nr. 3 - september 2012 - Bronovo Ziekenhuis

Het Nieuwe Opleiden: op maat gesneden‘De bal ligt bij de assistent’In het landelijke opleidingsplan uit 2009 staan naast medische leerdoelen ook competenties centraal, bijvoorbeeld op hetgebied van communicatie, organisatie en zelfreflectie. Naar aanleiding van het landelijke plan hebben de vier opleidingenin Bronovo een lokaal opleidingsplan opgesteld. Internist Yvo Sijpkens: “We zijn allemaal doordrongen van het belang vande opleiding voor ons ziekenhuis.”3De voortgang van de assistent wordt per stage besprokenin een introductiegesprek, een tussengesprek en een eindgesprek,en vastgelegd in een digitaal portfolio. Bij eenvolgende stage grijpt de supervisor daarop terug. “Dat iseen groot verschil met vroeger en zorgt voor meer continuïteit”,zegt Sijpkens. “Het maakt de opleiding ook veelmeer op maat gesneden.”Yvo Sijpkens: “Opleiden houdt je scherp als specialist.”Bronovo kent een lange traditie als opleidingsziekenhuis.De vier opleidingen tot medisch specialist, Interne Geneeskunde,Heelkunde, Gynaecologie en Klinische Chemie, vormeneen kerntaak van het ziekenhuis. De opleiding InterneGeneeskunde biedt plaats aan dertien assistenten, van wieongeveer acht in opleiding tot specialist (aios). De aios blijvenruim twee jaar in Bronovo. De assistenten die niet inopleiding zijn (anios) hebben een ervaringsplek en werkenen leren ongeveer een jaar in het ziekenhuis.Sijpkens schreef het plan voor de opleiding tot internist inBronovo, samen met onderwijskundige Auk Dijkstra vande Leidse OOR (Onderwijs- en Opleidingsregio). Er is veelveranderd, vertelt hij. “Op basis van het model met competentiesis een heel nieuwe systematiek ontstaan, metspecifieke leerdoelen, leermiddelen en toetsmomenten.De opleiding is daarmee veel gestructureerder geworden.”CultuuromslagDe opleiding bestaat uit verschillende stages en per stagewerkt de assistent aan andere competenties. Sijpkens: “Echtnieuw is dat de assistent zelf zijn leerdoelen kiest. Hij of zijmoet ook zelf aangeven welke leermiddelen diegene wilgebruiken om die te bereiken en hoe dat getoetst moetworden. De bal ligt dus bij de assistent. Dat is een cultuuromslag.”ReflecterenIn het lokale opleidingsplan zijn alle competenties en alleonderwijsmomenten goed vastgelegd. Sijpkens: “De kunstis om de opleiding te combineren met de patiëntenzorg.Stel, je hebt een einde-levengesprek. Dan is het belangrijkte herkennen welke competenties daarbij een rol spelen. Indit geval is dat communicatie, maatschappelijk handelen enreflectie: kritisch kunnen zijn op je eigen optreden. In hetinstructieboek dat bij het opleidingsplan hoort, kan zowelde assistent als de opleider terugvinden welke competentieshoren bij welke specifieke situaties.” Belangrijk is ook hetregelmatig geven van feedback, bijvoorbeeld met behulpvan de KPB’s (klinische praktijkbeoordelingen). Die moetenminstens een keer per maand plaatsvinden.ScherpBronovo ziet het Nieuwe Opleiden niet als een plicht dievan buitenaf wordt opgelegd, maar als een kans om tekijken naar hoe het nog beter kan. Ook voor de opleidingen de opleiders zelf zijn sinds dit jaar toetsmomentenin gevoerd. Daarbij vult de a(n)ios een vragenlijst in overhoe hij de opleiding en de opleiders ervaart. Sijpkens:“Gelukkig heerst in Bronovo een verbetercultuur. Ook demedisch specialisten zijn aanspreekbaar op hun didactischevaardigheden.”Begin 2012 is het nieuwe plan gepresenteerd aan alle specialistendie de assistenten superviseren. “Er is veel inzet”,zegt Sijpkens. “We zijn allemaal doordrongen van hetbelang van de opleiding voor ons ziekenhuis. Het houdt jescherp als specialist en het verdiept de patiëntenzorg, bijvoorbeelddankzij de onderwijsmomenten en de wekelijksepatiëntenpresentaties van de aios.”In het opleidingsplan staat niet alleen theoretisch beschrevenhoe het zou moeten zijn, maar juist ook hoe het nuis. Daarmee heeft de opleiding Interne Geneeskunde eengoede basis gelegd voor de visitatie in 2014. “We hebbende ambitie dat we dan met vlag en wimpel slagen.”

