Plan van aanpak woonservicewijk Holendrecht.pdf - Stadsdeel ...

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Inhoudsopgave1 Aan de slag! 52 Holendrecht getoetst aan de stedelijke criteria voor woonservicewijken 72.1. Holendrecht in vogelvlucht 72.2. Zorg- en welzijnsvoorzieningen 72.3. Woningbouw 92.4. Openbare ruimte 103 Plannen en initiatieven voor de woonservicewijk Holendrecht 113.1. De nieuwe Drecht, het hart van de woonservicewijk 113.2. Holendrecht voor elkaar: initiatieven met en voor bewoners 133.3. Passende woningen 143.4. Een toegankelijke en veilige woonomgeving 153.5. Overige voorzieningen en diensten 184 De uitvoeringsorganisatie 194.1. Uitgangspunten 194.2. Samenwerkingspartners en verantwoordelijkheden 194.3. Organisatiestructuur 204.4. Toelichting overleggremia 214.5. Rol bewoners 234.6. Communicatie 244.7. Voortgangsbewaking 254.8. Financiën 254.9. Planningoverzicht initiatieven 27Bijlage 1: Begrippenlijst 29Bijlage 2: Projectbladen 31Bijlage 3: Samenwerkingsconvenant 45Aparte bijlagenSamenvatting3

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20082 Holendrecht getoetst aan destedelijke criteria[Definitie woonservicewijk]: “Een woonservicewijk is een normalebuurt voor iedereen, waar een verhoogd zorg- en welzijnsniveauaanwezig is en waar bewoners, ondanks een grotere zorgvraag,zelfstandig kunnen blijven wonen.” 3Alle stadsdelen hebben met de centrale stad, de zorgverzekeraarAgis en de woningcorporaties in 2006 een pact afgeslotenvoor de totstandkoming van woonservicewijken. En met elkaarafgesproken dat voor 2010 in elk stadsdeel minimaal één woonservicewijkwordt gerealiseerd. Een woonservicewijk betreft hetwoongebied van ongeveer 10.000 mensen. Voor de inrichtingervan zijn stedelijke criteria opgesteld. Die gaan over de openbareruimte, de woningen en de voorzieningen in de wijk op hetgebied van zorg en welzijn.De huidige situatie in Holendrecht is voor dit plan van aanpakaan de stedelijke criteria getoetst. Dat komt in dit hoofdstukaan de orde. In hoofdstuk 3 worden vervolgens de concreteplannen toegelicht waarmee de woonservicewijk Holendrechtgestalte krijgt.2.1. Holendrecht in vogelvluchtIn het implementatieplan Holendrecht 4 is de huidige situatiein Holendrecht uitgebreid beschreven. Samengevat spelen devolgende factoren een belangrijke rol bij de ontwikkeling vannieuwe diensten en voorzieningen.In Holendrecht wonen ongeveer 10.000 mensen: veel jongemensen, (éénouder)gezinnen, maar ook bovengemiddeld veelouderen. 11% van de bewoners (1100) is 65plusser, dat percentagestijgt de komende jaren tot 15% in 2020. Bijna een derdevan de ouderen woont in de 325 wibo-woningen (Woningen Ineen Beschermde Omgeving) van wooncentrum De Drecht, waarde gemiddelde leeftijd 81 jaar is. Het gemiddelde inkomen inHolendrecht is laag tot modaal.Qua woningaanbod is de wijk in tweeën te verdelen. In HolendrechtOost staan voornamelijk eengezinswoningen, zowelin de huur- als koopsector. Het woningaanbod in HolendrechtWest bestaat voor vrijwel 100% uit appartementen in de socialehuursector. De woningcorporaties Stadgenoot en Eigen Haardzijn daar de grootste eigenaren van.De sociale contacten en bindingen tussen bewoners en hetaantal en soort bewonersinitiatieven verschillen sterk per buurt:in Holendrecht Oost zijn er veel contacten tussen bewoners endoen bewoners veel gezamenlijk. In Holendrecht West hebbenbewoners, vooral in de hoogbouw, weinig contacten met elkaar.Uitzondering hierop zijn de bewoners van wooncentrum DeDrecht, deze kennen elkaar juist wel weer heel goed.Ook voor wat betreft de sociaal economische situatie is er onderscheidtussen West en Oost. Kort gezegd is in HolendrechtWest het gemiddelde inkomen lager dan in Holendrecht Oost,en de werkloosheid, het aandeel eenoudergezinnen en hetaandeel inwoners van niet-westerse afkomst juist hoger.De afgelopen jaren staat het prettige wonen in HolendrechtWest onder druk. Er is sprake van groeiende verloedering eneen toenemend gevoel van overlast en onveiligheid onderbewoners. Die gevoelens worden deels veroorzaakt door detoename van op straat rondhangende jongeren en volwassenen,met name in en rondom het winkelcentrum. Om dat teverbeteren stelt de sector wijkbeheer van stadsdeel Zuidoostvanaf 2009 een actieprogramma op. Daarin worden diversemaatregelen beschreven - op het gebied van de openbareruimte, de veiligheid en de sociaal- maatschappelijke inzet - dieeraan bijdragen dat Holendrecht voor meer mensen een fijnebuurt is om te wonen.Daarnaast zijn er voor Holendrecht West voor de komendejaren ingrijpende stedenbouwkundige ingrepen gepland. Dehele as vanaf het station Holendrecht tot en met het sociaalmaatschappelijkecluster wordt vernieuwd en opgeknapt. Eennieuw treinstation is bijna gereed, er komt een nieuw sociaalmaatschappelijkcentrum en een groot aantal nieuwe woningen.Deze plannen, die in hoofdstuk 3 uitgebreid aan de ordekomen, betekenen een ingrijpende facelift van het centrum vande wijk en een betekenisvolle impuls voor de ontwikkeling vande woonservicewijk.In de volgende paragrafen wordt een beeld geschetst van destand van zaken in de wijk met betrekking tot de voorzieningen,de woningbouw en de openbare ruimte, getoetst aan de stedelijkecriteria voor woonservicewijken. Daarvoor wordt gebruikgemaakt van de volgende twee tekenen:betekent dat een voorziening/dienst conform de stedelijkecriteria in Holendrecht aanwezig is;betekent dat de stedelijk afgesproken voorziening/dienst inHolendrecht nog ontbreekt.2.2. Zorg- en welzijnsvoorzieningenToets aan stedelijke criteriaBij een woonservicewijk hoort een bepaald aanbod aan zorg,dienstverlening en service. Dat moet voor alle bewoners inde wijk beschikbaar zijn en goed aansluiten bij wat ze nodighebben. De meeste elementaire voorzieningen zijn daarvoor inHolendrecht aanwezig. Er is een wooncentrum voor ouderen, erzijn voldoende huisartsen, een apotheek, thuiszorg, een activiteitencentrum,maatschappelijke ondersteuning, ouderenwerken andere voorzieningen.3Rapport ‘Woonservicewijken in Zuidoost’, stadsdeel Zuidoost, 20074Implementatieplan Holendrecht, stadsdeel Zuidoost, vastgesteld door het dagelijks bestuur in mei 20087

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Tegelijkertijd is het hard nodig om een kwaliteitsslag te makenen een breder dienstenaanbod te realiseren. De huidigediensten van wooncentrum De Drecht zijn vooral gericht op debewoners van de wibo-woningen en niet op andere ouderenen (jongere) bewoners met een beperking. Door ruimtegebrekhouden huisartsen in De Drecht spreekuur in voormalige woningen,is het gezondheidscentrum op twee verschillende plekkenin de wijk ondergebracht en ontbreekt er spreekuurruimte voorsociaal-maatschappelijke ondersteuning. De huisvesting vande twee gezondheidscentra en de apotheek is erg beperkt,qua omvang en qua kwaliteit. Dat geldt ook voor het huidigeactiviteitencentrum. Veel bewoners hebben bovendien stevigekritiek op de dienstverlening van de vervoerder (Connexxion),die aangestuurd wordt door de centrale stad. Ook voldoetHolendrecht in de volgende opzichten niet aan de stedelijkecriteria voor woonservicewijken:• zorg op afroep is maar zeer beperkt beschikbaar voor mensenmet een zware zorgbehoefte die ongepland ondersteuningnodig hebben (bijv. als ze op verschillende tijden naarbed willen of als ze naar het toilet moeten). Deze krijgen inde huidige situatie meestal een indicatie voor een (tijdelijke)verpleeghuisopname;• woningen met de mogelijkheid voor 24uurs-zorg ontbreken:voor mensen die aan bed gebonden zijn of anderszins nietmeer de regie over hun eigen leven kunnen voeren, maar welzelfstandig willen blijven wonen;• een wijkziekenboeg ontbreekt;• een wijkgerichte informatie- en adviesvoorziening is nietaanwezig;• in het huidige activiteitencentrum is beperkt ruimte beschikbaarvoor ontmoetingen en buurtactiviteiten en de recreatieruimtein De Drecht is voorbehouden aan bewoners van DeDrecht. Ook recreatieve dagbesteding voor bepaalde doelgroepen(zoals mensen met een beperking, dementerendeouderen) en een wijkrestaurant zijn niet beschikbaar;• logopedie ontbreekt;• er is geen boodschappenservice aanwezig voor bewoners eneen klussenservice voor oudere en/of minder valide bewonersis maar beperkt beschikbaar.Totaaloverzicht stedelijke criteria en de situatie in HolendrechtHieronder volgt een overzicht van de voorzieningen in Holendrechtgetoetst aan de stedelijke criteria voor woonservicewijken.Stedelijke criteria Situatie Holendrecht in 20081. Zorg op afspraak op wijkniveau: 24 uur per dag beschikbaarvanuit zorgsteunpunt2. Zorg op afroep/onplanbare zorg in de buurt: Binnen 200 tot300 meter vanuit dienstencentrum. Zorg moet binnen vijftienminuten beschikbaar zijn3. Permanente zorg: 24 uur per dag voor zelfstandig wonendebewoners die niet de regie over het eigen leven kunnenvoeren4. Huisartsenzorg op wijkniveau: minstens 1 praktijk of spreekuurin steunpunt5. Apotheek op wijkniveau: minstens 1 filiaal of bezorging aanhuis6. Paramedici (b.v. fysiotherapeut) op wijkniveau: minstens 1praktijk of behandeling in steunpunt7. Zorgsteunpunt met minimaal: Zorg op afroep, wijkziekenboeg,behandelruimte fysiotherapie, logopedie, ergotherapie,spreekkamers verpleeghuisarts, maatschappelijk werk enouderenadviseur, kantoorruimte voor thuiszorg8. Een multifunctioneel dienstencentrum met• mogelijkheid voor ontmoeting met anderen en voor activiteiten• recreatieve- en zinvolle dagbesteding• informatie en advies• een buurtrestaurant9. Verhoogd niveau van “diensten aan huis”, zoals boodschappendienst,klussendienst en maaltijdservice.AT/Cordaan levert thuiszorg vanuit De DrechtZeer beperkt beschikbaar, alleen nachtslaapdienst voorbewoners De Drecht en AT nachtverpleging voor bepaaldecliëntenNiet beschikbaarBeschikbaar: 7 huisartsen in Holendrecht vanuit 2 gezondheidscentramet spreekuren in De Drecht.BeschikbaarBeschikbaar vanuit de gezondheidscentra en vanuit deDrecht voor de Drecht-bewonersBeschikbaar: Fysiotherapie, podotherapie, thuiszorg, maatschappelijkwerker, formulierenbrigade, ouderenadviseur,diabetesprogrammaAfwezig: wijkziekenboeg, logopedieOntmoetings- en activiteitenruimten zijn in het activiteitencentrumbeperkt aanwezig, maar niet in De DrechtActiviteiten in De Drecht zijn nu alleen gericht op deDrecht-bewonersEr is in de Drecht geen algemene informatie- en adviesfunctiebeschikbaarEen buurtrestaurant ontbreektDiensten aan huis maken deel uit van het basispakket voorouderen. Dit wordt in Holendrecht op hetzelfde niveauuitgevoerd als elders in het stadsdeel ZO. Een boodschappendienstontbreekt.8

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20082.3. De woningbouwVergeleken met de stedelijke kwantitatieve criteria voor woonservicewijkenzijn er in Holendrecht voldoende rolstoelgeschiktewoningen en voldoende wibo-woningen.De volgende zorgwoningen ontbreken nog in Holendrecht:• 28 woningen met 24 uurs-begeleiding/toezicht• 38 (Wibo)-woningen met zorg op afroep• 53 woningen die individueel aangepast kunnen worden aande behoeften van minder valide bewoners.Toets aan stedelijke criteria voor woonservicewijkenIn een woonservicewijk kunnen bewoners met een toenemendezorgvraag zo lang mogelijk in hun woningen blijven wonen (tenminsteals ze dat willen). Dat betekent dat er woningen moetenzijn die daarvoor geschikt zijn of die flexibel aangepast kunnenworden als bewoners minder mobiel worden of specifieke zorgnodig hebben. Gelukkig beschikt Holendrecht al over een grootaantal woningen in een beschermde omgeving voor ouderebewoners. Deze woningen zijn weliswaar enigszins verouderd(vrij klein, niet rolstoelgeschikt, oude installaties), maar voldoennog steeds in een behoefte, onder meer door de lage huur.De overige algemene woningvoorraad in Holendrecht is nietmakkelijk aan te passen aan behoeften van mensen die mindermobiel worden of zijn. Een ander punt van aandacht is dat eronvoldoende woningen zijn voor mensen met een middeninkomen,zij trekken uit de buurt weg.Toets aan stedelijke criteria voor woonservicewijken 5Type woning en zorgWoningen met 24-uurstoezicht/-begeleidingWoningen met zorg op afroep (Wibo1en anders)Stedelijke opgavevoor 2015Stedelijke opgave2015 per 10.000inwonersSituatie Holendrecht2007 (9.700inwoners)Opgave Holendrechtvoor 20152.150 woningen 28 woningen Ontbreken 28 woningen2.950 woningen 38 woningen Ontbreken 38 woningenRolstoelgeschikte woningen (rowo) 1.400 woningen 18 woningen 26 woningen GeenAanpasbaar geclusterde woningen(wibo’s)5.750 woningen 74 woningen 347 wibo-woningen GeenAanpasbaar individ. woningen 1.200 woningen 167 woningen 114 woningen 53 woningen5Tot nu toe zijn er stedelijk alleen kwantitatieve criteria (hoeveel woningen per wijk voor zorgbehoeftige bewoners). Op basis van onderzoek wil de centrale stad optermijn ook kwaliteitsrichtlijnen opstellen.9

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Bron: Informatiepakket woonservicewijken, tabel 2: Woonservicewijken in ZO,2007’1): woningen in een beschermde omgeving, zie ook begrippenlijst2.4. De openbare ruimteDe huidige openbare ruimte en de voorzieningen in Holendrechtvoldoen aan de meeste van deze criteria. Maar oponderdelen valt er ook nog veel te verbeteren. Zo is de socialeveiligheid in de buurt, met name rondom de Drecht, eenbelangrijk aandachtspunt. Veel bewoners voelen zich onveilig inhet winkelcentrum, de looproutes en bij het pinnen van geld.De stedelijke criteria zijn belangrijke richtlijnen bij de herinrichtingvan de openbare ruimte in Holendrecht. Dat geldt metname voor de openbare ruimte rondom de Drecht die op afzienbaretijd op de schop gaat, de openbare ruimte rondom hetnieuwe winkelcentrum en rondom het nieuwe maatschappelijkcluster (= scholen en activiteitencentrum).De stedelijke criteria voor de openbare ruimte gaan niet alleenover de toegankelijkheid, maar ook over de veiligheid en de bereikbaarheidvan voorzieningen zoals winkels en pin-automaten.In een woonservicewijk zijn er veilige en obstakelvrije looproutes.Specifiek voor bewoners die fysiek, door een visuele beperkingof om andere redenen minder mobiel zijn. Vooral rondomde dienstencentra van woonservicewijken, waar de meestezorg- en welzijnsvoorzieningen gehuisvest zijn, moeten dit soortroutes aanwezig zijn. Ook winkels voor dagelijkse levensbehoeftenhoren in de dichte nabijheid van zorg- of beschermdewoningen; zij moeten makkelijk en veilig bereikbaar zijn.Toets Holendrecht aan de stedelijke criteriaStedelijke criteriaToegankelijkheid• Netwerk van looproutes• Barrièrevrij / markering slechtzienden belangrijke looproutes• Aansluiting op primaire voorzieningen• Looproute naar steunpunt en naar halte OV: max. 500 metervanaf nultredewoningen en rolstoelgeschikte woningen• 30 km-zone op sommige plaatsen• Veilige oversteekplaatsen• Verkeersveiligheid speciaal voor minder mobiele bewoners• Duidelijke scheiding stoep en straatVeiligheid• Geen donkere hoeken• Geen doodlopende straten• Sociale veiligheid• Sociale controleVoorzieningen• Bank/postkantoor/pinautomaat• Winkels voor dagelijkse levensbehoeften• Minstens één openbaar vervoerhalteHolendrechtBij de vernieuwingsplannen voor de openbare ruimte vanHolendrecht West wordt met deze criteria rekening gehouden.In de huidige situatie wordt aan de criteria in grotemate voldaan. Alleen de markering voor slechtziendenontbreekt nog op belangrijke looproutesVeiligheid is een belangrijk thema voor herinrichting, maarook bij het beheer van de huidige woonomgeving, metname voor de bewoners van de Drecht en in de omgevingvan het winkelcentrumIn de huidige situatie zijn deze voorzieningen aanwezig enbij de vernieuwingsplannen voor Holendrecht-West wordter rekening mee gehouden10

