Maatschappelijk verantwoord ondernemen 2012

ELTA en
aatschappelijk
erantwoord
ndernemen
n 2012

Colofon
Dit MVO-verslag over 2012 is
een uitgave van de afdeling
Communicatie en Public
Affairs van DELTA N.V.
Redactie:
Luppo Huizenga
Mariska van der Hulst
Vormgeving:
Miriam de Vos
Fotografie:
Skypictures
Drukwerk:
Drukkerij LNO, Zierikzee
Voor vragen, opmerkingen
of suggesties kunt u
contact opnemen met de
afdeling Communicatie
en Public Affairs via
telefoonnummer
0118 882000 of via
info@DELTA.nl.
DELTA N.V.
Afdeling Communicatie
en Public Affairs
Poelendaelesingel 10
4335 JA Middelburg

‘Zeeland is mooi’, zei ik.
‘Té mooi voor mij’,
antwoordde Dies.

INHOUD
1 | Kerncijfers 8
tekst: benn flore | uit: zeeland verhalenbundel van zeeuwse bodem deel 2 | bola-editions.be foto: lely vletten scouting oosterschelde
2 | Over dit verslag 9
3 | DELTA en mvo 10
4 | Bedrijfsstrategie 14
5 | Profiel en resultaten 18
6 | mens 22
7 | milieu 30
8 | resultaat 42
Bijlage | personalia 50
Zeeland vanuit de lucht
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
heeft alles te maken met onze leefomgeving.
In de derde editie van dit verslag illustreren
we de mvo-rapportages met luchtbeelden van
onze thuisregio Zeeland. De foto’s zijn voorzien
van tekstfragmenten uit bekend werk van
dichters, schrijvers en musici.
Mooi landschap, door de combinatie van
beeld en woord extra geaccentueerd.

‘Het bedorven loof en de
knollen zijn verdwenen,
het stukje akker is
grondig omgeploegd’

tekst:vicky hartman | uit: zeeuws meisje | uitgeverij gianotten, amsterdam 2006 foto: akker in de wilhelminapolder

1 | KERNCIJFERS
Mens
Formatie
2.954 medewerkers (70% man/30% vrouw)
full time: 81%
contract voor onbepaalde tijd: 94%
Veiligheid (aantal incidenten)
2012 2011 2010
Letsel met verzuim 7 9 13
Letsel zonder verzuim 16 14 10
Overige voorvallen 238 90 125
Totaal 261 113 148
Verzuim
2012 2011 2010
4,1% 4,2% 3,8%
Tevredenheid medewerkers
2012 2011 2010
86% 86% 85%
Milieu
Aandeel CO 2
-neutrale en hernieuwbare energie
2012 2011 2010
CO 2
-neutraal: 27,2%, waarvan 28,3% waarvan 25,9% waarvan
Nucleair: 17,3% 18,0% 15,9%
Hernieuwbaar*: 9,9% 10,3% 10,0%
(*wind/water/biomassa)
CO 2
-uitstoot DELTA (g/kWh)
2012 2011 2010
421,3 CO 2
376,6 CO 2
381,5 CO 2
Resultaat
Financieel
2012 2011 2010
Omzet: € 2,2 miljard € 2,2 miljard € 2,1 miljard
Netto resultaat: € 81 miljoen € 82,7 miljoen € 87 miljoen*
(*alleen kernactiviteiten)
Maatschappelijk resultaat (in €)
2012 2011 2010
Dividend: 40 miljoen 40 miljoen 50 miljoen
Investeringen in onderwijs: 500.000,- 500.000,- 500.000,-
DELTA Zeeland Fonds: 398.326,- 338.200,- 361.380,-
Sponsoring: 530.000,- 833.700,- 1.107.500,-
8

2 | OVER DIT VERSLAG
Deze MVO-rapportage belicht DELTA’s meest relevante activiteiten voor de Zeeuwse belanghebbenden.
Daardoor ligt de nadruk op de energie-activiteiten van het bedrijf, in het bijzonder
op de groepsmaatschappijen en joint ventures.
De afvalverwerkingsactiviteiten zijn volledig ondergebracht bij dochteronderneming Indaver.
Indaver brengt zelf een MVO-rapportage uit (‘2012 – Duurzaamheidsverslag van de Indavergroep’,
te downloaden via www.indaver.be).
Ook waterbedrijf Evides, waarin DELTA een belang heeft van 50%, is niet meegenomen in deze
uitgave. Evides brengt via www.evides.nl zelf verslag uit over het MVO-beleid en de activiteiten
die hieruit voortvloeien.
Groepsmaatschappijen activiteit aandeel
DELTA Netwerkbedrijf transport en beheer 100%
Indaver N.V. afvalbeheer 75%
Windpark Kreekraksluis: windturbinepark 100%
Joint Ventures activiteit aandeel
EPZ NV kolen-, kerncentrale, windturbines 70%
Sloe Centrale Holding BV gascentrale 50%
BMC Moerdijk BV biomassacentrale 50%
Sloewind BV windturbinepark 50%
Windpark Distridam VOF windturbinepark 50%
Evides NV waterbedrijf 50%
De belangrijkste informatie over de elektriciteitsproductie wordt in deze rapportage samengevat
weergegeven. Uitvoeriger informatie is te vinden op www.epz.nl, www.sloecentrale.nl en
www.bmcmoerdijk.nl.
Bij de samenstelling van dit verslag is zoveel mogelijk rekening gehouden
met de ‘Richtlijnen voor duurzaamheidsverslaggeving’ van
het Global Reporting Initiative (GRI). De GRI-inhoudsopgave is te
vinden op www.DELTA.nl/mvo. DELTA neemt deel aan de transparantiebenchmark
van het Ministerie van Economische Zaken en streeft
ernaar zijn positie op deze lijst jaarlijks verder te verbeteren.
9

3|DELTA E

N MVO
‘Dat palen soms in water wonen
en zonder leven
elke golf doen omslaan zal wel
geen mens verbazen’
tekst: johanna kruit | paalhoofden | uit: voorheen te orisande foto: golfbrekers in domburg

Financieel en maatschappelijk resultaat
De binding tussen DELTA en Zeeland is uniek,
door het publieke eigendom en omdat een groot
deel van de Zeeuwen klant is en één of meerdere
diensten afneemt van de ‘multi-utility
company’. De binding met de regio beschouwt
DELTA als één van de drie strategische pijlers,
naast het multi-utility-karakter en onze zelfstandige
positie. DELTA draagt in economisch opzicht
bij aan Zeeland: als werkgever, als leverancier en
als afnemer van diensten. Daarnaast werken we
aan maatschappelijk rendement op het gebied
van onderwijs, cultuur, sport en welzijn.
Door de voortdurende, ongunstige situatie op de energiemarkt
en de matige economische omstandigheden hebben we medio
2012 gekozen voor een herziening van onze bedrijfsstrategie.
De nieuwe koers moet het financieel fundament van de
onderneming verder versterken. Behoud van het multi-utility
concept, beperking van het risicoprofiel en verbetering van
het rendement bieden de beste garantie voor het zelfstandig
voortbestaan van DELTA. Daardoor kan het bedrijf een bijdrage
blijven leveren aan de regionale Zeeuwse economie.
We hebben veel aandacht besteed aan de bespreking van de herziene strategie met onze
aandeelhouders, werknemers en andere belanghebbenden. Door de verschillende strategische
opties in alle openheid naast elkaar te zetten werd inzichtelijk waarom de nu gekozen lijn wat
ons betreft de beste is. Intussen ontwikkelen onze aandeelhouders een eigen aandeelhoudersstrategie
die in de loop van 2013 bekend zal worden. Op verzoek draagt DELTA daaraan bij door
informatie te bieden tijdens een reeks voorbereidende sessies. Door deze open manier van
communiceren ontstaat een constructieve samenwerking waarbij alle belangen zorgvuldig
worden meegewogen.
Ondanks de beperkende bedrijfseconomische realiteit wordt ‘werken aan energietransitie’ in
ons strategisch plan als een van de uitgangspunten genoemd. In een aantal concrete projecten
werd die keuze het afgelopen jaar zichtbaar.
Samen met andere Zeeuwse organisaties hebben we in 2012 gezocht naar draagvlak voor onze
plannen om de kolencentrale in Borssele volledig geschikt te maken voor biomassa. Dat zou een
flinke CO 2
-reductie betekenen en het aandeel duurzaam opgewekte elektriciteit zou aanzienlijk
stijgen. Zeeuwse overheden, industrie en energiebedrijven ondersteunen dit project. Ook de
belangrijkste Zeeuwse milieuorganisaties zijn positief. Zij vinden dat duurzaam toegepaste
biomassa een waardevolle oplossing biedt zolang grootschalige opwekking van elektriciteit
door windturbines op zee nog zeer kostbaar is. In de loop van 2013 wordt bekend of bestuurlijk
Den Haag de plannen ondersteunt en mede mogelijk maakt.
Het afgelopen jaar stond ook in het teken van de vernieuwing van windpark Kreekrak. In het
nieuwe park komen 31 turbines, waarvan er 16 van DELTA zijn. Het windpark zal ongeveer
200.000 Megawatt per jaar gaan produceren, ongeveer 7 tot 10 keer meer dan het oude park.
De divisie Netwerken loopt goed op schema met invoering van de slimme meter. In 2012 werden
13.556 van deze meters geplaatst, ruim boven de planning. DELTA biedt huishoudens in Zeeland
daarnaast andere handreikingen om duurzamer om te gaan met energie. Zo biedt DELTA Comfort
Wijzer op een gemakkelijke manier inzicht in het eigen verbruik, waardoor besparen eenvoudiger
wordt. En met het nieuwe DELTA ZonGarant, een all-in zonne-installatie, kunnen consumenten
rekenen op een gegarandeerde energie-opbrengst.
12

