Oktober 2011 - Twentevisie

Onafhankelijk magazine voor ondernemend Twente | Nr. 8 oktober 201108 | Han Morskieft pleit voor betere profilering creatieve sector in Twente:“Je hoeft niet naar het westen,hier gebeurt het ook”14 | Zorgpunt aanjager verandering in de zorg30 | Loohuis Installatiegroep groei door overnames42 | Begroting Heracles Almelo pappen en nathouden

een Friese blik ziet datu naast onder nemergewoon mens benteen Friese bliku naast onder ngewoon mensSinds 2002 heeft Friesland Bank een vestiging in Enschede. We zijn gehuisvest in eenprachtige villa van een voormalig Twents textielgeslacht. Het pand straalt de huiselijkesfeer uit die wij graag in onze dienstverlening naar voren willen brengen. Een sfeer dievertrouwdheid, betrouwbaarheid en ontvankelijkheid uitstraalt.Privé en zakelijk moet je gescheiden houden. Maar financieel gezien lopen die tweetoch vaak door elkaar. Zeker als u ondernemer bent. Wilt u privé en zakelijk optimaalbij elkaar laten aansluiten, dan is daar een nuchter en eerlijk advies voor nodig. Metoog voor de ondernemer én de mens. Een advies dat alle aspecten en mogelijkescenario’s meeneemt. Zeg maar: een Fries advies. frieslandbank.nlDe medewerkers zijn in alle bescheidenheid trots op Friesland Bank en dit vormt debasis voor de oprecht betrokken klantbediening. Dit maakt bankieren bij Friesland Banktot een plezierige beleving. Ik nodig u van harte uit om dit persoonlijk te ervaren.De medewerkers zijn in alle bescheidenhbasis voor de oprecht betrokken klantbetot een plezierige beleving. Ik nodig u vaPrivé Privé en en zakelijk moet moet je gescheiden je houden. Maar Maar financieel gezien lopen lopen die die twee tweetoch toch vaak vaak door door elkaar. Zeker Zeker als als u ondernemer u bent. bent. Wilt Wilt u privé u privé en en zakelijk optimaalbij bij elkaar laten laten aansluiten, dan dan is daar is daar een een nuchter en en eerlijk advies voor voor nodig. Met Metoog oog voor voor de ondernemer én én de de mens. mens. Een Een advies dat dat alle alle aspecten en en mogelijkescenario’s meeneemt. Zeg Zeg maar: maar: een een Fries Fries advies. frieslandbank.nlSinds Sinds 2002 2002 heeft heeft Friesland Bank Bank een een vestiging in Enschede. in We We zijn zijn gehuisvest in een in eenprachtige villa villa van van een een voormalig Twents textielgeslacht. Het Het pand pand straalt de de huiselijkesfeer sfeer uit uit die die wij wij graag graag in onze in onze dienstverlening naar naar voren voren willen willen brengen. Een Een sfeer sfeer die dievertrouwdheid, betrouwbaarheid en en ontvankelijkheid uitstraalt.read advertentie Twentevisie.indd 1Friesland Bank, M.H. Tromplaan 52, 7513 AB Enschede, telefoon (053) 488 51 16André te Lintelo, directeur Enschedeziet datemer ookbentFriesland Bank, M.H. Tromplaan 52, 7513André te Lintelo, directeur Enschede

De medewerkers zijn in alle bescheidenhbasis voor de oprecht betrokken klantbetot een plezierige beleving. Ik nodig u vaziet datnemer ookbentAndré te Lintelo, directeur EnschedeDe De medewerkers zijn zijn in alle in alle bescheidenheid trots trots op op Friesland Bank Bank en en dit dit vormt vormt de debasis basis voor voor de de oprecht betrokken klantbediening. Dit Dit maakt bankieren bij bij Friesland Bank Banktot tot een een plezierige beleving. Ik nodig Ik nodig u van u van harte harte uit uit om om dit dit persoonlijk te te ervaren.André te Lintelo, directeur Enschedeeen Friese blik ziet datu naast onder nemergewoon mens bentSinds 2002 heeft Friesland Bank een vestiging in Enschede. We zijn gehuisvest in eenprachtige villa van een voormalig Twents textielgeslacht. Het pand straalt de huiselijkesfeer uit die wij graag in onze dienstverlening naar voren willen brengen. Een sfeer dievertrouwdheid, betrouwbaarheid en ontvankelijkheid uitstraalt.bij elkaar laten aansluiten, dan is daar een nuchter en eerlijk advies voor nodig. Metoog voor de ondernemer én de mens. Een advies dat alle aspecten en mogelijkescenario’s meeneemt. Zeg maar: een Fries advies. frieslandbank.nlPrivé en zakelijk moet je gescheiden houden. Maar financieel gezien lopen die tweetoch vaak door elkaar. Zeker als u ondernemer bent. Wilt u privé en zakelijk optimaalPrivé en zakelijk moet je gescheiden houden. Maar financieel gezien lopen die tweetoch vaak door elkaar. Zeker als u ondernemer bent. Wilt u privé en zakelijk optimaalbij elkaar laten aansluiten, dan is daar een nuchter en eerlijk advies voor nodig. Metoog voor de ondernemer én de mens. Een advies dat alle aspecten en mogelijkescenario’s meeneemt. Zeg maar: een Fries advies. frieslandbank.nlFriesland Bank, M.H. Tromplaan 52, 7513Sinds 2002 heeft Friesland Bank een vestiging in Enschede. We zijn gehuisvest in eenprachtige villa van een voormalig Twents textielgeslacht. Het pand straalt de huiselijkesfeer uit die wij graag in onze dienstverlening naar voren willen brengen. Een sfeer dievertrouwdheid, betrouwbaarheid en ontvankelijkheid uitstraalt.een Friese bliku naast onder ngewoon mensFriesland Bank, Bank, M.H. M.H. Tromplaan 52, 52, 7513 7513 AB AB Enschede, telefoon (053) (053) 488 488 51 16 51 16read advertentie Twentevisie.indd 1

inhoud | OKTOBER 2011Inhoud34 | Drie broers Huzink nemen deelaan Dakar“Je stapt veel makkelijker bij een nieuwe klantnaar binnen als je bekend bent. Zeker als zeweten dat je Dakar hebt gereden.” Aldus de broersRichard, Ewald en Gert Huzink van het Almelosemetaalrecyclingbedrijf Riwald, die in januari meedoenmet de Dakar Rally. Daarnaast is het de idealemogelijkheid om als rallyrijder grenzen te verleggen.Twentevisie07 | Twentevisie MasterclassMet Leen Zevenbergen en Menno Lanting.08 | Han MorskiefAls eigenaar van het gelijknamige ontwerpbureau uit Enter wilhij de creatieve sector in Twente op de kaart zetten.14 | Arjan HoopDe directeur van Zorgpunt over zijn visie op zorg.18 | Watson-Marlow BredelWereldmarktleider in slangenpompen zit in Delden.22 | Freerk FaberDe WTC Twente Export Award geeft een ‘boost’ aan de winnaar.29 | Dick TheisensDe directeur ziet zijn opleidingsbedrijf Symbol hard groeien.30 | Ben KuipersLoohuis Installatietechniek wil groeien.42 | Het huishoudboekje van Heracles AlmeloDe jaarlijkse update van Eddy van der Ley in gesprek met Nico-Jan Hoogma.Columns16 | Juridisch Gezien41 | Financieel AccentRubrieken07 | Commentaar Jan Medendorp20 | Personeelstransacties24 | Beeldverslag Memphis33 | Beursanalyse door en met ABN AMRO36 | Te Gast bij38 | Onroerend goed transacties40 | Nieuws en Feiten55 | IKTelgidsColofon Twentevisie Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalenopgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De opnames vinden maandelijks op dinsdag plaats, onder meer in de Hatrans Lounge vanDe Grolsch Veste in Enschede. Uitgever Twentevisie b.v., Getfertsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4329992, E-mail:info@twentevisie.nl Website:www.twentevisie.nl. Directie Mario Hannink Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Anno Oude Engberink (eindredactie), Eric Brinkhorst (fotografie)Advertentie-exploitatie Twentevisie bv, Angelica van Veen, Telefoon 053 - 484 23 35 , Fax 053 - 432 99 92, E-mail: info@twentevisie.nl Vormgeving TerZake reclame communicatie internet, HengeloDruk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © Twentevisie bv4 Twentevisie 08/2011

OKTOBER 2011 | inhoud60 | SensataSensata Almelo - met directeur Geert Braaksma - isbij het grote publiek amper bekend, maar men beseftniet dat in elke auto tientallen systemen zitten diein Almelo zijn ontwikkeld. Ook veel huishoudelijkeapparaten worden door Sensata-producten beschermdtegen oververhitting. Het totale concern produceert(in landen met lagere lonen) één miljard sensors encontrols, vaak voor nog een 10 dollarcent per stuk.Industriële Kring Twente62 | Power PackerAlleen door de problemen bij Saab en de naweeën van de Tsunami is bijdeze toeleverancier voor de automobielindustrie de omzet nog niet ophet oude niveau.64 | Modern leiderschapJeroen Versteeg, CEO van Sogeti Nederland, en Ivo Matser, CEO vanTSM Business School, laten hun licht schijnen op modern leiderschap.67 | Cirex verslaat de ChinezenDe verloren was-gieterij Cirex weet orders voor de neus van China wegte kapen.68 | Jan WestendorpOud-burgemeester Jan Westendorp wist het bijna failliete Losser weerfinancieel gezond te maken.New Business Twente45 | De impact van social mediaMenno Lanting, strategisch innovator en schrijver van Connect, Managementboekvan het Jaar: “Social media hebben niks te maken met marketing.”Columns59 | Herman SpenkelinkRubrieken69 | Scope70 | Twente AgendaVIT50 | Een halve eeuw UTDeze maanden viert de Universiteit Twente (zoals de THTinmiddels was gaan heten) haar 50-jarig bestaan.51 | Kees van AstUT als stimulator van de economie.52 | Venture Lab TwenteUT helpt ook bij bedrijfskundige vragen.53 | Patrick WelmanOntmoeting, ontwikkeling en verbindingColofon IKT Twentevisie fungeerte tevens als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart (fotografie)Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 432 99 92 E-mail: secretariaat@ikt.nl, Website: www.ikt.nl Acquisitie IKTelgidsLidy BusscherColofon NBT Persberichten van (jonge) ondernemers kunnen gemaild worden naar de redactie van Twentevisie: info@twentevisie.nl. Eventuele illustraties als jpeg in hoge resolutie (minimaal300 dpi) kunnen ook gestuurd worden. De redactie selecteert naar eigen inzicht.Twentevisie 08/20115

U zietmedewerkers.KroeseWevers helpt u om meer rendement tehalen uit uw menselijk kapitaal. Van loonadministratie,arbeidscontracten en de opbouwvan een salarishuis tot de individuele ontwikkelingvan uw medewerkers en complexe arbeidsrechtelijkekwesties. De experts van KroeseWeversontzorgen u op personeelsgebied.Wij humancapital.van cijfers naar visieaccountancy audit belastingadvies corporate finance estate planning pensioenadvies personeels- en salarisservice subsidie-advies

ADVERTENTIESJAN MEDENDORP | COMMENTAARBezuinigingenDé specialist in Twentein werving, selectie & detacherenvan topsecretaressesTwentevisie | JAN MEDENDORPWillemsgang 5, AlmeloT. 0546 - 639370info@punctuality.nlwww.punctuality.nlUw partner in opleidingenwww.maatwerktwente.nlMillepede SecretareSSeS.Veelzijdigheidwaar u wat aan heeft!Ooit was actievoeren iets voor ordinairearbeiders: het plebs was weer eens ontevredenover het loon, de leiders mopperden overuitbuiting, daarna werd het bijgelegd meteen half procentje meer. Het heeft daaromwel iets tragisch als ik kunstenaars, leraren,dokters en meer van dat soort zelfbenoemdeelite zie protesteren tegen kabinetsplannen.Er moeten miljarden bespaard worden, opde metaalarbeider, de bouwvakker, de wegenbouwer, de manaan de lopende band, de schoonmaker, op de treinconducteur,maar niet op iets verhevens als de kunst. Van sommige lerarendenk ik wel eens dat ze werkloos zijn, zo vaak lopen ze bij huis,terwijl anderzijds de kwaliteit van ons onderwijssysteem steedsverder inboet (dat verzin ik niet, dat blijkt uit onderzoeken).tel. 06 - 51512953www.millepede.nl‘Er moeten miljarden bespaard worden,maar niet op iets verhevens als de kunst’Naamloos-2 1 10-10-11 13:22EXactconsultancyEn de secretaresse van mijn huisarts mag ik ’s ochtends tussen 8 en9 bellen en ’s middags tussen 13 en 14 uur. Maar dan zijn de lijnenoverbezet en daarom liep ik onlangs binnen voor het maken vaneen afspraak; het was half elf en dan drinkt de hele goegemeentein witte jas koffie. Niemand zei wat, iemand wees naar het stukkarton waarop stond dat ook zij recht hebben op een kopje koffie...Ik ben gelukkig niet of nauwelijks ziek, maar als ik dan bij mijnhuisarts met een klacht mag aanschuiven, vraagt hij standaardwat ik er zelf van vind… ‘weet ik veel, kanker, aids?’De kwaliteit van de samenleving kun je afmeten aan de socialeafspraken die er zijn om zieke, oude en werkloze mensenniet ten onder te laten gaan. Om cultuur te bewaken en testimuleren, aan de kwaliteit van het onderwijs, de zorg, maarook het openbaar vervoer.Een beetje schudden kan geen kwaad. De minister gaat nuonderzoek doen naar het inkomen van huisartsen. Wat denkt udat daar uitkomt?T: 0541-768 460 www.iTenz.nlReageren? www.twentevisie.nlJan MedendorpHoofdredacteurTwentevisie 08/20117

INTERVIEW | CREATIEF TWENTE“Creatief Nederlandis groter dan deRandstad”Het is een misvatting dat de creatieve industriezich alleen rond de Amsterdamse grachtengordelverzamelt. “Hier gebeurt het ook,” zegtdirecteur Han Morskieft van het gelijknamigeontwerpbureau uit Enter. Het verschil is wel datde creatieve sector in Twente minder zichtbaaris. Morskieft pleit daarom voor een betereprofilering en bundeling van krachten. “Ik geloof insamenwerking.”Twentevisie | MARTIN STEENBEEKEFotografie | Eric Brinkhorst“Het is wetenschappelijk bewezen dat als jeop welke manier dan ook design toevoegtaan je onderneming, dit omzetverhoging metzich meebrengt”Han Morskieft is een pleitbezorger vooreen betere profilering en bundeling vankrachten binnen de creatieve sector.Het is een beetje ironisch dat een van de grote pleitbezorgers van eensterke creatieve Twentse industrie na zijn studie aan de kunstacademiein Enschede werd geadviseerd om in de Randstad te gaan werken. “Jijbent een goede ontwerper, jij moet naar het westen want daar gebeurthet,” kreeg Han Morskieft te horen. Morskieft ging, werkte een vijftaljaren voor NRC Handelsblad in Rotterdam en een ontwerpbureau inAmsterdam, maar keerde begin jaren negentig toch terug naar zijngeboortestreek. “Ik heb een mooie tijd in het westen gehad, maar bener ook achter gekomen dat je niet per se daar hoeft te zijn. Met namein Amsterdam wordt wel altijd zeer neerbuigend over Twente gedaan,maar dat is absoluut ten onrechte. Hier gebeurt het ook. Qua kwaliteitdoet de creatieve sector niet onder voor de bedrijven in Amsterdam,ze zijn daar alleen in groten getale aanwezig. Hier is het bovendienveel meer verspreid dan op die vierkante kilometer in Amsterdam,waardoor het minder opvalt.” ▶9

INTERVIEW | CREATIEF TWENTE“Ik vind het waanzin dat grote ondernemingen uit Twente hunheil zoeken in het westen van het land”Omzetverhoging. Met Cday, een initiatief van Stichting Fris,Regiobranding Twente en het Industrial Design Centre, toonde decreatieve sector eind vorige maand aan dat ze wel degelijk een vuistkan maken. In de Creatieve Fabriek in Hengelo presenteerde desector zich in de volle breedte. “Dat zijn bijvoorbeeld industrieelontwerpers, architecten, softwareontwikkelaars, gamebouwers,grafische ontwerpers. Die zijn er voldoende in Twente,” licht Morskiefttoe. Ondernemers kregen tijdens Cday gratis advies als ze vragen opcreatief gebied hadden. “Het is wetenschappelijk bewezen dat als jeop welke manier dan ook design toevoegt aan je onderneming, ditomzetverhoging met zich meebrengt.”Maar Cday was ook een signaal richting politiek Den Haag dat creatiefNederland groter is dan de Randstad. Creatief Twente is door demakers van het nieuwe topsectorenbeleid van het ministerie vanEconomische Zaken, Landbouw en Innovatie over het hoofd gezien.De creatieve sector is aangewezen als een van de negen sectoren waarveel economische slagkracht van wordt verwacht, maar Twente wordtniet met name genoemd. Het nieuwe bedrijvenbeleid van ministerVerhagen concentreert zich op de regio’s Amsterdam, Rotterdamen Eindhoven. Deze gelden als ‘brainports’ waar bij voorkeurgeïnvesteerd gaat worden. Er worden wel enkele uitzonderingengemaakt, bijvoorbeeld voor de Nanotechnologie in Twente (alsonderdeel van de topsector high tech materialen en systemen), maarop creatief gebied worden alle pijlen gericht op Amsterdam. “Dat iseigenlijk te gek voor woorden,” aldus Morskieft. “Het steekt mij alsTwentenaar om door de overheid als een ondergeschoven kindje teworden gezien.”Huisstijl. Morskieft Ontwerpers is de afgelopen jaren uitgegroeidtot een van de iconen van creatief Twente. Dat komt niet in delaatste plaats door de opvallende huisvesting in het bedrijfsgebouwDock 36 langs de A1 bij Enter. Bij toerbeurt hangen hier de namenvan klanten aan de gevel. Het zijn vele tientallen bedrijven eninstellingen uit diverse branches met als eyecatchers Koninklijke TenCate, Ziekenhuisgroep Twente, DSM en de gemeenten Almelo enEnschede. Morskieft heeft zich gespecialiseerd in het ontwikkelen vanhuisstijlen. “Ik zag in Amsterdam al veel van dit soort gespecialiseerdebureaus en wilde dit ook.” De definitieve stap zette hij pas nadat hijeerst een aantal jaren bij Studio Oude Vrielink in Losser had gewerkt(“daar heb ik veel geleerd van Adri Oude Vrielink”) en vervolgens inDelden met een reclameontwerper een ontwerp-reclamebedrijf hadopgezet. “Eigenlijk waren dat twee verschillende bedrijven, er wasweinig synergie.” In 2000 begon Morskieft voor zichzelf in een oudesmederij in het centrum van Hengelo. Hoewel hij inmiddels aan hethoofd staat van een bedrijf met veertien personeelsleden voelt hij zichnog altijd meer creatieveling dan directeur. Het vertalen van de zielvan een onderneming in een logo of beeldmerk daagt hem uit. “Jemoet elementaire kernwaarden van een bedrijf onderscheiden en dezeverwerken in beeldtaal. Daar zit mijn hart. Een huisstijl moet goedvoelen. Ik kan ook slecht met een ontwerp werken dat door iemandanders is gemaakt.” Morskieft omschrijft de door zijn bureau gemaakteontwerpen als een combinatie van creativiteit en degelijkheid. “Wijzijn geen frivool bedrijf.”Onder één dak. Morskieft is met zijn specialisatie in hetspreekwoordelijke gat in de regionale markt gedoken. Hij kan eenmooi portfolio overleggen, maar moet tegelijk erkennen dat de naamen faam van de Randstad klanten bij hem en andere creatieve Twentsecollega’s wegtrekt. “Ik vind het waanzin dat grote ondernemingenuit Twente hun heil zoeken in het westen van het land. Dat is vooralgebaseerd op historie en naamsbekendheid. Maar als de overheid onsook al niet noemt als hotspot in het topsectorenbeleid, dan draagt datniet echt bij aan de bekendheid van de creatieve industrie. Het enigewat wij kunnen doen is laten zien wat we wel in huis hebben.” Door inEnter bewust met drie andere creatieve (design)bedrijven onder ééndak te zitten, bundelt Morskieft al op kleine schaal de krachten. “Inéén gebouw kom je elkaar vaak tegen en help je elkaar met het zoekennaar oplossingen voor creatieve vraagstukken. Het komt geregeld voordat we bij elkaar de vloer oplopen om te kijken of we elkaar kunnenhelpen.”Concurrentie. Om de creatieve sector meer body te geven, moet desamenwerking op Twentse schaal vorm krijgen en bestendigd worden,zegt Morskieft. “Er zijn hier wel enkele goede initiatieven om samen tewerken, zoals Stichting Fris en Cday, maar het moet vaker gebeuren.Je zult eigenlijk een kolom moeten maken van bedrijven die elkaaraanvullen. Dan koppel je specialisaties en kun je makkelijk groteaccounts naar je toetrekken.” Tijdens Cday werkte de creatieve sectorin Twente nauw samen. Tussen de presentaties en workshops doorwerd en passant door ongeveer veertig vormgevers, redacteuren enfotografen een magazine bedacht, ontworpen en gedrukt. En dat dusallemaal in één dag. Maar de historie leert dat - zeker in Twente - bijpogingen de krachten te bundelen vroeg of laat het eigenbelang openig moment toch weer de boventoon gaat voeren. Dat gevaar ligt ookop de loer voor de creatieve sector, erkent Morskieft. “Je kunt er voorkiezen om net als in Amsterdam elkaar fel te beconcurreren. Daargaat het er harder aan toe dan hier, is mijn ervaring. Dan werk ik tochliever samen. Dat levert uiteindelijk meer op.” ■Twentevisie 08/201111

Kerstaanbod voor TwenteVisie LezersGeniet met uw personeel of uw relaties vaneen spectaculaire ijsshow in het theater!Bent u al plannen aan het maken voor de Kerst?Wilt u uw personeel of relaties dit jaar écht iets bijzonders aanbieden?Reserveert u meer dan 20 stoelen dan krijgt u als TwenteVisie-lezer eenkorting* van 20% op elke toegangskaart voor rang 1 (€ 31,20 i.p.v. € 38).Meld bij uw reservering het codewoord: TwenteVisie On Ice.21 t/m 23 decemberWervelende circusvoorstellingop het ijs met topdansersen acrobaten.Wereldklasse!Reserveer snel kaarten via tel. 053 - 485 85 66of via planning@wilminktheater.nl.pauze- ennaborrelarrangementenof diner bijte boeken* Korting wordt gegeven op de basisprijs. Deze aanbieding geldt niet in combinatie met andereaanbiedingen en is niet geldig voor eerder aangekochte kaarten.www.wilminktheater.nl“ En nu laat ik mijnbaard staan.”Zinvol LeiderschapNa de eerste succesvolle Twentevisie Masterclass in 2010wordt in samenwerking met Saxion Hogeschool op woensdag2 november de 2e Twentevisie Masterclass georganiseerd.Tijdens deze Twentevisie Masterclass staat het thema‘Zinvol Leiderschap’ centraal. De sprekers Menno Lanting en LeenZevenbergen gaan uitgebreid op dit thema in. Op aangeven vanJan Medendorp worden beide sprekers uitgedaagd het bestevan hun kunnen te laten zien.Menno Lanting is schrijver van het managementboek van 2011‘Connect, de impact van sociale netwerken op organisaties &leiderschap’.Leen Zevenbergen, ondernemer en schrijver van het boek ‘En nulaat ik mijn baard staan’, is tevens bij ons te gast. Zijn boek werdin 2007 gekozen tot managementboek van het jaar.De bijeenkomst wordt bij Saxion Hogeschool in Enschedegeorganiseerd, waarbij een netwerklunch en -borrel onderdeel isvan de sessie. Aanvang 16.30 uur tot ± 21.00 uur. Wilt u zichlaten inspireren door deze twee sprekers met als doel: “Wat ga ikmorgen anders doen“, dan is dit uw kans.“Connect.”SLÉCHTS60 KAARTENBESCHIKBAARNOG MAARENKELE PLAATSENBESCHIKBAARAANMELDEN OP:INFO@TWENTEVISIE.NL€ 175,- P.P. (EXCL. BTW)“ Wat ga ikmorgen andersdoen?”Menno LantingLeenZevenbergenDeze masterclass is ook onderdeelvan de serie masterclasses rondomZinvol Leiderschap georganiseerddoor het Bindje-netwerk.0065AdvTVMasterClass_180x125.indd 1 10-10-11 12:21

MASTERCLASS | ZINVOL LEIDERSCHAPLeen Zevenbergen: inspirator en motivatorBij het gros van de sprekers denk je na een kwartier: ‘afronden’. Hoewel ze er zelf vaak anders over denken,zijn weinig ondernemers, politici, sporters, artiesten of anderen begenadigd sprekers. Leendert PieterWillem Zevenbergen is dat wel. De persoon in kwestie heeft een paar bekroonde boeken geschreven overondernemerschap. En spreken kan hij als de beste. Glimlachend: “Ik kan mensen heel goed inspireren enmotiveren. De manier waarop ik met mensen praat en vertel over wat ik doe, is schijnbaar zo simpel en zorechtdoor.” Zevenbergen is een van de inleiders tijdens de Masterclass van Twentevisie op 2 november.Twentevisie | JAN MEDENDORPLeen Zevenbergen, een van de sprekersop de Twentevisie Masterclass,is CEO van IT-bedrijf Qurius.Hij studeerde economie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam,werkte anderhalf jaar op de accountancyafdeling van Philips (“dat waszo saai”) en begon voor zichzelf met Bolesian System, een IT-bedrijf datonder meer ict-systemen maakte voor hypotheekadvies. Volmac wildehet vervolgens graag hebben… Zevenbergen ging naar Amerika, richtteook daar een paar bedrijven op, waaronder een parfumfabriek.“De meeste organisaties hebben een geringpercentage mensen die er echt in geloven”“Ik ben goed in het motiveren van mensen, ik kan bedrijven bepaalderichtingen opduwen. Ik heb zelf een heleboel bedrijven mee helpenoprichten en kan mensen enthousiast maken om dat aan te durven Maarik ben heel slecht in het operationeel leiden van bedrijven.”Baard. Terug in Nederland vroeg Henk Bosma van Roccade hem om hulpbij RCC. “Hoe ik dat aanpak? Ik ben ervan overtuigd dat als de mensen hetnaar hun zin hebben de resultaten vanzelf komen.” Philips belde daarnavoor Origin, maar dat werd geen succes. “Ik liep tegen een muur vanstarheid aan. Ik heb daar besloten nooit meer in loondienst te gaan.”In 2006 verscheen van zijn hand ‘En nu laat ik mijn baard staan’. Datwerd in 2006 verkozen tot Managementboek van het jaar. Zevenbergenis beslist geen Emiel Ratelband of Ben Tichelaar. “Ik had op mijnvierentwintigste mijn eerste bedrijf. Ik heb succes gehad, maar ook is eenbedrijf failliet gegaan. Dat is vreselijk voor de mensen, voor mezelf, voorde aandeelhouders. Ik heb dus ook de pijn en de ellende meegemaakt. Ikvertel over wat ik doe en waar ik midden in zit.”Qurius. Zevenbergen is nu CEO van Qurius, een beursgenoteerdIT-bedrijf. “Ik blijf niet langer dan vijf tot zeven jaar bij een bedrijf.Ik zit bij Qurius nog geen twee jaar; ik denk dat ik hier nog zeker eenjaar of twee, drie nodig heb om het op de rit te krijgen. Mijn kracht isom mensen die in de put zitten en denken ‘dit wordt nooit wat’ tochenthousiast te krijgen. Die energie straal ik uit. De meeste organisatieshebben een gering percentage mensen die er echt in geloven; zo’ndriekwart van alle mensen in Nederland vindt hun werk niet leuk. Datis natuurlijk dramatisch en dat zegt wat over het leiderschap bij diebedrijven.” ■Twentevisie Masterclass vindt plaats woensdag 2 november inSaxion Hogeschool in Enschede. Aanvang 16.30 uur, einde 21.00 uur.Menno Lanting en Leen Zevenbergen worden door Jan Medendorpuitgedaagd om hun visie te geven op ‘Zinvol leiderschap.’Aanmelden via www.twentevisie.nl.Twentevisie 08/201113

