M-theorie - VTK

Ir.Reëel
België -
Belgique
P.B.
Leuven 1
2/649
VLAAMSE TECHNISCHE KRING
Semesterieel - Editie 2: December 2011 - Februari 2012
magazinenummer P708339
Enquête
stereotypen doorgelicht
Archi stuff
glas & architectuur
Lab on Chip
medische technologie
Stephen Hawking’s
M-theorie
V.U. Caro De Brouwer, Studentenwijk Arenberg 6, bus 1, 3001 Heverlee - Afzender: VTK Ondersteuning vzw - gratis - 2200 exemplaren - Afgiftekantoor: Leuven 1

verwachting houdt van verrassing
Voor de ontplooiing van onze medewerkers zijn de mogelijkheden even divers als onze mensen
zelf. Een combinatie die alle verwachtingen overstijgt en ons sterker maakt. En dat is typisch
voor een wereldleider in chemie. Want bij BASF creëren we chemie. Check nu www.jobs.basf.be

10
22
24
VTK vs Mecenas & NFK
Leuven heeft meer dan alleen
grote kringen. We maakten voor
jullie een vergelijking tussen het
grote VTK en 2 kleinere kringen.
Faculty Stars
K.U. Leuven zoekt creatief talent
uit haar faculteiten. Uiteraard
zijn de ingenieurswetenschappen
ook vertegenwoordigd. Ontdek de
deelnemers!
Enquête stereotypen
Talrijke stereotypen over burgies
en archies doen de ronde in
Leuven. Maar wat is nu feit en
wat is nu fictie?
Ir.Reëel 2
december - februari 2012
30
31
M-theorie
De aanwezigheid van Stephen
Hawking in Leuven zal geen
student ontgaan zijn. Ontdek
de geheimen van Stephen’s
M-theorie op pagina 24!
Architectuur
Glas speelt een zeer belangrijke
rol in architectuur en biedt het
steeds meer mogelijkheden.
Vandaag zijn ook bijna alle
formaten en vormen mogelijk.
Inhoud
1 Coverfoto : Digital Echo Photography
3 Inhoudstafel
4 Proffenwoordje: Wim Dehaene
8 Praeses vs Vice
10 VTK versus Mecenas & NFK
14 Lab-on-Chip
16 De 24-urenloop rivisted
19 Dossier: toleranties
20 Ssht, hier blokt men
22 Faculty Stars
24 Stereotypen doorgelicht
28 Gadgets
30 M-theorie
36 Hunk? Wallybal!
37 Babelicious
38 Hoe maak je: vuurwerk?
40 Goedfout
42 Happiness
43 Glas & architectuur
Redactie
Het is alweer even geleden, maar hier zijn we weer met een
nieuwe Ir.Reëel. Laat de examens maar komen want wij voorzien
jullie in elke pauze van grappige, interessante of ontspannende
lectuur. Blader vooral door naar de resultaten van de imago
enquête en kom meer te weten over je mede
studenten. Bloktips nodig? Ook die hebben we
voor je opgesomd! Laat je ogen even naar
links afdwalen en ontdek al dat lekkers dat
Sint Communicatie voor jullie in petto heeft.
Smullen maar!
Caro - Maarten - Sarah
Colofon
Ir.Reëel:
Gratis kringblad van de
Vlaamse Technische Kring
vzw, Leuven
Redactie en layout:
Caro De Brouwer
Sarah Jacobs
Maarten Demarsin
Verschijning:
4 maal per jaar
september, december
februari en mei
Oplage:
2200 exemplaren
Contact:
Communicatie
VTK Ondersteuning vzw,
Studentenwijk Arenberg 6
bus 0, 3001 Heverlee,
communicatie@vtk.be
Advertenties:
VTK Bedrijvenrelaties, br@vtk.be
Druk:
Drukkerij Peeters, Herent
irreëel 2
3

Proffenwoordje: wim dehaene
De studenten in eerste, tweede en derde bachelor kennen
hem zeker van de olijke differentiaalvergelijkingen in het
vak Elektrische Netwerken. Voor de oudere garde met een
elektrotechniek verleden is professor Dehaene dan weer
synoniem voor de DRAGON-receptie.
4
Mijn eigen studententijd -goh dat is lang
geleden- was heel goed in de zin dat ik mij
goed geamuseerd heb, maar ik heb ook heel
hard moeten leren. Ik was niet het soort student
dat in mei pas kon beginnen studeren, mijn
werk is dan ook steeds met mooie resultaten
beloond maar het is niet vanzelf gegaan. Mijn
eerste jaar was eigenlijk ongezond hard. Ik
kwam uit een niet-wiskundige richting in de
humaniora, Latijn-Grieks volgens het oeroude
systeem, dus heb ik eerst een voorbereidend jaar
gevolgd aan de universiteit. In dat jaar hebben
ze me vol wiskunde gepompt, zo aan vijftien
uur per week, erg tof. In september ‘86 ben
ik dan begonnen aan mijn eerste kandidatuur.
Het ingenieur zijn heeft altijd in mij gezeten,
vooral dan de elektronica. Al langer dan ik me
kan herinneren ben ik bezig met elektronica.
Het begon met lampjes en batterijen, nadien
ging dat over naar buizenradio’s - die waren
helemaal niet meer in maar je kon ze wel
overal vinden en het kostte mij geen cent. In
de middelbare school was ik dan geluids- en
lichttechnicus voor de rockgroepjes, zelf ken ik
tot mijn absolute frustratie geen letter muziek,
maar als ik de kans krijg ben ik nog steeds
die technicus. En rond de studiekeuzetijd,
irreëel 2
“In een voorbereidend jaar
hebben ze me vol wiskunde
gepompt, zo aan vijftien
uur per week, erg tof.”
zestien à zeventien jaar, begon ik bij mezelf
te denken dat als ik het op een serieus
niveau wou beginnen doen dat ik wiskunde
moest gaan leren. En dat is natuurlijk pijnlijk,
wiskunde om de wiskunde is niet iets voor mij.
Maar wiskunde is een tool dat ik nodig had,
als er bijvoorbeeld een versterker uitgerekend
moet worden en ik moet er een hele dag voor
rekenen, so be it. Ik heb dus goed moeten
werken voor mijn diploma. Maar dat wil niet
zeggen dat het niet tof was! In mijn laatste
drie jaren heb ik veel meegewerkt aan de
revue’s voor licht en decor.
Was het dan vroeger, toen er nog
een ingangsexamen was, beter?
(cfr. “Een ingangsexamen voor ingenieurs,
ondemocratisch?” - Knack Vrije Tribune) Een
ingangsexamen voor de opleiding ingenieur:
ja! Wiskunde is inderdaad een basiskennis
die vereist is , maar het is breder dan dat.
Kijk, de oorspronkelijke titel van het artikel was
“Goede ingenieurs zijn per definitie elitair”,
dat is natuurlijk veel te choquerend. Maar het
hangt er vanaf hoe je elitair definieert. En ik
geloof erin dat men studenten die meer kunnen
ook verder door moet trekken. Men moet hen

niet meer kansen geven maar proberen op
hoger niveau proberen te krijgen. Omgekeerd
bekeken is het niet nodig dat iedereen ingenieur
zou zijn. Het is zelfs technisch niet wenselijk
want op andere niveaus van techniek zijn
er ook mensen nodig en ik wil daar zeker
geen kwaliteitsoordeel aan koppelen. En uit
mijn eigen ervaringen met het vak Elektrische
Netwerken merk ik dat het niveau van de
instroom gemiddeld te laag is om na vijf jaar
Het artikel heette : “Goede
ingenieurs zijn per definitie
elitair”, maar dat is natuurlijk
veel te choquerend.
het gewenste academisch niveau te halen.
Ik verwijt niemand iets maar soms snap ik
niet hoe studenten het vak dat ik doceer op
een degelijke manier kunnen verwerken als ze
basiswiskunde nog niet onder de knie hebben.
En deze bezorgdheid van mij is een soort
niveaubewaking van de opleiding burgerlijk
ingenieur. Maar de tendens om iedereen
omhoog te willen duwen heeft 2 consequenties.
Ten eerste haal je het gemiddelde niveau van
de zogezegde hoogste opleiding naar beneden,
omdat je als goede docent mikt naar het
gemiddelde van de groep. Dat is jammer want
uiteindelijk valt een groot deel eruit en diegene
die het wel konden staan niet ver genoeg. Ten
tweede haal je mensen op andere, zogezegd
lagere, niveaus weg die daar waarschijnlijk
wel goed zouden functioneren. Het gaat erom
dat we iedereen naar het voor hen gepaste
niveau toewijzen. Elitair betekent voor mij dat
je mensen met meer intellectuele capaciteiten
intellectueel verder probeert te krijgen.
Elitair in de zin van rangen en standen is
verwerpelijk. Het niveau van kennis en kunnen
is een heel moeilijke discussie, en bij een
achterstand er alsnog iets aan proberen doen
is zeker lovenswaardig. Maar op een bepaald
moment, en dit geldt voor alle niveaus, moet
een lat gelegd worden. In de huidige politiek
en tijdsgeest is het niet mogelijk om terug te
gaan naar een ingangsexamen. Maar we zijn
ingenieurs en pragmatisch genoeg om ons daar
niet teveel zorgen over te maken. Maar op
z’n minst kunnen we wel een signaal geven
aan het secundair onderwijs dat er een zeker
niveau van voorkennis vereist is. Het moeilijkste
is het onderscheid maken tussen kennis en
vaardigheden. Het is niet belangrijk of men
hoofdstuk A of B van de wiskunde al dan niet
gezien heeft, als ze genoeg wiskunde in hun
“genetisch systeem” hebben dan vormen kleine
achterstanden geen probleem. Als studenten
geen complexe getallen gezien hebben, maar
ze kunnen de basiswiskunde toepassen op dit
nieuwe domein, dan los je dat als docent wel
op door een extra les te geven. Maar het gaat
ver als een logaritmische functie of een stelsel
vergelijkingen je vreemd blijken te zijn, dan
wordt het moeilijk om ons vak te geven. Het
oplossen van een stelsel of integraal mag niet
het probleem vormen van een vraagstuk, en
dat is bij een groot deel van de studenten wel
het geval. Daarom dus mijn pleidooi voor een
Als studenten genoeg
wiskunde in hun genetisch
systeem hebben dan is er
geen probleem.
ingangsexamen, in één of andere vorm. Als ik
zou mogen kiezen dan komt er een bindende
test voor de studie, zelfs op universiteitsniveau.
irreëel 2
5

proffenwoordje: Wim Dehaene
Wat ik verwezenlijkt heb? Ik heb in ieder
geval de Eiffeltoren niet gebouwd, maar
ik heb andere dingen verwezenlijkt. Na mijn
doctoraat hier op de KU Leuven ben ik 6 jaar
voor Alcatel gaan werken. In deze industriële
sector heb ik vooral veel teambuilding gedaan
en problemen opgelost. Dan ben ik een stuk
nieuwe ontwikkelingen en nieuwe methodologieën
opgestart voor het ontwikkelen van nieuwe
chips in het Wireless LAN tijdperk. Ik had na
die 6 jaar wel nood aan iets anders. Het was
toen 2001, het jaar van de vliegtuigen, en
de industrie kreeg het heel moeilijk. Bovendien
was er een beetje een visieverschil met het
management die naar mijn mening teveel op
korte termijn dacht. En om zo naar de grillen
van de conjunctuur en de grillen van het
management altijd maar het schip van richting
moeten doen veranderen, dat zag ik niet
meer zitten. Als je mij tijdens mijn doctoraat
had gezegd dat ik prof zou worden was ik
waarschijnlijk niet bijgebleven van het lachen.
Een academische positie was hoegenaamd niet
het plan. Maar die opportuniteit kwam en
ik geef doodgraag les, iets wat ik in mijn
industriële dagen gemist heb, en dat was een
belangrijk argument om toe te happen. Die
opportuniteiten bieden zich ook niet vaak aan,
ik heb erover getwijfeld, maar als ik het wou
onderwijs- en onderzoeksniveau is voor mij erg
belangrijk. Het uitvoeren van onderzoek en het
verzetten van de stand van de wetenschap is
belangrijk, echter voor mij is het nog belangrijker
De toepassingen, de mensen,
dat is belangrijk!
dat mijn assistenten na hun doctoraat een nog
beter opgeleide ingenieur zijn. Vandaar dat ik
ook relatief veel tijd steek in het coachen van
de mensen, zoals bijvoorbeeld de assistenten
voor de P&O’s. De DRAGON vind ik een
verwezenlijking , vooral dan de didactiek die
erin zit. Het is zeker niet het laatste project,
we gaan verder. Het is heel belangrijk om een
stuk ervaring door te geven. Mijn industriële
dagen spelen hierin een belangrijke rol. Ik ben
geen prof in de zin dat het zo academisch
en zo gespecialiseerd mogelijk moet zijn. De
toepassingen, de mensen, dat is belangrijk.
Interview: Caro De Brouwer
Als je mij tijdens mijn doctoraat
had gezegd dat ik prof zou
worden was ik waarschijnlijk
niet bij gebleven van het lachen
proberen dan moest ik de kans grijpen. En nu
wil ik niets anders meer doen. Mijn voornaamste
verwezenlijking hier op de universiteit is dat
ik nog betere ingenieurs op de markt heb
kunnen zetten. Het opleiden van mensen op
6
irreëel 2

VTK Communicatie presenteert
Opiniewedstrijd
Ijkingstoets Burgerlijk
Ingenieur(-Architect)
De ijkingstoets is een extra onderdeel van het vak P&O 1, respectievelijk
Architectuurontwerp, dat de Faculteit het volgende academiejaar wil invoeren
om de wiskundekennis van instromende studenten te testen. Dit deel bestaat uit
een test die reeds in de vakantie afgelegd kan worden. Er staan geen punten
op, het is een pass/fail principe. Ben je niet geslaagd, dan moet je tijdens de
examenperiode in januari de test afleggen.
Heb jij iets te zeggen?
mail voor 10 februari
naar opinie@vtk.be
irreël 2
7

praeses vs vice
Zoals de bladeren nu van de bomen vallen, vallen ook de semesters in een razend tempo.
Gelukkig is er tijdens deze lange, koude, donkere blokperiode nog deze Ir.Reëel om je aan op
te trekken. Ook alle fantastische herinneringen aan dit mooie eerste semester houden een mens
staande. Denk maar aan de gratis OpeningsTD in het MusiCafé, met DJ Gerrit De Cock. Of de
VW Campustour en de dikste schijven van The Opposites. Of de 24-urenloop, waar we weer
de ziel uit ons lijf gelopen hebben, en waar Existenz de prijs van het mooiste eetstandje heeft
weggekaapt. Of die geweldige Heverleese massacantus, waar je waarschijnlijk niet te veel herinneringen meer van
hebt. Gedane zaken nemen geen keer, zeg je? Dat is waar, want in het tweede semester hebben we enkel nog
betere feestjes voor jullie in petto! Een ongelooflijk galabal op een fantastische locatie die we nog even geheim
houden om het ‘shock and awe’-effect niet te verliezen, een megavette AfrekeningsTD, een verbroederingscantus
met VTK Gent, een nu al legendarische finalecantus en het beloofde grote evenement, waar Leuven nog lang over
zal spreken en waar je snel meer over te horen zal krijgen! Be prepared…
Peter-Jan Lauwers
Praeses 2011-2012
Eindelijk, na maanden van miserie, kutweer, agressieve sneeuwmannen, vallende bomen, meisjes die in een veel te
kort rokje lopen en ongetwijfeld op het punt staan om ‘sur place’ te bevriezen, van de olympische sport fietsglijden
op een ondergrond met wrijvingscoefficiënt quasi nul, maar ook van sloten jenever en glühwein. Eindelijk worden de
kanaries als een blok ijs uit hun boom, die herleid werd tot een wit geraamte, weer tot leven gewekt door prille
grillige zonnestralen. De lente is in het land! De lente, de lente, de lente! De kledingssector is in crisis door
het krimpend aandeel kledingstukken en het bierverbruik stijgt zienderogen door alcoholische barbecues. Hormonen
spelen op en al snel lopen jongens en meisjes samen te smurfen. Over smurfen gesproken, wist je dat een smurf
graag wel eens smurft? Smurfend de lente ingaan is ongetwijfeld de hype van het moment. Smurf je vriend, en
laat je maar eens goed gesmurft worden! Maar pas op, een grote boze meneer, genaamd Gargamel, zit achter
het hoekje. Dus pas goed op waar je smurft, openbare zedenschennis heb je snel aan je wit broekje. Vraag het
maar aan de dichtstbijzijnde smurfin! Verder brengt de lente ook de eerste terrasjes. Zalig! Bier op een tafeltje,
stoel naast dat tafeltje, jij op een stoel, een schaarsgeklede smurfin als bedienster en een vriendin aan de andere
kant van de tafel. Wees hoofs, en je gaat een leuke avond tegemoet. Het is immers lente en
alles is mogelijk. Of je nu eens graag naakt op de grote markt rondloopt of liever de gordijnen
iets meer sluit zodat je elke pientere zonnestraal buitensluit – je ben immers een echte burgie,
en wij hebben even tijd nodig om de klimatiseren aan een periode die gekenmerkt wordt door
een overvloedige blootstelling aan licht -, het kan allemaal! Maar het best van allemaal... BAM!
Roes uitgewerkt, lege fles absint, -10 graden celsius, smurfin die veel te veel kleren aan heeft..
Drommels, het is herfst...
Groeten, uw vice,
Mattias
8
irreëel 2

