D Concept markt - sjl2.nl

eindexamenprogramma economie havo 2012Domein D: Concept marktDe kandidaat kan in contexten analyseren dat de keuzes en ruil die plaatsvinden worden gecoördineerdvia de markt. Prijsvorming is het coördinatiemechanisme waarmee vraag en aanbod op elkaar wordenafgestemd. De manier waarop prijsvorming plaatsvindt, is afhankelijk van de marktstructuur(marktvormen) en heeft gevolgen voor toetreding, welvaart en economische politiek.Vraag en aanbodDe kandidaat kan in contexten herkennen en toepassen:de wijze waarop consumenten een maximaal verschil nastreven tussen de te betalen prijs en debetalingsbereidheid (de prijs die de consument maximaal bereid is te betalen);marktevenwicht (evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid) dat ontstaat als vraag en aanbodaan elkaar gelijk zijn;omzet als de vermenigvuldiging van prijs met hoeveelheid (afzet);factoren waardoor de vraag- en/of aanbodcurve kunnen veranderen;het vraaggedrag van consumenten bij prijsveranderingen en inkomensveranderingen, alsmedehoe dit in prijselasticiteit en inkomenselasticiteit (beide segmentelasticiteit) tot uitdrukking komt;effecten van substitutie en complementariteit van goederen op het koopgedrag vanconsumenten;het verband tussen de aard van normale, inferieure en luxe goederen en de hoogte van deprijselasticiteit en/of de inkomenselasticiteit;maximale totale winst als zijnde een situatie waarin de marginale kosten en de marginaleopbrengsten aan elkaar gelijk zijn; winstgevende / verliesgevende uitbreiding van productie, wanneer de marginale kosten lager /hoger zijn dan de marginale opbrengsten.ToetredingDe kandidaat kan in contexten herkennen en toepassen:de onderverdeling van totale kosten in vaste kosten en variabele kosten;winst voor een producent indien de totale opbrengsten hoger zijn dan de totale kosten;het break even punt (totale opbrengsten = totale kosten) als belangrijk omslagpunt bij deafweging om wel of niet toe te treden tot een markt.www.examen-cd.nl- 1 -www.havovwo.nl

eindexamenprogramma economie havo 2012MarktstructuurDe kandidaat kan in contexten herkennen en toepassen:maximale (totale) winst en de wijze waarop producenten hiernaar streven in een markt vanvolkomen concurrentie;maximale (totale) winst en de wijze waarop een producent hiernaar streeft als sprake is van eenmonopoliepositie;maximale (totale) winst en de wijze waarop producenten hiernaar streven in een markt vanmonopolistische concurrentie;maximale (totale) winst en de wijze waarop producenten hiernaar streven naar als er sprake isvan een oligopolie;prijsdiscriminatie als een vorm van prijsbeleid waarmee een monopolist een deel van het totaleconsumentensurplus kan afromen.Welvaart en economische politiekDe kandidaat kan in contexten herkennen en toepassen:de wijze waarop consumenten en producenten streven naar een maximaal consumentensurplus(het verschil tussen de betalingsbereidheid en de te betalen prijs) respectievelijkproducentensurplus (het verschil tussen de ontvangen prijs en de minimale prijs waartegen menhet goed wil aanbieden);inefficiënte uitkomsten die het gevolg zijn van het mechanisme van vraag en aanbod;het ingrijpen van de overheid met behulp van prijsregulering: minimumprijzen enmaximumprijzen;het bewaken en eventueel ingrijpen door de overheid met behulp van toezichthouders opverschillende markten;effecten van octrooien en patenten op marktgedrag en marktresultaat.www.examen-cd.nl- 2 -www.havovwo.nl