ZORG | INTERVIEWZorgpunt wilomwentelingin zorg realiserenDe Volkskrant meldde onlangs dat tweeprivate investeerders en verzekeraar Menzisin rap tempo huisartsenpraktijken opkopen.In Trouw kruisten Bas Leerink van Menzisen Steven van Eijck (voorzitter LandelijkeHuisartsen Vereniging) met elkaar de degensover dit onderwerp. Kortom, het moetanders in de zorg en daar wordt volop overgediscussieerd. Een van die investeerders isReggeborgh (van Dik Wessels) en een vande initiatieven is Zorgpunt (van Reggeborghen Menzis) waar Twentenaar Arjan Hoop(voormalig Reggeborgh) de scepter zwaait.Twentevisie | JAN MEDENDORPFotografie | Eric Brinkhorst“De eerste vijf jaar van Zorgpuntwordt alleen geïnvesteerd en geendividend uitgekeerd”Arjan Hoop van Zorgpunt is ervan overtuigd dat dezorg in Nederland anders georganiseerd moet worden.“Ik zal niet pretenderen dat ik veel verstand van zorg heb.Wel heb ik eerder bij een andere deelneming van Reggeborghin de zorg (Symphony Gezondheidscentra) een reorganisatiedoorgevoerd. Toen raakten wij in gesprek met Menzis, dat albezig was in het westen van het land, maar grotere stappenwilde zetten. Hun probleem was dat Zorgpunt een bedrijf wasin de boezem van de verzekeraar. En Zorgpunt is een bedrijfmet een heel andere dynamiek.”In betrekkelijk korte tijd werden dertig vestigingenopgezet/overgenomen. Nog niet in het oosten van het land,overigens. De zogenaamde ‘eerste lijn’ is vanuit strategischTwentevisie 08/2011

INTERVIEW | ZORG“Ik sluit niet uit dat wij volgend jaar qua omvang en profiel een andere partij zijn”oogpunt het meest interessante. De ’eerste lijn’ (huisarts) staat het dichtstbij de patiënt en het belang ervan zal door de vergrijzing in de komendedecennia sterk groeien. Bovendien speelt daar de kostendiscussie eencentrale rol: de huisarts als poortwachter voor de rest van de zorg.Loondienst. “De huisartsen zijn bij ons in loondienst. Wij strevennaar een scheiding tussen de hoeveelheid zorg die wordt geleverd enhet inkomen. In Nederland is een systeem ontstaan waarin volumeheel belangrijk is. En dat is een van de oorzaken van de enormestijging van de zorgkosten.” De arts moet zich druk maken over depatiënt, niet over vastgoed, ict, telefonie. En ongeacht het aantalpatiënten dat hij helpt, krijgt hij een salaris overgemaakt.”Een beetje vervelend is alleen dat minister Schippers vanVolksgezondheid nu de groei probeert in te dammen met een kortingvan twintig mille per praktijk. De huisartsen trokken (op 6 oktober)op naar Den Haag. Hoop baalt: “Zorgpunt heeft zestig normpraktijken;zestig maal 20.000 euro is 1,2 miljoen korting.” Bovendien vindt Hoopniet alleen de korting voor Zorgpunt oneerlijk, maar voor de helesector. “Doordat de huisartsen in de afgelopen jaren verschillendetaken van de ziekenhuizen hebben overgenomen, zoals diabeteszorg,is al een besparing opgetreden van twee miljard euro. Maar dat is inde ‘tweede lijn’, zoals ziekenhuizen. En daar zit precies de kneep voorwat de betreft de financieringssystematiek. Iedereen is er van overtuigddat als we in Nederland de kosten in de klauw willen krijgen, er veelnaar de ‘eerste lijn’ zorg moet worden overgeheveld. Schippers wil132 miljoen besparen op de huisartsenzorg, dat is veel geld, maar inverhouding tot de hele begroting van 75 miljard een vlekje.”Dik Wessels. Er zijn twee private partijen in Nederland actief. InZorgpunt hebben Menzis en Reggeborgh elkaar gevonden. Achter Artsen Zorg, de concurrent van Zorgpunt, zit de ook niet onbemiddeldefamilie Fentener van Vlissingen. Er gaan geruchten dat Zorgpunten Arts en Zorg met elkaar praten over innige samenwerking.“Dat weet ik niet, ik ben directeur van Zorgpunt en praat met mijnaandeelhouders. Maar ik sluit niet uit dat wij volgend jaar qua omvangen profiel een andere partij zijn, vooral ingegeven door het beleidvan deze minister. Met de bezuinigingen die op komst zijn, kan ik mevoorstellen dat partijen elkaar opzoeken.”Bij Reggeborgh is Herman Hazewinkel altijd degene geweest diezorg heel hoog op de agenda heeft gezet. “Vanuit maatschappelijkebetrokkenheid, maar ook omdat hij daar business in zag.” Aan zorggeld verdienen, klinkt een beetje raar. “Maak je geen zorgen, de eerstevijf jaar van Zorgpunt wordt alleen geïnvesteerd en geen dividenduitgekeerd. Menzis en Reggeborgh vinden dat er daarna hooguit eenrendement van acht tot tien procent uitgekeerd mag worden.” Maarhet eerste jaar van Zorgpunt is net geweest. Via dertig vestigingenworden zo’n 50.000 patiënten bediend. “Met dat aantal willen we ookjaarlijks groeien.” Bij overnames in het verleden bij rechtsvoorgangersvan Zorgpunt (met excuses voor de woordspeling) kwamen somslijken uit de kast bij sommige praktijken. “Er waren huisartsen die infinanciële of organisatorische problemen zaten. En daar hadden wemoeite om de boel aan de gang te krijgen.” Inmiddels melden zich(volgens Hoop) ook praktijken bij Zorgpunt die zien dat Zorgpuntdoet wat het beloofd. “Er moet wat veranderen: we zullen in de zorgin de komende decennia misschien honderdduizenden mensen te kortkomen, de kosten groeien explosief met miljarden.”Menzis. Je hoeft niet eens heel wantrouwig te zijn om te begrijpendat Menzis de zorg nu al behoorlijk probeert bij te sturen doorziekenhuizen, in de toekomst wellicht ook patiënten die bij Menzisverzekerd zijn, verplichte winkelnering op te leggen. “Ik denk dathet precies andersom zal gaan. Als Zorgpunt over een paar jaar vier-,vijfhonderdduizend patiënten organiseert, zullen wij namens diemensen tegen de zorgverzekeraars zeggen: ‘dit is de zorg die wij alscollectief willen inkopen namens onze patiënten en wie wil er opintekenen?’ Want die zorgverleners worden namelijk ook stapelgekvan al die verschillende zorgpakketten: welke patiënt is waarvoorverzekerd?” Maar dan wordt Menzis via zijn eigen deelneming opafstand geplaatst… “Menzis en Zorgpunt zijn geen twee handen opéén buik. Menzis is mijn aandeelhouder. Niets meer, niets minder.Per 1 januari is de vertegenwoordiger van de Raad van Bestuur vanMenzis uit de Raad van Commissarissen van Zorgpunt gestapt, juistom de afstand te vergroten.” Ook omdat minister Schippers geenverticale integratie wil, dus niet wil dat de verzekeraar ook aanbiederwordt, hoewel dat nog niet wettelijk is vastgelegd. Het hoofdkantoorvan Zorgpunt is onlangs verkast uit het pand van Menzis en datgebeurde volgens Hoop om meer dan alleen cosmetische redenen.Maar het kan dus heel goed zijn dat Wessels en Fentener vanVlissingen elkaar samen vinden; en dat zal de aandelenpositie vanMenzis ook aantasten. “Menzis wil aanjager zijn van ontwikkelingen.En dat is hiermee gelukt, dan hoef je natuurlijk niet voor deeeuwigheid aandeelhouder te blijven.“Arjan Hoop kan zomaar de geschiedenisboekjes ingaan als dedirecteur van Zorgpunt die aan de basis heeft gestaan van deomwenteling van de zorgkosten in Nederland. Maar net zo goed horenwe nooit meer van hem… “Maar dat het anders moet, voortal in de‘eerste lijn’, is overduidelijk.” ■Twentevisie 08/201115

column | JURIDISCH GEZIENBancaire zorgplicht (3) -VermogensbeheerJan Michiel Wagenaaris advocaat bijWagenaar Lawyerin Enschede.info@wagenaarlawyer.nlTwentevisie | JAN MICHIEL WAGENAARMijn vorige columns gingen over debancaire zorgplicht met betrekking totkredietverstrekking en zekerheden. Indeze column zal ik de bancaire zorgplichtbehandelen in relatie tot vermogensbeheer.Met name in het huidige onstuimigebeursklimaat is dit een zeer actueelonderwerp dat nadere toelichting behoeft.Onderscheid. Bij beleggingen envermogensbeheer dient een onderscheid teworden gemaakt naar 3 scenario’s. (1) executiononly, waarbij de bank slechts orders van debelegger uitvoert, (2) beleggingsadvies, waarbijde bank de belegger adviseert omtrent zijnbeleggingsportefeuille en (3) vermogensbeheer,de meest verregaande vorm waarbij debelegger zijn vermogen volledig in handengeeft van de bank / vermogensbeheerder. Uitde jurisprudentie blijkt dat dit onderscheidvan groot belang is met betrekking tothoever de zorgplicht van de bank jegens debelegger strekt. In het eerste scenario voertde bank slechts orders uit en is de zorgplichtdus beperkt daartoe. In het tweede gevalwordt veelal een 50/50 verdeling toegepast ingeval van schade als het gevolg van het falen(schending zorgplicht) van de bank. Immers,de bank adviseert slechts, terwijl de beleggeruiteindelijk zelf de beslissing neemt om tot eenbepaalde belegging over te gaan. De zorgplichtvan de bank is het meest extensief in het gevalvan (vrije hand) vermogensbeheer, omdat debelegger daarbij een volledige volmacht aande bank geeft en deze derhalve zelfstandig deportefeuille beheert.Zorgplicht. Uit de jurisprudentie blijktdat op het terrein van effectentransacties,beleggingsadvies en vermogensbeheer, opbasis van de redelijkheid en billijkheid,een bijzondere zorgplicht op de bank rust.Dit vloeit voort uit de omstandigheid datde bank als professionele dienstverlenerop dat terrein bij uitstek deskundig moetworden geacht, terwijl de beleggers meestalals particuliere klanten moeten wordenaangemerkt. De bijzondere zorgplicht strektertoe de particuliere klant te beschermentegen de gevaren van eigen lichtvaardigheidof gebrek aan inzicht. De reikwijdte van dezebijzondere zorgplicht is afhankelijk van deomstandigheden van het geval, waaronderbegrepen (1) de aard en inhoud van derechtsbetrekking tussen partijen, (2) de aarden complexiteit van de beleggingsproductenen de daaraan verbonden risico’s, (3) de aarden omvang van het te beleggen vermogen en(4) de mate van deskundigheid die aan de zijdevan de klant aanwezig is.Jurisprudentie. Een mooi recent voorbeelduit de jurisprudentie betreft de casus waarbijeen bank (vermogensbeheerder) pensioengeldenvan een klant had belegd grotendeelsin 1 note (obligatie) uitgegeven door LehmanBrothers. Het is inmiddels bekend dat het nietzo best is afgelopen met Lehman Brothers.De rechtbank oordeelde daarbij ook in hetnadeel van de bank. De bank had wel voldaanaan haar verplichting om een risicoprofielop te maken van de klant. Omdat het ompensioen gelden ging, werd een defensiefbeleggingsprofiel gehanteerd. De klant hadal meer dan tien jaar ervaring met beleggen,echter in de procedure kwam niet vast te staandat de klant ook ervaring had met dergelijkecomplexe producten. In casu had de bankwel voldaan aan haar informatieplicht jegensde klant en hem gewezen op de risico’s. Tochoordeelde de rechtbank dat de bank haarzorgplicht jegens de klant had geschonden,omdat nagenoeg het hele vermogen werdbelegd in 1 product waarbij er risico werdgelopen op 1 debiteur, namelijk LehmanBrothers. Daarnaast werd veel waardetoegekend aan het feit dat het ging ompensioengelden.Reageren? www.twentevisie.nl16 Twentevisie 08/2011

De Witte Veen activiteitendag is een evenement van Natuurmonumenteni.s.m. de Haarmühle, DLG, Kreis Borken en Hofsté Advies.Natuurmonumenten bereikt doelgroep metu ook? komTerZake.nl/natuurmonumenten

POMPEN | INTERVIEWBredel in Delden verdienthet geld bijna vanzelfOp het industrieterrein in Delden zitten weinig bedrijven met grote namen die bij een breedpubliek bekend zijn. Goed, Elementis weet iedereen te noemen, maar daarmee houdt het welzo’n beetje op. Toch zit midden tussen de aannemers en een fitnesszaal Watson-Marlow Bredel,dat al meer dan vijftig jaar pompen maakt en wereldmarktleider is. En dat allemaal dankzij devinding van de gebroeders Klein Breteler die zo goed was, dat de hele wereld er in al die jarenniet in is geslaagd een betere versie van deze bijzondere slangenpomp te maken.Twentevisie | MARIO VAN SANTENFotografie | Eric Brinkhorst“Als we niet meer scherp zijn, lopen we het gevaar inslaap te sukkelen en onze voorsprong te verliezen”“Ik was onlangs in een Zuid-Afrikaanse mijn om te zien hoe onze pompenhet in de praktijk doen, maar ook om met mensen te praten die onskonden aangeven waar het nog beter kan,” aldus Johan van den Heuvel,de managing director van Bredel. “Toen ik daar een medewerker diedirect met onze pompen werkt naar die verbeterpunten vroeg, zei die manletterlijk, ‘ik werk hier al dertig jaar met deze pompen en die zijn gewoongoed’. Dat is natuurlijk prettig om te horen, maar er schuilt ook het gevaarin dat je achterover gaat leunen omdat de klanten toch wel komen. Demond-op-mondreclame deed zijn werk en omdat we ook de slangen zelfverkopen, steeg de omzet elk jaar bijna automatisch met enkele procenten.De markt vraagt echter steeds om vernieuwing. We zullen onszelf moetenblijven ontwikkelen om de voorsprong te kunnen behouden, ook al hebbenwe in de ruim vijftig jaar al meer dan honderdduizend pompen verkocht.Daarom zijn we sinds 2000 begonnen met de ontwikkeling van een nieuwegeneratie van onze pomp, die vooral veel robuuster is. Er zitten minderonderdelen in en hij is gemakkelijker in het onderhoud. En juist dat isbelangrijk in een sector waar continu productie moet worden geleverd. Hetproces moet tenslotte zo min mogelijk stilstaan.”Slurries. De slangenpomp van Bredel verpompt dikke, vaak abrasieveen corrosieve vloeistoffen als slurries, chemicaliën en tal van andereindustriële procesvloeistoffen zonder dat er schade aan de pomp zelfontstaat. De pomp wordt veel gebruikt in de voedingsmiddelen- enchemische industrie, maar ook in de mijnbouw. Zonder al te technischte worden zorgt de pomp ervoor dat de rubberen slang die er in zit,wordt dichtgeknepen, waardoor de vloeistof vooruit wordt geduwd.Daardoor komt de vloeistof nooit in aanraking met de pomp zelf enontstaat er dus geen slijtage of roest en blijven de eigenschappen vande te verpompen vloeistof hetzelfde. Het enige wat van tijd tot tijdvervangen moet worden, is de slang die de vloeistof in zich heeft. “Wijverkopen over de hele wereld. Vooral aan de mijnbouwbedrijven, dieonze pompen gebruiken voor de dosering van chemicaliën en hettransport van de grondstof. In die sector is de groei er nog lang niet uit.En het mooie is dat er altijd wel een sector is die goed draait en waar demarkt om vraagt. Platina wordt bijvoorbeeld steeds meer gebruikt in deautomobielindustrie en als het goed gaat in de economie, is er enormveel vraag naar koper. En als het slecht gaat, vlucht iedereen in goud.”Watson-Marlow groep. Bredel maakt sinds 1997 deel uit van deWatson-Marlow groep. Binnen die groep zitten nog vier bedrijven dieallemaal hun eigen specialisme hebben. “Als het moeilijk te verpompenis, moet je dus bij ons zijn,” aldus van den Heuvel. “Elk bedrijf binnende groep heeft een eigen uniek deel van de pompenmarkt. Bij Bredelmaken we de grootste slangenpomp. Bredel trad toe nadat de broersKlein Breteler ieder huns weegs waren gegaan. De een met Bremat intoepassingen specifiek voor de bouw, zoals spacmachines. En de anderbleef Bredel, dat uiteindelijk werd verkocht aan het Britse Watson-Marlow. Het was voor Bredel, dat gewend was op elk gebied alles zelf teregelen, nog flink wennen onderdeel uit te maken van een groep. Pasdrie jaar geleden is bewust gekozen voor de groep. De groep is belangrijkvoor ons, dus willen we ook belangrijk zijn voor de groep. Met onze vijfbedrijven hebben we zo’n sterke positie in handen, dat nu wordt gewerktaan een eigen verkooporganisatie die wereldwijd onze pompen moetgaan afzetten. Dat geeft weer enorm veel voordelen, aangezien veel vanonze klanten vaak verschillende toepassingen nodig hebben. Wij kunnendaardoor een totaalplaatje maken.”18 Twentevisie 08/2011

INTERVIEW | POMPENToen Johan van den Heuvel aantrad bij Bredel verbaasde hij zichover het relatieve gemak waarmee het geld werd verdiend.“De omzet steeg elk jaar bijna automatisch met enkele procenten”Bedreiging. Honderdduizend pompen werden dus al geleverdsinds 1973, een paar duizend per jaar. Daarnaast worden jaarlijkstienduizenden slangen verkocht. De afgelopen jaren is de omzet vanBredel elk jaar nog gegroeid tot een totaal van nu ongeveer 20 miljoeneuro. Van den Heuvel zit nu ruim een jaar op de stoel van de managingdirector.Daarvoor werkte hij voor bedrijven die luiers of aluminiumbakjes en deksels maakten. De laatste vijf jaar was hij in dienst van TenCate Advanced Composites. Toen hij aantrad als hoogste baas van Bredelverbaasde hij zich over het relatieve gemak waarmee in Delden hetgeld werd verdiend. “Het gaat al jaren goed bij dit bedrijf. Daar wordtnatuurlijk hard voor gewerkt, maar toch gaat de verkoop bijna vanzelf.We zijn het A-merk op de markt. Maar de grootste bedreiging voorBredel zijn we zelf. Als we niet meer scherp zijn, lopen we het gevaar inslaap te sukkelen en onze voorsprong te verliezen. Willen we de besteblijven, dan moeten we wakker en alert blijven. Op technisch vlak valt ernog steeds iets te verbeteren. Daarom werken we continu aan pompendie meer volume aankunnen en slangen die nog langer meegaan.Intern valt er ook nog winst te boeken. Voor ons is het belangrijk dat demachines zo efficiënt mogelijk blijven draaien. Zowel voor de slangenals voor de pompen. Dus is het zaak dat onze vijfenvijftig medewerkersgoed opgeleid en flexibel inzetbaar blijven. Als we ons op die puntenontwikkelen, zullen we een topmerk blijven.” ■Twentevisie 08/201119

Drukkerij Roelofs kleurt kwaliteit door een no-nonsense benaderingen service. In ons pand te Enschede vormen de vier MAN Rolandpersen het kloppend hart. Vijfkleurenpersen plus lak die 24 uurper dag de meest uiteenlopende opdrachten verwerken.Van brochures tot productfolders, van corporate jaarverslagen totkleurkaarten en van magazines tot posters. Expressieve kleuren,gedrukt in de allerhoogste rastertechnologie. Roelofs is eengroene drukker met het gecertifi ceerde FSC-keurmerk.Drukkerij Roelofs kleurt kwaliteit Josink Esweg 23, Enschede T 053-430 63 60 E info@drukkerij-roelofs.nl I www.drukkerij-roelofs.nl

OKTOBER 2011 | PersoneelPersoneelPeter NysinghGregor van HestArno OoinkDennis RondeelPeter Nysingh is aangesteldGregor van Hest is gestart bijArno Ooink is eind augustusDoor de recente wijziging in deals Installed Base Manager bijFoseco Nederland in Hengelo alsgestart als controller bij Betoncen-directie en de volledige overnameBOA Recycling Equipment, eenChemicus R&D. Foseco maakt deeltrale Twenthe, waar hij medever-van de aandelen neemt eigenaaronderdeel van de Milieu Divisieuit van een wereldwijd opererendeantwoordelijk is voor de financiëleDennis Rondeel na elf jaar devan Stibbe Management BV. BOA,organisatie. Er worden coatings enhuishouding van de Betoncentralesdagelijkse leiding van Kaakgevestigd in Enschede, is al meerbindmiddelen voor de gieterij-Twenthe, Rijnmond en Nijwa als-Events Groep geheel voor eigendan 50 jaar gespecialiseerd inindustrie geproduceerd. Van Hestmede van Remix Droge Mortel, dierekening. De afgelopen jarende ontwikkeling, productie enwerkt mee aan toegepast onderzoekalle deel uitmaken van de AGARis Kaak Events Group sterkonderhoud van machinesystemenbinnen de coatingsectie en ontwik-Holding. Voorheen was Ooinkgegroeid. De hoofdactiviteit vanvoor de recyclingindustrie. Siebertkeling van nieuwe coatingproduc-Hoofd Administratie bij Asworthhet bedrijf - het verhuren van& Wassink Personeelsadvies heeftten. Profil P&O Consultants heeftEurope. De bemiddeling is tot standpartymaterialen - heeft een flinkede bemiddeling tot stand gebracht.de procedure begeleid.gekomen door Segerink Search.boost gehad.Jos Segerink en Caroline KamphuisGeke KooijGeke Kooij is als HR-directorgestart bij Thales Nederland, eenwereldwijd opererend hightechconcern op het gebied vandefensie- en veiligheid. Kooijbrengt uitgebreide internationaleervaring mee vanuit haar vorigefunctie als Vice President HumanResources bij SCA PackagingEurope, standplaats Brussel. Debemiddeling is tot stand gekomenvia Odgers Berndtson.René GeldermanRené Gelderman is begonnenbij het Oldenzaalse VernayEuropa BV in de functievan Manager Production &Logistics. Vernay ontwikkelten produceert hoogwaardigeprecisie rubbercomponentenvoor de automobiel-, medische enhuishoudelijke apparatenindustrie.Gelderman heeft ruim negen jaarbij Vredestein Banden BV ervaringopgedaan in meerdere functies.Segerink SearchDeze pagina wordt samengegesteld door Caroline Kamphuis enJos Segerink van Segerink Search, specialist in het zoeken enselecteren van managers, directeuren en commissarissen.Objectief, in samenspraak met de hoofdredaktie. Uw mutaties kunt umailen naar info@segerink-search.nl of telefonisch via 0541 - 66 34 54. ■Twentevisie 08/201121

AWARD | ACHTERGRONDWTC Twente Export Awardgeeft ‘boost’ aan winnaarDe WTC Twente Export Award wordt op 10 november voor de vijfdekeer uitgereikt. De winnaar moet andere MKB-bedrijven stimulerenook over de grens te kijken. “Het is noodzakelijk om internationaalte ondernemen.”Twentevisie | MARTIN STEENBEEKEFotografie | Eric Brinkhorst“Het WTC wil een economisch anker voor de regio zijnen het gebouw fungeert hierbij als boegbeeld”Directeur Henk van der Meij van Tyro Remotes uit Almelo werd nahet winnen van de WTC Twente Export Award prettig verrast. Tijdenssollicitatiegesprekken werd hij geconfronteerd met kandidaten dieeigenlijk hun pijlen op grote ondernemingen hadden gericht, maarverklaarden graag voor ‘een topbedrijf als Tyro’ te willen werken.Waarom Tyro, vroeg Van der Meij natuurlijk en hij kreeg als antwoord:‘Omdat jullie anders de Export Award niet hadden gewonnen’.Toegenomen omzet. “Het winnen van de Export Award heeft onsbedrijf een ‘boost’ gegeven,” verklaart Van der Meij. Het leverde deproducent van draadloze besturingssystemen veel publiciteit op;regionaal, nationaal en in de vakpers. En de burgemeester van Almelokwam op bezoek, altijd handig in de wetenschap dat het snelgroeiendebedrijf verhuisplannen heeft. “We groeien uit ons jasje en zijn op zoeknaar een nieuw pand in Almelo.” Niet alleen de naamsbekendheidnam het afgelopen jaar toe, ook de omzet. Van der Meij schat datvan de stijging van 23 procent zo’n vijf procent is toe te schrijvenaan het winnen van de WTC Twente Export Award. “Het is allemaalmoeilijk hard te maken, maar we hebben het dit jaar heel druk. Eenvan de nieuwe werknemers heeft bijvoorbeeld enkele goede klantenbinnengehaald,” zegt Van der Meij.Duwtje in de rug. Het succes van Tyro Remotes maakt goedduidelijk wat de WTC Twente Export Award beoogt, zegt directeurFreerk Faber van het WTC Twente. “Het is mooi dat Tyro Remotesduidelijk heeft kunnen maken wat die verkiezing hun heeftgebracht. De bedoeling is dat de winnaar een voorbeeldfunctieheeft op andere bedrijven in de regio met betrekking totinternationaal ondernemen. Tyro heeft laten zien dat het ook voorMKB-bedrijven interessant is om de stap over de grens te nemen.”Want de directeur van het WTC Twente voelt zich nog altijd eenbeetje een missionaris. Kleinere bedrijven moeten een duwtje inde rug krijgen om zich ook in het buitenland te oriënteren. “Hetis noodzakelijk. Je ziet het terug in de aandacht die er vanuit hetkabinet en belangenorganisaties is voor internationaal ondernemen.Onderzoek van de Europese Unie toont ook aan dat bedrijven dieinternationaal opereren, beter presteren dan ondernemingen diedit niet doen.”Netwerk. Niet iedereen kan zo maar van de ene op de anderedag de buitenlandse markt op. WTC Twente probeert bedrijvenop verschillende manieren op weg te helpen. Het wereldwijdenetwerk van ruim driehonderd WTC’s in meer dan honderd landenkoppelt Twentse leden aan buitenlandse WTC-leden. Dan kanhet bijvoorbeeld gaan om Twentse ondernemingen die voor hunexportactiviteiten een handelsagent in het buitenland zoeken of omhet leggen van contacten met buitenlandse bedrijven die zakenwillen doen in Nederland. Ook organiseert het WTC Twente samen22 Twentevisie 08/2011