i n f o - b u l l e t i nhuisartsen6Kort nieuwsVoorlichtingsfilms over bevallenJaarlijks vinden in Bronovo ruim 2400 bevallingen plaats.Om de vrouw en haar partner zo goed mogelijk voor tebereiden op de bevalling zet Bronovo verschillende informatiemiddelenin. Nieuw zijn de drie voorlichtingsfilms opde website (www.bronovo.nl). Deze films geven uitgebreideinformatie over de afdeling Gynaecologie & Obstetrie, debevalling, en de kunstverlossing en keizersnede. De filmszijn in samenwerking met de vakgroep Gynaecologie &Obstetrie en de Verloskundigenpraktijk Bronovo tot standgekomen.Daarnaast organiseert het ziekenhuis elke maand een voorlichtingsbijeenkomstover bevallen in Bronovo. Deze bijeenkomstenzijn altijd druk bezocht.Bronovo plaatst zonnepanelenBronovo is continu op zoek naar manieren om de gebouwenen installaties te verbeteren en duurzamer te maken.Zonnepanelen leveren goedkope energie. Daarom heeftBronovo na goed rekenen en afwegen een zonnestroominstallatieop het platte dak van het ziekenhuis geplaatst.Daarbij moesten we rekening houden met de beperkteruimte, omdat het dak al gebruikt wordt voor koelinstallatiesen back-up systemen voor het ziekenhuis.Naast de tachtig zonnepanelen op het dak komt er op hetparkeerterrein een solarpaal met vier panelen. Deze solarpaalén de tachtig zonnepanelen wekken per jaar ongeveer20.000 kWh op, wat gelijk staat aan het jaarlijks elektriciteitsverbruikvan zes huishoudens.Bronovo kan deze energiebesparende investering doendankzij een subsidie van de gemeente, die het gebruik vanduurzame energie door bewoners, bedrijven en instellingenstimuleert. Binnen tien jaar zijn de kosten terugverdiend.Patiënten, bezoekers en medewerkers kunnen de prestatiesvan het systeem op een monitor bij de Centrale Hal volgenmet behulp van grafieken en plaatjes.Gratis WiFiSinds deze zomer kunnen patiënten en bezoekers vanBronovo gratis gebruikmaken van internet op hun laptop oftelefoon, dankzij een WiFi-netwerk in het hele gebouw, metuitzondering van Hubertusduin.Wegwijs in BronovoDe bewegwijzering in Bronovo is vernieuwd. Polikliniekenen afdelingen hebben een eigen routenummer. De routesnaar de verschillende bestemmingen staan eenvoudig opborden aangegeven. Patiënten en bezoekers lopen aan dehand van deze verwijsborden en het routenummer eenvoudignaar hun bestemming. Een grijs/geel nummerblok datovereenkomt met het routenummer geeft aan dat de juistebestemming is bereikt.Als de patiënt een eerste afspraak heeft bij een polikliniekof afdeling ontvangt hij/zij een bevestigingsbrief. In dezebrief staat het routenummer van de betreffende polikliniekof afdeling vermeld. Om eenvoudig de weg te vinden inBronovo is het van belang dit routenummer te onthoudenof bij de hand te hebben.Direct bij de hoofdingang is een overzichtsbord, waaropalle poliklinieken en afdelingen staan. Dergelijke overzichtenzijn ook bij de liften entrappenhuizen. Op dezemanier kan altijd de wegin het ziekenhuis wordengevonden.Handige wegwijzerBij de Receptie in de CentraleHal is een handigewegwijzer te verkrijgen. Opde website van Bronovovindt u deze wegwijzer bij:patiënten en bezoekers/uweerste bezoek/wegwijzer.Susanne Bor, arbo- en milieucoördinator, en Cor Wegman, hoofdTechnische Dienst, bij de zonnepanelen op het dak van BronovoOok in ZorgdomeinOok in Zorgdomein zijn deroutenummers van de poliklinieken en afdelingen aangepast.

