I want to ride my bycicle / Bicing Barcelona - Hieke Voorberg

De tweewieler is weer hot! De fiets isschoon en biedt vrijheid. Steden springenerop in door te kiezen voor de aanleg van fietspaden in plaats vanautobanen. La bicyclette is 200 jaar na haar geboorte begonnen aaneen nieuwe opmars. Mede door de vele gratis fietsprojecten dieoveral de kop opsteken, is het weer hip om op de pedalen te gaan.Maar in welke Europese steden kun je deze zomer lekker doortrappen?We kwamen uit bij Kopenhagen, Parijs en Barcelona.Kopenhagen fietskampioenKopenhagen demarreert in de strijd om de meestfietsvriendelijke hoofdstad van Europa. Nu is dat volgensdiverse onderzoeken nog Amsterdam. Maar waar Amsterdam faaldemet het gratis-fietsen-project, exporteert Kopenhagen nu eensuccesvol fietssysteem naar diverse andere landen.Alhoewel Amsterdam de Virgin-lijst van meest fietsvriendelijkesteden ter wereld aanvoert, lijkt het laatste woord daarover nog nietgezegd. 40 Procent van al het verkeer wordt in onze hoofdstadweliswaar bepaald door fietsers, toch is er veel kritiek op de krappefietspaden, de karige stallingen, het hectische verkeer en de totprofessie verheven fietsdiefstal. Slechts 0,68 procent van de bijna 20procent gestolen fietsen wordt teruggevonden. Een weliswaarduurzame, maar ongewenste vorm van recyclen, kun je stellen.Kopenhagenaars vinden dan ook dat de titel ‘Meest fietsvriendelijkestad van de wereld’ aan hentoebehoort. Ook in de Deensehoofdstad stapt namelijk zo’n40 procent dagelijks op depedalen en daarbij hebben zeAmsterdam afgetroefd als hetom gratis fietsprojecten gaat. 13Jaar geleden haalde de Deensehoofdstad een misluktAmsterdams gratis-fietsprojectuit het stof: het witte fietsprojectvan de provo’s. Initiatiefnemers,Morten Sadolin en OleWessung, ontdekten na eenavondje stappen in downtownKopenhagen dat hun fietsenwaren gestolen. Terwijl ze naarhuis wandelden bedachten zeeen oplossing. Kopenhagenmoest een stad worden waar jeop elke hoek van de straat (bijwijze van spreken dan) een fietskunt pakken en deze na gebruikop de plaats van bestemmingachterlaat voor de volgende dieeen fiets nodig heeft. Hetproject moest in ieder gevalradicaal anders wordenaangepakt dan in de jaren ’70in Amsterdam. Daar werden allefietsen van het project binnen 4uur gepikt!Mooi lelijkEen paar jaar later lanceerdende twee pioniers samen met destadsgemeente KopenhagenNew City Bike: gratis fietsen inde oude binnenstad vooriedereen, tegen betaling van eenkleine borg van 20 kronen (2euro). Het systeem is vergelijkbaarmet je supermarktkarretje.Je gooit een muntstuk in eenslot op het stuur waardoor defiets vrijkomt voor gebruik.Wanneer je de fiets weer inlevertbij een van de talloze fietsenstallingenkrijg je je geld weer terug.Om diefstal te voorkomenwerden er een paar nieuweregels bedacht. Je kunt van defiets gebruik maken zolang jewilt, mits je binnen de voorbestemdegrenzen blijft van deoude stad. Fiets je daarbuiten,dan wordt dat beschouwd alsdiefstal en kun je een bekeuringkrijgen van 1000 kronen. Wil jebuiten de stad, dan huur je eenfiets uit een andere categorie.Het opvallende design van degratis fietsen blijkt zeer aantrekkelijkvoor het bedrijfsleven entegelijkertijd moeten fietsdievener niets van hebben. De fiets zieter nogal log uit en oogt ook danecht als een publiek transportmobiel.Met ronde billboards inde wielen en ook nog eensreclame tussen stuur en zadel, isde fiets geen aantrekkelijk‘jat-object’.Het project heeft zich reedsbewezen. De middeleeuwsebinnenstad is inmiddels eenstuk schoner, veiliger en rustiger.Extra parkeerruimtes blijkenoverbodig, files en fietsdiefstallenzijn drastisch verminderd.Leuke kanttekening: de fietsenworden gerepareerd in dedichtstbijzijnde gevangenis. 