Freerk Faber, directeur van het WTC Twente:“Het WTC wil een economisch anker voor de regio zijn.”Breed fundament Export AwardMet de toenemende bekendheidis ook de basis onder de WTCTwente Export Award verbreed.In 2007, het eerste jaar van deverkiezing, werden de kandidatenvoorgedragen door een aantalzakelijke dienstverleners uit debusinessclub van het WTC. Nuzijn er meer mogelijkheden omkandidaat gesteld te worden.Bedrijven kunnen zich zelfaanmelden of door andereinstanties worden voorgedragen.Een onafhankelijke jury bepaaltwelk bedrijf zich op het gebied vanbijvoorbeeld ondernemerschap,exportstrategie, innovatie en ambitiehet meest heeft onderscheiden.De kandidaten voor de WTCTwente Export Award 2011 zijn:Bauhuis Pipecoating Equipment uitGoor, ontwikkelaar en producentvan machines voor onderhoudvan stalen pijpen in de olie- engasindustrie; FireFlash uit Hengelo,producent/verhuurder van mobieletrainingsunits voor brandweerlieden;HoSt uit Enschede, leverancier vanbio-energiesystemen.met de Kamer van Koophandel speciale handelsmissies naar hetbuitenland, zoals recentelijk naar Sao Paulo (Brazilië), en wordenbuitenlandse WTC-delegaties ontvangen in Twente. De businessclubvan het WTC Twente, die het afgelopen jaar is verdubbeld naar150 leden, organiseert onder meer themabijeenkomsten enbedrijfsbezoeken. De derde poot onder het WTC, een eigen gebouwmet mogelijkheden voor conferenties, horeca en bedrijfsruimtes,moet nog van de grond komen.Boegbeeld. De eerste fase van de Twentse WTC-vestiging isgepland in de voormalige MTS-Hofstede in het Hart van Zuid,nabij het station in Hengelo. Faber verwacht in 2013 in een gedeeltevan het te verbouwen pand zijn intrek te kunnen nemen en wellichteerder op een andere locatie in het gebied. “Dan gaat het om onzeeigen organisatie met in ons kielzog enkele bedrijven. We willen hetWTC-gebouw fasegewijs ontwikkelen.” Een fysieke zichtbaarheid isen blijft belangrijk, zegt Faber. “Het WTC wil een economisch ankervoor de regio zijn en het gebouw fungeert hierbij als boegbeeld.Elders in het land zie je dat bedrijven zich willen vestigen in denabijheid van een WTC. De WTC-formule werkt.” Het werkgebiedvan het WTC Twente beslaat formeel ook het Duitse grensgebied maarer is slechts een handjevol Duitse bedrijven lid. “De interne marktis in Duitsland een stuk groter dan in Nederland. De Nederlandseondernemer moet sneller over de grens kijken. Toch zijn we drukbezig om het aantal Duitse leden toe te laten nemen. Eind van dit jaarhopen we er tien te hebben en voor volgend jaar hopen we op eenverdubbeling.”Werk maken van expatbeleid. De uitreiking van de WTC TwenteExport Award op 10 november in het ROC van Twente wordt voorafgegaan door een conferentie die in het teken staat van het expatbeleid.Twente, dat zich wil profileren als een toonaangevende regio op hetgebied van innovatie en technologie, kan in toenemende mate nietzonder buitenlandse kenniswerkers. Er wordt door de vier O’s (onderwijs,onderzoek, overheid en ondernemingen) momenteel gewerkt aan de opzetvan een professioneel expatbeleid in Twente. Speerpunt is de oprichtingvan een expatdesk. Bij deze balie moeten buitenlandse kenniswerkersterecht kunnen met hun vragen, bijvoorbeeld op het gebied vanhuisvesting en onderwijs in de regio. “Het kan ook gaan om praktischezaken als het omzetten van een rijbewijs,” licht Faber toe. De expatdeskmoet vooral middelgrote en kleine ondernemingen ondersteunen. “Grotebedrijven als Thales en Siemens regelen dit soort zaken zelf. Voor kleinereen zeker snelgroeiende bedrijven komt dit er allemaal bij. Dan is hetde secretaresse van de directeur die het erbij doet. Als we dit kunnenbundelen en grote bedrijven bereid zijn hun kennis op dit gebied te delen,versterk je de aantrekkingskracht van Twente.” De expatdesk moet fysiekgekoppeld worden aan het WTC Twente. In de praktijk zal veel informatieover het sociale landschap van Twente via internet worden verstrekt. ■Twentevisie 08/201123

ADVERTENTIESIMPRESSIE | ONDERNEMERSCAFÉ MEMPHISDe volgende opname van hetondernemerscafé Memphis heeftplaats op dinsdag 1 november in hetPolman Stadion van Heracles Almeloaan de Sadionlaan 1 in Almelo. Degasten voor die bijeenkomst zullenvia de nieuwsbrief en de websitevan Twentevisie bekend wordengemaakt.Als u maandelijks uitgenodigd wiltworden voor de opnames van hetondernemerscafé Memphis, dankunt u zich voor de e-mailserviceopgeven via www.twentevisie.nl.U ontvangt dan bovendien demaandelijkse nieuwsbrief die eenvoorproefje geeft van de komendeuitgave.Memphis over zorg,creatie en groeiDe gasten van Jan Medendorp en Martin Steenbeeke op 4 oktoberwaren: Arjan Hoop, directeur van Zorgpunt, Han Morskieft,eigenaar van Morskieft Ontwerpers, en de Twentse genomineerdenvoor de Deloitte Fast 50 Geert Kolthof van Service2Media,Marcel Wenting van Verzuimreductie en Dick Theisens van Symbol.Twentevisie | JAN MEDENDORP & MARTIN STEENBEEKEFotografie | Eric BrinkhorstOntwikkelt, Innoveert en RealiseertOntwikkelt, Innoveert en RealiseertMarc GrootheddeManager Tegema TwenteM +31 (0)6 - 4372 9861E E mgroothedde@tegema.nlAuke Vleerstraat 6, 7521 PG EnschedeAuke Postbus Vleerstraat 1347, 6, 7500 7521 BH PG EnschedePostbus T +31 1347, (0)53 7500 - 5 695 BH Enschede 513T F +31 +31 (0)53 - 5 695 695514513I www.tegema.nlF +31 (0)53 - 5 695 514I www.tegema.nlOp dinsdag 4 oktober vond het ondernemerscaféMemphis, een samenwerking tussen RTV Oosten Twentevisie, plaats in de Hatrans Lounge vanDe Grolsch Veste in Enschede.Arjan Hoop schetste hoe Zorgpunt zelfhuisartsen in dienst heeft en hun van allebedrijfsmatige ballast ontdoet zodat ze zichvolledig op de zorg kunnen richten. Het bedrijfwil de aanjager zijn van verandering in de zorg.Daarbij verzekert Hoop dat dit geen trucje isom aandeelhouder Menzis (naast Reggeborgh)te bevoordelen.Vervolgens vertelde Han Morskieft hoe hij hetvoortouw wil nemen om Twente als creatieveregio beter op de kaart te zetten nu het rijkTwente niet als voortrekker op creatief gebiedheeft erkend. ‘Creatief Twente’ moet daarverandering in brengen.Arjan HoopA.E. Arjan Willems AAAccountant-AdministratieconsulentBedrijvenpark Twente 1727602 KE AlmeloTel 0546 577 222Fax 0546 577 888Mob 0621 808 263info@willemsaccountants.nlwww.willemsaccountants.nlSpecialist MKB- jaarrekeningen- belastingaangiften- prognoses- (online)administratiesTenslotte schoof Geert Kolthof vanService2Media aan tafel, een van de drieTwentse genomineerden voor de DeloitteFast 50. Dit bedrijf ontdekte vroegtijdigde ongekende mogelijkheden van hetvervaardigen van apps, heeft inmiddelsgrote, ook internationale, klanten enopent steeds meer kantoren. Kolthof kreegdaarna gezelschap van Marcel Wenting vanVerzuimreductie, die ook genomineerd is (“hetgaat goed, de bank zwaait nog steeds”) evenalsDick Theisens van Symbol, dat met opleidingeneveneens een stormachtige groei doormaakt. ■Meer foto’s op www.twentevisie.nl.Han MorskieftV.l.n.r. Geert Kolthof, Marcel Wentingen Dick Theisens24 Twentevisie 08/2011

ONDERNEMERSCAFÉ MEMPHIS | IMPRESSIETwentevisie 08/201125

26 Twentevisie 08/2011

ADVERTENTIESAls er geen rek meerin uw archief zit …… huurt u simpelwegextra meters bijArchiefbeheer Twente.Archiefopslag van1 meter tot 40 kilometer.Vanaf € 0,86per strekkende meter.Aquamarijnstraat 80, 7554 NT HengeloTel.: (074) 250 72 82 Fax: (074) 259 39 57E-mail: info@archiefbeheertwente.nlwww.archiefbeheertwente.nlsecret. service.Specialist in het vernietigenvan archief envertrouwelijke gegevens• Archief opgehaald metgesloten vrachtwagen• Speciale geslotenrolcontainersbeschikbaar• ISO 9001 en14001 gecertificeerd• Optimale regionaleen landelijkedekkingwww.reisswolf.nl - t 074 250 2064Twentevisie 08/201127Naamloos-4 1 10-10-11 16:02

GardeurAlleséénKOOPMAN MODE YOUR FASHION EXPERIENCEDe nieuwe collecties bij Koopman zijn binnen! De mooistemerken voor heren, dames en kinderen. Kom snel langsen ervaar Koopman Mode.Tot ziens bij Koopman Mode in TilligteWagenparkbeheer | Lease | Exclusieve auto’s | Nieuw & gebruikt met hoge korting!www.lenferink.nlPlesmanweg 11. Almelo, 0546 - 639639GUNSTIGE FINANCIERINGS VOORWAARDEN!Ootmarsumsestraat 1457634 PP Tilligtewww.koopmanmode.nlNaamloos-5 1 08-09-11 Naamloos-6 13:471 30-09-11 14:4611e jaargang | september 2011 | Prijs € 2,95PRESENTATIEGIDS SEIZOEN2011 | 2012Geldtegoed?www.pranger.agin.nlWELBERGWEG 140 • POSTBUS 782 • 7550 AT HENGELOT (074) 249 03 60 • F (074) 249 03 61 •www.pranger.agin.nlwww.pranger.agin.nlCOMMERCIE@PRANGER.AGIN.NLWELBERGWEG 140 • POSTBUS 782 • 7550 AT HENGELOT (074) 249 03 60 • F (074) 249 03 61 • COMMERCIE@PRANGER.AGIN.NLWELBERGWEG 140 • POSTBUS 782 • 7550 AT HENGELOT (074) 249 03 60 • F (074) 249 03 61 • COMMERCIE@PRANGER.AGIN.NLNIET ONTVANGEN?Stuur uw NAW-gegevens naar media@fctwente.nlen ontvang de Presentatiegids alsnog bij u thuis.Naamloos-6 1 30-09-11 14:54

ACHTERGROND | Lean Six Sigma AcademyEuropese ambitiesscheppen eenkleurrijke bandOndernemers streven naar verbetering vankwaliteit, reduceren van kosten, verkorten van dedoorlooptijd, uitbannen van activiteiten zonderwaarde, verhogen van de concurrentiepositie…kortom: procesoptimalisatie. Daarvoor zijn kennisen inzicht nodig die op hun beurt goed opgeleidemedewerkers vereisen. Het Enschedese bedrijfSymbol verzorgt opleidingen en trainingen om dieprocesoptimalisatie onder de knie te krijgen encoacht bedrijven bij de implementatie ervan.Twentevisie | Anno Oude EngberinkFotografie | Eric Brinkhorst“Vanwege de Europese insteek is het noodzakelijk dat alle opleidingsniveausoveral dezelfde waarden hebben die voor iedereen duidelijk zijn”Geen nieuws tot dusver; dergelijke dienstverleners zijn er meer.Maar Symbol is volgens directeur Dick Theisens anders. “Wij denkenEuropees, in gemeenschappelijke normen, en daarvoor hebben wijmet ROC en de UT de Lean Six Sigma Academy opgericht. Samenmet Europese partners werken we aan één Europese certificering.” Deambities van de samenwerking reiken dus ver: “Als die certificering eenfeit is, gaan we in Europa een hoofdrol spelen op het gebied van LeanSix Sigma. “Begin dit jaar hebben we al een groep van twaalf personenuit zeven verschillende landen in Enschede opgeleid en momenteeldraait er een e-learning training waaraan ook weer twintig personen uitverschillende landen deelnemen.”Bijzonder combinatie-examen. Symbol organiseert voor hetbedrijfsleven diverse trainingen en examens. Dat kunnen in companytrainingenzijn, maar er zijn ook andere mogelijkheden. Theisens: “Jekunt voor medewerkers van bedrijven - denk aan afdelings managers,projectleiders, intern adviseurs en dergelijke - in het bedrijf zelf of ineen gehuurde zaal een training geven of examen afnemen. Maar uniekis wat er op 24 juni gebeurde. Toen zat er een mix van bijna honderdmedewerkers van bedrijven en studenten van de UT samen in deexamenbanken om te proberen hun Green of Black Belt te behalen.Dit soort gecombineerde examens zijn in onze ogen ook belangrijk omopleidingen en bedrijfsleven dichter bij elkaar te brengen.” ■Gele, oranje, groene en zwarte band. Lean Six Sigma trainingen(zie kader) vormen een belangrijk onderdeel van de opleidingen vanSymbol. “Vanwege de Europese insteek is het noodzakelijk dat alleopleidingsniveaus overal dezelfde waarden hebben die voor iedereenduidelijk zijn. Daarom drukken we de opleidingsniveaus uit in kleuren.Motorola is daar 25 jaar geleden al mee begonnen en iedereen hanteertnu dezelfde normen. Een ‘Black Belt’ heeft in Nederland dezelfdewaarde als in de Oekraïne bijvoorbeeld.”De Lean Six Sigma-trainingen leiden op tot vier kleurniveaus:Yellow, Orange, Green en Black Belt. Cursisten krijgen dus ook eensymbolische band. “Juist die toevoeging maakt duidelijk dat je wathebt bereikt als je een bepaald niveau hebt behaald. Laat maar ziendat je die band hebt, je hebt er immers voor geknokt,” aldus Theisens,die zelf Master Black Belt is.Lean Six SigmaDe Lean Six Sigma-trainingen zijn gebaseerd op een combinatievan twee bedrijfseconomische strategieën, Lean Manufacturingen Six Sigma. Toyota heeft de Lean aanpak uitontwikkeld.De basis is het elimineren van verspillingen, zoals wachttijd,tussenvoorraden en herstelwerkzaamheden. Six Sigma, ooitbegonnen bij Motorola, is een strategie voor de lange termijnwaarbij met een gefundeerde aanpak bedrijven anders gaanpresteren. Een projectmatige aanpak en het analyseren vandata zijn hierin belangrijke elementen. De kosten kunnendrastisch worden verlaagd door het stroomlijnen van het proces,verbetering van de kwaliteit en het wegnemen van gebrekenof fouten in alles wat een bedrijf doet. Het wordt niet alleenin productie omgevingen toegepast, maar ook steeds meer inandere sectoren zoals dienstverlening, overheid, bouw en zorg.Twentevisie 08/201129

INSTALLATIETECHNIEK | INTERVIEWWars van aanbestedingen,gek op overnamesWie regelmatig door Twente rijdt, moet ze zijn tegenkomen: de bestelbusjes van de diverseLoohuis-bedrijven. Maar pas op, scheer ze niet over één kam, want hoewel ze dezelfde naamhebben, zijn er verschillende takken van de Loohuis-familie. Toen een dikke vijftig jaar geledende broers Bernard en Frans samen een bedrijf begonnen, bleek al snel dat ze liever hun eigenweg gingen. Frans startte een zaak in Saasveld; zijn bedrijf groeide onder de naam FH Loohuisin zowel keukens als installatietechniek. Broer Bernhard ging verder in de vestiging in Fleringen,waar Loohuis Installatiegroep nog steeds haar hoofdkantoor heeft. De zoons van Berhard, Ben enLaurens, vormen nu samen met Ben Kuipers, die met een dochter van Bernard trouwde, de directie.Twentevisie | MARIO VAN SANTENFotografie | Eric Brinkhorst“Voor bepaalde bedrijven is het verstandig dat ze onder de paraplu van een groep komen”Ben Kuipers, een van de directieleden van Loohuis Installatiegroep,sluit niet uit dat hij de komende jaren meer bedrijven zal overnemen.

INTERVIEW | INSTALLATIETECHNIEK“Ik wil graag nieuwe klanten, maar bestaande klanten tellen bij ons zwaarder mee”Een opvallende mening meteen aan het begin van het gesprek: “Ik wilgraag nieuwe klanten, maar bestaande klanten tellen bij ons zwaardermee.” Kuipers schrijft daarom niet vaak in op grote en complexe werken.“Tijdens aanbestedingsprocedures zie je maar al te vaak dat een bedrijfdat de slechtste prijs vraagt het beste werk moet doen. Ja, niet de laagste,maar de slechtste prijs. Hoe kun je nou verlangen dat een bedrijf met deslechtste prijs het beste werk levert?”Geen controle. Volgens Kuipers is er niets mis met aanbestedingsproceduresop zich, maar gaat het bij de controle ervan fout. “Als eenbedrijf inschrijft voor een prijs die zo laag is dat er geld bij moet, moetje niet raar opkijken dat er tijdens de uitvoering een ware strijd ontstaatom maar zoveel mogelijk meerwerk bij elkaar te sprokkelen. Allerleiargumenten worden er bedacht om maar aanvullende facturen te kunnensturen. En dan heb ik het nog niet eens over die bedrijven die, nadat zede opdracht hebben gekregen, maar wat aanrommelen. Staat er in hetbestek bijvoorbeeld dat een verwarmingsleiding zestig millimeter dikmoet zijn, gebruiken ze in werkelijkheid wellicht een leiding van veertigmillimeter. Zij verdienen er direct geld mee terug en er is niemand diehet controleert of ziet, want het zit toch in muren of achter plafondsweggewerkt. Controle ontbreekt ook. Want niet alleen de aannemermoet het werk tegen de laagste prijs uitvoeren, ook de toezichthoudersmoeten het met een vooraf vastgesteld aantal uren doen. Bij het beginvan de bouw moet de toezichthouder ingrijpen omdat de fundering nietis uitgevoerd zoals op de tekening staat vermeld. Hij past de tekeningenaan, maar is dan al meteen door zijn toegewezen uren heen. Tijdens derest van de bouw is er dan nauwelijks meer toezicht.”Korte termijn. Kuipers vindt dat opdrachtgevers veel te vaak op dekorte termijn denken. “Achteraf worden ze geconfronteerd met, in ditvoorbeeld, hogere energiekosten, want het kost een veelvoud aan energieomdat de pomp extra hard moet draaien en omdat er met een hogerecv-water temperatuur moet worden gestookt. De Rijksgebouwendienstis nu begonnen de rotte appels er uit te filteren met de aanleg van eenzwarte lijst: geen nieuw werk geven aan bedrijven waarmee ze voor derechter staan. Maar ik denk dat het niet zolang meer duurt voordat ervoor onze branche een website komt als Zoover: klanten kunnen dan hunervaringen over het uitgevoerde werk delen met de wereld.”Lean Bouwen. Door de problemen met aanbestedingen zijnopdrachtgevers op zoek naar nieuwe vormen van opdrachtgeverschapen samenwerking. Loohuis doet mee in diverse projecten waarbij metzogenoemde bouwteamconstructies en Lean Bouwen-methodieken alin de ontwerpfase met de opdrachtgever, bouwer en architect wordtsamengewerkt. De wensen en verlangens worden dan in een plan vanaanpak verwerkt. “Alle technische installaties worden integraal en metdriedimensionale projectering speciaal voor het te realiseren gebouwontworpen. Energiebesparende en duurzame technieken staan daarbijvaak aan de basis van dat ontwerp. Onze innovaties en ervaring komenzo direct het nieuwe project ten goede. Meerwerkfacturen tijdensde uitvoeringsfase zijn daarmee verleden tijd en de lage energie- enonderhoudskosten komen de opdrachtgever ten goede tijdens de helelevenscyclus van het nieuwe of te renoveren gebouw. Ik denk dat hetzelfs niet ondenkbaar is dat je in de toekomst meetbare energieprestatiesmoet garanderen op een installatie in een gebouw.”Overnames. De groei van Loohuis in de afgelopen jaren is deels tedanken aan overname van bedrijven. Zo werd begin dit jaar EldersSanitair & Totaalinstallateur in Raalte toegevoegd aan de groep. Eenbloeiend bedrijf met veertig medewerkers. “Oprichter Joop Elders heefteen prachtig bedrijf opgebouwd en overgedragen aan zijn zoon. Die zoudat de komende decennia nog prima kunnen voortzetten. Maar toenhij wilde groeien, kwam hij dezelfde problemen tegen die alle bedrijvenvan een dergelijke omvang hebben: aanpassingen doen in de organisatiedie zo ingrijpend zijn, dat je aan het eigenlijke werk niet meer toekomt.Je moet dan keuzes maken die ingrijpend zijn. Voor zo’n bedrijf is hetverstandig dat het onder de paraplu van een groep komt, omdat het danmeeprofiteert van het geheel.”De overname van Elders in Raalte was niet het eerste, maar zeker ookniet het laatste bedrijf dat Loohuis aan de groep toevoegde. Er warenal vestigingen in Heeten, Fleringen, Zwolle, Hengelo, Hardenberg,Nijverdal en in het Duitse Rheine. “Toch ga ik er vanuit dat we dekomende jaren meer bedrijven zullen overnemen. Als ze goedepapieren hebben en iets kunnen toevoegen aan onze groep zullen wedat serieus bekijken,” aldus Kuipers. “Bij ons werkt het vaak zo dat debedrijven, als ze regionaal sterk in hun regio zijn verankerd, hun eigennaam behouden. Dat hebben we al gedaan met Weber in Hengelo,Assies in Zwolle en Hofman in Nijverdal. Wel krijgen deze bedrijvenonze huisstijl in rood-wit-blauw, zodat we goed herkenbaar zijn.”Herkenbaarheid. Dat Loohuis moest werken aan de herkenbaarheidbleek ook al op lokale niveau. “Tijdens ons vijftigjarig jubileumhebben we een open dag gehouden voor onze buren in Fleringen.Die dag kwamen er mensen over de vloer die werkelijk geen ideehadden wat we hier aan het doen zijn. Toen ze hier binnenkwamenen rondkeken viel hun de mond open. De meesten wisten wel datwe in nieuwbouw en renovatie van woningen zaten, maar dat weook het Eden Star Hotel in Hengelo, zorgcentra zoals Bruggerboschin Enschede, vele kantoren en bedrijfsgebouwen tot onze blijvendeklantenkring mogen rekenen, was volstrekt onbekend. De komendejaren willen we wel meer aandacht besteden aan onze uitstraling.We zijn ondertussen zo groot geworden dat we in de top dertig vangrootste installateurs (met vierhonderd medewerkers) in Nederlandzijn beland. Dus mag iedereen dat eigenlijk wel weten.” ■Twentevisie 08/201131

Infrabouw en civiele betonbouwWoning- en utiliteitsbouwProjectontwikkelingInterim-huisvesting en modulaire bouwsystemenOnderhoud en renovatiewww.hegemAn.comNijverdal - Amersfoort - Enschede - Haarle - Havelte - Hengelo - SmildeAlles naar Alles mensnaar mens.Naamloos-1 1 27-05-10 11:00Vanaf slechtse 8.490,-Leaseprijs o.b.v.: Looptijd 60 maanden, 15.000 km/jaar, full operational lease, inclusief verzekering, reparatie & onderhoud,vervanging van banden en vervangend vervoer in heel Europa. Leaseprijs is exclusief BTW / inclusief BPM.Voorkom lange levertijden.Bestel direct uw Volkswagen up!Leaseprijs vanafe 199,-per maandBPM- en belastingvrij bij de marktintroduktie.14% bijtelling. Voor meer informatie en bestellen: www.upisup.nlNaamloos-1 1 04-10-11 11:38

ACHTERGROND | BEURSABN AMRO adviseertZweedse KroonSjoerd van Es van ABN AMRO MeesPierson:“In het derde, meest sombere scenario verliezen debeleidsmakers volledig hun greep op de gebeurtenissen.”In de media wordt allang gesproken over hetfaillissement van Griekenland. “Laten we eerlijkzijn, als een bedrijf er zo voorstaat, wordt hetfaillissement ook uitgesproken,”zegt Sjoerd vanEs van ABN AMRO Mees Pierson. In dat geval zalGriekenland ook uit de eurozone worden gezet. Opverzoek van Twentevisie heeft Van Es drie mogelijkescenario’s uitgewerkt.Twentevisie | JAN MEDENDORPFotografie | Eric Brinkhorst“Ik voorspel een verdere economische escalatie en daarna zal de oplossing komen”Het eerste scenario noemt Van Es “doormodderen.” In dit scenarioblijven de landen die dat nu al zijn afhankelijk van financiering door detrojka IMF, EU en ECB. “Herstructureringen en hervormingen van dezelanden zullen af en toe van de juiste koers raken en daarmee zorgenvoor een stijgende volatiliteit op de financiële markten. De crisis zalgaandeweg onder controle worden gebracht. Beleidsmakers zullen demarkten ervan overtuigen dat wanbetaling door overheden niet meermag geschieden. In dat geval zullen ook de problemen van Spanje enItalië voortvarend worden opgelost. Het is waarschijnlijk dat de ECBin dit scenario voorlopig nog steun zal moeten blijven verlenen, dathet Europese Financiële Stabiliteitsfonds (EFSF) zal worden vergrooten dat diverse Europese banken hun balans zullen moeten versterken.De Europese overheden zullen het uiteindelijk eens worden over eenverdergaande fiscale integratie, nauwere financieel-economischesamenwerking en de uitgifte van euro-obligaties. De economie van deeurozone zal aanvankelijk stagneren, om volgend jaar te herstellen; deAmerikaanse economie zal bescheiden groeien, terwijl de opkomendemarkten stevig zullen blijven groeien, al zal dat minder zijn dan in 2010.”Milde recessie. In het tweede scenario slagen de beleidsmakers eruiteindelijk in orde op zaken te stellen. “Maar niet nadat de situatieeerst nog verder verslechterd is en ze herhaaldelijk hun greep lijken teverliezen omdat ze de noodzakelijke maatregelen te laat nemen. De crisisdient zich eerst te verdiepen voordat de politici erin slagen doortastendop te treden. Ondertussen verslechteren de economische vooruitzichtenals gevolg van het verslechterende sentiment, vooral in Europa. Deeurozone belandt in een milde recessie in de tweede helft van 2011,terwijl de groei in de VS en de opkomende landen vertraagt.”Somber, maar realistisch. “In het derde, meest sombere scenarioverliezen de beleidsmakers volledig hun greep op de gebeurtenissen. Ofzij komen in het geheel niet tot overeenstemming over de juiste koersom de crisis op te lossen of de financiële markten slaan volledig op holen dwingen zo wanbetalingen van een of meer leden van de eurozone af,of laten de muntunie zelfs geheel imploderen. Het is binnen dit scenariobijvoorbeeld zeker niet uit te sluiten dat Italië in de toekomst grotemoeite krijgt zich te financieren. In dit scenario, dat begint met het ingebreke blijven van Griekenland, storten vervolgens ook verschillendebanken in en de angst voor een volledig instorten van de eurozonedat hiervan het gevolg is, heeft een verlammende werking op zowelconsumenten als producenten. Europa raakt in een diepe recessie en ookde Amerikaanse economie zal krimpen. In de opkomende economieënzal de groei stilvallen. De financiële markten zullen stevig in de greepraken van angst voor deflatie. Wat ik denk dat het meest realistisch is.Het tweede scenario!” ■Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3‘doormodderen’ ‘escalatie & oplossing’ ‘wanorde’Waarschijnlijkheid Zou kunnen Meest waarschijnlijk Zeer onwaarschijnlijk30 % 55 % 15 %Marktsentiment Marktschommelingen Risico aversie ensnel herstelErnstige baissemarktAandelen Overwegen Kopen op zwakte VermijdenVS + opkomende VS + emerging marketsn.a.markten en later EurozoneObligaties Onderwegen Onderwegen Sterk overwegeenBedrijfsobligaties +High YieldStaatsobligaties VS +kernlanden eurozoneStaatsobligaties VSLiqiditeiten Overwegen Overwegen Sterk overwegenSafe haven valuta vermijden Zweedse kroon US dollarTwentevisie 08/201133

