosgroep heb ik de kastanjes
verkocht. Een groot deel van deze tamme
kastanjes werden gekapt om zo de aanwezige
zomereiken het nodige licht te geven
en zelf uit te groeien tot volwaardig hooghout.
De Tamme Kastanje wordt verder beheerd
als hakhout, waardoor ik mijn voorraad
brandhout op peil kan houden.
Op de plaatsen waar te weinig zomereiken
stonden, werden boskersen aangeplant.
Blijkbaar is dit een boomsoort die relatief
zeldzaam is geworden in onze bossen, maar
er wel perfect thuishoort. Hij heeft vele
kwaliteiten: bosbouwkundig (waardevol
hout), esthetisch (mooie bloei) en als voedsel
voor bosdieren. Op die manier wordt ook
de diversiteit in de boomlaag vergroot.
Bosgroeplid Koen Develter
Tot slot luisteren we naar Koen Develter,
eigenaar van een pas aangelegd bos in
Zonnebeke.
1) Vorige winter hebben we een stuk landbouwgrond
van ongeveer één ha bebost.
Het is een klein gemengd loofbos geworden
met vooral haagbeuk, es,
berk, zomer- en wintereik
en ook wat zwarte els. We
plantten rondom rond
ook een struikgordel. Op
die manier krijgen we een
geleidelijke bosrand, wat
tal van voordelen biedt.
En het brengt kleur in het
bos!
2) Bij mijn zoektocht naar
advies voor de toekomstige
bebossing ben ik al
surfend op het internet
op de bosgroepen gestoten.
Op dat moment
was de Bosgroep IJzer en
Leie nog niet online. Toch
moet iemand mij erop gewezen hebben dat
er een bosgroep werd opgericht in West-
Het prille begin van een ge -
mengd loofbos ...
Koen Develter, samen met zijn vriendin
Magalie aan het werk in zijn 'bos'.
Vlaanderen. Waarschijnlijk zal het Patrick
Vandevelde geweest zijn, die de dossiers
van ‘Bebossen van landbouwgronden’ behandelt.
Zo ben ik aan het e-mailadres van
de bosgroepcoördinator geraakt, vermoed
ik. En vanaf dan kon ik met mijn vragen bij
de Bosgroep terecht.
3) Nu staan de boompjes in een plantverband
van 2 x 2 m. Dat is natuurlijk veel te
dicht bij elkaar om later een volwaardig bos
te worden, maar we hopen zo binnen enkele
jaren geen onderhoud meer te hebben. Nu
maken we dankbaar gebruik van de diensten
van de Bosgroep:
het gras tussen de bomen
wordt twee keer per
jaar gemaaid door mensen
van de Bosgroep. De
bedoeling is om er later
een “echt” bos van te maken
en dus zullen veel
bomen moeten verdwijnen.
Hopelijk levert dat
flink wat brandhout op in
verschillende fasen, want
ook dat is de bedoeling.
Om het stamtal te verminderen
zullen we in de
toekomst dus frequent
moeten dunnen. Om dit
deskundig te doen en om
de toekomstbomen aan
te duiden, rekenen we op de expertise van
de Bosgroep.
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
7

BOSINFO
Het onzichtbare leven van de boommarter
(Artikel door Koen Van Den Berghe, INBO - Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek)
De boommarter geldt internationaal als een
‘keurmerk’ voor bossen en boslandschappen
met een hoge natuurwaarde. Het gaat
zonder twijfel om één van de zeldzaamste
zoogdieren in Vlaanderen. Tot voor kort was
zelfs nauwelijks bekend of de soort in Vlaanderen
voorkwam. Aan het Instituut voor
Natuur- en Bosonderzoek (INBO), wordt
sinds meerdere jaren gepoogd hiervan een
beter beeld te krijgen.
Even voorstellen
De boommarter behoort tot
de familie van de marterachtigen,
een groep kleine tot
middelgrote roofdieren, waarvan
soorten als wezel (‘muishond’),
bunzing (‘fis’ of ‘fisse’)
en fret wellicht de bekendste
vertegenwoordigers zijn. De
boommarter zelf heeft het formaat
van een slanke kat, loopt
relatief hoog op de poten, en
heeft een vrij opvallende pluizige
staart. Globaal is het dier
kastanjebruin, maar met een
opvallende keelvlek. Deze
keelvlek is meestal dooiergeel,
soms bleekgeel of (uitzonderlijk)
zelfs wit. Naast de boommarter
is er echter ook de
steenmarter, die als een ‘tweelingsoort’
geldt en er heel gemakkelijk
mee verwisseld kan
worden. Steenmarters tonen
doorgaans wat lichter bruin,
wegens hun bleke ondervacht,
en hebben normaal een helderwitte
(maar uitzonderlijk geelachtige),
gevorkte keelvlek. Om het helemaal ingewikkeld
te maken, overlappen beide soorten
niet alleen in uiterlijke kenmerken, maar
soms ook in leefwijze en gedrag. In principe
leeft een boommarter in het bos, terwijl een
steenmarter typisch op zolders van gebouwen
zijn intrek neemt. Beide soorten kunnen
evenwel uitstekend klimmen, en ook steenmarters
maken soms gebruik van boomholtes
(of bosuilnestkasten) als nest- of dagrustplaats.
