Jaarverslag 2011 - Huurdersvereniging Amsterdam
Jaarverslag 2011 - Huurdersvereniging Amsterdam
Jaarverslag 2011 - Huurdersvereniging Amsterdam
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong> <strong>2011</strong><br />
1
Voorwoord 2<br />
1. Missie 3<br />
2. Organisatie 3<br />
2.1 Lidorganisaties 3<br />
2.2 Bestuur 4<br />
2.3 Staf 4<br />
2.4 Werkgroepen en Vrijwilligers 5<br />
3. Samenwerking & Overleg 6<br />
3.1 ASW 6<br />
3.2 <strong>Amsterdam</strong>s Volkshuisvesting Overleg (AVO) 6<br />
3.3 <strong>Amsterdam</strong>s Volkshuisvesting Overleg Particulier (AVO-p) 7<br />
3.4 Grote Steden en Woonbond 7<br />
4. Beleid en gebeurtenissen in <strong>2011</strong> 7<br />
4.1 Bouwen aan de Stad II 7<br />
4.2 Acties huurbeleid 8<br />
4.3 Energiebesparing met een team 8<br />
5. Communicatie en activiteiten 9<br />
5.1 Succesvolle afsluiting voucherproject 9<br />
5.2 De HA komt naar u toe 10<br />
5.3 Proefprocesfonds 10<br />
5.4 Huurderskrant en Kaderbulletin 10<br />
6. Conclusie 11<br />
7. Financiën <strong>2011</strong> 11<br />
2
Voorwoord<br />
Actie en onderhandelen waren het overheersende thema voor<br />
<strong>2011</strong>. Een heel groot gedeelte van <strong>2011</strong> stond in het teken van<br />
de onderhandelingen van Bouwen aan de Stad II (BadS II). Na<br />
een lang onderhandelingstraject kwamen partijen tot een<br />
overeenkomst waar de HA en haar achterban zich in kon<br />
vinden. De landelijke politiek zat ook niet stil. Minister Donner<br />
had het onzalige idee om in schaarstegebieden 25 extra punten<br />
toe te kennen op huurwoningen. De gevolgen hiervan<br />
zouden grote impact op de <strong>Amsterdam</strong>se huurmarkt hebben<br />
en de doorstroming nog verder stagneren. Helaas alle acties<br />
van de HA ten spijt zijn de ‘Donnerpunten’ afgelopen najaar<br />
ingevoerd en wordt er door alle verhuurders inclusief corporaties<br />
gretig gebruik van gemaakt. De HA laat het hierbij niet<br />
zitten en is een bodemprocedure gestart die deze punten in<br />
2012 hopelijk terug draait. Meer en meer leeft het idee dat<br />
huurders in <strong>Amsterdam</strong> voor een dubbeltje op de eerste rij<br />
zitten, aan de HA de taak om het juiste beeld naar voren te<br />
brengen.<br />
De <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong> is de stedelijke belangenorganisatie<br />
van en voor huurders en kiest dus zelf geen partij,<br />
behalve voor de huurders. Toch is het duidelijk dat de kleur<br />
van kabinet en college een groot effect heeft op het beleid<br />
dat richting huurders en de huursector wordt ontwikkeld.<br />
Vooral de Haagse verschuiving werpt een donkere schaduw<br />
vooruit op de positie van huurders de komende tijden, de ‘Donnerpunten’<br />
zijn nog maar het topje van de IJsberg.<br />
De <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong> zal zich op basis van goede argumenten<br />
blijven inzetten voor een verstandige aanpak van de woningmarkt<br />
in haar geheel. De HA zal zich in 2012 en daarna blijven verzetten<br />
tegen eenzijdige ingrepen, die in feite de situatie verergeren.<br />
Door de positie van de HA in <strong>Amsterdam</strong> zijn er kansen om door<br />
afspraken met de lokale overheid en de verhuurders de hoofddoelen<br />
van de HA te bewaken. In <strong>2011</strong> is na een lang onderhandelingstraject<br />
de overeenkomst ‘BadS-II’ getekend. De afspraken hierin zouden<br />
ervoor moeten zorgen dat betaalbaarheid en beschikbaarheid van<br />
huurwoningen in alle delen van de stad op een acceptabel niveau<br />
worden gewaarborgd. Het werk is daarmee nog niet afgerond, De<br />
extra punten van minister Donner zorgen ervoor dat de HA alert moet<br />
zijn en blijven voor goed en betaalbaar wonen voor alle huurders. En<br />
ook daar zal de HA zich met volle overgave voor blijven inzetten.<br />
<strong>2011</strong> is het laatste jaar geweest van het Project Bewoners aan het<br />
Stuur. Dit project dat eind 2008 is begonnen heeft al veel goede<br />
kritieken mogen ontvangen en laat zien dat bewoners uitstekend in<br />
staat zijn keuzes te maken voor hun eigen buurt en zich daar ook voor<br />
in te zetten. Vertrouwen in de buurt is daarbij een belangrijk uitgangspunt,<br />
maar dat betekent niet dat er geen hulp nodig is. Meer zeggenschap<br />
bij bewoners plaatsen mag dus niet een verkapte bezuiniging<br />
worden, maar moet bedoeld zijn om bewoners ruimte te geven voor<br />
hun betrokkenheid bij hun leefomgeving. Dat zal dan ook de boodschap<br />
zijn die de HA op dit terrein zal blijven verkondigen.<br />
Kortom, ook voor 2012 genoeg werk voor de boeg.<br />
Bestuur <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong>.<br />
3
1. Missie<br />
De <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong> (HA) is de stedelijke<br />
bundeling van een veelzijdig veld van huurdersorganisaties<br />
in <strong>Amsterdam</strong>. Vrijwel alle koepels en huurdersverenigingen<br />
op stadsdeelniveau zijn aangesloten bij de HA om door middel<br />
van vereniging een gezamenlijke stem te hebben op<br />