80Procent van de gevangenen isdaarbij ook verzekerd van werkals fietskoerier of fietsreparateurwanneer ze weer vrijkomen.Toen de voormaligeAmerikaanse president BillClinton bij zijn bezoek in 1997de CityBike One ontving, kreeghet Kopenhaagse fietsprojectdirect internationale faam.Inmiddels blijken steeds meersteden ter wereld het New CityBike programma over te nemen:Berlijn, Hannover, Mannheim,München, Barcelona, Brussel,Stockholm en ja, zelfsAmsterdam! Kopenhagenfietsvriendelijkste stad vanEuropa? Je zou het wel zeggen...Met ronde billboards in dewielen en ook nog eensreclame tussen stuur enzadel, is de fiets geenaantrekkelijk ‘jat-object’Barcelona by bikeWoon je in Barcelona, dan kun je zonder autosleutelsof metrokaartje op pad. Je trekt een gratis leenfiets uit hetfietsenrek en zet hem op plaats van bestemming weer weg. Urbanbiking neemt een enorme run. Olé!Het bijzondere fietsleensysteem van Barcelona heet Bicing.Dagelijks verkiezen 30.000 mensen een sportief stukje fietsen boveneen zweterig ritje metro of een stinkende filerij. Ondertussen wordt erhard gewerkt aan de aanleg van nieuwe, veilige fietspaden. In de tijdvan de vernieuwingen rondom de Olympische Spelen in 1992, konhet gemeentebestuur alleen maar over Barcelona als fietsstad dromen.Fietsen in Spanje leek slechts weggelegd voor gekke guiris (Spaans voorKopenhagen: superfietsvriendelijk!goodies juli/augustus 08 24goodies juli/augustus 08 • 85

Bicin Barcelona:hip by youngprofessionalsMet hun lunchpakket of aktetas tussende ijzeren stangen op het stuur banende young professionals zich een groeneweg naar hun werkgringo’s) en verdwaalde studenten.Niemand had dan ook verwacht dat eenjaar na de start van Bicing al 130.000Barcelonezen op de leenfiets zoudenspringen. Ze schreven zich massaal in opde website bicing.com en betaalden 2euro abonnementsgeld. Hiermee scoor jeeen fiets die je een half uur kunt gebruikenom op de plaats van bestemming tekomen. Daarna betaal je 30 cent per extrahalf uur dat je de tweewieler in gebruikhebt. Raúl Arnau Valencia was er als éénvan de eersten bij en behoort tot de blijegebruikers van Bicing. ‘Het is ideaal. Ikheb geen zorgen meer over lekke bandenof fietsdieven. Soms moet ik alleen welwat extra tijd inrekenen om op mijn werkte komen. Bijvoorbeeld wanneer allefietsen in mijn straat al zijn meegenomen,of als alle fietsenrekken vol zijn en ik mijnfiets nergens kan parkeren.’ Zoals Raúlzijn er velen in Barcelona: youngprofessionals tussen de 25 en 30 jaar diemet Bicing naar hun werk fietsen. Methun lunchpakket of aktetas tussen deijzeren stangen op het stuur banen zij zicheen groene weg naar hun werk. Eenluchtige start van de dag!Van het pad afEen paar maanden geleden werd hetéénjarig bestaan van Bicing gevierd.Tijdens de persconferentie over Bicingwaren er ook kritische vragen: Waaromworden de openingstijden niet verruimd?Wanneer komen er meer fietsenrekken inhet centrum? Hoe staat het met de aanlegvan de door de gemeente beloofde 100kilometer extra fietspaden? Vooral datlaatste is hard nodig. Soms lijkt het welalsof de likjes verf die een fietspadmarkeren geheel willekeurig zijnaangebracht. Als fietser tref je fietspadendie je dwingen een andere kant op te gaandan je wilt, fietspaden die abrupteindigen, of erger nog: compleetontbreken op belangrijke wegen. Creatiefzijn en improviseren dus, totdat het aantalveilige fietspaden is uitgebreid. Rijdenover de busbaan, de verschillenderamblas of tussen deslenterende voetgangers op destoep. Het is wettelijk toegestaanom te fietsen op stoepen brederdan 3 meter, maar aan geïrriteerdereacties van voetgangers temerken wordt dit niet erg gewaardeerd.Ook al kampt Bicing Barcelonamet nog wat kinderziektes,de belangstelling voor eensoortgelijk systeem is vanuitandere delen van Spanje groot.Ook steden als Sao Paulo,Sydney en Chicago toneninteresse. En dat is ook niet zogek, want Urban biking is leuk,gezond en natuurlijk goed voorhet milieu! Zo leren de statistiekendat een jaar Bicing hetmilieu in Barcelona zo´n 2.880ton CO 2-uitstoot heeft bespaard(het totaal aantal gemaakteBicing-kilometers vermenigvuldigdmet de 160 gram CO 2dieeen gemiddelde Europese autoper kilometer uitstoot). Genoegredenen voor de inwoners vanandere wereldsteden om zichhard te maken voor hun eigenversie van Bicing.Fietstoerist?Om een Bicingpas aan te vragenmoet je inwoner van Barcelonazijn, oftewel je bewijs vaninschrijving in de gemeentekunnen aantonen. Ben je opvakantie in Barcelona en wil jetoch fietsen? Je huurt al voor 6euro een fiets bij Budget Bikes, tevinden in een zijstraat van deRamblas. Ook kun je eenfietstour boeken met eenNederlandstalige gids. Meerinformatie vind je op www.bajabikesbarcelona.com en www.cruisingbarcelona.com.Parijs heeft