ADV_HR_Ir-reeel_2011.indd 1
8/24/2011 6:17:18 PM
Ready to design?
cover_rug 10mm_druk.indd 1
HEALTHCARE
BUILDINGS INDUSTRY INFRA
Value by design
Ready to design?
VK is actief in vier marktsegmenten: Healthcare, Buildings, Industry en Infrastructure.
We bieden onze Healthcare-klanten een totaalpakket onder één dak: masterplanning, architectuur, engineering, interieur
en landscaping.
Vastgoedontwikkelaars, architecten, industriële klanten en overheden doen beroep op VK voor engineering van duurzame
gebouwen, industriële faciliteiten en infrastructuurprojecten.
VK heeft vestigingen in Brussel, Merelbeke, Brugge, Roeselare, Astana (Kazakstan) en Ho Chi Minh City (Vietnam).
Ben je ingenieur, architect, ontwerper, ... en kijk je met een open geest naar de wereld, dan kan VK je zeker mooie
(internationale) uitdagingen bieden. Mail mevr. Martine Decock via martine.d@vkgroup.be of bel naar +32 474 99 63 15.
We ontvangen ook graag spontaan je cv.
Meer info over al onze openstaande vacatures op
www.vkgroup.be/careers

Hier VTK vs komt Mecenas de hoofdtitel & NFK
VTK telt ongeveer 2000 leden - vertegenwoordigd meer dan 3000 studenten en doctorandi - en
is daardoor één van de grote kringen van Leuven. Maar niet alle kringen zijn zo groot als ons
geliefde VTK. Wat is er nu verschillend met kleine kringen? We namen de proef op de som en
nodigden Mecenas en NFK uit voor een interview. In de zetel zitten :
Matthias Nijs praeses van Mecenas (kunstwetenschappen)
Andries Verslyppe praeses van NFK (filosofie)
Peter-Jan Lauwers praeses van ons eigenste VTK.
Hoe groot is jullie praesidium
en hoe is dat georganiseerd?
Matthias: Onze richting,
kunstwetenschappen, telt ongeveer
250 studenten waarvan er een
100-tal lid zijn van Mecenas. Ons
praesidium telt 22 personen. Het is
zo dat er meestal één iemand instaat
voor een bepaalde functie. Soms
twee maar dat is vrij uitzonderlijk.
Iedereen springt dan een beetje bij
wanneer er een activiteit is.
Andries: Wij zijn ook met 21.
Buiten de praeses, vice-praeses
en schatbewaarder zijn we wel met
minstens twee of drie personen per
functie. Zij zijn dan verantwoordelijk
maar heel het praesidium draagt de
meeste activiteiten. Het is moeilijk te
zeggen hoeveel leden we hebben,
want elke student filosofie is lid
van NFK. Ook de internationale
studenten en die zijn talrijk. Maar
het aantal mensen die we actief
bereiken zou ik schatten op 150
maximum.
Peter-Jan: Wij zijn met 2000 en
onze structuur is meer hiërarchisch.
Ten eerste is er groep 5, een
coördinerend orgaan bestaande uit de
praeses, vice-praeses, secretaris en
2 beheerders. Dan zijn er per post
subcoördinatoren die verantwoordelijk
zijn voor deze post (cultuur,
activiteiten, cursusdienst,...) . Zij
zorgen voor de werking van deze
functies en zijn daar dus ook
verantwoordelijk voor. Per post is
er gemiddeld één coördinator en
10
irreëel 2
4 à 5 praesidiumleden. Het is de
bedoeling om als praesidiumlid shiften
te komen draaien op activiteiten
maar we hebben ook een hele
brede basis vaste medewerkers.
Matthias: Wij hebben 4 vrije
medewerkers, dit zijn mensen die
wel in het praesidium zitten maar
geen wekelijkse taak hebben.
Andries: Bij ons is er niet echt
zo’n systeem. We hebben gewoon
leden die komen helpen, mensen
die daarin geïnteresseerd zijn.
Maar soms durven we ook al eens
mensen ronselen voor shiften.
Welke diensten verlenen jullie
aan de studenten?
Peter-Jan: In de eerste plaats hebben
we activiteiten zoals cantussen,
td’s, feestactiviteiten. Ook culturele
activiteiten voor de internationale
studenten. Daarnaast hebben
we ook sportactiviteiten. En dan
hebben we nog een groter luik, wat
vooral studentenvertegenwoordiging
en ondersteuning inhoudt, zoals:
onderwijsvoorzieningen, cursusdienst,
Theokot, fakbar, logistieke dienst
die alle andere posten ondersteunt
en de communicatiedienst, wat ook
zeer belangrijk is.
Andries: Ik denk dat wij veel
daarvan ook doen. Wij hebben
natuurlijk geen broodjesbar, maar
wel een fakbar. Elke dinsdagavond
mogen we het M-Café gebruiken,
want wij kunnen dat helemaal
niet trekken om een echte fakbar
te hebben. We hebben ook een
cursusdienst. De focus ligt bij ons
eerder op cultuuractiviteiten dan op
sportactiviteiten, omdat filosofen niet
zo geweldig zijn in sport, zoals
je kon zien op de 24-urenloop.
We hebben zoals gezegd geen
broodjesbar, maar we hebben
een ‘broodmaaltijd’. Waarbij onze
leden voor 1,5 euro op vrijdag
boterhammen kunnen eten. Dit
gebeurt in onze studentenlounge,
een lokaal dat we van de faculteit
hebben gekregen en waar wat
zetels staan. Onze cursusdienst is
wekelijks in een klein lokaal dat we
ook gebruiken voor vergaderingen.
Matthias: Wij hebben niet zo’n
ontmoetingsruimte, maar we hebben
wel een fakbar die we samen met
5 andere Letterenkringen runnen.
Maar de fakbar gaat open vanaf
1 uur dus ze kan dienen als
ontmoetingsruimte. Kwestie van
eetvoorzieningen hebben we niet
direct iets. Eén keer in de maand
hebben we wel een eetverkoop,
maar dat is eerder iets kleins.
Voor de rest hebben we een
studentenwerking vergelijkbaar met
die van NFK. Hoewel dat we niet
zo heel veel sport doen, proberen
we meer op sport in te zetten. Zo
zijn we dit jaar begonnen met start
to run.

Peter-Jan Andries Matthias
Hoe zou je als praeses
het contact met je leden
omschrijven?
Peter-Jan: Bij ons is het zo dat
het meeste contact via papier
gebeurt. Ik probeer wel zo vaak
mogelijk naar de fakbar te gaan om
onder de leden te komen. Dan kan
ik ze persoonlijk aanspreken wat
leuker overkomt. Wat jammer is bij
een grote kring is dat je zo wat zit
met de ‘lovers’ en de ‘haters’. We
hebben een kleine groep die ons
heel hard steunt maar we hebben
ook een hele grote groep die
onverschillig staan tegenover VTK of
VTK helemaal niet graag hebben.
Dat is wat jammer, want je wil ze
allemaal betrekken bij de werking
en uiteindelijk vertegenwoordig je
hen ook allemaal. Het is daarom
dat ik mij zo veel mogelijk onder
mijn mensen probeer te begeven.
Om hen duidelijk te maken dat je
er ook voor hen bent.
Matthias: Ik denk dat je wel een
punt hebt Peter-Jan, maar als
‘haters’ zou ik ze niet omschrijven.
Wij hebben 100 leden, maar wel
250 studenten, dus er zijn nog
altijd 150 leden die niet meedoen
om het zo te zeggen en die krijgen
we ook heel moeilijk mee. We
zijn er absoluut ook voor hen op
onderwijsvlak, maar bij activiteiten
zien we hen nooit en is het zeer
moeilijk om met hen contact te
krijgen. We proberen wel duidelijk
te maken dat ze met zowel
onderwijsgerelateerde problemen als
niet-onderwijsgerelateerde problemen
bij ons terecht kunnen. Het is
inderdaad moeilijk en ik denk dat
het als grote kring nog moeilijker is.
Maar alle kringen krijgen niet altijd
iedereen mee denk ik.
Andries: Wij kennen heel veel leden
persoonlijk, maar ook wij hebben
mensen die zich afzijdig houden
of zeggen ‘liever niet’ of zelfs
naar grotere kringen gaan. Ik ken
zelfs filosofen die zich laten dopen
door Ekonomika. Langs de andere
kant doen we alles wel veel meer
persoonlijk. We verzorgen ook wel
contact via blaadjes en facebook/
twitter, maar vooral veel mond-opmondreclame.
Peter-Jan: Ik weet niet hoe dat
zit bij jullie, maar ik denk dat alles
wel sneller de ronde doet. Mijn
broer is bij WINA en als er daar
iets gebeurt weet binnen de kortste
keren heel het departement dat.
Matthias: Wij hebben zelfs geen
boekje. Wij zijn dit jaar gestart met
een wekelijkse nieuwsbrief en dat is
het zo wat. Voor de rest hebben
we communicatie via de website en
facebook. Of aankondigingen in de
les en posters op de wanden in
het lesgebouw waar iedereen altijd
les heeft.
Waaraan verdienen en
besteden jullie geld?
Andries: Wij passen op heel veel
dingen gewoon het principe van
‘break-even’ toe. We proberen
nooit veel winst te maken, maar
wel genoeg marge te nemen. Die
discussie voeren we ook elk jaar.
De discussies gaan meestal over
wat ethisch is, wat puur filosofisch
is. Willen we wel winst maken?
Enzovoorts. Er is zeker geen verlies,
want daar kan je geen kring op
draaien. Sponsors, dat is ook een
hele grote filosofische discussie. Het
is een zeer belangrijk punt dat elk
jaar weer op praesidiumweekend
wordt behandeld. Je merkt wel dat
de nieuwe generaties hier anders
tegenover staan. Maar tot nu toe
is het standpunt dat grote sponsors
zoals banken waarvan wij weten dat
ze ook geld steken in bijvoorbeeld
wapenhandel, niet aanvaarden als
sponsor. Omdat je met die dingen
dan ook direct verbonden bent en
dat willen we niet als kring.
Matthias: Wij hebben ook totaal
geen sponsoring. Wij doen 1 keer
in het jaar een tombola en dan
krijgen we wel materiële sponsoring.
We verdienen sowieso al niets
aan de fakbar want dat is een
onafhankelijke vzw. We leveren
wel dj’s en bouwen daar feestjes,
maar er geld aan verdienen doen
we niet echt. Maar dat is oké,
want we draaien wel goed. We
hebben weinig geld, maar we
hebben ook niet veel geld nodig.
Op sommige activiteiten, zoals een
cantus, draaien we verlies. Maar
dat proberen we dan goed te
maken met een andere activiteit.
Dit jaar hebben we bijvoorbeeld
een barbecue georganiseerd. En zo
proberen we wat geld te verdienen.
Maar een cantus maak je daarmee
nog niet goed. Een cantus is de
grootse kost die we hebben samen
met het onthaalweekend. En dat
onthaalweekend willen we zeker
houden, want we zien dit als een
investering in onze nieuwe leden.
irreëel 2
11

VTK vs Mecenas & NFK
Peter-Jan: Veel sponsoring
krijgen wij ook niet binnen, maar
we hebben natuurlijk wel het geluk
dat ingenieurs goed liggen op de
arbeidsmarkt en veel bedrijven
nogal wat geld over hebben om
hen in contact te brengen met de
laatstejaarsstudenten. Daar draaien
wij vooral op. Dat is redelijk wat
geld en daar gaat het grootste deel
van naar activiteiten. Ook naar het
galabal, waar we vaak wat geld in
steken. We steken ook veel geld in
de communicatie naar de leden toe.
Het Bakske, ons infoblaadje, en
de Ir.Reëel, dat is een magazine
dat we 4 keer per jaar uitbrengen.
Onze logistieke ondersteuning van
alle activiteiten kost ook wat geld.
De meeste activiteiten draaien
negatief. Want je moet weinig
inkom vragen, want anders komen
je leden niet. Dat draait natuurlijk
verlies, maar minder dan wanneer
je meer inkom zou vragen.
Matthias: Daar draaien wij meestal
wel winst op, maar wij doen ook
maar 1 TD per semester.
Andries: Bij ons is elke TD een
risico. Soms draaien wij daar nog
een mooie winst op, maar het
kan ook een ramp zijn. Waar wij
wel heel veel winst op draaien de
laatste jaren, dat ben ik daarnet
vergeten te vermelden, is toneel.
Doordat wij elk jaar starten met
nul budget moeten wij heel creatief
zijn. En LOKO geeft daar dan
prijzen voor die toch wel wat geld
binnenbrengen. Het toneel kiest zelf
wat ze daarmee doen. De laatste
jaren zie je wel dat het meeste
van dat geld in het praesidium
blijft, vermits veel leden van de
toneelgroep ook praesidium zijn.
12
irreëel 2
Peter-Jan: Wij hebben ook een
jaarlijks toneel, waarin we lachen
met de proffen. Daar kruipt ook
veel budget in. Een grote kost
die ik ook vergeten ben zijn onze
werkingskosten, zoals het salon hier
en het secretariaat. Daar betalen
wij maandelijks huur voor. Onze
kelder/stockageruimte moeten wij
ook huren. Ook het actief systeem
moet ook blijven draaien, daar
kruipt ook wat geld in. En onze
medewerkers worden elke shift
beloont met 1 of 2 bonnetjes.
Dan is dat op jaarbasis ook een
aanzienlijk bedrag. Als je wekelijks
4 à 5 activiteiten organiseert van
gemiddeld 4 uur en als je weet
dat er per uur gemiddeld 10 shiften
zijn, dan kun je zelf berekenen dat
dat op het einde van het jaar wat
geld kost.
Mecenas
Doen jullie een doop?
Matthias: Ja, een schachtenverkoop
doen we niet omdat het heel moeilijk
zou zijn om daar genoeg volk voor
te vinden. Wij hebben dus gedoopt
en er waren een 18-tal mensen die
zich lieten dopen, wat wel oké is.
En het was leuk… om te dopen.
Het is wel zo dat onze doop maar
2 uur duurt. De dopers zijn zelf
gedoopte mensen, maar daar komt
niet veel op af. Het is meestal
maar een 10-tal mensen dat doopt.
Andries: Bij ons is dat niet aan
de orde. Neen, het zit zo. Bij ons,
bij alle filosofen, is er een grote
angst om door andere mensen als
te elitair bestempeld te worden. Het
praesidium tot nu toe is van mening
dat een doop de drempel verhoogt
en wij willen de drempel zo laag
mogelijk houden. Dus wij hebben
geen doop. Wij vragen letterlijk de
eerste dag, tijdens de rondleiding
door Leuven of er iemand problemen
heeft lid te zijn van NFK, om een
beetje plezier te hebben, een beetje
te lachen. Uiteindelijk kunnen ze
allemaal afkomen en zijn er geen
voordelen aan. Dat is hetzelfde met
lintjes. Wij hebben geen lintjes,
dat is ook te elitair. Dat heeft
volgens mij te maken met die angst
om arrogant en hautain over te
komen en bestempeld te worden als
filosoof. Maar je krijgt dat wel heel
vaak, die reactie.
Matthias: Als praesidiumzijnde of
als filosoofzijnde?
Andries: Als filosoof. En als je
praesidium bent van de filosofen
kan je wel zo’n reacties krijgen
ja. Het enige jammere is dat wij