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20083 De plannen en initiatievenDe initiatieven voor de woonservicewijk Holendrecht zijn ontwikkeldop basis van:• de stedelijke criteria voor de woonservicewijken Amsterdam;• het Wmo-programma van stadsdeel ZO Zuidoost, vooralwat betreft het stimuleren van bewonersparticipatie en deontwikkeling van een civil society in wijken en buurten;• de stedenbouwkundige plannen voor Holendrecht West(‘SPvE Holendrecht’) en de geplande sociaal-maatschappelijkeinzet voor deze wijk;• de input die zo’n 70 organisaties tijdens gesprekken in hetvoortraject en tijdens de werkconferentie op 24 juni 2008over de woonservicewijk Holendrecht hebben geleverd;• de adviezen van de regiegroep Zorg & Samenleving, deWMO-adviesraad en de ouderenadviesraad van stadsdeelZuidoost.Op basis daarvan zijn de volgende vijf clusters voor de woonservicewijkHolendrecht bepaald:1. De nieuwe Drecht, het hart van de woonservicewijk2. Holendrecht voor elkaar: initiatieven met en voor bewoners3. Een toegankelijke en veilige woonomgeving4. Passende woningen5. Overige voorzieningen en dienstenNavolgend worden de initiatieven en maatregelen per clustertoegelicht. De mate van uitwerking ervan verschilt. Een aantalinitiatieven is al verder uitgewerkt in de vorm van projectbladen,deze zijn in een aparte bijlage gebundeld. Andere maatregelenmaken onderdeel uit van de stedenbouwkundige ingrepenvoor Holendrecht (het ‘Stedenbouwkundige Programma vanEisen Holendrecht’, SPvE) en worden later door de betreffendesamenwerkingspartners verder uitgewerkt. En voor weer andereinitiatieven is nog een verkenning of haalbaarheidsonderzoeknodig, voordat het een realistisch project kan worden.Wat de volledigheid van de maatregelen betreft, moeten voordit plan de volgende kanttekeningen worden gemaakt:1. Er zijn initiatieven in voorbereiding, waaruit weer nieuwemaatregelen en projecten voort zullen komen. Een voorbeelddaarvan is het integrale veiligheidsoverleg dat het stadsdeelonlangs in Holendrecht is gestart met als doelstelling integralemaatregelen (fysiek én sociaal), die de sociale veiligheidin de buurt verbeteren en het veiligheidsonderzoek dat in hetkader van het project ‘Veilige Wijken’ plaatsvindt.2. Regulier aanbod en initiatieven die niet op wijkniveau, maarop stadsdeel- of regionaal niveau georganiseerd zijn, wordenin dit plan niet beschreven. Dat betreft bijvoorbeeld voorzieningenvoor verslaafde bewoners, die verspreid zijn overheel Zuidoost of preventieve activiteiten, zorgstructuren enopvoedprogramma’s voor kinderen en jongeren. Maar ookaanbod voor bewoners met een psychische beperking, diein eerste instantie individueel of in het kader van specifiekeprojecten worden begeleid (i.p.v. op wijkniveau).3.1. De nieuwe Drecht, het hart van dewoonservicewijkHet huidige wooncentrum ‘De Drecht’ wordt uitgebouwd toteen dienstencentrum met allerlei gezondheids-, zorg en welzijnsvoorzieningen.Het wordt het hart van de woonservicewijkHolendrecht, een bruisend centrum waar bewoners makkelijkterecht kunnen voor allerlei dagelijkse vragen en diensten ophet gebied van gezondheid, welzijn en zorg. Rochdale, de huidigeeigenaar van De Drecht, zal De Drecht binnenkort overdragenaan Stadgenoot. Stadgenoot is dan de verantwoordelijkepartij voor de bouw van het dienstencentrum en de invullingvan de functies. Belangrijke samenwerkingspartners van heteerste uur zijn de huidige beheerder Cordaan en toekomstigehuurders zoals het Gazo en de apotheek Holendrecht.De start van de bouw van het dienstencentrum is afhankelijk vande verlaging van de Holendrechtdreef. Dat is volgens planningin 2011 mogelijk. Naar verwachting duurt de bouwperiode tweejaar, zodat het nieuwe dienstencentrum in 2013 opgeleverd kanworden.Een aantal van de toekomstige functies van het nieuwe dienstencentrumis al bekend, een aantal andere moet nog ontwikkeldworden. Begin 2009 zal Stadgenoot daarvoor een projectplan,een inhoudelijk programma van eisen en een programmavan eisen voor de bouw opstellen en een projectorganisatieoprichten. Dat gebeurt samen met de (nu al bekende) gebruikersvan het nieuwe dienstencentrum en met bewoners. Hetstartsein daarvoor is in november 2008 gegeven met een eersteworkshop van Stadgenoot voor toekomstige samenwerkingspartnersover de gewenste functies van de Drecht.UitgangspuntenDit zijn uitgangspunten voor de op te stellen programma’s vaneisen voor het nieuwe dienstencentrum. Zij komen voort uit destedelijke woonservicewijk-criteria, uit de werkconferentie op 24juni 2008 en uit de afspraken met samenwerkingspartners en deadviezen van de Ouderenadviesraad.11

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008• Het dienstencentrum is er voor alle bewoners van de wijk Holendrecht,jong en oud, met en zonder beperkingen. Bij debouw, het organiseren van het aanbod, de uitstraling en dedienstverlening wordt rekening gehouden met een sterk enbreed imago waarmee deze doelstelling wordt ondersteund.Een imago waarbij de nadruk op ‘zorg’ ligt, wordt zoveelmogelijk voorkomen.• In het nieuwe dienstencentrum wordt werk gemaakt vaneen interculturele werkwijze en interculturele dienstverlening.Cordaan, de huidige exploitant van het wooncentrum,gaat daarover samen met overige (toekomstige) gebruikersvan het centrum een expertmeeting organiseren. NB: Naaraanleiding van de conferentie over de woonservicewijkHolendrecht in juni 2008 is reeds een begin gemaakt met deinterculturalisatie van de bewonerscommissie. Deze bestaatinmiddels voor de helft uit bewoners van Surinaamseafkomst.• Bij het bepalen van de functies van de nieuwe Drecht zoekende eigenaar (Stadgenoot) en de exploitanten afstemmingmet het AMC.• Bij de ontwikkeling van nieuw aanbod van het dienstencentrumkijken Stadgenoot en huurders hoe de kracht van bewonersbeter benut kan worden en empowerment mogelijkis. Bijvoorbeeld door mensen met een verstandelijk handicapde kans geven om in het wijkrestaurant mee te werken.• De ontmoetings- en activiteitenfunctie van het dienstencentrumwordt afgestemd met die van het activiteitencentrum,dat onderdeel uitmaakt van het nieuw te bouwen maatschappelijkcluster.• Onderzocht wordt of het huidige wooncentrum (de wibowoningen)en het nieuwe dienstencentrum in de toekomstgescheiden van elkaar geëxploiteerd kunnen worden.• De openbare functies van het dienstencentrum worden ruimtelijkgescheiden van het woongedeelte. Bewoners krijgeneen aparte ingang voor hun wooncentrum.• Het ontwerp van het nieuwe dienstencentrum e.o. wordtgecheckt aan de hand van criteria voor sociaal veilige ontwerpen.• Bij de bouw van het nieuwe dienstencentrum en de inrichtingvan de (semi)openbare ruimte wordt rekening gehouden metde stedelijke toegankelijkheidseisen van de stichting SGOAvoor gebouwen (Stichting GehandicaptenOverleg Amsterdam).• De ingang van het dienstencentrum wordt zo gepland, datde bereikbaarheid van het centrum met openbaar vervoeren de oversteekbaarheid over de nieuwe verlaagde dreefzo optimaal mogelijk is. (zie ook onder 3.4. uitgangspuntenopenbare ruimte)Functies en initiatieven in het nieuwe dienstencentrumHieronder volgt een overzicht met functies en initiatieven dienu al voor de nieuwe Drecht bekend en gepland zijn, inclusiefde verantwoordelijke organisaties per initiatief. De functies diein de vorm van een projectblad zijn uitgewerkt, zijn met een* gekenmerkt. Een aantal functies kan vooruitlopend op denieuwbouw al gerealiseerd worden, maar voor de meeste is hetwachten op de nieuwbouw.Nr Functie/initiatief in De Drecht Trekker Realisatie1 * Advies- en informatieloket dienstencentrum De Drecht gecombineerd met een wijkgerichtStadsdeel ZO/MO 2009/2010welzijns- en zorgoverlegen Publiekszaken2 24 uurs-zorg op afroep (‘onplanbare zorg’) Cordaan 2009/20103 * Huisvesting gezondheidscentrum Holendrecht en nieuwe initiatieven, zoals nieuwe GAZO 2009-2013beweeggroepen en consultatiebureau voor ouderen4 Verpleegunit met wijkziekenboeg Cordaan 20135 Buurtentree: een informatie- en steunpunt van Stadgenoot (in of nabij De Drecht) Stadgenoot 2013 (evt. aleerder)6 Huisvesting voor apotheek Holendrecht Apotheek Holendrecht20137 Wijkrestaurant, met de mogelijkheid voor ontmoetingen en activiteiten voor specifieke Stadgenoot 2013bewonersgroepen8 Spreekuur- en kantoorruimten voor thuiszorg en div. sociaal-maatsch. functies (ouderenadviseur,Diverse aanbieders 2013formulierenbrigade e.a.)9 * Ouderkindcentrum Stadsdeel ZO/MO(als regisseur)201310 Overige ruimten zoals fitness-, computer- en stilteruimte, evt. ophaalmogelijkheidboodschappenservice, een werkplaatsachtige ruimte voor ‘welzorg-producten’(NB: dergelijke functies moeten bij de planvorming van het dienstencentrum nogworden ontwikkeld en op haalbaarheid worden onderzocht.Stadgenoot/Cordaan11 Dagopvang dementerende ouderen (mits er tzt vraag naar is) Cordaan 2013201312

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20083.2. Holendrecht voor elkaar: sociaal-maatschappelijkeinitiatievenOf mensen prettig wonen in een woonservicewijk ligt niet alleenaan het professionele aanbod van zorg en welzijn. Dat hangter ook vanaf of mensen rekening met elkaar (willen) houden enin het dagelijkse leven naar elkaar omzien en voor elkaar ietswillen betekenen. Tenslotte heeft iedereen, ook mensen die nietafhankelijk zijn van zorg, af en toe een helpende hand nodig. Ineen ideale woonservicewijk vinden buren het niet vervelend omzo nu en dan bij elkaar aan te kloppen, om iets voor elkaar tebetekenen of iets voor andere wijkbewoners te doen. Holendrechtkent al veel verschillende vormen van dit soort onderlingeburenhulp en sociale inzet voor de wijk, al dan niet in georganiseerdverband. Bijvoorbeeld het initiatief van de buurtverenigingLaagbouw ‘Voor en door bewoners’, het midzomerfeest op21 juni 2008, buren die eventjes bij elkaar kijken of alles in ordeis, voor elkaar boodschappen doen, de buurkinderen mee latenrijden naar de voetbaltraining enzovoort. Dat soort burenhulpen –contacten worden in de woonservicewijk Holendrecht nogmeer gestimuleerd. Daarnaast zijn er natuurlijk nog allerleiandere initiatieven in uitvoering of voorbereiding die gerichtzijn op sociaal-maatschappelijke ondersteuning van bewoners,specifieke doelgroepen zoals jongeren en alleenstaanden enhet vergroten van de sociale veiligheid. Deze krijgen een plekin het actieprogramma Holendrecht dat de sector Wijkbeheer/stadsdeel Zuidoost samen met maatschappelijke partners (zoalspolitie, jongerenwerk e.a.) in het najaar 2008 opstelt. Het betreftbijvoorbeeld initiatieven gericht op hangjongeren, nieuwejongerenactiviteiten, aanpak illegale onderhuur, armoedebestrijdinge.d. Concrete voorbeelden zijn ‘Kansrijk Zuidoost’,een huis-aan-huis aanpak van problemen achter de voordeur,reïntegratietrajecten voor langdurig werklozen, workshops voortieners in Holendrecht West e.a.UitgangspuntenNatuurlijk is het niet aan de initiatiefnemers van de woonservicewijkom te bepalen welke initiatieven bewoners gaanontwikkelen. Maar de maatschappelijke organisaties zullen dekomende jaren wel gericht verschillende vormen van ‘omziennaar elkaar’ in de wijk stimuleren. Voor deze initiatieven geldende volgende uitgangspunten.• Nieuwe bewonersinitiatieven in Holendrecht worden gestimuleerden waar nodig begeleid door (semi-)professionalsin de wijk. Het stadsdeel ZO heeft daarin alleen een faciliterenderol.• Drie soorten initiatieven krijgen daarbij in het kader van dewoonservicewijk prioriteit1. Ontmoetingsinitiatieven: initiatieven die contacten tussenverschillende bewoners(groepen) bevorderen, tussen jong/oud, verschillende culturen, tussen buren, tussen mensen diezorg nodig hebben en gezonde bewoners.2. Initiatieven die omzien naar elkaar stimuleren: dat wil zeggenwaarmee mantelzorgers worden ontlast en waar burenhulpen inzet in de wijk (voor elkaar) centraal staat.3. Nieuwe initiatieven van bewoners in Holendrecht West, waarde sociale samenhang per blok/straat erg verschilt.Nr Project/initiatief De functies die in de vorm van een projectblad zijn uitgewerkt, zijn met een * gekenmerkt Trekker Start uitvoering1 * Een goede buur: zelfstandig wonende ouderen met weinig familie en buurtcontacten MaDi Oktober 2008worden ondersteund door buren2 * Respijtzorg voor mantelzorgers voor dementerende ouderen. Vrijwilligers springen inde bres als de mantelzorger even weg moet voor activiteiten buitenshuisMarkant Vanaf oktober20083 * Wijkhuiskamer: dialoogactiviteiten tussen verschillende buurtbewoners om meer Impact September 2008begrip voor elkaar te ontwikkelen4 * Bewoners met Pit: (semi)professionals die in hun werk persoonlijke contacten hebben Stadgenoot Januari 2009met buurtbewoners en actieve bewoners gaan op zoek naar bewoners met talentenen passies die ze voor de buurt willen inzetten.5 * Welkomstproject: Vrijwilligers laten nieuwe bewoners kennis maken met de wijk Maazo Februari 20096 * Zomerterras: Hofgesprekken met bewoners om meer onderlinge contacten te stimuleren7 * Periodieke voorlichting over mantelzorgondersteuning aan bewonerscommissies enbuurtgroepen8 ‘Diversity Joy’ workshops voor een betere verstandhouding tussen verschillendebewoners(groepen): over met elkaar leven en conflicthanteringMaazo De zomers van2008,’09 en ’10Markant Vanaf januari 2009Stadsdeel Vanaf 200913

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20083.3. Passende woningenDaarom wordt in Holendrecht West in de komende jaren eenintegrale aanpak toegepast die ook het voorliggende plan vanaanpak kenmerkt: met plannen voor de openbare ruimte, desociale veiligheid en cohesie, met nieuwe voorzieningen en eenintensieve sociaal-maatschappelijke inzet. Als de wijk en haarbewoners op die manier als geheel een ‘lift’ krijgen, zullen ookde nieuwe woningen een aantrekkelijke positie op de marktkrijgen.Op die manier maken de nieuwbouwplannen het, samen metde reeds bestaande wibo-woningen (woningen in een beschermdeomgeving), mogelijk dat de doelstellingen voor dewoonservicewijk op het gebied van wonen op middellangetermijn gehaald worden.Op stedelijk niveau zijn de gemeente en corporaties overeengekomendat alle nieuwbouw in Amsterdam volgens de‘Amsterdamse basiskwaliteit’ wordt gebouwd. Dat houdt ondermeer in dat alle nieuwbouwwoningen levensloopbestendiggebouwd worden en zodoende makkelijk aangepast kunnenworden aan de behoeften van mensen die zorg nodig hebben(bijv. als iemand door een ongeluk, ziekte of leeftijd in eenrolstoel terecht komt).In en om Holendrecht is een grootschalig nieuwbouwprogrammain voorbereiding van in totaal 910 woningen. Eén derdedaarvan (310 woningen) wordt in Holendrecht West gebouwd,de overige 600 nieuwbouwwoningen ontstaan aan de Westkantvan Holendrecht bij het AMC. Deze nieuwbouw levert eenbijdrage aan de nodige differentiatie in het woningaanbod inde wijk én aan het aanbod van specifieke zorgwoningen dievolgens de stedelijke criteria nu nog in Holendrecht ontbreken.De nieuwbouw betreft vooral woningen in het middensegment(huur en koop), zoals bijvoorbeeld eengezinswoningen én appartementenvoor starters, ouderen (zonder medische zorgvraag)en werknemers van het AMC of Amstel III gebied. Metde nieuwbouwplannen wordt het woningaanbod in Holendrechtqua typologie en prijsklasse zeer divers; variërend van betaalbarewoningen met een goede basiskwaliteit tot woningendie zich kenmerken door luxe, comfort en service. Vanuit hetprojectbureau Zuidoostlob wordt de ontwikkeling van de nieuwbouwgecoördineerd en de kwaliteit en samenhang tussen deverschillende bouwgebieden bewaakt.Maar alleen de bouw van nieuwe woningen in duurdere prijsklassenkan de beoogde diversiteit in de wijk niet bewerkstelligen.Er is een totaal concept nodig om de wijk, met nameHolendrecht West, als nieuwbouwlocatie ook aantrekkelijk temaken voor bewoners van andere wijken en stadsdelen. Dat datmogelijk is bewijst de Bijlmervernieuwing.Uitgangspunten voor de nieuwbouw• De stedelijke eis van levensloopbestendig wonen wordt alsresultaatverplichting opgenomen in de prestatieafsprakendie gemeente, projectontwikkelaars en corporaties in hunsamenwerkingsovereenkomst voor de nieuwbouw in hetkader van het SPvE Holendrecht vastleggen. Dat geldt nietalleen voor de individuele woningen van het SPvE Holendrecht,maar ook voor (semi) openbare gebouwen en voor alleoverige nieuw te bouwen woningen in en om Holendrecht.Ook andere stedelijke bouwcriteria, die aanvullend op deAmsterdamse basiskwaliteit worden ontwikkeld, worden inde prestatieafspraken opgenomen.• Het projectbureau Zuidoostlob toetst i.s.m. het stadsdeel ZOde voorlopige ontwerpen, de definitieve ontwerpen en deoplevering van de woningen op toepassing van de eis vanlevensloopbestendig wonen.• De nieuw te bouwen woningen dragen bij aan de diversiteitvan het woningbestand en bieden bewoners uit de wijk demogelijkheid tot een wooncarrière in hun eigen buurt. Opkleine schaal komen er zorgwoningen bij voor de specifiekedoelgroep ouderen, mensen met verstandelijke beperkingen anderszins zorgbehoeftigen, maar het grootste deel vande woningen wordt gebouwd voor een brede doelgroep.• Bij nieuwbouw en renovaties wordt rekening gehouden met‘levensloopbestendige voorzieningen’ oftewel comfortruimtevoor bijv. oplaadpunten en parkeerplaatsen voor scootmobiels,rollators, buggy’s e.d.• Voor de doelgroep ouderen worden bij nieuwbouw en ingrijpenderenovaties zoveel mogelijk woningen met minimaaldrie kamers (i.p.v. twee kamers) gebouwd.• Bij het opknappen van de bestaande wibo’s bij De Drechtworden de woningen waar mogelijk ook rolstoeltoegankelijkgemaakt.• Het stadsdeel en de corporaties onderzoeken de mogelijkheidom zorgbehoeftige bewoners met voorrang binnen dewijk naar een zorgwoning te laten verhuizen als hun woningniet aangepast kan worden aan hun zorgbehoefte.14