Daarnaast zijn er ook gevallen
bekend van boommarters die in gebouwen
hun intrek nemen. Beide soorten hebben
ook een zeer gelijkaardig menu, waarbij
knaagdieren (woelmuizen,...), kleine vogels
en allerlei vruchten (kersen, pruimen, bessen,...)
de belangrijkste componenten vormen.
Allebei jagen ze bv. ook op eekhoorns,
hoewel alleen de boommarter deze prooi
De boommarter heeft een opvallend, meestal gele,
keelvlek. Bij de steenmarter is deze wit en onderaan
gevorkt.
tot in de kleine takken van een boomkruin
kan achtervolgen.
Onderzoek
Precies deze sterke overlap van kenmerken
en leefwijze maakte dat een zeldzame
vondst of waarneming van een ‘marter’
ergens in Vlaanderen vaak heel moeilijk te
interpreteren was. Tot voor een tiental jaar
foto Vilda: Yves Adams
8
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

BOSINFO
was alleen van de steenmarter bekend dat
de soort effectief in Vlaanderen ‘in populatieverband’
voorkwam, meer bepaald in
de regio van oostelijk Vlaams Brabant en
zuidelijk Limburg. Overal elders kwamen in
principe géén marters voor.
Om de verspreiding van marterachtigen beter
in beeld te brengen, richtte het INBO in
1998 het ‘Marternetwerk’ op, een netwerk
van vrijwilligers om verkeersslachtoffers
onder de marterachtigen in te zamelen.
Onderzoek aan dode dieren laat niet alleen
de juiste soortbepaling toe, maar autopsie
levert ook een pak aanvullende informatie
zoals de leeftijd en de voortplantingstoestand.
Als bv. blijkt dat het om een wijfjesdier
gaat dat reeds jongen heeft gehad,
betekent dit iets totaal anders dan wanneer
het om een eerstejaars mannetje gaat.
Voortplanting duidt immers op lokale vestiging
en aanwezigheid van meerdere dieren.
Jonge mannetjes daarentegen kunnen best
mogelijk individuele zwervers zijn, op zoek
naar een eigen territorium, vele kilometers
van het ouderlijke gebied vandaan.
Voorkomen in Vlaanderen
Inmiddels is gebleken dat de steenmarter,
vanuit de zuidelijker regio’s Frankrijk
en Wallonië aan een zeer succesvolle
rekolonisatie van heel Vlaanderen bezig is.
Zeer opmerkelijk was evenwel dat ook de
allereerste – dode – Vlaamse boommarters
konden worden ingezameld en onderzocht.
Nu staat de boommarter bekend als een ‘discrete’
soort, waarvan de aanwezigheid soms
jarenlang onopgemerkt kan blijven in een
gebied, dat nochtans bewoond is. Toch laat
het inmiddels geen enkele twijfel meer, na
zowat een decennium intensief verkeersslachtoffers
onder de marterachtigen te
hebben ingezameld over heel Vlaanderen,
dat we te maken hebben met een extreem
zeldzaam dier. Waar het in diezelfde periode
om ruim 1800 ingezamelde bunzings, 750
steenmarters en 450 dassen (!) gaat, is het
bij de boommarter bij welgeteld 10 stuks
gebleven. Zeven daarvan betroffen bovendien
jonge mannetjes. Dit waren dus best
mogelijk rondzwervende dieren.
Omdat het inzamelen van verkeersslachtoffers,
in het geval van de boommarter, slechts
heel moeizaam nieuwe informatie oplevert,
zijn we inmiddels ook met een bijkomende
techniek van start gegaan – de zogenaamde
‘fotoval’ – in combinatie met een voederlokplaats.
Wanneer een dier zich in de detectiestraal
van de camera bevindt, wordt automatisch
een foto genomen. Deze methode
is veelbelovend, en het is de bedoeling heel
Vlaanderen – in de beste gebieden – af te
scannen met een reeks camera’s. Momenteel
staat er een dergelijke camera in het bos
van Zorgvliet te Oostkamp.
Voorlopig is slechts van twee locaties in
Vlaanderen met zekerheid bekend dat de
boommarter er zich gevestigd heeft en
er zich voortplant. Dat is in de regio van
Kalmthout-Brasschaat en in Sint-Niklaas.
Daarbij moet rekening worden gehouden
met het feit dat boommarters territoriale
dieren zijn: een volwassen mannetje duldt
geen ander volwassen mannetje in zijn leefgebied,
een volwassen wijfje geen ander volwassen
wijfje. Het gebied van een mannetje
overlapt wel met dat van één of enkele wijfjes.
Op die manier kan een bepaald stuk bos
in principe steeds door slechts twee dieren
tegelijk bewoond zijn. Als je dan weet dat
zo’n territorium algauw een paar vierkante
kilometer groot is (!), is het duidelijk dat
het aantal dieren in een gebied van nature
steeds zeer laag zal zijn. Enkel tijdens de
zomermaanden, wanneer de jongen hun
moeder vergezellen, is dit aantal wat verhoogd.
In de nazomer moeten deze jongen
dan een eigen gebied zien te vinden.