stedelijk niveau. De kerntaak van de HA is het behartigen van<br />
de belangen van huurders in <strong>Amsterdam</strong>.<br />
De HA richt zich daarbij op:<br />
Voldoende betaalbare woningen van goede kwaliteit voor<br />
alle doelgroepen<br />
Toegang voor alle doelgroepen in iedere wijk behouden en<br />
segregatie tegengaan<br />
Participatie mogelijk maken van alle doelgroepen door het<br />
creëren van goede voorwaarden in ieder stadsdeel<br />
Leefbaarheid in iedere wijk bevorderen door het maken van<br />
goede afspraken met alle betrokken partijen<br />
Als begrenzing van het werkveld van de HA is bij de oprichting<br />
vastgelegd dat de huurder het uitgangspunt is en dat diens belangen<br />
op alle niveaus behartigd moeten worden. Daar waar<br />
bestaande huurdersorganisaties in deze belangenbehartiging<br />
voorzien, is voor de HA hooguit een ondersteunende taak weggelegd.<br />
2. Organisatie<br />
De HA is de vereniging van huurdersorganisaties in <strong>Amsterdam</strong><br />
met als werkgebied de hele stadsregio <strong>Amsterdam</strong>. Het bestuur<br />
legt haar beleid voor aan de lidorganisaties tijdens de Algemene<br />
Ledenvergaderingen (ALV). De lidorganisaties kunnen hun<br />
stem direct uitbrengen. Tijdens de ALV kiezen de lidorganisaties<br />
ook het bestuur van de HA. Het bestuur van de <strong>Huurdersvereniging</strong><br />
<strong>Amsterdam</strong> vergadert iedere vier weken. Het uit hun midden<br />
gekozen dagelijks bestuur komt in deze periode twee keer extra<br />
bijeen.<br />
2.1 Lidorganisaties<br />
In <strong>2011</strong> is de huurdersvereniging op stadsdeelniveau in Zuidoost<br />
officieel tot de HA toegetreden. Er zijn geen lidorganisaties<br />
geweest die het lidmaatschap hebben opgezegd. Daarnaast<br />
heeft de studenten organisatie van de UVA en HVA, de ASVA,<br />
zich bij de HA aangesloten. Hierdoor is ook de stem van alle<br />
hurende studenten bij de HA vertegenwoordigd. Met de huidige<br />
stand van zaken zijn nu zo’n 200.000 hurende huishoudens direct<br />
of getrapt aangesloten bij de <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong>.<br />
Na de opheffing van Far West en dus ook de daarbij behorende<br />
huurderskoepel zijn er nog zeven huurderskoepels aangesloten.<br />
De fusiegolf in corporatieland lijkt op haar einde te zijn gekomen<br />
en de verwachting is dat het aantal lidorganisaties verbonden<br />
aan de sociale sector voorlopig gelijk blijft. Aan de kant van de<br />
huurdersorganisaties op stadsdeelniveau is de verwachting dat<br />
het aantal hiervan zal gaan verminderen als gevolg van de re-<br />
4
cente fusie van stadsdelen. Dat effect was in <strong>2011</strong> nog niet<br />
zichtbaar, maar het is wel duidelijk dat er meer samenwerking<br />
gezocht wordt tussen huurdersverenigingen die in het zelfde<br />
stadsdeel actief zijn. De volgende organisaties waren in <strong>2011</strong><br />
lid van de <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong>:<br />
HV Arcade<br />
Bewonersraad Rochdale<br />
HBO Argus<br />
Duwoners<br />
Huurdersplatform Palladion<br />
Huurgenoot<br />
SBO<br />
HV Baarsjes/Bos en Lommer<br />
HV Centrum<br />
HV De Pijp<br />
HV Oost<br />
HV Oud West<br />
HV Westerpark<br />
HV Zuid<br />
HV Zuideramstel<br />
HBV Sloterhof<br />
HV W. van Doeyenburg<br />
ANBO-<strong>Amsterdam</strong><br />
Migrantenplatform Kompas<br />
SRVU<br />
ASVA<br />
Huurderskoepel (De Key)<br />
Huurderskoepel (Rochdale)<br />
Huurderskoepel (Eigen Haard)<br />
Huurderskoepel (DUWO<br />
Huurderskoepel (De Alliantie)<br />
Huurderskoepel (Stadgenoot)<br />
Huurderskoepel (Ymere)<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
HV particuliere sector<br />
HV particuliere sector<br />
Categorale organisatie<br />
Categorale organisatie<br />
Categorale organisatie<br />
Categorale organisatie<br />
Geen formeel lid, maar wel actief zijn:<br />
Huurdersplatform Noord<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
Bewonersplf. Geuzenveld/<br />
Slotermeer<br />
HV op stadsdeelniveau<br />
2.2 Bestuur<br />
Het afgelopen jaar heeft zich een aantal wisselingen voorgedaan<br />
in het bestuur. Afgetreden zijn achtereenvolgens Dick den<br />
Dekker, Wim Staargaard, Arco Leusink en Fred van der Vlist. De<br />
motivering was iedere keer verschillend, maar in alle gevallen<br />
is de HA hen veel dank verschuldigd voor hun inzet voor de<br />
huurders in <strong>Amsterdam</strong>.<br />
In de loop van <strong>2011</strong> is Daniëlle Olivieira als aspirant-bestuurslid<br />
mee gaan draaien in het bestuur.<br />
Het bestuur bestond eind <strong>2011</strong> uit:<br />
Frans Ligtvoet voorzitter<br />
Mohib Abrari vice voorzitter<br />
John Sedney penningmeester<br />
Bert Dörsch secretaris<br />
Cees Witte dagelijks bestuur<br />
5
2.3 Staf<br />
Het bestuur van de HA wordt inhoudelijk en organisatorisch<br />
ondersteund door een team van professionals. Dit team (de<br />
staf) werkt onder directe verantwoordelijkheid en aansturing<br />
van het HA-bestuur. De activiteiten van het bestuur in <strong>2011</strong> zijn<br />