DAKAR | INTERVIEWUitdaging trektRiwald Recyclingnaar ‘Dakar’Richard, Ewald en Gert Huzink van het Almelosemetaalrecyclingbedrijf Riwald doen in januari meemet de Dakar Rally. Het is de ideale mogelijkheid omals rallyrijder grenzen te verleggen en als ondernemerpubliciteit te vergaren. “Je stapt veel makkelijker bijeen nieuwe klant naar binnen als je bekend bent.Zeker als ze weten dat je Dakar hebt gereden.”Twentevisie | MARTIN STEENBEEKEFotografie | Eric Brinkhorst“Als er iemand voor me rijdt, dan moetik hem voorbij. Kan het niet goedschiks,dan maar kwaadschiks”Ze hebben er overduidelijk zin in, de drie broers Huzink. Racen is altijdal hun grote passie geweest maar na avonturen in een kart, racen opcircuits en het rijden van rally’s volgt nu het echte werk: de Dakar Rally.Een tocht met start in Mar del Plata (Argentinië) en finish in Lima(Peru); 9.000 kilometers dwars door woestijnen, berggebieden en anderemoeilijk begaanbare terreinen. Ze zijn al voor gek verklaard, omdat zeals ondernemers met een drukke agenda ogenschijnlijk belangrijkeredingen te doen hebben dan door een woestijnbak te racen. Maar het isde uitdaging die trekt. “Dit is de grootste en zwaarste rally ter wereld. Weproberen altijd onze grenzen te verleggen, ook als ondernemer. Zo zittenwe in elkaar,” zegt Gert Huzink.Riwald Team. Richard (50) rijdt een Ginaf-truck, Gert (40) eenMitsubishi Racing Lancer en Ewald (47) is teammanager. De coureursErik Wevers (Markelo) en Bernard ten Brinke (Zeddam), eveneensrijdend in een Mitsibushi Lancer, maken ook deel uit van het team.De auto’s zijn speciaal door de fabriek gemaakt voor de Dakar Rally.Wevers levert met zijn bedrijf het grootste gedeelte van het materieelen het onderhoudspersoneel. “We rijden met de truck onder denaam Riwald Team. Als zich wat betreft de Mitsubishi ’s nog eengrote sponsor aandient, kan zijn naam hieraan verbonden worden,”verklaart Ewald Huzink. Het team van rijders, navigators, monteursen andere ondersteunende krachten bestaat in totaal uit zo’n veertigpersonen.Uitrijden. Deelname aan de Dakar Rally is in principe een projectvan drie jaar. Het eerste jaar is het doel ervaring opdoen en uitrijden.Niet meer en niet minder. “Vijftig procent valt jaarlijks uit. Van denieuwkomers heeft afgelopen jaar maar negen procent de finishgehaald,” weet Richard. De broers zullen waarschijnlijk tegen hunaard in sober en verstandig moeten rijden, want in de racewereldstaan ze bekend als coureurs die graag risico willen nemen. Dat wasal zo toen ze als tiener begonnen te racen in een kart. “Als er iemandvoor me rijdt, dan moet ik hem voorbij. Kan het niet goedschiks, danmaar kwaadschiks,” zegt Richard. Gert reed als meest getalenteerdevooraan mee in wedstrijden om het Nederlands Kampioenschap.Nadat ze de kartsport vaarwel hadden gezegd, begonnen ze eind jarennegentig met racen op een circuit. Gedrieën deden ze met een Seaten Golf 5 mee aan 8- en 24 uurs races op Zandvoort en buitenlandsecircuits in bijvoorbeeld Duitsland, Spanje en Dubai. In 2007 maakten34 Twentevisie 08/2011

INTERVIEW | DAKARGert, Richard en Ewald Huzink (van links naar rechts) zijn klaar voor de Dakar Rally.Richard, Ewald en Gert Huzink vormen met hun drieën dedirectie van metaalrecyclingbedrijf Riwald. De handel in oudijzer die Richard in 1983 begon, kreeg een impuls toen in1989 de Muur viel. In het voormalige Oost-Duitsland zettende broers in de jaren negentig een florerend metaalbedrijf op,met drie nevenvestigingen en in totaal 35 personeelsleden. In1998 werden de Duitse bedrijven aan een concurrent verkocht.Vanuit Geesteren richtten ze zich vervolgens op de Nederlandsemarkt. In 2006 verhuisde het bedrijf naar Almelo. De liggingaan het Twentekanaal en overheidsmaatregelen op het gebiedvan recycling hebben gunstig uitgepakt voor de groei van deonderneming. Per jaar wordt in totaal zo’n 200.000 ton oudemetalen verschroot en geleverd aan onder meer staalfabriekenen smelterijen. In Kampen (ook aan het water) beschikt Riwaldover een nevenvestiging. Riwald denkt de komende jaren deomzet met zo’n 20% te kunnen laten groeien.Behalve in de metaal manifesteren de broers zich ook opandere terreinen. Zo zijn ze eigenaar van PartycentrumPeddemors in Manderveen en het daarachter liggendevoetbalcomplex. De plaatselijke voetbalclub mag er gebruikvan maken. Met een kennis namen de broers afgelopenjaar het failliete Stal Maathuis in Geesteren over. Zo wildenze het voortbestaan van het CSI Twente en pony- enpaardenclub St. Joris zeker stellen. Na de aankoop ontstonder een conflict met de organisatoren van het CSI Twente,die daardoor wilden uitwijken naar een naastgelegen terrein.Op het laatste moment werd dit voorkomen. De Huzinksgaan ervan uit dat het CSI Twente ook de komende jarenop Erve Maathuis wordt gehouden. Wel willen ze hetterrein omvormen tot een ‘groenachtig park’ met meer danhippische evenementen alleen. Trivium Meulenbelt Zorgbouwt op een deel van het terrein een woonzorgcomplex,hetgeen in Geesteren tot dusver ontbrak.“Ik ben in de truck met een vaartje van 70 tot 80 kilometer per uurtegen een rotsblok gereden. Je stapt zo uit”Richard en Gert de overstap naar het rally rijden. “Rally-volk is veelgemoedelijker,” verklaart Ewald Huzink. “Als je turbo stuk gaat, krijgje in de rallysport zo een nieuw exemplaar van je buurman, als die ertenminste één op voorraad heeft. Bij het racen krijg je zelfs nog geenboutje van de concurrent.”Rotsblok. De Dakar Rally is bekend geworden onder de naam ParijsDakar. Het oorspronkelijke traject door Europa en Afrika is in 2009verruild voor Zuid-Amerika. De organisatie van het evenement week uitnaar een ander continent vanwege de dreiging van terreurgroepen diehet hadden voorzien op de karavaan. Om die reden werd de editie van2008 op het laatste moment afgeblazen. Wat gebleven is, is het risico op(dodelijke) ongevallen. “Aan snelheidssporten kleven altijd risico’s maarin Dakar zijn het bijna altijd motorrijders wie iets overkomt,” relativeertEwald Huzink. De auto’s en trucks zijn vele malen veiliger. “Ik ben in detruck met een vaartje van 70 tot 80 kilometer per uur tegen een rotsblokgereden. Je stapt zo uit,” vertelt Richard. Het grootste risico tijdensde veertien dagen durende race vormt niet het moeilijk begaanbareparcours of materiaalpech maar de eigen fysieke gesteldheid. Deelnemersmoeten topfit zijn. “Als je moe wordt, verslapt de concentratie en ligt eenfoutje op de loer.” Een ‘personal trainer’ stoomt Gert en Richard fysiekklaar. “Dakar wordt pas echt zwaar bij tegenslagen. Als je vast komt tezitten in de woestijn, laat in het bivak arriveert en de volgende morgenweer vroeg weg moet. We krijgen dagen waarin we ons zullen afvragenwaarom we dit doen,” zegt Gert. De voorbereiding is serieus. Vorig jaarhebben de broers de rally bezocht en de publicitaire mogelijkhedenbekeken. Dit jaar is er een voorbereidingsprogramma opgesteld met(test)wedstrijden in onder meer Duitsland, Spanje en Marokko.Prijskaartje. Wellicht door de extreme omstandigheden staat deDakar Rally garant voor veel publiciteit. En daar is het Huzink ook omte doen. Vooral in Duitsland, waar Riwald wil groeien, krijgt de rallyveel aandacht dankzij de aanwezigheid van grote merken als BMW,Mercedes en Man. “Ik merk ook in eigen land dat veel mensen mijin mijn truck aanspreken,” zegt Richard. “Dat verwacht je van eenvrachtwagenchauffeur en een timmerman maar niet van een boekhouderof schoolmeester. Heel veel mensen volgen het.” Over de financiëleinvestering laten ze niets los. Een indicatie: alleen al aan de truck hangteen prijskaartje van drie ton. “Maar dat hebben we niet betaald hoor,”zegt Gert. “We zijn niet voor niets handelaren.” ■Twentevisie 08/201135

ADVERTORIAL | TE GAST BIJGrandeur, kwaliteit en Twentse gastvrijheid zijn geblevenSandton Resort Bad BoekeloHotel Bad Boekelo 1934al snel de behoefte aan een representatief hotel voor de vele zakenmensendie betrokken waren bij de zoutindustrie. In 1934 werddan ook Hotel Boekelo geopend. Aan het eind van de jaren ’40werd bij het hotel een natuurzwembad aangelegd, waarin iedereweek een verse lading zout werd gestort voor de zuivering. Zoutwas er immers toch genoeg!Het hotel groeide uit tot het beroemde Bad Boekelo, ook wel ‘dezee op de heide’ genoemd, in die jaren een attractie van nationaalformaat. Zondagen met twintigduizend bezoekers warengeen uitzondering in die tijd.Nog steeds behoort Hotel Bad Boekelo tot de Grande Damesvan Nederland. Vraag aan de gemiddelde Nederlander of ze hethotel kennen en men antwoordt bevestigend!Hotel Bad Boekelo 2010Wie het hotel kent van vroegere tijden en nu binnen stapt, zalzich verbazen: een modern en met natuurlijke tinten ingerichtinterieur voert de boventoon maar nog steeds is de nostalgie vandestijds voelbaar. Het **** Resort Bad Boekelo beschikt over 23hectare eigen terrein en biedt veel faciliteiten waaronder eenverwarmd binnenzwembad met peuterbad, acht airconditionedmeeting rooms, twee outdoor tennisbanen, een ‘Glow in theDark’-bowlingbaan, een speeltuin voor de allerkleinsten én ruimvoldoende parkeergelegenheid.Eveneens beschikt het hotel over een luxe en zeer stijlvol ingerichteBeauty & Wellness. Hier vindt u sauna’s, Turkse stoombaden,solaria, relaxruimtes en een volledig beautycentrum meteen breed assortiment aan wellness-behandelingen. Niet alleenvoor de hotelgast maar ook voor onze regionale gasten!‘Oude bekendheid en kwaliteit maar dan alleenin een nieuw jasje: Sandton Resort Bad Boekelo’In de sfeervolle lounge kunt u heerlijk genieten van een drankjeen/of hapje. In het najaar gezellig bij de open haard en in hetvoorjaar en de zomer heerlijk op het terras met uitzicht op hetgroen. Voor het diner nodigen wij u uit in het à la carte restaurantMoods waar u met mooi weer kunt genieten op het zonneterrasmet uitzicht over de vijver, het vroegere zoutwaterbad.

www.creatievefabriek.nl of bel 074 201 09 19www.kampkuiper.nlAlmeloseweg 113 • HarbrinkhoekTel. (0546) 86 69 20Plant U een evenement,feestje of een anderehappening? Komt U dannaar ons.Wij zijn Uw competentePartner en adviseren U graag.Zowel privé als zakelijk.Münsterstraße 6248683 Ahaus-Alstätte(0049) 2567 - 93 71 00getraenke-ellerkamp.deOok zakelijk is het goed toeven in Sandton Resort Bad Boekelo. Erwordt veel aandacht besteed aan de kwaliteit en gastvrijheid waar hetom bekend staat. Trainingen, vergaderingen en congressen wordenvolledig naar uw wens samengesteld. Met eventueel een recreatiefmoment in de middag of avond op het schitterende landgoedrondom het hotel. Onze acht multifunctionele zalen zijn ruim vanopzet, beschikken over daglicht, airconditioning en een schitterendeuitloop naar het dakterras. Om de capaciteit te vergroten zijn onzezalen door middel van schuifwanden te koppelen. En even een frissewind door uw bedrijf laten varen? Op ons landgoed kunnen naarwens allerlei soorten outdoor activiteiten worden ontplooid. •Ahauser Straße 1D-48599 GronauTel. 0049(0)2565-93320Fax 0049(0)2565-93325team@hotel-schepers.dewww.hotel-schepers.deSandton Resort Bad BoekeloOude Deldenerweg 2037548 PM Boekelo/EnschedeT. 053 - 428 30 05F. 053 - 428 30 35E. boekelo@sandton.euW. www.sandton.eu/boekeloDe Grolsch Veste:voor al uw bedrijfsfeesten,vergaderingen en congressen.Meetings & EventsTel.: 053-8525620meetingsenevents@fctwente.nl

Vastgoed | Oktober 2011Vastgoed1 Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde dezewinkelruimte aan de Haverstraatpassage 7a in Enschede.2 DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens HoSt B.V. bij de aankoopvan het bedrijfspand aan de Thermen 10 in Enschede.AlmeloNamens de eigenaar Dura Vermeer,heeft Euverman Temmink & PartnersBedrijfsmakelaars 1.594 m² kantoorruimteverhuurd aan de Egbert Gorterstraat 1-3 aanDimenche voor naar verluidt € 125.000,- per jaar.ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeftnamens Vvc Beheer B.V. aan Kovax Europe B.V.circa 2.716 m² bedrijfs-/kantoorruimte aan hetBedrijvenpark Twente 49 verhuurd voor€ 90.000,- per jaar.ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBGheeft namens een particuliere belegger aanMaster Logistics B.V. de bedrijfsruimte aan hetBedrijvenpark Twente 114 en 164 verhuurdvoor € 60.000,- per jaar.DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens deverhuurder, Sama Delden Projekten B.V., bij deverhuur van het kantoorpand aan TwentepoortOost 3. De huurder is DetaConnect B.V. en dehuurprijs bedraagt € 40.000,- per jaar.Uniek bedrijfsmakelaars heeft namenseen particulier circa 700 m² winkelruimteverhuurd aan de Woonboulevard 38 aandiverse winkeliers. De gemiddelde huurprijsbedraagt € 135,- per m².BorneUniek bedrijfsmakelaars heeft namenseen particuliere belegger circa 60 m²winkelruimte aan de Nieuwe Markt 6verhuurd aan Beter Horen. De huurprijsbedraagt € 15.000,- per jaar.Enschede1 Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f.heeft namens de verhuurder, een particulierebelegger, een winkelruimte van circa 65 m²aan de Haverstraatpassage 7a verhuurd tenbehoeve van een vestiging van een Sabon.De huurprijs is niet bekend gemaakt.Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f.heeft namens de vertrekkende huurder,Guts & Gusto, de winkelruimte aan deHaverstraatpassage 14 verhuurd aan MissJones. De huurprijs is niet bekend gemaakt.Namens haar opdrachtgever heeft EuvermanTemmink & Partners Bedrijfsmakelaars aan deOldenzaalsestraat 276 circa 320 m² verhuurdaan KN Partners.nl. De huurprijs bedraagtnaar verluidt € 27.000,-.ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeftnamens Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijfaan WBC Projecten B.V. het voormaligeDefensiegebouw aan de Haimersweg verkochtDe koopsom bedraagt € 540.000,-.ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBGheeft namens Bw & S Holding B.V. aan Icorp.nl B.V. circa 93 m² kantoorruimte aan deLasonderstraat 3 te Enschede verhuurdvoor € 6.975,- per jaar.ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeftnamens Fundamentus Dômus B.V. aan VariaTechniek B.V. circa 280 m² bedrijfsruimte aande Hendrik ter Kuilestraat 5-B verhuurd voor€ 21.500,- per jaar.DTZ Zadelhoff heeft namens een ontwikkelaarop bedrijventerrein Josink Es een nieuwbouwbedrijfspand van circa 705 m² kantoor encirca 525 m² bedrijfsruimte verkocht aan eenparticuliere belegger. Een koopprijs is nietbekend gemaakt.2 DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens HoStB.V. bij de aankoop van het bedrijfspandaan de Thermen 10. HoSt B.V. Het betrefthier een bedrijfsruimte met kantoorruimtevan circa 1.150 m².DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens deeigenaar, een particulier, bij de verhuur van38 Twentevisie 08/2011

Oktober 2011 | Vastgoed3 Uniek bedrijfsmakelaars verhuurde deze bedrijfsruimtemet kantoorruimte aan de Fleuweweg 8 in Enter.4 Levite Makelaars heeft deze winkelruimte aan hetKuperserf 61A in Nijverdal verhuurd.een bedrijfsruimte met kantoorruimte vancirca 1.100 m² aan de Lambertus Buddestraat66-68. De huurder is SKW Biosystems B.V. ende huurprijs bedraagt circa € 66.000,- per jaar.EnterUniek bedrijfsmakelaars heeft namenseen particulier circa 645 m² winkelruimteverhuurd aan de Dorpsstraat 116/A. Devraaghuurprijs bedroeg € 75.000,- per jaar.De huurder is Jalink verlichting.3 Uniek bedrijfsmakelaars heeft namens eenparticulier circa 463 m² bedrijfsruimte met circa85 kantoorruimte verkocht aan de Fleuweweg 8voor een koopsom van € 295.000,- aanautoschadebedrijf Hans Muller.HengeloSieger Wijnsma Bedrijfsmakelaar heeft aande Tuindorpstraat 120 circa 385 m² winkelkantoor-en bedrijfsruimte namens eenparticuliere belegger verhuurd aan DancemastersDe Bokdams voor € 18.000,- per jaar.Sieger Wijnsma Bedrijfsmakelaar heeft aande Achterhoekse Molenweg namens eenparticuliere eigenaar circa 210 m² winkelruimtemet zelfstandige bovenwoning verkocht voor€ 225.000,- aan een particuliere ondernemer.Aan de Enschedesestraat 47 is circa 156 m²kantoorruimte verhuurd aan Agfra HoldingB.V. De huurprijs bedraagt naar verluidt€ 26.000,- per jaar. Euverman Temmink &Partners Bedrijfsmakelaars trad op namenshaar opdrachtgever JTM Vastgoed B.V.Namens GBF Grafische Bedrijfsfondsenheeft DTZ Zadelhoff, afdeling Retail ServicesArnhem circa 298 m² winkelruimte gelegenaan de Brink 186 verhuurd aan Esprit.Namens Woningstichting Domijn heeft DTZZadelhoff circa 172 m² kantoorruimte aande Geerdinksweg 185 verhuurd aan GEASEnergiewacht. De huurprijs bedraagt € 9.460,-.Nijverdal4 Levite Makelaars heeft namens Slokker WinkelcentrumB.V. circa 46 m² winkelruimte aan hetKuperserf 61A verhuurd aan Pizzeria Valentino.Levite Makelaars heeft namens een particulierebelegger circa 470 m² bedrijfsruimte aan deFuutweg 1 tijdelijk verhuurd aan een bedrijf inkabelwerken/railinfra.OldenzaalSnelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeftnamens de verhuurder een bedrijfsunit vancirca 200 m² aan de Nijverheidsstraat 70verhuurd aan een particulier. De huurprijsis niet bekend gemaakt.Aan de Textielstraat 24 is circa 114 m²bedrijfsruimte verhuurd aan Van DaalenMontage. De huurprijs bedraagt naar verluidt€ 8.100,- per jaar. Euverman Temmink &Partners Bedrijfsmakelaars trad op namensOude Wolbers-Droste Projectontwikkeling V.O.F.RijssenDTZ Zadelhoff heeft de bouwcombinatieTer Steege en Roosdom Tijhuis begeleid bij deverkoop van de nieuw te bouwen supermarktvan EMTE van circa 1.200 m² aan de Laan vande oud Indiëgangers te Rijssen.VriezenveenUniek Bedrijfsmakelaars heeft namens Vastnedcirca 70 m² winkelruimte verhuurd aan hetWesteinde 21/A aan Brainwash Kappers.De huurprijs bedraagt € 12.500,-.Transacties kunnen per e-mail wordentoegestuurd aan info@twentevisie.nl.Tekst als word-bestand, eventuele foto’s ofander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.Twentevisie 08/201139

nieuws | Oktober 2011Nieuws1 Borrelen en netwerken na afloop van hetSymposium van de Vastgoedrapportage Twente.2 De winnaar van de WTC Export Award 2010,Tyro Remotes. De genomineerden van 2011zijn nu bekend.1 Symposium VastgoedrapportageTwenteHet Symposium van de VastgoedrapportageTwente vond dit jaar op 21 september plaats inde EMGA-hal in Hengelo. Ruim 500 bezoekerswaren gekomen om te kijken naar de presentatievan de Vastgoedrapportage Twente, eenexemplaar van het magazine in ontvangst tenemen, te horen dat Welbions de winnaar wasvan de Vastgoedprijs Twente en, uiteraard, omte netwerken.Stimulans voor woningmarkt startersDe Gemeente Hengelo ondersteunthet initiatief van Dura Vermeer om dewoningmarkt voor starters vlot te trekken.Het bouwconcern claimt voor deze doelgroepeen nieuwbouwwoning te kunnen bouwenvanaf 119.000 euro vrij op naam en put daarbijuit een bestand van potentiële kopers dat viasocial media bijeen is gebracht.EnergiekAlmelo met Sanderink enVan ’t HekHet EnergiekAlmelo Congres, dat op woensdag16 november a.s. plaatsvindt in het Theaterhotelin Almelo, brengt dit jaar twee sprekersnaar Almelo die op verschillende vlakkenzijn begonnen: sportief ondernemer GerardSanderink en ondernemend sportman Tomvan ’t Hek. Zij zullen spreken over het thema‘Ondernemen is overwinnen’. Tijdens hetcongres zal ook de Almelose ondernemingbekend worden gemaakt die de EnergiekAlmeloAward 2011 in ontvangst zal mogen nemen.2 Genomineerden WTC Twente ExportAward bekendDe genomineerden voor de World Trade CenterTwente Export Award 2011 zijn bekend. Dezeprijs wordt ieder jaar uitgereikt aan een bedrijfdat of organisatie die zich heeft onderscheiden ophet gebied van internationalisering. De uitreikingzal plaatsvinden op 10 november tijdens deconferentie ‘Twente Internationaal’ vanaf 18.00uur in het ROC van Twente te Hengelo. BauhuisInternational uit Goor is specialist in ontwerp,productie en installatie van machines voorbewerken, ontvetten en coaten van stalen pijpenvoor de olie- gas en watertransmissie industrie.Fireflash uit Hengelo verzorgt realistischebrandweeroefeningen op locatie met mobieletrainingsunits. HoSt uit Enschede is Nederlandsgrootste leverancier van bio-energie systemen.Kleisen en Partners komt metHumanagementKleissen en Partners adviseert ondernemingen,overheden en instellingen op het gebied vanbouw, huisvesting, ruimtelijke ontwikkeling,vastgoed en infrastructuur. Het bedrijf introduceerteen nieuwe methode van werken op hetgebied van proces- en projectmanagementvoor huisvestingsvraagstukken en ruimtelijkeordening. Deze werkwijze is het antwoordop vragen vanuit de markt en heeft de naam‘Humanagement’ gekregen.Gemeente geeft groen licht voor‘De Stadstuinen’De gemeente Enschede geeft toestemming voorrealisatie van het woningproject ‘De Stadstuinen’aan de Lipperkerkstraat. Zomer 2012 start debouw van de eerste vijf woningen. In 2013 en2014 volgen de resterende vijf. Gezamenlijkvormen de tien markante woningen door eenafsluitbaar binnenplein een oase van rust op eensteenworp van de binnenstad. De toekomstigebewoners krijgen door toepassing van collectiefparticulier opdrachtgeverschap (CPO)maximale inspraak bij de indeling van hunwoning. De gemeente Enschede laat zich hierbijleiden door de bijdrage van ‘De Stadstuinen’ aande herstructurering van de Lipperkerkstraat enomgeving.Persberichten kunnen per e-mail wordentoegestuurd aan info@twentevisie.nl.Tekst als word-bestand, eventuele foto’s ofander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.40 Twentevisie 08/2011

