Longverpleegkundige - Verpleegkundigen & Verzorgenden ...

3.4 Aard van de zorgvragen naar urgentie en complexiteit
De meest voorkomende zorgvragen zijn: infectiegevaar, verkeerde voedselinname (te veel of te
weinig), therapieontrouw, kennistekort (GVO), zelfzorgtekorten, oververmoeidheid, verminderd
activiteitsvermogen, verminderd ademvermogen, verstoorde gasuitwisseling, sociaal isolement,
eenzaamheid, identiteitsproblemen, verstoord zelfbeeld, angst, verminderd aanpassingsvermogen,
ineffectieve coping en overbelasting van mantelzorgers.
Of een zorgvraag acuut of complex is, is afhankelijk van het veld en van de (pulmonale) situatie.
In de tweede lijn zijn acute zorgvragen benauwdheidaanvallen als gevolg van een luchtweginfectie
en de verstoorde gasuitwisseling.
Meer urgent zijn de acute respiratoire insufficiëntie met zuurstofdaling als gevolg van een
verstoorde gasuitwisseling. Minder acuut zijn kortademigheid bij inspanning, wat kan lijden tot
inactiviteit.
Complex zijn: angst voor benauwdheid met als gevolg inactiviteit, co-morbiditeit (bijvoorbeeld
wanneer ernstig hartfalen het longlijden compliceert), verstoorde relatie door verschil in
copinggedrag van een echtpaar t.a.v. het ziekteproces, door schaamte en daardoor afwijzing van
noodzakelijke hulpmiddelen.
3.5 Effecten van de zorgvraag voor gezondheid en bestaan
Zowel de aandoening als de gevolgen hiervan, die zich uiten in stoornissen en beperkingen,
veroorzaken gezondheids- en bestaansproblemen. Gezondheidsproblemen komen voor op
lichamelijk, psychosociaal en sociaal gebied. Bestaansproblemen zijn problemen die betrekking
hebben op het leven en het sociale netwerk van de zorgvrager.
Lichamelijke problemen kunnen voorkomen in allerlei gradaties: van acute levensbedreigende
problemen tot invaliditeit. In het laatste geval verslechtert de lichamelijke conditie langzaam door
toenemende kortademigheid. Naarmate het leven vordert, is er een grotere kans op co-morbiditeit.
Pool (1998) noemt als meest in het oog springende psychosociale problematiek:
- verliesverwerking en de emotionele en gedragsmatige effecten daarvan;
- bestaansproblemen op het sociale en materiële vlak;
- de effecten van lichamelijke veranderingen en beperkingen op het zelfbeeld en de identiteit
van de chronische ziekte:
- de invloed van langdurige afhankelijkheid van zorg op het welbevinden en kwaliteit van
leven, zoals de chronisch zieke die zelf ervaart.
Vaak zijn verschijnselen van angst, schaamte, subassertiviteit en depressieve gevoelens waar te
nemen. Door stoornissen en beperkingen raakt het dagelijks leven ontwricht. Deze ontwrichting op
haar beurt veroorzaakt weer sociale problemen. Het sociale netwerk krimpt en dat leidt weer tot een
sociaal isolement.
De zorgvrager met longziekten moet een evenwicht vinden tussen de gevolgen van de ziekte en de
behandeling en de eisen die hij aan zijn leven en zijn levensstijl stelt. Het leven aanpassen aan de
chronisch ziekte is geen eenvoudige opgave. Het is een voortdurend proces van afwegingen maken
tussen persoonlijke wensen, ambities en keuzes en aanpassingen die de ziekte eist (Pool, 2001).
De impact die longziekten op de mens en zijn dagelijks leven hebben, is uniek van aard omdat het
ziektebeeld door de sociale omgeving niet als zodanig wordt herkend. Het verborgen karakter
hiervan heeft te maken met de omgeving; het fysieke milieu. Bijvoorbeeld: de problemen die de
zorgvrager heeft of krijgt in een ruimte waarin gerookt wordt of door de weersomstandigheden en
dergelijke, worden door de omgeving vaak niet herkend. Door medicatiegebruik krijgen sommige
zorgvragers een blozend uiterlijk dat onterecht door omstanders als teken van gezondheid wordt
opgevat.
3.6 Settings
Intramuraal komen zorgvragers met longklachten voor in ziekenhuizen, verpleeg- en
verzorgingshuizen en revalidatiecentra. Hier zijn longverpleegkundigen werkzaam behalve in
verpleeg- en verzorgingshuizen. In ziekenhuizen werken zij veelal op de poliklinieken.
Extramuraal ontmoet de longverpleegkundige zorgvragers met longklachten in de thuiszorg,
12