KU' Leuven werkt samen met Belgisch Leger - archief van Veto

Veto, jaargang 15 nr. 30 dd. 22 mei 1989 9Vrouwenzomerweek aan de KU Leuven"Diskriminatie ervaar je pasin het arbeidsmi6eu"Van 27 juni. tot 2 juli zal 'de vro~w' ~ ~et ~lpunt van de 'heftig mee uit, maar het gebeurt wel ..belangstelling staan aan deze universiteit, Tijdens deze zomer- Aa Hermans: «Onze universiteit remtweek organiseren diverse universitaire instanties, het Hoger de onderzoekers niet, integendeel. JeInstituut voor de Arbeid (HIVA) en de Katolieke Arbeidersvrouwen(KA V) tal van lezingen, debatten, voordrachten en werksessies in hetkader van de vrouwenproblematiek. De grote tema's die aan de ordekomen zijn arbeid, onderwijs en geloof. We gingen op wek naar enigespecies van vrouwelijke aanwezigheid aan deze universiteit en vroegenhen naar de eksistentialiteit van het 'vrouw zijn' binnen dit mannenbastion.An Hermans, deeltijds hoogleraar aan de fakulteit Pedagogie enalgemeen sekretaris van het KAV en Ria Christens, licentiategeschiedenis en wetenschappelijk medewerkster in een tijdelijk onderweksprojektover vrouwen in het onderwijs, stonden ons te woord. Wevroegen hen welke rol een universiteit tegenover de vrouwenproblematiekmoet vervullen. .Hermans: «De universiteit heeft ineerste instantie een onderweksopdracht.Binnen het kader van die opdracht moethet hele maatschappelijke gebeuren aande orde komen, ook de vrouwen. Dieopdracht wordt door verschillende onderwekersanders geïnterpreteerd. Sommigenzeggen: "Wij doen onderwek datkadert binnen het maatschappelijk geheel.Punt uit." Toch vind ik dat devrouwengroep op dit moment een typischegroep is, die net zoals migranten ofandere minderheidsgroepen, een aantaltypische kenmerken vertoont. Als je devrouwenproblematiek niet afzonderlijkbehandelt, dan wordt ze meestal gewoonniet behandeld. Zo'n afzonderlijke, uitdrukkelijkebehandeling van facettenvan de vrouwenproblematiek heeft aIsvoordeel dat er tenminste onderzoekgebeurt. Je kan dat onderzoek volgensmij het best organiseren binnen despecifieke disciplines van een universiteit:het onderwek naar de vrouw in deliteratuur binnen Letteren en Wijsbegeerte,het onderwek naar de arbeidssituatievan de vrouw in Sociale Wetenschappen,enzovoort»«In tweede instantie heeft de universiteiteen onderwijsopdracht. Ook binnèndie opdracht moet de vrouwenproblematiekaanwezig zijn. Dat lijkt evident,maar het is het niet. Als er bijvoorbeeldles gegeven wordt over de geschiedenisvan het onderwijs, dan komt de zeerlaattijdige intrede van vrouwen in hetonderwijs vaak niet eens aan bod.Recent las ik een artikel over destudenten populaties aan de universiteitdoorheen de geschiedenis. Daarin werdniet eens vermeld dat de vrouwen pastoegelaten zijn aan de universiteit sinds1880 en in Leuven zelfs pas sinds 1921.De auteur replikeerde dat 'je in éénartikel toch niet alles kunt behandelen.'Zo'n maatschappelijk relevant gegevenniet behandelen, dat kan volgens mijniet. Op dit moment moeten we dusbinnen het onderwek en binnen hetonderwijs nog altijd zorgen voor dat'ekstra aandachtspunt je'. Het gevaar isnatuurlijk dat je het fenomeen gaatisoleren of overbeklemtonen. Deze fasevan ekstra aandacht en bijzondere lessenof kursussen moet daarom een overgangsfasezijn. Het ideaal is vanzelfsprekendeaanwezigheid»wenstudies, zoals dat aan vele buitenlandseuniversiteiten bestaat?Hermans: «Een departement Vrouwenstudieshebben we aan deze universiteitnooit echt bepleit. Enerzijds omwille vanhet isolatiegevaar, anderzijds omdat hetmoeilijk is om met beperkte mankrachthet hele probleem te willen behandelen.Toch is het nodig om een globalekoördinatie uit te werken, die hetonderwek aan de verschillende departementenstimuleert en ruimer bekendmaakt. Ik:pleit dus voor een institutionalisering,zonder daarom een afzonderlijkdepartement te willen oprichten waarinhet onderwek en het onderwijs eksklusiefgebeurt.»