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Nr Project/maatregel Trekker Oplevering1 70 nieuwbouwwoningen in de buurt van de Drecht, levensloopbestendige bouw, Zuidoostlob 2013zorggerelateerd, waarvan minimaal 28 woningen als verpleegunit (met 24 uurs-begeleiding/toezicht)2 72 nieuwbouwwoningen bij het oude winkelcentrum, levensloopbestendige bouw, Zuidoostlob 2015voor een deel zorggerelateerd3 102 nieuwbouwwoningen bij het nieuwe winkelcentrum, levensloopbestendige bouw, Zuidoostlob 2013voor een deel voor de doelgroep vitale oudereni.s.m. Hoornevastgoed B.V.als beoogdontwikkelaar(EigenHaard: afnemer)4 66 nieuwbouwwoningen bij het maatschappelijke cluster, levensloopbestendige bouw Zuidoostlob 20125 600 nieuwbouwwoningen bij AMC, levensloopbestendig Zuidoostlob 2012-20146 Renovatie wibowoningen De Drecht Stadgenoot Nog niet bekend7 Onderzoek kleinschalige groepswoningen voor ouderen Stadgenoot Nog niet bekend3.4. Een toegankelijke en veilige woonomgevingIn een woonservicewijk zijn er veilige en obstakelvrije looproutes;specifiek voor bewoners die fysiek, door een visuelebeperking of anderszins minder mobiel zijn. Vooral rondom hetwijkdienstencentrum, waar de meeste zorg- en welzijnsvoorzieningenin een woonservicewijk gehuisvest zijn, moeten dit soortroutes aanwezig zijn. Ook winkelvoorzieningen horen in dedichte nabijheid van zorg- of beschermde woningen en moetenmakkelijk en veilig bereikbaar zijn. Dat stelt specifieke eisen aande inrichting van de openbare ruimte in Holendrecht. Vooralin het centrum, rondom De Drecht, bij het nieuwe winkelcentrum,de maatschappelijke cluster en bij het nieuwe treinstationvan Holendrecht. De geplande ingrijpende herinrichting vanHolendrecht West biedt daarvoor veel kansen. Daarbij is hetcruciaal dat alle partijen die meewerken aan de inrichting vande openbare ruimte – van ontwerper tot en met beheerder –deze kansen vertalen naar praktische en duurzame maatregelen.Maatregelen die het gebruik van de openbare ruimte voorminder mobiele bewoners en bezoekers (en daarmee ook voorveel mobiele bewoners) veiliger, makkelijker en prettiger makenen die ontmoetingen tussen bewonersgroepen bevorderen.Met name de veiligheidsituatie in Holendrecht krijgt de komendeperiode extra aandacht. Politie, stadsdeel en corporatiesorganiseren een integraal overleg specifiek gericht op HolendrechtWest om veiligheidsmaatregelen op elkaar af te stemmenen gezamenlijk nieuwe maatregelen te organiseren (fysiek,sociaal en gericht op handhaving) die de sociale veiligheid inde buurt verbeteren. Ook wordt in Holendrecht één van de drielandelijke projecten ‘Veilige wijken’ georganiseerd, waaraanStadgenoot deelneemt en die door landelijke kenniscentra wordenbegeleid. Een veiligheidsscan van de wijk, buurtbijeenkomstenen trainingen voor corporatiemedewerkers op de werkvloermaken onderdeel uit van het project.Daarnaast is er ook extra aandacht voor activiteiten voorjongeren, onder andere in het bestaande jongerencentrum enhet nieuw te bouwen activiteitencentrum. Ook het aanvragenvan een keurmerk ‘Veilig ondernemen’ voor het nieuwe winkelgebiedwordt op dit moment onderzocht. Deze maatregelenworden opgenomen in het actieprogramma Holendrecht dat desector wijkbeheer van stadsdeel Zuidoost eind 2008 met maatschappelijkepartners opstelt.Een andere belangrijke voorziening voor de mobiliteit vanbewoners, juist in woonservicewijken, is passend en kwalitatief15

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008goed vervoer op buurtniveau. Het buurtvervoer in heel Zuidoost,dus ook in Holendrecht, wordt door de centrale stad georganiseerden is aan Connexxion uitbesteed. Over de dienstverleningvan Connexxion zijn er veel klachten. Het stadsdeel zaldit onderwerp in het kader van de woonservicewijken opnieuwbij de centrale stad op de agenda zetten.Uitgangspunten• Verbetering van de sociale veiligheid krijgt de komende jarenprioriteit bij alle partners die een taak hebben in de openbareruimte: bouwers, beheerders, handhavers, jongerenwerkersen andere dienstverleners.• Bij het ontwerp en de inrichting van openbare ruimte in hetSPvE Holendrecht worden de toegankelijkheidseisen toegepastuit de publicatie 177 en het handboek Toegankelijkheidvan CROW (kennisplatform voor infrastructuur, verkeer,vervoer en openbare ruimte). Dat geldt voor de volgendedeelprojecten van het SPvE:- de oplevering van het stationsgebied en de looproute naarhet AMC vanaf het station;- de openbare ruimte rondom de Drecht;- het realiseren van de oversteekplaatsen op de Holendrechtdreef;- het nieuwe winkelcentrum;- de openbare ruimte rondom het maatschappelijke cluster;- de Westkant van het spoor.• De toepassing van deze toegankelijkheidscriteria op deopenbare ruimte van het SPvE Holendrecht wordt op tweemomenten getoetst:1. door de SGOA aan de hand van het VO van het maaiveld,met het projectbureau Zuidoostlob als opdrachtgever.2. bij oplevering van de heringerichte openbare ruimte. Daarvoorwordt een schouw georganiseerd waarvoor ook hetPlatform Gehandicapten en Ouderen Zuidoost en zo nodigde SGOA (Stichting GehandicaptenOverleg Amsterdam)worden uitgenodigd.• Bij het opstellen van de tijdelijke inrichtings- en beheerplannenvoor de bouwvelden wordt op basis van de toegankelijkheidscriteriaoptimaal rekening gehouden met de behoeftenvan langzame weggebruikers, zoals mindervalide bewoners,aan verkeersveiligheid én sociale veiligheid. De tijdelijkeinrichtingsmaatregelen worden met leden van het Platformvoor Gehandicapten en Ouderen Zuidoost geschouwd. Deafdeling wijkbeheer is hiervoor de initiatiefnemer.• De verlaagde Holendrechtdreef wordt van oversteekplaatsenvoorzien conform de toegankelijkheidscriteria waarvan éénzich binnen 50 meter vanaf de ingang van het dienstencentrumDe Drecht bevindt. Belangrijke uitgangspunten voor hetontwerp zijn een veilige, makkelijke én prettige oversteek, zomogelijk met voorrang aan verblijfsruimte i.p.v. auto’s (slowliving) en het streven om van beide buurten (noordelijk enzuidelijk van de dreef) één geheel te maken.• Verbetering van de zichtrelaties om de sociale veiligheid tevergroten maakt onderdeel uit van de ontwerpplannen voorde openbare ruimte zoals hierboven genoemd.• Bij het ontwerp van openbare voorzieningen met hoogteverschillen(voorbeeld: parkeerdekken van de AmsterdamsePoort en lagergelegen winkels) wordt optimaal rekeninggehouden met de behoeften van minder valide bewoners.• Bij het ontwerp van de openbare ruimte rondom dienstencentrumDe Drecht wordt rekening gehouden met de specifiekeparkeerbehoefte van De Drecht voor allerlei soortenlangzame voertuigen (zoals scootmobiels, invalidenvoertuigene.d.).• Dienstencentrum De Drecht wordt van een openbaar vervoerhaltevoorzien die zich op loopafstand van 250 metervanaf de ingang van het dienstencentrum bevindt.• Voor de groenvoorzieningen bij De Drecht geldt een hoogbeheerniveau (categorie 4).16

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Projecten en maatregelen in de openbare ruimteNr Project/initiatief De functies die in de vorm van een projectblad zijn uitgewerkt, zijn met een * gekenmerkt Trekker Realisatie1 Veiligheidsoverleg, -onderzoek en veiligheidsinitiatieven die de sociale veiligheid verbeteren:zoals extra toezicht, waar nodig handhaving hangjongeren en -volwassenen,fysieke maatregelen, snoeiwerk, trainingen voor professionals in de buurtStadsdeelZO/wijkbeheer/corporatiesVanaf 20092 Schouw voor oplevering tijdelijke inrichting stationsgebied, samen met SGOA enPlatform Gehandicapten en Ouderen Zuidoost3 Opstellen tijdelijke inrichtings- en beheerplannen voor de bouwvelden van Holendrechten schouw van de tijdelijke maatregelen, samen met het Platform Gehandicaptenen Ouderen Zuidoost4 * Realiseren veilige oversteekplaatsen bij verlaging Holendrechtdreef, dichtbij dienstencentrumDe Drecht conform toegankelijkheidscriteria CROW-publicatie 177; toets VOmaaiveld met SGOA en schouw met Platform Gehandicapten en ouderen ZO en evt.SGOAZuidoostlobi.s.m. wijkbeheerStadsdeelZO/wijkbeheeri.s.m. ZuidoostlobZuidoostlobi.s.m. stadsdeelZO/wijkbeheer5 Ophoging en herinrichting hoven noordkant Holendrecht West StadsdeelZO/ wijkbeheer6 Herinrichting openbare ruimte rondom de Drecht conform toegankelijkheidscriteriaCROW-publicatie 177, toets VO maaiveld met SGOA en schouw met Platform Gehandicaptenen ouderen ZO en evt. SGOA7 Herinrichting openbare ruimte rondom maatschappelijk cluster conform toegankelijkheidscriteriaCROW-publicatie 177, toets VO maaiveld met SGOA en schouw metPlatform Gehandicapten en ouderen ZO en evt. SGOA8 Inrichting openbare ruimte nieuw winkelcentrum conform toegankelijkheidscriteriaCROW-publicatie 177, toets VO maaiveld met SGOA en schouw met Platform Gehandicaptenen ouderen ZO en evt. SGOA9 Aantrekkelijke wandelroute rondom De Drecht voor minder mobiele bewoners aanleggen,gecombineerd met ontmoetingspleintjesZuidoostlobi.s.m. stadsdeelZO/wijkbeheerZuidoostlobi.s.m. stadsdeelZO/wijkbeheerZuidoostlobi.s.m. stadsdeelZO/wijkbeheerZuidoostlobi.s.m.stadsdeel ZOJanuari 20092008/200920122008/2009201320122013201317

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20083.5. Overige voorzieningen en dienstenOok andere voorzieningen en diensten kunnen een bijdrageleveren aan de woonservicewijk Holendrecht. Voorbeeldendaarvan zijn het maatschappelijk cluster dat in Holendrechtgebouwd wordt en de opvang voor thuisloze tienermoeders,waarvan Eigen Haard samen met HVO-Querido en Alta detrekkers zijn. Een aantal initiatieven wordt op dit moment ooknog op haalbaarheid onderzocht (zoals de Maatschappelijkesteunstructuren voor dementerende zelfstandige ouderen eneen klussendienst voor Holendrechters). Daarnaast zullen dekomende jaren ook nieuwe initiatieven, diensten en voorzieningenop het gebied van zorg en welzijn ontstaan, die nu, bijde vaststelling van dit plan, nog niet bekend zijn. Deze wordendan zoveel mogelijk afgestemd met de bestaande en geplandevoorzieningen en diensten van de woonservicewijk en aan hetplan van aanpak toegevoegd.Projecten en maatregelen in ontwikkelingNr Project/initiatief De functies die in de vorm van een projectblad zijn uitgewerkt, zijn met een * gekenmerkt Trekker Realisatie1 Bouw maatschappelijk cluster *) Stadsdeel/ Nog niet bekendsector MO2 Pilot: maatschappelijke steunsystemen (MSS) voor zelfstandig wonende dementerendeouderen. Met dit project willen we de ketenaanpak en daarmee de levenskwaliteitvan zelfstandig wonende ouderen verbeteren. De focus ligt op dienstverlening,maatschappelijk-sociale diensten, domotica en het opzetten van steuncircels. Op ditmoment wordt de haalbaarheid van het project onderzocht.Stadsdeel/AMC DeMeren20093 Strippenkaarten klussendiensten voor bewoners: wordt op dit moment op haalbaarheidonderzochtStadgenoot/Eigen HaardAls het doorgaat:2009*) Voor de bouw en de programmering van het nieuwe activiteitencentrum als onderdeel van het maatschappelijk cluster, gelden de volgende specifiekeuitgangspunten:• de toegankelijkheid van het centrum (zowel fysiek als sociaal) voor minder valide bewoners moet gewaarborgd zijn;• de uitstraling en het aanbod moeten laagdrempelig en aantrekkelijk zijn voor alle bewoners, met en zonder beperkingen;• de ontmoetingsruimte en het activiteitenaanbod moeten met het aanbod in De Drecht worden afgestemd, zodat er geen dubbelingen ontstaan.18

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20084 De uitvoeringsorganisatie4.1. Uitgangspunten“Een erg belangrijk criterium voor de ontwikkeling van eenwoonservicewijk is het aanwezige draagvlak c.q. commitmentvan woning-, zorg- en welzijnsaanbieders binnen een de wijk. …In Holendrecht is deze betrokkenheid bij de partners erg groot;zij willen dolgraag zo snel mogelijk aan de slag.” 6Deze betrokkenheid en het commitment van een groot aantalmaatschappelijke partijen is goud waard en een belangrijkevoorwaarde voor het succes van de woonservicewijk. Wantde inrichting van de woonservicewijk Holendrecht betreft eenbreed palet aan werkgebieden en zal een aantal jaren in beslagnemen. Zonder het commitment en de medewerking van maatschappelijkepartners die zelf ook belang bij het slagen van dewoonservicewijk hebben, zou de inrichting van de servicewijkerg moeizaam verlopen.Een andere succesfactor is dat veel initiatieven en maatregelenin de context van andere plannen en programma’s ontstaan,zoals de stedenbouwkundige plannen voor Holendrecht.Deze twee gegevens bieden veel voordelen, maar houdentegelijkertijd ook risico’s in voor de uitvoeringsorganisatie. Eendaarvan is de afhankelijkheid in planrealisatie: als er bijvoorbeeldwijzigingen in de planning van het stedenbouwkundigeprogramma ontstaan, heeft dat onmiddellijk effect op deuitvoering van de woonservicewijkmaatregelen. Een ander risicois dat er een bureaucratische organisatiestructuur ontstaat,met veelvuldig overleg en afstemming tussen allerlei projectleidersen professionals. En tot slot moet voorkomen wordendat bepaalde maatregelen en prestatieafspraken niet scherpop de agenda blijven staan. Bijvoorbeeld omdat er tijdens deuitvoering nieuwe prioriteiten ontstaan of doordat zich problemenin de uitvoering van één van de grotere kaderprogramma’svoordoen, die de uitvoering van de woonservicewijk-maatregelenvertragen of waarvoor de licht coördinerende rol van hetstadsdeel ZO niet voldoende is.Om deze valkuilen te voorkomen, zijn de verantwoordelijkhedenen taken bij de uitvoering van de woonservicewijkmaatregelenzo scherp mogelijk geformuleerd en worden met de samenwerkingspartnersde volgende uitgangspunten voor de samenwerkingovereengekomen:• Alle partijen delen de definitie van de woonservicewijk, zoalsdie in hoofdstuk 2 is geformuleerd.• Door ondertekening van een samenwerkingsconvenant conformerende partijen zich aan dit plan van aanpak, de daarinaangegeven rollen en verantwoordelijkheden bij de uitvoeringvan de individuele deelprojecten en de projectbladen.• Het plan van aanpak, de projectbladen en het convenant datde betrokken partijen ondertekenen, vormen de basis voorde inrichting van de woonservicewijk Holendrecht.• Partijen leveren een bijdrage aan aanvullingen en uitbreidingentijdens de uitvoering van het plan van aanpak en van deindividuele maatregelen.• De trekkers van de deelprojecten zijn zelf verantwoordelijkvoor de uitvoering, de resultaten en de werkwijze van hunproject en voor het betrekken van bewoners bij de voorbereidingen uitvoering ervan.• Alle partijen zijn bereid om bewoners zo optimaal mogelijkbij de planvorming en uitvoering van de maatregelen tebetrekken.• De projectleider ‘Woonservicewijk Holendrecht’ van hetstadsdeel ZO zorgt t/m 2010 voor de coördinatie van allewoonservicewijk-maatregelen, maar het stadsdeel ZO voertniet de regie over de afzonderlijke plannen en projecten.• Er wordt zoveel mogelijk per concreet deelproject overlegden zo beperkt mogelijk overkoepelend. Voor het overlegwordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande overlegstructurenen werkwijzen.• Alle stadsdeelsectoren die betrokken zijn bij de woonservicewijkleveren input en ondersteuning aan de deelprojecten,zorgen waar mogelijk voor inbedding in reguliere beleids- enactieprogramma’s en vertalen regulier beleid naar de woonservicewijk.Dat wordt vanuit de managementteams ondersteunden expliciet in werkplannen opgenomen.4.2. VerantwoordelijkhedenDe integrale uitvoeringscoördinatie van de vijf clusters van dewoonservicewijk ligt bij het stadsdeel Zuidoost, bij de sectorMaatschappelijke ontwikkeling (MO). Deze heeft voor de duurvan drie jaar een projectleider voor de woonservicewijk Holendrechtbenoemd. De projectleider bewaakt t/m 2010 devoortgang en samenhang van de deelprojecten en zorgt voorde nodige verbanden tussen de vijf clusters en de individueledeelprojecten.De meeste fysieke deelprojecten (woningbouw, bouw winkelcentrum,maatschappelijk cluster, inrichting openbare ruimte)maken deel uit van het ‘SPvE Holendrecht’. De woonservicewijkmaatregelenen –criteria zijn daarin verwerkt. Voor het ‘SpvEHolendrecht’ geldt een bijzondere samenwerkingsconstructie.De centrale stad en stadsdeel Zuidoost zijn gezamenlijkeopdrachtgevers voor de uitvoering van het programma, met destedelijke wethouder Ruimtelijke Ordening en de portefeuillehouderRuimtelijke Ontwikkeling van het stadsdeel als deverantwoordelijke bestuurders. Het stedelijke projectbureauZuidoostlob is namens deze twee opdrachtgevers verantwoordelijkvoor de uitvoering van het SPvE Holendrecht.6Citaat ‘Implementatieplan woonservicewijk Holendrecht’, stadsdeel Zuidoost, mei 200819

