Flyer Roswinkel Buitenkant small - Shell

NAM studeert op nieuwe
gaswinning uit
Roswinkel-veld
• Aardgas uit kleine velden
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) wil de komende jaren mogelijk weer
aardgas winnen uit een deel van het Roswinkel-veld. Als de plannen doorgaan, wordt er in
2013 gedurende twee maanden een boring uitgevoerd op de bestaande NAM-locatie aan
het Oude Schuttingskanaal OZ bij Roswinkel. Naar verwachting wordt er vervolgens in vijf
tot tien jaar tijd één miljard kubieke meter aardgas gewonnen. Dit gebeurt met een kleine
gasproductieinstallatie ter grootte van een fietsenschuur. Het aardgas dat uit het
Roswinkel-veld gewonnen wordt gaat via een ondergrondse leiding naar de
gaszuiveringsinstallatie (GZI) van de NAM in Emmen.
De NAM won eerder aardgas uit het Roswinkel-veld. De winning begon in 1980 en duurde
ongeveer 25 jaar. In die periode werd circa 17 miljard miljard kubieke meter aardgas
gewonnen. Toen vonden er als gevolg van de gaswinning aardtrillingen in het gebied
plaats. Omdat er nu gas wordt gewonnen uit een ander deel van het veld, is de kans op
nieuwe trillingen klein. Naar verwachting neemt de NAM eind 2012 een definitief besluit
over de definitieve doorgang van het project.

Wat zijn de voornemens?
Momenteel wordt er geen aardgas uit het Roswinkel-veld gewonnen.
Om de gashoudende laag aan te boren wordt de bestaande
NAM-locatie bij Roswinkel aan het Oude Schuttingskanaal OZ
opnieuw in gebruik genomen.
Als de plannen doorgaan, wordt op deze locatie één put geboord.
Op de overige twee NAM-locaties nabij Roswinkel zijn geen nieuwe
activiteiten gepland, afgezien van enige pijpleiding aanpassingen
op de bestaande NAM-locatie Roswinkel-4, aan de Veenakkers.
Roswinkel-1
geen nieuwe
boring
Roswinkel-3
boring één put
plaatsing KiSS Skid
Om het project te realiseren zijn de volgende stappen nodig:
- tijdelijke boring
- het plaatsen van een winningsinstallatie
- aanleg enkele kilometers leiding in de omgeving van Emmen.
Roswinkel-4
geen nieuwe boring
aanpassing pijpleiding
Boren
KiSS Skid op winningslocatie
Hoe ziet het project eruit?
De plannen om aardgas uit het Roswinkel-veld te winnen zijn nog
in een pril stadium. De NAM vindt het belangrijk om tijdig met
alle betrokkenen hierover te communiceren.
Tijdens de voorbereidingsfase treedt de NAM regelmatig in
overleg met betrokken partijen, zoals Plaatselijk Belang, maar ook
met overheden en belangenorganisaties. Op 28 en 29 juni 2011
waren er inloopsessies voor alle belangstellenden.
Met behulp van een tijdelijke boorinstallatie wordt één nieuwe put op
de bestaande locatie Roswinkel-1, aan het Oude Schuttingskanaal
OZ geboord. Om de gashoudende laag te bereiken, wordt een
nieuwe productieput gedurende zo’n twee maanden geboord.
Een boortoren is dag en nacht in bedrijf. De NAM doet er alles aan
om overlast te beperken. Daarbij moet u denken aan maatregelen
tegen geluidsoverlast en het afschermen van licht.
Voor aan- en afvoer van de boorinstallatie zijn transporten nodig.
Voor het aanvoeren zijn zo’n 60 trucks nodig gedurende enkele
dagen. De transportroute wordt in overleg met de gemeente
vastgesteld.
Het project is nog in de voorbereidingsfase. Eind 2012 zal de
NAM een definitief besluit nemen over het Roswinkel-project. Als
er een positief besluit is genomen, wordt de boring in 2013
uitgevoerd.
Geplande activiteiten:
Wat
Communicatie met belanghebbenden
Definitief besluit doorgang
Voorgenomen start werkzaamheden op locatie
Roswinkel 1, aan het Oude Schuttingskanaal OZ
- boring gedurende 2 maanden
- aanleg leiding
- plaatsen KiSS Skid om het gas te winnen
Wanneer
2010 - 2012
Najaar 2012
2013
2013
2013 of 2014