Nabij het domein Bulskampveld in Beernem
werd in 2000 een verkeersslachtoffer
gevonden. In 2001 en 2003 zijn
vermoedelijke waarnemingen gedaan
in de aangrenzende Vagevuurbossen te
Wingene. Op enkele oude beuken werden
ook typische krabsporen gevonden.
De boommarter duikt dus ook af en
toe op in onze provincie. Nieuwe waarnemingen
mag u altijd doorgeven aan
Koen Van Den Berge, INBO, koen.vandenberge@inbo.be
- 054 43 71 12
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
9

BOSINFO
Hoe zou het zijn met … uw dunningen
(Artikel door Jan Goris)
Reeds in het eerste nummer van dit tijdschrift
einde 2003 besteedden we uitgebreid
aandacht aan het begrip ‘dunning’.
De dunning is dan ook de belangrijkste
maatregel voor de toekomst van ons multifunctioneel
bosbeheer. Een opfrissing van
deze kennis is dus geen overbodige luxe.
Wat is een dunning
Als bomen in een bos opgroeien, leveren
ze onder elkaar een strijd in de lucht en in
de bodem. In de lucht gaan ze hun takken
uitspreiden en zoveel mogelijk bladeren
vormen. Deze bladeren vangen immers het
licht en de lucht op, die nodig zijn voor de
groei. In de bodem zoeken de wortels zich
een weg naar voedingsstoffen en water. Er
is steeds maar een beperkte hoeveelheid
licht, water en voedingsstoffen aanwezig
waarvoor de bomen onderling strijden: dit
noemen we de concurrentie tussen bomen.
De dunning heeft als belangrijkste doelstelling
de concurrentie tussen de bomen te
regelen. Bij een dunning worden een aantal
bomen uit het bos gekapt. De bomen die
blijven staan, krijgen nu elk een groter aandeel
van de beschikbare hoeveelheid licht,
water en voedingsstoffen en krijgen zo meer
ruimte en mogelijkheden om te groeien.
dun. Dit geeft onevenwichtige bomen die
traag groeien, gevoelig zijn voor ziekten,
meer kans hebben op stambreuk en windval
en geen mooi hout afleveren. Na enkele
jaren komt het bos in een evenwichtstoestand
waarbij er jaarlijks evenveel
volume hout afsterft als dat er hout bijgroeit.
Kortom, als boseigenaar bent u dan een
teler van dood hout.
Vele privébossen bevinden zich in deze
situatie. Het beheer van de eigenaar bestaat
er uitsluitend in om jaarlijks het gewonnen
dood hout te oogsten. Dit beheer kan
de eigenaar uiteraard veel arbeidsvreugde
en brandhout opleveren, maar zorgt voor
slechte houtkwaliteiten en dus waardeverlies
van de boseigendommen. Bovendien
verhoogt stelselmatig de kans op ziekte en
massale windval. Niet alleen de eigenaar
Te dichte bossen…
Bij de aanleg van een bos worden de
bomen meestal zeer dicht op elkaar geplant.
Zo moeten ze mooi recht omhoog
groeien en krijgen ze een takvrije onderstam,
aangezien de onderste takken telkens
door lichtgebrek afsterven. Rechte bomen
met takvrije onderstammen kunnen later
verwerkt worden tot kwaliteitshout, zoals
meubelhout. Wanneer de bomen echter een
zekere leeftijd en grootte bereiken, dan ontstaat
er te weinig licht en ruimte voor deze
bomen om nog voldoende verder te kunnen
groeien. De kronen kunnen niet meer breder
en dieper worden, het wortelstelsel is
onvoldoende ontwikkeld en de stam blijft
Vlaanderen werd zowat vol geplant
met Grove dennen. Sinds de sluiting
van de mijnen zijn veel van deze bossen
niet meer beheerd. Het is een misverstand
te denken dat deze bossen
versleten zijn. Na een stevige dunning
herneemt de diktegroei.
10
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

BOSINFO
lijdt onder het waardeverlies, maar ook de
maatschappij. Eerst en vooral moet kwaliteitshout
ingevoerd worden uit het buitenland,
waarbij er moeilijk controle te houden
is op de prijs en de wijze waarop het hout
geoogst wordt. (vb. illegale kap tropische
wouden). Anderzijds gaan duurzame houtproducten
zoals meubelen langer mee dan
brandhout en helpen deze bijgevolg door
de opgeslagen CO2 met het beperken van
het broeikaseffect.
in het kronendak. Er komt meer licht in het
bos en daarvan profiteren kruiden en struiken.
Onder andere Lijsterbes, Sporkehout,
Hazelaar, Berk, Esdoorn en Zomereik zullen
nu op de bodem ontkiemen en groeien.
Ze verhogen de structuur van het bos en
verbeteren de bodem. Minder aangenaam
Investeren in de toekomst
Door het uitvoeren van een dunning, krijgen
de bomen die blijven staan meer plaats
en vooral meer licht om te groeien. Ze kunnen
dus een grotere kroon ontwikkelen, hun
stam zal dikker worden. De bomen worden
stabieler van vorm. Een gevolg van de dunning
is, dat de boseigenaar zelf kan kiezen
welke bomen blijven staan en de nodige
ruimte krijgen om nog jaren verder te groeien.