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Een nauwe samenwerking en intensieve communicatie tussencentrale stad en stadsdeel bij de voorbereiding en uitvoeringvan de woonservicewijkmaatregelen is essentieel. Niet alleentussen de projectleider woonservicewijk (van het stadsdeel) ende projectmanager SpvE Holendrecht (van het projectbureauZuidoostlob), maar ook tussen de verschillende stadsdeelsectorenen externe partijen met het projectbureau Zuidoostlob. Inde verdeling van verantwoordelijkheden en bij de overlegstructuurvoor de woonservicewijk is daar rekening mee gehouden.Verantwoordelijkheden per clusterDit zijn de verantwoordelijke partijen en organisatiestructurenper cluster, die ook terugkomen in de overlegstructuur.1. De nieuwe Drecht. Stadgenoot wordt (na overdracht vande Drecht door Rochdale) i.s.m. projectbureau Zuidoostlobde verantwoordelijke organisatie voor de nieuwbouw en denieuwe voorzieningen en diensten in het nieuwe dienstencentrumDe Drecht. Daarover gaat Stadgenoot een apartplan van aanpak opstellen. De huidige exploitant van deDrecht, Cordaan, is samen met het Gazo verantwoordelijkvoor het realiseren van een groot aantal functies in hetnieuwe voorzieningengebouw.2. Holendrecht voor elkaar. De deelprojecten van deze clustervallen onder de sociaal-maatschappelijke inzet voor Holendrecht.Het stadsdeel ZO is verantwoordelijk voor de samenhangen de uitvoeringscoördinatie van de maatregelen. Desector MO is hiervoor i.s.m. de sector Wijkbeheer ambtelijkverantwoordelijk. Alle sociaal-maatschappelijke deelprojectenvoor de woonservicewijk maken ook deel uit van hetactieprogramma Holendrecht.3. Passende woningen. De nieuwbouw in en om de wijk Holendrechtvindt plaats in het kader van het SPvE Holendrecht.Het projectbureau Zuidoostlob is verantwoordelijk voor deontwikkeling en de kwaliteit ervan en voor de samenhangtussen de gebieden. Het projectbureau komt met de ontwikkelaarsen corporaties prestatieafspraken overeen en draagter zorg voor dat daarin de eisen m.b.t. aangepast bouwenworden opgenomen, evenals de stedelijke criteria voorwoonservicewijken die voor Holendrecht van toepassing zijn.stadsdeel Zuidoost verantwoordelijk en zorgt ervoor dat decriteria voor de woonservicewijken bij de planvorming en hetontwerp worden ingebracht en toegepast.Verbetering van de toegankelijkheid en de sociale veiligheidvan de openbare ruimte in de overige gebieden van Holendrecht,zoals de verhoging van de hoven in Holendrecht West,valt onder de verantwoordelijkheid van het stadsdeel ZO, sectorWijkbeheer.5. Overige voorzieningen en diensten• Fysiek: In Holendrecht zijn naast het dienstencentrum DeDrecht ook de bouw van een maatschappelijk cluster en eennieuw winkelcentrum gepland met het projectbureau Zuidoostlobals verantwoordelijke partij.- De bouw van het maatschappelijk cluster wordt in opdrachtvan het stadsdeel, sector MO gerealiseerd. De projectmanagervan het stadsdeel is verantwoordelijk voor afstemmingvan functies van het nieuwe cluster met die van de Drecht.- De bouw van het winkelcentrum wordt in opdracht van eenprojectontwikkelaar (Hoorne B.V.) gerealiseerd.• Sociaal: Structurele diensten en voorzieningen op het gebiedvan welzijn en zorg vallen onder de verantwoordelijkheid vandiverse aanbieders, zoals MaDi, Maazo, Cordaan, Gazo. In ditplan zijn alleen de nieuwe initiatieven en werkwijzen beschrevendie de komende tijd specifiek voor Holendrecht ontwikkeldcq. nader onderzocht worden.4.3. De organisatiestructuurHiernaast is de beoogde organisatiestructuur voor de uitvoeringvan de woonservicewijk-maatregelen in Holendrecht schematischweergegeven en voorzien van een toelichting op deverschillende overlegorganen.4. Een toegankelijke en veilige woonomgeving. De meestedeelprojecten van deze cluster betreffen de openbare ruimtein het kader van het SPvE Holendrecht. Dat betreft de openbareruimte rondom de Holendrechtdreef en De Drecht, hetnieuwe station, de nieuwbouwwoningen, het nieuwe winkelcentrum,het maatschappelijk scholen- en welzijnscluster ende Westkant van het spoor. Het projectbureau Zuidoostlobis daarvoor samen met de sectoren REO en Wijkbeheer van20

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20084.4. Toelichting overleggremiaRegiegroep Zorg & Samenleven (bestaande uit aanbiedersen belangengroepen)Onder voorzitterschap van de portefeuillehouder Welzijn zietde stadsdeelbrede regiegroep Zorg en Samenleven toe op deuitvoering van dit plan van aanpak en het bijhorende samenwerkingsconvenant.Zij adviseert tijdens de uitvoering over bijstellingen.Voor het agendapunt ‘Woonservicewijken’ wordt de regiegroepuitgebreid met vertegenwoordigers van de woningcorporatiesdie bezit hebben in Holendrecht en die een bijdrage leverenaan de inrichting van de woonservicewijk Holendrecht. Hetzij inhun rol als ontwikkelaar van nieuwbouw of trekker van renovatieprojecten,hetzij in hun rol als partner bij maatschappelijkevernieuwingen in de wijk. De projectleider WoonservicewijkHolendrecht rapporteert minimaal één keer per jaar over deuitvoeringsvoortgang en vaker, als het situaties betreft waarbestuurlijke besluitvorming nodig is.Bestuurlijke aansturingDe portefeuillehouder Welzijn van stadsdeel Zuidoost is deverantwoordelijke portefeuillehouder voor de totstandkomingvan de woonservicewijk Holendrecht. Voor de afzonderlijkedeelprojecten zijn de betreffende collega-portefeuillehoudersverantwoordelijk.Met name de stedenbouwkundige ingrepen in het kader vanhet SPvE Holendrecht, waarvoor de portefeuillehouder REO insamenwerking met de stedelijke wethouder RO verantwoordelijkzijn, zijn relevant voor het succes van de woonservicewijk.De portefeuillehouder REO is het bestuurlijke aanspreekpuntvoor de woonservicewijkmaatregelen in het bestuurlijke teamvan het SPvE Holendrecht.Tussen de portefeuillehouder REO en de portefeuillehouderWelzijn van het stadsdeel zal regelmatig bilateraal overlegplaatsvinden, samen met de projectleider woonservicewijk Holendrechten de betreffende ambtelijke kerngroepleden.Elk jaar wordt de commissie Welzijn over de woonservicewijkontwikkelingengeïnformeerd. De eerste keer gebeurt dat aande hand van het plan van aanpak, op 9 december 2008. Detweede keer zal dat eind 2009 zijn, aan de hand van de eerstevoortgangsrapportage.De stadsdeelraad wordt in januari 2009 over het plan van aanpakgeïnformeerd en betrokken bij de eerste voortgangsrapportage.Wmo-adviesraad (bewoners- en belangenorganisaties) en deouderenadviesraad (OAR)De Wmo-adviesraad heeft op 27 oktober 2009 over het conceptplanvan aanpak advies uitgebracht. Naar aanleiding21

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008daarvan zijn diverse punten en toelichtingen aan het plan vanaanpak toegevoegd. Dat geldt ook voor het advies dat de OARop 3 november 2008 heeft uitgebracht. Beide adviesorganenworden ook geconsulteerd naar aanleiding van de voortgangsrapportenover de woonservicewijk.Projectleider WoonservicewijkDe projectleider Woonservicewijk Holendrecht is aangehaaktbij de sector MO van het stadsdeel. De projectleider brengt deverschillende partijen bij elkaar en houdt ze bij elkaar, bewaaktde samenhang, ondersteunt waar nodig de deelprojecten, zetde overlegstructuur op, onderhoudt het draagvlak en de medewerkingen houdt ambtelijk contact met de centrale stad overde voortgang van de woonservicewijk.Ook vindt regelmatig bilateraal overleg plaats tussen de projectleiderwoonservicewijk en de projectmanager SpvE Holendrechtvan het projectbureau Zuidoostlob.Voor deze algemene coördinatietaken is in 2009 en in 2010 ééndag week ter beschikking. De projectleider wordt daarbij mettwee dagen per maand door een projectassistent ondersteund.Coördinatiegroep HolendrechtDe coördinatiegroep bestaat uit vertegenwoordigers en projectleidersvan de deelprojecten voor de woonservicewijk enkomt tot en met 2010 twee tot drie keer per jaar bij elkaar onderleiding van de projectleider Woonservicewijk. De coördinatiegroep:• bewaakt de procesvoortgang, de samenhang en kwaliteit vande verschillende deelprojecten;• signaleert nieuwe ontwikkelingen, zowel aan de vraag- alsaan de aanbodkant;• bespreekt knelpunten en draagt oplossingen aan;• maakt afspraken over gezamenlijke communicatie en bewonersconsultaties.De volgende personen worden voor de coördinatiegroep uitgenodigd:• projectmanager SPvE Holendrecht;• gebiedsmanager Stadgenoot, verantwoordelijk voor renovatieen nieuwbouw van de Drecht en diverse maatschappelijkeprojecten;• projectleider Wonen, Zorg en Welzijn van Eigen Haard,verantwoordelijk voor diverse nieuwbouwprojecten en initiatiefnemervan specifieke woonconcepten voor ouderen in dewijk;• regiodirecteur Cordaan en directeur gezondheidscentra ZO,beiden verantwoordelijk voor een groot deel van de nieuwedienstverlening vanuit De Drecht• projectleider sociaal-maatschappelijke inzet en twee aanbiederssociaal-maatschappelijke dienstverlening die diverseinitiatieven en maatregelen in de woonservicewijk uitvoeren,te weten: de directeur van Maazo en de manager ouderenwerkvan MaDi;• de projectleider Zorg en Welzijn stadsdeel Zuidoost, sectorMO;• de communicatie-adviseur, stadsdeel ZO;• en op agendapunten: het afdelingshoofd wijkbeheer, stadsdeelZO.De capaciteit voor deelname aan het overleg bedraagt perpersoon circa 24 uur op jaarbasis (3x8 uur).Trekkers van overige voorzieningen en diensten worden opagendapunten uitgenodigd, zoals de projectleider van de maatschappelijkecluster of de projectleider van het winkelcentrum.Ambtelijke kerngroepEr is ook een ambtelijke kerngroep ingesteld. Deze bestaat uitvertegenwoordigers van de sectoren Reo, MO, Wijkbeheer enop agendapunten van communicatie. De rol van deze groep is:• meedenken over maatregelen en initiatieven die relevant zijnvoor de woonservicewijk en de uitvoering ervan;• linken leggen tussen regulier beleid en woonservicewijkontwikkelingenen -initiatieven, deze verbanden inbrengen,zowel in de projectgroep als in sectoroverleggen en anderewerkgroepen;• binnen de eigen sector voor informatievoorziening overwoonservicewijkzaken zorgen (o.a. via werk- en sectoroverleg);• binnen het reguliere beleid waar nodig bestuurlijke besluitvormingover woonservicewijk-maatregelen voorbereiden ende eigen portefeuillehouder informeren en adviseren (bijv. bijhet opstellen van de woonvisie en beheerplannen e.d.);• door informatie-uitwisseling (minder schotten) nieuwe kansenvoor de woonservicewijk creëren, waardoor initiatieven eninterventies soepeler gerealiseerd en financiële middelenefficiënter benut kunnen worden.De projectleider stuurt deze projectgroep aan. Dit zijn de takenper individuele sector:• REO: inbrengen van woonservicewijk-eisen en toezien opde toepassing ervan bij het realiseren van woningbouw- enrenovatieprogramma’s in de wijk, samen met de stedelijkeprojectmanager voor het SPvE Holendrecht.• MO: medewerking en inbreng leveren vanuit het woonservicewijkconceptbij de totstandkoming van het nieuwe dienstencentrumDe Drecht en het maatschappelijke voorzieningenclusteren voor een aantal projecten als trekker optreden.• MO i.s.m. Wijkbeheer: projectafspraken maken met uitvoerendeorganisaties over de sociaal-maatschappelijke initiatieven,informatie over subsidies verstrekken, de uitvoeringvan de deelprojecten bewaken en bij succes inbedding in22

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008regulier aanbod stimuleren.• Wijkbeheer: ervoor zorgen dat de herinrichting van de openbareruimte in Holendrecht conform de stedelijke eisen voorinrichting/verbetering van de openbare ruimte in woonservicewijkengebeurt. De eisen daarvoor in de planvorminginbrengen en toezien op toepassing ervan.• Publieke zaken: communicatieadvies m.b.t. interactieve communicatie,publicaties en bijeenkomsten.De benodigde capaciteit voor deelname aan de ambtelijkekerngroep per sector bedraagt circa acht uur per maand. Deoverige capaciteitsinzet van de sectoren is afhankelijk van hetaantal en soort deelprojecten en de rol die stadsdeel ZO daarinspeelt (trekkend, regisserend, faciliterend)..4.5. De rol van bewonersDe Wmo-adviesraad en de Ouderenadviesraad zijn belangrijkepartners als het gaat om het toetsen van en adviseren over hetplan van aanpak, de uitvoering van de woonservicewijkmaatregelenen de wijze waarop dat gebeurt.Bewoners van Holendrecht krijgen per deelproject de gelegenheidom mee te denken en mee te doen. Op die manierkan gericht worden ingespeeld op de specifieke interesses enbelangen van bewoners en kan hun inbreng rechtstreeks in dedeelplannen verwerkt worden. De manier waarop de bewonersconsultatiegestalte krijgt, zal per deelproject verschillen. Datkan bijvoorbeeld in de vorm van een schouw zijn, een klankbordgroep,de organisatie van een huiskamerbijeenkomst, eenenquête, het organiseren van een klantenpanel en het uitdelenvan klanttevredenheidsformulieren bij de voorpost van het loketzorg en samenleven e.d. De individuele samenwerkingspartnerskrijgen veel ruimte om te experimenteren met nieuwe vormenvan consultatie en participatie. Maar ze conformeren zich erwel aan om daarbij in ieder geval de volgende uitgangspuntentoe te passen. In hoever en op welke manier bewoners wordengeconsulteerd maakt onderdeel uit van de monitoring vande woonservicewijkmaatregelen. Zo nodig worden daaroveraanvullende afspraken gemaakt. De ervaringen met de bewonersconsultatiesin Holendrecht worden gebruikt om een modelvoor bewonersconsultatie te ontwikkelen voor andere woonservicewijkenen overige sociale programma’s.Uitgangspunten• Kleinschaligheid, consultatie op locatie,per adres/straat/groep, zodat ook bewoners bereikt worden die niet naar eenalgemene bewonersbijeenkomst kunnen/willen komen.• Aansluiten bij thema’s en vragen die voor bewoners relevantzijn (voor de één is dat de inrichting van de buitenruimte,voor de ander het feit dat er straks veel in de Drecht te halenis waarvoor hij/zij nu naar het AMC moet).• Aantrekkelijke vormen kiezen: evt. een feest met informatievekanten, een buurtborrel, een schouw, een demonstratie vaneen nieuwe medische test.• Naar bewoners toe gaan: bijvoorbeeld informatie tijdens eenvergadering van een bewonersgroep, zoals Anand Joti of WiKontren.Verantwoordelijkheden bij bewonersconsultatie en coördinatieDe individuele projecttrekkers zijn zelf verantwoordelijk voor debewonersconsultatie bij hun deelproject. Daarvoor wordt perdeelproject een apart plan opgesteld.De coördinatie en afstemming van de verschillende plannen ligtbij het stadsdeel en is in handen van de projectleider sociaalmaatschappelijkeinzet Holendrecht van het stadsdeel ZO/sector MO, en van de communicatie-adviseur van het ProjectbureauZuidoostlob voor het SPvE Holendrecht. Zij zorgen voor denodige samenhang, leveren samen met de projectleider Woonservicewijken de communicatieadviseurs van het stadsdeelinput en inhoudelijk advies aan de individuele projectleiders enhelpen mee bij het faciliteren van de verschillende vormen vanbewonersconsultatie.Denkbare vormen en thema’s voor de bewonersconsultatie zijnbijvoorbeeld portiekgesprekken, specifieke aandacht voor debetrokkenheid van de Ghaneze groep in de hoogbouw van HolendrechtWest, de vraag welke specifieke diensten het nieuwedienstencentrum voor jongeren en éénoudergezinnen kan bieden,het betrekken van de cliëntenraad van het gezondheidscentrumbij het nieuwe centrum, een enquête over behoeftenvan wijkbewoners (west én oost) voor gezondheids- en welzijnsdienstenvanuit het nieuwe dienstencentrum, informatievoorzieningover woonservicewijkmaatregelen tijdens buurtborrels enhofgesprekken etc.Dit zijn de individueel verantwoordelijke organisaties voor bewonersconsultaties:23