3 | DELTA EN MVO
Vooruitblik
De komende jaren voert DELTA een terughoudend investeringsbeleid. Voor de energiemarkt - met
hoge brandstofkosten en lage verkoopopbrengsten - zijn de vooruitzichten ongunstig waardoor
we een sobere lijn aanhouden. De nadruk ligt op optimalisering van de huidige opwekcapaciteit.
Door efficiënte en flexibele centrales - die kunnen worden ingezet op momenten dat dat prijstechnisch
het meest gunstig is - wordt het financieel rendement zoveel mogelijk opgevoerd. Bij
nieuwe investeringen - bij voorkeur in Zeeland - wordt daarnaast gekeken naar verdere vergroting
van het CO 2
-arme deel van de brandstofmix. De meest reële opties daarbij zijn: windenergie,
biomassa, groen gas, getijdenenergie, restwarmte en zonne-energie gericht op huishoudens.
Binnen de divisie Netwerken wordt verder gewerkt om de transitie naar decentrale en kleinschaliger
opwekking van elektriciteit mogelijk te maken. Vanaf 2014 zal de slimme meter,
die bijdraagt aan bewuster energieverbruik, grootschalig worden ingevoerd. Dat geldt ook voor
de in het voorjaar van 2013 geïntroduceerde DELTA Comfort Wijzer,
waarmee huishoudens inzicht krijgen in hun energieverbruik,
vaak een eerste stap op weg naar besparing.
Onze productieprocessen zijn belastend voor het milieu.
We zijn ons ervan bewust dat het belangrijk is daar zorgvuldig
mee om te gaan en er verantwoording over af te leggen.
Maar maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) gaat
over meer. De vraag hoe we vormgeven aan ons personeelsbeleid
en de manier waarop we de binding met de samenleving
tot uiting laten komen horen evenzeer thuis in deze rapportage.
Voor een energie- en afvalverwerkingsbedrijf springen echter
de milieu-aspecten het meest in het oog.
Voor een bedrijf als het onze - in publieke handen - is transparantie
over prestaties op het gebied van ‘mens, milieu en resultaat’
extra belangrijk. Met deze derde rapportage willen we bijdragen
aan heldere verslaglegging. Omdat we MVO-beleid beschouwen
als integraal onderdeel van onze bedrijfsvoering gaan we vanaf
volgend jaar over op een geïntegreerde rapportage. In het
voorjaar van 2014 zullen we, tegelijk met de bekendmaking van
de jaarrekening, verslag uitbrengen over de belangrijkste
MVO-prestaties.
Rob Frohn
CEO
Maatschappelijk verantwoord: mens,
milieu en resultaat
Als de talenten van onze medewerkers in het
verlengde liggen van de doelstellingen van
onze organisatie, zijn we effectiever en komen
onze professionals beter tot hun recht.
Binnen onze organisatie dragen zorgvuldige
selectie, training en opleiding en de bevordering
van interne mobiliteit daaraan bij. We stimuleren
onze werknemers bewust om te gaan met hun
loopbaan en privé-situatie. Daarnaast wordt binnen
de regio gewerkt aan goede onderwijsvoorzieningen
en instroomtrajecten, zodat DELTA ook in de
toekomst over goed personeel kan beschikken.
CO 2
-neutraal in 2050
Verstandig gebruik van grondstoffen en
vermindering van de impact van de productieprocessen
op de leefomgeving is belangrijk.
Dat geldt in het bijzonder voor een energie- en
afvalverwerkingsbedrijf. Wij richten ons in de
eerste plaats op terugdringing van CO 2
-uitstoot
om klimaatverandering tegen te gaan.
Schonere productieprocessen die voldoen aan
voorwaarden op het gebied van betrouwbaarheid,
betaalbaarheid en milieu-impact leiden tot
realistische doelstellingen: stap voor stap naar
CO 2
-neutrale opwekking van elektriciteit in 2050.
13

4|Bedrijfs
‘En ’t tij kwam
in en ’t tij ging uit;
‘t water rees
en viel’

tekst: nescio | uit: de uitvreter | uitgeverij nijgh & van ditmar, 1933 foto: weervisserij in de oosterschelde
strategie

DELTA staat voor het behoud van het multi-utility aanbod, beperking van het risicoprofiel,
verhoging van het rendement en waarborging van de sociaal-economische impact in Zeeland.
Het multi-utility concept biedt DELTA een stabiele basis. De spreiding van de activiteiten over
verschillende business-segmenten (energie, netwerken, afvalverwerking en multimedia)
verlaagt het risicoprofiel van de onderneming en maakt dat DELTA minder gevoelig is voor
conjuncturele schommelingen. DELTA heeft het schaalnadeel gecompenseerd door risicospreiding
en stabiele inkomsten.
Twee dienstverleningsconcepten
Energie en netwerken
Indaver onderscheidt twee dienstverleningsconcepten
voor twee aparte markten. In het
business-segment Industrieel & Gevaarlijk afval
neemt het bedrijf een leidende positie in op de
Noordwest-Europese markt met het Total Waste
Management-concept en de thermische verwerking
van gevaarlijk afval. Dat concept houdt in dat een
totaalpakket wordt geboden dat begint bij advies
en preventie van afval en eindigt bij verwerking en,
desgewenst, volledige exploitatie van installaties.
In verschillende typen installaties wordt zoveel
als mogelijk materiaal teruggewonnen.
Het overige materiaal wordt verbrand en
tegelijkertijd wordt energie opgewekt.
Public waste PartnershipS is het dienstverleningsconcept
waarmee de markt voor huishoudelijk
en vergelijkbaar bedrijfsafval wordt benaderd.
In België, Nederland en Ierland is Indaver op dit
terrein een belangrijke partner voor overheden.
De belangrijkste verwerkingsmethoden binnen
dit segment zijn recycling en verbranding in
combinatie met energieproductie.
De situatie op de energiemarkt is ongunstig door hoge inkoopprijzen
van sommige grondstoffen, overcapaciteit en de haperende
economie. De gelimiteerde financiële slagkracht en de bedrijfseconomische
realiteit zijn beperkende randvoorwaarden voor
DELTA’s strategie op dit moment. We richten ons desondanks
op de schaarse en kansrijke mogelijkheden die er zijn.
Op middellange termijn streeft DELTA naar een brandstofmix
die bestaat uit kernenergie, gas en duurzame opwekking van
elektriciteit, ieder ongeveer eenderde van het totaal. Daarmee
is tweederde van de door DELTA geproduceerde elektriciteit
CO 2
-neutraal. Het huidige productiepark biedt qua omvang een
goede uitgangspositie voor de korte en middellange termijn.
Kleinschalige en decentrale opwek wordt steeds belangrijker.
DELTA zet daarop in als netbeheerder (door het net hiervoor
geschikt te maken) en door commerciële activiteiten, bijvoorbeeld
door de introductie van ‘ZonGarant‘.
Afvalverwerking
Alle afvalverwerkingsactiviteiten zijn ondergebracht in dochteronderneming
Indaver, voor 75% eigendom van DELTA.
Het hoofdkantoor is gevestigd in het Belgische Mechelen en
richt zich op overheden (vooral in België, Nederland en Ierland) en industrie (Noordwest-Europa)
met een volledig aanbod afvalverwerkingsmethoden. Indaver is vooral in de volgende sectoren
actief: chemie, farmacie, automobielindustrie en elektronica.
Voorheen werd het merendeel van de omzet in België gerealiseerd, intussen leveren alle
businessregio’s (België, Nederland, Ierland & UK en Duitsland) een substantiële bijdrage aan
het resultaat van de onderneming.
16

4 | Bedrijfsstrategie
Door overnames en de ontwikkeling van nieuwe activiteiten
is het werkterrein van Indaver in Noordwest-Europa de
afgelopen jaren flink uitgebreid. Momenteel draait het om
verdere consolidatie: het creëren van één merk en één bedrijf dat
met een tweetal eenduidige marktconcepten (zie inzet op pagina
16) groei wil realiseren. De nadruk ligt sterk op internationale
samenwerking op alle niveaus; directie en management,
binnen de business-segmenten en ook bij de ondersteunende
diensten vindt kennisuitwisseling plaats. Indaver is in Europa
intussen de nummer twee op het gebied van de verwerking van
gevaarlijk afval.
Multimedia
Méér dan internet
Willem Jan Krab, manager businessunit multimedia:
“Er ligt een wereld aan onze voeten, want voor
dienstverleners en consumenten zijn de voordelen
van de voortschrijdende internettechnologie
enorm. Alles draait om toegankelijkheid.
Allerlei diensten worden bereikbaarder door
internettechnologie en dankzij de goede infrastructuur
die we in Zeeland hebben. Voor ons is
belangrijk dat we méér willen bieden dan ‘slechts’
goede infrastructuur en internettoegang. We willen
toe naar totaalconcepten, die we per branche
gaan invullen. Daarom werken we samen met het
onderwijs, de toeristische sector en de zorg.
Samen zoeken we naar het antwoord op de vraag
op welke manier de student, de toerist of de
patiënt baat kan hebben bij dienstverlening op
maat, die we met behulp van moderne technologie
in de huiskamer brengen.”
De multimediadienstverlening van DELTA en ZeelandNet richt
zich vooral op consumenten en de zakelijke markt in Zeeland.
DELTA biedt via het kabelnet doorgifte van televisie- en radiozenders,
telefonie-, en internetdiensten. DELTA en ZeelandNet
willen met een up-to-date dienstenpakket en een bovengemiddeld serviceniveau zakelijke klanten
en consumenten aan zich binden. Door inhoudelijke samenwerking met branches (onderwijs,
zorg) wil de internetprovider zijn positie in de regio verder versterken.
Zelfstandigheid en sociaal-economische impact
Onder andere door de hoofdkantoorfunctie en de consumentenbestedingen van DELTAmedewerkers
draagt DELTA € 600 miljoen bij aan het Bruto Regionaal Product. Daarnaast is het
dividend voor provincie en gemeenten een belangrijke financiële motor achter lokale en regionale
beleidsinitiatieven. Een zelfstandig voortbestaan is de beste garantie voor de instandhouding
van werkgelegenheid en zorgt voor een substantiële bijdrage aan de regionale economie.
17

5|Profiel en

‘Hier aan de kust,
de Zeeuwse kust
waar de mensen onbewust
zin in mosselfeesten krijgen’
tekst: peter slager | bløf | afkomstig van het album “naakt onder de hemel” foto: mossel percelen oosterschelde
resultaten