natuurlijk geen schachten hebben
dan. Vooral voor de 24-urenloop.
Dan mogen wij wel ons plan
trekken.
Peter-Jan: Wij hebben ook een
doop. Elk jaar zijn er een 150à200
schachten die zich laten dopen.
Matthias: Met hoeveel eerstejaars
starten jullie?
Peter-Jan: Met 600.
Matthias: Dat zijn er dan toch veel
die zich laten dopen
Peter-Jan: Ja, inderdaad. We
kennen, dankzij de overheid,
elk jaar ook een hoog
inschrijvingspercentage. Dat vraagt
ook meer organisatie en dus spelen
we ook een beetje in op de tweede
jaars om ook iets te organiseren.
Er is 1 verantwoordelijke binnen het
praesidium, de schachtenmeester,
die dan alle doopmeesters, uit het
tweede jaar, een beetje coördineert.
En zo krijgen die mannen ook
eens de kans om eens een cantus
te organiseren. Iedereen helpt om
de doop te regelen en alles wat
in goede banen te leiden. Er
komt dus wel meer bij kijken dan
gewoon het dopen op zich. Als
doopmeester moet het ook, dat is
zeker een argument voor de doop,
dat je je ervoor inzet en het niet
doet puur uit sadisme.
Andries: Ja, wij hebben nog
tegenargumenten hoor.
Hebben jullie zelf nog vragen?
Matthias: Hoe belonen jullie je
praesidium op het einde van het
jaar?
NFK
Peter-Jan: We hebben een beloning
en die houdt gewoon in een avond
goed gaan eten met je post. We
hebben ook 1 praesidiumweekend
dat voor praesidium niet al te veel
kost en waar wij dan een klein
beetje verlies op draaien. Maar dat
verwatert bij wat we proberen te
doen voor de leden. Het zijn ook
argumenten die gebruikt worden bij
de grote ethische discussies rond
hoeveel we aan onszelf mogen
uitgeven. Dat proberen we ook
altijd tot een minimum te beperken
natuurlijk, want dat is niet de
hoofdzaak.
Matthias: Bij ons is dat hetzelfde.
Wij doen op het einde van het jaar
een etentje en dat is het eigenlijk.
Iedereen betaalt voor de rest altijd
alles voor zichzelf.
Andries: Ja, bij ons ook.
Matthias: Er is eigenlijk niets dat
je gratis krijgt, behalve 1 cocktail
per shiftje. Dat is eigenlijk het
enige wat je krijgt bij ons. Maar
op het einde van het jaar doen we
wel een etentje.
Andries: Bij ons geen cocktail,
tussen haakjes.
Peter-Jan: Enkel de mensen die
de fakbar openhouden, krijgen elke
avond wel een aantal bonnetjes als
ze tappen. Omdat zij eigenlijk al
verwacht worden om de rest van
de week in de fak te zitten om die
draaiende te houden. Ze zijn dus
eigenlijk vast cliënteel.
Andries: Onze fakbarmensen
hebben dat ook.
Matthias: Bij ons drinken ze gratis,
maar dat is het eigenlijk gewoon.
En op het einde van het jaar
word je ook bedankt met een heel
lekkere barbecue.
Andries: Ik vind dit wel interessant:
hoe oud is jullie kring?
Peter-Jan: Vorig jaar hebben we
VTK 90 gevierd, maar dat was
ons 91ste werkingsjaar. Dus nu
het 92ste.
Matthias: Wij 32ste.
VTK
Andries: Wij zitten aan, wacht
hoor, 41 denk ik. We worden 42
jaar dit jaar. We zijn er in principe
van mei ‘68. Dat is de nieuw
filosofische kring, maar die heeft 2
jaar platgelegen.
Bedankt voor dit toffe gesprek!
Ik ga jullie niet langer weghouden
van de 24-urenloop. Veel
succes nog met jullie kring!
Caro & Sarah
25/10/2011
13
irreëel 2

lab on a chip
Vanuit de biomedische sector is er steeds meer en meer vraag naar technologische vooruitgang. Niet alleen
om onderzoek te doen naar het menselijk lichaam, maar ook om sneller, beter en efficiënter diagnose te
stellen en zo de juiste behandeling aan te vatten. Soms is het ook cruciaal om te weten of een patiënt op
een bepaalde behandeling goed reageert. Slaat het medicijn aan ? Heeft het geen, of erger een negatief
effect? Dé technologie om deze diagnoses sneller en goedkoper te laten verlopen zijn zgn. Lab-on-a-chip
systemen. Het integreren van laboratoriumonderzoek op één enkele chip: this sounds like micro-electronics..
Een beetje achtergrond
DNA (desoxyribonucleïnezuur) is de belangrijkste
drager van erfelijke informatie. Menselijk DNA
heeft de vorm van een dubbele helix en bevat
ontelbaar veel baseparen die twee tegenover
elkaar liggende nucleotiden verbinden. DNA is
voor iedereen uniek, er zijn ontelbaar veel
mogelijke combinaties, en is dus voor elk
organisme een genetische identificatiecode. Ons
DNA wordt vastgelegd bij de conceptie, een deel
DNA van beide ouders komt samen en wordt
zo het DNA van het nieuwe mensje-op-komst.
Tijdens de vorming van een eicel of zaadcel
kan bij de DNA duplicatie een fout gebeuren, of
bij de samensmelting van het DNA van beide
ouders gebeurt soms een foutje, waardoor het
nieuwe organisme DNA heeft dat op 1 plaats
afwijkt Als er een fout optreedt in één enkel
basenpaar dan wordt dat een SNP - Single
Nucleotide Plymorphism , spreek uit ‘snip’-
genoemd. Afhankelijk van de locatie van die
’kopieerfout, kan die SNP heel ernstige gevolgen
hebben, maar meestal zijn de gevolgen klein
of zelfs onbestaand. Er zijn SNP’s die een
indicatie of een aanleg voor bepaalde ziektes
veroorzaken, soms leiden ze tot verschillende
reacties op ziektekiemen of medicatie. Daarom
is de kennis van al dan niet aanwezige SNP’s
cruciale informatie
voor de diagnose
en behandeling van
ernstige ziektes zoals
bijvoorbeeld kanker.
Voor steeds meer
aandoeningen kent
men de positie van
overeenkomstige SNP’s,
men kan dus in het
labo onderzoeken of
een bepaalde patiënt
die SNP al dan niet heeft in zijn DNA. Zo’n
onderzoek is duur en vooral erg tijdrovend.
Over het algemeen zijn ook grotere bloedstalen
nodig om het onderzoek uit te voeren. Het
zou dus heel erg praktisch zijn om snel en
gericht te kunnen zoeken naar SNP’s in het
DNA, en dit met een erg kleine hoeveelheid
bloed, zeker bij babypatiëntjes. De stap naar
een snelle, goedkope en draagbare detectie van
SNP’s is een steeds belangrijkere stap richting
gepersonaliseerde gezondheidszorg.
Biomedische elektronica
Een Lab-on-a-Chip, LoC, combineert
micro-elektronica, biochemie en innovatieve
microvloeistoffen. Alles wat met vloeistoffen in
het labo gebeurt: opwarmen, mengen, koelen,
mixen; gebeurt ook op de chip. Het principe
is eenvoudig, de realisatie iets minder. De
biochemische processen die nodig zijn voor de
detectie van een SNP vereisen uiterste precisie
in zowel hoeveelheid van alle vloeistoffen, als
tijd, als temperatuur. Maar in de wereld van
micro-elektronica gebeurt alles heel snel en
kunnen processen ook nauwkeurig aangestuurd
worden. Zo zal de detectie van een SNP
in een labo minstens enkele uren
duren, typisch zelfs langer
dan een dag omwille
van veel menselijke
handelingen die
moeten gebeuren.
Als men een
SNP-detectie
uitvoert met
een microfluïdische
chip duurt
het zo’n
half uur.
SNP’s
science.marshall.edu
14
irreëel 21

Vloeistoffen in een chip?
Maar met elektronica alleen kom je er niet op
een microfluïdische chip. Er moeten biochemische
stoffen gemengd worden, chemische reacties
opstarten, detectie,... De combinatie van micro- en
nanotechnologie met het gedrag van vloeistoffen op
fundamenteel microscopisch niveau leidt tot technieken
om chemische reacties en biologische processen te
meten en te controleren. Net zoals een chip een
3-dimensioneel bouwwerk is om elektrische stroom
(spanning) gecontroleerd te laten lopen doorheen
de chip, zo worden nu vloeistofkanalen gemaakt,
alsook microreactoren voor chemische reacties,
mixers en filters. Met behulp van miniatuurkleppen
en pompen worden de vloeistoffen doorheen
het systeem gestuurd. Hierbij komen uiteraard
heel wat uitdagingen kijken. Zo moeten er onder
meer mechanische componenten op microschaal
ontworpen worden. Deze gecombineerde microelektromechanische
systemen (MEMS) moeten ook
nog voldoen aan materiaalkundige randvoorwaarden
opgelegd door de chemische processen.
MEMS
www.memx.com
Micropillar Filter
imec, Wetenschappelijk Jaarrapport 2010
SNP Detectie
De belangrijkste componenten van een LoC voor
multi-SNP-opsporing, zijn een micropomp, een
bioreactorkamer voor PCR, een micropillar filter en een
microdetector. Eerst wordt een bloeddruppel gemengd
met andere stoffen zodat de cel openbreekt en het
DNA vrijkomt. Vervolgens gaat het fluïdum naar een
filter die de grootste celresten tegenhoudt maar DNA
doorlaat. Daarna wordt de DNA-houdende vloeistof met
de geschikte enzymen en andere producten gemengd,
en op een speciale manier worden er kleine stukjes uit
het DNA geselecteerd, namelijk juist die stukjes waar
de SNP zich al dan niet zal bevinden. In een volgende
stap worden deze kleine interessante DNA-stukjes
vele malen gekopieerd. Om deze specifieke DNAsequenties
te kopiëren gebruikt men de in biologische
kringen welbekende polymerase-kettingreactie (PCR)
waarbij men een thermische minikamer cyclisch vaste
temperatuursstappen laat doorlopen. Als er voldoende
kopieën van de interessante DNA-sequenties heeft,
dan wordt het hele mengsel naar een micropillartjesfilter
gestuurd. Die bestaat uit een matrix van zuiltjes
op micrometerschaal (typisch 2-3µm breed en 30µm
hoog) met een zeer kleine spatie (1-2 µm). Het
doel is om de verschillende soorten DNA-segmenten
te scheiden. De meest recente filters kunnen zo 5 tot
8 verschillende DNA-segmenten van elkaar scheiden.
Tenslotte wordt de vloeistof met ‘pakketjes’ van de
verschillende DNA-segmenten getest: bij elk pakketje
spoort een minidetector op via een biochemische reactie
of de SNP nu aanwezig is in het DNA of niet.
LoC Systeem
imec, Wetenschappelijk Jaarrapport 2010
Klein, kleiner, mini
De miniaturisering van de detectielimiet van de detector is zeer bepalend
voor het dimensioneren van de LoC. Het minimum detectorvolume is immers
bepalend voor de hoeveelheid bloed die nodig is om de SNP’s te detecteren
en dus ook voor de afmetingen van alle componenten in het toestel. En
gezien het doel is om compacte systemen te maken is het dus een belangrijke
parameter. En juist omdat er met kleine hoeveelheden vloeistof kan gewerkt
worden, gaat alles veel sneller: een microliter vloeistof kan je veel sneller
opwarmen en koelen.
Draagbaar, toegankelijk , snel en goedkoop DNA-onderzoek. Het is een grote
stap vooruit in de strijd tegen kanker. Binnen het kader van het Human++
programma bij Imec worden oplossingen ontwikkeld voor betrouwbare en
goedkopere gezondheidszorg. Naast ontwikkelingen zoals Lab-on-a-chip
systemen, zijn onderzoekers binnen het Human++ programma ook actief op
het vlak van hersenimplantaten, biosignaalverwerking, sensorsystemen,...
Voor meer info: www.imec.be
met dank aan Maaike Op de Beeck
program manager Human++ bij Imec
Caro
15
irreëel irreël 21

24-urenloop revisited
Geen mens dat het had zien aankomen, maar de voorbije 24-urenloop leverde ons slechts
een tweede plaats op. Enige ontgoocheling maakte zich tegen het einde van menig vermoeid
archie en burgie meester, maar dit woog niet op tegen de fun die er de voorbije
24 uur rijkelijk geoogst werd. Laten we onze achteruitkijkspiegel er eens bijnemen en
enkele emotionele, misschien zelfs heroïsche, maar in ieder geval memorabele momenten
De 24-urenloop. Is dit hét studentenevenement van het
jaar? Als we kijken naar haar roem en de moeite die
er steeds opnieuw wordt ingestoken zou dit wel eens
goed kunnen zijn. Het blijft hem ook al lang niet meer
bij het lopen alleen, elke kring probeert er een zo goed
mogelijke indruk te maken, of elkaar de loef af te steken,
in een bijkomende strijd om het beste vertrekstandje en
eetstandje. Het sportieve blijft natuurlijk de kern van de
zaak en zoals we allen weten mondt dit jaarlijks uit in
een opwindend duel tussen VTK en Apolloon,
16
irreëel 2

de groene pullen tegen de blauwe pullen, de rekenkracht
tegen de spierkracht. Hoewel we onszelf al op de borst mogen
kloppen dat we bij de jaarlijkse bekeruitreiking bij de ‘strijd der
titanen’ aangekondigd worden, kunnen we toch niet stoppen
met dromen van een gehele overwinning, een straftraining voor
de gespierde mannen van Apolloon omdat de rekenmachines
hen voorbij zijn gelopen. Tussen droom en daad staan echter
wetten in de weg, en praktische bezwaren. We liepen beter
dan vorig jaar, maar Apolloon deed dit helaas ook. Onze gele
t-shirt legde 969 rondjes af, de blauwe t-shirt van Apolloon
979. 10 rondjes verschil tegenover de 7 rondjes verschil van
vorig jaar. Toch staan we op onze tweede plaats stevig in de
schoenen: op de derde en vierde plaats kwamen Ekonomika en
LBK met 945 rondjes, een noemenswaardige kloof verwijderd
van onze titanensrijd met Apolloon. Medica deed het opvallend
beter dan andere jaren, een grote kring die een extra
effort doet, dat werpt zijn vruchten duidelijk af. Ze haalden
een vijfde plaats met 898 rondjes en werden gevolgd door
Edustria, Atmosphere, ... 24 uur lang hebben onze oplettende
ogen uitgekeken naar een rondje van Stephen Hawking, maar
het heeft helaas niet mogen zijn. Een grote dosis sfeer, het
nodige competitiegevoel en de eeuwig terugkerende liedjes
maakten de 24-urenloop opnieuw helemaal af.
24-urenloop revisited
Ook dit jaar leverde Existenz de noodzakelijke lekkernijen
om toeschouwers en lopers te plezieren. Dit had platweg
een tentje met enkele vettige hamburgers kunnen zijn,
maar dan zijn we vergeten dat we hier met archies
te maken hebben en niet met marktkramers. Het
verkoopstandje werd in het cinema-thema geïntegreerd,
tot aan de menukaart toe, en vormde een mooi
geheel met het VTK-standje er naast. Verschillende
smaken yoghurt, ‘luxurious croques’, soep, koffie en
een goedkoop ontbijt vormden een verfijnd en origineel
aanbod. Existenz haalde onze enige eerste plaats tijdens
deze 24-urenloop: die van het beste eetstandje.
17
irreëel 2

24-urenloop revisited
Het standje, ondertussen ook al een kapstok van
studentencultuur, werd dit jaar in het thema ‘cinema’
uitgewerkt. Na de nodige voorbereidingen en het bij
elkaar zoeken van passende rekwisieten werd er in
drie teams (‘constructie’, ‘inkleding’ en ‘elentrik’) aan
een recordtempo gebouwd. Met de dankbare hulp van
menig medewerker raakte ons cinemazaaltje nog nét
op tijd af, nauwelijks een kwartier voor de 24-urenloop
begon. Enkele echte cinemazeteltjes, verwenden de
bezoekers aan de inkom en het beeldscherm gaf uit op
de permanente actiefilm van de loopwedstrijd. Geheel
onterecht won ons standje helaas niet.
18
irreëel 2
We laten Robin van VTK sport getuigen wat hij er van vond:
Elk jaar opnieuw proberen we te winnen, zoeken we nieuwe
manieren, andere tactieken,... Nieuw dit jaar was de tombola, die
ondanks enkele mindere puntjes toch een succes bleek te zijn.
We hebben weer goed gelopen, dat zeker. De groepjes vrienden
hebben allemaal het uiterste van zichzelf gegeven, en we zouden
geen burgies zijn mochten er niet een paar freaks tussen zitten
die op hun eentje al 15 rondjes lopen.
Ondanks dit waren er toch weer wat moeilijke uurtjes:
Tussen 2 en 4 uur ‘s nachts waren er geen groepjes vrienden
aanwezig, en dat hebben we gemerkt! Alle aanwezigen waren
hopeloos op zoek naar lopers. Dat is elk jaar wel zo, alleen is
dat niet altijd op dat uur. Plots was er weer hoop, zo rond half
drie: “Wij zijn van VTK Gent en we komen lopen voor jullie!”
Fantastisch toch, dat onze zusterkring komt helpen? “We vonden
het jammer dat dit vorige jaren niet meer is gebeurd, misschien
kunnen we volgend jaar een bus inhuren?”, zeiden ze.
Wel waarde studiegenoten, dat zou fantastisch zijn!
Bij deze alvast een warme oproep aan al onze sportieve leden:
kom mee lopen voor onze zusterkring in Gent!
(info op http://fkserv.ugent.be/~urenloop/index.php?r=site/

