Leven lang leren voor vitaliteit

acquisitie-en-participatie metafoor. In beide gevallen is het individu een belangrijke actor. Het
individu leert, via studie of in interactie met anderen. Leren in interactie met anderen verwijst
naar het leren in een sociale omgeving. Die sociale omgeving kan op verschillende niveaus
uitgewerkt en vergroot worden. Zoals leren in teams, leren in organisaties, leren in
communities of practise (Wenger, 1998), leren in de regio, leren in netwerken. Deze niveaus van
sociale omgeving overlappen elkaar echter gedeeltelijk en daarom wordt hier het volgende
onderscheid aangehouden:
Het lerende individu als de lerende basiseenheid;
• Het lerende netwerk waarbij de compositie van een netwerk bepalend is voor het leren van dat
netwerk en voor de individuen daarbinnen;
• De lerende organisatie als verbijzondering van het lerende netwerk waarbij ontwikkeling van
organisatie en aangesloten individuen plaatsvindt in de organisatiecontext.
Een vierde, eigenlijk afgeleide, invalshoek heeft betrekking op de werking van het bestaande
systeem voor een leven lang leren. Hier wordt het concept van een leven lang leren benaderd
vanuit de vraag hoe een leven lang leren georganiseerd is. Daarvoor worden vier dimensies
onderscheiden: de programmeerbaarheid, de aanbieders, de verantwoordelijkheid en de
stimulering.
• De formaliteit van leren biedt inzicht in de mogelijkheden om leren te organiseren en te
programmeren;
Op de markt organiseren de aanbieders aanbod op basis van vragen;
De verantwoordelijkheid voor een leven lang leren is verdeeld over verschillende actoren;
•
Stimulering refereert aan de vraag hoe vanuit de verschillende motieven, functionaliteiten en
niveaus een leven lang leren gestimuleerd dan wel afgedwongen wordt.
13