Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer ... - Leven met Water

Gebiedsenvelop Zwaansbroek - 1 

 

Staatsbosbeheer en Bureau Alle Hosper 

GROEN BLAUW 

RAAMWERK 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ontwerpend onderzoek naar parkstad en oeverlanden 

voor de westflank van de Haarlemmermeer 

 

 

 

Tussen Zee en A4 

Modellen voor Hoofddorp West 

oktober 2005 

WERKDOCUMENT 

Gebiedsenvelop Zwaansbroek 

bijdrage voor de gebiedsuitwerking 

Haarlemmermeer-Bollenstreek 

25 oktober 2005 

Ruimte voor wonen, 

werken en groen 

Projectenveloppe 

Uitplaatsing transportbedrijven Hillegom ten 

behoeve van verbetering groen, landbouw en 

woningbouw 

Gerrit Kleijheeg 

Oktober 2005 

Gebiedsuitwerking 


Resultaat 

Projectenveloppen 

Bundeling van zeven bijdragen van marktpartijen en maatschappelijke organisaties 

 

 

Een Samenwerking van Provincie Zuid-Holland, gemeente Haarlemmermeer, gemeente Bennebroek, regio Holland Rijnland, Hoogheemraadschap van Rijnland en Provincie Noord-Holland

Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek 

“Een gezamenlijk advies over de mogelijke ruimtelijke inrichting van de Haarlemmermeer en de Bollenstreek” 

De Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek wordt uitgevoerd op 

verzoek van de minister van VROM en is een gezamelijke studie van: 

▪ 

▪ 

▪ 

▪ 

▪ 

▪ 

provincie Noord-Holland 

provincie Zuid-Holland 

hoogheemraadschap van Rijnland 

gemeente Haarlemmermeer 

gemeente Bennebroek 

regio Holland-Rijnland namens: 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

gemeente Hillegom 

gemeente Noordwijkerhout 

gemeente Lisse 

gemeente Noordwijk 

gemeente Voorhout 

gemeente Sassenheim 

gemeente Warmond 

Resultaat 

Projectenveloppen 

Bundeling van zeven bijdragen van marktpartijen 

en maatschappelijke organisaties 

25 oktober 2005

Inhoud 

Inleiding 1 

1. Greenport Bollenstreek 3 

2. Akkerbouw Haarlemmermeer 17 

3. Groen-blauw netwerk voor de westflank van de Haarlemmmermeer 27 

4. Hoofddorp-west en omgeving 61 

5. Zwaansbroek 79 

6. Haarlemmermeer-zuid 123 

7. Hillegom 145 

Colofon 155

Studiegebied en projectenveloppen

Inleiding 

Voor u ligt de bundel met resultaten van de projectenveloppen voor de 

gebiedsuitwerking Haarlemmermeer/Bollenstreek. 

In de gebiedsuitwerking proberen we een antwoord te formuleren op de 

vraag die de minister van Vrom aan de twee colleges van Gedeputeerde 

Staten van de provinicies Noord- en Zuid-Holland heeft gesteld. Die vraag 

luidt in het kort: geef aan of het mogelijk is om 10 tot 20.000 woningen 

een plek te geven in uitleglocaties, in samenhang met de ontwikkeling van 

andere functies in het gebied en rekening houdend met de randvoorwaarden 

uit de Nota Ruimte. De gebiedsuitwerking is een gezamenlijk project 

van gemeenten Haarlemmermeer en Bennebroek, regio Holland Rijnland 

als vertegenwoordiger van de zeven bollengemeenten die in het plangebied 

vallen en het Hoogheemraadschap van Rijnland onder aanvoering 

van de provincies Noord- en Zuid-Holland. 

Om die vraag van een adequaat antwoord te voorzien zijn we op zoek 

naar de onderbouwing van het antwoord op die vraag. Daarvoor worden 

verschillende invalshoeken gebruikt. Een van die invalshoeken is het 

betrekken van markt- en maatschappelijke partijen in een vroegtijdig 

stadium van het planvormingsproces. Een aantal marktpartijen en maatschappelijke 

organisaties is uitgenodigd om gezamenlijk, onder de noemer 

projectenveloppen, een deeluitwerking voor het totale plangebied te 

maken. 

De projectenveloppen dienen drie doelen: 

Het eerste doel is om marktpartijen en maatschappelijke organisaties in 

een vroegtijdig stadium mee te laten denken in de planvorming en de bij 

deze partijen aanwezige creativiteit aan te spreken. 

Het tweede doel is de realiseerbaarheid van de plannen op het 

abstractieniveau van de gebiedsuitwerking te toetsen door op een iets 

gedetailleerder schaalniveau in deeluitwerkingen te kijken naar financiële, 

technische en markttechnische haalbaarheid. 

Een derde doel, tenslotte, is door het confronteren van ideeën van marktpartijen 

en maatschappelijke organisaties met de ruimtelijke perspectieven 

die door de projectgroep zijn opgesteld, het draagvlak voor de uiteindelijke 

gebiedsuitwerking te vergroten. Ook op de langere termijn moet de 

betrokkenheid in deze fase van de planvorming herkenning opleveren bij 

eventuele voorstellen voor streek- structuur- en bestemmingsplanherzieningen. 

Tot onze grote vreugde is een groot aantal partijen bereid gebleken om in 

de korte periode van de afgelopen 4 maanden, creativiteit en energie te 

steken in de projectenveloppen. 

In deze bundel vind u de resultaten. De projectenveloppen zijn in de volgende 

deelgebieden onderverdeeld, waarbij er drie thema-enveloppen zijn 

bedacht die vooral de agrarische en groene sector betreffen, daarnaast is 

een viertal gebieden geografisch gedefinieerd: 

1. Greenport 

2. Akkerbouw Haarlemmermeer 

3. Groen-blauw netwerk voor de westflank van de Haarlemmermeer 

4. Hoofddorp-west e.o. 

5. Zwaansbroek 

6. Haarlemmermeer-Zuid 

7. Uitplaatsing transportbedrijven Hillegom ten behoeve van verbetering 

groen, landbouw en woningbouw 

De enveloppen geven inzicht in de ideeën van markt- en maatschappelijke 

partijen. Maar ook inzicht in haalbaarheid, kansen en bedreigingen, en 

vooral ook inspiratie om te komen tot een afgewogen keuze in het antwoord 

dat in april 2006 naar de minister van VROM wordt teruggezonden. 

Wij hopen dat het u een bijdrage levert om die afgewogen keuze te kunnen 

maken. 

Namens de projectgroep, 

Ton Bossink, projectleider gebiedsuitwerking Haarlemmermeer/Bollenstreek 

Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek - Resultaat Projectenvelloppen - 25 oktober 2005 

1

1. Greenport Bollenstreek 


3

- 

 

- 

 

- 

- 

- 

- 

 

- 

 

 

 

 

 

 

 

 


5

6

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

 

 

 

 

 

 

 


7

- 

 

 

 

 

- 

 

- 

 

- 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8


9

10


11

12


13

- 

- 

- 

- 

- 

 

- 

- 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14


15

2. Akkerbouw Haarlemmermeer 


17

THEMA-ENVELOPPE AKKERBOUW HAARLEMMERMEER 

De LTO Noord afdeling Haarlemmermeer is verzocht inhoud te geven aan de thema-enveloppe “Akkerbouw Haarlemmermeer”. De LTO Noord afdeling 

heeft zich binnen deze opdracht vooral gericht op het aangeven van randvoorwaarden die noodzakelijk zijn voor een (economisch) duurzame ontwikkeling 

van de totale agrarische sector in de Haarlemmermeer. Graag willen wij het volgende onder de aandacht brengen. 

Algemeen 

In de Haarlemmermeerpolder wordt het agrarisch grondgebruik gedomineerd door de akkerbouw. Naast de akkerbouw bepalen ook de glastuinbouw-, 

opengrondstuinbouw- en veehouderijsector het ‘agrarisch gezicht’ van de polder. De uitwerking van deze thema-enveloppe beperkt zich derhalve niet alleen 

tot de akkerbouw, maar richt zich op de gehele agrarische sector in de Haarlemmermeer. 

Inherent aan het ‘karakter’ van de opdracht is dat de inhoudelijke uitwerking niet is gericht op het maken van keuzen op perceelsniveau. Veel meer gaat het 

om het aangeven van randvoorwaarden die noodzakelijk zijn om de ontwikkeling van de agrarische sector in de Haarlemmermeer te faciliteren. 

Als bouwsteen voor deze notitie is gebruik gemaakt van het onderzoek dat het Landbouw Economisch Instituut (LEI), in opdracht van de provincie Noord- 

Holland, heeft verricht naar de langetermijn-perspectieven (tot 2015) van de landbouw in de provincie Noord-Holland. Op basis van dit onderzoek komt het 

LEI tot de conclusie dat er in Noord-Holland sprake is van een gezond agrarisch ondernemers-klimaat maar dat verdere ontwikkelingsruimte noodzakelijk is. 

Het LEI benadrukt daarbij de voortgaande schaalvergroting (factor 1-1,5), de afname van het aantal bedrijven als gevolg van deze schaal-vergroting en de 

noodzaak om de vrijkomende grond te benutten voor de blijvende landbouwbedrijven. Het LEI constateert verder dat voor een gezonde agrarische 

bedrijfsontwikkeling ruimte nodig is voor: 

- schaalvergroting en/of verhoging van de arbeidsproductiviteit 

- verbreding en/of verdieping van de agrarische bedrijfsvoering 

- verbetering van de verkavelingsstructuur 

- flexibel grondgebruik 

- versterking van vakmanschap en ondernemerschap 

De resultaten uit het LEI komen op hoofdlijnen overeen met de conclusies en aanbevelingen vanuit ‘Toekomstvisie van de agrarische ondernemers in het 

Haarlemmermeer’. Het is van groot belang om bij de ontwikkeling van de gebiedsuitwerking met deze randvoorwaarden rekening te houden. 

Planologische duidelijkheid 

Met de gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek wordt een nieuwe dimensie toegevoegd aan de discussie over het ruimtevraagstuk in de 

Haarlemmermeer. De gebiedsuitwerking kan ertoe leiden dat de in 2003 gemaakte ruimtelijke keuzen voor de Haarlemmermeer, vastgelegd in het 

streekplan Noord-Holland Zuid, opnieuw ter discussie moeten worden gesteld. Zonder te redetwisten over de noodzaak van een nieuwe discussie over de 

verdeling van de ruimte in de Haarlemmermeer komt de voortdurende beweging in het ruimtelijk krachtenveld niet ten goede aan een stabiele bedrijfs- 


19

ontwikkeling van de (grondgebonden) landbouw. De agrarische sector hecht een groot belang aan planologische duidelijkheid. Sterker, voor de ontwikkeling 

van de grondgebonden landbouw is planologische duidelijkheid een pure noodzaak. Alleen onder deze condities kan deze sector zich binnen de daarvoor 

gestelde kaders ontwikkelen. Wij zijn dan ook van mening dat de gebiedsuitwerking de gewenste planologische duidelijkheid moet geven. Dit betekent dat 

op gebiedsniveau duidelijke ruimtelijke keuzen worden gemaakt. Het kan en mag niet zo zijn dat vraagstukken in de tijd vooruitgeschoven worden, 

vervolgens planologisch een schaduw werpen op gebieden, met alle nadelige gevolgen voor de agrarische bedrijfsontwikkeling. Na vele jaren discussie 

over het ruimtevraagstuk in de Haarlemmermeer, geconfronteerd zijnde met diverse ruimteclaims, heeft de agrarische sector behoefte aan ‘rust’ door 

middel van het realiseren van planologische duidelijkheid. 

Schaalvergroting versus verbreding van de agrarische sector 

Het LEI-onderzoek naar de lange termijnperspectieven voor de landbouw in Noord-Holland en de Toekomstvisie voor de agrarische sector in de 

Haarlemmermeer zijn eenduidig waar het de ontwikkeling van de sector betreft: enerzijds gericht op schaalvergroting/intensiveren, anderzijds gericht op 

verbreding/verdieping van de agrarische bedrijfsvoering. De geconstateerde ontwikkeling van de agrarische sector zal zich verspreid over het agrarisch 

productiegebied gaan manifesteren. Het is de keuze van de ondernemer om te bepalen in welke richting het agrarisch bedrijf zich gaat ontwikkelen. 

Uiteraard spelen bij deze keuze de productieomstandigheden een belangrijke rol, maar niet een allesbepalende. Schaalvergroting en/of verbreding is dan 

ook niet gebiedsgebonden maar onder-nemersgebonden! Het is de ondernemer die vanuit een duurzame economische basis de keuze maakt in welke 

richting het agrarisch bedrijf zich gaat ontwikkelen. Het is derhalve noodzakelijk om in de Haarlemmermeer te zorgen voor een ruimtelijke context 

waarbinnen een agrarisch bedrijf economisch duurzaam kan functioneren. Zodra het duurzaam economisch functioneren van het agrarisch bedrijf ter 

discussie komt te staan, wordt getornd aan het bestaansrecht van de agrarische sector in de Haarlemmermeer! 