ondersteund of in opdracht uitgevoerd door de genoemde staf.<br />
Eind <strong>2011</strong> bestond de staf uit:<br />
Karin Lijfering Secretariaat<br />
Marten Gorter Secretariaat<br />
Bastiaan van Perlo Organisatiecoördinatie<br />
Margriet Koomen Inhoudelijk adviseur<br />
Shirley van Acker Ondersteuning huurdersverenigingen<br />
Arco Leusink Beleidsadviseur<br />
2.4 Werkgroepen en Vrijwilligers<br />
Naast de ALV en de bestuursvergaderingen kent de HA werkgroepen<br />
en andere overlegfora die structureel of ad hoc werken<br />
aan deelactiviteiten van de HA. Zo waren in <strong>2011</strong> het Koepeloverleg<br />
en het Overleg van de huurdersverenigingen in de<br />
stadsdelen actief.<br />
Het Koepeloverleg is zes maal bij elkaar geweest. Op de meeste<br />
bijeenkomsten staat een specifiek onderwerp centraal. Daarnaast<br />
is er tijd om ervaringen uit te wisselen en geeft de HA de<br />
stand van zaken in stedelijke overleggen weer. De thema’s in<br />
deze periode waren o.a.:<br />
Huurbeleid<br />
BadS II<br />
Energie en duurzaamheid<br />
Crisis op de bouw- en woningmarkt<br />
Daarnaast heeft het koepeloverleg één actieve werkgroep,<br />
namelijk de WG Energie. In deze werkgroep worden de ontwikkelingen<br />
rond energiebesparing in de sociale huursector besproken.<br />
Vast onderdeel daarbij is het eigen beleid van alle<br />
betrokken corporaties, maar ook de mogelijkheden voor een<br />
gezamenlijke afspraak voor energiebeleid op stedelijk niveau.<br />
De conclusie is dat er op het onderwerp wel afspraken moeten<br />
worden gemaakt, maar dat die verbonden moeten zijn met de<br />
overige prestatieafspraken. Alleen dan valt een complete overweging<br />
te maken over de inzet van menskracht en middelen<br />
voor energiebesparing in relatie tot de overige doelen.<br />
6
Ook de huurdersverenigingen in de stadsdelen voeren een eigen<br />
overleg. Dit overleg is een paar keer bij elkaar geweest en ging<br />
naast uitwisseling ook over belangrijke thema’s als BadS II en<br />
het huurbeleid.<br />
Werkgroep achterban<br />
Op het beleidsweekend in <strong>2011</strong> heeft het HA bestuur haar<br />
speerpunten voor de komende jaren uiteengezet. De HA valt of<br />
staat bij een sterke achterban. De HA is gebaat bij sterke huurderskoepels<br />
en lokale huurdersorganisaties. De realiteit is dat<br />
dit nog altijd niet overal het geval is. Daarbij verdwijnen op<br />
termijn de stadsdelen. Hoe moet het dan met de inspraak van<br />
de lokale huurdersorganisaties? Het HA bestuur wil de huurdersbelangen<br />
dichter bij de mensen brengen, meer mensen<br />
activeren om zich in te zetten voor wonen en alles wat daar bij<br />
komt kijken. De uitkomst was dan ook dat we een plan gaan<br />
ontwikkelen waar de HA zich meer zal gaan opstellen als een<br />
vakbond met in plaats van afdelingen, lokale huurdersorganisaties<br />
in alle <strong>Amsterdam</strong>se wijken. De HA wil de stedelijke paraplu<br />
zijn en blijven om de belangen van de <strong>Amsterdam</strong>se<br />
huurder optimaal te kunnen behartigen. Een werkgroep gaat<br />
hard aan de slag om deze visie om te zetten in praktische plannen.<br />
Zodra deze gereed zijn zal dit worden voorgelegd aan de<br />
achterban. De verwachting is dat er medio 2012 meer duidelijkheid<br />
zal zijn welke koers de HA zal moeten varen om meer<br />
(actieve) bewoners bij de HA en haar achterban te betrekken.<br />
7
Werkgroep euro<br />
Tijdens het beleidsweekend <strong>2011</strong> kwamen ook de financiën van<br />
de HA ter sprake. Hoe kan het bestaansrecht op financieel niveau<br />
gewaarborgd worden? Meer en meer organisaties moeten<br />
de broekriem aansnoeren. Corporaties hebben financieel gezien<br />
minder ruimte en de lokale politiek moet bezuinigen. De HA wil<br />
dit voor zijn door te kijken naar andere middelen, verschillende<br />
ideeën zijn geopperd. De werkgroep uit bestuursleden, staf en<br />
achterbanleden zal dit onderwerp verder gaan vormgeven zodat<br />
er in 2012 duidelijke plannen zijn voor de toekomst.<br />
3. Samenwerking & Overleg<br />
3.1 ASW<br />
De belangrijkste samenwerkingspartner van de HA is het <strong>Amsterdam</strong>s<br />
Steunpunt Wonen (ASW). Het ASW levert als uitvoerder<br />
belangrijke diensten voor de ondersteuning van het werk<br />
van de HA en haar lidorganisaties. Een samenwerkingsovereenkomst<br />
formaliseert de verhouding tussen het ASW en de HA en<br />
verduidelijkt het eigen profiel van de beide organisaties. In <strong>2011</strong><br />
is de samenwerkingsovereenkomst stopgezet. Partijen verwachten<br />
in 2012 een nieuwe overeenkomst af te kunnen sluiten.<br />
3.2 <strong>Amsterdam</strong>s Volkshuisvesting Overleg (AVO)<br />
De deelnemers van het AVO zijn de <strong>Amsterdam</strong>se Federatie van<br />
Woningbouw Corporaties (AFWC), Dienst Wonen Zorg en Samenleven<br />
<strong>Amsterdam</strong>, de stadsdelen en de <strong>Huurdersvereniging</strong><br />
<strong>Amsterdam</strong> (HA). Dit jaar is het AVO zes keer bij elkaar geweest;<br />
éénmaal uitsluitend over Bouwen aan de Stad 2 en éénmaal<br />
