rapport De amateurkunstenaar laat zich zien

2. Motivatie
De basis voor het beoefenen van een kunstvorm bleek bij veel van de geïnterviewden in hun
jeugd te liggen. 14 van de 25 ondervraagden gaven aan gestimuleerd te zijn door familie en
vrienden. 13 respondenten bevestigden op een jonge leeftijd te zijn begonnen. Een aantal van de
fotografen kreeg na hun eindexamen bijvoorbeeld een camera cadeau en één van de schrijvers
verwerkte samen met haar moeder haar schrijfsels tot boekjes. Geïnterviewden die niet
gestimuleerd werden, zijn op eigen initiatief begonnen met hun kunstbeoefening. Het pensioen
blijkt bijvoorbeeld een goed moment om ermee te starten.
Er werden uiteenlopende redenen genoemd om te schrijven, te fotograferen of aan beeldende
kunst te doen. Mensen willen bijvoorbeeld iets moois maken, een beeld of een tekst die ontroert
of een emotie oproept. Het beheersen van de techniek is een motief dat door de respondenten
gedeeld wordt. Daartegenover werd juist het niet willen laten leiden door techniek als argument
aangehaald. Het beeld staat voorop. Volgens een fotograaf is dit iets wat zich door de tijd heen
ontwikkeld heeft:
‘Want vroeger bij die fotoclubs werd er eigenlijk vooral gepraat over het diafragma en over dit
en dat, allemaal over techniek. En dat gaat nu veranderen, het is meer verdieping.’
De amateurfotografen en -schilders beoefening het liefst één techniek binnen de gekozen
disclipline, bijvoorbeeld het gebruik van acrylverf. 13 geïnterviewden beoefenden naast
fotografie, beeldende kunst of schrijven nog een andere kunstvorm, bijvoorbeeld het bespelen
van een muziekinstrument. Opvallend vaak kwam de combinatie fotografie en beeldende kunst
voor. Sommige schrijvers schilderden, deze keuze kan te maken hebben met een voorkeur voor
een individuele kunstvorm. Een van de schrijvers gaf aan bewust de keuze te hebben gemaakt
voor een kunstvorm die niet op het podium plaatsvindt omdat hij daar binnen zijn werk al
genoeg mee te maken heeft.
Inhoudelijk werden er vele persoonlijke redenen gegeven wat betreft motivatie. Een beeldend
kunstenaar wilde bijvoorbeeld een eigen identiteit ontwikkelen in zijn kunst. Twee fotografen
gaven aan dat zij bepaalde dingen uit het leven willen uitbeelden en hiermee vasthouden. Twee
schrijvers vinden hun motivatie in het aantrekkelijk maken van schrijven voor kinderen. De
respondenten blijken bovendien meerdere motivaties te hebben: het een sloot het ander niet uit.
Op een breder vlak gaven deelnemers aan dat zij een passie hebben voor hun discipline, of
simpelweg hun creativiteit willen uiten. Negen deelnemers gaven aan dat het iets is dat zij in
eerste instantie voor zichzelf doen. Vaak hangt deze motivatie samen met het gegeven dat
mensen iets kwijt moeten, het beoefenen van kunst werd zelfs door tien respondenten als een
noodzaak omschreven. Een fotografe omschreef het concreet als volgt:
‘Ik fotografeer puur voor mijzelf, die beelden moeten eruit.’
Anderen gebruiken hun kunst om een gevoel te uiten of iets te verwerken, of een reactie willen
oproepen of een boodschap willen meegeven aan de beschouwer. Nog een andere beweegreden
is het verder ontwikkelen van zichzelf, wat werd omschreven als de uitdagende kant van het
beoefenen.
Erkenning werd ook als motief genoemd om te fotograferen of te schilderen. Acht respondenten
beschreven het als iets wat fijn is om te doen, negen geïnterviewden gaven ontspanning als
reden voor beoefening op. Daarnaast vinden schrijvers hun motivatie in het delen met mensen,
hierbij is niet alleen het tonen van werk maar ook de wisselwerking met het publiek belangrijk.
Een beeldend kunstenaar omschreef hoe haar motivatie veranderde naargelang het beoefenen:
Kunstfactor – De amateurkunstenaar laat zich zien - 12