DELTA is een zelfstandige multi-utility-onderneming op het gebied van energie, netwerken
en afvalverwerking. De aandelen zijn in het bezit van Zeeuwse, Brabantse en Zuid-Hollandse
gemeenten en de provincie Zeeland. Het hoofdkantoor van DELTA is gevestigd in Middelburg.
Bij het bedrijf werken ongeveer 3.000 mensen.
Energie
Naast de opwekking van elektriciteit en de handel in energie levert DELTA gas en elektriciteit
aan particuliere en zakelijke klanten in Nederland. In Zeeland biedt DELTA behalve energie ook
digitale diensten (internet, telefonie, tv- en radiosignalen) en water via de deelneming in Evides.
Met deze multi-utility-benadering bedient de onderneming een groot deel van de huishoudens
en de zakelijke markt in Zeeland en in toenemende mate ook daarbuiten.
Naast fossiele brandstoffen en hernieuwbare energie gebruikt DELTA kernenergie om elektriciteit te produceren.
Ruwweg een derde van de stroom wordt, via joint ventures in exploitatie-maatschappijen,
CO 2
-neutraal opgewekt. DELTA streeft ernaar om in 2050 CO 2
-neutraal elektriciteit te produceren.
Opwekcapaciteit DELTA Energy BV
EPZ (70% eigendom)
Brandstof kerncentrale: uranium
Vermogen: 512 MW (DELTA: 70%)
Brandstof kolencentrale: kolen en biomassa
Vermogen: 426 MW (DELTA: 70%)
ELSTA (25% eigendom)
Brandstof: gas
Vermogen: 405 MW (DELTA: 50% van de reststroom)
Sloecentrale (50% eigendom)
Brandstof: gas
Vermogen: 870 MW (DELTA: 50%)
Biomassacentrale (50% eigendom)
Brandstof: pluimveemest
Vermogen: 36,5 MW (DELTA 100%)
Windparken (eigendom, deelnemingen en contracten)
DELTA eigendom: 30 MW
Deelnemingen: 42 MW
Contracten: 27 MW
Totaalvermogen: 99 MW
Warmtekrachtkoppeling
Totaalvermogen: 60 MW (DELTA: 100%)
Zonne-energie
Zonnepark Willebroek (B) (49% eigendom)
Totaalvermogen: 2,6 MWp (DELTA: 100%)
Netwerken
DELTA Netwerkbedrijf B.V. (DNWB) en DELTA Infra B.V. maken deel uit van het segment Netwerken.
DNWB is de regionale netbeheerder in de zin van de elektriciteits- en gaswet. Het bedrijf is verantwoordelijk
voor het beheer van de distributienetwerken voor gas en elektriciteit. DELTA Infra zorgt
voor de uitvoering van de aanleg van en het onderhoud aan deze netten. Daarnaast verzorgt deze
divisie de aanleg van en het onderhoud aan de waterleidingnetten van Evides waterbedrijf en het
kabelnetwerk van DELTA. Verder voert DELTA Infra activiteiten uit op het gebied van onder andere
hoogspanning en meettechniek, zowel in Zeeland als in de rest van Nederland.
20

4 | Profiel en resultaten
Afvalverwerking
Alle bedrijfsactiviteiten op het gebied van afvalverwerking zijn samengebracht in dochteronderneming
Indaver N.V., 75% eigendom van DELTA. Indaver richt zich op overheden (vooral in
Nederland, België en Ierland), medische instellingen en industriële bedrijven (België, Duitsland,
Nederland, Ierland & UK, Italië en Portugal). Indaver verwerkt het afval voor het grootste deel
in eigen installaties, maar ook in installaties van andere partijen. De onderneming beschikt
over meerdere afvalverwerkingstechnieken waaronder recycling, verwerking tot biomassa en Waste-to-Energy:
afvalverbranding gecombineerd met energieproductie.
Financiële resultaten DELTA N.V. in 2012
Financiële highlights (in mln €)
DELTA deed het goed in 2012. Het netto resultaat over het afgelopen
jaar bedroeg 81 miljoen euro; de omzet bleef stabiel op
bijna 2,2 miljard euro. Het uitblijven van economisch herstel en
overcapaciteit op de elektriciteitsmarkt hadden een negatief
effect. Dankzij de multi-utility strategie liet DELTA desondanks
stabiele resultaten zien.
2012 2011
Netto-omzet 2.172 2.185
Bruto marge 649 655
EBITDA 293 282
Netto resultaat 81 83
Investeringen in (im)materiele vaste activa 110 168
Net Debt 538 622
De daling van de resultaten bij de productie van elektriciteit is
tekenend voor de situatie waarin de Noordwest-Europese energiemarkt
zich bevindt. Binnen dit bedrijfsonderdeel daalde de
Aantal medewerkers (in FTE)
Medewerkers 2.955 2.960
brutomarge met meer dan 30%. Binnen het segment Netwerken
werd goed gepresteerd, DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) en DELTA
Infra realiseerden in 2012 een uitstekend financieel resultaat. Bij DNWB is dat ten dele het gevolg
van de door de Energiekamer gereguleerde tariefontwikkeling voor het transport van elektriciteit
en gas. DELTA Infra wist enkele belangrijke nieuwe opdrachten te verwerven. Ook binnen het business-segment
multimedia kon het jaar met goede cijfers worden afgesloten.
Afvalverwerkingsbedrijf Indaver, waarin DELTA een belang heeft van 75%, behaalde voor het eerst
in zijn bestaan een omzet van meer dan 500 miljoen euro. De hoge bezettingsgraad van de installaties
en de ingebruikname van de nieuwe verbrandingsinstallatie voor medisch afval in Antwerpen
droegen bij aan het gunstige resultaat. De nieuwe afvalverbrandingsinstallatie in Meath
(Ierland) heeft een eerste volledig kalenderjaar goed gedraaid.
Het resultaat uit deelnemingen steeg naar 77,7 miljoen euro, in
2011 bedroeg dit 71,8 miljoen euro. Waterbedrijf Evides boekte
een even goed resultaat als vorig jaar. EPZ werd dit jaar voor
70% meegenomen in de resultaten, nadat in 2011 een extra
20%-belang werd verworven. De verkoop van de deelneming in
N.V. KEMA droeg ook bij aan het resultaat.
Omzetverdeling (in mln €)
2012 2011
Levering electriciteit 1.084 1.002
Levering gas 337 424
Transport elektriciteit & gas 112 105
Kabel, internet en telecommunicatie 75 72
Afvallogistiek en milieudiensten 505 499
Overige omzet 59 83
Totaal Netto omzet 2.172 2.185
Netto resultaat toekomend aan
de aandeelhouders 81 83
21

6|M
‘Duizendmaal reden we over de br
beneden ons de groene ruiten van
water over elkaar heen schuiven’

ens
tekst: ed leeflang | de oosterschelde | uit: de bundel ‘bewoond als ik ben’ | uitgeverij de arbeiderspers foto: de pijlerdam
ug, zagen
onbreekbaar

Bevlogen medewerkers
Wij beschouwen onze medewerkers als individuen die enerzijds onderdeel
willen zijn van een groter geheel en anderzijds over individuele vrijheid
willen beschikken om naast de organisatiedoelen ook persoonlijke doelen te
kunnen realiseren. Door de arbeidsmarktomstandigheden zien we ‘duurzame’
inzetbaarheid van onze medewerkers als een kritische succesfactor bij het
realiseren van de organisatiedoelen.
Onderzoek wijst uit dat ontplooiingsmogelijkheden en inspirerend leiderschap
een gunstige invloed hebben op de motivatie en de inzetbaarheid van onze
medewerkers. We zijn ervan overtuigd dat bevlogen medewerkers tot meer in
staat zijn en langer gemotiveerd en vitaal blijven.
In onze visie is de medewerker zelf verantwoordelijk voor zijn functioneren,
zijn persoonlijke ontwikkeling en de keuzes die hij maakt. We zien daarbij
echter wel een belangrijke rol weggelegd voor de leidinggevende die hem
inspireert en ondersteunt en zorgt dat onderwerpen als vitaliteit, motivatie
en persoonlijke ontwikkeling vast op de agenda staan. De afdeling HR heeft
daarbij een faciliterende rol.
24

6 | Mens
Motivatie aanboren en een werkklimaat creëren waarin talent
tot zijn recht komt, daar gaat het om bij DELTA. Op meerdere
manieren proberen we geschikte en bevlogen mensen aan onze
organisatie te binden en ervoor te zorgen dat hun competenties in
het verlengde liggen van DELTA’s doelstellingen. We gaan daarbij
uit van een gedeelde verantwoordelijkheid. De werkgever zorgt
voor een optimale en veilige werkomgeving met zoveel mogelijk
ontplooiingskansen en van de werknemer wordt verwacht dat
hij bewust werkt aan zijn loopbaan en actief bijdraagt aan zijn
eigen ontwikkeling.
Bezetting en formatie
Bij DELTA (inclusief deelnemingen) werkten op 31 december 2012 2.954 medewerkers. Binnen
de Zeeuwse DELTA-divisies werkt ruim 80% full time. Bijna 70% is man en 94% werkt op basis
van een contract voor onbepaalde tijd. De gemiddelde leeftijd (43,6 jaar) is de afgelopen jaren
iets gestegen en ten opzichte van vorig jaar gelijk gebleven.
Aantal FTE
2012 2011 2010
totaal: 2.954 2.975 3.197
Instroom/uitstoom
Door de leeftijdsopbouw verlaat de komende jaren een
relatief grote groep collega’s DELTA. Ongeveer 20% van de
medewerkers zal uitstromen. Binnen de divisie Infra is daarom
een programma gestart dat werk en opleiding combineert.
Het doel is om hiermee jonge monteurs te werven en deze zelf
verder op te leiden.
Instroom/uitstroom
2012 2011 2010
Instroom 132 131 110
Uitstroom 111 155 187
Nieuwe aanwas
In samenwerking met opleidingsbedrijf Installatie-
Werk Brabant-Zeeland en het Markiezaat College
in Bergen op Zoom startte DELTA Infra in 2012 een
eigen tweejarige vakopleiding: de DELTA Infra
vakopleiding (DIVO). Van de 100 aanmeldingen
werden 17 studenten geselecteerd: zij zijn
intussen op weg en kunnen zich straks Monteur
data/elektra of Monteur gas/water noemen.
Als het opleidingsprogramma succesvol wordt
doorlopen, kunnen de deelnemers rekenen op
een baan bij DELTA Infra. Op deze manier wordt
niet alleen de verwachte uitstroom van personeel
de komende jaren gecompenseerd. Door deze
‘on-the-job-training’ wordt ook de vakkennis
van de oude garde overgedragen op de jonge
monteurs in spé.
25