«Waar we in de eerste plaats nood aanhebben, zijn vrouwen die als linguïst, alspedagogoog, enzovoort op internationalekonferenties hun onderwek bekendmaken aan de eigen vakspecialisten. Opeen kongres over Vrouwenstudies kom jealleen in kontakt met vrouwen die zichvoor de vrouwenproblematiek interesseren.Maar tegelijkertijd zijn de toonaangevendewetenschappelijke onderzoekstersen onderzoekers aanwezig op eenkongres over hun vakgebied. De voordrachtenop een kongres Vrouwenstudieszijn vaak ook van een heel anderniveau dan de voordrachten op eenkongres over de eigen discipline. Hetklimaat is niet het wetenschappelijkeklimaat dat je elders aantreft»Wann«Ik:wil niet beweren dat zo'n bijeenkomstenniet goed zijn, maar ze hebbeneen andere funktie. Je moet ze eerderbeschouwen aIs vormingswerk, aIs eenontmoetingsplaats waar vrouwen elkaarvinden en elkaar mobiliseren. Er heerstdaar een heel aparte sfeer. Sommigevrouwen zitten te breien wanneer eenvoordracht wordt gehouden. Wanneerje zo'n kongres het etiket 'wetenschappelijk'wil opkleven, dat doet dat devrouwenzaak geen goed»Veto: Vormt het katoliek karakter vandeze universiteit geen belemmering voorde onderzoeker die binnen het kader vande vrouwenproblematiek ook onderwerpenals abortus, anukonceptie.: wilaanpakken?Christens: «Rond voorbehoedsmidde-Veto: U bent dus helemaal niet te vinden len gebeurt er al heel wat onderwek.voor een afzonderlijk departement Vrou- Men pakt daar misschien wat mindermoet er wel voor wegen dat je onderwekfair, wetenschappelijk en intellektueeleerlijk gebeurt. Ook wat betreft depositie van de leek of de positie van devrouw in de kerk, is het precies vanuit defakulteit Teologie dat er gereageerdwordt tegen de recente konservatievestellingnamen van de paus. Ook met hetonderwek rond ~tige bevruchtinggaat men door. Men laat hetwetenschappelijk onderwek niet bepalendoor een kerkelijk standpunt, maarbeschouwt het aIs een eigen disciplineHermans: «De belemmeringen die je daan. Ze groeien op in een andereoveral elders aantreft. De vrouwelijke kontekst en zullen dat later evidentaanw~eid aan onze universiteit vertoonteen piramidevorm. Onder devinden ...Hermans: «Jongeren die op dit momentstudenten zijn de meisjes en de jongensstuderen, vinden het normaal dat zij laterongeveer gelijk: vertegenwoordigd. Bij,beiden zullen werken. Tijdens hun stu- .het niet vast-benoemd wetenschappelijk:dies ervaren zij nog geen enkele vormpersoneel is de verhouding ook: DOl vrijvan diskriminatie. W8.II:leer ik: in mijngoed. Daarna begint echter de afvallingskoers.De oorzaak: is niet zozeer datlessen de vrouwenproblematiek aan deorde breng, dan snappen ze soms nietmen niet wil openstaan voor vrouwen.waarover ik: het heb. Ze zitten metDe hinderpalen zijn de wijze waarop hetonderzoek: en het beleid funktioneren.Heel wat mannen hebben hun karrière tedanken aan een vrouw die thuisbleef omhet huishouden en de kinderen teverzorgen. Aan de universiteit is dat nogsteeds het patroon. Doktoreren en publicerendoe je niet in zesendertig uur perweek:. Ook: aan een universiteit wordenje uren niet geteld. Vrouwen die ook