Doordat je hiervoor uiteraard de beste
bomen kiest, neemt de waarde van het bos
snel toe. Meestal worden hiervoor de volgende
criteria gehanteerd:
een rechte, weinig vertakte stam
geen ziektes of verwondingen
een volle, regelmatige kroon
Het hout van deze toekomstbomen, dat
u later als kwaliteitsvol zaaghout kan verkopen
voor hoogwaardige toepassingen
zoals meubels, trappen of ramen zal veel
geld opleveren. Door te dunnen brengt een
bos twee keer op: één keer door de (kleine)
opbrengst van het dunningshout en een
tweede keer door de meerwaarde van de
bomen die blijven staan.
Dunnen goed voor de natuur
Gesloten, donkere bossen hebben soms
weinig natuurwaarde. Er is weinig variatie
in soorten, in afmetingen en in gelaagdheden.
Er valt ook niet veel licht op de bodem.
Hierdoor kan de kruid- en struiklaag
zich slechts moeizaam ontwikkelen. Ook
zullen het bladafval en de naalden minder
goed afbreken, waardoor de bodem gaat
degraderen en verzuren. Het uitvoeren van
een dunning zorgt voor (tijdelijke) gaten
Bomen ver uit elkaar planten of te
vroeg gaan uitdunnen, zorgt voor
zware vertakkingen laag op de stam.
Dit is een prachtige boom, maar kwaliteitshout
kan je hier niet uithalen.
De kunst is dus om de bomen eerst
zo’n 10 tot 20 jaar dicht op elkaar te
laten groeien en dan snel uitdunnen.
Het dunnen start zodra de takvrije
onderstam van 6-8 m gevormd is.
voor de bosbeheerder is het feit dat door
het licht ook bramen tijdelijk beter gaan
groeien. Laat het een troost zijn dat bramen
goede bodemverbeteraars genoemd worden
en interessant zijn voor allerlei wild.
Bij een dunning kan de eigenaar zelf
kiezen welke boomsoort hij voorrang geeft.
Meestal worden soorten die slechts weinig
voorkomen en/of inheemse soorten bevoordeeld.
Dunningen kunnen uw bos echter ook
schaden. Wanneer u de werken onvoorzichtig
uitvoert, dan kan u schade toebrengen
aan onder meer de bodem, de kruidlaag, de
toekomstbomen en/of de bosinfrastructuur
zoals omheiningen, huisjes,… Om dit te
vermijden, is het belangrijk dat de werken
goed worden voorbereid en opgevolgd.
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
11

BOSINFO
Door achterstallige dunningen hebben
vele van onze bosbomen een te
kleine kroon. Deze vrijstaande den
heeft ongeveer 60% kroonhoogte en
40% stamhoogte. Meer en meer stre -
ven bosbouwers ook bij bosbomen
naar deze verhoudingen. Een takvrije
stam van gemiddeld 6 tot 8m op zandgronden
zorgt voor optimaal economisch
rendement en levert gezonde
en mooie bomen. Zulke bomen krijg je
alleen door tijdig en sterk te dunnen.
Dunnen en weerstand tegen wind
Regelmatig dunnen is het beste middel om
uw bomen te verdedigen tegen windval.
De bomen krijgen een groter wortelgestel
en de stammen worden dikker en sterker.
Bovendien kunnen scheve en onstabiele
bomen bij de dunningskappen worden
weggenomen.
Wanneer bossen worden gedund die voorheen
nooit gedund geweest zijn, dan kan
het voorkomen dat de pas vrij gekomen
bomen nog niet onmiddellijk sterk genoeg
zijn om hevige wind te weerstaan. Aanvankelijk
kan dus nog windval optreden. Deze
windval kan wel sterk beperkt worden wanneer
de dunning, op een voorzichtige en
deskundige manier werd aangeduid. Het
uitvoeren van een dunning, is hoe dan ook
de enige oplossing om tot een sterk en stabiel
bos te komen.
De dunning in de praktijk
De meeste bossen worden elke 6-8 jaar
gedund. Vooraleer er bomen uit het bos
kunnen worden gehaald, is het aangeraden
om met een touwtje of verf te selecteren
welke bomen zeker moeten blijven staan.
Dit zijn de “toekomstbomen”. Zo'n 70 tot
100 toekomstbomen per ha volstaan om de
maximale houtwaarde uit uw bos te halen.
Vergeet niet dat een grote boom gemakkelijk
een kroon heeft van 10 m bij 10 m en
dat er dus per hectare op termijn niet meer
dan 100 bomen kunnen overblijven. De
bomen die de toekomstbomen hinderen in
hun groei, zijn de bomen die gekapt moeten
worden. Deze te kappen bomen worden
aangeduid met een bijltje of verf (= schalmen).
Deze geschalmde bomen worden
opgemeten (omtrek en hoogte) en op die
manier kan worden bepaald hoeveel m³ hout
een boom bevat (= kuberen). De bomen zijn
nu klaar om verkocht te worden. Meestal
gebeurt de verkoop ‘op stam’. Dit betekent
dat de koper de bomen zelf moet vellen en
afvoeren nadat hij deze heeft gekocht.