DELTA wil daarnaast de doorstroming van medewerkers bevorderen om op die manier het
eigen potentieel zoveel mogelijk aan te boren en te behouden. Dat biedt medewerkers kansen
en er wordt bespaard omdat er minder gebruik gemaakt hoeft te worden van inleenkrachten.
Afgesproken is dat vanaf 2012 80% van de functies met interne kandidaten vervuld moeten worden.
Inzetbaarheid en motivatie
DELTA streeft naar duurzaam inzetbare medewerkers. Zolang stressfactoren binnen de
organisatie beperkt blijven en de motivatie van het personeel juist goed op peil blijft, kan DELTA
profiteren van professionals die zich voor langere tijd willen inzetten voor het bedrijf. In dat
kader werd in 2012 werk gemaakt van het vergroten van de interne mobiliteit.
Door onderzoek van Arbodienstverlener ‘365’ is in 2012 in beeld gebracht hoe het staat met de
inzetbaarheid en motivatie van onze medewerkers. Uit het onderzoek komt naar voren welke
zaken binnen de organisatie tot stress leiden en welke factoren juist zorgen voor motivatie
en bevlogenheid.
Belangrijkste resultaten Medewerkertevredenheidsonderzoek 2012
• 21% van de medewerkers is ‘bevlogen’ en optimaal inzetbaar
• 8% van de medewerkers loopt het risico op een burn out
• 29% geeft aan stressklachten te ervaren
• 86% van de medewerkers is tevreden over het werken bij DELTA
• Sociale veiligheid krijgt een gemiddeld rapportcijfer 7,2
Top werkgever
DELTA N.V. mag zich voor het derde jaar op
rij Top Werkgever noemen, dat werd in maart
2012 bekendgemaakt. Het onafhankelijke
onderzoeksbureau CRF Institute is opnieuw tot
deze conclusie gekomen. De scores van DELTA op
het gebied van onder andere arbeidsvoorwaarden
en training en ontwikkeling zijn zelfs hoger dan
de voorgaande twee jaren.
Directeur Human Resources, Michel van Neutigem,
is uitermate tevreden met de continuering van dit
prestigieuze keurmerk. “Ik ben bijzonder trots dat we
voor het 3e jaar op rij tot Top Employer zijn verkozen.
DELTA scoort beter dan vorig jaar en dat geeft aan
dat we continu willen verbeteren!” 58 organisaties
hebben zich dit jaar gecertificeerd als Top Employer.
DELTA en EPZ zijn de enige twee bedrijven in Zeeland
die deze erkenning hebben gekregen.
Mede door deze resultaten zijn een aantal verbeterpunten
geformuleerd waaraan in 2012 aandacht is besteed.
• Divisiedirecteuren en stafhoofden zijn uitgenodigd voor
inspiratiesessies over motiverend leidinggeven.
• Middenmanagement kan gebruikmaken van het ‘DELTA
Management Programma’ waarbij vaardigheden zoals
feedback geven, omgaan met conflicten en leidinggeven aan
veranderingen aan de orde komen.
• Door inzet van ontwikkel-assessments krijgen individuele
medewerkers beter inzicht in hun talenten en valkuilen.
Interne mobiliteit
In een arbeidsmarkt waar schaarste heerst, is behoud van
professionals voor de organisatie zeer belangrijk. Interne
26

6 | Mens
mobiliteit wordt daarom beschouwd als cruciaal bij het
realiseren van de strategie in de komende jaren. Daarnaast
betekent doorstroming van medewerkers een grotere
kans op ontplooiingsmogelijkheden. Uit het medewerkertevredenheidsonderzoek
kwam naar voren dat dat gunstig is
voor de inzetbaarheid en motiverend werkt. Dit pleit ervoor om
eigen mensen te stimuleren om door te stromen en, ook wanneer
ze bij aanvang nog niet helemaal aan de eisen voldoen, door te
laten stromen en de kans te geven door training en opleiding de
benodigde competenties te verwerven.
Het beleid is erop gericht tenminste 80% van de vacatures met
eigen mensen in te vullen en zoveel mogelijk medewerkers
die voorwaardelijk boventallig zijn intern te herplaatsen of in
ieder geval zoveel mogelijk van werk naar werk te begeleiden.
Daarbij hanteren we bij benoemingen de zogenaamde 70%
match. Als een kandidaat voor 70% geschikt is en zich naar
verwachting binnen twee jaar de aanvullende competenties
eigen kan maken, komt hij of zij in aanmerking voor de baan.
In 2012 kon 73% van de vacatures worden vervuld door
interne kandidaten.
“Bij DELTA betekent veiligheid: actief maatregelen
treffen om schade aan mens, materieel, imago
en milieu te voorkomen. Geen arbeidsongevallen
en geen arbeidsgerelateerd ziekteverzuim: dat is
ons streven.”
Speerpunten uit het veiligheidsbeleid:
• Effectief inzetten van informatie die voortkomt
uit werkplekinspecties.
• Onderzoeksresultaten naar oorzaken van
(bijna-)ongevallen inzetten om herhaling
te voorkomen.
• Resultaten van in- en externe audits
benutten voor verbetering van processen
en werkzaamheden.
• Zorgen voor een werkklimaat waarin arbeidsgerelateerd
verzuim minder kans maakt.
• Bij nieuwe ontwikkelingen, zoals het
nieuwe werken, aandacht besteden aan de
arbeidsomstandigheden, gedrag en cultuur.
• Extra alert zijn bij wijzigingen in techniek
of organisatie van het werk.
Persoonlijk leiderschap
DELTA streeft naar zelfbewuste werknemers die een heldere kijk ontwikkelen op hun loopbaanperspectief
en grip hebben op de manier waarop ze hun werk doen. We stimuleren
medewerkers om bewust en actief bij te dragen aan hun eigen loopbaanontwikkeling
(‘persoonlijk leiderschap’). Daarvoor staan methoden ter beschikking zoals assessments,
POP’s en training en opleiding.
Naast dit persoonlijk leiderschap vragen we leidinggevenden richting te geven, te inspireren en
te motiveren. Door daarnaast samenwerking te zoeken met anderen binnen en buiten de eigen
afdeling wordt het beste resultaat voor DELTA gerealiseerd.
Leermomenten
In totaal zijn er in 2012 via het
intranet 261 meldingen gedaan voor
leermomenten (als gevolg van een
potentieel onveilige situatie).
Dit is een aanzienlijke toename van
het aantal meldingen in het jaar
ervoor (113 in 2011). De meeste
meldingen in de portal zijn
afkomstig van de divisie Infra (62%).
Veiligheid
Veiligheid staat bij DELTA voorop. Daarbij gaat het niet alleen
om persoonlijke veiligheid, maar ook om het veiliger maken van
werk- en productieprocessen. Onder andere door trainingen
is het veiligheidsbewustzijn in 2012 verder toegenomen.
Dat blijkt onder andere uit het toenemend aantal
27

leermomenten, een ruime verdubbeling, dat wordt gemeld via de HSE-portal. Verdere verankering
van het veiligheidsbewustzijn wordt bevorderd door in 2013 de variabele beloningscomponent
van een aantal leidinggevenden afhankelijk te maken van een actieve bijdrage aan een veiliger
organisatie.
Binnen de gehele DELTA-organisatie staat veiligheid centraal, maar door de extra risico’s binnen
de divisie Netwerken krijgt dat aspect daar extra aandacht.
Aantal gemelde veiligheidsincidenten
2012 2011 2010
Letsel met verzuim 7 9 13
Letsel zonder verzuim 16 14 10
Overige voorvallen 238 90 125
totaal 261 113 148
In december behaalde DNWB het VCO-certificaat. VCO (Veiligheid, Gezondheid en Milieu
Checklist Opdrachtgevers) is bedoeld om opdrachtgevers zodanig met aannemers te laten
samenwerken, dat een optimale situatie wordt bereikt op de aspecten veiligheid, gezondheid
en milieu. Vertegenwoordigers van DELTA Infra en van DNWB vormen samen een permanente
veiligheidscommissie. In de tweede helft van 2012 is binnen DNWB en DELTA Infra een
veiligheidscultuurscan uitgevoerd. Er is vervolgens een plan van aanpak opgesteld om voor
eind 2013 in beide organisaties een pro-actieve veiligheidscultuur te stimuleren.
In 2012 heeft keuringsorganisatie KIWA een herhalingsaudit VCA** uitgevoerd voor de divisies
Infra en Consument & Zakelijk. De audit resulteerde in het behoud van het VCA-certificaat.
Ook het VCA petrochemiecertificaat van DELTA Utility Services, een onderdeel van de Infraorganisatie,
werd gecontinueerd.
Sociale veiligheid
In voorgaande jaren is extra aandacht besteed aan het thema sociale veiligheid, nadat
eind 2009 de ondernemingsraad signalen ontving dat er verbeteringen mogelijk waren.
De afgelopen jaren is onder meer ingezet op betere voorlichting en de introductie van meer en
nieuwe vertrouwenspersonen. Uit het onderzoek van Arbodienstverlener ‘365’ bleek dat DELTAmedewerkers
de sociale veiligheid met een 7,2 beoordelen, dat cijfer is sinds 2010 stabiel,
het streven is echter om uit te komen op een 7,5.
28

6 | Mens
Ziekteverzuim
In 2012 bedroeg het ziekteverzuim 4,1% en in 2011 was dat 4,2%. Er is een stijging waarneembaar
van het kort verzuim (minder dan zes werkdagen) en het frequent verzuim blijft hoog.
Het verzuim door werkgerelateerde, psychische klachten is opvallend hoog (2.625 werkdagen).
Op verschillende niveaus in de organisatie worden maatregelen genomen ter verbetering.
Het gaat er daarbij vooral om de werkdruk te verminderen en de gevolgen van te hoge werkdruk
te beperken.
Er is in 2012 een pilot gehouden om de oorzaken van kort verzuim beter in beeld te krijgen.
De uitkomsten van de pilot zijn gunstig, de methode zal voor heel DELTA worden ingevoerd.
Door de oorzaken van kort verzuim goed in beeld te krijgen, kunnen vroegtijdig acties worden
ondernomen om langdurig verzuim te voorkomen.
Nieuwe gedragscode
In 2012 werd een nieuwe gedragscode geïntroduceerd. Allerlei afspraken op deelgebieden
werden gebundeld in een integrale code voor de gehele organisatie. Via de verschillende
interne media is aandacht besteed aan de nieuwe gedragscode.
29

7|Mil

ieu
tekst: film van jos de putter | producent jos de putter, 1994 foto: boomgaard in borsele
‘Het is een
schone dag
geweest’

Betaalbaar, betrouwbaar,
zo schoon mogelijk
Fossiele brandstoffen worden schaarser en de verbranding van deze stoffen
leidt tot CO 2
-uitstoot. De toegenomen hoeveelheid CO 2
in de atmosfeer draagt
bij aan het broeikaseffect en daardoor verandert het klimaat en warmt de aarde
op. Ook de afhankelijkheid van energie-importen uit politiek instabiele regio’s
maakt fossiele brandstoffen minder aantrekkelijk. Daarom is het Europese en
Nederlandse overheidsbeleid erop gericht onze energiehuishouding te
veranderen. Langzaam maar zeker maken we meer gebruik van hernieuwbare
energiebronnen zoals zon, wind en biomassa.
Uitgangssituatie
Er zijn tal van manieren om elektriciteit te produceren, maar er bestaat geen
ideale oplossing. Wind- en zonne-energie zijn duurzaam, maar relatief kostbaar
en - als het gaat om grootschalige opwekking - niet mogelijk zonder overheidssubsidies.
Elektriciteit uit kolencentrales is relatief goedkoop, maar zorgt voor
stevige CO 2
-uitstoot en er is weinig maatschappelijke steun voor de
ondergrondse opslag van CO 2
. Gasgestookte centrales hebben een gunstiger
milieuprofiel, maar gas is relatief duur en de Europese voorraden slinken. Met
kernenergie kan grootschalig en CO 2
-arm elektriciteit worden opgewekt, maar het
leidt tot radio-actief afval. Er is echter wel een methode om dit materiaal veilig
op te slaan. Kortom: er bestaat geen ‘ei van Columbus’ als het gaat om energie.
Alle opwekmethoden hebben voor- en nadelen. Tegelijkertijd worden steeds
strengere eisen gesteld aan onze energievoorziening (betaalbaar, betrouwbaar,
zo schoon mogelijk) en neemt de wereldwijde behoefte aan energie toe.
Duurzame energie
Duurzame energiebronnen worden aantrekkelijker naarmate de kosten ervan
zakken en technische obstakels, zoals de grootschalige opslag van elektriciteit
(vooral van belang voor zonne- en windenergie) minder groot zijn. Verschillende
scenario’s van onder andere Shell en Energieonderzoek Centrum Nederland gaan
ervan uit dat ook in de tweede helft van deze eeuw nog een substantieel deel van
de energievoorziening is gebaseerd op de huidige, conventionele methoden.
32