over woonruimteverdeling. Ook in de reguliere vergaderingen is<br />
het AVO veel bezig geweest met het uitwerken van onderdelen<br />
van Bouwen aan de Stad 2. In de meeste gevallen gebeurde dit<br />
in speciaal hiervoor ingestelde werkgroepen, waaraan ook de<br />
HA-vertegenwoordigers deelnamen. Het uitwerken van de kaderafspraken<br />
nam veel tijd in beslag doordat alle partijen in de<br />
werkgroep vertegenwoordigd waren. Met elkaar nagaan wat een<br />
heldere tekst en procedure is levert zeer waarschijnlijk in 2012<br />
voor alle betrokkenen bij stedelijke vernieuwing heldere afspraken<br />
op. Het uitwerken van de kwaliteitseisen bij splitsing levert<br />
eveneens heldere afspraken over de oplevering van corporatiewoningen<br />
op. Corporaties hoeven niet meer aan extra eisen te<br />
voldoen ten opzichte van verkochte particuliere huurwoningen.<br />
Over de leges wordt nog door de stadsdelen onderhandeld, de<br />
corporaties willen minder gaan betalen omdat zij ook al een<br />
bedrag aan de gemeente afdragen. Er is een werkgroep ingesteld<br />
die zich buigt over de positie van middengroepen en er wordt<br />
weer nagedacht over een experiment met flexibele huren voor<br />
deze groep. Door de Europese inkomensgrens voor sociale<br />
huurwoningen komen vooral inkomensgroepen tussen de 34.000<br />
en 43.000 euro in de knel als zij moeten verhuizen. Ook werd de<br />
woonkostenbijdrage opnieuw vastgesteld. Er is gekozen voor<br />
groepen die deze bijdrage het hardst nodig hebben. Helaas is<br />
ook het totale beschikbare bedrag omlaag gegaan. De HA heeft<br />
hiertegen geprotesteerd maar deze post ontkwam niet aan de<br />
bezuinigingen van de gemeente.<br />
8
Andere onderwerpen van het AVO<br />
De uitwerking van woonruimteverdeling voor <strong>Amsterdam</strong> en de<br />
Regio, dit loopt door in 2012 en wordt in werkgroepen afgehandeld.<br />
De aanpak van leegstand en het ontwikkelen van een keurmerk<br />
voor leegstandsbeheerders. De HA heeft samen met de AFWC<br />
afspraken weten te maken over een juiste bejegening van huurders<br />
in leegstaande panden; er wordt nog onderhandeld over<br />
de hoogte van de vergoeding die de beheerder mag vragen. De<br />
HA staat op het standpunt dat dit feitelijk om niet zou moeten<br />
zijn.<br />
Vaststelling van het plan voor jongerenhuisvesting, waarbij ook<br />
een jongerencontract is gemaakt. De HA is niet enthousiast over<br />
variaties op huurcontracten maar heeft in samenwerking met<br />
Huurgenoot kritisch gekeken naar de uitwerking van het contract.<br />
De leeftijd van het jongerencontract is hierdoor verlaagd<br />
naar 18 jaar waardoor er ook voldoende woonduur kan worden<br />
opgebouwd. De deelnemende corporaties hebben gegarandeerd<br />
dat er na afloop van het contract geen jongeren op straat<br />
terecht komen.<br />
Donnerpunten en energielabel zorgen voor het stijgen van de<br />
huren en in het AVO is regelmatig stil gestaan bij de gevolgen<br />
van deze maatregelen voor <strong>Amsterdam</strong>. De wethouders van de<br />
G4 stuurden zonder overleg met de AVO-partijen een brief naar<br />
de minister waarin zij voor flexibele huren pleitte.<br />
Wijkaanpak, het AVO werd regelmatig geïnformeerd over de<br />
voortgang van de wijkaanpak en de voortgang zonder bijdrage<br />
van het Rijk. Er is ook onderzoek verricht naar het effect van de<br />
wijkaanpak en de betrokkenheid van bewoners hierbij. De effecten<br />
van bewonersinvloed waren positief voor de ontwikkeling<br />
en maatschappelijke betrokkenheid van bewoners.<br />
3.3 <strong>Amsterdam</strong>s Volkshuisvesting Overleg<br />
Particulier (AVO-p)<br />
Deelnemers zijn de Makelaarsvereniging <strong>Amsterdam</strong>, Vastgoedbelang,<br />
Dienst Wonen Zorg en Samenleven, vertegenwoordigers<br />
van de stadsdelen en de <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong> (HA).<br />
Het AVOP is drie keer bij elkaar geweest en heeft één werkgroep<br />
ingesteld: convenant energiebesparing in de particuliere sector,<br />
dit staat verderop beschreven onder de kop Energiebesparing.<br />
Een aantal onderwerpen in het AVOP zijn gelijk aan het AVO<br />
zoals, de woonruimteverdeling, de positie van de middeninkomens<br />
op de huurmarkt, aanpak leegstand en keurmerk leegstandbeheerders.<br />
Het onderwerp splitsen en de evaluatie gedragscode<br />
splitsen zijn specifiek voor de particuliere huurmarkt.<br />
Alle partijen beoordelen deze onderwerpen vanuit hun eigen<br />
positie. De HA is niet voor een extra quotum te splitsen particuliere<br />
huurwoningen omdat er al heel veel woningen door de<br />
Donnerpunten boven de liberalisatiegrens uitkomen en gesplitst<br />
kunnen worden. Voor de evaluatie van de gedragscode is bij<br />
alle partijen een intern onderzoekje uitgezet. De resultaten<br />
komen in 2012 aan de orde.<br />
9
10<br />
3.4 Grote Steden en Woonbond<br />
De HA is een lidorganisatie van de Nederlandse Woonbond, de<br />
grootste landelijke vertegenwoordiger van huurders. De HA<br />
probeert via de Woonbond het landelijke beleid te beïnvloeden.<br />