i n f o - b u l l e t i nhuisartsen1 4Klasse Mijt Hond Kat Bomen Grassen Kippenei- Melk Kabeljauw Tarwe Pinda Sojaeiwit0 254 584 477 496 383 44 54 61 54 23 481 38 42 32 31 33 6 9 3 9 4 92 116 107 93 77 108 6 4 2 7 23 113 136 32 81 86 114 8 1 1 0 11 24 120 7 56 46 74 5 2 1 0 5 05 64 5 21 23 30 0 0 1 0 2 06 50 0 18 20 37 1 0 1 0 2 0Tabel 3Zoals bekend wordt voedselallergie voornamelijk bij kinderenen inhalatie-allergie voornamelijk bij oudere patiëntengevonden.AllergeencomponentenEen positieve uitslag voor pinda, kippenei-eiwit en hazelnootwijst op de aanwezigheid van specifiek IgE tegen dezeallergenen in het bloed van de patiënt. In meer dan dehelft van de gevallen wijst dit op sensibilisatie, maar niétop een klinisch relevante allergie voor deze allergenen.Tegenwoordig is het mogelijk onderzoek naar componentenvan deze allergenen te doen en daarmee vast te stellenof er wel of niet een klinisch belangrijke allergie bestaat.Zie tabel 4.Bij pinda wijst Ara h 2, bij kippeneiwit Gal d 1 en bij hazelnootCor a 8 op een (mogelijk) klinisch belangrijke reactie.Na de overstap naar de nieuwe Phadia-apparatuur zal ookdit vervolgonderzoek in eigen beheer worden uitgevoerd.Met deze ontwikkeling kunnen provocatietesten wordenvoorkomen.Commentaar bij uitslagenDe firma Phadia heeft het programma AllerQ ontwikkeld,waarmee laboratoria op basis van uitslagen, leeftijd van depatiënt en de klachten en symptomen van de patiënt eengericht commentaar bij de allergie-uitslagen kunnen geven(zie voor een voorbeeld afbeelding 5). In het laboratoriumbestaat de intentie om dit programma te gaan gebruiken.Er zal nog invulling worden gegeven aan de vraag hoe deklachten en symptomen het lab kunnen bereiken.Betere behandelingMet de ingebruikname van de nieuwe apparatuur en uitbreidingvan het bepalingenpakket verwachten we de serviceaan aanvragers van allergiediagnostiek te verbeteren.De analyse van allergeencomponenten en het toevoegenvan commentaar aan de uitslagen zullen hier zeker aan bijdragen.Hierdoor zal de patiënt sneller de juiste diagnosekrijgen en een dieet of behandeling die beter aansluit opde diagnose.Literatuur• Handboek medische laboratoriumdiagnostiek.J.M. Pekelharing e.a., Prelum uitgevers, Houten. 2009.• Informatie van de firma Phadia (Thermofischer).AllergenenPinda Hazelnoot Berk Kippenei-eiwitComponenten Ara h 1 Cor a 1 Bet v 1 Gal d 1Ara h 2 Cor a 8 Bet v 2 Gal d 2Ara h 3 Cor a 9 Bet v 4 Gal d 3Ara h 8 Gal d 4Ara h 9Tabel 4Phadiatop Infant:positiefAtopie is de sterkste risicofactor voor de ontwikkeling vanastma.Kippenei-eiwit (f1):2,4 kU/lGematigde sensibilisatiegraad, waarbij symptomen aanwezigkunnen zijn.Kippenei-eiwit sensibilisatie is vaak gerelateerd aan de vroegeontwikkeling van eczeem.Ongeveer 60% van alle jonge kinderen met een