Met inachtneming van het voorgaande dienen in het kader van de gebiedsuitwerking, later gevolgd door een nieuw streek- en bestemmingsplan, de 

ruimtelijke randvoorwaarden aangegeven te worden die een economisch duurzaam functionerend agrarisch bedrijf mogelijk maken. Naast planologische 

duidelijkheid moet hierbij vooral worden gedacht aan ruime mogelijkheden voor flexibel grondgebruik, voldoende uitbreidingsmogelijkheden voor de 

agrarische bedrijven (bouwperceel 1,5 - 2,0 ha), ruimte voor teeltondersteunende voorzieningen, bouwmogelijkheden voor nieuwe (vormen) van agrarische 

bedrijfsgebouwen met grotere goot- en nokhoogten, beleidsruimte voor nevenactiviteiten in combinatie met de agrarische bedrijfsvoering, etcetera. Voor de 

ruimtelijke vertaling van het ‘begrip’ neven-activiteiten in combinatie met de agrarische bedrijfsvoering zijn wij voorstander om een koppeling te maken met 

de Leidraad Verbrede Landbouw van het Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Waterland. In deze Leidraad is uitgewerkt hoe op 

bestemmingsplanniveau invulling kan worden gegeven aan nevenactiviteiten, altijd in combinatie met de agrarische bedrijfsvoering, waarbij het aspect 

handhaving niet uit het oog is verloren. 

Rood en Groen 

De Haarlemmermeer is de afgelopen decennia geconfronteerd geweest met een ontwikkeling op het gebied van woningbouw, bedrijventerrein en 

groenontwikkeling die zijn weerga niet kent. De centrale positie van de polder binnen de Randstad, in de directe nabijheid van majeure economische 

motoren, zal ertoe leiden dat ook in het komende decennium functiewijziging van agrarische cultuurgronden zal plaatsvinden. Dientengevolge zal het areaal 

agrarische cultuurgrond afnemen. Hierbij dient nadrukkelijk rekening te worden gehouden met hetgeen is aangegeven onder de kopjes ‘planologische 

duidelijkheid’ en ‘schaalvergroting versus verbreding van de agrarische sector’! Voor de agrarische sector is van groot belang dat een aaneengesloten 

20

areaal agrarische cultuurgrond in stand blijft waarop agrarische bedrijven economisch duurzaam kunnen functioneren en wat tevens aantrekkelijk is en blijft 

voor de toeleverende bedrijven. De ontwikkeling van ‘rode’ functies moet derhalve plaatsvinden volgens het zogenaamde ‘concentratieprincipe’. Dit 

betekent dat nieuwe woningbouw- en bedrijventerrein-ontwikkeling aansluitend aan bestaande woningbouw- en bedrijventerreinlocaties moet worden 

gesitueerd. De inbreuk van deze ‘nieuwe’ functies op het agrarische productiegebied moeten zo beperkt mogelijk worden gehouden. 

De groenopgave is de Haarlemmermeer is met omvang van ruim 2000 hectare aanzienlijk. Uiteindelijk zal dit betekenen dat, als gevolg van deze 

groenopgave, ruim 2000 hectare agrarische cultuurgrond uit productie moet worden genomen. De realisatie van deze groenontwikkeling vindt plaats op 

basis van vrijwilligheid. Dit dient ook naar de toekomst toe zo te blijven! De praktijk laat zien dat de realisatie van de groenopgave moeilijk van de grond 

komt. Dit laatste is vooral een kwestie van vraag en aanbod. De groenopgave moet gerealiseerd worden als contramal van de ontwikkeling van de ‘rode’ 

functies in de polder. Daarover bestaat geen enkel misverstand. Ondanks de aantoonbare relatie tussen de realisatie van de ‘rode’ en ‘groene’ functies 

komt dit bij de realisatie van de groenopgave niet tot uiting in de prijs van de grond. De LTO Noord afdeling Haarlemmermeer is van mening dat de 

ontwikkeling van rood en groen in de Haarlemmermeer op een zodanig planologisch verantwoorde wijze moet plaatsvinden dat uitwerking kan worden 

gegeven aan de zogenaamde ‘complexwaarde’. Met deze complexwaarde vind een bepaalde mate van prijsverevening plaats als gevolg waarvan de 

directe relatie tussen rood en groen bij de overdracht van agrarische cultuurgronden voor de genoemde functies beter tot zijn recht komt. De 

complexwaarde moet worden ingezet voor de realisering van de gemaakte groenafspraken alsmede voor de eventueel te maken afspraken voor het 

oplossen van het watervraagstuk. Voor een verdere ontwikkeling van groene functies wordt geen ruimte gezien. Agrarisch groen is ook open en groen en 

moet als zodanig gerespecteerd worden. Het uit productie nemen van agrarische gronden ten behoeve van de aanleg van nieuwe groengebieden heeft niet 

onze instemming. 

Voorzover de groenopgave is gerealiseerd moet worden geconstateerd dat het beheer van deze gronden te wensen overlaat. Het ontbreken van adequaat 

beheer in de groengebieden is niet alleen een probleem van de eigenaar maar ook en vooral voor de omliggende agrarische bedrijven. De nabijgelegen 

agrarische bedrijven worden geconfronteerd met overlast en schade op het gebied van flora en fauna met aanzienlijke financiële consequenties. Om het 

gesignaleerde probleem naar de toekomst toe beheersbaar te maken moeten er naar onze mening twee sporen worden gevolgd. Op de eerste plaats moet 

worden onderzocht in hoeverre de agrarische ondernemers betrokken kunnen worden bij het beheer van de (voormalige) agrarische gronden in de 

groengebieden. Tevens moet een schaderegeling worden opgesteld voor agrarisch ondernemers in/nabij groengebieden waarin (financiële) afspraken zijn 

vastgelegd met betrekking tot het optreden van flora- en faunaschade als gevolg van de realisatie van de groengebieden. 

De LTO Noord afdeling Haarlemmermeer is voorts niet op voorhand tegen recreatieve ontwikkelingen in het buitengebied. Voorzover recreatieve 

ontwikkelingen kunnen bijdragen van het instandhouden van economisch duurzame agrarische bedrijven en de recreatieve ontwikkeling de bedrijfsvoering 

en -ontwikkeling van nabijgelegen agrarische bedrijven niet tegenwerkt zien we juist mogelijkheden voor recreatieve ontwikkelingen (win-win situaties). Voor 

recreatieve ontwikkeling die niet direct bijdragen aan de agrarische bedrijfsvoering zijn we van mening dat deze ontwikkelingen alleen dan opgestart kunnen 

worden voorzover de bedrijfsvoering en -ontwikkeling van de nabijgelegen agrarische bedrijven niet wordt belemmerd en er overeenstemming is tussen de 

initiatiefnemer van een recreatieve activiteit en daarbij betrokken agrarische ondernemers. Als deze overeenstemming er niet is zullen wij een voorgenomen 

recreatieve activiteit niet ondersteunen. 


21

Water 

De LTO Noord afdeling Haarlemmermeer is van mening dat het watervraagstuk eerstens volledig ontleed moet worden alvorens over oplossingen op 

gebiedsniveau kan worden gesproken. Voor LTO Noord geldt het basisprincipe dat de problemen daar moeten worden opgelost waar ze ontstaan. In dat 

kader plaatsen wij grote vraagtekens bij een grootschalige waterberging in Haarlemmermeer (Zuid). Alle informatie die wij tot dusverre van het 

Hoogheemraadschap van Rijnland hebben gezien heeft ons niet kunnen overtuigen van de noodzaak van deze berging. Indien het Hoogheemraadschap 

geen overtuigende cijfermatige en onderbouwde argumentatie van de noodzaak van deze berging kan geven dient de gebiedsuitwerking zich niet uit te 

spreken over een ruimtelijke reservering voor een bergingslocatie. 

Zonder het voorgaande standpunt te ontkrachten zijn wij van mening dat het watervraagstuk niet per definitie een directe relatie heeft met het agrarisch 

gebied. Waterberging kan eveneens goed gecombineerd worden met andere gebruiksfuncties zoals (natuur)ontwikkeling, recreatie en verstedelijking. Wij 

zijn van mening dat in het kader van de gebiedsuitwerking ook de mogelijkheden van waterberging in combinatie met (nieuwe) natuur-, recreatie- en 

verstedelijkingsgebieden als een serieuze optie meegenomen moet worden. 

Het oplossen van het watervraagstuk op polderniveau zal, op basis van bestaand provinciaal beleid, moeten plaatsvinden volgens het principe verwoord in 

de beleidsnotitie “Evenwichtig omgaan met water”. Dit betekent het op (deel)gebiedsniveau realiseren van fijnmazige oplossingen. Het realiseren van 

grootschalige bergingslocaties is met verwijzing naar het provinciaal beleid uit den boze. 

Infrastructuur 

Een goede ontsluiting van de agrarische productiegebieden in de Haarlemmermeer, zowel in de polder als met het achterland, is een zeer belangrijke 

voorwaarde voor de continuïteit van de agrarische sector. Door ontwikkelingen op het gebied van woningbouw, bedrijventerreinen, infrastructuur en groen 

zijn in de afgelopen periode in de polder barrières gevormd die door het landbouwverkeer met moeite geslecht kunnen worden. Wij willen u met klem 

verzoeken om bij toekomstige functieveranderingen zodanige randvoorwaarden te stellen dat de noodzakelijke verkeersbewegingen van het landbouwverkeer 

gerespecteerd en gecontinueerd kunnen worden. 

Glastuinbouw 

In het Werkdocument Bouwstenen wordt aangegeven dat de locatie Nieuw-Rijsenhout ruimte biedt aan circa 200 ha netto glas. Bij de vaststelling van het 

streekplan Noord-Holland Zuid op 17 februari 2003 hebben Provinciale Staten van Noord-Holland ingestemd met een ruimtelijke opgave van 300 ha netto 

voor de glastuinbouwontwikkeling in Rijsenhout. Met verwijzing naar voornoemd besluit van Provinciale Staten verzoeken wij u om in de gebiedsuitwerking 

ruimte te reserveren voor een glastuinbouw-ontwikkeling in Rijsenhout met een omvang van 300 ha netto. 

22

Structuurverbetering 

De ontwikkelingen binnen de agrarische sector (schaalvergroting/verbreding) alsmede de (voorgenomen) functiewijzigingen in de Haarlemmermeer zijn er 

debet aan dat de structuur van de agrarische bedrijven in veel gevallen niet meer optimaal is. Een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van een 

duurzaam economisch agrarisch perspectief in de Haarlemmermeer is echter een goede landbouwstructuur. Alleen al vanuit het oogpunt van de agrarische 

sector is onderzoek naar verbetering van de agrarische structuur, rekening houdend met de gewenste ontwikkelingsrichting van de agrarische bedrijven, 

een absolute must. Structuurverbetering is daarnaast van belang om mogelijke functieveranderingen in de polder een plek te geven rekening houdend met 

de structuur van de agrarische bedrijven. Kortom, om de gebiedsuitwerking daadwerkelijk te kunnen uitwerken, met inachtneming van de wensen vanuit de 

verschillende functies, is structuurverbetering noodzakelijk. 

Landbouw Effect Rapportage 

In het in februari 2003 vastgestelde streekplan Noord-Holland Zuid wordt aangegeven dat de provincie moet werken aan de ontwikkeling van een 

instrument dat de effecten van grootschalige ingrepen op de landbouwfunctie in beeld brengt. Met het coalitieakkoord van maart 2003 wordt daartoe de 

eerste aanzet gegeven. In het coalitieakkoord van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland is opgenomen dat (citaat) “In landbouwgebieden moet bij grote 

projecten behalve over de milieu-eisen (MER) ook gerapporteerd worden over de effecten voor de landbouw in de vorm van een Landbouw Effect 

Rapportage”(einde citaat). Als eerste heeft de LER in het Ontwikkelingsbeeld Noord-Holland Noord een plaats gekregen binnen het provinciaal strategisch 

beleid. In het Ontwikkelingsbeeld is aangegeven dat bij ingrepen in het landelijk gebied, die een aanzienlijk effect hebben op gronden met een agrarische 

bestemming, een LER moet worden opgesteld. Van ingrepen die een aanzienlijk effect hebben is sprake ingeval: 

- de voorgenomen functiewijziging MER-plichtig is; 

- de afname van gronden met de agrarische bestemming 100 ha of meer bedraagt; 

- aanzienlijke directe effecten optreden voor de agrarische bedrijfsvoering (opheffing, verplaatsing, werkgelegenheid, economische meerwaarde, 

waterkwaliteit en –kwantiteit, etcetera); 

- aanzienlijke indirecte effecten optreden voor (overblijvende) agrarische bedrijven (gevolgen voor bedrijfsvoering, ontwikkelingsperspectief, etcetera). 

De LTO Noord afdeling Haarlemmermeer is van mening dat de randvoorwaarden voor het opstellen van een LER ook verankerd moeten worden in het 

provinciaal strategisch beleid voor Noord-Holland Zuid. In de gebiedsuitwerking dient daartoe de aanzet voor worden gegeven. 

Resumé 

Resumerend komt de LTO Noord afdeling Haarlemmermeer tot de volgende conclusies: 

1. Bij de ontwikkeling van de gebiedsuitwerking moet rekening worden gehouden met de rand-voorwaarden voor een gezonde agrarische 

bedrijfsontwikkeling die door het LEI zijn opgetekend in het rapport “Langetermijnperspectieven voor de landbouw in de provincie Noord-Holland”. 