Daarnaast is er een bijzondere positie voor huurders in de<br />
grote steden; hier staat de huurmarkt onder grote druk en vindt<br />
stedelijke vernieuwing massaal plaats. Om de mening van<br />
huurders op dit front hoorbaar te maken was de HA ook in <strong>2011</strong><br />
de trekker van het overleg van de Vier Grote Steden (<strong>Amsterdam</strong>,<br />
Den Haag, Rotterdam en Utrecht) en de Woonbond. Hier<br />
overleggen huurdersorganisaties uit deze steden over hun<br />
specifieke situatie. Regelmatig worden vanuit dit overleg adviezen<br />
gegeven aan minister, parlement of de wethouders van de<br />
G4. In <strong>2011</strong> zijn de vier grote steden (en Leiden) drie keer bijeengekomen.<br />
Uiteraard zijn de huurplannen van het kabinet
uitvoerig besproken en ondanks de verschillen van de effecten<br />
tussen de vier steden waren deze het snel eens over de afwijzing<br />
van de plannen. In het bijzonder op de bezuinigingen op de<br />
huurtoeslag was scherpe kritiek, omdat deze keus tot een verdere<br />
uitholling van het draagvlak voor stedelijke vernieuwing<br />
leidt. Het plan om tot een gezamenlijke campagne te komen<br />
om te lobbyen voor een wettelijke inbedding van een huurderstem<br />
bij prestatieafspraken is niet verder gekomen dan een<br />
gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer die daartoe oproept<br />
als onderdeel van de herziene Woningwet.<br />
4. Beleid en gebeurtenissen in <strong>2011</strong><br />
4.1 Bouwen aan de Stad II<br />
Vanaf september 2010 is er intensief overlegd en onderhandeld<br />
over het financiële gedeelte van dit convenant. Eind december<br />
heeft de HA-achterban in principe ingestemd met het bereikte<br />
onderhandelaarsakkoord. Dit onderhandelaarsakkoord is<br />
slechts een deel van een compleet pakket afspraken waarover<br />
in <strong>2011</strong> verder is onderhandeld.<br />
Na maanden onderhandelen is maandag op 19 september <strong>2011</strong><br />
het document Bouwen aan de Stad II en het onderliggende<br />
Convenant Verkoop ondertekend door de HA, gemeente, stadsdelen<br />
en corporaties.<br />
De HA had gemengde gevoelens over de ondertekening. Aan<br />
de ene kant wordt veel sociaal bezit door de corporaties verkocht,<br />
kunnen 250 sociale woningen samengevoegd tot dure<br />
geliberaliseerde woningen en worden sociale woningen gereserveerd<br />
voor studenten. Aan de andere kant echter wordt er<br />
een belangrijke aanbiedingsafspraak gemaakt (7.500 woningen<br />
worden per jaar aangeboden met een prijs tot € 552,-, ongeacht<br />
de mogelijke maximale huur), de verkoop wordt op een goede<br />
manier verdeeld over de stad en de Ongedeelde Stad wordt<br />
door alle partijen onderschreven als het uitgangs punt. Het<br />
toekomstig beleid zal als het uitgangspunt hebben dat <strong>Amsterdam</strong>mers<br />
overal moeten kunnen wonen, ongeacht het inkomen.<br />
De crisis heeft ook de corporaties hard geraakt. Veel van hun<br />
vernieuwingsplannen worden uitgesteld, omdat de verkoop van<br />
nieuwbouw woningen fors is teruggelopen. Daarnaast is in het<br />
regeerakkoord afgesproken om een verhuurdersheffing in te<br />
voeren, die hun investeringscapaciteit verder aantast. Merkbaar<br />
is een verschuiving in het verdienmodel van corporaties, die<br />
minder uitgaan van waardestijging van hun bezit en meer de<br />
inkomsten uit de huur als basis gaan zien. De ruimte om de<br />
huren te verhogen wordt dan ook ruimschoots toegepast en dat<br />
versterkt voor de HA de noodzaak om goede afspraken over<br />
een betaalbaar aanbod te willen maken voor zowel de lage als<br />
de middeninkomens.<br />
Voor de lagere inkomens zijn de aanbiedingsafspraken een<br />
belangrijke zekerheid, voor de middeninkomens wordt volgens<br />
afspraak verder gesproken in 2012. Door de Europese richtlijn<br />
worden inkomens van 33.000 euro al middeninkomens genoemd.<br />
Ook voor deze groep is een betaalbaar huurquote<br />
wezenlijk en de HA zal in haar inzet voor de toekomst daar dan<br />
11
ook nadrukkelijk aandacht voor vragen. Dat is ook logisch want<br />
voor de middengroepen komt meer aanbod beschikbaar in het<br />
geliberaliseerde segment en daar zijn in <strong>Amsterdam</strong> zeer hoge<br />
huren de norm. De wil is dat men zich houdt aan de kerntaak:<br />
zorgen voor huisvesting voor alle <strong>Amsterdam</strong>mers en zeker de<br />
doelgroep van beleid.<br />
Met deze wetenschap in het achterhoofd zal de HA zich de<br />
komende tijd inzetten tot een verantwoorde invulling van de nog<br />
niet afgeronde onderdelen van BadS II. Dat deze laatste procesgang<br />
met vertrouwen wordt ingegaan werd ook door de<br />
ondertekening onderschreven.<br />
4.2 Acties huurbeleid<br />
In <strong>2011</strong> zijn er verschillende acties door de HA op touw gezet<br />
om de plannen van het kabinet een halt toe te roepen. In samenwerking<br />
met Groen Links, PvdA, SP en de Woonbond is er<br />
een campagne gestart onder de naam ‘Huurders Bedonnerd’.<br />
Voor deze campagne is een website ontworpen met daarin een<br />
meldpunt voor huurders waarbij ze aan kunnen geven tegen<br />