een dichtgetimmerdmetrosysteem, maar watzie je van ‘ze city of luv’ zo dieponder de grond?Rijen zilvergrijzefietsen van VeloLibre in Parijs.Parijs op de pedalenOhlala! Wat is Parijs een heerlijke stad. En de Fransen hebbennu een jaar kunnen oefenen met fietsen door deze zinderende stad.Vorige zomer is er de Vélib geïntroduceerd: bijna gratis fietsen vooriedereen. Voor toeristen perfect, want in het compacte Parijse centrumligt alles op fietsafstand. Maar dan moet je wel een American Expresskaart hebben.Parijs heeft een dichtgetimmerd metrosysteem, maar wat zie je van‘ze city of luv’ zo diep onder de grond? Stap op de Velo Libre en ga opde fiets door Parijs, zoals iedereen daar doet. Rijenlange solidezilvergrijze fietsen sieren de straten. Dat is wel wat anders dan derammelende rijwielen waar de rest van Frankrijk op fietst. Meedoen issimpel. Overal staan fietsstations inclusief informatiepaal. Eendagkaart kost 1 euro en met je creditcard is het zo gepiept. Althans, datdenk je! CARD REFUSED, please retry, flikkert in beeld wanneer jede kaart doorhaalt. Dat werkt dus niet. En al prijkt het woord libertéop elk reclamebord van Vélib, vrijheid is niet voor iedereen. Je kuntalleen meedoen met een American Express of een creditcard met chip,zoals alle Fransen hebben. Wij niet. Voor de gelukkigen mét AmericanExpress kaart is het simpel. En het is heerlijk om door Parijs te fietsen.Iedereen doet het; de zakenman last in zijn lunchpauze een fietsrondjein, een stel van middelbare leeftijd parkeert twee fietsen voor de deurvan de opera, vriendinnen bestijgen een stalen ros met volle tassen nahet shoppen. Het gaat alleen niet altijd even soepel. Fietsen is in degoodies juli/augustus 08 • 86goodies juli/augustus 08 • 87

Boven: Jonggeleerd, oudgedaan.Links: nagebruik zet jede fiets terugin de specialestalling.mode, maar de gemiddelde Parijzenaar kan het niet of nét. In modelopen ze misschien ver vooruit, die fietsvaardigheden hebben wijmooi op ze voor! Leuk, want je steelt de show. ‘Kijk monsieur, ikkan al zonder handen!’ en hop een wheely erachteraan. Maar ookirritant, die Fransen fietsen echt akelig in de weg. Mocht je eenFransoos ontmoeten die het echt te bont maakt, verwijs die dandoor naar Parc de la Vilette, daar wordt op zaterdagmiddag fietslesgegeven. Erg vermakelijk om daar een kijkje te nemen.Kijk uit! Fietsers worden genegeerd door het zware verkeer. En,ervaren of niet, iedereen rijdt rond als ongeleid projectiel. Wantwaar moet je fietsen? Op de dun gezaaide fietspaden na is hier ookde busbaan voor de fietsers, daar is voor de gelegenheid een fietsjeop geschilderd. Maar die busbaan is vaak aan de rechterkant van eentwee-, drie- of vierbaans weg. Hoe sla je af naar links? Gewoon gáán,net als iedereen dat doet. Laat het uitsteken van je hand maarachterwege, daar snappen ze toch niets van. Als overstekend wildvliegt fietsend Parijs over rotondes en kruispunten.La vie est belle!Wees voorbereid op eendesillusie. In de metro lijktParijs ontzettend groot, detientallen lijnen krioelen doorelkaar op de kaart. Maar bovende grond valt dat wel mee.Opeens blijkt dat rueOberkampf, hangout vanunderground Parijs, praktischnaast Centre Pompidou ligt.Met de metro heb je dat nietdoor, want je moet overstappenen dus 2 keer wachten tot dejuiste metro komt. Met eenbeetje pech ben je een kwartieronderweg. Fietsend duurt hetnog geen 5 minuten! Eigenlijkkun je alles in het centrum opde fiets doen. Van het museumvoor hedendaagse kunst Palaisde Tokyo naar de Joodse wijk LeMarais bijvoorbeeld is een dikkwartier; een mooi tochtje langsde Seine. Daarvoor is de Vélibook bedoeld. Als je binnen eenhalf uur op de plek vanbestemming bent, en je fietsweer in een van de 1451stallingen parkeert, hoef jeverder niets te betalen. Mocht jede fiets langer gebruiken, dankunnen de kosten oplopen, van1 tot 4 euro per elk volgend halfuur. Best slim, want zo blijvende fietsen circuleren.Na een paar dagen ken jeParijs op je duimpje en is hetnet of je er al jaren woont, ‘sochtends een baguette halen opde fiets, onderweg een café aulait en hup door naar het park.La vie est belle! Eén tip: als jebesluit te emigreren, koop danwel de Vélib-jaarkaart. Ben jevoor 29 euro klaar.goodies juli/augustus 08 • 89