dossier: toleranties
Iedereen kent het gevoel wel, na een blok- en examenperiode die bloed zweet en tranen
gekost heeft komen -uiteraard na het nodige wachten- de examenresultaten tevoorschijn.
Voor velen een bekroning van een mooi, maar veel te snel voorbij geschreden jaar, maar
jammer genoeg voor vele anderen een al dan niet verwachte desillusie...
Alle bachelorstudenten krijgen bij de inschrijving
hun 180 studiepuntenrijke opleiding tien procent, 18
studiepunten, cadeau als ‘tolerantiekrediet’. Tolereren
wil zeggen dat je een deel van dit tolerantiekrediet
inzet om een vak waarvoor je geen tien of meer
behaald hebt, en je dus geen credit kan krijgen,
toch op te vangen en je diploma alsnog te behalen
zonder dit credit. Er gelden uiteraard wel regels.
1. Tolereren kan enkel voor vakken waarvoor
je een acht of een negen behaald hebt. Stel
je wil Algemene & Technische Scheikunde, een
vak van 7 studiepunten, tolereren want je hebt
een acht op twintig behaald in eerste zit en je
wil het examen niet opnieuw afleggen in tweede
zit. Na het inzetten van je tolerantie behoud je
dus nog 18-7=11 studiepunten over. Als je toch
deelneemt aan het herexamen en daar voldoende
haalt op het examen is er geen probleem en
krijg je het credit wel. Na de tweede zit blijft het
beste resultaat gelden, dus haal je in september
een vijf dan kan je de acht op twintig nog
steeds tolereren.
2. Tolereren kan je enkel met een cumulatieve
studie-efficiëntie (CSE) van minstens 50%. Dit
betekent dat je voor minstens de helft van
de credits waarvoor je bent ingeschreven een
voldoende hebt gehaald. Na het eerste bachelorjaar
van zestig studiepunten zou je dus voor meer
dan dertig studiepunten geslaagd moeten zijn om
vakken te kunnen tolereren. Ook geldt er dat
niet alle 18 tolerantiepunten al in het eerste jaar
ingezet kunnen worden : slechts 12 van de 18
punten mogen gebruikt worden.
Uiteraard is het altijd best om de tweede kans die
het herexamen biedt, ook ten volle te benutten.
Deze mogelijkheid om te slagen zonder te tolereren
bestaat en het is natuurlijk het leukst om op het
einde van je bachelor een diploma te krijgen waarop
in de bijlagen staat dat je alle credits hebt behaald.
Een regel “Algemene & Technische Scheikunde:
credit niet behaald” staat natuurlijk niet zo mooi als
je later bij BASF of ExxonMobil gaat solliciteren. Het
belang hiervan mag niet overdreven worden, maar er
zijn precedenten bekend -vooral uit het buitenlandwaarbij
bedrijven of universiteiten moeilijk doen over
het feit dat je een aantal credits niet behaald hebt.
Denk dus twee keer na vooraleer je tolereert.
Overweeg wel zeker de tolerantiemogelijkheid als je
anders uit het modeltraject dreigt te vallen, want
dat zou een hoop miserie met ISP en IER met
zich kunnen meebrengen.
De wens vanuit de Europese Unie om masterdiploma’s
te hebben die uit 60 of 120 studiepunten bestaan,
heeft ertoe geleid dat er in alle masters aan de
K.U.Leuven sinds 2010-2011 een ‘nultolerantie’
heerst. Het systeem zoals hierboven beschreven
voor de bachelor geldt dus niet in de master. In
de master móet je voor elk vak tien of meer op
twintig halen om je diploma te verkrijgen. Maar
elk voordeel heeft zijn nadelen, zo ook in het
geval van de nultolerantie. Het zorgt enerzijds
voor wereldwijd meer naar waarde geschatte
diploma’s, maar anderzijds neemt het ook de
verantwoordelijkheid van de student weg om zelf
te kunnen kiezen tussen tolereren of slagen met
behulp van herexamens.
Vanuit VTK Onderwijs volgen we de ontwikkelingen,
precedenten en gevolgen van de tolerantie in de
bachelor en de nultolerantie in de master nauwgezet
op. Momenteel scharen we ons achter de regeling
zoals deze momenteel geldt aan de K.U.Leuven.
Maar voor iedereen luidt de goeie raad: zorg dat je
je toleranties niet nodig hebt en haal een 10+/20
op elk vak, dan heb je nooit een probleem!
VTK Onderwijs (onderwijs@vtk.be)
irreëel 2
19

Sssht, hier blokt men
Het is bijna zover, de examens komen er sneller aan dan je denkt.
Begint bij jou de stress ook al op te borrelen? Geen nood, hier vind je
een aantal dos en don’ts voor tijdens het blokken. En natuurlijk ook het
pauzeren!
Weet je niet hoe je aan die enorme stapel
boeken moet beginnen? De eerste stap is
altijd de moeilijkste, namelijk orde vinden
in die hele hoop rommel op je bureau en
orde vinden in je hoofd.
Stap 1:
Maak je bureau leeg. Verwijder alle afleiding
en stoorzenders, dit wil dus ook
zeggen dat je facebook of MSN of gmail
moet uitzetten en je gsm moet wegleggen!
Trek dan ook je meest comfy kledij aan.
Jeans of pyjamabroek of trainingsbroek of
kamerjas of zomershort met paarse stippen.
Hoe je eruit ziet maakt niet uit,
zolang je je er goed in voelt.
Stap 2:
Zie dat je al je cursussen effectief in je
bezit hebt. Op tijd die nota’s kopiëren!
Begin niet met in de blok nog andere
hardwerkende studentjes hiermee lastig te
vallen. De copyshops en je medestudenten
zullen je hiervoor dankbaar zijn.
Stap 3:
De vorige stappen doorlopen? Stel dan
een schema op met je dagindeling, examenrooster
en blokplanning. Probeer je
hier ook aan te houden, maar stel je
planning zeker niet te strak op! Studeer
je ‘s nachts? Probeer dan zeker uitgerust
te zijn op je examen, nachtrust is en blijft
een zeer belangrijk deel van het leerproces.
Hoe meer slaap, hoe beter je leert.
Stap 4:
Effectief studeren, het is voor iedereen
anders. De ene studeert graag in de bib,
20
irreëel 2
de andere sluit zich op in zijn kelder en
wacht totdat de mama fruitpap of andere
koekjes komt brengen. Hoe je het best
studeert, moet je zelf uittesten. Indien het
leren echt niet lukt, probeer dan eens van
omgeving te veranderen. Wie weet gaat
het elders veel beter.
Stap 5:
Pauzeren! Een zeer belangrijk onderdeel
van het studeren. Zonder pauze, barst je
hoofd in stukken uit elkaar van alle kennis
die je erin propt. Probeer natuurlijk wel
een nuttige pauze-activiteit te doen, zoals
sporten of naar buiten gaan of iets in
die aard. Blijf zeker niet achter je bureau
achter je laptop zitten.
Sarah
Blokken met een blokje bij de
hand is altijd plezant. En soms zelfs
zeer amusant.
Indien je inspiratieloos bent, is het
blokje steeds present. Zie je het af
en toe niet meer allemaal even goed
zitten? Probeer dan zeker niet op het
blokje te vitten. Hij is je allerbeste
vriend, je weet dat hij het heeft verdiend.
Misschien is jouw blokje wel
een zij in plaats van een hij, dan
nog, je maakt hem of haar door wat
te leren heel blij. In tijden van honger
en kommer en kwel, of zelfs bij de
uitbarsting van de Eyjafjallajökull, jawel,
speciaal voor jou is het blokje er altijd wel.
Gelieve het blokje niet mee te nemen
in je bedje, ookal lijkt je dat
nog wel een pretje. Geef het ook
geen paracetamol, want dan slaat het
volledig op hol. Dan weet het met
zichzelf geen blijf meer, en brengt de
ogenschijnlijke harde huid het geen
verweer.
Dus wees ervoor braaf en lief en
vertederend, dan is het voor jou en
je studies ook bevorderend. Verzorg
het goed, en dan brengt het jou
ook voorspoed. In tijden van examens
moet je het koesteren, en het zeker
volledig tutoyeren.
Het blokje is beroemd en berucht,
dus wanneer het passeert ontsnapt
iedereen een diepe zucht. Ben je
het tegengekomen op een hottentottententententoonstelling?
Of was het
enkel in je verbeelding? In tijden van
deadlines of examens doen mensen
soms vreemde dingen, dus ik ga nu
stoppen met dit blokje te bezingen.
Een blokje hier, een blokje daar.
Vertrouw mij nu maar, neem die
boeken bij de hand, en je wordt de
slimste van Burgie- en Archieland!

sssht, hier blokt men
21
irreëel 2

Faculty stars
Faculty stars, de deelnemers. Wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen. Hier lees je het allemaal!
Jean-Sébastien Bernaert, (Gent, 3 januari 1989, uit 3BIRA, vrijgezel) neemt deel aan Faculty Stars in de discipline
beeldende kunst. Van kleins af aan tekent hij al, hij volgde tekenles in Sint-Lucas te Gent en stond zelfs op de tentoonstelling
Trends, naast grote namen zoals Luc Tuymans, Panamarenko,...
“Ik teken, schilder,... het liefst mensen. Je kan de verhoudingen makkelijker
overbrengen op papier, je hebt er meer voeling mee. Ook is een mens
altijd uniek en heeft steeds een unieke pose, waar dynamiek in zit. Soms
krijg je maar een tien minuutjes en zo’n moment dan kunnen overbrengen
op papier is wijs. Een van de mooie dingen aan mensen tekenen, is dat
je er altijd je eigen draai aan kan geven. Je eigen stijl, de kleuren, beslissen
of je de achtergrond erbij tekent of niet,... Bij een foto is dit allemaal
al bepaald en is er geen ruimte meer voor interpretatie. Hierbij inspireren
Sam Dillemans en Freud mij. Ze zijn realistisch, maar toch met een eigen
draai. Ik ben zelf constant op zoek naar een eigen stijl, door vanalles uit
te proberen met technieken, materialen,... Daarom verf ik ook graag met
acryl, want je kan hiermee echt alles doen.
Voor mij hoeven tekeningen niet per se naakt te zijn, maar het is wel een
goede studie aan de tekenschool. Hier heb je dan modellen die je op papier kan zetten, maar vaak is het niet simpel om modellen
te vinden. Meestal zijn mensen gereserveerd over hun lichaam, terwijl dat helemaal niet hoeft. Naaktportretten zijn tijdloos en
zullen de mens altjid blijven boeien.”
Jeroen Guldentops (Broechem, 23 januari 1993, uit 1ste Bach Burgie, vrijgezel) dingt mee in de strijd in de categorie
‘beeldende kunst’. Op zijn 12 jaar is hij begonnen met tekenacademie. Al snel vond hij schilderen interessanter en is daarin dan
ook beginnen experimenteren met verf, materialen, technieken,...
“Op doek schilderen vind ik het leukste. Door met verschillende technieken te
experimenteren heb ik zeer veel geleerd. Meestal schilder ik abstract en modern,
met palletmessen, spons, rollers, borstels,... zelfs mijn handen gebruik ik om verf
op het doek aan te brengen. Ik wil graag textuur in mijn ontwerpen brengen.
Dit doe ik door te werken met zand, steentjes, textiel, papier, tekst,... Een van
mijn inspiratiebronnen is Anselm Kiefer, een Duitse kunstenaar die werkt met
acrylverf, klei, glas, takken, assen,... Hij laat zijn verf barsten en dit vind ik
zeer geslaagd. Op een tentoonstelling heb ik nog niet gestaan, maar ik zou wel
graag eens in een zaaltje of iets dergelijks willen staan. Wel heb ik al enkele
van mijn schilderijen verkocht. De prijs is relatief natuurlijk. Voor een werk waar
ik langer aan heb gezeten, vraag ik meer. Soms maak ik ook schilderijen in
opdracht. Dan ga ik bij de mensen thuis eens kijken om mijn kleurgebruik te
bepalen. Ik vind het niet jammer om een werk te verkopen wanneer ik het maak
in opdracht van iemand. Omdat ik dan weet dat ik het maak om het daarna
van de hand te doen. Ik vind het net leuk dat mijn schilderijen worden verspreid
en dat meer mensen ze kunnen zien. Maar als het gaat om een werk dat ik in eerste instantie voor mezelf heb gemaakt, dus
niet met de bedoeling om te verkopen, zou ik het ergens wel spijtig vinden om het daarna weg te doen. Binnenkort ga ik ook,
samen met mijn mama die hier ook in thuis is, een website oprichten om onze kunst te tonen.”
22
irreëel 2

Faculty stars
Tuur Stuyck (16 juni 1991, 1ste master wiskundige ingenieurstechnieken, vrijgezel) neemt deel aan de wedstrijd in de
categorie ‘Film, videokunst en nieuwe mediakunst’. Op zijn 14de begon hij met een cursus éénpersoonsjournalisme, waar je
zowel klank, beeld en geluid tegelijk moet verzorgen. Daar deed hij wat onderzoek in
3D-programma’s en vanaf zijn 15de is hij hier echt verder op ingegaan. Nu wordt hij
geregeld uitgenodigd op filmfestivals over de hele wereld.
“Ik ben beginnen te experimenteren in Maya, waar ik kortfilmpjes in maakte. Later, toen
ik ben beginnen werken in een animatiestudio, ben ik overgeschakeld naar 3ds Max.
Hier werk ik momenteel mee aan een langspeelfilm en programmeer ik mee aan hun
software. Ook de hele adobe-collectie passeert wel eens op mijn computerscherm.
Dankzij de wedstrijd ‘Making Movies’, waar ik 3 keer de eerste prijs heb gewonnen,
zijn mijn filmpjes op verschillende selecties van filmfestivals terechtgekomen. Sommige
hiervan heb ik dan ook gewonnen! Zo ben ik al naar Zuid-Korea geweest, Canada,
Kroatië, Albanië,... Ook ben ik jurylid bij Kunstbende en dit jaar ook bij Making Movies.
Hoe lang ik aan een filmpje werk, varieert meestal. Dit kan soms een halve dag of een
hele week zijn. Als ik een idee heb, dan schrijf ik dat op in mijn ideeënboek en zo
groeit dat tot filmpjes. Er zijn verschillende technieken om aan een animatie te beginnen.
Ik maak eerst een paar tekeningen van mijn modellen en vertrek dan meestal van
een kubus, waar ik dan telkens puntjes bijzet. Eens je een model hebt, dan voeg je een skelet toe, de spieren, textuur,... Dit
neemt heel veel tijd in beslag, en loopt ook vaak mis. Maar ik zet gewoon muziek op en dan ‘gaan’.”
Diede Ruelens, (30 april 1991 te Leuven, 3e bach burgerlijk ingenieur elektrotechniek-computerwetenschappen, vrijgezel) is
al zo’n 5 jaar geleden serieuzer met fotografie begonnen en kocht toen zijn eerste DSLR. Eerst waren het nog vooral vakantiefoto’s,
maar stilletjes aan is hij uitgebreid naar een grote verscheidenheid aan thema’s: architectuur, events, macro, portret,
landschap, concept, ...
“Ik heb een zwak voor mooie bokeh, wat zich wel uit in mijn foto’s (en een
gat in mijn bankrekening). Dit is de kwaliteit en manier van renderen van
de delen van de foto die niet in focus zijn, wat sterker tot uiting komt bij
lichtsterke lenzen. Door weinig scherptediepte in mijn foto’s te leggen kan ik
zo zorgen voor meer uitgesproken bokeh en het echte onderwerp meer in de
verf zetten (een beetje een 3D-popeffect creëren).
Getting it right in camera is belangrijk, maar ik ben ook niet bang om een hele
reeks nabewerkingstechnieken op mijn foto’s los te laten. Dit kan dan gaan van
subtiele kleuraanpassingen om de sfeer wat te versterken of zwart-wit channels
mixen tot meer verregaande aanpassingen als schaduwen bij brushen of HDR.
Inspiratie en motivatie vind ik bij leden van het Nikon Café-forum waarop ik actief ben, maar ik ben ook wel fan van de bekende
fotograaf Ryan Brenizer.
Echte toekomstplannen voor fotografie heb ik niet echt, buiten het als hobby nog veel blijven doen en misschien eindelijk eens
beginnen sparen voor een fatsoenlijk statief!”
Peng Zhong, Kish, Keivan Zavari, Hannelore Veelaert, Ingmar Dasseville en Buddhadev
Paul Chaudhuri dingen ook mee naar de eerste plaats. Wil je meer informatie over hen, check dan
www.facultystars.be. Stemmen kan niet meer, maar de winnaars worden pas bekend gemaakt op 13
januari! Hou deze datum alvast in jullie achterhoofd en supporter mee voor onze Faculty STARs!
23
irreëel 2

24
Enquête: Stereotypen doorgelicht
We kennen er allemaal vast een aantal: talrijke stereotypen over burgies en archies doen
de ronde in Leuven. Maar wat is nu feit en wat is nu fictie? Communicatie ging voor
jou op zoek naar de waarheid achter de mythes en liet een enquête de ronde gaan.
Een kadertje trekken
Laten we de enquête eerst even
kaderen. Een kleine vierhonderd
enthousiastelingen namen deel,
waarvan 310 burgies (78%)
en 88 archies (22%). De
genderverdeling moet misschien
ook wat toegelicht worden als
het de gehele populatie van de
faculteit moet voorstellen: 109
deelnemers noemden zichzelf
een vrouwtje, goed voor 27%.
De overige 73%, ofwel 289
deelnemers, claimden een
mannetje te zijn.
24
Kotleven
Een leuke piste om te
onderzoeken is misschien in
hoeverre we, als student, voor
onszelf zorgen. We lijken het
ook hier aanvaardbaar goed
te doen. Ruim 47% beweert
minstens twee keer per week zelf
te koken op kot. 26% minstens
één keer. Het gemiddelde budget
dat we gesponsord krijgen per
week kent een hoogtepunt bij
30-50euro per week (37%).
irreëel 2
Wat is ons ingenieursgehalte?
In ons onderzoek naar de waarheid achter de stereotypen stelden we vier
vragen waarvan we over de antwoorden misschien wel eens mogen nadenken.
Wanneer we vroegen hoe de deelnemers van de enquete op hun richting
waren gekomen, antwoordde 34% dat centen hijsen hier een belangrijke rol
in speelde. 46% zocht naar uitdaging, 49% vond een waardevol diploma een
van de belangrijkste redenen om voor burgie of archie te gaan. Eén op de
vier studenten zou goed presteren op de 24urenloop ook een hoofdreden
vinden en gelukkig duidde ruim 80% aan dat ze hun studiekeuze in hoofdzaak
hebben bepaald op basis van hun interesse. Maar hoe zit het met onze vrije
tijd? Is er een sterke scheiding tussen studie en amusement, of koesteren we
allemaal een permanente adoratie voor wat we doen? 18% beweerde nooit
wiskunderaadseltjes voor de fun op te lossen, 38% soms wel eens en 32%
alleen als ze “de verleiding niet kunnen weerstaan”. Slechs een heel klein
deel lost echt vaak wiskunderaadseltjes op voor de fun: 7% wekelijks, 3%
dagelijks. Weg met het geeky imago? Of is het nu net vastgelegd? We laten
je je eigen conclusies trekken! Sportief zijn we in ieder geval wel: maar liefst
43% beweert dat hun voornaamste hobby iets met sport te maken heeft. Een
andere grote groep (23%) duidde hier muziek aan, 5% een andere creatieve
activiteit als toneel, schilderen, ... 14% gamet of is althans voornamelijk met
de computer bezig. Qua kleding zijn we precies graag losjes, maar niet te
los: 23% loopt het liefst in jeans met t-shirt of kleedje rond. 19% verkiest
kostuum of gala outfit hier toch nog boven. Alle andere deelnemers waren erg
verdeeld: kleine groepjes liepen nog het liefst in zwembroek of bikini rond,
in jogging of in VTK-textiel.