2. Na vele jaren discussie over het ruimtevraagstuk in de Haarlemmermeer heeft de agrarische sector nadrukkelijk behoefte aan planologische 

duidelijkheid. 

3. De gebiedsuitwerking moet de ruimtelijke randvoorwaarden aangeven die een economisch duurzaam functionerend agrarisch bedrijf mogelijk maken, 

zowel gericht op schaalvergroting/ intensivering als op verbreding/verdieping. 

4. Woningbouw- en bedrijventerreinontwikkeling moet aansluitend aan bestaande bebouwings-concentraties worden gesitueerd. 


23

24 

5. De ontwikkeling van rood en groen in de Haarlemmermeer moet op een zodanige wijze plaatsvinden dat uitwerking kan worden gegeven aan de 

zogenaamde ‘complexwaarde’. 

6. Voor het uit productie nemen van agrarische gronden voor de aanleg van nieuwe groengebieden is geen draagvlak onder de agrarische ondernemers. 

7. Er moet een schaderegeling worden opgesteld voor agrarische ondernemers in/nabij groengebieden waarin afspraken zijn vastgelegd met betrekking 

tot flora- en faunaschade als gevolg van de realisatie van groengebieden. 

8. De gebiedsuitwerking moet zich niet uitspreken over een ruimtelijke reservering voor waterberging zonder overtuigende argumentatie. 

9. Voor het oplossen van het watervraagstuk op polderniveau dient de systematiek van de provinciale beleidsnota “Evenwichtig omgaan met Water” te 

worden gevolgd. 

10. Bij de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling in de Haarlemmermeer moeten de verkeersbewegingen van het landbouwverkeer gerespecteerd worden. 

11. De gebiedsuitwerking moet een ruimtelijke reservering van 300 ha netto opnemen voor de glastuinbouwontwikkeling in Rijsenhout. 

12. Voor het realiseren van een goede landbouwstructuur in het ruimtelijk krachtenveld van de Haarlemmermeer is onderzoek naar structuurverbetering 

van belang 

13. De Landbouw Effect Rapportage (LER) moet, via de gebiedsuitwerking, worden verankerd in het provinciaal strategisch beleid voor Noord-Holland Zuid.


25

3. Groen-blauw netwerk voor de westflank 

van de Haarlemmmermeer 


27

Staatsbosbeheer en Bureau Alle Hosper 

GROEN BLAUW 

RAAMWERK 

ontwerpend onderzoek naar parkstad en oeverlanden 

voor de westflank van de Haarlemmermeer 


29

30 

Staatsbosbeheer en Bureau Alle Hosper - Groen Blauw Raamwerk westflank Haarlemmermeer

Groen Blauw Raamwerk westflank Haarlemmermeer 

Ontwerpend onderzoek naar parkstad en oeverlanden voor de 

westflank van de Haarlemmermeer 

In opdracht van: 

Staatsbosbeheer Regio West 


Bureau Alle Hosper 

Landschapsarchitectuur en stedenbouw 

Groen Blauw Raamwerk westflank Haarlemmermeer - Staatsbosbeheer en Bureau Alle Hosper 


31

Inhoudsopgave 

Voorwoord 05 

1. Inleiding 06 

2. Probleemstelling 08 

3. Oplossingsrichting 10 

4. De deeluitwerkingen 22 

5. Terugblik en vervolg 28 

Staatsbosbeheer en Bureau Alle Hosper - Groen Blauw Raamwerk westflank Haarlemmermeer 

32

Voorwoord 

De aanwijzing van de 20Ke-contour en de introductie van gebiedsgerichte 

integrale ruimtelijke ontwikkeling deden de Haarlemmermeer op z’n planologische 

grondvesten schudden. Nu, nog geen half jaar na de vaststelling van de Nota 

Ruimte, moeten we concluderen dat deze opschudding voor een enorme impuls 

heeft gezorgd in het denken in nieuwe concepten, modellen en arrangementen voor 

complexe ruimtelijke opgaven. De manier waarop de gezamenlijke overheden de 

Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek ter hand hebben genomen, is 

daar een treffend voorbeeld van. 

Er zijn weinig plekken te vinden die zo cruciaal zijn voor de economische slagkracht 

van ons land als de thuishaven van mainport Schiphol, onder de rook van 

Amsterdam en gelegen op de vitale assen die ons land over de weg, het water 

en het spoor verbinden met de rest van Europa. Niet verbazingwekkend is dat er 

evenmin veel plaatsen in het land zijn waar de druk op de ruimte zo groot is, dat 

de kwaliteit van de omgeving waarin steeds meer mensen wonen en werken, in 

toenemende mate onder druk komt te staan. De achterblijvende realisatie van de 

Strategische Groenprojecten speelt daarbij een rol. 

Als beheerder van enkele versnipperde groengebieden in de Haarlemmermeer en 

als beoogd beheerder van de nog aan te leggen recreatieruimte in de westflank 

van de polder, is Staatsbosbeheer met graagte ingegaan op de uitnodiging om bij 

te dragen aan de Gebiedsuitwerking. Wij kijken terug op een boeiend en innovatief 

proces. Naar onze overtuiging biedt de wisselwerking tussen overheid, marktpartijen 

en maatschappelijke organisaties een kansrijk perspectief voor de realisatie van een 

robuust en samenhangend Groen Blauw Raamwerk. 

Staatsbosbeheer 


Amsterdam/Haarlem, 25 oktober 2005 

Groen Blauw Raamwerk westflank Haarlemmermeer - Staatsbosbeheer en Bureau Alle Hosper 


33

1. Inleiding 

Voor u ligt een model voor een Groen Blauw Raamwerk dat als robuuste 

drager van de rode en grijze functies (wonen en werken) in de westflank van de 

Haarlemmermeer kan functioneren. Staatsbosbeheer heeft het model samen 

met Bureau Alle Hosper ontwikkeld, als bijdrage in de zoektocht naar ruimte voor 

10.000 – 20.000 extra woningen, in combinatie met onder andere realisatie van 

groengebieden en waterberging, die de Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer 

en Bollenstreek vraagt. Voor een aantal complexe gebieden (projectenveloppen 

Hoofddorp-West, Zwaansbroek en Haarlemmermeer-Zuid) zijn marktpartijen en 

maatschappelijke organisaties gevraagd om met oplossingen te komen. 

Een uitnodiging die door ontwikkelaars en Staatsbosbeheer samen is aangenomen. 

Al vroeg in het proces was duidelijk dat de water- en groenopgaven zich niet laten 

vangen binnen de grenzen van een projectenvelop. Een goede invulling kan alleen 

vanuit het perspectief van een samenhangend netwerk op het niveau van de gehele 

westflank, aantakkend op het groen en blauw buiten het plangebied. 

Het Groen Blauw Raamwerk completeert daarom de reeks van drie deeluitwerkingen 

voor de westflank tot een kwartet. 

Het Groen Blauw Raamwerk is door Staatsbosbeheer samen met andere partijen 

ontwikkeld. Bij de totstandkoming zijn maatschappelijke partijen uit de groene 

sector geconsulteerd, de Milieufederatie NoordHolland, Stichting Natuur en Milieu, 

Landschap Noord-Holland, Zuidhollands Landschap en de ANWB. Het Groen Blauw 

Raamwerk is afgelopen drie maanden verder uitgewerkt in wisselwerking met de 

drie projectenveloppen en daarin participerende vastgoedontwikkelaars: AM Wonen, 

Bouwen met Water, Bouwfonds MAB, De Woonmaatschappij, Woningstichting 

‘Vooruitgang’ en Ymere. 

Voor u ligt, kortom, een Groen Blauw Raamwerk met maatschappelijk draagvlak 

en grote potentie. Alle partijen betrokken bij dit proces bieden met de vier 

projectenveloppen een prachtige propositie: een aantrekkelijke Parkstad in de 

westflank van de Haarlemmermeer, gelegen in een gevarieerd landschap van water 

en groen waar het goed toeven is. 

6 Staatsbosbeheer en Bureau Alle Hosper - Groen Blauw Raamwerk westflank Haarlemmermeer 

34

Schiphol 20 kE 

Groene Hart 

Greenport bollenstreek 

H’meer Groen 

Bron: Werkdocument bouwstenen 

Groen Blauw Raamwerk westflank Haarlemmermeer - Staatsbosbeheer en Bureau Alle Hosper 7 


35

2. Probleemstelling 

De Haarlemmermeer staat op een belangrijk punt in zijn ontwikkelingsgeschiedenis. 

Tot voor enkele decennia was het een robuust landbouwgebied met enkele 

verstedelijkte enclaves, nu is de Haarlemmermeer de snelst groeiende gemeente 

van Nederland. Zowel het inwoneraantal als de economie zitten in de lift. 

Binnen de Noordvleugel van de Randstad heeft de Haarlemmermeer een 

onbetwiste sleutelpositie: mainport Schipol ontwikkelt zich verder, tegelijk wordt 

verwacht dat de Haarlemmermeer een belangrijk aandeel levert in het vervullen 

van de woningbouwbehoefte in de Noordvleugel. Kortom, de Haarlemmermeer 

gaat zich in de eerste decennia van 21 e eeuw in hoog tempo verder ontwikkelen als 

woonwerkstad. 

De ontwikkeling van groengebieden kan de dynamiek in de polder echter niet 

bijbenen en blijft achter bij de rode ontwikkelingen. De Haarlemmermeer heeft 

een groot tekort aan recreatieruimte. Op korte afstand van de woning zijn groene 

recreatievoorzieningen maar in zeer beperkte mate voorhanden. Wat er aan groen 

is maakt op veel plaatsen een versnipperde indruk. Vergelijkend onderzoek van de 

ANWB bevestigt dit; de Haarlemmermeer is de minst groene gemeente van de 35 

onderzochte grote(re) steden. 

Ook de stedebouwkundige ontwikkelingen kunnen de dynamiek van de polder 

amper bijbenen. De bestaande ringvaartdorpen hebben nog steeds achterkanten 

richting het oorspronkelijke akkerland, waar aan de horizon Hoofddorp en Nieuw 

Vennep oprukken. De randen van de Ringvaart zijn vanuit de polder gezien erg 

rafelig. De recente nieuwbouwwijken in de polder lijken zich weinig van de plek en 

de specifieke landschappelijke omgeving aan te trekken en zijn veelal in zichzelf 

gekeerd (Lisserbroek, Getsewoud). 

De ruimtelijke ontwikkelingen van de afgelopen jaren geven dus een somber beeld. 

Maar wie goed kijkt en slim combineert, ziet de potentie van het gebied. In de 

westflank heeft de gemeente alle mogelijkheden om het imago van een anonieme 

woonwerkstad van zich af te schudden. De Gebiedsuitwerking is in dat opzicht een 

cruciaal moment. Het is een goede (laatste?) kans om parallel aan de stedelijke 

ontwikkeling te zorgen voor een robuust Groen Blauw Raamwerk dat kleur geeft 

aan de identiteit van de Haarlemmermeer in de 21 e eeuw. 


36

Bestaande dorpsrand Beinsdorp 

Groenaanleg in combinatie met infrastructuur 

Stedelijke dynamiek Haarlemmermeer 

Rand Nieuw - Vennep 



37

3. Oplossingsrichting 

Woon- en werkstad wordt parkstad. De randen worden oeverlanden 

Geïnspireerd op de ontstaansgeschiedenis van de Haarlemmermeer wordt voor 

de ontwikkelingen in het Groen Blauw Raamwerk een onderscheid gemaakt 

tussen het rationele grootschalige poldergrid in het hart van de droogmakerij en de 

veelvormige kleinschalige tussenruimte richting de ringvaart. Het poldergrid vormt 

de basis voor de ontwikkeling van parkstad, de tussenruimte vormt de basis voor 

de ontwikkeling van een ander type recreatieve groengebieden; de oeverlanden. 

Het Groen Blauw Raamwerk is robuust, samenhangend en flexibel in zijn invulling. 

Functiecombinaties van groen, blauw én rood aan en in het raamwerk zijn mogelijk. 