Het is belangrijk om te gaan dunnen in de
grote, dominante bomen (= hoogdunning).
Het zijn deze bomen die onderling concurreren
voor licht en ruimte. Dit betekent wel
dat er keuzes gemaakt moeten worden en
dat er soms kwaliteitsvolle bomen moeten
sneuvelen om nog betere exemplaren vrij te
stellen.
Sommige eigenaars kappen alleen zwakke,
kleine en dode bomen (= laagdunning).
Dit zijn echter zijn geen concurrenten van
de toekomstbomen en hierdoor gaan de
toekomstbomen dus niet beter groeien.
Onrendabele dunningen
De opbrengst van een dunning bedroeg de
laatste jaren gemiddeld zo’n 1.000 euro per
12
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

BOSINFO
hectare. Aangezien veel boseigendommen
in Vlaanderen echter zeer klein en versnipperd
zijn, gebeurt het regelmatig dat houtkopers
niet geïnteresseerd zijn om een bepaalde
dunning te kopen. Via gezamenlijke
houtverkopen met de Bosgroep kon toch al
voor heel wat kleine eigenaars een oplossing
gevonden worden. Soms is het echter
onmogelijk om bomen op een rendabele
manier te vellen. Bijvoorbeeld wanneer er
een afsluiting rond het bos is, wanneer er
geen toegangswegen zijn en/of wanneer
er gebouwen op of naast het perceel staan.
Op dat ogenblik kan de eigenaar besluiten
dat zijn bos geen functie heeft voor commerciële
houtoogst en gebeuren er in principe
geen verdere dunningen. In specifieke
gevallen kunnen dunningen dan toch nog
uitgevoerd worden met financiële hulp van
de Bosgroep. Bijvoorbeeld wanneer het gaat
om waardevolle bomen en/of boomsoorten
die bedreigd worden door minder interessante
concurrenten. Voor meer info kan u
altijd de Bosgroep contacteren.
Hulp nodig
Veel eigenaars hebben graag deskundige
hulp bij het uitvoeren van de dunningen.
De Bosgroep kan u begeleiden bij elke stap.
Volgens uw behoefte kan u van de Bosgroep
begeleiding krijgen bij het aanduiden van
de bomen, het aanvragen van de kapmachtiging
en/of de verkoop van het hout.
Overzicht van een internationaal aanvaarde wijze om dunningen aan te duiden.
Blauwe ver f komt op bomen die niet gekapt mogen worden (toekomstbomen, randbomen).
Bomen met oranje, gele of rode markeringen worden bij de dunning verwijderd
om licht te geven aan andere bomen of omdat ze zich bevinden op een uitrijpiste.
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
13

NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLAND
ALGEMENE VERGADERING
VZW BOSGROEP HOUTLAND
Zaterdag 27 maart 2010
Aanvang: 9u30
Locatie: ‘t Blauwhuis, Beernemsteenweg 163, 8750 Wingene
Agenda:
9u15: Ontvangst
9u30: Algemene vergadering
Jaarverslag 2009 en financieel overzicht
Planning 2010 en begroting
Goedkeuringen en kwijting aan de
bestuurders
Verkiezing raad van bestuur 2010-2013
11u00: Geleide wandeling kasteelpark Wildenburg
Vanaf 12u30: Receptie met hapjescarrousel
ALLE LEDEN VAN HARTE WELKOM!
GRAAG INSCHRIJVEN VIA ONZE CONTACTGEGEVENS
(BLZ. 20).
KANDIDAAT-BESTUURDERS GEZOCHT
De bestuurstermijnen van de huidige bestuurders
lopen af in juli 2010. Bijgevolg dient een nieuw bestuur
verkozen te worden. Ieder lid kan zich hiervoor
kandidaat stellen. Ook de vorige bestuurders
kunnen opnieuw verkozen worden. Van de kandidaat-bestuurders wordt verwacht dat
deze zich gedurende drie jaar actief inzetten voor de Bosgroep. Gemiddeld zijn er zes
bestuursvergaderingen per jaar. Het is ook goed indien u bereid bent om af en toe de
vereniging te vertegenwoordigen bij publieksactiviteiten en/of overlegmomenten met
derden. Elke kandidaat stelt zichzelf kort voor tijdens de algemene vergadering. Gelieve
uw kandidatuur bekend te maken vóór 15 maart.
Subsidie voor de ecologische bosfunctie
Wie aandacht heeft voor onze streekeigen natuur, wordt beloond met een jaarlijkse subsidie.
Deze bedraagt 50 euro per hectare en per jaar voor inheemse bosbestanden zoals Beuk,
Zomereik, Berk,... en 125 euro per hectare per jaar voor open plekken zoals heideterreinen.
De belangrijkste voorwaarde is, dat de bosbeheerder beschikt over een uitgebreid bosbeheerplan.
Zo'n 125 bosgroepleden komen al in aanmerking, maar velen maken nog geen gebruik
van deze subsidie. Een subsidie aanvragen kan via de website van ANB: http://www.natuuren.
bos.be/nl-BE/Thema/Bos/Subsidies/Ecologische_bosfunctie.aspx. Uiteraard kan u ook bij de
Bosgroep terecht voor hulp.