Enquête: Stereotypen doorgelicht
Liefdesleven
Zijn we allemaal homines burgienses frustrati of is deze
mythe geheel onterecht? Kunnen we onszelf met recht
romantische zielen noemen? Maar liefst 57% van de
deelnemers duidde aan vrijgezel te zijn en de grootste
groep van de niet-vrijgezellen heeft een liefje buiten de
KULeuven (16%). Op vlak van romantiek kwamen we
nogal beheerst over, of denken van onszelf toch dat
te zijn: Meer dan de helft (54%) neemt studies en
vrienden nog steeds voor op zijn/haar liefdesleven. Een
kleine 16% gaf toe dit niet te doen. Grofweg één op
de vijf zou, als het liefje dat vroeg, thuis blijven van
een BEST-week en praktisch even veel mensen zouden
een Erasmus voor hun liefdeshommeltje laten schieten.
Een examen eenmalig in tweede zit afleggen voor hem
of haar lijkt er moeilijker in te gaan: slechts 15% zou
dit doen. Het vrijgezellenleven wordt door 24% van de
deelnemers altijd geprijsd. De grootste groep, een op de
drie, vindt dit slechts leuk voor een tijdje, en zoekt dan
opnieuw een liefje. 11% zegt dat ze het ronduit haten
om vrijgezel te zijn.
Hoe zit het met ons libido?
En dan het stukje waar we allemaal toch wel
wat naar benieuwd zijn: wat gaat er om in een
doorsnee burgie- en archiehoofd op vlak van lust
en sexualiteit? Hoe moet je het libido van je
studiegenoten inschatten? Slechts 36 van de bijna
400 deelnemers beweerden dat ze, wanneer er over
seks gesproken wordt, al snel opgewonden raken.
Een groter aantal (33%) gaf toe fantasietjes te
hebben over iemand die ze op straat of op een
feestje enkel maar hebben zien passeren. Bijna even
veel mensen (30%) zou dit niet doen zonder toch
minstens even gepraat te hebben met de persoon
in kwestie. Kleinere groepen vinkten aan dat ze je
echt al wel moeten kennen om over je te fantaseren
(20%), of zelfs dat ze niet zouden fantaseren over
iemand waar ze niet echt verliefd op zijn (14%).
Wanneer je nog eens gezellig eentje gaat drinken
met je vrienden, houdt dan in het achterhoofd dat
ruim 38% regelmatig fantaseert over iemand die al
langer tot zijn of haar goede vrienden behoort.
Op feestjes vloeien de hormonen al even rijkelijk
als de drank (en dan vaak nog samen): meer
dan de helft van de deelnemers (54%) beweert er
direct uit te kijken naar sexy exemplaren van hun
favoriete geslacht, maar slechts 12% houdt hiermee
rekening bij de keuze van hun feestje. 13% hoopt
soms, wanneer ze op weg zijn naar een feestje,
dat ze die avond iemand gaan binnendoen. Een
nog groter aantal (19%) durft zelfs wel eens naar
een feestje te gaan met als bedoeling iemand daar
binnen te doen.
irreëel 2
25

Enquête: Stereotypen doorgelicht
Studieleven
Er wordt wel eens gedacht dat ingenieurs
een behoorlijk geek-gehalte hebben.
Hoe braaf zijn we? En zijn we allemaal
blokbeesten of valt dit goed mee? 31% van
de deelnemers beweerde naar alle lessen
te gaan, waar de grootste groep, 43%,
er wel af en toe eentje mist. Slechts een
hele kleine minderheid (3%) gaat nooit
naar de les. Qua studeren hebben de
meeste mensen al wel heel wat voorbereid
(28%), of althans voor enkele vakken
hun best gedaan (30%). Toch nog 21%
beweert totaal onvoorbereid aan de blok
te beginnen en 15% alles al eens geleerd
te hebben.
Feestleven
Feestjes: een bron van ontmoetingen, ervaringen en andere
socialiteiten. Dan rijst de vraag “hoe sociaal zijn wij?” en wat
is ons party-gehalte? Blijft de Arenbergbewoner graag binnen?
Bouwen wij vooral onze eigen feestjes of zoeken we graag contact
in het centrum? De meerderheid van de ondervraagden gaat een
of twee keer per week uit (37% en 35%). Slechts enkelen gaan
drie keer (12%) of meer dan drie keer per week naar een feestje
(7%). 8% zegt nooit naar feestjes te gaan. Eenmaal daar drinken
we met mate: vooral 0-3 of 4-6 drankjes (27% en 33%).
Een aanzienlijk aantal beweert echter toch meer te drinken: 23%
drinkt tot 10 drankjes op een avond, de overige 15% meer. In al
deze feestelijkheden blijken we toch vrij sociaal te zijn: De grote
meerderheid (59%) zegt gewoon een leuk feestje te zoeken en
laat zich niet leiden door welke kring het nu geeft of niet geeft.
Toch vindt 49% ook nog wel de feestjes van de eigen jaarwerking
of kring nog steeds een place to be. 35% blijft gewoon graag bij
de feestjes van de eigen vrienden.
Conclusie
Ik denk dat we hier duidelijk uit kunnen afleiden dat alle negatieve stereotypen over zowel burgies als archies
nogal uit de lucht gegrepen zijn, en alle positieve minstens een kern van waarheid bevatten.
De doorsnee archie en burgie heeft trouwens maar weinig inspiratie bij het
verzinnen van namen voor biggetjes: “knorretje”, “biggetje” en “Piggy” kwamen
eindeloos opnieuw boven. Enkele creatieve geesten bedachten echter ook de
ludieke namen “Archibald”, “Kolonel knorrepot” en “Jacqueline”. Harry Potter
is onzer aller vriend. In de lagere school werd hij door de ondervraagden
massaal gelezen. Enkele smaakvolle types wisten echter toch “Pluk van
de Petteflet” als hun favoriete boek te kronen, waarin ik hen zeker steun.
Extreem populair bleken ook de boeken van Dirk Brakke, Thea Beckman, en
zelfs op deze jeugdige leeftijd beweerden vele slimmerds al de boeken van
In de Ban van de Ring te hebben gelezen. Andere leuke resultaten waren
“Meester van de zwarte molen”, “de GVR” en “Matilda”. Eén ijverig meisje
begon toen alvast aan de handboeken van professor Dierckx.
26
irreëel 2

Zullen
we samen
iets op
gang
brengen?
Surf naar degangmakers.be

gadgets
Microsoft Surface
Sci-fi films met touch tafels en meer fancy dingen, we hebben ze
allemaal al zien passeren. Maar er zit ook effectief toekomst in! De
nieuwe Samsung SUR40, een multi touch 40-inch LCD scherm, is vanaf
nu verkrijgbaar via pre-order. Het draait op Microsoft Surface en kan
vingers, handden en objecten herkennen. De SUR40 is slechts 4 cm dik
en wordt aangedreven door een embedded AMD Athlon II X2 Dual Core
Processor. De prijs wordt geschat op zo’n €7600.
http://www.microsoft.com/presspass/press/2011/jan11/01-06mssurfacesamsungpr.mspx
i like/dislike
Facebook domineert onze levens. Met deze unieke Facebook stempels
laat je nu ook in real life zien wat je wel en niet leuk vind! Vind je
bijvoorbeeld een bepaalde tekst of persoon heel leuk ‘Like’ hem of haar
dan! Deze vette stempels zijn tegenwoordig overal op internet te koop.
Liken die handel!
hthttp://www.megagadgets.nl/like-dislike-stamps.html
28
irreëel 2

gadgets
Bulletproof clipboard
Denk je dat burgie/archie zijn risico’s met zich meedraagt? Voel je je
toch niet zo veilig in onze Arenberg-omgeving? Dan is dit clipboard
misschien iets voor jou. Compleet kogelwerend. Het materiaal is sterk
genoeg om een penetratie van 9mm kogels te stoppen. Het is zwaar,
maar gewicht doet er uiteraard niet toe als je een bulletproof clipboard
op zak hebt.
Dangerous? No big deal!
http://www.thinkgeek.com/interests/dads/e769/
conductieve handschoenpads
De laatste dagen hebben we al af en toe eens mogen proeven van
het koude winterweer. Spontaan worden die sjaals en handschoenen
bovengehaald. Maar wat dan met jouw geliefde touch telefoon? Als je
handschoenen draagt zijn die dingen immers niet te gebruiken. Maar geen
zorgen, met de nieuwste conductieve handschoenpads is sms’en in het
koudst van de strijd geen moeite meer!
http://www.thinkgeek.com/interests/iphone/e76e/
spotify
Een nieuw streaming tijdperk lijkt aangebroken. Spotify is een Zweeds bedrijf dat via streaming
alle muziek ter wereld aanbied tegen een vast maandelijks bedrag. Er zijn drie formules:
free, unlimited (€4.99) en premium (€9.99). Het verschil tussesn de
formules is, uiteraard, reclame. De premium formule biedt muziek aan
voor op smartphones en ook offline toegang. Hiermee is spotfiy een
compleet legale, snelle en eenvoudige oplossing voor onze vraag naar
muziek. Muziek opvragen, delen, aanbevelen en zoveel meer, niets
is Spotify vreemd. Het duurt wel eventjes vooraleer je het programma
meester bent, maar ik kan het iedereen alvast aanbevelen!
http://www.spotify.com/be-nl/
29
irreëel 2

De M-Theorie
De M-theorie: de eerste en enige wetenschappelijke theorie die ons bestaan, het begin van het
heelal, het ontstaan van alle natuurwetten, ... ronduit alles zou verklaren. We diepten deze unificatietheorie
voor jullie uit aan de hand van het boek “Het grote ontwerp”, waarvan de auteur
-Stephen Hawking- door een gelukkig toeval net de KULeuven besloot te bezoeken toen we
ons in zijn werk verdiept hadden. Wilt u nog meer straffe toevalligheden lezen, dit is uw kans.
Wij, ingenieurs, worden zo wat om
de oren geslagen met wetmatigheden
waarmee we proberen voorspellingen
en verklaringen te doen van allerlei
natuurfenomenen om ons heen. Deze
wetmatigheden zijn echter steeds een
antwoord op de vraag “Hoe?”, maar
we vragen ons allemaal ook wel
eens af “Waarom?”. De meesten
onder ons denken hier waarschijnlijk
niet elke dag over na, maar in de
moderne wetenschap is men zich
hier wel meer en meer mee gaan
bezighouden. De M-theorie is geen
theorie in de gebruikelijke zin van
het woord: het is een verzameling
theoriën, van modellen, elk van
toepassing op een ander moment, net
zoals je verschillende kaarten nodig
hebt om één grote kaart van de
wereld samen te stellen. Overlappen
twee deeltheoriën elkaar, dan moeten
ze daar noodzakelijkerwijs dezelfde
voorspellingen doen. Goed. Laten we
van start gaan met een woordje over
het modelafhankelijk realisme.
Het modelafhankelijk realisme
Een paar jaar geleden verbood
de Italiaanse gemeente Monza
haar inwoners om goudvissen in
bolvormige bokalen te houden, met
als argument dat het wreed is
om deze diertjes in een constant
vervormd perspectief van de wereld
te laten leven. Nu kan je hier over
gaan nadenken: de goudvis ziet zijn
omgeving wel anders dan wij, maar
is dat daarom minder reëel? De
gemeenteraadsleden dachten na op
een manier die we het realisme
noemen. Het realisme stelt dat je,
wanneer je iets waarneemt, er vanuit
gaat dat dat de realiteit is. Elke
30
irreëel 2
andere waarnemer zal steeds dezelfde
metingen doen als hij hetzelfde aan
het waarnemen is. Dit houdt in dat
als je vrijdagavond moe thuiskomt
na een lange week en je merkt op
dat je ouders op zebra’s door de
woonkamer aan het racen zijn, dat
dat komt omdat je ouders op zebra’s
door de woonkamer aan het racen
zijn. Deze manier van kijken naar
de wereld biedt maar weinig stand
tegen films als “The Matrix” of “The
Truman Show”, waarin we allemaal
belogen en bedrogen worden door
onze zintuigen. En waarom zouden
de machines niet op hun beurt ook
misleid worden? We stappen daarom
over naar het modelafhankelijk
realisme: elk model dat steevast
juiste voorspellingen en consequente
verklaringen geeft, noemen we de
realiteit. Zo mag de goudvis vanuit
zijn bokaal wetmatigheden definiëren,
als hij zelf zijn eigen formules kan
opstellen,
en er in slaagt zijn omgeving steeds
opnieuw correct te voorspellen kunnen
we hem alleen maar gelijk geven.
Het is belangrijk dat we dit weten
om verder te gaan, omdat heel wat
wetenschappelijke modellen op deze
manier werden opgebouwd. Een
voorbeeldje hiervan is het quarkmodel
van protonen en neutronen: We
kunnen nooit een quark waarnemen.
We kunnen er nooit een isoleren.
Hoe weten we dan of ze bestaan?
We weten dat ze bestaan omdat
we, als we zeggen dat ze bestaan,
een model bekomen waarmee we
steevast juiste voorspellingen doen
en al onze experimenten kunnen
verklaren. Vinden we twee modellen
die dezelfde juiste voorspellingen
doen, dan beschouwen we ze
gewoon allebei als de werkelijkheid.
Bijvoorbeeld het deeltjes- en
golfkarakter van licht.

