Prettig wonen in Driemond, Nellestein en de K-buurt Samenvatting ...

Prettig wonen in Driemond, Nellestein en de K-buurt
Samenvatting plan van aanpak woonservicewijk
Kplus, oktober 2010
aanwezig is en waar bewoners, ondanks een grotere
zorgvraag, zelfstandig kunnen blijven wonen’.
Voor de inrichting ervan zijn stedelijke richtlijnen
opgesteld. Die gaan over de zorgvoorzieningen,
dienstverlening, woningen en over de openbare
ruimte.
De Kplus is de tweede van de zeven gebieden
in Zuidoost die door het stadsdeelbestuur
zijn aangewezen voor de ontwikkeling van
een woonservicewijk; een wijk waar het
voorzieningenniveau voor alle bewoners net wat
hoger is dan elders in het stadsdeel. In een plan van
aanpak is vastgelegd hoe die betere voorzieningen
daadwerkelijk kunnen worden gerealiseerd.
In mei 2009 wees het dagelijks bestuur
van stadsdeel Zuidoost (ZO) de ‘Kplus’ als
woonservicewijk aan. De Kplus bestaat uit de
K-buurt, Nellestein en Driemond. Natuurlijk is bij
de inrichting van de Kplus rekening gehouden met
de specifieke situaties van de drie buurten en hun
onderlinge verschillen. Daar waar mogelijk wordt
per buurtniveau gekeken naar de voor die buurt
beste oplossing, altijd aansluitend bij alle andere
vernieuwingsoperaties in de buurten.
Alle stadsdelen hebben samen met de
gemeente Amsterdam, zorgverzekeraar Agis
en de woningcorporaties het karakter van een
woonservicewijk gedefinieerd. Volgens deze definitie
is ‘een woonservicewijk een normale buurt voor
iedereen, waar een verhoogd zorg- en welzijnsniveau
De Kplus in vogelvlucht
De Kplus bestaat uit de K-buurt, Nellestein en
Driemond. En dat geeft direct ook de diversiteit
van het gebied aan. Driemond is een dorp met zo’n
1.500 inwoners en een zeer landelijk karakter waar
de sociale cohesie sterk is. Nellestein heeft ongeveer
2.700 bewoners. Zij wonen in een soort rustige
buitenwijk in het groen, met veel appartementen
in een relatieve laagbouw. De K-buurt is juist een
heel stedelijk gebied. Het bestaat uit de drie flats
Kleiburg, Kruitberg en Kikkenstein. Hier wonen meer
dan 9.300 mensen.
Officieel hoort de kleine K-buurt, bestaande uit de
laagbouw Kelburgen en Kortvoort, niet tot de Kplus.
Deze buurt komt te vallen onder woonservicewijk
Bijlmer Centrum, die nog in ontwikkeling is. Maar
omdat de bewoners van de kleine K-buurt erg gericht

Prettig wonen in Driemond, Nellestein en de K-buurt
Samenvatting plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober 2010
zijn op de voorzieningen in de K-buurt wordt die
grens als hybride beschouwd. De bewoners worden
daarom zowel bij de vorming van de Kplus als van
woonservicewijk Bijlmer Centrum betrokken.
De zorgvraag is al net zo divers als de buurten binnen
de Kplus. En die vraag naar professionele zorg zal
de komende jaren alleen maar stijgen. Nellestein
kenmerkt zich door een groot aantal alleenstaande
bewoners en een toenemend aantal ouderen.
Nellesteiners zijn erg honkvast en willen het liefst
zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Het aandeel
65plussers ligt nu al met 18,7% op een vrij hoog
niveau. De groep zorgvragers in de K-buurt is heel
gemêleerd (tienermoeders, jongeren, jong
volwassenen, ouderen, ex-verslaafden, mensen met
verstandelijke en lichamelijke beperkingen).
Het aandeel ouderen is met 7% heel laag.
De redenen voor zorgvragen variëren van
psychosociale problemen, armoedeproblematiek,
huiselijk geweld, sociaal-economische achterstanden
tot gezondheidsproblemen en sociaal isolement.
Sociaal isolement is één van de oorzaken voor een
slechte gezondheid.