7 | Milieu
Overheidsbeleid
De Nederlandse overheid wil dat onze samenleving in
2050 CO 2
-arm is. Ook de Europese Unie wil de CO 2
-uitstoot
drastisch verminderen. Ten opzichte van 1990 moet in
2050 een reductie van 80-95% zijn gerealiseerd. Voor de
kortere termijn hanteert de Nederlandse regering als
doelstelling dat er in 2020 sprake moet zijn van 20% minder CO 2
-uitstoot ten
opzichte van 1990. In datzelfde jaar moet 16% van de energie-opwek afkomstig
zijn uit hernieuwbare bronnen. En tenslotte wil de overheid ervoor zorgen dat er
meer energie wordt bespaard: 20% extra ten opzichte van 1990.
Ontwikkelingen de komende periode
Het investeringsklimaat is voor elektriciteitsproducenten op dit moment
ongunstig. Er is sprake van overcapaciteit, de afgelopen jaren is veel
geïnvesteerd in nieuwe elektriciteitscentrales waardoor er de komende jaren
sprake is van een te ruim aanbod. De gesubsidieerde toename van
elektriciteitsproductie, onder andere in Duitsland, versterkt dit probleem.
Door de ongunstige economische omstandigheden neemt de vraag in dit deel
van Europa maar nauwelijks toe. De groothandelsprijzen voor elektriciteit zijn
daardoor te laag. Elektriciteitsproducenten hebben maar beperkte ruimte om te
investeren in (duurzame) opwekking van elektriciteit.
Conclusie
Als we willen dat onze energievoorziening betrouwbaar en betaalbaar blijft, dan
moeten we voorlopig alle energie-opties open houden, inclusief de toepassing
van fossiele brandstoffen. Daarbij moet worden ingezet op een brandstofmix
met een zo gunstig mogelijk milieuprofiel: CO 2
-arm en zo
schoon mogelijk. De kunst is om een energiemix samen te stellen die het milieu
ontziet, betaalbaar is en zorgt voor betrouwbare energielevering.
33

Voor een energiebedrijf als DELTA geldt dat de gevolgen van
elektriciteitsproductie het meest belastend zijn voor het
milieu. Daarnaast zijn er een aantal andere milieuaspecten die
thuishoren in een rapportage over maatschappelijk verantwoord
ondernemen. Het gaat daarbij vooral om de toegepaste
brandstofmix en het gebruik van sommige grondstoffen. Verder
zijn er milieufactoren die verband houden met de infrastructuur
(netwerken) en tenslotte speelt de ecologische voetafdruk
van de kantoororganisatie een rol. Deze aspecten worden
achtereenvolgens toegelicht.
Elektriciteitsproductie: brandstofmix en CO 2
-uitstoot
De productie van elektriciteit is belastend voor het milieu. Binnen de divisie energie streven we
daarom naar vermindering van de milieugevolgen van onze productieprocessen. We richten ons
hierbij vooral op het terugdringen van de CO 2
-uitstoot. In 2050 wil DELTA CO 2
-neutraal elektriciteit
produceren.
Aandeel CO 2
-neutrale en hernieuwbare energie
2012 2011 2010
CO 2
-neutraal: 27,2%, waarvan 28,3% waarvan 25,9% waarvan
Nucleair: 17,3% 18,0% 15,9%
Hernieuwbaar*: 9,9% 10,3% 10,0%
(*wind/water/biomassa)
CO 2
-uitstoot DELTA (g/kWh)
2012 2011 2010
421,3 CO 2
376,6 CO 2
381,5 CO 2
Het afgelopen jaar nam de CO 2
-uitstoot toe. Dit werd vooral
veroorzaakt door een daling van het gebruik van gas,
terwijl het relatieve aandeel kolen in de brandstofmix toenam.
34

7 | Milieu
Van pluimveemest naar elektriciteit
Elektriciteitsproductie: opwekcapaciteit
Biomassacentrale (BMC)
Deze centrale werd in het najaar van 2008 ingebruikgenomen
en is toonaangevend op het gebied van energieopwekking uit
biomassa. Jaarlijks zet de BMC 450.000 ton pluimveemest om
in elektriciteit (groene stroom) en herbruikbare mineralen. Met
de stroomproductie kunnen zo’n 70.000 huishoudens van elektriciteit
worden voorzien. DELTA bezit de helft van de aandelen
van de centrale, maar neemt de volledige groene stroomproductie
af.
De Biomassacentrale maakt gebruik van een
wervelbedoven. In dit type oven wordt lucht door
een zandbed geblazen terwijl onder zeer hoge
temperatuur, 750 graden, de pluimveemest wordt
verbrand. De combinatie van luchtstroom, zand
en hitte zorgt voor zo volledig mogelijke verbranding
van het materiaal. De rookgassen worden via
een uitgebreide installatie gezuiverd, zodat de
installatie voldoet aan de emissie-eisen.
De centrale produceert schoon, want de restmaterialen
worden opnieuw gebruikt en de
rookgassen worden grondig schoongemaakt
voor ze de pijp verlaten. De biomassacentrale
beschikt over een moderne reinigingsinstallatie
en samen met onderzoekers van de TU Delft en
de universiteit van Leuven wordt onderzoek
gedaan met als doel het verbrandingsproces nog
schoner te laten verlopen.
ELSTA
De ELSTA Centrale in Hoek produceert stoom en elektriciteit. DELTA is voor 25% eigenaar van
deze centrale. De stoom wordt gebruikt door chemieconcern Dow, evenals 20% van de elektriciteit.
De overige stroom wordt voor de helft verhandeld door DELTA. De warmtekrachtcentrale heeft
een hoog rendement (75%) door de gecombineerde productie van stoom, warmte en elektriciteit,
een relatief beperkte CO 2
-uitstoot en heeft een vermogen van 405 MW.
Sloecentrale
De Sloecentrale in Vlissingen wordt gestookt met aardgas. Verbranding van aardgas levert
minder uitstoot op van CO 2
en vervuilende stoffen dan het gebruik van steenkool of olie.
De centrale maakt gebruik van moderne verbrandingstechnologie en biedt een hoog rendement
(58%). De Sloecentrale heeft een vermogen van 870 MW, waarvan 50% voor DELTA.
Kolencentrale
EPZ exploiteert in Borssele onder meer een kolen- en een kerncentrale. DELTA is voor 70% eigenaar
van EPZ. De kolencentrale in Borssele levert de grootste bijdrage aan de CO 2
-uitstoot van
DELTA, maar door toepassing van de best beschikbare technologieën verbeteren de milieuprestaties.
Filters en katalysatoren minimaliseren de uitstoot van schadelijke stoffen, meet- en
regeltechniek zorgt voor schonere verbranding en een hoger rendement. Met het meestoken van
biomassa vermindert de afhankelijkheid van kolen en wordt de uitstoot van CO 2
beperkt.
35

Bio-energiecentrale Zeeland:
duurzaam en efficiënt
Brandstoffen
EPZ werkt aan diversificatie van de gebruikte brandstoffen.
Naast kolen zet EPZ ook CO 2
-vermijdende brandstoffen in
zoals industrieel restgas en biomassa. De doorzet van alle
brandstofsoorten is door de stabiele productie vergelijkbaar
met 2011. In het verslagjaar gebruikte EPZ 21 miljoen kubieke
meter industrieel restgas als brandstof ter vervanging van
kolen. Dit gas wordt aangevoerd via een pijpleiding waardoor
het door naburige industrie niet hoeft te worden afgefakkeld.
Zo bespaart EPZ fossiele reserves, wordt restgas schoon en
nuttig gebruikt en wordt er minder CO 2
uitgestoten.
EPZ ontvangt subsidie voor de productie van duurzaam
opgewekte elektriciteit. Deze subsidie is nodig om het meestoken
van biomassa en de opwek met windenergie rendabel te
maken. De subsidie voor biomassa kent een maximum per
jaar. Omdat deze limiet al in november werd bereikt, is in de
laatste weken van 2012 geen biomassa meer meegestookt.
DELTA Energy zorgt voor de inkoop van biomassa voor de
kolencentrale. In februari 2012 verwierf het bedrijf daarmee
de certificering in het kader van de NTA 8080. Daarmee is
vastgesteld dat de handel in de productieketen (van herkomst
tot productie van elektriciteit) van een deel van de gebruikte
biomassa gecertificeerd is volgens duurzame principes.
De certificering geldt voor een periode van vijf jaar en jaarlijks
vindt een nieuwe doorlichting plaats.
Herkomst kolen
De levering van kolen voor de centrale in Borssele verloopt via
RWE Supply & Trading. De kolenvraag is te gering voor DELTA
en EPZ om zelf op een kosteneffectieve manier in te kopen.
In het leveringscontract met RWE is een clausule opgenomen
gebaseerd op ‘UN Gobal Compact’ (www.unglobalcompact.org),
een initiatief van overheden en het bedrijfsleven onder auspiciën
van de Verenigde Naties. UN Global Compact ondersteunt de
acht millenniumdoelen, waaronder de ontwikkeling van een
duurzaam leefmilieu.
Na berichtgeving in de media - er zou sprake zijn van misstanden
in kolenmijnen in Colombia en Zuid Afrika - startte in 2010 de
‘Dutch Coal Dialogue’, op initiatief van branche-organisatie
Energiened, tegenwoordig Energie Nederland. Aan die dialoog
Mede gebaseerd op een SER-advies
bepaalt de Haagse politiek in de
loop van 2013 het duurzame
energiebeleid. In het voorjaar van
2013 plaatste DELTA een oproep in
het regionale dagblad PZC.
Daarin wordt gepleit voor de inzet
van biomassa. In 2012 maakte
DELTA de plannen voor de ombouw
van de kolencentrale in Borssele
en probeerde daarvoor zoveel
mogelijk draagvlak in de regio
te vinden.
“Over duurzame opwekking van
elektriciteit lopen de meningen
uiteen. Sommigen pleiten voor
windmolens op zee, anderen
kiezen voor geothermie en weer
anderen voor biomassa. Intussen
is duidelijk dat alle beschikbare
methoden moeten worden ingezet,
dus ook biomassa, om de overheid-doelstelling
(16% duurzame
energie in 2020) te kunnen halen.
DELTA wil de kolencentrale in
Borssele ombouwen tot een
biomassacentrale. Zo’n centrale
zou een flinke CO 2
-reductie
betekenen en het aandeel
duurzaam opgewekte elektriciteit
zou aanzienlijk stijgen.
Zeeuwse overheden, industrie
en energiebedrijven ondersteunen
dit project. Ook een aantal milieuorganisaties
is positief. Zij vinden
dat duurzaam toegepaste biomassa
een waardevolle oplossing biedt
zolang grootschalige opwekking
van elektriciteit door windturbines
op zee nog zeer kostbaar is. De
kolencentrale in Borssele kan op
korte termijn worden omgebouwd
en dus snel een bijdrage leveren
aan de milieudoelstellingen.
36