FINANCIEEL ACCENT | columnEffectief HRbeleid loontAndré Zeelte isHR-managerbij KroeseWeversandre.zeelte@kroesewevers.nlTwentevisie | André ZeelteEr waait al enige tijd een economischetegenwind in Nederland. Omdat demiddelgrote en kleine bedrijven (MKB)de motor vormen van onze economie enwerkgelegenheid, vangen deze zoals zo vaakde eerste klappen op. De tegenwind biedtook kansen. Juist hier ligt voor het MKB deuitdaging om deze kansen te onderkennenen de recessie aan te grijpen om de huidigestrategie eens onder de loep te nemen. Cruciaalhierin is de vraag wat dit voor gevolgenheeft voor uw medewerkers. Zij zijn hetbelangrijkste kapitaal van uw onderneming. Uzet de koers uit maar uw medewerkers moetenhet schip naar de volgende haven varen. Ditvraagt om een effectief HR beleid.De nieuwe generatie. Het sterke puntvan onze economie is niet een reservoir vanlaagopgeleide mensen die voor lage lonenwillen werken. Dat is de kracht van opkomendemarkten. Wij bouwen onze voorsprong opgoedgeschoold talent dat veel verdient, zodathet de vergrijzing kan betalen. Het is nunog moeilijk voor te stellen, maar binnen dekortste keren zitten we weer met een krappearbeidsmarkt en concurreren we met elkaarom de beste mensen aan te trekken.De tijd dat u uw personeel voor hetuitkiezen had en uw medewerkers konvoorschrijven wat ze moesten doen is echternu al voorbij. Gelukkig maar. De relatiewerkgever – werknemer is de laatste decenniagelijkwaardiger geworden. Er wordt meerruimte gegeven aan de professionaliteit vanmedewerkers, initiatief wordt aangemoedigden persoonlijke ontwikkeling ondersteund.Leidinggevenden krijgen een dienende rolen autoritair leidinggeven is uit den boze. Denieuwe generatie, ook wel de Einstein of Ygeneratie genoemd (geboren na pakweg 1988),die nu in grote getale op de arbeidsmarkt komtdoet daar nog een schepje bovenop. Dezenieuwe generatie is ambitieus, wil carrièremaken, hecht aan vrijheid en kiest eerder voorzelfontplooiing dan status. Ze zijn gewendzelfstandig te werken en verantwoordelijkheidte nemen. Zij kiezen hun werkgever uit en nietomgekeerd. Bij hun zoektocht naar hun eerstebaan is niet enkel het salaris heilig, maar devraag of zij iets van hun baas kunnen leren,of de sfeer in het bedrijf stimulerend is en ofzij ’hun ding’ kunnen doen. Contracten vooronbepaalde tijd vinden ze eng en het keurslijfvan een te nauwe functieomschrijving is henvreemd.De juiste man/vrouw. De uitdaging vooriedere ondernemer wordt om de juiste mensenaan te trekken. En belangrijker nog, hen opde juiste wijze in te zetten. ‘De juiste man/vrouw op de juiste plaats’ is een typisch HRcliché, maar oh zo waar. Dit gezegde krijgt inde huidige tijd echter een bredere betekenis.Waar voorheen kennis en opleiding debelangrijkste criteria waren draait het nu omtalent, competenties, vaardigheden en passie.Niets motiveert meer dan te worden ingezetop basis van je passie en talent. Hier snijdt hetmes aan twee kanten want motivatie leidt totmeer betrokkenheid en betere prestaties. Daarwordt u als ondernemer gelukkig van.Performancemanagement. De nieuwegeneratie wil vrijheid maar dat is iets andersdan vrijblijvendheid. Performancemanagementschept kaders voor het functioneren, zonderde vrijheid en zelfstandigheid te beperken.De nieuwe generatie zal immers ook op hunprestaties worden beoordeeld en ‘afgerekend’.Performancemanagement is een systeemwaarmee helder in kaart gebracht wordtwelke resultaten u van uw medewerkersverwacht met een duidelijke koppelingnaar uw strategische doelstellingen. Uwdoelstellingen worden concreet vertaald naarresultaatgebieden (harde doelstellingen) encompetenties (gedrag) voor uw medewerkers.Deze worden vastgelegd in zogenaamdecompetentieprofielen.Het resultaat is dat u uw medewerkerskaders geeft waarbinnen zij dienen tefunctioneren, terwijl het nemen van eigenverantwoordelijkheid gestimuleerd wordt.Het bevordert resultaatgericht werken– medewerkers weten immers wat van henverwacht wordt – en het is richtinggevendvoor de persoonlijke ontwikkeling vanmedewerkers. Op deze wijze haalt u meerrendement uit uw menselijk kapitaal.Kort gezegd kunnen we stellen datPerformancemanagement de basis is vooreffectief HR beleid.Het talent van uw medewerkers komt optimaaltot zijn recht. Geheid dat uw bemanning inweer en wind uw schip op koers houdt!Reageren? www.twentevisie.nlTwentevisie 08/201141

HUISHOUDBOEKJE HERACLES ALMELO | ACHTERGRONDAlgemeen directeur Nico-Jan Hoogma van Heracles Almelo:opgelucht dat het stadion er, na lang onderhandelen,daadwerkelijk gaat komen.Pappen en nathouden totnieuw stadion er is…Nu Heracles Almelo zich definitief mag verheugen in de komst van een nieuw stadion, medio2013, is het zaak de tussenliggende tijd schadevrij - en toch het liefst met sportief succes - doorte komen. Dus hoopt de club met een bescheiden begroting van 8,7 miljoen euro andermaal aande poort van de gevestigde orde te rammelen, misschien wel resulterend in een nieuwe flirt metEuropees voetbal. Of zulks van realiteitszin getuigt? “Gelet op de hoogte van de begroting niet,”zegt algemeen directeur Nico-Jan Hoogma, “maar we hebben wel vaker kunststukjes uitgehaald.”Twentevisie | EDDY VAN DER LEYFotografie | Eric Brinkhorst“We streven ernaar om in de toekomst een vaste middenmoter in de eredivisie te worden”Met de zestiende begroting van de eredivisie twee keer in successie deplay off om Europees voetbal bereiken: in landen als Engeland, Spanjeof Duitsland zou een dergelijke prestatie in de vele kranten, bladen entv-rubrieken tot in den treure uitvergroot zijn, in het nuchtere Nederlandis de steeds terugkerende Houdini-act van Heracles Almelo zo zoetjesaannormaal geworden.Toch verdient de Almelose krachttoer alle bijval. Pas vanaf de zomer van2013, als in de schaduw van het huidige Polman stadion een nieuwe,multifunctionele voetbalarena is verrezen, kan Heracles Almelo ookqua begroting als een volwaardig eredivisionist worden beschouwd.“We streven ernaar om in de toekomst een vaste middenmoter in deeredivisie te worden, maar gek genoeg halen we die doelstelling ookal jaren met bescheiden middelen,” zegt Nico Jan Hoogma. “Dat is eencompliment waard aan de hele organisatie.”15.000 toeschouwers. In die zin lijkt de ontwikkelingscurveop die van FC Twente: ook de prestaties van de bekerwinnaar uitEnschede zijn al jaren beter dan op grond van de correlatie met de42 Twentevisie 08/2011

ACHTERGROND | HUISHOUDBOEKJE HERACLES ALMELO“We hebben een financiële krachttoer moeten uithalen om de bepalende spelers te binden”begroting mag worden verondersteld. Waar de club uit EnschedeDe Grolsch Veste uitgebreid ziet worden naar een capaciteit van30.000 toeschouwers, snakt ook Heracles Almelo naar nieuwe(ontwikkelings)ruimte. “In dat kader zijn we blij en opgelucht dat hetstadion er, na lang onderhandelen, daadwerkelijk gaat komen. Hetis de enige manier om het betaalde voetbal op de lange termijn voorAlmelo te behouden,” beklemtoont Hoogma.Het nieuwe stadion is hét vliegwiel binnen de toekomstigeontwikkeling van Heracles Almelo, met een (voorlopige) capaciteit van15.000 toeschouwers en een keur aan mogelijkheden voor de sponsors.Volgens de meest logische planning kan het fraai geoutilleerdeonderkomen met ingang van het seizoen 2013/2014 in gebruik wordengenomen. “De begroting voor dat seizoen zal waarschijnlijk rondtwaalf miljoen euro bedragen, ruim drie miljoen euro meer dan nu.Daarbij gaan we uit van een bezetting van het nieuwe stadion van12.000 toeschouwers gemiddeld. Onderzoeken hebben uitgewezen dater een potentieel is van 15.000 en op den duur misschien wel 19.000.Wij willen zowel de gewone supporters als de sponsors optimaleomstandigheden bieden. Zo moet er een fatsoenlijke businessclubkomen in een fatsoenlijke ruimte en natuurlijk zal het aantal skyboxenworden uitgebreid. We zitten al jaren aan ons plafond.”Middenmoot. Met een begroting van twaalf miljoen euro in 2013 zalHeracles Almelo nog steeds een bescheiden speler zijn in de eredivisie,maar gelet op de financiële slim- en lenigheid van de verantwoordelijkenlijkt de begeerde vaste plek in de middenmoot een realistisch streven.Vooralsnog speelt de club echter nog ruim anderhalf seizoen in hetknusse Polman Stadion met een kabouterbegroting. Heracles Almeloheeft de voorbije seizoenen financieel kunnen overleven door eenincidentele meevaller aan het transferfront. De verkoop van Bas Dost(naar Heerenveen), Ragnar Klavan (AZ ) en Jan Wuytens (FC Utrecht)zorgde op de juiste momenten voor een goede injectie. In de aanloop naarhet huidige seizoen bleef een klapper uit. Willie Overtoom, Everton daSilva, Armenteros, Kwame Quansah: ondanks hun goede prestaties zijnze voor Heracles Almelo behouden gebleven. “Slechts voor één speleris er concreet een club geweest, dat verbaasde me wel.” Aan de ene kantis dat prima, “anderzijds, in een markt met dalende inkomsten en meteen begroting die lager is dan vorig seizoen balanceert Heracles Almeloop een fragiele scheidslijn. We hebben een financiële krachttoer moetenuithalen om de bepalende spelers te binden. Zij verdienen voor Heraclesbegrippenbehoorlijke salarissen, anders kun je ze niet houden. Maarvan de huidige ontwikkeling in de begroting word je - zolang het nieuwestadion er niet staat - niet bepaald vrolijk. Zo zijn de tv-gelden in drie jaartijd met 800.000 euro terug gegaan, er is nog 1,6 miljoen euro over.”24 Spelers. Met Luis Pedro (Go Ahead Eagles), Lerin Duarte (Sparta)en Daryl van Mieghem (AFC) kwam het aantal selectiespelers weliswaaruit op 24, maar trainer Peter Bosz had zijn selectie graag uitgebreid naar28 spelers. “Daar hadden we simpelweg het geld niet voor. Wel zijn weblij met de komst en de ontwikkeling van iemand als Lerin Duarte. Hijlijkt het snel op te pikken en kan zich zeker doorontwikkelen. Talentvollespelers scouten in de Jupiler League of de top van het amateurvoetbal,om er vervolgens voor te zorgen dat ze de nieuwe Bas Dost of JanWuytens worden.”Dat Heracles Almelo met slechts 24 selectiespelers gewoon meedraaitin de eredivisie, en met het beloftenteam zelfs spectaculair presteert,heeft alles te maken met het samenwerkingsverband binnen deregionale jeugdopleiding. “Ideaal. Naast het feit dat alle selectiespelersook daadwerkelijk elke week spelen, kunnen we het beloftenelftalafhankelijk van de wedstrijd aanzuiveren met een speler uit de A1 van deVoetbalacademie of uit de selectie van Go Ahead Eagles. Al roulerend komje steeds tot een aardige ploeg, die niet voor niets bovenin meedoet, enhopelijk ook substantieel een paar spelers aan het eerste elftal kan leveren.”Sponsors. Hoe zit het met de stabiliteit van het huidige contigent aansponsors? “De loyaliteit met Heracles Almelo is groot; sommigen zijnook sponsor van FC Twente, dat gaat prima samen. Maar we merken inde praktijk aan kleine dingetjes dat sponsors door de moeilijke tijdenminder vlees op de botten hebben. Dan nemen ze bijvoorbeeld vierbusiness seats af in plaats van zes vorig jaar. Daar hebben wij alle begripvoor. Ze lopen in elk geval niet weg en verheugen zich, met ons, op hetnieuwe stadion, waar de mogelijkheden veel groter zullen zijn.”Wie Heracles Almelo ziet voetballen, moet niet uitsluiten dat dit seizoennog een waardige afsluiting kan krijgen, misschien wel in de vorm vanEuropees voetbal. Waar aanvaller Samuel Armenteros vol vertrouwenis (‘we gaan het zeker halen’), predikt Hoogma voorzichtigheid.“Onmogelijk is het niet, maar het zou een enorme stunt zijn.” ■Begroting Heracles Almelo Ontwikkeling seizoenkaarten2007/2008 8,0 miljoen euro 78172008/2009 8,7 miljoen euro 78252009/2010 8,7 miljoen euro 78312010/2011 9,0 miljoen euro 78312011/2012 8,7 miljoen euro 7880Baten 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012Sponsoring 56% 56,5% 54% 52% 59%Recettes 12% 12,5% 13% 13% 16%Tv-rechten 30% 29% 26% 22% 18%Overige baten 2% 2% 6% 13% 7%Twentevisie 08/201143

ADVERTORIALMarion en Wim te Brinke vol lof over Ter Steege Vastgoed‘Wonen en werken op De Bleekerij:een échte aanrader’“De Bleekerij in Boekelo is de ideale plek om wonen en werkente combineren. Onze bedrijfshal is multifunctioneel, we hebbenveel ruimte in en om het huis, het is hier lekker rustig entoch hebben we op loopafstand alle voordelen van een wijk enhet dorp,” aldus Wim te Brinke, wiens woorden direct beaamdworden door zijn vrouw Marion.Wim te Brinke is eigenaar van Schipholt Verlichting, dat sinds 1946klassieke interieurverlichting ontwerpt en vervaardigt. Waarom nunaar Boekelo? “Marion en ik hebben de eerste 25 jaar van onshuwelijk bij de zaak aan de Drienerstraat in Hengelo gewoond.Sinds 1999 wonen we niet meer bij de zaak, die dan gevestigd isaan de Turbinestraat in Hengelo. Maar omdat ik zo langzamerhandrichting vijfenzestig ga, zijn we rond gaan kijken naar een plekwaar woon- en werkruimte wel dicht bij elkaar zijn maar toch gescheidenom zo eindelijk echt een eigen huis te hebben.”Via Google bij Ter SteegeDat ‘rond kijken’ betekende surfen op Google. “En zo kwamenwe bij De Bleekerij terecht. Toen hebben we Roy Nijenhuis vanTer Steege gebeld en van het een kwam het ander. We hebbensamen het plan vorm gegeven, stapje voor stapje. Daarbij kregenwe alle ruimte om met onze eigen ideeën te komen. Het washeel fijn dat we nooit het woord ‘nee’ van hen hoorden. Sterkernog, ze stimuleerden ons om onze ideeën te laten uitvoeren. Almet al is op een gegeven moment op een heel plezierige wijzede koop gesloten en daar hebben we nog geen seconde spijt vangehad,” zegt Marion te Brinke die zichtbaar in haar nopjes is methun nieuwe onderkomen.Meevoelen met de klantRoy Nijenhuis voerde de gesprekken met Marion en Wim te Brinkenamens Ter Steege Vastgoed. Toen de koop gesloten was, droeg hijhet dossier over aan de bouwdivisie. Wim: “De bouw heeft ongeveereen jaar geduurd en dat is zonder meer een leuke tijd geweest. Deaannemers en de bouwvakkers deden hun werk geweldig, ze lietenons merken dat ze de bouw echt als een gezamenlijk project zagen.Ze communiceerden goed en direct, waren oplossingsgericht, haddenzichtbaar plezier in hun werk en bleken echt te begrijpen dat ditproject voor ons heel belangrijk is.” Marion vult aan: “We haddeneen voorstelling van Ter Steege als groot bouwbedrijf, maar daar isniets van te merken. Het lijkt wel of je hun enige klant bent. Ze zijnvriendelijk, flexibel, ze reageren snel en houden de lijntjes kort.”“Kortom,” zo besluit Wim, “we zijn bijzonder tevreden over desamenwerking met Ter Steege. Ik kan hen bij iedereen aanbevelen.En dat geldt ook voor de combinatie wonen en werken op DeBleekerij. Dit was een van de beste beslissingen in ons leven…”Ter Steege VastgoedReggesingel 32Postbus 218, 7460 AE RijssenT. 0548 - 53 00 00F. 0548 - 54 11 03E. secretariaat@tsavastgoedrijssen.nlW. www.tersteegegroep.nlMarion en Wim te Brinke staan voor de fotoop het dakgedeelte van hun nieuwe woningop De Bleekerij in Boekelo, met achter hende olijfgroene bedrijfshal.Het woonhuis met de bedrijfshal van Wim enMarion te Brinke is een van de acht woonwerkcombinatiesdie Ter Steege Vastgoedaanbiedt op De Bleekerij. De kavels zijn totcirca 1.200 m² groot met voldoende ruimtevoor parkeerplaatsen. Ter Steege biedt de mogelijkheidom zelf een woning en bedrijfshalte ontwerpen en te bouwen. Projectmatig zijner twee woningtypen, Buursebeek en Teesinkbeek,gekenmerkt door luxe van nu en met eenstijlvolle jaren ’30 uitstraling. Vanuit de woningis er een weids uitzicht over de Teesinkbeek.De bedrijfshallen zijn vanaf 70 m² groot en6,5 meter hoog. De invulling bepaalt de koperzelf, alleen de kleur van de zij- en achtergevelsis vastgelegd, namelijk olijfgroen.

| NEW BUSINESS TWENTE | MASTERCLASS ZINVOL LEIDERSCHAPMenno Lanting mistvisie op ‘social media’Sociale media zijn niet meer weg te denken uit het dagelijkse levenen dat heeft impact op organisaties. Menno Lanting (strategischeinnovator en schrijver van Connect, Managementboek van het Jaar)spreekt daarover op 2 november bij de Twentevisie Masterclass.Thema is ‘Zinvol Leiderschap’. De toekomst volgens Menno Lanting:een platte organisatie met roulerende managers.NEW BUSINESS TWENTE | HERMINA DE VRIESSamenwerking. Het katern NewBusiness Twente is bedoeld vooren met nieuwe ondernemers, maarnatuurlijk ook voor de geïnteresseerdegevestigde ondernemer. We werkensamen met Campus Business Center,New Business Society (NBS) en hetBedrijfstechnologisch Centrum (BTC).Daarnaast zijn er bijdragen van de Kamervan Koophandel, Saxion, KennisparkTwente en Technocentrum.“Social media blijven alleen werken als het een plaatsheeft in het fundament van de organisatie”Volgens Menno Lanting bestaat er een groot misverstand. “Social media hebben niks temaken met marketing. Social is hoe je vroeger bedrijven en ondernemers had, die kendeje. Maar ze zijn zo groot geworden, dat ze jou zijn kwijtgeraakt. Social media makenhet mogelijk om weer echt contact te maken. En met een paar mensen die namens deorganisatie de social media-accounts beheren, ga je het niet redden. Het gaat erom dat je alje medewerkers activeert en dat zij allemaal vragen willen beantwoorden. Dat is niet alleende taak van de klantenservice.” ▶Twentevisie 08/201145

CongresICT in Business 2011Bring Your Own DeviceBring Your Own Device, niet zomaar een hype. De manier hoe wijwerken veranderd in hoog tempo. Niet langer zijn we gebondenaan kantoor en kantoortijden. Het Nieuwe Werken speelt daarbijeen belangrijke rol. De ‘consumerization of IT’ hangt daarmeenauw samen. Want waar ligt de scheidslijn tussen werk en privé?Wie werkt waar, wanneer en hoe?Werknemers werken vandaag de dag graag met de laptop, telefoonof tablet die zij fijn vinden. De privé apparatuur op het werk.Hoe gaat u dat organisatorisch regelen? Hoe ontsluit u bedrijfsinformatieop een veilige manier? Hoe kunnen medewerkers metbedrijfsapplicaties gaan werken, werkplek onafhankelijk? Hetcongres ICT in Business 2011 geeft u alle antwoorden.Vision Key notesTussen 10 en 12 uur geven prominente vertegenwoordigers u hun visie op de ontwikkeling van ondernemend Nederland en welke rol het BringYour Own daarbij speelt.Gaston Sporre - Voorzitter Kamer van Koophandel Oost NederlandJohn Reynders - Directeur Business, Marketing en Operations MicrosoftNiels Oldenburger - Lead Solutions Consultant Hewlett-Packard13.00 - 13.4013.50 - 14.3014.30 - 15.0015.00 - 15.4015.50 - 16.30Office365Microsoft - business trackHoe helpt Office365 bijhet inzetten van BYOPrivate CloudMicrosoft - technical trackHet belang van coreinfrastructuur bij hetopzetten van een privatecloudOffice365Microsoft - business trackHoe helpt Office365 bijhet inzetten van BYOPrivate CloudMicrosoft - technical trackHet belang van coreinfrastructuur bij hetopzetten van een privatecloudData beschikbaarheidEMC – business trackAltijd en overal bij uwbestanden kunnen, het belangvan centrale data-opslag vooruw bedrijfsvoeringCentrale storageEMC – technical trackTechnische vereisten voorcentrale storage voor BYOData beschikbaarheidEMC – business trackAltijd en overal bij uwbestanden kunnen, het belangvan centrale data-opslag vooruw bedrijfsvoeringBring Your Own DeviceCitrix – technical trackInhoud ten tijde vanpublicatie nog nietbekendClient VirtualisatieHP – business trackTrends en ontwikkelingenbinnen Client VirtualisatieArbeidsrechtelijkeaspectenICT Spirit – business trackBYO en aspecten voorwerkgever en werknemerClient VirtualisatieHP – business trackBring Your Own DeviceCitrix – technical trackInhoud ten tijde vanpublicatie nog nietbekendKlantcaseScense – business trackHet Deltion College aanhet woord over hun ervaringenmet Scense binneneen BYO omgevingPauzeTrends en ontwikkelingenbinnen Client VirtualisatieProof of ConceptICT Spirit – technical trackWat komt er kijken bij hetopzetten van een BYOproof of conceptApplication deliveryScense – technical trackBYO vraagt om dynamischeapplicatiebeschikbaarheidmet persoonlijke instellingenKlantcaseScense – business trackHet Deltion College aanhet woord over hun ervaringenmet Scense binneneen BYO omgevingBeveiliging PDASymantec – business trackHoe beveiligt u integraalAndroid, iOS, Blackberryen Windows Phone?Integrale beveiligingSymantec – technical trackIntegrale en eenvoudig tebeheren beveiliging vandevices binnen BYOArbeidsrechtelijkeaspectenICT Spirit – business trackBYO en aspecten voorwerkgever en werknemerBeveiliging PDASymantec – business trackHoe beveiligt u integraalAndroid, iOS, Blackberryen Windows Phone?End User ComputingVMware – business trackVirtual DesktopInfrastructure alsorganisatievoordeelVirtual DesktopInfrastructureVMware – technical trackHet realiseren vanVDI voor BYO concept,hoe en watBring Your Own DeviceCitrix – business trackInhoud ten tijde vanpublicatie nog nietbekendEnd User ComputingVMware – business trackVirtual DesktopInfrastructure alsorganisatievoordeelCloud Computing ICT Infrastructuur Virtualisatie Devices Organisatie BeursBeursHet congres ICT in Business 2011 mag u niet missen! Naast de Vision en Value Key notes vindt u de gehele dag een beursvloer met veelinformatie over alles wat met BYO te maken heeft. Tijdens de afsluitende borrel kunt u uitgebreid napraten met sprekers en bezoekers.Gratis toegang – beurs – gratis WiFi – Vision Key notes – Business tracks – Technical tracks – gratis parkerenMis het congres ICT in Business op 8 november in het Theaterhotel in Almelo niet! Inschrijven: www.ictspirit.nl/inschrijvenICT Spirit BVConsultancy, Detachering,IP Telefonie, ICT Infrastructuurwww.ictspirit.nl053 852 77 77

| NEW BUSINESS TWENTE | MASTERCLASS ZINVOL LEIDERSCHAPWorstelen met social media. Volgens Menno Lanting gaat de komendetijd veel veranderen binnen organisaties. Er komen nieuwe manieren vanwerken, innovatie en kennis uitwisselen. De opkomst van social mediaheeft deze trend versterkt. “Bedrijven worstelen met sociale media,” weetLanting. “Het is moeilijk te sturen en medewerkers communiceren zonderdat de werkgever er controle over heeft. Wel heeft bijna iedere ondernemerhet gevoel dat hij wat moet met sociale media. Terwijl de top van hetbedrijf nog nadenkt over het doel en strategie beginnen de werknemers al.En anders zijn het de klanten wel.”Gebruiken als zendkanaal. Natuurlijk zijn er al heel wat ondernemersactief op de sociale media. Maar of ze het allemaal begrepen hebben,vraagt Lanting zich af. “Als ik op Twitter vertel dat ik op zoek ben naareen appartement in Amsterdam en er reageert geen enkele makelaar…”Volgens Lanting gebruiken veel bedrijven sociale media op de oudemanier, als zendkanaal. “Ze tweeten over hun persbericht. Maar ik zeg,begin eerst eens met luisteren, ook als individu. Volg het nieuws op jouwvakgebied en interessante mensen uit de branche.”Zijn social media voor kleine bedrijven of zelfs ZZP-ers ookniet makkelijker? “Kleine bedrijven kunnen het wel makkelijkerorganiseren, maar er zijn ook nog heel veel kleine bedrijven diekansen laten liggen. Grote organisaties hebben moeite met socialmedia. Het zijn kolommen, instituten. De noodzaak om de organisatiete veranderen, wordt groot. Misschien moeten ze wel afdelingenopdoeken en managementlagen schrappen,” voorziet Lanting.Bank en telecomsector. Uit recent onderzoek blijkt dat de bank- entelecomsector Twitter het best snappen. Is dat ook Lantings ervaring?“Webcare is de schil erom heen. Of organisaties leren van de feedbackvan klanten en relaties en of organisaties er ook door veranderen,is de vraag. Wat doe je met de input? Webcare is vaak heel reactief,maar zou bijvoorbeeld juist de crowd, de klanten moeten inzetten bijproductontwikkeling en service.”“De meeste bedrijven staren zich blind opsocial media als middel, als marketingtool”Ook hier heeft Lanting geen voorbeeld bij de hand van bedrijvendie de webcare wel zo inzetten, dat de organiatie ervan leert en zelfsverandert. “Goede voorbeelden zijn schaars. De meeste bedrijvenstaren zich blind op social media als middel, als marketingtool. Ik ziedat stagiairs worden aangesteld voor social media. Op die manier blijfthet hangen in de operatie. De campagnes zijn leuk hoor, maar waar wenaartoe moeten, zijn nieuwe organisatievormen.”Grote terugslag. Lanting voorspelt dat het binnenkort dan ook gedaan ismet de jubelverhalen over social media en dat de social media een grote terugslagzullen krijgen. “Alle bedrijven hebben inmiddels wel iets opgetuigdop het gebied van social media. In negen van de tien gevallen is het geensucces. Dat komt doordat de organisatie er niet op is aangepast. Klantenraken teleurgesteld als de communicatie van een bedrijf niet congruent ismet hoe je je bedrijf leiding geeft. Dat wordt niet meer geaccepteerd.”Menno Lanting voorspelt dat de social media een grote terugslag zullen krijgen.Als voorbeeld noemt Lanting hoe jonge mensen bij bedrijven wordenaangetrokken met wervingsacties dat ze mogen twitteren met de CEO.“Het is een leuk social media-dingetje, maar dan komen die jongemensen bij de organisatie te werken en dan blijkt dat je helemaal nietmet de CEO kunt twitteren. Dat was alleen voor de campagne.” VolgensLanting loopt het gebruik van social media bij bedrijven helemaal doodals er bij de top geen visie is op de strategie. “Dat het gebruik van socialmedia bottom up komt, is zeker goed. Mensen doen veel op eigeninitiatief. Maar het blijft teveel in de operatie zitten, zonder dat er overnagedacht wordt. Een project is goed om te oefenen, maar uiteindelijkmoet je over naar een ander businessmodel.”Oudere mannen. “Social media blijven alleen werken als het eenplaats heeft in het fundament van de organisatie. Het probleem is dathet vaak oudere mannen zijn van 50+ die de bedrijven leiden. Diehebben vaak niet in de gaten dat de organisatie om moet. De mensenop de vloer raken gefrustreerd en uiteindelijk bloedt het gebruik vansocial media dood.” Is het echt zo erg? “Als er meer bedrijven warenmet een visie, dan had ik je ook meer voorbeelden kunnen geven. Hetlegioen social media-experts gaat het nog heel moeilijk krijgen.”Het laatste boek van Menno Lanting ‘Iedereen CEO’ gaat over hoe nieuweorganisaties eruit zien. “Iedereen CEO wil niet zeggen dat organisatieshelemaal op de kop moeten, want er is tegelijkertijd ook behoefte aanhiërarchie en duidelijkheid. Het is wel goed om bij ieder project en iederelevensfase van een bedrijf te kijken welk leiderschap daar het beste bijpast. Dat kan betekenen dat de groep collega’s die een klus moet klarenuit eigen kring een leider kiest.” ■Twentevisie Masterclass vindt plaats woensdag 2 november inSaxion Hogeschool in Enschede. Aanvang 16.30 uur, einde 21.00 uur.Menno Lanting en Leen Zevenbergen worden door Jan Medendorpuitgedaagd om hun visie te geven op ‘Zinvol leiderschap.’Aanmelden via www.twentevisie.nl.Twentevisie 08/201147