De M-Theorie: de theorie van alles
Een staaltje duizelingwekkende
kwantummechanica
Naarmate onze technologie verbeterde
en wij, mensen, meer experimenten
konden gaan doen kwamen we helaas
tot de conclusie dat we steeds meer
resultaten tegenkwamen die helemaal
niet meer in overeenkomst zijn met
onze intuïtie. Deeltjes die afgevuurd
werden op een ondoordringbare wand
met een spleet in werden opnieuw
gedetecteerd op plaatsen waar we
ze helemaal niet meer verwachtten.
Het leek alsof ze toch door de
wand waren geraakt of helemaal
niet door de spleet wouden gaan,
hoe goed de wetenschappers ook
mikten. De deeltjes interfereerden
met elkaar, hoewel ze net werden
afgeschoten zoals een kanon een
kogel afschiet gedroegen ze zich
plots toch alsof ze watergolven
waren. De hele fysica van Newton
bleek op dit microscopische niveau
niet meer te kloppen en moest
vervangen worden door een nieuwe
fysica: de kwantumfysica. Een van
de grondslagen van de kwantumfysica
was het onzekerheidsbeginsel van
Heisenberg dat in het kort stelt dat,
hoe nauwkeuriger je de snelheid
van een deeltje bepaalt, hoe minder
nauwkeurig je de positie kan bepalen.
Nu, om te bepalen of je nog op tijd
in de les gaat raken hoef je je hier
niet al te veel zorgen om te maken:
als je je positie op een milimeter
nauwkeurig weet kan je je snelheid
nog steeds nauwkeuriger bepalen
dan een miljardste van een miljardste
van een miljardste kilometer per
uur. Maar werken we op de schaal
van elektronen, met extreem kleine
massa’s en ongelooflijke snelheden,
ligt dit al snel helemaal anders.
Dit heeft als belangrijke gevolg dat
we de uitkomsten van sommige
natuurkundige processen niet kunnen
bepalen, omdat ze gewoon niet te
bepalen zijn. De natuur zegt ons
niet altijd hoe sommige experimenten
zullen aflopen, maar geeft een waaier
van mogelijke aflopen met elk een
eigen waarschijnlijkheid, en hetzelfde
als we de geschiedenis van een
proces willen achterhalen.
Richard Feynman
Nu gaan we nog een stapje verder.
De natuurkundige Feynman besefte
dat, als het deeltje uit het experiment
tussen twee waargenomen posities
geen vast pad meer heeft, dat dat
niet betekende dat het geen pad
meer heeft, maar net alle mogelijke
paden tussen de waargenomen
punten. En allemaal tegelijkertijd!
We zullen ons intuitief begrip van
“waarschijnlijkheid” en het “afgelegde
pad” moeten loslaten: een deeltje
dat van één punt naar een ander
reist kan even goed een pad kiezen
waarbij het een bezoekje brengt aan
je favoriete skigebied. Sterker nog,
het doet dat ook. Het legt élk mogelijk
pad af. Feynman ontwikkelde bij zijn
model ook een wiskunde waarmee
hij de juiste waarschijnlijkheid kon
berekenen dat een deeltje in een
bepaald punt langskomt. Het is een
erg complexe wiskunde, aangezien
er oneindig veel mogelijke paden
zijn, maar hij werkt wel. Een laatste
aspect uit de kwantumfysica dat
van belang is het feit dat je nooit
‘zomaar’ iets kan waarnemen: je
gaat altijd een wisselwerking aan. Je
kan je vast wel voorstellen dat als je
licht laat vallen op een elektron om
het te kunnen waarnemen dat een
effect zal hebben op het elektron,
maar het gaat verder. John Weeler
toonde aan dat, wanneer in een
experiment een reeks deeltjes door
een muur met twee spleten wordt
gevuurd en die deeltjes met elkaar
interfereren, je het interferentiepatroon
kan wijzigen door je waarneming.
Het interferentiepatroon hangt echter
af van door welke spleet in de muur
het deeltje kwam, dus beïnvloedden
zijn waarnemingen de geschiedenis
van de deeltjes. Wanneer je na de
champagnecantus plots naast iemand
wakker wordt kan je je misschien
al snel een idee van een sluitende
geschiedenis vormen, maar ook ons
intuïtieve idee van geschiedenis moet
hier bijgesteld worden: een object
heeft meerdere geschiedenissen,
en je kan ze vanuit het heden
beïnvloeden.
Het lijkt misschien allemaal te zot
voor woorden, maar dit kwantummodel
is misschien wel het meest aan
experimenten getoetste model ooit,
en heeft elke test doorstaan. Op
macroscopische schaal, dus als je
maar genoeg deeltjes bij elkaar
haalt, leiden de wetten van de
kwantummechanica terug tot de
wetten van Newton, die we ons heel
wat beter kunnen voorstellen.
31
irreëel 2

De M-Theorie: de theorie van alles
De heilige graal van de
natuurkunde: een alles omvattende
theorie.
Nu, we kunnen alle natuurkrachten
onderverdelen in vier groepen:
de zwaartekrachten, de
elektromagnetische krachten en de
sterke en de zwakke kernkrachten.
Het komt er dan op aan om een
kwantumversie te vinden voor de
wetten die deze krachten beschrijven,
dan zou de kwantummechanica al
deze krachten verklaren. Het was
Feynman die er als eerste eentje
vond: de kwantumelektrodynamica,
een kwantumversie voor de
elektromagnetische kracht. In deze
theorie kwam het er op neer
dat bosonen, krachtdeeltjes, de
elektromagnetische kracht overbrachten
tussen fermionen, materiedeeltjes.
Aangespoord door dit succes gingen
andere natuurkundigen op zoek naar
kwantumversies voor de andere drie
krachten. Salam en Weinberg stelden
de elektrozwakke kracht voor, één
theorie waarin de natuurwetten van
het elektromagnetisme en de zwakke
kernkracht verenigd werden. Helaas
liepen we hierna vast: enkele theoriën
pretendeerden deze elektrozwakke
theorie met de natuurwetten van de
elektrosterke krachten te verenigen,
maar faalden wanneer ze aan
experimenten werden getoetst. Aan
de zwaartekracht leek al helemaal
geen beginnen aan. Maar toen kwam
Einstein op de proppen.
Einstein beschreef een experimentje
waarin een lichtsignaal werd gezonden
van de staart van een vliegtuig
naar de neus. Een waarnemer in
het vliegtuig zou zeggen dat het
lichtsignaal enkele meters heeft
afgelegd. Een waarnemer op de
grond, die het vliegtuig voorbij ziet
razen, zou echter zeggen dat het
een grotere afstand heeft afgelegd.
Dit klinkt erg logisch, maar aangezien
de lichtsnelheid in elke situatie altijd
32
irreëel 2
dezelfde moet zijn (bewezen door
Maxwell) moesten beide waarnemers
het dus oneens zijn over de tijd
dat het lichtsignaal nodig had
tussen vertrek en aankomst. Einstein
concludeerde hieruit dat dus ook tijd
afhankelijk is van de waarnemer. Er
werd om dit te toetsen een heel
erg nauwkeurige atoomklok rond de
aarde gevlogen in een vliegtuig,
en een andere werd op de grond
gehouden. Beide werden tegelijk
aan en uit gezet, en verbijsterend
genoeg hadden ze inderdaad een
klein tijdsverschil gemeten t.o.v.
elkaar. Als je maar snel genoeg blijft
vliegen, zou je je leven dus kunnen
verlengen! Tijd is op die manier
niets anders dan een dimensie, de
vierde dimensie van ons heelal, zo
scheen. Hij breidde dit idee uit in
zijn “Algemene relativiteitstheorie”
door de zwaartekracht hier in op
te nemen: onze vierdimensionale
“tijdruimte” zou vervormd worden
door dingen als energie en massa,
waardoor het lijkt alsof objecten
steeds sneller vallen. Dit klinkt vast
weer aan de abstracte kant, maar
het model geeft dezelfde resultaten
als de wetten van Newton bij zwakke
zwaartekrachten zoals hier op aarde
en doet daarbij juiste voorspellingen
bij extremere gevallen als bijvoorbeeld
zwarte gaten.
Een serieus probleem bij de theorie
van Einstein was wel het volgende:
wanneer volgens Heisenberg je de
positie en snelheid van een deeltje
nooit beide exact kan weten, kan
vacuum ruimte ook niet bestaan:
positie en snelheid van lege ruimte
is immers precies nul. Daar werd
uit afgeleid dat ook in vacuum wel
degelijk deeltjes aanwezig zijn: ze
ontstaan per twee uit het niets, zijn
geladen, vliegen wat rond en heffen
uiteindelijk weer op. En ze moeten
met oneindig veel zijn. Straf genoeg
zijn deze deeltjes ondertussen
waargenomen. Problematisch voor
Einsteins theorie: want oneindig
veel geladen deeltjes brengen een
oneindige lading voort en die zouden
Einsteins tijdruimte zo krom trekken
dat jij dit artikel hier niet zou zitten
lezen. Enkele theoriën probeerden dit
aan de kant te schuiven en Einstein
te redden. De strafste hiervan zijn
misschien wel de snaartheoriën,
volgens de snaartheoriën zouden
deze oneindigheden elkaar mooi
opheffen. Klinkt vast tof, maar een
neveneffect van de snaartheoriën is
dat ze enkel geldig zijn in een
ruimte met elf dimensies. En als al
deze dimensies bestaan, waar heb
jij je fiets dan geparkeerd?
Om te begrijpen waar de dimensies
die we niet kunnen waarnemen heen
zijn stel je je best het volgende voor:
aan de hand van een cirkelcoördinaat
en een lengtecoördinaat kan je
elk punt op het tweedimensionale
oppervlak van een rietje bepalen.
Maar wanneer de straal van het
rietje zo klein is dat enkel de
lengtecoördinaat nog waarneembaar
is, lijkt het alsof er een dimensie
is verloren gegaan. Op die manier
zouden ook de andere dimensies in
ons heelal verstopt zitten.

Aanvankelijk leek de snaartheorie er
niet in te slagen een mooie theorie
te vormen waarin alle natuurwetten
verklaard werden: er waren maar liefst
vijf versies van en ze voorspelden
miljoenen manieren om die extra
dimensies op te krullen. Langzaamaan
begonnen natuurkundigen echter
door te hebben dat de verschillende
voorspellingen allemaal benaderingen
waren van hetzelfde, van één
fundamentele theorie, die we door
ons gebrek aan inzicht enkel lijken
te kunnen benaderen, maar wel al
enkele eigenschappen van kennen.
Zo zou de exacte vorm van de
interne ruimten de natuurkundige
wetten en constanten bepalen, en
zijn dus een hele reeks aan heelallen
mogelijk, elk met hun eigen wetten
en dimensies. We noemen deze
fundamentele theorie de M-theorie.
Het ontstaan van ons heelal
Zoals sommigen onder ons al wel
weten, hebben we waargenomen
dat verschillende sterrenstelsels zich
van elkaar verwijderen en leiden
we daaruit af dat het heelal uitdijt.
Alsof je stipjes zet op een ballon,
hem opblaast en merkt dat de
stipjes zich steeds verder van elkaar
verwijderen. Als we teruggaan in de
tijd komen we dan bij een heelal dat
steeds compacter en heter wordt en
uiteindelijk een scheppingsmoment.
Nu, de wetten ven Einstein zijn niet
meer geldig wanneer we op extreem
kleine schaal aan het kijken zijn.
Zijn formules geven een singulariteit
op het moment van de schepping,
tijd zou hier te krom zijn geweest,
oneindig krom. De kwantumtheorie
neemt het op dat punt over, en
dit levert een radicaal andere kijk
op de geschiedenis van het heelal.
Er is niet een unieke geschiedenis
van hoe ons heelal op microscopisch
vlak ontstaan is. We weten enkel de
uitkomst (de natuurwetten
De M-Theorie: de theorie van alles
en constanten die toen gevormd
werden), maar elke mogelijke
geschiedenis die tot dit resultaat
heeft kunnen leiden heeft zijn eigen
waarschijnlijkheid en zijn eigen bijdrage
aan het resultaat: het heelal waar wij
nu in verblijven. In deze opvatting is
het heelal spontaan verschenen en
op elke mogelijke manier begonnen,
en de meeste van deze manieren
hebben dan ook geleid tot andere
heelallen met hun eigen dimensies
en hun eigen natuurwetten. Zo is er
ongetwijfeld wel ergens een heelal
waar Elvis nog steeds leeft, waar
atomen de grootte van golfballen
hebben of waar alle studenten op
vrijdagochtend in de les zitten. Ze
ontstaan spontaan - als gasbelletjes
in kokend water: sommige dijen ver
uit, sommige zijn minder stabiel en
storten al gauw weer in elkaar. Dit
is het multiversum. Het zou echter
weinig zin hebben het oneindige
gamma aan mogelijke heelallen en
geschiedenissen te onderzoeken. We
kijken enkel naar de geschiedenissen
die ons heelal tot resultaat hebben.
Einsteins theoriën over de kromming
in de tijdruimte, die oneindig krom
wordt aan het scheppingsmoment,
maakt ook vragen over ‘wat er voor
het ontstaan van het heelal was’
overbodig: het is alsof je naar de
noordpool wandelt en je afvraagt
waarheen je moet wandelen om
verder naar het noorden te gaan.
Je kan niet meer verder naar het
noorden. Je kan in ons heelal niet
verder in de tijd terug dan het
scheppingsmoment. De tijd bestaat
daar niet.
33
irreëel 2

De M-Theorie: de theorie van alles
Intelligent leven
Terug naar ons multiversum. De
vorming van intelligent leven is
slechts op enkele plaatsen in ons
heelal mogelijk. Er zijn heel wat
voorwaarden als “de excentriciteit
van de baan waarmee een planeet
rond zijn zon draait mag niet te groot
zijn”, “de afstand tot deze zon moet
net goed zijn”, “het is best dat de
planeet maar rond één zon draait”,
... Maar het toeval dat ons bestaan
heeft mogelijk gemaakt gaat nog veel
verder. Als protonen 0,2 procent
zwaarder waren geweest zouden
ze zijn vervallen tot neutronen, en
zouden alle atomen gedestabiliseerd
zijn. Als de zwakke kernkracht maar
een klein beetje zwakker zou zijn
geweest, zou in het oerheelal alle
waterstof tot helium zijn omgevormd
en zouden er nooit sterren gevormd
kunnen worden. Bovendien kunnen
wij wel snelle computers bouwen uit
silcium, maar het is erg twijfelachtig
dat intelligent leven spontaan zou
gegroeid zijn zonder koolstof.
Het oerheelal bestond uit helium en
lithium, en als we kijken naar al
de toevalligheden die nodig waren
om de zwaardere elementen als
koolstof te vormen zou je bijna niet
anders kunnen dan constateren dat
dit geen toeval meer kan zijn. Dat
een opperwezen, een godheid, deze
dingen doelbewust heeft moeten
laten gebeuren met het oog op ons
het mogelijk maken van bestaan.
Het model van het multiversum
maakt hier korte metten mee: als er
ontzettend veel heelallen zijn, die op
alle mogelijke manieren zijn ontstaan,
is het zo wat noodzakelijk dat de
onze -met alle toevalligheden er bijook
wel eens een keertje zou zijn
ontstaan.
We zullen een experiment beschrijven,
uitgevoerd door John Conway en
zijn studenten in Cambridge, om te
illustreren wat wij dan in dit heelal
zijn. Een experiment dat aantoont wat
ons bewustzijn, onze intelligentie, in
feite inhoudt. Het heet “The Game
of Life”.
Conway maakte een computersimulatie
waarin hij zijn eigen heelal ontwierp.
Hij koos voor een tweedimensionaal
heelal: een reusachtig schaakbord
dat zich naar alle kanten oneindig
uitstrekte. Hierin stelde een groen
vakje steeds een levende cel voor
en een zwart vakje een dode
cel. Hij definiëerde enkele simpele
wetten waaran de cellen moesten
gehoorzamen: een levende cel met
maar één of geen buurcel sterft uit
eenzaamheid. Eentje met vier of
meer buren sterft door overbevolking.
Een dode cel met drie buurcellen
wordt weer levend (geboorte). Zo
simpel is het. Ze lieten de tijd in
stapjes verstrijken en keken hoe de
celletjes stierven en geboren werden.
Kijken we op iets grotere schaal, de
schaal van maximum enkele tientallen
vakjes, dan merken we dat er
patronen worden gevormd. Zo blijven
blokjes van twee op twee cellen altijd
intact. Kolommen van drie vakjes
worden lijnen van drie vakjes en
vice versa, eindeloos door. Sommige
vormen veranderen van vorm, en
nemen later hun oorspronkelijke vorm
weer op een andere plaats aan: ze
hebben zich verplaatst. Zo kunnen ze
in botsing gaan met andere patronen
en reageren op elkaar. We kunnen
nog verder uitzoomen en het gedrag
waarnemen van grotere gehelen van
cellen, en wetten afleiden die deze
schaal beheersen. De fundamentele
natuurkundige wetten van het
experiment waren erg eenvoudig,
maar op grotere schaal werd het
al snel erg complex. Je voelt het
al aankomen: Conway wist zo ver
uit te zoomen dat ze samengestelde
objecten tegenkwamen die zichzelf
voortplantten en zelfs in enige zin
intelligent waren. Deze reusachtige
conglomeraten van kleine celletjes
deden echter niets anders dan de
simpele fundamentele regeltjes volgen
die elk vakje beheersen.
34
irreëel 2

De M-Theorie: de theorie van alles
Had Conway een levend wezen
gecreëerd? Zijn wij ook op een
gelijkaardige manier opgebouwd?
Bestaat vrije wil of zou je, als je
maar genoeg gegevens hebt en
berekeningen maakt, elk gedrag van
iedereen kunnen voorspellen? Het
experiment lijkt de indruk te geven
dat we toch niet zo speciaal zijn.
Een zichzelf scheppend heelal
Om te eindigen een opmerking
die het antwoord kan zijn op de
bedenking van menig snugger lezer:
In het experiment duwden wij de
motor wel in gang. We zetten de
computer klaar en dachten de twee
dimensionale wereld en zijn wetten
uit. We speelden dus voor God. Wie
heeft dit dan voor ons heelal gedaan?
In een fysiek heelal zijn geïsoleerde
materiele lichamen de tegenhangers
van de blokken celletjes in het
experiment. Een continue wereld is
alleen mogelijk als de wetten een
notie van energie hebben: het moet
nodig zijn arbeid te leveren om
een lichaam te maken. Als dit niet
zo zou zijn, en de totale energie
van een lichaam dus negatief zou
kunnen zijn, zouden lichamen overal
uit het niets kunnen opduiken, zelfs
in toestand van beweging, en dat
zou het heelal erg onstabiel maken.
Zwaartekracht is hier de tegenhanger
van: het kan beschouwd worden als
negatieve energie. Je moet werk
verrichten om tegen de zwaartekracht
in te gaan.
Op de schaal van onze aarde maakt
het niet zo veel uit: de negatieve
zwaartekrachtenergie van bijvoorbeeld
de aarde stelt niets voor bij de
positieve energie van de massa
van de aarde. We kunnen op onze
twee oren slapen. Maar dit is niet
overal zo: sterren hebben veel
meer negatieve zwaartekrachtenergie,
en hoe kleiner de ster en dichter
de deeltjes bij elkaar liggen, hoe
groter deze wordt. Zwaartekracht
vormt tijd en ruimte, en maakt ons
heelal, onze tijdruimte, plaatselijk
stabiel maar globaal instabiel. Op
schaal van het hele heelal heft de
totale negatieve zwaartekrachtenergie
de totale positieve energie van de
materie volledig op. Het is dus door
de zwaartekracht dat een heelal
zichzelf volledig uit het niets kan
scheppen, en dat ook zal doen.
De M-theorie is de meest algemene
zwaartekrachttheorie, en levert een
model van een heelal dat zichzelf
schept. Hij werd bedacht door
organismen die zelf slechts
verzamelingen van fundamentele
materiedeeltjes zijn, en als hij
bevestigd wordt door nog enkele
waarnemingen zal ze de afsluiting
vormen van een zoektocht die meer
dan drieduizend jaar heeft geduurd.
Dit artikel is, zoals in de inleiding
reeds vermeld, helemaal gebaseerd
op het boek “Het Grote Ontwerp”
van Stephen Hawking en Leonard
Mlodinov. Wil je meer over deze
onderwerpen lezen, dan verwijzen
we je graag naar hun boek door.
Maarten
35
irreëel 2