Recreatie: 

Water: 

Natuur: 

Landschap: 

Reductie recreatietekort in Noordvleugel 

• Aantrekkelijk voor inwoners H-meer én regio 

Haarlem, Amsterdam, Leiden 

• Openbaar en voor veel mensen 

Gevarieerd aanbod: 

• Ruimte voor: ontspanning en inspanning, 

rust en reuring, land- en waterrecreatie 

• Lokale uitloopgebieden (> 50 – 70 ha) én 

regionaal groen (> 500 – 800 ha) 

• Diverse recreatielandschappen 

(park–wetland-agrarisch) 

Bereikbaarheid: 

• Goede verbindingen stad – groen, 

groen – groen, H-meer – regio 

• Robuust watersysteem, primair ‘vasthouden’ 

• Piekberging (1 miljoen m3) 

• Seizoensberging (2 miljoen m3) 

Randvoorwaarden: 

Locatie(s) diepe polders nabij ringvaart 

• Piekberging: afvoer binnen 5 – 10 dagen 

• Seizoensberging: waterkwaliteit > boezem 

• Seizoensberging: peilfluctuaties max 0,50 cm 

(natuur) 

• Voldoende diepte 0,50 tot 2 m + 

(waterkwaliteit / waterrecreatie) 

Haarlemmermeer schakel tussen natte 

natuurgebieden 

• Veenweiden Noord-Holland – Groene Hart 

• Kaag en Westeinderplassen 

Ecologische verbinding voor plant en dier: 

• doorgaande water- oeververbinding: 

25 – 50 meter 

• kralen: 40 – 75 ha, de tussenruimte bedraagt 

enkele kilometers 

• sleutelgebied(en): ca. 750 ha 

• mix open water, riet- en nat grasland, 

struweel, bos 

Voortbouwen op landschapsstructuur 

• ringvaartzone: kleinschalig en variatie 

• centraal deel H-meer: schaal en grid 

• landschappelijke iconen (cultuurhistorie) 

• occupatiepatroon, steden en kernen: 

voorkom bandstad (H-stede/H-dorp, L-broek/ NV) 

Haarlemmermeer in 21e eeuw 

• Groenblauwe setting bepalende factor voor 

karakter woonwerkstad Haarlemmermeer 

Rust en ruimte vs. geluidsbelasting 


38

Poldergrid en afwijkende rand 

Ecologisch kralensnoer 



39

Raamwerkkaart 

Legenda: 


40

13 


41

Oeverlanden 

Oeverlanden: 


In de Oeverlanden ligt de nadruk op extensieve recreatievormen, natuur en lokale 

waterberging. De oeverlanden zijn verbonden aan de ringvaart, verwijzen naar het 

ontstaan van de polder en houden de polder in ere. 

Zo ontstaat langs de ringvaart een aantal waterrijke, wijdse gebieden. Oerhollands 

en eigen – riet, water, karrekieten en roerdompen – maar zo afwisselend dat er 

elk jaargetijde iets nieuws te ontdekken valt. De oeverlanden verschillen onderling 

doordat van zuid naar noord de polder steeds droger wordt en daarmee de 

watermaat steeds kleiner. Ecologisch hebben de oeverlanden een relatie met 

vergelijkbare gebieden aan de aan de overzijde van de ringvaart op het oude land. 

De oeverlanden vormen samen een verbinding die deel uit maakt van de provinciale 

ecologische hoofdstructuur (pehs). Ook recreatief vormt dit gebied een schakel 

tussen onder andere de strandwallen en de Kagerplassen. Om de betekenis van de 

natuur voor de mens te waarborgen is het noodzakelijk de oeverlanden als robuust 

en toegankelijk te zien, zodat deze een grote gebruikswaarde krijgen en tegen 

een stootje kunnen. De oeverlanden worden ontsloten met een reeks van fietsen 

wandelpaden. De oeverlengte zelf is zo groot mogelijk gemaakt om ecologische en 

recreatieve waardes te voeden en te ontwikkelen. Daarnaast bieden de oeverlanden 

een aantrekkelijk decor om deels in en aan te wonen. 

Binnen de oeverlanden zijn er duidelijk identiteitsverschillen waarneembaar, 

samenhangend met de landschappelijke ondergrond, de kweldruk en de mate van 

bereikbaarheid (zie uitwerking deelgebieden). 

In het zuidelijk deel van de polder wordt een grootschalig plassen en 

oeverlandengebied ontwikkeld: de Leeghwaterplassen. Een gebied dat door zijn 

formaat, karakter en hoogwaardige voorzieningen een serieuse toevoeginging is aan 

het regionale recreatieaanbod. Door een uitgekiende zonering gaan grootschalige 

waterberging, natuurontwikkeling en waterwonen op de oevers rond Lisserbroek, 

hier hand in hand met allerlei vormen van watervertier. Watersporters kunnen via de 

ringvaart ook de Kagerplassen bereiken. Aan de oever van de Leeghwaterplassen 

tref je aanlegplaatsen, besloten strandjes en een beachclub. 

Je kunt ook fietsen rond het meer, kano’s huren of struinen in het oeverland. 

In de zuidoosthoek van de Haarlemmermeer is, parallel aan de ringvaart een uitloper 

van de oeverlanden ontworpen, die enerzijds zorgt voor een ecologische verbinding 

tussen Kaag en Westeinderplassen, maar tevens dienst doet als waterbuffer, om 

kwel uit het hoger gelegen Groene Hart richting Haarlemmermeer af te remmen. 

42

Fijnmazig waternetwerk 

Landgoed Olmenhorst 

Boselementen 

Rietlanden en open water 



43

Parkstad 

Parkstad: 

Het groen in parkstad is direct verankerd in de stadsranden. Het is het deel van het 

Groen Blauw Raamwerk dat veel mensen dagelijks gebruiken. Een ommetje met de 

hond, een wandeling in de lunchpauze, of rustig mijmerend op een bankje. 

Het parkgroen bestaat deels uit bestaande projecten als de Boseilanden, het 

voormalige Floriade-terrein en de Venneperhout. Daarnaast wordt langs de randen 

van Hoofddorp en Nieuw Vennep geïnvesteerd in een nieuwe groenstructuur 

bestaande uit parkgroen en brede lanen. Binnen deze structuur kunnen ook 

sportvelden of groene bedrijfslocaties worden ingepast. 

Binnen parkstad neemt het Park van 21 e eeuw, dat in aansluiting op het 

recreatiegebied Toolenburg wordt ontwikkeld, een bijzondere plaats in. 

Afhankelijk van de benaming die de tijdsgeest er aan geeft, is het vooral een 

“Central Park” dat een groene brug slaat tussen Hoofddorp en Nieuw Vennep. 

Het is een park waar bewoners van de westflank naar toe trekken voor zondagse 

wandeling of een bezoek aan een muziekevenement in het openluchtheater. Het 

biedt ruimte aan een mix van publieke en commerciële functies vergelijkbaar met 

Park Tivoli in Kopenhagen of Parc de la Villette in Parijs. 


44

Stadspark 

Recreatief gebruik 

Parc de la Villette 

Tivoli park 



45

Entrees en overgangen 

Entrees en overgangen: 

Het Groen Blauw Raamwerk is goed toegankelijk. Het heeft directe verbindingen 

met de stedelijke kernen in en rond de Haarlemmermeer. De afzonderlijke 

onderdelen van het raamwerk sluiten onderling aan of zijn via wandel- en fietspaden 

goed verbonden. 

Op plaatsen waar parkstadgroen contact maakt met de oeverlanden zijn 

verbijzonderingen in het Groen Blauw Raamwerk gedacht waardoor het verschil in 

belevingssferen ten volle tot uitdrukking komt. Deze waterbalkons vormen het pièce 

de résistance van het recreatieaanbod en vaste pleisterplaats op de routes voor 

fietsers, wandelaars en toervaarders. 

Het Groen Blauw Raamwerk is, samen met o.a. Stelling van Amsterdam, een 

prominent onderdeel van het regionaal netwerk van recreatieroutes. Er zijn directe 

verbindingen met zowel binnenduinrand en kust, maar ook met Amsterdamse bos, 

Amstelscheg en Groene Hart. 

In de bereikbaarheid van de Leeghwaterplassen neemt Abbenes een speciale 

positie in als poort en entree tot het regionale groen- en watergebied in de zuidpunt 

van de Haarlemmermeer. Het dorp kan zich ontwikkelen als bijzonder natuur- en 

recreatietransferium; een uitvalsbasis voor wandelaars, fietsers en watersporters. 

Het transferium is goed bereikbaar vanaf de snelweg en ook met openbaar vervoer 

bereikbaar. Overigens zal het gebied dat grenst aan Nieuw Vennep en Lisserbroek 

vanzelfsprekend ook van uit deze kernen goed bereikbaar zijn. 


46

Uitkijkpunt 

Verblijfsplek 

Verbijzondering in recreatief netwerk 

Natuur - en recreatietransferium 



47

De projectenveloppen en het Groen Blauw Raamwerk 

De projectenveloppen en het Groen Blauw Raamwerk: 

De reeks oeverlanden van het Groen Blauw Raamwerk is in de drie deeluitwerkingen 

-incl. de doorgerekende exploitatie- opgenomen. Dat geldt nog niet 

voor het parkgroen en het Centraal Park in het middengebied tussen Hoofddorp en 

Nieuw Vennep, de kern van Parkstad. De begrenzing van de projectenveloppen is 

hier debet aan: de parkstructuur overstijgt deze deelgebieden; het middengebied 

waar de parkstructuur zich over uitstrekt ligt buiten het plangebied van de 

projectenveloppen. 


48

Legenda: 



49

4. De deeluitwerkingen - 

Haarlemmermeer-Zuid 

Het Groen Blauw Raamwerk is de basis voor de integrale oplossingen in de 

deeluitwerkingen. 

Haarlemmermeer-Zuid 

Deelnemers: Bouwen met Water, Woonstichting de ‘Vooruitgang’, Staatsbosbeheer, 

Milieufederatie. 

De projectenvelop Haarlemmermeer-Zuid is het gebied in de Haarlemmermeer dat 

gezien de laagteligging en de kweldruk de meeste kansen biedt voor grootschalige 

waterberging en natuurontwikkeling. Het gebied valt grotendeels binnen de contour 

van het Groene Hart. 

In deze deeluitwerking staat het ontwikkelen van een groot waterberging- en 

oeverlanden gebied centraal (ruim 550 ha). De piekberging is gedacht in de 

driehoek tussen de Hoofdvaart en de A44. De seizoensberging is onderdeel van 

de tussenboezem en biedt gelegenheid om (buiten de 20 kE contour) aan en zelfs 

in te wonen. Door de aanleg van een sluis ten noorden van Lisserbroek wordt de 

tussenboezem vanaf de ringvaart ook toegankelijk gemaakt voor (kleine) vaartuigen. 

De seizoensberging fluctueert maximaal 50 cm., zodat de oevers en eilanden ook 

volop ecologische ontwikkelingsmogelijkheden hebben. Het historische landgoed de 

Olmenhorst met zijn fruitboomgaarden is binnen het plangebied een bijzondere plek 

met grote recreatieve waarde. Het totale natuur- en recreatiegebied in de zuidpunt 

krijgt een dusdanige omvang dat het als regionaal groengebied kan worden 

aangemerkt. 

Het voormalige eiland Abbenes wordt ruimtelijk benadrukt door de toevoeging van 

het water tot aan de voet van het eiland. Het dorp Abbenes krijgt daardoor een 

centrale ligging ten opzichte van het recreatiegebied en kan als entree fungeren. 

Verstedelijking concentreert zich aan de westkant van het gebied. Lisserbroek wordt 

integraal ontwikkeld en aan de oevers van het meer worden diverse innovatieve 

waterwoonvormen geïntroduceerd: dijkvilla’s, eilanden steigerwoningen. De 

Woonstichting en Bouwen met Water hebben een enthousiaste beschrijving van het 

verstedelijkingsconcept ‘Leijdsche Meer’ opgenomen in een gelijknamig boekwerkje. 


50



51

De deeluitwerkingen - Zwaansbroek 

Zwaansbroek 

Deelnemers: AM Wonen, BPF Bouwinvest, Rotij, Ymere, Staatsbosbeheer 

De projectenvelop Zwaansbroek grenst direct aan Nieuw Vennep. Voor het gebied 

zijn door bureau Vista verschillende modellen uitgewerkt. Constante factor is het 

ontwikkelen van een oeverlandpark in de zone tussen ringvaartdijk en N205. Het 

gebied heeft een stevige omvang (ca. 200 ha) wat ruimte biedt voor gevarieerde 

inrichting en goede aansluiting op de water en groenstructuur van uitbreiding 

van Nieuw Vennep en de kern Beinsdorp. Een doorgaand fietspad in noord-zuid 

richting en een verbinding tussen Getsewoud en Hillegom zorgt voor ontsluiting van 

het gebied. Beinsdorp dient op een goede stedenbouwkundige wijze afgerond te 

worden door voorkanten te maken richting de oeverlanden. Aan de overzijde van 

de ringvaart ligt tussen Hillegom en Lisse de Elsbroeker polder wat een belangrijke 

kraal is aan het ecologische snoer. 

Stedenbouwkundig liggen er ontwikkelingsmogelijkheden primair tussen de 

N205 en Getsewoud. In het vogelvluchtperspectief is het model Venneperwater 

overgenomen dat ons inziens in ieder geval goede aanknopingspunten voor nadere 

uitwerking biedt. 


52



53

De deeluitwerkingen - Hoofddorp-West 

Hoofddorp West 

Deelnemers: Bouwfonds MAB, De Woonmaatschappij, Ymere, Staatsbosbeheer 

De projectenvelop Hoofddorp-West is het gebied in de Haarlemmermeer met 

een zandige ondergrond. Voor dit gebied heeft bureau Urhahn twee modellen 

uitgewerkt; ‘Spaarnehout’ en ‘Cruquius en Nieuw Heemstede’. In het eerste 

model wordt een oeverlandpark parallel aan de ringvaart ontwikkeld, dat ook als 

buffer werkt tussen bebouwing op het oude land en in de Haarlemmermeer. In het 

model ‘Cruquius en Nieuw Heemstede’ zit een grotere variatie in woonmilieus, 

wordt deels tot aan de ringvaart gebouwd en ligt het oeverlandpark loodrecht 

op de ringvaart. Beide modellen bieden mogelijkheden, voorkeur gaat echter in 

eerste instantie uit naar Spaarnehout (zie ook vogelvlucht), aangezien dat meer 

mogelijkheden biedt voor een goede zonering van het gebruik van het oeverland. 