ADVERTORIALSnippe Projecten B.V. maakt van Twenthe Centrum een modern bedrijfsverzamelgebouwNieuw leven in karakteristiekindustrieel erfgoedaan het verbouwen is om het geschikt te maken voor huisvestingvan bedrijven en instellingen. “Daarmee komt er gelukkig weerleven in dit prachtige gebouw,” aldus eigenaar/directeur AndréSnippe, die met veel enthousiasme vertelt over de status van deverbouwing maar nog meer over het toekomstige resultaat.Wat die status betreft: het vernieuwde Twenthe Centrum zal op30 mei volgend jaar worden opgeleverd. “Dat geldt voor hetgehele gebouw; op 28 februari zal het Werkplein Noord Twentevan het UWV al zijn intrek nemen waarmee meteen de gehelebegane grond is bezet.”Drie verdiepingenDat is al een fors deel van de totaal ongeveer 9.000 vierkantemeter verhuurbare oppervlakte. Totaal is ongeveer 70 procental verhuurd. “Er is nog een prachtige ruimte te huur voor eenpraktijk voor fysiotherapie of een fitnesscentrum dan wel eensoortgelijke organisatie, namelijk in de voormalige gymzaal vanhet ROC.” Die oude gymzaal, die uiteraard ook volledig naar demodernste eisen wordt gerenoveerd, bevindt zich op de eersteverdieping, die in haar geheel gezondheid-gerelateerd zal zijn.“Er is nog een prachtige ruimte te huur voor eenpraktijk voor fysiotherapie of een fitnesscentrum danwel een soortgelijke organisatie”Eigenaar/directeur André Snippe is enthousiast over de status van deverbouwing maar nog meer over het toekomstige resultaat van hetTwenthe Centrum.Zo komt er een grote apotheek, een huisarts, een thuiszorgorganisatie,een arbodienst, een medisch keuringsinstituut alsook praktijken op het gebied van een fysiotherapie, oefentherapie,psychologie en seksuologie, echografie/radiologie/ MRI,oefentherapie, huidtherapie, GGD enzovoorts. Op de tweedeverdieping vestigt zich Bureau Triquid; voor de tweede verdiepingis men ook in onderhandeling met een bekend call center.De derde verdieping wordt in gebruik genomen door advocatenkantoorTen Cate.Het Twenthe Centrum in Almelo, gelegen tussen het station en hetcentrum, is een ware blikvanger, met name door de karakteristieketoren. Dit gebouw hoort ontegenzeglijk bij de historie en dusbij het heden en de toekomst van Almelo. Niet voor niets is heteen rijksmonument, maar zelfs een gebouw met die status verliestwaarde en karakter als het leeg staat. Daarom is het een heuglijkezaak dat vastgoedontwikkelaar Snippe Almelo B.V. uit Amsterdamhet Twenthe Centrum heeft gekocht en momenteel zeer grondigTal van moderne voorzieningen“Aantrekkelijk voor de huurders is dat Catalpa KinderopvangB.V. ook zijn intrek in het gebouw neemt, op de begane grond,want een professioneel kinderdagverblijf vergroot de flexibiliteitvan de medewerkers en dat komt de bedrijfsvoering ten goede,”aldus Snippe. Naast het gemak van het kinderdagverblijf zijner ook veel voorzieningen die het de toekomstige huurders zocomfortabel mogelijk moeten maken. “Denk daarbij aan diverse

ADVERTORIALNoord-West gevelliften, royale trappenhuizen, diverse entrees met een centrale receptie,glasvezel data bekabelingsvoorzieningen. En zeker niethet minst belangrijk is het feit dat we over zo’n 150 parkeerplaatsenbeschikken. Maar het is zeker geen must om met deauto naar het Twenthe Centrum te komen, want het NS stationligt letterlijk op een steenworp afstand.” Dat geldt trouwens ookvoor het centrum van Almelo, waar je direct in loopt via eeningang in de nieuwe glaspui aan de korte zijde. “De ligging vandit gebouw is mede hierdoor van grote toegevoegde waarde, nietalleen voor de bezoekers maar ook voor de mensen die hier hunwerkplek krijgen. Wat is er fijner dan bijvoorbeeld tussen de middageven van het leven in het centrum te genieten? ,” stelt Snippeeen bijna retorische vraag. Voor het verzorgen van de inwendigemens is dat overigens niet noodzakelijk, want in het TwentheCentrum zal zich ook een micaffè vestigen. Dat is een Espresso& Sandwich Bar met een trendy concept voor het ontspannen,die ook bedoeld is voor bezoekers van de Almelose binnenstad.Micaffè verzorgt de catering voor alle zittende bedrijven.Bijzondere sfeerHet Twente Centrum zal, wanneer het compleet is afgebouwd enafgewerkt, een bijzondere sfeer ademen. Een sfeer die gevoedwordt door een combinatie van verleden en heden. Het rijksmonumentkent strakke lijnen in combinatie met neo-classicistischeelementen, robuust en elegant tegelijk. Het open interieur boodvoor Snippe volop mogelijkheden voor verrassende bouwkundigevondsten als vides en open trappen en voor trendy afwerking.“Met name het enorme atrium bepaalt het karakter en de sfeer.Het geeft een gevoel van openheid en rust, niet in de laatsteplaats door de grote hoeveelheid daglicht over de gehele lengte.Als het helemaal klaar is, staat hier een modern gebouw met eenduidelijke knipoog naar het rijke verleden,” vult Snippe aan. Almet al is Almelo binnenkort een fraai, luxe en modern bedrijfsverzamelgebouwrijker.Samenwerkende partijenSnippe Almelo heeft voor de verbouwing een partner gezochtin deze regio, namelijk Van Wijnen Eibergen B.V.. “Een goedepartner,” zegt Snippe, “die ons goed begrijpt, het werk zorgvuldiguitvoert en zich ook perfect inleeft in de bepalingen van Monumentenzorg.”Laatstgenoemde partij heeft een behoorlijke vingerin de pap. “Dat is logisch, want de bouwkundige constructiemoet intact blijven. En dat gaat ver, zelfs tot aan de keuze vande kozijnen. Maar de samenwerking verloopt prima en in goedoverleg. Daarnaast hebben we regelmatige overleg met de gemeenteAlmelo en ook dat gaat naar volle tevredenheid.” Verdernoemt Snippe ook nog IAA Architecten, die ervaring heeft methistorische gebouwen, zoals het ROC in Hengelo. “Tenslotte wilik zeker ook Provincie Overijssel noemen als heel belangrijkepartner, want zonder haar subsidie zou met een toch risicovolleen kostbare renovatie een herbestemming niet mogelijk zijn”Snippe Almelo B.V.WTC Toren C, 14e verdiepingStrawinskylaan 14491077 XX AmsterdamT. 020 - 520 95 60E. info@snippe.nlW. www.twenthecentrum.com

UNIVERSITEIT TWENTE | VIT-PROGRAMMA | |Een halve eeuw UTOp 1 december 1961 stond er in de Staatscourant ‘Er is eenTechnische Hogeschool in Enschede’, waarmee er een formeeleind was gekomen aan de strijd met onder meer Deventer voor hetbinnenhalen van de derde TH. Naast de inzet van de hoogleraren VanHeek, Van Hasselt en Groenman en de noodzaak om vervangendewerkgelegenheid te creëren na het verdwijnen van de textielindustrie,bood Enschede het geconfisqueerde landgoed Drienerloo (ja, metdubbel o) aan. Na bijna drie jaar bouwen onder leiding van oudNAM-directeur Stheeman, betraden op 1 september 1964 de eerstestudenten de campus. Deze maanden viert de Universiteit Twente(zoals de THT inmiddels was gaan heten) haar 50-jarig bestaan.Versterking IndustriePOTENTIEEL Twente | NiKo WinDDe lustrumviering heeft de naam ‘Het experiment in het bos’ meegekregen, waarmee verwezenwordt naar de onderwijsvernieuwing die men trachtte door te voeren (en het gelijknamigeboekje van oud-campusgriffier en oud-minister Winnie Sorgdrager).“De droom van een kennispark in het hart vanhightech Twente wordt nu gerealiseerd”VIT is een samenwerkingsverband vanhet Innovatieplatform Twente, de Kamervan Koophandel Oost-Nederland, Oost NV,MKB-Midden, Werkplein Enschede, deIndustriële Kring Twente, VNO-NCWMidden en de Regio Twente.In VIT-verband worden jaarlijks minimaalvier (lunch)bij eenkomsten belegd overthema’s die van belang zijn voor deeconomische ontwikkeling van Twente.De volgende bijeenkomst staat geplandvoor 12 december. De bijeenkomstenzijn gratis toegankelijk en wordenaangekondigd op de pagina Scope inTwentevisie.Academische omgeving. Het was inderdaad een experiment: de studenten werden op deCampus gehuisvest, waar ook alle voorzieningen voor onderwijs en ontspanning aanwezigwaren. Het moest een ideale academische omgeving worden, waarbij studenten en docentenin symbiose leefden. Binnen het onderwijs was sprake van een algemene propedeuse van eenjaar, waardoor de definitieve keuze voor een specifieke studierichting werd uitgesteld. NaarAngelsaksisch voorbeeld werd het baccalaureaat (na 3,5 jaar studie) ingevoerd. Ook was erverplicht advies aan zwakke studenten om na twee jaar de studie te staken. Het baccalaureaatleek geen succes, maar werd later landelijk ingevoerd en ook het advies om te stoppen isinmiddels algemeen aanvaard. Ook het idee om het besturen van de studentenvoorzieningenaan de studenten zelf over te laten is (in Twente) gerealiseerd.Ondernemend. De grote omslag in het denken van universitair Nederland kwam beginjaren tachtig toen rector magnificus Harry van den Kroonenberg het begrip ‘OndernemendeHogeschool’ (later Universiteit)introduceerde en veel meer nadrukging leggen op de snelle overdracht vankennis naar het bedrijfsleven. Hij was de‘vader’ van het BTC, TIB-advies, de TOPregelingvoor startende ondernemersen de vele honderden spin-off ’s die deUT inmiddels heeft voortgebracht. Hijdroomde van een kennispark in het hartvan hightech Twente. Die droom wordtDeze maanden viert de Universiteit Twente haarnu gerealiseerd. ■50-jarig bestaan.50 Twentevisie 08/2011

| | VIT-PROGRAMMA | KEES VAN ASTStimulator van de economieSinds Van den Kroonenberg is de UT bekend als de ondernemende universiteit. Niet dathet zelf onderneemt, maar omdat de universiteit een meester is in de kennisvalorisatie; deoverdracht van kennis naar het bedrijfsleven. In het verleden werd volop geprofiteerd van detweede en derde geldstroom: gesubsidieerd onderzoek én vragen vanuit het bedrijfsleven,waar meestal een promovendus enkele jaren bezig was met het vinden van antwoorden.Versterking IndustriePOTENTIEEL Twente | NiKo WinD“Alle activiteiten hebben ertoe geleid dat we steeds meer erkenningkrijgen binnen Nederland en binnen Europa”De banden met het bedrijfsleven zijn inmiddels heel anders. Het is meeren meer een samenwerking met een aantal partners om samen op eenbepaald terrein te innoveren. Vliegtuigbouwer Boeing zocht toenaderingtot de UT en Ten Cate om samen te werken aan de materialen voor devliegtuigen van de toekomst. Siemens, het academisch ziekenhuis inGroningen (UMCG) en de UT werken samen in het Centrum voor MedicalImaging (CMI). Daarnaast is op regionale schaal een unieke samenwerkingmet SOS-computers op het gebied van cloud computing. Kees van Ast, lidvan het College van Bestuur van onze ondernemende universiteit is trotsop deze ontwikkelingen. “Het sluit naadloos aan op onze pogingen om debrug tussen kennis en toepassing te verkleinen én het is het directe gevolgvan de goede naam die we met Kennispark aan het opbouwen zijn.” Of de10.000 hoogwaardige arbeidsplaatsen tussen 2000 en 2020 gehaald zullenworden, is voor hem net iets minder belangrijk dan de boost die het geeftaan de Twentse (en Nederlandse) economie.Kennispark. Kennispark is aan de ene kant een stimuleringsprogrammavan de Regio en de Provincie en anderzijds een aantalgebouwen op- en vlak bij de campus. Het wordt bestuurd door een kleinestichting, waarbij zich inmiddels ook Saxion heeft aangesloten. “MetKennispark proberen we uit te stralen dat we open zijn voor het nationaleen internationale bedrijfsleven. Ieder bedrijf kan onderdeel uitmakenvan het ondernemende netwerk, waarin vooral ook veel startersparticiperen én ze kunnen gebruik maken van onderzoeksfaciliteitenzoals die in het oude Nanolab worden gecreëerd.”De UT heeft uiteraard gekeken naar Silicon Valley, maar heeft dit vertaaldnaar de Twentse (en Nederlandse) schaal, waarbij er geen echt grotebedrijven zijn die bepalend zijn voor de ontwikkeling van de bedrijvigheidin een bepaalde regio. Kees Eijkel doet dit volgens Van Ast op eenuitmuntende wijze.Aantrekkingskracht. Daarnaast werken top-onderzoeksinstituten alsMESA+ (nanotechnologie) en MIRA (biomedische techniek) als magnetenKees van Ast, lid van het College van Bestuur, is trots op de ontwikkelingenbinnen de ondernemende universiteit.op bedrijven die zich richten op de technologieën van de toekomst. “Aldie activiteiten hebben ertoe geleid dat we steeds meer erkenning krijgenbinnen Nederland en binnen Europa. De Haagse politiek, met MarkRutte voorop, is enthousiast over de kracht van Twente en draagt dieboodschap ook uit. We worden internationaal als voorbeeld genoemd vaneen universiteit die werk maakt van de kennisvalorisatie.” Hij hoopt datdit sterke imago ook zal leiden tot een grotere instroom van studenten inde technische richtingen. Dat daar meer voor nodig is, is duidelijk. “Wehebben het onderzoek geherstructureerd, de infrastructuur op niveaugebracht en moeten nu aan de slag om ook de structuur van het onderwijsaan te passen aan de moderne tijd.” Dat dit alles gebeurt onder de noemer‘High tech, Human touch’ is duidelijk. “We zijn geen ‘normale’ technischeuniversiteit maar zijn in alles verbonden met de maatschappij. ■Twentevisie 08/201151

VENTURELAB TWENTE | VIT-PROGRAMMA | |Universiteit ook voor het MKBHet idee dat de UT alleen samenwerkt met het grote bedrijfsleven blijkt volledig achterhaald.De UT ontvangt jaarlijks 300 à 400 vragen vanuit het MKB. Ongeveer de helft daarvanwordt beantwoord of leidt tot eigen onderzoek. In enkele gevallen wordt hiervoor zelfs eenAIO aangetrokken. De overige vragen, waarmee de UT minder uit de voeten kan, wordendoorgesluisd naar het HBO, het MBO of naar een van de vele spin-off bedrijven die de laatstedecennia uit de UT zijn ontstaan. Voor het stellen van vragen kan gebruik gemaakt worden vande kennisportals van Kennispark: www.kennispark.nl/innoveren-met-kennis/kennisportals.Versterking IndustriePOTENTIEEL Twente | NiKo WinDHet leeuwendeel van de verzoeken om ondersteuning heeft betrekkingop puur technische zaken. Wat minder bekend is, is dat de UT ookkan helpen bij bedrijfskundige vragen, bijvoorbeeld op het gebiedvan ondernemerschap, strategievorming, organisatieontwikkeling enpersoneelsbeleid. En juist hier ligt vaak de weg naar succes. Volgens AardGroen, hoogleraar Innovatief Ondernemerschap, en dr. Rob van Lambalgen,directeur van VentureLab Twente, wordt het slagen van een innovatieslechts voor 20% bepaald door het idee en de techniek. Een goed businessmodel, de juiste strategie voor het ontwikkelen en vermarkten van eenproduct, inzicht in de benodigde financiële middelen (“het valt altijd tegen”)en het kunnen beschikken over de juiste medewerkers (competenties envaardigheden) bepalen de andere 80%! “NIKOS en VentureLab Twentebeschikken ook op deze terreinen over veel expertise en kunnen terugvallenop de wetenschappers binnen de faculteit Management en Bestuur.”“NIKOS en VentureLab Twente beschikken opmeerdere terreinen over veel expertise”Ondernemen is iets wezenlijk anders dan managen en beheersen.Daarom ziet Aard Groen mogelijkheden om, naast bestaande MBAopleidingen,een Internationale Business School op te zetten voorstartende en gevestigde ondernemers. De focus zal dan, net alsVentureLab Twente, liggen op High Tech ondernemerschap.High tech werkgelegenheid. Rob van Lambalgen, die de lezingtijdens de VIT-lunch verzorgde, is vooral de man achter VentureLabTwente. “Met VentureLab hebben we de afgelopen twee jaar een enormebijdrage geleverd aan het creëren van high tech werkgelegenheid. Intotaal hebben zo’n 100 bedrijven het traject van één jaar inmiddelsdoorlopen; dat zijn zowel starters als bedrijven met groeiambitie. Zijblijven actief betrokken in het alumni-netwerk van VLT, hetgeen hunweer samenwerkingsmogelijkheden oplevert. Daarnaast zitten er nog100 ‘in de pijplijn.” Doordat nu ook de Provincie Gelderland subsidieert,heeft VentureLab Twente de samenwerking met Wageningen Universiteit& Research Center en Radboud Universiteit Nijmegen geïntensiveerd,waardoor ook de bedrijven binnen Food Valley (Wageningen) en HealthValley (Nijmegen) kunnen profiteren van de expertise van de mensenvan VentureLab. “Ook vanuit Groningen komen aanvragen.”Volgens Rob van Lambalgen wordt het slagen van een innovatie slechts voor20% bepaald door het idee en de techniek.Goede combinatie. Dat de UT met NIKOS, VentureLab Twente enKennispark ook op de Europese kaart staat blijkt wel uit de participatiein het European Innovation Technology programma voor ICT (EIT-ICTlabs). Ook hier brengt NIKOS ondernemerschapkennis in.UT en MKB is dus een goede combinatie. Vandaar ook dat OverijsselsKamerlid Pieter Omtzigt de fiscale regeling voor onderzoek aanTechnische Universiteiten wil verruimen naar MKB. “We verwachten datdit weer een extra impuls geeft aan het innoverend MKB”. ■52 Twentevisie 08/2011

|| VIT-PROGRAMMA | PATRICK WELMANOntmoeting, ontwikkeling en verbindingBij de start van de Universiteit Twente werd de Campus gekenschetst als een academischeomgeving waarin studenten en medewerkers zich optimaal kunnen ontwikkelen. In de nieuwevisie is daar het bedrijfsleven als derde dimensie aan toegevoegd. De 160 hectare grote Campusmoet functioneren als een living lab; een omgeving waar men ontwikkelingen kan uitproberenen waar een symbiose ontstaat tussen wetenschap en bedrijfsleven. Daarbij gaat het niet alleenom Kennispark, maar ook om al die bedrijven die contact zoeken met de wetenschappers op deUT en scholieren die willen proeven van de techniek van de toekomst.Versterking IndustriePOTENTIEEL Twente | NiKo WinDnog wel eens vergeten, maar bezoekers vanuit de Randstad zijn nogaltijd blij verrast door het vele groen en de fraaie natuur.”Kennispark. Het verbindende element slaat uiteraard op de steedssterkere contacten tussen wetenschap en bedrijfsleven en om deovergangszone die door Kennispark wordt gecreëerd. “Het gaat opde nieuwe Campus ook om het ontwikkelen van de talenten vanstudenten en medewerkers. Wat dat betreft is er niet veel veranderdaan de oorspronkelijke doelstelling.” Het grote verschil vormen deopenheid en de externe gerichtheid. Patrick Welman is blij met hetverdwijnen van de portiersloge bij de ingang van het terrein. “Ook denaam ‘Charley’ is beladen en verwees naar het beruchte checkpoint inBerlijn.” Hij hoopt dat de bevolking van Twente - en het bedrijfsleven- hierdoor nog beter beseft dat de Campus open is voor iedereen endat zij ook gebruik kunnen maken van faciliteiten. “We hebben eenkinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, een cultureel centrum,sportfaciliteiten en een prima restaurant in de Boerderij. Er is zelfseen huisartsenpraktijk en tandartsen, waar iedereen gebruik van magmaken.”Campusmanager Patrick Welman: “Met ontmoeting bedoelen we ook dat hetterrein en de faciliteiten open zijn voor iedereen.”Campusmanager Patrick Welman spreekt over ontmoeting,ontwikkeling en verbinding. “Met ontmoeting bedoelen we ook dathet terrein en de faciliteiten open zijn voor iedereen; dat de Twentsebevolking kan genieten van de voorstellingen en lezingen in de Vrijhofen gebruik kan maken van sportfaciliteiten. Het bedrijfsleven kanbijvoorbeeld bij ons relatiedagen of personeelsuitjes organiserenmet ’s ochtends inleidingen van wetenschappers en ’s middagssportwedstrijden of een cultureel evenement. Natuurlijk is het ookmogelijk om een feest te organiseren.” De Campus is in de visie vande UT een combinatie vanonderwijs, onderzoek enbedrijfsleven én sport, cultuuren natuur. “Dat laatste wordtJeugd. De open dag die vorige maand werd gehouden en deaansluitende presentaties voor de schooljeugd hebben laten zien dat erveel belangstelling is voor de technologie van de toekomst. “We haddenop één dag ruim 10.000 bezoekers, onder wie opvallend veel kinderen.De domes die we daarvoor hadden neergezet, werden los van de opendag bezocht door veel schoolklassen; zelfs vanuit Drenthe!”Gedreven door dit succes overweegt de UT serieus om eenpermanente publieksruimte te ontwikkelen, waarin met name dejeugd kan kennismaken met de nieuwste technologieën.Patrick Welman ziet dit niet als een concurrent van het HEIM ende Twentse Welle, maar veel meer als een aanvulling. “Zij kijkenvoornamelijk terug, wij vooruit.” ■“Bezoekers vanuit de Randstad zijn nog altijd blij verrast doorhet vele groen en de fraaie natuur”Twentevisie 08/201153