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20081. De nieuwe Drecht: Stadgenoot werkt de wijze van bewonersconsultatiesamen met Cordaan en GAZO uit. Intercultureledienstverlening, o.a. gericht op jongere bewoners en bewonersmet beperkingen zijn daarbij belangrijke aandachtspunten.2. Holendrecht voor elkaar: deze projecten wordenvoor een groot deel door en met medewerking vanbewoners(groepen) ontwikkeld en georganiseerd. Verantwoordelijkheid:Stadsdeel ZO, sector MO i.s.m. sectorWijkbeheer3. Toegankelijke en veilige woonomgeving:- Stadsdeel ZO/sector REO en Stadgenoot betrekken bewonersbij de planvorming en bij de oplevering van de openbareruimte rondom de Drecht- Stadsdeel ZO/sector Wijkbeheer betrekken bewoners bij hetverbeteren van de sociale veiligheid in de buurt.- Projectbureau Zuidoostlob betrekt bewoners i.s.m. de sectorwijkbeheer van stadsdeel ZO bij de inrichting van de openbareruimte van de overige bouwvelden in het kader van hetSPvE Holendrecht. Dat betreft het stationsgebied, de verlagingvan de Holendrechtdreef, het maatschappelijke cluster,het nieuwe winkelcentrum en de Westkant van het Spoor.4. Passende woningen: het betrekken van bewoners bij deplanvorming is een verantwoordelijkheid van projectbureauZuidoostlob i.s.m. de betreffende ontwikkelaars en corporaties.5. Overige voorzieningen: bewonersconsultatie is afhankelijkvan het betreffende project.4.6. CommunicatieBij verschillende betrokkenen leeft het idee dat de woonservicewijkeen ‘zieken- of ouderenwijk’ is. Dat is niet de gedachteachter de woonservicewijk. Het gaat natuurlijk om een goedvoorzieningenaanbod wat dienstverlening en gezondheidszorgbetreft. Maar het gaat ook om het bevorderen van sociale cohesieen daarmee van zelfredzaamheid van de bewoners. Nietalleen voor mensen met een medische achtergrond, ook voormensen die vereenzamen of financieel klem dreigen te komenzitten. In feite is een woonservicewijk zoals je droomt dat jeideale wijk zou moeten zijn.De kernboodschap is daarom dat Holendrecht een plek is,waar je graag je kinderen grootbrengt en waar voor iedereenpassende woningen staan. De uitstraling op elk moment is dievan samen leven en maatschappelijk actief zijn in een veiligeen sociale omgeving. Deze boodschap komt ook overeen metde doelstellingen van de Wmo. Bij de communicatie over deWMO zal dan ook regelmatig een link worden gelegd met dewoonservicewijk. Conform het advies van de Wmo-adviesraadom: ‘de Wmo aan de hand van een case als de woonservicewijk‘onder de mensen’ te brengen:‘Zo is het nu, met u en de Wmo!’De communicatie over de woonservicewijk omvat ook concretewijkgerichte voorlichting over waar bewoners welke dienstenkunnen krijgen, wanneer de vernieuwing van de openbareruimte en de voorzieningen hun beslag krijgen etc.Effect van de communicatieWe willen alle inwoners van Amsterdam en specifiek alle bewonersvan Zuidoost laten weten wat er gaande is in Holendrechten mensen warm laten lopen voor een huis in de woonservicewijk.Een ander resultaat is om de samenwerkingspartners betrokkente houden en te zorgen dat alle partijen weten wie met wat bezigis en wat de kansen, mogelijkheden, voordelen en resultatenvan de woonservicewijk zijn. Zowel voor de bewoners als voorde professionele samenwerkingspartners. Dat gebeurt door:• bewoners en samenwerkingspartners te informeren over dedoelstellingen en de inhoud van de woonservicewijk en devoortgang per deelproject;• te laten zien hoe bewoners mee kunnen denken over en meekunnen werken aan de verschillende deelprojecten;• aandacht te besteden aan belangrijke keuzemomenten,mijlpalen en tussentijdse resultaten;• de samenhang tussen de woonservicewijk-maatregelen enhet SPvE Holendrecht te laten zien;• concreet voorlichting te geven over nieuwe of gewijzigdediensten en beschikbare voorzieningen.DoelgroepenCommunicatie over de eerste woonservicewijk richt zich in eersteinstantie op alle inwoners van Holendrecht. Daarnaast richtde communicatie zich op alle direct betrokken professionals enop de stedelijke partners, zoals de centrale stad en Agis.Per deelproject worden verschillende andere doelgroepen betrokken,afhankelijk op wie het project betrekking heeft.CommunicatiepartnersDe communicatie over de woonservicewijk is een zaak van allesamenwerkingspartners, niet alleen van het stadsdeel. Partnerszijn het stadsdeel, het projectbureau Zuidoostlob, de woningcorporaties,bewonersorganisaties, zorgaanbieders, projectontwikkelaars,de centrale stad en de maatschappelijke organisatiesdie bij de woonservicewijk betrokken zijn. Er moet duidelijkworden afgesproken hoe de communicatie er uit komt te zien.Juist omdat er zoveel partners zijn, is het verstandig om een uniformeuitstraling te hebben en te houden. Dat neemt niet wegdat elke partij via haar eigen kanalen en met haar eigen middelenhaar eigen doelgroepen informeert. Maar als er overkoe-24

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008pelende uitingen zijn, zoals dit plan van aanpak, gebeurt alles inéén herkenbare stijl.VerantwoordelijkhedenDe twee communicatie-adviseurs van het SpvE Holendrecht envan het stadsdeel spreken af hoe die stijl tot stand moet komen,wie er bij betrokken moet zijn en hoe hij bewaakt kan worden.Het is van belang dat alle partijen met elkaar in contact blijvenen elkaar laten weten welke uitingen op welk moment naarwelke groepen gaan. Uitgangspunten voor de samenwerkingzijn het voorkomen van dubbel werk en laten horen van eeneenduidig geluid naar buiten.4.7. VoortgangsbewakingDe komende twee jaar wordt de uitvoering van het plan vanaanpak op stadsdeelniveau eind 2009 en eind 2010 in beeldgebracht. Dat gebeurt in de vorm van voortgangsrapporten,die ook voor de stadsdeelraad geagendeerd worden. De eerstekeer gebeurt dat in het najaar 2009. Op basis van de conclusiesen aanbevelingen uit het rapport en naar aanleiding vannieuwe initiatieven en projecten wordt het plan herijkt en waarnodig uitgebreid met nieuwe maatregelen. De projectleiderwoonservicewijk Holendrecht zal deze voortgangsrapporten insamenwerking met de coördinatiegroep en de ambtelijke kerngroepopstellen. De voorstellen en adviezen voor wijzigingenen uitbreidingen legt zij/hij vervolgens voor aan de regiegroepZorg en Samenleven, de Wmo-adviesraad en zo nodig aan deOuderenadviesraad.Eind 2010 wordt besproken in hoever het plan van aanpakgerealiseerd is en of de woonservicewijk-initiatieven de daaropvolgende jaren nog centraal gecoördineerd moeten worden, enzo ja, door wie en op welke manier. Dan wordt ook besloten ofvoortzetting van de monitoring en coördinatie van de maatregelennodig is en wie daarvoor vervolgens de aangewezenorganisatie is (stadsdeel of anderen).Ook de centrale stad monitort de voortgang van de ontwikkelingvan de woonservicewijken en brengt daarover elk jaar eenvoortgangsrapport uit.4.8. FinanciënDe inrichting van de woonservicewijk betreft een breed programmaop basis van een samenwerkingsnetwerk. Er is er geenapart integraal budget beschikbaar voor de realisatie van dewoonservicewijkmaatregelen, behalve het stadsdeelbudgetvoor de procesondersteuning.Een integrale begroting voor alle woonservicewijk-maatregelenis om verschillende redenen niet mogelijk. Eén belangrijkereden is dat veel maatregelen en dus ook de begroting daarvoor,onderdeel uitmaken van een ander programma, zoals hetSPvE Holendrecht of met andere projectmiddelen (zoals hetOKC) of vanuit reguliere begrotingen bekostigd worden. Ookis de realisatie van veel van de servicewijk-eisen geen kwestievan geld, maar van keuzes maken en de wijze van ontwerpen(bijvoorbeeld bij de inrichting van de openbare ruimte en debouw van aanpasbare woningen): de toepassing van bepaaldewoonservicewijk-eisen kost geen extra geld als zij meteen in deplanvorming worden opgenomen. De betrokken partners zijnbovendien zelf verantwoordelijk voor een sluitende begrotingvan hun deelplannen; daarbij speelt rendabiliteit soms eenbelangrijke rol, met name bij de zorginitiatieven.En tot slot: een woonservicewijk is nooit af. Ook na afrondingvan de maatregelen uit dit plan van aanpak zullen er altijd vernieuwingen,bijstellingen en nieuwe accenten ontstaan en moeter op dat moment naar dekking worden gezocht. Daarvoor ishet van belang dat het concept ‘Woonservicewijk’ één van deuitgangspunten wordt voor de besteding van reguliere middelenen nieuwe projectmiddelen. Niet alleen van het stadsdeel,maar ook van de maatschappelijke partners.Kostendekking• Proceskosten: stadsdeel. Het stadsdeel stelt gedurende driejaar (2008 t/m 2010) per jaar een bedrag van 50.000,- beschikbaarvoor de inzet van een projectleider en een projectassistent,het organiseren van bijeenkomsten en publiciteit. Opbasis van de eindevaluatie in 2010 wordt bekeken of er ookna dat jaar een vorm van procesbegeleiding is en zo ja, inwelke omvang (voor het gehele concept of alleen voor bepaaldeclusters of initiatieven?) en vorm en door welke organisatiedeze begeleiding gefinancierd zou moeten worden.De communicatiekosten en kosten voor bewonersconsultatieworden met verschillende budgetten betaald. Vanuit hetstadsdeel betreft dat het budget voor de woonservicewijkenzoals hierboven beschreven, de wijkbudgetten en hetbudget voor het SPvE Holendrecht (waaraan de centrale stadmeebetaalt). Voor andere projecten zijn dat de budgettenvan de betreffende maatschappelijke partners, o.a. Cordaanen Stadgenoot (voor de Drechtplannen), GAZO (voor deGazoplannen).• Nieuwbouw en nieuwe buurtfuncties De Drecht: Dekkingdoor Stadgenoot, Cordaan, Gazo, apotheek en overigegebruikers/huurders. Het stadsdeel levert een financiëlebijdrage aan:a) het Ouderkindcentrum (via subsidies van de centrale stad enhet rijk en met subsidie voor opvoedingsondersteuning) en,bij bestuurlijke goedkeuring,b) de voorpostfunctie voor het loket Zorg en samenleven (dek-25

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008kingsvoorstel: de nieuwe stimuleringsmaatregel Woonservicewijk).• Initiatieven ‘Holendrecht voor elkaar’: Dekking door stadsdeel,woningbouwcorporaties en reguliere middelen vanmaatschappelijke organisaties. De financiering vanuit hetstadsdeel gebeurt via diverse subsidiestromen: subsidie inhet kader van de sociaal-maatschappelijke inzet Holendrecht,Wmo-waarderingssubsidie en het stadsdeelbudget voorbewonersinitiatieven.• Nieuwbouw en renovatie bestaande woningen: Dekking doorGREX SPvE Holendrecht, projectontwikkelaars, Stadgenooten Eigen Haard.• Openbare ruimte: GREX SPvE Holendrecht en stadsdeelmiddelenvoor het opknappen van de hoven in HolendrechtWest.26

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 20084.9. Planningoverzicht initiatieven woonservicewijkCluster Initiatief/maatregel 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 20153.1.1. Advies- en informatiefunctie XDe Drecht2. Zorg op afroep X X3. Huisvesting gezondh.centrum en initiatievenX X X X Xzoals nwe beweeggroepen en consultatiebureauvoor ouderen4. Verpleegunit/wijkziekenboeg X5. Buurtentree (steunpunt Stadgenoot) X X6. Huisvesting apotheek X7. Wijkrestaurant X8. Spreek- en kantoorruimten X9. Ouderkindcentrum X10. Overige ruimten X11. Dagopvang dement. ouderen X3.2.1. Een goede buur XVoor elkaar2. Zorgvrijwilligers X3. Wijkhuiskamer X4. Bewoners met pit X5. Welkomstproject X6. Zomerterras X X X7. Voorlichting mantelzorg buurtgr. X8. Workshops Diversity Joy X3.3.1. 70 x nieuwbouw Drecht XPassende woningen2. 72 x nwbouw oud winkelcentrum X3. 102 x nwbouw nw winkelcentrum X4. 66 nwbouw bij maatsch. cluster X5. 600 nwbouw bij AMC X X X6. Renovatie wibo’s De Drecht7. Onderzoek kleinsch. Woonvormen x3.4.1. Veiligheidsoverleg en –initiatieven X X X X X X X XOpenb. ruimte2. Schouw stationsgebied X3. Tijdelijk inrichtingsplan/ schouw X4. Verlaging Holendrechtdreef X X5. Ophoging hoven X X6. Herinrichting or bij de Drecht X7. Herinrichting or maatsch. cluster X8. Inrichting or nw winkelcentrum X9. Wandelroute langzame weggebruikers rondomXDe Drecht3.5.1. Sociaal-maatschappelijk cluster XOverige voorz.2. Maatschappelijke steunsystemen dementerendeXthuiswonende ouderen3. Klussendienst woningcorporaties X X27

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 200828

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Bijlage 1BegrippenlijstATALAmsterdamse Trombosedienst en ArtsenlaboratoriumDZSDienst Zorg en Samenleven van de gemeente AmsterdamGREXGrondexploitatieMSSMaatschappelijke steunsystemen voor zelfstandig wonendebewoners die extra zorg en ondersteuning nodig hebben.Professionele hulp- en dienstverleners kijken samen met de cliëntenhoe hun levenssituatie verbeterd kan worden en op welkegebieden zij extra ondersteuning nodig hebben. Uitgangspuntis ook hier de zelfredzaamheid, daarom is het opzetten vansteuncirkels een belangrijk onderdeel van deze methode. Dathoudt in dat bekeken wordt welke personen in de omgevingvan de cliënt iets kunnen bijdragen: buren, familie, vrienden.OKCOuderkindcentrum (zie verder bijlage projectblad nr. 3.1.9)Onplanbare 24uurs-zorgZorg die op afroep geleverd wordt aan mensen die zelfstandigwonen en die op niet van te voren planbare momenten zorgnodig hebben. Voorbeeld: een bewoner met een dwarslaesie,die naar de wc moet.Projectbureau ZuidoostlobHoort bij het ontwikkelingsbedrijf Amsterdam. Het projectbureaucoördineert in opdracht van de centrale stad (wethouderMaarten van Poelgeest) en stadsdeel Zuidoost (portefeuillehouderEls Verdonk) de stedenbouwkundige vernieuwingsingrepenin Holendrecht West, die onderdeel uitmaken van het StedenbouwkundigProgramma van Eisen (SPvE) voor Holendrecht.Het kader hiervoor is de inrichting van de Zuidas, waar het SPvEHolendrecht onderdeel van uitmaakt.RowoRolstoelgeschikte woningen. Het belangrijkste kenmerk vandeze woningen is dat ze geheel geschikt zijn voor mensen diezowel binnen- als buitenshuis aangewezen zijn op een rolstoel.De woningen zijn op de begane grond gelegen of met eenruime lift bereikbaar.SGOAStichting Gehandicapten Overleg AmsterdamSPvE HolendrechtStedenbouwkundig Programma van Eisen Holendrecht:gaat over alle stedenbouwkundige ingrepen die in Holendrechtvanuit het samenwerkingsverband centrale stad en stadsdeelplaatsvinden. Zie ook hierboven ‘Projectbureau Zuidoostlob’StimuleringsregelingVanaf 2008 krijgen stadsdelen gefaseerd middelen van deWoonservicewijken centrale stad overgeheveld om de ontwikkelingvan de woonservicewijken te stimuleren. Het is geen nieuwgeld, maar het geld dat vroeger als stedelijke bijdrage besteedwerd aan de exploitatie van de wibo-complexen. Het stadsdeelZO stelt eind 2009 een beleidsrichtlijn op voor besteding vandeze middelen.Wibo-woningenWoningen in een beschermde omgeving: aanpasbaar gebouwdewoningen die bij elkaar liggen in een cluster. Ze zijnzo gebouwd en gelegen dat ze de bewoners een gevoel vanbeschutting bieden. Wibo’s zijn in principe bedoeld voor ouderen.Zij bieden extra faciliteiten, zoals de aanwezigheid van eenvraagbaak en de mogelijkheid om deel te nemen aan sociaalrecreatieveactiviteiten.WijkziekenboegBedoeld voor tijdelijke verzorging van mensen met een acutezorgvraag. De huisartsen kunnen een beroep doen op deziekenboegbedden wanneer iemand tijdelijk en eventueel plotselingzorg nodig heeft die in de thuissituatie niet kan wordengeboden.Woningen met 24uurs-zorgWoningen voor mensen die aan bed gebonden zijn of om andereredenen niet meer de regie over hun eigen leven kunnenvoeren, maar wel zelfstandig willen blijven wonen.WoonservicewijkEen woonservicewijk is een normale buurt voor iedereen (meteen omvang van ongeveer 10.000 bewoners), waar een verhoogdzorg- en welzijnsniveau aanwezig is en waar bewoners,ondanks een grotere zorgvraag, zelfstandig kunnen blijvenwonen.29