welke problemen ze aanlopen door de hoge huren. Daarnaast<br />
zijn er posters gemaakt en is er een bustoer gehouden langs de<br />
<strong>Amsterdam</strong>se corporaties met de vraag om zich samen met de<br />
HA tegen de ‘Donner huren’ in te zetten. In Den Haag is er aan<br />
leden van de Tweede Kamer een modelwoning geshowd om<br />
een beeld te geven van wat je in <strong>Amsterdam</strong> nu werkelijk voor<br />
een huurwoning moet betalen en wat de invloed van de Donnerpunten<br />
hierop zal zijn. De HA heeft met haar acties veel<br />
publiciteit gekregen maar dit heeft er helaas niet voor gezorgd<br />
dat de plannen geheel van de baan zijn gegaan. Het originele<br />
plan om alle huurwoningen in Nederland er 25 punten bij te<br />
geven is vervangen door variant waarbij in 140 gemeente er 15<br />
of 25 schaarstepunten worden gegeven. In oktober zijn deze<br />
zogeheten Donnerpunten werkelijkheid geworden. De HA heeft<br />
het hier niet bij laten zitten en is samen met de Woonbond een<br />
kort geding gestart tegen de Staat. Dit kort geding is verloren,<br />
maar de HA zet door in een bodemprocedure. Ten eerste omdat<br />
wij menen dat de invoering van deze punten een wetswijziging<br />
vereisen en niet een aanpassing van het huurbeleid volgens een<br />
algemene maatregel van bestuur. Maar bovenal, omdat de<br />
huurders van <strong>Amsterdam</strong> met alle middelen de Donnerpunten<br />
willen bestrijden. Een uitspraak hierop wordt verwacht in 2012.<br />
4.3 Energiebesparing met een team<br />
Ondanks (of misschien wel dankzij) de crisis blijft de aandacht voor<br />
Energiebesparing onverminderd groot. In <strong>2011</strong> zijn in Bouwen aan<br />
de Stad II en later in de aanvullende uitwerking afspraken gemaakt<br />
over hoe te komen tot meer energiebesparing. Voor huurders is van<br />
belang dat de woonlasten als uitgangspunt worden genomen. De<br />
besparing aan de ene kant kan dan gebruikt worden voor de investering<br />
aan de andere kant. Corporaties beseffen dit wel, maar<br />
wilden zich niet binden aan een algemeen geldende woonlastengarantie.<br />
Die blijft dus per project onderwerp van discussie.<br />
Ruimte om bewonersinitiatieven te ondersteunen is er in principe<br />
wel, maar ook daarvoor geldt dat het niet tot een harde<br />
12
afspraak over aantallen is gekomen. Om bewoners bij hun<br />
wensen en ideeën te ondersteunen heeft in <strong>2011</strong> de HA het<br />
Energieteam in het leven geroepen. Dit team dat onder de vlag<br />
van de HA en het Wijksteunpunt Wonen opereerde had als<br />
primaire doel bewoners te adviseren over de mogelijkheden<br />
voor energiebesparing en daarover het gesprek met de verhuurder<br />
te starten. De haalbaarheid van een ingreep speelt daarbij<br />
natuurlijk een rol. Hoewel de gesprekken wel zijn opgestart zijn<br />
de resultaten onvoldoende. De echte ruimte voor initiatieven<br />
blijkt toch vaak zeer beperkt en het duurt lang voordat er tot<br />
afspraken wordt gekomen. Een vernieuwde inzet om wel ruimte<br />
voor bewonersinitiatieven te realiseren is noodzakelijk.<br />
5. Communicatie en activiteiten<br />
5.1 Succesvolle afsluiting voucherproject<br />
In 2008 stelde het ministerie van Wonen, Wijken en Integratie<br />
bewonersbudgetten beschikbaar met als doel de sociale cohesie<br />
in de wijken te verbeteren. Een deel van deze budgetten<br />
werd via het vouchersysteem aan bewoners beschikbaar gesteld.<br />
De gemeente <strong>Amsterdam</strong> heeft de HA gevraagd om het<br />
vouchersysteem in <strong>Amsterdam</strong> uit te voeren in samenwerking<br />
met de gemeente <strong>Amsterdam</strong>. De HA heeft de verantwoordelijkheid<br />
voor het voucherproject op zich genomen tot en met <strong>2011</strong>.<br />
In 2012 zijn er geen nieuwe budgetten beschikbaar gesteld en<br />
worden de laatste bewonersprojecten afgerond. Ook vindt er<br />
een evaluatie plaats over het gehele project. Gedurende vier<br />
jaar hebben bestuursleden veel werk op zich genomen als<br />
adviseur aan de regiegroepen van bewoners en als deelnemer<br />
in de Stuurgroep vouchers. Het <strong>Amsterdam</strong>s Steunpunt Wonen<br />
is de opdrachtnemer geweest voor de uitvoering van het project<br />
in de verschillende wijken en was eveneens vertegenwoordigd<br />
in de Stuurgroep Vouchers. Met de gemeente was er regelmatig<br />
overleg over het project en de ontwikkeling bij andere stadsdelen.<br />
De buurten<br />
De keuze voor de buurten werd samen met de gemeente bepaald.<br />
Het ging om buurten die net niet tot de officiële wijkaanpakbuurten<br />
behoorden maar er wel alle kenmerken van hadden.<br />
Na twee jaar werd besloten om het voucherproject niet langer<br />
in Reimerswaal (Osdorp) te laten plaatsvinden. Het stadsdeel<br />
nam de methodiek over en beschikte over voldoende middelen<br />
13
om hier mee door te gaan. In Holendrecht kan het voucherproject<br />
veel betekenen voor de buurt(bewoners) bovendien kan bij<br />
het stadsdeel worden aangetoond dat zelfstandige besluitvorming<br />
bij bewoners goed kan werken. Het project loopt hier nu<br />