hunverantwoordelijkheid opnemen binnenhun gezin en tegenover hun kinderen,krijgen het daardoor ekstra moeilijk:.»Veto: Een recent initiatief om de situatieChristens: «De huidige arbeidsmarkt van Je vrouw op de arbeidsmarkt tewerkt nog altijd met een zwart-wit- . verbeteren. is de zogenaamde positieveHe171Ulnsheeft duidelijk een verktesingstachje; Christens ziet het iets realistischer.Veto: Zo'n andere maatschappijstruktuuris slechts realiseerbaar op zeerlange termijn: Blijven vrouwen dan nogettelijke decennia van hogere funktiesuitgesloten?Hermans: «Ik denk dat er geen andereweg is dan die struktuur nu al tebepleiten. Ik: kan het dan ook piet latenom die specifieke 'vrouwenproblemen'telkens weer aan de orde te stellen. Ik:nam ooit deel aan een vergadering dieuitspraak moest doen over een benoeming.De beste kandidaat was eenvrouw. Toch vreesden sommige mannendat zij niet zo geschikt was omdat er watavondwerk bij kwam kijken en zij driekinderen' had. Ik: heb hen dan gevraagdof ze zich dezelfde vraag zouden stellenals deze kandidaat een man was en vadervan drie kinderen. "Je hebt eigenlijkgelijk", zeiden ze toen en de vrouw werdprompt aangenomen. Er leven nog heelveel vooroordelen. De enige weg is datvrouwen die toch in een beleidsfunktieterechtkomen, voortdurend op dezekleine dingen wijzen.»evenveel jongens aIs meisjes op de.banken, de meisjes hebben hun eigenstudiekeuze mogen bepalen, enzovoort,Maar na enkele jaren in het arbeidsmilieu,ziet de situatie er al heel wat minderrooskleurig uit Het solliciteren valt nietaltijd mee, soms moeten ze mannen latenvoorgaan, de kombinatie buitenshuiswerken en gezin is moeilijk,... Het iseigenlijk pas in de beroepssituatie datjonge vrouwen diskriminatie ervaren.»met een eigen deontologie.»tegenstelling. Ofwel werk je full-time en diskriminatie. Zijn de nadelen van ditzet je je voor tweehonderd procent in, systeem' echter niet groter dan de voordelen?Een vrouw die in het kader van dieVeto: Toch mochten de resultaten vanofwel werk je half-time en beschouw jeeen onderzoek over het antikonceptiegedragvan eerstejaarsstudenten. opgezetje werk aIs een toemaatje. Grijs is niet akties wordt aangenomen, krijgt nogalmogelijk en wordt tot nog toe altijd gauw hel etiket 'onbekwaam' opgeplakt.vanuit het Medisch Centrum, aanvankelijkniet bekend gemaakt worden: Menafgeremd.»vreesde het 'maagdelijke imago' van deChristens: «Met positieve akties wordtHermans: «Sommigen vragen zich dankatolieke universiteit tegenover de ouderste besmeuren?zesendertig uur per week meer zouden matisch benoemen van vrouwen omdataf of ik ervoor pleit dat we allemaal maar veel meer bedoeld dan enkel het syste-werken, wat dan misschien een achteruitgangvan het wetenschappelijk onder-vaak karikaturaal voor.»ze vrouw zijn. Men stelt dat systeemHermans: «Dat ligt ook aan de ouderszelf. Sommige ouders zijn verontwaardigddat de eerste brochure die hun zoonHermans: «Iedere vrouw is wel vanwek zou betekenen. Misschien zou datliet geval zijn, maar aIs we willen datof dochter aan deze katolieke universiteit mannen en vrouwen én wetenschappelijkén in gezinssituaties aktief zijn, danmening dat ze niet graag benoemd zouin handen krijgt, er een is over voorbehoedsmiddelen.Op dat moment speeltvoor vele vrouwen kan het een hef-worden, enkel omdat ze vrouw is. Maarzullen we andere prioriteiten moetenvoor de universiteit de wet van vraag enboompje zijn. Positieve akties brengenleggen.»aanbod. Liggen wij met dat imago nogeen heel proces op gang dat de aandachtgoed bij de