7 | Milieu
De toegepaste biomassa zal
voldoen aan de hoogste duurzaamheidscriteria.
Door hout uit
FSC-beheerde bossen te gebruiken
is gegarandeerd dat de beschikbare
hoeveelheid biomassa niet afneemt.
Door toepassing van biomassa
dalen de CO 2
-emissies met 90%,
vergeleken met elektriciteitsopwekking
op basis van kolen.
Gebruik van biomassa biedt
daarnaast kansen op het gebied
van de bio-based economy. Door
samenwerking met chemische
bedrijven kan het gebruik van
biomassa de ontwikkeling van de
bio-based economy versnellen.
Momenteel onderzoekt Dow in
samenwerking met DELTA welke
mogelijkheden er zijn op dit gebied.
Zoals alle vormen van duurzame
elektriciteit, is opwekking van
elektriciteit met biomassa niet
te exploiteren op een rendabele
manier. Gedurende tien jaar is er
jaarlijks 100 miljoen euro nodig
om dit project mogelijk te maken.
Dit komt neer op iets meer dan
2,5% van de 3,8 miljard euro die de
rijksoverheid vanaf 2020 jaarlijks
beschikbaar stelt voor duurzame
energie. Het grootste deel van deze
3,8 miljard zal besteed worden aan
windprojecten. Hiertegenover staat
dat de centrale 6% van de gehele
CO 2
-reductiedoelstelling in 2020
realiseert en 5% van de totaal
benodigde hernieuwbare
elektriciteit in 2020.”
DELTA NV, EPZ, ZMf, Gemeente
Borsele, Provincie Zeeland, Dow
Benelux, Zeeland Seaports, BZW.
nemen behalve energiebedrijven (waar onder EPZ, mede namens
DELTA) ook vakbonden, staalproducenten en verschillende
NGO’s (zoals IKV en Pax Christi) deel. De Nederlandse steenkolendialoog
heeft als doel inzicht te bieden in de toeleveringsketen
en verbetermogelijkheden in kaart te brengen. Intussen
heeft deze dialoog het volgende opgeleverd:
• Er zijn criteria en een protocol ontwikkeld aan de hand
waarvan kolenmijnen kunnen worden doorgelicht. Op die
manier kan worden bepaald of sprake is van verantwoorde
winning van kolen.
• E.ON, EPZ, Essent en GDF Suez hebben gezamelijk
inzicht verschaft in de herkomst van de gebruikte k0len. De
brandstof is afkomstig uit Colombia (El Cerrejon, Drummond
La Loma en Calenturitas) en Rusland (Kiselevsky).
De komende periode wordt onderzocht of deelname aan het
Europese initiatief ‘Bettercoal’ (www.bettercoal.org) effectiever
is om met deze kwestie te om te gaan.
Kerncentrale
Veiligheid
De veiligheidseisen aan de kerncentrale zijn wettelijk vastgelegd
in de bedrijfsvergunning. Daarop is onafhankelijk toezicht door
de Kernfysische Dienst (KFD). EPZ heeft zich verplicht om tot
de 25 procent veiligste Westerse watergekoelde kerncentrales
te behoren. Dit wordt onafhankelijk gecontroleerd door de
Benchmarkcommissie die naar verwachting in 2013 voor het
eerst zal rapporteren.
Ook in 2012 werd gefocust op de verdere bedrijfsvoering tot
en met 2033. Er werd een grote hoeveelheid projecten op
technisch vlak uitgevoerd in het kader van de vergunning en
vanuit brandstofplanning. Ook in de toekomst zullen hiervoor
projecten worden uitgevoerd.
Daarnaast kreeg de Complementary Safety margins Assesment,
het Europese robuustheidsonderzoek voor kerncentrales (als gevolg
van de gebeurtenissen in Fukushima) veel aandacht. De conclusie
is dat de kerncentrale veilig is, voldoet aan de ontwerpeisen
en beschikt over marges bovenop de ontwerpeisen. EPZ
37

DELTA Zon Garant
In het najaar van 2012 introduceerde DELTA
Zon Garant, de eerste zonne-installatie voor
particulieren met gegarandeerde elektriciteitsopbrengst
gedurende 10 jaar. Alle zorg wordt uit
handen genomen: van installatie tot garantie
kunnen Zeeuwse huishoudens rekenen op
service van DELTA.
ziet mogelijkheden om de centrale nog robuuster te maken. Het
robuustheidsonderzoek bevestigt dat het beleid van voortdurend
verbeteren effect heeft. Deze maatregelen zullen uiterlijk in 2017
geïmplementeerd worden.
Brandstof
Bij de productie van elektriciteit in de kerncentrale wordt laag verrijkt uranium ingezet; in het
verslagjaar was dat 7,7 ton. In het verslagjaar werden 84 splijtstofelementen in vier transporten
voor recycling naar Frankrijk afgevoerd. Ongeveer 95% van de bestraalde splijtstof kan na
behandeling opnieuw in de reactor worden gebruikt. 5% is afval en wordt veilig opgeslagen bij
COVRA in Vlissingen. Na verlenging van de vergunning (2011) voor brandstofdiversificatie in de
kerncentrale zijn in het verslagjaar de voorbereidingen gestart voor de inzet van de eerste MOX
(mengoxide) splijtstofelementen in 2014.
Windparken
Net als kernenergie biedt windenergie CO 2
-vrije elektriciteit. In totaal neemt DELTA stroom af van
tientallen turbines op meerdere locaties, het totaalvermogen bedraagt 99 MW. Momenteel werkt
DELTA aan de herinrichting van het Windpark Kreekraksluis. De oorspronkelijke 26 windmolens
zijn sterk verouderd, in het nieuwe park komen 31 turbines, waarvan er 16 van DELTA zijn. Het
windpark produceert ongeveer 200.000 Megawatt per jaar, 7 tot 10 keer meer dan het oude park.
Dat is voldoende om Zuid-Beveland, Noord-Beveland en Schouwen-Duiveland van elektriciteit
te voorzien.
Warmtekrachtkoppeling
WKK-installaties hebben een rendement van ongeveer 80%. De installaties van DELTA staan
veelal bij tuinders. Ze produceren niet alleen warmte voor kassencomplexen, maar ook elektriciteit.
Het totaalvermogen bedraagt 60 MW.
38

7 | Milieu
Netwerken
DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) zorgt voor het beheer van de gas- en elektriciteitsnetten en is
verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van de netten in de provincie Zeeland. De uitvoering
van onderhoud en aanleg is in handen van DELTA Infra. DNWB voert onafhankelijk zijn wettelijke
taken uit.
DNWB zorgt ervoor dat het gas- en elektriciteitsnetwerk geen belemmering vormt voor de energietransitie,
de overgang naar een samenleving die meer gebruikmaakt van duurzame energiebronnen.
De netbeheerder werkt eraan om deze verandering mogelijk te maken en te stimuleren, dat
is ook vastgelegd in de toekomstvisie van het bedrijf. Daarbij zoekt de netbeheerder
de samenwerking met regionale partners, bijvoorbeeld in het onderwijs en op
het gebied van milieu en technische expertise. De langetermijnvisie heeft in 2012
geleid tot een heroriëntatie op de rol van ‘de netbeheerder van de toekomst’.
Zaken als kleinschaligheid, decentralisering, toenemend elektriciteitsverbruik,
afnemend gasverbruik en meer tweerichtingsverkeer spelen daarbij een rol, maar
ook de data- en informatievoorziening aan klanten en gemeenten is sterk in
ontwikkeling. Daarnaast biedt het inzetten van kennis over gas en elektriciteit
ook kansen voor bijvoorbeeld warmte en CO 2
. Om deze energietransitie te ondersteunen
en de perspectieven voor de netbeheerder te ontdekken richt
DNWB samen met ketenpartners (woningbouwcorporaties, energieleveranciers,
gemeenten, coöperaties, et cetera) diverse proeftuinen in, zoals in Goes-West.
Activiteiten gericht op duurzaamheid
Installatie van een dekkend netwerk van laadpalen voor elektrische auto’s
DNWB neemt deel aan de stichting E-laad.nl. Deze stichting is opgericht door de gezamenlijke
netbeheerders om te komen tot een landelijk dekkend netwerk van oplaadpunten voor elektrisch
vervoer. Eind 2012 waren er ongeveer 3.000 oplaadpunten gerealiseerd, waarvan meer dan
80 verspreid in Zeeland. Met deze inspanning door de gezamenlijke netbeheerders heeft E-laad.nl
aan de verwachtingen voldaan: elektrisch vervoer heeft een zodanige impuls gehad dat marktpartijen
hiermee door kunnen gaan.
Proeftuin Goes-West
Samen met DELTA en RWS ontwikkelt DNWB in Goes-West een proeftuin met klantparticipatie. Het
doel van deze proeftuin is om te ontdekken hoe nieuwe manieren van energievoorziening (zoals
warmtepompen en zonnepanelen) optimaal kunnen worden ingezet om de energielasten van bewoners
zo laag mogelijk te houden. Slimme transformatoren en flexibele tarieven spelen daarin een rol.
39