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 200830

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Bijlage 2ProjectbladenDeelprojecten ‘Dienstencentrum De Drecht’ (paragraaf 3.1. plan van aanpak)Project 3.1.1TrekkerProjectopzet en -doelSamenwerkingKostenVoorwaardenEerste stappenAansluiting regulierPlanningAandachtspuntenAdvies- en informatieloket dienstencentrum De DrechtStadsdeel Zuidoost, Arno van den Hoeven, projectleider Zorg en Welzijn. E-mail: a.van.den.hoeven@zuidoost.amsterdam.nl, tel: 2525466Het project beoogt de realisatie van een centraal loket in de wijk Holendrecht waar bewonersterecht kunnen voor informatie advies en hulpverlening op het terrein van wonen, zorgen welzijn. Het loket wordt gesitueerd in de centrale hal van het dienstverleningscentrumvan De Drecht en krijgt een digitale verbinding met het loket Zorg en Samenleven in hetstadsdeelkantoor. Het ligt in de bedoeling op termijn een wijktafel Zorg en Welzijn achterhet loket te organiseren.1. Cordaan: inhoudelijke afstemming met de overige functies binnen het dienstencentrumDe Drecht; tijdelijke onderbrenging loket gedurende periode tot realisering nieuwbouw.2. Stadgenoot/Cordaan: ruimtelijke onderbrenging van het loket in de nieuwe Drecht3. Stadsdeel Zuidoost (loket Zorg en Samenleven): afstemming werkzaamheden tussen debeide loketten. Detachering medewerkers centrale loket bij wijkloket HolendrechtNog geen inzicht in huisvestings-, personeels- en organisatiekosten. Dekking dient te wordengevonden binnen de stimuleringsregeling Woonservicewijken Zuidoost (WSW). Begrotingwordt opgesteld door het loket Zorg en Samenleven.De stadsdeelraad dient akkoord te gaan met de nog uit te werken stimuleringsregelingWoonservicewijken Zuidoost1. Duidelijkheid creëren over onderbrenging loket in het huidige Drecht-wooncentrum2. Stimuleringsregeling Woonservicewijken (WSW) uitwerken.3. Begroting, werkwijze, takenpakket en samenwerking binnen het loket uitwerken.In het kader van de WMO is de realisatie van gemeentelijke WMO-loketten verplicht. Verderedoordecentralisatie van de loketten op wijkniveau past in het streven naar een bereikbareadvies en informatiefunctie voor de bewoners van Zuidoost en maakt onderdeel uit vande stedelijke criteria voor het inrichten van een woonservicewijk.Na goedkeuring van het Plan van Aanpak woonservicewijken en de stimuleringsregelingWSW in 2008 kan in principe in 2009 worden gestart.n.v.t.31

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Project 3.1.3TrekkerProjectopzet en -doelBeoogd resultaatSamenwerkingKostenVoorwaardenIntegraal gezondheidsaanbod voor kwetsbare oudere bewonersGAZOConcentreren van zorg in de Drecht. Het gezondheidscentrum zal op termijn naar deDrecht verhuizen. De insteek daarvan is dat de hele wijk meeprofiteert van de voorgestelde clustervan voorzieningen; de samenstelling van de wijk bepaalt het zorgaanbod. Door samenwerking inde zorgketen en specialisatie binnen de zorgverlening ontstaat een betere focus per specifiekekwetsbare doelgroepen, met name ouderen. Voorbeelden van concrete initiatieven zijn:- Ouderenspreekuur en eventueel consultatiebureau voor ouderen- Uitbreiding beweeggroepen voor ouderen: naast de bestaande mogelijkheden van Swazoom(Meer Bewegen voor ouderen en Linedance) nieuwe beweeggroepen onder begeleiding vaneen fysiotherapeut starten voor ouderen die wat meer beperkt zijn in hun bewegingen. Bijv. metmeer focus op valpreventie, het in stand houden van de ADL-zelfstandigheid middels functioneletraining en het in stand houden van sociale contacten.- Eén huisarts en één fysiotherapeut als vast aanspreekpunt voor de samenwerking met thuiszorg,fysiotherapie, ergotherapie, verpleeghuisartsen van Cordaan, pedicure, podoloog, de firma Vos(die steunkousen aanmeet op locatie) ATAL en het zorgpakket- Valpreventie: samenwerkingsverband tussen fysiotherapie, ergotherapie, podoloog en pedicureen versterking link naar valpreventiepoli in het AMC.- Triade voor demente ouderen door huisartsen van het gezondheidscentrum met zorgmanagersvanuit de thuiszorg.- Gespecialiseerde huisartsenzorg en POH (PraktijkOndersteunersHuisartsen) voor diagnostiekdementie, 24 uur bloeddrukmeten, ecg ritme controle, kleine chirurgie, stansbiopten.breed integraal zorgaanbod ook voor specifieke kwetsbare doelgroepGAZO-professionals, Cordaan, pedicure, thuiszorg, geriater AMC en diverse andere zorgaanbiedersOntstaan vooral voor overleg professionals en werving en het opzetten van nieuwe projecten enhet integreren ervan in het structurele zorgaanbod (zoals beweeggroepen voor ouderen). Hiervoorwordt nog naar financiële dekking gezocht. Wellicht kan dit worden betaald uit de begrotingspostzorgvernieuwing van de GAZO. Ook is een kostendekkende vergoeding voor de intensievere zorgvoor ouderen (zoals voor POH ouderenzorg) essentieel. Financieringsmogelijkheden zijn de zorgverzekeringen de WMO.- Haalbaarheidsonderzoek naar de verschillende initiatieven- Samenwerking ketenpartners zoveel mogelijk gewaarborgd door fysieke aanwezigheid in hetzelfdepand (bij nieuwbouw).- Onderzoek naar behoefte aan specifieke beweeggroepen (vervult dit aanbod een lacune?)- Het groepstarief moet de tijdsinvestering in de beweeggroepen voor ouderen volledig dekken,mensen moeten voldoende aanvullend verzekerd zijn om de vergoeding voor deze groepen tekrijgen.- De beweeggroep moet worden ingepast in het huidige beweegaanbod van Swazoom en eventueelandere aanbieders in de wijk.- Kwetsbare ouderen en valpreventie: zowel klanten als zorgverleners moeten de switch naar bemoeizorgkunnen maken.Eerste stappen- Aantrekken van passende samenwerkingspartners (zoals ergotherapie Gaasperdam;- Intensiveren en structureren van de samenwerking met fysiotherapie, apotheek, zorgpakket enATAL en de thuiszorg;- Samenwerking starten met verpleeghuisartsen van Cordaan.Vervolgens- Evalueren van casuïstieke ervaringen over valpreventie door huisartsen fysiotherapie en ergotherapie;- Verstevigen en uitbreiding goede samenwerking met geriater, diëtiste;- Eventueel starten met pilot POH geriatrie, mogelijkheden en vorm van consultatiebureau voorouderen onderzoeken.- Eventueel verder uitbreiden van het zorgaanbod binnen het gezondheidscentrum.- Kennis rondom mantelzorg versterken (door huisartsen)- Samenwerkingsafspraken m.b.t. beweeggroepen realiseren(door fysiotherapeuten)Aansluiting regulierAlle nieuwe projecten moeten bij succes ingebed worden in regulier aanbod en een link krijgenmet overig aanbod in de wijk (zoals de beweeggroepen van Swazoom, overig bestaand sportaanbode.d.Planning - Haalbaarheidsonderzoek beweeggroepen ouderen: begin 2009- Haalbaarheidsonderzoek consultatiebureau ouderen: hierover zal de werkgroep ouderen van deGAZO zich buigen. De eerste bijeenkomst is gepland in oktober 2008. Het zal zeker 6 maandenduren voordat daar een eindconclusie is bereikt.- Structuren samenwerkingsverbanden: Naar voortschrijdend inzicht afhankelijk van de wijzigingvan doelgroep (bijv. door nieuwe verpleegunit) tijdens het nieuwbouwproces.32

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Project 3.1.9TrekkerProjectopzet en -doelSamenwerkingKostenVoorwaardenEerste stappenAansluiting regulierPlanningOuderkindcentrumHet stadsdeel, sector MO, is regisseur van het Ouderkindcentrum; een manager OKC wordt op ditmoment geworvenIn het OKC werken verloskundigen, kraamverzorgenden, consultatiebureaus en aanbieders van opvoedingsondersteuningen ontwikkelingsstimulering samen. Alle kinderen die in Holendrecht ter wereldkomen en opgroeien, krijgen begeleiding via een OKC. Ouders met kinderen t/m de basisschoolleeftijdkunnen hier terecht met alle vragen die zij hebben over gezondheid, ontwikkeling en opvoeding.Het OKC zorgt ook voor afstemming tussen organisaties en instanties die gezondheidszorg,opvoedingsondersteuning en ontwikkelingsstimulering en hulp op indicatie bieden aan ouders enhun kinderen van -9 maanden tot 12 jaar. Het specifieke aanbod van het OKC Holendrecht is o.a. nogafhankelijk van stedelijke criteria die op dit moment voor OKC’s worden opgesteld. Doelstelling vanhet OKC is in elk geval om zo veel mogelijk ouders en kinderen bij het opgroeiproces te ondersteunenzodat zware problematiek en dus zware hulp voorkomen wordt.Een aantal partners is al aanwezig in het gezondheidscentrum (zoals het consultatiebureau). Door deuitbreiding van enkele ruimtes, die flexibel en/of multifunctioneel gebruikt kunnen worden, en doorgoede afspraken over inhoud en beheer te maken kan een volledig OKC in het verlengde van reedsgemaakte afspraken gerealiseerd worden en bij het gezondheidscentrum worden ondergebracht.Sommige van de hieronder genoemde partners zijn nu al fysiek aanwezig in het gezondheidscentrum.Het gezondheidscentrum vervult in de samenwerking een spilfunctie, o.a. vanuit de reeds aanwezigefuncties, zoals het consultatiebureau.Amsterdam Thuiszorg: Jeugdgezondheidszorg (consultatiebureau en opvoedondersteuning)GGD: schoolartsSwazoom: laagdrempelige opvoedondersteuningGGD Vangnet Jeugd: ondersteuning moeilijk bereikbare ouders, evt. coördinatie zorgBureau Jeugdzorg: screenen en intake indicatiesCigueña: verloskundige hulpNiet fysiek aanwezig maar wel samenwerking met: ACK-Zorgmaat KraamhulpVerder nog andere disciplines zoals scholen, huisartsen, maatschappelijk werk,fysiotherapeuten, GGZ, diëtisten die nu niet veel samenwerken conform intentieverklaring maar diezeker een belangrijke rol krijgen. Een aantal partners zal er niet permanent zijn, maar wel bijv. spreekuurhoudenDe kosten zijn nog niet bekend. Dekkingsmogelijkheden wel: stadsdeel (o.a. MIPSA- gelden voorwelzijnscomponent), centrale stad, stadsregio, rijk.Op stedelijk niveau wordt een convenant voor alle OKC’s ontwikkeld. Daarin komen de voorwaardente staan die van toepassing zijn voor de OKC-partners. Ook wordt gekeken naar huisvesting, ICT, communicatieen aanbod opvoedingsondersteuning en welke financiële bijdragen de partners zelf moetenleveren.Werving OKC-manager en met de GAZO bespreken hoe het OKC in het nieuwe gezondheidscentrumingepast moet worden en welke financiële consequenties dat heeft.Binnenkort besluit de stadsdeelraad over een plan waarin opvoedingsondersteuning, en dus deOKC’s, een belangrijk onderdeel van de zorgstructuur wordt.Het OKC kan gerealiseerd worden als de huisvesting gereed is, naar verwachting is dat in 2013 hetgeval.33

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Deelprojecten ‘Holendrecht voor elkaar’ (paragraaf 3.2. plan van aanpak)Project 3.2.1Een goede buurTrekker Stichting MaDi, Margot Weersma, telefoon 020-3141682, Denise Kempenaar, telefoon 020-3141603Projectopzet en -doel‘Een goede buur(t)’ is een project waarbij vrijwilligers uit Holendrecht gekoppeld worden aanouderen uit de buurt die in een sociaal isolement verkeren, om samen activiteiten te ondernemen.De medewerkers van MaDi komen in Holendrecht regelmatig oudere mensen tegen die ineen sociaal isolement verkeren en die steeds meer aan de kant komen te staan. Die vereenzamingkent niet alleen een persoonlijke tragiek, maar heeft ook een negatief effect op hetvermogen van mensen om zelfstandig te kunnen blijven functioneren en daarmee de dynamiekvan de samenleving.De ervaring leert dat eenzaamheid en isolement ook als kenmerk hebben dat men het lieverzo houdt in plaats van alles te ondernemen. Individueel iets doen om uit het isolement tekomen lukt niet meer, terwijl de mogelijkheden er vaak nog wel zijn. In de gevallen waarin cliëntenvan het ouderenwerk van MaDi onder begeleiding hun netwerk verbreden, leidt dit totvolle tevredenheid. Cliënten verbreden hun perspectief –ook op zelfstandig blijven wonenzodraze de stap hebben genomen om meer betrokken te raken bij de sociale omgeving.Maar ook andersom wint die sociale omgeving aan vitaliteit, zodra de kennis en ervaring vanouderen ten volle tot zijn recht komt.Daarom gaat Madi op zoek naar vrijwilligersgerelateerde activiteiten. En nieuwe vormen vanvrijwilligerswerk met en voor ouderen. MaDi Ouderenwerk wil het zogenaamde cliëntgebondenvrijwilligerswerk in Holendrecht ontwikkelen en faciliteren. Cliëntgebonden betekent datvan vrijwilligers niet wordt gevraagd om met ouderen “iets” te doen, maar dat hen gevraagdwordt om met een specifieke oudere (de buurman of buurvrouw) een bepaalde activiteit tedoen. En andersom verricht de oudere zo mogelijk activiteiten “om de hoek”. Dit kan zijnmeegaan naar het ziekenhuis, samen koffiedrinken of naar de markt. Ook samen boodschappendoen of een hobby uitoefenen. Uitgangspunt is dat de zelfstandig wonende ouderevanuit zijn of haar eigen situatie een netwerk opbouwt om zijn/haar zelfredzaamheid te vergroten.Dit draagt mede bij aan de bevordering van de sociale cohesie in Holendrecht.Het is de bedoeling dat ‘Een goede buur(t)’ een structureel initiatief wordt. Via het netwerkvan MaDi en de samenwerkingspartners wordt zowel gezocht naar vrijwilligers als naar ouderendie in een sociaal isolement verkeren. Na signalering gaat MaDi altijd op huisbezoek.De hulpvraag van de ouderen en de hulp die de vrijwilligers willen leveren wordt in kaartgebracht. Op basis daarvan wordt door een vrijwilligerscoördinator van MaDi een matchgemaakt tussen oudere en vrijwilliger. In het begin van het contact wordt door de coördinatorregelmatig contact opgenomen met zowel oudere als vrijwilliger, om te monitoren hoehet gaat. In de loop van de tijd wordt dit contact van de coördinator met de betrokkenenafgebouwd, naar uiteindelijk 1x per twee maanden. 1x per half jaar wordt een bijeenkomstgeorganiseerd met alle vrijwilligers, om ervaringen uit te wisselen en een thema behandelen.Tijdens de bijeenkomst kunnen bijvoorbeeld bepaalde problemen waar men tegenaan looptbesproken worden.SamenwerkingEr zijn twee belangrijke rollen van samenwerkingspartners: het signaleren van geïsoleerdeouderen en het aanbrengen van vrijwilligers. De onderstaande partners houden zich vooralmet de eerste rol bezig (het signaleren): wijkbeheerder corporatie Stadgenoot, wijkbeheerdercorporatie Eigen Haard, bewonerscommissie Holendrecht,Casemanagers Amsterdam Thuiszorg/Cordaan, De Meren.Onderstaande partners houden zich bezig met het aanbrengen van vrijwilligers: vrijwilligerscoördinatorHumanitas, medewerker Vrijwilligerssteunpunt ZOVergaderingen en bijeenkomsten zullen zoveel mogelijk in Holendrecht, in De Drecht plaatsvinden.Daarover vindt t.z.t. overleg plaats met Cordaan.34

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008KostenHet project gaat ongeveer 10.000,-- euro per jaar kosten. Nu wordt het gefinancierd vanuitde WMO als waarderingsubsidie ten behoeve van projectvoorbereiding. Van dit bedragwordt betaald:• salaris van de vrijwilligerscoördinator betaald (4 uur per week),• onkostenvergoeding vrijwilligers,• verzekering vrijwilligers• kosten voor folders en flyers• werving van vrijwilligers (plaatsen vacatures)VoorwaardenVanuit de samenwerkende organisaties is instemming en commitment nodig, met name voorde extra tijd die deelname aan dit project de verschillende professionals zal gaan kosten. BijMadi is dat al geregeld.Eerste stapAls eerste wordt contact gezocht met de samenwerkende organisaties en professionals omhen te informeren over het project en hun meewerking te verkrijgen. De eerste stappen zijnhiervoor gezet. Vervolgens zal in de buurt bekendheid worden gegeven aan het project,bijvoorbeeld door een uitleg tijdens bewonersavonden, door te folderen/flyeren of dooreen bericht in een bewonerskrant. Tevens wordt op die manier geprobeerd deelnemers tewerven. Vanaf het moment dat er deelnemers zijn gevonden (zowel vrijwilligers als ouderen),zal door de vrijwilligerscoördinator geprobeerd worden om ‘matches’ te maken.Aansluiting regulier In eerste instantie wordt aangesloten bij de huisbezoeken aan 75-plussers die nu reeds wordengedaan door ouderenconciërges van MaDi. De mogelijkheden om in contact te komenmet 65-plussers worden onderzocht.Aan ketenpartners wordt gevraagd mensen die te maken krijgen met eenzaamheidsproblematiek,actief te signaleren. Na signalering actief actie ondernemen d.m.v. huisbezoeken.PlanningEr is al een begin gemaakt. Aan het einde van 2008 moeten er minimaal 5 matches hebbenplaatsgevonden. Op basis van de resultaten van deze pilot wordt het project structureelvoortgezet.35