In het Groenhovebos te Torhout is het voor verschillende eigenaars niet mogelijk om zelf
14
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLAND
de subsidie voor ecologische bosfunctie aan te vragen, aangezien hun
perceel kleiner is dan de minimum voorziene halve hectare en/of omdat
er verschillende eigenaars zijn in een bosbestand. De Bosgroep besloot
daarom om deze subsidie gezamenlijk aan te vragen. De subsidie zal worden
gebruikt voor beheerwerken in het Groenhovebos bij de betrokken
eigenaars. De Bosgroep neemt contact op met deze eigenaars zodra er
concreet iets kan gebeuren. Gelieve de Bosgroep te contacteren indien u
hierover vragen of opmerkingen heeft.
Bosgroep Houtland heeft eigen website
www.bosgroephoutland.be
Enige tijd geleden lanceerde het Brugse stadsbestuur een nieuw project: alle Brugse
verenigingen konden voortaan op het internet een plek krijgen via het digitaal platform
www.brugseverenigingen.be. De Bosgroep Houtland heeft hier dankbaar gebruik van gemaakt.
De website is nog in opbouw, maar u kunt hier in de toekomst veel informatie over bos
en bosbeheer vinden. Daarnaast kunt u zien welke cursussen wij organiseren en ander actueel
nieuws. Uw suggesties en ideeën over wat nuttig is voor de bosbeheerder, mag u ons altijd
toesturen.
Leden die graag wat vakliteratuur ter hand nemen, kunnen voortaan op onze website de
lijst met beschikbare werken opvragen. Surf naar www.bosgroephoutland.be en klik op
BOSBIBLIOTHEEK.
Bordjes 'VERBODEN TOEGANG' te koop
Dit bord is het enige bord om uw bos rechtsgeldig af te sluiten.
Rechtsgeldig betekent, dat de ordediensten kunnen en mogen optreden
indien de recreanten het verbod niet respecteren.
De Bosgroep Houtland biedt dit bord nu te koop aan voor een
eenheidsprijs van 15,00 euro/stuk incl. btw. Het formaat is
21x28cm. Bestellen kan via telefoon 050 40 70 29, dagelijks van
8u30 tot 12u30, fax 050 40 31 41 of e-mail bosgroephoutland@
west-vlaanderen.be. Vermeld het aantal stuks dat u wenst te kopen
en of u de bordjes al dan niet zelf kan komen ophalen in Streekhuis
Kasteel Tillegem te Brugge. Wij kunnen de bordjes ook per post
verzenden en rekenen dan een toeslag voor de verzendingskosten.
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
15

NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE
De planning van Bosgroep IJzer en Leie
Het pilootproject Bosgroep IJzer en Leie is geëindigd op 31 december van vorig jaar. Vanaf nu
spreken we over de ‘voorlopig erkende’ Bosgroep IJzer en Leie. Dit betekent dat we nu over
Vlaamse subsidies kunnen beschikken om onze bosgroepwerking optimaal uit te bouwen.
We danken de Provincie West-Vlaanderen voor hun rol als trekker van het twee jaar durende
pilootproject. De Provincie biedt trouwens nog steeds ondersteuning.
De voorlopige erkenning loopt voor drie jaar. Om deze erkenning te verkrijgen, werd een driejarig
werkplan voorgelegd én goedgekeurd. Wat er dit jaar in hoofdzaak staat te gebeuren,
vatten we hieronder even samen.
Dit jaar starten
we met de werking
van boscomplexen
en aand
a c h t s g e b i e d e n .
De Bosgroep tracht
systematisch alle
boseigenaars van het
werkingsgebied op
te zoeken, te informeren
en bijeen te
brengen. De Sixtusbossen
en de Gasthuisbossen
krijgen
dit jaar de volle aandacht.
In deze boscomplexen
wordt de
aanzet gegeven van
de opmaak van een
uitgebreid bosbeheerplan.
Daarnaast
wordt mogelijk gestart
met gezamenlijke
beheerwerken. In ieder boscomplex zal de Bosgroep ook een wandeling rond duurzaam
bosbeheer organiseren.
De aandachtsgebieden met de meer versnipperde bossen die dit jaar aan bod komen, liggen
in het Land van Kortrijk, het Land van Roeselare, het Leie-Schelde-interfluvium en het Plateau
van Tielt. In de aandachtsgebieden gaat de Bosgroep actief op zoek naar de boseigenaars.
Hopelijk resulteert dit in acties op het terrein zoals dunningen en brandhoutverkopen, opmaak
beperkte bosbeheerplannen, aanleg/onderhoud bospoelen of het creëren van geleide -
lijke bosranden. De arbeidersploeg staat klaar om onrendabele boswerken uit te voeren!
Dit jaar leggen we de laatste hand aan het uitgebreide bosbeheerplan van de Kemmelberg
en van de Rodeberg/Scherpenberg. De deelnemende eigenaars krijgen gratis (dankzij subsidies)
een uitgebreide studie over hun bos en een echt werkdocument om de volgende twintig
jaar(!) mee aan de slag te gaan in hun bos! Niets dan voordelen als u het ons vraagt!
