Etnisch gerelateerde verschillen in de straftoemeting.pdf
Etnisch gerelateerde verschillen in de straftoemeting.pdf
Etnisch gerelateerde verschillen in de straftoemeting.pdf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hoewel <strong>de</strong> straftoemet<strong>in</strong>gsvrijheid van <strong>de</strong><br />
rechter groot is, is <strong>de</strong>ze niet onbegrensd: <strong>de</strong><br />
rechter is gebon<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> wet. Uit jurispru<strong>de</strong>ntie<br />
blijkt bovendien dat <strong>de</strong> rechter <strong>in</strong> zijn<br />
strafmotiver<strong>in</strong>g vaak verwijst naar <strong>de</strong> ernst van<br />
het feit, <strong>de</strong> persoon van <strong>de</strong> da<strong>de</strong>r en <strong>de</strong> ernst<br />
van <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n. Hieruit kan wor<strong>de</strong>n<br />
afgeleid dat <strong>de</strong> rechter bij <strong>de</strong> straftoemet<strong>in</strong>g<br />
reken<strong>in</strong>g houdt met on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>lict-,<br />
da<strong>de</strong>r- en slachtofferkenmerken.<br />
Om <strong>in</strong>zichtelijk te maken welke factoren een<br />
rol (kunnen) spelen bij <strong>de</strong> straftoemet<strong>in</strong>g,<br />
zetten we hieron<strong>de</strong>r het straftoemet<strong>in</strong>gska<strong>de</strong>r<br />
uiteen, dat bestaat uit <strong>de</strong>lictkenmerken (juridische<br />
<strong>de</strong>lictkenmerken en <strong>de</strong>lictsomstandighe<strong>de</strong>n),<br />
da<strong>de</strong>rkenmerken, slachtofferkenmerken<br />
en proceskenmerken.<br />
2.3.1 Delictkenmerken<br />
Juridische <strong>de</strong>lictkenmerken geven aan met<br />
welke wettelijke voorschriften <strong>de</strong> rechter <strong>in</strong><br />
het concrete geval te maken heeft. De juridische<br />
<strong>de</strong>lictkenmerken zijn uit <strong>de</strong> tenlastelegg<strong>in</strong>g<br />
af te lei<strong>de</strong>n en hebben betrekk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong><br />
ernst van het feit. Hier wordt aangegeven<br />
voor welk <strong>de</strong>lict <strong>de</strong> verdachte wordt vervolgd<br />
(<strong>de</strong> juridische kwalificatie van het <strong>de</strong>lict) en of<br />
er sprake is van pog<strong>in</strong>g (art. 45 Sr), me<strong>de</strong>plichtigheid<br />
(art. 47 Sr) of samenloop van<br />
strafbare feiten (art. 57 Sr). Op basis van <strong>de</strong>ze<br />
juridische <strong>de</strong>lictkenmerken weet <strong>de</strong> rechter <strong>de</strong><br />
hoogte van het specifieke strafmaximum<br />
waarb<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> straftoemet<strong>in</strong>gsbesliss<strong>in</strong>g<br />
moet wor<strong>de</strong>n genomen.<br />
Naast <strong>de</strong> juridische <strong>de</strong>lictkenmerken zijn er<br />
ook an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>lictkenmerken die <strong>de</strong> straftoemet<strong>in</strong>g<br />
kunnen beïnvloe<strong>de</strong>n. Dit zijn <strong>de</strong>lictkenmerken<br />
die niet direct uit <strong>de</strong> tenlastelegg<strong>in</strong>g<br />
zijn af te lei<strong>de</strong>n en die betrekk<strong>in</strong>g<br />
hebben op <strong>de</strong> ernst van <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n.<br />
Deze factoren geven <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n of<br />
achtergron<strong>de</strong>n bij het <strong>de</strong>lict aan, zoals <strong>de</strong><br />
modus operandus, het motief en <strong>de</strong> mate<br />
waar<strong>in</strong> het slachtoffer aanleid<strong>in</strong>g gaf tot het<br />
plegen van het <strong>de</strong>lict. Deze <strong>de</strong>lictsomstandighe<strong>de</strong>n<br />
zijn echter niet opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> data<br />
die we gebruiken voor dit on<strong>de</strong>rzoek. Daarom<br />
kunnen ze niet betrokken wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> analyses.<br />
2.3.2 Da<strong>de</strong>rkenmerken<br />
Naast <strong>de</strong> <strong>de</strong>lictkenmerken vormen <strong>de</strong> da<strong>de</strong>rkenmerken<br />
een an<strong>de</strong>r belangrijk element bij<br />
<strong>de</strong> straftoemet<strong>in</strong>g. Omdat <strong>de</strong> focus van het<br />
huidige on<strong>de</strong>rzoek ligt op <strong>de</strong> rol van etniciteit<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> straftoemet<strong>in</strong>g, noemen we hier kort <strong>de</strong><br />
overige da<strong>de</strong>rkenmerken die <strong>de</strong> straftoemet<strong>in</strong>g<br />
zou<strong>de</strong>n kunnen beïnvloe<strong>de</strong>n. Eer<strong>de</strong>r<br />
on<strong>de</strong>rzoek richt zich <strong>in</strong> het algemeen met<br />
name op <strong>de</strong> verban<strong>de</strong>n van geslacht en ras/<br />
etniciteit met straftoemet<strong>in</strong>g en <strong>in</strong> m<strong>in</strong><strong>de</strong>re<br />
mate op overige da<strong>de</strong>rkenmerken. An<strong>de</strong>re<br />
kenmerken die ook van belang zou<strong>de</strong>n kunnen<br />
zijn, zoals gezondheid en sociaaleconomische<br />
status, hebben veel m<strong>in</strong><strong>de</strong>r aandacht<br />
gekregen <strong>in</strong> eer<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek. De re<strong>de</strong>n<br />
hiervoor is dat <strong>de</strong>ze gegevens over het algemeen<br />
ontbreken <strong>in</strong> officiële gegevensbestan-<br />
24