Leerboek Melkkunde en Zuivelbereiding - Zuivelhistorie Nederland

HOOFDSTUK V. DE CONTROLE OP HET PRODUKTIEVERMOGEN VAN HETMELKVEE.Het produktievermogen van koeien van hetzelfde ras kan belangrijk uiteen lopen. Zoalsreeds eerder werd opgemerkt zijn er koeien, die veel, andere die weinig melk produceren.Ook in het gemiddelde vetgehalte over een gehele lactatieperiode kunnen grote verschillenvoorkomen.Het produktievermogen staat onder de invloed van de erfelijke aanleg van het dier en isverder afhankelijk van factoren als de voeding, de leeftijd, de maand van afkalven, deverpleging en dergelijke. Het vetgehalte vooral is sterk gebonden aan de individueleaanleg van het dier. De eigenschap veel en vette melk te kunnen produceren, kan vanhet ouderdier op de vrouwelijke nakomelingen worden overgebracht. Van deze eigenschapheeft men bij de veefokkerij een dankbaar gebruik gemaakt.Wanneer iemand vee houdt met het doel, het voor de melkerij te gebruiken, dan ligt hetvoor de hand, dat hij daarvoor die koeien uitzoekt, welke tot de goede en voordeligeproducenten behoren. Van een erfelijk slechte producent kan men, ondanks een doelmatigevoeding en verpleging, niet gemakkelijk een goede produktiekoe maken. In de regelzal een volgens haar erfelijke aanleg slechte produktiekoe onvoordelig blijken te zijn.Prof. Ir. W. de Jong berekende in 1921-1922, dat de beste producenten tevens de goedkoopstezijn; ze zetten het voedsel economischer om. In Denemarken heeft men gelijkeervaringen opgedaan.Hieruit volgt, dat het van belang is, dat de slechte melkgeefsters voor de melkerij wordenuitgeschakeld, omdat ze voor het bedrijf het minst voordelig zijn.Het uitschiften van de slechte producenten en het uitzoeken van de beste, teneinde dezevoor de melkerij en als fokmateriaal te gebruiken, kan praktisch alleen goed en betrouwbaargeschieden, door de koeien afzonderlijk op haar produktievermogen te controleren.Deze controle bestaat hierin, dat getracht wordt, de produktie van de afzonderlijkekoeien over een gehele lactatieperiode zo nauwkeurig mogelijk vast te stellen, zowelwat de melkgift, als het vetgehalte betreft. Opgemerkt wordt hierbij, dat bij demelkcontrole alleen de vetopbrengst (en b.v. niet de kaasstof-opbrengst gecontroleerdwordt.) De reden hiervan is dat een geregelde controle van het kaasstofgehalte in depraktijk op grote moeilijkheden zou stuiten. Lange tijd werd aangenomen, dat met debepaling van het vetgehalte tevens een voldoende nauwkeurige maatstaf wordt verkregenvoor het kaasstofgehalte der melk. Meer en meer dringt [032] echter de gedachtedoor, dat het van belang kan zijn, bij de selectie van het melkvee ook het gehalte dermelk aan kaasstof te betrekken.De juiste produktie zou alleen vast te stellen zijn, door van alle melkgiften de melk tewegen en het vetgehalte daarvan te onderzoeken. Dit is natuurlijk om financiële redenenniet toe te passen. Men volstaat er daarom mede, de koeien om de 2, 3 of 4 weken te bemonsteren.Hoe groter het aantal „proefmelkingen", m.a.w. hoe korter de tussenpozentussen de opeenvolgende proefmelkdagen, hoe betrouwbaarder in het algemeen de uitkomstenzullen zijn. Aan een „14-daagse controle" moet daarom verre de voorkeur wordengegeven. Bij het Fries Rundvee Stamboek is de twee-weekse controle voorgeschreven.Heruitgave zuivelhistoriedrenthe.nl 28