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Project 3.2.2Zorgvrijwilligers voor mensen met dementieTrekker Markant, Steunpunt Mantelzorg Amsterdam en Diemen, Mieke Zandee Tel. 020-886 88 00Projectopzet en -doelSamenwerkingKostenVoorwaardenEerste stapAansluiting regulierPlanningAandachtspuntenHet opzetten van een pool van 5 - 10 zorgvrijwilligers in de woonservicewijk Holendrechtter ondersteuning voor mantelzorgers die thuis zorgen voor een naaste (partner, ouder)metdementie. Doel: Meer kwaliteit van leven voor mensen met dementie en hun mantelzorger(s)door regelmatige overname van zorg en steun voor de mantelzorger en het aanbieden vanactiviteiten thuis die aansluiten op de beleving en belangstelling van de mens met dementie.VSZO (Vrijwilligers Steunpunt Zuidoost) (werven vrijwilligers)Casemanagement Amsterdam Thuiszorg- (signaleren, verwijzen)Alzheimer afdeling Amsterdam- (kennisoverdracht, voorlichting)MADI ouderenadviseurs – signaleren en verwijzenStadsdeel Amsterdam ZuidoostMarkant- koppelen, trainen en begeleiden van zorgvrijwilligersCordaan: voor het huren van ruimten in De Drecht voor bijeenkomsten en vergaderingenPersonele kosten: coördinator: 4 uur per week a € 60,- (bruto) per uur voor het opzetten,koppelen, begeleiden en trainen van 5 – 10 zorgvrijwilligersVoor 1 jaar 52 x € 240 = € 12.480. Dekking: stadsdeelsubsidieHuisvestingkosten in overleg met VSZO en andere samenwerkingspartners uit reguliere middelen.Activiteitenkosten in overleg met VSZO en andere samenwerkingspartners uit regulieremiddelen.- Beschikbare formatie en locatie- Financiering voor de hele coördinatie, training, begeleiding en inzet van de zorgvrijwilligers.Bijeenkomst samenwerkingspartners om te bepalen wat er vanuit de bestaande middelen opkorte termijn gerealiseerd kan worden, voorlopige rolverdeling en welke aanvullende middelennodig zijn. Markant zet deze eerste stap zetten.Directe aansluiting op bestaande werkwijzen van de genoemde organisaties en het LDP (LandelijkDementie Programma), Geriatrisch Netwerk AMCNajaar 2008 eerste bijeenkomst plannen met samenwerkende organisaties voor eerste concreteafspraken.Voorjaar 2009 pool van 5 – 10 zorgvrijwilligers die getraind zijn en kunnen worden ingezet inde woonservicewijk Holendrecht.Naast structurele inzet door zorgvrijwilligers dient er ook gekeken te worden naar de mogelijkhedenvoor incidentele inzet. (bv. avondje uit, begeleiding specialist)Met de genoemde samenwerkingspartners wordt z.s.m. contact opgenomen36

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Project 3.2.3Wijkhuiskamer HolendrechtTrekker Stichting IMpact Amsterdam. Contactpersoon: Lucille Wong Swiesan, 020 779 5901/0626973760, jcsanstar@hotmail.comProjectopzet en -doel Stichting IMpact organiseert samen met bewoners 4 bijeenkomsten in het najaar van 2008.Tijdens de bijeenkomsten vertellen verschillende volwassen buurtbewoners over hun leven.Daarnaast is er zang en dans door bewoners en treden enkele artiesten op. Kinderen uit dewijk zullen verschillende liedjes zingen en een kort toneelstukje opvoeren. Oudere kinderenhelpen mee met de presentatie. De bijeenkomsten worden afgesloten met een buffet.Voor de laatste bijeenkomst in december zal tevens de samenwerking worden gezocht metde afdeling Wijkcoördinatie, die van plan is om in die maand een feestelijke buurtborrel inHolendrecht te organiseren. Dan is er ook ruimte om deelplannen van de woonservicewijkonder de aandacht te brengen.De bijeenkomsten worden georganiseerd omdat zowel door bewoners als professionalswordt gesignaleerd dat er een gebrek aan samenhang is in de wijk. Bewoners leven in veelgevallen langs elkaar heen. Daardoor ondersteunen ze elkaar niet en corrigeren ze elkaarevenmin.De doelgroep voor de bijeenkomsten bestaat uit alle bewoners van Holendrecht, ongeachthun leeftijd, afkomst, etc. Ze zijn er vooral op gericht om jongeren met ouderen uit de wijk incontact te brengen middels de bijeenkomsten. De doelstelling is dat bewoners elkaar beterleren kennen en begrip krijgen voor hun buurtgenoten. Daarnaast is het een doelstelling omte inventariseren of in de buurt behoefte is aan meer van dergelijke bijeenkomsten in de toekomst,en zo ja welke vorm deze dan volgens bewoners zouden moeten hebben en wat bewonersaan die bijeenkomsten kunnen en willen bijdragen. Met dit project wordt geprobeerdeen begin te maken met het op gang brengen van een civil society in Holendrecht. Met civilsociety wordt een samenleving bedoeld waarin bewoners een grote mate van zelfredzaamheidhebben, mede doordat ze een goed sociaal netwerk hebben in de buurt. Bewonerskunnen elkaar hierdoor ondersteunen. Dit idee past binnen het thema ‘Holendrecht voorelkaar’, een van de programmalijnen van de Woonservicewijk.De bijeenkomsten zijn van september tot en met december, één keer per maand. Het is nunog niet duidelijk of, en zo ja hoe, er een vervolg zal zijn. Stichting IMpact heeft de intentieen de wil om in 2009 door te gaan met de Wijkhuiskamer, in samenwerking met bewoners uitHolendrecht. Dat kan zijn in de vorm van een permanente plek in de wijk (een echte ‘huiskamer’),maar het kan ook in de vorm van regelmatig terugkerende bijeenkomsten. Tijdens de4 bijeenkomsten in 2008 zal in ieder geval een inventarisatie gemaakt worden van wensen,ideeën en plannen van bewoners voor een vervolg op deze bijeenkomsten.SamenwerkingKostenAansluiting regulierPlanningStichting IMpact is de bedenker en organisator van de WijkHuiskamer. Tijdens de voorbereidingen uitvoering van de bijeenkomsten wordt samengewerkt met diverse bewoners.Een belangrijke partner is de bewonerscommissie van wooncentrum de Drecht. Zij denkenactief mee in de voorbereiding en stellen voor minimaal één van de vier bijeenkomsten hunrecreatiezaal ter beschikking. Bij de communicatie rondom de bijeenkomsten de medewerkingworden gevraagd van de scholen en van de wijkbeheerders van de twee corporaties inde wijk, Stadgenoot en Eigen Haard.Vergaderingen en bijeenkomsten zullen zoveel mogelijk in Holendrecht, in De Drecht plaatsvinden.Daarover vindt t.z.t. overleg plaats met Cordaan.De geraamde kosten voor de vier bijeenkomsten liggen op € 10.565 (o.a. voor catering,optredens). Deze kosten worden gedekt door stadsdeel Zuidoost, uit middelen beschikbaarvoor de sociaal maatschappelijke inzet in het kader van de Wijkaanpak Holendrecht.Het project draagt bij aan het versterken van de civil society in Holendrecht. Dit is niet alleeneen belangrijk onderdeel van de woonservicewijk, maar ook een van de kernbegrippen uitde nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo).De Wijkhuiskamer bijeenkomsten vinden maandelijks plaats, van september tot en met december2008. In het voorjaar van 2009 maakt stichting IMPact een verslag van de bijeenkomsten.Daarin komt een overzicht van alle geïnventariseerde wensen en ideeën van bewonersten aanzien van een vervolg van dergelijke bijeenkomsten in Holendrecht.37

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Project 3.2.4TrekkerProjectopzet en -doelBewoners met pit, Holendrechters zetten zich in voor hun buurtWoningcorporaties Stadgenoot en Eigen Haard. Contactpersoon is gebiedsregisseur Wonenvan Stadgenoot, Juan Krijnen: jkrijnen@stadgenoot.nl, tel. 020-5118106 en 06-55164231 envanuit Eigen Haard: medewerker Participatie Anky de KorneProfessionals die werken in Holendrecht en die in hun werk persoonlijkecontacten hebben met buurtbewoners gaan op zoek naar bewoners die hun talenten enpassies voor hun buurt(genoten) willen inzetten. Elke professional zoekt in de loop van enkelemaanden tussen de vijf en tien buurtbewoners. Voorwaarde is dat de professionals regelmatigpersoonlijk contact hebben met ‘hun’ bewoners (minimaal 1x per maand), bijvoorbeelddoordat ze hem of haar regelmatig tegenkomen en spreken tijdens het werk. Alle ‘bewonersmet pit’ komen op een lijst te staan, met naast hun contactgegevens hun specifieke passieof talent. Op basis van deze lijst wordt er door de groep professionals, die regelmatig bijelkaar komt (bijv. elke 2 maanden), gekeken of er verbindingen zijn te leggen tussen verschillende‘bewoners met pit’. Vervolgens worden deze bewoners gestimuleerd om met elkaareen project en/of een activiteit voor de buurt op te zetten. Een tweede doel is om binnen degroep ‘bewoners met pit’ een vaste pool op te zetten van mensen die nieuwe buurtgenotenwelkom heten, d.m.v. een kort bezoek aan huis (Meer hierover in het projectblad voor ‘hetwelkomstproject’). Naast het overleg van de professionals, wordt ook met regelmaat eenbijeenkomst van alle ‘bewoners met pit’ georganiseerd (bijv. twee keer per jaar). Tijdens dezebijeenkomstem, die een feestelijk karakter moeten hebben, kunnen ideeën voor de buurtmet elkaar besproken worden.Dit project is nuttig omdat het eraan kan bijdragen dat bewoners van Holendrecht meerbetrokken worden bij hun buurt, meer in contact komen met elkaar en hun nieuwe buren en/of buurt beter leren kennen. Hiermee voldoet het precies aan de gedachte van het thema‘Holendrecht voor elkaar’ van de Woonservicewijk. De doelgroep is alle bewoners van Holendrecht;iedereen kan ‘bewoner met pit’ worden, en iedereen kan profiteren van hun inspanningen.Voorwaarde voor het worden van ‘bewoner met pit’ is dat iemand de wil heeft omzich, samen met buurtgenoten, in te zetten voor de buurt.SamenwerkingDe doelstelling is om een structurele pool van ‘bewoners met pit’ op te zetten, die alle nieuwebewoners in de wijk welkom heten en daarnaast regelmatig activiteiten en projecten in debuurt doen, met en voor buurtgenoten. Het moet een groep worden die een centrale plekheeft in de wijk. Vrijwel alle buurtbewoners moeten op de hoogte zijn van het bestaan van degroep. Iedereen die dat wil moet kunnen toetreden tot de groep van ‘bewoners met pit’.De samenwerkingspartners bestaan uit de groep professionals en hetVrijwilligerssteunpunt Zuidoost (VSZO). De professionals hebben als rol dat ze ieder een aantalbewoners ‘scouten’ als ‘bewoner met pit’. Vervolgens blijven zij contact houden met dezebewoners, zodat ze hen kunnen blijven motiveren om actief te blijven en zodat ze ook signalenblijven ontvangen betreffende ideeën en ander nieuws uit de wijk. VSZO ondersteunt indit project op administratief gebied. Ze registreren alle ‘bewoners met pit’ en zorgen dat zijeen vrijwilligerscontract krijgen. Dit is belangrijk omdat dit de bewoners bijvoorbeeld helptom vrijwilligersvergoedingen te kunnen verantwoorden voor de Belastingsdienst. De professionalsdie tot nu toe meedoen, zijn tot nu toe: gebiedsregisseur Stadgenoot en medewerkerparticipatie Eigen Haard (trekkers), wijkbeheerder corporatie Eigen Haard, communitybuildervan Maazo, buurtregisseurs politie, directeur Holendrechtschool, een sociaal ondernemer,medewerker vrijwilligersteunpunt ZO.Vergaderingen en bijeenkomsten vinden zoveel mogelijk in De Drecht plaats. Daarover vindtt.z.t. overleg plaats met Cordaan.38

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008KostenVoorwaardenDe kosten zijn nu nog niet duidelijk, wel is zeker dat ze in tweeën zijn te verdelen:- Structureel: kosten voor het faciliteren van de bijeenkomsten van de professionals en desleutelfiguren, en mogelijke andere kosten. Deze kosten worden gedekt door de 2 woningcorporatiesin Holendrecht.- Incidenteel: kosten voor de activiteiten en projecten die door de sleutelfiguren wordengedaan. Deze kosten kunnen gedekt worden uit de bewonersbudgetten die het stadsdeeljaarlijks beschikbaar stelt, uit budgetten bij de twee woningcorporaties en uit middelen dieMaazo heeft voor het ondersteunen van bewonersinitiatieven.Commitment en inzet van de betrokken professionals en hun organisaties is een absolutevoorwaarde.Eerste stapDe eerste stap wordt een bijeenkomst met alle betrokken professionals, waar overeenstemmingbereikt moet worden over het definitieve projectplan voor ‘bewoners met pit’. De ‘trekker’van het project neemt het initiatief voor deze bijeenkomst.Aansluiting regulierHet project past binnen de ‘civil society’ gedachte, die onderdeel uitmaakt van de WMOen gaat uit van de kracht, de capaciteiten en de vraag van de bewoners. Het versterkt deonderlinge banden tussen buurtgenoten in een buurt (sociale cohesie) en zorgt ervoor datbewoners zich zelf inzetten om hun buurt mooier, levendiger en socialer te maken, in plaatsvan passief te wachten op inzet van overheid of andere professionele organisaties.Planning De eerste bijeenkomst met alle betrokken professionals vindt plaats in januari 2009.Nadat hier overeenstemming is bereikt over het definitieve projectplan, kan gestart wordenmet het werven van ‘bewoners met pit’. Dit is een belangrijke fase. Het gaat meer om dekwaliteit van de bewoners en het contact met hen, dan om de kwantiteit. Na ongeveer tweeënhalvemaand wordt deze fase afgesloten met een tweede bijeenkomst van de betrokkenprofessionals. Daar wordt een lijst van alle ‘bewoners met pit’ opgesteld. Tevens wordt daneen eerste bijeenkomst, waar alle ‘bewoners met pit’ voor worden uitgenodigd, inhoudelijkbesproken en voorbereid. Deze bijeenkomst wordt vervolgens elk half jaar herhaald. Samenmet de ‘Bewoners met pit’ worden plannen en acties in en voor de wijk gepland, die samenmet buurtgenoten uitgevoerd kunnen worden.AandachtspuntenHet is belangrijk dat de groep ‘bewoners met pit’ divers is van samenstelling, qua etniciteit,geslacht, leeftijd, exacte woonplek, etc. Het is met name wenselijk dat enkele sleutelfigurenuit de Afrikaanse doelgroep geworven worden, omdat een aanzienlijk deel van de wijkbewonerstot deze groep behoort, terwijl zij zich bij initiatieven of activiteiten in de wijk veelalafzijdig houdt.- Iedere bewoner van Holendrecht moet in principe zitting kunnen nemen in de groep van‘bewoners met pit’. Kwaliteit is echter wel een belangrijk criterium. Bewoners moeten zichecht willen inzetten voor en met hun buurtbewoners. Hoewel dus een selecte groep, moetde pool zichzelf geen privileges gaan toedichten.- De groep van bewoners met pit is geen actiegroep of bewonerscomité. Kritiek op (dewerkwijze van) het stadsdeel, corporaties of andere organisaties die actief zijn in de wijkis mogelijk, maar moet in de groep niet de boventoon gaan voeren. Daarvoor zijn anderekanalen.- De groep ‘bewoners met pit’ doet iets anders dan het Vrijwilligerssteunpunt Zuidoost. Degroep is namelijk puur gericht op één wijk, de activiteiten die men onderneemt hebbenéén hoofdthema (het verzilveren van hun capaciteiten voor de wijk), en de contacten tussende professionals en ‘bewoners met pit’ onderling zijn zeer persoonlijk.39