Overigens is het respecteren van ecologische relaties met bossen aan overzijde 

van de ringvaart bij Bennebroek en Heemstede een specifiek punt van aandacht 

voor het stedenbouwkundig plan. Verder lijkt het goed om de nieuwbouw en het 

oeverlandpark recreatief aan te sluiten op de omgeving door het duinpad vanuit 

Floriande door te trekken en te laten aansluiten op Groenendaal bij Heemstede en 

de bossen rondom Bennebroek. 


54



55

5. Terugblik en vervolg 

Het Groen Blauw Raamwerk en de Perspectieven 

Als onderdeel van de Gebiedsuitwerking voor de Haarlemmermeer en Bollenstreek 

heeft de Stuurgroep vier verschillende ruimtelijke perspectieven laten ontwikkelen. 

Niet om uiteindelijk een voorkeursperspectief vast te stellen, maar om aan 

de hand van discussie over deze perspectieven de gewenste en ongewenste 

ontwikkelingen in beeld te brengen. De perspectieven onderscheiden zich van 

elkaar op twee manieren. Ten eerste in de mate waarin overheid dan wel particulier 

initiatief sturend zijn. 

Ten tweede in de mate waarin ontwikkeling een cultuurvolgend dan wel 

cultuurmakend karakter heeft. Bij het Groen Blauw Raamwerk scoort de 

overheid hoog op de as ‘wie stuurt?’ De voorwaarde van robuuste ruimtelijke 

samenhang, zelfs boven het schaalniveau van het totale plangebied, maakt dit 

onvermijdelijk. Op de as ‘cultuurvolgend of cultuurmakend’ vertoont de uitwerking 

van het Groen Blauw Raamwerk een cultuurvolgende inslag: de oorspronkelijke 

landschappelijke kenmerken worden in ere gehouden en vormen vertrekpunt voor 

verdere ontwikkeling. Tegelijk vraagt realisatie van het Groen Blauw Raamwerk 

om innovatieve, cultuurmakende oplossingen en veronderstelt het ook actieve 

betrokkenheid van marktpartijen. De wijze waarop in het zuidelijk deel van de 

polder de combinatie van waterberging, wonen en recreëren vorm krijgt is daar 

een sprekend voorbeeld van. Maar ook de ontwikkeling van het centrale park als 

stadspark van de 21 e eeuw vraagt om vernieuwende concepten. 

Het Raamwerk benadert derhalve het Perspectief Stad en Dorp het meest, maar 

heeft ontegenzeggelijk ook elementen van het Perspectief Collage Landschap in 

zich. 

Het Groen Blauw Raamwerk en de beleidsopgaven 

Voor de start van de gebiedsuitwerking zijn in het Werkdocument Bouwstenen de 

opgaven in beeld gebracht die voor de verschillende functies in het plangebied 

gelden. Belangrijkste elementen die sturend zijn geweest voor het Groen Blauwe 

Raamwerk: 

• Water: Realisatie 1 miljoen m3 piekberging conform Intentieverklaring 

Haarlemmermeer (2004) en ruimte voor tenminste 2 miljoen m3 

seizoensberging; actieve inzet op combinatie met andere functies. 

• Natuur en recreatie: de Strategisch Groenprojecten en pEHS zijn 

vertrekpunt; voor de westflank ligt er van uit deze programma’s een opgave 

voor 1.100 ha groengebied. Verdere verstedelijking vergt extra aanleg van 

recreatie en natuurgebieden: ca. 200 ha / 10.000 woningen. Totale opgave 

ligt daarmee in orde van 1.400 ha. Opgemerkt zij dat LNV en VROM in 

1992 hebben vastgesteld dat het SGP Haarlemmermeergroen buiten 35 kE 

contour dient te liggen. 

Het groenblauwe raamwerk komt op de belangrijkste punten tegemoet aan de 

beleidsopgaven. Het voorziet in een reeks van robuuste recreatiegebieden ca. 1.200 

tot 1.400 ha-, waarin de waterbergingsopgave en de ecologische verbindingen 

verankerd zijn. Tegelijkertijd biedt de groenstructuur ruimte voor substantiële 

verstedelijking (orde grootte 15.000 woningen) en legt het een stevige groen/blauwe 

basis voor de ontwikkeling van aantrekkelijke nieuwe woon- en werkmilieus. 

Het ontwerp van het Groen Blauw Raamwerk beoogt een zo beperkt mogelijke 

geluidsbelasting in de recreatiegebieden, maar kan gezien de druk op de ruimte niet 

helemaal voldoen aan de beleidsopdracht. Ongeveer de helft van het Groen Blauw 

Raamwerk ligt buiten de 20 kE zonering, in hoeverre het binnen 35 kE zonering ligt 

valt op dit moment nog niet vast stellen. 

. 


56

Op weg naar een uitvoeringsstrategie 

Als de projectenveloppen voor de westflank iets duidelijk hebben gemaakt is 

het wel dat de rode, blauwe en groene opgaven voor het hele plangebied direct 

in elkaar grijpen en in grote mate onderling afhankelijk zijn. Realisatie van de 

verschillende doelen is alleen mogelijk als de ontwikkeling van de totale westflank 

als een integrale opgave wordt beschouwd. 

Vanuit dit perspectief adviseren we de provincie om een Masterplan voor de 

hele westflank van de Haarlemmermeer te ontwikkelen, als kader voor verdere 

ontwikkeling van het gebied. Naast uitwerking van inhoudelijke koers (ambitie, 

kwaliteit en ruimtelijke keuzes) bevat dit Masterplan een uitvoeringsstrategie die 

minimaal inzicht geeft in: 

• de wijze waarop de planologische duidelijkheid tot stand komt, 

• met welke instrumenten de grondverwerving voor rood én groen/blauw wordt 

gerealiseerd, 

• hoe ruimte voor fasering en maatwerk wordt gevonden, 

• nadere uitwerking van financiële haalbaarheid (tekenen en rekenen), 

• de verschillende financieringsmogelijkheden nagaan (combinatie inzet SGP 

middelen en Rood voor Groen) 

• de taakverdeling en vormen van samenwerking tussen overheid, markt en 

maatschappelijke partijen in de verschillende vervolgfasen van het proces. 



57


Regio West 


Landschapsarchitectuur en stedenbouw 

Bezoekadres: Naritaweg 221 

Postadres: 

Postbus 58174 

t 0207073781 

f 0207073701 

e r.graat@staatsbosbeheer.nl 

i www.staatsbosbeheer.nl 

Contactpersoon: 

ing. R.A. (Robert) Graat 

Bezoekadres: Kinderhuissingel 1D 

Postadres: 

Postbus 5231 

2000 CE, Haarlem 

t 0235317060 

f 0235318160 

e info@hosper.nl 

i www.hosper.nl 

Contactpersoon: 

Ir. P. (Peter) de Ruyter 


59

4. Hoofddorp-west en omgeving 


61

Tussen Zee en A4 

Modellen voor Hoofddorp West 

oktober 2005 


63

Hoofddorp-West; een geschikte woningbouwlocatie. 

Uitgangspunten bij de planvorming 

• In het uitwerkingsgebied Haarlemmermeer-Bollenstreek dient ruimte gevonden te 

worden om ook in de toekomst te kunnen voldoen aan de huisvestingsvraag voor de 

eigen bevolkingsgroei en de regionale taakstelling voor de gemeente 

Haarlemmermeer. 

• De locatie Hoofddorp-West ligt buiten de bestaande 20ke contour. 

• In de Nota Ruimte is over de locatie een cirkel getekend, op grond waarvan 

toekomstige grootschalige woningbouw op deze plek ongewenst zou zijn. 

• De locatie Hoofddorp-West is in de Toekomstvisie van de gemeente 

Haarlemmermeer, alsmede in het Streekplan opgenomen als - mogelijketoekomstige 

woningbouwlocatie. 

• Er zijn mogelijkheden tot het realiseren van een zelfstandige kern. 

• De locatie is op korte termijn tot ontwikkeling te brengen. 

• De grote werklocaties liggen aan de A4 en bij Schiphol, dus hier vooral wonen. 

Karakteristiek/kwaliteit locatie 

• De locatie ligt dicht bij bos en strand 

• Woningontwikkeling biedt de mogelijkheid om de Ringvaart-barrière te nuanceren: 

de Ringvaart als “stadsgracht” legt de verbinding tussen kernen ter weerszijde. 

• Daarnaast biedt de locatie mogelijkheden om een waterrijke groenzone nabij de 

Ringvaart te ontwikkelen. 

• Het zand in de ondergrond biedt kansen die elders in de polder ontbreken. 

• Daarmee biedt Hoofddorp-West een aanleiding tot de ontwikkeling van bijzondere 

woonmilieus. 

64

Locatie Hoofddorp West 

Heemstede, 10.900 

woningen, is groter 

2 x Zwanenburg 

(2x 3.300 woningen) 

Hoofddorp West 

Ca. 260 hectare 

3 X Bennebroek 

(3 x 2.200 woningen) 

4 x Vijfhuizen 

(4 x 1.400 woningen) 

Floriande 

6.500 woningen 


65

Model ontwikkeling voor Hoofddorp-West 

• Buro Urhahn is gevraagd te reflecteren op de bijzondere 

positie van Hoofddorp-West en daarbij aandacht te 

besteden aan het integreren van de groen-blauwe 

component. 

•Daarbij is rekening gehouden met de denkrichtingen van 

de overige Haarlemmermeerse projectenvelloppes, maar 

is vooralsnog uitgegaan van een onafhankelijke 

uitwerking. 

•Met andere woorden: De verstedelijkingsmodellen 

kunnen inclusief het groen-blauwe raamwerk ook 

gerealiseerd worden indien de locaties Zwaansbroek en 

Zuidpunt niet gerealiseerd worden. 

•Mocht er binnen het gebied Haarlemmermeer- 

Bollenstreek elders ruimte zijn om meer groen en 

waterberging te realiseren, dan kan het ruimtegebruik in 

Hoofddorp-West verschuiven en kan een grotere 

woningbouwtaakstelling worden ingevuld. 

66

MODEL 1 

Spaarnerhout: 

Boswonen op het zand 

Uitgangspunt: ecologische 

zone met water langs de 

ringvaart, conform het 

groen blauwe model zoals 

elders geformuleerd door 



67

Spaarnerhout 

Water aan de ringvaart: riet, 

eilandjes, fietsroute 

Zand in de ondergrond 

maakt het mogelijk bos te 

ontwikkelen in de polder 

Nieuw lint vormt 

hoofdontsluiting, 

gekoppeld aan N201 en 

N205 

180 hectare woongebied 

35 woningen per hectare 

ca. 6000 woningen 

68

Spaarnerhout 

• 35 woningen per hectare 

• individuele kavels afgewisseld met clusters 

• diversiteit aan boomsoorten zorgt voor verschillen 


69

MODEL 2 

Cruquius en Nieuw Heemstede: 

Twee dorpen aan de ringvaart 

Uitgangspunt: 

Aansluiten bij de hoofdopzet 

van de polder 

Dorpen aan de rand van de 

polder gekoppeld aan dorpen 

op het oude land 

70

Cruquius en Nieuw Heemstede 

Cruquius: dorp op de locatie 

tegenover Oud Heemstede, 

sluit aan bij voorzieningen. 

Oeverlandpark, tussen twee dorpen 

Open ruimte aan beide zijden ringvaart: 

behoud doorzichten. Ook hier inpassing 

groen blauwe raamwerk. 

Nieuw Heemstede: directe 

koppeling met de binnenduinrand 

Lage dichtheid biedt ruimte 

aan water en vormt contrast 

met de twee dorpen 

Cruquius 100 wo/ ha: 2.500 woningen 

Nieuw Heemstede 70 wo/ha: 3.000 woningen 

velden 5 wo/ha : 1000 woningen 

ca. 6.500 woningen 


71


Nieuw Heemstede 

Cruquius 


• compacte laagbouw met accenten 

• referentie Naarden Vesting 


• mix laagbouw met appartementen 

• referentie Geuzentuinen (Faro architecten) 

72


veld in de polder 


• polder of bosachtig 

• ecologische waterstructuur maakt hier deel van uit 


73

Een rekenexercitie uitgevoerd 

• Er is een globale doorrekening voor een programma van ca. 6.000 woningen op de locatie 

opgesteld, uitgaande van een start in 2010 en een produktie van 750 woningen per jaar. 

•Als rekenkundige referentie zijn de actuele plandelen van Floriande gekozen en een aanname 

dat op de locatie een programma van 50% middeluur en goedkoop kan worden gerealiseerd . 

• Van de circa 260 ha is ongeveer 108 ha netto uitgeefbaar; 80 ha gereserveerd voor 

buurtgroen, water en verharding; 

•Tevens is 5 ha gereserveerd voor een hoofdontsluiting, waarmee 68 ha beschikbaar is voor een 

mix van groen en water in een oeverland park. De verwerving van deze gronden is wel gerekend. 

Eventueel zijn SGP middelen beschikbaar. 

•Er is gerekend met omslagkosten voor bovenwijkse voorzieningen. 