twee jaar.<br />
In de Dapperbuurt wordt het voucherproject na drie jaar afgesloten.<br />
Het stadsdeel heeft in andere buurten een vergelijkbare<br />
aanpak en de Dapperbuurt kan hier bij aansluiten. In Venserpolder<br />
heeft het project de volle vier jaar gelopen, hier is het<br />
enthousiasme voor het project bij bewoners en regiegroep<br />
langzaam maar zeker gegroeid waarbij er steeds meer projecten<br />
werden ingediend.<br />
Conclusies en Aanbevelingen<br />
Eén van de meest elementaire redenen van het succes van het<br />
voucherproject was dat bewoners daadwerkelijk de beschikking<br />
kregen over een budget. Er was sprake van daadwerkelijke<br />
zeggenschap waardoor ideeën werden uitgevoerd voor de buurt.<br />
Voor de toekomst is het nodig om die stimulans vast te blijven<br />
houden. Middelen kunnen bijvoorbeeld gevonden worden door<br />
een herschikking van stadsdeelbudgetten en deze door bewoners<br />
zelf te laten bestemmen en uit te voeren.<br />
De leefbaarheid in de buurten is verbeterd en de sociale cohesie<br />
is toegenomen. Bewoners hebben tijdens het project meer<br />
zeggenschap gekregen. De bewoners zien zichzelf nu veel meer<br />
als gelijkwaardige partner van organisaties in de buurt en het<br />
stadsdeel. Dit is een duidelijk effect van het voucherproject. In<br />
iedere voucherbuurt is een netwerk van actieve buurtbewoners<br />
ontstaan bestaande uit initiatiefnemers van projecten en de<br />
leden van de regiegroepen. Sommige mensen zijn zelfs nieuwe<br />
sleutelfiguren in de buurt geworden. De samenwerking tussen<br />
professionals en bewoners leidde tot het bereiken van meer en<br />
diverse groepen bewoners bij buurtactiviteiten. Duidelijk is wel<br />
dat er naast inzet van bewoners ook begeleiding van bewoners<br />
nodig is. Hierbij is het de bedoeling dat bewoners de kans krijgen<br />
om te leren en de initiatieven niet worden overgenomen. De<br />
opbouwwerkers scheppen de voorwaarden waaronder bewoners<br />
actief kunnen worden en eventueel kunnen leren van hun<br />
fouten. Bewoners worden mondiger en voelen zich in staat om<br />
wat te betekenen voor hun buurt. De HA gaat in 2012 kijken of<br />
en hoe ze dit project op een andere manier kan voortzetten.<br />
5.2 De HA komt naar u toe<br />
In <strong>2011</strong> zijn er twee bijeenkomsten ‘de HA komt naar u toe’ georganiseerd,<br />
beide in het teken van energiebesparing. In het<br />
voorjaar in de Baarsjes en in het najaar in ZuiderAmstel. In de<br />
Baarsjes was er een middag op het Mercatorplein met kraampjes,<br />
een tent voor de workshops en kinderactiviteiten, helaas<br />
viel de dag een beetje in het water. Na weken mooi weer regende<br />
het de hele dag, waardoor het bezoekersaantal tegenviel.<br />
In ZuiderAmstel was er juist een stralende zonnige dag, waardoor<br />
het ondanks alle publiciteit niet meeviel om bezoekers naar<br />
binnen te halen. Ondanks alle inzet vanuit de HA en de vrijwilligers<br />
vanuit de lidorganisaties lijkt deze formule niet te werken.<br />
14
De HA gaat zich daarom in 2012 bezinnen op een andere werkwijze<br />
om meer mensen bij haar achterban te betrekken.<br />
5.3 Proefprocesfonds<br />
Het Proefprocesfonds van de HA wordt gevoed vanuit de contributie<br />
van de leden. Het fonds stelt zich ten doel voor huurders<br />
en speciaal voor huurdersorganisaties relevante jurisprudentie<br />
te realiseren. Daartoe kan men steun voor een zaak aan de HA<br />
vragen, die een adviescommissie heeft ingesteld om zich over<br />
de aanvragen te buigen. In <strong>2011</strong> heeft het fonds garanties afgegeven<br />
voor de volgende zaken:<br />
Overlegwetdispuut tussen BC Wittenburg en Eigen Haard.<br />
Uitspraak begin 2012 was negatief. De rechter meende dat<br />
er voldoende overleg was geweest tussen koepel en corporatie,<br />
waardoor de BC geen adviesrecht meer had op het<br />
onderwerp verkoop.<br />
Antikraakzaak bewoners Platanenweg – Stadgenoot/Antikraak.<br />
Tijdelijke huurders kregen na afloop van de termijn voor tijdelijke<br />
verhuur gebruiksovereenkomsten aangeboden met een<br />
maandvergoeding van € 150,- per persoon. Huurders stellen dat<br />
dit bedrag hoger is dan kosten van het in gebruiken geven en<br />
dat er dus huur wordt betaald. Daaruit zou voortvloeien dat er<br />
dus ook huurrecht is. Tijdelijke huurders kregen tijdens een<br />
turbo spoedappèl toegewezen dat zijn tot de bodemuitspraak<br />
eind <strong>2011</strong> mochten blijven zitten.<br />
Uitspraak in de zaak Complex 40 – Stadgenoot. Hier zijn de<br />
bewoners in het gelijk gesteld en heeft de rechter geoordeeld<br />
dat de er sprake was van een renovatie waarbij de woning tijdelijk<br />
onbewoonbaar was en er dus een verhuiskostenvergoeding<br />
betaald moest worden.<br />
5.4 Huurderskrant en Kaderbulletin<br />
Als belangenbehartiger communiceert de HA met meerdere<br />
doelgroepen: achterban, gesprekspartners, subsidiënten, de<br />
pers en met het grote <strong>Amsterdam</strong>se publiek. Een belangrijk<br />
communicatiemiddel van de <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong><br />