kippeneieiwitallergiegroeit er overheen.Koemelk (f2)0,82 kU/l:Lage graad van sensibilisatie, maar wees bedacht op het risicovan de voortgang van sensibilisatie. Relatie tot symptomen islaag en variabel.Ongeveer 80% van alle jonge kinderen met een koemelkallergiegroeit eroverheen.Er is kruisreactiviteit tussen koemelk en melk van gerelateerdedieren, zoals geit en paard.Eczeem:Een op de drie kleine kinderen met eczeem heeft het atopischsyndroom.Atopische dermatitis gaat vaak vooraf aan andere allergischeziekten en bijna een derde van de patiënten ontwikkelt astma.Kippenei-eiwit, koemelk, pinda, noten, sesamzaad en tarwe veroorzakende meeste voedselreacties op de kinderleeftijd, niet bijvolwassenen.Afbeelding 5. Voorbeeld van een AllerQ-rapport bij een kind van 3 jaarmet eczeem en positieve uitslagen voor kippenei-eiwit en koemelk.

i n f o - b u l l e t i nhuisartsen1 6Wachttijden poliklinieken Bronovo in wekenWachttijdWachttijdSpecialisme Polikliniek BehandelingAllergologieBekkenbodemcentrumCardiologie 1 0Chirurgie algemeen 1– Galblaas 1 3– Liesbreuk 1 2– Mammapolikliniek 3– Spataderen 2 2Dermatologie 4Gastro-enterologie 1– Gastroscopie 2– Spoed 0– Pre-assessment HA /aanvragen 3Geriatrie algemeen– Geheugenpolikliniek 0– Kortademigheid 0– Valpolikliniek 0Gynaecologie algemeen 2– Baarmoederverwijdering 3– Curettage 2– IVF-behandeling 2 12– Laparoscopie 2– Laparoscopischebaarmoederverwijdering 10– Sterilisatie vrouw 2Interne geneeskunde algemeen 3– Maag/lever/darmziekten 9– Hypertensie 3– Pre-assessmentpoli 4Kaakchirurgie 1 2Keel- neus- en oorheelkunde 0– Neus- en/of keelamandelen 0 1– Neustussenschot 0 3– Oorbuisjes 0 1WachttijdWachttijdSpecialisme Polikliniek BehandelingKindergeneeskunde algemeen 3– ADHD 14Longziekten algemeen 1 1Neurologie 3Oogheelkunde 4– Staaroperatie 4 18Orthopedie algemeen 2– Hernia 2– Kijkoperatie knie 2– Sportgeneeskunde 2– Totale knieoperatie 2– Totale heupoperatie 2Ouderengeneeskunde algemeen (zie Geriatrie)Pijnbestrijding 6 3Plastische chirurgie algemeen 2– Borstcorrectie 2 12– Buikwandcorrectie 2 12– Carpaal tunnel syndroom 2 6– Dupuytren 2 6Radiologie– CT- scan 1– MRI 3Radiotherapie 2 2Reumatologie 9– Osteoporosepolikliniek 5RevalidatiegeneeskundeUrologie algemeen 1– Besnijdenis 1 1– Niersteenvergruizer 1 3– Prostaatoperatie 1 2– Laparoscopische nieringrepen 1 2– Sterilisatie man 1 2Zie voor de meest recente gegevens: www.bronovo.nl (onder wachttijden).– Snurkpolikliniek 0 1