74

Resultaat rekenexercitie 

•Uit de rekenexercitie komt een vrijwel sluitende exploitatie (onder de gehanteerde 

voorwaarden!). Naar verwachting is de exploitatie sluitend te maken. 

• In het rekenmodel houdt de locatie financieel en voor wat betreft zaken als groenaanleg en 

waterberging de eigen broek op. 

• De bebouwingsgraad is te optimaliseren. Indien er voor woningbouw op de locatie wordt 

gekozen, zijn aanzienlijk meer woningen mogelijk. 

• Het Model Spaarnerhout sluit het meeste aan bij de rekenexercitie. Het model Cruquius 

Nieuw-Heemstede lijkt markttechnisch kwetsbaar. 


75

De locatie is geschikt voor woningbouw, op grond van de 

volgende argumenten 

• De ligging buiten de 20 ke lijn 

• Een geschikte ondergrond 

• Centraal gelegen binnen woningmarktgebied 

• Geen noodzaak voor grootschalige waterberging 

• Draagvlak op lokaal en provinciaal niveau. 

• Duidelijke eigendomssituatie 

• Goede mogelijkheden om verstedelijking met blauwgroene 

ambities te combineren. 

•Spaarnerhout verdient vanuit exploitatie en vanuit groen 

de voorkeur boven Twee Dorpen, maar er zijn nog andere 

modellen ook mogelijk. 

• Ander woonbeeld dan elders in natte delen westflank, 

daardoor bijdragend aan keuzemogelijkheden voor de 

consument. 

• Zicht op sluitende exploitatie 

Evaluatie Hoofddorp-West 

• Extra capaciteit aanwezig; meer woningen mogelijk. 

76


77

5. Zwaansbroek 


79

WERKDOCUMENT 







81




In opdracht van: 

AM Wonen / BPF Bouwinvest / RoTij / Ymere 

Door: 

Vista landscape and urban design 

2 - Gebiedsenvelop Zwaansbroek 

i.s.m.: 

Marinus Oostenbrink 

Adviezen Stedenbouw, Architectuur 

82

1. Aanleiding 

In de Nota Ruimte is een gebiedsuitwerking gedefinieerd voor de 

Haarlemmermeer en de Bollenstreek. Op verzoek van het Rijk treden de 

provincies Noord- en Zuid-Holland op als opdrachtnemers. In november 

2004 heeft Minister Dekker van VROM de opdracht naar beide provincies 

verzonden. Hieropvolgend zijn de Gedeputeerde Staten van de provincies 

Noord- en Zuid-Holland gezamenlijk aan de slag gegaan. 

Als onderdeel van de samenstelling van het Werkdocument Bouwstenen 

zijn verschillende ruimtelijke modellen opgesteld. Over deze modellen 

wensten de provincies ideeën uit te wisselen met verschillende 

betrokken maatschappelijke organisaties en private partijen. Hierbij zijn 

verschillende projectenveloppen samengesteld, waarbinnen partijen hun 

visies konden geven. 

De projectenenvelop Zwaansbroek is toebedeeld aan de partijen BPF 

Bouwinvest, Roosdom Tijhuis (RoTij), Ymere en AM Wonen. De partijen 

zich laten adviseren door Vista landschape and Urban Design en Marinus 

Oostenbrink Adviezen, Stedenbouw en Architectuur. Tevens is gesproken 

met Staatsbosbeheer. Het voorliggende boek is het tussenresultaat. Dit 

werkdocument zal de komende tijd verder vorm krijgen. 



83

84 

4 - Gebiedsenvelop Zwaansbroek

2. Opgaven 

De centrale vraagstelling van de provincies Noord- en Zuid Holland 

laat zich als volgt vertalen naar de navolgende opgaven voor de 

Haarlemmermeer (en Bollenstreek) in brede zin en de projectenvelop 

Zwaansbroek in het bijzonder. 

Op de eerste plaats de zogenoemde rode opgave. De Haarlemmermeer 

en de Bollenstreek zijn in beeld om een substantieel aandeel te leveren 

in de totale woningbouwopgave van 10.000 tot 20.000 woningen. 

Zwaansbroek is nadrukkelijk in beeld vanwege haar situering buiten de 

Schiphol- en Groene Hartcontour. 

Ten tweede de groene opgave. Zwaansbroek maakt vrijwel in z’n geheel 

deel uit van het Strategisch Groenproject Haarlemmermeer. Het raamplan 

voorziet in circa 1.000 hectare robuuste natuur en flinke bossen. Dat is 

met name van belang voor het aanvullen van de recreatiemogelijkheden 

in de Haarlemmermeer. 

De zone langs de Ringvaart geldt bovendien als een regionaal groene 

verbinding tussen Spaarnwoude en de Kagerplassen. Een eventueel 

gewenste verschuiving van gebieden is alleen mogelijk als de 

beoogde oppervlakten elders worden behaald en verbindingen worden 

gerealiseerd. 

Ten derde de blauwe opgave. In de Haarlemmermeer ligt een forse claim 

voor zowel voorraadberging als piekberging. Het ligt nog niet geheel 

vast welk deel van de Haarlemmermeer de gewenste 2 miljoen m3 

voorraadberging en 1 miljoen m3 piekberging gerealiseerd moet worden. 

Duidelijk is wel, dat Zwaansbroek vooralsnog deel uitmaakt van de 

benodigde ruimteclaim. 

Om tot oplossingen te komen voor de verschillende opgaven, is 

een integrale visie en aanpak noodzakelijk. Er zal met name voor 

Zwaansbroek moeten worden gezocht naar nieuwe en werkbare vormen 

van meervoudig ruimtegebruik en een slimme uitwisseling van functies in 

de Haarlemmermeer en de Bollenstreek. 

Aangewezen zoekgebieden voor waterberging 



85

3. Randvoorwaarden 

De ruimte voor stedelijke ontwikkelingen in de Haarlemmermeer en de 

Bollenstreek wordt sterk ingeperkt door diverse planologische en fysieke 

randvoorwaarden. Voor de projectenvelop Zwaansbroek doet zich het 

dilemma voor dat de planologische randvoorwaarden relatief veel ruimte 

bieden, maar de fysieke randvoorwaarden in principe veel beperkingen 

opleveren. Dit zien wij als een kans. 

Planologische ruimte. Zwaansbroek ligt grotendeels buiten alle dwingende 

milieuhinderzones en harde beleidscontouren (20 Ke, uitsluitingsgebieden 

Nota Ruimte, Vogelcontour Schiphol, grens van het Groene Hart). 

Dat maakt dit gebied in onze optiek zeer geschikt voor verstedelijking. 

Fysieke beperking. De aanwezigheid van een kleilaag in de ondergrond 

maakt het zuidwestelijk deel van de Haarlemmermeer, zoals bekend inclusief 

Zwaansbroek, geschikt als ruimteclaim voor waterberging. Vanwege 

de ligging aan de Ringvaart wordt de locatie geschikt gevonden voor 

piekberging. 

Als een goede combinatie wordt gevonden tussen waterberging en 

woningbouw kan Zwaansbroek een substantiële bijdrage leveren aan de 

verstedelijkingsopgave voor de Haarlemmermeer en Bollenstreek. Hierbij 

is het van belang te constateren dat de fysieke randvoorwaarden voor 

waterberging voor de gehele zuidwestelijke punt van de Haarlemmermeer 

vergelijkbaar zij, hetgeen betekent dat het zoekgebied voor waterberging 

het gehele gebied kan omvatten. 

Kwelspanning 

In de blauwe gebieden is een kleilaag aanwezig die weerstand biedt tegen de 

brakke kwel, in de gele en rode gebieden is de bodem doorlatend en treedt kwel 

uit in de sloten. 


86

4. Uitgangspunten 

Uit het voorgaande blijkt dat het gebied ten westen van Nieuw-Vennep in 

principe één van de gebieden is waar in hoge(re) dichtheden kan worden 

gebouwd. Indien in het zuidwestelijke deel van de Haarlemmermeer 

voldoende ruimte wordt gevonden voor waterberging (de fysieke 

randvoorwaarden maken dit mogelijk) en als er in overleg geschoven kan 

worden met het gereserveerde groengebied (het ruimtelijk beleid biedt die 

mogelijkheid) zou ten westen van Getsewoud een waterneutrale woonwijk 

met ongeveer dezelfde omvang als het bestaande Getsewoud gebouwd 

kunnen worden (zie kaartje). Dit is voor ons de zogenoemde basisvariant, 

te noemen Getsewoud-West, die in principe past binnen de huidige 

beleidskaders (inclusief 15% watertoets) en daarnaast relatief snel te 

ontwikkelen is. 

De landschappen in de omgeving bieden inspirerende voorbeelden. De 

Duin- en Bollenstreek, met zijn afwisseling van bosrijke landgoederen 

en open bollenvelden, is een zeer geliefd woon- en recreatiegebied. 

De duinen zijn nooit ver weg. Binnen het Groene Hart behoort de 

Kagerplassen met zijn uitgestrekte waterlabyrinth en veenverkavelingen 

tot een van de topstukken. De Haarlemmermeer steekt daar nu nog schil 

bij af, maar is bij uitstek geschikt om een eigen landschappelijke identiteit 

te bereiken, mits we investeren in de locaties zelf en haar verbindingen. 

Het is voor ons de vraag of dit op regionale schaal voldoende 

meerwaarde oplevert en of alle belangen hierbij kunnen worden 

gediend. Vanuit dit perspectief hebben wij een tweetal varianten (ook 

wel: extremen) op de basisvariant (Getsewoud-West) samengesteld. 

Hierbij ligt de ambitie hoger, en worden andere waarden én woonmilieus 

gecreëerd. De scope voor deze oplossingsrichtingen is breder en gaat 

uit van multifunctioneel ruimtegebruik, die wellicht vooruitloopt op een 

integrale aanpak van dit deel van de Haarlemmermeer. 

Beide varianten gaan uit van een integrale benadering van de rode, 

groene en blauwe opgave. Daarnaast is er een streven naar een 

maximale differentiatie in woonmilieus. Er is in de Haarlemmermeer 

immers een grote behoefte aan onderscheidende woonmilieus met een 

eigen identiteit, of het nu gaat om grondgebonden of gestapelde bouw, 

of om goedkope of dure woningen. De schijnbare waterhuiskundige 

beperkingen zijn aangegrepen om bijzondere woonkwaliteiten mogelijk te 

maken. Dat kan op heel verschillende manieren. 

Basisvariant: Getsewoud II 



87

88 


5. Venneperwater 



89

Waterprincipe 

In dit model wordt ingezet op de aanleg van een grote aaneengesloten 

wateroppervlakte voor voorraadberging in combinatie met de realisering 

van bijzondere woonmilieus aan het water. Er wordt een nieuw waterlandschap 

gecreëerd met een vergelijkbare omvang en kwaliteit als de 

Kagerplassen. Anders dan de Kagerplassen wordt dit landschap optimaal 

ingericht voor wonen en recreatie. De kleiïge ondergrond en de optredende 

peilfluctuaties bieden bovendien potenties voor bijzondere dynamische 

natuur, vergelijkbaar met die van de Oostvaardersplassen. De 

ondergrond en de peilfluctuaties stellen echter ook bijzondere eisen aan 

de bouwwijze: hiervoor zijn innovatieve oplossingen nodig. 

Om de peilfluctuaties niet onaaanvaardbaar groot te maken en een goede 

waterkwaliteit in de plas te waarborgen, is een grote wateroppervlakte 

noodzakelijk. Daarom is in dit model de gehele zuidwestpunt van de 

Haarlemmermeer onder water gezet. Op termijn is zelfs een verdere uitbreiding 

mogelijk. Het water wordt groot en diep genoeg om te zeilen. Uit 

recreatief oogpunt is het essentieel dat dit water ononderbroken doorloopt 

in de nieuwe woongebieden en via nieuwe sluizen een directe verbinding 

krijgt met het boezemwater en de Kagerplassen. 


Voorraadberging in grote waterplas 

In de waterplas wordt regenwater opgevangen, jaarlijks ca. 70 cm. In de zomer 

zakt het peil ongeveer 40 cm uit als gevolg van verdamping. De resterende 30 

cm kan gebruikt worden voor de watervoorziening van aangrenzende gebieden. 

Piekberging in compacte overlooppolder 

Voor piekberging is in dit model gekozen voor de aanleg van een compacte overlooppolder 

nabij het gemaal in de zuidpunt van de Haarlemmermeer. 

90

Woonmilieus 

Aansluitend op Getsewoud -buiten de Schiphol- en Groene Hartcontourwordt 

een nieuwe waterwijk gemaakt met een centrale, verspringende 

wateras. Vanuit de hele wijk kan men met een bootje de grote waterplas 

bereiken. Voor de wijk is een stedenbouwkundige typologie uitgewerkt 

bestaande uit stempels met verschillende watergebonden woonmilieus 

binnen het strakke poldergrid. De woonmilieus variëren van compacte 

stadsblokken tot ruim opgezette bosblokken en groene erven. In elk blok 

heeft de bebouwing en de openbare ruimte een specifieke relatie met het 

water. De karakteristieken van de verschillende woonmilieus zijn in beeld 

gebracht met kentallen en referenties, aan het eind van dit hoofdstuk. 