Komen er weer aardtrillingen?
De NAM won eerder aardgas uit het Roswinkel-veld. De winning
begon in 1980 en duurde ongeveer 25 jaar. Toen vonden er als
gevolg van de gaswinning aardtrillingen in het gebied plaats.
Omdat er nu aardgas wordt gewonnen uit een ander deel van het
veld en de drukdaling in ‘t veld nu lager dan in het verleden is, is de
kans op trillingen klein.
350
300
Prognose voorgenomen nieuwe productie
Nieuwe gaswinning
De drukdaling in een gasveld is een bepalende factor voor het wel of
niet optreden van bevingen. De eerste voelbare beving trad in de
oude winning op bij een drukdaling van ongeveer 200 bar (zie
figuur). Omdat uit een ander deel van het veld wordt gewonnen zal
de totale drukdaling bij de nieuwe winning ongeveer 100 bar zijn.
Daarom is de kans voor het optreden van nieuwe bevingen klein.
Druk [bar]
250
200
150
100
50
0
Verleden: eerste trillingen
Ca 10 jaar
tijd
Door lage drukdaling in het gasveld is de kans op nieuwe trillingen klein
Hoe zit het met bodemdaling
Bodemdaling vindt geleidelijk plaats. Boven het Roswinkel-veld uit de
bodemdaling zich als platte kom met een doorsnede van 15 kilometer.
Bodemdaling vindt in ons land al vele eeuwen plaats. Het wordt
enerzijds veroorzaakt door natuurlijke processen zoals het inklinken van
klei- en veenlagen door het gewicht van de lagen erboven. Anderzijds
kan het een gevolg zijn van menselijk handelen, bijvoorbeeld door het
verlagen van de grondwaterstand, inpoldering of door het winnen van
delfstoffen zoals olie, gas en zout. Bodemdaling heeft geen gevolg voor
gebouwen, omdat de daling geleidelijk plaatsvindt.
Gemeten Bodemdaling 1980 - 2010 Roswinkel-veld
De gaswinning uit het Roswinkel-veld heeft in het verleden geleid tot een
maximale bodemdaling van circa 20 cm. Dat betekent een maximale
daling van 20 cm in een kom met een doorsnede van 15 km gedurende
25 jaar. De extra daling als gevolg van de huidige plannen voor
nieuwe gaswinning is berekend op maximaal 3 cm in het diepste punt
van de kom.
Schaderegeling
Als de beperkte gaswinning inderdaad plaats gaat vinden, wordt de kans op nieuwe bevingen in het gebied rond Roswinkel klein geacht. Mocht
er onverhoopt toch een trilling plaatsvinden, dan heeft de NAM inmiddels een verbeterde en meer toegankelijke schaderegeling via internet.
Indien een onafhankelijk expert de relatie tussen de schade en de aardbeving aannemelijk acht, volgt een vergoeding voor de schade.
Bij een eventueel meningsverschil kan de gedupeerde een beroep doen op de onafhankelijke commissie: de Technische Commissie
Bodembeweging (TCBB).

De Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V. (NAM) is sinds 1947 actief met het opsporen en
winnen van aardolie en met name aardgas in Nederland en het Nederlands deel van het
Continentaal Plat. De twee aandeelhouders zijn Shell en ExxonMobil B.V. die elk vijftig procent van
de aandelen bezitten. De missie van de NAM is het op duurzame wijze opsporen en winnen van
olie en aardgas in Nederland en het Nederlandse deel van het Continentaal Plat.
De NAM heeft al ruim zestig jaar ervaring met gaswinning. In die zestig jaar heeft het bedrijf al
ruim 2.500 putten geboord.
Kleine gasvelden
NAM is verantwoordelijk voor een groot deel van de gaswinning in Nederland. Het aardgas
wordt geproduceerd uit het Groningen-veld (Slochteren) en zo’n 175 kleinere gasvelden.
Het Roswinkel-veld is één van deze kleine gasvelden in Nederland.
Project in het kort
- Locatie Roswinkel 1 aan het Oude Schuttingskanaal OZ: boren van één put gedurende twee
maanden
- Plaatsen van één gasproductieinstallatie (KiSS Skid) ter grootte van een fietsenschuur
- Geen nieuwe boringen op locaties Roswinkel 3 en 4
- Voornemen nieuwe gaswinning gedurende 5 – 10 jaar
- Productie van één miljard kubieke meter aardgas
- Aardgas vervoerd via bestaande leidingen naar GZI Emmen
- Aanleg enkele kilometers leiding in de omgeving van Emmen
- Start werkzaamheden volgens planning 2013
Deze flyer ‘NAM studeert op nieuwe gaswinning uit Roswinkel-veld’ is een uitgave van de
Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V. (NAM). Voor meer informatie kunt u terecht op
www.nam.nl/roswinkel. U kunt ook contact opnemen met de afdeling Communicatie, (0592) 368222
of een e-mail sturen naar nam-communicatie@shell.com.