De pluspunten van het landelijke wonen in
Driemond zijn helder: er is een sterke sociale
ondersteuningsstructuur en er is een grote mate
van zelfredzaamheid. Het dorp kent een bloeiend
verenigingsleven en zijn diverse sociaal culturele
ontmoetingsruimtes waar de dorpsbewoners graag
en vaak komen. Maar het landelijk wonen kent voor
mensen met een zorgvraag ook een keerzijde: de
meeste woningen zijn slechts beperkt aanpasbaar,
de openbare ruimte is niet makkelijk toegankelijk
voor minder mobiele bewoners en er zijn geen
zorgvoorzieningen in het dorp. De dichtstbijzijnde
gezondheidscentra zijn zo’n 3 km verder, in Weesp
en Nellestein. Nu al is 15% van de Driemonders
ouder dan 65. De vergrijzing van het dorp neemt de
komende jaren toe en zal tot een grotere zorgvraag
en meer aangepaste woningen leiden.
Wat ontbreekt nog in de Kplus
Zorg- en welzijnsvoorzieningen
Bij een woonservicewijk hoort een bepaald aanbod
aan zorg- en welzijnsvoorzieningen. De Kplus kent al
een aantal gezondheidsvoorzieningen, zoals
huisartsen en apotheken, er is een dorpshuis, een
multifunctioneel zorgcentrum, schuldhulpverlening,
opvang voor dak- en thuislozen en een
informatiepunt Huiselijk Geweld. Maar op termijn
zou de zorg op afroep moeten worden uitgebreid.
Verder mist de Kplus een wijkziekenboeg, een
wijkrestaurant en een ontmoetingsruimte waar
bewoners zelf sociaal-culturele activiteiten kunnen
ontwikkelen. Ook ontbreekt het aan diensten aan
huis, zoals boodschappen en maaltijden.
Woningbouw
In een woonservicewijk moeten mensen met een
toenemende zorgvraag zo lang mogelijk in hun
woningen kunnen blijven wonen, als zij dat willen.
Dat vraagt om voldoende geschikte woningen.
De Kplus heeft voldoende nultrede- en aanpasbare
woningen. Ook het aantal verzorgingshuisplaatsen en
wibo-woningen volstaat. In de Kplus is nog wel een
grote behoefte aan andere vormen van aangepast
wonen. Volgens de stedelijke criteria ontbreekt het
nog aan circa 30 verpleeghuisplaatsen, 20 specifieke
woningen met 24 uurs zorg en is er behoefte aan
ongeveer 24 rolstoelwoningen.
Openbare ruimte
Een woonservicewijk hoort (sociaal)veilige en
obstakelvrije looproutes te bieden. Net als makkelijk
en veilig bereikbare winkels voor dagelijkse
levensbehoeften in de nabijheid van zorg- of
beschermde woningen. De huidige openbare ruimte
en de voorzieningen voldoen doorgaans wel, maar
op onderdelen is verbetering nodig. Dat geldt met
name voor Driemond, waar 90% van de bewoners

Prettig wonen in Driemond, Nellestein en de K-buurt
Samenvatting plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober 2010
hand werken. Het wordt wonen in combinatie
met commerciële voorzieningen en met sport-,
zorg en welzijnsvoorzieningen. Woningstichting
Rochdale is trekker van dit project dat verder
nog in de kinderschoenen staat. Bij de uitvoering
wordt uiteraard rekening gehouden met
toegankelijkheidseisen.
voorzieningen mist, zoals winkels en horeca. In
Nellestein kunnen nood- en hulpdiensten soms de
weg niet vinden, daar moet verbetering in komen.
De sociale onveiligheid is voor veel bewoners
in de K-buurt een punt van zorg. Ook schort het
in delen van de Kplus aan voldoende en veilige
winkel- en pinmogelijkheden. En, heel belangrijk, het
aanvullend openbaar vervoer kan beter. De bewoners
van alle drie de buurten in de Kplus beoordelen
dit als zeer matig. Er zijn veel negatieve ervaringen
met de betrouwbaarheid, punctualiteit, snelheid en
bejegening.
Wat zijn de plannen en initiatieven voor de Kplus
Er zijn veel gesprekken geweest met sleutelfiguren
in de drie buurten. Vervolgens zijn er - met in het
achterhoofd de stedelijke criteria, het programma van
Zuidoost in het kader van de Wet maatschappelijke
ondersteuning en de stedenbouwkundige plannen -
buurtverkenningen gemaakt die weer getoetst zijn bij
bewoners en professionals. Op een werkconferentie
in april 2010 konden bewoners en professionals
reageren op de gemaakte plannen voor de Kplus.