In het zuidelijk deel hebben de meeste blokken een sterke oriëntatie op 

het water. In het noordelijk deel liggen meer besloten en naar binnen 

gekeerde bosblokken. In het midden, aan de centrale ontsluitingsas van 

Nieuw-Vennep, komt een nieuw centrum aan het water met een jachthaven 

en een stedelijk waterfront. Hiermee wordt de nieuwe wijk stevig 

verbonden met de bestaande bebouwing en krijgt Nieuw-Vennep tegelijkertijd 

een nieuwe oriëntatie op het landschap. Ook de groenstructuur van 

Getsewoud wordt aangetakt op die van de nieuwe waterwijk. 

Groenstructuur 

Het watergebied vormt de natte component in een doorgaande robuuste 

groenzone langs de ringvaart. Naar het noorden toe wordt het water smaller 

en neemt het aandeel bos en droog recreatiegebied toe. Zo ontstaat 

langs de ringvaart een geleidelijke overgang van parkachtig groen in de 

meer stedelijke omgeving van Hoofddorp en Haarlem naar meer natuurlijk 

en waterrijk groen in het deel dat in het Groene Hart ligt. Hierbinnen is 

een breed scala aan intensieve en extensieve recreatievormen mogelijk. 

Zwaansbroek ligt net op het omslagpunt en geniet van ‘the best of both 

worlds’: een droge bosrijke zone met bijzondere voorzieningen langs de 

ringvaart, overgaand in een nattere watersport- en natuurwereld aan de 

kant van Nieuw-Vennep. 

Ten zuiden van Nieuw-Vennep kunnen bijzondere steigerwoningen komen 

direct aan het grote open water. Lisserbroek krijgt er een prachtig 

uitloopgebied in de polder bij: dit zal een impuls zijn voor de transformatie 

van het kleinschalige tuinbouwgebied in een groen woongebied. Een 

extra woonmilieu is de voorgestelde boezemstad ten noorden van Lisse. 

Hier kan de benodigde 50 ha boezemvergroting worden gecombineerd 

met de ontwikkeling van een compact woongebied met grachten en een 

binnenhaventje. 

Bebouwingsprincipes Venneperwater 

Het water wordt opgezet op het maaiveld, tussen aan te leggen kaden. Hierin worden wooneilanden opgeworpen. Alle bebouwing ligt aan een doorgaande waterstructuur 

en heeft een vaarverbinding met de grote Venneperplas. 



91

Model Venneperwater 


92

Relatie met de Duin- en Bolenstreek 

De boezemstad bij Lisse ligt binnen de Duin- en Bollenstreek. Door de 

hogere ligging en de zandige bodems leent de hele Duin- en Bollenstreek 

zich vanuit de lagenbenadering geredeneerd goed voor woningbouw. Ook 

de stationsontwikkeling in het kader van de Stedenbaan vraagt eigenlijk 

om extra woningbouw. Het gewenste behoud van het bollenareaal, 

zoals vastgelegd in het Pact van Teylingen, stelt nu nog beperkingen. In 

het Pact van Teylingen is echter niet verder gekeken dan de bestuurlijke 

grenzen van de Duin- en Bollenstreek. De regionale benadering van de 

gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek biedt een heel nieuw 

perspectief: waarom kiezen we niet voor areaalvergroting van de bollenteelt 

in de Haarlemmermeer? De zavelige kreekruggronden zijn zonder 

veel moeite geschikt voor te maken voor de bollenteelt en met de voorgestelde 

grootschalige voorraadberging is ook de zoetwatervoorziening 

gegarandeerd. Dit heeft diverse voordelen: 

Economische versterking van de bollensector als geheel, met een directe 

aansluiting op Schiphol en de Greenport Aalsmeer. Door elke ha uit te 

plaatsen bollengrond in de Duin- en Bollenstreek te compenseren door 2 

of 3 ha nieuwe bollengrond in de Haarlemmermeer kan dit kostenneutraal 

worden uitgevoerd. 

Verbetering van de landschapskwaliteit in de Haarlemmermeerpolder: de 

bollenvelden zijn prima in te passen in het gewenste groene carrÈ tussen 

Nieuw-Vennep en Hoofddorp en kunnen actief bijdragen aan de opbouw 

daarvan. Gestreefd wordt naar de ontwikkeling van een landgoedachtig 

landschap, dooraderd met lanen en bossingels. Vanuit de lucht gezien 

biedt de kleurenpracht van de bollenvelden een spectaculair visitekaartje 

van Nederland. 

Extra ruimte voor woningbouw- en groenontwikkeling in de Duin- en Bollenstreek: 

hierbij moet niet gedacht worden aan grootschalige verstedelijking 

maar aan integrale versterking van de landgoederenstructuur en herstel 

van de kenmerkende afwisseling van strandwallen en strandvlakten. 

Themakaart water 

De totale oppervlakte water en riet beslaat circa 800 ha. Bij een peilfluctuatie van 

70 cm levert dit een bergingscapaciteit op van 2,4 miljoen m3. In een normaal 

jaar is het systeem bij een watervraag van 2 miljoen m3 dus zelfvoorzienend. 

In een droge zomer kan de verdamping groter zijn terwijl dan tegelijkertijd de 

watervraag vanuit de aangrenzende gebieden toeneemt. In dat geval is extra 

wateraanvulling vanuit de boezem onvermijdelijk. 

Voor de piekberging in de zuidpunt van de Haarlemmermeer kan volstaan worden 

met een oppervlakte van 30 ha. Met een te bergen waterschijf van circa 3,5 

m levert dit ruim 1 miljoen m3 piekberging op. 

De benodigde 50 ha extra boezemwater wordt gerealiseerd in de boezemstad 

Lisse-Noord. 



93

Themakaart groen 

Langs de ringvaart loopt een robuuste groenzone, met naast water en riet ook 

bos en droog recreatieterrein. De bosstructuur volgt het grid van de polder. De 

polderruimte wordt verder geleed door een aantal oost-westgerichte groenzones, 

die een verbinding geven met het oostelijk deel van de ringvaart en de Westeinderplassen. 

Tussen Nieuw-Vennep en Hoofddorp komt een groen carré met 

bollenvelden in een landgoedachtige setting. 

Door de uitplaatsing van bollenvelden uit de Bollenstreek naar de Haarlemmermeer 

wordt ook een versterking van de landgoederenstructuur op de strandwallen 

mogelijk en kunnen enkele strandvlakten als nat natuurgebied worden 

ingericht. 

Themakaart bebouwing 

1. Venneperwater: circa 5.000 tot 6.000 woningen 

zoeklocaties: 

2. Zuidrand Nieuw-Vennep 

3. Transformatie Lisserbroek 

4. Boezemstad Lisse-Noord 

5. Stationslocaties Bollenstreek 

6. Bedrijventerreinen Schiphol 

7. Kassengebied Greenport Aalsmeer 


94



95

Stedenbouwkundige uitwerking Venneperwater 


96

Themakaarten Venneperwater 



97

Venneperwater 

Centrum 

gem. dichtheid 60-65 wo/ha 

• Combinatie met jachthaven en 

voorzieningen 

• Openbare ruimte aan het water 


98

Venneperwater 

Stedelijk blok 


• Stedelijk bouwblok met parochiale 

binnenruimte 

• Parkeren aan binnenzijde vanhet 

blok, evt. (half) verdiept 

• Binnenruimte is dusdanig van 

maat dat er ruimte is voor extra 

bouwvolumes en veilige kinderspeelplaatsen 

• Bouwblok is omzoomd door 

recreatiewater in open verbinding 

met Venneperplas 



99

Venneperwater 

Compact dorpsblok 

gem. dichtheid 35 wo/ha 

• Dorps karakter door individualiteit 

door verspringende goothoogtes 

en zadeldaken 

• Prive parkeren op binnenhoven 

• Minituinen 

• Geringe afstand tot het grote 

water en recreatieve ruimte 


100

Venneperwater 

Waterblok 


• Open blok 

• Openbare ruimte en priveruimtes 

aan het water 



101

Venneperwater 

Groen erf 


• EGW en MGW van diverse volumes 

als ensemble, bijeengehouden 

door een gezamenlijk erf en 

omzoomd door een stevige groene 

rand van bomen 


102

Venneperwater 

Bosblok 


• Vrijstaande woningen in het 

bos 

• Aansluitend op Haarlemmermeergroen 



103

104 


6. Venneperzand 



105

Waterprincipe 

In dit model wordt ingezet op een meer innovatieve en minder ruimtevragende 

oplossing van de wateropgave: berging van water in een aan te 

brengen zandpakket. Berekend is dat in een zandpakket van gemiddeld 5 

m dik en 300 ha groot dezelfde hoeveelheid water geborgen kan worden 

als in 800 ha open water (de oppervlakte van de waterplas uit model Venneperwater). 

Dit komt omdat in zand geen verdampingsverliezen optreden 

en grotere peilverschillen toelaatbaar zijn. Met gereguleerde drainage 

kan de watervoorraad aan het zandpakket worden onttrokken. 

Voordeel is dat op het zand gewoon gebouwd kan worden. Sterker nog: 

het zandpakket biedt juist een ideale ondergrond voor het creëren van 

bijzondere woonmilieus. We kunnen hier eigentijdse equivalenten maken 

van de duindorpen zoals Noordwijk en Zandvoort of van de villawijken op 

het Gooi en de Utrechtse Heuvelrug. Door te spelen met het reliëf kan in 

hoge dichtheden worden gebouwd en toch een heel natuurlijke sfeer worden 

bereikt, met veel bos, hei en zand. Het contrast met het omliggende 

polderlandschap maakt het geheel extra bijzonder en levert bovendien 

waardevolle ecologische gradiënten op. 


Voorraadberging in duinrug 

Piekberging in waterplas 

106

Het model voorziet in de aanleg van een ‘tweede duinenrij’ in de polder. 

De duinen worden aangelegd als een aaneenschakeling van ‘paraboolduinen’, 

met een typische halvemaanvorm, een flauwe zuidhelling en een 

steile noordhelling. Richting Hoofddorp, binnen de Schipholcontour, krijgt 

de duinenrij een natuurlijke en recreatieve invulling met bos, hei en zand, 

als onderdeel van het Haarlemmermeer Groen. De duinenrij kan eventueel 

nog verder in noordelijke richting worden doorgezet. De duinenrij zou 

hier kunnen bijdragen aan het terugdringen van de brakke kwel, omdat de 

zoetwaterbel in het zand, net zoals in de bestaande duinen, een effectieve 

tegendruk opbouwt. 

Voor incidentele piekberging wordt een waterplas aangelegd ten zuiden 

van Nieuw-Vennep (het zandpakket is alleen geschikt voor voorraadberging). 

In principe is de ruimtebehoefte voor piekberging beperkt: in 

een gebied van 30 ha kan met een peilstijging van 3,5 m de gewenste 1 

miljoen m3 berging worden gerealiseerd (zie model Venneperwater). Met 

een dergelijke (incidentele) peilstijging zijn echter ook de mogelijkheden 

voor medegebruik beperkt: het gebied moet vooral leeg blijven. Daarom is 

in dit model gekozen voor de aanleg van een waterplas van circa 200 ha 

groot. Met slechts 50 cm peilstijging kan hier 1 miljoen m3 water worden 

geborgen. Dit biedt geen beperkingen voor de aanleg van ecologisch en 

recreatief aantrekkelijke oeverzones. Vanwege het opbarstgevaar van 

de kleilaag geldt ook hier dat het water niet gegraven kan worden, maar 

moet worden opgezet tussen aan te leggen kaden. Om voldoende waterdiepte 

te krijgen moeten deze kaden minimaal 2,5 m hoog zijn. 

Woonmilieus 

Het duin grenzend aan Getsewoud krijgt een gevarieerde invulling met 

woonmilieus. Op de zonnige zuidhellingen van de verschillende duinvalleien 

komen intieme woonbuurten met overwegend grondgebonden 

woningen. Op de hogere delen en op de steilere noordhellingen komen 

woontorens en kasteelachtige bouwblokken, met fraaie uitzichten op het 

aangrenzende parkachtige groengebied langs de ringvaart. Hier komen 

ook exclusieve woonmilieus in het duinbos, de paradijsjes. De toppen van 

de duinen worden beplant met bos. In een besloten duinpan aan de Venneperweg 

komt een nieuw centrum met een centraal plein en daar rondomheen 

terrasgewijze bebouwing op verschillende hoogteniveaus. 

Infiltratie en berging in Venneperzand 

Door dijklichamen van ongelijke hoogte kunnen duin en waterbel asymmetrisch 

gevormd worden. De bovenlaag van 2 meter droog zand vormt een stabiele basis 

voor bebouwing. 

Bouwprincipes Model Venneperzand 

Op de lange zonnige zuid 

woningen hebben uit 



107

Model Venneperzand 


108

In zuidelijke richting wordt een uitloper gemaakt naar een nieuw aan 

te leggen waterplas langs de zuidrand van Nieuw-Vennep. Hier kan de 

ecologische gradiÎnt van duin naar groot open water optimaal ontwikkeld 

worden. Hoger op het duin is ruimte voor woningen met een vrij uitzicht 

op het water. Langs de zuidrand van Nieuw-Vennep komen steigerwoningen 

direct aan het water. 