De Bosgroep organiseert opnieuw twee cursussen op maat van boseigenaars. In het voorjaar,
op 16 april, geven we een cursus over praktisch bosbeheer. Op 11 en 18 september organi-
16
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE
seren we opnieuw de cursus kettingzaag module 1, een must voor al wie veilig aan de slag wil
in zijn/haar bos. Meer info op pagina 18.
Ook dit jaar organiseert Inverde twee bosgroepreizen. De reis voor bosgroepleden loopt in
2010 van 27 tot 29 augustus in Drenthe, Nederland. Kostprijs 350 euro.
Van 7 tot 11 juni wordt ook een bosgroepreis voor bestuurders georganiseerd met als be -
stemming Denemarken. Het thema hier is bosversnippering en recreatiedruk.
Tot slot geven we u nog mee dat het de hoofdbetrachting blijft van de coördinator om zoveel
mogelijk in de bossen te komen om u informatie en advies te verlenen, om het beheer
en uw mogelijke frustraties in uw bos aan te pakken. Kortom, om van u een deskundige,
gemotiveerde en vooral tevreden bosbeheerder te maken! Voor info en vragen: wendt u tot
de coördinator!
Brandhout te koop
In het Couthofbos aan de Provenseweg
in Proven zijn verschillende brandhoutloten
te koop. De loten bestaan vooral uit
kronen van hoofdzakelijk populier en
zomereik. Daarnaast staat in elk houtlot
nog een aandeel hakhout op stam van
voornamelijk esdoorn en tamme kastanje.
Prijs af te spreken. Contacteer de Bosgroep
voor meer informatie.
Boompjesverkoop voor Kom Op Tegen Kanker
Op 21 maart 2010 plant het stadsbestuur
van Kortrijk samen met al haar verenigingen,
scholen, bedrijven en
inwoners een Kom Op Tegen
Kankerbos aan. Met een massale
‘boompjes'-verkoop willen de
vrijwilligers minstens 7 hectare
nieuw Preshoekbos in Marke
aanleggen.
De voorbije jaren zijn daar al ruim
70 hectare nieuw bos aangeplant
en meer dan 50 hectare is aangekocht
door het agentschap voor
Natuur en Bos. In het Groen Lint
heeft de Stad Kortrijk al 7 hectare
bebost en wachten nog ruim 35
hectare op verdere inrichting. De
bomen zullen er onder meer voor
zorgen dat een groot deel van
het kankerverwekkende fijn stof uit de lucht
wordt gefilterd.
Het kopen van een ‘boompje' betekent in
feite dat u een kaarsje met label koopt.
Op 21 maart kan u dat label
dan aan uw ‘eigen' boompje
bevestigen. De verkoopprijs
van de boompakketten
is 7 euro. Deze som gaat
integraal naar de Vlaamse
Liga tegen Kanker.
Verenigingen die meer dan
240 bomen hebben verkocht,
krijgen hun eigen
stukje bos. Ook Bosgroep
IJzer en Leie vzw wil haar
steentje bijdragen en
probeert 240 bomen te verkopen
en zo een eigen bos
te verwerven! Wenst u een
boompakketje te kopen
ter waarde van 7 euro, neem dan contact op
met de Bosgroep!
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
17

ACTIVITEITENKALENDER
Cursussen
1. Geïntegreerd bosbeheer
Tijdens deze cursus proberen we het bos drie functies tegelijk te laten vervullen: natuur,
productie en beleving. Het uitgangspunt hierbij is natuurgetrouw bosbeheer. De toekomstbomen
zijn de kapstok waaraan het beheer wordt opgehangen. Verstandige beheermaatregelen
versterken vaak alle bosfuncties tegelijk. Voor deze cursus trekken we heel de dag
het bos in!
Wanneer Vrijdag 16 april 2010 van 9.00u tot 16.00u.
Waar In werkingsgebied Bosgroep IJzer en Leie. De locatie wordt later nog meegedeeld.
Prijs Leden: € 15. Niet-leden: € 30. Inschrijven Bosgroep IJzer en Leie.
2. Omvormen van naaldhout
We kennen ze allemaal: de mijnhoutaanplantingen... Mijnhout kon op 30-40-jarige leeftijd
gekapt worden. Na het sluiten van de mijnen, stopte ook het kappen van de dennen. Nu
proberen we zaaghout te produceren. Maar hoe doen we dit En hoe zit het met de natuurwaarde
van dergelijke bestanden Vormen we best zo snel mogelijk om Via kaalkap of geleidelijke
dunningen Via kunstmatige of natuurlijke verjonging
Wanneer Vrijdag 23 april 2010 van 9.00u tot 16.00u.
Waar Streekhuis Kasteel Tillegem, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels.
Prijs Leden: € 15. Niet-leden: € 30. Inschrijven Bosgroep Houtland.
3. Culinaire boswandeling
Heeft u behoefte aan wat culinaire inspiratie in combinatie met een boswandeling Dan zal
deze cursus u zeker interesseren. Aan verschillende haltes proeft u van hapjes boordevol
ingrediënten uit het bos. De gids vertelt u tijdens de wandeling ook wat meer over hoe
bossen worden beheerd en wat belangrijk is in en voor het bos.
Wanneer Zaterdag 12 juni 2010 van 14.30u tot 17.00u.