Meters en netwerken met een hoog IQ
“Dankzij de slimme meter krijgen mensen inzicht
in wat ze verbruiken. Daardoor kunnen klanten
makkelijker energie besparen en daarmee hun
energierekening verlagen. Een goede zaak voor
zowel de consument als het milieu.” Minister
Kamp verwacht dat eind 2013 bij ongeveer een
half miljoen huishoudens een slimme meter is
geïnstalleerd. Ook in Zeeland wordt de slimme
meter intussen toegepast en vanaf 2014 wordt
het geavanceerde telwerk grootschalig ingevoerd.
Maar niet alleen de meters worden slim, ook aan
het netwerk wordt intelligentie toegevoegd.
Want ‘smart grids’ maken een duurzamere
energievoorziening mogelijk.
Lange tijd was sprake van eenrichtingsverkeer:
grootschalige centrales voorzien het omliggende
gebied volledig van elektriciteit. Maar steeds
meer zal een verschuiving plaatsvinden naar
kleinschalige, decentrale opwek in combinatie
met een centrale ‘basisproductie’. Het meest
sprekende voorbeeld daarvan: zonnepanelen.
In een woonwijk wordt elektriciteit opgewekt,
de stroom is bedoeld voor gebruik in het
betreffende huis. Het overschot wordt terug
geleverd aan het publieke net. In huis kan
opwekking van elektriciteit ook plaatsvinden
met een kleine WKK-installatie (micro-warmtekrachtkoppeling).
Een ander voorbeeld van
relatief kleinschalige opwek zijn windmolens.
Het elektriciteitsnet krijgt door deze nieuwe
bronnen van energie de komende jaren met
verschillende veranderingen te maken.
De belasting en het tweerichtingsverkeer neemt
toe door kleinschaliger productie en meer dan
vroeger zullen de verschillende hernieuwbare
energiebronnen leiden tot schommelingen op
het net.
Slimme netwerken kunnen, ondanks die
schommelingen, vraag en aanbod in balans houden.
Door de netwerken uit te rusten met uitgebreide
voorzieningen op het gebied van datacommunicatie
kan het systeem zelf inspelen op wisselend
aanbod. Als er bijvoorbeeld sprake is van veel -
en daardoor goedkope - stroom als gevolg van
overvloedige zonneschijn of veel wind, dan schakelt
de slimme meterkast thuis de stroom in die
bijvoorbeeld de elektrische auto moet opladen.
Op deze manier wordt de vraag naar elektriciteit
beter gereguleerd en kan het aanbod worden
afgestemd op de behoefte op een bepaald moment.
Pilot Net voor de Toekomst Tholen
Op het eiland Tholen is een gedeelte van het middenspanningsnet
op afstand bestuurbaar gemaakt. Dit vereiste de
toepassing van nieuwe schakelaars en de installatie van een communicatiesysteem.
Vanaf eind 2012 kan dit net vanuit het
bedrijfvoeringscentrum in Middelburg worden bediend,
waardoor veiliger kan worden gewerkt en storingen sneller
verholpen kunnen worden.
Invoering van slimme meters
In 2012 is de Kleinschalige Aanbieding (KSA) van de slimme
meter bij onder andere nieuwbouw- en renovatieprojecten gestart.
Eind 2012 waren er 7.246 elektriciteitsmeters en 6.312
gasmeters geplaatst. Vanaf 2014 wordt de slimme meter bij iedereen
aangeboden (de Grootschalige Aanbieding (GSA).
Gebruik van een elektrische bedrijfsauto
Voor bedrijfsgebruik heeft DNWB een elektrische auto aangeschaft.
Deze wordt ingezet voor klantbezoeken en inspecties
binnen de provincie. Eind 2012 heeft deze auto 13.000 km afgelegd
sinds de aanschaf in oktober 2011.
Reduceren van de ‘carbon footprint’
Naar aanleiding van de opstelling van de carbon footprint zijn
initiatieven genomen om deze terug te brengen. Een onderzoek
is opgestart om te kijken of in de hoofdverdeelstations
van DNWB energiebesparende maatregelen kunnen worden
getroffen, zoals betere isolatie en klimaatbeheersing, en het
installeren van zonnepanelen. In samenwerking met de andere
netbeheerders wordt onderzocht of de netverliezen kunnen
worden gecompenseerd door inkoop van groene energie.
Advisering op het gebied van duurzame energievoorziening
DNWB zoekt actief samenwerking met partners (gemeenten, onderwijs-
en onderzoeksinstituten, bewonerscollectieven) die initiatieven
willen nemen op het gebied van ‘verduurzaming’. Vaak
houden deze initiatieven verband met de transportnetten, daarom
is er behoefte aan kennis en informatie over de werking van
de infrastructuur. DNWB stelt deze kennis beschikbaar.
40

7 | Milieu
Besparing en voorbeeldgedrag
‘Meer Met Minder’ is de nationale energiebesparingsaanpak voor bestaande woningen en
andere gebouwen. Het is een initiatief van de overheid, bouw-, installatie en energiebedrijven.
Het doel is om tot 2020 2,4 miljoen bestaande woningen en gebouwen gemiddeld 20 tot 30%
energiezuiniger te maken.
Via voorlichtingsacties en andere activiteiten draagt DELTA bij aan bewuster energieverbruik. Zo
vond in 2012 het vervolg plaats op de energiebesparingscampagne ‘Sjaak zoekt Sjakies’, gericht
op basisschoolleerlingen. Met de introductie van DELTA Comfort Wijzer, eind 2012, krijgen
consumenten op een gemakkelijke manier inzicht in hun energieverbruik,bijvoorbeeld via pc of
tabletcomputer. Inzicht in verbruik blijkt vaak een eerste stap op weg naar energiebesparing.
Kantoororganisatie
In voorgaande jaren werd de CO 2
-footprint vastgesteld van de kantoororganisatie van DELTA in
Zeeland. Omdat het afgelopen jaar geen wezenlijke veranderingen zijn doorgevoerd is besloten
dat in 2012 niet te herhalen, mede in het kader van het geldende sobere investeringsbeleid.
Uit voorgaande analyses bleek dat de uitstoot van DELTA 26% hoger ligt dan het gemiddelde
(vergelijkbare kantoororganisaties). Voor DELTA geldt dat vooral de factoren vervoer en verwarming
bijdragen aan de CO 2
-footprint. Het gebruik van groene stroom voor de kantoorgebouwen
compenseert de relatief hoge uitstoot op het gebied van verwarming en vervoer.
Gebruik van auto’s (woon- werkverkeer en dienstkilometers) draagt in belangrijke mate bij
aan de CO 2
-uitstoot. Deze factor blijkt moeilijk beïnvloedbaar door de regionale functie van
DELTA en door het niet heel fijnmazige openbaar vervoernet in de regio. Eerder werd een soberder
leaseregeling ingevoerd om de milieudruk te verminderen en er is gestart met een
experiment om bedrijfswagens en leasewagens op aardgas en elektriciteit te laten rijden.
41

‘Toen kwam de Zêêuw, lei
dieken en groef slôôten
God zag dat’ goed was, liet
‘em z’n gang dus gaon.’
8|res

tekst: piet brakman | uit: dierbaar polderland foto: slootjes zierikzee
ultaat

Regionaal draagvlak
Een goed evenwicht tussen financieel en maatschappelijk resultaat biedt
DELTA de beste kans voor een solide positie. Gezond financieel rendement is
noodzakelijk om het voortbestaan te garanderen. En regionaal draagvlak
bij aandeelhouders, klanten en andere belanghebbenden is voor een
onderneming als DELTA, met een sterk regionale binding en in handen van
provincie en gemeenten, net zo belangrijk. Op alle niveaus wordt daarom
aan dat draagvlak gewerkt.
44

8 | resultaat
Het maatschappelijk resultaat wordt op meerdere manieren
zichtbaar. In financieel opzicht zijn er de dividenduitkeringen,
in 2012 werd € 40 miljoen betaald aan provincie en gemeenten.
Daarnaast sponsort DELTA enkele grotere, regionale
evenementen. Het onafhankelijke DELTA Zeeland Fonds
stimuleert maatschappelijke samenhang door bij te dragen aan
activiteiten op het gebied van kunst en cultuur, natuur en milieu,
sport en vrije tijd en zorg en welzijn. Ten slotte investeert DELTA
jaarlijks een aanzienlijk bedrag in onderwijsprojecten. Daarbij
gaat het vooral om ondersteuning van het academisch onderwijs
en het technisch beroepsonderwijs in de regio.
Maatschappelijk resultaat (in €)
2012 2011 2010
Dividend: 40 miljoen 40 miljoen 50 miljoen
Investeringen in onderwijs: 500.000,- 500.000,- 500.000,-
DELTA Zeeland Fonds: 398.326,- 338.200,- 361.380,-
Sponsoring: 530.000,- 833.700,- 1.107.500,-
Service en kwaliteit
Het draagvlak in de regio wordt voor een belangrijk deel bepaald door de kwaliteit van de dienstverlening.
Tevredenheid over prijs en kwaliteit is de beste basis voor continuïteit. DELTA werkt
aan een bovengemiddeld serviceniveau en slaagde erin dat niveau in 2012 te handhaven.
Energie
Net als in voorgaande jaren is de ‘switchrate’ laag: DELTA weet zijn klanten vast te houden,
minder dan 2% koos een andere aanbieder in 2012. Bij andere aanbieders ligt het aantal overstappers
bijna 10% hoger. Aan het einde van het verslagjaar heeft DELTA meer huishoudens als
klant dan aan het begin van het jaar, de gunstige tariefstelling en goede service dragen daaraan
bij. Dat hoge serviceniveau werd ook in 2012 vastgesteld door bureau Intomart Gfk in opdracht
van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Uit het onderzoek bleek dat
DELTA-klanten de dienstverlening beoordeelden met het rapportcijfer 8,2.
45

Multimedia
In oktober riep de Consumentenbond DELTA en ZeelandNet voor de 11e keer uit tot beste
provider voor internet, bellen en digitale televisie. Sinds februari 2011 is DELTA/ZeelandNet in de
zogenaamde Providermonitor van de Consumentenbond de beste aanbieder op het gebied van
internet en telefonie, sinds mei 2012 wordt ook digitale televisie in de uitslag meegenomen.
Ook uit het eerder genoemde onderzoek van Intomart Gfk bleek service een van onze pluspunten.
In dat onderzoek werd onder meer gekeken naar de vriendelijkheid van de medewerker,
de wachttijd, de kosten en de manier waarop de klacht werd afgehandeld. Van de 12 aanbieders
behaalde ZeelandNet op alle negen gemeten onderdelen de beste score. ZeelandNet kreeg van
zijn klanten het rapportcijfer 7,8.
DELTA Zeeland Fonds
DELTA is initiatiefnemer van de Stichting DELTA Zeeland Fonds, maar houdt zich verder afzijdig
als het gaat om de toekenning van geldbedragen. Van de zeven bestuursleden heeft één een
band met DELTA. De andere zes komen uit alle delen van Zeeland en zijn deskundig op tenminste
een van de vier aandachtsvelden. Deze aandachtsvelden zijn: kunst & cultuur, natuur & milieu,
sport & vrije tijd en zorg & welzijn.
Een aanvraag komt voor honorering in aanmerking als het een vernieuwend initiatief is en een
structurele bijdrage levert aan de Zeeuwse samenleving. In 2012 werden 90 aanvragen gehonoreerd,
in totaal werd een bedrag van € 398.326 uitgekeerd.
Donaties DELTA Zeeland Fonds (in €)
2012 2011 2010
Kunst & cultuur: 133.000 131.500 144.880
Natuur & milieu: 32.500 43.500 54.000
Sport & vrije tijd: 139.576 120.000 86.000
Zorg & welzijn: 93.250 87.200 76.500
TOTAAL: 398.326 382.200 361.380
Sponsoring
Naast sponsoring van enkele grotere, Zeeuwse evenementen steunt DELTA activiteiten die zijn
gericht op twee specifieke groepen: kwetsbare ouderen en jongeren met een beperking. In 2012
werd € 530.000 besteed aan sponsorprojecten, een vermindering ten opzichte van het jaar
daarvoor (€ 833.700,-). Dit komt voort uit het sobere investeringsbeleid als gevolg van de matige
bedrijfseconomische omstandigheden.
46