om het grote <strong>Amsterdam</strong>se publiek te bereiken is de Huurderskrant.<br />
In <strong>2011</strong> is de als kwartaalperiodiek bedoelde Huurderskrant<br />
drie keer verschenen. Halverwege <strong>2011</strong> is de eindredactie,<br />
opmaak en distributie in handen gegeven van de MUG. Zijn<br />
nemen de Huurderskrant nu mee in speciaal daarvoor gemaakt<br />
bakken, die bij medische centra, stadsdeelkantoren, wijkcentra,<br />
bibliotheken en tal van AH-supermarkten staan. De verwachting<br />
is dat de verschijning vanaf nu een strak ritme zal gaan krijgen<br />
15
en alle nummers op dezelfde wijze beschikbaar worden gesteld.<br />
Het Kaderbulletin is een periodiek dat door de HA wordt uitgegeven<br />
voor bestuursleden en kaderleden van de HA en de medewerkers van<br />
het ASW. Het doel is hen te informeren over actuele en relevante<br />
zaken, werkzaamheden en standpunten op het gebied van volkshuisvesting<br />
in <strong>Amsterdam</strong>. In <strong>2011</strong> zijn vier edities geproduceerd. Het<br />
kaderbulletin is in <strong>2011</strong> vernieuwd en om meer kleur te geven aan de<br />
eigen achterban komt er op de achterpagina een rubriek waar in een<br />
lid van de achterban aan het woord. Ook heeft de voorzitter van de<br />
HA een eigen column gekregen.<br />
6. Conclusie<br />
De organisatie van de <strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong> staat solide<br />
op de rails en blijft zich voorwaarts bewegen. Ondanks wisselingen<br />
in het bestuur van de vereniging handhaaft en versterkt de HA ook<br />
in <strong>2011</strong> haar positie als gesprekspartner namens de huurders voor<br />
de overige stedelijke partijen.<br />
Toch zijn er ook bedreigingen. De aanhoudende crisis in vooral de woningmarkt<br />
maakt het lastiger om de belangen van huurders te verdedigen.<br />
De middelen zijn uitgeput bij gemeente en corporaties en de politieke<br />
wind vanuit Den Haag is gedraaid ten faveure van de koopsector.<br />
De noodzaak voor een krachtig huurdersgeluid groeit daarmee, maar<br />
gelijktijdig dreigen er bezuinigingen op het budget van de HA.<br />
Voor de huurders en haar organisaties in <strong>Amsterdam</strong> breken er<br />
daarom spannende tijden aan. Aan de HA is het nu om slim te<br />
handelen in het belang van de huurders door te strijden waar dat<br />
effectief en nodig is en in de beweging mee te gaan en bij te buigen<br />
waar dat beter werkt.<br />
16
7. Financiën <strong>2011</strong><br />
Baten en lasten<br />
Inkomsten Begroot Werkelijk<br />
HA subsidie € 489.730 € 489.730<br />
Bijdrage vanuit ASW subsidie € 191.260 € 173.935<br />
Contributie € 65.000 € 57.726<br />
Rente € 1.500 € 1.257<br />
Energieteam € 200.000 € 200.000<br />
Totaal € 947.490 € 922.648,00<br />
Uitgaven Begroot Werkelijk<br />
Personeel (subsidie) € 567.990 € 562.190<br />
Materieel (subsidie) € 113.000 € 101.475<br />
Energieteam € 200.000 € 200.000<br />
Lidmaatschap Woonbond € 30.500 € 29.382<br />
Organisatie € 26.000 € 13.838<br />
Proefprocesfonds € 7.500 € 7.500<br />
Onvoorzien € 2.500 € 277<br />
Totaal € 947.490 € 914.662<br />
Winst/Verlies € 0 € 7.986<br />
17
Balans<br />
1 januari <strong>2011</strong> 1 januari 2012<br />
Debet Credit Debet Credit<br />
Eigen vermogen € 34.409 € 42.394<br />
Proefprocesfonds € 13.632 € 11.560<br />
Actiefonds € 8.212 € 3.499<br />
Crediteuren € 1.271 € 100.675<br />
Voorzieningen<br />
Liquide middelen € 53.840 € 53.961<br />
Debiteuren € 3.684 € 104.167<br />
Totaal € € 57.524 € 57.524 € 158.128 € 158.128<br />
18
Toelichting<br />
De HA heeft twee bronnen van inkomsten die gescheiden worden<br />
benut. Ten eerste is er de gemeentelijk structurele subsidie<br />
(aangevuld met een deel van de subsidie voor het ASW voor de<br />
belangenbehartiging van huurders). Deze middelen worden<br />
benut voor de kosten van personeel en materieel (Huurderskrant,<br />
Kaderbulletin en talrijke bijeenkomsten). Vanaf 2010 is er<br />
een energieteam actief voor de HA, waarvan de uitvoering wordt<br />
gedaan door het Stedelijke Bureau Wijksteunpunten Wonen.<br />
De verantwoording van de subsidie wordt meegenomen met de<br />
accountantscontrole van het ASW, waar ook de besteding<br />
grotendeels plaatsvindt. Ten tweede ontvangt de HA contributie<br />
van haar lidorganisaties. Deze wordt onder andere benut voor<br />
het lidmaatschap van de Woonbond en het Proefprocesfonds.<br />
Deze kleinere som wordt gecontroleerd door een kascommissie<br />
van de vereniging zelf. Naast deze genoemde middelen ontvangt<br />
en beheert de HA ook de middelen voor het project<br />
“Bewoners aan het Stuur”. Deze middelen worden apart gehouden<br />
van de reguliere financiën en als apart project afgerekend.<br />
Colofon:<br />
<strong>Huurdersvereniging</strong> <strong>Amsterdam</strong><br />
Nieuwezijds Voorburgwal 32<br />
1012 RZ <strong>Amsterdam</strong>, telefoon 020 - 620 68 82<br />
Redactie: Shirley van Acker, Bastiaan van Perlo, Margriet Koomen<br />
Fotografie: Bas Baltus<br />
Ontwerp, layout: Evelyne Dielen<br />
19