ADVERTORIALRapid Manufacturing via 3D printing:techniek van de toekomstBeam me up, ScottieVoor de liefhebbers is Star Trek het science fiction-walhalla. Ennog steeds worden herhalingen met een cult-gevoel bekeken. Zekerwanneer bewoners van The Enterprise na een verblijf eldersworden ‘overgestraald’ door Chief Engineer Montgomery: ‘Beamme up, Scottie’. Inderdaad, pure fictie en dit soort technologischehoogstandjes zullen er waarschijnlijk nooit van komen. Hoewel…wat mensen betreft, ok, maar met producten is de fictie van Scottiewerkelijkheid geworden. De werkelijkheid van 3D printing, ofwelde concrete vertaling van Rapid Manufacturing. Hebben we hetdan over Silicon Valley? Nee hoor, gewoon om de hoek, in Twente.Rapid Manufacturing: een strategische samenwerking tussen TegemaTwente, Stevens Idé Partners en het Rapid Manufacturing (RM)Center. Marc Groothedde, Manager Tegema Twente, over de rolverdeling:“Tegema levert de kennis om producten te ontwerpen,Stevens Idé Partners verzorgt het design en het Rapid ManufacturingCenter is de promotor, aanjager en vraagbaak van de techniek.”Ontwerpen, verzenden, printenIn een van de kantoren van Tegema hangt een foto van een touringcar.Het front is gemaakt met de Rapid Facturing-techniek. Hoe?, isde vraag aan Marc Groothedde: “Hoewel het om technologischehoogstandjes gaat, verloopt het proces in de praktijk simpel. Hettouringcarbedrijf wilde een bus voor de Engelse markt ombouwen,met een nieuw front. Voor één touringcarfront een machine bouwenis veel te duur en dan bieden wij de oplossing. Stevens Idé Partnersmaakt een mooi en efficiënt (lees: maakbaar) design dat doorTegema uitontwikkeld wordt tot een technische constructie. Dezetechnische oplossing kan in de vorm van een 3D-ontwerp naar een3D printer worden verzonden. Die printers staan op verschillendelocaties zoals bij partners en leden van het RMCenter. Die printerwordt gevuld met kunststof, staal, aluminium of een ander materiaalin de vorm van bijvoorbeeld poeder, korreltjes of gelei, afhankelijkvan het gewenste eindproduct. Vervolgens wordt het product, in ditgeval de onderdelen van het touringcar-front, geprint, laagje voorlaagje en op de millimeter nauwkeurig.”Een rolstoelrem aangepast voorde individuele gebruiker. Ookhier is 3D printing toegepast.3D printen is ook doorgedrongenin de privé sfeer door middel vanbetaalbare doe het zelf-printers.The sky is the limitIs alles dan mogelijk met Rapid Manufacturing? Marc Groothedde: “In wezen kunnen we inderdaad elk product maken dat niet voorgrootschalige productie in aanmerking komt. Maar bedrijfseconomischmoet het wel verantwoord zijn. Er wordt veel aande medische industrie geleverd; denk aan protheses en onderdelenvoor medische apparatuur. Ook voor veel branches in demaakindustrie zijn we van toegevoegde waarde. Serieproductieis mogelijk, mits er een acceptabel break even point is. En zokan ik eindeloos doorgaan, want met Rapid Manufacturing is inbeginsel alles maakbaar, ook wat je normaal gesproken niet kuntmaken.” Kortom, the sky is the limit.Veel bedrijven maken al gebruik van de revolutionaire techniek.Deze bedrijven gaan naar Tegema en Stevens Idé partners voor deontwikkeling en voor advies en ondersteuning naar het RMCenter.“Deze bedrijven willen onder meer in kaart brengen wat de returnon investment is en daarvoor kloppen ze dus ook bij ons aan. Productontwikkelingwordt daardoor beheersbaar en verantwoord.”Overstralen van mensen zal misschien voor altijd science fictionblijven, maar Rapid Manufacturing via 3D printing is een feit. Scottiezou er van smullen...Tegema TwenteAuke Vleerstraat 6, 7521 PG EnschedeMarc Groothedde - Manager Tegema TwenteT 06 - 43 72 98 61E mgroothedde@tegema.nlwww.tegema.nlStevens Idé PartnersCapitool 52, 7521 PL EnschedeJacques Stevens - innovatie managerT 053 - 430 17 01E info@idepartners.nlwww.tegema.nlRapid Manufacturing CenterKopersteden 22-1, 7547 TK EnschedeRené Groothedde - directeurT 06-57347281 -E rene.groothedde@rmcenter.nlwww.rmcenter.nl

actueel | IKTelgidsIKTelgidsDrukkerijenDrukkerij Olijdam BVContact: de heer H.L. OlijdamLonnekerbrugstraat 102a, 7547 AK EnschedeTel. 053 - 432 05 56 / Fax 053 - 431 57 72drukkerij@olijdam.nl / www.olijdam.nlElektrotechnische industrieEaton Industries (Netherlands) B.V.Specialisatie: Elektrische energietechniek.Contact: de heer T. de HaanEuropalaan 202, 7559 SC HengeloTel. 074 - 246 91 11 / Fax 074 - 246 44 44info.electric@eaton.com / www.eatonelectric.nlIndustriële automatiseringTecT Contracting BVSpecialisatie: Detachering vaktechnisch personeelen industriële automatisering.Contact: de heer C. SmitshoekBurenweg 14, 7621 GX BorneTel. 074 - 278 18 09 / Fax 074 - 278 18 59smitshoek@tect-contracting.nl /www.tect-contracting.nlInternational BusinessWorld Trade Center TwenteSpecialisatie: Your Gateway to the World ofInternational BusinessContact: de heer drs. Freerk FaberPrins Bernhardplantsoen 300, 7551 HT HengeloPostbus 221, 7550 AE OldenzaalTel. 074 - 291 56 04 / Fax 074 - 250 03 17info@wtctwente.eu / www.wtctwente.euMilieudienstverleningAfvalverwerkingTwente MilieuSpecialisatie: afvalverzameling, verhuur containers,vegen, plaagdier/gladheid bestrijdingContact: mevrouw Karin FreriksenPostbus 221, 7500 AE EnschedeTel. 0900 - 852 01 11 / Fax 053 - 852 01 10info@twentemilieu.nl / www.twentemilieu.nlMilieuadvies- en onderzoekbureausBoluwa & Partner BVSpecialisatie: Bodemonderzoek, bodemsanering,milieuadvies.Contact: de heer G. van DijkVijzelpad 65, 8051 KM HattemTel. 038 - 443 33 95 / Fax 038 - 444 68 44info@boluwa.nl / www.boluwa.nlGeofox-Lexmond bvSpecialisatie: bodemonderzoek, bodemsanering,milieuadvies, vloeistofdichte verharding, asbestinventarisatie,milieuvergunningen, verplichteonderzoeken voor bestemmingsplanwijzingenzoals waterhuishoudkunde, archeologie, ecologieetc. Ook bereikbaar voor milieucalamiteiten enspoedklussen.Contact: de heer Ing. R. Bussink MBA en de heerIng. M. PietersEektestraat 10-12, 7575 AP OldenzaalPostbus 221, 7550 AE OldenzaalTel. 0541 - 58 55 44 / Fax 0541 - 52 29 35info@geofox-lexmond.nl / www.geofox-lexmond.nlONDERWIJSBedrijfsopleidingen/adviesSaxionSpecialisatie: Bedrijfsopleidingen / advies / bijennascholing.Postbus 70.000, 7500 KB EnschedeTel. 053 - 487 18 71 / Fax 053 - 431 22 33kennistransfer@saxion.nl / www.kennistransfer.nlSTODTSpecialisatie: Praktijkgerichte bedrijfsopleidingen.Contact: de heer Andre SwartGieterij 212, 7553 VZ HengeloTel. 088 - 011 23 45 / Fax 088 - 011 23 88info@.stodt.nl / www..stodt.nlBedrijsfstrainingenComputertrainingenTrainingen en OnderwijsIP Computer Training Centrum Hengelo enVisual training, Education OnlineSpecialisatie: Microsoft eindgebruikers Trainingenzoals: Word, Excel, Access, Power Point,MS Project, Business Contact Manager, AccountVieuw, ECDL en natuurlijk InCompany enmaatwerktrainingen. Daarnaast zal IP Twentebinnenkort beginnen met het geven van TechnischeTrainingen aan de Grote Straat te Almelo.Contact: de heer Maarten Jan JordaanDeldenerstraat 53, 7551 AB HengeloTel. 053 - 750 71 50 / Fax 084 - 830 10 53info@iptwente.nl / info@visualtraining.nlwww.iptwente.nl / www.visualtraining.nlOpleidingsinstituten/onderwijsTalen Twente B.V. (Onderdeel van Elycio Talen)Specialisatie: Taal- en cultuur trainingen gerichtop het bedrijfsleven.Contact: mevrouw M. WijlensAriënsplein 2, 7511 JX EnschedeTel. 053 - 431 78 42 / Fax 053 - 430 9093info@talentwente.nl / www.talentwente.nlOVERIGE DIENSTVERLENINGUitvaartverzorgingVredehof UitvaartverzorgingSpecialisatie: Uitvaartverzorging in Twente.Contact: H.J. Wormgoor en de heer P. SwiersVan Galenstraat 18, 7511 JL EnschedeTel. 053 - 431 23 89 / Fax 053 - 435 70 14info@vredehof.nl / www.vredehof.nlPRODuctie EN DISTRibutie VANELECTRiciteit, AARDGAS EN WATERCogasSpecialisatie: Aanleg en beheer netwerken.Contact: mevrouw VlaskampRohofstraat 83 / Postbus 71, 7600 AB AlmeloTel. 0546 - 83 66 66 / Fax 0546 - 81 12 67l.vlaskamp@cogas.nl / www.cogas.nlReisorganisatiesOad ReizenSpecialisatie: Allround Touroperator.Contact: de heer Harry LievendagBurgemeester v.d. Borchstraat 2, 7451 CH HoltenTel. 0548 - 37 77 77 / Fax 0548 - 37 77 78holten@oad.nl / www.oad.nlZAKELIJKE DIENSTVERLENINGRupert Accountants en FiscalistenSpecialisatie: Accountancy en fiscaliteiten.Zuiderhagen 10, 7491 CD DeldenTel. 074 - 376 61 47 / Fax 074 - 376 61 46info@rupertonline.nl / www.rupertonline.nlAccountantsDe Jong & LaanSpecialisatie: Accountancy en belastingadvies.Contact: de heer G.J. Tuitert AAInstitutenweg 10, 7521 PK EnschedeTel. 053 - 430 23 05 / Fax 053 - 431 08 93gerrit.tuitert@jonglaan.nl / www.jonglaan.nlHendriksen Accountants en AdviseursMKB-accountants met vestigingen in Enschede,Tubbergen, Almelo, Rijssen, Oldenzaal.Contact: de heer B. NijhuisHogelandsingel 59, 7512 GC EnschedeTel. 053 - 431 24 23info@hendriksen.nl / www.hendriksen.nlKPMG Accountants N.V.Specialisatie: Diverse branches.Contact: de heer Jan Voskamp, de heer FrankMorsink, de heer André Oude Weernink, de heerJochem Dijkstra en de heer Peter VeltmaatHengelosestraat 581, 7521 AG EnschedeTel. 053 - 483 25 25 / Fax 053 - 483 25 00voskamp.jan@kpmg.nl / www.kpmg.nlAssurantie en PensioenenAon Risk SolutionsSpecialisatie: Risicomanagement, Employee,Benefits + Verzekeringen.Contact: de heer Richard van Dam56 Twentevisie 08/2011

IKTelgids | actueelIKTelgidsBeursstraat 1, 7551 HP HengeloTel. 074 - 256 06 10 / Fax 074 - 256 06 20richard_van_dam@Aon.nl / www.Aon.nlBeveiligingsbedrijvenVan der Molen BeveiligingSpecialisatie: Electronische beveiliging enmeldkamerdiensten.Contact: de heer G.G. van der MolenAuke Vleerstraat 165, 7547 PH EnschedeTel. 053 - 460 90 10 / Fax 053 - 460 90 15guido@vd-molen.eu / www.vd-molen.euGrensoverschrijdende communicatieGermanmediahouseSpecialisatie: Grensoverschrijdende communicatie.Contact: de heer M. WillemsenHanzepoort 256, 7575 DB OldenzaalTel. 0541 - 53 12 33 / Fax 0541 - 53 12 44info@germanmediahouse.nl /www.germanmediahouse.nlIncassobureausDeurwaarders-en Incassobureau Enschede BVSpecialisatie: Incasso, juridisch advies,deurwaarder.Contact: Mr. J.H.M DöbberLasondersingel 142, 7515 BW EnschedeTel. 053 - 431 32 32 / Fax 053 - 435 90 40algemeen@dwkenschede.nl /www.vdwkenschede.nlVanhommerig & Vanhommerig,Gerechtsdeurwaarders en JuristenSpecialisatie: Incasso, juridisch advies, procedurestaxaties veilingen.Contact: Mr. J. F. VanhommerigBruggertstraat 350 (Josink Es), 7545 PJ EnschedeTel. 053 - 432 96 92 / Fax 053 - 433 74 14info@vanhommerig.nl / www.vanhommerig.nlTijhuis & Partners GGNManagement en Business CoachingHenk Buitelaar Training en Advies (HBTA)Specialisatie: De Changecoach voor Leiderschapen Teamontwikkeling is er voor jonge teamleiders,ervaren managers en ondernemers.Contact: de heer H. Buitelaar (Henk)Postbus 51, 7683 ZH Den HamTel. 06 - 27 87 87 03www.hbta.nl / info@hbta.nlNotariskantorenHofsteenge & Wesseling notarissenSpecialisatie: Erfrecht, internationaal privaatrechtNederland / Duitsland.Contact: de heer mr. C.J. WesselingHengelosestraat 42-44, 7514 AH EnschedeTel. 053 - 431 49 77 / Fax 053 - 431 02 99cwesseling@henw.nl /www.notariskantoor-enschede.nlP&O en LoopbaanadviesAvantiro LoopbaanadviesSpecialisatie: Individuele coaching, VIP trajecten,outplacementbegeleiding, (ontwikkel) assessment,training en re-integratie.Contact: Leny Zieleman (Officemanager)Demmersweg 10, 7556 BN HengeloTel. 074 - 291 55 55 / Fax 074 - 291 64 64receptie@avantiro.nl / www.avantiro.nlReclameadviesbureausweSENSit BVSubsidie-expertiseConsidiumSpecialisatie: Subsidie advies, project managementen detachering project professionals.Contact: de heer J.P. van BeugenJan Tinbergenstraat 348, 7559 ST HengeloTel. 074 - 750 88 62 / Fax 074 - 728 53 10Nederlands Subsidie Instituut B.V.Specialisatie: Subsidie advies, aanvraag ensubsidie managementContact: mevrouw Groenendijk-HoltermanRijssensestraat 52, 7642 CZ WierdenTel. 0546 - 76 00 67 / Fax 0546 - 76 00 65info@nlsi.nl / www.nlsi.nlWerving en SelectieMoteq B.V.Specialisatie: Werktuigbouwkunde, elektroeninstallatietechniekContact: mevrouw Anita Fluks (anita@moteq.nl)Prins Bernhardplansoen 306, 7551 HT HengeloTel. 074 - 250 85 77 / Fax 074 - 291 75 34info@moteq.nl / www.moteq.nlVitae Werving en SelectieSpecialisatie: PersoneelsbemiddelingContact: mevrouw Yvette StemerdingColosseum 24-26, 7521 PT EnschedeTel. 053 - 880 11 00 / Fax 053 - 880 11 01b.dijkhuis@vitae.nl / www.vitae.nlSpecialisatie: Debiteurenbeheer, incasso,gerechtsdeurwaarder.Contact: de heer H. ZeigerPostbus 120, 7600 AC AlmeloTel. 088 - 845 43 55 / Fax 088 - 845 43 68sales@tijhuis.ggn.nl / www.tijhuis.ggn.nlMarktonderzoekI&O Research B.V.Specialisatie: Beleids- en marktonderzoek en advies.Contact: mevrouw M. VennikStationsplein 11, 7511 JD EnschedePostbus 563, 7500 AN EnschedeTel. 053 - 482 50 00 / Fax 053 - 482 50 09info@ioresearch.nl / www.ioresearch.nlSpecialisatie: Frisse, sterke ideeën. Traditionelereclame, social media, online marketing en internet.Contact: Marion Slaghuis en David HomanWijnkamp 3, 7471 CA GoorTel. 0547 - 27 20 20info@wesensit.nl / www.wesensit.nlReclameburoMarkt & MediaSpecialisatie: Reclame, communicatie.Contact: de heer M. WillemsenHanzepoort 256, 7575 DB OldenzaalTel. 0541 - 53 12 33 / Fax 0541 - 53 12 44info@mark-media.nl / www.mark-media.nlTwentevisie 08/201157

Het WTC Twente maakt deel uit van de World Trade Centers Association (WTCA) met ruim 300 vestigingen in bijna 100 landen.De WTCA doelstelling is het bevorderen van de internationale handel. Wereldwijd zijn ruim 750.000 bedrijven aangesloten.Het verzorgingsgebied omvat Twente, maar ook het Duitse deel van de Euregio, inclusief de steden Münster en Osnabrück.10 NOVEMBER 2011INTERNATIONAALTWENTEWTC TWENTEWorld Trade Center TwenteExport Award genomineerden bekendDe genomineerden voor de World Trade Center Twente Export Award2011 zijn Bauhuis International, FireFlash en HoSt. Deze prijs wordtieder jaar uitgereikt aan een bedrijf of organisatie die zich heeftonderscheiden op het gebied van internationalisering. De uitreiking zalplaatsvinden op 10 november tijdens de conferentie InternationaalTwente in Hengelo.Lex Bauhuis, Bauhuis InternationalGenomineerden:• Bauhuis International uit Goor is de specialist in ontwerp, productieen installatie van apparatuur en machines voor bewerken, ontvetten encoaten van stalen pijpen voor de olie- gas en watertransmissie industrie.• FireFlash uit Hengelo verzorgt realistische brandweeroefeningenop locatie met mobiele trainingsunits. Het juist inschatten van de gevarenin combinatie met juiste blustechnieken heeft aantoonbaar geleid tot hetredden van mensenlevens en het beperken van schade.• Het bedrijf HoSt is gevestigd in Enschede en is Nederlands grootsteleverancier van bio-energie systemen te weten biogasinstallaties, wervelbedvergassers, hout gestookte ketels en hout gestookte warmte/krachteenheden.Chuck van Hesteren, FireFlashJury:Bij de selectie van de genomineerden heeft de jury onder andere gekekennaar de aangeboden producten of diensten, exportstrategie, innovatie,ondernemerschap en internationale visie. Juryvoorzitter is Richard Wermelink,eigenaar van InnoBrands en expert op het gebied van branding en positionering.De WTC Twente Export Award is een initiatief van de WTC Twente Business Club.De edities van 2010, 2009 en 2008 werden respectievelijk gewonnen doorTyro Remotes uit Almelo, Safretti uit Haaksbergen en Hess AAC uit Enschede.Uitreiking:De uitreiking vindt op donderdag 10 november a.s. plaats tijdens deConferentie Internationaal Twente in Hengelo en begint om 18.00 uurmet een ontvangst in de lounge van het ROC van Twente. U bent van harteuitgenodigd om bij de uitreiking aanwezig te zijn.Herman Klein Teeselink, HoStVoor meer informatie over de World Trade Center Twente Export Awardkunt u bellen met 074 2915604 of ga naar www.wtctwente.euWTC Twente | Prins Bernhardplantsoen 300 | 7551 HT Hengelo | Tel. +31 (0)74 2915604 | info@wtctwente.eu | www.wtctwente.eu

| HERMAN SPENKELINK | COLUMNDiversiteitIKT. Spin in het economische webStichting Industriële Kring Twente | HERMAN SPENKELINKvan Twente!De Stichting Industriële Kring Twente (IKT)versterkt de economie van Twente doorbedrijven te verbinden met elkaar en metoverheden, kennisinstellingen en andere(zakelijke) netwerken. Bij IKT zijn meerdan 1.100 Twentse bedrijven aangesloten.De crisis van 2009 heeft pijnlijk duidelijkgemaakt dat een focus op één markt catastrofaalkan zijn. Met name in de automotive zijn rakeklappen gevallen en zijn ook internationaalvooraanstaande bedrijven ten ondergegaan. We hebben in Twente een aantalbelangrijke toeleveringsbedrijven voor deautomobielindustrie maar zij hebben het - zijhet soms met moeite - gered. Omzetdalingenvan meer dan 50% waren echter meer regel dan uitzondering.De Twentse automotive-bedrijven werken stuk voor stukinternationaal en zijn mondiaal grote spelers op hun gebied.Dat geldt voor Power Packer, Vernay Europa, Cirex en Sensata.Alle vier zijn ze voor een groot deel afhankelijk van één markten alle vier hebben ze het moeilijk gehad. Power Packer en Cirexbedienden al meer markten; Vernay en Sensata waren vrijwelvolledig afhankelijk van deze markt.“De crisis heeft de noodzaak van marktverbreding nog eens extra onderstreept”Die afhankelijkheid is hun gelukkig niet fataal geworden,maar zorgde wel voor omzetdalingen. De crisis heeft denoodzaak van marktverbreding nog eens extra onderstreept.En dat geldt uiteraard voor veel markten.In dit nummer van Twentevisie laten drie Twentse automotivebedrijvenzien hoe zij de crisis hebben overleefd en hoe ze hunmarkten aan het verbreden of verdiepen zijn. Het gaat daarbijom creativiteit én kwaliteit. Je moet creatief zijn om nieuwetoepassingen voor jouw product of techniek te vinden of ietstotaal nieuws te ontwikkelen én je moet kwaliteit hebben om deinternationale concurrentie op dit nieuwe gebied te weerstaan. Hetgaat om de kwaliteit van het leiderschap en de interne organisatieén om het benutten van ieders competentie. Het gaat in allegevallen om talent en het verbinden van talent.Stichting Industriële Kring TwentePostbus 55017500 GM EnschedeT 053 - 48 49 980Natuurlijk hoopt niemand dat we weer in een crisis belanden. DeTwentse automotive-bedrijven hebben in ieder geval laten zien hoe jezo’n dip kunt overwinnen. En vooral hoe je sterker uit de strijd komt.F 053 - 48 49 985E secretariaat@ikt.nlHerman Spenkelink is voorzittervan de Industriële Kring TwenteTwentevisie 08/201159

SENSATA | HIGHTECH |Sensata Almelo: Hightech ontwikkelbedrijfBij het grote publiek zegt de naam Sensata weinig of niets; in de markt des te meer. En toch zijn we metz'n allen volledig afhankelijk van de producten en de ontwikkelcapaciteit van de Almelose vestiging van ditAmerikaanse bedrijf. In elke moderne auto zitten veel controls en sensoren van Sensata en ook de meestehuishoudelijke apparaten worden beschermd door kleine bimetaalschakelaars die bij oververhitting zorgendat de stroom (tijdelijk) wordt uitgeschakeld. Het merendeel van deze dingen is ooit in Almelo ontwikkeld.Geert Braaksma zwaait de scepter over Sensata in Europa. In Almelo werken 320 mensen die vooralbezig zijn met het ontwikkelen en testen van nieuwe producten en de marketing van het concern en er isrecentelijk een bedrijf in België overgenomen dat nu ook deel van de organisatie uitmaakt.Stichting Industriële Kring Twente | NiKo WindFotografie | Jaap BaartGeert Braaksma werkt al 22 jaar bij Sensata en haar voorganger Texas Instruments.

| HIGHTECH | SENSATA“Hét grote succes van Sensata van de afgelopen periode is het ontwikkelen van eenverbrandingsdruk-sensor die wél kan worden ingebouwd”Sensata is een van Twentse bedrijven die wereldwijd toeleveren aande automobielindustrie. De klap van de crisis kwam in 2008 dus hardaan. Eerst in de huishoudelijke apparaten en kort daarna ook in depersonenauto’s. “We kregen als concern te maken met een omzetdaling vanveertig procent, waardoor het geld voor ons als ontwikkelbedrijf schaarswerd. We hebben toen gebruik gemaakt van de tijdelijke WW en hebbentegelijkertijd goed nagedacht over de projecten waar we mee bezig waren.Wat had haast, wat kon even blijven liggen en welke zaken hadden eenminimale kans op succes?” Nu de kruitdampen zijn opgetrokken is Sensatasterker uit de strijd tevoorschijn gekomen.Om tienden van centen. Dat herstel is knap omdat de concurrentiebikkelhard is en het bij de simpele beveiligingen om tienden van centengaat. “Als concern maakten we in 2010 zo’n miljard producten per jaar meteen totale omzet van anderhalf miljard dollar.” Bij de automobielindustriegaat het om sensoren van vier tot twintig dollar per stuk. Bij demassaproducten voor de thermische beveiliging van huishoudelijkeapparaten liggen de prijzen soms onder de tien dollarcent. “Door deenorme aantallen blijft deze markt echter ook aantrekkelijk. In de -langzaam groeiende - industriële markt gaat het om veel kleinere series.Van de totale omzet van het concern was in 2010 25 procent bestemdvoor de Europese markt en dat is de markt die Sensata Europe (dusAlmelo en het pas verworven Belgische bedrijf) bedient. Sensata, dat aande beurs van New York is genoteerd, is wereldmarktleider op het gebiedvan sensors en controls. Er rijdt in de wereld bijna geen enkele auto rondzonder sensoren van Sensata en veel daarvan is in Almelo ontwikkeld;daarnaast is het overgrote deel van de huishoudelijke apparaten beveiligddoor een miniem stukje bimetaal dat door de engineers van Sensata inde juiste behuizing is gezet.De productie gebeurt al lang niet meer in Almelo. Daarvoor heeft Sensatafabrieken in China, Mexico, Maleisië, Korea en - sinds kort - Bulgarije. Veelproductiemachines komen ook uit Almelo. Zij worden ontwikkeld doorIMS, dat 12 jaar geleden uit Texas Instruments is ontstaan.Veiligheid, zuinigheid en milieu. Hoewel al die simpele bi-metaaltjesgrote aantallen vertegenwoordigen, is de automobielindustrie verreweg debelangrijkste markt voor de ontwikkelaars in Almelo en wordt daar ookhet overgrote deel van de omzet behaald. “Alles draait daar om veiligheid,energie-efficiency en het milieu. “Binnen Europa wordt veel door Brusselbepaald. Op het moment dat een nieuwe verordening wordt aangekondigd,moeten wij al lang klaar zijn met de ontwikkeling van sensoren die demotoren zo efficiënt en milieuvriendelijk maken dat ze aan deze normgaan voldoen.” Die ontwikkeling duurt jaren; van het eerste idee tot en metde proefseries. “De sensoren mogen dan wel vaak op hetzelfde principe zijngestoeld; elke sensor is custom made, aangepast aan de motor en vooralaan de plaats binnen de motor waar gemeten moet worden.”De sensoren moeten aan extreem zware belastingen blootgesteld kunnenworden. De luchtvaartindustrie stelt nog hogere eisen. Daar kan een welof niet werkende circuit breaker het verschil uitmaken tussen een veiligevlucht en de dood van honderden passagiers. Niet verwonderlijk dat binnenSensata Almelo een forse testafdeling is, waar alle devices aan de meestextreme omstandigheden worden blootgesteld. Uiteraard speelt trilling eengrote rol, maar ook worden de sensoren aan extreem hoge temperaturenen temperatuurschommelingen blootgesteld. “Het gaat daarbij bij de ‘hightemperature sensors’ zelfs om temperatuurverschillen van honderdengraden per seconde! In een turbo kan de temperatuur oplopen tot boven de1.000 graden.” De sensoren die daarvoor nodig zijn worden ontwikkeld bijhet Belgische bedrijf dat onlangs door Sensata werd overgenomen.Verbrandingsdruk. De meeste sensoren in een auto meten ergens dedruk. En die kan hoog oplopen. In bijvoorbeeld common rail-systemenkan dat gaan tot 3000 bar! Bij een automotor heeft het verbrandingsprocesin de cilinder een grote invloed op de prestaties van de motor; vooral opde uitstoot van stikstofoxyden en roetdeeltjes. Reinigen aan de bron isveel effectiever dan bij de uitlaatgassen. In de motor gaat het om mengingvan de ingelaten lucht met de brandstof, de hoeveelheid brandstof en degecontroleerde verbranding ook wanneer er in de loop van de tijdslijtageoptreedt. Meten van druk in de cilinder zelf was tot voor kort onmogelijkomdat de omstandigheden daarvoor te extreem waren en vooral omdat ergeen passende elektronica beschikbaar was. Ook was de fysieke ruimte voorhet inbrengen van een sensor beperkt. Hét grote succes van Sensata van deafgelopen periode is het ontwikkelen van een verbrandingsdruk-sensor diewél kan worden ingebouwd. Volgens Geert Braaksma is dit commercieelgezien een enorme klapper voor het bedrijf omdat het de enige is die ditheeft gerealiseerd én omdat de vinding door een groot aantal patentenis beschermd. “We hebben niet gezocht naar een extra plaats binnen decilinder, maar hebben in eerste instantie een sensor ontwikkeld die inde gloeiplug van de dieselmotor is geïntegreerd. Inmiddels zijn er ookstand-alone sensoren. De sensor meet binnen milliseconden de druk in deverbrandingskamer en koppelt terug naar het motor management systeem.”Uiteraard levert Sensata zowel de sensoren als de software die nodig is voorde vertaalslag. Dat dit voor elke motor anders is, zal duidelijk zijn. Binnende automobielbranche is immers nog amper sprake van standaardisatie.Naast de beproevingen in de testlaboratoria worden deze verbrandingsdruksensorenook in de praktijk getest. “We doen dat met een Smart, diestandaard is uitgerust met twee bougies. Omdat hij met één bougie ookprima draait, stoppen we in het tweede gat een sensor, waardoor we ookop de weg kunnen testen.” ■Twentevisie 08/201161