Hunk? Wallyball!
Verveling, voor sommigen onder jullie een verre droom, voor anderen een dagelijkse
nachtmerrie. Eén ding staat in ieder geval vast: het zet ons aan tot creativiteit. Een
eindeloze stroom zelf bedachte recepten, bizarre gebruiksvoorwerpen, en menig
cultureel erfgoed vindt ongetwijfeld in verveling zijn oorsprong, en zo ook sommige
nieuwe sporten. Wallyball, we doen ten slotte allemaal wel eens gek.
Wat heb je nodig?
Wallyball is een sport die uitsluitend indoor wordt gespeeld op een handbal- of racquetbalterrein.
Dit is een terrein van minimum 13m op 6,6m en met een hoogte van eveneens 6,6m.
Het zaaltje wordt in twee gelijke delen verdeeld door het net dat ter hoogte van een
volleyballnet hangt. Er wordt niet met een harde leren bal gespeeld, zoals bij volleyball,
maar met een zachte rubberen bal. Teams bestaan uit 2 tot 4 spelers, waarvan steeds
één speler de kapitein is.
Hoe speel je het?
Uit de foto’s leid je misschien al wel af dat het spel iets van indoor
volleyball heeft, maar er zijn toch enkele serieuze verschilpunten. Om te
beginnen mag je de bal laten kaatsen op de wanden en het plafond, zelfs
tijdens de opslag, maar nooit twee keer na elkaar. Dat noemen we een
‘dubbele muur fout’. Het is de bedoeling om, net als bij volleyball, de
bal na maximum drie aanrakingen weer over het net te krijgen en ervoor
te zorgen dat de tegenpartij hem niet op dezelfde manier terug bij jou
krijgt. Gaat de bal met een kaats op een wand of op het plafond over
het net, dan is dit perfect legaal.
Ten slotte voor degenen die het direct al eens willen uitproberen: wanneer
je de bal op een toeschouwer speelt na de derde aanraking is dit een
fout, na de tweede of eerste aanraking wordt de bal gewoon opnieuw
gespeeld. De bal buiten spelen is dus zo goed als onmogelijk.
Vanwaar komt het?
Wallyball zou zijn oorsprong in Calabasas, California, hebben gevonden bij een
zeker Joe Garcia. Deze wou een poging doen meer sportievelingen naar zijn
indoor racquetballterrein te brengen tijdens de warme zomermaanden, en besloot
uiteindelijk het idee aan het grote publiek voor te stellen en het het hele jaar
door te spelen. Echt creatief was Joe echter niet: hij had goed afgekeken van
Mark Decker, die de sport Wallyball al in 1972 naar zichzelf had genoemd:
Deckerball. Decker speelde creatieve combinaties van tennis, volleyball, handbal
en racquetball (zonder racquet) tijdens de LO les, en mag als de echte uitvinder
beschouwd worden.
36
irreëel 2
Maarten

abelicious
fotograaf
Diede Ruelens
modellen
Carla & Emily
layout & styling
Caro De Brouwer
37
irreëel 2

Hoe maak je: vuurwerk ?
Vuurwerk is mooi, romantisch, feestelijk, enorm fancy, maar het is bovenal een knap staaltje pyrotechniek.
Hoe werkt het nu exact? VTK Communicatie is niet verantwoordelijk voor eventuele ongelukken, gelieve
het dan ook niet thuis te proberen tenzij u een chemisch labo heeft.
Vuurwerk bestaat al duizenden jaren. De
Chinezen werden altijd gezien als de uitvinders
van het vuurwerk, maar men vermoedt
dat hun vuurwerk gebaseerd is op
een ontdekking in Bengalen (nu Bangladesh).
Hier gebruikte men bij gebrek aan
zout, salpeter om het voedsel te kruiden.
Waarschijnlijk is er een restje terechtgekomen
op een smeulend houtskoolvuur
en hebben ze zo de wondere effecten
ontdekt.
Bij de Chinezen had vuurwerk een spirituele
betekenis en gebruikten ze het om
boze geesten te verjagen. In de middeleeuwen
kwam het vuurwerk ook in
Europa aan het licht, helaas werd dit voor
oorlogsvoering gebruikt. Hier duikt ook een
eerste recept op voor buskruit. Sinds de
19de eeuw, werd vuurwerk voor iedereen
toegankelijk en nam het een grote vlucht,
dankzij een snelle ontwikkeling in de chemische
kennis.
Hoe zit het nu exact met dat chemisch
kunstwerk? Vuurwerk is niets meer of
38
irreëel 2
minder dan een mengsel van vaste stoffen,
die een explosieve verbrandingsreactie
ondergaan. Dit mengsel bestaat uit stoffen
die makkelijk oxideren: metalen in poedervorm
zoals magnesium, aluminium,... en
uit oxidatiemiddelen: voornamelijk zuurstofrijke
zouten zoals kaliumnitraat,... Voor
special effects zoals kleur- of geluidseffecten,
kan je er nog andere stoffen
bijvoegen.
Buskruit
Natuurlijk zijn er ook verschillende soorten
vuurwerk. Je hebt rotjes, zevenklappers,
gillende keukenmeiden, vuurpijlen,...
De simpelste vuurwerksoort is het rotje.
Dit bestaat uit buskruit verpakt in een
kartonnen kokertje.
Buskruit is een poedervormig mengsel
van kaliumnitraat (75%) ook gekend
als salpeter, houtskool (15%) en zwavel
(10%). Door de omzetting van vaste
stoffen naar gassen, neemt de druk in het
kokertje enorm snel toe totdat het ontploft
met een luide knal.
Bij de ontploffing van buskruit treden
hoofdzakelijk de volgende oxidatie- en
reductiereacties op:
Oxidatie van zwavelbloem: S + O 2
-> SO 2
Oxidatie van koolstof: C + O 2
-> CO 2
Reductie van kaliumnitraat:
2 KNO 3
-> 2 KNO 2
+ O 2
Het verbranden van zwavel aan de lucht
is niet explosief. Hiervoor is meer zuurstof
nodig en die wordt geleverd door de
ontbinding van kaliumnitraat. K 2
S vormt
een dikke witte rook. en doordat in de
afgesloten ruimte plots een grote hoeveelheid
gassen en energie vrijgegeven wordt,
ontstaat een explosie.
De vuurpijl
Een vaak voorkomende soort, namelijk de
vuurpijl, is mooi gekleurd vuurwerk. Een
vuurpijl bestaat uit een stok, die stabiliteit
geeft bij het afschieten, een lont en verschillende
compartimenten die gevuld zijn
met buskruit of een mengsel (sas) van
metalen of anorganische zouten.
De lont bestaat uit katoen dat gedrenkt is
in een pasta van buskruit. Schietkatoen,
oftewel cellulosenitraat of nitrocellulose is
een veelgebruikt explosief. Schietkatoen
bestaat uit een verzameling van cellulosederivaten
met nitraatgroepen. Er zit zo’n
13% stikstof in en zuurstof, die zorgt voor
een volledige omzetting
Sassen zorgen voor kleuren, vonken, rook
en het typische fluitgeluid en de knal.
Metalen, maar ook enkele andere atoomsoorten,
vertonen bij toevoeging van energie
een typische kleur, afhankelijk van
de temperatuur in de reactie. Een atoom
bestaat volgens het model van Sommerfeld/Bohr
uit een kern en bolschillen van

Hoe maak je: vuurwerk ?
elektronen. Bij toevoer van energie kunnen
elektronen exciteren en dus kortstondig in
een hoger gelegen schil terecht komen.
Dit is een onstabiele toestand, dus de
elektronen keren snel weer terug naar hun
grondtoestand. Wanneer een elekotron een
energieniveau zakt, verliest het energie
onder de vorm van straling en dit is wat
de typische kleur veroorzaakt.
Sommige metalen zoals magnesium en
aluminium kunnen hevig branden, waarbij
ze reageren met luchtzuurstof. In deze
reactie stijgt de temperatuur tot 3000 °C
en wordt er wit licht uitgezonden. Ijzer
warmt maar op tot 1500 °C en zendt
goudkleurig licht uit. De meesten onder
jullie herinneren jullie wel het proefje uit
het middelbaar waarbij de leerkracht een
magnesiumlintje in brand stak en dit een
felle gloed gaf. Naast metalen, bepalen
ook zouten de kleuren:
Rood Sr en Li zouten, bijvoorbeeld SrCO3,
Li2CO3
Oranje Ca zouten, zoals CaCl2, CaSO4
Geel Na zouten, zoals NaNO3
Groen Ba zouten + chloorverbinding
Blauw Cu zout + chloorverbinding
Purper Mengsel van Sr (rood) en Cu
(blauw) verbindingen
Veel verbindingen die voor de kleuren
zorgen, zijn ontstabiel en kunnen niet bewaard
worden. Deze moeten dus ontstaan
wanneer het vuurwerk wordt afgeschoten
en dit lukt niet altijd. Als de ontbrandingstemperatuur
teveel afwijkt van de gewenste
temperatuur, kan de juiste verbinding
niet worden gevormd en zal je de mooie
kleuren van het vuurwerk niet zien.
Koud vuurwerk
Je kent wel het vuurwerk op een stokje,
waarmee je als kindje af en toe mocht
spelen. Sterretjes zijn een fantastisch
schouwspel. Rond een ijzeren staafje wordt
met behulp van een bindmiddel (meestal
stijfsel) een laagje van houtskool, zwavel
en ijzervijlsel aangebracht. Na ontsteking
brandt de houtskool en zwavel op met
luchtzuurstof. Het sterretjeseffect wordt zijn
ijzerdeeltjes die verbranden. Maar pas op,
de goudkleurige vonken zijn wel degelijk
heet.
“Mengen en Roeren”
In de jaren ‘60 was er zelfs een boekje te
koop in de winkel met receptjes: “Mengen
en Roeren”. Het is echter niet aan te
raden deze mengsels na te fabriceren. In
die tijd was men nog niet zo bezig met
veiligheidsvoorschriften en er liepen dan af
en toe ook wat dingen mis. Het boekje
nam dan ook geen enkele verantwoordelijkheid
op zich...
“Let echter op!!! Tijdens het mengen
kleine beetjes water toevoegen om het
mengen te vergemakkelijken en om explosies
te voorkomen!
De redactie aanvaardt geen enkele
aansprakelijkheid voor ongelukken bij het
gebruik van onderstaande recepten.”
Groen Bengaals vuurwerk:
Bariumchloraat 6 dl
Kaliumnitraat 3 dl
Zwavel 1 dl
Wit vuurwerk:
Kaliumnitraat 24 dl
Zwavel 7 dl
Houtskool 1 dl
Gele signaalfakkels:
Bariumnitraat 47,4 dl
Strontiumnitraat 23,7 dl
Zwavel 21,1 dl
Kaliumperchloraat 9 dl
Houtmeel 3,2 dl
Natriumoxalaat 3,2 dl
Stearinezuur 1 dl
Houtskoolpoeder 0,4 dl
Wil je zelf een experimentje
uitvoeren? Zorg er steeds
voor dat je alle veiligheidsvoorschriften van
de gebruikte stoffen kent en in deze ook
in acht neemt. Dit is een experimentje
dat je zelf kan uitvoeren en geeft mooie
kleureffecten, maar wees voorzichtig!
Maak een aantal verzadigde oplossingen
van verschillende zouten door enkele
milligram zout op te lossen in 10 mL
ethanol. Volgende zouten werken goed:
natriumchloride, kaliumchloride, lithiumiodide
en kopersulfaat. Doe de oplossing
in een spuitbus (lege, gewassen fles van
kuisproduct voor ramen, of spuitbus om
planten te besproeien).
Vernevel de oplossing in de richting van
de vlam van een bunsenbrander. Richt de
nevel steeds weg van jezelf en het publiek.
Pas de opening van de spuitbus aan
tot je het beste effect bekomt.
Wil je meer info over dit proefje, of over
vuurwerk in het algemeen? Kijk dan eens
op de site van het departement chemie
van de KULeuven: http://www.chem.kuleuven.be/department/vuurwerk/index.html
Sarah
39
irreëel 2

Goedfout
Marginaliteit: v. Maatschappelijk randgebied; - toestand van gemarginaliseerd zijn.
Het sprookjesbos VTK
Ook het VTK-wereldje is er een
van prinsen en prinsessen, stoere
ridders en lieflijke jonkvouwen,
magische voorwerpen en dromen
die werkelijkheid worden.
centauren. Dit mannelijk en
vrouwlijk exemplaar vonden we
verscholen in de stallen van ons
paleis.
Helaas geldt ook in een sprookjesbos
de wet van de snelste. Deze
koene ridder wist het hart van maar
liefst twee lieflijke jonkvrouwen te
winnen (ongetwijfeld na een reeks
wereldveranderende heldendaden)
wanneer een tweede kandidaat
zich er tussen komt gooien.
Hier hebben we de vatenfluisteraar.
Helemaal in de ban van de
positieve vibes en bedwelmende
verhalen die de gevangen alcohol
haar vertelt, kan ze eindeloos
lang blijven communiceren met dit
magische brouwsel.
In een sprookjesbos vinden
we de gekste wezens, en zo ook
Een adembenemende prinses
is onmisbaar. Elegantie en
vrouwlijkheid zijn hier troef. Zelfs
haar snor valt goed mee.
De geleerde. Volwassen wijsheid
en boekenkennis spreken levendig
uit de afbeelding. Maar we kunnen
niet eeuwig leren: deze bron van
kennis heeft even slaap nodig, en
doet dit boven zijn boeken.
40
irreëel 2

We zouden allemaal wel willen dat
we het konden: deze kruidenvrouw
heeft het brouwen van magische
drankjes tot zo een hoog niveau
verheven dat ze zelfs geen ketel
meer nodig heeft.
maar kieskeurig en hard-to-get,
zeker waard. We weten niet op
welke manier hij haar hart heeft
veroverd. En misschien blijft dat
ook maar best zo.
GOEDFOUT
Er zijn ook altijd kwaadaardige
wezens aanwezig, in dit geval
de slang. Kronkelend en lispelend
baant ze zich een weg, steeds op
zoek naar verderf en vernietiging.
De hobbits van het bos zijn hun
voeten aan het ontharen. Een
geluk voor ons dat wij mensen
dit niet hoeven te doen.
Kabouters zijn misschien wel de
hoeksteen van een sprookjesbos.
Ze dragen zorg voor de
instandhouding ervan en hebben
daar de bijhorende logistieke
middelen voor nodig. Een mens,
eeuwig de goede vriend van de
kabouter, helpt hem graag. Waar
zijn puntmuts is gebleven is voor
iedereen een raadsel.
Nog zo een slechterik: een trol
heeft een muisje gevangen en
zal ze spoedig verorberen na
zijn ceremoniële dansen. Met zijn
camouflagekledij vinden we hem
maar moeilijk terug, en valt er
maar weinig tegen te doen. We
betreuren het lot van het muisje.
Liefde! Dit jonge koppeltje geeft
alles weer wat goed en mooi is
op deze aarde. De intelligente,
karaktervolle jongen weet op elke
moment wat past en niet past.
Hij is zijn meisje, goed van hart,
41
irreëel 2

