digitaal - Voka

1InhoudstafelWoord voorafAuteursOpzetVoorgeschiedenisSteamTeamwerk en zelfbeheer: Volvo Cars GentBegrippen toegelichtWatZelfsturingKenmerken zelfsturende teamsVoordelenAan de slagVoorbereiden1. Ik ben overtuigd2. Het directie of managementteam is overtuigd3. Herkennen van zelfsturende teams4. Vastleggen van autonomie bij zelfsturende teamsInformeren5. Teams worden geïnformeerdAansturen6. Het team krijgt duidelijk omschreven doelstellingen7. Het eerste functioneringsgesprek voerenCoachen8. Het team aan de slag9. Het situationeel leiden van teamsMeten10. De teams evalueren hun werking11. Het team formuleert objectieven voor zichzelf en voor het managementMeer weten over het Steam project en de methodiek van zelfsturende teams?Mail: athena@voka.be - www.kvkov.voka.beWoord voorafAuteursDeze handleiding werd geschreven door Cara Labathen Tom van Acker. Cara Labath is projectcoördinator bijVoka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen. Tijdensdit project werden een twintigtal Oost-Vlaamse KMO’sbegeleid bij hun kennismaking met de methodiek vanzelfsturende teams. Haar ervaringen en deze van de deelnemendebedrijven binnen het project werden verwerktin deze handleiding. Tom Van Acker is enerzijds directeurvan het Provinciaal Centrum voor VolwassenenonderwijsWaas en Durme. Het PCVO Waas en Durme, een dynamischcentrum voor volwassenenonderwijs in hetWaasland splitste haar organisatie op in functioneleautonome teams. Een 180-tal medewerkers zijn hierbijbetrokken. De zelfsturende teams staan ten dienste vaneen 6000-tal cursisten op jaarbasis.Anderzijds is Tom ook actief als consulent in opdrachtvan Athena, de vormingscel van Voka - Kamer vanKoophandel Oost-Vlaanderen. Binnen Athena staathij ondermeer in voor de begeleiding van bedrijven enorganisaties bij het implementeren van veranderingmet maximale betrokkenheid van de medewerkers.Als consulent heeft hij dan ook tal van organisatiesondersteund bij het opstarten en uitbouwen van teams.OpzetEr bestaat geen ‘bijbel’ voor het invoeren van teams binnenbedrijven en organisaties. De manier waarop bedrijvenen organisaties teams implementeren is sterk afhankelijkvan tal van factoren: aantal medewerkers, bedrijfscultuur,structuur, productie- of dienstverleningsproces, ...Het invoeren van teams en het implementeren van zelfbeheeris eveneens verschillend voor ‘arbeidersteams’ danwel voor ‘bediendenteams’. Niettemin willen wij met dezehandleiding een ‘leidraad’ bieden voor organisaties enbedrijven die aan de slag willen met zelfsturende teams.Deze handleiding heeft niet de pretentie een allesomvattendstappenplan te zijn. Leidinggevenden en projectverantwoordelijkenhalen eruit wat binnen hun organisatieof bedrijf van toepassing is. Zelfsturende teams invoerenvraagt binnen elk bedrijf immers een specifieke aanpak ...VoorgeschiedenisToenemende concurrentie, kortere leveringstermijnen,stijgende wensen van klanten en eigen medewerkers ...allemaal factoren die ervoor zorgen dat organisatiesbeter én sneller moeten presteren. Van onze medewerkerswordt steeds meer verwacht; ze dienen bij voorkeur zelfproblemen op te merken én zelf bijhorende oplossingenaan te reiken. Hoe zelfstandiger medewerkers kunnenwerken, hoe groter hun flexibiliteit, betrokkenheid enresultaatgerichtheid. Medewerkers worden steeds meergezien als ‘kenniswerkers’, op basis van hun ervaringenbrengen ze verbeteringen aan in het proces, product ofdienst. De ‘lerende organisatie’ komt centraal te staan.Zelfsturende teams verhogen de betrokkenheid en hetkwaliteitsbewustzijn van medewerkers. De invoering vanzelfsturende teams is geen doel op zich maar een middelom de vooropgestelde bedrijfsdoelstellingen te realiseren.Via teamwerk en zelfbeheer wordt het aanwezige menselijkkapitaal ten volle benut, medewerkers worden zelf verantwoordelijkvoor een duidelijk afgebakend takenpakket.SteamSteam is een innovatief project van Voka - Kamer vanKoophandel Oost-Vlaanderen over de werking van zelfsturendeteams binnen KMO’s. Steam kon rekenen op definanciële steun van het Europees Sociaal Fonds (ESF).Steam is een ESF-project met als doelstelling de methodiekvan zelfsturende teams te vertalen op KMO-maat.Volvo Cars Gent stelde - als partner binnen Steam - haarexpertise ter beschikking van de deelnemende KMO’s.Heel wat grote bedrijven - met de automobielsector alskoploper - implementeerden reeds zelfsturende teamsals organisatievorm binnen hun bedrijf. Bij KMO’s is demethodiek echter heel wat minder gekend. Na een intensieveperiode van informeren en sensibiliseren had de‘Steam Kick Off’ plaats bij Volvo Cars Gent. De geïnteresseerdenkonden er kennismaken met de teamwerking vanVolvo Cars Gent. Alle deelnemers bezochten een ‘Volvoteam’ op de werkvloer en kregen de kans van dichtbijwaar te nemen hoe Volvo Cars Gent zelfsturing in depraktijk brengt. Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen en Volvo Cars Gent begeleidden de deelnemendeKMO’s bij hun kennismaking met de methodiekvan zelfsturende teams. Deelnemers werden tijdens eenaantal groepsessies voorbereid op de implementatievan zelfsturing in hun organisatie. Deze sessies werdenzowel georganiseerd voor de leidinggevenden als voor deteamleiders van de deelnemende bedrijven. Naast dezegroepssessies konden de deelnemers ook beroep doen opprofessionele indivi-duele begeleiding van onze experts.De ervaringen en belangrijkste bevindingen van de deelnemendeKMO’s werden aangewend om een praktijkgerichteen praktische handleiding te ontwikkelen.