Pedagogisch kader

Bied mij houvast!
om iets wel/niet kan i.p.v. te werken
met regels en verboden. Uitleg creëert
ontwikkelingsmogelijkheden voor
de jeugdige en stimuleert de jeugdige
in het maken van eigen keuzes,
zoals omschreven bij ‘autonomie en
ruimte’. Het is dan ook belangrijk de
jeugdige als individu te behandelen
en niet de hele groep over één kam
te scheren.
Er zijn situaties waarin jeugdigen
over grenzen heen gaan. Het is heel
belangrijk dat er preventief gewerkt
wordt met de jeugdigen om herkenning
van emoties en frustraties en
de hantering hiervan te stimuleren.
Alleen in noodgevallen, dus waar
de veiligheid van de jeugdige of de
omgeving ernstig gevaar loopt, kunnen
en mogen vrijheidsbeperkende
maatregelen worden ingezet. Medewerkers
dienen zich ten alle tijden
bewust te zijn van hun voorbeeldrol
naar de jeugdigen toe. Dat betekent
dat zij gedurende hun hele diensttijd
alert dienen te zijn op de signalen
die zij uitzenden, bijv. op het gebied
van een gezonde levensstijl, wijze van
communiceren met en over jeugdigen,
etc.
5.3.4 Informatie en uitleg geven
Bij informatie geven en uitleggen
gaat het om de bijdrage die volwassenen
leveren aan de groei en
ontwikkeling van de jeugdige. Een
jeugdige heeft volwassenen nodig
die uitleg geven over hoe de wereld
in elkaar zit.
Medewerkers moeten zich voortdurend
bewust zijn van het feit dat
jeugdigen in ontwikkeling zijn en dat
interacties en situaties benut dienen
te worden om de jeugdige iets te
leren. Voor de jeugdige is van belang
dat hij ervaart dat het zinvol is wat hij/
zij doet en meemaakt in de groep,
dat hij/zij er wat aan heeft.
In de interviews komt naar voren dat
het belangrijk is om jeugdigen te
laten leren door ervaren. Op het juiste
moment en op de juiste manier informatie
geven of iets uitleggen is hierbij
de rol van de medewerker. Het gaat
dan zowel om gewone alledaagse
verschijnselen en gebeurtenissen als
om de persoonlijke situatie van de
jeugdige. Dit door de jeugdige middels
vragen te stimuleren over zijn eigen
situatie na te denken. Dat vraagt
van medewerkers meer dan alleen
belonen en bestraffen van gedrag.
Laat mij ervaren!
Dit vraagt het creëren van oefensituaties
en de kans om fouten te mogen
maken.
5.3.5 Interacties met andere
jeugdigen stimuleren
Ervaringen die jeugdigen opdoen
in het contact met anderen, zowel
binnen als buiten de behandelsetting,
zijn van grote invloed op hun
welbevinden en ontwikkeling. Het is
belangrijk om binnen de behandeling
aandacht te schenken aan
Laat mij vrienden
maken!
de contacten tussen jeugdigen onderling
en groepsprocessen. Binnen
de behandeling kunnen jeugdigen
op een veilige manier oefenen met
relaties en sociale interacties. Omdat
voor de jeugdigen de ontwikkeling
op dit punt vaak problematisch is
verlopen, is het belangrijk dat hier
veel aandacht aan wordt besteed.
De taak van de medewerkers is hierin
met name het bevorderen van positieve
interacties (succeservaringen),
het activeren van de jeugdigen om
mee te participeren en het creëren
van een veilig leefklimaat. Jeugdigen
met een lichte verstandelijke beperking
zijn geneigd te kiezen voor passieve
of agressieve oplossingen. Hier
dient actief in gestuurd te worden.
Om zich te kunnen ontwikkelen, ook
op sociaal gebied, is het belangrijk
dat de jeugdige zich veilig voelt.
Generalisatie van het geleerde zal bij
jeugdigen met een lichte verstandelijke
beperking niet vanzelfsprekend
zijn. Dit vraagt van medewerkers
geduld en herhaling. In de interviews
komen medewerkers hier ook op
terug. Zij beschrijven de samenstelling
van bijvoorbeeld de groep
als stimulerende maar tevens ook
complicerende factor binnen de
behandeling. Aangegeven wordt dat
dit een actieve rol vraagt van groepsleiding
en vooral deelname aan het
groepsproces. Het begeleiden van
interacties kan alleen als groepsleiding
aanwezig is om te sturen. Ook
het netwerk buiten de behandeling
wordt door de geïnterviewden als belangrijk
omschreven en hier dient dan
ook veel aandacht aan besteed te
worden. Hierbij is het van belang dat
Gastenhof de buitenwereld binnenlaat
en met de binnenwereld naar
buiten treedt.
5.3.6 Relatie tussen jeugdige en
ouders stimuleren
Ouders blijven altijd de ouders van
hun kind, ook als zij niet meer de
(volledige) opvoedingsverantwoordelijkheid
hebben. Zoals al eerder
beschreven is er een tijdsloze en
onvoorwaardelijke relatie tussen de
ouders en hun kind. Van belang is
dat de medewerkers het belang
van de ouders in het leven van de
jeugdige erkennen, respecteren en
een optimale betrokkenheid tussen
38 39