i n f o - b u l l e t i nhuisartsen1 8Bronovo Buitenpoli StatenkwartierDe specialismen Kindergeneeskunde en Cardiologie en deVerloskundigenpraktijk Bronovo houden wekelijks spreekuurin de Bronovo Buitenpoli Statenkwartier. In het gezondheidscentrumwordt samengewerkt met de huisartsen vande AHOED Statenkwartier die zich hier hebben gevestigd.De Buitenpoli Statenkwartier is goed bereikbaar met hetopenbaar vervoer en de wachttijden zijn kort. Het gezondheidscentrumbeschikt over een eigen parkeerplaats aan deachterzijde van het gebouw.Afspraak makenIndien patiënten een afspraak willen maken op de BronovoBuitenpoli Statenkwartier, kunnen zij contact opnemen metde betreffende polikliniek in Bronovo. Ook voor de BuitenpoliStatenkwartier kunt u uw patiënten gewoon met Zorg-Domein verwijzen. Let op: als al van te voren duidelijk isdat aanvullend onderzoek zoals een röntgenfoto nodig is, ishet handiger een afspraak in Bronovo te maken.Jan Berssenbrugge, coördinator huisartsen BronovoOpeningstijden laboratorium bloedprikkenLocatie Adres TijdenBronovo,polikliniek Bloedafname, 2e etageBronovolaan 5, Den Haagelke werkdag 7.30 - 16.00 uur en op dinsdag tot 20.30 uurzaterdag 8.00 - 11.00 uurGezondheidscentrum Hubertusduin Bronovolaan 3, Den Haag maandag, woensdag en vrijdag 8.00 - 10.00 uurGezondheidscentrum Wassenaar Rijksstraatweg 324, Wassenaar elke werkdag 8.00 - 11.00 uurApotheek Wassenaar-Zuid Rijksstraatweg 703, Wassenaar dinsdag en vrijdag 9.30 - 10.30 uurHuize Deo Gratias,ingang Nieuwe ParkfysioNieuwe Parklaan 85, Scheveningenwoensdag 14.00 - 14.15 uurVerpleeghuis Mechropa Scheveningseweg 96, Scheveningen maandag en donderdag 9.45 - 10.00 uurVerzorgingshuis Het Uiterjoon Vissershavenstraat 277,Scheveningenmaandag 9.30 - 10.15 uurwoensdag en donderdag 8.45 - 9.30 uurHuisartsenpraktijk Scheveningen Prins Willemstraat 20, Scheveningen maandag en donderdag 8.15 - 9.15 uurPraktijk Huisartsen aan Zee Badhuiskade 9, Den Haag woensdag- en vrijdagochtend 9.30 - 10.30 uurHuisartsenpraktijk Duindorp Tesselseplein 6, Scheveningen dinsdag 8.30 - 9.30 uurBuurthuis Het Klokhuis Celebesstraat 4, Den Haag dinsdag 10.00 - 11.00 uurwoensdag en vrijdag 8.15 - 9.15 uurGezondheidscentrum Frankenslag Frankenslag 160, Den Haag maandag en donderdag 10.00 - 11.00 uurdinsdag, woensdag en vrijdag 8.15 - 10.00 uurMedisch Centrum Loudon Loudonstraat 118, Den Haag elke werkdag 08.00 - 10.30 uurHuisartsengroep Savalle Savallelaan 2, Voorburg maandag, woensdag en vrijdag 08.00 - 10.00 uurHuisartsenpraktijk Holst Parkweg 296, Voorburg dinsdag 8.30 - 9.30 uurz

Huisarts centraal‘Eén neusverkoudheid kan dehele Nederlandse Olympischeploeg besmetten’1 9Naam:Locatie praktijk:Praktijkwebsite:Peter VerstappenSweelinckplein 46, Den Haagwww.dokterverstappen.nlIn deze rubriek staat steeds een huisarts centraal. We vragenhem of haar naar praktijk, inspiratie en de samenwerkingmet Bronovo. Deze keer: Peter Verstappen.Dit interview vindt plaats terwijl u in Londen bent voorde Olympische Spelen. Hoe is het daar?