Waar Parking aan de Waterstraat, Domeinbos Kampveld, Oostkamp.
Prijs Gratis. Inschrijven Bosgroep Houtland.
4. Veilig werken met de kettingzaag - module 1 (max. 6 deelnemers)
Tijdens deze tweedaagse opleiding willen wij u laten kennismaken met de kettingzaag in
al haar facetten, zowel wat betreft onderdelen en werking, als onderhoud en haar gebruik.
Na deze cursus kan u de kettingzaag hanteren op een veilige en ergonomische manier. Wij
stellen enkele kettingzagen ter beschikking, zodat u aan de hand van oefeningen voeling
krijgt en ervaring opdoet met de kettingzaag.
Wanneer Zaterdag 11 september en zaterdag 18 september 2010 van 9.00u tot 16.00u.
Waar In werkingsgebied Bosgroep IJzer en Leie. De locatie wordt later nog meegedeeld.
Prijs Leden: € 35. Niet-leden: € 70. Inschrijven Bosgroep IJzer en Leie.
5. Bosexploitatie
We starten met een overzicht van de meest gebruikte exploitatiemethoden: paarden,
uitsleeptractoren, harvesters… De voor- en nadelen van de verschillende technieken komen
aan bod en de impact op het bos wordt toegelicht. We gaan ruim in op de voorbereiding
van exploitaties (schalmen, ruimingspistes, exploitatieplan, communicatie) en maken een
oefening op terrein.
Wanneer Dinsdag 26 oktober 2010 van 9.30u tot 16.30u.
Waar Streekhuis Kasteel Tillegem, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels.
Prijs Leden: € 15. Niet-leden: € 30. Inschrijven Bosgroep Houtland.
18
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010

ACTIVITEITENKALENDER / VARIA
Cursus landschap en natuur in het Houtland
In deze cursus leert u de natuur en het landschap van het Houtland beter kennen. Hoe is de
zandstreek ontstaan Waarom dreven en kasteelparken Welke natuur herbergt dit typische
landschap In zes avondactiviteiten worden theorie en praktijk gecombineerd en afgewisseld.
Cursus van het Centrum Voor Natuur- en milieueducatie (CVN) samen met het Regionaal Landschap
Houtland.
Wanneer Dinsdagavond tussen 12 mei en 16 juni 2010. De binnenlessen zijn van 19.30u tot
22.00u, de excursies van 19.00u tot 22.00u.
Waar Streekhuis Kasteel Tillegem, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels.
Prijs € 25, overmaken op rekeningnr. 404-3076041-29 van het CVN.
Inschrijven en info Ann D’heedene - 050 82 57 26 of ann.dheedene@c-v-n.be.
Proeven van biodiversiteit
De VN riepen 2010 uit als “Internationaal jaar van de biodiversiteit”. Moeten wij wakker liggen
van de ijsbeer die verdwijnt Hoe is het gesteld met de biodiversiteit in Vlaanderen
Pasar en het Regionaal Landschap Houtland samen met Natuurpunt Educatie bedachten een
origineel recept om deze zware kost toch licht verteerbaar te presenteren. Tijdens deze luister-,
proef- en doeactiviteit nemen we u mee door de Vlaamse natuur, op zoek naar vergeten
smaken en de bijzonder rijke biodiversiteit die eraan verbonden is.
Wanneer Maandag 15 maart 2010 om 19.30u.
Waar Streekhuis Kasteel Tillegem, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels.
Prijs Gratis.
Open Ledendag Vlaamse Bosgroepen
De ledendag van de Vlaamse Bosgroepen
in Huizingen op 15 november 2009 bracht
zo’n 400 mensen op de been. Minister
voor Leefmilieu, Joke Schauvliege, toonde
in haar toespraak veel appreciatie
voor het werk van de Bosgroepen. Ook de
gedeputeerden voor Milieu van de provincies
Oost-Vlaanderen, Limburg en Brabant
waren ter plaatse en spraken met veel lof.
Jan Spaas, kersverse voorzitter van de
Koepel van Vlaamse Bosgroepen vzw
spreekt de genodigden toe op de ledendag
in Huizingen.
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2010
19

BOSGROEPEN IN WEST-VLAANDEREN
Legende
Openbare bossen
Privébossen
Bosgroep IJzer en Leie
Bosgroep Houtland
Bosgroep Houtland vzw
Streekhuis Kasteel Tillegem
Tillegemstraat 81
8200 Sint-Michiels (Brugge)
Tel.: 050 40 70 23
Fax: 050 40 31 41
E-mail: bosgroephoutland@west-vlaanderen.be
Website: www.bosgroephoutland.be en
www.bosgroepen.be
BT W: BE 0866.482.291
Bosgroep IJzer en Leie vzw
Bezoekerscentrum De Palingbeek
Vaartstraat 7
8902 Zillebeke (Ieper)
Tel.: 057 23 08 54
E-mail: sam.vandeghinste@west-vlaanderen.be
Website: www.bosgroepen.be
Coördinator: Jan Goris
Coördinator: Sam Vandeghinste
DE WEST-VLAAMSE BOSGROEPEN
WORDEN GESTEUND DOOR: