WELKOM-2014

[ACHTERGROND] PENSIOENEN
dit punt een puur budgettaire invalshoek heeft. Die draagt niet bij aan het
bouwen van een consistent en duurzaam pensioenstelsel.”
Moeten we de omkeerregel – premies aftrekbaar, uitkeringen belast
– wel handhaven “Absoluut. Inkomenstheoretisch is dat de correcte
manier om te handelen. Je draagkracht neemt immers pas toe op het
moment van uitkering; dat is dus het tijdstip om belasting te heffen. Als
we de omkeerregel afschaffen, moeten mensen hun pensioen bij elkaar
sparen van hun netto-inkomen. Op zich zou dat nog wel kunnen, maar het
zou ook betekenen dat de toekomstige uitkeringen onbelast zijn. De vraag
is echter wat er gebeurt als de overheid weer eens geld tekortkomt. Dan
zal ze er niet voor terugdeinzen om alsnog te heffen. Dat zou een dubbele
heffing betekenen. Overheden zijn op dit punt niet echt betrouwbaar.”
Er is een duidelijke trend om mensen meer verantwoordelijk te maken
voor hun eigen pensioentraject. Is dat een goede ontwikkeling “Nee.
De meeste mensen wíllen dit ook niet zelf regelen. En eerlijk gezegd geloof
ik niet dat de doorsnee pensioenopbouwer geschikt is om zelf aan de
knoppen te zitten. Ik denk dat grote groepen er niet in zullen slagen een
voldoende pensioenvoorziening op te bouwen – zelfs niet in combinatie
met de twee andere pijlers van onze oudedagsvoorzieningen: de AOW en
de lijfrente. Daarvoor is de materie te ingewikkeld, verandert er te vaak iets
en zijn mensen gemiddeld te weinig financieel geschoold. Pensioensparen
is een kunst.”
DGA’s met
pensioen in eigen
beheer moeten
regelmatig met hun
adviseur de
bestaande situatie
analyseren
verzekeraars lijkt me niet goed; dat heeft de recente geschiedenis wel
aangetoond. Echte dwang is hier natuurlijk moeilijk, maar alleen als
iemand nadrukkelijk zegt ‘ik wil niet’ zou de regeling achterwege mogen
blijven. Zo’n aanpak is naar mijn idee zowel goed voor de individuele
werknemer als voor de BV Nederland.”
HET PENSIOEN VAN DE DGA
Directeuren-grootaandeelhouders hebben een
bijzondere positie: ze kunnen pensioen opbouwen
in eigen beheer. Dat recht staat echter onder druk
omdat het in de praktijk vaak misgaat: in de opbouw
zelf, of doordat de pensioenreserves worden gebruikt
voor de reguliere bedrijfsvoering. Daardoor is het
toegezegde pensioen op de pensioendatum vaak niet
– of niet voldoende – in liquide vorm aanwezig.
ZWARE SANCTIE
Veel DGA’s met pensioen in eigen beheer worstelen
met het verschil tussen wat ze fiscaal mogen
reserveren en de werkelijke commerciële waarde van
hun pensioenvoorziening. Die laatste is doorgaans
aanmerkelijk hoger dan de eerste. Met de huidige
lage rentestanden kan het verschil wel een factor
één à twee bedragen. De Belastingdienst heeft
aangegeven acuut belasting te zullen heffen over
de hele pensioenvoorziening als het uitkeren van
dividend ten koste gaat van de commerciële waarde
van de pensioenverplichting – een ongekend zware
fiscale sanctie.
27 is. Met behulp van een rekentooltje op de website van de SVB kun je
haar AOW-leeftijd bepalen. Schrik niet: die is ruim 71! Het is weliswaar
een prognose, maar toch. De oorzaak is dat de AOW-leeftijd en de fiscale
pensioenleeftijd worden gekoppeld aan de levensverwachting.”
Wat betekent dat voor de discussie over het toegestane opbouwpercentage
“De pensioenleeftijd
stijgt. Dan is het begrijpelijk dat
er jaarlijks minder kan worden
opgebouwd. De arbeidsperiode in
iemands leven wordt steeds langer;
mijn kamergenoot zal mogelijk de
45 jaar halen. Ga je uit van een
pensioen van zeventig procent van
het gemiddeld verdiende loon, dan
kom je al onder de ééndriekwart procent jaarlijkse opbouw zoals die in de
eerste voorstellen van het kabinet stond. Logisch dus dat het maximaal
toegestane percentage omlaag gaat. Wel jammer is dat de overheid op
Toch lijkt de trend zich door te zetten. Er wordt al geroepen: weg met de
pensioenfondsen! “Met dat laatste ben ik het niet eens. Misschien moeten
we wel eens kijken naar de nu bestaande verplichting voor werknemers
om hun pensioen bij een bepaald fonds op te bouwen. Meer keuze wat dat
betreft lijkt me goed. Maar los daarvan: we moeten pensioenopbouwers
gewoon beter bijstaan dan we nu doen. In mijn proefschrift pleit ik voor
een soort alarmsysteem: jaarlijks moet van elke werknemer worden
vastgesteld of hij wat betreft zijn pensioenopbouw ‘bij’ is of niet. Het
Pensioenregister is daarvoor een
prima uitgangspunt. De politiek
moet natuurlijk wel eerst bepalen
wat een adequaat pensioen is.”
Probleem is dat er bij pensioenopbouwers nog steeds een flinke kloof
bestaat tussen verwachting en werkelijkheid. “Ja, niet zelden trekken
mensen wit weg als ze hun eerste uitkering ontvangen. Valt dat even
tegen! Dat heeft een aantal oorzaken, maar het is vooral kwalijk dat de
pensioengerechtigde blijkbaar niet goed is voorbereid.”
Wat vraagt het om werknemers en ondernemers van nu straks een
redelijk pensioen te bezorgen “In de eerste plaats duidelijke wettelijke
regelingen, die niet om de haverklap worden aangepast. Daarnaast moeten
we de bewustwording verder opvoeren: mensen moeten beter beseffen
dat ze voor hun pensioen moeten sparen – en láng moeten sparen.
Daarom is het voor directeuren-grootaandeelhouders belangrijk dat ze
regelmatig samen met een adviseur kritisch naar hun pensioensituatie
kijken en waar nodig bijsturen. Voor werkgevers is het zaak dat ze hun
collectieve bedrijfspensioenregelingen zo nodig tijdig bijsturen. Pensioen is
immers nog altijd de belangrijkste secundaire arbeidsvoorwaarde. Verder
kunnen we het pensioen beter afstemmen op de inkomensbehoefte.
Tachtigplussers kunnen door hun levenswijze best met wat minder toe;
een geleidelijk dalende uitkering na bijvoorbeeld je vijfenzeventigste is
helemaal niet gek.”
BDO HELPT
BDO helpt DGA’s met pensioen in eigen beheer. Het
is op zich al een technisch ingewikkelde materie, die
nog eens wordt gecompliceerd doordat de fiscus de
DGA op dit gebied steeds scherper volgt. Belangrijk
is om regelmatig een ijkmoment te nemen,
waarbij ondernemer en adviseur samen de situatie
analyseren. Is de bestaande pensioenvoorziening
wel adequaat Is er straks voldoende geld om uit
te keren En zo niet, welke extra maatregelen zijn
er nodig BDO vervult hier graag de rol van luis in
de pels van de ondernemer. In zijn (toekomstige)
belang.
“De doorsnee pensioenopbouwer
is niet geschikt
om zelf aan de
knoppen te zitten”
En wat gebeurt er als blijkt dat
iemand achterloopt met zijn
opbouw “Dan moet automatisch
een aanvullende regeling worden
gestart. Dat kan via een overheidsfonds gaan of via een non-profitorganisatie;
die kunnen een standaardproduct aanbieden. Maar ook
banken en verzekeraars mogen in het gat springen. Alléén banken en
Nog meer “Ja, we zouden wat minder streng kunnen zijn met het
afkoopverbod. Andere landen gaan daar veel soepeler mee om. Dat je het
recht hebt om bijvoorbeeld een kwart van je pensioen af te kopen op het
ingangsmoment vind ik een prima idee. Wel zou die afkoopwaarde alleen
mogen worden besteed voor bepaalde doeleinden, zoals het aflossen van
de eigenwoningschuld. Tot slot pleit ik ervoor om de tweede en derde pijler
van ons stelsel – pensioen en lijfrente – beter op elkaar af te stemmen
door één fiscaal regime te hanteren.” ●
2014 welkom
welkom 2014
24 25