Happinessgrafieken
De gemoedstoestand van de student is vaak zeer gemakkelijk te verklaren. Om in een bepaalde
toestand te geraken voor een bepaald geldbedrag, is het nodig hiervan een optimalisatie te
maken in Maple. Nu is het niet zo simpel als het lijkt, aangezien er een duidelijk onderscheid
is tussen het vrouw- en manvolk. De resultaten hiervan konden wij jullie niet weerhouden.
Happiness versus aantal bierconsumpties
Wanneer een student
zich vertoont bij
de bron des bier, is
hij eerst niet zo blij.
Maar na een consumptie
of 3 stijgt zijn
:) = -2x²/5 + 32x/5 -78/5
happinesscurve boven
de positieve as. Dit
bereikt zijn optimum bij zo’n 10 pintjes. Bij 13 wordt een mens
al iets minder gelukkig, tot uiteindelijk het miserabele gevoel volgt
bij zo’n 20 pintjes...
Voor het vrouwelijk
geslacht heeft deze
curve een neerwaartse
translatie ondergaan.
Wanneer een vrouw
zich bevindt bij de
bron der bier, is ze
:) = -5x²/2+25x-105/2
zeer lang niet zo blij... Het hoogtepunt van haar happiness is dan
ook van korte duur en redelijk beperkt. Al bij een 8 consumpties
vertoont zij zich in een staat van miserabeliteit.
Happiness versus aantal cocktails
Aangezien het optimum momenteel nog niet is bereikt, zoeken
cocktails zijn gay we de oplossing elders.
Bier is niet altijd het beste
plan, cocktails daarentegen
natuurlijk wel. Voor het
mannelijke geslacht is
dit een relatief simpele
grafiek. Voor vrouwen is
deze grafiek ook relatief
simpel. Het optimum wordt
bereikt bij zo’n 5 cocktails
en het grootste gebied
bevindt zich in het eerste
:) = -5x²/2+25x-105/2
positieve kwadrant. Enkel
een succes dus.
42
irreëel 2
Optimalisatie
Stel nu, je wil de klanten van een niet nader bepaald café, verblijden
met gratis consumpties, en je wilt dit binnen een vast budget
realiseren. Neem voor dit budget de prijs van een vat: 120,85€,
wat meteen ook de beperkende factor in onze optimalisatie wordt.
Een korte excursie naar de webpagina van onze favoriete drankleverancier
Colruyt, levert ons een mooi overzicht van de actuele
drankprijzen op de markt.
Om de globale gemoedstoestand van onze testpersonen te bekomen,
dienen alle happiness-curves mooi bij elkaar opgeteld te
worden. Dit geeft ons onze te optimaliseren doelfunctie:
-5y²/2+25y-553/5-29x²/10+157x/5
In lang vervlogen tijden heeft Prof.dr.Ir. Piessens mij verteld dat dit
verhaaltje opgelost kan worden met Langrange–vermenigvuldigers!
Vx,y,λ[-5y²/2+25y-553/5-29x²/10+157x/5
+ λ (0.39x+6.46y-120.85)] = 0
Uit bovenstaande vergelijking bekomt men een stelsel van drie
vergelijkingen dat we perfect kunnen oplossen naar x,y en
lambda. Uit de eerste resultaten kunnen we besluiten dat men
best 18,2 flessen vodka, en 8 pinten voorziet om de algemene
sfeer in de huiskamer optimaal te bevorderen. Hier is echter wel
geen rekening gehouden met het feit dat we nog steeds aan de
faculteit ingenieurswetenschappen studeren, en dat er daar een
schrijnend laag aantal vrouwen is ingeschreven. Een kleine correctie
aan de berekeningen met de magische wegingsfactor e*π 12 /h,
doet dit resultaat omkantelen tot 160 pinten en 9 flessen vodka.
X = aantal pinten, Y = aantal flessen vodka
X*0,39 + Y*6,46 =< 120,85€
-5Y²/2+25y-85/2-29x²/10+157x/5-681/10=0
Gilbert

Glas & architectuur
Glas speelt een zeer belangrijke rol in architectuur. Het bepaalt de lichtinval, het zicht naar binnen of buiten,
de leefbaarheid van een gebouw, de uitstraling,... En biedt het steeds meer mogelijkheden. Vandaag de
dag bestaat glas in bijna alle mogelijke formaten, vormen, kleuren, diktes en afwerkingen. Deze revolutie is
begonnen in de helft van de 19de eeuw, wanneer de productie zich ontwikkelde naar grootschalige glasfabrieken.
Glas kon vanaf dan ook constructief worden gebruikt.
Paul Scheerbart, een Duitse schrijver,
publiceerde in 1914 het boek ‘Glasarchitektur’.
Het boek geeft een utopisch beeld
van mensen die wonen in volledig glazen
huizen met glazen meubels en glasvezeltapijten,
transparante hotels en parken met
lichtgevende torens, auto’s met gekleurde
glasvlakken en kleurrijk verlichte sneltreinen.
Ook zal dubbelwandig glas de
stookkosten beperken, hygiënischer zijn en
brandveiliger zijn dan hout en baksteen.
Veel thema’s die pas later in de twintigste
eeuw aan bod kwamen, werden door
Scheerbart al besproken.
Scheerbart voorspelt een cultuurverandering
ten gevolge van deze glasarchitectuur.
Hij stelt dat de mens leeft in gesloten
ruimtes, uit dewelke onze cultuur ontspruit.
Willen we onze cultuur op een hoger
niveau brengen, dan zijn we, of we nu
willen of niet, gedwongen onze cultuur
om te vormen. En daartoe zullen we alleen
dan in staat zijn als we de ruimtes
waarin we leven het gesloten karakter
ontnemen. Dat kunnen we echter alleen
door de glasarchitectuur, die het licht van
de zon en dat van de maan en de sterren
niet slechts door een paar ramen
in de ruimtes binnenlaat – maar meteen
door zoveel mogelijk wanden die volledig
uit glas bestaan – uit kleurig glas. Het
nieuwe milieu dat wij daardoor scheppen,
moet ons een nieuwe cultuur brengen.
Bruno Taut
Op de Werkbundtentoonstelling van 1914
te Keulen, verwezenlijkte Bruno Taut een
van Scheerbarts dromen. Taut ontwierp
een glashuis dat bijna volledig was opgetrokken
uit glas en beton. De gehele
glasindustrie van die tijd was in het
gebouw vertegenwoordigd. Het paviljoen
had de vorm van een ampulle met een
glazen puntige koepel en was ontworpen
als een stijgende en dalende tocht door
een wereld van licht en vloeibaarheid.
Het overvloedige licht in vele kleuren, alsook
de waterval in het midden, zorgden
voor een overweldigende beleving. Het
licht scheen naar binnen door de dubbelwandige
gekleurde koepel, waarin prisma’s
waren ingebouwd. Dit kleurrijke effect werd
nog eens aangevuld en versterkt door
gekleurde verlichting uit een mechanische
caleidoscoop en de vloeren en wanden
waren bekleed met gekleurde mozaïek. Op
het fries van het paviljoen stonden enkele
spreuken van Scheerbart dewelke reclame
maakten voor glasarchitectuur zoals
irreëel 2
43

glas & architectuur
‘Glück ohne Glas/ Wie dumm ist dass’
(Geluk zonder glas, hoe dom is dat).
Boven de ingang van het paviljoen stond
gebeiteld: ‘Das Bunte Glas / Zerstört den
Hass’, wat ‘ Het gekleurd glas / vernietig
de haat’ betekent. Zowel Paul Scheerbart
als Bruno Taut waren ervan overtuigd
dat gekleurd glas kon bijdragen aan een
groter geluk van de mensheid en dat het
ook een heilzame werking had.
Buckminster Fuller
Ook Richard Buckminster Fuller maakte
een zeer beroemde glasconstructie in 1967
in samenwerking met Shoji Sadao, nl het
Amerikaanse paviljoen op de wereldtentoonsteling
in Montreal, ‘The Montreal
Biosphere’. Naar deze geodetische koepel
is trouwens het Buckminsterfullereen vernoemd
(een icosahedron). Het gebouw
is 61m hoog en heeft een diameter van
76m en is opgebouwd uit een stalen
frame met zo’n 1900 acrylpanelen ertussen.
Het bestaat niet uit glas, maar uit
een kunststof. Het weerspiegelt wel het
tijdsbeeld van toen van de mens op glas
en licht in architectuur.
Joseph Paxton
Het Crystal Palace kan gezien worden
als het eerste grote ‘moderne’ gebouw
in glas. Het werd ontworpen door Joseph
Paxton, een serrebouwer van achtergrond,
en werd gebouwd in 1851 voor de
Londense wereldtentoonstelling in opdracht
van koningin Victoria. Engeland wou haar
industriële macht tonen aan de rest van
de wereld en alle landen uitnodigen om
hun producten van handel, kunst, cultuur
en industrie tentoon te stellen. Natuurlijk
wou ze hiervoor een impostant gebouw
neerzetten. Het gebouw was 564m op
139m en drie verdiepen hoog en opgebouwd
uit geprefabriceerde gietijzeren
44
irreëel 2
spanten, houten vloeren en glas. Het
werd dan ook in een sneltempo gebouwd.
Later, in 1936, werd het zelfs afgebroken
en ergens anders heropgebouwd.
Het grondplan is vergelijkbaar met een
basiliek en heeft drie beuken en de vorm
van een kruis. De constructie was zo
groot dat het zelfs de bestaande bomen
kon inwerken in het ontwerp. Het gebouw
was een mijlpaal in de geschiedenis: de
hele wereld was vertegenwoordigd in één
gebouw en het was één van de eerste
volledig geïndustrialiseerde gebouwen van
deze omvang. Het was dan ook de eerste
test voor een gebouw van dit type. Het
regende er dan ook binnen en het werd
er enorm heet als de zon op de serre
stond.

Glas & architectuur
Peter Zumthor
Vandaag zijn er heel wat gebouwen die
op een verschillende manier omgaan met
licht en glas. Zo is het Kunsthaus Bregenz
(1989-1997) in Oosternrijk, van
Peter Zumthor een van de voorbeelden
waarbij glas wordt gebruikt om de gehele
gevel te bekleden. Peter Zumthor is een
Zwitserse architect, uit 1946. Hij valt te
klasseren onder het Zwitsers Minimalisme,
en gaat voornamelijk In 2009 won hij de
Pritzker Prize voor zijn gehele oeuvre.
Het Kunsthaus Bregenz werd ontworpen
als een ‘museum van daglicht’. Er zijn
slechts een minimum aantal openingen op
het gelijkvloers en de rest van het gebouw
is volledig bekleed met matte glasplaten,
zonder variatie in het patroon. De enige
variatie in de gevel wordt gecreëerd door
de schaduwen van mensen die binnen
voorbijlopen.
De gevel bestaat uit 712 glazen panelen
van 1,7 op 2,9 meter en is een zelfdragende
structuur, die volledig losstaat van
de betonstructuur van de binnenkant. De
panelen zijn schuin tegen de gevel geplaatst,
waardoor er licht binnenvalt, alsook
de gevel geventileerd wordt. Een stalen
frame ondersteunt de glaspanelen aan
de buitenkant, alsook een tweede laag
glas aan de binnenkant van de gevel die
de betonstructuur bedekt en het gebouw
isoleert. Tussen deze twee lagen is een
afstand van 90 cm, waardoor het daglicht
diffuus kan verspreid worden en ook de
verlichting van het gebouw ’s nachts een
lichtspel kan teweegbrengen.
De betonstructuur binnen is een simpel
rechthoekig prisma, waarin de accomodatie
van het gebouw zich bevindt.
Twee ondergrondse verdiepen bevatten
een educatief centrum, een archief,... Het
gelijkvloers bestaat uit een ticketbalie en
foyer. De gallerijen situeren zich op de
drie bovenste verdiepingen, in het midden
van het gebouw. Het plafond van de gallerijen
bestaat weerom uit glazen panelen.
Het verdiep erboven bevindt zich pas 2
meter boven het plafond, zo ontstaat er
een tussenruimte tussen de gallerij en
het niveau erboven. In deze tussenruimte
kan het licht zich diffuus verspreiden en
deze zorgt ook voor de ventilatie van het
gebouw.
In het hele gebouw krijg je de indruk dat
het daglicht direct langs boven invalt, mits
de hulp van enkele lampen. Ookal wordt
het daglicht drie keer afgeleid (door de
buitengevel, de isolerende glazen binnenlaag
en de glazen plafonds), toch worden
de binnenruimtes telkens anders verlicht,
afhankelijk van het tijdstip van de dag of
de tijd van het jaar. Zo is men zich binnen
altijd bewust van buiten, ookal heeft
het gebouw geen enkel traditioneel raam.
45
irreëel 2

glas & architectuur
OMA
Het Casa da Musica in Porto, Portugal
is ontworpen door OMA en gebouwd in
2005. De voorgevel bevat een groot raam
bestaande uit glazen golfplaten. Dit zorgt
voor de stevigheid van het raam alsook
voor een gunstige akoestiek in het muziekgebouw.
De concerthal bevindt zich centraal in
het gebouw en refereert naar een nooit
uitgevoerd project van OMA: het Y2K,
een huis dat werd vormgegeven rond een
tunnelachtige gemeenschappelijke leefruimte.
Deze cecntrale ruimte werd dan in
het Casa da Musica, de grote concertzaal
op de tweede verdieping Hierrond werden
alle overige programmaonderdelen gekoppeld,
onafhankelijk van de vorm van het
bouwwerk. De vorm van het gebouw werd
op voorhand vastgelegd, en zo ook de
ruimtelijke relaties tussen gebouwdelen en
haar omgeving. Zo is er het monumentale
raam uit golfplaten dat een poort vormt
naar de buitenwereld en zorgt voor een
46
irreëel 2
ruimtelijke kadrering, alsook de monumentaliteit
van de betonnen constructie, met
slechts enkele uitsparingen. Ook het café
op het dak draagt bij tot de imposante
uitstraling van het gebouw.
De funderingen zijn opgetrokken uit een
regelmatig grid van kolommen die ook de
overige verdiepingen zijn terug te vinden.
Daartussen zijn vier zware muren die het
constructieve hart van het gebouwen vormen.
Deze lopen van de fundamenten tot
het dak en verbinden de schuine buitenmuren
monolithisch met het hart van de
constructie. De bovenste verdieping, het
dakterras en café, worden ook op hun
beurt met vier structuurwanden verbonden
waardoor de vooropgezette excentrische
vorm stabiliteit krijgt. Binnen deze structuur
werd er echter nog een andere gebracht,
één die de concerthal constructieve onafhankelijkheid
verleent. Dit is nodig omwille
van de akoestische eisen en om wat
Koolhaas als ‘the tyranny of the notorious
‘shoe-box’’-concept omschrijft. De tien
kolommen die de concerthal ondersteunen
staan los van de andere constructie.
De ruimtes rond de concerthal, kunnen
wegens hun overtuigende architecturale indruk,
worden bestempeld als deconstructivistisch,
maar ze tasten voornamelijk de
grenzen af van de logica waarin ze zijn
opgebouwd. Dankzij dit spel van ruimtes,
doorzichten, constructivistische aspecten en
vormelijke consequenties in het ontwerp,
dat Koolhaas een gebouw zoals het Casa
da Musica kan neerzetten.

Glas & architectuur
I.M.Pei
Een zeer beroemde glasconstructie is de
grote piramide van het Louvre in Parijs,
omringd door drie kleinere piramides. De
piramides sieren het Cour Napoléon en
herbergen de ingang van het museum
sinds 1989. Deze zijn ontworpen door
de Chinees-Amerikaanse architect Ieoh
Ming Pei, ook wel gekend als I.M. Pei.
De grote structuur heeft een hoogte van
20,6m en de basiszijden zijn 35 meter
lang. Ze bestaat uit 70 driehoekige
glassegmenten en 603 ruitvormige glassegmenten,
samen goed voor zo’n 95 ton
glaspanelen. De ondergrondse inkomhal
van het museum met eronder de loby,...
Het ruimtevakwerk bestaat uit een systeem
van roestvrij-stalen frame en kabels,
die elkaar en de piramide in evenwicht
houden.
Jean Marc Ibos Myrto Vitart
Een ander voorbeeld van een hedendaags
gebouw waarin glas een belangrijke rol
speelt, is het Palais des Beaux-arts in
Lille, Frankrijk. Dit gebouw is ontworpen
door het bureau Jean Marc Ibos Myrto
Vitart in 1997. Het museum is een uitbreiding
op het bestaande neo-classicistische
museum uit 1892. Het doel van het
gebouw is om het gesloten oorspronkelijke
museum te openen naar de stad toe en
tussen het neo-classicistische gebouw en
de uitbreiding een promenade te creëren,
die de mensen uitnodigt in het museum.
De voorgevel bestaat uit verschillende
lagen spiegelend glas, die diepte
en doorzicht creëren en tegelijkertijd ook
het bestaande museum weerspiegelen. Zo
ontstaat er een continuüm met de omgeving
en lijkt het alsof het plein doorgezet
wordt in het museum.
Het architectenbureau heeft extra expositieruimtes
gecreëerd in het bestaande gebouw
en in het tweede gebouw, alsook
een bibliotheek, museumwinkel, cafétaria,
restaurant, pedagogische ateliers en
een auditorium. Dankzij de uitbreiding is
de totale oppervlakte van het museum
geëvolueerd van 17000 m² naar 22000
m².
Natuurlijk zijn er nog een heleboel gebouwen
die niet in dit rijtje zouden misstaan.
Duik eens in de bib, en je vindt een
waterval aan informatie :)
Sarah
47
irreëel 2

Surround yourself with people who share your vision, and the passion to achieve it.
Set the standard by which all others are measured, then improve upon it.
Write your own personal results story.
Bain & Company has. Will you?
100729-ad.indd 1 29-7-2010 15:49:27