8 | resultaat
Evenementen
Concert at Sea is een van de meest in het oog springende evenementen die DELTA mede mogelijk
maakt. Het festival biedt de onderneming een goede gelegenheid om te laten zien wat het in huis
heeft. Op de Brouwersdam in Zeeland, waar Concert at Sea plaatsvindt, is geen enkele voorziening
aanwezig. DELTA zorgt voor water, elektriciteit en internet en ruimt na afloop het afval op:
multi-utility-dienstverlening bij uitstek.
Voor de derde maal werden in 2012 de DELTA Dikke Banden Races gesponsord. De DELTA Dikke
Banden Races zijn ‘officiële’ wielerwedstrijden voor kinderen van de groepen vijf tot en met acht
van de Zeeuwse basisscholen. Het plaatselijke wielercomité zet een parcours uit van maximaal
500 meter. De bedoeling is om zoveel mogelijk rondjes te rijden. Het DELTA Zeeland Fonds geeft
voor ieder kind dat meefietst een donatie. Aan het einde van het fietsseizoen wordt bekeken
hoeveel kinderen er hebben meegefietst en hoeveel geld er is opgehaald. Met dit bedrag
ondersteunt het fonds het jeugdsportfonds en er worden fietsclinics mee georganiseerd op
scholen voor kinderen met een lichamelijke of verstandelijke beperking.
Tijdens de vierde editie van de Delta Ride for the Roses brachten de deelnemers ruim
€ 144.324,66 op. Het geld gaat naar KWF kankerbestrijding. Omdat DELTA de organisatiekosten
voor zijn rekening neemt, kan het volledige bedrag worden overgemaakt naar het fonds.
Activiteiten voor specifieke groepen
In overleg met regionale zorginstellingen organiseerde DELTA in
2012 voor bepaalde groepen bijzondere activiteiten. Zo vonden
er in de studio van ZeelandNet in Kamperland kinderspeelactviteiten
plaats en werd een rondvaart op de Oosterschelde
georganiseerd. DELTA-medewerkers werden als vrijwilligers
ingezet. Tijdens het zomerseizoen werd een groep ouderen
getrakteerd op een verzorgde boottocht naar Antwerpen.
Dialoog met stakeholders
Door het publieke eigendom en het loyale klantenbestand
neemt DELTA in Nederland een unieke positie in. Er zijn weinig
bedrijven waarbij de binding met de thuisregio zo sterk is.
Contacten tussen bedrijf en meerdere groepen belanghebbenden
(aandeelhouders, klanten, medewerkers, pers, milieubeweging)
vinden voortdurend en regelmatig plaats over tal van onderwerpen
en bij tal van gelegenheden.
Eén regio, gezamenlijke belangen
Samen met zijn aandeelhouders heeft DELTA een
viertal gezamenlijke doelstellingen geformuleerd.
Belangrijke beleidsbeslissingen worden hieraan
getoetst.
• Marktconform rendement
• Bijdragen aan Zeeuwse economie en
werkgelegenheid
• Bijdragen aan de energietransitie:
CO 2
-neutraal in 2050
• Investeren in Zeeuwse maatschappelijk positie
Verantwoord rendement gaat samen met
versterking van de economische structuur en
regionale werkgelegenheid. Competitieve en
onderscheidende dienstverlening moet ervoor
zorgen dat klanten DELTA blijven beschouwen
als aantrekkelijke leverancier van nuts- en
telecomdiensten. Het streven naar een
CO 2
-neutrale bedrijfsvoering in 2050 en het bieden
van maatschappelijke meerwaarde door sponsoring
en donaties worden gezien als de belangrijkste
niet-economische doelstellingen van DELTA.
47

In het overleg tussen directie en aandeelhouders stond in 2012 onder meer de herziening van
de bedrijfsstrategie hoog op de agenda. Er vonden verschillende vormen van vooroverleg plaats,
waaronder 1-op-1-consultatiegesprekken en informatie- en discussiebijeenkomsten. Uiteindelijk
resulteerde dat in het strategiedocument, getiteld ‘Zelfstandig en Gezond’ (www.DELTA.nl/
overDELTA). Daarin worden meerdere opties in alle openheid op een rij gezet en afgewogen.
Er wordt gestreefd naar een zo breed mogelijk draagvlak voor de strategische keuzes. Mede om
die reden werd een viertal informatie- en discussiebijeenkomsten met de lokale en regionale politiek
georganiseerd. Daarbij stond het genoemde strategiedocument centraal. Daarnaast werden
presentaties gegeven voor gemeenteraden.
Intussen voerde Provinciale Staten van Zeeland een eigen discussie over de te voeren aandeelhoudersstrategie.
Provincie en gemeentelijke aandeelhouders overleggen in 2013 over de manier
waarop zij het aandeelhouderschap willen vormgeven. Op verzoek draagt DELTA daaraan bij
door informatie te bieden tijdens een reeks voorbereidende sessies. Op deze manier ontstaat
een constructieve samenwerking waarbij alle belangen zorgvuldig kunnen worden meegewogen.
Communicatie gericht op het brede publiek
Het Zeeuwse publiek ontvangt informatie over het bedrijfsbeleid, resultaten en actuele
ontwikkelingen door onder meer publicatie van een publieksvriendelijk jaarverslag en aparte
mvo-verslaglegging. Het drie maal per jaar verschijnende ZEELAND Magazine biedt daarnaast
behalve commerciële informatie ook inzicht in andere aspecten van de onderneming, waaronder
sponsoring, financiële resultaten en duurzaamheid.
48

49
8 | resultaat

9 | bijlage
Personalia
Raad van commissarissen
Dhr. ir. D. (Daan) van Doorn (1948), president-commissaris
Nationaliteit: Nederlandse
In functie: 21 juni 2010
Beroep/hoofdfunctie: voormalig voorzitter directie VION Food Group
Lopende termijn: 20 juni 2014
Nevenfuncties: lid RvC Brunel International, voorzitter
Fundraising Committee Universiteit Wageningen, voorzitter Raad
van Advies Science Groep Universiteit Wageningen,
voorzitter Producentenorganisatie Nederlandse Mosselcultuur,
voorzitter Commissie van Doorn, voorzitter Strategic Board
Zuid-West Nederland, voorzitter RvC Rabobank Oosterschelde,
lid RvC A-ware Food Group
Dhr. drs. ing. J. (Jan) Bout (1946)
Nationaliteit: Nederlandse
In functie: 1 januari 2011
Lopende termijn: tot eind 2014
Beroep/hoofdfunctie: voormalig bestuursvoorzitter Royal
Haskoning
Nevenfuncties: lid van de RvC van Ballast - Nedam N.V., lid van de
RvC van Brunel International NV, tevens voorzitter van de Audit
Committee, lid van de RvC van de Koninklijke Haskoning DHV
Groep B.V., tevens lid van de Audit Committee, lid van de RvT van
Deltares, tevens lid van de Audit Committee, vice voorzitter van
de Comissie Mer, Mede oprichter van Bout & Co Advies Bureau
voor samenwerking, voorzitter van de Adviesraad voor duurzame
zorg van het UMCN
St Radboud, voorzitter van de High Level Groep
Exportfinanciering; lid van het Algemeen
Bestuur van het Ubbo Emmius Fonds.
Directie
Dhr. drs. R.J. (Rob) Frohn (1960), algemeen directeur (CEO)
Nationaliteit: Nederlandse
Indiensttreding: 1 juni 2012, benoemd voor vier jaar
Nevenfuncties: lid van de RvC Nutreco N.V., lid van de RvT van
de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, lid RvC Havenbedrijf
Rotterdam N.V. Tevens voorzitter van het Audit Committee van
genoemde organisaties.
Rob Frohn was tot 1 juni lid van de Raad van Commissarissen bij
DELTA. Met ingang van die datum is de heer Frohn benoemd tot CEO.
Dhr. drs. F. (Frank) Verhagen RA (1961), financieel directeur (CFO)
Nationaliteit: Nederlandse
Indiensttreding: 1 februari 2009, herbenoemd voor vier jaar tot
1 februari 2017
Nevenfunctie: lid RvT Admiraal de Ruiter Ziekenhuizen,
bestuurslid Werkgeversvereniging WENb
Dhr. J.G. (Johan) van der Werf (1952), vicevoorzitter
Nationaliteit: Nederlandse
In functie: sinds 2001
Lopende (en laatste) termijn: 3 juni 2014
Beroep/hoofdfunctie: voormalig lid RvB AEGON N.V.
Nevenfuncties: voorzitter RvC Ordina, voorzitter RvT NOS,
voorzitter RvC Blauwtrust Groep,
vice voorzitter RvT UMC Utrecht, lid RvC De Lotto, lid RvC ONVZ,
voorzitter Pensioenfonds Cultuur, lid RvA SVB, vice voorzitter RvT
Nederlands DansTheater
Dhr. B.P.T. (Peter) de Wit, MA (1949)
Nationaliteit: Nederlandse
In functie: 1 januari 2011
Lopende termijn: tot eind 2014
Beroep/hoofdfunctie: voormalig President Directeur
Shell Nederland B.V.
Nevenfuncties: non executive board director Caithness
Petroleum, London, lid Raad van Advies van
Energy Delta Gas Research (EDGaR)
50

‘Maar de zee de zee
zit in je bloed
je hart slaat
het getij’
DELTA N.V. | Poelendaelesingel 10 | 4335 JA Middelburg | T +31 (0)118 88 20 00 | F + 31 (0)118 88 21 00 | E info@DELTA.nl | W www.DELTA.nl
Ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Middelburg onder nummer 22031457.
tekst: fransisca van vloten | afscheid | uit: de nieuwe zeeuwse nachtegaal | 60 jaar poëzie in het zeeuws tijdschrift 1950-2010 stichting cbk zeeland, middelburg 2010 foto: roggeplaat oosterschelde