chirurgie - Europa Ziekenhuizen

VOEL JE GOED
I N J E V E L
Keloïden en
hypertrofische littekens
Dr Francis Aupaix
Dermatologie
Site St-Elisabeth
De littekenvorming van de huid is een ingewikkeld
proces waar een groot aantal celsoorten aan
deelnemen en waarvan de interacties zijn
geregeld door cytokines, extracellulaire matrix en
metalloproteïnasen.
De littekenvorming gebeurt in verschillende fasen:
- hemostase door bloedplaatjes aggregatie
- vorming van het stolsel
- het toestromen van infl ammatoire cellen onder invloed van
de cytokines
- weefsel herstel ter hoogte van dermis en epidermis
- epithelialisatie van de wonde
- remodeling van de extracellulaire matrix
- littekenrijping.
Bij de fœtus gebeurt de littekenvorming snel. Bij de oudere patiënt
is het proces trager. Hoe ouder het individu, hoe slechter de
kwaliteit van het litteken; maar met een beter esthetisch resultaat.
Anomalieën in de littekenvorming hebben als gevolg:
- bij een excessief proces: botryomycoom, hypertrofi sch
litteken, keloïd
- bij een proces van slechte kwaliteit: ingetrokken littekens
- bij een defi citair proces: chronische wonden (ulcera,
doorligwonden).
Hartchirurgie via mediane sternotomie kan volgende complicaties
opleveren:
- een vertraging van de littekenvorming op een vatbaar terrein
(diabetes, …) en bij coronaire chirurgie met gebruik van 1 of
2 interne thoracale arteries
- hypertrofi sche littekens en keloïden. Deze zullen in dit artikel
worden behandeld.
42 | N r 12 - DECEMBER 2008
Kéloïd van de schouder ten gevolge van een pokstof en een cyste.
Klinisch
Hypertrofi sche littekens en keloïden zijn exuberante vezelachtige
intra-dermale pseudo huidtumoren waarvan de kenmerken
worden opgesomd in de volgende tabel:
Hypertrofi sch litteken Keloïden
- vroegtijdige verschijning,
na 1 maand
- beperkt tot de incisie,
zonder overloop
- niet extensief in de gezonde
weefsels
- regressief,
of tenminste gedeeltelijk
- laattijdige verschijning,
na 3 tot 6 maand
- loopt verder dan de incisielijn
in vorm van “krabbenpoot”
- extensief
in de gezonde weefsels
- defi nitief
- geen tendens tot recidief - tendens tot recidief
Factoren die de verschijning van keloïden bevorderen:
- sommige topografi eën: - presternale regio
- oorlel
- deltoïdeus regio
- hals
- spanningslijnen
- etnische vatbaarheid: volkeren met zwarte huid
- brandwonden
- sommige infl ammatoire reacties (acné conglobata)
- reacties op vreemde lichamen