Algemeen directeur Jan Smit van Power Packer wil verder diversificeren.Power Packer is meer dan automotiveNatuurlijk heeft Power Packer een enorme dreun gehad tijdens de crisis van 2009. De omzet daalde binnenenkele maanden met bijna vijftig procent, waarbij de vrachtwagenbranche als eerste aan de beurt was.Deeltijd WW was - gezien de aard van de regeling - niet mogelijk. Een reorganisatie volgde waarbij van65 indirecte medewerkers afscheid genomen moest worden. Algemeen directeur Jan Smit en zijn mensenrichtten zich ook toen vooral naar de toekomst, want er zou zeker herstel optreden. “We zitten nu weerbijna op het niveau van 2008 en willen verder groeien.” Hij zet in op een verdubbeling van de omzet in vierjaar. Dit moet vooral gebeuren door groei in Azië en diversificatie.” Dat hiervoor acquisities nodig zijn isduidelijk. En moederbedrijf Actuant geeft hem daarin alle ruimte.Stichting Industriële Kring Twente | NiKo WindFotografie | Jaap BaartDe brand in 2001 en de crisis van 2009 bleken - achteraf gezien - hetbedrijf geen kwaad te hebben gedaan. “Als je dat overleeft, ben jeeen sterk bedrijf.” Tijdens de crisis vielen een aantal afnemers entoeleveranciers om, maar bleef Power Packer fier overeind. Financieelheeft het bedrijf weinig schade geleden bij het faillissement van deafnemers. “Mede door de druk van eindgebruikers als Mercedes enVolkswagen hebben we van de 2,8 miljoen bijna 80% teruggekregen.“Dit gevecht met de Duitse curatoren voerde Jan Smit zelf. “Ik beneindverantwoordelijk en zal dus ook de moeilijkste klussen zelfmoeten uitvoeren.”1.100 medewerkers. Power Packer zoals wij het kennen (devestiging in Oldenzaal) telt zo’n vierhonderd medewerkers. JanSmit zwaait echter de scepter over een internationaal bedrijf met elfvestigingen en elfhonderd medewerkers. “We hebben het afgelopenboekjaar een omzet behaald van ruim driehonderd miljoen dollar,62 Twentevisie 08/2011

| ACHTERGROND | POWER PACKER“We zitten nu weer bijna op het niveau van2008 en willen verder groeien”Nieuwe markten. Bij de reorganisatie in 2009 verdwenen alleenindirecte arbeidsplaatsen. Het plan om ook veertig directe plaatsente schrappen werd ingetrokken omdat de markt al weer iets aan hetaantrekken was. “We hebben deze vijfenzestig indirecte medewerkersniet vervangen, maar zijn een traject gestart om de bedrijfsvoering teoptimaliseren. Dat betekende onder meer aanpassing van de internelogistiek en het wegsnijden van niet primaire functies.” Power Packerkent - ondanks de internationale positie - geen receptioniste meer en detaak van de telefoniste is goeddeels overgenomen door een keuzemenu(en het beter bekend maken van de doorkiesnummers).waarmee we vijfentwintig procent van de omzet van de totalegroep voor onze rekening nemen.” En die omzet moet in vier jaarverdubbelen! Die opgave lijkt onmogelijk, maar Jan Smit heeft eralle vertrouwen in dat dit zal lukken. “We hebben met de afzet vancabriosystemen voor personenauto’s momenteel te maken met deproblemen bij SAAB en met de gevolgen van de tsunami in Japan,waar de productie nog lang niet op peil is.” De vrachtwagenbranche,waarvoor Power Packer de cabinekantelsystemen levert, zakte eerderin, maar kwam ook veel sneller dan de personenauto’s op het oudeniveau terug.Diversificatie. Power Packer is echter veel meer dan toeleveranciervoor de automotive en wil in de toekomst nog minder van de ene marktafhankelijk zijn. “We scoren momenteel bijzonder goed in de medischetechnologie. Daar wordt bij de ‘handling’ van patiënten steeds meergebruik gemaakt van hydraulische en mechanische systemen. En daarzijn we goed in.” Dankzij de kracht van de eigen engineers (en uiteraardde marketingmensen) heeft Power Packer in beide markten wereldwijdeen marktaandeel van rond de vijftig porcent. Om echt die verdubbelingin omzet te kunnen halen is echter meer nodig. “We spelen daarbij inop de internationale aandacht voor het milieu en het verminderen vanCO₂ en roetdeeltjes. Onze business unit Emission Control richt zich metsucces op het schoner maken van dieselmotoren. Geen roetfilters, maarsystemen die zorgen voor een optimale verbranding.”Engeneering. “Onze kracht ligt in de engineering; het oplossen vanproblemen van onze klanten. Zij vertellen ons welke functie het systeemmoet uitvoeren en wij zorgen voor de oplossing.” Power Packer is daargoed in en beschikt met veertig medewerkers over een van de grootsteengineeringsafdelingen van Twente. Die engineers worden in eigen huisopgeleid omdat mensen met deze specifieke kennis nergens te vinden zijn.De groei moet komen uit het ontwikkelen van nieuwe markten, deelsdoor overnames, waarbij de zoektocht uiteraard niet tot Nederlandbeperkt blijft. Power Packer nam onlangs het bedrijf Hydrospexover, dat onder meer bekend werd door de berging van de Russischeonderzeeër Koersk en het opzetten van het reuzenrad in Londen. “Maarwe willen meer en hebben daar een team van vijf top-marketeers opgezet. Zij zijn op zoek gegaan naar nieuwe markten die goed aansluitenop onze technologie, elektro-hydraulische systemen.” Jan Smit weetde uitkomsten van die zoektocht, maar wil daar niets over kwijt.“Binnenkort zul je meer van ons horen en dan zal je merken hoe creatiefdeze mensen zijn in het vinden van nichemarkten, waarin wij eenleidende positie in kunnen nemen.” Om deze creativiteit te bevorderenheeft Jan Smit de sales ook losgekoppeld van de marketing. “De eerstegroep is bezig met het heden, de tweede met de toekomst.”Carnaval. Power Packer heeft elf vestigingen en werkt internationaal.Het aantal klanten in Nederland is op één hand te tellen en in Twente zijner ook al helemaal geen afnemers. Behalve dan de carnavalsverenigingenin Oldenzaal, die maar al te graag gebruik maken van de kennis van demedewerkers van Power Packer. Jan Smit richt zich - in tegenstellingtot zijn voorganger Arthur Kerk - daarom ook amper op de regio. “Ikben veel meer een business manager en houd me vooral bezig met hetrunnen van de totale onderneming.” Van de dagelijkse gang van zakenwil hij dan ook zo veel mogelijk verlost zijn. “Ik zet in op de kwaliteitvan het leiderschap binnen de organisatie. Zij moeten het doen en zijzijn de boegbeelden van de onderneming. In deze cultuur willen wecompetenties binnenhalen en ontwikkelen.”De regio laat hem uiteraard niet onberoerd en zijn bedrijf is een vande grote sponsors van het Oldenzaalse verenigingsleven. “We doen hetechter allemaal low profile.” ■Twentevisie 08/201163

MODERN LEIDERSCHAP | BESCHOUWING |Modern leiderschap is ook plezierDe mensen die zich haastten om de trein te halen of die als forens terugkwamen van hunwerk elders in Nederland keken raar op toen ze op het stationsplein een groep van ruimhonderd (voornamelijk) mannen zagen oefenen met de grondbeginselen van de tango. Zezullen wel niet begrepen hebben dat het om modern leiderschap gaat en om het leiden envolgen. De banners van IKT en TSM Business School zouden hun kunnen doen vermoedendat het om een verdwaalde (of verdwaasde) groep ondernemers ging. Toch bleek deze, doorSaskia Trienen geleide, workshop naadloos aan te sluiten bij de inleidingen in de ‘legokerk’op het stationsplein die door het kunst- en cultuurfestival Grenswerk van de gemeenteEnschede op het stationsplein is neergezet. Het gaat bij modern ondernemerschap ook omplezier en timing; om leiden en volgen. Allemaal elementen van de perfecte tango.Stichting Industriële Kring Twente | NiKo WindFotografie | Jaap Baart“Het oude Westen, dus Europa, zal op de lange duur de macht weer overnemen”Jeroen Versteeg wordt landelijk gezien als de (bijna) perfecte leider.Hij is CEO van het IT-bedrijf Sogeti Nederland met ruim 3.100medewerkers en won met zijn bedrijf veel prijzen op het gebied vangoed werkgeverschap en klantvriendelijkheid. Voor hem draait allesom vijf begrippen: discipline, visie, authenticiteit, plezier en timing.“Je moet discipline hebben bij de achterban. Als je geen volgers hebt, kunje nooit een leider zijn, maar die leider moet zichzelf ook niet te serieusnemen.” Visie is een begrip dat veel leiderschap-goeroes hanteren. Zoook Jeroen Versteeg: “Je hoeft de toekomst niet te voorspellen, maar jemoet wel weten waar je naar toe wilt. Te hoge doelen werkt averechts;wees realistisch en stel je visie bij als er moeilijke tijden aanbreken.”Wikipedia. Versteeg stond lang stil bij het begrip authenticiteit. “Hetspelen van een rol is ingewikkeld omdat je op een gegeven momentniet meer weet welke rol je speelt.” Hij hekelde minister De Jager, diein de Griekenland-crisis duidelijk een rol speelt en de problematiekgroter maakt dan hij is. “Het gaat maar om 0,4% van de Europeseeconomie…” Veel meer waardering had hij voor de Noorse premierStoltenberg, die het direct na de aanslagen had over ruimte geven aande democratie. Hij bleef authentiek en veranderde van een saaie muisin een echte leider. “Als Bush dat had gedaan na de aanslagen op 11september had de wereld er heel anders uitgezien. Maar zoiets pastniet bij de Amerikaanse volksaard. Dat je plezier moet hebben in jewerk en anderen met plezier moet laten werken, is duidelijk. “Geefmensen de ruimte om andere dingen te doen en faciliteer dat plezier.”Dat gaat voor hem van maatschappelijke dienstverlening tot sigarenroken en bergbeklimmen. “Interne tevredenheid is de basis van eengoede bedrijfsvoering, klanttevredenheid en een goede financiëleperformance.” Voor hem is het belangrijk om de medewerkers ookde ruimte en de tijd te geven om te experimenteren met nieuwedingen. Er zijn zelfs bedrijven die de mensen een bepaald aantaluren per week de gelegenheid geven om iets anders te doen dan hetwerk waarvoor zij zijn aangenomen. Een fraai voorbeeld van eenonderneming die het maximale uit het plezier van anderen heeftgehaald is Wikipedia. Zij geven anderen het plezier van verhalenschrijven en verdienen daar kapitalen mee.Op het juiste moment. Hét probleem van politici is volgensVersteeg dat ze wel goede dingen doen, maar vaak op een totaalverkeerd moment. Als dat in een bedrijf zou gebeuren, zou het snelten onder gaan. Als voorbeeld noemde hij de speech van Obama inBerlijn, waar hij de toespraak van Kennedy trachtte te evenaren. “Hetverhaal over de samenwerking met Duitsland was goed, maar mistevolledig de timing.” Een perfect voorbeeld van een bedrijf dat gespitstis op een goede timing is volgens Versteeg Koninklijke ten Cate, datsteeds op het juiste moment de juiste beslissingen neemt en daardoor64 Twentevisie 08/2011

| BESCHOUWING | MODERN LEIDERSCHAPJeroen Versteeg (links) en Ivo Matser bijde meest creatieve kerk van Nederland.“Als je geen volgers hebt, kun je nooit een leider zijn, maar die leider moet zichzelf ook niet te serieus nemen”op veel fronten mondiaal marktleider is geworden. “Je moet als leiderniet alleen de juiste beslissingen nemen; om effect te sorteren moet jedie ook op het juiste tijdstip nemen.”Dansen. Ivo Matser had als directeur van TSM Business School weinigwoorden nodig om de sprong te maken van een inspirerende lezing vanJeroen Versteeg naar een dansfestijn op het zonovergoten Stationsplein.“Ondernemen is de basis van onze economie en we zijn allemaal geborenondernemers, want we hebben in onze vroege jeugd ons zelf van allesaangeleerd. Dat kan dus ook op latere leeftijd. En dat leer je niet uit deboeken, maar door zelf aan de slag te gaan.” Hij vervolgt: “We moetenin ondernemingsland vooral onze kansen zien en profiteren van hetonderscheidend vermogen dat daaruit voortkomt.” Een ondernemer is inzijn ogen geen alleskunner, maar iemand die inspireert en leiding geeft.“Een topdirigent kan mogelijk goed viool spelen, maar hij weet niets vankoper en slagwerk. Toch is hij de leider van het orkest.” Hij zette zich aftegen de huidige middelmatigheid. “Je moet mensen de ruimte gevenom zichzelf te ontwikkelen. Dat betekent niet van een vijf een zes maken,maar wél van een acht een tien.” Dat ruimte en vrijheid geven samenmoet gaan met het nemen van verantwoordelijkheid is duidelijk. “Datbetekent dus ook geen moeilijke managementsystemen als balance scorecard, waarmee de mensen worden gecontroleerd.”De toekomst is aan ons. Ivo Matser is er van overtuigd dat niet deopkomende economieën als China en Brazilië uiteindelijk als winnaar uitde economische strijd zal komen. “Het oude Westen, dus Europa, zal opde lange duur de macht weer overnemen omdat we hier geleerd hebbenom ieders competenties ten volle te benutten en verder te ontwikkelen.Europanen zijn een ander type volgers. Ze zijn stuk voor stuk creatief enondernemend.”De stap naar de mensen van Amor de Tango was simpel gemaakt: “Wemaken beweging door onze creativiteit en door te verbinden. Doorrespect en vertrouwen te geven en te ontvangen durven we te bewegen.We moeten leren om (stille) signalen op te vangen en samen de goedemaat pakken. Dan komen we automatisch bij de geïmproviseerde enpassievolle dans; de tango.” ■Twentevisie 08/201165

Een betrouwbaar full-service standbouw- en reclamebedrijf; vanuit onze moderne locaties inKlazienaveen en Hengelo realiseren wij nationale en internationale standbouw- en reclameprojecten.Full-service is een begrip waar inhoud aan gegeven wordt door het ondersteunenen verzorgen van het totale traject voor uw beursdeelname en uw reclame-uitingen.STANDBOUWOnze projectmanagers begeleiden uw volledige beursgang en dragen zorg voor het ontwerp, deproductie én de reclame-uitingen in uw stand. In onze werkplaats wordt door een team vanspecialisten uw stand geproduceerd. Op de beursvloer staan onze ervaren standbouwers garantvoor een perfecte presentatie. Indien gewenst kan uw stand bij ons worden opgeslagen.RECLAMEIn een volledig uitgeruste 2d + 3d studio ontwerpen onze vormgevers uw product. In onzeprintstudio produceert en installeert men uw op maat gemaakte reclame-uiting. U kunt hierbijdenken aan lichtreklame, freeslogo’s, (gevel)belettering, bewegwijzering, bouw-borden,vlaggen/banners, presentatiesystemen, autobelettering en vlaggenmasten. Wij werken hiervoormet hedendaagse digitale technieken. Tevens produceren wij hoogwaardige full-colour prints voorbinnen- en buiten gebruik en zijn wij in staat om tot een maximaal formaat van 2.25 meter aaneen stuk, bij een door u gewenste lengte te printen.INTERIEURBOUWOnze ervaren meubelmakers en fijnhoutbewerkers werken met liefde voor hun ambacht engevoel voor detail. Ze hebben kennis van de bijzondere eigenschappen van houtsoorten en werkenin onze eigen werkplaats. Een professionele werkplaats die is uitgerust met diverse bewerkingsmachines.LICHTREKLAMEDaarnaast hebben wij ook een vestiging in Hengelo, Now! Lichtreklame.Dit is een full-service lichtreklame bedrijf. Als ‘jong merk’, maar met eenschat aan ervaring adviseren, produceren, monteren en installeren wijalle vormen van lichtreklame en signing. Door onze duidelijke werkwijzeen nauwe samenwerking met onze opdrachtgevers leveren wij altijd hetgewenste eindresultaat en zorgen we ervoor dat u altijd op herkenbarewijze gezien wordt!NOW! Creative bv Koriander 31 7892 AA Klazienaveen T. 0591 - 668 999F. 0591 668 990 info@nowcreative.nl www.nowcreative.nlNOW! Lichtreklame bv Oude Boekeloseweg 15 7553 DS Hengelo T. 074 - 247 08 92F. 074 - 250 76 47 info@nowlichtreklame.nl www.nowlichtreklame.nl

| WAS GIETEN | CIREXHans van de Meene bij een geautomatiseerdeboombouwmachine voor producten in was.CIREX verslaat ChinezenCIREX Almelo stond in de regio bekend als producent van enorme aantallen kleine onderdeeltjes voorde motoren en vooral de versnellingsbakken van auto’s; gieten met de verloren was-methode. Metde komst van een tweede giethal en een verdere automatisering is echter ook in de marktbenaderinghet roer omgegaan. CIREX levert al een aantal jaren cruciale onderdelen voor verfmengmachines inbouwmarkten, voor landbouwmachines, hijssystemen, hydrauliek en vrachtbeladingssystemen vanvliegtuigen. Door de hoge graad van automatisering en de bijbehorende constante kwaliteit verdringtCIREX inmiddels voor complexe gietstukken concurrenten in het verre oosten. “Alles draait om de TotalCost of Ownerschip,” verklaart de trotse marketingmanager Hans van de Meene.Stichting Industriële Kring Twente | NiKo WindFotografie | Jaap Baart“De Chinezen mogen dan wel goedkoper produceren, door de moeilijkecommunicatie, de grote foutkans én het risico dat een order niet optijd binnenkomt, heeft een afnemer uiteindelijk veel meer kosten danbij ons. Wij leveren ‘zero defect’ en ‘just in time’ tegen een slechts ietshogere prijs en daarmee winnen we de slag.” Hans van de Meene merktdat om deze redenen steeds meer bedrijven hun orders voor complexegietstukken uit Azië terughalen. “Door goed te kijken waar de kansenliggen, hebben we de laatste tijd mooie orders binnengehaald. En kunnener nog vele volgen.”Automatisering. Naast de kwaliteit en de leverbetrouwbaarheid gaathet uiteraard ook om de prijs en dus de kosten. CIREX is op dit momentde enige verloren was-gieterij ter wereld die vrijwel het hele procesheeft geautomatiseerd. Dit levert niet alleen een constante kwaliteit,maar bespaart ook fors op het aantal medewerkers. Zo wordt de nieuwegietinstallatie in feite maar door één man (en een assistent) bemand.Voor het meer arbeidsintensieve deel van het productieproces (afwerken,controle en kleine series gietwerk) heeft CIREX al een jaar of tien eengieterij in Tsjechië. “We hebben daar inmiddels een tweede bedrijf naastgezet, waardoor we gietstukken ook kunnen bewerken, warmte behandelenen assembleren. We besteden tegenwoordig dus steeds minder uit!Brandstofpompen. Met alleen de kleine onderdelen voorpersonenauto’s was CIREX veel te gevoelig voor paniek in de markt. Datheeft de crisis van 2008-2009 wel geleerd. “We hadden toen al een aantalgrotere producten in opdracht zoals brandstof-pompbehuizingen in RVS,die - in tegenstelling tot aluminium - wel bestand zijn tegen de ethanoldie aan benzine wordt toegevoegd. Daarnaast zorgden orders voor devrachtwagenmotoren van onder meer DAF, Scania en Volvo voor eenmindere afhankelijkheid van de personenauto’s.”“Alles draait om de Total Cost of Ownerschip”Ondanks die verbreding van het productenpakket en het doorgroeiennaar grotere producten bleef CIREX sterk afhankelijk van deautomobielindustrie. Daar kwam onlangs verandering in doordat eenDeense fabrikant van koelsystemen en een Amerikaanse producent vanbestuurbare boorkoppen (voor het ‘om de hoek’ boren naar olie en gas)de Chinese leverancier aan de kant zetten en kozen voor de kwaliteit enleverbetrouwbaarheid van CIREX. “Het aandeel automotive gaat nu naarde gewenste zestig procent, waardoor we een eventuele tweede dip veelbeter kunnen doorstaan.” ■Twentevisie 08/201167

Besturen | Losser |Een ‘winst’ van 1,2 miljoenJan Westendorp kijkt met trots terug op de zes jaar die hij burgemeester van Losser mochtzijn. Hij trad aan nadat het totale college van B&W was weggestuurd en dekas letterlijk leeg was door het financiële debacle van de Landesgartenschau die samenmet de gemeente Gronau de gemeente zou hebben moeten doen opstomen in de vaartder volkeren. Hij kreeg nog een maal te maken met een bestuurscrisis, maar sloot af meteen unieke overeenkomst met Enschede, waardoor de twee gemeenten samen toch zeker1,2 miljoen euro besparen.Stichting Industriële Kring Twente | NiKo WindFotografie | Jaap Baart“Het beleid wordt nog steeds door de B&W en de gemeenteraad bepaald”een grote gemeente. In ons geval was dat Enschede.” Die beslissingleverde beide gemeenten niet alleen een fors financieel voordeel op; dekwaliteit van het ambtenarenapparaat nam zeker voor Losser fors toe.Ambtenaren. Door die overeenkomst met Enschede werden erin één klap 55 uitvoerende medewerkers van de gemeente Losserovergeheveld naar Enschede. Zij vormen nu één dienst, waardoor allekennis is gebundeld. "Dat Enschede op het gebied van de ICT veelverder was dan wij, is duidelijk. Daar profiteren we duidelijk van.”Ook op het gebied van de juridische ondersteuning boekten beidegemeenten winst. Enschede beschikte over een aantal specialisten,terwijl Losser vooral algemene juristen in dienst had. Samenvormen ze nu een goed team. Maar ook op andere gebieden van debeleidsondersteuning is er een prima uitwisseling van kennis. In depraktijk betekent dit dat er geregeld Enschedese ambtenaren een dag inLosser komen werken. “Omdat zelfs mijn secretaresse in dienst is vanEnschede krijg ik bij ziekte of vakantie automatisch een vervangsteren hoef ik niet naar een uitzendbureau.” Jan Westendorp weetuiteraard dat er elders in Twente ook gewerkt wordt aan een vorm vansamenwerking. “Daar hebben ze het echter over fusies en dat de wegnaar meer ambtelijke kwaliteit dan erg lang is.”Jan Westendorp wil na zijn pensionering in Twente blijven wonen.Hij praat nadrukkelijk niet over samenwerking of een voorfase van eenfusie. “Na de laatste bestuurscrisis zijn we tot de slotsom gekomen datkleinere gemeenten alleen goed kunnen functioneren als het bestuurkan rekenen op een robuust ambtenarenapparaat. Met 22.500 inwonersen een bijna lege kas kunnen we ons dat niet veroorloven. De enigemogelijkheid was uitbesteding van de ondersteunende diensten aanTwente. De angst dat Losser zijn zelfstandigheid zou verliezen,bleek ongegrond. “Het beleid wordt nog steeds door de B&W en degemeenteraad bepaald. En dat moet zo blijven, want de kleine kernen inTwente hebben allemaal iets eigens, waardoor ze uniek zijn.Voordat hij naar Twente kwam, had Jan Westendorp als burgemeestervan Zevenhuizen-Moerkapelle de taak om de glastuinbouw uit hetWestland naar de Zuidplaspolder over te hevelen. Voor zijn laatstepost koos hij een regio waar hij na zijn pensionering zou willen blijvenwonen. En dat werd Twente. ■68 Twentevisie 08/2011

| Oktober 2011 | scopeNieuwsrubriek over Twentse zakenen mensen.Wanneer u deelnemer bent van IKTkan uw nieuws onder Scope wordenopgenomen. Persberichten bij voorkeurper e-mail aan te leveren.IKT/TwentevisieT.a.v. Saskia Rikhof-SlotPostbus 55017500 GM ENSCHEDETel. 053 - 48 49 980Fax 053 - 48 49 985E-mail secretariaat@ikt.nlScopeStichting Industriële Kring TwenteDe AanleidingTien jaar geleden is Rob Kouijzer De Aanleiding eventmanagement gestart vanuitzijn huiskamer. Nu, met negen collega ’ s en eigenaar van meerdere bedrijven,kijkt Kouijzer met trots terug en vol inspiratie vooruit. Het maandelijkse IKT-cafévindt plaats in de Creatieve Fabriek, een van Kouijzers bedrijven.WoningmarktDe Gemeente Hengelo ondersteunt het initiatief van Dura Vermeer om dewoningmarkt voor starters vlot te trekken. Het bouwconcern claimt voordeze doelgroep een nieuwbouwwoning te kunnen bouwen vanaf € 119.000,-vrij op naam en kan daarbij putten uit een bestand van potentiële kopers datvia social media bijeen is gebracht.Spieren voor spierenOp maandag 5 september jl. heeft voor het derde opeenvolgende jaar eengolfdag in Twente plaatsgevonden ten behoeve van Spieren voor Spieren. Opde geheel belangeloos beschikbaar gestelde golfbaan het Rijk van Sybrookhebben ruim 80 ondernemers in het gezelschap van een aantal Nederlandsetopsporters, zoals Ronald de Boer, Peter Blangé en Tjerk Bogstra, eentotaalbedrag van € 22.500,- opgehaald.Nieuwe deelnemersIKT-Almelo e.o.S.K.O. Compleet in kantorenPostbus 337570 AA OldenzaalContactpersoon: dhr. B.M. DijkhuisIs ook deelnemer geworden vanIKT-West-TwenteIKT-EnschedeClaassen, Moolenbeek & PartnersJan Tinbergenstraat 3167559 ST HengeloContactpersoon: dhr. Drs. B.J. VinkeIs ook deelnemer geworden vanIKT-HaaksbergenSocial mediaVanaf dit najaar kunnen ondernemers die meer willen weten over social media,mediale strategieën en zoekmachinemarketing terecht bij Team Nijhuis.De vakpraatsessies zijn een verlengstuk van het corporate kennisblog ‘Vakpraat’op hun website. Aanmelden kan via de website www.vakpraatsessies.nl.Woeste WievenOp 11-11-2011 openen Miranda Diependaal en Maaike Buiter hunbijzondere conferentieoord De Woeste Wieven op het landgoedErven Bonkert in Diepenheim: een erf van bijna drie hectare met eenmonumentale kloosterboerderij en een gastenverblijf met honderdslaapplaatsen en een trainingszaal voor veertig personen. Naast verhuurvan de accommodatie voor groepen en verenigingen verzorgen de damesbijzondere managementtrainingen gebaseerd op muziek en dans. Zie ookwww.woestewieven.nl en Twentevisie van oktober 2010.IKT- Hengelo e.o.Aanpak Professional OrganizingKruisspin 507559 EM HengeloContactpersoon: mevr. P.E. KangerTwentevisie 08/201169

Agenda | Oktober 2011 |Twente Agenda 2011IKT-ers dansten op het Stationsplein van Enschede.IKT-Enschede vloog vanaf Klausheide.27 oktober 16.00 uurBedrijfsbezoek IKT-Enschede23 november 12.00 uurLunchbijeenkomst IKT-West Twente02 november 17.00 uurOpnamen Memphis RTV Oost24 november 15.00 uurBijeenkomst IKT Business Connection Group03 november 18.00 uurTwente Concert IKT07 december 17.00 uurOpnamen Memphis RTV Oost05 november 09.30 uurInterregionaal Klootschiettoernooi IKT08 december 17.30 uurEindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede09 november 16.00 uurBedrijfsbezoek IKT-Berkelland12 december 12.00 uurVIT-bijeenkomst10 november 16.30 uurIKT-Café12 december 17.00 uurEindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal18 november 12.00 uurLunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen13 december 17.00 uurEindejaarsbijeenkomst IKT-HengeloVoor nadere informatie: IKT: tel. 053 - 484 99 80 – KPMG: tel. 053 - 483 25 25 – RTV Oost: www.twentevisie.nl – VIT: tel. 053 - 851 68 6270 Twentevisie 08/2011

Voor al al je je Direct Mail, Fulfilment en Co-Packing ga je je naar De Brinkdirect mail. Al Al het werk wordt door ons perfect uitgevoerd in in eenduurzame omgeving. Daar kun je je van op aan, in in blind vertrouwen.www.brinkmail.nl

www.longines.comMaker of column-wheel chronographmovements since 1878.The Longines Column-Wheel Chronograph