bevolking of niet? Wanneerop vrouwen richt. Het gaat eerder ommen eerder vindt van niet, dan neemtVoorspronghet bevorderen van de bereidwilligheidmen sommige dingen wel eens terug,»van bedrijven om ook vrouwen aan tenemen, in posities die ze waard ·zijn.»Veto: Vrouwen zijn als docenten en alsbeleidsfiguren nog altijd in grote mateondervertegenwoordigd aan deze universiteit.Professor Emma Vor/at is bijvoorbeeldde enige vrouw binnen het hoogstebeleidsorgaan van deze universiteit. Watzijn de belemmeringen om door te stotennaar de top?VERZEIKINGEN BIJ VOLMACHT --,_....,Ze lachen je weer toe, vanop hun blauwe, groene of oranje studentensekretariaat in de Universiteitshallen een attest.achttien vierkante meter-borden. Met hun poesliefste smoel, Met beide papiertjes kan een bloed- of aanverwant tot dehun brillemonturen zonder bijhorende konfiturepotglazen derde graad in je plaats een bolletje rood maken, tenminsteen hun goedkope slogans. Alsof je voor het ogenblik echtniets anders om het hoofd hebt.aIs die zelf stemgerechtigd is.Je vermijdt evenwel best die kleine dienst te vragen aanMaar ze hebben aan alles gedacht. Ook al aan het harde een bloed- of aanverwant die niet in je gemeente woont.zwoegen van natbezwete studentenlijven boven hun Want dan moet de verwantschap nog bewezen wordenburootje, aan de bruingebrande benen van eerste kannertjes door de burgemeester van de gemeente waar-de volmachtdrageronder hun plechtige kommuniekleedje, aan de veelbelovendewoont, en moet je daartoe een akte van bekendheidkonfrontaties met nooit eerder geziene eksaminatoren.voorleggen, die je dan weer van een notaris of eenJe kan van jezelf namelijk vinden dat je om studieredenenin de onmogelijkheid verkeert om je op 18juni naar hetstemburo te begeven, en bij volmacht stemmen. Je geeft jepa of ma de opdracht naar je gemeentebestuur te sjouwenvrederechter moet weten te ontfutselen.Vermijd al dat heen en weer geloop, en vraag aandiezelfde lieve mama of papa om het bolletje te kleuren.Tenzij je haar politieke opvattingen niet vertrouwt. Wantbij verkiezingen kan het ook wel eens van pas komen teom een volmachtformulier af te halen en zelf haal je bij de weten welk bolletje precies rood gekleurd wordt. Vraag datadministratief sekretaris van je fakulteit of op het maar eens aan die zeepsmoelen op de muren. 0(Foto Hendriken RoeI)Veto: Zijn positieve akties ook aan onzeuniversiteit dringend gewenst?. Hermans: «Ik: denk niet dat positieveakties hier doorgevoerd zullen worden.We hebben wel dringend nood aan eenmentaliteitsverandering bij de mannen,vooral dan de toonaangevende mannenuit het beleid. Het vooroordeel 'Ach,waarover hebben ze het toch?' zoudringend weggenomen moeten worden.In zakelijke en bescheiden gesprekkenzullen we hen proberen duidelijk temaken dat onze opmerkingen toch zogek niet zijn.»«Een ander belangrijk punt is hetvoorleggen van onderwek dat ons gelijkbewijst. Wetenschappers geloven enkelgegevens die uit een onderwek blijkenen ze houden het daarbij zolang hettegendeel niet bewezen is. We moetenhen dus gegevens voorleggen, waar zeniet omheen kunnen. Op dat momentzullen we bij de mannelijke. wetenschappersook meer bondgenoten vinden.»Christens: «Dat proces groeit bovendienook al aan de basis. De jongeren Voor een meer gedetailleerd programmaCarla Rosseelsvan vandaag worden meer en meer van deze zomerweek lam je terecht op deopgevoed binnen een gezin, waar hoedanookaan taakverdeling wordt ge- teitshal; Oude MarktDiensi Informatie en Onthaal Universi-13.