Ook de Wmo-adviesraad en de convenantpartners
hebben op het conceptplan gereageerd. Al deze
input heeft tot een plan geleid, dat op veel draagvlak
en medewerking kan rekenen in de uitvoering.
Een paar punten uit dat plan van aanpak:
■ Amsterdam Bijlmer Care Center (het ABCC in de
K-buurt)
In dit gebouw komen een paar honderd woningen
en verschillende voorzieningen. Er is ruimte voor
woonvormen die burenhulp en mantelzorg in de
■ Prettig wonen in de Kplus
Of mensen prettig wonen in een buurt is niet alleen
afhankelijk van het professionele zorgaanbod.
Reden voor de maatschappelijke organisaties
en bewonersgroepen om ‘omzien naar elkaar’ te
stimuleren. Zo start het Leger des Heils projecten
tegen sociaal isolement en gaat de Dorpsraad
Driemond contacten bevorderen tussen bewoners
van verschillende generaties. Arkin en MaDi
organiseren huiskamerprojecten voor ouderen
en alleenstaanden. Woonzorgcentrum Nellestein
gaat de sociaal-culturele activiteiten openstellen
voor de buurt en met bewoners nieuwe activiteiten
ontwikkelen. Een opgave voor toekomstige sociaalmaatschappelijke
voorzieningen en activiteiten
is om rekening te houden met de verschillende
culturele bewonersgroepen.
■ Passende woningen
Woningstichting Rochdale en woningcorporatie
Ymere gaan bij nieuwbouwplannen de nieuwe
woningen zoveel mogelijk levensloopbestendig
bouwen, zoals in het ABCC. Het stadsdeel bouwt
25 levensloopbestendige woningen in Driemond.
Amsta gaat onderzoeken of het woonzorgcentrum
Nellestein uitgebreid kan worden met
verpleeghuisplaatsen.
■ Toegankelijke woonomgeving
Maar met een passende woning ben je er nog
niet. De woning moet ook in een toegankelijke
woonomgeving staan. Daarom gaat het stadsdeel
zich de komende jaren hard maken voor kwalitatief
beter aanvullend openbaar vervoer en trekt het
de regie naar zich toe toe bij het oplossen van
de bereikbaarheidsproblemen in Nellestein voor
nood- en hulpdiensten. Dorpsraad Driemond
overlegt met de stadsregio over de inzet van
kleinere bussen in het dorp. Verder wordt het SAC
in Driemond toegankelijk gebouwd.

Prettig wonen in Driemond, Nellestein en de K-buurt
Samenvatting plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober 2010
van zorg en welzijn ontstaan. Deze worden
uiteraard afgestemd op de bestaande of geplande
voorzieningen en krijgen een plek in het plan van
aanpak.
Hoe verder
Op 21 oktober 2010 is het samenwerkingsconvenant
ondertekend. Een coördinatiegroep, waarin de
samenwerkingspartners zijn vertegenwoordigd,
ziet toe op de uitvoering van het plan van aanpak
en het bijbehorende samenwerkingsconvenant.
De portefeuillehouder Zorg & Maatschappelijke
dienstverlening van stadsdeel Zuidoost is de
verantwoordelijke portefeuillehouder voor de
totstandkoming van de K-plus. Het jaarlijkse
voortgangsrapport wordt aan de Wmo-adviesraad en
de commissie Welzijn voorgelegd.
De ontwikkeling van een woonservicewijk is
geen statisch geheel. De komende jaren zullen
ongetwijfeld nieuwe initiatieven op het gebied
van zorg en welzijn ontstaan. Deze worden
uiteraard afgestemd op de bestaande of geplande
voorzieningen en krijgen een plek in het plan van
aanpak.
samenwerkingspartners zijn vertegenwoordigd,
ziet toe op de uitvoering van het plan van aanpak
en het bijbehorende samenwerkingsconvenant.
De portefeuillehouder Zorg & Maatschappelijke
dienstverlening van stadsdeel Zuidoost is de
verantwoordelijke portefeuillehouder voor de
totstandkoming van de K-plus. Het jaarlijkse
voortgangsrapport wordt aan de Wmo-adviesraad en
de commissie Welzijn voorgelegd.
De ontwikkeling van een woonservicewijk is
geen statisch geheel. De komende jaren zullen
ongetwijfeld nieuwe initiatieven op het gebied