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Project 3.2.5WelkomstprojectTrekker Richard Knel, Communitybuilder Maazo. r.knel@maazo.nl, tel. 020-314 0710.Projectopzet en -doelSamenwerkingKostenVoorwaardenHet project past binnen het thema ‘omzien naar elkaar’ en richt zich heel duidelijk op hetversterken van de sociale banden in de wijk. Het houdt het volgende in: een groep bewoners,divers van samenstelling (qua leeftijd, etnische achtergrond, exacte woonplek, etc.), gaatalle nieuwe bewoners in de wijk welkom heten d.m.v. een bezoek aan huis. Daarbij wordt denieuwe buurtgenoot een bos bloemen en wat folders met informatie over de wijk overhandigd.Verder wordt de nieuwe buurtgenoot door het ‘welkomstcomité’ geïnformeerd over debuurt: wat er allemaal te doen is, handige tips, etc. Zo mogelijk wordt de nieuwe buurtgenootook uitgenodigd voor het eerstkomende buurtfeest of de eerstkomende activiteit. De groepactieve bewoners die in het welkomstcomité zitting neemt, worden geworven uit een poolvan actieve bewoners die in het kader van het project ‘Bewoners met pit’ worden geselecteerd.De twee projecten hebben dus een duidelijke link. Om het voor de actieve bewonersniet een te zware belasting te laten zijn zou het totale welkomstcomité uit circa tien bewonersmoeten bestaan. Bij elk bezoek aan huis zijn bij voorkeur 3 leden van het comité aanwezig. Zokunnen de taken enigszins verdeeld worden.Een specifieke doelgroep binnen het project vormen nieuwe wijkbewoners met een fysiekeof verstandelijke beperking. Zij worden door een medewerker van stichting MEE geholpenbij specifieke vragen over vrije tijdsactiviteiten, netwerkontwikkeling, wonen, werken, socialevoorzieningen en andere zaken die relevant zijn voor bewoners met beperkingen.De doelstelling en het beoogde resultaat zijn dat de sociale banden in de wijk versterktworden. Nieuwe bewoners leren direct enkele buurtgenoten kennen, en weten wat er in dewijk te doen is. Zo worden ze hopelijk gestimuleerd om meer sociale contacten in de wijk teonderhouden, en eventueel ook actief deel te nemen aan activiteiten. ‘Goed voorbeeld doetvolgen’. Het is bedoeld als een structureel project. Wanneer leden na verloop van tijd uit hetwelkomstcomité willen stappen, wordt hen gevraagd zelf een vervanger uit de buurt aan tedragen. Zo kan het comité blijven voortbestaan.In feite zijn de samenwerkingspartners uit ‘bewoners met pit’ ook in dit project belangrijkepartners. Zij houden immers het contact met de pool van actieve bewoners, dus ook metdiegenen van hen die in het welkomstcomité zitting gaan nemen. Gebiedsregisseur Wonenvan Stadgenoot en medewerker Participatie van Eigen Haard (trekkers), communitybuildervan Maazo, buurtregisseurs politie, directeur Holendrechtschool, een sociaal ondernemer,medewerker vrijwilligersteunpunt ZO. Het Vrijwilligersteunpunt Zuidoost (VSZO) ondersteuntnet als bij het project ‘bewoners met pit’ op organisatorisch vlak.De corporaties hebben in dit welkomstproject een extra belangrijke rol. Zij moeten in deeerste plaats gegevens ter beschikking stellen over nieuwe huurders en over woningen die zeverkocht hebben. Daarnaast financieren ze het project (zie hieronder).Een andere belangrijke samenwerkingspartner is stichting MEE die een wegwijsfunctie vervultvoor mensen met beperkingen. Een medewerker van MEE versterkt het welkomstcomité enhelpt mensen met een beperking bij hun introductie in de wijk en in het stadsdeel.Vergaderingen en bijeenkomsten zullen zoveel mogelijk in Holendrecht, in De Drecht plaatsvinden.Daarover vindt t.z.t. overleg plaats met Cordaan.De beperkte kosten voor dit project gaan zitten in de bos bloemen die aan elke nieuwe bewonerwordt overhandigd. De raming daarvoor is 10 a 15 euro per nieuwe bewoner/huishouden.In totaal zal dit dus gaan om enkele duizenden euro’s per jaar. De kosten worden gedektdoor de corporaties, verdeeld naar rato van het aantal nieuwe bewoners dat ze in een jaarhebben. Daarnaast is het wenselijk dat de bewoners die actief worden voor het welkomstcomitéeen vrijwilligersvergoeding ontvangen voor hun geleverde inspanningen. Voor dezekosten moet nog naar dekking worden gezocht.Een belangrijke voorwaarde is het commitment van alle betrokken professionals en hunorganisaties. Daarnaast is een voorwaarde dat het project ‘bewoners met pit’ succesvol wordtopgestart. Het welkomstproject is namelijk direct gekoppeld aan ‘bewoners met pit’.40

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Eerste stapAansluiting regulierPlanningDe eerste stap is het werven van leden van het welkomstcomité vanuit de pool actieve bewonersdie ontstaat in het project ‘bewoners met pit’. Bij de uitnodiging aan alle bewoners dieaanwezig zullen zijn bij de eerste bijeenkomst i.h.k.v. ‘bewoners met pit’ moet al een uitlegzitten over het welkomstcomité. Tijdens de bijeenkomst kan dan met de bewoners over ditproject gepraat worden, en hopelijk bieden zich dan leden voor het comité aan. De trekkervan dit project, de Communitybuilder van Maazo, is degene die de regie voert over hetwerven van de leden van het comité. Hij is ook degene die daarna de coördinatie over hetproject houdt.Het past geheel binnen het thema civil society, versterking van de sociale cohesie. Het pastniet alleen binnen het Plan van Aanpak voor de Woonservicewijk Holendrecht, maar door deaandacht voor het versterken van de sociale cohesie ook binnen het Wijkactieprogrammavoor Holendrecht-West, dat zich richt op het verbeteren van het volgende schrappen ‘deleefbaarheid in’ de wijk.Het projectplan wordt met de samenwerkingspartners besproken, gelijktijdig met het besprekenvan het plan voor ‘bewoners met pit’. Deze bespreking zal begin januari 2009 plaatsvinden.De werving van de leden van het welkomstcomité moet plaatsvinden tijdens de eerstebijeenkomst i.h.k.v. ‘bewoners met pit’. Spoedig daarna kan met de uitvoering van het projectbegonnen worden.41

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Project 3.2.6TrekkerProjectopzet en -doelZomerterras HolendrechtStichting Maatschappijopbouw Zuidoost (Maazo).Contactpersonen: Richard Knel (r.knel@maazo.nl), Haydee Kenswil (h.kenswil@maazo.nl), tel:020 3140710.Maazo organiseert elke zomer in Holendrecht een ‘Zomerterras’. Op een aantal dagen gaatmen langs in de wijk met een aantal tafels en stoelen. Per dag wordt in verschillende hovenvoor enkele uren een terras opgebouwd, met gratis koffie, thee en fris en koek en ijs. Allebewoners uit de betreffende hoven worden uitgenodigd om aan te schuiven. Een of meerdereCommunity Builders van Maazo zijn aanwezig, net als beheerders van de corporaties eniemand van het Wijksteunpunt Wonen.Het project is opgestart om bewoners met elkaar te laten kennismaken en in gesprek te brengen.De signalen uit de wijk geven namelijk aan dat er momenteel weinig onderling contactis tussen bewoners. Met dit project wordt geprobeerd een begin te maken met het op gangbrengen van een ‘civil society’ in Holendrecht. Met civil society wordt een samenleving bedoeldwaarin bewoners een grote mate van zelfredzaamheid hebben, mede doordat ze eengoed sociaal netwerk hebben in de buurt. Bewoners kunnen elkaar hierdoor ondersteunen.Wanneer in de toekomst blijkt dat de onderlinge contacten tussen bewoners in Holendrechttoenemen, kan men besluiten om het ‘kennismaken met elkaar’ niet langer het hoofddoelvan het zomerterras te laten zijn. In dat geval kan een ander thema gekozen worden, dat temaken heeft met het wonen in de wijk.SamenwerkingKostenAansluiting regulierHet Zomerterras wordt opgezet en begeleid door één of meerdere Community Builders vanMaazo. Voor de ondersteuning wordt gezocht naar enkele bewoners die als vrijwilliger willenfungeren. Het project heeft voor het eerst plaatsgevonden in augustus 2008.De beheerders van de twee corporaties in Holendrecht West, Stadgenoot en Eigen Haard,werken mee aan het project. Zij zijn, net als de Community Builders van Maazo, aanwezigbij het Zomerterras. Ze zullen mensen te woord staan, en zo nodig bewoners met elkaar incontact brengen. Ook is iemand van het Wijksteunpunt Wonen van Maazo aanwezig.De kosten voor het Zomerterras in 2008 bedroegen ongeveer 3000 euro. Deze kosten werdendoor Maazo, Stadgenoot en Eigen Haard. Per jaar zal door Maazo gekeken worden hoede kosten voor het zomerterras gedekt kunnen worden.Het project past binnen het reguliere takenpakket van Maazo: het uitbreiden van het netwerkin de buurt, en het leggen van verbindingen tussen bewoners. Hiermee wordt bijgedragenaan het versterken van de civil society, wat een van de kernpunten is uit de nieuwe Wet MaatschappelijkeOndersteuning (WMO).42

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Project 3.2.7TrekkerProjectopzet en -doelSamenwerkingKostenVoorwaardenEerste stappenAansluiting regulierPlanningBuurtgerichte voorlichtingen over mantelzorgMarkant, Steunpunt Mantelzorg. Contactpersoon Mieke ZandeeDriemaandelijkse voorlichtingen over mantelzorg aan bewoners in de woonservicewijk viabuurthuizen, lokale media en buurtkranten aan bewoners in aansluiting op lopende activiteiten.Doel: Verminderen van het risico op en voorkomen van overbelasting van mantelzorgers.Door regelmatige voorlichting herkennen bewoners zich als mantelzorger en weten waarwelke ondersteuning en hulp voor mantelzorgers wordt gebodenMAAZO: contacten met sleutelfiguren van migrantenorganisaties.Buurtverenigingen: contacten met bewonersgroepenKerken van verschillende groeperingen/ culturenDekking: reguliere middelen Markant en betrokken buurtverenigingen en groeperingenGoedkeuring binnen eigen organisatieContacten leggen met MAAZO en contactpersonen van bewonersgroepen, buurtverenigingenen bewonersgroepen in de woonservicewijk HolendrechtVoorlichtingen zullen plaatsvinden in bestaande overleggen/ bijeenkomsten van genoemdemogelijke samenwerkingspartnersEind 2008: inventarisatie en kennismaking met contactpersonen en sleutelfiguren van verschillendegroeperingen in de woonservicewijk Holendrecht. Er staan voor 2009 vier voorlichtingengepland.43

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Deelprojecten‘Toegankelijke en veilige openbare ruimte’ (paragraaf 3.4. plan van aanpak)Project 3.4.4.TrekkerProjectopzet en -doelGroot onderhoud harde hoven Holendrecht-WestStadsdeel Zuidoost, Sector Wijkbeheer. Uitvoering afdeling Projecten in opdracht van BOR.Projectleider Ramon O’Bryan, tel 020 – 2525 000In 2008 wordt groot onderhoud uitgevoerd Holendrecht West (harde hoven). Het projectdraagt bij aan de doelstelling: Een schone, hele en goed te onderhouden woonomgeving.Verbetering van de sociale veiligheid en een betere toegankelijkheid zijn belangrijke doelstellingenvan de opknapbeurt.SamenwerkingKostenVoorwaardenwoningcorporaties, bewoners en andere betrokkenen in de wijk.De projectkosten worden gedekt met stadsdeelmiddelen (Fonds ‘Groot onderhoud’ en subsidievereveningsfonds 1e verstrating)n.v.t.Eerste stap De eerste stap is al in 2007 gezet door informatie- en inspraakavonden te organiseren. d.Bewoners worden schriftelijk geïnformeerd over de uitvoering in 2008/2009Aansluiting regulierHet project valt onder de normering Schoon en heel van het Meerjarenprogramma grootonderhoud 2007-2012 Stadsdeel ZO.Planning Uitvoering in 2008 en 2009.Aandachtspuntengeen44

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Bijlage 3SamenwerkingsconvenantConvenant Woonservicewijk Holendrecht[De ondertekening van het convenant vindt begin februari 2009 plaats]De ondergetekenden:1. de Gemeente Amsterdam (Stadsdeel Zuidoost), rechtsgeldig vertegenwoordigd door de stadsdeelsecretaris, handelende teruitvoering van het besluit van het dagelijks bestuur d.d. nr. …2. de gemeente Amsterdam als mede-opdrachtgever van het Stedenbouwkundige Programma van Eisen (SpvE) Holendrecht,rechtsgeldig vertegenwoordigd door ….3. Cordaan, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer W. Schoonhoven, regiodirecteur4. Gezondheidscentra Zuidoost, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer W. Hoogervorst, directeur5. Woningbouwvereniging Stadgenoot, rechtsgeldig vertegenwoordigd door […..]6. Woningstichting Eigen Haard, rechtsgeldig vertegenwoordigd door […..]7. Apotheek Holendrecht, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer F. de Ligt8. Stichting Madi (Maatschappelijke Dienstverlening Zuidoost), rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw J. Hooi, directeur9. Stichting Maazo, rechtsgeldig vertegenwoordigd door …, directeur [….]10. Stichting Markant, rechtsgeldig vertegenwoordigd door […]11. Stichting Impact, rechtsgeldig vertegenwoordigd door […..]Hierna ook gezamenlijk aan te duiden als “Partijen woonservicewijk Holendrecht”.In aanmerking nemende dat:• het doel van de woonservicewijk is dat mensen, ook met een bijzondere zorgvraag, zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijvenwonen in hun normale, vertrouwde omgeving en er voldoende voorzieningen aanwezig zijn die maatschappelijk isolement enuitval van bewoners voorkomen;• het gaat om álle wijkbewoners, met bijzondere aandacht voor ouderen en mensen met een beperking;• alle partijen betrokken zijn bij zorg- en maatschappelijke dienstverlening aan en/of huisvesting van bewoners van de wijk Holendrecht;• partijen de krachten willen bundelen om een gezamenlijk geïntegreerd plan van aanpak voor de woonservicewijk Holendrechtuit te voeren.45

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 2008Komen het volgende overeen:1. Doel convenantPartijen spreken af om in onderlinge samenwerking initiatievenen maatregelen voor Holendrecht te ontwikkelen en uit te voeren,conform de inhoud van het plan van aanpak ‘WoonservicewijkHolendrecht’ en de bijhorende projectbladen. Het doel vandeze samenwerking en de plannen is dat alle bewoners, in hetbijzonder ouderen en mensen met een beperking, beschikkenover adequate huisvesting en welzijns- en zorgvoorzieningen ineen veilige omgeving, zodat zij zo lang mogelijk en zo zelfstandigmogelijk kunnen wonen en actief deel kunnen nemen aande maatschappij.2. UitgangspuntenDe samenwerking vindt plaats op basis van de inhoudelijkeen procesmatige uitgangspunten die in het plan van aanpak“Woonservicewijk Holendrecht” zijn geformuleerd. De partijen:• delen de definitie van de woonservicewijk, zoals die in hoofdstuk2 van het plan van aanpak is geformuleerd.• gaan ermee akkoord dat het plan van aanpak en het voorliggendeconvenant de basis is voor de inrichting van de woonservicewijkHolendrecht en daarmee voor de gezamenlijkesamenwerking.• conformeren zich door ondertekening van dit samenwerkingsconvenantaan het plan van aanpak en aan de daarinaangegeven rollen en verantwoordelijkheden bij de uitvoeringvan de individuele deelprojecten.• conformeren zich aan de stedelijke criteria voor woonservicewijkenen zorgen voor de toepassing ervan in de deelprojectenwaarvoor zij verantwoordelijk zijn.• zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering, de resultaten ende werkwijze van de deelprojecten en voor het betrekken vanbewoners bij de voorbereiding en uitvoering ervan.• zijn bereid om bewoners zo optimaal mogelijk bij de planvormingen uitvoering van de maatregelen te betrekken,conform de uitgangspunten die daarvoor in het plan vanaanpak zijn geformuleerd.• zetten eigen middelen en diensten in het kader van dewoonservicewijk zo veel mogelijk in onderlinge samenhangen afstemming met andere plannen in.• leveren een bijdrage aan aanvullingen en uitbreidingentijdens de uitvoering van het plan van aanpak.3. Samenwerkingsafspraken• Alle partijen nemen de trekkersrol op zich voor de deelprojectendie op hun naam in het plan van aanpak en in debijhorende projectbladen staan beschreven.• Zorginstellingen en welzijnsinstellingen werken zoveel mogelijksamen om het netwerk van diensten en eerstelijnsvoorzieningenverder uit te breiden en beschikbaar te maken/tehouden voor alle bewoners uit de buurt, met een laagdrempeligetoegang en een interculturele dienstverlening.• De twee woningbouwcorporaties Eigen Haard en Stadgenootleveren een bijdrage aan de woonservicewijk doormedewerking aan maatschappelijke projecten te leveren(al dan niet als trekkers), renovatieprojecten te organiseren(Stadgenoot) en mee te werken aan levensloopbestendigenieuwbouwwoningen en loongerelateerde woonconceptenvoor specifieke doelgroepen.• Woningbouwcorporatie Stadgenoot, zorginstellingen enwelzijnsorganisaties werken nauw samen aan de realisatie vaneen nieuw dienstencentrum als hart van de woonservicewijkHolendrecht.• Welzijns- en andere sociaal-maatschappelijke organisatiesondersteunen bewoners bij het realiseren van meer onderlingebewonerscontacten, -uitwisseling en –hulp en richtendaarop ook hun reguliere werkwijzen in.• Ontwerpers en beheerders van de openbare ruimte houdenbij het ontwerp, de inrichting en het beheer van de openbareruimte rekening met de woonservicewijk-eisen die het gebruikvan de openbare ruimte met name voor minder validebewoners makkelijk, toegankelijk, veilig en prettig maken.• Partijen spannen zich in om de uitvoering van de deelprojecten(waarvoor zij al dan niet gezamenlijk verantwoordelijkzijn) conform de uitgangspunten en planning uit te voerendie in het plan van aanpak en in de bijhorende projectbladenbeschreven staat.• Partijen gaan akkoord met de organisatiestructuur die in hetplan van aanpak in hoofdstuk 4 beschreven staat, nemendeel aan de betreffende overleggremia en leveren een bijdrageaan de voortgangsbewaking, de onderlinge communicatieen de publiciteit.• Het stadsdeel faciliteert de totstandkoming van de woonservicewijkdoor de aanstelling van een projectleider t/m 2010die voor de coördinatie van alle woonservicewijk-maatregelenzorgt. Het stadsdeel voert niet de regie over de afzonderlijkemaatregelen en plannen.5. KostenDe partijen zijn zelf verantwoordelijk voor de kostendekking vande deelprojecten waarvoor zij de trekker zijn.De werkzaamheden ten aanzien van de uitvoering van ditconvenant worden door de eigen organisaties van de betrokkenpartijen verricht. Uitzondering op deze regel is slechts mogelijkindien bepaalde werkzaamheden uitzonderlijk van omvang zijnen na nadrukkelijke toestemming van de betreffende partijen.6. GeschillenregelingDeze overeenkomst wordt aangegaan naar Nederlands recht.Alle geschillen voortvloeiende uit deze overeenkomst wordenvoorgelegd aan de daartoe bevoegde rechter te Amsterdam.7. DuurDeze overeenkomst wordt voorlopig aangegaan voor deperiode van januari 2009 tot januari 2011. Vóór het einde vande looptijd evalueert de coördinatiegroep WoonservicewijkHolendrecht het convenant en adviseert over een eventuele(gewijzigde) voorzetting na afloop van de looptijd.46

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 200847

Plan van aanpak ‘Woonservicewijk Holendrecht: comfortabel en zorgeloos wonen’, november 200848