Groenstructuur 

Het duinlichaam, al dan niet met bebouwing, vormt een krachtige nieuwe 

landschappelijke drager. Met het bos op de toppen en markante woontorens 

en kasteelgebouwen op de flanken zal het van verre zichtbaar zijn. 

In de richting van de ringvaart krijgt de duinenrij uitlopers naar het Haarlemmermeer 

Groen, zodat er een optimale verweving is tussen het 

bos- en recreatiegebied en het woongebied. Door de hogere ligging van 

de duinen zijn eenvoudig overbruggingen of zelfs bredere overkluizingen 

te maken van de drukke N205. De zone tussen het duin en de ringvaart 

wordt parkachtige ingericht in de sfeer van de ‘binnenduinrand’. Daarbinnen 

zijn allerlei recreatieve voorzieningen inpasbaar. Naar het zuiden toe 

sluit het duin aan op de nieuwe waterplas. 

In de rest van de polder is de groenstructuur vergelijkbaar met model 

Venneperwater. 

Ruimtebeslag 

Ondanks de keuze voor een grotere piekberging is het totale ruimtebeslag 

voor waterberging in dit model veel kleiner. De stapeling van wonen 

en waterberging in zand levert een enorme ruimtewinst op. Uit een eerste 

globale doorrekening is gebleken dat de meerkosten voor het aanbrengen 

van het zand ongeveer opwegen tegen de besparingen op de grondverwerving. 

Voordeel is dat er meer ruimte overblijft voor grondgebonden 

landbouw of voor eventuele andere functies. Het model Venneperzand 

laat meer opties open voor de toekomst. 

Themakaart water 

De totale oppervlakte water en riet bedraagt ongeveer 200 ha. De gemiddelde 

waterdiepte is 1 tot 1,5 m. Daar bovenop kan incidenteel vanuit de boezem 50 

cm water worden ingelaten voor piekberging. 

De voorraadberging vindt in zijn geheel plaats in 300 ha zandpakket. Dit levert 

zeer goed water dat niet alleen bijdraagt aan de kwaliteit van het stedelijk water, 

maar ook gebruikt kan worden als inlaatwater voor gevoelige teelten als bollenteelt. 

Ook in dit model wordt de benodigde 50 ha extra boezemwater gerealiseerd in 

de boezemstad Lisse-Noord. 

Relatie met Duin- en Bollenstreek 

Voor de bollenteelt geldt in dit model hetzelfde als bij model 1: een slimme 

reallocatie en uitbreiding van het bollenareaal kan voordelen opleveren 

voor zowel de Bollenstreek als de Haarlemmermeer. 



109

Themakaart groen 

De parkzone langs de ringvaart, het duin en de waterplas geven invulling aan de 

robuuste groenzone. Ten zuiden van Nieuw-Vennep, richting het Groene Hart, 

ligt het accent op waterrecreatie. Hier komt een grote waterplas. Ten westen van 

Nieuw-Vennep, richting de Duin- en Bollenstreek, ligt het accent op landgebonden 

recreatie. Hier komt een parkachtig gebied dan geleidelijk overgaat in het 

bewoonde duin. Het duingebied loopt door in noordelijke richting. 

De polderruimte wordt verder geleed door een aantal oost-westgerichte groenzones, 

die een verbinding geven met het oostelijk deel van de ringvaart en de 

Westeinderplassen. Tussen Nieuw-Vennep en Hoofddorp komt een groen carré 

met bollenvelden in een landgoedachtige setting. 

Themakaart bebouwing 

1. Venneperzand: circa 5.000 tot 6.000 woningen 

zoeklocaties: 

2. Zuidrand Nieuw-Vennep 

3. Transformatie Lisserbroek 

4. Boezemstad Lisse-Noord 

5. Stationslocaties Bollenstreek 

6. Bedrijventerreinen Schiphol 

7. Kassengebied Greenport Aalsmeer 

Door de uitplaatsing van bollenvelden uit de Bollenstreek naar de Haarlemeermeer 

wordt een versterking van de landgoederenstructuur op de strandwallen 

mogelijk en kunnen enkele strandvlakten als nat natuurgebied worden ingericht. 


110



111

Stedenbouwkundige uitwerking Venneperzand 


112

Themakaarten Venneperzand 



113

Venneperzand 

Centrum 


• Gestapelde bebouwing 

• Combinatie met voorzieningen 

• Parkeren verdiept 


114

Venneperzand 

Duindorp 


• Combinatie met jachthaven en 

voorzieningen 

• Openbare ruimte aan het water 



115

Venneperzand 

Wonen op Zuidhelling 


• EGW in rijen 

• MGW in compacte blokken 

• Orientatie op de zon 

• Voor parkeren gebruik maken van 

de helling (half verdiept /verdiept) 


116

Venneperzand 

Kastelen 


• Compact, hoge dichtheden 

• Geen tuin maar collectieve binnenplaats 

en ondergronds parkeren 

• Riant uitzicht op openbaar landschap 



117

Venneperzand 

Woontorens 

Clusters van 5 torens met 175- 

250 appartementen 

• Iedere woning met riant uitzicht 

over haarlemmermeer en 

bollenstreek 

• Ligging aan het Haarlemmermeergroen 


118

Venneperzand 

Paradijsjes 

Gem. dichtheid 5 wo/ha 

• Opgenomen in relief en duinbos 

• Aangetakt aan het Haarlemmermeergroen 



119

120 


7. Tot slot 

Het voorliggende werkdocument leent zich voor verdere uitwerking. Het 

betreft vooralsnog een verkenning van mogelijkheden en ambities. De 

basisvariant is vrij gemakkelijk “stand alone” te ontwikkelen, binnen de 

bestaande ruimtelijke kaders en watertoetsen. De beide varianten (extremen) 

geven een spannende werkelijkheid weer, die een integraal spel 

van mogelijkheden schetsen. In alle gevallen, hoewel in veel mindere 

mate bij de basisvariant, is een gezamenlijke aanpak noodzakelijk met de 

provincies Noord- en Zuid-Holland en belanghebbende partijen. 

Voordat een keuze gemaakt kan worden, zullen verdere uitwerkingen 

moeten worden gemaakt. Programmatische, technische en financiële 

aspecten dienen daarbij verder te worden uitgediept. Daarnaast zullen 

alle voor- en nadelen in kaart moeten worden gebracht. Wij denken u met 

dit werkdocument in ieder geval een antwoord te hebben gegeven op uw 

uitdagende vraag of de Projectenvelop Zwaansbroek een werkbare combinatie 

van rood, groen en water kan herbergen. In het gebied kan een 

aanzienlijk deel van de rode opgave worden gesitueerd. 



121

122

6. Haarlemmermeer-zuid 


123

124


125

126


127

128


129

130


131

132


133

134


135

136


137

138

≥ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


139

140


141

142


143

144

7. Hillegom 

Uitplaatsing transportbedrijven ten behoeve van verbetering 

groen, landbouw en woningbouw 


145

146

Ruimte voor wonen, 

werken en groen 

Projectenveloppe 

Uitplaatsing transportbedrijven Hillegom ten 

behoeve van verbetering groen, landbouw en 

woningbouw 

Gerrit Kleijheeg 

Oktober 2005 


147

De casus 

Gemeente Hillegom studeert momenteel op 

mogelijkheden om enkele binnen de gemeente 

gevestigde transportbedrijven uit te (doen) 

plaatsen richting Haarlemmermeer/A4. 

Hierdoor zal druk op het overbelaste 

onderliggende wegennet worden weggenomen. 

Randvoorwaarden aan projectenveloppe 

• Minimaal kostenneutraal, dus financiële 

realiseerbaarheid 

• Technisch realiseerbaar 

Randvoorwaarden aan projectenveloppe 

• Meerwaarde creëren op de aspecten: 

- groen c.q. landschappelijke kwaliteiten 

- landbouw incl. behoud minimaal 2.500ha 

bollengrond en revitalisering bollencomplex 

- woningbouw 

• Water en voorzieningen waar mogelijk 

verbeteren 

Voor de goede orde: 

De projectenveloppe is een theoretische 

exercitie waaraan door geen enkele marktpartij 

rechten kunnen worden ontleend. 

148

Voor de goede orde: 

Eventuele vervolgstappen zijn slechts mogelijk 

na accordering door de gemeenten waarop de 

projectenveloppe betrekking heeft, alsmede de 

Stuurgroep Pact van Teylingen. 

Inhoud presentatie 

1. Hillegom en Transport, het verleden 

2. Ruimtelijke opbouw en wegenstructuur 

3. Inventarisatie locaties transportbedrijven 

4. Concrete resultaten 

5. Ringvaart 

6. Regionale ontwikkelingen 

7. Vragen 

Geschiedenis 

• De teelt en handel van bloembollen speelt sinds 

begin vorige eeuw een dominante rol in de 

Hillegomse economie. 

• Als gevolg hiervan ontstond er in Hillegom een 

groot aantal gespecialiseerde 

‘bollentransporteurs’. Deze bedrijven onderhielden 

een regionaal netwerk. 

Geschiedenis 

• Door groei en marktverbreding zijn deze 

bedrijven steeds meer gewone 

transportbedrijven geworden. 

• De transportnetwerken ontwikkelden zich naar 

bovenregionaal of nationaal maar bleven in 

Hillegom. 

• Druk op bestaande lokale infrastructuur is 

daardoor fors toegenomen. 

• Veel bewegingen richten zich op N207-A4/A44. 


149

N442 

N206 

NS 

N208 

Infrastructuur 

Verkeerstoename N208 

Autonome groei voertuigen per etmaal bij ongewijzigd beleid 

N207 

N205 



32.000 

30.000 

28.000 

26.000 

24.000 

22.000 

20.000 



32.000 

30.000 

28.000 

26.000 

24.000 

22.000 

20.000 

2000 2004 2008 2012 2016 2020 2024 

2000 2004 2008 2012 2016 2020 2024 

150

De Wit 

Woningbouw 

1,37ha, 60 arbeidspl 

Locatie: Berbee 

Woningbouw 


Van der Kwaak 

Woningbouw/revitalisering 

bedrijventerrein 


HTO/Bijwaard/Boterbloem/ 

Bergingscentrale 

Revitalisering bedrijventerrein 


Copex BV 


2,4 ha 

Van der Linden/Van Dooren 


1,6 ha 

De Ringvaart 

Woningbouw 


Locaties 

Locatie 

Berbee 

De Wit 

Van der Kwaak 

De Ringvaart 

V.d. Linden/ 

Van Dooren 

Oppervlakte 

3,1ha 

1,37ha 

2,17ha 

9,41ha 

1,6ha 

Copex 2,4ha nb 

Arbeids 

- 

Mogelijke bestemming 

plaatse 

n 

60 70 woningen 


100 30 woningen/ revitaliseren 

bedrijventerrein + 

hoogwaardig wonen en 

werken 


nb Revitaliseren bedrijventerrein 

Revitaliseren bedrijventerrein 

Arbeidsplaatsen 

Nvt 

Nvt 

Toename 

Toename 

Nvt 

Nvt 

Bijwaard etc 

Totaal 

0,6ha 

20,65ha 

45 

365 

Revitaliseren bedrijventerrein 

440 woningen 

Nvt 

Ringvaart 

• Ontwikkelingen Ringvaart alleen mogelijk 

wanneer aantal hectaren bedrijventerrein elders 

in Hillegom gerealiseerd kan worden, uitgaande 

van minder m2 maar meer arbeidsplaatsen. 

• Belangrijk is aantal hectaren (9,4) in relatie tot 

arbeidsplaatsen. 

Wat hebben we te bieden bij uitvoering 

project: 

• Mindere belasting infrastructuur tussen 

Hillegom (kern) en de A4 

• Grotere verkeersveiligheid in de kern 

• Kwaliteitsverbetering van woonomgeving in 

lucht (fijnstof) en geluid 

• Bescheiden toevoeging aan de 

woningvoorraad 


151

Wat vragen we: 

• Ruimte in de Haarlemmermeer voor het 

inrichten van een logistiek centrum 

• Het mogen bouwen van betaalbare woningen 

Optioneel: 

Onderzoek Europees geld voor het ontwikkelen 

van grootschalige terreinen voor vrachtwagens 

in Europa in het kader van veiligheid. 

Bovenlokale ontwikkelingen 

Plannen in de Haarlemmermeer, 

zoals de ontwikkeling van Werkstad A4, zouden 

uitwerking van deze projectenveloppe mogelijk 

kunnen maken. 

Werkstad A4 is een gebied ten zuidwesten van 

Schiphol. 

Regionale ontwikkelingen 

• Niet-vrijblijvende samenwerking Hillegom, 

Lisse, Noordwijkerhout 

• Bouwscenario’s discussie Hillegom 

• Regionaal structuurplan Holland Rijnland 

152

Contactpersoon ten behoeve van 

projectenveloppe: 

Gerrit Kleijheeg, wethouder gemeente Hillegom 

Tel.nr. (0252) 537222 of (06) 2299 7059 

Mail: g.kleijheeg@hillegom.nl 


153

154

Colofon 

Uitgave 

Projectgroep Haarlemmermeer-Bollenstreek 

Inhoud 

Zie colofons van de 7 inliggende bijdragen 

Contact: 

Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek 

telefoon: 023-514 5377 

e-mail: ghb@noord-holland.nl 


155

Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer ... - Leven met Water

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?