Leven lang leren voor vitaliteit

Inleiding
1
1.1 Een leven lang leren op de politieke agenda
Het begin van de 21 ste eeuw wordt gekenmerkt door een grote mate van dynamiek.
Internationale bewegingen hebben grote invloed op onze nationale economie en cultuur.
De economie globaliseert, doordat logistiek en informatievoorziening steeds sneller gaan en
grotere afstanden kunnen overbruggen: de wereld wordt kleiner. Technologie en wetenschap
ontwikkelen zich in razend tempo, waardoor innovatie een forse impuls krijgt. Innovatie wordt
door effectieve netwerkverbindingen (zowel digitaal als sociaal) ook steeds internationaler.
Nationale grenzen vervagen hierdoor. En als antwoord hierop maakt de Europese Unie een
beweging voorwaarts: meer lidstaten en steeds openere grenzen versterken de dynamiek, vanuit
een beleidsfilosofie dat de aanval de beste verdediging is. Legale en illegale migranten zoeken de
voordelen van het rijke Westen, waardoor niet alleen economisch, maar ook cultureel grote
veranderingen gaande zijn of op komst zijn.
Politiek zien we twee reacties op deze ontwikkelingen: de beleidselite omarmt, in navolging van
het Europese beleid, de globalisering en probeert met economische en sociale maatregelen
(open marktbeleid, flexibilisering van de arbeidsmarkt, kennis- en innovatiebeleid) de
Nederlandse economie mee te laten ontwikkelen in de internationale vaart der volkeren. Er is
echter ook een reactionaire ontwikkeling zichtbaar, zowel ter linker- als ter rechterzijde, waarin
de internationale ontwikkelingen worden genegeerd of met xenofobe uitlatingen worden
gepareerd. In het politieke debat staan neo-liberale vernieuwingsdrang en reactionair
conservatisme lijnrecht tegenover elkaar.
3