“We hebben net gezien hoe Churandy Martina zich plaatstevoor de finale van de 200 meter! Het is heel speciaal ommet duizenden sporters van over de hele wereld bij elkaarte zijn.”Kunt u uw praktijk karakteriseren?“Ik heb een gecombineerd gezondheidscentrum en mijnpraktijk bestaat voor vijftig procent uit huisartsgeneeskundeen voor vijftig procent uit sportgeneeskunde. Namijn sportgeneeskundige opleiding ben ik in de topsportterechtgekomen, maar ik miste het dokteren. Vandaar datik sinds het afronden van de huisartsopleiding in 1994 ookeen gewone huisartspraktijk heb.Ik ben nog steeds veel bij topsport betrokken. Mijn eersteOlympische Spelen waren in 1998. Daar begeleidde ik BartVeldkamp, voor België. Al jaren ben ik onder meer arts bijde Rabobank wielerploeg en het heren hockeyteam en nudus bij de Olympische ploeg van Nederland, als allroundarts en plaatsvervangend chef-arts. We zien veel orthopedischeproblemen, maar ook ‘simpele’ kwaaltjes. Elke minorhuisarts-issue is hier major. Eén persoon met een neusverkoudheidkan de hele Nederlandse ploeg besmetten.”Werkt u als huisarts samen met andere huisartsen?“Ik ben de enige huisarts in mijn gezondheidscentrum maarik voel me absoluut geen solist. Het centrum bestaat uitveel medewerkers en veel disciplines. We hebben ook eenscala aan diagnostische mogelijkheden, bijvoorbeeld op hetgebied van cardiologie.Voor mijn huisartspraktijk hanteer ik een ‘sandwichmodel’met een andere huisarts in de buurt. Als ik met sportgeneeskundebezig ben, zoals nu in Londen, dan neemt hijvoor mijn patiënten waar. Als ik terug ben, doe ik hetzelfdevoor hem. We kennen elkaars patiënten en kunnen in elkaarssysteem kijken. Je kunt het zien als een duo praktijk opafstand, maar wel met ieder een eigen patiënten bestand.”Beachvolleyballers Sanna Keizer en Marleen van Iersel, samen met destaf, op Downing Street in Londen. Peter Verstappen is tweede vanrechts.Hoe is uw samenwerking met Bronovo?“Ik heb een intensieve verwijsrelatie met Bronovo. Zeer inhet bijzonder met Nico Aarts van radiologie en Paul vanDijkman van cardiologie. Er bestaan zeer korte communicatielijnen.Als het nodig is, kunnen patiënten direct terecht.Zelfs vanuit Londen heb ik iemand ingestuurd!Ook op het gebied van sportgeneeskunde werk ik samenmet Bronovo. De tweede sportarts uit het gezondheidscentrumop het Sweelinckplein houdt bijvoorbeeld spreekuurin Bronovo, op de Sportpoli.”Wat was het mooiste moment in Londen tot nu toe?“Elke medaille is een hoogtepunt. Het eerste goud, vanMarianne Vos, was voor mij extra mooi. Daar was het onsook bij de Rabobank wielerploeg om begonnen. Heel bijzonderis dat je hier geen idee hebt van wat er in Nederlandgaande is. We zijn alleen bezig met het begeleidenvan de sporters. Na afloop drinken we een glaasje fris inhet dorp en dat is het. Het feestgebeuren en de mediaaandachtin Nederland gaan helemaal aan ons voorbij.”